INDARRAK

8
Indarrak Indarra gorputz baten pausagunea edo higidurea aldatzeko edo gorputz bat deformatzeko gai dana da. Hiru indar mota dagoz : intentsitatea eta iraupena . Deformazinoa Deformazinoak hiru mota dagoz : elastikoa, plastikoa eta zurruna . Elastikoa : Gorputz batek forma aldatzen dauanean gero bueltatu egiten da . Plastikoa : Plastilina doblatzen dozunean, ostabere doblatzen duzunean ostabere doa bere

Transcript of INDARRAK

Page 1: INDARRAK

IndarrakIndarra gorputz baten pausagunea edo higidurea aldatzeko edo gorputz bat deformatzeko gai dana da.

Hiru indar mota dagoz : intentsitatea eta iraupena .

Deformazinoa

Deformazinoak hiru mota dagoz : elastikoa, plastikoa eta zurruna .Elastikoa : Gorputz batek forma aldatzen dauanean gero bueltatu egiten da .

Plastikoa : Plastilina doblatzen dozunean, ostabere doblatzen duzunean ostabere doa bere

Page 2: INDARRAK

Zurruna: Indar asko egitean apurtu egiten dana da. Adibidez arkatza.

Austura atariaGorputz elastikoak eta plastikoak haustu egiten dira, horreetan egindako indarraren intentsitateak haustura ataria gainditzen badau. Hau da, ahustura ataria gorputzak gehiago tenkatun edo deformatu ezin daitekezan puntua da

Page 3: INDARRAK

Higidura aldaketa

Bi mota aldaketa dagoz: Pausagunea eta Mogimendua.

Pausagunean: gorputz bat geldirik dagoanean indar pixka bat ematean mogidu egiten da.

Mogimenduan: mogitzen dauan gauza indar pixka bat egitean aceleratu, frenatu edo norabidea aldatuko dau.

Azelerazinoa: denboraren eta abiaduraren arteko erlazinoa da.Abiadura acelerazinoaren ezaugarri on bat da.

Page 4: INDARRAK

Ikutuzko indarra

Liburu bat mogitzeko edo buztinez irudi bat maldatzeko, ezinbestekoa da ikutuzko indarra egitea; hau da idarra egiten dauan gorputzak eta indarrak eragiten deutsan gorputzak alkar ikutu behar dabe.

Adibidez: kanika bat botatean ikutuz mogitzen da. Hau da ikutuzko indarra.Eta kanika bat botatzen dogunean isotzatik arinago eta distantsia handiago egiten da kanika uraren gainean botatzean baino hau marruskadura indarra da.

Urrutiko indarrak

2 aldaketa mota dagoz : Magnetikoa eta Pisuduna.Eta beste 2 polo ere bai : Polo positiboa eta Polo negativoa.

Page 5: INDARRAK

Indar magnetikoek: Imanei eta hainbat motatako metalei eragiten deutsie; adibidez burdinari. Imanek substantzia metalikoak eta beste iman batzuk erakartzeko ahalmena daukie. Alde berezi bi daukielako gertatzen da ori. Lehen esan dodalez: Polo positiboa eta polo negatiboa.

Baina adibidez bi polo negatibo ez dira erakartzen ezta ere bi polo positivo baina polo negatiboa eta positbioa bai.

Pisua : Lurraren grabitateak eragiten dauan indarra da. Adibidez gu balantza bat eroaten badogu ilargira gitxiago pisatuko dogu. Ilargiaren grabitatea txikiagoa dalakon lurrarena baino.

Page 6: INDARRAK

Gorputz bat baskulan jarten dogunean, gorputz horren pisua neurtzen gagozala esan daiteke baina errealitatean gu gure gorputzaren masa neurtzen dogu baina kilogramotan.

Indarrak eta likidoak

Urmael batera adibidez harri bat botatzen badozu ondora doa baina makil bat botatzen badogu ez doa ondora.

Page 7: INDARRAK

Arkimedesen printzipioak

Bainuontzian sartzean, ur maileak igo egiten zan eta asko kostatzen zakola hankak ere sartzea. Beharrketa horretan oinarrituta, honango printzipio hau enuntziatu eban : Likidoak gainazalerantz bultzatzen dau likidoan murgildutako gorputza, gorputza likido horretan sartzean lekualdatutako likidoaren pisuaren indar berberaz.

Flotagarritasuna

Flotagarritasuna gorputz batek likido edo gas baten flotatzeko daukan ahalmena da. Objetuaren pisuaren eta likidoak gorputzri eragiten deutsan indarren edo bultzadearen araberakoa da.

Page 8: INDARRAK

Puxtarri bat urmael batera bota ezkero, zergaitik ondoratzen dan eta, ostera, harriz kargatutako burdinazko itsasontzi batek zergaitik flotatzen dauan azaltzen dau flotagarritasuna.Fluidoaren dentsitatea: izan ere, likidoa zenbat eta dentsoagoa izan, orduan eta handiagoa izango da bultzadea edo goranzko indarra.

Murgildutko gorputzaren bolumena, baina sekula ez osaera edo dentsitatea. Gorputz batek lekuz aldatzen dauan likido bolumena zenbat eta handiagoa izan, orduan eta indar handiagoa eragingo deutso likidoak gorputzari.