KULTURA ETA GAZTERIA SAILETARAKO - … · Actividad manual Eskulan-jarduerA ... Aficionado a la...

-1-

ARRIGORRIAGAKO

KULTURA ETA GAZTERIA SAILETARAKO

HIZTEGIA

Gaztelania-Euskara

-2-

Arrigorriagako Udaleko Euskara Zerbitzua

Arrigorriagan, 2014ko apirilean

-3-

OHARRAK

Kodeak ........................................................................................................................................ 4

Bilaketa zelan egin ................................................................................................................... 4

Garrantzitsua ............................................................................................................................ 5

-4-

Kodeak:

1. EZ*: Ez dago zuzen. Ez da gomendagarria. Ez erabili.

2. (a) / -A bereizketaren arrazoia: Zerrenda honetako edozein hitz erabiltzean begiratu ondo artikulua (-a) duen ala ez. Hitz hori bera bakarrik behar badugu, beti “–a”rekin erabiliko dugu.

Adibidez: Izenburua (eta EZ *Izenburu) GazteguneA (eta EZ *Gaztegune)

(a): Artikulua da eta deklinatzerakoan aldagarria. Adibidez: maiatz(a) � maiatzean eta EZ *maiatzan

-A: Ez da artikulua, a itsatsia edo organikoa baino. Deklinatzean GelA edo HormA bezala deklinatuko dugu.

Adibidez:AnaiA� Anaia asko eta EZ *anai asko OrdenA� Ordenan jarri eta EZ *ordenean jarri

3. (-): Horrek esan nahi du bietara erabil daitekeela. Adibidez: Kontu(-)hartzailea � kontu-hartzailea edo kontu hartzailea, baina

EZ *kontuhartzailea 4. Oharrak:

Denetarik dago. Batzuetan adibidea baino ez da izango. Beste batzuetan, azalpen gramatikala. Besteetan, bi terminoren arteko aukeraketa, ...

BILAKETA ZELAN EGIN: a) Euskarri digitalean: PDF formatuan zabalduz gero, goiko tresnen artean EDICIĎN-BUSCAR-en ondoko laukitxoan nahi dugun hitza idatzi eta “intro” sakatuta, bilaketa egingo digu behar dugun hitza markatuta. Adib. “CASCO” idatzita, hitz hori markatuta ageriko zaigu dokumentuan eta gezitxoak erabilita hurrengo “CASCO” bilatuko digu.

-5-

b) Paperezko euskarrian: Ohi bezala, edozein hiztegitan bezala.

Olatz

Texto escrito a máquina

-7-

Abril Apiril(a) -Apirilean, apirileko, apiriletik, ... -Forma laburra: Apr./Abr. -Hilabeteak esaldi barruan letra xeheaz (miniskulaz)

Acampada Kanpaldi(a) Urtero bezala, maiatzaren hirugarren asteburuan mendian kanpaldia egingo dute.

Accesibilidad Irisgarritasun(a) - Izena. -“Indarrean dagoen irisgarritasunerako legea bete beharko genuke”.

Accesible (que es posible acceder)

Irisgarri(a) - Adjektiboa. -“Pertsona guztientzako hiri irisgarria eta atsegina lortzea izango da helburua”

Acceso (al edificio) (Eraikinerako) Sarbide(a) SarrerA

Acceso (gratuito) a Internet

Internetarako sarbide(a) (doan)

Acceso (prueba de) Sarrera-probA Sarbide-probA

Ikus. “Prueba de entrada / Sarrera-proba”

Acceso de banda ancha Banda zabaleko sarbide(a)

Acceso prohibido Sartzea debekatuta

Acceso rápido a Internet

Interneterako sarbide arin(a)

Aceptación Admisión

Onespen(a) “Los libros del programa EIMA requieren la aprobación del Departamento de Educación”: EIMAko liburuek Hezkuntza Sailaren onespena behar dute.

Acervo cultural Kultura tradizio(a) Kultura ondare(a)

Ikus. amaierako oharra i

Acompañante Ayudante

Laguntzaile(a)

-8-

Acompañar Ayudar

Lagundu

(Nor-nori-nork edo

Nor-nork)

Euskaltzaindiak lagundu dio (Heg.) eta lagundu du (Ipar.) biak onartzen ditu, eta biek esanahi bera dute, alegia, bi hauek: 1. Lagun egin (norbaitekin joan: etxeraino lagun egin diot adiskideari = etxeraino lagundu diot adiskideari = etxeraino lagundu dut adiskidea). 2. Laguntza eman (hori egiten lagunduko dizut = hori egiten lagunduko zaitut).

Acompañar Ayudar Colaborar Cooperar

Parte izan Parte hartu

“Quiero dar las gracias a todos los que han participado en este homenaje”: Eskerrak eman nahi dizkiet/dizkizuet omenaldi honetan parte izan duten/duzuen guztiei. “Gracias a todos y todas las que nos habéis acompañado en este feliz día”: Zorion-egun honetan gurekin parte hartu duzuen guztioi, eskerrik asko.

Acompañar (Zerekin) batera “La solicitud debe acompañarse del carné de identidad”: Eskaera nortasun-agiriarekin batera bidali behar da.

Acordeón diatónico TrikitixA

Actividad JarduerA EkintzA

EZ *Iharduera

Actividad agrícola Nekazaritzako jarduerA

Actividad alimentaria Elikagai jarduerA

Actividad artesanal Eskulangintzako jarduerA

Actividad artística Jarduera artistiko(a)

Actividad creadora Jarduera sortzaile(a)

Actividad cultural Kultura-jarduerA Kultura jarduerA Kultur jarduerA

Ikus. amaierako oharra

Actividad de formato medio

Neurri ertaineko jarduerA

-9-

Actividad de tiempo libre

Astialdiko ekintzA

Actividad física Jarduera fisiko(a)

Actividad físico-deportiva

Kirol-jarduera fisiko(a)

Actividad físico-recreativa

Jolas-jarduera fisiko(a)

Actividad industrial Jarduera industrial(a)

Actividad intelectual Adimen-jarduerA

Actividad manual Eskulan-jarduerA

Actividad para jóvenes Gazteentzako jarduerA

Actividad para niños/-as Umeentzako jarduerA

Actividad para personas adultas

Helduentzako jarduerA

Actividad psíquica Jarduera psikiko(a)

Actividad recreativa Jolas-jarduerA

Actividad subvencionada Diruz lagundutako jarduerA

Actividad vital Bizi-jarduerA

Actividad(es) de fomento, potenciación y fortalecimiento de los valores tradicionales de la cultura vasca

Euskal kulturaren usadiozko baloreak sustatu, indartu, bultzatu edo sendotzeko jarduerA(k)

Actividades para todos los públicos en diferentes zonas del barrio

Denontzako jarduerak auzoko alde desberdinetan

Acto Ekitaldi(a)

Acto público Jendaurreko ekitaldi(a)

Acto sujeto a previa licencia municipal

Aurretiaz udal-lizentzia beharreko egintza

Actor/Actriz Aktore(a) Generoa bereiztea garrantzitsua denean: “Charlize Theron; emakumezko aktorerik onena”, “Sean Penn: gizonezko aktorerik onena”

Actos programados Programatutako ekitaldi(ak)

Actriz/Actor Aktore(a) Generoa bereiztea garrantzitsua denean: “emakumezko aktore(a)”

Actuación Emanaldi(a)

Acuarela AkuarelA

-10-

Acuse de recibo Jaso izanaren agiri(a)

Adjunto remito ... Honekin batera (ZER 1) bidaltzen dizut (ZER 2)

(1) ZER laburra denean (2) ZER luzea denean

(1) Honekin batera aurtengo azken txostena bidaltzen dizut. (2) Honekin batera bidaltzen dizut, 2008-2012 Gizarte Berrikuntzako Planaren 2008-2009 jarraipen-txostena.

Adjunto te/os envío (Dokumentu honi) erantsita (zer) bidaltzen dizut/dizuet ... Honekin batera (zer) bidaltzen dizuet erantsita.

Adolescencia Nerabezaro(a) Nerabezaro ertainean, gaztea introspekzio garai batean murgiltzen da. Nerabezaro berantiarrean, gaztea lagun talde baten partaide izan arren, nortasun bakar eta pribatu batekin definitzen du bere burua.

Adolescente Nerabe(a)

Adquirir Eskuratu

Aficionado a la música Musikazale(a)

Aforo EdukierA “Aforo limitado para 20 personas”: Gehienez 20 lagunentzako edukiera. “Hasta completar aforo”: Edukiera bete arte. “Aforo de 160 personas”: 160 lagunentzako edukiera.

Aforo autorizado Baimendutako edukierA

Aforo disponible Gehieneko edukierA

Aforo legal Legezko edukierA

Aforo limitado Edukiera mugatu(a)

Africano (jentilizioa) afrikar(ra)

Agente juvenil Gazte eragile(a)

Agosto Abuztu(a) Hilabeteak esaldi barruan letra xeheaz (miniskulaz)

Alavés/Alavesa (jentilizioa)

arabar(ra)

Albergue Aterpetxe(a)

Albergue (Dar...) Ostatu eman Aterpe eman

Albergue de montaña Mendi-aterpe(a)

Albergue juvenil Gazte-aterpetxe(a)

-11-

Alberguista Aterpekide(a)

Alcalde-presidente del Ayuntamiento de Arrigorriaga

Arrigorriagako Udaleko alkate-udalburu jaun(a) / andre(a)

Allá películas! Allá “cuidaus”!

Hor konpon!

Almacén Biltegi(a) Biltoki(a)

Almuerzo Hamarretako(a) Hamaiketako(a)

Alquiler Alokairu(a)

Alquiler (En...) Errentan (dago)

Alquiler de equipos Ekipoen alokairu(a)

Alquiler de vehículos Ibilgailu-alokairu(a)

Alternativa de ocio Aisialdirako aukerA

Ámbito municipal Udal mailako eremu(a) Americano amerikar(ra)

Amor, enamoramiento, sexualidad y pareja: una visión psicológica actual

Maitasuna, maitemintzea, sexualitatea eta bikotea: egungo ikuspuntu psikologikoa

Andalucía (herria) AndaluziA EZ *Andaluziko ohiturak

Andaluz (jentilizioa) andaluziar(ra)

Animación de calle para toda la familia

Familiarentzako kale animazio(a)

Animación de ocio y tiempo libre

Aisiako eta astialdiko animazio(a)

Año Urte(a) -2009ko uda /2009. urteko uda -20010ean / 2010. urtean -2011tik aurrera /2011. urtetik aurrera

Antes de efectur el pago

Ordainketa egin baino lehen

Antigua costumbre Antzinako ohiturA “Queriendo recuperar una antigua costumbre, segarán, recogerán y trillarán el trigo”: Antzinako ohiturak berreskuratu nahian garia igitatu, bildu eta jo egingo dute.

Antigua tradición Antzinako tradizio(a) Antzinako ohiturA

“En casa tenemos la tradición de comer pavo en Navidad”: Gure etxean Gabonetan indioilarra jateko ohitura dago.

Antiguamente AntzinA EZ *Aintzina

-12-

Hace tiempo Antigüedad Antzinatasun(a) “Mi padre recibe un plus de

antigüedad”: Gure aitak antzinatasun-saria jasotzen du.

Antigüedad (época) Antzinateko ... “Los escritores de la antigüedad”: Antzinateko idazleak.

Antigüedad (objeto) Antigoaleko gauzA /altzari(a) Antzinako gauzA /altzari(a)

“Tengo una tienda de antigüedades”: Antigoaleko gauzen denda bat daukat.

Antigüedad (temporal) Antzina Aspaldi Behinola Behiala

“En la antigüedad los europeos desconocían América”: Antzina europarrek ez zuten Amerika ezagutzen.

Antiguo Antzinako ... EZ *Aintzinako ohiturak

Anuncio en prensa Prentsa iragarki(a)

Anuncio en prensa y radio

Prentsa eta irratiko iragarki(a)

Anuncio luminoso Argi-iragarki(a)

Aplaudir Txalotu “Aplaudamos a este genial grupo!: Txalotu dezagun musika-talde itzel hau! “Recibió un largo aplauso”: Denbora luzez txalotu zuten.

Aplauso Txalo(ak) Esku-zarta(k) Txalotze(a) Txalo-jotze(a) Txalo-zaparradA

“Un fuerte aplauso”: Txalo beroa(k). “Aplausos fuertes”: Txalo-jotze zaratatsua. “María Callas recibió siempre el aplauso del público”: Maria Callasek entzuleen txaloak jaso zituen beti. “Al terminar la obra de teatro se oyó un aplauso cerrado”: Antzerkia amaitutakoan txalo-zaparrada aditu zen. “Ofrecieron un largo aplauso a la conferenciante”: Hizlaria denbora luzez txalotu zuten.

Apoyo escolar Eskolarako laguntzA

Apuntarse/Apúntate en los locales del club

Eman izena elkartearen egoitzan

Árabe (hizkuntza) arabierA

Árabe (jentilizioa) arabiar(ra)

Archivo adjunto Eranskin(a)

Área de Cultura Kultura Sail(a)

Área de Cultura y Kultura eta Kirol Sail(a)

-13-

Deportes Área de Deportes Kirol Sail(a)

Área de Educación Hezkuntza Sail(a)

Área de Empleo Enplegu Sail(a)

Área de Euskera Euskara Sail(a)

Área de Hacienda Ogasun Sail(a)

Área de Igualdad Berdintasun Sail(a)

Área de Medio ambiente Ingurumen Sail(a)

Área de Servicios Sociales (de base)

(Oinarrizko) Gizarte Zerbitzuen Sail(a)

Área de Urbanismo Hirigintza Sail(a)

Área Juventud Gazteria Sail(a)

Área metropolitana bilbaína

Bilboko metropoli-areA

Área recreativa Atsedenleku(a) Jolas-gune(a)

Arrendar Errentan hartu Errentan utzi

Arte decorativas Arte dekoratzaile(a)

Arte escénico Arte eszeniko(a)

Arte floral Lore-arte(a)

Arte popular Herri(-)arte(a)

Arte teatral Arte teatral(a)

Arte visual Ikus-arte(a)

Artesanía ArtisautzA EskulangintzA Artisau-lan(a) Eskulan(ak)

“Artesanía vasca”: Euskal artisautza. “He ido a la feria de artesanía”: Artisautza azokara joan naiz. “He comprado una artesanía china”: Txinako artisau-lan bat erosi dut.

Artesanía (obra) Artisau-lan(a) Eskulan(a)

“He comprado una artesanía china”: Txinako eskulan bat erosi dut.

Artesanía del encaje Enkaje artisautzA

Artesanía del hilo Hari artisautzA

Artesanía madera Zur-artisautzA

Artesanía textil Ehun-artisautzA

Asamblea de personal Langileen batzar(ra)

Asamblea general Batzar orokor(ra)

Asesoramiento lingüístico

Hizkuntza-aholkularitzA

Asesoramiento técnico- Aholkularitza tekniko-

-14-

económico ekonomiko(a) Asiático (jentilizioa) asiar(ra)

Asignatura Irakasgai(a) Erabili ikasgai (lección) edo irakasgai (asignatura) euskara batuan.

Asistentes (los/las) Lekuturiko(ak) Etorritako(ak)

Asociación Club

Elkarte(a)

Asociación cultural Kultura elkarte(a) Ikus. amaierako oharra

Asociación cultural Madalen

Madalen kultur elkarte(a)

Asociación de Municipios Vascos

Euskadiko Udalen Elkarte(a) EUDEL (forma laburra)

Asociación de tiempo libre

Aisialdi elkarte(a)

Asociación de vecinos Auzo elkarte(a)

Asociacionismo Asoziazionismo(a)

Atención (att.) Nori

Atentamente, Adeitasunez,

Atracciones infantiles Haurren atrakzio(ak)

Audiolibro Audioliburu(a)

Aula / Sala de informática

Informatika gelA

Aula de aprendizaje Ikaskuntzarako gelA

Aula de estudio IkasgelA

Aula de música Musika-gelA

Aula de política y sociedad

Politika eta gizarte-gelA

Aula móvil Ikasgela mugikor(ra)

Aula(s) polivalente(s) Erabilera anitzeko gelA(k)

Aurresku de honor Ohorezko aurresku(a) EZ *Aurrezkoa

Ohorezko aurreskua gure folklorearen dantzarik esanguratsuena da.

Autobus escolar Eskola-autobus(a)

Auto-choques (Pista de ...)

Txoke-autoen pistA

Autor/-a Egile(a)

Autorización previa Aldez aurreko baimen(a) Autovía a Vitoria- Vitoria-Gasteizerako

-15-

Gasteiz autobide(a) Auxiliar de Biblioteca Liburutegiko laguntzaile(a)

Avenida Etorbide(a) Forma laburra: etorb.

Aviso Nota

Ohar(ra)

Ayudante Acompañante

Laguntzaile(a)

Ayudante de dirección de cine

Zinema-zuzendaritzako laguntzaile(a)

Ayudar Acompañar

Lagundu

(Nor-nori-nork edo

Nor-nork)

Euskaltzaindiak lagundu dio (Heg.) eta lagundu du (Ipar.) biak

onartzen ditu, eta biek esanahi bera dute, alegia, bi hauek: - Lagun egin (norbaitekin joan: etxeraino lagun egin diot adiskideari= etxeraino lagundu diot adiskideari =etxeraino lagundu dut adiskidea). 2. Laguntza eman (hori egiten lagunduko dizut = hori egiten lagunduko zaitut).

Ayuntamiento / Consistorio

Udaletxe(a) (Ikus. Udal(a))

Hitzak esaten duen legez “etxeari” berari deritzo udaletxea.

Bachiller Batxilergo(a) 1. eta 2.mailak (17 eta 18 urte)

Bagaje cultural de un pueblo

Herri baten kultura ondare(a)

Baile DantzA Dantzaldi(a)

“El vals es un baile elegante”: Balsa dantza dotorea da. “El baile de fin de curso”: Ikasturte-amaierako dantzaldia.

Baile moderno Dantza moderno(a)

Bailes de salón Saloi-dantzA(k)

Baja por enfermedad Gaixotasun-bajA

Banda de música Musika(-)bandA

Barbacoa Barbako(a) Ikus. Kanporamartxo(a)

Barra(s) para montaje de exposiciones

Erakusketak muntatzeko barrA(K)

Barraca(s) BarrakA(k)

Barrio residencial Bizitegi-auzo(a)

Barrio, barriada, vecindad,

Auzo(a) Forma laburra: auz.

Base(s) Oinarri(ak)

Bastón MakilA

B

-16-

Batalla de Padura Padurako gudu(a)

Bautismo Bataio(a)

-17-

Biblioteca BibliotekA Euskaltzaindiak bereari Azkue Biblioteka deritzo

Biblioteca del casco Herriguneko bibliotekA

Biblioteca de Abusu Abusuko bibliotekA

Biblioteca municipal Udal-bibliotekA

Bibliotecario/-a Liburuzain(a) EZ *Bibliotekari(a)

Bien de interés cultural Interes kulturaleko ondasun(a)

Bienvenido(s) Bienvenida(s)

Ongi etorri EZ *Ongi etorriak

Agurra egitean ongi etorri! Esan behar da, eta EZ *ongi etorria! Edo *ongi etorriak!, hauxe baita euskararen tradizioa. Hala ere, erabilgarriak dira ondorengo forma hauek: - Ongi etorria zara gurean (izan aditzarekin –a hartzen du). - Ongietorria eman diogu zuzendari berriari (izena denean loturik idazten da).

Bilbao Bilbao/Bilbo

Biak euskarazko izenak dira: “Bilbo” eta “Bilbao”. Hala ere, “Bilbao” ere euskal izena izan arren, Euskaltzaindiak erabaki zuen “Bilbo” dela gure hiri nagusiaren euskal izen ofiziala, eta horrelaxe eman zuen argitara bere Euskal Herriko Udalen Izendegia delakoan, 1979an. Euskaltzaindiak “Bilbo” erabaki izana zertan oinarritu zen jakiteko, ikus Euskera aldizkaria (1983-1 alea, 125.-129. or.). Horiek horrela izanik ere, Bilboko Udalak, dirudienez, “Bilbao” erabiltzea erabaki zuen hiri horren izena euskaraz aditzera emateko ere (baina deklinatzerakoan “Bilbo” erabiltzekotan). Hauxe da, beraz, Bilboko Udalak eskubide osoz erabaki omen duena: “Bilbao, Bilboko, Bilbotik, Bilbora, Bilbon” eta abar erabiltzea euskaraz.

Bilingüe Elebidun(a) Elebidunak gara

Bilingüe (En...) Ele bitan Ele bietara

Bilingüísmo Elebitasun(a) “Han organizado un seminario sobre el bilingüismo en la escuela”:

-18-

Eskolako elebitasunari buruzko mintegia antolatu dute.

Billete de ida Joateko txartel(a)

Billete de ida y vuelta Joan-etorriko txartel(a)

Bloque Bloke(a) Forma laburra: bl.

Boletín Buletin(a)

Boletín de actividades Jardueren buletin(a)

Boletín de novedades Berrien buletin(a)

Boletín de sumarios de las publicaciones periódicas

Aldizkako argitalpenen aurkibideen buletin(a)

Bolillos Ehoziri(a) Bolilloak

Bolsa PoltsA EZ *Boltsa

Erabili poltsa euskara batuan. Burtsa ere badago, baina akzio-merkatua adierazteko. Ikus. “Lan-poltsA/Bolsa de trabajo”

Bonificación Hobari(a)

Bonificación a beneficiarios de renta básica

Oinarrizko errentan onuradun ateratzen diren entzako hobari(a)

Botellón Kale-zurrut(a) Botila-zurrut(a) EZ * Botilatzar(ra)

Kontuan hartuta gaztelaniazko botellón hitzak edana edo zurruta eta kalea uztartzen dituela (kalean zurrut egitea da, hitz batean esanda), guk kale-zurruta edo horrelako zerbait erabiliko genuke. Anjel Lertxundi idazleak botila-zurrut erabili zuen, kontzeptu hori izendatzeko.

Brocheta (de carne) Txitxi(-)burruntzi(a) Comida campestre consistente en embutido o carne de cerdo asado al fuego.

Bruja Sorgin(a) EZ *Sorgiña

Ñ ahoskatu arren, -in- idatzi.

Buscador Bilatzaile(a)

Búsqueda BilaketA

Búsqueda (Resultados de la...)

Bilaketaren emaitzA(k)

-19-

Búsqueda avanzada Bilaketa aurreratu(a)

Búsqueda de información Informazio bilaketA

Buzón Postontzi(a)

C.I.F. IFZ

Caballete Asto(a)

Cabina de teléfono Telefono-kabinA

Café-teatro Kafe-teatro(a) Kafe-antzoki(a)

Cajero Kutxazain(a)

Calderilla Un duro

Txakur handi(a) (pezetaren 10 zentimo) Txaku txiki(a) (pezetaren 5 zentimo)

-Iaz ez zuen inork txakur txikirik ematen talde honen alde, eta aurten, ostera, asko dira irabaziko duela iragarri dutenak. -Zelan sartu eskolan txakur handirik balio ez zuen hizkuntza? Etxean erabiltzeko bakarrik balio zuen hizkuntza?

Calendario escolar Eskola-egutegi(a)

Calendario laboral Lan-egutegi(a)

Calle Kale(a) Forma laburra: k.

Cámara de cine Zinema-kamerA

Cámara lenta Kamera geldo(a)

Camerino anexo Aldagela atxikita

Camino de Santiago Done Jakue(ren) bide(a) Santiago bide(a)

Camino vecinal Auzo-bide(a)

Campeonato de casting Casting txapelketA

Campeonato de mus Mus txapelketA

Campeonato del 4 y ½ Lau eta erdiko pilota txapelketA

Campeonato infantil de ajedrez X. Campeonato infantil de ajedrez

Umeentzako xake txapelketA Umeentzako X. Xake txapelketA

Campeonato manomanista individual

Buruz buruko pilota txapelketA

Campeonato manomanista por parejas

Binakako txapelketA Berasaluze IX eta Urberuaga, bigarren mailako binakako txapeldunak

Campo de trabajo Auzolandegi(a) Auzolandegietan bi astez edo gehiagoz borondatezko lan bat egingo duzu hainbat lekutako gazteekin.

C

-20-

Canción popular Herri(-)kantA

Cantidad -Tza Kopuru(a)

KOPURU beharrik gabe erabiltzen dugu sarri. Gauza bera adierazteko beste modu naturalago batzuk badaude. EZ *Diru-kopuru handia biltzea espero dute diputazioek aurtengo errenta kanpainan: Dirutza handia biltzea espero dute diputazioek aurtengo errenta kanpainan. EZ *Jende kopuru handia

aurkeztu da hizkuntza-eskakizunen azterketetara: Jendetza

handia/lagun asko aurkeztu da hizkuntza-eskakizunen azterketetara.

Carácter IzaerA Gaztelaniari orpoz-orpo jarraituz, gehiegi eta beharrik gabe erabiltzen dugun hitza. EZ *Izaera publikoko erakundeak: Erakunde publikoak. EZ *Emango den baimenak behin-behineko izaera izango du: Behin-behineko baimena emango da. - “Fue una celebración de carácter privado”: Ospakizun pribatua izan zen. - “Quiso remarcar el carácter público de su empresa”: Bere enpresaren publikotasuna azpimarratu nahi izan zuen.

Carácter innovador de la propuesta

Proposamenaren izaera berritzaile(a)

Carnaval(es) Inauteri(ak) EZ *Ihauteriak

Carné Txartel(a) Agiri(a)

Carné de alberguista Aterpekide-txartelA

Carné de conducir Gidabaimen(a)

Carné de estudiante Ikasle-txartel(a)

Carné de identidad (Ikus. Documento Nacional de Identidad / Nortasun agiri nazionala)

Nortasun agiri(a)

Carné de lector/-a Irakurle txartelA

Carné de manipulador de Elikagaien manipulatzaile

-21-

alimentos txartel(a) Janari-erabiltzaile txartel(a)

Carné internacional de estudiante

Nazioarteko ikasle txartelA

Carné joven Gazte-txartelA EZ *Gazte karneta

Carrera por equipos Taldekako lasterketA

Carretera Errepide(a) Forma laburra: erp.

Carretilla OrgA

Cartel Kartel(a)

Cartel mural Horma-irudi(a)

Casa de cultura Kultur etxe(a)/ Kultur Etxe(a) Kultura etxe(a) Kultura-etxe(a) EZ *Kultur-etxea, EZ *Kulturetxea

KULTURA hitzak, -a hori gal dezake hitz elkarketan, baina hori gertatzen denean ezin dugu marrarik jarri. Ikus. amaierako oharra

Casa de Olentzero Olentzeroren etxe(a) EZ *OlentzeroAren etxea

Olentzero, Olentzerok, Olentzerori, Olentzerorekin, ...

Casco (para proteger la cabeza)

Kasko(a) Buru-babes(a)

Adib. Mehatzari-kaskoa

Casco (urbano) Herrigune(a) EZ *Kaskoa

Casco de ciudad: hirigune(a), hiri-erdigune(a), hiriaren erdigune(a). Casco de pueblo: herrigune, herri-erdigune, herriaren erdigune. Hábitat disperso: kale(a) “-Fallece un hombre en accidente en el casco urbano de Vigo”: Gizon bat hil da Vigoren hirigunean izandako istripu batean. -“Muy cerca del casco urbano, se encuentra la ermita de Santa Ana”: Herrigunetik gertu, Santa Ana ermita dago. “-Vive en Dima. –En un caserío? –No, en el casco urbano”: -Diman bizi da. –Non, baserri batean? –Ez, kalean.

Caserío Baserri(a) Forma laburra: bas.

-22-

Castellano GaztelaniA EspainierA EZ *Erdera/Erdara (Ikus Erdara) EZ *Gaztelera

Gero eta jende gehiagok erabiltzen du erdara hitza gaztelania-ren sinonimotzat; baina erdara dira euskara ez diren beste hizkuntza guztiak, esate baterako: frantsesa, ingelesa, alemana... Bide batez, esan dezagun Euskaltzaindiak gaztelania hitza hobesten duela, gaztelera-ren kaltetan.

Castillo hinchable Gaztelu puzgarri(a)

Catálogo Katalogo(a)

Catálogo (Quitar del...) Katalogotik kendu

Catálogo de museo Museoko katalogo(a)

Catálogo de referencias Erreferentzien katalogo(a)

Catálogo de viajes, Catálogo turístico

Bidaia-katalogo(a)

Catálogo ilustrativo Katalogo irudidun(a)

Categoría individual Banakako kategoriA

Ceberio (jentilizioa) Zeberioar(ra) Zeberioztar(ra)

Celebración Conmemoración

Ospakizun(a) “Nos reuniremos en la celebración del aniversario”: Urteurrenaren ospakizunean bilduko gara.

Celebrar - Ospatu (Jaiak eta ospakizunak) - Izan / Egin (Bilerak, txapelketak, jardunaldiak, topaketak, manifestazioak, hiletak...)

EZ *Terminologiari buruzko jardunaldia bihar ospatuko da: Terminologiari buruzko jardunaldia bihar izango da. Celebrar una manifestación: EZ * Manifestazioa ospatu

Centro (Ikus. “Casco”)

Erdi (Ikus.”Casco (urbano) /Herrigunea”)

Forma laburra: erd.

-23-

Centro EgoitzA Etxe(a) -tegi(a) Zentro(a)

Askotan, banco edo centro bezalako hitzak ikusten ditugunean, itzulpen zuzena egin eta banku edo zentro idazten dugu, konturatu gabe, horretarako euskarak badituela bestelako hitzak ere: etxe, -tegi, egoitza, gordailu... EZ *Datu bankua: Datutegia, Datu-gordailua. EZ *Zaharren zentroa: Zaharren egoitza, Zaharren etxea.

Centro Cívico Auzo Etxe(a)

Centro comercial Merkataritza-zentro(a)

Centro cultural y recreativo

Kultura- eta jolas-zentro(a)

Centro de artes aplicadas y oficios artísticos

Arte aplikatu eta lanbide artistikoen ikastegi(a)

Centro de atención a drogodependencias

Droga-mendekoei arreta emateko zentro(a)

Centro de Educación Permanente de personas Adultas (EPA)

Helduen Heziketa Iraunkorrerako Zentroa (HHI)

Centro de estudios Ikas-zentro(a)

Centro escolar Ikastetxe(a) Euskara mintzatuan onartzekoa da ba forma, maila neutroari bada forma dagokion arren. Euskara idatzian, aldiz, hobe bada.

Centro sociocultural Abusu

Abusu Zentro Soziokultural(a)

(Ikus. Centro hitza) Ez *Abusuko Zentro/zentru Soziokulturala Ez *Centro socio-cultural de Abusu

Ceramica ZeramikA

EZ *Keramika

Cerámica de pequeño fuego

Su txikiko zeramikA

Cerámica para fuego Surtako zeramikA

Cerrado Itxita Zarratuta

Itxita erabiliko dugu.

Cerrado los domingos y días festivos

Igande eta jaiegunetan itxita

Cerrado por descanso semanal

Itxita. Atseden-eguna. Atseden-eguna dela eta,

-24-

itxita, Cerrado por fiesta patronal

Itxita. Zaindariaren eguna. Zaindariaren eguna dela eta, itxita.

Cerrado por inventario Itxita. Inbentario-lanak. Inbentario-lanak direla eta, itxita.

Cerrado por obras Itxita. Konpontze lanak. Konpontze lanak direla eta, itxita.

Cerrado por vacaciones Itxita. Oporretan gaude.

Certamen LehiaketA TxapelkeTA SariketA

Certamen de pintura Pintura-lehiaketA

Certamen literario Literatura-sariketA

Certificado de Aptitud de Conocimiento del Euskera

Euskararen Gaitasun Agiri(a) (EGA)

Baliokidetza: Gaur egun HABEko 3. maila, IVAP-en 3.H.E., Hezkuntzako 2.H.E., ...

Certificado de Asistencia y Aprovechamiento

Bertaratzearen eta onuraz parte hartu izanaren ziurtagiria

Ziurtagiri honen bidez egiaztatzen dut (...izen-abizenak) ikastaroan onuraz parte hartu duela eta bertaratu dela

Certificado de buena conducta

Portaera oneko ziurtagiri(a)

Certificado de convivencia

Bizikidetasun-ziurtagiri(a)

Certificado de defunción

Heriotza-ziurtagiri(a)

Certificado de empadronamiento

Errolda-ziurtagiri(a)

Certificado de escolaridad

Eskola-ziurtagiri(a)

Certificado de residencia

Bizileku-ziurtagiria(a)

Certificado médico Osasun-ziurtagiri(a)

Charla (conferencia, coloquio, discurso)

Hitzaldi(a) Solasaldi(a)

Chocolatada Txokolatada

Cine ZinemA EZ *Zinea

Cine cómico Zinema komiko(a)

-25-

Cine de actualidades Albiste-zinemA

Cine de autor Egile-zinemA Autore-zinemA

Cine de marionetas Txotxongilo-film(a)

Cine documental Zinema dokumental(a)

Cine erótico Zinema erotiko(a)

Cine fantástico Fantasiazko zinemA

Cine infantil Haur-zinemA Haurrentzako zinemA

Cine mudo Zinema mutu(a)

Cine negro Zinema beltz(a)

Cine político Zinema politiko(a)

Cine pornográfico Zinema pornografiko(a)

Cine vasco Euskal zinemA “El cine vasco va de capa caída”: Euskal zinema maldan behera doa.

Cineasta Zinemagile(a)

Cineclub Zineklub(a)

Cinefilia Zinemazaletasun(a)

Cinéfilo/-a Zinemazale(a)

Cineforum Cine-forum

Zineforum(a) Zine-forum(a)

Cinemascope Zinemaskope(a)

Cinematografia ZinematografiA

Circuito Besarkada Besarkada zirkuitu(a)

Circuito de los ayuntamientos

Udalen zirkuitu(a)

Circular por correo Posta bidezko zirkular(ra)

Cita Hitzordu(a)

Cita previa Aurretiko hitzordu(a) “Ampliable a otros horarios con cita previa”: Aurretiaz hitzartuz gero, beste ordutegi batzuk ere izan daitezke.

-26-

Ciudadanía Herritar(rak)

Ciudadano/Ciudadana Ciudadanía

Herritar(rak) Gaztelaniaz ciudadano, ciudadanía (de ciudad)... esaten dutenez, geuk ere, euskal hiritarrak, hiritarrentzako argibideak eta horrelakoak erabiltzen ditugu neurri gabe. Baina ez dira naturalagoak euskaraz honako hauek: euskal herritarrak, herritarrentzako argibideak...?

Clase(s) de español Gaztelania eskolA(k) EspainierA eskolA(k)

Clase(s) de euskera Euskara eskolA(k)

Clases de inglés Ingeles eskolA(k) EZ *Ingelera

Clases para personas adultas

Helduentzako ikastaro(ak)

Clasificación por equipos Taldekako sailkapen(a)

Clausura del encuentro Topaketaren amaierA

Clave (adj.) Nagusi(a) “El tema clave de las jornadas fue la alimentación”: Jardunaldien gai nagusia elikadura izan zen.

Claves para la comprensión del mundo contemporáneo

Egungo mundua ulertzeko gako(ak)

Clown Pailazo(a)

Club de ajedrez Endroke Endroke xake elkarte(a)

Club de lectura Irakurketa klub(a)

Club de lectura infantil Haur irakurketa klub(a)

Club de lectura infantil de 7 a 10 años

Haur irakurketa klub(a) 7tik 10 urtera artekoentzat

Club/Asociación Elkarte(a)

Coche Auto(a) Erabili auto edo beribil euskara batuan. Hala ere, kotxe hitza zaldigurdi, bagoi, eta abarren kidea denean edo Hegoaldean haurrak eramatekoa denean bakarrik erabiliko dugu maila jasoan.

Coche de alquiler Errentako auto(a)

Coche patrulla Patrulla auto(a)

-27-

Cocina (Formas de cocinar)

SukaldaritzA

Cocina (Habitación) Sukalde(a)

Cocina y repostería tradicionales

Sukaldaritza eta gozogintza Ynscripción(a)

Cocinas del mundo Munduko sukaldaritzA

Cóctel Koktel(a) NahasketA

“Su biblioteca es un cóctel de libros de diverso origen”: Haren liburutegia jatorri desberdinetako liburuen nahasketa da.

Cóctel de inauguración Inaugurazio koktel(a)

Código postal Posta-kodea Forma laburra: PK

Cohete Txapligu(a) Suziri(a)

“En las fiestas del pueblo lanzan muchos cohetes”: Gure herriko jaietan txapligu mordoa botatzen dute.

Colaboran: Laguntzaileak:

Colectivo de personas a las que va destinada:

Hartzaileen taldea:

Colegio público Herri(-)ikastetxe(a)

Colonias (de verano) Udaleku(ak)

Coloquio (conferencia, charla, discurso)

Hitzaldi(a)

Comedia costumbrista Ohitura-komediA

Comedia de enredo Endredozko komediA

Comedia musical Komedia musikal(a)

Comediante Komediante(a) “Los comediantes recibieron muchos aplausos al final de la representación”: Komedianteek txalo ugari jaso zituzten antzezpena amaitu eta gero. “Esta comedianta nos ha hecho creer que estaba enferma para no ir a clase”: Komediante honek gaixorik zegoela sinestarazi digu eskolara ez joateko.

Comedor escolar Eskola-jantoki(a)

-28-

Comida campestre Landa-bazkari(a)

Comida popular Herri(-)bazkari(a)

Comisaría Polizia-etxe(a) Ertzain-etxe(a) EZ *Komisaldegia, EZ *Komisaria

Erabili polizia-etxe euskara batuan. Euskaltzaindiak *komisaldegi hitza gaitzetsi egin du; eta *komisaria baino polizia-etxe hobetsi. Gure ertzainenak ertzain-etxeak dira.

Comisión de fiestas Jai batzorde(a)

Comisión de Servicios (En...)

Zerbitzu-eginkizun(etan)

Como complemento a ... (zeren) osagarri “Como complemento a los actos en el teatro”: Antzokian egiten diren ekitaldien osagarri.

Comodidad de las instalaciones

Instalazioen erosotasun(a)

Comparando (con) (noren) aldean Ez*(norekin) konparatuta

Batzuetan, gaztelaniak bultzaturik agian, “bestearekin konparatuta” eta halakoetara jotzen dugu bestearen aldean eta antzeko esapide jatorrez baliatu beharrean. Kontuz: EZ *Amaia, zurekin konparatuta, gaztea da: Amaia, zure aldean, gaztea da.

Comparsa KonpartsA KuadrilA Lagun-talde(a)

Compartir lecturas Irakurketa partekatu

Competición LehiaketA TxapelketA PartidA Norgehiagoka (Ikus. “disputa”)

Competición por equipos Taldekako lehiaketA

Compitiendo, Disputando Norgehiagokan

Compositor Musikagile(a)

Comunidad Autónoma del País Vasco

Euskal Autonomia Erkidego(a) Ez *Komunitatea, Ez *Elkartea

Erabili Euskal Autonomia Erkidegoa eta Nafarroako Foru Erkidegoa.

Con anterioridad a las 12:00 horas del día 12 de julio de 2015

20015eko uztailaren 12ko 12:00ak baino lehen

-29-

Con la colacoración de: (varios)

Hanako hauen laguntzarekin:

Concejal de Juventud Gazteriako zinegotzi(a)

Concejal de Juventud, Deportes y Festejos

Gazteria, Kirol eta Jai zinegotzi(a)

Concejal(a) de Cultura Kultura zinegotzi(a) Ikus. Amaierako oharra

Concejal(a) de Deportes Kirol zinegotzi(a)

Concejal(a) de Servicios Sociales

Gizarte zerbitzuetako zinegotzi(a)

Concejalía Zinegotzigo(a)

Concejalía de Juventud Gazteriako zinegotzigo(a)

Concierto coral Abesbatzen kontzertu(a)

Concierto de Navidad Gabonetako kontzertu(a)

Conciertos de música sacra

Eliz musikako kontzertu(ak)

Conciertos de otoño Udazkeneko kontzertu(ak)

Conciertos de primavera Udaberriko kontzertu(ak)

Concurso LehiaketA

Concurso de carteles Kartel lehiketA

Concurso de carteles de fiestas de Magdalena

Jaietarako kartel lehiketA Madalenetarako kartel lehiaketA

Concurso de cortometrajes/cortos

Film laburren lehiaketA

Ikus. “ Película/Film” EZ *Laburmetraien lehiaketa

Concurso de dibujo Marrazkigintza lehiaketA

Concurso de disfraces Mozorro lehiaketA

Concurso de disfraces de carnaval

Inauterietako mozorro lehiaketA

Conectar a internet Interneten sartu

Conexión a internet Internet konexio(a) EZ *Interneteko konexioa

Conexión con la A-8 A-8 autobidearekiko loturA

Conexión de banda ancha a internet

Banda zabaleko internet konexio(a)

Conexión para ordenador Ordenagailurako konexio(a)

-30-

Conexión sin cables Harigabeko konexio(a) Adingabe, amaigabe, arduragabe, baliogabe, bukatugabe... horrela idazten dira, ez bereizita (EZ *adin gabe) edo marrarekin (EZ *adin-gabe).

Conexión wi-fi (a internet)

Wi-fi bidezko (Internet) konexioa

Conferencia (charla, coloquio, discurso)

Hitzaldi(a) Solasaldi(a)

Conjunto coral Coro

AbesbatzA

Conmemorar Ospatu Ikus. “Celebrar/Ospatu”

Conmover al espectador/-a

Ikuslea inarrosi

Conocimiento(s) informático(s)

Informatikako ezagutzA(k) Ezagutza informatiko(ak)

Conserje Atezain(a)

Conserva KontserbA

Conste a los efectos oportunos (Para que...)

Dagozkion eraginetarako jasota gera dadin Jasota gera dadin eta dagozkion ondorioak izan ditzan

Contacto Kontaktu(a)

Contada KontaketA

Contada de cuentos Ipuin-kontaketA

Contenedor de basura Zabor-edukiontzi(a)

Contexto Testuinguru(a) EZ *Kontestua

Contraportada Atzeko azal(a)

Contraportada Azken orri(a)

Control de avituallamiento

Anoa-postu(a)

Cónyuge Ezkontide(a)

Coordinación Koordinazio(a) -KETA erdarazko –ción bukaeraren ordez erabiltzen dugu sistematikoki, baina batzuetan ez da egokiena, esaterako: EZ *Koordinaketa: Koordinazioa

Coordinador/-a Koordinatzaile(a)

-31-

Coral de voces mixtas

Ahots nahasiz osatutako abesbatzA Ahots nahasiko abesbatzA

Coro Conjunto coral

AbesbatzA

Corporación municipal UdalbatzA Alkateak eta zinegotziek osatutako agintea. Udalbatzak aukeratzen du alkatea. Erabakirik garrantzitsuenak ere udalbatzak hartzen ditu.

Corporación y personas empleadas

Udaletxeko(ak)

Correo urgente Presako postA

Cortar Moztu Itxi Eten Kendu

Cortar aditza ez da beti moztu. Zenbaitetan eten, itxi, kendu hitzak egokiagoak izango dira, testuinguruaren arabera. EZ *Idazkariarekin telefonoz hitz egiten nengoela, deia moztu egin zen: Idazkariarekin telefonoz hitz egiten nengoela, deia eten egin zen. EZ *Lakuarako bidea moztu egin behar izan dute: Lakuarako bidea itxi egin behar izan dute. EZ *Udaletxean argi-indarra moztu egin zutenez, ezin izan genuen lana amaitu: Udaletxean argi-indarra kendu egin zutenez, ezin izan genuen lana amaitu.

Corte y confección Ebaketa eta jantzigintzA

-32-

Corte y confección Ebaketa eta jantzigintzA

Corto(metraje) Film labur(ra)

Costo Kostu(a) “El costo de la obra fue superior a lo que pensábamos”: Obraren kostua uste baino handiagoa izan zen.

Costo Haxix(a) “Me ofrecieron costo pero yo lo rechacé”: Haxixa eskaini zidaten baina nik ezetz esan nien.

Costoso Garesti(a) NekezA Neketsu(a) Nekoso(a)

“El abrigo que llevaba era muy costoso”: Soinean zeraman berokia oso garestia zen. “Resulta costoso tener que levantarse todos los días tan temprano”: Oso neketsua da egunero horren goiz jaiki behar izatea.

Creación literaria Sorkuntza literario(a)

Creatividad infantil Haur sorkuntzA

Criterio de búsqueda Bilaketa-irizpide(a)

Crítico de cine Zinema-kritikari(a)

Cuaderno Koaderno(a) “Un cuadernillo de 16 páginas”: 16 orrialdeko koadernotxoa.

Cubierta de libro / Pasta de libro

Liburu-azal(a)

Cubierto (A...) Aterpean Estalpean Babespean

“Cuando empezó a llover nos pusimos a cubierto”: Euria hasi zuenean, aterpean jarri ginen.

Cuenta de acceso a Internet

Interneten sartzeko kontu(a)

Cuenta de correo de Internet

Internet posta elektronikoko kontu(a)

Cuentacuentos (Ikus “Contada de cuentos”)

Ipuin(-)kontalari(a) EZ *Ipuinkontalari(a)

Cuentero/-a Kontalari(a)

Cuento popular Herri-ipuin(a)

Cuentos de aquí y de allí Hemengo eta hango ipuinak

Cuentos en familia Familiares y niños/niñas de 4 a 6 años

Ipuinak etxekoekin 4tik 6 urtera arteko ume eta etxekoentzat

Cuentos para leer Irakurtzeko ipuin(ak)

Cuentos para oir Entzuteko ipuin(ak)

-33-

Cuentos para sentir Sentitzeko ipuin(ak)

Cuentos para ver Ikusteko ipuin(ak)

Cuentos populares para público adulto

Helduentzako herri-ipuin(ak) “Para público adulto” bakarrik: HelduentTZAT

Cuidado con ... Kontuz ...(zerekin/norekin) Kontuz gero ...

“¡Cuidado con las escaleras!”: Kontuz eskailerekin! “¡Cuidado con los traficantes!”: Kontuz gero trafikatzaileekin!

Cultura general Kultura orokor(ra)

Cultura popular Herri(-)kulturA

Cultura y gestión empresarial

Kultura eta kudeaketa enpresarial(a)

Cumplimiento de objetivos

Xedeen betetze(a)

Cuña de radio Irrati-iragarki(a)

Cuota mensual Hileko kuotA

Cursillo de iniciación Oinarrizko ikastaro(a)

Cursillo de prevención de incendios

Suteen prebentziorako ikastaro(a)

Cursillo de socorrismo Sorospen ikastaro(a)

Cursiva (italic) Letra etzan(a)

Curso Cursillo

Ikastaro(a) “Este año voy a hacer un curso de inglés”: Aurten ingeles-ikastaro bat egingo dut.

Curso (escolar)

Ikasturte(a)

“El curso comienza en septiembre y finaliza en junio”: Ikasturtea irailean hasi eta ekainean amaitzen da.

Curso (nivel) MailA “Está estudiando tercer curso de ciencias políticas”: Zientzia politikoen hirugarren mailan dago.

Curso completo Ikasturte oso(a)

Curso de acceso a la universidad

Unibertsitatean sartzeko kurtsoa(a)

Curso de cata de vinos Ardo datatze ikastaro(a)

Curso de cocina básica Oinarrizko sukaldaritza ikastaro(a)

Curso de conducción económica de automóvil

Auto-gidatze merkeari buruzko ikastaro(a)

Curso de dibujo Marrazketa ikastaro(a)

Curso de dietética y alimentación

Dietetika eta elikadura ikastaro(a)

-34-

Curso de formación Prestakuntza ikastaro(a)

Curso de formación para mujeres

Emakumeentzako prestakuntza ikastaro(a)

Curso de jardinería básica

Oinarrizko lorezaintza tailer(ra)

Curso de lenguaje de signos

Zeinuen mintzaira ikastaro(a)

Curso de malabares Malabar ikastaro(a)

Curso de plantas medicinales y cosmética natural

Sendabelar eta kosmetika naturalari buruzko ikastaro(a)

Curso de primeros auxilios

Lehen sorospen ikastaro(a)

Curso de reciclaje Birziklatze ikastaro(a)

Curso de vitivinicultura Mahastizaintza eta ardogintza ikastaro(a)

Curso/cursillo de iniciación a ...

(Zeren) hastapenei buruzko ikastaro(a)

“Cursillo de iniciación a la informática”: Informatikaren hastapenei buruzko ikastaroa.

Curso/Cursillo de txistu Txistu ikastaro(a)

Curso-puente Egokitze ikasturte(a)

Danza(-)jazz Jazz(-)dantzA

Danzas vascas Euskal dantzA(k)

Dar a conocer, hacer saber; publicar, sacar a la luz

Aditzera eman Euskaltzaindiaren esanetan, jakitera eman baino egokiagoa da aditzera eman. EZ *Jakitera eman diot datorren astean amaituko dela eskabidea aurkezteko epea. EZ *Ezagutzera eman diot datorren astean amaituko dela eskabidea aurkezteko epea. BAI: Aditzera eman diot datorren astean amaituko dela eskabidea aurkezteko epea.

Datos de quien solicita Eskatzailearen datu(ak)

Datos personales Datu pertsonal(ak) Norberaren datu(ak)

De acuerdo Ados EZ *Adoz

De balde Gratis

Doan, dohain, dohainik, hutsaren truke, musu-truk

EZ *Dohan

De ida (billete) Bakun(a)

De ida y vuelta (billete) Joan-etorriko(a)

D

-35-

De todo Denetik Denetatik Denetarik

De todo corazón Bihotz(-bihotz)ez Bihotz(-bihotz)etik

Década de los 40 (En la...)

40ko hamarkadA(n) 40ko urteetan

EZ *40. hamarkadan

Declaración de la renta Errenta-aitorpenA

Declaración jurada Zinpeko aitormen(a)

Decorador de cine, televisión y teatro

Zinemako, telebistako eta antzerkiko dekoratzaile(a)

Definitiva Behin betiko(a) “Le han dado el permiso definitivo”: Behin betiko baimena eman diote. “La redacción definitiva del certificado”: Agiriaren behin betiko idazketa.

Definitivamente, para siempre, de una vez por todas

Betiko (EZ *betirako) Behin betiko

“Para quitarse de la vista de una vez por todas a ese hombre”: Gizon hura begitatik (behin) betiko kentzeko. “Se fue para siempre”: Behin betiko joan da.

Degustación de quesos Gazta dastaketA

Degustación de tostadas Tostada dastaketA “Tostadas de pan”: Ogizko tostadak. “Tostadas de crema”: Ahizko tostadak.

Degustación de txakoli y olivas

Txakolin eta oliba dastaketA

EZ *Txakolina eta olabaren dastaketa

Dejen paso libre (En señales viales)

Bidea libre utzi Atea libre utzi Aurrea libre utzi (Bide seinaleetan)

Deletrear Letreatu EZ *Deletreatu

Departamento Sail(a) Forma laburra: sl.

Dependencia Mende(ko)tasun(a) Menpe(ko)tasun(a)

Dependencias del hogar de personas jubiladas y pensionistas

Jubilatuen eta pentsiodunen etxeko areto(ak)

Deporte escolar Eskola-kirol(a)

-36-

Deporte recreativo Jolas-kirol(a)

Depósito de fianza Fidantza gordailu(a)

Derecha Eskuin(a) EZ *Eskuma, EZ *Eskubi

Eskuma hitzak Bizkaiko marka du, eta Euskaltzaindiak eskuina hobesten du. Eskubi ez erabili euskara baturako. Forma laburra: esk.

Derecho a suscripción Harpidetza-eskubide(a)

Derecho de admisión Onartzeko eskubide(a)

Derechos humanos Giza eskubide(ak)

Desarrollo y prestación de la actividad de dinamización y gestión del proyecto joven en Arrigorriaga

Arrigorriagan gazte proiektua dinamizatu eta kudeatzeko jardueraren garapena eta prestazioa

Descanso Atsedenladi(a)

Descenso (de río) en canoa

ErrekA jaitsierA kanoan EZ *Kanoa beherapena EZ *Kanoan jaitziera

Descenso de barrancos Amildegi jaitsierA

Descenso de cañón Arroil jaitsierA

Descuento Beherapen(a)

Descuento del 10% %10eko beherapen(a)

Desfile de disfraces Mozorroen desfile(a)

Desmontaje de stands Standak desmuntatze(a)

Despacho Bulego(a) Forma laburra: bul.

Destinatarios: Personas destinatarias:

Norentzat: Ez * Norentzako

Día coral Abesbatzen egun(a)

Día de Europa Europaren egun(a)

Día de los derechos humanos

Giza eskubideen egun(a) (Abenduaren 10ean)

Día del árbol Zuhaitz egun(a)

Día del libro Liburuaren egun(a)

Día europeo sin coches Autorik gabeko Europako egun(a)

(Irailaren 22an)

Día festivo Jaiegun(a)

Día hábil Egun baliodun(a)

Día inhábil Egun baliogabe(a)

Día internacional de la juventud

Gazteriaren nazioarteko egun(a)

(Abuztuaren 12an)

Día internacional de la Emakumearen nazioarteko (Martxoaren 8an)

-37-

mujer eguna Día internacional de las personas con discapacidad

Pertsona desgaituen nazioarteko egun(a) Desgaitasuna duten pertsonen nazioarteko egun(a)

(Abenduaren 13an)

Día internacional del euskera

Euskararen nazioarteko egun(a)

(Abenduaren 3an)

Día internacional del libro infantil

Haur liburuaren nazioarteko eguna

(Apirilaren 23an)

Día internacional del libro infantil y juvenil

Haur eta gazteen liburuaren nazioarteko egun(a)

Día laborable Lanegun(a)

Día mundial del libro Liburuaren munduko egun(a)

Día mundial del SIDA IHESaren munduko egun(a) (Abenduaren 1ean)

Día mundial del trabajo Lanaren munduko egun(a) (Maiatzaren 1ean)

Día natural Egun natural(a) Egutegiko egun(a)

Días festivos (en, durante)

Jaiegunetan “Durante todos los días de fiesta” edo “En los días de fiesta” JaiegunETAN, EZ *Jaiegunak

Días y horarios de consulta:

Kontsultarako egunak eta orduak:

Dibujante Marrazkilari(a)

Dibujo (actividad) MarrazketA

Dibujo (figura) Marrazki(a)

Dibujo animado Marrazki bizidun(a)

Diciembre Abendu(a) Forma laburra: Abe. Hilabeteak letra xeheaz (miniskulaz)

Didáctica de la expresión musical, plástica y corporal

Musikaren, plastikaren eta gorputz adierazpenaren didaktikA

Dieta alimentaria Janari-dietA

Dieta mediterránea Dieta mediterraneo(a)

Dieta vegetariana Barazki-dietA

Dieta(s) (de locomoción y translado)

Bidaia-sari(ak) EZ *Bidai-sariak

Dinamizador/-a cultural Kultur dinamizatzaile(a)

Dinamizador/-a deportivo

Kirol dinamizatzaile(a)

Dinamizador/-a Dinamizatzaile

-38-

Sociocultural soziokultural(a) Dinero para el viaje Bidaiarako diru(a)

Diputación Foru Aldundi(a) Diputazio(a)

Diputación Foral (de Bizkaia)

(Bizkaiko) Foru Aldundi(a)

Dirección Helbide(a)

Dirección de internet Interneteko helbide(a)

Director de banda de música

Musika-bandako zuzendari(a)

Director de carrera Lasterketako zuzendari(a) Lasterketa-zuzendari(a)

Lasterketa batean, lehiaketa aurreko planifikazioaren eta proba osoa behar bezala burutzearen ardura eta erantzukizuna duen pertsona, epaile edo arbitroen lana albo batera utziz.

Director de coros y orfeones

Abesbatzetako eta orfeoietako zuzendari(a)

Director de fotografía (películas)

Argazki-zuzendari(a) (filmetan)

Director de laboratorio foto-cine

Zinema-argazkiko laborategiko zuzendari(a)

Director de museo Museo-zuzendari(a)

Director de orquesta Orkestra-zuzendari(a)

Director de producción Ekoizpen-zuzendari(a) Produkzio-zuzendari(a)

Director de teatro y espectáculos

Antzerki eta ikuskizun-zuzendari(a)

Director gerente (en calidad de)

Zuzendari kudeatzaile (gisa)

Director teatral y/o de escena

Antzerkiko nahiz eszenako zuzendari(a)

Director/-a de centro educativo

Ikastetxeko zuzendari(a)

Director/a de Medio Ambiente

Ingurumen-zuzendari(a)

Director-realizador de cine

Zinema-zuzendari(a)

Dirigido a ... Norentzat/norentzako... EZ *(Nori) Zuzenduta

-Norentzat + (aditza): antzerkia umeentzat da

Aditzik erabiltzen ez dugunean ere : Umeentzat

-39-

-Norentzako + izena: umeentzako antzerkia Aditz honekin egindako zenbait esaldi gaztelaniaren kalkotzat jo daitezke; edo, behintzat, ez dirudite oso “naturalak”. EZ *Alkateei zuzendutako ikastaroa. BAI: Alkateentzako ikastaroa.

Dirigido a niños y niñas de 4 y 5 años que quieran tener un primer contacto con el mundo mágico de la narración oral y los cuentos

Ahozko kontaketa eta ipuinen mundu magikoa lehenengoz ezagutu nahi duten 4tik 5 urtera arteko umeentzat

Dirigido a: Norentzat:

Dirigir/Dirigirse - Zuzendu - Gidatu, eraman - Bidali, igorri - Bota [hitzaldia]; hitz

egin, berba egin, mintzatu; esan

- Joan, abiatu

KONTUZ!

- “Dirigió la luz hacia el techo”: argia sabairantz zuzendu zuen.

- “El alcalde del pueblo nos dirigió por un atajo”: herriko alkateak bide-zidor batetik gidatu gintuen.

- “Dirigir una película”: filma zuzendu.

- “Dirige esta carta al alcalde”: gutuna alkateari bidal iezaiozu.

- “Dirigió un discurso a los nuevos alumnos”: ikasle berriei hitzaldia bota zien.

- “Se dirigió a los presentes”: bertan zeudenei hitz egin zien.

- “Nos dirigió unas palabras de ánimo”: adoretzeko hitzak esan zizkigun.

- “No me dirige la palabra”: ez dit berbarik egiten.

- “¿Hacia dónde te diriges?”: norantz zoaz?

Aditz honekin egindako zenbait esaldi gaztelaniaren kalkotzat jo daitezke; edo, behintzat, ez dirudite oso “naturalak”. EZ *Telegrama zuzendu zion: Telegrama bidali zion. EZ *Alkateei zuzendutako ikastaroa: Alkateentzako ikastaroa.

Discapacidad física Desgaitasun fisiko(a)

-40-

Discapacidad física de movilidad reducida

Mugikortasun urriko desgaitasun fisiko(a)

Discapacidad intelectual Desgaitasun intelektual(a)

Discapacidad lectora Irakurtzeko desgaitasun(a)

Discapacidad psíquica Adimen-desgaitasun(a)

Discapacidad sensorial Zentzumenezko desgaitasun(a)

Discapacidad visual Ikusteko desgaitasun(a)

Discapacitado/-a social Desgaitu sozial(a)

Disculpen / Disculpad las molestias

Barkatu eragozpenak EZ *Parkatu

Discurso Hitzaldi(a)

Diseño Diseinu(a)

Disponible Erabilgarri(a) “Dinero disponible”: Diru erabilgarria. “Está disponible para quien lo desee”: Nahi duenarentzat erabilgarri dago.

Disposición de las butacas

Eserlekuen kokapenA

Disputa, competición Norgehiagoka “Tras una bonita disputa, el Padura y el Zornotza empatararon a tres”: Norgehiagoka eder baten ondoren hiruna berdindu zuten Padura futbol taldeak eta Zornotzakoak.

Diversidad Aniztasun(a)

Diversidad de espacios Espazio anitz(ak)

Documental Dokumental(a) Dokumental(a)

Documento Dokumentu(a) Agiri(a)

EZ *Dokumentoa

Documento Nacional de Identidad DNI

Nortasun Agiri Nazional(a) NAN

Documento(s) digital(es) Dokumentu digital(ak)

-41-

Dominar (un idioma) Jakin Hitz egin EZ *menperatu, EZ *menderatu

Hizkuntzak jakin edo hitz egiten dira, ez menderatu. EZ *Oso ondo menderatzen du euskara: Oso ondo daki euskaraz /Oso ondo hitz egiten du euskaraz.

Domingos “Todos los domingos” edo “los domingos” zentzua duenean: IgandeETAN Ez *Igandeak

Forma laburra: ig./Dom.

Donación Hacer donación

Dohaintza Eman, utzi; dohaintza egin, dohaintza(n) eman, ondasunak eman

“Hizo donación de sus bienes a una fundación”: Fundazio bati eman zizkion bere ondasunak.

Dónde apuntarse: Izena emateko lekua:

Dotación técnica Zuzkidura tekniko(a)

Drogodependencia Droga-mendekotasun(a) Droga-menpekotasun(a)

Durante (“He estado esperando 8 horas”, “durante 3 minutos”, ...”)

Zortzi ordu egon naiz Zortzi orduan egon naiz Zortzi orduz egon naiz

Euskaltzaindiaren Gramatika batzordearen argitalpena. (Ikus. Euskal Gramatika Laburrak absolutibo kasuaz dioena).

Echar de menos (norbaiten) Falta nabaritu

EZ *Faltan bota

Edad Adin(a) EZ *Edadea

Euskaltzaindiak hauxe dio: edade, edadeko, edadetu: Hegoaldeko herri-mailako formak; forma hobetsiak hauek dira: adin, adineko, adindu.

Edad adecuada (para algo)

Adin oneko(a) “Soy una persona madura y no tienen por qué meterse en mis cosas”: Adin oneko naiz eta ez dute zertan nire gauzetan sartu:.

Edad escolar Eskola-adin(a)

Edición Edizio(a) Lanbarri Kultur Elkarteak antolatutako Umorezko euskal laburrik onenen 8. edizioa

Edificio adosado Eraikin atxiki(a)

Edificio aislado Eraikin isolatu(a)

Edificio de 4 pisos 4 solairuko eraikin(a)

Edificio de carácter histórico

Eraikin historiko(a)

Edificio de interés histórico-artístico

Interes historiko-artistikodun eraikin(a)

Edificio de pisos Pisu-eraikin(a)

E

-42-

Edificio de talleres de la Casa de Cultura

Kultur etxeko tailer eraikin(a)

Edificio multidisciplinar Diziplina askotarako eraikin(a) Edificio principal Eraikin nagusi(a)

Edificio público Eraikin publiko(a)

Editorial Argitaletxe(a)

Educación dramática Antzerki-hezkuntzA

Educación escolar Eskolako hezkuntzA

Educación infantil Haur-hezkuntzA

Educación integral Heziketa integral(a)

Educación para la

sostenibilidad

Iraunkortasunean hezteko

Educación Permanente de personas Adultas (EPA)

Helduen Heziketa Iraunkor(ra) (HHE)

Educación Primaria (1º curso de)

Lehen Hezkuntzako 1. (lehen /lehenengo) mailA (LH) (7 urte)

“Alumnos de 1º y 2º de primaria: LH-ko 1. eta 2. mailako ikasleak.


Lehen Hezkuntzako 2. (bigarren) mailA (LH) (8 urte)


Lehen Hezkuntzako 3. (hirugarren) mailA (LH) (9 urte)

“Alumnos de 3º y 4º de primaria”: LH-ko 3. eta 4. mailako ikasleak.


Lehen Hezkuntzako 4. (laugarren) mailA (LH) (10 urte)


Lehen Hezkuntzako 5. (bosgarren) mailA (LH) (11 urte)

“Alumnos de 5º y 6º de primaria”: LH-ko 5. eta 6. mailako ikasleak.


Lehen Hezkuntzako 6. (seigarren) mailA (LH) (12 urte)

Educación Secundaria obligatoria (ESO)

Derrigorrezko Bigarren HezkuntzA (DBH)

1. maila, 2. maila, 3. maila, 4. maila (12tik 16 urtera artekoak)

Educación vial Bide-hezkuntzA

-43-

Efectos oportunos (A los...)

Dagozkion ondorioetarako “Lo que se hace saber, a los efectos oportunos”: Eta hori jakinarazten dizut, dagozkion ondorioetarako

Ejemplar Ale(a) “Del libro han hecho una tirada de 5.000 ejemplares”: liburuaren 5.000 aleko tirada egin dute.

Ejemplar de difusión Aldizkari-ale(a)

Ejemplar para el centro Ikastetxearentzako ale(a)

Ejemplar para el interesado

Interesdunarentzako ale(a)

Ejemplo Adibide(a) “Por ejemplo” Adibidez Forma laburra: Adib.

El curso vale ....€ Los cursos valen ...€

IkastaroAK ...€ balio du IkastaroEK...€ balio dute

EZ * Ikastaroak 20€ko kostea du

El formulario de registro está disponible en la web

Erregistratzeko formularioa web orrian (dago) eskuragarri

El partido de ida Joaneko partidA EZ * Joaneko partidua

El partido de vuelta Itzulerako partidA EZ * Itzulerako partidua

El tamaño del cartel y su colocación (vertical o apaisado)

Kartelaren tamaina eta kokatzeko modua (zutika edo zabaleran)

El teatro es un juego de niños

Antzerkia haur-jolasa da

Elaboración de muebles AltzarigintzA

Elogio Goraipamen(a) Oniritzi(a)

“No quiere recibir ninguna alabanza de boca de aquellos”: Ez du haien ahotik goraipamenik hartu nahi. “Su labor ha recibido el aplauso de Euskaltzaindia”: Bere lanak Euskaltzaindiaren oniritzia jaso du.

E-mail e-mail(a) Helbide elektroniko(a)

Emigrante Atzerrira joandako(a) Emigratzaile(a)

Emisión Emanaldi(a) (Irratikoa, telebistakoa) “ETB finaliza su emisión a medianoche”: ETBk gauerdian amaitzen du bere emanaldia.

Empadronamiento Erroldatze(a)

Empleo Enplegu(a)

Empresa de actividades de tiempo libre y

Astialdiko eta gizarte-heziketako enpresA

-44-

socioeducativas Empresa encargada del montaje de stands

Standak muntatzeaz arduratuko den/arduratzen den enpresA

En aras de la seguridad de las personas y de las cosas, ...

Pertsona eta gauzen segurtasunerako, ...

En calidad de (zer) gisA “En calidad de director”: Zuzendari gisa

En colaboración con... (Noren) laguntzarekin

En conjunto En general En términos generales

Oro har

EZ *Orohar

En cuestiones culturales Kultura kontuetan

En lo que respecta a... En lo concerniente a... En cuanto a ...

(zeri) dagokionez... EZ *Dagokionean

Dagokionez: erdarazko en lo que respecta, en lo concerniente... esapideen ordain egokia. EZ *Bigarren gaiari dagokionean, erabateko desadostasuna agertu zuen: Bigarren gaiari dagokionez, erabateko desadostasuna agertu zuen. Dagokionean: denborazkoa denean bakarrik, NOIZ galderaren erantzuna baita. Ezin du aurrekoa ordezkatu. EZ *Txanda dagokionez izango du hitz egiteko aukera; ordura arte, hobe du isilik egon: Txanda dagokionean izango du hitz egiteko aukera; ordura arte, hobe du isilik egon.

En malas condiciones Egoera txarrean Txarto

EZ *Baldintza txarre(t)an

En nuestro horario habitual

Gure ohiko ordutegian

En torno a...(orduak) Inguruan Aldera Aldean

“Volveremos en torno a las diez”: Hamarrak inguruan itzuliko gara.

Encabezado Goiburu(a)

Encargado/-a de actividades diversas

Orotariko jardueren arduradun(a)

-45-

Encuentro TopaketA “3. encuentro técnico sobre personas desaparecidas”: Desagertutako pertsonei buruzko 3. topaketa teknikoa

Encuentro, reunión TopaketA

Enero Urtarril(a) Urtarrilean, urtarriletik, urtarrilera, ... EZ *urtarrilan, *urtarrilatik, *urtarrilara, ... Hilabeteak letra xeheaz (miniskulaz) Forma laburra: Urt.

Enlaces EstekA(k)

Enlaces de interés Esteka interesgarri(ak)

Enseñanzas abiertas Ikasketa ireki(ak)

Entender y disfrutar de la música

Musika ulertu eta gozatze(a)

Entidad Agrupación

Entitate(a) Entidad de crédito: Kreditu-entitatea. Forma laburra: ent.

Entidad Organismo

Erakunde(a)

Entidad aseguradora Aseguratzaile(a)

Entidad bancaria Banketxe(a)

Entidad con ánimo de lucro

Irabazi asmoa duen elkarte(a)/erakunde(a)

Entrada Acceso Puerta de entrada Ingreso

SarrerA “En la puerta de la entrada: Sarrerako atean. “En el discurso de entrada”: Sarrera-hitzaldian. “La entrada que hicieron los campeones en la ciudad fue digna de verse”: .Ikustekoa izan zen irabazleek hirian egin zuten sarrera.

Entrada principal Sarrera nagusi(a)

-46-

Entrada: libre/gratuita Sarrera: doan EZ *Sarrera: libre

Entrega de premios de... (noren) Sari(-)banaketA

Entregar en mano (los documentos se entregarán en mano)

Esku-eskura eman Esku-eskuetan jaso

-Agiriak eskura emango dizkiegu (edo dizkizuegu...) -Agiriak esku-eskuetan jasoko dituzue.

EPA (Educación Permanente de personas Adultas)

HHE (Helduen Heziketa Iraunkorra)

Epifania EpifaniA

Equipamiento cultural Kultur ekipamendu(a)

Equipamiento técnico Ekipamendu tekniko(a)

Equipo audiovisual completo

Ikus-entzunezkoetarako ekipo oso(a)

Equipo de Yrtificiales socio-educativa de Arrigorriaga

Arrigorriagako Gizarte eta Hezkuntzako interbentzio talde(a)

Equipo de música con megafonía

Megafoniadun musika-ekipoA

Equipo de Prevención Socioeducativa de Arrigorriaga

Arrigorriagako Gizarte eta Hezkuntzako Prebentzio Talde(a)

Equipo de trabajo Lan-talde(a)

Equipo informático Ekipamendu informatiko(a)

Equipo preventivo educativo de Arrigorriaga

Arrigorriagako Hezkuntzako prebentzio talde(a)

EZ *Arrigorriagako prebentziozko talde hezitzailea

Erdara EZ *Erdera Gero eta jende gehiagok erabiltzen du erdara hitza gaztelania-ren sinonimotzat; baina erdara dira euskara ez diren beste hizkuntza guztiak, esate baterako: frantsesa, ingelesa, alemana... Bide batez, esan dezagun Euskaltzaindiak gaztelania hitza hobesten duela, gaztelera-ren kaltetan.

Ermita de San Pedro San Pedro ermitA San Pedro baselizA

Ermita de Santo Cristo Kristo Santua ermitA (Euskaltzaindia)

Escalada en libre Eskalada libre(a)

Escalón MailA “El primer escalón de la escalera es

-47-

de piedra”: Eskailerako lehen maila harrizkoa da.

Escenario Eszenatoki(a)

Escolar Ikasle(a) Eskola-ume(a)

Escolaridad Eskolatze-aldi(a) Eskolatze(a)

“Con el nuevo plan se ha alargado la escolaridad”: Plan berriarekin eskolatze-aldia luzatu egin da. “Hemos logrado la escolaridad gratuita”: Doako eskolatzea lortu dugu.

Escritoras vascas Euskal emakumezko idazle(ak)

Escuela Colegio público

EskolA Herri(-)ikastetxe(a)

Escuela de artes Arte-eskolA

Escuela de baile/danza Dantza-eskolA

Escuela de formación profesional

Lanbide-heziketako eskolA

Escuela de hostelería Ostalaritza-eskolA

Escuela de la persona consumidora

Kontsumitzaile-eskolA

Escuela de música Musika eskolA Arrigorriagako Artizarra musika eskola.

Escuela de pastelería y confitería

Pastelgintza eta gozogintzako eskolA

Escuela infantil Haur-eskolA

Escuela municipal Udal-eskolA

Escuela oficial de idiomas (EOI)

Hizkuntza-eskola ofizial(a) (HEO)

Escuela privada Eskola pribatu(a)

Escuela pública Herri(-)eskolA

Escuela pública vasca Euskal eskola publiko(a)

Escuela superior Goi- eskolA

Escuela taller Lantegi-eskolA

Esfuerzo por la captación de distintas fuentes de financiación

Finantza iturriak lortzeko ahalegin(a)

Esmalte Esmalte(a)

ESO (1º de la) DBH-ko 1. mailA “Para alumnos de 1º de la ESO”: DBH-ko 1. mailako ikasleentzat.

Espacio de juego Jolas-eremu(a)

Espacio(s) de desarrollo Garapen espazio(ak)

-48-

Español (hizkuntza) Ikus. Castellano

gaztelaniA espainierA

EZ *gaztelera EZ *erdera / erdara

Español (jentilizioa) espainiar(ra) espainol(a)

Espectáculo Ikuskizun(a) Ikuskizunean, ikuskizunera, ikuskizuneko, ikuskizunetik, ...

Espectador/-a (de deportes)

Ikusle(a)

Espectador/-a (de película)

Ikus-entzule(a)

Espectador/-a de pié Zutikako ikusle(a)

Espeleología EspeleologiA Ahoskera: gaztelaniazko “gui”

Esperar Itxaron Euskaltzaindiak esan duenez, objektua biziduna denean NOR-NORI-NORK (dio) kasuan erabili behar da aditz hori; eta gainontzekoetan, NOR-NORK kasuan (du). EZ *Hizlaria ez dugu gehiago itxarongo: Hizlariari ez diogu

gehiago itxarongo. EZ *Bilboko autobusari hemen itxaron behar diozu: Bilboko autobusa hemen itxaron behar duzu.

Estados Unidos (de America)

(Amerikako) Estatu Batu(ak) Laburdura: AEB EZ * EEUU

Estadounidense estatubatuar(ra)

-49-

Estar reunido Bileran egon EZ *Bilduta egon

Bileran dago (EZ *“Bilduta dago”) “No se puede poner porque está reunida”: Ezin da jarri, bileran dago eta.

Estética EstetikA

Estudio (apartamento) Estudio(a)

Estudio (de impacto ambiental)

(Ingurumen-inpaktuari buruzko) AzterketA

Estudio (dedicar más horas al)

Ikasten (ordu gehiago eman)

Estudio (habitación de casa)

IkasgelA

Estudio (para piano y orquesta)

(Piano eta orkestrarentzako) estudio(a)

Estudio de melodías y ritmos populares

Erritmo eta herriko soinuak ikastea

Estudio(s) cinematográficos

Zinema-estudio(ak)

Estudios (conjunto de materias)

Ikasketak

Etapa reina de la Vuelta a Francia

Frantziako Itzuliko etapa nagusi(a)

Etcétera etc. (abreviatura)

Eta abar etab. (laburdura) EZ *Eta abar luze bat

Euskaltzaindiak adierazi duenez, *eta abar luze bat esamolde desegokia da. EZ *Lan baldintzak, soldatak, jai-egunak eta abar luze bat:Lan baldintzak, soldatak, jai-egunak eta abar./ Lan baldintzak, soldatak, jai-egunak eta abar/eta beste asko.

Europeo/-a europar(ra)

Evaluación de la discapacidad

Desgaitasunaren ebaluazio(a)

Excursión Ibilaldi(a) Txango(a)

Excursión cultural Txango kultural(a) Ibilaldi kultural(a)

Exhibición Erakustaldi(a)

Exhibición de bailes de salón

Saloi-dantzen erakustaldi(a)

Exhibición de danzas vascas

Euskal dantzen erakustaldi(a)

-50-

Existen hojas de reclamaciones a disposición de quienes las soliciten

Nahi izanez gero, erreklamazio orria eska dezakezu

Éxito ArrakastA EZ *arrastaka

“La película ha tenido éxito”: Filmak arrakasta izan du. “Para conseguir el éxito hay que trabajar duro”: arrakasta lortzeko gogor lan egin behar da. “La obra Erreka Mari de marionetas tuvo un éxito impresionante”: Txontxongilo taldearen Erreka Marik arrakasta itzela izan zuen.

Exitoso/Exitosa Arrakastatsu(a) “Para dar fin a esta exitosa edición, ....”: Edizio arrakastatsu honi amaiera emateko,...”

Expediente académico Ikasketa espediente(a)

Exposición ErakusketA

Exposición antológica Erakusketa antologiko(a)

Exposición colectiva Talde-erakusketA

Exposición de carteles históricos

Kartel historikoen erakusketA

Exposición de postales de Navidad

Gabon postalen erakusketA

Exposición de trabajos Lan erakusketA

Exposición fotográfica Argazki erakusketA

Exposición individual Bakarkako erakusketA

Exposición itinerante Erakusketa ibiltari(a) Herriz herriko erakusketA

Exposición permanente Erakusketa iraunkor(ra) Erakusketa finko(a)

Exposición pintura Pintura erakusketA

Exposición retrospectiva Atzera begirako erakusketA

Exposición temporal Aldi baterako erakusketA

Exposición virtual Erakusketa birtual(a)

Exposicion(es) temática(s)

Gaikako erakusketa(k)

Expresión artística Arte adierazpen(a)

Expresión musical Musika adierazpen(a)

Extra de cine (figuración)

Zinemako estrA (figurazioa)

-51-

Extranjero/-a Atzerritar(ra)

Extremar precauciones Kontu handiz ibili

Familia numerosa Familia ugari(a)

Fanfarria Fanfarre(a)

Fax Fax(a)

Febrero Otsail(a) Forma laburra: Ots. Hilabeteak letra xeheaz (miniskulaz)

Fecha de entrega Emateko datA

Fecha de expedición Luzatze-datA

Fecha de nacimiento Jaiotza-datA Jaiotegun(a)

EZ *Jaiotze-data

Fecha desmontaje: Instalazioa kentzeko data:

Fecha montaje: Instalazioa jartzeko data:

Fechas de impartición: Noiz: Noiz egingo den:

Fechas de inicio y finalización

Hasteko eta amaitzeko datak

Federación Internacional de Pelota Vasca

Euskal Pilotaren Nazioarteko Federazioa

Federación vizcaina de corales

Bizkaiko abesbatzen elkarte(a)

Felices fiestas y próspero año nuevo!

Eguberri zoriontsuak eta urte berri on!

Felices fiestas! Jai zoriontsuak! Jai onak pasa!

Feliz año nuevo! Urte berri on!

Feliz Navidad! Eguberri on!

Feliz viaje! Bidaia ona izan dezazu(e)la!

Feria de artesanía Artisautza azokA

Feria de pequeño formato

Azoka txiki(a)

Feria del libro Liburu azokA

Festival / Fiesta de la juventud

Gazte jaia “2009an 4. gazte jaia antolatu zuen Gazteria Sailak”.

Festival de cine Zinema-jaialdi(a)

F

-52-

Festival de cortos Film laburren jaialdi(a)

Festival de música Musikaldi(a)

Festival de villancicos Gabon kanten jaialdi(a)

Festival Internacional de Clowns y payas@s

Nazioarteko (XIV.) clown eta pailazoen jaialdi(a)

Festival internacional de la oralidad (de la narración oral)

Munduko kontu kontalariak

Festivo (día) Feriado (día)

Jaiegun(a) EZ *Jaiegunak

“El primero de mayo es día de fiesta en todo el mundo”: Maiatzaren Lehena, jaieguna mundu guztian. “Hacer fiesta (coger un día de descanso)”: Jaieguna hartu. “Todos los días de fiesta” edo “los días de fiesta” zentzua duenean: JaiegunETAN

Fianza FidantzA

Fianza de 20 euros 20 euroko fidantzA EZ *20 eurotako fianza

Fiesta (en favor) del euskera

Euskararen aldeko jai(a)

Fiesta de San Antonio San Antonio jai(a) Ekainaren 13an: Meza, trikitixa eta gosaria San Antonioko baselizan. “Erromeria lekurik ospetsuena, dudarik gabe, Urkiola dugu”.

Fiesta del Corpus Christi Gorpuzti egun(a)

Fiesta escolar Eskolako jai(a)

Fiesta gastronómica Tripa-festA

Fiesta movible Jai aldakor(ra)

Fiesta nocturna Gau-festA

Fiesta patronal Zaindariaren jai(a)

Fiesta recuperable Berreskuratzeko jai(a)

Fiesta(s) local(es) Herriko jai(ak)

Fiestas de la Magdalena Madalena jaiak Madalenak Madalenako jaiak (ikus. oharra)

MadalenaKO jaiak, KarmenGO jaiak esatean, Madalena eguneko jaiak, Karmen eguneko jaiak esan nahi dela: alegia, NOIZKO jaiak. (Joxe Ramon Zubimendi-Euskaltzaindia)

Fiestas del barrio Auzoko jaiak

-53-

Fin de semana Asteburu(a)

“Fines de semana”: EZ *Asteburuak Todos los fines de semana” edo “los fines de semana” zentzua duenean: AsteburuETAN edo astebururo.

Final del campeonato Txapelketaren final(a)

Finales de (campeonato de) pala

Pala txapelketaren final(ak)

Firma (autógrafo) SinadurA “Hace falta la firma del director”: Zuzendariaren sinadura behar da. Laburtzapena: Sin.

Firma del interesado/a Eskatzailearen sinadurA

Firmado Fdo. (forma abreviada)

Izenpetu(t)a izpta. (forma laburtua)

Ikus. Sinadura

Foco Foku(a)

Foco halógeno Foku halogeno(a)

Fogata de San Juan San Joan su(a) EZ *San Juanen sua Ikus. “Noche de San Juan”

Folleto Libro pequeño

LiburuxkA

Fondo de biblioteca Biblioteka-fondo(a)

Formación básica Oinarrizko prestakuntzA

Formación de personas usuarias

Erabiltzaileentzako prestakuntza saio(ak)

Formación profesional Lanbide-heziketA

Formador/-a Prestatzaile(a)

Formato Formatu(a)

Formato digital Formatu digital(a)

Formato libro Liburu formatu(a)

Forzosamente A la fuerza (Deberá, deberán, habrá de, ...)

Nahitaez Ezinbestean Derrigorrean EZ *Derrigorrez

Euskaltzaindiak derrigor, derrigorrezko eta derrigortu euskara batuan onartzen dituen arren, honako hauek hobesten ditu: nahitaez, nahitaezko, behartu. “El cartel de fiestas deberá contener el siguiente texto: ... Jaietarako kartelean derrigorrean agertu beharreko testua hau izango da: ...

Fotocopiadora Fotokopiagailu(a)

Fotografía digital Argazkilaritza digital(a)

Fotografía en blanco y negro

Zuri-beltzeko argazki(a)

-54-

Fotografía infantil Umeen argazkiak

Fracaso escolar Eskola-porrot(a)

Francés (hizkuntza) frantses(a)

Francés (jentilizioa) frantziar(ra)

Frontón Pilotaleku(a) Frontoi(a)

Frontón cubierto Frontoi estali(a)

Frontón del polideportivo

Udal Kiroldegiko frontoi(a)

Frontón Santa Isabel Santa Isabel frontoi(a)

Fuego lento Su motel(a) Su txiki(a)

Fuego medio Su ertain(a)

Fuego vivo Su bizi(a) Su handi(a)

Fuegos (artificiales) Su (artifizial)(ak) “Los fuegos empiezan a las once”: Suak hamaiketan hasiko dira.

Función (sesión, actuación, recital, número, emisión)

Saio(a) Emanaldi(a)

Futbol emanaldia Kirol emanaldia Zuzenenko emanaldia Bertso-saioa Gimnastika-saioa

Función teatral Antzezkizun(a)

Funcionario/-a Funtzionario(a) EZ *Funtzionari(a)

Futbol sala Areto-futbol(a)

Gaélico gaeliko(a), gaelierA

Galdacano Galdakao (izen ofiziala)

Galdacano (jentilizioa) galdakoztar(ra)

Ganas Gogo(a) EZ *Gogoak

Gogo hitza singularrean erabiltzen da: EZ *Lanean hasteko gogoak dauzkat: Lanean hasteko gogoa daukat.

Gastos de alojamiento Ostatu-gastu(ak)

Gastos de publicidad Publizitate-gastu(ak)

Gastos de viaje Bidaia-gastu(ak)

Gastos de viaje y dietas Bidaia- eta otordu-gastuak

Gastos generales Gastu orokor(rak)

Gastos imprevistos Aurreikusi gabeko gastu(ak) Ezusteko gastu(ak)

G

-55-

Gaztegunea Gaztegune(A) “El gaztegunea”: gazteguneA “En el gaztegunea”: gazteguneAN

GAZTEGUNEA

Gaztetxokoa Gaztetxoko(a)

Género y estilo musical Musika genero eta estilo(ak)

Gestión KudeaketA

Gestión básica de subvenciones: memorias, justificaciones, facturación, ...

Diru-laguntzen oinarrizko kudeaketa: memoriak, justifikazioak, fakturazioa, ...

Gigantes y cabezudos Erraldoi eta buruhandi(ak)

Gimnasia de mantenimiento

Mantentze-gimnasiA

Gobierno vasco Eusko JaurlaritzA

Grabación musical Musika-grabazio(a)

Gracias Eskerrik asko Mila esker

Graduado escolar Eskola-graduatu(a)

Grafología GrafologiA

Gratis De balde

Doan Dohain Dohainik Hutsaren truke Musu-truk EZ *Dohan

“Trabajó cuatro semanas de balde para ayudar a la familia”: Lau astetan dohainik lan egin zuen familiari laguntzearren.

Gratuito (Entrada, material, servicio...)

Doako ... sarrer(a) Doako ... zerbitzu(a) Doako ... material(a)

Sarrerak ordaindu behar ditugu? Ez, doako ikuskizuna da/ Ez, doakoa da.

Gratuito para personas voluntarias de asociaciones

Elkarteetako boluntarioentzat doan

Grupo Talde(a) Multzo(a)

Grupo (En..) Taldean “Esto hay que hacerlo en grupo”: Hau taldean egin behar da.

Grupo de baile/danzas Dantza-talde(a)

Grupo de empresas Enpresa-talde(a)

Grupo de teatro Antzerki-talde(a)

Grupo de trabajo Lan-talde(a)

Grupo mixto Talde misto(a)

Grupo musical Musika-talde(a)

-56-

Grupo teatral Antzerki-talde(a) Antzeztalde(a)

Grupo(s) local(es) (del pueblo)

Herriko talde(ak)

Grupos (Por...) MultzokA TaldekA

“Repartiremos a los niños en grupos”: Haurrak multzoka banatuko ditugu.

Grupos de música locales Herriko musika-talde(ak)

Guardar como plantilla Gorde txantiloi gisA

Guía (libro) Gidaliburu(a)

Guía (persona) Gidari(a)

Guía de teléfonos Telefono-aurkibide(a)

Guía musical Musika gidA

Guía para el verano Udarako gidA

Guía para jóvenes Gazteentzako gidA

Guía para niños y niñas Umeentzako gidA Haurrentzako gidA

Guía sobre... (zeri) buruzko gidA -Liburu-ateraberriei buruzko gida. -Udako irakurketa gomendarriei buruzko gida.

Guía(s) de lectura Irakurketa gidA(k)

Guipuzcoano (dialecto) gipuzkerA

Guipuzcoano/Guipuzcoana (jentilizioa)

gipuzkoar(ra) giputz(a)

Guitarra GitarrA EZ *kitarra

Guitarrista GitarristA Gitarra-jotzaile(a)

EZ *kitarra-jolea

Gusto Gustura Gustuko

EZ*Gustora, EZ*Gustuko

Hábito lector Irakurtzeko ohiturA

Hacer acto de presencia Agertu Azaldu

“Estaba invitado pero no hizo acto de presencia”: Gonbidatuta zegoen baina ez zen agertu.

H

-57-

Hall SarrerA

Hall amplio (Amplio hall) de 6 m.de altura

6 metroko altuerako sarrera handi(a)

Hall de la planta baja (En el...)

Beheko sarrera nagusian

Hall principal Beheko sarrerA SarrerA nagusi(a)

Hinchables Puzgarri(ak)

Hindú Indiako ... indiar(ra)

“Cuentos hindúes”: Indiako ipuiak. Ipuin indiarrak / Indiar ipuinak

Historia (cuento) Istorio(a) ISTORIO/HISTORIA

Istorio hitzaren sinonimo batzuk honako hauek dira: kontakizuna, pasadizoa, ipuina, gertaera bitxia... Ez nahastu, beraz, historia hitzarekin. EZ *Oso historia xelebreak kontatzen ditu beti: Oso istorio xelebreak kontatzen ditu beti. EZ *Euskal literaturaren istorioa XVI. Mendean hasi zen: Euskal literaturaren historia XVI. Mendean hasi zen.

Historia (de un lugar, de una disciplina, algo ocurrido)

HistoriA

Historia del cine Zinemaren historiA

Hogar de personas jubiladas y pensionistas

Jubilatuen eta pentsiodunen etxe(a)

Hoja Orri(a)

Hoja de inscripción Izen-emate orri(a)

Hojear Gainetik irakurri “Estuve hojeando una revista en la sala de espera”: Itxarongelan aldizkari bat gainetik irakurtzen aritu nintzen.

Honor (En ... de) (Noren) ohoretan (Noren) omenez

“Hubo baile en honor de los novios”: Ezkongaien ohoretan dantza izan zen.

Honorífico Ohorezko ... “Tiene dos títulos honoríficos”: Ohorezko bi titulu ditu.

-58-

Hora Ordu(a) Forma laburra: or. Edo h

Horario Ordutegi(a)

Horario de atención al público

Jendearentzako ordutegi(a)

Horario de impartición: Ordutegia:

Horario de oficina: Bulego-orduak:

Horario de verano: Udako ordutegia:

Horario escolar Eskolako ordutegi(a)

Horas realizadas fuera de la jornada

Lanalditik kanpo egindako ordu(ak)

Humor Umore(a) EZ *Humorea Leioako Umore azoka

Humor en corto Umorea labur “Mejores cortometrajes vascos de humor”: Umorezko euskal laburrik onenak.

I campeonato de ajedrez (de Navidad) (de Arrigorriaga)

(Arrigorriagako) (Gabonetako) I. Xake txapelketA

Ida y vuelta Joan-etorri(a)

Idioma HizkuntzA Hizkuntza arazoak

Igual (Es...) No importa

Berdin da Berdin du Berdin zaio Berdin dio

- “Me es igual un camino que otro”: Enetako berdin da edozein bide. - “Da igual lo que sientas: Berdin du zuk zer sentitzen duzun. - “Me es indiferente uno que otro”: Berdin zait bata edo bestea. “Amarillo o rojo? Me da igual”: Horia ala gorria? Berdin dio.

Impartida por: Irakaslea(k):

Importe Zenbateko(a)

Importe de la matrícula Matrikularen zenbateko(a)

Importe total: Zenbatekoa guztirA:

Imprenta Inprimategi(a)

Imprescindible Nahitezko(a) Ezinbesteko(a)

Imprevisto(s) Ezusteko(ak)

I

-59-

Imprimir Inprimatze(a) EZ *Inprimaketa

Inauguración (Acto de...), Apertura

Hasiera emate(a) (Ate)-zabaltze(a) IrekierA Inaugurazio(a) Hasiera

-“Varios políticos asistirán al acto de inauguración del curso escolar”: Zenbait politikari etorriko dira ikasturteari hasiera emateko ekitaldira. -“Mañana se realizará la inauguración de las nuevas oficinas del Ayuntamiento”: Bihar egingo dute Udaletxeko bulego berrien ate-irekitzea. -“La inauguración de una carretera”: Errepidearen irekiera. “Inauguración del encuentro”: Tokaketaren hasiera

Incapacidad Ezintasun(a)

Incapacidad (Grado de...)

Ezintasun-mailA

Incidencia(s) Gertakari(ak)

Incluído Inclusive Incluso

Barne (Dagokion izenaren ondo-ondotik) Ikus. “Incluir”

“Todos sus hijos, incluidos los más pequeños”: Seme-alaba guztiak, txikienak barne. “Todos los días de la semana, el domingo inclusive”: Astearen egun guztietan, igandea barne. - 2.006 urtetik aurrera jaiotakoak, hauek barne. -“Incluye desplazamiento en autobús y comida”: Autobusaren kostua eta bazkaria barne.

Incluir (barne) hartu Barruan/barne(an) eduki Izan Eduki/Ukan (barnean/barruan) sartu (barnean/barruan) egon Sartuta egon

-“El precio del viaje incluye el desayuno”: Bidaiaren prezioak gosaria ere barne hartzen du; bidaiaren prezioan gosaria sartuta dago. - “El programa incluye varios filtros para mejorar imagen y sonido”: Programak irudia eta soinua hobetzeko zenbait iragazki ditu.

Índice de masa corporal (I.M.C.)

Gorputz-masaren indize(a) (GMI)

Individualmente BakarkA Bakarka edo taldeka: “individualmente o en grupo”.

Infancia Haurtzaro(a) “Las canciones que se aprenden en la infancia, no se olvidan”: Haurtzaroan ikasitako kantak ez dira ahazten.

-60-

Infantil/juvenil Umeentzat/gazteentzat

Información general Informazio orokor(ra)

Información juvenil Gazte informazio(a)

Informática básica Oinarrizko informatikA

Informática fundamental

Funtsezko informatikA

Informe Txosten(a)

Informe favorable Aldeko txosten(a)

Informe favorable del técnico/-a competente

Teknikari eskudunaren aldeko txosten(a)

Inglés (hizkuntza eta jentilizioa)

Ingeles(a) (Hizkuntza zein jentilizioa)

Ingreso mínimo familiar Familiaren gutxieneko diru-sarrerA

Iniciación Profundización

Hastapen-mailA Sakontze-mail(a)

Iniciar Dar inicio

Hasiera eman “Mañana tendrá lugar la iniciación de las obras”: Bihar emango zaie hasiera lanei.

Inmigrante Etorkin(a)

Inscripción Izen-emate(a)

Inscripción para el concurso de tostadas

Tostada lehiaketarako izen emate(a)

Instalaciones solicitadas Eskatutako instalazio(ak)

Instancia Solicitud

EskaerA Eskabide(a)

Instituto Arrigorriaga Arrigorriaga Institutu(a)

Internet Internet(a) Maiuskulaz eta mugagabean: Interneten EZ *internetean

Intervención (Área) Kontu(-)hartzailetzA (-) Hitz biak marratxoarekin lotuta edo biak bananduta. Inoiz ez horrela: EZ *Kontuhartzailetza

Introducción Prólogo Preludio

SarrerA “En el prólogo del diccionario”: Hiztegiaren sarreran.

Itinerario Ibilbide(a)

IVA incluído BEZ barne

IVA no incluído (Sin Iva) BEZ kanpo

Izquierda Ezker(ra) Forma laburra: ezk.

-61-

Izquierda (A la...) Ezkerrera Ezkerretara

Izquierda (De la...) Ezkerreko

Izquierda (En la...) Ezkerrean Ezkerretan

Jerga teatral Teatro-jargoi(a)

Jornada (laboral) Lanaldi(a)

Jornada de mañana Goizeko jardun(a)

Jornada de puertas abiertas

Ateak zabaltzeko egun(a)

Jornada de tarde Arratsaldeko jardun(a)

Jornada especial Lanaldi berezi(a)

Jornada fraccionada Lanaldi zatikatu(a)

Jornada ininterrumpida Etengabeko jardun(a)

Jornada intensiva Lanaldi trinko(a)

Jornada parcial Lanaldi partzial(a)

Jornada partida Lanaldi zatitu(a)

Jornada reducida Lanaldi murriztu(a)

Jornada semanal Asteko lanaldi(a)

Jóvenes empadronados en Arrigorriaga

Arrigorriagan erroldatutako gazte(ak)

Jubilado/-a (persona jubilada)

Jubilatu(a)

Jubilados o pensionistas (personas jubiladas y pensionistas) mayores de 60 años

60 urtetik gorako jubilatu eta pentsiodun(ak)

Juego Joko(a) EZ *Joku(a)

Juego de mesa Mahai-joko(a) EZ *Mahai joku(a)

Juego recreativo Olgetazko jolas(a)

Juegos gigantes Joko erraldoi(ak)

Juegos malabares Malabar jolas(ak)

Juegos no sexistas Jolas/Jostailu ez-sexistA(k)

Juegos para todas las edades

Adin guztietarako joko(ak)

Juegos y actividades físicas recreativas para animación

Animatzeko jokoak eta jolas-jarduera fisiko(ak)

J

-62-

Jueves Ostegun(a) “Todos los jueves” edo “los jueves” zentzua duenean: OstegunETAN EZ *Ostegunak

Ostegunean, osteguneko, ostegunetik, ... Forma laburra: Og./Juev. -Jardunaldiak, bi txandatan antolatu zituzten: ostegun arratsaldez eta ostiral goizez. -16,00 – 18,00 astearteetan eta ostegunetan.

Jugar Jolastu (sokasaltoan jolastu) Jokatu (futbolean jokatu)

EZ *Baratzean jolastu dute: Baratzean jolastu dira. Bereiztu beharra dago jokatu eta jolastu: jolastu umeek-eta egiten dute, inolako lehiarik gabe. Sokasaltoan jolastu, panpinekin jolastu... Jokatu, aldiz, zerbait jokoan dagoenean, baita umeen artean bada ere. Kartetan jokatu, futbolean jokatu, pilotan jokatu, dirua jokatu... Zertan edo zer dira ohiko formak: futbolean jokatu, xakean jokatu... eta dirua jokatu, futbol partida bat jokatu... EZ *Pilotalekuan ezin da futbolera jolastu: Pilotalekuan ezin da futbolean jokatu.

Bestalde, kontuan izan jolastu esateko beste bide hauek ere baditugula euskaraz: jolasean ibili, jolas egin, jolasean ari izan... “Baratzean ibili dira jolasean”, “Baratzean egin dute jolas”

Julio Uztail(a) Uztailean, uztailetik, uztailera, ... Hilabeteak letra xeheaz (miniskulaz)

Junio Ekain(a) Ekainean, ekainetik, ekainera, ... Hilabeteak letra xeheaz (miniskulaz)

Justificante Frogagiri(a)

Juventud (aspecto joven)

Gaztetasun(a) “Su juventud le daba fuerza”: Gaztetasunak indarra ematen zion.

Juventud (conjunto de jóvenes)

GazteriA Gazte(ak)

“La juventud de hoy en día está más preparada que la de nuestra época”: Gaur egungo gazteak gure garaikoak baino prestatuago daude.

Juventud (edad de la vida)

Gaztaro(a) “Los años de su juventud fueron los más hermosos”: Gaztaroko urteak i i d k

-63-

izan ziren ederrenak. Kanporamartxo Kanporamartxo(a) Kanporamartxo ospakizun bat da,

Garizuma aurreko igandean egiten dena. Tradizio hau bizirik dago Bizkaiko hainbat herritan. Dena den, herririk herri izen ezberdinak izaten ditu: Sasimartxo,

Kanpamartxo, Kanpomartxo,

Txitxi(-)burruntzi, Sasikoipetsu,

Basatoste, Sarteneko ... Tradizioari jarraituz igande horretan herrietako jendeak mendi aldera jotzen zuen eta han parranda egiten zuten. Parranda horretarako eramaten zituzten txorizoak, urdaiazpikoa, ardoa, ... bakoitzak berea. Gero sutea egin, txorizoak zorroztutako makilen puntan sartu eta sutan erretzen zituzten geroago ogitartean jateko. Ostean, kantuak eta dantzak hasten ziren.

La asociación ... responderá de cualesquiera otros daños en los que se acredite culpa o negligencia desencadenante de responsabilidad tanto civil como penal.

... elkartea gainontzeko kalteen erantzule izango da, erantzukizun zibila nahiz penala dakarren erru edo zabarkeriaz jokatu duela egiaztatuz gero.

La asociación ... se hará responsable de todos y cada uno de los daños que se produzcan en los bienes, bien sean inmuebles y/o muebles municipales o extramunicipales

... elkarteak bere gain hartuko du udalaren eta udalaz kanpoko ondasun higiezinek eta/edo higigarriek izan ditzaketen kalteen gaineko erantzukizuna.

La duración mínima de cada (actividad) será de (número) minutos

(jarduera) bakoitzaren gutxieneko iraupena (zk.) minutukoa izango da

La familia también cuenta

- Etxekoak (ere) kontari - Ipuinak familia giroan

Kontuz! Halako hitz jokoak ezin ditugu hitzez hitz itzuli: ”Familiak ere kontatzen du” zentzu biak

L

K

-64-

hartzen ez dituelako: familia garrantzitsua da eta familia kontari ibiliko da.

La fianza se devolverá una vez finalizado el periodo.

Fidantza baimendutako aldia amaitzean itzuliko da.

La sala de estudios permanecerá cerrada los días 28 de noviembre y 5 de diciembre

Ikasgela itxita / Sala de estudios cerrada Noiz/Días: azaroak 28-abenduak 5 / 28 noviembre-5 diciembre

Labor artística ArtegintzA

Laboratorio fotográfico Argazkigintza loborategi(a)

Labortano (dialecto) LapurterA

Labortano (jentilizioa) Lapurtar(ra)

Lección Ikasgai(a) Erabili ikasgai (lección) edo irakasgai (asignatura) euskara batuan.

Lecto-escritura Irakurketa-idazketA(k)

Lector/-a esporádico/-a Noizbehinkako irakurle(a)

Lectura IrakurketA Irakurtze(a)

“Le gusta la lectura”: Irakurtzea atsegin du. “Lectura y escritura”: Irakurketa eta idazketa.

Lectura (destreza) Irakurmen(a) “Técnicas para trabajar la lectura”: Irakurmena lantzeko teknikak.

Lectura (texto) Irakurgai(a) “Tenéis cuatro lecturas para este trimestre”: Hiruhileko honetarako lau irakurgai dauzkazue.

Lectura de cuentos Ipuinen irakurketA

Lectura en voz alta Boz gorako irakurketA

Lectura precoz Irakurketa goiztiar(ra)

Lectura silenciosa Isilpeko irakurketA

Lecturas compartidas Partekatutako irakurgaiak Proposamena: Irakurketakideak

Leer a la sombra Gerizpean irakurri

Leer en voz alta Boz gora irakurri

Legible Irakurgarri(a)

Lema Tema

Gai(a) “El lema del discurso fue el bilingüísmo”: Hitzaldiaren gaia elebitasuna izan zen.

Lemonés (jentilizioa) lemoar(ra)

-65-

Lengua materna Ama-hizkuntzA

Lenguaje infantil Ume mintzairA

Lenguaje musical Musika-hizkuntzA

Letra LetrA

Letra(s) de canciones Abestien hitz(ak)

Ley del mímino esfuerzo Ahalegin txikienaren lege(a)

Librería Liburu(-)dendA

Librería Liburu(-)dendA Euskaltzaindiak erabaki du Hiztegi Batuan denda eta salgaia bereizita edo marrarekin lotuta idatzi behar direla. EZ *altzaridenda: altzari-denda, altzari denda. EZ *gozodenda: gozo-denda, gozo denda. EZ *liburudenda: liburu-denda, liburu denda

Librero Liburu-saltzaile(a)

Libreta de direcciones Helbide-liburu(a)

Libro de consulta Kontsulta-liburu(a)

Libro de escolaridad Eskolatze-liburu(a)

Libro de familia Familia-liburu(a)

Libro de inventario Inbentario-liburu(a)

Libro de reservas Erreserba-liburu(a)

Libro escolar Eskola-liburu(a)

Libro infantil Umeentzako liburu(a)

Libros infantiles y juveniles

Haur eta gazteentzako liburu(ak)

Libros refrescantes Lecturas refrescantes

Liburu freskagarriak Irakurketa freskagarriak

Libros relacionados con...(viajar)

(bidaia)-t(z)earekin lotutako liburuak

Libros tematicos Gaikako liburuak

Licencia de carácter público y personal

Izaera publikoa eta pertsonala duen lizentziA

Licencia por enfermedad de parientes

Ahaideen gaixotasunarengatiko lizentziA

Licencia por asistencia a cursos

Ikastaroetan parte hartzeagatiko lizentziA

Licencia por maternidad / paternidad

Amatasun edo aitatasun-lizentziA

-66-

Licencia por matrimonio propio o parientes

Norberaren edo ahaideen ezkontzarengatiko lizentziA

Licencia por permiso representación sindical

Sindikatuen ordezkaritza izateagatiko lizentziA

Licencia por traslado o mudanza

Bizilekua aldatzeagatiko lizentziA

Licenciado/-a Lizentziadun(a) (EZ *Lizentziatua)

Zuzenbidean lizentziaduna

Línea(s) de actuación Jardunbide(ak)

Lista ZerrendA

Lista de espera Itxaron zerrendA

Lista de espera provisional

Behin-behineko itxaron zerrendA

Lista de favoritos Gogokoen zerrendA

Lista de grupos Taldeen zerrendA

Lista de personas admitidas

Onartutakoen zerrendA

Lista de precios Prezio-zerrenda

Lista numerada Zenbakidun zerrendA

Lista/Relación de actividades

Ekintzen zerrenda

Lista/Relación de clasificados

Sailkatuen zerrendA

Lista/Relación de participantes

Parte hartzaile-zerrendA Partaide-zerrendA Kide-zerrendA

Lista/Relación de seleccionados

Hautetsien zerrendA

Lista/Relación numerada Zenbakien zerrendA

Listado (completo) de feriantes

Ferianteen zerrendA

Literatura popular Herri(-)literaturA

Llamar para entrar Deitu sartu baino lehen

Llave de paso Ixteko giltza

Loable Laudable

Txalogarri(a) “Un trabajo loable”: Lan txalogarria. “Un modo de actuar elogiable”: Jokabide txalogarria.

-67-

Local (espacio amplio) Lokal(a)

Local accesible Lokal irisgarri(a) “Local accesible, sin barreras arquitectónicas”: Lokal irisgarria, oztopo arkitektonikorik gabea

Local de ensayos (ik.Sala de ensayos)

Entsegu(-)areto(a) EZ *Entseiu

Local insonorizado Gela intsonorizatu(a) EZ * Intsonorizatutako lokala

Local público de ocio o espectáculo

Aisialdi eta ekitaldietarako lokal publiko(a)

Longitud aproximada de 18 kms

18 km-ko luzera gutxi gorabehera

Ludoteca LudotekA

Ludoteka de Abusu Abusuko ludotekA

Lugar de impartición: Lekua:

Lugar para el desarrollo Garapenerako leku(a)

Lugar: Lekua:

Lunes “Todos los lunes” edo “los lunes” zentzua duenean: astelehenetan EZ *Astelehenak

Al./Lun /L

Lunes, miércoles y viernes

“Todos los lunes...” edo “los lunes, ...” zentzua duenean: Astelehen Ø, asteazken Ø eta ostiralETAN EZ *Astelehenak, astearteak, asteazkenak

- Astelehen, astearte eta asteazkenetan zabalik. - Astelehen, astearte eta asteazkenean itxita. Forma laburrak: AZ./Mier/X

Magdalena Madalen Maddalen Maialen Matxalen Malen (Madalen izenaren txikigarria)

Maialen Bizkaian maiatzaren lehenari deitzen zaio: “Maialen eguna, esne eguna”. Tradizioaren arabera, egun honetan esnea edaten duenak ez du urte osoan buruko minik izango.

M

-68-

Magisterio Irakasle ikasketak EZ *Magisteritza

Mail Mezu elektroniko(a)

Malabares Malabare(ak)

Malabarista MalabaristA

Mamotreto Liburukote(a)

Mañana (De, a la...) Goizez/Goizean Noizkoa den ez badakigu, goizez. Eta, noizkoa den (atzokoa, gaurkoa…) badakigu, berriz, goizean. Lana goizez (goizez, egunez...) egiten dugu. Lana atzo goizean (goizean, eguerdian...) amaitu genuen.

Mantener libre el paso Atea libre utzi

Mantenimiento Mantentze-lan(ak) EZ *Mantenimendua

Manual Eskuliburu(a)

Manualidad Eskulan(a)

Maquillaje Makillaje(a)

Máquina expendedora de compresas y tampones

Konpresak eta tanpoiak saltzeko makina

Maratón de lectura Irakurketa maratoi(a)

Maratón de montaña/alpino

Mendi maratoi(a)

Maratón intercultural de cuentos

Ipuinen kultura arteko maratoi(a)

Marcha montañera Mendi martxA

Marcha montañera Padura

Padura mendi martxA/ibilialdi(a)

-69-

Marioneta Títere Dominguillo

Txotxongilo(a) “Los hilos de la marioneta no se ven”: Txotxongiloaren hariak ez dira ikusten.

Marquesina MarkesinA

Martes Astearte(a) Martitzen(a) “Todos los martes” edo “los martes” zentzua duenean: AstearteETAN EZ *Astearteak

“El martes”: astartean “Los martes”: astearteetan Ar./Mar.

Astearte(a)

Marzo Martxo(a) Forma laburra: Mar. Hilabeteak letra xeheaz (miniskulaz)

Más información Argibide gehiago

Más o menos Gutxi gorabeherA

Más que libros Hainbat liburu abiaburu Liburuak abiaburu Liburuetatik haratago Liburuetatik harantz(ago) Liburuen haraindian (Más allá de...) Liburuak eta beste

Masaje Masaje(a)

Material Material(a) EZ *Materialea

Material de dibujo Marrazketa-material(a)

Material de oficina Bulego material(a)

Material de oficina no inventariable

Bulego material inbentariaezin(a)

Material gratuito Doako material(a)

Material informático Material informatiko(a)

Material librario Liburu formatuko material(a)

Materiales, herramientas y química cerámica (arcillas, esmaltes, engobes, pastas, etc.)

Materialak, tresnak eta zeramikaren kimika: buztinak, esmalteak, engobeak, pastak eta abar.

Matrícula de honor Ohorezko matrikulA

Matrícula: lugar y plazo para formalizarla

Matrikula egiteko lekua eta epea

Máximo Handien(a) Gehienezko(a) Maximo(a)

“El peso máximo que se admite es de mil kilos”: Onartzen den pisu handiena mila kilokoa da. “Esta curva tiene dos máximos”:

-70-

Kurba honek bi maximo ditu. “La máxima de ayer fue de veinte grados”: Atzoko maximoa hogei gradukoa izan zen. “Máximo común divisor”: Zatitzaile komunetan handiena

Máximo (Como...) Gehienez (ere) Asko jota Goitik jota

Mayo Maiatz(a) Maiatzean, maiatzetik, ... Hilabeteak letra xeheaz (miniskulaz)

Mayor de 18 (Ser...) 18 urtetik gorakoa izatea / 18 urte beteta izatea

Mayor de edad Adindun(a) IZOk (IVAP/HAEEko Itzulpen Zerbitzu Ofizialak) hitz hori bultzatzen du hemazortzi urteko muga horretatik gorakoentzat.

Mayor de veinticinco años

Hogeita bost urtetik gorako(a)

Mayúscula Letra larria(a)

Medio ambiente Ingurumen(a) EZ *Ingurugiro

Medio Ambiente (departamento)

Ingurumen (Sail)(a)

Medio ambiente laboral Laneko ingurumen(a)

Medir (“mide”) Neurri(a) EZ *Neurtu

Neurrien berri izan nahi dugunean, askotan gaztelaniak eragindako formulak erabiltzen ditugu. Euskaraz baditugu bestelako baliabideak horiek adierazteko. EZ *Zenbat neurtzen du mahai honek?: Ze neurri du mahai honek? Zein da mahai honen neurria? EZ *Lau metro neurtzen ditu: Lau metro luze da. Lau metroko luzera dauka. Berdin gertatzen da hauekin: Lau metro zabal da, hamar metro sakon dauzka...

Melomanía Musikazaletasun(a)

-71-

Menor de edad Adingabe(a) Adingabeko(a)

IZOk (IVAP/HAEEko Itzulpen Zerbitzu Ofizialak) hitz hori bultzatzen du hemezortzi urteko muga horretatik beherakoentzat. EZ *Adin gabe(a) EZ *Adin-gabe(a): Adingabe(a). Berdin: amaigabea, arduragabea, baliogabea, bukatugabea...

Menú degustación Dastatzeko menu(a) Menú del día Eguneko menu(a)

Mercadillo Azoka txiki(a)

Mercadillo del libro usado

Erabilitako liburuen azoka txiki(a)

Mercado(illo) de productos de segunda mano

Bigarren eskuko produktuen azokA

Merecer la pena Valer la pena

Merezi EZ *Pena merezi

Euskaraz badira gauzak merezi dutenak, baina ez pena merezi dutenak. EZ *Pena merezi du lanean saiatzea, gauzak txukun egiteko: Merezi du lanean saiatzea, gauzak txukun egiteko. Gogoratu –tzea horrek ez duela ergatiboa (-k) hartzen.

Mesa de control Kontrol mahai(a)

Mesa redonda Mahai-inguru(a)

Micrófono Mikrofono(a)

Micrófono inhalámbrico Haririk gabeko mikrofono(a)

Micrófono para conferencia

Hitzaldietarako mikrofono(a)

-72-

Miembro de una asociación

Elkartekide(a)

Miércoles Asteazken(a) “Todos los miércoles” edo “los miércoles” zentzua duenean: AsteazkenETAN EZ *Asteazkenak

“El miércoles”: asteazkenean “Los miércoles”: asteazkenetan. Forma laburra: Az./Miér

Mil Hamaika Hainbat Makina bat Mil(a)

Gaztelaniaren eraginez, mila zenbakiaz baliatzen gara kopuru handiak adierazteko, baina euskara jatorrean bada beste biderik. EZ *Mila bider esan nion lana garaiz amaitzeko. Hamaika bider / Hamaikatxotan

/ Makina bat bider esan nion lana garaiz amaitzeko.

Mínimo (Como...) Gutxienez “Tiene veinte años como mínimo”: Gutxienez hogei urte ditu.

Mínimo (Lo más...) Batere (ez) Ezer ere (ez) Piperrik ere (ez)

“No ve lo más mínimo”: Ez du batere ikusten.

Mínimo/Mínima Txikien(a) Baxuen(a) Gutxieneko(a) Minimo(a)

“-Cobra la cantidad mínima”: Kopuru txikiena kobratzen du. -“Este año la (temperatura) mínima no ha bajado de cero”: Aurten (tenperatura) minimoa ez da zerotik jaitsi. -“Bajo mínimos”: Minimoen azpitik. -“Mínimo común multiplo”: Multiplo komunetan txikiena.

Minúscula (letra-mota) Letra xehe(a)

Minusválida (persona) Ezindu(a) Minusbaliatu(a) Elbarri(a)

Minusválido físico (persona)

Ezindu fisiko(a) Minusbaliatu fisiko(a) Ezintasun fisikoak ditu(zt)ena(k)

Minusválido físico o psiquico (persona)

Ezindu fisiko edo psikiko(a)

Minusválido psíquico (persona)

Ezindu psikoko(a) Minusbaliatu psikiko(a) Ezintasun psikikoak ditu(zt)ena(k)

-73-

Miravalles Ugao-Miraballes (Izen ofiziala)

Miravalles (jentilizioa) ugaotar(ra), miraballestar(ra)

Modalidad (de taller) Tailer-motA

Modalidad de pago Ordainketa-modu(a)

Modera(n): Moderatzailea(k):

Moderador/-a Moderatzaile(a) “Me nombraron moderador del seminario”: Mintegiaren moderatzaile izendatu ninduten.

Monitor / Monitora de educación y tiempo libre

Hezkuntzako eta astialdiko monitore(a) / begirale(a)

Monólogo BakarrizketA

Monólogo interior Barne-bakarrizketA

Montador musical de efectos sonoros de radio, cine y televisión

Irratiko, zinemako eta telebistako soinu-efektuen musika-muntatzaile(a)

Montaje de stands Standak muntatze(a)

Móvil (teléfono) (Ikus. Teléfono móvil)

Sakelako(a) Eskuko(a) EZ *Mugikorra

“¿Hay quien no tenga móvil?”: Sakelakorik ez duenik badago?

Mucho Montón

Hamaika (+ mugagabea) Hamaika herrialde eta eskualdeTAKO gidak EZ *Hamaika herrialde eta eskualdeKO gidak

Multa Izun(a)

Multiaventura MultiabenturA

Municipio (Término municipal)

Udal(a) Udalerri(a)

Lurra, herritarrak eta antolakuntza dira udalerriaren osagaiak.

Mural (cartel) Horma-irudi(a)

Música MusikA

Música coral Música para coro

Abesbatza(rako) musikA

Música para piano Pianorako musikA

Música popular Herri(-)musikA

Musicalidad Musikaltasun(a)

Músico Musikari(a)

Músicos locales Herriko musikari(ak)

Nacimiento del Nervión Nerbioi (ibaiaren) iturburu(a)

Narración oral Ahozko kontaketA

Navarro (dialecto) NafarrerA (euskalkia)

N

-74-

Navarro (jentilizioa) nafar(ra)

Navidad(es) Gabon(ak) Eguberri(ak)

Gabon zoriontsuak opa dizkizuegu

Negrita (bold) Letra lodi(a) “Texto en negrita”: Testu lodi(a)

Nº de autorización Baimen zenbaki(a) Baimen zk.

Noche (De, a la...) Gauez/Gauean Noizkoa den ez badakigu, gauez. Eta, noizkoa den (atzokoa, gaurkoa…) badakigu, berriz, gauean. Lana gauez (goizez, egunez...) egiten dugu. Lana atzo gauean (goizean, eguerdian...) amaitu genuen.

Noche de San Juan San Joan gau(a)

Nombre de pila Ponte izen(a)

Nota al margen Albo-ohar(ra)

Nota al pie Oin-ohar(ra)

Nota de prensa Prentsa-ohar(ra)

Novedad (cambio, nuevos productos)

Nobedade(a) “Avísame si hay novedad”: Nobedaderik badago, esadazu. “Las últimas novedades de la feria de Durango”: Durangoko azokako azken nobedadeak.

Novedad (publicaciones) Ateraberri(a)

Novedad! Berria!

-75-

Novedoso/-a Berritzaile(a)

Novela Eleberri(a) NobelA

EZ *Elaberria

Novela de aventuras Abentura-eleberri(a) Abentura-nobelA

Novela de ciencia ficción Zientzia fikziozko eleberri(a) Zientzia fikziozko nobelA

Novela de terror Beldurrezko eleberri(a) Beldurreko nobelA

Novela de viajes Bidaia-eleberri(a) Bidaia-nobela


Novela erótica Eleberri erotiko(a) Nobela erotiko(a)

Novela histórica Eleberri historiko(a)

Novela negra Eleberri beltz(a) Nobela beltz(a)

Novela romántica Amodiozko eleberri(a) Amodiozko nobelA

Noviembre Azaro(a) Hilabeteak esaldi barruan letra xeheaz (miniskulaz)

Número Zenbakia Forma laburrak: zenb.; zk.

Número de cuenta Kontu-zenbaki(a) Forma laburra: ktu.-zk.

Número de DNI Nº DNI

NAN zenbaki(a) NAN zk.

Número de expediente Espediente zenbaki(a)

Número de Identificación Fiscal (NIF)

Identifikazio fiskaleko zenbakia (IFZ)

Número de inscripción Nº de inscripción

Izen-emate zenbaki(a) Izen-emate zk.

Número de plantas (pisos)

Solairu-kopuru(a)

Número de plazas y plazos de matrícula

Leku-kopurua eta matrikula egiteko epeak

Número de socios/as Bazkide kopuru(a)

Número de teléfono Telefono-zenbaki(a) Forma laburra: Tel.-zk.

Objetivo Helburu(a)

Obra colectiva Talde-lan(a)

Obra de teatro/obra teatral, obra dramática

Antzerki-lan(a) Antzerki-lan ederrak ikusteko aukera izango dugu:tendremos

t d d d

O

-76-

oportundad de ver hermosas(buenísimas) obras de teatro. Forma laburra: Antz.

Ocasión (En ésta...) Oraingoan

Ocio Tiempo libre

AisiA Aisialdi(a)

“Léelo en tu tiempo libre”: Irakur ezazu astialdietan.

Octubre Urri(a) Forma laburra: urr./oct. Deklinatuta: urrian, urriaren, urritik, urrira Hilabeteak esaldi barruan letra xeheaz (miniskulaz)

Oficina administrativa Udal bulego administratibo(a)

Oficina de Consumo Kontsumo-bulego(a)

Oficina de Empleo Enplegu-bulego(a)

Oficina de información Informazio bulego(a)

Oficina del consumidor/-a

Kontsumitzailearen bulego(a)

Oficina municipal Udal bulego(a)

Oficina Municipal de Información de la persona consumidora (OMIC)

Kontsumitzailearen informaziorako udal bulego(a) (KIUB)

Ofrecer Eskaini EZ *Eskeini

“Aritz berri” dantza taldeak euskal dantzak eskainiko dizkigu.

Ojo! Kontuz! Erne! Adi!

Olatxu nº 3 Olatxu 3 Helbidea EUSKARAZ erabiliko dugu, modu bakarrean. (Kale eta zenbakiaren artean ez dago komarik)

Olentzero Olentzero (izen propioa) Olentzerok, Olentzerori, Olentzerorentzat, Olentzeroren, ...

-77-

Operador de cámara Kamera-operadore(a)

Opinión Iritzi(a) EZ * Eritzia

Oposición Oposizio(a) EZ *Oposaketa

-KETA erdarazko –ción bukaeraren ordez erabiltzen dugu sistematikoki, baina batzuetan ez da egokiena, esaterako: EZ *Oposaketa: Oposizioa EZ *Koordinaketa: Koordinazioa EZ *Inprimaketa: Inprimatzea

Orden OrdenA EZ *Orden EZ *Ordenean, ...

Zein ordenatan? Ordena honetan

Orden foral Foru agindu(a)

Ordenador Ordenagailu(a) Konputagailua(a)

EZ *Ordenadorea

Ordenador portatil Eskuko ordenagailu(a)

Organismo Entidad

Erakunde(a)

Organismo (de carácter) público

Erakunde publiko(a)

Organiza(n): Antolatzailea: Antolatzaileak:

Organización escolar Eskola-antolamendu(a)

Organizador/-a Antolatzaile(a)

Orientador/-a escolar Eskola-orientatzaile(a)

Orquesta OrkestrA

Orquesta de cámara Ganbera-orkestrA

Orquesta sinfónica Orkestra sinfoniko(a)

Orquestación Orkestrazio(a)

Orquestral (Hitz elkarteetan) Orkestraren Orkestrarako Orkestra-

Otro(s) / Otra(s) Beste...bat(zuk) Bestelako (ak)

Kontuz “el otro” eta “otro”-ren artean, hala nola “los otros” eta “otros”-en artean. Adib. “Otras actividades”: Beste jarduera batzuk. Bestelako jarduerak. EZ *Beste ekintzak

Otros servicios Bestelako zerbitzu(ak)

Ovación Txaloaldi(a)

-78-

Aclamación Página(s) Pág. (Abreviatura)

Orrialde(ak) Forma laburrak: Orrialdea: or. Orrialdeak: orr.

Palco de honor Ohorezko palko(a)

Panadería artesanal Artisau-okintza

Pantalla PantailA

Pantalla monotorizada Pantaila monitorizatu(a)

Papel de dibujo Marrazketa-paper(a)

Para inscribirse llamar al teléfono 94 400 000 o enviar un mail a [email protected]

antes del 24 de marzo.

Izena emateko, deitu 94 400 000 telefono zenbakira edota idatzi mezu elektroniko bat [email protected] helbidera, martxoaren 24a baino lehen.

Parada (de un tiempo) Geldialdi(a) Geraldi(a)

“Sólo hicimos dos paradas en todo el viaje”: Bidaia osoan bi geldialdi baino ez genuen egin.

Parada (en un sitio) Geltoki(a) Geraleku(a)

“Te espero en la parada del autobús”: Autobus-geltokian itxarongo dizut. “Próxima parada: Hirubide”: Hurrengo geralekua: Hirubide

Parada solicitada Gelditzeko eskaerA

Parado/-a con prestación

Prestazioa duten langabetuak

Pareja Compañero/-a

Bikotekide(a)

Parque de Mendikosolo... Mendikosolobarrena eta Mintegi parke(a)

Parque infantil Umeen jolastoki(a)

Parque Ugertza Ugertza parke(a) BAKARRA: Ugertza parke(a)

Párrafo Paragrafo(a) EZ *Parrafo

Participa Har ezazu parte!

Participación Colaboración

PartaidetzA LaguntzA

“Te agradecemos tu participación”: Zure partaidetza eskertzen dizugu. “Quisiera tener mayor participación en ese trabajo”: Lan horretan partaidetza handiagoa izan nahi nuke.

Participación Parte-hartze(a) “Hay que impulsar la participación de la gente”: Jendearen parte-hartzea bultzatu behar da.

P

-79-

Participante Parte(-)hartzaile(a) Partaide(a)

Bietara (-), baina “Parte hartzaile-zerrenda” eta “Parte-hartzaile asko”

Participar Parte hartu

Partida de nacimiento Jaiotza-agiri(a)

Partido amistoso Lagunarteko partidA EZ *Partidua

Partido de desempate Berdinketa hausteko partidA EZ *Partidua

Partido de futbol Futbol partidA EZ *Futbol partidua

Partido de pelota Pilota partidA EZ *Pilota partidua

Partido de pelota a mano Euskal-pilota partidA EZ *Euskal pilota partidua

Partido de pelota profesional

Profesionalen pilota partidA EZ *Profesionalen pilota partidua

Partido manomanista individual

Eskuz banakako partidA EZ * Eskuz banakako partidua

Partido manomanista por parejas

Eskuz binakako partidA EZ * Eskuz binakako partidua

Pasacalle animado por la trikitixa Izalde

Biribilketa/Kalejira Izalde trikiti-taldeak girotuta

Pasacalle de gigantes Erraldoien kalejirA

Pasacalle(s) KalejirA BiribilketA (dantza-motak)

Pasar lista Zerrenda irakurri

Paseo de Urgoiti Urgoiti pasealeku(a) EZ *Urgoiti Ibilbidea

BAKARRA: Urgoiti pasealekua 57

(Kale eta zenbakiaren artean ez dago komarik)

Paseos a caballo Paseoak zaldi gainean

Pasillo (Fondo del...) Pasilloaren amaierA Pasilloaren amaieran (non) Pasilloaren amaierara (nora) Pasilloaren amaieratik (nondik)

Pasta de libro Cubierta de libro

Liburu-azal(a)

Patrimonio cultural Kultura ondare(a) Ikus. amaierako oharra

Patrocinador(es): Patrocina(n):

Babeslea(k):

Pautas y claves para entender el arte moderno

Arte modernoa ulertzeko arau eta gako(ak)

Payaso(s) Pailazo(ak)

Payasos del circo Zirkuko pailazo(ak)

-80-

Película Film(a) EZ *Filme bat

Filma, filmean, filmetik, film luzea, film polita EZ *Filme luzea, filmea, filman, ...

Película de acción Abentura film(a)

Película de dibujos animados

Marrazki film(a)

Película del oeste Western(a)

Película muda Film mutu(a)

Pelota de mano Esku-pilotA

Pelota vasca Euskal pilotA

Peña Lagunarte(a)

Pensionista Pentsiodun(a)

Percusión Perkusio(a)

Perfil (de una marcha) Profil(a) “Perfil de la marcha”: Ibilaldiaren profila

Perfil lingüístico Hizkuntza eskakizun(a) Forma laburra: HE HE1, HE2: 1ºperfil, 2º perfil

Período de prueba Probaldi(a) Ikus. “Prueba de entrada/Sarrera-proba”

Permiso (por) escrito Baimen idatzi(a) Aita edo amaren baimen idatzia aurkeztu beharko duzu.

Persona PertsonA Lagun(a)

Bi pertsona edo gehiagoren gainean ari bagara, lagun ere erabil daiteke pertsona-ren ordez; hori bai, lagun hitzak zenbatzaile zehaztu edo zehaztugabea eskatzen du: bost lagun, hainbat lagun... Bakarra denean pertsona erabiliko dugu: pertsona bat etorri zen bilerara, pertsona bakarrak egin du lan hori. EZ *Bost pertsona etorri dira: Bost lagun etorri dira. EZ *Lagun bat etorri da: Pertsona bat etorri da.

Persona con discapacidad

Desgaitasuna duen pertsonA

Persona con discapacidad social

Desgaitasun soziala duen pertsonA

Personaje PertsonaiA EZ *Pertsonai Adb. “Pertsonaia nagusia” ez “Pertsonai nagusia”

Personal Pertsonal(a) Langile(ak)

Personal laboral Lan-kontratudun langile(ak)

Personal laboral fijo Lan-kontratudun langile

-81-

finko(ak) Personal laboral temporal

Aldi baterako lan-kontratudun langile(ak) Aldi baterako lan-kontratudun(ak)

Personas de Abusu que acudan a talleres del casco y viceversa

Herriguneko tailerretara datozen abusutarrak edo alderantziz

Personas empadronadas en Arrigorriaga

Arrigorriagan erroldatu(ak)

Personas no empadronadas en Arrigorriaga

Arrigorriagan ez erroldatu(ak)

Perspectiva de género Genero ikuspuntu(a)

Pesca deportiva Kirol-arrantzA

Pesca recreativa Jolas-arrantzA

Pianista Piano(-)jotzaile(a)

Pié de foto Argazki-oin(a)

Pieza de cerámica cocida Zeramika-pieza erre(a)

Pieza de museo Museoko piezA

Pieza de recambio Ordezko piezA

Pieza de repertorio Errepertorioko piezA

Pieza de salón Areto-antzerki(a)

Pieza de un acto Ekitalde bateko piezA

Pieza didáctica Antzerki didaktiko(a)

Pieza teatral Antzerki(a) Antzezlan(a) ObrA

“Vimos una pieza muy divertida”: Oso obra dibertigarria ikusi genuen. Forma laburra: Antz.

Pincho de morcilla Odoloste-pintxo(a)

Pincho moruno Txitxi-burruntzi(a) Comida campestre consistente en embutido o carne de cerdo asado al fuego.

Pinchos Pintxo(-)jan(a)

Ping-pong Ping-pong-(a)

Pintor de decorados de teatro, cine y televisión

Antzerkiko, zinemako eta telebistako dekoratuen pintorea

Pintor/Pintora Pintore(a) Margolari(a)

“Le encantan los pintores impresionistas”: Pintore inpresionistak oso gogoko ditu.

Pintor/Pintora (de Pintore(a)

-82-

brocha gorda) Pintoresco/-a Xelebre(a)

Bitxi(a) Harrigarri(a)

“Era un personaje pintoresco”: pertsonaia xelebrea zen.

Pintoresco/-a Pintoresko(a) “Una escena pintoresca”: Eszena pintoreskoa.

Pintorrear Zikindu Zirriborratu

“El niño se ha dedicado a pintorrear las paredes”: Umea paretak zirriborratzen ibili da.

Pintura (formas de pintar)

MargolaritzA XXI. mendeko margolaritza

Pintura al óleo Olio pinturA

Pintura con texturas Ehundudaren araberako pinturA

Pintura para público adulto (Curso/tailler de ...)

Helduentzako pinturA (ikastaroa, tailerra, ...)

“Para público adulto” bakarrik: HelduentTZAT

Pintxo de ternera Txahalki-pintxo(a)

Piscina Igerileku(a)

Piso Planta

Pisu(a) Solairu(a)

-“Vive en el segundo piso”: Bigarren pisuan bizi da. - 2. pisua / 2ºpiso

Piso EtxebizitzA Pisu(a)

“Esos pisos nuevos son muy caros”: Etxebizitza berri horiek oso garestiak dira.

Piso (suelo) Zoru(a) “Piso de madera”: Zurezko zorua.

Piso(calzado) ZolA

Plan de informática Informatika-plan(a)

Planta Piso

Pisu(a) Solairu(a)

Planta (aspecto) ItxurA GorpuzkerA PlantA

“Es una joven de buena planta”: Itxura oneko gaztea da.

Planta (del pie) Oin-zolA “Al andar descalzo se ha clavado una espina en la planta”: Oinutsik ibilita arantza batek oin-zola zulatu dio.

Planta (fábrica) FabrikA Instalazio(a)

“Planta de compost”: Konpost-fabrika. “Planta incineradora”: Errausketa-instalazioa.

Planta (vegetal) Landare(a)

Planta baja Bajo

Beheko pisu(a)/solairu(a) Etxabe(a)

“Vive en la planta baja”: Beheko solairuan bizi da; etxabean.

-83-

Bajera Planta medicinal Sendabelar(ra)

Plantilla (modelo de documento)

Txantiloi(a) (agiri eredua)

Plaza Plaza Forma laburra: pl.

Plaza Leku(a) “Plazas libres”: Leku libreak

Plaza Argala (Ikus. “Plaza de Argala”)

Argala plaza

Plaza de Argala Argala plaza (plaza letra xehea-minuskula) EZ *Argala(ren) Enparantza

Euskaltzaindiaren arabera, halakoetan hobe plaza enparantza baino. Enparantza ez da plaza, baserriaren aurreko aldean egoten den tarte babestua baizik.

Plazo Epe(a)

Plazo de admisión Onarpen-epe(a)

Plazo de inscripción Izena emateko epe(a)

Plazo para la presentación de solicitudes (o instancias)

Eskabideak aurkezteko epe(a)

Pleno (de la corporación) (udalbatzaren) Osoko Bilkura

Policía local Udaltzaingo(a)

Polígono Polígono(a) Forma laburra: pol.

Polivalencia Balio-aniztasun(a)

Polivalente Balioanitz(a)

Póliza de Responsabilidad Civil

Erantzukizun Zibileko PolizA

Ponencia Txosten(a)

Ponente Conferenciante Orador/-a Predicador/-a

Hizlari(a) Txostengile(a)

Poner una película Film bat bota

Por ahora, de momento, por el momento

Oraingoz “Por ahora no podemos confirmar la reserva”: Oraingoz ezin dugu erreserba ziurtatu. “Nada más por el momento”: Oraingoz besterik ez.

-84-

Por ciento % Ehuneko ... %10 (aurretik: ehuneko hamar / ehunetik hamar) EZ *Portzentaia EZ *Portzentajea

Erabili ehuneko euskara batuan. Euskaltzaindiak ez du portzentaia hitza jaso; eta portzentaje baino ehuneko hobesten du. Euskaltzaindiaren arau-proposamen baten arabera, ehunekoetan bi kopuru agertuko zaizkigu (%5). Batak multzoa adierazten du (oro har, 100 erabili ohi da), eta besteak azpimultzoa. Multzoa adierazten duen zenbakia hizkiz adierazteko erabili ohi diren kasuak dira: ‘tik’ eta ‘ko’. - Gizonetan, ehuneko hamar... - Gizonetan, ehunetik hamar... Azpimultzoari dagokionean, mugagabean adierazi ohi da (ezaguna ez bada). - Gizonetan, ehuneko/etik zazpi (%7) azkarra da. - Gizonetan, ehuneko/etik zazpik (%7k) badaki. Hala ere, ehuneko mugatu eta jakin batez ari bagara (lehenago aipatu dugulako edo ezaguna delako), artikulua sartu behar da. Gutxi iruditu zait bankuan eman didaten %6a.

Por duplicado Ale bitan

Por ejemplo

Adibidez Adib.

Por favor Mesedez

Por lo general, normalmente, en general

Orokorrean Normalean Gehienetan

Por razones médicas Medikuarenera joan behar duelako Gaixo dagoelako Osasun-arazoak dituelako

Por término medio En general

Batez beste EZ *Bataz beste

Portada Cubierta

Azal(a) “La portada de la revista y las ilustraciones”: Aldizkariaren azala eta argazkiak. “En la portada del libro aparece el

-85-

nombre del autor”: Liburuaren azalean egilearen izena dator.

Portada / hoja portada Azaleko orri(a) Azal-orri(a)

Posdata Posdata Post Data P.D.

Posibilidad AukerA Hainbat esalditan posibilitate hitza erabiltzea baino “naturalagoa” da aukera erabiltzea. EZ *Irabazteko posibilitate asko du: irabazteko aukera ederra du.

Precaución! Escuela. Salida de niños (Señal vial)

Kontuz! Eskola. Umeak (Bide-seinalea)

Precio Prezio(a)

Precio de venta Salmenta-prezio(a)

Precio mínimo Gutxieneko prezio(a)

Precio venta al público (PVP)

Publikoarentzako salmenta-prezio(a) (PSP)

Preinscripción Aurrez izen-emate(a)

Premiados Saritu(ak)

Premio Sari(a)

Prensa Prentsa Kazetari(ak)

“El gabinete de prensa”: Prentsa-bulegoa.

Prensa (Dar a la ...) Argitaratu

Presenta y modera: Aurkezlea eta moderatzailea:

Presentación Aurkezpen(a)

Prestación Prestazio(a)

Prestado (tomar) Maileguz hartu “Puedes tomar prestado el libro”: Liburua maileguz har dezakezu.

Préstamo Préstamo (sistema)

Mailegu(a) MailegutzA

Préstamo de DVD, CD, CD-R ...

DVD, CD-R, CD-en mailegutzA

Préstamo de libros Liburu mailegu(a) Liburuen mailegutzA (sistema)

EZ *Liburuen prestaketa

Préstamo especial Mailegu berezi(a)

Préstamo especial para todo el verano

Uda osorako mailegu berezi(a)

-86-

Préstamo gratuito (servicio de)

Dohaineko mailegutzA (zerbitzu(a))

Préstamo interbibliotecario

Liburutegien arteko mailegutzA

Préstamos (Renovación de)

Maileguak berritze(a)

Prestar, dar en préstamo

Mailegatu

Presupuesto Aurrekontu(a) “Presupuestos de 2009”: 2009ko aurrekontuak

Previo requerimiento por parte de la Policía Local

Udaltzaingoak aurretiaz eskatuta

Prioridad Lehentasun(a)

Procedimiento administrativo

Administrazio-prozedurA

Procesador de textos Testu-tratamenduko programA

Proceso Nondik-norako(a) -aldi(a) -bide(a) Luze jo

Hainbat testuingurutan prozesu hitza sobera dago; izan ere, bada gauzak esateko beste modurik (nondik-norako, -aldi, -bide erabiliz). EZ *Arazoak prozesu luzea dauka: Arazoak luze joko du. EZ *Espedientearen prozesua: Espedientearen nondik-norakoak /prozedura.

Producción Fabricación de libros

LiburugintzA

Producción de obras de arte

ArtegintzA

Producción teatral TeatrogintzA

Productor de radio, cine, televisión, teatro y/o espectáculos

Irrati, zinema, telebista, antzerki nahiz ikuskizunetako produktore(a)

Profesor de actividades artístico-manuales

Arte- eta eskulan-jardueretako irakasle(a)

Profesor de dibujo Marrazketa-irakasle(a)

Profesor/-a de euskera Euskara irakasle(a)

Profundización Sakontze-mail(a)

-87-

Programa Egitarau(a)

Programa de Abusu Abusuko egitarau(a)

Programa de actividades Jarduera-egitarau(a)

Programa de actos Ekitaldien egitarau(a)

Programa de fiestas Jai(-)egitarau(a)

Programa de mano Esku-egitarau(a)

Programa de radio Irratsaio(a)

Programa de televisión Telebista-saio(a)

Programa del casco Herriguneko egitarau(a)

Programa oficial de fiestas

Jaietako egitarau ofizial(a)

Programación Egitarau(a)

Programación infantil Haur egitarau(a)

Prohibida la entrada a toda persona ajena al servicio

Ez sartu zerbitzukoa izan ezik

Prohibida la venta ambulante

Kalean saltzea debekatuta

Prohibida la venta de bebidas alcohólicas a menores de 18 años

Debekatuta 18 urtez beherakoei edari alkoholdunak saltzea

Prohibida la venta de tabaco a menores de 16 años

Debekatuta dago 16 urtetik beherakoei tabakoa saltzea

Prohibido depositar materiales

Ez pilatu ezer

Promedio Batez beste EZ *Batazbeste

Propaganda (cartel de) Publizitate-kartel(a)

Propiedad intelectual Jabetza intelektual(a)

Propuesta Proposamen(a) “¿Teneis alguna propuesta para mejora del sistema?: Baduzue sistema hobetzeko proposamenik?

Próspero Oparo(a) (Ikus. “Feliz año próspero!”)

Protector auditivo Entzumen babesteko gailu(a)

Proveedor Hornitzaile(a)

Provincia ProbintziA Forma laburra: prob.

Provisión HorniketA

Provisional Behin-behineko(a) “Libertad provisional”: Behin-behineko askatasuna.

Provisionalmente Aldi baterako “Trabaja provisionalmente en una

-88-

pizzería”: Pizzeria batean lan egiten du aldi baterako.

Próxima inauguración Laster inauguratzekoa. Laster inauguratuko da. Laster zabalduko ditu(zte) ateak.

Próxima inauguración de...

Laster (zeren) (ate)-zabaltzea.

Asko falta da udaletxe berriaren ate-zabaltzerako.

Proyección Emanaldi(a) (Zinemakoa) “La proyección de la tarde comienza a las siete y media”: Arratsaldeko emanaldia zazpi eta erdietan hasiko da.

Proyecto (conjunto de planos y cálculos)

Proiektu(a) “Va a realizar el proyecto del nuevo ayuntamiento”: Udaletxe berriaren proiektua obratu behar du. “Proyecto de ley”: Lege-proiektua

Proyecto (propósito, idea, plan)

Asmo(a) Helburu(a) Egitasmo(a) Burubide(a)

“Tiene el proyecto de casarse el próximo año”: Datorren urtean ezkontzeko asmoa du. “¿Qué proyectos tienes para el futuro?”: Zein asmo duzu etorkizunerako?

Proyector de cine Zinema-proiektagailu(a)

Proyector de diapositivas

Diapositiba-proiektagailua(a)

Proyector de transparencias

Gardenki proiektagailu(a)

-89-

Prueba de acceso Sarrera-probA1

Prueba de fondo Bide luzeko lasterketA

Prueba de imprenta Inprimaketa-probA Ikus. “Prueba de entrada /Sarrera-proba”

Prueba de inteligencia Adimen-probA Ikus. “Prueba de entrada /Sarrera-proba”

Prueba de obstáculos Oztopo-lasterketA

Prueba de relevos Errelebo-lasterketA

Prueba de vallas Hesi-lasterketA

Prueba oral Ahozko probA Ikus. “Prueba de entrada /Sarrera-proba”

Psicólogo/-a Psikologo(a) Emakumezkoa: EZ *Psikologa BAI: Psikologoa

Pubertad Pubertaro(a)

Publicación (acto de publicar)

Argitaratze Argitalpen(a)

“La publicación de sus memorias ha causado gran expectación”: Bere memoriak argitaratzeak jakin-min handia piztu du.

Publicación (objeto) Agerkari(a) Aldizkari(a)

“Dirige una publicación científica”: Zientzia-agerkari bat zuzentzen du.

Publicación oficial Argitalpen ofizial(a)

Publicacion(es) periódica(s)

Aldizkako argitalpen(ak)

Publicaciones periódicas electrónicas

Aldizkako argitalpen elektroniko(ak)

Publicidad de mano Eskuko publizitate(a)

Publicidad impresa Publizitate inprimatu(a)

Publicidad móvil Publizitate ibiltari(a)

Publicitario (bombardeo) Spam(-a)

Publicitario (cartel) Publizitate-kartel(a)

Publicitario (despliegue) Publizitate-ekinaldi(a)

Publicitario (mensaje) Publizitatezko mezu(a) 1 FROGA/PROBA: Ez dute esanahi bera. Frogatu aditzaren esanahiak badu lotura egia/gezurra baieztatzearekin.

Ezin da inor erruduntzat jo, frogarik (baieztatu) gabe. Probatu besterik da:

1. indarrak neurtzea. 2. edariak dastatzea. Azterketa-probetan (neurtzeko) hamabost puntu lortu ditu.

Alkatea bera izango da sagardoa probatzeko (dastatzeko) egunean

-90-

Público ... publiko(a) Jendaurreko ... Herritarrentzako ...

Zilegi da publiko hitza erabiltzea. Adibidez, lehiaketa publikoa. Baina ez ahaztu hainbat testuingurutarako badela gauzak esateko modu “naturalagorik” (ageriko, jendaurreko, herri, denontzako, jende, ikusle...). EZ *Eztabaida publikoa: Jendaurreko eztabaida. EZ *Informazio publikoa: Herritarrentzako argibideak.

Público adulto (para) Helduentzat

Público familiar (para) Familiarentzat

Público infantil (para) Umeentzat

Público: Personas adultas

Helduentzat

Puenting Puenting(a)

Pues Bada

Bada idatzi arren, ba esan Esaldi barruan, koma artean

Puesto de venta Salmenta-postu(a)

Punto (Ort.) Puntu(a) EZ *Punto(a)

Punto de avituallamiento Anoa-gune(a)

Punto de información juvenil

Gazte informazio gune(a)

Puntual A tiempo

Garaiz –heldu- “Juan es muy puntual”: Joan oso garaiz heltzen da. “Tú siempre llegas puntual”: Zu beti garaiz heltzen zara

Puntual Concreto/-a

Jakin(a) Konkretu(a)

Bada Puntual hitza baino esanguratsuagorik: jakin, konkretu... EZ *Gai puntual batzuk eztabaidatu ziren bileran: Gai jakin batzuk eztabaidatu ziren bileran. EZ *Arazo puntualak sortu dira: Unean uneko arazoak sortu dira.

Puntualmente En punto

Garaiz “Los trenes llegan puntualmente”: Trenak garaiz heltzen dira.

Puntualmente Unean-unean “Siempre me avisa puntualmente de lo que publica”: Argitaratzen duenaz unean uneko berria ematen dit.

Queso artesanal Artisau-gaztA

Quincena Hamabostaldi(a) - “Durante la segunda quincena de

Q

-91-

Hamabost egun Hamabosturren(a)

julio”: Uztailaren bigarren hamabostaldian. - “Nos quedaremos aquí una quincena: Hamabost egun emango ditugu hemen. - “Llegaré en una quincena”: Gaur hamabost / hamabost egun barru helduko naiz. - “La siguiente quincena me voy de vacaciones”: Hurrengo hamabosturrenean oporretara noa. - “Cada quincena hay cambio de turnos en la empresa”: Hamabostero txanda-aldaketa egiten da enpresan.

Quincena (Cada...) Cada quince días

Hamabostero - “Cada quincena voy a visitar a mi abuela”: Hamabostero joaten naiz amama bisitatzera. - “Publican esa revista cada quincena”: Hamabostero argitaratzen dute aldizkari hori.

Quincena musical Musika hamabostaldi(a)

Quincenal Hamabost egunez/egunik behingo ... (-algo- que ocurre cada quince días)

- “En esta radio hacemos un programa cultural quincenal”: Irrati honetan hamabost egunez behingo programa egiten dugu.

Quincenal (publicación) - Hamaboskari EZ *Hamabosterokoa - Hamabost eguneko(a) (que dura quince días, publicación quincenal)

“En esta empresa se cogen vacaciones quincenales”: Enpresa honetan hamabost eguneko oporrak egiten dira.

Quincenalmente Hamabost egunez behin Hamabost egunik behin Hamabostean behin

-92-

Ración AnoA

Ración de patatas Patata-ano(a)

Ración diaria Eguneko anoA

Raqueta(s) de invierno Elur erraketA(k) EZ *Raketak

Ratón de biblioteca Liburutegi-sagu(a)

Recepción Recibimiento Acogida

HarrerA

Recepción (lugar) Harrera-leku(a)

Recepcionista Harreragile(a)

Receptor Hartzaile(a)

Rechazo escolar Eskola-gaitzespen(a)

Recibo Ordainagiri(a)

Recorrido Ibilbide(a)

Recursos humanos Giza baliabide(ak)

Recursos naturales Baliabide natural(ak)

Red de Teatro Antzerki Sare(a)

Red informática Ordenagailu sare(a) Komunikazio-sare baten bidez lotutako ordenagailu-multzoa, elkarren artean informazioa (programak, datuak, etab.) trukatu eta partekatu ahal izateko prestatua.

R

-93-

Referencia bibliográfica Errefentzia bibliografiko(a)

Refuerzo de habilidades sociales

Gaitasun sozialak indartzea

Regalar Opari egin EZ *Oparitu

Euskaltzaindiak opari egin forma hobesten du. Erretiroa hartu behar duen lankideari erloju bat egin diogu opari

Registro (Nº) Erregistro (zk.)

Reglamento Arautegi(a)

Reglamento de organización y funcionamiento

Antolakuntza- eta jarduera-araudi(a)

Reglas de catalogación Katalogazio arau(ak)

Relación con otras asociaciones

Beste elkarte batzuekin (duen/dugun...) hartu eman(a)

Relación de actividades Ekintza-zerrendA

Relación de admitidos/-as

Onartutakoen zerrendA

Relato Kontakizun(a)

Relatos cortos Kontakizun laburrak

Renovación de préstamo(s)

Maileguak berritze(a) EZ *Maileguen berriketa

Renta básica Oinarrizko errentA

Reparto Banatze(a) BanaketA

“El reparto se hará a domicilio”: Etxez etxe banatuko da.

Reparto de premios Sari banaketA

Repertorio Abesti-bildumA

Representación Emanaldi(a)

Representación de artes escénicas (Diseñado para la...)

Arte eszeniko(ak) aurkezteko diseinatuta (dago)

Representación escénica Antzerki-emanaldi(a)

Representante de... (nongo) ordezkari(a)

Reproductor de CD CD erreproduzitzaile(a)

Reproductor de DVD DVD erreproduzitzaile(a)

Requisito BaldintzA Betekizun(a)

Requisito: ser mayor de 18 años / tener cumplidos 18 años de

Baldintza/Betekizuna: 18 urtetik gorakoa izatea / 18 urte beteta izatea

-94-

edad Requisitos de admisión Onartuak izateko bete

beharrekoak

Reservado el derecho de admisión

Onartzeko eskubidea erreserbatuta

Resolución (adm.) Ebazpen(a)

Resolución (Tomar una) Erabakia hartu “Debes tomar una resolución”: Erabakia hartu behar duzu.

Responsable de programación de actividades

Jarduerak programatzeko arduradun(a)

Restauración de muebles Altzarien zaharberritze(a)

Resultado positivo Emaitza on(a) Emaitza positibo(a) Emaitza itxaropentsu(a)

EZ *Emaitza baikorra

Reunión de trabajo Lan-bilerA

Revista Aldizkari(a)

Reyes magos Errege mago(ak)

Rioja ErrioxA

Riojano errioxar(a) “Como regalo una botella del un excelente vino de la rioja”: Opori gisa, errioxar ardo-botila bikaina.

Rito Erritu(a)

Rito de iniciación Iniziazio-erritu(a)

Ritual multicultural Kultura anitzeko erritual(a)

Rocódromo Eskalada-murru(a) Rokodromo(a)

Romería de San Pedro San Pedro erromeria EZ *San Pedroren erromeria

Ekainaren 29an: San Pedro egunaren ondorengo igandean ospatzen da. Jaia Abrisketa auzoko landetan egiten da. Familiak eta lagun-taldeak haraino igotzen dira egun-pasa egiteko bazkaria eramanda. Udalak, besteak kbeste, musika eta herri-kirolak antolatzen ditu, eta txakolina dastatzeko aukera ematen du.

Ropa tradicional Usadiozko arropA Usadiozko jantzi(a)

“Ven con ropa tradicional”: Zatoz/Etor zaitez usadiozko arropa/jantzia soinean/aldean duzula!

Rotonda Biribilgune(a) ErrotondA

EZ *Rotonda

-95-

Rotonda de la escultura de Larrea

Larrearen eskultura daukan biribilgune(a)

RPT (Relación de puestos de trabajo)

LZ (Lanpostu zerrenda)

Rueda de prensa Prentsaurreko(a)

Ruegos y preguntas Eskariak eta galderak Ez *Erreguak eta galderak

Rumano (hizkuntza) errumanierA

Rumano/-a (jentilizioa) errumaniar(ra)

Ruso (hizkuntza) errusierA

Ruso/-a (jentilizioa) errusiar(ra)

Ruta a caballo Zaldi gaineko ibilbide(a)

Ruta aérea Aire-bide(a)

Ruta jacobea Done Jakue(ren) bide(a) Santiago bide(a)

Ikus.”Camino de Santiago”

Sábado Larunbat(a) Zapatu(a)

“El sábado”: larunbatean “Los sábados”: larunbatetan “Todos los sábados” ere: larunbatETAN (EZ *Larunbatak) Larunbat honetan, datorren larunbatean, larunbat goizean, larunbat gaizetan, larunbat arratsaldeetan... Laburdura: La./Sáb

Sala Salón Local Recinto

Areto(a)

Sala anexa de reunión Bilera(-)areto atxiki(a)

Sala climatizada Areto klimatizatu(a)

Sala de audiovisuales Ikus-entzunezkoetarako areto(a)

Sala de cine Zinema(-)areto(a)

Sala de conferencias Hitzaldi(-)areto(a)

Sala de ensayos Entsegu(-)areto(a) EZ *Entseiu/entsegu gela

“Abusuko entsegu aretoaren inaugurazioa”

Sala de estudios IkasgelA

Sala de exposicion(es) Erakusketa-gelA Erakusketa(-)areto(a)

Sala de fiestas Dantzaleku(a)

S

-96-

Sala de juegos Joko-gelA EZ *Joku-gela

Sala de juntas Batzar-gelA

Sala de profesores Irakasle-gelA

Sala de reunión Bilera-gelA

Sala de trabajo Lan(-)areto(a)

Sala multifuncional Areto funtzioaniztun(a) Sala para 20 personas 20 lagunentzako bilera

(-)areto(a)

Sala superior Goiko gelA

Salario mínimo Gutxieneko soldatA

Salida (Horario de...) Irteera ordu(a)

Salida de fin de semana Asteburuko irtenaldi(a)

Salida: Vuelta/Regreso:

Irteera: Itzulera:

Salón climatizado Areto girotu(a)

Salón de actos Ekitaldi(-)areto(a)

Salón principal Areto nagusi(a)

Santa Águeda Agate deun(a) Jaieguna otsailaren 5ean da. Sabino Aranak eta Koldo Elizaldek argitaratuko Santu Izendegia-n gaztelaniazko Águeda edo Ágata-rentzat ematen den baliokidea. Kirikiñok egindako Aintzaldu kantu entzutetsuari esker da ezaguna.

Saque de honor Ohorezko sake(a)

Se abre el plazo de inscripción

Izena emateko epea, zabalik

Se alquila Errentan (dago)

Se subscribirá póliza de Responsabilidad Civil, y justificante de abono de la misma, por un importe de 160.000’00 euros.

Erantzukizun Zibileko poliza harpidetu behar da, 160.000 euroko zenbatekoan, eta poliza ordaindu izana frogatzen duen agiria aurkeztu behar da.

Se trabajará sobre diversos soportes y mediante diferentes técnicas

Euskarri eta teknika ezberdinak landuko dira

Se(p)tiembre Irailean, irailetik, iraileko, ... Hilabeteak letra xeheaz (miniskulaz)

Sección infantil Haurrentzako atal(a)

-97-

Sección oficial a concurso

Lehiaketarako atal ofizial(a)

Secretario/-a Idazkari(a)

Secreto de las piedras rojas

Harri gorrien sekretu(a)

Secundaria (Educación) (Ikus. Educación Secundaria Obligatoria)

Bigarren hezkuntzA (Ikus. Derrigorrezko Bigarren Hezkuntza)

Sede central Egoitza nagusi(a)

Seguir Jarraitu Objekturik ez badago du aditza erabili, eta aldiz, objektua baldin badago dio: Lehengo bulegoan jarraitzen du lanean Nagusiak esandakoari jarraitu zion lana behar bezala amaitu arte. Zerekin jarraitu forma okertzat jotzen da. Gauza bera gertatzen da beste aditz batzuekin ere: hasi, amaitu, eta antzerakoekin. EZ *Bazkalostean jarraituko dute bilerarekin:Bazkalostean jarraituko dute bilera egiten. EZ *Bihar hasiko naiz txostenarekin: Bihar hasiko naiz txostena egiten.

-Bestalde, jarraitu-ren esanahi berekoak dira honako hauek ere: aurrera joan, oraindik ez amaitu, bere horretan iraun, martxan egon... - Ohitura horrek bizirik jarraitzen du gure herrian. - Ohitura horrek bizirik dirau gure herrian.

Seguramente Ziur asko Seguru asko Segur aski

EZ *Ziuraski EZ *Seguraski

Seguridad social (s.s).

Gizarte segurantza (GS)

-98-

Seguro de responsabilidad civil

Erantzukizun zibileko aseguru(a)

“Dependiendo de las instalaciones, será obligatorio suscribir una póliza de seguro de responsabilidad civil”: Instalazioen arabera, beharrezkoa izango da erantzukizun zibileko asegurua egitea.

Seguro escolar Eskola-aseguru(a)

Semana coral Abesbatzen aste(a)

Semana coral de Bizkaia Bizkaiko abesbatzen aste(a)

Semana cultural Kultur aste(a) Kultura aste(a) Kultura-aste(a)


Semana cultural de la Peña

Abusuko kultur aste(a)

Semana de la mujer Emakumeen aste(a) EZ *Emakume astea

Semana de pascua Pazko-aste(a)

Semana de terror Beldurrezko aste(a)

Semana musical Musika aste(a) - XX. Musika astea - Arrigorriagako musika astea - Musika eskolak antolatutako musika astea.

Semana santa Aste santu(a)

Semestre Seihilabete(a) “Durante el primer semestre”: Lehenengo seihilabetean.

Semifinal del campeonato

Txapelketaren finalaurreko(a)

Semifinal manomanista por parejas

Eskuz binakako finalaurreko(a)

Seminario Mintegi(a) “Julio de Urkixo Euskal Filologi Mintegia”: Seminario de Filología Vasca Julio de Urquijo. “Seminario sobre la cultura vasca”: Euskal kulturari buruzko mintegia.

-99-

Senderos de Arrigorriaga

Arrigorriagako mendi ibilbideak

Señor Zabalegi: Sr.(Abreviatura) Don D.(Abreviatura)

Zabalegi jaun(a): jaun. (Forma laburra)

Señora Sra. / Srª (Abreviatura) Doña D.ª (Abreviatura)

Andre(a) Laburdura: and. EZ *Andere(a)

Andere Iparraldeko forma da; Euskaltzaindiak andre hobesten du euskara baturako.

Septiembre Irail(a) Irailean, irailetik, irailera, ... Hilabeteak letra xeheaz (miniskulaz)

Servicio de atención al ciudadano/-a (SAC)

Herritarrentzako arreta-zerbitzu(a) (HAZ)

Servicio de atención al menor

Adingabearentzako arreta-zerbitzu(a)

Servicio de autobús Autobus zerbitzu(a)

Servicio de biblioteca municipal

Udal liburutegi Zerbitzu(a) ala Udal biblioteka zerbitzua?

Servicio de Biblioteca y Documentación

Liburutegi eta Dokumentazio Zerbitzu(a)

Servicio de Bibliotecas del Gobierno Vasco

Eusko Jaurlaritzako Liburutegi Zerbitzu(a)

Servicio de cafetería Kafetegi zerbitzu(a)

Servicio de control Y acomodación de Lonbo Aretoa

Lonbo Aretoko kontrol eta kokapen zerbitzu(a)

Servicio de euskera Euskara Zerbitzu(a)

Servicio de guardería Haurtzaindegi(a)

Servicio municipal Udal zerbitzu(a)

Servicio on-line On-line zerbitzu(a)

Servicio público Zerbitzu publiko(a)

Servicios de taquilla, portería, acomodación y proyección cinematográfica

Leihatila, atezaintza, kokapen eta zinema proiekzioen zerbitzuak

Servicios dirigidos a la ciudadanía

Herritarrei zuzendutako zerbitzu(ak)

Servicios mínimos Behar-beharrezko lan(ak) Matematiketan egokia den arren,

-100-

Premiazko lan(ak) Gutxieneko zerbitzu(ak) EZ *Zerbitzu minimoak

bestelako minimo-ak adierazteko beste baliabide batzuk erabiliko ditugu euskaraz. *Greba garaian zerbitzu minimoak bete beharko dira. Greba garaian behar-beharrezko / premiazko lanak egin beharko dira.

Servicios Sociales (de base)

(Oinarrizko) Gizarte Zerbitzu(ak)

Sesión Emanaldi(a) Saio(a)

“La sesión de la tarde comienza a las siete y media”: Arratsaldeko emanaldia zazpi eta erdietan hasiko da.

Sesión, actuación, función, recital, número; (irratikoa, telebistakoa) emisión, programa

Saio(a) “El recital de versos de después de cenar”: Afalondoko bertso-saioa.

Sexo Sexu(a)

SIAL, Asociación sociocultural de mujeres

SIAL, emakumeen elkarte soziokultural(a)

Silencio por favor Egon ixilik, mesedez

Sin número Zenbakirik gabe Forma laburra: z.g.

Sin techo (los/las personas)

Etxerik gabeko(ak)

Slogan Slogan(a) Eslogan(a)

Sobra (de) SoberA EZ *Soberan

Sobre Gutun-azal(a)

Sociedad de consumo Kontsumo gizarte(a)

Sociedad de intérpretes de instrumentos vascos de Bizkaia

Bizkaiko Euskal soinutresna joleen elkarte(a)

Sociedad deportiva recreativa gastronomica

Kirol, jolas eta gastronomia elkartea

Sociedad multicultural Gizarte multikultural(a)

Solapa (de libro) Azal-hegal(a)

Solicitante Eskatzaile(a)

Solicitud Instancia

EskaerA Eskabide(a)

Solicitud de admisión Onarpen-eskabide(a)

Solicitud, petición EskaerA

-101-

Solista Bakarlari(a)

Sólo (un único/una única), (solamente, tan solo)

Bakar(ra) Bat besterik es Bat baino ez Soilik

- “Sólo tengo una hija”: Alaba bakarra dut; alaba bat besterik ez dut. - “Sólo se usa en los siguientes casos”: Honako kasu hauetan soilik erabiltzen da.

Solo (Un...) (musika) Bakar-saio(a) “Jamás he escuchado tal solo de flauta dulce”: Flauta ezti bakar-saio ederragorik ez dut sekula entzun.

Sólo envases Ontziak besterik ez

Sólo papel y cartón Papera eta kartoia besterik ez

Sólo pilas Pilak besterik ez

Sombra Gerizpe(a) “Leer a la sombra”: Gerizpean irakurri

Soporte (publicitario) Euskarri(a) -Paper formatuko edo euskarri informatikoko argitalpenak. -Euskarri digitalen bidezko garapen kulturala. -Orain arte ikerketa lan hauek paper-euskarrian argitaratzen baziren ere, hemendik aurrera euskarri elektronikoan baino ez dira kaleratuko.

Stand Stand(a) Erakustoki(a)

“En los stands”: Standetan

Subida a la ermita de San Pedro en romería

San Pedro ermitara igotzea erromerian

Subrayar Azpimarratu

Subscripción a boletines Harpidetu zaitez buletinak jasotzeko

Subvenciones a familias Familiei diru-laguntzak

Sugerencia

Iradokizun(a)

“Tendremos en cuenta todas las sugerencias”: Iradokizun guztiak izango ditugu kontuan.

Suletino (dialecto de Zuberoa)

zubererA

Suministro de agua Ur hornidurA

Superficie AzalerA

Suplencia OrdezkotzA

Suplente Ordezko(a)

-102-

Supongamos Demagun Eman dezagun Jo dezagun EZ *Suposatu

EZ *Horrek amaiera suposatuko du: Hori amaiera izango da. Horrek amaiera ekarriko luke. Horrek berekin dakar amaiera.

Surtir los efectos oportunos

Dagozkion ondorioak izan “Para que surta los efectos oportunos”: Dagozkion ondorioak izan ditzan.

Suscribirse Harpidetu “Suscríbete”: Egin ezazu harpidetza

Suscripción (Cancelar la...)

Harpidetza kendu

Suscripción (Derecho a... )

Harpidetza-eskubide(a)

Suscripción (Tipo de ... ) Harpidetza-motA

Suspender (hasta...) Retrasar

Atzeratu

Suspender (no aprobar) Ez gainditu Suspenditu

Suspender de empleo y sueldo

Kendu Gabe utzi

“Le han suspendido de empleo y sueldo durante 3 días por insultar al gerente”: Kudeatzailea iraintzeagatik lanik eta soldatarik gabe utzi dute hiru egunez.

Suspensión (castigo) Zigor(ra) “Le ha aplicado una suspensión de dos partidos”: Bi partiduko zigorra jarri diote.

Tabla (de madera) Ohol(a) TaulA

Tabla (lista ordenada) TaulA “Tabla de multiplicar”: Biderkatzeko taula. “Presentó los datos en una tabla”: Datuak taula batean aurkeztu zituen.

Tabla de esquí Eski-ohol(a)

Tabla de surf Surf-ohol(a)

Tablas (ajedrez, damas) BerdinketA

Tablas (escenario) EszenA Agertoki(a) Jokaleku(a)

“Pisar las tablas”: Agertokira igo.

Tablas (Tener ...) Eskarmentua izan Ibilia/Aritua izan

Artista horrek duen eskarmentu handia oso-oso nabaria da.

Tablón TaulA

T

-103-

OholtzA Tablón de anuncios Iragarki-taulA

Iragarki-oholtzA

Taller Tailer(ra) “En el taller”: Tailerrean

Taller / Curso de fotografía

Argazki tailer(ra)

Taller de artes decorativas

Arte dekoratzaile tailer(ra)

Taller de artesanía textil

Ehun-artisautza tailer(ra)

Taller de autodefensa Autodefentsa tailer(ra)

Taller de cerámica Zeramika tailer(ra)

Taller de cestería Sakigintza tailer(ra)

Taller de cocina para chicos

Mutilentzako sukaldaritza tailer(ra)

Taller de creación literaria

Sorkuntza literarioaren tailer(ra)

Taller de decoración de bastones

Makilak apaintzeko tailer(ra)

Taller de desarrollo de la expresión oral y escrita

Mintzaera eta idazkera tailer(ra)

Taller de dibujo Marrazketa tailer(ra)

Taller de dibujo y pintura para público adulto

Helduentzako marrazketa eta pintura tailer(ra)

“Para adultos” bakarrik: HelduentTZAT

Taller de diseño de jardines

Lorategi diseinu tailer(ra)

Taller de elaboración artesanal de conservas y mermeladas

Artisau kontserba eta marmelada tailer(ra)

Taller de encuadernación

Koadernaketa tailer(ra)

Taller de escritura Idazkera tailer(ra)

Taller de escritura creativa

Idazkera sortzailerako tailer(ra)

Taller de escritura infantil

Umeentzako idazkera tailer(ra)

-104-

Taller de escritura, ilustración y lectura

Idazkera, ilustrazioa eta irakurketa tailer(ra)

Taller de expresión corporal

Gorputz adierazpen tailer(ra)

Taller de fomento de la lectura

Irakurketa sustatzeko tailer(ra)

Taller de jarabes naturales

Xarabe naturalak egiten ikasteko tailer(ra)

Taller de lectura Irakurketa tailer(ra)

Taller de lectura (Coordinador/-a del)

Irakurketa tailerreko koordinatzaile(a)

Taller de lectura para público adulto

Helduentzako irakurketa tailer(ra)

“Para adultos” bakarrik: HelduentTZAT

Taller de manualidades Eskulangintza tailer(ra)

Taller de manualidades infantil

Umeentzako eskulangintza tailer(ra)

Taller de perfumes Lurrin tailer(ra)

Taller de pintura Pintura tailer(ra)

Taller de relajación Erlaxazioa egiten ikasteko tailer(ra)

Taller de restauración de muebles

Altzarien zaharberritze tailer(ra)

Taller de sexualidad Sexualitate tailer(ra)

Taller de tapices Tapiz tailer(ra)

Taller de tapices, patch-work y artesanía textil

Tapiz, patch-work eta ehun-artisautza tailer(ra)

Taller de txalaparta Txalaparta tailer(ra)

Taller de ungüentos, cremas y pomadas

Ukendu, krema eta pomada tailer(ra)

Taller escolar de consumo

Kontsumoari buruzko eskola tailer(ra)

Taller para público adulto

Helduentzako tailer(ra) “Para público adulto” bakarrik: HelduentTZAT

Taller/Curso de dibujo Marrazketa tailer(ra) Marrazketa ikastaro(a)

-105-

Talleres de artes plásticas

Arte plastiko tailer(rak)

Talleres relacionados con actividades literarias

Jarduera literarioekin lotutako tailer(rak)

Talleres, juegos, ... para niños de 5 a 12 años

5etik 12 urtera arteko umeentzako tailerrak, jokoak, ...

Tapar, cubrir Estali EZ *Eztali

Tarde (De, a la ...) Arratsaldez/Arratsaldean Noizkoa den ez badakigu, arratsaldez. Eta, noizkoa den (atzokoa, gaurkoa…) badakigu, berriz, arratsaldean. Lana arratsaldez (goizez, egunez...) egiten dugu. Lana atzo arratsaldean (goizean, eguerdian...) amaitu genuen.

Tasa de deserción escolar

Eskola-uzte tasA

Tasa de natalidad Jaiotza-tasA

Tasa municipal Udal-tasA

Teatro Antzerki(a) Teatro(a)

Forma laburra: Antz.

Teatro (autor de) Antzerkigile(a)

Teatro (sala) Teatro(a) Antzoki(a)

Teatro al aire libre Aire zabaleko teatro(a)

Teatro convencional Teatro konbentzional(a)

Teatro de calle Kale-antzerki(a)

Teatro de feria Feria-teatro(a)

Teatro de marionetas Txotxongilo-teatro(a)

Teatro de sombras Itzal-teatro(a)

Teatro del absurdo Absurdoaren teatro(a)

Teatro del Lonbo aretoa Lonbo aretoko antzoki(a)

Teatro épico Teatro epiko(a)

Teatro escolar Eskola-antzerkigintzA

Teatro estable Teatro egonkor(ra)

Teatro experimental Teatro esperimental(a)

Teatro independiente Teatro independiente(a)

Teatro infantil Umeentzako antzerki(a)

Teatro itinerante Teatro ibiltari(a)

-106-

Teatro popular Herri-teatro(a)

Teatro profesional Teatro profesional(a)

Teatro psicológico Teatro psikologiko(a)

Teatro radiofónico Irrati-teatro(a)

Teatro religioso Erlijiozko antzerki(a)

Técnicas creativas Teknika kreatiboak

Técnicas de respiración Arnasa hartzeko teknikA(k)

Técnicas decorativas: relieve, incrustaciones, bruñido, grabado, egrafiado, etc

Dekorazio teknikak: erliebeak, inkrustazioak, leuntzeak, grabatuak eta abar.

Técnicas para trabajar la lectura

Irakurmena lantzeko teknikA(k)

Técnico/-a de cultura y deporte

Kultura eta kirol teknikari(a)

Técnico/-a de laboratorio foto/cine

Zinema-argazkiko laborategiko teknikari(a)

Técnico/-a en gestión cultural y deportiva

Kultur eta kirol kudeaketako teknikari(a)

Técnico/-a en iluminación de teatro, cine y televisión / Luminotécnico

Antzerkiko, zinemako eta telebistako argiztapen-teknikari(a) / Luminoteknikari(a)

Teléfono Telefono(a) Laburtzapena: Tel.

Teléfono de contacto: Harremanetarako telefonoa:

Teléfono móvil Sakelako telefono(a) Eskuko telefono(a) Ikus. “Móvil/Sakelakoa”

EZ *Telefono mugikorra edo mugikorra

Telón Oihal(a)

Telón (Apertura del...) Oihal irekitze(a)

Telón (Bajar el ...) (Jarduera, emanaldi, ekitaldi, etab.) Bertan behera utzi Eten

“La gente empezó a abuchear y se bajó el telón”: Jendea txistuka hasi zen eta ekitaldia bertan behera utzi zen.

Telonero/-a (Hasierako) gonbidatu(a) Hasierako kantari(a) Hasierako hizlari(a) Hasierako talde(a) Hasierako artista

Temporada de verano Uda partean

-107-

(En la...) Tendrán preferencia en la matriculación los/as alumnos/as del curso anterior

Aurreko ikasturteko ikasleek lehentasuna izango dute izena ematean

Tener Eduki EZ *Euki

Erabili eduki euskara batuan, bai aditza denean bai izena denean.

Teniente alcalde Alkateorde(a) “MªSol Ibarrola, Tte.-Alcaldesa de Arrigorriaga”: Mª Sol Ibarrola Arrigorriagako alkateordea.

Teoricamente Teorian EZ *Teorikoki

Terapia recreativa Astialdiko terapiA

Tercer ciclo de Educación Primaria

Lehen Hezkuntzako hirugarren ziklo(a)

Término municipal Udal mugarte(a)

Término municipal de Arrigorriaga (Centro del...)

Arrigorriagako mugartearen erdigune(a)

Ternero/-a Txahal(a) Ref. Al macho zekor, idisko,

bilarrauzi, ergi, idigei/idigai (castrado); ref. A la hembra bigantxa, bigai/biga.

Territorio Lurralde(a)

Tertulia(s) literaria(s) Literatura solasaldi(ak)

Test Prueba

ProbA Ikus. “Prueba de entrada/Sarrera-proba”

Texto Testu(a)

Texto (de lectura) Irakurgai(a)

Tiempo libre Tiempo de ocio

Astialdi(a) Aisialdi(a)

Tiempo libre educativo Astialdi hezitzaile(a)

Tipo de suscripción Harpidetza-motA

Tipos de encajes: Encaje numérico, ruso, tonder, blonda, redfit, bus

Enkaje-motak: zenbakiduna, errusoa, tonderra, blonda, redfita, busa

Título Izenburu(a)

Título (académico) Titulu(a)

Título (Bajo el...) Izenburupe(an)

Título de graduado escolar

Eskola-graduatu titulu(a)

Toca el timbre Jo txirrina

-108-

Todo esto Hau guzti(a) EZ *Guzti hau

Deklinatuz gero: Honek guztiak, Honi guztiari, Hauetara guztietara, ...

Todo incluído Dena barne

Todo tipo de eventos Era guztietako ekitaldi(ak)

Todos los públicos (Para...)

Adin guztietakoentzat Denontzat EZ *Publiko guztientzat EZ *Guztientzat

Todoterreno Lur orotako ibilgailu(a) 4 x 4 ibilgailu(a)

Tomar en cuenta Tomar en consideración

Kontuan hartu EZ *Kontutan hartu

Tomar prestado Maileguz hartu “Puedes tomar prestado el libro”: Liburua maileguz har dezakezu

Tomo Liburuki(a) “Es un diccionario publicado en cinco tomos”: Bost liburukitan argitaratutako hiztegia da.

Torneo de fútbol-sala Areto-futboleko txapelketA

Torneo de pelota Pilota txapelketA

Total GuztirA

Trabajo artesanal Artisau-lan(a)

Trabajo de grupo Talde-lan(a)

Trabajo manual Manualidad

Eskulan(a)

Tradicional Tradizional(a) Tradiziozko ... Ohiko ... Usadiozko ...

Traducción libre Itzulpen libre(a)

Translado expediente Espedienteen leku aldaketA

Transporte escolar Eskola-garraio(a)

Transversal Zeharkako(a) “Toma la calle transversal”: Hartu zeharkako kalea. “Hay que incorporar la perspectiva de género transversal en la institución”: Zeharkako genero ikuspegia txertatu beharra dago erakundean.

Transversalidad Zeharkakotasun(a)

Travesía (de marcha) Zeharkaldi(a)

Tren de alta velocidad TAV

Abiadura handiko trena AHT

-109-

Tribunal Epaimahai(a)

Trimestre Hiruhileko(a) Hiru hilabete(ak)

“Durante el primer trimestre del curso”: Ikasturtearen lehen hiruhilekoan zehar. “En el primer trimestre del año ha habido 200 robos”: Urtearen lehen hiru hilabeteetan 200 lapurreta gertatu dira.

Tríptico Triptiko(a)

Tropel (En ...), en cantidades grandes

MultzokA “La gente de los pueblos vecinos vino en tropel a la fiestas”: Auzoko herrietatik multzoka etorri zen jendea festetara.

Tú también cuentas! Zeuk ere baduzu zer esan! EZ *Zeuk ere kontatzen duzu!

Tu/Su turno Zure txandA

Turismo cultural Kultura-turismo(a)

Turno TxandA

Tutor/-a responsable Arduraduna den tutore(a) “Jóvenes de 14 a 17 años en grupo acompañados de un tutor/-a responsable”: 14 eta 17 urte bitarteko gazteak taldearen arduraduna den tutore batekin.

Txosna (Caseta de fiestas donde se sirven bebidas y comidas, chiringuito)

TxosnA EZ *Txozna Txosnak Lehendakari Agirre parkeko pergolan jarriko dira.

Último día de inscripción Izena emateko azken egun(a)

Un espacio amable y dinámico

Gune atsegin eta dinamiko(a)

Ungüentos, cremas y pomadas

Ukenduak, kremak eta pomadA(k)

Unidad convivencial Bizikidetza-unitate(a)

Unos/Unas BatzuK EZ *BATZU

Deklinatzean: Batzuk etorri dira, batzuek egin dute, Batzuei gertatu zaie, Batzuekin ados nago.

U

-110-

Usuario/-a Erabiltzaile(a)

Valla (publicitaria) Kaleko horma-irudi(a)

Varios Beste (jarduera) batzuk Hainbat (jarduera) Bestelako jarduerak

EZ *Beste ekintzak/jarduerak

Varios cuotas, según categorías

Kategorien araberako kuotak

Vaso reutilizable Edalontzi berrerabilgarri(a)

Vecino/-a (de barrio) (Ikus. Herritar)

Auzoko(a) Auzotar(ra)

Vehículo arrendado Errentan hartutako ibilgailu(a) Vejez (tiempo) Senectud Ancianidad

Zahartzaro(a) “Los achaques de la vejez”: Zahartzaroko ajeak. “Temo a la vejez”: Zahartzaroaren beldur naiz.

Venta SalmentA

Venta (En..., A la...) Salgai Sarrerak leihatilan, telekutxan eta kultur etxean (daude) salgai.

Venta de entradas Sarreren salmentA

Venta de localidades Sarreren salmentA

Venta directa Zuzeneko salmentA

Ventanilla LeihatilA Sarrerak leihatilan bertan

Ver programa Ikus. egitaraua

Verano (de) 2009 2009ko uda EZ *2009.eko uda (Punturik edo garrenik gabe)

Puntua (.) –garren- erabiliz gero“urte” hitza erabili beharko dugu: “2009. urteko uda”

Verbena (de baile) Dantzaldi(a) EZ *Berbena (landare-mota bat da)

Vía libre Bidea libre

Viaje BidaiA EZ *Bidai bat

“Te deseamos un buen viaje”: Bidaia ona opa dizugu.

Viceversa Alderantziz

Video VHS VHS bideo(a)

Vidriera Beirate(a)

Viernes Ostiral(a) “Todos los viernes” edo “los viernes” zentzua duenean: OstiralETAN /OstiralERO EZ *Ostiralak

Ostiralean, ostiraleko, ostiraletik, ... Forma laburra: Or./Vier.

Vigilante de seguridad Segurtasuneko zaindari(a)

Vigilante de seguridad Gauzain(a)

V

-111-

nocturno Violencia de género Genero indarkeriA

Violín Biolin(a) EZ *Bibolin(a)

Visita cultural Bisitaldi kultural(a) Bisita kultural(a)

Visita guiada Bisitaldi gidatu(a) Bisita gidatu(a)

Visita médica Medikuaren bisitA

Visitanos Egin (iezaguzu) bisita!

Visitar Bisita egin Bisitatu Ikusi

Víspera BezperA “Víspera de fiesta”: Jai-bezpera. “La misa de víspera del domingo”: Igandeetako meza-bezpera.

Víspera de San Juan San Joan bezperA -Kontzertua Abusun San Joan bezperan. -San Joan bezperan tradizioa da sua piztea, espiritu txarrak uxatzeko omen jatorrian. -San Joan bezperako suak

Viticultura y enología Mahastizaintza eta EnologiA

Vivero Mintegi(a) “El roble no debe de estar más de cinco años en el vivero”: Haritzak ez du mintegian bost urte baino gehiago egon behar.

Vizcaino (dialecto) bizkaierA

Vizcaino / Vizcaina (jentilizioa)

bizkaitar(ra)

Voces mixtas Ahots nahasi(ak)

Voluntariado BoluntzariotzA

Voluntariado BoluntariotzA

Voluntariado (labores de)

Boluntario gisa lan egin

Voluntario Boluntario(a) EZ *Bolondres(a)

Vuelta Regreso (hora de )

ItzulerA (Itzultzeko ordua)

Vuelta al País Vasco Euskal Herriko itzuli(a)

Vuelta(s) (dinero) Atzerako(a)

Webs de otras bibliotecas, de otras

Beste liburutegi eta erakunde espezializatu batzuen web

-112-

instituciones especializadas

gune(ak)

Y (conjunción copulativa) Eta EZ *Ta

Beti idatzi ETA.

Zona escolar Eskola-inguru(a)

Zona industrial Industria-gune(a)

Zona recreativa Jolas-parke(a)

“20 áreas recreativas y de interés”: 20 jolas parke interesgarri

Zuberoa (jentilizioa) zuberotar(ra) i -A berezkoa duten hitz batzuek, hitz-elkartearen lehen osagaia direnean, "-a" gal dezakete. Ondokoak dira:

• -IA bukaera duten hitzak: biologi azterketa, geologi irakaslea, pedagogi berrikuntza, ortografi arauak, erreferentzi puntua, diplomazi falta, bidai agentzia, Filosofi Fakultatea, Euskal Autonomi Erkidegoa...

• Eliza, burdina, hizkuntza, kultura, natura eta literatura hitzak: eliz agintariak, burdin fabrika, hizkuntz gaitasuna, kultur ekintza, natur zientziak, literatur tradizioa.

Bi multzo horietako hitzak hiru eratan idazteko aukera dago hitz-elkarketan: a) -a galdu eta marratxorik gabe (bidai agentzia, kultur astea, adibidez). b) –a gorde eta marratxoz (bidaia-agentzia, kultura-astea, adibidez). c) –a gorde eta marratxorik gabe (bidaia agentzia, kultura astea, adibidez). A berezkoa duten gainerako hitzek ez dute sekula galtzen (trebakuntza-eskola, adibidez).

Z

KULTURA ETA GAZTERIA SAILETARAKO - … · Actividad manual Eskulan-jarduerA ... Aficionado a la...

Documents

Transcript of KULTURA ETA GAZTERIA SAILETARAKO - … · Actividad manual Eskulan-jarduerA ... Aficionado a la...