HIRIA ANTOLATZEKO PLAN OROKORRA herri... · 2013-12-11 · HIRI ANTOLATZEKO PLAN OROKORRA ARRATZU...

ARRATZUKO UDALA

HIRIA ANTOLATZEKO PLAN OROKORRA

PPLLAANNGGIINNTTZZAA AAUURRRREERRAAKKIINN EERRAALLDDAATTUUAA

MEMORIA

2011eko AZAROA

FEDERICO ARRUTI ALDAPE ETA OIHANA ARRUTI RUIZ ARKITEKTOAK

- PLANGINTZAREN AURRERAKINA -

ERALDATUA

HIRIA ANTOLATZEKO PLAN OROKORRA ARRATZU

HIRI ANTOLATZEKO PLAN OROKORRA ARRATZU

AURRERAKIN ERALDATUA 2011eko AZAROA

MEMORIA

AURKIBIDEA

IDATZIZKO DOKUMENTAZIOA

Memoriaren aurkibidea

1. AURREKARIAK ..............................................................................................................................1

1.1. IDAZLE-TALDEA...................................................................................................................1

1.2. INDARREAN DAGOEN UDAL-PLANGINTZA.......................................................................2

1.2.1. Arau Subsidiarioak...........................................................................................................2

1.2.2. Indarrean dauden arau subsidiarioen garapen-maila ......................................................8

1.3. GIZARTE- ETA HIRIGINTZA-ARLOKO AURREKARIAK....................................................12

1.3.1. Lurraldea ........................................................................................................................12

1.3.2. Gizartea..........................................................................................................................18

1.3.3. Hirigunea........................................................................................................................20

2. EUSKADIKO HIRIGINTZAKO LEGEDIA ETA LURRALDE-ANTOLAMENDUA........................26

2.1. ESTATUKO LEGEDIA.........................................................................................................26

2.2. EUSKAL AUTONOMIA-ERKIDEGOKO LEGEDIA..............................................................26

2.3. LURRALDEAREN ANTOLAMENDURAKO ARTEZPIDEAK (LAA).....................................27

2.4. GERNIKA-MARKINAKO ESKUALDE EGITURAKO LURRALDEAREN ZATIKO PLANA...29

2.5. LURRALDEAREN ARLOKO PLANAK (LAP) ......................................................................33

2.5.1. Bizkaiko Errepideen Lurraldearen Arloko Plana ............................................................33

2.5.2. Ekonomia Jardueretarako Lurzoru Publikoa eta Merkataritza Ekipamendua sortzeko

Lurraldearen Arloko Plana .............................................................................................33

2.5.3. EAEko Ibaien eta Erreken Ertzak Antolatzeko Lurraldearen Arloko Plana ...................35

2.5.4. EAEko Hezeguneen Lurraldearen Arloko Plana............................................................35

2.5.5. EAEko Kostaldea Babesteko eta Antolatzeko Lurraldearen Arloko Plana....................35

2.5.6. EAEko Kultura Ondareko Lurraldearen Arloko Plana....................................................36

2.5.7. EAEko Nekazaritza eta Basoak Antolatzeko Lurraldearen Arloko Plana......................40



MEMORIA

2.5.8. EAEko Etxebizitzen Sustapen Publikorako Lurzorua Antolatzeko Lurraldearen Arloko

Plana ..............................................................................................................................40

2.6. KONTUAN IZAN BEHARREKO BESTE PLAN EDO ARAU BATZUK.................................41

2.6.1. Urdaibaiko Biosfera Erreserbaren Erabilera eta Kudeaketa Arautzeko Egitamu Gidaria41

2.6.2. 2/1993 Foru Araua, Bizkaiko Errepideei buruzkoa ........................................................45

2.6.3. Uholdeei aurre egiteko osoko plana eta berrikusketen agiriak......................................45

2.6.4. Bizkaiko Bizikletaren Egitamua......................................................................................45

2.6.5. Bizkaiko Uri Hondakinak Kudeatzeko II. Plan Integrala 2005-2016 ..............................45

2.6.6. Euskadiko Lurzoru Kutsatuen Plana 2007-2012 ...........................................................45

2.6.7. Bizkaiko Lurralde Hornikuntza eta Saneamendurako Tokiko Plana..............................45

2.6.8. Bizkaiko Lurralde Historikoko fauna eta flora kudeatzeko planak .................................45

2.6.9. Klima Aldaketaren aurkako Euskal Plana......................................................................46

3. PLAN BERRIAREN IRIZPIDE ETA HELBURU OROKORRAK ..................................................47

3.1. HAUSNARKETA OROKORRAK .........................................................................................47

3.2. ANTOLAMENDUARI BURUZKO IRIZPIDEAK....................................................................47

3.3. INGURUNE FISIKOARI BURUZKO IRIZPIDEAK ...............................................................49

3.4. EKIPAMENDU SISTEMARI BURUZKO IRIZPIDEAK .........................................................49

3.5. ERABILERAK EZARTZEKO IRIZPIDEAK...........................................................................50

3.6. KUDEAKETARAKO IRIZPIDEAK........................................................................................50

4. HIRIA ANTOLATZEKO PLAN OROKORRAREN PROPOSAMEN OROKORRAK....................51

4.1. BERRIKUSKETAREN HELBURU OROKORRAK...............................................................51

4.1.1. Sistema orokorrak..........................................................................................................52

4.1.2. Berariazko babespeko eremuak ....................................................................................54

4.1.3. Babespeko eremuak ......................................................................................................54

4.1.4. Baldintzatzaile gainjarriak eta eraginak .........................................................................55

4.1.5. Hiriko erabileren eremuak..............................................................................................55

4.2. BERRIKUSKETAREN PROPOSAMEN OROKORRAK ......................................................56

4.2.1. Bideak eta komunikabideak ...........................................................................................56

4.2.2. Ekipamendua .................................................................................................................56



MEMORIA

4.2.3. Espazio libreak...............................................................................................................57

4.2.4. Bizitokitarako hazkundea ...............................................................................................59

4.2.5. Jarduera ekonomikoak...................................................................................................63

4.2.6. Ingurune fisikoa..............................................................................................................64

5. ONDORIOA ...................................................................................................................................65

DOKUMENTAZIO GRAFIKOA

1. AUKERA

O-1. LURZORUAREN SAILKAPENA ETA LURZORU URBANIZAEZINAREN KALIFIKAZIOA

...............................................................................................................................................E: 1/10.000

O-2a.LURRALDEAREN EGITURA OROKORRA ETA ORGANIKOA, SISTEMA OROKORRAK ETA

ERABILERA OROKORRAK ..................................................................................................E:1/10.000

O-2b.LURRALDEAREN EGITURA OROKORRA ETA ORGANIKOA, SISTEMA OROKORRAK ETA


2. AUKERA

O-1.LURZORUAREN SAILKAPENA ETA LURZORU URBANIZAEZINAREN KALIFIKAZIOA

...............................................................................................................................................E: 1/10.000

O-2a.LURRALDEAREN EGITURA OROKORRA ETA ORGANIKOA, SISTEMA OROKORRAK ETA


O-2b.LURRALDEAREN EGITURA OROKORRA ETA ORGANIKOA, SISTEMA OROKORRAK ETA




MEMORIA 1

1. AURREKARIAK

1.1. IDAZLE-TALDEA

Alkatetzaren 2009ko martxoaren 12ko ebazpenaren bidez, Arratzuko Udalak Arruti-Boyra Arkitektura

SLP izendatu zuen Hiria Antolatzeko Plan Orokorra idazteko lehiaketa publikoaren esleipendun.

Tokiko Gobernu Batzarraren erabaki horrekin bat, 2009ko apirilaren 16an, Arratzuko plangintza-arau

subsidiarioak berrikusteko dokumentua idazteko aholkularitza- eta laguntza-kontratu administratiboa

formalizatu zuten Josu Sabin Olano Irazabalek, Udaleko alkate lehendakaria den aldetik, eta

Federico Arruti Aldapek, Arruti-Boyra Arkitektura SLP merkataritza-sozietatearen izenean.

Duela gutxi, esleipena jaso zuen merkataritza sozietateak, planeamendua idaztearen ardura zuten

arkitektuei indibidualki, hau da, Federico Arruti Aldape eta Oihana Arruti Ruizi, planeamenduaren

ardura lagatzea erabaki zuen.

Hauek osatu dute diziplinarteko taldea:

• Arkitekturako talde teknikoa

Arkitekto hirigileak: Federico Arruti Aldape

Oihana Arruti Ruiz

Administraria: Vanesa Pino Moreno

• Aholkularitza juridikoa

Abokatuak: Joseba de Beristain y Eguía

Ibane de Beristain Morán



MEMORIA 2

1.2. INDARREAN DAGOEN UDAL-PLANGINTZA

2004ko maiatzaren 22an ezarritako arau subsidiarioak dira Arratzuko plangintzaren sorburua, eta

Arratzu Gernika-Lumoko Udaletik bereizi eta udalerri independente bihurtu zenean idatzi zituzten

arauok.

Udalerriak bere arauak izan zitzan eta Gernika-Lumokoen mendean egon ez zedin idatzi zituzten

arau subsidiarioak.

1.2.1. Arau Subsidiarioak

2004ko otsailaren 17ko 250/2004 Foru Aginduaren bitartez onartu zituzten behin betiko, eta 2004ko

urriaren 1eko Bizkaiko Aldizkari Ofizialean argitaratu zuten haiei buruzko hirigintzako araudia.

Guztira, 9,86 km2 neurtzen du Arratzuk eta, 2001ean, 381 biztanle zituen.

1.2.1.1. Helburuen laburpena

Hauek dira hiri-antolamendurako plan orokor honen bidez berrikusten ari garen plangintzaren

helburu orokorrak, alegia, indarrean dauden arau subsidiarioenak:

Helburu eta irizpide orokorrak

- Urdaibaiko Biosfera Erreserbaren Erabilera eta Kudeaketa Arautzeko Egitamu Gidariak lurzoru

urbanizaezintzat kalifikatzen dituen lurren mugak berrestea, haiek babestu eta antolatzeko,

baliabide naturalak eta, bereziki, nekazaritzako, abeltzaintzako, basogintzako, arrain-

hazkuntzako, ehizako… baliabideak zaindu eta hobetzeko eta interes natural, zientifiko, historiko

edo kultural handiko eremuak babesteko.

- Landa-lurzoru edo lurzoru urbanizaezinean esku hartzea, biztanleria-guneak definitzeko bakarrik;

zehazki, biztanleria-guneen perimetroa mugatzea, Urdaibaiko Biosfera Erreserbaren Erabilera

eta Kudeaketa Arautzeko Egitamu Gidariak ezartzen dituen xedapenekin bat, eta haien azalera

izan dezaketen hazkundera eta zabalkundera berregokitzea, Urdaibaiko Biosfera Erreserbaren

Erabilera eta Kudeaketa Arautzeko Egitamu Gidariak ez baititu mugatzen.

- Zehaztea zer lur programatu behar diren herriaren garapen-prozesua gauzatzeko, sistema

orokorrak burutzeko eta urbanizazio-lanak eta eraikuntzak eta instalazioak eraikitzeko lanak

egiteko.



MEMORIA 3

- Bide-azpiegituren (bai eskualdekoen, bai udalerriko eta auzoetakoen) hobekuntza proposatzea,

udalerriaren eta eskualdearen arteko eta auzoen arteko lotura fisikoak eguneratzeko eta auzo-

bideen oinarrizko egitura formalizatzeko, nekazaritzarako, abeltzaintzarako eta basogintzarako

eremuak zentzuz ustiatze aldera.

- Biztanleria-guneetako lurren zatiketa arrazionalizatzeko neurriak hartzea, lurzoru-motaren eta

finkatu nahi den gune-motaren arabera, Urdaibaiko Biosfera Erreserbaren Erabilera eta

Kudeaketa Arautzeko Egitamu Gidariko IX. tituluan oinarrituta.

- Hiri-lurrak formalizatzea, egungo ezaugarri tipologikoak eta eraikuntza- eta ingurumen-arloko

ezaugarriak nabarmenki aldatu gabe, errentarik txikieneko biztanleentzako eta gazteentzako

babespeko edo itunpeko etxebizitzak kokatu ahal izateko, Loiola eta Belendiz guneetan nagusiki.

Helburu eta irizpide espezifikoak

a. Kokalekuak

- Halako hiri-egitura duten edo hiri-lurrak mugatuta dituzten eremuak formalizatzea eta zehaztea.

- Biztanleria-guneak eratzen dituzten eremuak formalizatzea eta zehaztea. Haien izaera eta

zehaztapen espezifikoak, gutxieneko azalera, eraikigarritasuna, eraikuntza-motak definitzea.

- Landako egungo biztanleria-guneak sendotzea eta haien garapen-prozesuari bide ematea, batez

ere barne-hazkundea ahalbidetu dezaketen zabalkunde-eremuen bidez, eta guneok gutxieneko

ekipamenduaz eta zerbitzuez hornitzea, bizitza pribaturako zein gizartearen elkarbizitzarako.

- Hiri-lurren zein egungo biztanleria-guneen landako izaerari eta haiek osatzen dituzten

elementuen inbariante morfologikoei, tipologikoei eta eszenikoei eta ingurumen-arloko

inbarianteei eustea.

- Loiola eta Belendiz udalerriko balizko hiri-lurtzat hartzea, Loiolako administrazioaren eta

zerbitzuen zentraltasuna eta Belendizen garapen kontrolatua formalizatzeko.

- Bigarren edo hirugarren sektoreko jarduera ekonomikoak hartzeko lurrak kalifikatzeari uko

egitea, jarduerok Gernikan koka daitezkeelakoan, baina hiri-lurretan gutxieneko zerbitzuak

antolatzea, merkataritzarako eta zerbitzuetarako.

- Biztanleria-guneetan bisitariak hartzeko eraikuntzak (hotelak, landetxeak, ostatuak,

askaldegiak…) kokatzeari bide ematea, Urdaibaiko Biosfera Erreserbaren Erabilera eta

Kudeaketa Arautzeko Egitamu Gidariko zehaztapenei jarraituz.



MEMORIA 4

- Egungo guneei eta are aurriei lehentasuna ematea eraikuntza berrien aurretik, baita ordenantzen

eta hirigintzako araudiaren esparruan ere, egungo eraikuntza-parkea lehengoratzeko.

- Loiolako eta Belendizko hiri-lurretako egikaritze-unitateak zehaztea, babespeko edo diruz

lagundutako etxebizitzak kokatzeko.

- Baserria sendotzea, eraikuntza-mota historiko eta adierazgarria baita herri honetan, eta

baserririk esanguratsuenen aurretiko katalogoa prestatzea, udalerriaren ondare historikoa

eratzen baitute.

- Egungo eraikuntza historikoak, dorretxeak, elizak, ermitak eta jauregitxoak desagerpenetik edo

suntsipenetik babestea eta haien inbentarioa prestatzea, dagozkion instantzia administratiboei

(Urdaibaiko Patronatuari, Kultura Sailari edo Foru Aldundiari, eta abarri) helarazteko.

b. Azpiegiturak eta ekipamendua

- Hiri-lurrak eta biztanleria-guneak zeharkatzen dituen eskualdeko bide-sarea egokitzea eta

oinezkoak ibili ahal izateko bazterbide-pasabideak formalizatzea.

- Eskualdeko saretik auzo-bideetara sartzeko bideak egokitzea eta bihurguneak, aldatsak,

seinaleak… erregularizatzea.

- Auzo-bideak erabileraren eta zirkulazioaren arabera eta zerbitzatzen dituzten eremuen arabera

arrazionalizatzea eta sailkatzea.

- Edateko ura banatzeko sarearen hartuneak, banaketa eta erregularizazioa eguneratzea eta

hobetzea.

- Hiri-lurrak eta biztanleria-guneak ur beltzak saneatzeko sareaz hornitzea eta isuriak arazteko

beharrezko neurriak hartzea.

- Hiri-lurretan eta biztanleria-guneetan argiteria-sare publiko zehatza formalizatzea.

- Hiri-lurrak Lurzoruari buruzko Legeak eta Plangintza Araudiak zehazten dituen ekipamenduaz

eta zerbitzuez hornitzea eta biztanleria-guneak gutxieneko gizarte-ekipamenduaz eta espazio

libreez hornitzea.

- Herriko parkea eta gizarte-, administrazio- eta laguntza-ekipamendua Loiolan kokatzea, han

baitago gehienbat, eta haren zentraltasuna sendotzea.



MEMORIA 5

c. Plangintza

- Zehaztapen arin eta argiak ezartzen dituzten, kudeatu egin daitezkeen, eremu homogeneo

txikiak mugatzen dituzten, ahal duten neurrian lurrak berriz zatitzeko espedienteak saihesten

dituzten eta zuzenean esku hartzeko bide ematen duten arau subsidiarioak prestatzea.

- Hiri-lurrak biztanleria-guneen arabera programatzea, kokaleku berriak hartzeko moduko lurrak

dituzten guneak modu jasangarrian hazteko eta halakorik egin ezin dutenen hazkundea

mugatzeko.

- Loiolako eta Belendizko hiri-lurrek, barne-hazkundeaz gain, biztanleria-guneek hartu ezin duten

hazkundea hartzea.

Helburu horietan oinarritu zen behin betiko onartutako arau subsidiarioei buruzko dokumentua, eta

biztanleen eta elkarteen hausnarketetara eta iradokizunetara egokitu zen. Irizpide eta helburu hauek

ezartzen ditu indarrean dauden arau subsidiarioei buruzko memoriak:

Hiria diseinatzeko oinarrizko irizpideak eta helburuak

- Ahalik eta kostu sozial txikienean kolektiboarentzako ahalik eta etekin handiena lortzea, eta

interes publikoei lehentasuna ematea pribatuen aurretik, proposatutako hiri-egitura eta bizitoki-

motak eremu eta eraikuntza publikoak zuzen planifikatzearen emaitza izan daitezen, hiri-bilbea

antolatzeko eta egituratzeko elementuak baitira.

- Egungo lur-baliabideen okupazioa eta erabilera arrazionalizatzea, hiriko eremua Loiolako

bilbearekin eta udalerriaren izaerarekin bat datozen proportzio espazialeko eraikuntza publikoen

eta pribatuen multzotzat diseinatuz eta eszenografia egoki, duin eta orekatuari eusten eta hura

osatzen saiatuz, halako bizi-kalitatea sortu ahal izateko.

- Proposatutako egituraren esparruan lehengoratu egin daitezkeen egungo hiri-bideen hobekuntza

proposatzea eta haien izaera tradizionalari eustea.

- Ezaugarri egokiko hiri-bide berriak definitzea, egungoak osatzeko eta haietako arazoak nolabait

konpontzeko, eta eremu batetik bestera joateko arazoak konpontzen saiatzea.

- Komunikabide-sarea, udalerriko bide-sarea, aparkalekuen hornikuntza eta oinezkoentzako

bideak behar bezala konpontzea, udalerrian kokatuta eta kokatzeko dagoen biztanleria kontuan

hartuz.

- Hiriko instalazioen eskasia konpontzea eta eguneratzea eta instalaziook neurri onargarrian

urbanizatzea.



MEMORIA 6

Lurraldea antolatzeko oinarrizko irizpideak eta helburuak

- Urdaibaiko Biosfera Erreserbaren Erabilera eta Kudeaketa Arautzeko Egitamu Gidariko

zehaztapenek lurzoru urbanizaezintzat kalifikatzen dituzten lurrak mugatzea, haiek babestu eta

antolatzeko, baliabide naturalak eta, bereziki, nekazaritzako, abeltzaintzako, basogintzako…

baliabideak zaindu eta hobetzeko eta interes natural, zientifiko, historiko edo kultural handiko

eremuak babesteko.

- Lurren oinarrizko erabilera proposatzea eta lurraldearen eta herriaren garapenari eusteko

egokiak diren zehaztea.

- Landa-lurzoruko eremurik esanguratsuenak kalifikatzeko beharrezko zehaztapenak ezartzea,

horiek lurzoru arruntetik bereiztea eta haietan ezar daitezkeen erabilerak eta jarduerak

definitzea, ikuspegi ekonomikotik, sozialetik eta ekologikotik izan ditzaketen balioak berpizteko,

Urdaibaiko Biosfera Erreserbaren Erabilera eta Kudeaketa Arautzeko Egitamu Gidariak lurzoru

urbanizaezinari buruz ezartzen dituen zehaztapenekin bat.

- Bide-azpiegiturak (bai eskualdekoak, bai auzoetako eta udalerrikoak) hobetzea, udalerriaren eta

Busturialdearen arteko eta guneen arteko lotura hobetzeko, eta oinarrizko bide-egitura

formalizatzea.

1.2.1.2. Indarrean dauden arau subsidiarioen eskaintzaren laburpena

Arau subsidiarioekin bat, hazkunde berrien eskaintza bizitokitarako bakarrik da, eta Loiolako hiri-

lurretan eta lurzoru urbanizaezinean mugatutako landaguneetan gauzatu daiteke.

Bizitokitarako hiri-lurra. Gaur egun finkatuta dauden eremuek eta halako hiri-egitura baten

antolamendua osatzeko beharrezko eremuek osatzen dute. Hauek dira zehaztapenak:

ETXEBIZITZAK EREMUA AZALERA EGUNGOAK HAZKUNDEAREN

ONDOKOAK GUZTIRA DENTSITATEA

(etx./ha)

UE-1 8.298 0 7 7 8,44 UE-2 5.149 0 16 16 31,08 UE-3 7.945 0 12 12 15,10 UE-4 15.322 1 8 9 5,87 UE-5 2.249 0 2 2 8,89 SUC-6 7.443 11 1 12 16,12 UE-7 8.975 1 5 6 6,69 UE-8 8.191 2 6 9 10,99 GUZTIRA 63.572 16 57 73 11,48



MEMORIA 7

Horietan guztietan lursail berri bakoitzean gehienez egin daitezkeen etxebizitzen kopurua aztertu

dugu, kontuan izanik familia bakarrarentzako etxebizitza egiteko gutxieneko lursaila 1.000 m2-koa

dela eta bi familiarentzako etxebizitza egiteko gutxieneko lursaila 1.500 m2-koa dela, UE-2 eta UE-3

egikaritze-unitateetan izan ezik; hain zuzen ere, UE-2 eta UE-3 unitateak finkatzeko, babespeko lau

etxebizitzako eraikinak egingo dira lursail bakoitzean.

Biztanleria-gunea. Bakartuta zeuden eraikuntzak berez elkartu diren eta arau subsidiarioek

halakotzat hartzen dituzten multzo honetako lurrek eratzen dute. Bost biztanleria-gune kalifikatzen

dituzte arau subsidiarioek, eta hauek dira bosten ezaugarriak:

GUNEA AZALERA, GUZTIRA AZALERA PUBLIKOA LURSAIL PRIBATUEN AZALERA

Zabala-Belendiz 114.408 18.186 96.221 Gorozika 172.848 8.788 164.060 Elexalde 58.260 12.284 45.976 Barrutia 67.995 31.217 36.778 Uarka 52.534 10.939 41.595 GUZTIRA 446.045 81.414 384.631

Bizitokitarako erabilera orokorra bakarrik hartzen badugu kontuan, taula hau ateratzen da:

BIZITOKITARAKO LURSAILEN KOPURUA

BIZITOKITARAKO ERAIKINEN KOPURUA

ETXEBIZITZEN KOPURUA GUNEA

AZALERA PRIBATUA

(ha) ERAIKITAKOAK ERAIKIGARRIAK EGUNGOAK BERRIAK EGUNGOAK BERRIAK

DENTSITATEA (etx./ha)

(*) Zabala-Belendiz 9,72 17 8 18 8 22 8 2,62

Gorozika 16,41 14 12 15 12 15 12 1,56 Elexalde 4,60 6 6 6 6 8 6 2,40 Barrutia 3,68 6 4 6 4 7 4 1,62 Uarka 4,16 9 4 10 4 13 4 3,24 GUZTIRA 38,46 52 34 55 34 65 34 2,10

(*) Gunearen azalera osoaren arabera kalkulatu dugu dentsitatea, ekipamenduaren eta bideen

azalera kontuan izanik.

1.2.1.3. Lurzoru urbanizaezinaren babesa

Indarrean dauden arau subsidiarioek lurzoru urbanizaezintzat hartzen dituzte Urdaibaiko Biosfera

Erreserbaren Erabilera eta Kudeaketa Arautzeko Egitamu Gidariak definitzen dituen mugen barneko

lurrak.



MEMORIA 8

1.2.2. Indarrean dauden arau subsidiarioen garapen-maila

Oro har, nabarmentzekoa da bizitokitarako kalifikatutako guneetako arau subsidiarioak ez direla

espero bezainbeste garatu, ez Loiolako hiri-lurretan mugatutako egikaritze-unitateetan, ez

landaguneetan.

Indarrean dauden arau subsidiarioen kudeaketa-maila analizatzeko, Loiolako hiri-lurretako eta

lurzoru urbanizaezinean mugatutako biztanleria-guneetako edo landaguneetako eskaintza bereiziko

ditugu arau subsidiarioen eskaintzaren barnean.

Loiolako hiri-lurrak

Indarrean dauden arau subsidiarioek zortzi egikaritze-unitate txiki mugatzen dituzte Loiolako hiri-

lurretan. Seguru asko, kudeatzen errazagoak izateko moduan ezartzen dituzte egikaritze-unitateen

mugak, eta horrexegatik dira txikiak batzuk; hau da, unitate bakoitak jabe asko ez izateko. Egiaz,

ordea, ez da ia ezer kudeatu, eta izandako garapena Arratzuko Udalaren sustapenari esker jazo da

neurri handi batean. Egikaritze-unitate batzuk oso txikiak dira eta ez dute ematen etxebizitza berriak

sortzeko aukerarik eta, horregatik, zailak dira kudeatzen. Berrikuspen honetan kontuan izango ditugu

Loiolako hiriguneak izandako garapena eta egikaritze-unitate gehienetan ezer garatu ez izana eragin

duten arrazoiak, hiri-lurrak modu egokiagoan kudeatzeko moduan berrantolatzeko.

Jarraian, banan-banan, egikaritze-unitateak aztertuko ditugu, Loiolako hirigunea zenbateraino garatu

den zehazteko, eta garapen txikiaren arrazoiak azaltzen saiatuko gara.

EU-1 Ez da batere garatu.

Egikaritze-unitate honetan zazpi etxebizitza berri egitea proposatu zuten: familia

bakarrarentzako bat eta bi familiarentzako hiru. Proposatutako antolamendua ez dator bat

gaur egun indarrean dagoen hirigintzako araudiarekin, ez gutxieneko eraikigarritasunaren

ikuspegitik, ez lagatzeko zuzkiduraren ikuspegitik. Beharrezkoa da unitatea berrantolatu eta

eraikigarritasuna handitzea.

EU-2 Etxebizitzak egiteko lanak ez dira hasi, baina urbanizazio-proiektua behin-behinean onartu

dute, eta, horrenbestez, pentsatzekoa da kudeaketa eta eraikuntza-lanak Hiria Antolatzeko

Plan Orokorra idatzi bitartean amaituko direla. Lau bloketan banatutako 16 etxebizitza berri

egitea proposatu zuten egikaritze-unitate honetan, eta lankidetza-hitzarmena sinatu zuten

Bizkailur sozietatearekin, etxebizitza batzuk araubide tasatuaren pekoak izan daitezen.

EU-3 Kudeaketa-lanak eta etxebizitzen eraikuntza-lanak amaituta daude, eta, gainera, espazio

libre lotuen sistema orokorra urbanizatuta dago. 12 etxebizitza eraiki dituzte, hiru bloketan

banatuta.



MEMORIA 9

EU-4 Antolamendu xehatua aldatu egin da, xehetasun-azterketa baten bidez. Dagoeneko,

egikaritze-unitate honi buruzko xehetasun-azterketa bideratu da.

Xehetasun-azterketak espazio libreen hornikuntza aldatzen eta etxebizitzen kopurua

murrizten du. Horretarako, bi familiarentzako proiektatutako eraikuntza bat kentzen du, eta

egikaritze-unitatean dagoen baserriari lotzen dio hari dagokion azalera.

Egikaritze unitatea garatzen ari da, errepartzelazio eta urbanizazio proiektuak tramitatzen ari

direlarik.

EU-5 Ez da garatu.

Ez da egikaritze-unitate bat eratzeko behar adina handia. Arau subsidiarioekin bat, bi

etxebizitza eraiki daitezke egikaritze-unitate honetan. Aurrerakinak, berriz, unitatea

hornitzeko lanak egitea proposatzen du; izan ere, esan bezala, unitate hau ez da legediak

ezartzen dituen lagapenak betetzeko behar adinakoa.

EU-6 Ez da garatu.

Arau subsidiarioekin bat, etxebizitza bakarra eraiki daiteke egikaritze-unitate honetan. Egiaz,

hiri-lur finkatuek osatzen dute unitatea, eta etxebizitza bat eraiki daiteke hutsik dagoen

orubean. Horretarako, baina, ez da beharrezkoa egikaritze-unitate bat mugatzea.

EU-7 Ez da garatu, eta ez dute hirigintzako inongo espedienterik bideratu ere egin.

Egikaritze-unitate honetan bada, interes arkitektonikoa dela medio, babestu beharrekoa den

eraikuntza bat (Loiolako etxetzarra), eta bi eraikuntza berri egitea da proposamena. Arau

subsidiarioek, berriz, bost etxebizitza berri egitea xedatzen dute.

Egun, kalera (Udalak hirigunean eskuratutako foru-errepidera) ematen duen unitatearen

aurrealdea urbanizatuta dago, eta zintarriak jarri dituzte espaloietan eta dagozkion hiriko

instalazioak paratu dituzte.

EU-8 Ez da garatzen hasi.

Arau subsidiarioek gaur egun dauden hiru eraikuntza sartzen dituzte egikaritze-unitate honen

mugen barnean, eta beste hiru (guztira, sei etxebizitza gehiago) egitea proposatzen dute.

Unitatearen mugek arazoak dakartzate, unitateak lursail finkatuak eta lursail eraikigarriak

hartzen baititu barnean eta, gainera, atzeko kale berri bat sortzea baitakar; kalea, ordea, ez

da beharrezkoa eraikuntzek funtzionatzeko, eta egikaritze-unitatea urbanizatzeko lanak

garestitzea dakar.



MEMORIA 10

Laburbilduz, egikaritze-unitate bakarra dago guztiz garatuta, eta beste bi kudeatzen ari dira.

Mugatutako zortzi unitateetan bost, berriz, ez dira aldatu. Unitateak kudeatzeko sumatu ditugun

zailtasunak direla medio, hiri-lurrak berrantolatzea eta egikaritze-unitateen mugak berriz ezartzea

proposatuko dugu berrikuspen honetan, zuzkidura egokia sortzeko behar adina handiak izan

daitezen unitateak. Halaber, hiri-lur finkatuetako orube hutsetan eraikitzeko aukera aztertuko dugu,

eta, horretarako, zuzenean jarduteko eta zuzkidura-jarduerak egiteko orubeak mugatzea. Bestalde,

aipatzekoa da eraikuntzako parametroak Lurzoruari eta hirigintzari buruzko ekainaren 30eko 2/2006

Legera egokitu behar direla eta, horren ondorioz, gutxieneko eraikigarritasunak 0,25 m²/m²-koa izan

behar duela.

Lurzoru urbanizaezina. Landaguneak

Landaguneei dagokienez, aipatzekoa da bakar bat ere ez dela garatu osorik. Indarrean dauden arau

subsidiarioek bost landagune bereizten dituzte: Barrutia, Uarka, Belendiz, Gorozika eta Elexalde.

Jarraian, Arratzuko landaguneetako eraikigarritasuna zehaztuko dugu:

Barrutia________Aurrez egindako sei eraikuntza (zazpi etxebizitza)

Aurrez ikusitako lau etxebizitza berri

Uarka _________Aurrez egindako hamar eraikuntza (13 etxebizitza)

Aurrez ikusitako lau etxebizitza berri

Belendiz _______Aurrez egindako 18 eraikuntza (22 etxebizitza)

Aurrez ikusitako zortzi etxebizitza berri

Gorozika _______Aurrez egindako 14 eraikuntza (15 etxebizitza)

Aurrez ikusitako 12 etxebizitza berri

Egin zitezkeen 12 etxebizitzetatik bi egin dituzte Gorozikan.

Elexalde _______Aurrez egindako 7 baserri (8 etxebizitza)

Aurrez ikusitako sei etxebizitza berri



MEMORIA 11

Barrutia landaguneari buruzko Ekipamendu Plan Berezia bideratzen ari dira, eta udalaz gaindiko

ekipamendu-sistema orokor berria sortzea xedatzen du planak, suhiltzaile-etxea eta ezintasunen bat

duten pertsonentzako egoitza bat hartzeko. Gaur egun, Barrutiako ikastetxea dago landagune

horretan, eta hura ere udalaz gaindikoa da.

Laburbilduz, landaguneetan egin zitezkeen etxebizitzetan bi bakarrik egin dituzte, eta, hortaz, berriz

aztertu beharko ditugu landaguneak, 2/2006 Legeak eta Lurzoruari eta Hirigintzari buruzko ekainaren

30eko 2/2006 Legea garatzen duten premiazko neurriei buruzko 105/2008 Dekretuak ezartzen

dituzten baldintzak betetzen dituzten egiaztatu, eta eraikigarritasun berria ezarri.



MEMORIA 12

1.3. GIZARTE- ETA HIRIGINTZA-ARLOKO AURREKARIAK

Hainbat ondorio atera ditugu aurreko atalen analisitik, eta horiek izango dira plangintzaren

aurrerakina prestatzeko oinarria.

Hiru gaitan bana ditzakegu ondoriook:

1.3.1.Lurraldea.

1.3.2.Gizartea.

1.3.3.Hiriko ingurunea.

Bada laugarren gai bat, INDARREAN DAUDEN ARAU SUBSIDIARIOAK, aurreko kapituluan

landutakoa, eta hari buruzko ondorioek osatzen dute Arratzuko hirigintzaren antolamenduari buruzko

etorkizunerako proposamena egiteko beharrezko informazioa.

1.3.1. Lurraldea

Iparraldean, Kortezubi du mugakide Arratzuk; hegoaldean, Ajangiz eta Mendata; ekialdean, Nabarniz

eta Mendata; eta, mendebaldean, Forua eta Gernika-Lumo.

Lurraldea aztertzen badugu, lehenengo ondorio interesgarria da Arratzu Urdaibaiko Biosfera

Erreserbaren barnean dagoela eta, hortaz, Urdaibaiko Biosfera Erreserbaren Erabilera eta

Kudeaketa Arautzeko Egitamu Gidariak erabat arautzen duela udalerriko lurzoru urbanizaezina;

lurzoru-mota horretan mugatzen dituen eremuen babes-maila ezartzen du Egitamu Gidariak.

Gernika eta Markina arteko eskualdeko BI-2224 errepideak eta Gernika eta Nabarniz arteko BI-3242

errepideak osatzen duten sarearen inguruan egituratuta dago lurraldea nagusiki. Hurrenez hurren,

Uarka, Loiola eta Elexalde biztanleria-guneak eta Uarka eta Belendiz biztanleria-guneak lotzen

dituzte BI-2224 eta BI-3242 errepideek, eta beste barrutiak lotzen dituzten hainbat auzo-bide sortzen

dira haietatik: BI-2224 errepidetik, Gorozika lotzen duena, eta BI-3242 errepidetik, Zabala eta

Barrutia lotzen dituena.

Gernika eta Lekeitio arteko BI-639 eskualde-errepideak udalerriarekiko tangentea eratzen du, eta

Barrutia gunera darama.

Ikuspegi fisikotik, Golako ibaiaren haran estuaren eta urak hara isurtzen dituzten erreken arro txikien

gainean hazi da udalerria; arro horien artean, nabarmentzekoak dira Txarkoeta errekarena –Loiola

zeharkatzen du Txarkoetak– eta Urukulu errekarena –Belendiz zeharkatzen du Urukuluk–.



MEMORIA 13

Ibaiak Uarkan Urukulu errekaren urak hartu ondoren, zabaldu egiten da Golako ibaiaren harana, eta

ibar zabal bat eratzen du, ibaia Mundakako itsasadarrean Errenteriatik hurbil itsasoratzen den

lekuraino.

Hori dela eta, gorabeheratsua da lurraldea, eta erabilera nagusirako (mendia eta baso bazter utzirik,

nekazaritzarako) antolatuta daude kokalekuak.

Landako egitura argia du Arratzuk, hainbat gunetan oinarritutakoa, eta gune bat ere ez zaie

gailentzen besteei: Barrutia, Zabala-Belendiz, Uarka, Gorozika, Loiola eta Elexalde. Lehenak

nekazaritzaren ikuspegitik dira garrantzitsuak, eta bigarrenak, berriz, adierazpen-balioaren

ikuspegitik.

Paisaiaren ikuspegitik, paisaia natural itzela eratzen du Arratzuk. Osotasunaren barnean –dena da

interesgarria–, hauek nabarmendu ditzakegu: Golako harana; Mendatako eta Arratzuko udal-

barrutien artean, Elexalde hegoaldeko hariztia eta ibai gaineko harrizko zubia; Gorozika gaina; San

Lorentzo ermitaren ingurua; Lorentane baserriaren ingurua eta hango arte izugarria; eta Golako

ibaiaren ubidea.

Zalantzarik gabe, atal honetan aipamen berezia egin behar dugu bertako zuhaitzei buruz,

ezinbestekoak baitira paisaia kontserbatzeko.



MEMORIA 14

Urdaibaiko Biosfera Erreserbaren Erabilera eta Kudeaketa Arautzeko Egitamu Gidariak hainbat

babes-maila ezartzen ditu lurzoru urbanizaezinean, lurzoruaren ezaugarrien arabera. Arratzun,

zehazki, babes-maila eta kategoria hauek finkatzen ditu:

a) Berariazko babespeko eremuak

• C.1. Mundakako itsasadarrak eratzen dituen alde submarealak –udalerriaren ekialdeko

mugan dago Mundakako itsasadarra–

• YA. Aire zabaleko aztarnategiak

Aztarnategiak azaleratu diren lurrek eratzen dituzte, Nabarnizekiko eta Mendatarekiko

mugan, eta nabarmentzekoa da Arrolako aztarnategia.

b) Babespeko eremuak

• P.1. Landaretzadun edo landaretzarik gabeko lokatzaz eta padura-aldeez osatutako

marearteko aldeak edo alde supramarealak

Itsasadarraren eta Gernika, Arteaga eta Lekeitio arteko BI-638 errepidearen arteko lurrak

dira.

• P.4. Itsasbazterraren, erreka-ertzen eta natura, paisaia eta historia aldetik garrantzi handia

duen babespeko aldea

Ibaiak eta errekak babesteko perimetroak dira, lurrazaleko urak babesteko perimetroen

baliokideak, eta EAEko Ibaien eta Erreken Ertzak Antolatzeko Lurraldearen Arloko Planak

ezartzen dituen erretiroak aplikatuz mugatu ohi dira.

• P.6. Paisaiaren aldetik zaurgarritasun handikoak diren lurraldeen babespeko aldea

Udalerriko leku garaietako lurrak dira, Barrutia iparraldekoak eta Uarka hegoaldekoak

funtsean.

• Ж – Historia, arte, kultura eta paisaia aldetik garrantzitsuak diren eraikinak, instalazioak eta

multzoak



MEMORIA 15

c) Nekazaritza-garrantziko eremuak

• A.1. Ibarrak

Golako ibaiaren Barrutia ondoko eta Belendiz errekaren Uarka ondoko ibarrak dira.

• A.2. Akuiferoen gaineko nekazaritza-garrantziko aldea

Ibarraren eta Kortezubi arteko lurren arteko Barrutiako lurzoruak eratzen du.

• A.3. Nekazaritza-garrantziko aldea

Belendiz errekaren iparraldean errekak Golako ibaiarekin bat egiten duen lekuko lurrek,

Belendiz errekaren hegoaldeko Belendiz ingurukoek, Golako ibaiaren bazterreko Loiolako

hirigunearen inguruko hainbat lur txikik eta Zubiarte eta Larruzeta erreken arteko lurrek

eratzen dute.

d) Baso-eremuak

• F.1. Higadura-arrisku moderatuko aldea

Kantitatearen ikuspegitik, udalerrian garrantzi gehien duen kategoria da, eta udalerriaren

ekialdeko erdialdeko lur asko hartzen ditu barnean.

• F.2. Higadura-arrisku oso handiko aldea

Ubideen ondoan basogintzarako erabiltzen diren hainbat lur txikik osatzen dute kategoria

hau.

e) Landa-lur arrunteko eremuak

• LLA – Landa-lur arrunta

Landaguneen eta hiri-lurren arteko lurrak dira, eta ez daude berariaz babestuta eta ez

dute nekazaritzarako garrantzirik.

f) Biztanlegune-eremuak

• Landaguneak



MEMORIA 16

Hainbat landagune aipatzen dituzte arau subsidiarioek, baina aldaketak proposatuko

ditugu aurrerakin honetan, proposatuko dugun antolamenduari buruzko atalean azalduko

ditugun arrazoiak direla medio.

Jarraian, labur-labur, plangintzaren aurrerakinak finkatu nahi dituen landaguneak

deskribatuko ditugu.

Elexalde

Parrokia-elizaren ondoan dago, Gernika eta Markina arteko errepidetik eta Golako ibaitik

hurbil, udal-barrutiaren hego-mendebaldeko muturrean.

Gune garrantzitsua da udalerrian, parrokia-eliza han dagoela eta. Haren inguruan,

kokaleku hauek daude:

- Bederatzi eraikin-unitate. Hiru baserriak dira; bat, eliza; lau, eraikin bakartuak; eta bat,

hilerria.

- Mota edo erabilerari dagokionez, bi ekipamendu-unitate, bizitoki-industria bat eta sei

bizitoki bakartu.

- Zortzi etxebizitza-unitate. Lau ohiko etxebizitza dira eta beteta daude, eta beste lau

sasoikoak dira eta hutsik daude.



MEMORIA 17

Gorozika

Udal-barrutiaren erdialdean dago, Barroeta hegoaldean, Loiola iparraldean, Zubiate

ekialdean eta Monte mendebaldean.

Gernika eta Markina arteko errepidetik eta Belendiztik abiatzen dira sarbideak, eta

kokaleku hauek daude haietan:

- 16 eraikin-unitate. 13 baserriak dira; bat, nekazaritzako eraikuntza; bat, txaleta; eta

bat, ermita.

- Mota edo erabilerari dagokionez, 11 bizitoki bakartu, nekazaritzako lau bizitoki eta

ekipamendu-unitate bat.

- 15 etxebizitza-unitate. 11 ohiko etxebizitza dira eta beteta daude, eta beste lau

sasoikoak dira eta hutsik daude.

Uarka

Gernika eta Markina arteko eta Gernika eta Nabarniz arteko eskualdeko errepideen

arteko bidegurutzean dago.

Kokaleku hauek daude gune honetan:

- 11 eraikin-unitate. Zazpi baserriak dira; hiru, eraikin bakartuak; eta bat, txaleta.

- Mota edo erabilerari dagokionez, 10 bizitoki bakartu, eta industria bat.

- 13 etxebizitza-unitate. 12 ohiko etxebizitza dira eta beteta daude, eta bestea sasoikoa

da eta hutsik dago.

Aurreko kategoriek ez ezik, oroitidazki honetako 1.3.3. atalean aztertuko dugun hiriguneak ere

osatzen du lurraldea.



MEMORIA 18

1.3.2. Gizartea

Populazioa

Ikuspegi demografikotik, populazioaren hazkunde negatiboa da Arratzuren ezaugarri nagusia:

1940an 832 biztanle zituen, eta 1994an, berriz, 399. Berriki kaleratutako datuen arabera, populazioa

381 biztanlekoa zen 2001ean; 2003an, 363koa; 2005ean, 346koa; 2007an, 353koa; eta gaur egun,

384koa.

Biztanleriaren 1940tik aurrerako etengabeko hazkunde horren arrazoi nagusia da Gernika eta

Bizkaiko gainerako industria-guneak erakargarriagoak izatea nekazari-herriak (hala nola Arratzu)

baino, eskualdearen bereizgarri bat (Ameriketako Estatu Batuetarako eta Australiarako emigrazioa)

alde batera utzita.

Adineko biztanleria handiagoa da biztanleria gaztea baino.

Gainera, populazioaren erdia baino gehiago jardunean ez dagoen biztanleria da, nahiz eta

etxebizitza gehienetan badiren biztanleria horren zati handi batek lantzen dituen baratzeak.

Eraikuntza gehienak landakoak dira. Guztira, 182 etxebizitza daude udalerrian: 48 hutsik daude, eta

73 gutxienez 1950 aurreko baserriak dira.

Ekoizpen-sektoreak

Jarduerei dagokienez, badago datu nabarmengarri bat: udalerria landakoa da argi eta garbi, baina

biztanleria aktiboaren heren bat baino gutxiago (udalerriko biztanleriaren %11,68) jarduten da

nekazaritzan eta abeltzaintzan.

Biztanle gehienak industrian edo zerbitzu-sektorean jarduten dira, Gernikan nagusiki.

- Lehen, bigarren eta hirugarren sektoreko jarduna

Arratzuk landako egitura du nagusiki. Lurralde-egitura ez da aldatu azken hamar urteotan, eta bi

gune nagusi daude: Loiola eta Belendiz. Bietako batek ere ez du lortu egiazko hiri-eredurik osatzea,

eta landako egitura dute oraindik. Hasieratik sortu zen egitura horren funtsa, eta bilakaera historikoak

jarraipena eman dio.

Horrenbestez, hainbat biztanleria-gune txikik egituratzen dute udalerria eta, funtsean, eskualdeko

errepideen edo haietatik sortzen diren auzo-bideen luzetara daude guneok.

Gernika eta Ibartxu arteko BI-2224 errepidean Uarka, Loiola eta Elexalde daude, eta handik hurbil,

Gorozika eta Zubiate auzo sakabanatua.



MEMORIA 19

Uarka eta Nabarniz arteko BI-3242 errepidean Zabala-Belendiz dago.

Gernika eta Lekeitio arteko BI-638 errepidean Barrutia dago. Arratzuko eta Kortezubiko landako

eraikuntzek eta eskualdeko lanbide-heziketako ikastetxeak eratzen dute Barrutia.

Kokalekuaren antolamenduaren ikuspegitik, gune anitzeko egitura du udalerriak. Guneok landakoak

dira nagusiki, eta bakar batean ere ez da sumatzen egiazko hiri-eredurik. Baliteke Loiolak landako

hiri-egituraren antza izatea, baina, funtsean, udal-ekipamendua, eskola zaharrak eta frontoia han

daudelako eta plaza bat dagoelako gertatzen da hori.

9,86 km2-ko azalera du udalerriak eta, lurzoruaren erabileraren ikuspegitik, nekazaritzako,

abeltzaintzako eta basogintzako herria da funtsean: lehen sektorerako erabiltzen da lurraldearen

%98.

Erabilera horren barnean, basogintza nabarmentzen da, asko nabarmendu ere. 603,20 ha-ko

azalera dute basoek, eta pinudiak dira gehienbat.

Larreak eta laborantza-lurrak ere garrantzitsuak dira, eta 295,60 ha-ko azalera dute guztira.

Azkenaldian, aipatzekoa izan da fruta-arbolen (batez ere, kiwien) sail handiak landatu dituztela

Golako ibaiaren inguruan eta urloetan eta hainbat labore hazten hasi direla plastikopean.

Abeltzaintzak garrantzi ekonomikoa du lehen sektorearen barnean, baina, basoen eta laborantza-

lurren aldean, ez du hartzen leku asko.

Bigarren sektoreak ez du presentziarik ia: zenbait lantegi eta Golako ibaiak Uarka auzoan egiten

duen jauzian dagoen ekoizpen hidroelektrikoko zentral bat besterik ez.

Azkenik, hirugarren sektoreak badu garrantzia esparru publikoan, lanbide-heziketako ikastetxe bat

baitago udallerrian (Barrutian), baina esparru pribatuan oso-oso garrantzi txikia du: bi taberna

besterik ez dago hirugarren sektorearen barnean; oro har, haietan elkartzen dira herritarrak.



MEMORIA 20

1.3.3. Hirigunea

Arratzuko hirigunea gutxi garatuta dago, udalerri osoaren egitura landakoa baita funtsean.

Nolanahi ere, udalerriko bi biztanleria-gunetan (zehazki, Loiolan eta Belendizen) hiri-zerbitzuak eta

ekipamendua daude, eta hirigunetzat hartuko ditugu horregatik. Horrenbestez, bi hiri-lur mugatuko

ditugu plangintzaren aurrerakin honetan: Loiola –indarrean dauden arau subsidiarioek hirigunetzat

hartzen dute– eta Belendiz –indarrean dauden arau subsidiarioek landagunetzat hartzen dute–.

Loiola

Gernika eta Markina arteko errepidean dago, udal-barrutiaren hego-mendebaldean, Golako ibaiak

Txarkueta errekarekin bat egiten duen lekutik hurbil.

Gunerik garrantzitsuena da, han baitaude udaletxea, eskola zaharrak, frontoia, plaza… eta haien

inguruan kokatu baitira bizitoki berriak.

Hots, Loiolako hirigunean dago udal-ekipamendu gehiena.

Indarrean dauden arau subsidiarioek hainbat egikaritze-unitate bereizten dituzte Loiola barnean, eta,

unitate horietako bat kudeatzearen ondorioz, ikuspegi tipologikotik udalerriko lehen etxebizitza

kolektibo direnak sortu dira.

Ekipamendua Loiolan dagoela baliatuz eta indarrean dauden arau subsidiarioen irizpideari jarraituz,

Planean hainbat egikaritze-unitate bereiziko ditu Loiola barnean, hirigunea trinkotzeko eta hirigunea

udalerriko gune guztiak erakartzeko moduan zentralizatzeko.



MEMORIA 21

Zabala-Belendiz

Udalerriaren iparraldean dago, eta Kortezubi du mugakide iparraldean.

Gernika eta Nabarniz arteko errepidean dago, ibaiaren hegoaldetik (Belediztik) ibaiaren iparraldera

(Zabalara) artean hegoaldera ematen duen mendi-hegal batean. Auzo-bideen sare txiki bat dago

gunean, eta haien inguruan daude kokalekuak.

Aipatutako errepideak egituratzen du gunea, eta errepide bazterrean daude ekipamendu-sistema

orokorrak eta espazio libreenak.

Indarrean dauden arau subsidiarioek landagunetzat hartzen dute Zabala-Belendiz, baina hiri-lur

izateko baldintzak betetzen ditu guneak. Gainera, gunearen entitatea eta etxebizitza-kopurua

kontuan izanik, komeni da Arratzuko beste hirigune bat izan dadin Zabala-Belendiz.

Bi gune horiek osatzen dute Arratzuko hirigunea, eta bizitokitarako erabiltzen dira biak nabarmenki.

Aipatzekoa da Uarka landagunean jarduera ekonomikoetarako bi lursail daudela, udalerriko bakarrak

ia.

Barrutia gunea ere aztertuko dugu atal honetan. Indarrean dauden arau subsidiarioek landagunetzat

kalifikatzen dute Barrutia, baina plangintzaren aurrerakinaren proposamena da udalaz gaindiko

ekipamendu-sistema orokor handi bat sortzea eta landagunea suntsitzea, ez baititu betetzen 2/2006

Legeko 29. artikuluak (landaguneen kalifikazioari buruzkoak) ezartzen dituen baldintzak.



MEMORIA 22

Batetik, Barrutiako lanbide-heziketako ikastetxeak eta, bestetik, eskualdeko suhiltzaile-etxea eta

ezintasunen bat duten pertsonentzako laguntza-zentro eta egoitza hartuko dituzten lurrek eratzen

dute ekipamendu-sistema orokor hori, eta atal honetan aipatu dugu, lurzoru urbanizaezinean egonda

ere, lurzorua ez delako erabiltzen nekazaritzarako. Alde horretatik, lehen esan bezala, ekipamendu-

plan berezi bat bideratzen ari dira, aipatutako sistema orokorrak antolatzeko.

Komunikabideak

Eskualdeko errepideek eta auzo-bideek osatzen dute udalerriko bide-sarea, berez ez baitago hiriko

sarerik.

Eskualdeko errepide hauek zeharkatzen dute udalerria:

a) Gernika eta Ibartxu arteko BI-2224 errepidea Errenteriako mugatik dator eta, Uarkan, Loiolan eta

Elexalden barrena, Mendatarantz doa.

b) BI-3242 errepidea aurreko errepidetik abiatzen da, Uarkatik, eta, Zabala-Belendizen barrena,

Nabarnizera doa.

c) Gernika, Arteaga eta Lekeitio arteko BI-638 errepidea Barrutiatik igarotzen da eta Kortezubirantz

doa.

Aipatutako errepideek ez ezik, asfaltatutako hainbat bidek ere daramate udalerriko eraikuntza

gehienetara: auzo edo gune guztietara eta landako ia eraikuntza edo baserri guztietara daramate

bideok. Halaber, lurrezko hainbat bide daude, hala nola San Lorenzo, San Pedro eta San Emeterio

eta San Zeledonio ermitetara eta Goikoetxe, Arratzu-Errota, etab. baserrietara daramatenak.

Aipatzekoa da BI-2224 eta BI-3242 errepideen arteko elkargunea dela konplexuena, bihurgunea

eratzen duela eta.

Bideei dagokienez, aipatzekoa da, bide batzuen estutasuna alde batera utzita, errepideetan sartzeko

bideetako ikuspen eskasa dela arazo nagusia.



MEMORIA 23

Etxebizitza

Esan bezala, Arratzuko etxebizitzak landakoak dira gehienbat, eta 1950 aurreko baserriek udalerriko

etxebizitzen erdia baino gehiago osatzen dute.

Ezaugarri hori dela medio, etxebizitzak lurzoru urbanizaezinean sakabanatuta daude. Orobat,

landaguneen eta Belendizko eta Loiolako hiri-lurren inguruan metatuta daude etxebizitzak.

Etxebizitza kolektiboa duela gutxi sortu da udalerrian, Loiolako hirigunean zehazki, eta lau

etxebizitzako bloke txikietan sortu da, haien bolumena inguruko eraikuntzekin bat etortzeko.

Komunitatearentzako ekipamendua

Komunitatearentzako ekipamendu-maila ona du Arratzuk, bai udal-ekipamenduaren ikuspegitik, bai

udalaz gaindikoaren ikuspegitik.

Ekipamenduaren barnean, aipatzekoa da Barrutiako lanbide-heziketako ikastetxea, eskualde osoko

ikasleak hartzen baititu. Gernikako saihesbidetik eta Gernika, Arteaga eta Lekeitio arteko errepidetik

zuzenean hel daiteke hara eta, horregatik, interesgarria izan daiteke udalaz gaindiko sistema orokor

berriak kokatzea inguruan. Ildo horretan, Barrutiako Plan Berezia prestatzen ari dira eta, haren bidez,

suhiltzaile-etxea eta ezintasunen bat duten pertsonentzako egoitza kokatu nahi dituzte han, lanbide-

heziketako ikastetxearen parean.



MEMORIA 24

Plangintzaren proposamena da ekipamendu-sistema orokor handi bat kokatzea, errepidearen alde

bietako lurrak eta aipatutako erabilerak biltzeko.



MEMORIA 25

Hau da udalerriko (bai hiri-lurretako, bai lurzoru urbanizaezineko) ekipamendutarako sistema

orokorren zerrenda:

SGDC _______ Irakaskuntza-sistema orokorra

Barrutiako lanbide-heziketako ikastetxea eta udal-eskolak

SGDP _______ Kirol-sistema orokorra

Udal-frontoia eta probalekua

SGAD _______ Administrazio-sistema orokorra

Udaletxea

SGCE _______ Hilerri-sistema orokorra

Elexalde

SGLC-1______ Aisialdirako eta kultura-gaietarako sistema orokorra

Loiolako eskola zaharrak

SGLC-2______ Aisialdirako eta kultura-gaietarako sistema orokorra

Belendiz

SGRL _______ Erlijio-sistema orokorra

San Tomas eliza Elexalde

San Pelaio eliza Belendiz

Santamaine ermita Gorozika

San Emeterio eta San Zeledonio ermita Barrutia

San Lorentzo ermita Zabala

San Pedro ermita

Gainera, espazio libreen eta instalazioen hainbat sistema orokor daude udalerrian. Oroitidazki

honetako antolamenduari buruzko atalean azalduko ditugu.

Atal honetan, aipatzekoa da Arratzuko Udalak frontoiaren eta udaletxearen ondoko eraikuntza

eskuratu duela eta udalerriko ekipamendu-eskaintza osatzeko erabili nahi duela.



MEMORIA 26

2. EUSKADIKO HIRIGINTZAKO LEGEDIA ETA LURRALDE-ANTOLAMENDUA

2.1. ESTATUKO LEGEDIA

Lurzoruari buruzko Legearen testu bateratua onartzeko ekainaren 20ko Legegintzako 2/2008 Errege

Dekretuak eratzen du egungo lege-esparrua; Espainiako Aldizkari Ofizialaren 154. zenbakian

argitaratu zuten 2/2008 Dekretua, 2008ko ekainaren 26an.

Halaber, Lurzoruaren araubideari eta hiri-antolamenduari buruzko Legearen testu bateratuaren

barnean indarrean dauden artikuluak bete behar ditugu; ekainaren 26ko Legegintzako 1/1992 Errege

Dekretu bidez onartu zuten testu hori.

2.2. EUSKAL AUTONOMIA-ERKIDEGOKO LEGEDIA

Euskal Autonomia Erkidegoan, Lurzoruari eta hirigintzari buruzko ekainaren 30eko 2/2006 Legea eta

Lurzoruari eta hirigintzari buruzko ekainaren 30eko 2/2006 Legea garatzen duten premiazko neurriei

buruzko ekainaren 3ko 105/2008 Dekretua dira erreferentziazko arauak.

Aurrerakin hau prestatu dugu Lurzoruari eta hirigintzari buruzko ekainaren 30eko 2/2006 Legeko

87.1. artikuluak ezartzen duen helbururako, eta Udalbatzari helarazi diogu, kontuan har dezan eta

aipatutako lege-testuko 90.3. artikuluak xedatzen duena bete dezan; alegia, bi hilabetez gutxienez,

aurrerakina jendaurrean jartzea erabaki dezan, iradokizunak eta beste aukera batzuk aurkeztu ahal

izateko.

Antolamenduaren irizpideak, helburuak, aukerak eta proposamen orokorrak zehazten ditu

dokumentuak, eta, hartara, datozen urteotan Arratzuren hirigintzako garapena zuzenduko duen Hiria

Antolatzeko Plan Orokorra egiten lagundu ahal izango dute dagozkien herritarrek, nolanahiko

elkarteek eta, oro har, herritarrek.

Hasierako diagnostikoa egiteko oinarria da Plan Orokorraren aurrerakina, eta haren helburua da

ahalik eta eztabaida zabalena sustatzea herriaren eraikuntzan parte hartzen duten eragile guztien

artean eta, hiriaren kalitatearen arabera, herria gozatzen edo sufritzen duten herritarren artean.

Eragile batzuek eta besteek kontrako interesak dituzte askotan, eta, haien arteko eztabaida sustatuz,

argituko dugu hirigintzako zer garapen-eredu onartu behar duen Udalbatzak, interes orokorraren

azken bermatzailea den aldetik.



MEMORIA 27

2/2006 Legeko 90.4. artikuluak dioenez, “jendaurreko erakustaldiaren eta herritarren eta erakundeen

parte-hartzearen emaitzak aztertuta, udalak plan orokorra idazteko oinarrizko irizpide eta helburuak

zehaztuko ditu”.

Hortaz, hasierako faseak gainditzeko eta etorkizunean prestatu beharreko dokumentua interes

publikoaren alde egiteko proposamenik onena egitera bideratzeko, jendaurrean jarri behar da Plan

Orokorraren aurrerapena.

Ingurumenaren gaineko eraginaren baterako ebaluazio-prozedura arautzen duen uztailaren 22ko

183/2003 Dekretuak ezartzen duenez, “xedapen honen aplikazio-eremua Euskal Herriko Ingurumena

babesteko Lege Orokorraren I A) Eranskinean zerrendatutako plan eta programak dira. Planen eta

programen aldaketei dagokienez eta aipatutako I A) Eranskin horretan ezarritakoa betez, lurzoru

urbanizaezinari dagozkion urbanizazio-planen aldaketa guztiei ingurumenaren gaineko eraginaren

baterako ebaluazioa egin behar zaie”.

Dekretuko 3. artikuluko 3. atalak, berriz, zehazten du “adierazitako planen lehen formulazioa nahiz

haien berrazterketa” daudela prozedura aplikatzeko esparruen artean; hain zuzen ere, halakoak dira

Hiria antolatzeko plan orokorrak.

Horrenbestez, ingurumenaren gaineko eraginaren baterako ebaluazioa erantsi diogu aurrerakin honi,

eta, Lurzoruari eta hirigintzari buruzko ekainaren 30eko 2/2006 Legeko 90.3. artikuluak ezartzen

duenarekin bat, jendaurrean egongo dira bi dokumentuok. Hartara, herritarrek hiri-antolamenduaren

fase honetan parte hartzeko eta informazioa eta publizitatea izateko irizpidea betetzea ziurtatuko

dugu.

Herriaren hainbat hazkunde-eredu proposatzen ditu dokumentuak, udalerriarentzako egokiena

aukeratzeko.

2.3. LURRALDEAREN ANTOLAMENDURAKO ARTEZPIDEAK (LAA)

Otsailaren 11ko 28/1997 Dekretuaren bidez onartu zituzten Euskal Autonomia Erkidegoko

lurraldearen antolamendurako artezpideak, eta lurzoruaren araubideari buruzko legediak xedatzen

dituen antolamendu-planak eta lurraldea antolatzeko gainerako tresnak prestatzeko erreferentziazko

esparrua osatzen dute.

Artezpideek eskualdea finkatzen dute lurraldea antolatzeko esparrutzat eta, guri dagokigunez,

Gernika-Markinako Eskualde Egitura mugatzen dute, eskualderako proposamenak egiteko esparru

egokia delakoan.



MEMORIA 28

LAAek berek diotenez, irizpide “funtzionalen” arabera mugatu behar dira eremuak, eta dagozkien

eskualde-buruek eta haien eragin-esparruaren barnean dauden udalerriek eratu behar dituzte.

Lurraldeko eskualde-egiturak behar bezala mugatzeko eta egituratzeko, baldintza hauek bete behar

dira:

- Halako homogeneotasun geografikoa izan behar da.

- Hirigune batek edo gehiagok inguru geografikoko udalerrien gainetik egon behar dute.

- Osagarritasuna izan behar da, elkarrekiko barne-harremana egon behar da kanpoaldearekiko harremana baino gehiago.

Premisa horrekin bat, lurraldea zenbat eskualde-egituratan banatuta dagoen, hainbat antolamendu-

eredu proposatzen dituzte LAAek. Alde horretatik, Gernika-Markinako Eskualde Egituraren barnean

dago Arratzu.

Eskualde-egitura bakoitzaren barnean, Euskal Herriko lurralde-antolakuntzari buruzko 4/1990

Legeko 6.5. artikuluarekin bat, lurraldearen zatiko plana idatzi behar da, hauek finkatzeko: lurraldea

antolatzeko irizpide espezifikoak, azpiegitura handietarako edo ekipamendu orokorrerako espazio

egokiak, lehengoratu edo berritu beharreko eremuak eta bizitokitarako edo jarduera

ekonomikoetarako lurzoru-beharrak.

LAAen aurreikuspenekin bat, aurrerapen-fasean dago Gernika-Markinako Eskualde Egiturako

Lurraldearen Zatiko Plana idazteko prozesua.

Hartaz arituko gara hurrengo atalean, Arratzun duen eraginaren eta Arratzuri buruzko zehaztapenen

ikuspegitik betiere.



MEMORIA 29

2.4. GERNIKA-MARKINAKO ESKUALDE EGITURAKO LURRALDEAREN ZATIKO PLANA

2011 urteko abenduaren 27an hasierako onespena jaso zuen Gernika-Markinako Eskualde

Egiturako Lurraldearen Zatiko Plana. 2002ko otsailean idatzi zuten dokumentua, eta onartzeko dago.

Jarraian, Arratzun eragina duten irizpideak eta zehaztapenak azalduko ditugu, baina, hala eta guztiz

ere, kontuan izan beharra dago lehenengo fasean dagoela dokumentua eta litekeena dela ondoko

faseetan funtsezko aldaketak izatea.

Lurralderako proiektu jasangarria zehazten du Gernika-Markinako Eskualde Egiturako Lurraldearen

Zatiko Planak, eta lurraldea antolatzeko eta egituratzeko oinarrizko elementuak finkatzea du helburu,

arloko eta udaletako plangintzak egiteko gainerako tresnen erreferente bihurtzeko Plana.

Dokumentuaren sarrerak berak dioenez, zera da Gernika-Markinako Eskualde Egiturako

Lurraldearen Zatiko Plana:

1. Lurraldea egituratzeko tresna, inbertitzaile pribatuen eta publikoen artean itundutakoa,

helburutzat duena garapen jasangarria izateko aukerak sustatzea eta eskualde-egituran

ingurumen-, gizarte- eta ekonomia-arloan dauden desorekak zuzentzea.

2. Eskualde Egiturarako ikuspegi finantzariotik bideragarria izatea eta finkatzen dituen

helburuen artean arau koordinatuak ezartzea bateratzen duen proiektu bat prestatzeko

jarraibidea.

3. Gizarte-, ekonomia- eta administrazio-arloko indar guztien adostasuna, konpromisoa eta

parte-hartzea lortzeko prozedura, helburu komuna lortzea duena xedetzat.

Hiru fasek osatzen dute Lurraldearen Zatiko Plana idazteko prozesua:

- - I. fasea Metodologia, lurralde-informazioa eta diagnostiko orokorra

- - II. fasea Lurralde-eredua: aurrerapena

- - III. fasea Gernika-Markinako Eskualde Egiturako Lurraldearen Zatiko Plana

Bigarren fasean gaude gu, aurrerapen-fasean.

Gai hauek hartzen ditu kontuan Lurraldearen Zatiko Planak proposatzen duen lurralde-ereduak:

- Ingurune naturala eta landako ingurunea.



MEMORIA 30

- Kokaleku-sistema, bizitokitarako lurzoru-beharraren eta etxebizitza-beharraren ebaluazioa.

- Azpiegiturak garatzeko irizpideak eta gomendioak.

- Ekipamenduaren banaketa orekatua.

- Ekonomia eta gizartea garatzeko ereduaren aldaketa.

Nabarmendu beharra dago Gernika-Markinako Eskualde Egituran eta Urdaibaiko Biosfera

Erreserbaren mugen barnean dagoela Arratzu, eta, hortaz, Urdaibaiko Biosfera Erreserbaren

Erabilera eta Kudeaketa Arautzeko Egitamu Gidariak (Erreserbako lanak arautzeko planak) eragina

duela han.

Atzera egiteko joera du Gernika-Markinako Eskualde Egiturako biztanleriak, eta badira 500 biztanle

baino gutxiago dituzten udalerriak, baita 1.000 baino gutxiago dituztenak ere. Hala ere, badira

10.000 biztanle baino gehiago dituzten hiru udalerri ere, eta horrek guztiak desoreka sortzen du

biztanleriaren banaketa espazialean.

Biztanleria nahiko sakabanatuta dago Eskualde Egituran; leku jakin batzuetan oso metatuta dago,

eta ahulaldi demografiko nabarmengarria dago lurraldearen zatirik handienean.

500 biztanle baino gutxiago dituen udalerrietako bat da Arratzu, eta biztanle-kopurua atzera egiten

ari da. Lurraldearen Zatiko Planak azpimarratzen du garrantzi handikoa dela baserriak Arratzu

inguruan metatzea eta, bestalde, barnealdeko landagune txikitzat hartzen du Arratzu.

Lurraldearen Zatiko Planak lau eragin-eremu bereizten ditu Gernika-Markinako Eskualde Egiturako

lurraldearen egituran: Bermeo, Gernika-Lumo, Markina-Xemein eta Ondarroa. Alde horretatik,

bigarren eremuaren barnean kokatzen du Arratzu, hau da, Gernika-Lumoren eraginaren pean.

Lurraldearen Zatiko Planak 2. helburuko landako eremutzat hartzen du Arratzu.

Udalerriotan, nekazaritzan diharduen biztanleria-tasa %16koa da.

Bi ezaugarri komun dituzte 2. helburuko landako eremuek:

- Despopulatzea (32 bizt./km2).

- Zahartze-tasa handia (%24k, > 65 urte).

Baserri askok nekazaritzan eta abeltzaintzan jarduteari utzi diote, eta arazoak ekarri ditu horrek. Izan

ere, haien lurrak ezin dira beste batzuekin elkartu eta merkatu-ekonomian sartu, lurra sustatzeak eta

lursailen zatikatzeak lurrak eskualdatzea eta nekazari gazteak lanean hastea galarazten baitute.



MEMORIA 31

Intsinis pinuaz (Pinus radiata espezieaz) osatutako basoak nabarmentzen ditu Lurraldearen Zatiko

Planak, baserrietako betiko basoak ordezkatu baitituzte. Horixe gertatu da Arratzuko eta Nabarnizko

mendietan; Belenda, Zubieta eta Gastiburu ibaien isurialdeetan eta ibaiarteetan –Golako ibaira

isurtzen dira ibaiok–; eta Golako ibaiaren erdi- eta goi-haranean.

Laborantzari dagokionez, Lurraldearen Zatiko Planak dio kiwi-sailak landatu dituztela azken 15

urteotan Golako ibaiaren behe-haranean, kalitateko eta ondo drainatutako lurretan.

Orobat, belardiak, Urdaibaiko landazabaleko belazeak nabarmentzen ditu Lurraldearen Zatiko

Planak, eta hainbat udalerritakoak azpimarratzen ditu bereziki, hala nola Arratzukoak.

Landako kokalekuz osatutako udalerria da Arratzu, eta Elexalde auzoko nekazaritzaren eta

abeltzaintzaren bizitasuna nabarmentzen du.

Urdaibai hegoaldeko landazabal izeneko lurralde-unitatearen barnean dago Arratzu, eta estuarioko

munduaren berezitasunaren eta Eskualde Egituraren hegoaldeko zerrenda osoan nagusi diren

mendien eta haranen arteko trantsizioa adierazten du unitate horrek.

Kokalekuen hazkunde-ereduari dagokionez, Lurraldearen Zatiko Planak xedatzen du etxebizitzak

lurraldean kabitzeko arrazoizko ahalmenaren eta udalerriaren hiri-egituraren ondorioen araberakoa

izan behar duela bizitokien kopuruak. Halaber, aipatzen du landaguneen ezaugarri morfologikoei

eusten eta turistak erakartzeko ahalmena areagotzen ahalegindu behar dugula, bideak eta

ekipamendua hobetuz.

Bizitokien hazkundeari buruzko atalean, lurraldearen antolamendurako artezpideek ezartzen

dutenaren antzeko metodologia proposatzen du Lurraldearen Zatiko Planak, eta lau osagai hartzen

ditu oinarritzat:

1. Ereduaren Hazkunde Selektiboa (A)

2. Barneko Orekatzea (B)

3. Beharrizan Endogenoak (C)

4. Bigarren etxebizitza (D)

Konkretuki, Arratzurako LAPk honako hazkundea proposatzen du:

1. Ereduaren Hazkunde Selektiboa.- A Osagaia.

LAPak ez du horrelakorik aurrikusten.



MEMORIA 32

2. Barneko Orekatzea.- B Osagaia.

Eskualde barruko etxebizitza beharrizanen orekatzeari dagokion koefizientea da. Beste

herrietako gabezia konpontzeko harrera funtzioa egin dezaketen herriak zehazten dira.

Arratzurako, hurrengo 16 urteetan 15 etxebizitza berri planteatzen dira.

3. Beharrizan Endogenoak.- C Osagaia.

Familien bataz besteko tamainua txikitzearen ondorioz udalerri bakoitzean sortzen den

etxebizitza beharrizana zehazten du osagai honek. Populazioa mantenduta ere familien

tamainua txikitzearen ondorioz etzebizitza berriak beharko dira. Familien bataz besteko

tamainuaren txikitze hau 2007 eta 2023 urteen artean, urteko 0.03tan zenbatzen da. 16

urtetarako udalerrien koefizientea ondoko formularen bitartez zehazten da:

C = P / (TMF – 0,48) – P / TMF

P = 2007 urteko biztanlegoa izanik

TMF = Familien bataz besteko tamainua izanik 2007 urtean

Arratzuren kasuan, etxebizitza kopurua 23 dela ezartzen da 16 urterako eta 12koa 8

urterako.

4. Bigarren etxebizitza.- D Osagaia.

Lurraldearen Zatiko Planak dioenez, Arratzuk 4 etxebizitza behar ditu 16 urterako

aurrikespenean.

Lur gabezia konpontzeko bidean 1,25ko zurruntasun koefiziente minimoa eta 2ko maximoa ezartzen

ditu LAPk. Koefiziente hauek etxebizitza beharrizanei aplikatuta, LAPk ondorengo hazkundea

planteatzen du Arratzurako:

8 urtera; 32 etxebizitza gutxienez eta 65 gehienez

16 urtera; 53 etxebizitza gutxienez eta 84 gehienez

Ondorioz, Arratzuko Hiria Antolatzeko Plan Orokorrak zehaztu beharreko etxebizitza hazkundea

muga hauen artekoa izango da.



MEMORIA 33

2.5. LURRALDEAREN ARLOKO PLANAK (LAP)

2.5.1. Bizkaiko Errepideen Lurraldearen Arloko Plana

Apirilaren 15eko 8/1999 Foru Aginduaren bidez onartu zuten, eta 1999ko maiatzaren 18ko BAOn

argitaratu.

Bizkaiko Lurralde Historikoko errepideak hierarkizatzen ditu Bizkaiko Errepideen Lurraldearen Arloko

Planak, eta hauek bereizten ditu: interes bereziko sarea, oinarrizko sarea, sare osagarria,

eskualdeko sarea eta tokiko sarea.

Bizkaiko Errepideen LAPak ezartzen du eraikinen lerroak egon behar duela autobideetatik,

autobietatik eta bide lasterretatik 50 metrora, interes bereziko eta oinarrizko sareetako errepide

arruntetatik 25 metrora eta tokiko sareko errepideetatik 12 metrora. Arratzuko udal-barrutian,

eraikinen lerrokadurari dagokionez, bi egoera edo lurzoru urbanizagarria zeharkatzen edo mugatzen

duten bi errepide-mota hartu behar ditugu kontuan funtsean: batetik, Gernika eta Lekeitio arteko BI-

638 errepidea, eskualdekoa, eta, bestetik, gainerako foru-errepideak, tokiko errepide-sarekoak.

Planak ez du xedatzen inolako lanik Arratzuko udal-barrutirako.

2.5.2. Ekonomia Jardueretarako Lurzoru Publikoa eta Merkataritza Ekipamendua sortzeko Lurraldearen Arloko Plana

Abenduaren 21eko 262/2004 Dekretuaren bidez onartu zuten Plana eta, Arratzu barnean hartzen

duen eskualde-egituraren (Gernika-Markinako Eskualde Egituraren) diagnostikoan, hauek aztertzen

ditu: kaleen egitura eta jardun ekonomikoa, komunikabide-sarea, lurzoru kalifikatuaren erreserba eta

eskariari buruzko aurreikuspenak.

LAParekin bat, Gernika-Markinako Eskualde Egituran, EAEko batez bestekoaren aldean,

nabarmentzekoa da zer-nolako garrantzi erlatibo handia duen lehen sektoreak, arrantza-sektoreak

garrantzi handia duela-eta Eskualde Egiturako lau udalerririk jendeztatuenetako hirutan (Bermeon,

Ondarroan eta Lekeition) eta gainerako udalerri gehienak landakoak direla-eta nagusiki.

Urdaibai eskualdean, Bermeon eta Gernika-Lumon metatuta dago biztanleria, eta landako egitura

sakabanatuetan bizi da gainerakoan. Bigarren sektorea Gernikan eta Bermeon bakarrik da

garrantzitsua, eta Muxikan daude lurzoru librearen erreserba nagusiak.

Planak Eskualde Egiturako udalerrietarako proposatzen duenez, hiriko jarduera ekonomikoetarako

lurren neurria mugatu behar du hirigintzako plangintzak. Egitura osatzen duten udalerriek garrantzi

ezberdina dute demografiaren eta hiri-garapenaren ikuspegitik, eta, horrenbestez, ez dago zertan

udalerri guztietan zorroztasun bera aplikatu jarduera ekonomikoetarako lurren neurria mugatzeko.



MEMORIA 34

Oso hiri-garapen txikia duten eta landako ingurunean erabat sartuta dauden zenbait udalerritan

zentzugabea da industriako eraikuntzak eta jarduerak ezartzea, baina udalerri handiagoetan

onargarria da hirigune txikiak sortzea, lantegiak eta tokiko enpresa txikiak hartzeko. Gehienez,

lurzoru hutseko lurrazaleko 3 ha-ko azalera izan dezakete hiriguneok, eta, betiere, haiek kabitu eta

ingurune naturalean eragin esanguratsurik ez izateko ahalmen nahikoa izan behar du lurzoruak eta

Eskualde Egiturako LAPak ezartzen duen lurralde-ereduarekin bat etorri behar du antolamenduak.

Hiriguneekin lotuta egon behar dute lantegiak eta enpresa txikiak ezartzeko industrialde txikiok,

hirigintzako egituraren osagarri; ez dute egon behar udal-barrutitik bakartutako landaguneetan.

Bestalde, lurzoruaren beste garapen-mota batzuk ere baimendu daitezke, eskualdeko ekonomia

pizteko neurri publikoak hartzeko.

Diagnostikoari dagokionez, Planak ez du jarduera ekonomikoetarako inongo erreserbarik aurrez

ikusten Arratzuko udal-barrutian.



MEMORIA 35

2.5.3. EAEko Ibaien eta Erreken Ertzak Antolatzeko Lurraldearen Arloko Plana

Abenduaren 22ko 415/1998 Dekretuaren bidez onartu zuten Plana, eta ibaiak eta errekak aztertzen

ditu, hiru ikuspegitatik: ingurumenaren ikuspegitik, ikuspegi hidraulikotik eta hirigintzaren ikuspegitik.

Urdaibaiko Biosfera Erreserbaren mugen barnean dago Arratzu, eta Urdaibaiko Biosfera

Erreserbaren Erabilera eta Kudeaketa Arautzeko Egitamu Gidariak ezartzen dituen erabilerek,

mugek eta babesek mugatzen dute. Egitamu Gidariak Lurraldearen Arloko Planak baino askoz

parametro zorrotzagoak ezartzen ditu ibaien eta erreken ertzak babesteko, eta, murriztaileagoa

denez gero, horixe aplikatuko du plangintzak.

2.5.4. EAEko Hezeguneen Lurraldearen Arloko Plana

Eusko Jaurlaritzako Lurralde Antolamendu eta Ingurumen Saileko buruak onartu zuen Euskal

Autonomia Erkidegoko Hezeguneen Lurraldearen Arloko Plana, uztailaren 27ko 160/2004

Dekretuaren bidez. Ingurumen eta Lurralde Plangintza Sailaren 2008ko maiatzaren 27ko Aginduaren

bidez, Euskal Autonomia Erkidegoko Hezeguneen LAParen lehenengo aldaketa onartu zuten behin-

behinean.

Hainbat hezegune-mota bereizten ditu LAPeko 5. artikuluak, eta I. multzoaren barnean dago

Urdaibaiko Biosfera Erreserba.

LAPak berak dioenez, Urdaibaiko Biosfera Erreserbaren Erabilera eta Kudeaketa Arautzeko Egitamu

Gidariak antolatzen du Eskualde Egitura, eta, hortaz, hura aplikatuz antolatu behar da Urdaibai.

2.5.5. EAEko Kostaldea Babesteko eta Antolatzeko Lurraldearen Arloko Plana

Martxoaren 13ko 43/2007 Dekretuaren bidez onartu zuten behin betiko, eta 2007ko apirilaren 2ko

EAEn (65. zenbakian) argiratatu.

3. artikuluak, planaren eta ingurumen-plangintzaren edo ingurune naturaleko plangintzaren arteko

koordinazioari buruzkoak, ingurumen-plangintzara edo ingurune naturaleko plangintzara igortzen du

berariaz azpiesparru jakin batzuen antolamendua. 3.1. artikuluak zera dio hitzez hitz:

“Urdaibai Biosfera Erreserba babestu eta antolatzeari buruzko uztailaren 6ko 5/1989 Legea garatuz

sortutako Urdaibaiko Biosfera Erreserbaren Erabilera eta Kudeaketa Arautzeko Planak antolatuko du

Urdaibaiko Biosfera Erreserbaren eremua”.

Arratzu Biosfera Erreserbaren barnean dagoenez gero, ez dago zehaztapen gehiagoren beharrik.



MEMORIA 36

2.5.6. EAEko Kultura Ondareko Lurraldearen Arloko Plana

Ondare kultural higiezina babesteko, Euskal kultura-ondareari buruzko 7/1990 Legea dugu.

Zalantzarik gabe, tresna eraginkorra da eta babes juridikoa ematen du, baina aplikazioa ez da behar

bezain azkarra. Alde horretatik, ondarea babesten atzeratzeak arriskua dakar denboraren aldetik, eta

dauzkagun tresnak beste batzuekin osatu beharra dakar horrek. Hain zuzen ere, lurraldearen

antolamendurako artezpideek ematen digute horretarako aukera, Kultura Ondare Higiezineko

Lurraldearen Arloko Plana sortu beharra ezartzen baitute.

Hauek dira LAParen aurrerakinaren helburuak:

1.Arauzko xedapenak

a) Ondare kultural higiezina eratzen duten ondasunak identifikatzea eta aukeratzea eta zeini

bere babes-kategoria eta babes-maila egokitzea.

b) Ondasun horiekin parekatu daitezkeen hirigintzako kategoriak zehaztea.

c) Xedapen babesgarriak eta horiek aplikatzeko moduak eta lotesleak diren zehaztea.

2.Babesa eta hobekuntza sustatzeko orientabideak

Babesa programatzea eta ekintza publikoa eta partikularrentzako laguntzak xedatzeko

lehentasun-ordena finkatzea.

3.Garapenerako orientabideak

Ondasun kultural higiezin jakin batzuk kontuan hartzea hirigintza eta lurraldea garatzeko

lanetan.

Adieraztea zer ondasun eta eremu diren egokiak babestu beharreko ondasunen izaerarekin

eta balioekin bat datozen jarduera kulturalak egiteko.

Kultura, Gazteria eta Kirol sailburuordearen 1997ko maiatzaren 5eko Erabakiaren bidez –101.

zenbakiko EHAAn argitaratu zuten–, balizko arkeologia-guneak izendatu zituzten eta, tartean,

Arratzukoak zerrendatu eta mugatu zituzten.

Guneon mugak sistematizatu nahian, babestu beharreko eremu-mota hauek bereizi zituzten:

A mota. Eraikinen hormez barruko esparruak.



MEMORIA 37

B mota. Eraikinen hormez barruko esparruak + inguruko 15 metroak, kanporen dauden ertzetatik

neurtuta.

C mota. Elementuek hartzen dituzten esparruak + inguruko 5 metroak, kanporen dauden ertzetatik

neurtuta.

D mota. Eraikinek eta haiei atxikitako instalazioek hartzen dituzten esparruak.

E mota. Planoek zehazten dituzten esparruak.

Erabakiak hauek izendatu zituen balizko arkeologia-gune, eta hau da bakoitzaren babes-esparrua:

Izena Auzoa

1. Barrutiako dorrea (A) Barrutia

2. Belendizko dorretxea (A) Belendiz

3. Dolaretxe baserria (A) Belendiz

4. Gaizko baserria Belendiz

5. Bekoerrota errota (E) Belendiz

6. Goikoerrota errota (E) Belendiz

7. Bekoerrota errota (D) Loiola

8. Errotatxu errota Loiola

10. Zubiaur dorrea (A) Lorategieta

11. Zubiaur burdinola (E) Lorategieta

Hau da Arratzuko babes arkeologikoko guneen zerrenda eta bakoitzaren babes-esparrua:

Izena Auzoa

9. San Tomas eliza Elexalde

12. Gaztiburuko santutegia Gaztiburu mendia

16. Arrolako iruna Arrola

Hauek dira Arratzuko ondare arkitektoniko historikoa eratzen duten elementuak eta bakoitzaren

kategoria.



MEMORIA 38

EAEk izendatu edo bideratzen hasitako ondasun higiezinak

Izena Aldizkaria

Donejakue Bideko monumentu-multzoa

2000/02/11ko EHAA

Urtarrilaren 25eko 14/2000

Dekretua

EAEko monumentu edo monumentu-multzotzat izendatzeko proposatutako ondasun higiezinak

Izena Auzoa

1-1. Gandarias panteoia (Arratzuko udal-

hilerria) Elexalde

1-2. Gandariasen alarguna kapera (Arratzuko

udal-hilerria) Elexalde

1-3. Ruiz-Solaguren Madroño panteoia

(Arratzuko udal-hilerria) Elexalde

3. Apaizetxea Elexalde

4. San Tomas eliza Elexalde

5. Eskolak Loiola

12. Belendizko dorrea Belendiz

15. Barrutiako dorrea Barrutia

20. Bekoa baserria Barroeta

21. Munduene baserria Barroeta

25. Teiletxondo baserria Elexalde

26. Zubieta baserria Zubieta

27. Intxaurraga baserria Gorozika

31. Txertudi baserria Loiola

33. Intxaurrandi baserria Zabala

36. Zabalerdi baserria Zabala-Belendiz

42. Leginetxe etxea Zabala-Belendiz



MEMORIA 39

EAEk Udalak zaintzeko proposatutako ondasun higiezinak

Izena Auzoa

2. San Emeterio eta San Zeledonio ermitak Barrutia

6. Gandarias etxea Loiola

7. Udaletxea Loiola

8. Loiola 2 etxea Loiola

9. San Pedro ermita Zubieta

10. Santa Marina ermita Gorozika

11. San Pelaio ermita Belendiz

13. Apaizetxea Belendiz

14. San Lorentzo ermita Zabala

16. Uarka zentrala eta zerrategia Uarka

16.1. Uarka zerrategiko habeartea Uarka

16.2. Etxola Uarka

16.3. Presa eta kanala Uarka

17. Bekoerrota errota Elexalde

19. Errepideko zubia

22. Dolaretxe baserria Zabala-Belendiz

23. Olabarria baserria Elexalde

24. Mintegi Erdikoa baserria Zabala

28. Alespiti baserria Zubieta

29. Loiolene baserria Loiola

30. Miriategi baserria Loiola

32. Mintegi Bekoa baserria Zabala

34. Zabala baserria Zabala-Belendiz

35. Zabalburu baserria Zabala-Belendiz

37. Zabaltxu baserria Zabala-Belendiz

38. Arratzuko frontoia Loiola

39. Arratzuko probalekua Loiola

41. Auzuneko eskolak Zabala-Belendiz



MEMORIA 40

2.5.7. EAEko Nekazaritza eta Basoak Antolatzeko Lurraldearen Arloko Plana

Bideratzen ari dira orain, eta Nekazaritza eta Arrantza Saileko buruaren 2010eko azaroaren 8eko

Aginduaren bidez onartu zuten behin-behinean. Dokumentuaren helburua da plan bat osatzea,

nekazaritzako eta basogintzako erabilerak planifikatzeko eta kudeatzeko jarduerak iradokitzeko eta

bideratzeko, lurraldearen plangintza orokorraren esparruan, eta, aldi berean, nekazaritza-

sektorearen interesak beste erabilera batzuenetatik babesteko.

Lurraldearen Arloko Planak xedatzen duenez, Urdaibaiko Biosfera Erreserbaren Erabilera eta

Kudeaketa Arautzeko Egitamu Gidaria aplikatuz antolatu behar da Erreserba osatzen duten

udalerrietako lurraldea.

2.5.8. EAEko Etxebizitzen Sustapen Publikorako Lurzorua Antolatzeko Lurraldearen Arloko Plana

Dagozkien administrazio publikoek dokumentuaren aurrerakinari buruz egindako oharrak eta

iradokizunak analizatzen ari dira orain. Lurraldearen Arloko Planaren helburua da etxebizitza-arloko

inbertsio publikoak bideratzea, baina, aurrerapen-fasean dagoela-eta, erreferentziazko esparru

orokortzat bakarrik har dezakegu egiaz.

Plan honek ezartzen du etxebizitzen sustapen publikorako lurzorua gutxi garatuko den udalerrien

artean dagoela Arratzu.



MEMORIA 41

2.6. KONTUAN IZAN BEHARREKO BESTE PLAN EDO ARAU BATZUK

Urdaibaiko Biosfera Erreserbaren Erabilera eta Kudeaketa Arautzeko Egitamu Gidaria besterik ez

dugu aztertuko atal honetan, baina zerrendatuko dugu zer beste plan izango ditugu kontuan

ingurumenaren gaineko eraginaren azterketa egiteko.

2.6.1. Urdaibaiko Biosfera Erreserbaren Erabilera eta Kudeaketa Arautzeko Egitamu Gidaria

Eusko Jaurlaritzako Lurraldearen Antolamendu eta Ingurumen Sailak idatzi zuen Urdaibaiko Biosfera

Erreserbaren Erabilera eta Kudeaketa Arautzeko Egitamu Gidaria, eta otsailaren 11ko 27/2003

Dekretuaren bidez onartu zuten behin betiko.

Urdaibaiko Biosfera Gebenaldea babestu eta antolatzeari buruzko uztailaren 6ko 5/1989 Legeak

ezartzen dituen garapen-tresnetako bat da Urdaibaiko Biosfera Erreserbaren Erabilera eta

Kudeaketa Arautzeko Egitamu Gidaria. Lehen dokumentua 1993ko abenduan sartu zen indarrean,

eta guk aztertuko dugun dokumentua haren aldaketa da.

Urdaibaiko Biosfera Erreserbaren barnean dauden udalerrietako bat da Arratzu.

Urdaibaiko Biosfera Erreserbaren Erabilera eta Kudeaketa Arautzeko Egitamu Gidariak maila

handiagoa du hierarkian Arratzuko Hiria Antolatzeko Plan Orokorrak baino, eta, horrenbestez,

Egitamuak xedatzen duenarekin bat arautu behar da lurzoru urbanizaezina.

Hauek dira Urdaibaiko Biosfera Erreserbaren helburu orokorrak:

1) Itsasbazterreko, estuarioko eta sistema karstikoko ekosistema berezien babespena bermatzea.

2) Aniztasun biologikoari, baliabide genetikoei eta ingurunearen arauketari eustea.

3) Paisaia-multzo baliotsuak babestea.

4) Garrantzi historiko eta artistikoko eta interes kulturaleko ondasunak Urdaibaiko Biosfera

Erreserbaren Sisteman sartzea.

5) Ondare naturalaren eta kulturalaren inguruneari buruzko ikerketa, interpretazioa eta heziketa

sustatzea.

6) Aisialdiko erabilera eta turismoa artez bultzatzea.

7) Landa-garapena, biztanleriaren bizi-kalitatearen hobekuntza eta baliabide naturalen erabilera

zentzuduna bultzatzea.

8) Uraren eta geologiaren zikloei eustea eta higadura ekiditea.



MEMORIA 42

Jarraian, Arratzuko udal-barrutian eragin espezifikoa duten xedapenak aztertuko ditugu.

Babestu eta antolatu beharreko hainbat lurralde-eremu bereizten ditu Urdaibaiko Biosfera

Erreserbaren Erabilera eta Kudeaketa Arautzeko Egitamu Gidariak:

- Berariazko babespeko eremuak.

- Babespeko eremuak.

- Nekazaritza-garrantziko eremuak.

- Baso-eremuak.

- Landa-lur arrunteko eremuak.

- Biztanlegune-eremuak.

- Sistemen eremuak.


kategoria bereizten ditu Arratzuko udal-barrutian.


babes-maila ezartzen ditu lurzoru urbanizaezinean, lurzoruaren ezaugarrien arabera. Arratzun,

zehazki, babes-maila eta kategoria hauek finkatzen ditu:

a) Berariazko babespeko eremuak

• C.1. Mundakako itsasadarrak eratzen dituen alde submarealak –udalerriaren ekialdeko

mugan dago Mundakako itsasadarra–

• YA. Aire zabaleko aztarnategiak

Aztarnategiak azaleratu diren lurrek eratzen dituzte, Nabarnizekiko eta Mendatarekiko

mugan, eta nabarmentzekoa da Arrolako aztarnategia.

b) Babespeko eremuak

• P.1. Landaretzadun edo landaretzarik gabeko lokatzaz eta padura-aldeez osatutako

marearteko aldeak edo alde supramarealak

Itsasadarraren eta Gernika, Arteaga eta Lekeitio arteko BI-638 errepidearen arteko lurrak

dira.



MEMORIA 43

• P.4. Itsasbazterraren, erreka-ertzen eta natura, paisaia eta historia aldetik garrantzi

handia duen babespeko aldea

Ibaiak eta errekak babesteko perimetroak dira, lurrazaleko urak babesteko perimetroen

baliokideak, eta EAEko Ibaien eta Erreken Ertzak Antolatzeko Lurraldearen Arloko Planak

ezartzen dituen erretiroak aplikatuz mugatu ohi dira.

• P.6. Paisaiaren aldetik zaurgarritasun handikoak diren lurraldeen babespeko aldea

Udalerriko leku garaietako lurrak dira, Barrutia iparraldekoak eta Uarka hegoaldekoak

funtsean.

• Ж – Historia, arte, kultura eta paisaia aldetik garrantzitsuak diren eraikinak, instalazioak

eta multzoak

c) Nekazaritza-garrantziko eremuak

• A.1. Ibarrak

Golako ibaiaren Barrutia ondoko eta Belendiz errekaren Uarka ondoko ibarrak dira.

• A.2. Akuiferoen gaineko nekazaritza-garrantziko aldea

Ibarraren eta Kortezubi arteko lurren arteko Barrutiako lurzoruak eratzen du.

• A.3. Nekazaritza-garrantziko aldea

Belendiz errekaren iparraldean errekak Golako ibaiarekin bat egiten duen lekuko lurrek,

Belendiz errekaren hegoaldeko Belendiz ingurukoek, Golako ibaiaren bazterreko Loiolako

hirigunearen inguruko hainbat lur txikik eta Zubiarte eta Larruzeta erreken arteko lurrek

eratzen dute.

d) Baso-eremuak

• F.1. Higadura-arrisku moderatuko aldea

Kantitatearen ikuspegitik, udalerrian garrantzi gehien duen kategoria da, eta udalerriaren

ekialdeko erdialdeko lur asko hartzen ditu barnean.



MEMORIA 44

• F.2. Higadura-arrisku oso handiko aldea

Ubideen ondoan basogintzarako erabiltzen diren hainbat lur txikik osatzen dute kategoria

hau.

e) Landa-lur arrunteko eremuak

• LLA – Landa-lur arrunta

Landaguneen eta hiri-lurren arteko lurrak dira, eta ez daude berariaz babestuta eta ez

dute nekazaritzarako garrantzirik.

f) Biztanlegune-eremuak

• Landaguneak

Hainbat landagune aipatzen dituzte arau subsidiarioek, baina aldaketak proposatuko

ditugu aurrerakin honetan, proposatuko dugun antolamenduari buruzko atalean azalduko

ditugun arrazoiak direla medio.

Aipatutako kategoria bakoitzean ezar daitezkeen erabilerak eta jarduerak arautzen ditu Urdaibaiko

Biosfera Erreserbaren Erabilera eta Kudeaketa Arautzeko Egitamu Gidariak.

Aipatutako kategoriek Hiria Antolatzeko Plan Orokorra errespetatu behar dute. Biosfera Erreserbako

ondare kulturalaren eta ondare historiko artistikoaren katalogoa ere dakar Egitamuak, eta elementu

hauek zehazten ditu Arratzun:

a. Aire zabaleko aztarnategiak

* YA 15. Maruelezako iruna

* YA 16. Gaztiburuko santutegia

* YA 17. Illuntzarreko ehorzlekua

* YA 18. Larrosetako I. eta II. ehorzlekuak

* YA 19. Txarkueta ehorzlekua

Gaztaintxu Gane mendiaren mendebaldeko hegalean daude guztiak.

b. Garrantzi arkeologikoko elementuak dituzten aldeak

* 56. Belendiz auzoa

* 57. Zabalako San Lorentzo ermita



MEMORIA 45

c. Industriaurreko instalazioak dituzten aldeak

* 69. Arratzuerrota burdinola

Urdaibaiko Biosfera Erreserbaren Erabilera eta Kudeaketa Arautzeko Egitamu Gidariak kategoria

bakoitzari buruz luze zehazten dituen xedapenek arautu behar dituzte babespeko eremu horiek,

araudiko IV. kapituluko 8. azpiataleko 2. paragrafoak Egitamu Gidariko ondarearen katalogoa

osatzen duten elementuei buruz xedatzen duenez.

2.6.2. 2/1993 Foru Araua, Bizkaiko Errepideei buruzkoa

2.6.3. Uholdeei aurre egiteko osoko plana eta berrikusketen agiriak

2.6.4. Bizkaiko Bizikletaren Egitamua

2.6.5. Bizkaiko Uri Hondakinak Kudeatzeko II. Plan Integrala 2005-2016

2.6.6. Euskadiko Lurzoru Kutsatuen Plana 2007-2012

2.6.7. Bizkaiko Lurralde Hornikuntza eta Saneamendurako Tokiko Plana

2.6.8. Bizkaiko Lurralde Historikoko fauna eta flora kudeatzeko planak



MEMORIA 46

2.6.9. Klima Aldaketaren aurkako Euskal Plana

Planaren helburua da Euskal Autonomia Erkidegoa karbonoaren mendean ez dagoen eredu

sozioekonomiko baterantz bideratzea 2020rako.

Horretarako, lau helburu estrategiko lortu beharra ezartzen du, eta helburuon muina dira berotegi-

efektua eragiten duten gasen (BEGen) isuriak murriztea eta Euskal Autonomia Erkidegoa egokitzea

klima-aldaketatik espero ditugun ondorioetara:

- 1. HE. BEG igorpenak 1990ekoen (oinarri-urtekoen) %14ra mugatzea.

- 2. HE. Karbono-hustubideak husteko gaitasuna %1 handitzea oinarri-urtearen aldean.

- 3. HE. Baliabide naturalen gaineko arriskuak minimizatzea.

- 4. HE. Pertsonen osasunaren, hirietako habitataren kalitatearen eta sistema sozioekonomikoen

gaineko arriskuak minimizatzea.

Planarekin bat, helburuok lortzeko, administrazio publikoen eta klima-aldaketaren aurkako borrokan

diharduten eragile sozialen erantzun bateratua eta koordinatua behar da. Horretarako, lau

programatan banatuta dago KABEPa. Era hedatuan, zehatzean eta zeharkakoan, isurien murrizketa

eta karbonoaren berriztatzea, klima-aldaketaren eraginetara moldatzea eta ezagutza teknikoa eta

zientifikoa hedatzeko eta sakontzeko beharra jorratzen dituzte programok, eta hezkuntzaren eta

herritarren ekintzaren garrantzia azpimarratzen dute aldi berean.



MEMORIA 47

3. PLAN BERRIAREN IRIZPIDE ETA HELBURU OROKORRAK

3.1. HAUSNARKETA OROKORRAK

Plan berriaren irizpide orokorrak azaltzeko, lehenik, hainbat hausnarketa orokor egin behar ditugu,

Plana egituratzen duen gai bakoitzaren esparrua eratzeko.

Hauek dira hausnarketok:

- Jakintza-arloa den aldetik, hirigintzak kontuan izan behar du hirigintzako plangintzaren eta

lurralde-antolamenduaren arteko erlazioa.

- Hirien garapenerako eta ingurune naturala babesteko irizpideak onartzeko garaian, lehen

mailako baldintzatzailea da ingurune fisikoa.

- Hirien antolamendurako planak tokiko eskalan kokatzeko, halabeharrezkoa da plangintzaren

tarteko eskalan dauden eskualde-egiturak antolatzea.

- Hirien forma fisikoa zehaztu behar dute hiriko inguruneari buruzko planek, eta saiatu behar

dute arkitekturak eta hirigintzak osotasun koherentea era dezaten.

- Esparru sozioekonomikoak eta demografikoak baldintzatzen dituzte bai planak zehazteko, bai

haiek kudeatzeko irizpideak eta helburuak.

3.2. ANTOLAMENDUARI BURUZKO IRIZPIDEAK

- Proposatzen dugun antolamenduaren abiapuntuak izan behar du ezinbestean gaur egun

udalerrian dauden hiriko erabilerak eta hirikoak ez diren erabilerak ezartzea.

- Haztea proposatuko ez dugun lurzoruak landakoa izaten jarrai dezan zaindu eta gaur egun

dauden baserriak babestu beharra dago.



MEMORIA 48

- Proposatzen dugun hiri-hazkunde orok aurreko garapenaren barnean sartu behar du, modu

naturalean.

- Arratzun taxutzen ari den gune anitzeko lurralde-eredua egokia da, eta antolamendu berri orok

eutsi egin behar dio. Hain zuzen ere, kale nagusietan (Belendizen, BI-3242 errepidean eta,

Loiolan, BI-2224 errepidean) bermatuta, hiri-hazkundeak Loiolan eta Belendizen garatzea

dakar eredu horrek, baita landaguneen eta landako ingurunearekin lotutako erabileren

garapena ere.

- Beharrezkoa da Loiolako hirigunea elkarrekiko harremanen erdigunetzat sendotzea,

oinezkoek hirigunea erabiltzeari bide emanez.

- Barrutian ekipamendu-sistema orokor handi bat sortzea proposatu beharra dago, udalaz

gaindiko hezkuntzako erabilerak (eskolak eta lanbide-heziketako ikastetxea) eta laguntzaren

esparrukoak (suhiltzaile-etxea eta ezintasunak dituztenentzako egoitza) biltzeko.

- Garapen berriak Loiolan finkatu gabe dauden hiri-lurretan eta Belendizko egikaritze-unitate

batean metatu beharra dago.

- Dentsitate handiagoa proposatu behar da bizitokitarako eremuetarako, egiten dituzten eraikin-

motak etxebizitza kolektiboak izan daitezen. Hartara, lurzoru gehiago utz dezakegu libre

herritarrek erabiltzeko eta gozatzeko, eta lurraldea betetzeko eredua jasangarriagoa da, lehen

sektoreko jardueretarako gordetzen baititugu beste lurrak.

- Udalerria ez dago behartuta babes publikoko etxebizitzetarako lurzorua erreserbatzera, baina

udalerriko herritar gazteen beharrei erantzuteko behar adina lurzoru erreserbatuko dugu.

- Ekipamendua hiri-lurretan kokatzeko eraikin egokiak doan eskuratu beharra dago.

- Hiri-azpiegituretan egindako inbertsioak berreskuratu beharra dago, haietatik etekin ateratzen

duten unitateen kontura.



MEMORIA 49

- Kultura-ondarea eta, bereziki, Donejakue bidea eta Arrolako aztarnategiak bereziki babestu

eta sustatu beharra dago.

3.3. INGURUNE FISIKOARI BURUZKO IRIZPIDEAK

Balio natural berezia dutela-eta, eraldaketatik edo suntsipenetik babestu beharreko eremuak

babesteko, lehenbizi, bereizi behar dugu zer eremutan hartu behar ditugun Arratzun babes- eta

mantentze-neurriak, eta, beharrezkoa bada, lehengoratze-neurriak.

Arratzun, Urdaibaiko Biosfera Erreserbaren Erabilera eta Kudeaketa Arautzeko Egitamu Gidariak

ezartzen ditu berez irizpideak eta lurzoru urbanizaezina babesteko kategoriak.

3.4. EKIPAMENDU SISTEMARI BURUZKO IRIZPIDEAK

Oro har, udalerriko ekipamenduaren maila egokia da kontuan hartuz gero zer biztanleriari egiten dion

zerbitzu, biztanleria handiagoari egin baitiezaioke.

Arratzuko Udalak egin duen ahaleginaren emaitza da hori, eta, hiri-lurretan egikaritze-unitate

gehiago kudeatuz gero, joera horri eutsi ahal izango dio udalerriak, ekipamendutarako eraikuntza

berriak sortzen badira betiere.

Zera egin behar du plangintza berriak:

- Udalerri osoko espazio libreen sistema orokorra mugatu behar du. Sistemaren azalerak izan

behar du 2/2006 Legeko zehaztapenak betetzeko adinakoa.

- Espazio libreetarako lurrak mugatu behar ditu, bizitokitarako garapen berriak ardazteko

moduan.

- Egungo kokalekuei eta ekipamenduari eutsi behar die.



MEMORIA 50

3.5. ERABILERAK EZARTZEKO IRIZPIDEAK

Antolamendu berriak eutsi egingo dio egungo erabilerek lurzorua okupatzeko ereduari, eta zabaldu

egingo du, aurrez ikustekoak diren eskariei erantzuteko.

Hauek hartu ditugu proposamena egiteko irizpidetzat:

- Loiolako hirigunearen ondoan lurzoru-erreserba bat sortzea, jarduera ekonomikoetarako.

- Belendiz hiri-lur bihurtzea eta egungo landagunearen azalera murriztea.

- Loiolako hiri-lurrak iparralderantz eta hegoalderantz errematatzea, bizitokitarako egikaritze-

unitateen bitartez, hirigunean dagoen ekipamendua sendotzeko.

- Ahal den heinean, udalerrian aurrez dauden landaguneei eustea eta haietako eraikigarritasuna

egokitzea.

3.6. KUDEAKETARAKO IRIZPIDEAK

- Egikaritze-unitate homogeneoak, xeheak eta txikiak mugatzea, herritar gutxiri kalte egiten

dietenak, ekipamendua eskuratu ahal izateko nahitaezko eta doako lagapenen bidez.

- Kasuan-kasuan, zuzkidura-jarduerak edo zuzenean jarduteko eremuak mugatzea hiri-lurretan,

egikaritze-unitateak eratzeko behar bezain handiak ez diren eremuetan.

- Osoko lanen barnean dauden sistema orokorren sareko zuzkidura publikoak mugatzea,

dohainik eskuratu ahal izateko, dagozkien egikaritze-eremuen, -sektoreen edo -unitateen

kontura, 2/2006 Legeko 186. artikuluarekin bat betiere.

- Egikaritze-unitateen dentsitatea handiagoa izatea indarrean dauden arau subsidiarioek

ezartzen dutena baino eta, horretarako, unitate bakoitzeko gehieneko etxebizitza-kopuruaren

muga ezabatzea eta eraikigarritasuna parametro definitzailetzat mugatzea. Egikaritze

unitateen eraikigarritasuna handitzeak eta udal batzarren hazkunde mugatua mantentzearen

borondateak ezinbesteko egin du hiri lurzoruaren parte bat sailkatu gabe ustea.



MEMORIA 51

4. HIRIA ANTOLATZEKO PLAN OROKORRAREN PROPOSAMEN OROKORRAK

Aurreko atalean aipatutako irizpideak eta helburuak zertze aldera, hainbat proposamen egin ditugu

Arratzuko Hiria Antolatzeko Plan Orokorra idazteko.

1/10000 eta 1/2000 eskalako planoetan eta aurrerakineko memorian adierazi ditugu grafikoki

proposamenok, eta aukeratutako lurralde-eredua azaltzen dute, baita hirigintzako plangintza ere.

Hauek zehaztu ditugu lurraldea antolatzeko eredua osatzeko:

a) Lurraldea egituratzen duten sistema orokorrak.

b) Babes berezia behar duten eremuen mugak, ingurunea edo babestu beharreko balio

espezifikoa kontserbatzea ziurtatzeko.

c) Nekazaritzarako, basogintzarako, abeltzaintzarako eta, oro har, baliabide naturalak

zentzuz erabiltzeko eremuen mugak.

d) Bizitokitarako eta jarduera ekonomikoetarako lurzoruaren mugak eta sailkapenak.

Hauek zehaztu ditugu hirigintzako plangintzaren esparruan:

a) Bide-sarea.

b) Bizitokitarako eta jarduera ekonomikoetarako hainbat eremu.

c) Aipatutako garapenak eta erabilerak ezartzen laguntzeko ekipamendua: espazio

libreak, irakaskuntzakoak, kirol-arlokoak, gizarte- eta kultura-arlokoak,

administraziokoak, osasun-arlokoak…

4.1. BERRIKUSKETAREN HELBURU OROKORRAK

Ingurune fisikoa lehen mailako baldintzatzailea da hirigintzako plangintzaren eta lurralde-

antolamenduaren arteko harremanean, eta harreman horrek dakar bereizketa espaziala ezarri

beharra udalerriko gune anitzeko sistemaren barnean komunikazio-sistema orokorretan sartzen

diren bizitokitarako hazkundeen, baliabide naturalen zentzuzko erabileren eta babes berezia behar

duten eremuen artean.



MEMORIA 52

Betiere, kontuan izan beharra dago mugak ezartzen dituztela aurrez dauden hiriko erabilerek eta

lurraldea antolatzeko tresnei buruzko zehaztapenak bete behar dituela Hiria Antolatzeko Plan

Orokorrak, nahitaezkoa baita hori legez, 2/2006 Legeko 52. artikuluarekin bat, Arratzu Urdaibaiko

Biosfera Erreserbaren barnean dagoela kontuan izanik batez ere.

Aurrerakin hau prestatzeko, hiri-hazkunderako hainbat aukera proposatu ditugu, bi plano-sortatan: 1.

aukera eta 2. aukera. Bereiz egin ditzakegu bi aukerak osatzen dituzten lanak eta, hartara,

askotariko konbinazioak egin ditzakegu, hainbat hazkunderi bide emateko.

Aurrerakinaren helburua da hainbat aukera proposatzea, Arratzuko Hiria Antolatzeko Plan Orokorra

gidatuko duten irizpide, helburu eta proposamen orokorrak finkatzeko, dokumentuari buruz aurkezten

dituzten alegazioetan eta iradokizunetan oinarrituz.

Hainbat ataletan banatu dugu proposatzen dugun lurralde-antolamenduaren deskripzioa.

4.1.1. Sistema orokorrak

a) Komunikabideak

- Gernika eta Lekeitio arteko BI-638 errepidea.

- Gernikako saihesbidea.

- Gernika eta Nabarniz arteko BI-3242 errepidea.

- Gernika eta Ibartxu arteko BI-2224 errepidea eta, tartean, bide berrirako erreserba, Uarkako tunela barne.

- Udalaren auzo-bideak.

b) Espazio libreak

- Larruzeta ibaiko espazio libreaSGEL-1 1.699 m2

- Belendizko espazio librea SGEL-2 4.038 m2

- Gorozikako espazio librea SGEL-3 6.827 m2

- Elexaldeko espazio librea SGEL-4 4.492 m2

- Uarkako espazio librea SGEL-5 3.679 m2



MEMORIA 53

c) Ekipamendu-sistema orokorrak

Udal-eskola zaharrak SGLC-1 Ludiko kulturala eta laguntza-arlokoa

Udaletxearen aurreko etxea SGHS Ostalaritzakoa

Udaletxea SGAD Administraziokoa

Frontoia/probalekua SGDP Kirol-arlokoa

Loiola etxetzarra SGLC-2 Ludiko kulturala

Belendiz SGLC-3 Ludiko kulturala

Hilerria SGCE Hilerria

Barrutiako LHko ikastetxea eta eskola publikoak SGDC Irakaskuntzakoa

Suhiltzaile-etxea eta egoitza SGAS Laguntza-arlokoa

San Tomas eliza SGRL-1 Erlijiosoa

San Pelaio eliza SGRL-2 Erlijiosoa

Santa Marina ermita SGRL-3 Erlijiosoa

San Emeterio eta S. Zeledonio ermita SGRL-4 Erlijiosoa

San Lorentzo ermita SGRL-5 Erlijiosoa

San Pedro ermita SGRL-6 Erlijiosoa

d) Instalazio-sistema orokorrak

Ur-hornikuntzarako deposituak

Aldapeko depositu nagusia SGAA-1

Elexaldeko depositu nagusia SGAA-2

Loiolako erregulazio-depositua SGAA-3

Izarreko erregulazio-depositua SGAA-4



MEMORIA 54

4.1.2. Berariazko babespeko eremuak

Babes berezia behar duten eremuak ondoriozta ditzakegu gai honetan eskumena duten lurraldea

antolatzeko tresnetatik eta, bereziki, Urdaibaiko Biosfera Erreserbaren Erabilera eta Kudeaketa

Arautzeko Egitamu Gidariaren eta arkeologia-inbentarioaren esparruan egindako proposamenetatik.

Hain zuzen ere, hauek dira Arratzukoak:

INTERES ARKEOLOGIKOKO EREMUAK

Oroitidazkiko 2.5.6. atalak aipatzen dituenak, Kultura, Gazteria eta Kirol Saileko buruordearen

1997ko maiatzaren 5eko Erabakiarekin bat; EHAAren 101. zenbakian argitaratu zuten erabaki hori.

Gainera, eremu hauen artean kontuan izan behar dira lurzoru urbanizaezinean aire zabalean dauden

aztarnategiak, Urdaibaiko Biosfera Erreserbaren Erabilera eta Kudeaketa Arautzeko Egitamu

Gidariak xedatzen duenez.

INTERES EKOLOGIKOKO ETA LURRAZALEKO URAK BABESTEKO EREMUAK

Mundakako itsasadarrak lurzoru urbanizaezinean eratzen dituen alde submarealen kategoriari

dagokio eremu hori.

4.1.3. Babespeko eremuak

PAISAIA, EKOLOGIA ETA LURRAZALEKO URAK BABESTEKO EREMUAK

Urdaibaiko Biosfera Erreserbaren Erabilera eta Kudeaketa Arautzeko Egitamu Gidariak lurzoru

urbanizaezinean ezartzen dituen kategoriek osatzen dituzte eremu hauek:

• Landaretzadun edo landaretzarik gabeko lokatzaz eta padura-aldeez osatutako marearteko

aldeak edo alde supramarealak.

• Itsasbazterraren, erreka-ertzen eta natura, paisaia eta historia aldetik garrantzi handia duen

babespeko aldea.

• Paisaiaren aldetik zaurgarritasun handikoak diren lurraldeen babespeko aldea.



MEMORIA 55

NEKAZARITZA BABESTEKO EREMUAK

Urdaibaiko Biosfera Erreserbaren Erabilera eta Kudeaketa Arautzeko Egitamu Gidariak nekazaritza-

garrantzizkotzat hartzen dituen babespeko eremuek osatzen dute multzo hau, eta hiru kategoriatan

banatuta dago:

Ibarrak.

Akuiferoen gaineko nekazaritza-garrantziko aldea.

Nekazaritza--garrantziko aldea.

BASOAK BABESTEKO EREMUA

Bi kategoriak osatzen dute eremu hau: higadura-arrisku moderatuko baso-lurrek eta higadura-arrisku

oso handiko baso-lurrek.

4.1.4. Baldintzatzaile gainjarriak eta eraginak

Lurzorua urbanizaezina da, eta eraikuntzako hazkunde kontrolatua baimendu daiteke, indarrean

dagoen legediak gaiari buruz xedatzen duena errespetatzen bada.

4.1.5. Hiriko erabileren eremuak

Egun dauden hiriko kokalekuak (jarduera ekonomikoetarakoak) hartzen dituzte barnean eremuok,

baita erabilera horretarako zabalkundeek ere, alegia, lurzoru urbanizagarriak.

Loiolako eta Belendizko hiriguneetan daude kokalekuok.

Egun dauden azpiegituretan oinarritzen dira proposatutako hazkundeak, zehazki, BI-2224 errepidean

Loiolako hirigunearen ondoan dauden lurretan, eta hirigunea zabaltzeko jarduera ekonomikoetarako

eremu bat osatzen dute iparraldean. Errepidearen alde bietan koka daiteke hazkundea, eta

hirigunearen iparraldean da handiena.



MEMORIA 56

4.2. BERRIKUSKETAREN PROPOSAMEN OROKORRAK

Atal honetan, eraikitako lurzoruak (bai bizitokitarakoak eta jarduera ekonomikoetarakoak, bai

erabilera horietarako zabalkuntzen aurreikuspenek) zer espazio hartzen duen deskribatuko dugu.

Hiri-lurrak eta lurzoru urbanizaezina dira.

4.2.1. Bideak eta komunikabideak

BI-2224 errepidean foru-bideen sistema orokorra handitzea proposatzen du plangintzaren

aurrerakinak, eta egungo bidearen eta bide berriaren gehieneko inguratzailea bide-erreserban

sartzea. Bizkaiko Foru Aldundiak egin du bide berriaren diseinua, eta errepidea hobetu du, bidea

gozatu baitu, eta bidea bera aldatu du, bideak tunel batean zehar zeharkatzen baitu Uarka. Egungo

biderako eta bide berrirako beharrezko lurzoru guztia foru-bideen sistema orokorrean sartzea erabaki

dugu, plangintza egokitzeko lanak egiten dituztenerako.

Egun dauden bideak (batez ere, hiriguneetakoak) hobetzea du helburu aurrerakinak eta, horretarako,

errepideek hirigunean egiten dituzten zatietan espaloiak egitea proposatzen du. BI-2224

errepidearen bide berria alde batera utzita, ez du proposatzen inongo bide garrantzitsurik sortzea,

bide txikiak izan ezik. Tokiko bide-sistema osatuko dute bide txikiek, eta beharrezkoak dira

proposatutako egikaritze-unitateen funtzionamendurako. Edonola ere, esan bezala, bide bat ere ez

da izango garrantzitsua.

4.2.2. Ekipamendua

Proposamen honen helburuetarako, hiru hornidura-multzo nagusitan banatu dugu ekipamendua, eta

proposatutako ekipamendua eta egun dagoena bereizi dugu.

Irakaskuntzakoa

Barrutiako eskola publikoak eta lanbide-heziketako ikastetxea daude udalerrian. Udalaz gaindikoak

dira biak eta, hortaz, egungo zein etorkizuneko beharrei erantzun diezaiekete.

Kirol-arlokoa

Udal-frontoi bat udal-probaleku bat daude udalerrian, Loiolako hiri-lurretan.

Gizarte- eta kultura-arlokoa

Osasun-arloko ekipamenduak, administraziokoak, ludotekak, aterpeak, hilerriak… osatzen dute.



MEMORIA 57

Lehen aipatu dugu multzo hau osatzen duen ekipamendua, eta ez dugu sumatu gabeziarik. Udalak

eskuratutako udaletxe ondoko eraikinean, beheko solairuan herriko taberna eta goikoan lokal bat

jartzea proposatzen du aurrerakinak. Lokala erreformatu egin behar da lehenik. Laguntza-arlokoa

izango da nabarmen, eta tratu txarrak ematen dizkieten emakumeak edo saharar haurrak hartzeko

erabil daiteke.

Aipatutakoaz gain, udalerrian bada ekipamendu erlijiosoa ere, aurrerakinak berak aipatzen duenez.

4.2.3. Espazio libreak

Atal honetan, nabarmentzekoa da espazio libreen sistema orokorren multzo bakarra proposatu dugula Loiolako hiri-lurretarako, eta beste bat Belendizko hiri-lurretarako. Gainera, espazio libreen beste hiru sistema orokor daude Gorozika, Elexalde eta Uarka landaguneetan. Orobat, tokiko beste sistema txiki batzuez osatu dugu espazio libreen sistema, urbanizatutako eremuei zerbitzu egiteko.

Memoria honetako 4.1.1. atalean zerrendatu ditugu espazio libreen sistema orokorrak eta, guztira, 20.735 m2-ko azalera bideratu dugu espazio libreen sistema orokorrera.

Guztira, espazio libreen sistemen azalera handiagoa da Lurzoruari eta hirigintzari buruzko ekainaren 30eko 2/2006 Legeko 78. artikuluak ezartzen duen gutxienekoa baino.

Hain zuzen ere, biztanleko 5 m2-koa da gutxieneko erreserba.

Erreserba hori kalkulatzeko, 2009ko uztaileko errolda erabili dugu, 384 biztanlekoa, eta bizitokitarako planteatutako sabai-azaleran zenbat biztanle berri bizi daitezkeen kalkulatu dugu, eraikigarritasun osoa zati 25 m2 eginez; izan ere, gutxi gorabeherako kalkuluek diote biztanle bat izango dela eraikitako 25 m2 bakoitzeko. Etxebizitza-kopurua mugatuta duten egikaritze-unitateei dagokienez, berriz, biztanleria kalkulatzeko, etxebizitzen kopurua bider familien batez besteko tamaina egin dugu; LZPren arabera, 2016an, 2,63 kidekoa izango da familien batez besteko tamaina.

Frogatzeko proposatutako bi hazkunde-ereduek legediak ezartzen duen gutxienekoa betetzen dutela, bereiz aztertuko ditugu bi aukerak:

● 1. AUKERA

HIRI-LURRAK

- EU-01______________ (lehen, EU 1 zenaren zati bat)

Egikaritze-unitatearen az.: 1.822 m2

Eraikigarritasuna:_____1.822 x 0,25 = 455,50 m2e

455,50 m2e / 25 m2e = 18 biztanle berri



MEMORIA 58


Egikaritze-unitatearen az.: 3.190

Eraikigarritasuna:______3.190 x 0,30 = 957 m2e

957 m2e / 25 m2e = 38 biztanle berri

- EU-03______________ (lehen, EU 4)

6 etxeb. x 2,63 / (FBBT) = 16 biztanle berri

- EU-04______________(lehen, EU 7 eta EU 8 zirenaren zati bat)


Eraikigarritasuna:_____12.395 X 0,25 = 3.098 m2e

3.098 m2e / 25 m2e = 124 biztanle berri

- EU-05______________ Belendiz (lehen, landagunea)


Eraikigarritasuna:_____6.544 x 0,25 = 1.636 m2e


BIZTANLE BERRIAK, GUZTIRA:261

● 2. AUKERA

HIRI-LURRAK











MEMORIA 59

- EU-03______________(lehen, EU 4)

6 etxeb. x 2,63 (FBBT) = 16 biztanle berri

- EU-04______________ (lehen, EU 7 eta EU 8 zirenaren zati bat)




- EU-05______________ Belendiz (lehen, landagunea)




BIZTANLE BERRIAK, GUZTIRA: 228

1. aukera (biztanle-kopuruaren hazkunderik handiena dakarrela-eta, okerrena) hartzen badugu,

guztira, 645 biztanle izango dira Arrantzun.

Espazio libreen sistema orokorrerako gutxieneko azalera-erreserba kalkulatzeko, 645 biztanle bider

5 m2 egin behar da, eta emaitza da 3.225 m2-koa, aurrerakinak kalifikatzen duena (20.735 m2-koa)

baino askoz txikiagoa. Are gehiago, Loiolako eta Belendizko hiriguneetan kalifikatutako espazio

libreen sistema orokorrak bakarrik kontuan hartuz ere 5.735 m2-koa da azalera, udalerri osorako

legezkoa (3.225 m2-koa) baino handiagoa.

Horrenbestez, argi eta garbi dago, Arratzurako proposatzen dugun edozein hazkunde-eredu

aukeratzen dugula ere, espazio libreen sistema orokorrerako azalera nahikoa izango dela.

4.2.4. Bizitokitarako hazkundea

Lehen esan bezala, Loiolako eta Belendizko hiri-lurretan ikusi dugu aurrez bizitokitarako hazkundea.

Plangintzaren aurrerakinak ezin die eutsi indarrean dauden arau subsidiarioek sailkatzen dituzten

hiri-lurrei, legeak ezarritako eraikigarritasun minimoa (0,25 m2e / m2l) lurzoruaren azaleraren

osotasunari aplikatuz gero, Arratzu udalerrirako gehiegizkoa den hazkundea lortuko litzateke.



MEMORIA 60

Indarrean dauden arau subsidiarioek ez dute lortu xedatzen dituzten egikaritze-unitateen garapena

bideragarri bihurtzeko parametrorik eta, hori ikusirik, Planaren aurrerakinak proposatzen du finkatu

gabeko hiri-lurrak berrantolatzea eta, hartara, bizitokitarako bost egikaritze-unitatea sortzea: lau

Loiolan eta bat Belendizen.

EU 3 unitateak indarrean dauden arau subsidiarioek EU 3 unitateari buruz ezartzen duten

antolamenduari jarraitzen dio. Egikaritze unitate honetan, EU-4 egikaritze-unitateari buruzko

xehetasun-azterketak proposatzen duen antolamendua (indarrean dauden arau subsidiarioak

garatzeko onartua) jasotzen du.

Unitate honetaz gain, beste bi egikaritze-unitate mugatu ditugu, lehen EU-1 izendapenarekin zegoen

unitateak hartzen zituen lurzoruetako parte batetan. Unitate honetan indarrean dauden arau

subsidiarioekiko azaleraz gain parametroak ere aldatu dira, Aurrerakineko EU-1 eta EU-2

unitateetan.

Azkenik, aurrerakinak EU-4 unitatea definitzen du, unitate honek arau subsidiarioetako EU 7 eta EU

8 unitateak biltzen ditu osotasunean ez bada ere.

Loiolako hirigunean mugatu ditugu lau egikaritze-unitate horiek.

Belendizen, berriz, EU-5 Belendiz egikaritze-unitatea mugatu dugu, bertako hazkundea biltzeko;

indarrean dauden arau subsidiarioen arabera, landagunea da Belendiz.

Arratzuko Hiria Antolatzeko Plan Orokorraren aurrerakinak planteatzen duen bizitokitarako

hazkundea egokia da Gernika-Markinako Eskualde Egiturako LAParen hasierako onespenerako

dokumentuaren kuantifikazio-irizpideak kontuan izanik, eta beharrezkoa da, etxebizitza tasatuak

eraikitzeko udalerrian, ekipamendua sortzeko beharrezko lurrak eskuratzeko eta hiri-lurrak

antolatzeko. Gainera, aurrerakinaren helburuetako bat Arratzuko biztanleriaren joera negatiboa

alderantzikatzea da, eta, horretarako, beharrezkoa da etxebizitza berriak eskaintzea eta ekipamendu

berria egitea, udalerria bizileku erakargarria izan dadin.

1. aukerari eta 2. aukerari buruzko plano-sortetan adierazi ditugu grafikoki proposatzen ditugun bi

hazkunde-ereduak.

Jakina, bi aukera bakarrik adierazi ditugun arren grafikoki, askoz ere gehiago daude, egikaritze-

unitate bakoitzerako proposatutako mugak eta eraikigarritasunak konbinatu egin baitaitezke.

Esaterako, plangintza orokorrak bizitokitarako hazkunde hau proposa dezake Arratzurako: 1.

aukerak EU 01, EU 02, EU 03 eta EU 05 egikaritze-unitateetarako proposatzen dituen mugen eta

eraikigarritasunen eta 2. aukerak EU 04 egikaritze-unitaterako proposatzen dituenen konbinazioa.

Bi aukerek hazkunde bera proposatzen dute EU 03 egikaritze-unitaterako. Egiaz, indarrean dauden

arau subsidiarioek ezartzen dituzten mugak errespetatzen ditu.



MEMORIA 61

EU-03 egikaritze-unitateari dagokionez, xehetasun-azterketa bat egin dute, indarrean dauden arau

subsidiarioek ezartzen duten antolamendu xehea aldatzeko. Jabe nagusiarekin adostuta egin dute

xehetasun-azterketa, eta errepartzelazio eta urbanizazio proiektuak garatzen ari direla ikusirik,

kudeaketa ia burututzat jo dezakegu.

EU-1, EU-2 eta EU-5 egikaritze-unitateetarako, ostera, eraikigarritasun ezberdina proposatzen dute

bi aukerek, baina unitateen azalera berdina da aukera bietan.

EU-4 egikaritze-unitateak muga desberdinak ditu aukera bat ala bestea egin. Unitateari atxikitako

lurrak desberdinak dira, baina, hirigintzako eraikigarritasuna 0,25 m2/m2 da bietan.

EU-5 unitatearen barnean, arestian aipatu bezala, aukera bakoitzak aplikatzen duen

eraikigarritasuna desberdina da eta bigarren aukerak eraikigarritasun handiagoa proposatzen

duenez, sabai azalera ere handiagoa izango da. Egikaritze unitate honek Espazio Libre Sistema

Orokorra du ELSO-2 atxikituta aukera bietan.

Jarraian, aukera bakoitzaren esparruan zenbat etxebizitza egingo genituzkeen zehaztuko dugu.

Aipatzekoa da 1. eta 2. aukeren arteko desberdintasunak dautzala egikaritze-unitateei egozten

diegun eraikigarritasunean eta 4. egikaritze-unitatearen mugetan.

EU-1,EU-2, EU-4 eta EU-5 egikaritze-unitateetako etxebizitzen kopurua kalkulatzeko,

eraikigarritasuna zati 110 m2e egin dugu, etxebizitza kopurua kalkulatzeko.

● 1. AUKERA

LOIOLAKO HIRI-LURRAK

Izena Azalera Eraikigarritasun-koefizientea

Sabai-azalera Etxebizitza-kopurua

EU-1 1.822 0,25 455,50 4

EU-2 3.190 0,30 957,00 8

EU-3 15.782 - - 6

EU-4 12.395 0,25 3.098,00 28

BELENDIZKO HIRI LURRAK



EU-5 Belendiz 6.544 0,25 1.636 14

ETXEBIZITZEN KOPURUA 1. AUKERAREN ESPARRUAN, GUZTIRA: 60



MEMORIA 62

● 2. AUKERA

LOIOLAKO HIRI-LURRAK



EU-1 1.822 0,35 637,70 6

EU-2 3.190 0,25 797,50 7

EU-3 15.782 - - 6

EU-4 9.028 0,25 2.257,00 20

BELENDIZKO HIRI LURRAK



EU-5 Belendiz 6.544 0,30 1.963 18

ETXEBIZITZEN KOPURUA 2. AUKERAREN ESPARRUAN, GUZTIRA: 57

1. aukeraren esparruan proposatutako hazkundea 2. aukeraren esparruan proposatutakoa baino

handiagoa da. Egia esan, 60 etxebizitza berri egitea gehiegizkoa izan daiteke Arratzun, baina

aipatzekoa da gehieneko eskaintza dela hori. Gainera, kontuan izanik lurren jabeak uzkur agertu

direla proposatutako hazkundeak garatzeko, oso litekeena da Udalak berak sustatzen dituen

egikaritze-unitateak bakarrik kudeatzea.

1. aukera hautatuz gero, 60 etxebizitza berri egin daitezke. Hartara, beharrezko etxebizitzak egitea

ziurtatzen dugu gutxienez; izan ere, unitateei atxikitako azalera handiagoa denez gero, aukera

gehiago daude jaberen batek lurzorua eraldatu eta kudeatu nahi izan dezan. Gainera,

nabarmentzekoa da EU-3 egikaritze-unitateko baserria antolamenduaren barnean dagoela eta, hori

dela eta, haren eraikigarritasuna ez dugula hartu behar etxebizitzen eskaintza berritzat;

sinplifikatzearren hartu dugu kontuan etxebizitza berrien eskaintza gutxi gorabehera kalkulatzeko.

Lurraldearen Arloko Planak xedatzen duenez, etxebizitza berrien eskaintza 8 urtera 32 eta 65

etxebizitza tartean kokatu behar da eta 16 urtera 53 eta 84 tartean. Ondorioz, aurrerakinak

proposaturiko eskaintza egokia da eta 16 urtera eskaini beharrekoaren minimotik gertu kokatzen da.

Aipagarria da Arratzu babes erregimeneko etxebizitza erreserba egiteko beharra ez baldin badu ere,

EU-1 egikaritze unitatea etxebizitza tasatuak jasotzeko proposatzen dela eta EU-4 egikaritze

unitatearen eraikigarritasunaren heren bat baita.

Hartara, lehenengo aukeran 13 etxebizitza babestu eta 12 bigarren aukeran proposatzen dira

Aurrerakinean.



MEMORIA 63

4.2.5. Jarduera ekonomikoak

Arratzun ez dago jarduera ekonomikoetarako lur-erreserbarik. Orobat, Uarka landaguneko bi

orubetan izan ezik, gaur egun ez dago inongo jarduera ekonomikorik.

Jarduera ekonomikoez ari garenean, irabazi-asmoa duten jarduerez ari gara, eta, beraz, Barrutian

dagoen eta egongo den ekipamendu-sistema orokor handia kategoria horretatik kanpo dago.

Ekonomia Jardueretarako Lurzoru Publikoa eta Merkataritza Ekipamendua sortzeko Euskal

Autonomia Erkidegoko Lurraldearen Arloko Planak onartzen duenez, jarduera ekonomikoen

garapen-maila txikia den herrialdeetan litekeena da gehienez ere 3 ha-ko (hau da, 30.000 m2-ko)

eremuak mugatzea erabilera horretarako. Betiere, eremuok hiri-lurrekiko mugan egoteko baldintza

ezartzen du LAPak, hazkundeen artean etenik sor ez dadin.

Arau horiek guztiak eta Arratzuren joera negatiboa alderantzikatu nahia kontuan izanik, sektore txiki

bat (jarduera ekonomikoetarako lur-erreserba bat) kokatzeko bi leku proposatzen ditu aurrerakinak.

Sektore horrek hiri-lurrekiko mugan egon behar duela-eta, Urdaibaiko Biosfera Erreserbaren

Erabilera eta Kudeaketa Arautzeko Egitamu Gidariak nekazaritza-garrantziko aldetzat eta

itsasbazterraren, erreka-ertzen eta natura, paisaia eta historia aldetik garrantzi handia duen

babespeko aldetzat hartzen dituen lurrak izan daitezke kokalekuak, horiek baitaude hutsik.

1. aukeraren barnean 16.958 m2 -ko sektore bat adierazi dugu grafikoki, Larruzeta errekaren eta

Laudizerako bidearen artean, Loiolako hiri-lurren ekialdean.

Nekazaritza-garrantziko aldea (A3) eta itsasbazterraren, erreka-ertzen eta natura, paisaia eta historia

aldetik garrantzi handia duen babespeko aldea hartzen ditu barnean sektore horrek. Egia esan,

aipatzekoa da ez dagoela zertan Golako ibaiaren babesean eragina izan, ibaiertzetako espazio

libreen lagapenak bilduko baititu sektorearen antolamenduak eta urak sektorea ez hartzeko

beharrezko mailan urbanizatuko baitugu sektorea. Edonola ere, Urdaibaiko Patronatuak oniritzia

eman behar dio sektorea lur horietan mugatzeari.

2. aukeraren barnean ez da jarduera ekonomikorako sektorerik jasotzen.

Nolanahi ere, Arratzuko hazkunde-ereduari buruzko eztabaida piztea da aurrerakinaren helburua.

Hori dela eta, irizpide eta helburutzat lur-erreserba bat jarduera ekonomikoetarako mugatzea finkatu

ondoren, sektorea beste lur batzuetan kokatzea azter daiteke, udalerriko lur guztietan eragina duten

ingurumen-arloko aldaera eta baldintzatzaile guztiak analizatu ondoren betiere.



MEMORIA 64

4.2.6. Ingurune fisikoa

Funtsean, lurzoru urbanizaezinak eratzen du, eta desegokia da babes berezia behar duten lurrak

eraldatzea. Hainbat arrazoi direla medio behar dute lurrek babes berezia: aparteko balioa dutelako

nekazaritzarako, basogintzarako edo abeltzaintzarako; baliabide naturalak eta paisaiaren, historiaren

edo kulturaren ikuspegitik dituzten balioak ustiatzeko aukera ematen dutelako; eta fauna, flora eta

oreka ekologikoa babesteko balio dutelako.

Urdaibaiko Biosfera Erreserbaren Erabilera eta Kudeaketa Arautzeko Egitamu Gidariak aipatzen

dituen kategoriak sartu ditugu Arratzuko lurzoru urbanizaezinean, baina kritikoki aldatu ditugu,

mugak oinarri topografikora eta lursailen egiturara egokituz. Adibiderik garbiena ubideak dira, alde

nabarmenak baitaude Egitamu Gidariaren eta oinarri topografikorik zehatzenaren artean –oinarri

topografikorik zehatzena erabili dugu aurrerakina prestatzeko–. Esaterako, P.4. kategoria

(itsasbazterraren, erreka-ertzen eta natura, paisaia eta historia aldetik garrantzi handia duen

babespeko aldea) mugatzeko, oinarri topografikoko ubideen eta erreken bideetan oinarritu gara, eta

babespeko zerrenda bat ezarri diegu: Golako eta Belendiz ibaietan, 30 m-koa, eta gainerako

ubideetan, 25 m-koa.

Babestu beharreko eremuek berezko dituzten erabilerekin eta eraikuntzekin, haien izaerarekin lotuta

egon behar dute haietan baimendu daitezkeen erabilerek eta eraikuntzek.

Debekatuta dago inolako eraikuntzarik egitea babes berezia behar duten eremuetan.

Babestu nahi dugun balioa mantentzeko beharrezko jarduerak soilik baimendu daitezke.

Debekatuta dago familientzako etxebizitzak egitea lurzoru urbanizaezin guztian, Lurzoruari eta

hirigintzari buruzko 2/2006 Legeak arautzen dituen baldintzetan izan ezik.

Alde horretatik, aipatzekoa da hiru landagune mugatzen dituela aurrerakinak: Gorozika, Uarka eta

Elexalde. Sei baserri baino gehiago dituzte guztiek eta, hortaz, 2/2006 Legeko baldintzak betetzen

dituzte.

Halaber, aipatzekoa da Donejakue bidearen udal-barrutiko zatia babestu eta lehengoratu beharra

dagoela.



MEMORIA 65

5. ONDORIOA

Hainbat hazkunde-eredu proposatzen ditu aurrerakin honek, eta grafikoki adierazitako bi aukeren

esparruko eremuen eta eraikigarritasunen kalifikazioak konbinatzeko bide ematen du. Egia esan, bi

aukerak oso antzekoak dira, ezinbestean. Azken batean, Arratzuko biztanleria ezin dugu handitu

udalerriari nortasuna galaraziz; aitzitik, Arratzuri dagokionaren moduko garapen bat prestatu behar

dugu, eta muturretako baina barneratutako hazkundea.

Aurrerakinaren helburua da zer aukera ditugun analizatzea, antolamenduaren irizpide, helburu,

aukera eta proposamen orokorrak zehazteko eta horiek erabiltzeko Hiria Antolatzeko Plan Orokorra

idazteko orientabidetzat, Lurzoruari eta hirigintzari buruzko ekainaren 30eko 2/2006 Legeko 87.

artikuluak (hirigintzako plangintzaren aurrerakinari buruzkoak) ezartzen duenarekin bat.

Hau da, azaldu ditugu ondoren Hiria Antolatzeko Plan Orokorraren bidez garatu beharreko

hazkunde-eredua onartzeko aukerak.

Bilbon, 2011eko azaroan

ARKITEKTOAK,

Sin.: Federico Arruti Aldape Sin.: Oihana Arruti Ruiz

HIRIA ANTOLATZEKO PLAN OROKORRA herri... · 2013-12-11 · HIRI ANTOLATZEKO PLAN OROKORRA ARRATZU...

Documents

Transcript of HIRIA ANTOLATZEKO PLAN OROKORRA herri... · 2013-12-11 · HIRI ANTOLATZEKO PLAN OROKORRA ARRATZU...