(IV PLAN 140708•:17x2 -...

IV Plan Integralde Apoio ás Familias Galegas

2008-2011

IV PLAN 140708•:17x24 14/7/08 01:51 Página 1

IV PLAN 140708•:17x24 14/7/08 01:51 Página 2

Índice

1. INTRODUCIÓN ............................................................................................................................ 8

2. AS FUNCIÓNS DO PLAN .................................................................................................... 10

2.1. OBXECTIVOS DO PLAN .................................................................................................... 10

2.2. SISTEMATIZACIÓN DA PLANIFICACIÓN ................................................................ 10

2.3. PLAN DE PARTICIPACIÓN ............................................................................................... 11

2.3.1. OBXECTIVOS DO PROCESO PARTICIPATIVO ................................................................ 12

2.3.2. PROTAGONISMO DAS ENTIDADES SOCIAIS NO PROCESO ......................................... 12

2.4. PROCESO DE DESENVOLVEMENTO DO TRABALLO ........................................ 14

2.4.1. A FASE DE DIAGNÓSTICO .............................................................................................. 14

2.4.2. A FASE DE DESEÑO DO PLAN DE ACCIÓN ................................................................... 15

3. MARCO NORMATIVO ........................................................................................................... 17

3.1. NORMATIVA INTERNACIONAL E EUROPEA ........ ................................................. 18

3.2. NORMATIVA ESTATAL ....................................................................................................... 22

3.3. NORMATIVA AUTONÓMICA .......................................................................................... 24

4. IV PLAN INTEGRAL DE APOIO ÁS FAMILIAS. PLAN DE ACCIÓN ..................... 29

ANEXO. PARTICIPANTES NO PROCESO DE DESEÑO DO IV PLAN DE APOIO ÁS FAMILIAS .................. 83

IV PLAN 140708•:17x24 14/7/08 01:51 Página 3

Edita: Xunta de Galicia. Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar. Secretaría Xeral da Igualdade.Impresión: Grafisant Dep. Legal: Deseño e maquetación: ográficodeseño

GALIZA ten experimentado nos últimos anos importantes cambios (económicos,sociais, etc) que se trasladan ás novas dinámicas relacionais que afectan á calidadede vida das nosas familias. Cambios que obrigan ao Goberno galego a promover

políticas públicas cun maior calado social, establecendo mecanismos de valorización daspersoas e dos colectivos aos que pertencen. Neste contexto, adquire especial protagonismo oámbito familiar, no seu papel educativo e de convivencia, onde as dinámicas culturais erelacionais constrúen espazos únicos de crecemento persoal e colectivo dos seus membros. A súa referencia, como lugar de encontro e enriquecemento convivencial, conforman aidentidade e maneira de construír a nosa sociedade.

Con esta idea a Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar, a través da Secretaria Xeral daIgualdade, presenta o IV Plan de Apoio ás Familias Galegas. Documento que recolle oconxunto de principios e accións encamiñadas a mellora a calidade de vida e inicidir nobenestar das persoas. O Plan constitúe o escenario sobre o que articular a política autonómicano que respecta á estabilidade, calidade de vida, autonomía e benestar das familias galegas.

O Plan supón un instrumento para o impulso, así como o marco de referencia sobre o quetraballar e deseñar unha política de apoio e desenvolvemento ás familias.

Este novo Plan dá centralidade ás medidas dirixidas á coordinación e implicación das diversasadministracións e entidades sociais, así como ás propias persoas e colectivos aos que vandirixidas as accións. Na concepción do Plan incidiuse na xeración dun proceso de integraciónsocial a diferentes niveis que garantise a súa funcionalidade como a súa propia sostenibilidade.

Finalmente, teño que agradecer o apoio prestado por parte dos colectivos profesionais quetraballan no ámbito familiar, asi como ao conxunto de entidades sociais que participaron nasúa elaboración nun exercicio de traballo e encontro que permitiu a definición do Plan efacer del unha ferramenta de ordenación da actuación do goberno autonómico, promovendoun maior achegamento á cidadanía galega e ás súas familias.

Carme Adán VillamarínSecretaria Xeral da Igualdade

IV PLAN 140708•:17x24 14/7/08 01:51 Página 5

IV PLAN 140708•:17x24 14/7/08 01:51 Página 6

OPRESENTE DOCUMENTO estrutúraseen tres grandes apartados. O primeirorecolle os obxectivos do Plan e a lóxica de

traballo na que se baseou o seu deseño, a través dunproceso participativo que contou coa presenza doscolectivos sociais e profesionais que desenvolven o seutraballo no espazo das políticas familiares.

O segundo capítulo, recolle o marco normativo entorno ás familias.

No terceiro, Obxectivos, liñas de actuación e accións, é propiamente o guieiro de actuación para o período2008-2011. Diferenciando seis áreas, estableceobxectivos prioritarios para cada unha delas e fixaunha serie de liñas de actuación e accións para aconsecución de cada un deses obxectivos. Ao tempo,recolle o sistema de indicadores e os mecanismos deseguimento e avaliación do Plan.

IV PLAN 140708•:17x24 14/7/08 01:51 Página 7

O IV Plan Galego de Apoio ásFamilias é unha iniciativa da Se-cretaría Xeral da Igualdade da Vi-cepresidencia da Igualdade e doBenestar, en atención ás funciónsque lle corresponden de deseño,coordinación, avaliación e xestióndas políticas que a Xunta realiceen materia de xénero, loita contraa discriminación por razón desexo, igualdade entre homes emulleres, loita contra a as formasde violencia exercida contra asmulleres e conciliación da vidapersoal, familiar e laboral.

Asemade asume a xestión das po-líticas autonómicas en materia deacción social nos sectores da fa-milia e infancia segundo o dis-posto na Lei 4/1993, do 14 deabril, de servizos sociais; en con-creto, compételle a xestión da po-lítica familiar en desenvolve-mento do previsto na Lei 3/1997,do 9 de xuño, galega da familia,da infancia e da adolescencia, aelaboración e seguimento dosplans integrais de apoio á familia.

Dende o ámbito da planificaciónda actuación pública dirixida ámellora da calidade de vida dasfamilias galegas, os obxectivosque orientan o proceso de deseño

do IV Plan de Apoio ás Familiasson os seguintes:

Corresponsabilización dasadministracións públicas e a sociedade civil

A elaboración do Plan incorporacomo obxectivo implícito tramarunha rede de colaboración entreos poderes públicos e a sociedadecivil, que permita afrontar conmaior garantía as políticas e pro-gramas en materia familiar. Tanimportante como definir as liñasestratéxicas é o compromiso dosactores nunha lóxica de coope-ración que vai permitir levalas a cabo.

Integración doscoñecementos científicos cos saberes sociais

A elaboración do diagnóstico noné só un exercicio de análise cien-tífica da realidade. O coñece-mento científico e técnico inté-grase co coñecemento producidonos espazos de participación. O rigor científico é central paradeterminar a situación obxectivada realidade social, pero só candose integra coa activación públicae social de coñecemento útil é ca-paz de operativizarse nun Plan

INTRODUCIÓN

IV PLAN INTEGRAL DE APOIO ÁS FAMILIAS GALEGAS2008-2011

8

1 Introdución

IV PLAN 140708•:17x24 14/7/08 01:51 Página 8

estratéxico que sexa unha respostaeficaz e eficiente.

Transversalidade da actuación pública

O Plan asume un carácter trans-versal, impregnando a actuaciónde distintos departamentos den-tro e fóra da administración au-tonómica. Establece espazos decooperación entre os distintos de-partamentos da Xunta de Galiza.Estes espazos de colaboraciónfanse extensivos ademais cara ou-tras administracións e cara ás or-ganizacións sociais.

Articulación dos planospolítico, técnico e social

O Plan concíbese como unha es-tratexia compartida entre os pla-nos político, técnico e social,polo que habilita os espazos de

diálogo que permitan chegar unconsenso entre eles. Todos os ac-tores sociais implicados son osprotagonistas da súa elaboración.

O principal obxectivo que orien-ta a elaboración do IV Plan deApoio ás Familias diríxese a trazaras liñas de acción, na mellora daspolíticas e na calidade dos servi-zos ás familias incorporando asseguintes claves:

>> Adecuación das políticas ás ne-cesidades prioritarias dirixidasás familias.

>> Criterios de eficiencia e de or-ganización coordenada entreos distintos departamentos,institucións e axentes sociais.

>> Implicación e corresponsabili-dade de todas as institucións eaxentes respecto do Plan.

INTRODUCIÓN


9

IV PLAN 140708•:17x24 14/7/08 01:51 Página 9

2.1. Obxectivos do plan

Seguindo os razoamentos previos,o Plan, cumpriría as seguintesfuncións:

>> A necesidade do coñecementopara a intervención. O deseñode estratexias de intervenciónha de basearse sobre o diag-nóstico da realidade na queactuamos. O feito de contarcunha diagnose sobre a situa-ción das familias galegas, demaneira global e nos distintosámbitos económicos e sociais,permitirá establecer os obxec-tivos e futuras actuacións quese pretendan desenvolver coobxectivo de mellorar a cali-dade de vida das nosas familias.

Trátase de construír un coñece-mento que poda servir como fun-damento dunha potencial inter-vención, que sexa susceptíbel deser utilizada por aqueles axentesque desenvolven o seu traballono eido da intervención familiare poder así dar saída aos seguin-tes obxectivos:

>> Marcar as liñas estratéxicas daactuación da Secretaría Xeral daIgualdade e do Benestar. A fun-ción básica da planificación é or-

denar as accións dunha admi-nistración pública nun sector.

>> Que os actores sociais centraisse comprometan no proceso.Só a corresponsabilidade dosactores centrais do tecido socialgalego pode facer do diagnós-tico e, posteriormente, do Planunhas das ferramentas de in-tervención eficaz.

Estes procesos deben de apoiarsemutuamente: que a actuacióndos poderes públicos sexa unproceso de fomento que pro-mova e apoie (e mesmo coor-dine) as accións civís; e que osaxentes sociais demanden cola-boración da Administración, eesixan o cumprimento dos com-promisos adquiridos.

2.2. Sistematización da planificación

No seguinte documento achega-mos unha ordenación da estru-tura do Plan, así como unha pro-posta dos obxectivos que seidentifican por cada unhas dasáreas de actuación.

Como cuestión xeral o Plan asDirectrices Estratéxicas marcan as

AS FUNCIÓNS DO PLAN


10

2 As funciónsdo plan

IV PLAN 140708•:17x24 14/7/08 01:51 Página 10

orientacións xerais ao conxuntodos sectores. Son pautas comúnssobre as que articular o desenvol-vemento das medidas concretasque se formulan para casa un dosámbitos de actuación.

A estrutura dos sectores e sub-sectores responde a unha lóxicade planificación. Neste senso,cada sector e subsector está es-truturado en Obxectivos, Pro-gramas e Accións.

Máis en concreto a secuencia deordenación dos sectores respondeá seguinte lóxica:

As directrices estratéxicas for-mulan recomendacións que afec-tan transversalmente ao con-xunto da secuencia ObxectivoXenérico-Programas-Accións, eque poden axudar ao éxito de im-plementación das medidas.

Obxectivos xenéricos(Obxectivos da Área)

Pretende conseguir efectos xené-ricos que a longo prazo supoñanunha alternativa de mellora aproblemas e realidades das fami-lias. Correspóndense ao nivel dePlanificación estratéxica.

Programas

Marca estratexias de acción e, aomesmo tempo, identifica metasespecíficas que, se entende, cóm-pre desenvolver para acadar o ob-xectivo xenérico. Procura conse-guir uns efectos de carácter máisespecífico e a medio prazo.

Son obxectivos máis específicosque poden derivar dun ou variosobxectivos xenéricos e que equi-valerían ao nivel de Planifica-ción táctica.

Accións ou actuacións concretas

Remite á idea de acción concreta,por canto ten un carácter máisfocalizado e derivan dunha ouvarias liñas de acción. Corres-póndense ao nivel de Planifica-ción operativa.

2.3. Plan de participación

O IV Plan Integral de Apoio ásFamilias formulouse como unproceso de reflexión e consensodo conxunto dos actores sociaisque interveñen no sector co ob-xectivo de chegar a un acordo es-tratéxico sobre as accións de me-llora da calidade de vidas das



11

IV PLAN 140708•:17x24 14/7/08 01:51 Página 11

familias galegas. Este acordo de-finiu un Plan de Acción coa ideade corresponsabilizar os actoresclave na súa posta en práctica:políticos, técnicos, instituciónsrelacionadas, empresas, tecidoasociativo, etc., e, en xeral, o con-xunto da cidadanía.

O plan de participación pretendíaimplicalos no deseño e articula-ción das estratexias de acción e,polo tanto, facelos partícipes noproceso. Isto supuxo establecer edinamizar marcos de diálogo enque asentar visións comúns sobreas accións de benestar das fami-lias, e definir estratexias de coo-peración e compromiso dos dis-tintos axentes na súa construción.

2.3.1. Obxectivos do procesoparticipativo

O proceso xogou un protago-nismo central no deseño do plande dinamización, na medida enque se formulou a consecucióndos seguintes obxectivos:

>> Implicar o conxunto dos axen-tes sociais (plano político, téc-nico e cidadá) no deseño edesenvolvemento do IV PlanIntegral de Apoio ás Familias.

>> Integrar as distintas perspecti-vas presentes na constitucióndun consenso social estraté-xico que corresponsabilice oconxunto de participantes.

>> Asentar un capital social sobreo que apoiar a implementacióndo Plan, así como doutras ini-ciativas que se desenvolvan aoseu abeiro.

>> Situar o plan como unha opor-tunidade para desenvolverunha actuación pública endiálogo coa cidadanía e definirunha estratexia de cooperaciónpara o futuro.

>> Integrar e vincular as propostasformuladas desde os espazos departicipación nos documentosglobais que se deseñen paracada unha das fases en que se es-trutura a elaboración do Plan.

2.3.2. Protagonismo das entidades sociais no proceso

As entidades asociativas, empresa-riais, educativas, mediáticas, etc.,actúan como nodos vertebrado-res en diferentes sectores e ámbitosda sociedade e teñen unha clarapotencialidade para propoñer e



12

IV PLAN 140708•:17x24 14/7/08 01:51 Página 12

asumir iniciativas dinamizadoras.Neste sentido, adquiren un papelcentral na elaboración e desenvol-vemento do Plan:

>> Unha función difusora, ac-tuando como axentes de pro-moción e información paraque a cidadanía coñeza con cla-ridade o proceso do Plan.

>> Unha función mediadora, fa-cendo posible, a través da súaparticipación nas Mesas Sec-toriais, que os intereses, ex-pectativas e necesidades so-cialmente sentidos teñan unhapresenza clara no proceso epoidan integrarse nun acordoxeral de consenso concretadono Plan.

>> Unha función vertebradora,implicándose na construciónde redes de cooperación entreos distintos sectores sociais, eentre estes e a Administraciónpública, que fagan posible amellor implementación destePlan de Acción.

>> Unha función activadora, ac-tuando como espazos a través dosque a cidadanía poida ter unhaparticipación activa na constru-ción e apropiación do plan.

A elaboración do Plan partiudunha dimensión netamente par-ticipativa, tendo como principaisobxectivos os seguintes:

>> Implicar ao conxunto dos ac-tores relevantes para o deseño eimplementación do Plan, inte-grando os planos político, téc-nico e cidadá.

>> Integrar ás distintas perspecti-vas na constitución dun con-senso social estratéxico que co-rresponsabilice aos conxuntode participantes nas políticaspúblicas de apoio ás familias.

>> Asentar un capital social sobre oque apoiar a implementación doPlan, así como outras acciónspúblicas dirixidas ao sector.

>> Asumir a elaboración do Plancomo unha oportunidade dedesenvolver unha actuaciónpública de integración dos co-lectivos sociais, e definir unhaestratexia de cooperación parao futuro.

>> Construír, de maneira parti-cipativa, o Diagnóstico e Plande Acción, articulando de for-ma integrada a informacióncientífica e a xurdida nos pro-pios espazos de participación.



13

IV PLAN 140708•:17x24 14/7/08 01:51 Página 13

O traballo destes espazos é cla-ve para organizar o coñece-mento do Diagnóstico de ma-neira funcional para a definiciónde propostas de actuación.

>> Debater e contrastar o Plan deAcción a partir do diagnósticoelaborado na primeira fase.

2.4. Proceso dedesenvolvemento do traballo

O proceso de participación desen-volveuse ao longo do ano 2006-2007. As persoas e colectivos par-ticipantes estiveron presentes du-rante as dúas fases nas que seestruturou o proceso: fase de Diag-nóstico e fase de deseño do Plan.

2.4.1. A fase de Diagnóstico

Nesta fase establecéronse o con-xunto de accións destinadas aconfigurar o diagnóstico opera-tivo sobre o que fundamentar aspropostas estratéxicas.

O Diagnóstico procurou identifi-car as dimensións e característicasdas familias galegas e o conxuntode necesidades sociais vinculadas.Ademais, estableceu un primeiromapa de actores como paso pre-

vio para identificar as unidadesinformantes, así como delimitar operfil das persoas a participar nosdiversos órganos de seguimento eavaliación do Plan.

Dado o carácter complexo e inter-relacionado dos diversos compo-ñentes do diagnóstico e o carácterintegrador entre os diversos axen-tes que vinculados ao Plan, para aconfiguración do mesmo establé-cese unha dimensión técnica e ou-tra participativa, entendidas comoprocesos complementarios.

As accións de carácter técnico adesenvolver nesta primeira faseforon as seguintes:

>> Sistematización e análise da in-formación procedente de fon-tes secundarias.

>> Realización de entrevistas enprofundidade a actores clavedas Administracións e entida-des socias.

>> Contactación cos participan-tes no Delphi, deseño do mo-delo de cuestionario e sistema-tización das valoracións.

>> Elaboración dunha ficha orga-nizativa e avaliativa para cadaun dos órganos e entidades



14

IV PLAN 140708•:17x24 14/7/08 01:51 Página 14

executores dos programas deapoio ás familias.

2.4.2. A fase de deseño do Plan de Acción

O Plan de Acción define unmarco estratéxico que integra aotecido de institucións e actoressociais nun esforzo conxunto ecoordinado a prol da mellora dascondicións de vida das familiasgalegas. O proceso de participa-ción permitiu construír o con-senso social que fundamenta a co-rresponsabilización dos axentessociais. O Plan de Acción, igualque o Diagnóstico, definiuse me-diante un proceso de diálogo so-cial, estruturado a través dos dis-tintos espazos de participación.

Espazos para a participación:

Comité de Seguimento

Espazo de traballo e seguimentodo proceso de elaboración doPlan, conformado polas persoasresponsables da área de Familias daSecretaria Xeral da Igualdade, acoa participación da súa respon-sable a Secretaria Xeral así comoos responsables técnicos da área eos responsables da equipa técnicapara a elaboración do Plan.

Ao longo do proceso celebráronsexuntanza periódicas que tiveroncomo obxectivos as seguintescuestións:

>> Establecer as directrices iniciaisdo proceso, e as orientaciónsde investigación dirixidas aodiagnóstico e posterior deseñodo Plan.

>> Seguimento do proceso de ela-boración do Plan, establecendomecanismos de revisión perió-dica do proceso.

>> Facilitar a información nece-saria para a elaboración dodiagnóstico e do Plan.

>> Favorecer o vínculo coas insti-tucións, especialmente coa ad-ministración autonómica, decara a súa implicación na ela-boración do Plan.

>> Incorporar ao Plan as reflexiónse contrastes oportunos desde odepartamento promotor.

DELPHI

O método DELPHI baséase noconsenso das propostas presenta-das dende os distintos participan-tes, influíndo, entre eles, na in-formación emitida. Contémplasea realización das seguintes fases:



15

IV PLAN 140708•:17x24 14/7/08 01:51 Página 15

>> Identificación das persoas ex-pertas a incorporar no proceso.

>> Deseño e envío da primeiravolta do modelo de cuestio-nario dirixidas ao deseño doDiagnóstico.

>> Implementación e recollida depropostas.

>> Sistematización da informa-ción e elaboración do modelodo segundo cuestionario para afase do Plan de Acción.

>> Implementación e recollidade propostas.

>> Sistematización da informa-ción e integración de propostasno documento de elaboracióndo IV Plan de Integración eApoio á Familia.

Mesas Sectoriais

A Mesas Sectoriais formuláronsecomo espazos centrais de encon-tro e participación dos axentes so-ciais de cara o deseño do Plan. Pre-vio á configuración das Mesas, realizáronse máis de 50 entrevistasás persoas participantes no proce-so. A Mesas tiñan por obxectivo:

>> Establecer canles de diálogo cosactores sociais relevantes vin-culados ás áreas a desenvolver.

>> Debater e consensuar o docu-mento de Diagnóstico para asúa área.

>> Establecer liñas de acción eorientacións estratéxicas doIV Plan Integral de Apoio áFamilia.

Realizáronse de duas roldas dereunións por cada unha das Me-sas Sectoriais. A primeira reunióntiña como obxectivo o debate evalidación do Diagnóstico daáreas correspondente e realiza-ción das propostas de obxectivossegundo área temática, mentresque a segunda rolda tiña comoobxectivo a identificación das li-ñas e medidas de acción do IVPlan Integral de Apoio á Familia.

En total organizáronse catro Me-sas Temáticas, coas seguintes de-nominación e temas a abordar:

>> Mesa 1: Demografía e cambiosnas familias galegas.

>> Mesa 2: Conciliación e xestióndos tempos.

>> Mesa 3: Educación e familias.

>> Mesa 4: Cooperación insti-tucional.



16

IV PLAN 140708•:17x24 14/7/08 01:51 Página 16

Abordar a análise da familia enGaliza, España e mesmo a niveleuropeo, da lexislación e as polí-ticas públicas na materia, supónter en conta varios factores res-pecto da súa evolución. En pri-meiro lugar, destacar que asaccións encamiñadas a mellorar asituación das familias caracterí-zanse por un tratamento, dendeas administracións, con escasa vi-sión de conxunto, respondendomáis a unha política social queafecta ás familias de maneira frag-mentada atendendo, máis ben,ás distintas categorías ou grupossocias1. Neste sentido a evolucióndas políticas familiares vén con-dicionada polas transformaciónsestruturais que se relacionan coaevolución do mundo da econo-mía e do traballo e co aumentoda incorporación máis ou menosmasiva e rápida das mulleres aomercado laboral. Si é certo, queno ámbito europeo, a consolida-ción dunha acción común porparte dos países membros, resultacada vez máis evidente. Nestesentido os principios xerais enun-ciados nas recomendacións ou di-rectivas da Unión Europea, enmateria de dereitos sociais míni-mos, aínda que non se refiran

directamente ao campo familiar,supoñen adaptacións que inspi-radas nunha filosofía común.

En todo caso, comparando a si-tuación española coa países donoso entorno, prodúcese unhatardía incorporación ao ámbitodas políticas familiares, en parteporque moitas das problemáticasou situacións socias aparecen máistarde. A maiores as políticas so-ciais desenvolvidas caracterízansepor estar limitadas ao ámbito daseguridade social, aínda que naúltima década teñan avanzado noámbito social ou socioasistencial.

En segundo lugar, en virtude doproceso de descentralización ini-ciado en 1978, as ComunidadesAutónomas foron asumindo im-portantes competencias nos ámbi-tos da sanidade, a educación, o em-prego e a formación, os servizos so-ciais e a vivenda, ámbitos todos elescentrais no ámbito das familias.

No ámbito autonómico, A Xuntade Galiza, a través da VicePresi-dencia da Igualdade e do Be-nestar, nomeadamente desde aSecretaría Xeral da Igualdade,asume a responsabildade no ám-bito das políticas dirixidas as

MARCO NORMATIVO


17

1. Flaquer Lluis, 2000. Las políticas familiares desde unaperspectiva comparada.

3 Marco normativo

IV PLAN 140708•:17x24 14/7/08 01:51 Página 17

familias, tal e como se recolle naLei 3/1997, do 9 de xuño, galegada familia, da infancia e da ado-lescencia, a elaboración e segui-mento dos plans integrais deapoio á familia.

Igual que noutros campos, sonvarios os niveis da Administra-ción con incidencia na acciónpública referida ás familias. Acrecente importancia das políti-cas comúns europeas na materia,o transvase de competencias ásCCAA nos ámbitos sinalados,configuran un reparto compe-tente en materia de social quepon de relevo a importancia dainterrelación dos ámbitos euro-peo, estatal, rexional e local naxestión das políticas dirixidas ás familias.

3.1. Normativa internacionale europea

O artigo 16.3 da DeclaraciónUniversal dos Dereitos humanosestablece que “a familia é o ele-mento natural e fundamental dasociedade e ten dereito á protec-ción da sociedade e do Estado”(Resolución da Asamblea Xeraldo 10 de decembro de 1948).

Posteriormente na súa Resolu-ción 47/237, de 20 de setembrode 1993, a Asamblea Xeral dasNacións Unidas decidiu consa-grar cada 15 de maio como DíaInternacional das Familias.

A nivel europeo, a UE non tencompetencia no ámbito das polí-ticas familiares, reservando a súaresponsabilidade aos Estados, queas definen e aplican.

A produción normativa relativa ápolítica comunitaria recollida enDirectivas do Consello, Resolu-cións e Recomendacións confor-man o fundamental da políticaeuropea neste campo. As mesmasconstitúen a política marco dereferencia para os Estados mem-bros en materia de familia.

É así como temos que esperar ádécada dos 90 para atopar as pri-meiras medidas concretas (Reco-mendacións e Directivas) queabordan o ámbito da familia, so-bre todo, no que respecta ás no-vas demandas sociais de concilia-ción da vida laboral e familiar.Medias que se recollen na “Co-municación sobre políticas fami-liares” publicada pola ComisiónEuropea en agosto de 1989 e re-collida nas conclusións do Con-

MARCO NORMATIVO


18

IV PLAN 140708•:17x24 14/7/08 01:51 Página 18

sello de Ministros encargados dafamilia con data de 29 de setem-bro de 1989.

No ano 1989 créase o Observato-rio de Políticas Familiares, que pa-sou a denominarse Observatorio so-bre Asuntos Familiares no 1998 e,finalmente, no 2004, renoméasecomo Observatorio sobre Demo-grafía e Situación Social. Específi-camente, o Observatorio Europeoten os seguintes obxectivos:

>> seguir as tendencias da evolucióndiversa das formas familiares;

>> seguir os cambios demográfi-cos, socioeconómicos e políti-cos que afectan ás familias;

>> analizar a acción pública eavaliar o impacto das políticasfamiliares;

>> estimular investigacións inde-pendentes e da alta calidadesobre as familias e as políticasfamiliares;

>> aconsellar á Comisión Euro-pea no ámbito das políticas fa-miliares; e

>> contribuir ao debate públicoe teórico sobre as políticas familiares.

En 1992, o Consello adoptou aRecomendación sobre o coidadodos nenos e nenas2 e a Directivadestinada a mellorar a seguridadee a saúde no traballo da traballa-dora embarazada ou que dera aluz3, que estipula en particular unperiodo mínimo de 14 semanas depermiso de maternida-de pagado4.

En 1994, o Parlamento Europeoaprobou a súa primeira Resolu-ción sobre a protección das fami-lias e unidades familiares ao finaldo Ano Internacional da Familia5.

O primeiro acordo entre os in-terlocutores sociais levou a apro-bación dunha Directiva do Con-sello sobre o permiso parental eos permisos familiares en 19966.

Tamén se teñen celebrado etransformado en lexislación eu-ropea outros acordos, en parti-cular o acordo sobre o traballo atempo parcial de maio de 1997 eo acordo sobre os contratos portempo definido de marzo de1999. O 16 de xullo de 2002 asi-nouse un novo acordo europeosobre o teletraballo.

En xaneiro de 1999, o Parla-mento Europeo aprobou a súasegunda Resolución sobre a pro-

MARCO NORMATIVO


19

2. Recomendación 92/241/CEE doConsello, de 31 de marzo de1992, sobre o coidado dos nenose nenas. DO L 123 de 8/5/1992,pp 16-18.

3. Directiva 92/85/CEE doConsello, de 19 de outubro de1992, relativa á aplicación demedidas para promover a mellorada seguridade e da saúde notraballo da traballadoraembarazada, que dera a luz ou enperiodo de lactancia. DO L 348DE 28.11.1992.

4. En 1999, a Comisión Europeaadoptou un Informe sobre aaplicación desta Directiva nosEstados membros. ComisiónEuropea. COM (1999) 100 DE15.3.1999.

5. DO C 18 de 23.1995.

6. Directiva 96/34/CE do Consello, de 3 de xuño de 1996, relativa aoAcordo marco sobre o permisoparental celebrado pola UNICE, o CEEP e a CES. DO L 145 de19.61996, pp. 4-9

IV PLAN 140708•:17x24 14/7/08 01:51 Página 19

tección da familia e do neno. AComisión de Dereitos da Mullere Igualdade de oportunidadesdestacou en varias ocasións a im-portancia de articular a activi-dade profesional e a vida familiar,de maneira que as mulleres te-ñan a posibilidade de obter unsingresos duradeiros que lles ga-ranten a autonomía económica ea individualización dos dereitosde seguridade social.

Posteriormente, o 29 de xuño de2000, o Consello Europeo adop-tou unha Resolución relativa á participación equilibrada de ho-mes e mulleres na actividade pro-fesional e na vida familiar7. EstaResolución inscríbese no marco doConsello Europeo de Lisboa de2000, que recoñeceu a importanciade mellorar a igualdade de oportu-nidades en todos os aspectos, entreoutros reducindo a segregaciónprofesional e permitindo unha ar-ticulación máis fácil entre a activi-dade profesional e vida familiar.Nese mesmo ano de 2000 o Con-sello Europeo aproba os indicado-res sobre a articulación da vida fa-miliar e a actividade profesional.

O Programa de Acción Comuni-taria8 sobre a estratexia en mate-

ria de igualdade entre homes emulleres (2001-2006) establece,entre outros obxectivos, promo-ver a igualdade de acceso e opleno disfrute dos dereitos sociaispara as mulleres e os homes, pro-poñendo mellorar o coñece-mento e vixiar a aplicación da le-xislación existente no ámbitosocial: permiso parental, protec-ción da maternidade, tempo detraballo, tempo parcial e contra-tos de duración determinada.

A Carta de Dereitos Fundamen-tais da Unión Europea (2002), ga-rante a protección da familia noplano xurídico, económico e sociale o Tratado polo que se estableceunha Constitución para Europa re-colle no seu artigo 93 “garantir aprotección da familia nos planosxurídico, económico e social.

Máis recentemente convén des-tacar as Conclusións do Consello9

e dos representantes dos Gober-nos dos Estados membros, sobrea importancia das políticas favo-rables á familia en Europa e o es-tablecemento dunha Alianza enfavor das Familias, onde fai fin-capé, entre outras en que o cambiodemográfico exixe que se fagan máisesforzos para que aqueles homes e

MARCO NORMATIVO


20

7. Resolución do Consello e dosMinistros de Traballo e AsuntosSociais, reunidos no seno doConsello de 29 de xuño de 2000,relativa á participaciónequilibrada de homes e mulleresna actividade profesional e navida familiar. DO C 218 DE31.7.2000.

8. Decisión do Consello de 20 dedecembro de 2000. Decisión2001/51 CE do Consello.

9. Conclusións do Consello e dosrepresentantes dos Gobernos.2007/C 163/01

IV PLAN 140708•:17x24 14/7/08 01:51 Página 20

mulleres que queiran traballar ecrear unha familia poidan ter fillossen ter por iso que sacrificar as súascarreiras, fomentando a igualdadede xénero e facilitando a concilia-ción entre actividade profesional,familia e vida privada, tendo enconta a participación equitativa depais na organización familiar.

Ao tempo, dita Conclusións, des-taca as políticas familiares sosti-bles teñen un papel que desem-peñar á hora de mellorar acohesión social e de conseguir unsólido desenvolvemento econó-mico, para o que fai contemplarmedidas nacionais nos seguin-tes ámbitos:

>> Mellora da infraestrutura so-cial destinada ás familias, demaneira que as persoas conresponsabilidade en canto aprestación de coidados poidaningresar na vida profesional emanterse nela, facilitando aosnenos e nenas e demais persoasdependentes en particular, ser-vizos de acollida de elevada ca-lidade, asequibles e accesiblesque inclúan a posta a disposi-ción de asesoramento, educa-ción parental e formación decoidadores como garderías e

instalacións recreativas paramozos e mozas,

>> unha maior precisión á hora dedestinar as axudas familiares, coobxecto de compensar melloros costes do coidado dos fillose fillas, tamén naqueles perio-dos inmediatamente posterio-res o seu nacemento, atenden-do debidamente as necesidadesparticulares das familias mo-noparentais e numerosas, eaxudándolles a facer fronte assúas responsabilidades no coi-dados das persoas dependentes,

>> a mellora das condicións queregulan a organización do tra-ballo e do tempo e un maiorequilibrio entre seguridade eflexibilidade laborais ao longodo ciclo vital en beneficio davida familiar, incluíndo enparticular medidas axeitadasen materia de permisos tantoparentais como para o coidadode persoas dependentes, parahomes e mulleres, un melloracceso ás oportunidades deaprendizaxe permanente e ga-rantindo a igualdade de xénerono emprego, especialmentemediante a superación de es-tereotipos de xénero.

MARCO NORMATIVO


21

IV PLAN 140708•:17x24 14/7/08 01:51 Página 21

A maiores, ditas Conclusións doConsello, insta aos Estados mem-bros a:

>> a que empreguen de maneiraintensiva as oportunidades eexperiencias que ofrece aAlianza en favor das Familias e,en particular, a que aporten ascontribucións necesarias paraos traballos do Grupo de AltoNivel sobre Demografía;

>> a que establezan, con motivoda preparación e organizaciónde foros a escala local, rexionale nacional sobre temas de de-mografía e da familia, unha es-treita cooperación cos interlo-cutores sociais e impliquen ásempresas e organizacións nongubernamentais;

>> a que aproveiten as posibilida-des que ofrecen os Fondos Es-truturais europeos e outros ins-trumentos europeos pertinentesde financiamento para garantirun apoio financeiro apropiadopara iniciativas locais, rexionaise nacionais en favor das familiascomo, por exemplo, a organi-zación de foros e asociaciónsnacionais, rexionais ou locaisnos que se intente fomentar oemprego mediante unha maior

conciliación do traballo, a fa-milia e a vida privada, facili-tando o acceso a centros de aco-llida de nenos e de atención áspersoas dependentes, así comomediante a adaptación da orga-nización do traballo ás necesi-dades das familias;

>> a que adopten as medidas pre-cisas para promover un repartoequitativo entre homes e mu-lleres das responsabilidades deprestación de coidados;

>> baseándose no principio de quea diversidade de políticas e tra-dicións familiares nacionaisconstitúen un bo recurso paraque os Estados membros apren-dan dos demais, a que empre-guen a información e experien-cia de que dispoñan por mediodun intercambio intensificadoen toda a Unión Europea paradeterminar que melloras pode-rían introducirse nos seus pro-pios marcos de apoio á familia.

3.2. Normativa estatal

En virtude do establecido naConstitución Española, estableceque “os poderes públicos debenasegurar a protección xurídica,

MARCO NORMATIVO


22

IV PLAN 140708•:17x24 14/7/08 01:51 Página 22

social e económica da familia”(art 39.1). Isto significa que to-das as Administracións Públicasson responsables, dentro das súascompetencias, de proporcionarás familias que o necesiten axu-das económicas ou servizos parao cumprimento das súas respon-sabilidades, atender ás súas ne-cesidades básicas e apoialascando pasen por situacións deespecial dificultade.

Ademais o texto constitucionalestablece o deber dos poderes pú-blicos de promover as condiciónspara a liberdade e a igualdade doindividuo e dos grupos nos que seintegran sexan reais e efectivas; eremover os obstáculos que impli-can ou dificulten a súa plenitudefacilitando a participación de to-dos os cidadáns na vida política,económica, cultural e social.

A distribución competente habilitaás administracións para desen-volver unha acción pública enmateria familiar, asumindo a súaresponsabilidade a través do Mi-nisterio de Traballo e Asuntos So-ciais. Esta acción de tipo norma-tivo atopa as súas orixes na Lei39/1999, de 5 de novembro10, in-troducindo cambios lexislativos

no ámbito laboral co obxectivosde que as traballadoras e traballa-dores poidan participar da vidafamiliar, abrindo o camiño daigualdade de oportunidades entremulleres e homes. O desenvolve-mento regulamentario parcial dedita Lei correspóndelle ao RealDecreto 1251/2001, 6 de no-vembro11 que recolle as presta-cións económicas dos sistema deseguridade social por maternidadee risco durante o embarazo.

Posteriormente, a Lei 40/2003, de18 de novembro, de protecciónás familias numerosas, vai lexislara protección deste tipo de unida-des familiares, desenvolto regula-mentariamente polo Real Decreto1621/2005, de 30 de decembro.

A finais de 2006, aprobouse a Lei39/2006, de 14 de decembro12,de Promoción da AutonomíaPersoal e Atención ás persoas ensituación de dependencia e unano máis recentemente a Lei Or-gánica 3/2007, de 22 de marzo13,para a igualdade efectiva de mu-lleres e homes, introducindo me-didas dirixidas á conciliación defamilia e traballo e en relaciónaos servizos de apoio e protec-ción ás familias.

MARCO NORMATIVO


23

10. BOE 6 de novembro 1999, nº 266.

11. BOE 17 de novembro 2001, nº 276.

12. BOE 15 de decembro 2006, nº 299.

13. BOE 23 de marzo de 2007, nº 71.

IV PLAN 140708•:17x24 14/7/08 01:51 Página 23

Desde o punto de vista execu-tivo, as competencias estatais re-caen no Ministerio de Trabajo ySeguridad Social, a través da Se-cretaría del Estado de SeguridadSocial, Familia y Discapacidad.Entre outras, están son algunhasdas funcións que desenvolve:

>> O impulso, elaboración, coor-dinación e o seguimento dosprogramas de actuación en ma-teria de protección e promo-ción das familias e a infancia, ede prevención das situaciónsde dificultade ou conflicto so-cial destes colectivos, no marcodas competencias estatais e dacooperación coas comunida-des autónomas, promovendoa coordinación interinstitucio-nal sobre estas materias.

>> O fomento da cooperacióncoas organizacións non gu-bernamentais nos ámbitos re-lativos a programas de familiae infancia.

>> O impulso e xestión, no seucaso, de órganos colexiadospara a análise, debate e pro-postas en materia de familiase infancia.

>> A análise da normativa relativaá protección e promoción das

familias e a infancia e, no seucaso, a formulación das pro-postas correspondentes.

>> As relacións con organismosestranxeiros e internacionais ea colaboración técnica nosprogramas de cooperación in-ternacional relativos a familiae infancia.

3.3. Normativa autonómica

A Comunidade Autónoma deGalicia ten competencia exclu-siva en materia de asistencia so-cial, de conformidade co estable-cido no artigo 27.23 do Estatutode autonomía, en relación co ar-tigo 148.1º.20 da Constitución.

A actual distribución competentehabilita ás Comunidades Autó-nomas para lexislar e levar a caboaccións para desenvolver a polí-tica social. O concepto de políticasocial dirixida ás familias abarcaunha serie de dimensións rela-cionadas co gozo dun conxuntode dereitos económicos, sociais,educativos, culturais, etc. Estesdereitos afectan a diversos ámbi-tos competentes e sectoriais talescomo educación, cultura, em-prego, sanidade, vivenda e be-

MARCO NORMATIVO


24

IV PLAN 140708•:17x24 14/7/08 01:51 Página 24

nestar social, todos eles compe-tencias, exclusivas ou comparti-das, da Comunidade AutónomaGalega en virtude do establecidono mesmo Estatuto de Autono-mía de Galicia (Lei Orgánica1/1981, de 6 de abril).

Neste senso, sen prexuízo da re-gulación e accións estatais nestesámbitos, o Parlamento galego écompetente para a regulación doconxunto de materias sectoriaisno ámbito da familia.

O Decreto 211/2005, do 3 deagosto, regula a actual estruturaorgánica da Xunta de Galiza. ODecreto 232/2005, de 11 agos-to, modificado polos decretos332/2005, do 18 de agosto e545/2005, de 1 de setembro, fixaa estrutura orgánica dos seusdistintos departamentos, sina-lando no artigo 1 os órganos su-periores e directivos da Vicepre-sidencia da Igualdade e do Be-nestar, entre os que nomea áSecretaría Xeral da Igualdade.

Á Secretaría Xeral correspóndelleo deseño, coordinación, avalia-ción e xestión das políticas que aXunta realice en materia de xé-nero, loita contra a discrimina-ción por razón de sexo, igualdade

entre homes e mulleres, loita con-tra as formas de violencia sexistacontra as mulleres e conciliaciónda vida persoal, familiar e laboral.Por outra banda tamén lle com-pete a promoción da igualdadede oportunidades entre homes emulleres segundo o disposto naLei 7/2004, do 16 de xullo, paraa igualdade de homes e mulleres.

Asume tamén a xestión das polí-ticas autonómicas en materia deacción social nos sectores da fa-milia e da infancia segundo o dis-posto na Lei 4/1993, do 14 deabril, de servizos sociais; en con-creto, compételle a xestión da po-lítica autonómica familiar en des-envolvemento do previsto na Lei3/1997, do 9 de xuño, galega dafamilia, da infancia e da adoles-cencia, a elaboración e segui-mento dos plans integrais deapoio á familia, as competenciasde mediación familiar derivas daLei 4/2001, do 31 de maio, re-guladora da mediación familiar, edo Decreto 159/2003, do 31 dexaneiro, polo que se regula a fi-gura do mediador familiar e, o re-xistro de mediadores familiaresde Galiza e o recoñecemento damediación gratuita.

MARCO NORMATIVO


25

IV PLAN 140708•:17x24 14/7/08 01:51 Página 25

Tamén corresponde ao ámbitocompetencial da Secretaría Xeralo estudo da realidade social, aplanificación e coordinación dasentidades prestadoras de servizossociais nos anteditos sectores, asícomo a cooperación con elas.

Ase mesmo ten atribuída a xes-tión de prestacións e programasdirixidos aos nomeados sectoresde poboación obxecto da súa ac-ción. O traspaso de funcións e ser-vizos nestas materias fíxose pormedio dos seguintes reais decretos:

>> Real decreto 2411/1982, do24 de xullo, sobre o traspaso defuncións e servizos da Admi-nistración do Estado á Comu-nidade Autónoma de Galiciaen materia de servizos e asis-tencias sociais.

>> Real Decreto 4123/1982, do29 de decembro, sobre traspasode funcións e servizos da Ad-ministración do Estado á Co-munidade Autónoma de Gali-cia en materia de tempo libre.

>> Real decreto 2414/1983, do20 de xullo, sobre traspaso defuncións e servizos da Admi-nistración do Estado á Comu-nidade Autónoma de Galicia

en materia de garderías infan-tís laborais.

>> Real decreto 258/1985, do 23de xaneiro, sobre traspaso áComunidade Autónoma deGalicia de funcións e servizosdo Instituto Nacional de Ser-vizos Sociais (INSERSO) daSeguridade Social.

Máis en concreto, recollemos osobxectivos e liñas de acción a Se-cretaría Xeral da Igualdade noexercicio da competencias queten encomendadas:

>> Deseñar e promover políticasfamiliares que contribúan aque a familia, como primeironúcleo de convivencia, garan-tan a igualdade de oportuni-dades para os seus membros,ao tempo que promovan aigualdade de xénero e a solida-riedade interxeneracional.

>> Potencias a formación deaxentes de políticas de convi-vencia e política familiar, dexeito que se cree un marcoadecuado de convivencia noseo da unidade familiar me-diante a mediación, a educa-ción familiar e a prevenciónda violencia de xénero.

MARCO NORMATIVO


26

IV PLAN 140708•:17x24 14/7/08 01:51 Página 26

>> Potenciar a visualización da in-fancia na súa dimensión social.Promover a adecuación á in-fancia dos espazos de lecer, cul-turais e sociais en xeral, pensa-dos en función dos adultos.

>> Facilitar o acceso das familias ásociedade da información dexeito que a fenda dixital nonsexa un impedimento para odesenvolvemento da unidadede convivencia e lle permita serun factor determinante de de-cisión no desenvolvemento dosistema de información.

>> Mellorar e estender os servizosde apoio á infancia, asumindoo carácter da etapa infantilcomo unha etapa educativa vi-tal, garantindo unha adecuadadistribución territorial que per-mita un adecuado equilibrioentre o rural e o urbano naprestación de servizos de xeitoque se garanta o principio deigualdade de oportunidadesdesde o inicio.

>> Impulsar políticas que promo-van a corresponsabilidade navida laboral e familiar.

>> Proporcionar un marco socialadecuado para facilitar a libre

elección na formación de nú-cleos familiares e na adopciónpola descendencia, mediante ainclusión na avaliación, deseñoe xestión das políticas públicassociais dunha perspectiva deincidencia familiar.

>> Potenciar os medios, axudas eservizos de atendan a familiasen situación de risco social oude especial debilidade.

>> Promover o establecementode servizos complementariosde apoio ao coidado dos nenose nenas.

>> Promover medidas normativasno ámbito laboral, fiscal e deseguridade social que contem-plen as diversas circunstanciasfamiliares.

>> Coordinar as distintas actua-cións na atención á infanciade todas as áreas administrati-vas implicadas, garantindo aplena operatividade do princi-pio de transversalidade e co-rresponsabilidade.

>> Apoiar e fomentar a colabora-ción de todos os sectores e, enparticular, das corporacións lo-cais e do terceiro sector ONGs,

MARCO NORMATIVO


27

IV PLAN 140708•:17x24 14/7/08 01:51 Página 27

na garantía dos dereitos dosnenos e nenas.

>> Promover medidas que favore-zan a conciliación da vida fa-miliar e laboral implicando aossectores sociais e coordinandoa iniciativa pública e privadana creación dos recursos axei-tados a este fin.

Como órgano de apoio constitúeseo Observatorio Galego da Familiaregulado no Decreto 202/1997,do 24 de xullo14. O Observatorioestá integrado pola representaciónda dirección xeral das Conselleríasmáis directamente relacionadascoa política familiar, así como porrepresentantes das asociacións fa-miliares. As principais funciónsdo Observatorio Galego da Fa-milia son:

>> Realizar análises, desde unhaperspectiva integral e interdis-ciplinaria, sobre a situacióndas familias na ComunidadeAutónoma.

>> Propoñer criterios de actuacióncoordinada e harmónica en ma-teria de familia entre os distin-

tos Departamentos da Admi-nistración autonómica e local.

>> Facer propostas aos órganoscompetentes das administra-cións públicas relativas aos pro-gramas de actuación que seconsideren máis adecuados ásnecesidades reais.

>> Elaborar informes e dictáme-nes por petición dos órganoscompetentes da ComunidadeAutónoma.

>> Elevar propostas e informes aorepresentante español no Ob-servatorio Europeo de Políti-cas Familiares para a súa pres-tación ante este.

>> Manter contactos coas organi-zacións e asociacións familiaresda Comunidade Autónoma acentros que teñan como finali-dade a atención sociofamiliar.

>> Solicitar información sobre asituación demográfica e sobreas actividades e programas re-lacionados coa familia que le-ven a cabo as distintas comu-nidades autónomas.

MARCO NORMATIVO


28

14. DOG xoves 7 de agosto de1997, nº 151

IV PLAN 140708•:17x24 14/7/08 01:51 Página 28

DIRECTRICESESTRATÉXICAS

As directrices estratéxicas o IVPlan Integral de Apoio ás Fami-lias, establecen as orientacións xenéricas respecto á consecucióndas actuacións dirixidas a mello-rar a situación e a calidade devida das familias galegas:

>> Contribuír á mellora do nivelde benestar das familias e daspersoas que as integran.

>> Ter en conta e atender ás novasrealidades sociais derivadas docambio demográfico na poboa-ción galega.

>> Desenvolver, programar políti-cas preventivas e valorar espe-cificamente as situacións fami-liares máis vulnerables.

>> Ter en conta e valorizar a tipo-loxía dos diferentes modelosde familias á hora de definir osobxectivos e propostas nos quese sustenta o Plan.

>> Valorizar e apoiar ás familiasno desempeño do labor educa-tivo e de socialización dos seusmembros.

>> Dar cobertura e apoiar ás pa-rellas e persoas para que poidandesenvolver, con plenas garan-

tías, o seu proxecto familiar eter o número de fillas e fillosque desexen.

>> Facilitar a conciliación das res-ponsabilidades familiares, per-soais e profesionais.

>> Fomentar a oferta de espazosdirixidos ao encontro e desen-volvemento de actividades con-xuntas para nais e pais e fillas e fillos.

>> Promover e valorizar as prácti-cas de solidariedade interxere-nacional e intraxeneracional.

>> Implicar aos distintos actoressociais e profesionais no pro-ceso de desenvolvemento doPlan así como no seguimentodas accións que nel se recollen.

>> Integrar as propostas recollidasno Plan con aquelas accións eprogramas que afectan ao benes-tar das familias e que se desen-volvan dende outros departa-mentos da Xunta.

>> Acadar un consenso político esocial respecto do cumprimen-to e execución do Plan, pro-movendo un cambio no deseñoe implementación das políticaspúblicas para que teñan en con-ta a perspectiva e necesidades das familias.

PLAN DE ACCIÓN


29

4 IV Plan Integral de Apoio ásFamilias Galegas 2008-2011Plan de Acción

IV PLAN 140708•:17x24 14/7/08 01:51 Página 29

PLAN DE ACCIÓN


30

1. ÁREA DENATALIDADE ECONVIVENCIA NOSFOGARES

Galiza sitúase entre as rexións deEuropa cunha menor taxa de na-talidade, sendo moitos os factoresque explican os cambios noscomportamentos demográficosda nosa sociedade e que afectan ácomposición e necesidades dasfamilias. Novos modelos familia-res, que responden aos cambiossociais, económicos e relacionais,e que dificultan a conciliacióndos tempos. Neste contexto ospoderes públicos deben poñer adisposición das persoas as condi-cións e ferramentas que facilitenasumir con plenas garantías a res-ponsabilidade de ser nai ou pai.

Ao tempo faise preciso o apoiodas administracións e dos axentessociais e profesionais na preven-ción e solución de posibles situa-cións conflictivas derivadas daseparacións e divorcios nas parellas.

OBXECTIVOS DA ÁREA

1.1 Ofrecer a oportunidade ásfamilias, homes e mulle-res que así o demanden,de disfrutar con plenas ga-rantías do coidado dos re-cén nados.

1.2 Acompañar e apoiar aospais e nais e aos seus fillose fillas nos procesos derupturas familiares.

1.3 Promover e apoiar aos paise nais no disfrute e reco-ñecemento das súas fillas efillos no caso de separa-ción e/ou divorcio

IV PLAN 140708•:17x24 14/7/08 01:51 Página 30

PROGRAMA 1. NATALIDADE E COIDADO DOS RECÉN NADOS

ACCIÓNS:

1.1 Instar á Administracióncentral o compromiso deaumentar, ata os seis meses,o permiso por maternidade.

Indicadores:

>> Requerimento presentadoao Ministerio de Traballo e Inmigración.

Axentes implicados:

>> Secretaría Xeral daIgualdade. Vicepresidenciada Igualdade e do Benestar.

>> Consellería de Traballo.

1.2 Desenvolvemento dun pro-grama formativo e infor-mativo dirixido ás fami-lias, naturais e adoptan-tes, de mellora das habi-lidades parentais.

Indicadores:

>> Deseño de programasformativos.

>> Número de acciónsformativas ofertadas.

>> Número e perfil daspersoas participantes.

>> Deseño e difusión dunguieiro informativo.

>> Número de soportes(folletos, anuncios, etc.) publicados.

Axentes implicados:

>> Vicepresidencia daIgualdade e do Benestar.

>> Asociación Galega deAdopcións Internacionais.

>> Colectivos de nais e pais.

PLAN DE ACCIÓN


31

IV PLAN 140708•:17x24 14/7/08 01:51 Página 31

1.3 Realización de estudospara á implantación dunservizo de atención e coi-dado a domicilio dos re-cén nados e das súas naisen situacións familiarespuntuais.

Indicadores:

>> Deseño do estudo para aimplantación do servizo.

>> Creación do servizo deatención domiciliaria.

>> Publicitación do servizo ou axuda.

>> Número de recén nados atendidos.

>> Número de naisdemandantes do servizo.

>> Número de nais atendidas.

Axentes implicados:


>> Consellería de Sanidade.

1.4 Promoción de campañasde valorización e recoñe-cemento das familias.

Indicadores:

>> Deseño das campañas.

>> Número de soportes(dípticos, anuncios nosmedios de comunicación,etc) editados para apublicitación da campaña.

Axentes implicados:

>> Secretaría Xeral da Igualdade. Vicepresidencia daIgualdade e do Benestar.

1.5 Recompilación e difusióndos recursos e servizos deapoio postos a disposición das familias.

Indicadores:

>> Recompilación (en formatopapel ou multimedia dosrecursos e servizos).

>> Número de soportes(folletos, CDS, web)editados.

>> Número de visitantes (no seucaso) que accedan á páx web.

PLAN DE ACCIÓN


32

IV PLAN 140708•:17x24 14/7/08 01:51 Página 32

>> Evolución do número defamilias que se acollen ásmedidas ou programasdirixidos ao seu colectivo.

Axentes implicados:


>> Outras Consellerías:

>> Consellería de Educación e Ordenación Universitaria.

>> Consellería da Vivenda e Solo.

>> Consellería de Industria e Innovación.


1.6 Deseño de liñas de actua-ción específicas que aten-dan ás necesidades das fa-milias numerosas, mono-parentais, así como as quese atopan en risco de ex-clusión social, no que res-pecta aos seguintes ámbi-tos: acceso preferente a re-cursos de apoio, deduciónsfiscais, liñas de axudas pormenores a cargo, bolsaspara servizos de comedor etransporte, acceso á viven-da, etc.

Indicadores:

>> Número de programasdeseñados.

>> Recompilación edivulgación (número dedípticos, anuncios oupáxina web) dos programas.

>> Número de servizos ouaxudas postas en marcha.

>> Estimación do número de familias beneficiariasdos programas segundo a súa tipoloxía.

>> Número de familiasdemandantes dos programas.

Axentes implicados:



>> Consellería da Vivenda e Solo.



PLAN DE ACCIÓN


33

IV PLAN 140708•:17x24 14/7/08 01:51 Página 33

1.7 Ampliación e aplicación,ao conxunto dos centrosde atención á infancia,da normativa reguladorapara a localización e dese-ño de espazos educativose de coidado infantil bai-xo criterios de habitabili-dade e calidade ambiental.

Indicadores:

>> Número de novos centros(de ensino e de atención á infancia) que cumpren a normativa.

>> Número de centros enfuncionamento (de ensino ede atención á infancia) quese adaptan á normativa.

Axentes implicados:



1.8 Organización de xornadas,foros e espazos de traballopara a identificación denecesidades e o intercambiode experiencias, entre fa-milias, profesionais e ad-ministracións públicas.

Indicadores:

>> Número de xornadas, foros e espazos de traballoorganizados.

>> Número de asociacións e colectivos sociais e depromoción das familias,participantes.

>> Número de profesionaisparticipantes.

>> Número de organismos e institucións públicasparticipantes.

Axentes implicados:


>> Consellerías vinculadas(Educación, Vivenda,Sanidade, etc)

>> Colexios Profesionais ecolectivos e entidades quedesenvolven o seu labor noámbito das familias.

>> Persoas expertas ou contraxectoria profesional nodeseño de políticas públicasdas familias.

>> Asociacións de nais e pais.

>> Outros colectivos sociais.

PLAN DE ACCIÓN


34

IV PLAN 140708•:17x24 14/7/08 01:51 Página 34

PROGRAMA 2. ACOMPAÑAMENTO NOSCASOS DE RUPTURASFAMILIARES

ACCIÓNS:

2.1 Difusión, a través dunhacampaña, dos Gabinetesde Orientación Familiar.

Indicadores:

>> Deseño da campaña.

>> Número de soportes(dípticos, folletos e ou anuncios inxeridosnos medios decomunicación) editados.

>> Número de persoas e/ouvisitas que accederon áinformación á través dapáxina web da SecretaríaXeral da Igualdade.

Axentes implicados:


>> Colexios Profesionais (deEducadoras e EducadoresSociais, Traballadoras e Traballadores Sociais,Psicoloxía).

2.2 Realización de estudos parasaber da viabilidade da co-marcalización dos recursosde Orientación Familiar.

Indicadores:

>> Número de estudosrealizados.

>> Número de recursos deámbito comarcal creados.

Axentes implicados:


>> Colexios Profesionais (de Educadoras eEducadores Familiares,Traballadoras eTraballadores Sociais,Psicoloxía).

>> Concellos.

>> Consorcio Galego de Servizos da Igualdade e do Benestar.

PLAN DE ACCIÓN


35

IV PLAN 140708•:17x24 14/7/08 01:51 Página 35

2.3 Redefinición dos Gabine-tes de Orientación Familiare reforzamento dos equi-pos multidisciplinares deprofesionais para a súaprestación a través dunservizo de información easesoramento virtual.

Indicadores:

>> Documento que recolla anova organización e tareasque oriente os GOF.

>> Creación dun servizo virtual.

>> Incorporación de novosprofesionais ao servizo.

>> Número de visitas aoportal web.

>> Número de persoas usuariasdemandantes do servizo.

>> Número de casos atendidose resoltos.

Axentes implicados:


>> Colexios Profesionais (de Educadoras e EducadoresSociais, Traballadoras e Traballadores Sociais,Psicoloxía).

2.4 Promoción e extensión do Servizo de MediaciónFamiliar nos procesos de crise ou dificultadefamiliar, antes, durantee despois dos procesos deseparación ou divorcio.

Indicadores:

>> Campaña de promocióndo servizo.

>> Número de familias enproceso de separación oudivorcio atendidas.

>> Número de casos de separacións e divorciosacordados a través do servizo.

>> Evolución dos casos de demandas porincumplimiento dos acordosde separación ou divorcio.

Axentes implicados:


>> Servizos de MediaciónFamiliar.

>> Colexios Profesionais (deEducadoras e EducadoresSociais, Traballadoras e Traballadores Sociais,Psicóloxía, Avogacía).

PLAN DE ACCIÓN


36

IV PLAN 140708•:17x24 14/7/08 01:51 Página 36

2.5 Tratamento específico deapoio e asesoramento noscasos de rupturas familiaresentre parellas adoptantes.

Indicadores:

>> Creación do servizo.

>> Número de familiasadoptantes demandantesdo servizo.

>> Número de casos atendidos.

Axentes implicados:


>> Asociación Galega deAdopcións Internacionais

2.6 Estudo para a ampliaciónterritorial e difusión dePuntos de Encontro.

Indicadores:


>> Número de Puntos de Encontro creados.

>> Número de familiasatendidas.

Axentes implicados:


2.7 Elaboración de protocolosde coordinación, comuni-cación e traslado dos expe-dientes e acordos familiares,desde os Puntos de Encon-tro ás instancias xudiciais.

Indicadores:

>> Deseño do protocolos.

>> Número de expedientes e acordos familiares que se presentan nos Puntos de Encontro

>> Número de expedientes e acordos familiares que se comunican desde osPuntos de Encontro ásinstancias xudiciais.

Axentes implicados:


>> Consellería de Presidencia,Administracións Públicas e Xustiza

PLAN DE ACCIÓN


37

IV PLAN 140708•:17x24 14/7/08 01:51 Página 37

PLAN DE ACCIÓN


38

2. ÁREA DE FOMENTO DA CONCILIACIÓN

A conciliación entre a actividadelaboral, a vida persoal e as necesi-dades de coidados e atención áfamilia, son cuestións que se re-collen nesta área. Poder aseguraraos pais e nais o tempo de dedi-cación que garanta mínimamenteo coidado das sús fillas e fillos asícomo das persoas dependentes,supón dotar á sociedade dos re-cursos e servizos que aseguren asresponsabilidades familiares.

A conciliación, precisa tamén daparticipación, en termos de igual-dade, de homes e mulleres noproxecto familiar do que formanparte, implicando á sociedade noseu conxunto no desenvolve-mento de accións efectivas quemelloren a calidade de vida e deatención aos seus membros.

A conciliación debe asegurar, amaiores, o disfrute conxunto da fa-milia no seu tempo libre, contan-do cos mecanismos que favorezano acceso á cultura e ocio, promo-vendo así o desenvolvemento de há-bitos de convivencia no marcodunhas relacións que fomenten aconfianza e o coñecemento entrenais e pais coas súas fillas e fillos.

OBXECTIVOS DA ÁREA

2.1 Introducir unha nova cul-tura da corresponsabili-dade nas tarefas de coi-dado das fillas e fillos e daspersoas dependentes, re-ducindo os obstáculos queimpidan a asunción deobrigas por parte dos seusmembros, especialmentedos homes.

2.2 Facilitar o disfrute con-xunto e de calidade dotempo de ocio e tempo li-bre familiar.

PROGRAMA 3. SERVIZOS E RECURSOSPARA A CONCILIACIÓN

ACCIÓNS:

3.1 Ampliación da oferta deprazas e servizos da redede escolas infantís públi-cas de 0-3 anos.

Indicadores:

>> Número de novas prazascreadas de escolas infantís.

>> Número de escolas infantísque amplían o seu horariode atención.

IV PLAN 140708•:17x24 14/7/08 01:51 Página 38

>> Evolución do Índice de cobertura de prazas de educación infantil de 0-3 anos.

Axentes implicados:



3.2 Creación e promoción dunservizo de atención domi-ciliaria para o coidado pun-tual de nenas e nenos.

Indicadores:

>> Número de servizoscreados.

>> Número de familiasdemandantes do servizo.

>> Número e tipoloxía defamilias que se beneficiarondo servizo.

Axentes implicados:


3.3 Extensión do servizo dealmorzo e xantar nos cen-tros de ensino promo-vendo as boas prácticasalimenticias.

Indicadores:

>> Índice de cobertura doservizo de almorzoexistentes na actualidade.

>> Índice de cobertura doservizo de xantar existentena actualidade.

>> Número de centros quecrean o servizo de almorzo.

>> Número de centros quecrean servizo de xantar.

>> Número de centros que incorporan un menú saudable.

>> Estudo para o seguimentodas boas prácticasalimenticias nos centros de ensino.

Axentes implicados:



>> ANPAS

PLAN DE ACCIÓN


39

IV PLAN 140708•:17x24 14/7/08 01:51 Página 39

3.4 Promoción dun programade aloxamento dirixido ás fa-milias coidadoras de enfer-mos hospitalizados lonxedo seu lugar de residencia.

Indicadores:

>> Liña de axudas creada.

>> Número de servizo (camas)ofertadas.

>> Número de familias quecumplen o perfil e demandan o servizo.

>> Número de familiasbeneficiarias do servizo.

Axentes implicados:


3.5 Creación dun servizo derespiro familiar dirixidoás familias coidadoras depersoas hospitalizadas porestadías longas.

Indicadores:

>> Creación do servizo.

>> Número de persoasbeneficiarias que cumpreno perfil (estadías longas,lonxe da súa casa, tipo decoidados que requiren).

>> Número de familias quedemandan o servizo.

>> Número de familiasbeneficiarias do servizo.

Axentes implicados:


3.6 Deseño e difusión de cam-pañas onde se visibilicen ou-tros modelos ou estereotiposmasculinos (corresponsa-bles coas tarefas domésticas,no coidado das fillas e fillos,afectivos, sensibles, etc).

Indicadores:

>> Número de campañasrealizadas.

>> Número de soportespubilicitarios da campaña(papel, anuncios, etc).

>> Evolución dos datos en materia decorresponsabilidade daEnquisa de Usos do Tempoe Usos dos tempos ecorresponsabilidade: prácticas,actitudes e valoracións.

Axentes implicados:


PLAN DE ACCIÓN


40

IV PLAN 140708•:17x24 14/7/08 01:51 Página 40

3.7 Promoción de programaspara actividades de coi-dado e atención das nenase nenos en horarios ex-traescolares.

Indicadores:

>> Liña de axudas creada.

>> Número de axudasofertadas.

>> Número de axudaspresentadas desde osconcellos e entidades sociais.

>> Número de axudasaprobadas.

>> Número de actividadesrealizadas.

>> Número de nenas e nenosparticipantes.

Axentes implicados:


>> Concellos galegos(FEGAMP).

>> Entidades e colectivos sociais.


PROGRAMA 4. FAVORECENDO A CONCILIACIÓN DESDE O ÁMBITO LABORAL

ACCIÓNS:

4.1 Constitución dunha Mesade diálogo con axenteseconómico-sociais e insti-tucionais que avance enmedidas de conciliación.

Indicadores:

>> Constitución da Mesa.

>> Número e tipoloxía de axentes que participanna Mesa.

>> Número de xuntanzasmantidas.

>> Número de medidasaprobadas na Mesa.

>> Número de medidas postasen marcha.

Axentes implicados:



>> Colectivos empresariais.

>> Sindicatos.

PLAN DE ACCIÓN


41

IV PLAN 140708•:17x24 14/7/08 01:51 Página 41

4.2 Promoción do dereito acompartir o permiso pornacemento de filla ou fillono caso de que non se deaa lactancia materna.

Indicadores:

>> Número de medidasdeseñadas.

>> Número de permisosdemandados.

>> Número de permisosaprobados.

>> Evolución do número de permisos compartidos.

Axentes implicados:



4.3 Integración de claúsulaspara a conciliación dentrodos convenios colectivos.

Indicadores:

>> Número de claúsulas para aconciliación incorporadasnos convenios coletivos.

>> Número de convenios quecontan con claúsulas para apromoción da conciliación.

>> Número de medidasimplementadas dentro das claúsulas.

>> Número de beneficiarios e beneficiarias (tipoloxíasdas persoas segundo idade,xénero, razón, etc) que se acollen ás medidasde conciliación.

>> Evolución do número de traballadoras etraballadores que se acollenás medidas de conciliación.

Axentes implicados:




>> Sindicatos.

PLAN DE ACCIÓN


42

IV PLAN 140708•:17x24 14/7/08 01:51 Página 42

4.4 Promoción dunha liña deaxudas, e recoñecementonos convenios colectivos,para a contratación depersoal dirixida a cubrir aausencia do pai e da nainaqueles casos nos que oproceso de adopción e/ouacollemento esixe a pre-sencia dos dous membros.

Indicadores:

>> Liñas de axudas aprobadas.

>> Número de convenioscolectivos que recoñecen epromocionan o dereito.

>> Número de solicitudespresentadas.

>> Número de contratosasinados para a incorporaciónde traballadoras e traballadores.

>> Evolución do número deadopcións internacionais.

Axentes implicados:




>> Sindicatos.

>> Asociación Galega deAdopcións Internacionais

4.5 Promoción, a través dosconvenios, do dereito dereducción de xornada parao coidado de familiarescon doenzas ou enfermi-dades graves e das persoasdependentes.

Indicadores:

>> Número conveniosasinados.

>> Número de solicitudespresentadas.

>> Número de casos detraballadoras etraballadores que se acollená reducción de xornada.

Axentes implicados:




>> Sindicatos.

PLAN DE ACCIÓN


43

IV PLAN 140708•:17x24 14/7/08 01:51 Página 43

4.6 Recoñecemento laboral esocial, a través de campañasde promoción da partici-pación e seguimento dasnais e pais no proceso edu-cativo das fillas e fillos(asistencia ao servizo detitorías, participación noConsello Escolar, etc).

Indicadores:

>> Número de campañasrealizadas.

>> Número de nais e pais queacuden ao servizo de titoríasdos centros de ensino,participación nas ANPAS e actividades do centro, etc.

>> Evolución dos datos daEnquisa de Usos do Tempoe Usos dos tempos ecorresponsabilidade: prácticas,actitudes e valoracións.

Axentes implicados:




>> Sindicatos.

>> ANPAS.

4.7 Recoñecemento social, através dun premio, ás em-presas que desenvolvenprogramas de conciliación.

Indicadores:

>> Deseño do premio.

>> Divulgación do premio.

>> Número de empresascandidatas ao premio.

>> Empresas premiadas.

>> Evolución do número deempresas que incorporanmedidas ou plans deconciliación.

Axentes implicados:




>> Sindicatos.

PLAN DE ACCIÓN


44

IV PLAN 140708•:17x24 14/7/08 01:51 Página 44

4.8 Recompilación e divulga-ción das liñas de axudas di-rixidas ás empresas paraa promoción de accións defomento da conciliación.

Indicadores:

>> Número de folletos ousoportes editados para asúa divulgación.

>> Número de empresas ás que se lles achegou a información.

>> Número de empresas que promoven accións paraa conciliación.

>> Número de traballadores e traballadoras que seacollen a medidas para a conciliación.

Axentes implicados:




>> Sindicatos

4.9 Valorización ás empresasque dispoñan dun Plan deconciliación a través dos

procesos de contratación econcursos que inicien coasadministracións públicas.

Indicadores:

>> Inclusión de claúsulas para aincorporación do criterio nosconcursos e contratos dasadministracións públicas.

>> Número de procesos decontratación que valorizano Plan de conciliacióncomo mérito nos procesosde contratación.

>> Número de empresas que presentan ou xustifican o deseño do Plan de conciliación.

>> Evolución do número deempresas que contan cunPlan de conciliación.

Axentes implicados:


>> Consellería de Presidencia,Administracións Públicas e Xustiza.



>> Sindicatos.

PLAN DE ACCIÓN


45

IV PLAN 140708•:17x24 14/7/08 01:51 Página 45

4.10 Deseño e divulgación, entreas empresas, de estudos quedan conta dos beneficiosderivados da promoción deprácticas que favorecen aconciliación persoal, fami-liar e laboral.

Indicadores:


>> Número de campañasinformativas deseñadas paraa divulgación e promociónentre as empresas.

>> Número de empresasinformadas.

>> Número de empresas queimplantan medidas para aconciliación.

>> Evolución do número detraballadoras e traballadoresque se acollen a medidas de conciliación.

Axentes implicados:




>> Sindicatos.

4.11 Deseño e promoción duncatálogo de boas prácticasde responsabilidade social da empresa, implicandoaos sindicatos, empresas easociacións do sector.

Indicadores:

>> Número de catálogosdeseñados.

>> Número de catálogosdivulgados.

>> Número de empresasinformadas.

>> Número de empresas queimplantan medidas para aconciliación.

>> Evolución do número detraballadoras etraballadores que se acollena medidas de conciliación.

Axentes implicados:




>> Sindicatos.

PLAN DE ACCIÓN


46

IV PLAN 140708•:17x24 14/7/08 01:51 Página 46

4.12 Incorporación de módu-los de formación en con-ciliación dentro dos ciclosformativos e/ou licencia-turas onde se impartanmaterias dirixidas á xera-ción de emprego, xestiónde persoal e deseño deplans de empresa.

Indicadores:

>> Número de módulos deconciliación incorporadosnos ciclos formativos e tipode ciclo ou licenciatura.

Axentes implicados:


>> Consellería de Educación e Ordenación Universitaria



>> Sindicatos.

4.13 Deseño dun programa deformación e informaciónna conciliación dirixidoao colectivo de axentes deemprego para que trasla-den estes aspectos ás novaspersoas emprendedoras.

Indicadores:

>> Número de programas formativos deseñados.

>> Número de acciónsformativas desenvoltas.

>> Número de campañasinformativas deseñadas.

>> Número de soportesinformativos editados.

>> Número de participantesnas accións formativas.

>> Empresas de nova creaciónque incorporan un plan deconciliación.

Axentes implicados:



PLAN DE ACCIÓN


47

IV PLAN 140708•:17x24 14/7/08 01:52 Página 47

PROGRAMA 5. TEMPO LIBRE EN FAMILIA

ACCIÓNS:

5.1 Elaboración de informesque dean conta do estadoe grao de adecuación dosparques infantís, incluíndoas instalacións dos centrosescolares, ás normas de se-guridade e hixiene.

Indicadores:

>> Número de informeselaborados.

>> Número de parquesinfantís e instalación doscentros de ensino existentesque cumpren a normativa,respecto do total.

>> Número de parquesinfantís e instalacións doscentros de ensino que noncumpren a normativa,respecto do total.

Axentes implicados:


>> Concellos

5.2 Deseño dun programapara a equipación dos es-pazos de ocio infantil consoportes informativos di-rixidos ás familias e cos re-cursos dirixidos a favorecera interrelación e o xogoentre as nenas e nenos e aspersoas coidadoras.

Indicadores:

>> Número de soportesinformativos instalados nos parques e espazos deocio infantil.

>> Número de equipamentosnovos instalados para o disfrute conxunto entre nenas e nenos e persoas coidadoras.

Axentes implicados:


>> Concellos.

PLAN DE ACCIÓN


48

IV PLAN 140708•:17x24 14/7/08 01:52 Página 48

5.3 Extensión e promocióndo Programa Galecer.

Indicadores:

>> Número de instalaciónsexistentes.

>> Cobertura das instalaciónsrespecto da poboacióninfantil.

Axentes implicados:


>> Concellos.

5.4 Promoción, entre conce-llos e entidades sociais, deaccións para a realizaciónde actividades de tempolibre en familia aprovei-tando as instalacións pú-blicas de uso colectivo(bibliotecas, centros de-portivos, etc.).

Indicadores:

>> Deseño do programa de actividades.

>> Número de concellos e entidades sociais quedemandan a realización do programa.

>> Número acordos cosconcellos para a realizaciónde actividades.

>> Número de actividadesdeseñadas. Número de participantes nasactividades.

>> Evolución do número deusuarias e usuarios (socias esocios de bibliotecas, clubesdeportivos, etc).

Axentes implicados:


>> Concellos.

>> Entidades e colectivossociais.

PLAN DE ACCIÓN


49

IV PLAN 140708•:17x24 14/7/08 01:52 Página 49

5.5 Elaboración dun Plan de di-fusión e disfrute de insta-lacións educativas existen-tes fóra do horario escolar:servizos de ludotecas, acti-vidades extraescolares, etc.

Indicadores:

>> Deseño do Plan dedifusión das instalacións.

>> Identificación das instalacións:inventariado, servizosofertados, horarios, etc.

>> Campaña de difusión do Plan.

>> Número de soportesempregados para a campaña.

>> Número de actividadesdeseñadas.

>> Número de nenas e nenosusuarios das instalacións.

Axentes implicados:


>> Consellería de Educación e Ordenación Universitaria

>> Concellos.

>> ANP

>> Conselleria de Cultura

5.6 Realización de campañasdirixidas á promoción edisfrute conxunto do tem-po libre en familia intro-ducindo criterios de con-sumo responsable.

Indicadores:

>> Deseño das campañas.

>> Número de soportespublicitarios de difusióndas campañas.

>> Número de familiasdestinatarias das campañas.

>> Evolución dos datos daEnquisa de usos do tempo.

Axentes implicados:



>> Dirección Xeral de Comercioe Consumo. Consellería de Industria e Innovación.

>> Medios de comunicación

>> Asociacións e colectivos de nais e pais.

>> Organizacións e grupos de consumo responsable.

PLAN DE ACCIÓN


50

IV PLAN 140708•:17x24 14/7/08 01:52 Página 50

PLAN DE ACCIÓN


51

3. ÁREA DE EDUCACIÓN

A sociedade e as institucións re-coñecen á familia un papel fun-damental, desde o punto dasocialización, e tamén educativo eafectivo dos seus membros.

A necesidade de abordar medidasdirixidas a fornecer ás familias dashabilidades e recursos que as im-pliquen nestas dimensións, sonconsideradas centrais no ámbitodas políticas familiares.

Os problemas de organización exestión dos tempos das familias(longas xornadas laborais, tarefasdo fogar, tempo persoal etc) agra-van as dificultades que pais e naisno desempeño do seu papel edu-cativo, convertendo á escola nunespazo ao que se lle demanda cubriresa función case que en exclusiva.

Procurar a implicación das nais epais no proxecto educativo doscentros de ensino e dos seus fillose fillas, convértese neste apartadonun obxectivos prioritario, aotempo que deseña mecanismosdirixidos a responsabilizar ás fa-milias, e a sociedade en xeral, naformación de persoas responsa-bles e comprometidas.

OBXECTIVOS DA ÁREA

3.1 Fomentar a implicación dasfamilias no proceso edu-cativo das súas fillas e fillos.

3.2 Facilitar a interrelación emellorar os mecanismosde comunicación e inter-cambio entre as familias ea escola.

3.3 Promover entre as familiasactitudes, valores e coñe-cementos en pro da igual-dade, a diversidade e a so-lidariedade.

IV PLAN 140708•:17x24 14/7/08 01:52 Página 51

PROGRAMA 6. EDUCACIÓN EN FAMILIA

ACCIÓNS:

6.1 Promoción do ProgramaEscola de Pais e Nais comoreforzo e mellora das ha-bilidades educativas e co-municativas dirixidas, en-tre outras, ao disfrute dotempo libre en familia, ásensibilización dos fogaresno consumo responsable eno ámbito da igualdade.

Indicadores:

>> Deseño do Programa.

>> Número de novasexperiencias implantadas.

>> Evolución do número de nais e pais que acodenao programa.

Axentes implicados:

>> Secretaría Xeral daIgualdade. Vicepresidenciada Igualdade e do Benestar

>> Consorcio Galego deServizos da Igualdade e do Benestar

>> Concellos

>> Asociacións e colectivos denais e pais.

6.2 Coordinación e reforzoda rede de profesionais edos servizos de orientación e apoio dirixido ás familiaspara un mellor exerciciodos roles parentais e me-llora da convivencia.

Indicadores:

>> Número de servizoscreados.

>> Número e perfil dosprofesionais que integranos servizos.

>> Número de nais e pais atendidas.

Axentes implicados:

>> Secretaría Xeral daIgualdade. Vicepresidenciada Igualdade e do BenestarConsorcio Galego deServizos da Igualdade e do Benestar.

PLAN DE ACCIÓN


52

IV PLAN 140708•:17x24 14/7/08 01:52 Página 52

6.3 Promoción, nos medios decomunicación públicos, deprogramas culturais e edu-cativos dirixidos ás familias.

Indicadores:

>> Número de programasdeseñados (tipoloxía,horario e formato).

>> Número e tipoloxía dosmedios de comunicaciónque se suman á iniciativa.

>> Ratio de audiencia dosprogramas.

Axentes implicados:


>> Consellería de Cultura.

>> Secretaria Xeral deComunicación. Conselleríade Presidencia.

>> Compañías dos medios de comunicación, públicose privados.


>> Colectivos e entidadespedagóxicas.

6.4 Deseño e divulgación decampañas dirixidas a esti-mular as responsabilidadespaternas e maternas aotempo que a autonomíapersoal das nenas e nenos.

Indicadores:

>> Número de campañasdeseñadas (tipoloxía e formato).

>> Número de familiasdestinatarias das campañas.

Axentes implicados:



>> Colectivos e entidadespedagóxicos.

PLAN DE ACCIÓN


53

IV PLAN 140708•:17x24 14/7/08 01:52 Página 53

6.5 Desenvolvemento de cam-pañas informativas no usoresponsable dos mediosde comunicación e novastecnoloxías.

Indicadores:

>> Número de campañasdeseñadas.

>> Número de folletos,anuncios, cuñas etcinxeridas nos medios.

>> Evolución dos datos daEnquisa de tecnoloxía dainformación nos fogares.

Axentes implicados:


>> Consellería de Innovacióne Industria.

>> Asociacións e colectivos denais e pais.

>> Colectivos e entidadespedagóxico.

6.6 Reforzo do Programa deAtención Especializada di-rixido ás familias en des-vantaxe sociocultural (mi-norías étnicas, inmigran-tes, etc).

Indicadores:

>> Número de servizosreforzados, modificados ou mellorados, dentro do Programa.

>> Número de familiasbeneficiarias.

>> Número de familiasusuarias.

Axentes implicados:



>> Colectivos (asociacións,ONGDs, etc) que traballan coas familias.

>> Secretaria Xeral de Emigración.

PLAN DE ACCIÓN


54

IV PLAN 140708•:17x24 14/7/08 01:52 Página 54

6.7 Creación dun centro de re-cursos para a recompila-ción, elaboración e divul-gación de materiais e ser-vizos de apoio dirixidoás familias.

Indicadores:

>> Creación do centro.

>> Dotación de recursos(técnicos e materiais).

>> Número de visitas/persoasusuarias.

>> Número de actividade ouprogramas desenvoltos.

Axentes implicados:


>> Consellerías vinculadas ao Observatorio Galegodas Familias.

PROGRAMA 7. FAMILIA E ESCOLA

ACCIÓNS:

7.1 Deseño dun programa deformación, dirixido ao

profesorado, en temáticasvencelladas á resoluciónde conflictos, habilidadescomunicativas e afectivas.

Indicadores:

>> Deseño do programaformativo.

>> Número de acciónsformativas deseñadas.

>> Número de acciónsformativas e prazas ofertadas.

>> Número de docentes queparticipan nos cursos.

>> Enquisas de avaliación das accións formativas.

Axentes implicados:


>> Consellería de Educación eOrdenación Universitaria.

>> Sindicatos de Ensino.

>> CEFORES.

>> Colectivos de SocioPedagóxicos de Profesionaisdo ensino.

PLAN DE ACCIÓN


55

IV PLAN 140708•:17x24 14/7/08 01:52 Página 55

7.2 Inclusión nos plans de for-mación de módulos espe-cíficos para a formación detitores en técnicas e méto-dos que promovan a dina-mización da comunidadeescolar e a implicación eparticipación das familiasno centro educativo.

Indicadores:

>> Deseño do programaformativo.


>> Número de acciónsformativas e prazasofertadas.

>> Número de docentes queparticipan nos cursos.

>> Enquisas de avaliación dasaccións formativas.

>> Número de accións ouproxectos de dinamizaciónna comunidade educativa.

>> Evolución do número de pais e nais que acodenás titorías.

>> Evolución do número depais e nais que participanno centro.

Axentes implicados:



>> Sindicatos de Ensino.

>> CEFORES.

>> Colectivos de SocioPedagóxicos de Profesionaisdo ensino.

7.3 Promoción de espazos nosmedios de comunicaciónque fomenten o debate eencontro dos membrosda comunidade educativacomo fórmula de coñece-mento e intercambio deexperiencias.

Indicadores:

>> Encontros cos medios decomunicación para aincorporación, dentro dasprogramacións, deste tipode espazos.

>> Número de programasofertados.

>> Horario, número de horase día/s da semana

>> Ratio de audiencia.

PLAN DE ACCIÓN


56

IV PLAN 140708•:17x24 14/7/08 01:52 Página 56

Axentes implicados:



>> Secretaria Xeral deComunicación. Conselleríade Presidencia.

>> Compañías dos medios de comunicación, públicose privados.


>> Colectivos e entidadespedagóxicos.

>> Fundación Preescolar na Casa.

7.4 Promoción, a través dasANPAS, das Escola de paise nais.

Indicadores:

>> Campaña de promoción.

>> Número de ANPASimplicadas.

>> Número de escolas de paise nais creadas.

>> Evolución do número denais e pais participantes nasescolas de pais e nais.

>> Enquisa de avaliación da formación.

Axentes implicados:



>> Federación de Asociaciónsde Nais e Pais.

PLAN DE ACCIÓN


57

IV PLAN 140708•:17x24 14/7/08 01:52 Página 57

7.5 Recoñecemento aos cen-tros de ensino que pro-movan e establezan me-canismos de participacióne cooperación entre a co-munidade educativa.

Indicadores:

>> Creación dun premio de recoñecemento.

>> Convocatoria para apresentación de propostas.

>> Divulgación da convocatoriapremio (folletos, anunciosprensa, etc).

>> Número de centrospresentados que reúnen os requisitos.

>> Acto de recoñecemento.

>> Iniciativas premiadas.

Axentes implicados:



7.6 Deseño e difusión de ma-teriais informativos e guíasde apoio e asesoramento

dirixidos á promoción daparticipación das familiasna escola.

Indicadores:

>> Deseño da guia ou soporteinformativo.

>> Campaña de divulgaciónda información.

>> Número de folletospublicados.

>> Número de centros aos quese achega a información.

>> Número de familias quereciben a información.

>> Evolución do número depais e nais que participannas actividades do centro,ANPAS, e espazos formaisde participación.

Axentes implicados:


>> Consellería de Educación eOrdenación Universitaria.

>> Federación de Asociaciónsde Nais e Pais.

PLAN DE ACCIÓN


58

IV PLAN 140708•:17x24 14/7/08 01:52 Página 58

7.7 Promoción de activida-des dirixidas aos conce-llos e centros educativospara a celebración do DíaInternacional dedicadoás familias.

Indicadores:

>> Deseño dunhaconvocatoria ou acordoscos concellos para acelebración de actividades.

>> Número de concellosdemandantes.

>> Número de concellos que se acollen á realizaciónde actividades.

>> Número de actividadesrealizadas nos concellos.

>> Número de familiasparticipantes nas actividades.

Axentes implicados:


>> Concellos.

>> Asociacións e colectivos de familias.

PROGRAMA 8. EDUCANDORESPONSABLEMENTE

ACCIÓNS:

8.1 Elaboración de directricespara a revisión e/ou su-presión de contidos sexis-tas e estereotipos de xé-nero nos libros de texto ematerial de apoio escolar.

Indicadores:

>> Deseño de directrices paraa revisión do materialescolar e de apoio.

>> Número de materialcorrixido e revisado(tipoloxía, cursos,etc).

>> Material novo editadoseguindo asrecomendacións.

Axentes implicados:



>> Editoriais.

PLAN DE ACCIÓN


59

IV PLAN 140708•:17x24 14/7/08 01:52 Página 59

8.2 Introducción, na etapa deeducación infantil, decontidos educativos quepromovan a igualdade asícomo a eliminación de es-tereotipos de xénero.

Indicadores:

>> Deseño de directrices paraa revisión do materialescolar e de apoio.

>> Material de didáctico coque contan os centros deensino para o fomento da igualdade.

>> Número de horas sobre ocalendario escolar no quese abordan estes contidos.

>> Número de centros quetraballan estes contidos.

>> Nenas e nenosparticipantes.

Axentes implicados:



>> Editoriais.

8.3 Deseño de plans de convi-vencia dirixidos ao desen-volvemento de espazospara a participación, co-municación e prevenciónde problemas de conductanos centros de ensino.

Indicadores:

>> Convocatoria de axudaspara o deseño dos Plans de convivencia.

>> Número de centros de ensinoque demandan a axuda.

>> Número de centros deensino que reciben a axuda.

>> Número de centros deensino que deseñan o plan de convivencia.

>> Número de centros deensino que implementan oplan de convivencia.

>> Evolución do número decasos de problemas deconducta detectados noscentros de ensino, antes edespois da implementacióndos plans de convivencia

Axentes implicados:


PLAN DE ACCIÓN


60

IV PLAN 140708•:17x24 14/7/08 01:52 Página 60


8.4. Incorporación, no deseñodo Proxecto Educativo eCurricular do Centro, daperspectiva da igualdade,e da diversidade cultural esocial das nenas e nenos.

Indicadores:

>> Recoñecemento eincorporación, dentro danormativa vixente, paraque os PEC e o PCC,incorporen a perspectivade xénero.

>> Número de PEC e PCCadaptados aos novosrequerimentos.

>> Número de centros deensino adaptados.

Axentes implicados:



8.5 Fomento dunha rede deprofesionais dirixida a pres-

tar apoio naqueles centrosde ensino con maiorafluencia de alumnas ealumnos procedentes defamilias en risco ou situa-ción de exclusión social.

Indicadores:

>> Constitución do grupo de apoio.

>> Número de gruposconstituídos.

>> Número de centros quedemandan o servizo.

>> Número de centros quecontan co servizo.

>> Evolución do número denenas e nenos beneficiariosdo servizo.

Axentes implicados:



>> Entidades e colectivosprofesionais.


PLAN DE ACCIÓN


61

IV PLAN 140708•:17x24 14/7/08 01:52 Página 61

PLAN DE ACCIÓN


62

8.6 Compilación, elaboracióne difusión de material di-dáctico e guías de apoiodirixido a cubrir as nece-sidades educativas das ne-nas e nenos hospitaliza-dos por estancias longas.

>> Número de guías e materialdidáctico elaborado,material multimedia, etc.

>> Campañas de difusión.

>> Número de hospitais que ofrecen o servizo.

>> Número de nenos e nenas beneficiarios.

Axentes implicados:




4. INFANCIA EADOLESCENCIA

A protección da infancia e da ado-lescencia enténdese como un dosobxectivos centrais de calquera go-berno. O coidado e respecto dos

dereito dos menores atopan, nanosa comunidade, a súa protec-ción e lexislación, a través doaprobación recente do Plan Es-tratéxico Galego da Infancia e daAdolescencia 2007-2010.

Entre os obxectivos e medidasque se recollen nesta área, face-mos especial referencia ás acciónsencamiñadas á prevención edetección dos casos de despro-tección do menor.

OBXECTIVOS DA ÁREA

4.1 Lograr unha maior calida-de e mellora dos servizos,equipamentos e recursos,que integran o sistema deprotección infantil.

4.2 Promover o respecto e coi-dado á infancia e á ado-lescencia a través da ac-tuación de prevención.

4.3 Garantir, para o mellordesenvolvemento das ne-nas e nenos, a preserva-ción da unidade familiar,protexendo e tutelandoaquelas familias en situa-ción de risco.

IV PLAN 140708•:17x24 14/7/08 01:52 Página 62

PROGRAMA 9. MELLORAS PARA A INTERVENCIÓN DAS E DOS PROFESIONAIS

ACCIÓNS:

9.1 Promoción dun espazo detraballo conformado polosaxentes e profesionais dasáreas socioeducativas e deapoio que, coordinado bai-xo a Administración, esta-bleza os protocolos e acciónsante as distintas situaciónsde dificultade social.

Indicadores:

>> Deseño do espazo de traballo.

>> Número de entidades e colectivos profesionaisparticipantes.

>> Número de protocolosdeseñados.

>> Grao de efectividade da implementación dos protocolos.

Axentes implicados:




>> Colexios profesionais e entidades que traballanno sector.

9.2 Deseño dun protocolo deactuación que mellore acoordinación do Servizode Atención Temperá conaquelas outros servizosque traballan no ámbitofamiliar.

Indicadores:

>> Deseño do protocolo de actuación.

>> Número de Servizos de Atención que adoptan o protocolo.

>> Número de casosatendidos.

Axentes implicados:



>> Asociación Galega de Atención Temperá.

PLAN DE ACCIÓN


63

IV PLAN 140708•:17x24 14/7/08 01:52 Página 63

9.3 Elaboración dun plan deformación dirixido ás eaos profesionais das áreassocioeducativas e de saúde para unha mellorada prestación dos servizose programas.

Indicadores:

>> Deseño do plan de formación.


>> Número de acciónsparticipantes nas acciónsformativas.

>> Enquisas de avaliación.

Axentes implicados:


>> Consellería de Sanidade

>> Consellería de Educación.

>> Entidades e colectivossindicais.

9.4 Revisión e difusión, entreos profesionais, dos pro-tocolos específicos de ac-tuación en casos de ab-sentismo escolar.

Indicadores:

>> Número de protocolosdeseñados e revisados.

>> Número de profesionaisparticipantes.

>> Evolución dos casos deabsentismo escolar na nosacomunidade.

Axentes implicados:



>> Colexios profesionais e entidades quedesenvolven a súaactividade neste ámbito.

>> Federación de ANPAS.

PLAN DE ACCIÓN


64

IV PLAN 140708•:17x24 14/7/08 01:52 Página 64

9.5 Deseño e divulgaciónde campañas e guías deboas prácticas en educa-ción familiar, dirixidas áprevención de conduc-tas conflictivas e/ou dedesadaptación.

Indicadores:


>> Número de soporteseditados (folletos, anunciosnos medios decomunicación, etc)

>> Número de familias ás que se llesenviou/recibiron a guía.

Axentes implicados:



9.6 Deseño de protocolos paraa coordinación dos profe-sionais e servizos existentesen materia de detección eseguimento de situacións dedesprotección de menores.

Indicadores:

>> Número de protocolosdeseñados.

>> Número de servizoscoordinados.

>> Evolución do número de casos de menores nestasituación.

Axentes implicados:



>> Consellería de Xustiza.

PLAN DE ACCIÓN


65

IV PLAN 140708•:17x24 14/7/08 01:52 Página 65

PROGRAMA 10. APOIO E COIDADO

ACCIÓNS

10.1 Elaboración e difusión,entre as familias, de guíaspara á prevención e detec-ción de conductas ou si-tuacións de desadaptacióndos menores e adolescentes,e difusión dos servizos e re-cursos de apoio existentes.

Indicadores:

>> Número de guíasdeseñadas.

>> Número de guíaspublicadas (soportes,anuncios, etc)

>> Número de guíasdistribuídas entre as familias.

>> Número de familias queacudiron ao servizo.

>> Número de casosidentificados.

Axentes implicados:


10.2 Deseño e difusión de cam-pañas de valorización damocidade.

Indicadores:


>> Número de guías,anuncios, etc. publicitadas

Axentes implicados:


>> Dirección Xeral de Xuventude e Solidariedade.Vicepresidencia daIgualdade e do Benestar

10.3 Ampliación dos progra-mas de educación e orien-tación afectiva e sexual di-rixidos á mocidade.

Indicadores:

>> Número de programasampliados.

>> Número de acciónsdeseñadas ou ampliadas.

>> Número de rapazas e rapaces destinatarios das accións.

PLAN DE ACCIÓN


66

IV PLAN 140708•:17x24 14/7/08 01:52 Página 66

PLAN DE ACCIÓN


67

>> Evolución do número deinterrupcións de embarazoentre menores de 16 anos.

Axentes implicados:



>> Dirección Xeral deXuventude e Solidariedade.Vicepresidencia daIgualdade e do Benestar

5. ÁREA DOS MAIORESE PERSOAS CONDISCAPACIDADE

As consecuencias derivadas doscambios demográficos e aumentoda esperanza de vida, auguranunha tendencia en aumento dapoboación maior nas sociedadesoccidentais. As persoas maioresson un colectivo cada de vez máisnumeroso, ao tempo que un dossectores que precisan de maiorapoio desde os poderes públicos.Un dato significativo ten que vercoa tendencia, en aumento, donúmero de persoas maiores que

viven en soidade (máis entre asmulleres que entre os homes).

Escasa valorización que se lleoutorga e que non resulta pare-lla cuantitativa e cualitativa-mente respecto do que aportanás nosas familias e á sociedade.Cómpre pois establecer os me-canismo dirixidos a mellorar oseu benestar, resolver as súas di-ficultades sociais, económicas emesmo afectivas.

OBXECTIVOS DA ÁREA

5.1 Mellorar e ampliar os ser-vizos dirixidos ao mante-mento das persoas maiorese con discapacidade no seuentorno familiar e social através do Sistema Galegode Benestar.

5.2 Integrar e poñer en valoraos nosos maiores e ás per-soas con discapacidade,potenciando o seu papeleducativo e de apoio nasfamilias e comunidades.

IV PLAN 140708•:17x24 14/7/08 01:52 Página 67

PROGRAMA 11. SERVIZOS DE APOIO

ACCIÓNS:

11.1 Reforzo dunha rede esta-ble de servizo de asisten-cia domiciliaria.

Indicadores:

>> Número de servizos creados.

>> Número de concellos que contan co servizo.

>> Número de persoasdemandantes do servizo.

>> Ratio de cobertura daprestación do servizo.

>> Evolución do número de maiores atendidos a través do servizo.

Axentes implicados:


>> Concellos.

11.2 Reforzo e promocióndunha rede de programasde acollemento familiar.

Indicadores:

>> Deseño do programa de reforzo.

>> Deseño da campaña de promoción do servizo (folletos editados,charlas, etc).

>> Número de concellos que contan co servizo.

>> Número de familiasacolledoras participantesno programa.

>> Número de maioresbeneficiarios do programa.

Axentes implicados:


>> Concellos.

11.3 Deseño dun programa deformación e promoción deprácticas solidarias para ocoidado, acompañamentoe atención das persoas maio-res que viven soas.

Indicadores:

>> Número de programasformativos creados.


>> Número de prazasdemandadas.

PLAN DE ACCIÓN


68

IV PLAN 140708•:17x24 14/7/08 01:52 Página 68

>> Número de participantesaos cursos.

>> Número de persoas queasistiron aos cursos e fanlabor de acompañamento.

>> Número de programas de acompañamento deseñados.

>> Número de maioresatendidos.

Axentes implicados:


>> Concellos.

>> Colexios profesionais,entidades sociais do ámbitodo maior.

11.4 Aumento da cobertura darede de Centros de Día.

Indicadores:

>> Número de centros creados.

>> Número de prazas creadas.

>> Número de prazas cubertas.

>> Evolución da ratio da rede decobertura dos centros de día.

Axentes implicados:


>> Concellos.

>> Colexios profesionais,entidades sociais do ámbitodo maior.


11.5 Promoción do servizo dexantar nos centros de díadirixido ás persoas que,non sendo usuarias habi-tuais, o demanden.

Indicadores:

>> Número de centros de díaque contan co servizo.


>> Evolución do número de persoas demandantes do servizo.

>> Evolución do número de persoas beneficiarias do servizo.

Axentes implicados:



PLAN DE ACCIÓN


69

IV PLAN 140708•:17x24 14/7/08 01:52 Página 69

11.6 Aumento do número deResidencias.

Indicadores:

>> Número de centros creados.


>> Número de prazas cubertas.

>> Evolución da ratio da redede cobertura dasresidencias en relación á poboación maior.

Axentes implicados:


11.7 Maior cobertura do pro-grama de xantar sobre rodas

Indicadores:


>> Número de persoasbeneficiarias do programa.

>> Número de persoasdemandantes do programa.

Axentes implicados:


11.8 Aproveitamento dos cen-tros de reunión e encontropara a chegar os programase servizos de apoio exis-tentes e desenvolver cam-pañas que promovan boasprácticas saudábeis e deconvivencia.

Indicadores:

>> Número de centros dereunión onde se desenvolveactividade informativa.


>> Número de persoas que acoden co frecuenciaaos centros.

>> Número de persoasparticipantes nas actividades.

Axentes implicados:



PLAN DE ACCIÓN


70

IV PLAN 140708•:17x24 14/7/08 01:52 Página 70

PROGRAMA 12. VALORIZACIÓN ERECOÑECEMENTO

ACCIÓNS:

12.1 Promoción de actividadesque fomenten o encontrointerxeneracional, impli-cando aos centros de en-sino e asociacións sociais(de maiores, veciñais, cen-tros de terceira idade, clu-bes de xubilados/as, mo-cidade, etc).

Indicadores:

>> Número de actividadesdesenvoltas.

>> Número de entidades ecolectivos participantes nodeseño das actividades.

>> Numero e perfil daspersoas participantes nasactividades.

Axentes implicados:



>> Concellos.

>> Centros de ensino.

>> ANPAS.

>> Colectivos veciñais, daterceira idade, xogospopulares, mocidade, etc.

12.2 Deseño e difusión de cam-pañas de sensibilización evalorización dos nososmaiores e das persoas condiscapacidade.

Indicadores:


>> Número de folletos,soportes, anunciosemitidos.

Axentes implicados:


>> Entidades e colectivos do maior.

>> Entidades e colectivos depersoas con discapacidade.

PLAN DE ACCIÓN


71

IV PLAN 140708•:17x24 14/7/08 01:52 Página 71

12.3 Elaboración de directricesque incorporen as necesi-dades e demandas daspersoas maiores e con dis-capacidade no deseño daspolíticas públicas.

Indicadores:

>> Directrices deseñadas.

>> Número de programase/ou plans que incorporan esta perspectivano seu deseño.

>> Número de encontros,espazos de traballo, entreos e as responsablespolíticas con colectivos e entidades

Axentes implicados:


>> Consellerías responsables(Vivenda, Saúde, etc)


>> Entidades e colectivos depersoas con discapacidade

12.4 Promoción dun progra-ma de fomento de acti-vidades de solidariedadee voluntariado para aatención dos maiores epersoas dependentes.

Indicadores:


>> Número de voluntarios e voluntarias participantes.

>> Número de maiores e persoas con discapacidadebeneficiarias das accións.

Axentes implicados:




>> Colectivos de voluntariado.

PLAN DE ACCIÓN


72

IV PLAN 140708•:17x24 14/7/08 01:52 Página 72

12.5 Deseño e promoción dunprograma estable de acti-vidades de ocio e tempo li-bre, cultural e de saúde, di-rixido ás persoas maiores(bailes, actividades depor-tivas e creativas, culturais,hábitos saudables, etc).

Indicadores:


>> Número e tipoloxía de actividades ofertadas.

>> Número de persoas que participan nas actividades.

Axentes implicados:


>> Concellos.



12.6 Deseño dun programapermanente de actividadesa ofertar nos centros de díae residencias que promo-va a autonomía e capaci-dade creativa e participa-ción dos nosos maiores.

Indicadores:


>> Número de centros de diae residencias que ofertan as actividades.

>> Número de asistentes ás actividades.

Axentes implicados:


PLAN DE ACCIÓN


73

IV PLAN 140708•:17x24 14/7/08 01:52 Página 73

PLAN DE ACCIÓN


74

6. ÁREA DO RURAL

Dada a peculiar situación das fa-milias no rural galego faise pre-ciso desenvolver unha actuaciónpreferencial neste eido identifi-cándoa como unha área específicadentro do deseño do Plan.

A delicada situación do rural ga-lego; perda e dispersión da pobo-ación, importante peso das per-soas maiores mesmo en situaciónde soidade e dependencia, esca-seza e escaso aproveitamento derecursos de ámbitos sociosanita-rios e educativos, entre outras,obriga a prestarlle unha especialatención a un sector escasamenterecoñecido, e pola contra, de es-pecial importancia na nosa cul-tura e identidade.

OBXECTIVOS DA ÁREA

6.1 Mellorar a calidade de vidadas familias, dotándoas dosequipamentos e servizosde apoio necesarios.

6.2 Dotar de mecanismos, con-cienciar e sensibilizar ás mu-lleres para que valoren o seutempo de ocio e disfrute per-soal, corresponsabilizandoaos homes no coidado dafamiliar e do fogar.

6.3 Promover a dinamización eparticipación das familias epersoas que as conformanna ordenación e organiza-ción da súa comunidade,así como na toma de deci-sións que lles afectan, pro-movendo a súa dinamiza-ción e implicación social.

PROGRAMA 13. MELLORA E DIFUSIÓNDOS RECURSOS ESERVIZOS EXISTENTES

ACCIÓNS:

13.1 Promoción dunha redesupramunicipal de servizose recursos para o coidado

IV PLAN 140708•:17x24 14/7/08 01:52 Página 74

e apoio a domicilio vin-culada ao Sistema Galegode Servizos da Igualdade edo Benestar.

Indicadores:

>> Número e tipoloxía deservizos creados.

>> Número de concellosimplicados.

>> Número de persoasdemandantes do servizo.

>> Número e perfil de persoasbeneficiarias do servizo.

Axentes implicados:


>> Consellería do Medio Rural.

>> Concellos.

13.2 Apoio á difusión dos pro-gramas de fomento das no-vas tecnoloxías nos fogarese nos espazos de encontrocomunitario (centros cul-turais, asociativos, etc).

Indicadores:

>> Número de acordos decolaboración asinados entreas institucións responsables.

>> Número de fogares conconexión a internet.

>> Número de centroscomunitarios con conexióna internet.

>> Número de computadorescon conexión a internet nas asociacións e centros comunitarios.

>> Número de actividadesofertadas dirixida á formación no manexonas novas tecnoloxías.

>> Número e perfil daspersoas participantes nasaccións formativas.

>> Evolución dos datos daEnquisa de Tecnoloxía dainformación nos fogares.

Axentes implicados:




PLAN DE ACCIÓN


75

IV PLAN 140708•:17x24 14/7/08 01:52 Página 75

13.3 Promoción e implanta-ción dunha rede de trans-porte regular adaptado ásnecesidades de mobili-dade das persoas benefi-ciarias e ás peculariedadesdo territorio.

Indicadores:

>> Número de liñas detransporte postas en marcha.

>> Número de autobuses,furgonetas ou calqueraoutro medio adaptadas áspersoas con discapacidade.

>> Número de prazas de transporte ofertadas.

>> Número de persoasusuarias.

Axentes implicados:


>> Consellería de PoliticaTerritorial, Obras Públicase Transporte.


PROGRAMA 14.CORRESPONSABILIDADE E VALORIZACIÓN DA FAMILIA

ACCIÓNS:

14.1 Realización de actividadesde fomento da correspon-sabilidade dirixidas ás aso-ciacións veciñais, ANPAs,e calquera outro colectivocon presencia social.

Indicadores:


>> Número de actividadesofertadas.

>> Número de actividadesdemandadas desde asasociacións e entidades civis.

>> Número de homesparticipantes nas actividades.

>> Variacións dos resultados da enquisa de Usos doTempo, e do estudo de Usos dos tempos e corresponsabilidade:prácticas, actitudes e valoracións.

PLAN DE ACCIÓN


76

IV PLAN 140708•:17x24 14/7/08 01:52 Página 76

Axentes implicados:



>> Concellos.

>> Colectivos e entidades sociais.

14.2 Realización de campañas desensibilización e fomentoda corresponsabilidade.

Indicadores:


>> Número de soportes(folletos, anuncios, etc)distribuídos ou emitidos.

>> Variacións dos resultadosda enquisa de Usos doTempo, e do estudo de Usos dos tempose corresponsabilidade:prácticas, actitudes e valoracións.

Axentes implicados:



14.3 Facer accesible, ao conxun-to do rural, os proxectosformativos e experienciasde fomento das habilidadeseducativas entre as familias.

Indicadores:


>> Número de participantes nas accións formativas.

>> Experiencias ou proxectos educativas xurdidos

>> Resultados das avaliaciónsdas accións.

Axentes implicados:




PLAN DE ACCIÓN


77

IV PLAN 140708•:17x24 14/7/08 01:52 Página 77

14.4 Extensión da rede de ser-vizos de información eatención ás mulleres, pro-movendo a implicacióndas entidades locais e co-lectivos de mulleres nasúa posta en marcha.

Indicadores:

>> Número de servizos creados.

>> Número de mulleresusuarias.

>> Ratio de cobertura sobre o total da poboaciónfeminina maior de 16 anos.

>> Número de proxectosemprendedores iniciadospor mulleres. Evolución.

>> Resultados da avaliación dopropio servizo.

Axentes implicados:



>> Concellos.

>> Colectivos de mulleres.

14.5 Programa de axudas paraa cobertura parcial dopermiso de conducir ásmulleres.

Indicadores:

>> Aprobación do programade axudas.

>> Cuantía destinada á liña de axudas.

>> Número de mulleresdemandantes.

>> Número de mulleresbeneficiarias.

>> Número de mulleres que aprobaron o permisode conducir.

Axentes implicados:



>> Asociacións e colectivos de mulleres.

PLAN DE ACCIÓN


78

IV PLAN 140708•:17x24 14/7/08 01:52 Página 78

PROGRAMA 15. PARTICIPACIÓN CIDADÁ E DINAMIZACIÓNCOMUNITARIA

ACCIÓNS:

15.1 Realización de campañasque poñan en valor o me-dio rural e as súas xentes.

Indicadores:


>> Número de soportes editados(folletos, anuncios, etc).

Axentes implicados:



15.2 Deseño dun programa deaxudas para o fomento doasociacionismo e promo-ción da participación dasmulleres e da mocidade noseu entorno comunitario.

Indicadores:

>> Aprobación da liña de axudas.

>> Número de proxectospresentados.

>> Número de proxectosexecutados.

>> Número de asociacións de mulleres constituídas.

>> Presenza das mulleres nos colectivos e entidades sociais.

>> Número de asociaciónsxuvenís constituídas.

>> Presenza de mozas e mozosnos colectivos e entidades sociais.

Axentes implicados:



>> Dirección Xeral deXuventude e Voluntariado.

PLAN DE ACCIÓN


79

IV PLAN 140708•:17x24 14/7/08 01:52 Página 79

15.3 Recuperación das infraes-truturas e espazos de en-contro (escolas unitarias,reitorais, etc) para a reali-zación de actividades cul-turais e solidarias, e dota-ción de profesionais endinamización comunitariapara a súa posta en marcha.

Indicadores:

>> Número de escolasrecuperadas.

>> Número de reitoraisrecuperadas.


>> Número de participantesnas actividades.

>> Número de profesionaiscontratados/as.

Axentes implicados:


>> Consellería do Medio Rural

15.4 Dar a coñecer, valorizar eintercambiar experienciasexitosas de dinamizacióncomunitaria no rural.

Indicadores:

>> Número de actividadesrealizadas.

>> Número de estudosdesenvoltos.

>> Número de espazos para o encontro

>> Número de experiencias dedinamización identificadas.

>> Novas experiencias postasen marcha.

Axentes implicados:

>> Secretaría Xeral da Igualdade.

>> Consellería de Medio Rural.

PLAN DE ACCIÓN


80

IV PLAN 140708•:17x24 14/7/08 01:52 Página 80

15.5 Ampliación e promocióndos Puntos de Informaciónaproveitando os espazoshabituais de reunión daspersoas (teleclubes, centrosde saúde, etc).

Indicadores:

>> Número de campañas de promoción deseñadas.

>> Número de novos Puntos de Encontro creados.

>> Número de actividadesrealizadas nos Puntos de Encontro.

>> Número de persoasusuarias/beneficiarias dasactividades.

Axentes implicados:

>> Secretaría Xeral da Igualdade.

>> Consellería de Medio Rural.


SEGUIMENTO EEXECUCIÒN DO PLAN

A posta en marcha do Plan, quegaranta en termos de efectividadee eficiencia, o conxunto de acciónse medidas que nel se recollen, pre-cisa da aposta decidida por partedo conxunto das administraciónspúblicas implicadas na súa execu-ción, encabezada pola SecretaríaXeral da Igualdade e do Benestar.É preciso pois articular todos osmecanismos de coordinación queposibiliten o seu cumprimento,dotándoos dos recursos económi-cos e técnicos precisos.

Moitas das accións aquí recollidaspretenden cumprir os obxectivosestablecidos noutros Plans secto-riais aprobados recentemente pologoberno galego. Neste sentido asaccións dirixidas á mellora da ca-lidade de vida das familias galegasresponden a unha lóxica de me-llora do benestar social.

Por outra banda cobran especialprotagonismo, igual que aconteceuno seu proceso de elaboración, asentidades e colectivos sociais, asícomo colexios profesionais que es-tán a traballar no ámbito da fami-lia, establecendo estruturas esta-

PLAN DE ACCIÓN


81

IV PLAN 140708•:17x24 14/7/08 01:52 Página 81

bles de seguimento e coordinacióndo Plan.

Ademais cómpre ter en conta asnovas tendencias e futuras deman-das que a nosa sociedade formula,polo que o Plan é unha ferramentade traballo, aberta e susceptible deadaptación a novos cambios.

>> Trasladar aos departamentos daAdministración autonómica,entidades locais e colectivos so-ciais as accións que se recollenno Plan.

>> Difusión do Plan a través da webda Secretaria Xeral da Igualdade.

>> Reformulación da normativareguladora do ObservatorioGalego da Familia, dotándoode maior operatividade para odesempeño das súas funciónsno desenvolvemento e execu-ción do Plan.

>> Constitución dunha Mesa decoordinación e seguimento doIV Plan Integral de Apoio ás Familias, así como daquelesespazos de traballo abertos áparticipación de colectivos e

profesionais, baixo a coordi-nación da Administración.

>> Deseño dunha liña de axudasdirixida á elaboración de Plansespecíficos de familia por partedas corporacións locais.

>> Reforzar a cooperación e coor-dinación administrativa entreos diferentes departamentosautonómicos e entre estes e osconcellos.

>> Mellora do sistema de infor-mación de axudas ofertadas po-las distintas administracións erevisión da documentación,para a súa mellor compresión,nunha linguaxe sinxela.

>> Constitución dun centro de in-vestigación e recursos que pro-mova a realización de estudos eproxectos dirixidos a coñecer asituación das familias galegas.

>> Realización de estudos sobreequipamentos urbanísticos eplanificación da cidades e vilasen función das necesidades dasfamilias e dos distintos colecti-vos sociais.

PLAN DE ACCIÓN


82

IV PLAN 140708•:17x24 14/7/08 01:52 Página 82

MESAS SECTORIAIS:

Secretaría Xeral da Igualdade:

Carme Adán VillamarínSecretaria da Igualdade.

Manuel Vila LópezSubdirección Xeral de Familia.

Pilar Pena CasasServizo de Infancia e Programas Especiais.

Eva Pérez TorreSubdirección Xeral de Familia.

CIDADANIA

Lucía Sánchez Canoura e Rosa Muñiz Castro

Mesa 1: Demografía e cambios estruturais

Federación Galega deAsociacións de Amas de Casa,Consumidores e Usuarios “Brétema”Rosa Celia Otero Raña, JosefinaVila Cabaleiro e Mª DoloresMoreno Souto

Colexio Oficial de Psicólogosde GaliciaRosa Álvarez Prada e ConcepciónFernández Fernández.

Centro de PlanificaciónFamiliar “Quérote” Noa Tilve Cabada

Federación Galega de Mulleres Rurais Marisa Diéguez

Consello da Avogacía GalegaSergio Aramburu e Luisa Pasín Mato

Asociación de MulleresSeparadas de GaliciaMaría Dolores Felípez Queiro

Asociación Galega de Pais e Nais separados/asAntonio Díaz Piñeiro e CarlosManuel Gayoso Marchante

Asociación prolactanciamaterna “Mámoa”Concha López

Asociación Gallega de Familias NumerosasJose Manuel Trigo Trigo

Sociedade Galega de Xeriatría e XerontoloxíaMiguel Ángel Vázquez

ANEXO


83

AnexoParticipantes no proceso de deseño do IV Plan de Apoio ás Familias

IV PLAN 140708•:17x24 14/7/08 01:52 Página 83

Galicia AcolleJesús Ribera

Consello de Colexios de Médicos de GaliciaLuís Campos Villarino

Sindicato Labrego GalegoAna Eiras

Mesa 2: Conciliación e xestión dos tempos

C.I.GMargarida Corral Sánchez

U.G.TCarme Brea Iglesias

CC.OOClara Gamarra

Centro Interdisciplinar de Investigacións Feministas e Estudos de Xénero (USC)Rita Radl Phillipp

Facultade de Filosofía (USC)María Xosé Agra

Confederación de Empresariosde GaliciaLaura Otero Rúa

Federación de Empresarias de GaliciaAna Val Dapena

Asociación de Mariscadoras a Pé de GaliciaNatalia Laíño e Manuel Maneiro

Mesa 3: Educación e familias

Facultade de Psicoloxía (USC)Agustín Dosil Maceiras

Colexio de Educadores e Educadoras Sociais de GaliciaEva López Soto e Laura Cruz López

Preescolar na CasaErmitas Fernández Fernández e Sara Paz Combarro

Asociación ArelaÁngel Martínez Puente

CONFAPA Olga Patiño Doval e Maria Luz Ulla Casanova

Nova Escola GalegaXosé Lastra Murais

ASPGMaría Xosé Bravo

ANEXO


84

IV PLAN 140708•:17x24 14/7/08 01:52 Página 84

Fundación Secretariado XitanoSusana Coro González

Sindicato Labrego GalegoIsabel Vilalba

Colexio Oficial de Psicólogosde GaliciaRosa Álvarez Prada

Asociación Galega deAdopcións InternacionaisEva García

Asociación Galega de Atención TemperáTeresa Busto

Mesa 4: Cooperación institucional e axentes sociais

Colexio Oficial de Diplomadosen Traballo Social e AsistentesSociais de GaliciaPilar Couce Freire

Consello Galego de EnfermeríaInés López Carral

Instituto de Desarrollo deIniciativas Sociais CaixanovaManuel Martínez Barreiro

Asociación de Mulleres AlecrínSilvia Pérez Freire

COGAMIJuani Tobío

CáritasJosé Pillado Montero

Federación de Asociacións de Xordos do País GalegoMaria Blanca Mallo García e Verónica Jorge Cambeiro

FEGAMPMaría Lamelas

AGADERBegoña Cereijo Silva

A totalidade das persoas queconformaron as Mesas detraballo foron entrevistadas, a través dun contacto persoalcon cada unha delas. A maiores,contactamos con outras persoase colectivos que, resultandotamén entrevistadas, nonpuideron asistir ás xuntanzas de traballo:

LEGAISErica Magdaleno Barreiro

Galicia AcolleAntonio Cepeda

ANEXO


85

IV PLAN 140708•:17x24 14/7/08 01:52 Página 85

CIGElvira Patiño Ortega

Federación de Empresarias de GaliciaRosa Rois

Asociación Arela Mayte Celeiro

Universidade de Santiago de CompostelaLois Ferradás

Asociación de Mulleres AlecrínAna María Miguez

Confederación Galega de Asociacións Veciñais Rosalíade CastroJosé Antonio Folgueira Madorro

Federación de Asociacións de Xordos do País GalegoTeresa López

Asociación de MulleresSeparadas de GaliciaMaría Dolores Felípez Queiro

Asociación Gallega de Familias NumerosasLuís Sánchez González

Participantes DELPHI:Eduardo Rego RodíguezProfesor titular de SocioloxíaUniversidade da Coruña

Coral Del Río OteroDepartamento de EconomíaAplicada. Universidade de Vigo

Andrés José Precedo LedoCatedrático de XeografíaUniversidade de Santiago de Compostela

Agustín Dosil MaceiraCatedrático de PsicoloxíaEvolutiva e EducaciónUniversidade de Santiago de Compostela

ANEXO


86

IV PLAN 140708•:17x24 14/7/08 01:52 Página 86

IV PLAN 140708•:17x24 14/7/08 01:52 Página 87

IV PLAN 140708•:17x24 14/7/08 01:52 Página 88

(IV PLAN 140708•:17x2 -...

Documents

Transcript of (IV PLAN 140708•:17x2 -...