Kirol legezUruguaik Mexikori irabazidio. Hala ere, bi selekzioaksailkatu dira 2

15 urte, biharHegoafrikak irabazizuen MundukoErrugbi Kopa 4-5

OndurasPeriodiko tximurrak besapeetan.

Kiribilduta. Halaxe dator aktualita-tea. Zahar jaioa, zahar, herren, etagaizto. Ez du gertatutakorik konta-tzen. Kontatzen duena gertatzenda. Aktualitatetik erortzen den he-rriak errealitate izateari uzten dio.Ez du atximurrik egiten. Honduras.Beste herri bat gure ahazturarenmapetan.

Nikaragua sandinista.Inperioak herri bat galtzen due-

nean haren ondokoak atzapar zo-rrotzagoz zaintzen ditu. HondurasNikaragua gainean dago. «Contra»-ko hegazkinak abiatzeko paraje bi-kaina. El Salvadorreko gerrillak be-giztatzeko. Guatemala osoa. Bainaestrategia militar sekretuek ez dutegure aktualitatean rubrikarik. Ezharreman komertzial injustuek.Honduraseko platanoak Obamare-nean zuritzen dira. Kafe beltza, azu-krea. Trukean estatu kolpeak inpor-

tatzen dituzte, Michelettiak -gorilakbeti izan dira bananazaleak-. Etaabizen euskalduneko munduko pre-sidente bakarra ostikoz jo zuten. Be-re lasto txapel eta guzi. Urte bete da.Efemeride bat.

Efemeridek aspirina baten izenadirudi. Uretan disolbatu eta hartze-ko.

Tegucigalpan txanpainik ez dasaltzen jada. Militarrak dabiltza ka-lean. Eta monagillo berria (Lobo, ez

da izengoitia) Hego Afrikan da opo-rrak hartuta. Lan gutxi itxura. Bai-na etxera dator, apenas golik ospa-tuta. H-ak ez dio poz handirik eman.H-a ez da historian sartuko. H-aHonduraseko selekzioa da.

Eta euskal alfabetoko hizkirik pe-tralena. Arantzazutik fumata bel-tza ateratzen zen egunero. Hizkun-tzalariak sutan. Eta Txabi Etxeba-rrieta hil zuten kalean. 1.968a zen.Handik hamar urtera izan zen Mun-duko Kopa Argentinan.

Hondurasek, egunotan, bien an-tza du. Txabi Etxebarrietarena etaVidelarena.

1863AmetsArzallus

Frantzia burumakur Lehen final-zortzirenak, zehaztuta:

Argentinak Mexikoren aurka jokatuko du, eta Uruguaik, Hego Korearen kontra

PETE

R ST

EFFE

N /E

FE

berria 2010eko ekainaren 23a, asteazkena

HEGOAFRIKAKOMUNDUKO KOPA 2010

berria2010eko ekainaren 23a, asteazkena

0MEXIKO

1 Perez 115 Osorio 112 Rodriguez 111

15 Moreno 118 DCastro (57 .m.) 113 Salcido 1116 Torrado 114 Marquez 11

18 Guardado 1117 DBarrera (46. m.) 11

17 Dos Santos 1110 Blanco 1114 DHernandez (63.m.)11

9 Franco 11E. J. Aguirre 11

1URUGUAI

1 Muslera 11116 M. Pereira 111

2 Lugano 1116 Victorino 1114 Fucile 111

15 D. Perez 11117 Arevalo 111

7 Cavani 11110 Forlan 111111 A. Pereira 11119 DScotti (77.m.) 19 Suarez 1111

20DA. Fernandez (85.m.)1E. O. Tabarez. 1111

Golak: 0-1: Luis Suarezek (43. min.).Epailea: Viktor Kassai (Hungria). Txartelhoriak Mexikoko Javier Hernandezi etaCastrori; eta Uruguaiko Fucileri. Beste-lakoak: 38.000 ikusle inguru Rusteng-burgoko Royal Bafokeng estadioan.

Luis Suarez, Uruguaiko selekzioko jokalaria, atzo gola sartu ondoren. DENNIS SABANGAN / EFE

Uruguaik selekzio sendoa delaerakutsi du, eta ondo irabazi dioMexikori. Biak sailkatu dira final-zortzirenak jokatzeko

Igor Susaeta

Bi hautatzaileek ez zela gertatukoiragarri zuten partidaren bezpe-ran. Ezetz. Ezta pentsatu ere. Bai-na saria handiegia zen JavierAguirre Mexikokoa eta Oscar Ta-barez Uruguaikoa egia esaten arizirela sinesteko. Final-zortzirene-tan sartzea zegoen jokoan. Mexi-ko Uruguairen kontra, A multzo-ko hirugarren eta azken jardunal-dian. Berdinduta, biak aurrera.Asko eta asko 1982ko MundukoKopan Alemaniak eta Austriaklortutako akordioarekin gogora-tu ziren. Partida lotsagarri hare-kin. Futbola ez beste ezer izan zenikuskizunarekin. Kirolari etaduintasunari iseka egin ziotene-kin. Mexikarrentzat eta uruguai-tarrentzat, ordea, duintasuna, za-leenganako eta munduarengana-ko errespetua, final-zortzirenetansartzea baino garrantzitsuagoakdira, antza. Hori dela eta, atzoRustenburgon jokatutako lehianez zen iruzurrik egon; ez behin-tzat aurreneko 75 minutuetan.Eta askoz ere hobe. Partida duinajokatu zuten bi selekzioek, etaUruguaik 0-1 irabazi zion Mexiko-ri, selekzio sendoa dela erakutsiz.Dena dela, azkenean bi selekzioaksailkatu dira final-zortzirenak jo-katzeko.

Lehen kanporaketan Argenti-na saihestea zen, beharbada, ber-dinketari muzin egiteko motibonagusia. Horregatik, espekula-tzeko intentzioarekin beharrean,kontrarioaren atera iristeko as-moarekin zelairatu ziren jokala-riak atzoko arratsalde eguzki-tsuan —Rustenburgon ere hala-koa izan zen—. Partidako lehenminutuak biziak izan ziren, eta jo-kalariak gorputz eta arima lehia-tu ziren erdibitutako baloia ba-koitza harrapatzeagatik. Mexi-kok hartu zuen ekimena; zelaierdian baloia ukitzeko jokalariaproposagoak dituelako, batezere.

Baina Uruguaik beste abiadurabat dauka aurrean, eta jokalarierabakigarriagoak ditu arriskuasortzeko. Hegoafrikara, gainera,estrategia ondo landuta daukate-la iritsi dira. Diego Forlanek ate-ratzen ditu falta eta korner guz-tiak, eta horietako batean —kor-ner batean—, lehen aukera edukizuen, buruz, Victorino erdikoatzelariak. Buruz egindako erre-matea, ordea, langatik gora joanzen.

Estrategiaz gain, kontraeraso-an azkar ateratzea da Oscar Taba-rezek entrenatzen duen selekzio-ak menperatzen dituen beste alo-rretako bat. Atzean kontzentratu-ta aritzen dira, eta ez dute tokiagaltzen. Euskarriez beste horren-beste esan daiteke. Diego Perezeketa Arevalo Riosek kosk egitendute presio egiterakoan, eta doze-naka aldiz lapurtzen dute baloia.Gero eman beharreko pasea, gai-

nera, ondo eta zentzuz emanda-koa izan ohi da normalean. Alva-ro Pereirari 20. minutuan eman-dakoa bezalakoa. Ezker hegalekoatzelariak, baina, urrun jaurtizuen, area barrura indartsu etaondo sartu arren. Bera eta Edin-son Cavani dira hegaletatik goraeta behera ibiltzen direnak etaForlan eta Luis Suarez talentudu-nei lan zikina egiten dietenak.

Ideiak argi dituenaMexikon, berriz, Andres Guarda-dok ematen dizkio taldeari era-soan argitasuna eta pausa.Ezker hanka zoragarriadauka, eta harekin gogorjaurti zuen atera 22. mi-nutuan. Baloia, ordea, lan-gara. Deportivoko erdilariaari zen Javier Aguirrek entrena-tzen duen taldea mugitzen. Atse-denaldian, ordea, kendu eginzuen. Bestea Giovanni Dos San-tos zen. Bere abiadurarekin, berebarneraldiekin. Txispa handikoada eta erabakitasunez sartzen daareara, erabakitasunez aurre

apur bat. Halere, lehen aukeragarbia Luganok buruz, Forlanek(zeinek bestela) ateratako faltabatean. Uruguaik baliabide de-zente dauzka erasoan, Forlaneketa Suarezek sekulako kalitateadutelako. Mexikori, aldiz, urruti-tik, jokaldia hasterako ikustenzaio nola bukatu nahi duten. Ho-rregatik, Javier Hernandez Chi-charito eta Pablo Barrera zelaira-tu zituen Aguirrek, erasoko jokoainprobisatuagoa izan zedin. Ate-ra eta segituan pase ederra emanzion Chicharitok Dos Santosi (63.min.); eta hurrengo jokaldian, be-rriz, Barrerak oparitu zion Rodri-guezi erdiraketa ederra. Atzela-riak, baina, kanpora bidali zuensartzeko errazagoa zen baloia.

Eta lehia amaitu bitartean,ezer gutxi gehiago. Uruguai erosodefendatzen eta kontraerasoanminik ez egiteko asmoarekin, etaMexiko, berriz, nahi eta ezinean;aurrera egiteko askoz ere hobetojokatu beharko duela jabetuta.Baina iruzurrik ez zen izan behin-tzat, eta askoz hobe.

Iruzurrik gabe, askoz hobeMunduko Kopa 2010 Kronikak2

egin atzelariei. Baina berekoiegijokatzen du normalean, eta es-kuin hanka gorputzari orekaemateko daukala ikusi zitzaionatzo, ordu erdiaren bueltan. Sar-tu zen areara, Maxi Pereirari le-kua hartu, baina eskuinarekinerrematea argia egin beharrean,ezkerrarekin behartuta oso.

Ordurako erritmoa ez zen par-tida hasieran bezain azkarra. Bai-na gutxien espero zenean, Uru-guaik gola. Forlanek zelai erdianbaloia harrapatu, eskuin hegale-

ra pasea azkar Cavaniri, harkeskuinez erdiratu, eta Sua-

rezek bigarren zutoinean(Rodriguezi mugimendusoil batekin lekua hartu

ondoren) buruz barrura.Kontraeraso ederra, eta gau-

zatze are ederragoa. Gol horrek atsedenaldira era-

man zituen. Uruguai talde sendo-aren itxura ematen ari zen. Ideiakoso argi dituen selekzioaren tan-kera. Bigarrenean, baina, berdin-duta ere multzoko lehena izangozela jakinda, erritmoa jaitsi zuen

Hegoafrika,sailkatu ez denlehen antolatzailea

DHegoafrika 1-2 nagusituzitzaion atzo Frantziari

Free State estadioan, Bloem-fonteinen, baina MundukoKoparen historian final-zortzire-netara pasatu ez den lehenselekzio antolatzailea da. Lehenfaseko azken partida irabazizuen gutxienez, bere zaleengozagarri. Frantziak itxuranegargarria eman zuen bestebehin.

Eta partida amaitu ondorenFrantziako komunikabideek gu-pida gabe kritikatu zuten selek-zioa. «Negargarri» edo «lotsa-garri» jokatu zutela adierazi zu-ten atari digitaletako lehenorrietan. Domenech hautatzai-leak, berriz, zer esan ez zekielaaitortu zuen. Khumalok sartuzuen 0-1ekoa, Mphelak 0-2koa,eta Maloudak Frantziaren gola.

AMULTZOA

Hego Koreako selekzioko jokalariak atzoko partidan sarturiko bigarren gola ospatzen. ALI HAIDAR / EFE

Hego Koreak sufrituta berdindudu eta Uruguai izango du aurkarifinal-zortzirenetan. Mexiko izangoda Argentinaren kontrarioa

Imanol Magro

Hego Koreak bere bertute eta ga-bezien erakustaldia eman zuenatzo, Munduko Kopan jokatu denpartidarik urduri eta arraroene-an. Taldearen gauza onak ikusi zi-ren: erasoko konbinazioak, jokobizia eta geldikako baloietanduen trebezia. Baina baita gabezilarriak ere, batez ere bigarren za-tian. Berez oso gogorra ez denatzeko lerroa kirioetan urtu zeneta Nigeria merezi gabeko garai-pena lortzekotan egon zen, bi golaukera ezin garbiago hutsegin baitzituen. Egiari zor,bi taldeek gaizki jokatuzuten gorabehera askokolehia batean, eta gabeziakzuzendu ezean korearrekzail izango dute urrun iristea. Ha-lere, boxeo borroka izan balitz,Hegoa Koreak mereziko zuenpuntuetara irabaztea, eta halasuertatu zen, Asiako selekzioaklortu baitzuen final-zortzireneta-rako txartela. Hego Koreak biga-rren postuan bukatu du multzoaeta Uruguai izango du hurrengoaurkari. Argentinak, berriz, Me-xikorekin egingo du topo.

Hego Korea eta Nigeriaren ar-teko partida bi erritmoren artekotalka izan zen. Hego Koreak korri-ka jokatu zuen, Nigeriak, berriz,ibiltzen. Hego Koreak arin, biz-kor, eta horren eraginez urdurie-gi azken txanpan. Partida man-tsotu behar izan zuenean ez zuenlortu, eta kontrolpean zuen nor-gehiagoka nahi baino gehiagogaiztotu zitzaion. Nigeriak, be-rriz, pausoan jokatu zuen. Hauta-tzaileak Kanu beteranoa hasiera-tik jarri zuen, eta bera izan zen jo-koaren metronomoa: astiro.

Astiroegi, eta gogor, faltaasko egin baitzituen areaertzean. Garesti ordain-du zituen faltak, Hego Ko-

rearen bi golak geldikakojokaldietan iritsi baitziren.

Nigeriak oso zail zuen sailka-tzea, baina partida hasi eta bere-hala haizea alde jarri zitzaion.Odiahk baloia lapurtu zuen zelaierdian eta eskuin hegalean indar-ka aurrera egin ondoren erdira-tzea lortu zuen. Korearren atzekolerroa lo harrapatu zuen, KimYoung Kwangek zaintza huts la-rria egin zuen, eta Uchek (12.min.) sarera bidali zuen baloia.

Golak Hego Korea suspertuzuen. Zelaian gehiago zen, korri-ka ibiltzen baino lehenago ailega-tzen baita helmugara, eta aurre-an konbinatuz area ertzera iritsizen. Nigeriak faltekin eten zituenerasoak. Hego Koreak baloiaondo ukitzen duten erdilariakditu eta Nigeriako atzeko lerroakatzo ez zuen bere eguna izan. Le-henbizi Chu Young Park izan zengola sartzeko zoria egon zena (30.min), eta gero Jung Soo Lee izanzen baloia buruz sarera bidali zue-na (34. min.). Afolabik zaintza hu-tsa egin zuen, eta bigarren zutoi-

ria. Asiako atzelariak ezin urdu-riago zeuden eta Nigeriak hiruga-rren gola sartzeko hiru aukera onizan zituen, baina presaka ibiltze-ak ere ez zion mesederik egin. Az-ken txanpan Hego Koreak ereizan zituen gol aukerak, bainagehiegi sufritu zuen. Eskarmen-tu eta patxada faltak halakoakeragiten ditu.

Laprast egiteko zoriannean bakar-bakarrik sartzen utzizion Hego Koreako atzelariari.

Park Ji Sung da Hego Koreakoizarra, baina atzo beste Park batnabarmendu zen: Park ChouYoung. Monakon jokatzen duenaurrelariak hartu zuen ardura,eta berak zuzendu zuen erasokojokoa. Bigarren zatiaren hasieranberak sartu zuen bigarren gola,area ertzetik berari eginiko faltaatera bota zuenean (49.min.). En-yeama atezainaren zutoinerabota zuen, eta ez zuen gelditu. Ni-geriako atezainak gaizki jokatuzuen, eta ez zien kideei inolako se-gurtasunik eman.

Nigeriaren aukerakHego Korea gehiago zen, baina ezzuen partida lasaitzen asmatu.Hainbeste korrika egiteagatik la-prast egiteko zorian egon zen. Az-ken txanpa lasaia behar zuena su-frikario bihurtu zen bi minutu-tan. Martinsek Kanu ordezkatuzuen eta Nigeria itxuraldatu eginzen. Oldarkor jokatu zuen, eta Yo-kuburi huts egin ezinezko golaaukera eman zion, baina aurrela-riak kale egin zuen atetik metroeta erdira (66. min). Nigeria haziegin zen, eta minutu bat geroagoNam Il Kimek penalti inozoa eginzion Obasiri (68. min.). Penaltiasartzea aurreko aukera baino zai-lagoa zen, baina bigarrengoanYakubuk asmatu zuen.

Partida bukaera eromena izanzen, berdinketak Hego Korea sail-katzen zuen, eta gol batek Nige-

Argentinak,hirutik hiru (2-0)

DArgentinak multzoko bu-ruan bukatu du sailkapen

fasea, eta Mexiko izango du aur-kari final-zortzirenetan (0-2).Grezia atzean sartuta egin zionaurre atzo Maradonak zuzen-tzen duen taldeari, eta emaitzakalde zituen bitartean ondo eutsizion orekari. Bigarren zatian, bai-na, erasora apur bat jo zuenean,zuloak utzi zituen atzean, eta Ar-gentinak askeago jokatu ahalizan zuen. Golak azken txanpaniritsi ziren. Demichelisek sartuzuen lehena (77. min.), Messikateratako korner bateko nahas-menean adoretsu baloiaren bilajoanda. Bigarrena, berriz, Paler-morena izan zen (89. min.), Gre-ziako atezainak Messiren jaurti-keta ondo gelditu ez, eta baloiasareetara bidali zuenean. Messiizan zen partidako jokalaririkonena, eta Greziako atzelariekostikoz josi zuten.

berria2010eko ekainaren 23a, asteazkena Kronikak Munduko Kopa 2010 3

BMULTZOA

2NIGERIA

1 Enyeama 16 Shittu 15 Afolabi 112 Yobo 1121DEchiejile ( 46. min)11

17 Odiah 1113 Ayila 1120 Etuhu 1119 Obasi 11

4 Kanu 119 DMartins (56.m.) 111

12 Uche 1118 Yakubu 1

18 DObinna (18.min) 11E. L. Lagerback. 1

2HEGO KOREA

18 Jung S. R. 1112 Lee Y. P. 1114 Lee J. S. 11113 DKim J.S (86. min.) 114 Cho Y. H. 11

22 Cha D. Ri. 116 Ki. S. Y. 11

8 Kim J. W. 117 Park J. S. 11

19 Yeom K. J. 1115 DKim N.I. (63 .min.) 1

17 Lee Ch. Y. 1110 Park Ch. Y. 111115 DKim D. J. (93.min) 11E. Hun Jong Moo. 1

Golak: 1-0: Uchek (11. min.); 1-1: Lee JungSook (37. min);1-2: Park Chu Youngek(149. min.); 2-2: Yakubuk (68. min, pe-naltiz). Epailea: Olegario Benquerenca(POR). Txartel horiak: Nigeriako, Enyea-mari, Obasiri eta Ayilari; eta Hego Korea-ko Kim Na Ili. Bestelakoak: 40.000ikusle Durbango Moses Mahbida esta-dioan.

berria2010eko ekainaren 23a, asteazkena

berria2010eko ekainaren 23a, asteazkena

Bihar beteko dira hamabost urte Hegoafrikak etxean jokatutako Munduko Errugbi Kopa irabazi zuela. Kirolaz haratagoko garaipena izan zen herrialdearentzat, ‘apartheid’-a bertan behera geratu baitzen eta lehen aldiz zuriek eta beltzek elkarrekin ospatu baitzuten titulua.

Jon Eskudero

Beti egoten da le-hen aldiren bat,eta Hegoafrika-ri aurten egoki-tu zaio. Mundu-ko Futbol Kopaaurten jokatu

ari da lehen aldiz Afrikako konti-nentean, eta horrek mota guztie-tako iritziak sortu ditu. Hegoafri-kako biztanle gehienentzat, nos-ki, sekulakoa izan da eta izaten arida, oraindik ere beharrezkoa bai-ta herria batzen lagunduko duenzerbait egitea. Eta zer egokiago-rik Munduko Kopa bertan joka-tzea baino. Zoritxarrez, baina, ba-dira hori hondamendi bat beste-rik izango ez dela pentsatzen du-ten zuriak ere, Hegoafrikak horre-tarako gaitasunik ez duelaargudiatuz.

Gutxiengoa dira zuriak, bai,baina hango ekonomia haien es-ku dago, eta nagusi dira. Ezin dai-teke esan futbolaren kontra dau-denik, baina bai grazia handirikegin ez diela Munduko Kopa He-goafrikan antolatzeak, hango go-bernua horretarako prest ez dago-ela uste baitute. Gainera, ez dirabatere futbolzaleak, eta ez zaie as-ko axola selekzioa. 1980az geroz-tik, gehienbat; apartheid-a mal-gutzen hasi eta arraza guztientza-ko liga bakar bat sortu zenetik,hain justu. Beraz, ez da kasualita-tea egungo selekzioan zuri baka-rra egotea: Matthew Booth defen-tsa. Horrek ez du esan nahi, ordea,beltzek maite ez dutenik. Izan ere,selekzioko jokalaririk maitatue-netakoa da.

Hala ere, badirudi azken hilabe-teotan gauzak hobetzen hasi dire-la, eta hainbat zuriren jarrera bes-te era batekoa dela. Hegoafrikanizugarri handitu da harrotasunnazionala, eta, zorionez, hainbatzurik ez diote muzin egin horri.Selekzioaren lehen partida ikus-teko sarrerak erosteko garaian ar-gi eta garbi antzeman zitzaion ho-rri. Sekula baino zuri gehiago da-bil kaleetan zehar selekzioko elas-tikoa jantzita eta vuvuzelarekinanimatzen, eta zuri kopuru horihanditzen joatea da hurrengopausoa.

Hamabost urte atzera eginezgero, Hegoafrikak antzeko zer-

bait bizi izan zuela ikus daiteke,baina errugbiarekin. Izan ere,aurtengoa ez da Hegoafrikak an-tolatu duen lehen Munduko Ko-pa. Futbolari dagokionez bai, bai-na 1995eko Munduko Errugbi Ko-pa bertan jokatu zen, eta Hegoa-frikak berak irabazi zuen, usteka-bean. Bada errugbia izan zenapartheid-ari eginiko umilaziorikhandiena.

Mandela ‘errudun’Eta horren errudun nagusia Nel-son Mandela izan zen. Apartheid-aren eraginez, zurien nagusitasu-na goitik beherakoa zen, eta bel-tzek beste herrialde batera emi-gratu beste aukerarik ez zuten as-kotan, ezin baitziren herri jakinbatzuetan egon, ezta kalean bai-menik gabe ibili ere. Mandela, or-dea, gauzak aldatzen hasi zen.Mugimendu bat sortu zuen apart-heid-aren kontra. Eta, horren era-ginez, 28 urte eman zituen preso;1962tik 1990era, hain zuzen ere.

1994an Hegoafrikako presiden-te izendatu zuten, historiako le-

hen beltza. Haren aurreneko zere-gina zuriak kontrolatzea izan zen,asko ez baitziren ados haren presi-dentetzarekin. Horiek herria han-kaz gora jarriko zuten beldur zenMandela, eta gauza asko egin zi-tuen guztia menpean izateko.Noski, jakitun zen zuriak beltzakbaino askoz indartsuagoak zirela:arma gehiago zituzten, dirugehiago… Azken finean, Mande-laren helburua garbia zen: guz-tientzako moduko herrialdea egi-tea, izan zuria edo izan beltza.

Presidente izendatu eta urtebe-tera Munduko Errugbi Kopa anto-latzeko ardura hartu zuen Man-delak. Hasiera batean zurien kiro-la zen horrena. Presidenteakideiak garbi zituen: Zer da zurieigehien axola dien gauza? Erlijioa

eta Jainkoa? Bai, baina baitaerrugbia ere. Politikari batek lor-tzen ez zuena kirolak lortzea ba-zuela uste zuen; jendearen emo-zioetara iristea, hain zuzen. He-rria bateratzeko, errugbia aitza-kiatzat hartzea erabaki zuen.

Telefonoa hartu, eta selekziokokapitain Francois Pienaarri deituzion, berarekin hitz egiteko. Man-delak laguntza eskatu zion bilerahartan, beltzak ere errugbiarekinidentifikatuta sentitzeko. Ordukoselekzioan beltz bakarra zegoen:Chester Williams; egungo futbo-leko selekzioan zuri bakarra da-goen bezala. Bilera hartatik au-rrera, politikoki jarrera ezin ho-bea eduki zuten errugbi jokala-riek; inork ez zuen inortxo mes-pretxatu. Mandelak Pienaarriemandako mezua hain izan zensakona, non ereserki berria eresortu zuten Hegoafrikarentzat.

Txapelketaren hasieraHasi zen, bada, Munduko Kopa,eta Mandelak gertu-gertutik biziizan zuen. Ia beti jokalarien gaine-an zegoen. Pienaarrek ondo gogo-an du behin nola etorri zitzaienlan saioa egiten ari zirela: «Lehenpartida baino lehen gure entrena-mendura etorri zen, eta guztiokagurtu gintuen. Bera idolo bat zenguretzat. Egun horretan harritu-ta geratu nintzen, haren umilta-sunagatik».

Txapelketaren lehen egunetanzuriak besterik ez ziren ikustenharmailetan, baita kaleko ospaki-zunetan ere. Aldiz, beltzek ez zu-ten batere interesik. Baina pixka-naka gero eta hobeto hasi zen jo-katzen Hegoafrikako selekzioa,eta partidak irabazten. Hasieranez zen txapelketa irabazteko fabo-ritoa, baina amaierarako jendeafinalean sinesten hasita zegoen.Eta orduantxe hasi ziren beltz ba-kan batzuk zelaira joaten, nahizeta begirune handirik gabe izan.

Finalerdietan Frantzia izanzuen aurkari Hegoafrikak. Parti-da bikaina izan zen, eta etxekoaknagusitu ziren, 19-15. Sekulakoustekabea izan zen, inondik inoraez baitzen espero halakorik gerta-tzea. Epaileak amaierako txistuajo zuenean, jendea txoratzen ze-goen, eta garrantzitsuena: elkar-turik. Harmailetan zuriak eta bel-tzak ikusten ziren, denak batera.

Beste finalerdian, berriz, Zeelan-da Berriak aise irabazi zion Inga-laterrari (29-45). Munduko selek-ziorik sendoena eta onena zen Ze-elanda Berriko jokalariek osatzenzutena; askoren esanetan, histo-rian izan den onena. Jonah Lomuzen izar nagusia. Beraz, denek us-te zuten finalean ez zela kolorerikegongo.

1995eko ekainaren 24an jokatuzen final handia. Bihar hamabosturte, hain justu. Mandela ezinego-nez esnatu zen finalaren egune-an, buruan hainbat galdera zitue-la: nahikoa egin al dut zuriak kon-bentzitzeko eurekin nagoela? Ja-kingo al dute denok batera gaude-la? Eta federazioko presidentearideitu zion, kolore berdeko selek-zioko elastiko bat eskatzeko, seizenbakiduna. Pienaar kapitaina-ren zenbakia zuena, zehazki.

Finala baino ordubete lehena-go iritsi zen Mandela Johannes-burgoko Ellis Park estadiora. Ten-tsioa izugarria zen herrialde oso-an. Inork ez zuen partida hori gal-du nahi, eta kaleetako taberna oro

ere bete-bete eginda zegoen. Au-rretik errugbiarekin ezer jakinnahi izan ez zutenek ere ikusi eginzuten final hura.

Ereserkien garaia heldu zen.Mandela zelaira jaitsi zen, jokala-riengana. Eta, noski, Pienaarrensei zenbakiko elastikoa jantzi. Jo-kalariak banan-banan agurtzenari zela, 70.000 lagun inguru oihu-ka hasi ziren, gehienak zuriak:«Nelson Mandela! Nelson Mande-la!». XX. mendeko unerik hunki-garrienetakoa izan zen hura, za-lantzarik gabe. Pienaarrek ondogogoan du: «Une horretan kontu-ratu ginen herrialde oso bat zego-ela gurekin, eta Mandelak nireelastikoa jantzita edukitzea izu-garria zen niretzat. Guztiok bategin behar genuela ohartu ginen,

eta berak zortea opatu zigun. Zi-rraragarria izan zen».

Hegoafrika garaile,Zeelanda Berriaren aurkaHasi zen finala, eta lehen minu-tuetan Hegoafrika nagusi. Garbigeratu zen edozer gauza gerta zi-tekeela. Neurketa 9ko berdinketa-rekin amaitu zen, eta luzapenariekin zioten. Zeelanda Berriak au-rrea hartu zuen azken txanpan (9-12), baina Hegoafrikak etsi ez etapartidari buelta ematea lortuzuen (15-12). Irabazi egin zuen.Epaileak azken txistua jo bitarteainoiz baino luzeago egin zitzaionMandelari: «Nire bizitzako minu-turik luzeenak izan ziren, bainabaita munduko onenak ere. Kar-tzelan bertan ere aiseago igaro-tzen zitzaidan denbora».

Amaitu zen neurketa, eta Hego-afrikak historian lehen aldiz ira-bazi zuen Munduko Kopa, ezuste-an. Mandelak berak eman zion sa-ria Pienaarri, eta sekulako besar-kada eman zioten elkarri, histori-koa. Bien-bitartean, 72.000 lagunbaino gehiago Mandelaren izenaoihukatzen. Mandelaren eta Pie-naarren arteko besarkadarekinamaitu zen Hegoafrikan apart-heid-a.

Egun horretan guztiek bateraospatu zuten Hegoafrikak lortu-tako titulua. Zuriek eta beltzek,denek elkarrekin. Selekzioak ira-bazi egin zuen, bai; baina, zalan-tzarik gabe, Hegoafrika herrialde-ak berak eta Mandelak irabazi zu-ten, elkartasunari eta elkarbizi-tzari ateak ireki zizkietelako.

Eta orain, 2010ean, galdera batdago airean: lortuko al du gauzabera futbolak? Eta Mandelak? He-rrialdea lehen baino elkartuagodago, bai, baina urrats handiakegin behar dira oraindik normal-tasunera ailegatzeko. Guztiarengainetik zuhurtzia da garrantzi-tsua, ez dadin irudi erromantikoe-gia sor txapelketak politikan izan-go duen eraginean. Aubrey Mats-hiqui Afrikako Ikerketa Politiko-en Zentroko adituak ere halaxe go-gorarazi du: «1995ean, MundukoErrugbi Kopa jokatu zenean, ondoatera zen, baina ez dugu pentsatubehar txapelketa batek ezabatukodituenik hiru mendeko kolonialis-moaren eta apartheid-aren ondo-rioz sorturiko zatiketak».

Munduko Kopa 2010 Gure gaia4 Gure gaia Munduko Kopa 2010 5

Garaipen bat baino askoz gehiago

Nelson Mandela Hegoafrikako presidentea, Francois Pienaar selekzioko kapitainari Munduko Errugbi Kopako garaikurra ematen, Johannesburgoko Ellis Park estadioan. DAVID ROGERS

Mandelaren helburuaguztientzako modukoherrialde bat egitea zen,izan zuria edo izan beltza

Politikari batek lortzenez zuena kirolak lortzeabazuela uste zuen;emozioetara iristea

Mandelak laguntzaeskatu zion Pienaarri,beltzek ere errugbiarekinbat egiteko

Hegoafrika irabaztenhasi ahala hasi zirenbeltzak errugbiarekininteresatzen

berria2010eko ekainaren 23a, asteazkena

berria2010eko ekainaren 23a, asteazkena

Bihar beteko dira hamabost urte Hegoafrikak etxean jokatutako Munduko Errugbi Kopa irabazi zuela. Kirolaz haratagoko garaipena izan zen herrialdearentzat, ‘apartheid’-a bertan behera geratu baitzen eta lehen aldiz zuriek eta beltzek elkarrekin ospatu baitzuten titulua.

Jon Eskudero

Beti egoten da le-hen aldiren bat,eta Hegoafrika-ri aurten egoki-tu zaio. Mundu-ko Futbol Kopaaurten jokatu

ari da lehen aldiz Afrikako konti-nentean, eta horrek mota guztie-tako iritziak sortu ditu. Hegoafri-kako biztanle gehienentzat, nos-ki, sekulakoa izan da eta izaten arida, oraindik ere beharrezkoa bai-ta herria batzen lagunduko duenzerbait egitea. Eta zer egokiago-rik Munduko Kopa bertan joka-tzea baino. Zoritxarrez, baina, ba-dira hori hondamendi bat beste-rik izango ez dela pentsatzen du-ten zuriak ere, Hegoafrikak horre-tarako gaitasunik ez duelaargudiatuz.

Gutxiengoa dira zuriak, bai,baina hango ekonomia haien es-ku dago, eta nagusi dira. Ezin dai-teke esan futbolaren kontra dau-denik, baina bai grazia handirikegin ez diela Munduko Kopa He-goafrikan antolatzeak, hango go-bernua horretarako prest ez dago-ela uste baitute. Gainera, ez dirabatere futbolzaleak, eta ez zaie as-ko axola selekzioa. 1980az geroz-tik, gehienbat; apartheid-a mal-gutzen hasi eta arraza guztientza-ko liga bakar bat sortu zenetik,hain justu. Beraz, ez da kasualita-tea egungo selekzioan zuri baka-rra egotea: Matthew Booth defen-tsa. Horrek ez du esan nahi, ordea,beltzek maite ez dutenik. Izan ere,selekzioko jokalaririk maitatue-netakoa da.

Hala ere, badirudi azken hilabe-teotan gauzak hobetzen hasi dire-la, eta hainbat zuriren jarrera bes-te era batekoa dela. Hegoafrikanizugarri handitu da harrotasunnazionala, eta, zorionez, hainbatzurik ez diote muzin egin horri.Selekzioaren lehen partida ikus-teko sarrerak erosteko garaian ar-gi eta garbi antzeman zitzaion ho-rri. Sekula baino zuri gehiago da-bil kaleetan zehar selekzioko elas-tikoa jantzita eta vuvuzelarekinanimatzen, eta zuri kopuru horihanditzen joatea da hurrengopausoa.

Hamabost urte atzera eginezgero, Hegoafrikak antzeko zer-

bait bizi izan zuela ikus daiteke,baina errugbiarekin. Izan ere,aurtengoa ez da Hegoafrikak an-tolatu duen lehen Munduko Ko-pa. Futbolari dagokionez bai, bai-na 1995eko Munduko Errugbi Ko-pa bertan jokatu zen, eta Hegoa-frikak berak irabazi zuen, usteka-bean. Bada errugbia izan zenapartheid-ari eginiko umilaziorikhandiena.

Mandela ‘errudun’Eta horren errudun nagusia Nel-son Mandela izan zen. Apartheid-aren eraginez, zurien nagusitasu-na goitik beherakoa zen, eta bel-tzek beste herrialde batera emi-gratu beste aukerarik ez zuten as-kotan, ezin baitziren herri jakinbatzuetan egon, ezta kalean bai-menik gabe ibili ere. Mandela, or-dea, gauzak aldatzen hasi zen.Mugimendu bat sortu zuen apart-heid-aren kontra. Eta, horren era-ginez, 28 urte eman zituen preso;1962tik 1990era, hain zuzen ere.

1994an Hegoafrikako presiden-te izendatu zuten, historiako le-

hen beltza. Haren aurreneko zere-gina zuriak kontrolatzea izan zen,asko ez baitziren ados haren presi-dentetzarekin. Horiek herria han-kaz gora jarriko zuten beldur zenMandela, eta gauza asko egin zi-tuen guztia menpean izateko.Noski, jakitun zen zuriak beltzakbaino askoz indartsuagoak zirela:arma gehiago zituzten, dirugehiago… Azken finean, Mande-laren helburua garbia zen: guz-tientzako moduko herrialdea egi-tea, izan zuria edo izan beltza.

Presidente izendatu eta urtebe-tera Munduko Errugbi Kopa anto-latzeko ardura hartu zuen Man-delak. Hasiera batean zurien kiro-la zen horrena. Presidenteakideiak garbi zituen: Zer da zurieigehien axola dien gauza? Erlijioa

eta Jainkoa? Bai, baina baitaerrugbia ere. Politikari batek lor-tzen ez zuena kirolak lortzea ba-zuela uste zuen; jendearen emo-zioetara iristea, hain zuzen. He-rria bateratzeko, errugbia aitza-kiatzat hartzea erabaki zuen.

Telefonoa hartu, eta selekziokokapitain Francois Pienaarri deituzion, berarekin hitz egiteko. Man-delak laguntza eskatu zion bilerahartan, beltzak ere errugbiarekinidentifikatuta sentitzeko. Ordukoselekzioan beltz bakarra zegoen:Chester Williams; egungo futbo-leko selekzioan zuri bakarra da-goen bezala. Bilera hartatik au-rrera, politikoki jarrera ezin ho-bea eduki zuten errugbi jokala-riek; inork ez zuen inortxo mes-pretxatu. Mandelak Pienaarriemandako mezua hain izan zensakona, non ereserki berria eresortu zuten Hegoafrikarentzat.

Txapelketaren hasieraHasi zen, bada, Munduko Kopa,eta Mandelak gertu-gertutik biziizan zuen. Ia beti jokalarien gaine-an zegoen. Pienaarrek ondo gogo-an du behin nola etorri zitzaienlan saioa egiten ari zirela: «Lehenpartida baino lehen gure entrena-mendura etorri zen, eta guztiokagurtu gintuen. Bera idolo bat zenguretzat. Egun horretan harritu-ta geratu nintzen, haren umilta-sunagatik».

Txapelketaren lehen egunetanzuriak besterik ez ziren ikustenharmailetan, baita kaleko ospaki-zunetan ere. Aldiz, beltzek ez zu-ten batere interesik. Baina pixka-naka gero eta hobeto hasi zen jo-katzen Hegoafrikako selekzioa,eta partidak irabazten. Hasieranez zen txapelketa irabazteko fabo-ritoa, baina amaierarako jendeafinalean sinesten hasita zegoen.Eta orduantxe hasi ziren beltz ba-kan batzuk zelaira joaten, nahizeta begirune handirik gabe izan.

Finalerdietan Frantzia izanzuen aurkari Hegoafrikak. Parti-da bikaina izan zen, eta etxekoaknagusitu ziren, 19-15. Sekulakoustekabea izan zen, inondik inoraez baitzen espero halakorik gerta-tzea. Epaileak amaierako txistuajo zuenean, jendea txoratzen ze-goen, eta garrantzitsuena: elkar-turik. Harmailetan zuriak eta bel-tzak ikusten ziren, denak batera.

Beste finalerdian, berriz, Zeelan-da Berriak aise irabazi zion Inga-laterrari (29-45). Munduko selek-ziorik sendoena eta onena zen Ze-elanda Berriko jokalariek osatzenzutena; askoren esanetan, histo-rian izan den onena. Jonah Lomuzen izar nagusia. Beraz, denek us-te zuten finalean ez zela kolorerikegongo.

1995eko ekainaren 24an jokatuzen final handia. Bihar hamabosturte, hain justu. Mandela ezinego-nez esnatu zen finalaren egune-an, buruan hainbat galdera zitue-la: nahikoa egin al dut zuriak kon-bentzitzeko eurekin nagoela? Ja-kingo al dute denok batera gaude-la? Eta federazioko presidentearideitu zion, kolore berdeko selek-zioko elastiko bat eskatzeko, seizenbakiduna. Pienaar kapitaina-ren zenbakia zuena, zehazki.

Finala baino ordubete lehena-go iritsi zen Mandela Johannes-burgoko Ellis Park estadiora. Ten-tsioa izugarria zen herrialde oso-an. Inork ez zuen partida hori gal-du nahi, eta kaleetako taberna oro

ere bete-bete eginda zegoen. Au-rretik errugbiarekin ezer jakinnahi izan ez zutenek ere ikusi eginzuten final hura.

Ereserkien garaia heldu zen.Mandela zelaira jaitsi zen, jokala-riengana. Eta, noski, Pienaarrensei zenbakiko elastikoa jantzi. Jo-kalariak banan-banan agurtzenari zela, 70.000 lagun inguru oihu-ka hasi ziren, gehienak zuriak:«Nelson Mandela! Nelson Mande-la!». XX. mendeko unerik hunki-garrienetakoa izan zen hura, za-lantzarik gabe. Pienaarrek ondogogoan du: «Une horretan kontu-ratu ginen herrialde oso bat zego-ela gurekin, eta Mandelak nireelastikoa jantzita edukitzea izu-garria zen niretzat. Guztiok bategin behar genuela ohartu ginen,

eta berak zortea opatu zigun. Zi-rraragarria izan zen».

Hegoafrika garaile,Zeelanda Berriaren aurkaHasi zen finala, eta lehen minu-tuetan Hegoafrika nagusi. Garbigeratu zen edozer gauza gerta zi-tekeela. Neurketa 9ko berdinketa-rekin amaitu zen, eta luzapenariekin zioten. Zeelanda Berriak au-rrea hartu zuen azken txanpan (9-12), baina Hegoafrikak etsi ez etapartidari buelta ematea lortuzuen (15-12). Irabazi egin zuen.Epaileak azken txistua jo bitarteainoiz baino luzeago egin zitzaionMandelari: «Nire bizitzako minu-turik luzeenak izan ziren, bainabaita munduko onenak ere. Kar-tzelan bertan ere aiseago igaro-tzen zitzaidan denbora».

Amaitu zen neurketa, eta Hego-afrikak historian lehen aldiz ira-bazi zuen Munduko Kopa, ezuste-an. Mandelak berak eman zion sa-ria Pienaarri, eta sekulako besar-kada eman zioten elkarri, histori-koa. Bien-bitartean, 72.000 lagunbaino gehiago Mandelaren izenaoihukatzen. Mandelaren eta Pie-naarren arteko besarkadarekinamaitu zen Hegoafrikan apart-heid-a.

Egun horretan guztiek bateraospatu zuten Hegoafrikak lortu-tako titulua. Zuriek eta beltzek,denek elkarrekin. Selekzioak ira-bazi egin zuen, bai; baina, zalan-tzarik gabe, Hegoafrika herrialde-ak berak eta Mandelak irabazi zu-ten, elkartasunari eta elkarbizi-tzari ateak ireki zizkietelako.

Eta orain, 2010ean, galdera batdago airean: lortuko al du gauzabera futbolak? Eta Mandelak? He-rrialdea lehen baino elkartuagodago, bai, baina urrats handiakegin behar dira oraindik normal-tasunera ailegatzeko. Guztiarengainetik zuhurtzia da garrantzi-tsua, ez dadin irudi erromantikoe-gia sor txapelketak politikan izan-go duen eraginean. Aubrey Mats-hiqui Afrikako Ikerketa Politiko-en Zentroko adituak ere halaxe go-gorarazi du: «1995ean, MundukoErrugbi Kopa jokatu zenean, ondoatera zen, baina ez dugu pentsatubehar txapelketa batek ezabatukodituenik hiru mendeko kolonialis-moaren eta apartheid-aren ondo-rioz sorturiko zatiketak».

Munduko Kopa 2010 Gure gaia4 Gure gaia Munduko Kopa 2010 5

Garaipen bat baino askoz gehiago

Nelson Mandela Hegoafrikako presidentea, Francois Pienaar selekzioko kapitainari Munduko Errugbi Kopako garaikurra ematen, Johannesburgoko Ellis Park estadioan. DAVID ROGERS

Mandelaren helburuaguztientzako modukoherrialde bat egitea zen,izan zuria edo izan beltza

Politikari batek lortzenez zuena kirolak lortzeabazuela uste zuen;emozioetara iristea

Mandelak laguntzaeskatu zion Pienaarri,beltzek ere errugbiarekinbat egiteko

Hegoafrika irabaztenhasi ahala hasi zirenbeltzak errugbiarekininteresatzen

egon ez banintz, orain agian AE-Betan biziko nintzateke, eta jana-ri lasterreko jatetxe batean arikonintzateke lanean», aitortu du.

20 urtez azpikoan ere aritu zen,baina han tirabirak izan zituenhautatzailearekin, eta ez zen askonabarmendu. Halere, Herbehere-etan jokatu zuen lehiaketa bateanJuergen Klopp Mainz 05 Alema-niako taldeko entrenatzailearenarreta bereganatu zuen. KloppekAlemaniara eraman zuen 2006an.Lehen sasoian ez zuen asko joka-tu, eta taldeak, gainera, maila gal-du zuen. Bigarrenean, ordea, fun-tsezkoa izan zen, eta atzelari one-na hautatu zuten. Mainz, baina, ezzen Lehen Mailara igo, eta klubakKlopp kendu zuen kargutik. Klop-pek azkar topatu zuen non entre-natu: Borussia Dortmund. Harenatzetik joan zen Subotic. Orduanerabaki zuen ere Serbiarekin joka-tzea. Urtebete geroago egin zuendebuta, iazko martxoan. Ez zenezustekoa izan, aspaldi zebilen na-barmentzen, horrenbeste talde in-dartsu askok begiz jota dute.

Neven Subotic, Serbiako selekzioak Port Elizabethen egindako entrenamendu batean. CARL FOURIE / EFE

Serbiarekin ari da Neven Subotic,beste lau herrialdeokin jokatzeariuko egin ondoren: Bosnia, AEBak,Kroazia eta Alemania

Julen Etxeberria

Gutxi izango dira zeinselekziorekin aritzeaerabakitzeko NevenSuboticek adina au-kera izan dituzten jo-kalariak. Bost izan zi-

ren hark jaso zituen eskaintzak:Bosnia Herzegovinarena, AEBe-na, Kroaziarena, Alemaniarenaeta Serbiarena. Azkenaren aldeegin zuen. «Serbia da nire etxea,eta serbiarrak dira nire jendea».Horrela arrazoitu zuen hartutakoerabakia.

Zergatik horrenbeste herrialdeaukeratzeko? Subotic hara-honaibili delako gaztetatik. Balka-netako Gerra gertutik bizizuten milioika pertsonenhistoria da berea. 1988anjaio zen, Banja Lukan, an-tzinako Jugoslavian, egun-go Bosnia Herzegovinan. Den-bora gutxi egin zuen jaioterrianbizitzen, haren gurasoek (serbia-rrak biak) Alemaniara emigra-tzea erabaki baitzuten hark 5 urteeskas zituenean. Schoemberg au-keratu zuten bizileku, Alemania-ko hegoaldean. Han hasi zen fut-bolean jokatzen Subotic, herrikotaldean, TSV Schwarzenbergen.

1999an, baina, Subotic sendiakberriro maletak egin behar izanzituen. Amaitu egin zitzaien hanbizitzeko baimenaren epea. BanjaLukara itzuli behar zuten. Sorte-rrian, ordea, giro nahasia zegoen.Goizegi zen itzultzeko. Hala, Zelj-ko Suboticek, Nevenen aitak, AE-Betan lehengusu txiki bat zuelabaliatuta, hegazkin bat hartu etaOzeano Atlantikoa zeharkatu zu-ten, baita AEBen zati handi batere, Salt Lake Cityra iritsi arte, he-rrialdearen ipar-mendebaldean.Han Suboticek zaletasunari hel-du zion berriz, eta Sparta Goldeneta Impact Blacken jokatu zuen biurtez, haren gurasoek berriz erebizilekua aldatzea erabaki zutenarte. Arrazoia? Suboticek futbole-

rako bezala, Natalija haren ahiz-pak ere dohain bikainak zituelakoteniserako. Hala, haien aitak Flo-ridara joatea erabaki zuen, hanbaitago tenis eskola ospetsuene-tako bat, Nick Bollettierik zuzen-dutakoa —Andre Agassi, MonicaSeles eta Maria Xarapova hazi zi-ren han, besteak beste—. Beste bi-daia bat. Salt Lake Citytik Bra-dentonera. Ipar-mendebaldetikhego-ekialdera.

Suboticen ahizpak tenis esko-lan ematen zuen eguna. Hark, be-rriz, eskolan eta etxe ondoko par-kean. Ordu mordoa egiten zituenhan baloiari ostikoka, ia beti ba-karrik. Horretaz aspertuta, talde

bateko entrenatzaileari eska-tu zion ea haiekin joka ze-zakeen. Baietz esan zion.Azkar nabarmendu zenSubotic. Haren zorionera-

ko, Keith Fulk zen talde ho-rretarako entrenatzailea, AE-

Betako 17 urtez azpiko hautatzai-lea. Futhek zuzenean bidali zuenAEBetako Federaziora. Han, pro-ba bat egin zioten. Gainditu eginzuen, ondo gainditu ere. Urte etaerdiz jokatu zuen 17 urtez azpikoselekzioan. Suboticek asko zor dioFuthi. «Egun horretan parkean

Izan zuen non aukeratu

Entrenatzailea: Pim Verbeek

C+Liga20:30

Mbombela(43.589 ikusle)

JorgeLarrionda(Uruguai)

1Schwarzer

6Beauchamp

2Neill

8Wilkshire

11Chipperfield

23Bresciano

5Culina

7Emerton

4Cahill

16Valeri

14Holman

Entrenatzailea: Radomir Antic

1Stojkovic

5Vidic

3Kolarov

6Ivanovic

20Subotic

14Jovanovic

22Kuzmanovic

17Krasic

15Zigic

10Stankovic

8Lazovic

Australia

Serbia

J. E.

Final-zortzirenetan aritzeko au-rrerapausoa eman zuen Serbiakazken partidan Alemaniari iraba-zita, eta gaur hasitako lana biri-bildu nahi du, Australiaren aur-ka, Nelspruiteko Mbombela esta-dioan. Irabazita, sailkatu egingolirateke serbiarrak, baita berdin-duta edo galduta ere; azken biemaitza horiekin, baina, Alema-nia eta Ghanaren artekoan gerta-tzen denaren zain egon beharkoluke. Australiak ere badu aukera.Irabazi beharra dauka, eta bestepartidari begira jarri.

Serbiak eskura dusailkatzea;Australiak,aldiz, oso zail

DMULTZOA

berria2010eko ekainaren 23a, asteazkenaMunduko Kopa 2010 Aldez aurrekoak6

pIzena.Neven Subotic.pJaioterria.Banja Luka (BosniaHerzegovina).pJaioteguna.1988ko aben-duak 10.pGaraiera.1,93 metro.pPisua.88 kilo.pPostua.Erdiko atzelaria.pIbilbidea.TSV Schwarzenger,Sparta Gold, Impact Black,South Florida Bulls, Mainz 05(2006-2008), Borussia Dort-mund (2008tik).pEstatistikak selekzioarekin.Hamabost partida jokatu ditu,eta gol bat sartu du.

GNortasun agiria

Alemaniak ezin du hutsegin Ghanaren aurkaD MULTZOA›Alemaniak etaGhanak jokatuko dute multzokoazken partida, Johannesburgo-ko Soccer City estadioan(20:30). Ghanatarrak eta ale-maniarrak dira lehen eta biga-rren sailkapenean, baina ezbatak ez besteak ez du ziurtatufinal-zortzirenetan aritzea.Horregatik, gaurko partida era-

bakigarria izango da. Alemania-rrek beti gainditu dute lehenligaxka, baina hori ez da bermenahikoa. Ghanak ere badu zeriheldu, Hegoafrikan ez duelagaldu, hain zuzen. Partidako ira-bazleak berea luke final-zortzi-renetarako txartela. Berdinketakere biak sailka ditzake, bestepartidan Serbiak irabazten ezbadu. Hamaikakoei dagokienez,Cacau ariko da Kloseren ordez.

Ingalaterrak ez du segitunahi Frantziaren bideaC MULTZOA›Frantzia izan daMunduko Kopatik kanpo geratuden lehen selekzio garrantzi-tsua. Ingalaterrak haren bideajarrai dezake gaur, Port Elizabet-heko Nelson Mandela estadio-an Esloveniari irabazten ezbadio (16:00). Fabio Capellokzuzendutako taldeak jokatudituen bi partidak berdindu ditu.

Horregatik dago kinka larrian.Gainera, selekzioan ere ez dagiro, John Terryk taldearen joko-ari kritika gogorrak egin ondoren.Berdinduta ere sailka daitezkeingelesak, gol askokoa bada, etabeste partidan gol gutxiko ber-dinketa badago. Baina badaez-pada, hobe irabaztea. Egoerahobean da Eslovenia, lau puntu-rekin, lehen aldiz ligaxka gaindi-tzeko prest.

AEBek bere eskuetan dusailkatzea; Aljeriak ezC MULTZOA›AEBak eta Aljeriaizango dira aurrez aurre gaurPretoriako Loftus Versfeld esta-dioan (16:00). AEBek irabazizgero, final-zortzirenetan lirateke.Berdinduta ere egon daitezke,beste partidan gertatzen dena-ren arabera. Aljeriak, aldiz, iraba-zi beharra du, eta beste partidangertatzen denaren zain geratu.

berria2010eko ekainaren 23a, asteazkena Nahasia Munduko Kopa 2010 7

A MULTZOA

Hegoafrika-Mexiko 1-1Uruguai-Frantzia 0-0Hegoafrika-Uruguai 0-3Frantzia-Mexiko 0-2Mexiko-Uruguai 0-1Frantzia-Hegoafrika 1-2

P. I. B. G. Ald.Kon.p1. Uruguai 7 2 1 0 4 0p2. Mexiko 4 1 1 1 3 2

3.Hegoafrika3 1 1 1 3 54.Frantzia 1 0 1 2 1 4

B MULTZOA

Hego Korea-Grezia 2-0Argentina-Nigeria 1-0Argentina-Hego Korea 4-1Grezia-Nigeria 2-1Nigeria-Hego Korea 2-2Grezia-Argentina 0-2

P. I. B. G. Ald.Kon.p1. Argentina 9 3 0 0 7 1p2. H.Korea 4 1 1 1 5 6

3.Grezia 3 1 0 2 2 24.Nigeria 1 0 1 2 3 4

C MULTZOA

Ingalaterra-AEB 1-1Aljeria-Eslovenia 0-1Eslovenia-AEB 2-2Ingalaterra-Aljeria 0-0Eslovenia-Ingalaterra Gaur (16:00)AEB-Aljeria Gaur (16:00)

P. I. B. G. Ald.Kon.p1.Eslovenia 4 1 2 0 3 2p2.AEB 2 0 2 0 3 3

3.Ingalaterra 2 0 2 0 1 14.Aljeria 1 0 1 1 0 1

D MULTZOA

Serbia-Ghana 0-1Alemania-Australia 4-0Alemania-Serbia 0-1Ghana-Australia 1-1Ghana-Alemania Gaur (20:30)Australia-Serbia Gaur (20:30)

P. I. B. G. Ald.Kon.p1.Ghana 4 1 1 0 2 1p2.Alemania 3 1 0 1 4 1

3.Serbia 3 1 0 1 1 14.Australia 1 0 1 1 1 4

E MULTZOA

Herbehereak-Danimarka 2-0Japonia-Kamerun 1-0Herbehereak-Japonia 1-0Kamerun-Danimarka 1-2Danimarka-Japonia Bihar (20:30)Kamerun-Herbehere. Bihar (20:30)

P. I. B. G. Ald.Kon.p1. Herbehere.6 2 0 0 3 0p2.Japonia 3 1 0 1 1 1

3.Danimarka3 1 0 1 2 34.Kamerun 0 0 0 2 1 3

F MULTZOA

Italia-Paraguai 1-1Z.Berria-Eslovakia 1-1Eslovakia-Paraguai 0-2Italia-Z.Berria 1-1Eslovakia-Italia Bihar (16:00)Paraguai-Z.Berria Bihar (16:00)

P. I. B. G. Ald.Kon.p1.Paraguai 4 1 1 0 3 2p2. Italia 2 0 2 0 2 2

3.Z.Berria 2 0 2 0 2 24.Eslovakia 1 0 1 0 1 3

G MULTZOA

Boli Kosta-Portugal 0-0Brasil-Ipar Korea 2-1Brasil-Boli Kosta 3-1Portugal-Ipar Korea 7-0Portugal-Brasil Ekainak 25 (16:00)Ipar Korea-Boli Kosta Ekainak 25 (16:00)

P. I. B. G. Ald.Kon.p1. Brasil 6 2 0 0 5 2p2.Portugal 4 1 1 0 7 0

3.Boli Kosta 1 0 1 1 1 34. I.Korea 0 0 0 1 1 2

H MULTZOA

Honduras-Txile 0-1Espainia-Suitza 0-1Txile-Suitza 1-0Espainia-Honduras 2-0Txile-Espainia Ekainak 25 (20:30)Suitza-Honduras Ekainak 25 (20:30)

P. I. B. G. Ald.Kon.p1.Txile 6 2 0 0 2 0p2.Espainia 3 1 0 1 2 1

3.Suitza 3 1 0 1 1 14.Honduras 0 0 0 2 0 3

FINAL-ZORTZIRENAK

1.Uruguai-B2 Ekainak 26 (16:00)2.C1-D2 Ekainak 26 (20:30)3.B1-Mexiko Ekainak 27 (20:30)4.D1-C2 Ekainak 27 (16:00)5.E1-F2 Ekainak 28 (16:00)6.G1-H2 Ekainak 28 (20:30)7.F1-E2 Ekainak 29 (16:00)8.H1-G2 Ekainak 29 (20:30)

FINAL-LAURDENAK

1-2 Uztailak 2 (20:30)3-4 Uztailak 3 (16:00)5-6 Uztailak 2 (16:00)7-8 Uztailak 3 (20:30)

FINALERDIAK

1/2-3/4 Uztailak 6 (20:30)5/6-7/8 Uztailak 7 (20:30)

KONTSOLAZIOKO FINALA

Uztailak 10 (20:30)

FINALAUztailak 11 (20:30)

Emaitzak eta sailkapenak

Gola noiz helduko

Gola sartzea eta gola ezjasotzea da futboleko lannagusia. Horixe da dena.

Zerbaitegatik esaten da gola delafutbolaren gatza eta piperra.Horregatik egoten gara denokgolaren zain gure gustuko talde-ak jokatzen duenean.

Gola sartzeko bideak ugariak

dira. Politagoak edo zatarragoak,baina denak zilegiak. MundukoKopa honetan kolore guztietako-ak ikusi ditugu. Baina gehiagoikusteko aukera galarazten arizaizkigula uste dut. Nor baina?Arearen barruan golaren espero-an egoten diren jokalariak. Atze-laria nahasteko mugimendurenbat egin ordez, geldi gelditzendira. Atzelariari aurrea hartu be-harrean, haren alboan jarraitzea

erabakitzen dute. Atzelaria berelekutik ateraz, atzetik datorrentaldekideari zuloa sortu beharre-an, planto egiten dute. A zer pa-gotxa atzelaria izatea! Halakoe-tan, hauxe esaten diet nire joka-lariei: mugitzen ez den jokalariabere burua zaintzen ari da. Au-rrelaria atzelariarena egiten.Atzelaria lasai ederrean.

Adibide asko ikusi ditut Mun-duko Kopan. Baloia hegalen bate-

an, hegalekoaren oinetan. Erdi-raketa egitera doa, eta area ba-rruko taldekideak, geldi-geldi.Baloiaren zain, baloiaren bilajoan beharrean.

Gola noiz helduko egoten garatelebistari begira. Baina aurrela-riak ere gola noiz helduko segi-tzen duten bitartean jai daukagu.Nork esan behar zigun aurrelariaez zela izango atzelariaren ames-gaiztoa?

AulkitikbegiraAitorManterola

Lanean ari den jende askok ez du Munduko Kopako partidak ikustekoaukerarik.Txinan du Munduko Kopak jarraitzaile andana,eta horre-tarako sortu da bertan webgune berezi hau.3,5 euroren truke,medi-ku agiri faltsuak saltzen dituzte bertan,lanetik edo ikastetxetik piperegin ahal izateko.Lana eta Munduko Kopa uztartzeko beste propo-

samenik ere izan da egunotan.TUC sindikatu ingelesak,esaterako,gaur Ingalaterrako selekzioak jokatu behar duen partida erabakiga-rria ikusteko langileei baimen bereziak ematea proposatu du.Partidaikusten uzteko eskatu die enpresariei, lanean bertan edo beste toki-ren batean.Ordu horiek gero berreskuratu beharko dituzte. EFE

Mediku agiriak salgai, piper egiteko

FAIR-PLAY

Hegoamerikarrak

Hego Amerikako bostherrialde ari dira Hegoa-frikan, eta Munduko Ko-

pan itxura onena ematen ari di-renak dira: Argentina, Brasil, Pa-raguai, Txile eta Uruguai. Haienaizan da jokorik ikusgarriena etasendoena, orain arte.

A

John Terry

Handiak bota eta gerobarkamena eskatzenduenetako beste bat.

Ingalaterrak horren gaizki jokatuostean, gogor kritikatu zuen en-trenatzailea, eta saiatu zen joka-lariak haren kontra biltzen. Atzobarkamen eske irten zen.

G

berria2010eko ekainaren 23a, asteazkenaMunduko Kopa 2010 Azkena8

‘Au revoir la France’

Ez dabil haize onik Knysaurmaelaren inguruan.Han du kuartel nagusia

Frantziako selekzioak. Pletten-bergeko badiaren inguruan dago-en toki eder hori famatu egin da,les bleus-i buruzko polemika guz-tien gune bihurtu delako. Etaguztien erdian, Raymond Dome-

nech, Hegoafrikako jardunaerraz ahaztuko ez duen mutil tal-dearen lider eztabaidagarria.

Jokalarien formazioan errefe-rentea izan delako nabarmenduda beti Frantzia. Formazio zen-truen egitura bikaina dauka —Lehen Mailako talde bakoitzakdu berea—, eta etorkizuneko jo-kalari gazteak zentru horietanizaten dituzte kontzentratuta.Azken hamarkadetan, harrobiko

politika horrek nazioarteko famaeman dio, eta 1998ko MundukoKopa irabazita eta 2006koan txa-peldunorde izanda gauzatu da.Mestizajea famatua eta bertakoteknikaren balio tradizionakongi uztartuz lortu da hori.

Inmigraziorako eta NortasunNazionalerako ministro Eric Bes-sonek nortasun nazionalari bu-ruz eztabaidatu beharra nabar-mendu du egunotan. «Atzerrian

mundu guztia ari da gure bizkarbarre egiten», esan du. Selekzioa-ren «giro gaiztotua» ahaztu, etazera eskatu die jokalariei: zelairabueltatu, eta baloiarekin joka de-zatela.

Errealitatea da jokorako filoso-fiarik gabeko taldea ikusi dugula,iparrik gabe azken urteen zamaizan duena, nahiz eta jokalari adi-tuak izan, banaka sekulako gai-tasuna dutenak.

FutbolaetagehiagoJose MariAmorrortu

Berdinduz gero, zer?

Lehen fasean puntuetan ber-dinduta gelditzen diren taldeen-tzat, irizpideak zehaztuta dauz-ka FIFAk: 1. Puntuetanberdindutako selekzioen aldekoeta kontrako golen aldea, lehen-dabiziko faseko partida denakkontuan hartuta.2. Hor berdinduta baleude,selekzio bakoitzak aurrenekofasean orotara sartutako golkopurua.3. Berdindurik dauden selekzio-en arteko partidetako puntuak.4. Berdindurik dauden taldeenarteko partidetako golen aldea.5. Taldeen arteko partidetakogol kopurua. 6. FIFAren zozketalitzateke azkeneko irizpidea.

ESANA

«Hilko nautela esanezmehatxuak jaso ditutmezu elektronikoz.Baina ez nagobeldurtuta. Izan ere,musulmanontzat Alakerabakitzen du nor hilkoden eta nor biziko den»Sani KaitaNigeriako jokalaria

Munduko Kopa,‘Berria.info’-n

@Hegoafrikako MundukoKopari buruzko gunea‘Berria.info’-n hauxe da:berria.info/guregaiak/125/

ZENBAKIA

456.423pTuristak lehen egunetan.He-goafrikako agintariek jakinarazidutenez, ekainaren 1etik 13ra bi-tartean 456.423 turista sartu zi-ren herrialde horretan MundukoKoparen aitzakian.

launak aitzinetik zituela jauziegin, eta airean zela ikusi zuenjaurtiketa kanpora joaten. Battis-ton, berriz, bidean eraman zuen.Azken emaitza: frantziarra lurre-an gelditu zen konorterik gabe, bihortz gutxiagorekin eta orno bathautsita. Schumacher, ezker-es-kuin begiratu, eta atera itzuli zen,baloiaren bila. Epaileak ez zuendeus adierazi.

Orduz geroztik, sarrera huraatezainaren itzala bilakatu zen.1987an, bere memoriak argitaratuzituen, eta atal oso bat eskainizion jokaldi hari. Battiston kasuaizenburua paratu zion. «Gauregun ere Patrick Battistoni Sevi-llan egin niona falta izan zenik ezdut sentitzen. Hala ere, onartu be-har dut irudi haiek ikusteari bel-dur diodala oraindik. Agian, or-duan hasiko nintzateke errudunsentitzen». Zelaian bertzerik era-kutsi bazuen ere, kontzientzia izpibat bazuela aditzera eman zuenSchumacherrek. Frantziarrekinkalapita mediatiko gizena sortuzen, eta hori ez zitzaion eramanga-rria egin. «Auzi politiko bihurtunintzen, hartarako gaitasunikizan gabe. Zer nekien nik Alema-niako historiaz eta atzerrian ge-nuen irudiaz? Deus ere ez. Ni nin-tzen Rhin eskualde guzian zegoenpertsonarik apolitikoena. Bainaorduan, Frantziaren aurka ohore-rik gabe lortutako garaipenarensinboloa nintzen, eta herrialde ho-rretan alemaniarren aurkakoerresumina berpiztu zitekeen».Aurrelari bat KO uzteagatik.

Biktimak, Battistonek, borre-roa barkatu zuen. 1986ko Mundu-ko Kopan, Mexikon, berriz ere fi-nalerdietan elkar ikusi zuten biselekzioek. Battistonek irriba-rrez eta erresuminik gabe emanzion eskua Schumacherri. Ale-mania Federalak Frantzia kanpo-ratu zuen berriz ere, baina ez zenerrepikatu antzeko jokaldirik. Es-painian gertatutakoaz oroitza-pen gutxi du frantziarrak: «Zelaiakorridore baten gisakoa zen, etaez zegoen inor, Eliseoko Zelaietanabuztuko arratsaldeetan bezala.Bat-batean, beltza zen zerbaitikusi nuen hurbiltzen, eta ez naizdeus gehiagoz oroitzen». Agian,horrek erraztu zion barkamenematea.

Horrela itxi zen Battiston ka-sua. Schumacherrek ez zuen ja-san zigorrik, baina jokalari ziki-naren ikurra gelditu zitzaion beti-ko. Battistonek, berriz, osatuondoren futbolean jarraitzekozortea izan zuen.

ATZERA BEGIRA

Battiston kasua

Harald Schumacher atezain alemaniarraren sarrera Patrick Battiston aurrelari frantziarrari. BERRIA

1982ko Munduko Kopan AlemaniaFederalak eta Frantziak partida zirraragarriajokatu zuten finalerdietan. SchumacherAlemaniako atezainak Battiston Frantziakoaurrelariari emandako kolpea da, ordea,norgehiagoka horren irudirik famatuena.

Hamaikako ideala

Irabazlea:

ItaliaBigarrena:

AlemaniaGoleatzaile

nagusiaren saria:

Paolo Rossi(ITA) (6)Jokalari

onenaren saria:

Paolo Rossi(ITA)

Selekzio kopurua:

24

Zer gertatzen ari zen orduan:

Robert Jarvikek aurreneko bihotzartifiziala diseinatu zuen, etagaixo bati jarri. Gaixoak, baina,hiru hilabete baino ez zuen iraunbizirik. El Salvadorren, 700 batnekazari tiroz josi zituzten; haienerdiak haurrak ziren.

s

Dassaev(SESB)

s

Gerets(BEL)

s

Junior(BRA)

s

Rossi(ITA)

s

Boniek(POL)

s

Scirea(ITA)

s

Passarella(ARG)

s

Conti(ITA)

s

Platini(FRA)

s

Falcao(BRA)

s

Giresse(FRA)

Espainia 1982

Mikel Rodriguez

Futbolaren erakusleihonagusia da Munduko Ko-pa. Gehienbat, telebis-tan ikus daitekeenetik.

Munduko Kopan sartutako golikusgarrienek luzaz irauten dutezaleen oroimenean, eta urteak pa-satuta ere ohikoa da noizeanbehin telebistan ikustea. Interne-ta dagoenetik zer erranik ez. Bai-na futbola ez da golak eta jokaldiikusgarriak bakarrik. Sarrerekere irudi ikusgarriak —eta minga-rriak— uzten dituzte, eta, erranbezala, Munduko Kopan eginda-koak badira, luzaz irauten dute za-leen oroimenean. Ikusgarria etaoroitzeko modukoa da, adibidez,1982ko ekitaldian Harald Schu-macher Alemania Federaleko ate-zainak Patrick Battiston Fran-tziako aurrelariari emandako kol-pea. Irudia ikuste hutsak hotzika-ra sortzen du gaur egun ere.

1982an Espainian jokatu zenMunduko Kopa. Finalerdietan

Alemania Federalak eta Fran-tziak jokatu zuten aurrez aurre,Sevillako Sanchez Pizjuan esta-dioan. Partida zirraragarria izanzen, eta, anitzen iritziz, MundukoKopako finalerdirik ikusgarrie-netakoa da hura. Arauzko 90 mi-nutuak 1-1 bukatu ziren, eta luza-penean egiatako ikuskizunaeman zuten bi taldeek. Frantzia 1-3 aitzinetik paratu zen, baina ale-maniarrek lortu zuten berdin-tzea. Penaltietan, Alemania Fede-rala nagusitu eta finalerakosailkatu zen. Schumacherrek lanbikaina egin zuen, penaltietako bigelditu baitzituen. Hala ere, azpi-marragarriagoa da nola geldituzuen Battiston.

Arauzko denbora bukatzekohogei minutu inguru falta zirenjokaldia gertatu zenean. MichelPlatinik pase luzea eman zuen,Alemania Federaleko defentsa-ren bizkarrera. Battiston lasterkabizian abiatu zen, baloia hartueta Schumacherren aitzinean ba-karrik gelditzeko asmoz, baina ez

zuen lortu. Baloiak area ertzeanbotea eman, eta Battistonek ozta-ozta jo zuen, Schumacher gaineraailegatu baino lehen. Atezainakbaloia ez zuen ukitu ere egin. Be-