Guaixeren gehigarria: Etxebizitza 2013

Guaixeren gehigarria • 2013-03-22

Bainugelanleihorik ez izatea maizgertatzen da; etxe asko eta asko-tan ez da leihoa paratzeko auke-rarik egoten. Beraz, horrelakoegoera baten aurrean, zer egindezakegu?

Leihorik ez duen bainugelanaireztapen eta argi falta izaten da,maiz. Horiek horrela, arazo horiduen gela dekoratzeko zenbait

aholku topatuko dituzu orrialdehonetan.

Lehenik eta behin, konpon-du beharreko lehenengo arazoaestutasun eta klaustrofobiarenada. Horretarako, hoberena litza-teke argi puntu nagusi bat sor-tzea, leihorik ez dugula ahazte-ko. Helburu horretan, margola-nen bat, eskulturaren bat edo

dekorazio objekturen bat lagun-garri izan daiteke. Bestela, for-ma leun eta errazeko altzaria-ren bitartez ere konpon dezake-gu arazo hori. Argiztapennaturalik ez duenez, txikitasuneta iluntasun sentsazioa emandezake leihorik ez duen bainu-gelak. Hori dela eta, kontsumobaxuko argi zuria erabiltzea

gomendatzen dugu, tonu hotzekargiztapen gehiago ematen dute-lako. Horrez gain, hormak ereargiak izatea lagungarri izangoda. Aukeran, zuriak, argitasuneta zabaltasun sentsazioa ema-teko.

Aireztapenaren arazoa saihes-teko, ordea, ez dago gauza gehie-gi egiterik. Egin daitekeen gauza

bakarrenetako bat da usain onaematen duen dekorazioa jartzea,hala nola, xaboi usaintsuak, lorelehorrak, olio usaintsuak edo aire-freskagarriak.

Bukatzeko, beste aholku bat:egokia da ispilu bat edo bi jartzeakomunean, eta kristalezko man-para dutxan jartzea, zabaltasunsentsazioa handiagoa izateko.

Leihorik ez duen bainugela dekoratzeko aholkuak

Etxe apainketa eta eraikuntza

Xukadera-berogailuakKanpoan hotz egiten duenean, geure burua berotzeko bainu bero bathar dezakegu. Arazoa, ordea, irteeran topatuko dugu, toaila hotz bate-kin sikatu behar dugunean. Arazo horrek, dagoeneko, badu soluzio-rik: xukadera-berogailua, hain zuzen. Munduko asmakizun epelene-takoari esker dutxako irteera goxatu ahal izango dugu. Azken urteotan geroz eta gehiago jartzen dira; izan ere, instalatzekoerrazak dira eta, gela berotzeaz gain, toailak sikatzeko oso apropo-sak dira eta espazio gutxi okupatzen dute.

Gure sukaldearenestiloaren araberazoru bat edo bestebat aukeratuko dugu.Garbitasuna etairaunkortasunazgain, osaketa,kolorea eta materialahartu beharko ditugukontuan.

Baserri itxurako sukaldebate-rako, adibidez, zorurik onenakharri naturalezkoak edo zurez-koak dira, kolore apalekoak,gainerako altzariak nabarmen-tzeko.

Barroko itxurako sukaldebatean, ordea, kolore ilunekoharlauzak mosaikoan jarritaongi geldituko dira, harrizkoakedo portzelanazkoak.

Sukalde minimalistabatean, berriz,hormigoi zurizkozoru matea oso ongigeldituko da,sukaldekoaltzariekin bat egitenduen tonuan.

2

suka

ldea

Hainbat zoruaukeran

Sukaldea dekoratzeko osagai natural eta erabilienakbelar eta landare usaintsuak dira. Janaria prestatzekoerabili ditzakegu; gainera, moztu berritan zapore ezinhobea emango diote gure pertzari. Horrez gain, guresukaldea apainduko dute eta natur zati bat izango dugueskura.

Oreganoa, ezkaia eta erromeroa landare zintzilikariakdira. Hori dela eta, goiko apaletan koka ditzakegu, etabeherantz hazten utzi. Ideia horrekin oso txoko polita egindezakegu etxeko sukaldean. Ez ahaztu, polit eta sendohazteko leihoen ondoan kokatu beharko ditugula.

Belar usaintsuen bitartez dekorazio naturala, usaingoxoa eta gure plateretarako zapore ona lortuko ditu-gu; horrez gain, etxe barruko landareek egiten dutenlana egingo dute: airea berritu eta gelan lasaitasun etabake sentsazioa zabaldu, bizi kalitatea hobetzeko guz-tiz beharrezkoak.

Guaixeren gehiagarria 2013-03-22 3

Armairuetarakomaterial egokiaaukeratzenSukaldea etxebizitzaren txokorikgarrantzitsuena da. Izan ere, osa-suntsu eta bizirik mantentzen gai-tuen janaria bertan prestatzendugu. Hori dela eta, biltegiratze-ko aukera ematea ezinbestekoezaugarria da sukaldeko armai-ru on batendako. Armairu egokibaten aukeraketak espazioa etafuntzionaltasuna eskainiko digu,gure sukaldearekin gustura ego-teko ezinbesteko baldintzak.

Edukiera, erresistentzia etamantenua dira armairu batenezaugarriak. Ezaugarri horietakobakoitzari eman nahi diogungarrantziaren arabera materialbat edo bestea aukeratuko dugu.

Zurezko armairua: zurak goxo-tasuna emango dio sukaldeari,baita estilo klasiko xamarra ere.

Altzairu herdoilezinezkoarmairuak: armairu mota honekkontrako sentsazioa sortuko digu,itxura moderno eta iraunkorra.

Eragozpen bat badute, errazmarratzen direla.

Armairu laminatuak: gehienerabiltzen den dekorazio mota daegun. Prezio aldetik garestiagoakdira, baina prezio eta kalitatearenartean merezi duen aukeraketaona da. Zenbait ekoizleek eskain-tza onak egiten dituzte, edozein pol-tsikotarako aproposak.

Armairu lakatuak: sukaldera-ko propio egindakoak dira, etaoso aproposak dira tenperaturabero, orban eta hezetasunarenaurrean. Prezioa da desabantaila-rik handiena. Joko gehien emandezakeen materiala da.

Kristala beste material batekinuztartuta erabiltzen da, goian aipa-turiko lau materialetako edozei-nekin batera uztartuz diseinu etagiro atseginak lor ditzakegu. Mate-rial hauskorra da, eta erraz zikin-tzen da, beraz, tentuz aukeratubeharko dugu non jarri.

Belar usaintsuekindekora ezazusukaldea

Egungo logelak askotan txikiakizaten dira, baina horietarako erehamaika soluzio topatuko dituguzabaltasun itxura emateko. Hel-burua da ahalik eta leku gehienegitea askatasunez mugitu ahalizateko, eta eroso sentitzeko.

Altzarien kokapena oso garran-tzitsua da. Ohearen orientazioaeta leihotik sartzen den argia kon-

tuan hartu behar ditugu. Erabile-ra anitza duten altzariek espazioahobeki planifikatzen lagundukodigute.

Altzarien koloreari dagokionez,aukerarik onena da kolore argiakerabiltzea; batez ere, argiztapenhandirik ez badago.

Ohatzea ezinbesteko elementuada logela batean, eta, tamalez, espa-

zio asko okupatzen du. Hala eta guz-tiz ere, espazioa irabazteko kana-pe bat jartzea da soluziorik onena,edo kaxoi batzuk, edozein gauzagorde ahal izateko.

Antolakuntza eta ordena osogarrantzitsuak dira espazio txi-kiak dekoratzeko orduan. Hobere-na da neurrira egindako altzariakjartzea.

Nola dekoratulogela txikiak

4 etxe apainketa eta eraikuntza

Bi anai-arrebendako logelan bi idazmahaijartzeko garaian espazioa ongi planifikatubehar dugu. Normalena izango da ohe biki,habi-oheak edo literak paratzea. Espazioairabazteko beste aukera bat da ohe eraisgarriak paratzea. Argazkian ikus daitekeen bezala, aukera horrekin espazio libre asko geldituko zaigu eta bi idazmahaijartzeko modua izango dugu.

Birendako logelaprestatzeko hainbat ideia


Egun lapurreta kopuruaugaritzen ari denez,horiek eragotzi etazailtzeko neurri guztiakhartzea komeni izatenda. Garrantzitsua daazaltzea etxekolapurretak ez direla betiopor garaian gertatzen;lanean edo aisialdianibili eta gero etxeraitzultzean ere izandezakegu sorpresadesatseginik.

Hori dela eta, hobe da arreta osoajartzea. Hona hemen zenbait ahol-ku berehala itzultzeko irtetengarenerako zein oporretara goa-zenerako.

Zaindu etxeko ataria.Eragotzi ezezagunaksartzea.• Ez erakutsi aberastasunik. Ez

eman lapurrei zure etxeahelburu ona dela pentsatzekoarrazoirik.

• Kontu izan etxeko zerbitzuakontratatzean. Eskatu errefe-rentziak eta zaindu langilearenportaera lehen egunetan.

• Bakarrik bizi bazara ere, jarriizen bat baino gehiago gutu-nontziko txartelean.

• Itxi leihoak etxetik irtetenzaren bakoitzean, ordu erdizalde egin behar baduzu ere.

• Beheko solairu batean bizibazara, jarri burdin-hesiakkalera edo alboko eraikinetaraematen duten leihoetan.Gogorrak izan behar dute eta12 zentimetro baino tartetxikiagokoak. Familia bakarre-ko etxe batean bizi bazara,hartu neurri horiek zuloguztietan (aireztatzeko zuloe-tan e. a.).

• Giltzetan ez jarri inolakodaturik, eta kontuz ibili kopiakateratzen dituzunean.

• Aldatu sarraila honako kasuhauetan: etxebizitza berribatean bizitzera sartzenzarenean, aurrez alokaturikegon den etxe bat alokairuanhartzean, etxea berritu baduzueta langileren batek giltzakeskura izan baditu, eta giltzakgaltzen dituzun guztietan.

• Jarri atean behatxulo panora-mikoa, atea jotzen duenpertsona osorik ikusi ahalizateko.

• Etxeko atea blindatua baldin

bada, egiaztatu markoarieusten dioten besoak hormanongi sartuta daudela. Blinda-tua ez baldin bada, gutxienezixteko bi puntu izan beharditu, ez du tarterik egon beharatetik lurrera, eta giltzarriekaltzairuzko pibotez eta meta-lezko angeluz indarturik egonbehar dute.

Oporretan, aparteko neurriak:

• Ez esan jende aurrean oporreta-ra zoazenik.

• Ez utzi etxea hutsik dagoelaadierazten duen aztarnarik.Eskatu bizilagunen batigutunak jaso ditzala. Utzinorbaiti telefono zenbaki bat,zerbait gertatuz gero kontakta-tu ahal izateko.

• Egiaztatu etxerako sarreraguztiak itxita geratzen direla,patioetara ematen dutenleihoak barne.

• Ez utzi giltza-jokorik inonezkutatuta, ez eta noiz itzulikozaren dioen oharrik ere.

• Jarri tenporizagailu bat ordudesberdinetan argia edo irratiapiztu eta itzali ditzan, etxean

norbait dagoen itxura emateko.• Desbideratu deiak. Etxeaninor ez dagoela egiaztatzekodeitzen baldin badute ere, betierantzungo du norbaitek.

• Jokatu elkartasunez eta deitupoliziari bizilagunen batenetxean gauza arraroriksumatzen baduzu.

• Markatu gauza baliotsuak,lapurtzen badizkizute ezagu-tu ahal izateko. Idatzi marka,modeloa eta serie zenbakiaeta atera argazkiak. Dirua etagauza baliotsu txikienak(bitxiak) gorde banketxekosegurtasun kutxan.

• Alarma zentral batekinkonektaturiko segurtasunsistema bat kontratatzenbaduzu, egiaztatu enpresahori Poliziako Zuzendaritza-ko Enpresen Erregistroanizena emanda dagoela.

• Jakin ezazu zigor legalakdaudela beharrezkoa ezdenean segurtasun indarrakmugitzea eragiten dutenalarma faltsuendako, etazigor horiek ordaintzeasegurtasun sistemak instala-tuta duten pertsonen kontuizaten dela.

Segurtasuna, lapurren bisitak ahaliketa gehien oztopatzea helburu

Segurtasunsistemak

ALARMA SINPLEAK. Sistema akustiko soila, balizko lapurrak bel-durtzea helburu duena. Ez dago beste inora konektaturik. Era-gozpenak: zarata atera besterik ez du egiten, eta oso erraz neu-traliza daitezke, agerian egoten dira-eta.

DETEKTAGAILU BOLUMETRIKOAK. Uhin luzerak zehazturikoeremuaren barruan gertatzen den edozein gorputz edo objektu-ren mugimendua antzematen dute. Eragozpenak: oso erraz sal-to egiten dutenez, alarma faltsuak eragiten dituzte.

INFRAGORRI BIDEZKO DETEKTAGAILUAK. Inguruan gertatzen direnaldaketa termikoak aztertzen dituzte. Gorputzeko 37 graduek salatzendute kanpotarra. Tresnarik modernoenek aparailu bakarrean biltzendituzte detektagailu bolumetrikoak eta infragorriak.

ULTRASOINU BIDEZKO DETEKTAGAILUAK.Soinu arraroak antze-maten dituzte, adibidez, kristalak hausten direnekoa eta antze-koak, eta leihoetan jartzen dira. Eragozpenak: sarritan huts egi-ten dute, eta haur baten negarrarekin ere salto egiten dute.

KONTAKTU MAGNETIKOAK. Ate eta leihoetarako. Eremu magnetikobat sortzen duten plaka imantatuak dira, norbait leihoa irekitzen saia-tzen denean salto egiten dutenak. Eragozpenak: zati bien artean ezersartzea ezinezkoa denean bakarrik dira eraginkorrak.


Arrakasta handia izaten ari denproduktua ekoizten duzue.Noiztik?Krisia hasi aurretik berogailu gu-txi jartzen ziren. Etxeak berotze-ko gasa, elektrizitatea eta gaso-lioa erabiltzen zen gehien bat.Krisiaren eraginez, ordea, lehen-gai horien prezioa asko garestituda; eta etxe asko eta askotakoekonomia asko txartu da. Horidela eta, merkatu-aukera ezinhobea genuela konturatu ginen.Zergatik? Egur edo pellet tximi-nia berogailu baten bitartezetxea berotzea dezente merkea-go delako. Gu izan ginen Europanegur-berogailuen katalogo osa-tua argitaratu genuen lehenak.Bestalde, sukalde eta tximinieneskaintza zabala prestatu ge-nuen, hainbat potentzietarako.Azken urtean tximinia eta sukal-derako berogailu asko saldu du-gu. Sakanan asko eta asko.

Non dago zuen merkatua?Ekoizten dugun %80a Espainiansaltzen dugu, gainerakoa, espor-tatzen dugu: Frantzia, Italia, Por-tugal, Ingalaterra, Alemania, Txi-

pre, Polonia, Errsia, Uruguai….AEBn eta Kanadan sartzeko ges-tioak egiten ari gara. Gure as-moa da arlo internazionalagehiago lantzea, baina ez daerraza. Lacunzak ekoizten di-tuen produktu guztiek CE markadute, hau da, Europako araueijarraiki daude eginak gure pro-duktuak.

Zein da arrakastaren arrazoia?Gurean egurra dohain edo mer-ke eskuratzeko aukera dago. Ho-ri dela eta, diru gutxirekin ur sa-nitarioa berotu eta etxe guztiaberotzeko aukera ematen dizu.

Basoen kudeaketa egitea eska-tzen du sistema honek.Publikoa den basoa hobeki ku-deatzen da. Nafarroan, esatera-ko, hazi egin izan da basoa ur-tetik urtera. Gaur egun, lehen ezbezala, Sakanan egurretarakoateratzen dira loteak. Beraz,hori ongi kudeatu beharra da-go. Politika onak behar ditugu:biomasa eta egurretarako moz-tu ahala basoak oihadu ahalizateko.

Berogailuak nolako etxetarakodira egokiak?Gure produktu gehienak bizitzabateko etxetarako pentsatuakdaude. Keetarako tximinia be-har du eta, etxebizitza blokebatean egin daitekeen arren,zailagoa da tximinia jartzea.Familia bakarretarako, berriz,oso produktu egokia da gurea.Izan ere, tximinia dekorazio po-lita da egongelarako, baina, ho-rrezaz gain, etxe osoa berotze-ko balia dezakezu.

Instalazioa zaila da?Airea berotzen duen ohiko be-rogailua jartzea errazagoa da,igeltsero batek egin dezake.Ura berotzeko berogailua jar-tzeko, berriz, instalatzaile batbeharko dugu halabeharrez,berogailuak instalatzeko titu-lua duen iturgin bat, segurtasunneurri guztiekin jarri beharradago-eta. Iturginaz gain, igel-tsero baten beharra izango du-gu keen hustubiderako.

Zenbat egunetan instala deza-kegu?

Aire berokoa: egun bat, edoegun bat eta erdian. Ur berokoa,berriz, 2-3 egunetan.

Etxean leku asko behar da ins-talaziorako?Gure sukalde eta tximiniak etxe-bizitzako dekorazioaren partedira. Dauden gela berotzen duteeta, horretaz gain, sua ikusi etaetxe osoa berotuko digute. Hain-bat neurri eta soluzio eskaintzenditugu.

Zenbateko aurrekontua behardugu berogailu bat instalatze-ko?Berogailuaren prezioa 1.800-3.500 euro bitartean dabil, gutxigorabehera; instalazioa, berriz,3.000 euro inguru. Batzuetangerta daiteke instalazioa tresnabaino garestiagoa izatea, bainaezinbestekoa da ongi egitea ara-zoak saihestu nahi baditugu.

Non ekoizten duzue?Bi planta ditugu: bat Altsasuneta bestea —orain dela 2 urtemustu genuena— Lakuntzan.Biek antzeko neurria dute: 5.700

m2. Administrazioa, logistika,asistentzia teknikoa, erosketak,hornikuntza, kalitatea eta ko-mertzialen departamentuak Al-tsasun daude; Lakuntzan, berriz,produktuen garapena eta I+G(Ikerketa eta Garapena) depar-tamentuak ditugu, baita kutxagotorren linea berria garatzenari den taldea ere.

Zein da I+G departamentuarenegitekoa?Ekoizten ditugun modelo guz-tiak gure departamentuak sor-tutakoak dira. Bost injineruzosatuta dago I+G departamen-tua. Berezko laborategia dugu,eta bertan probatzen da diseina-tzen dugun guztia merkaturatubaino lehen. Lacunzako depar-tamenturik sendoena da.

Zer materialekin ekoiztenduzue?Altsasun fundizioko materiala-rekin ekoizten diren sukalde,berogailu eta tximiniak egitenditugu; Lakuntzan, berriz, altzai-ruzko txapaz ekoizten diren be-rogailu eta tximiniak. Munduko

Diru gutxiagorekin, etxeanbero-bero egoteko sistemaLacunza Kalor Group enpresan 140 berogailumodelo baino gehiago ekoizten dituzte: aireaberotzen duten sukalde eta tximinia modelomoderno eta klasikoak, eta ura berotzen dutenberogailu edo kalefaktorak.

Azken urteotan arrakasta handia izan duteberogailuek, etxeko gela bakar bat berotzeaz gain,etxe osoa berotzeko gai direlako, baita etxeko urbero sanitarioa ere. Paila baten bitartezberogailuko beroarekin berotzen da ura eta etxekoerradiadoreen sistemara bideratzen da. Egurra eta pelletak dira erabiltzen dituzten erregaiak, egungo erregai-rik merkeenak. Eta, abagune horretaz baliatuta, Lacunza Kalor Groupenpresa hazi egin da azken krisi urteotan. Itxaropenaz eta kezkaz emandizkigute azalpenak Jose Julian Garziandia enpresaren kudeatzaileaketa Xabier Ramirez de Alda komertzialak.

Xabier Ramirez de Alda, komertziala, eta Jose Julian Garziandia, kudeatzailea.


fundizio ekoizle onenei erostendiegu lehengaia.

Nola zabiltzate garai zail haue-tan?Orain arte oso ongi joan izangara, 2009an hazi ginen,2010ean ere, baita 2011n eta2012an ere. Azken lau urteotansalmentak handitu ditugu, bai-na irabaziak txikitu dira. Gau-zak geroz eta zailago daude:bezeroen presioa handia da,konpetentzia gogorra da… Halaere, arazorik handiena da kon-tsumoa gelditzen ari dela, eta,horren ondorioz, gure bezeroeibukatzen ari zaizkiela zituztenerrekurtso ekonomikoak etaordaintzeko arazoak geroz etanabariagoak direla. Egoerakonplikatzen ari da eta, diru-dienez, gehiago zailduko da.

Zenbat langile zarete LacunzaKalor Group-en?Gure jarduera urtaroen araberaaldatzen da. Uztailetik abenduragehiago saltzen dugu. Abenduraarte 88 lagun aritu gara. Orain,berriz, 70.

Zeintzuk dira etorkizunerakodituzuen asmoak?Hurrengo urteetara begira gu-re asmoa da I+G-aren bitartezproduktua hobetzen eta osa-tzen segitzea; teknologia ho-bea sartuz eta berrikuntzakeginez. Baina horretaz gain,ezin ukituzkoak diren lau ba-lore hauek txertatzen hasikogara: prestakuntza, zerbitzua,komunikazioa eta asistentziateknikoa. Estatuan asistentziateknikoa emateko sistema

abiatzen ari gara. Gure asmoada produktua erosi duen per-tsona batek bere inguruanproduktua ongi ezagutzenduen teknikoa izatea. Beste-tik, prestakuntza plan batzukgaratzen ari gara, gure bezeroeta beren teknikoei eta gureagente komertzialei forma-zioa emateko. Hirugarrenik,komunikazio plan bat egitenari gara bezero, ekoizle etasaltzailearen arteko komuni-kazioa hobetzeko. Web orria-ren bitartez bezero guztieneskura jarriko dugu sistemabat jakiteko etxearen ezauga-rrien arabera zein berogailumodelo aukeratu. Aurreraegin nahi badugu ezinbeste-koa deritzogu eskaintzen du-gun zerbitzua hobetzea. Buru-belarri ari gara horretan.

Lacunza Kalor Group-eko departamenturik sendoena I+G departamentua da. Gune hori Lakuntzan eraiki duten fabrikan dago.

Banatzaile ofizialak:

Ekoizten ditugun modeloguztiak gure departamen-tuak sortutakoak dira. Bostinjineruz osatuta dago I+Gdepartamentua. Berezkolaborategia dugu, eta bertan probatzen da diseinatzen dugun guztiamerkaturatu baino lehen.Lacunzako departamentu-rik sendoena da

Orain arte zer nolako berokun-tza sistema zeneukan zure etxe-an?Gasoil galdara bat neukan mar-txan. Pellet berogailua jarri arren,gasolioarena mantendu dut urberoarendako.

Zergatik aldatu duzu?Hainbat arrazoirengatik, lehena,dirua aurrezteagatik. Orain arte3.000 euro gastatzen nituen urte-an, eta honekin aurreikusten duterdia izango dela. Gainera, eroso-tasunean eta bizi-kalitatean askoirabazi dugu.

ergatik pellet berogailua edotermoberogailua?Beheko sua ez neukan lehendiketa, gainera, pisura egurra igo-tzea ez zitzaidan modurik ego-kiena iruditzen. Pelleta, berriz,edozeinek igo dezake, 15 Kg-kozakuak direlako. Gainera, irudi-tzen zait aukera garbiagoa dela.

Zein da airezko pellet berogai-lua eta termoberogailu batenarteko aldea?Airezko pellet berogailuak ez duinstalazio handirik behar, zuze-nean hodi bat ateratzen da kan-pora, ez dago etxeko erradiado-reetara konektaturik, horregatikere, merkeagoa izaten da. Bestea,aldiz, erradiadore instalaziorakonektatuta dago. Kalefaktoragarestiagoa da eta instalazioa be-

har duelako: gremioen lana behardenez, horrek ere produktua ga-restitzen du. Beroaren %75, erra-diadoreetara darama; eta beste%25, gelan bertan botatzen du.

Zuk jarri duzun hau garestienada?Bai, 4.000 euro inguru balio du,baina txikiagoak badira —merke-agoak, noski—.

Zenbat zaku behar ditu egune-an?Egunean gureari zaku bat sartzendiogu, eguna oso hotza badaagian pixka bat gehiago, bainanormalean batekin nahikoa iza-ten da, kalefakzioa hamar ordu-tan pizturik egoteko. Guk etxeanohitura hartu dugu botatzen du-gun zaku bakoitza zerrenda bate-an idazteko, horrela, gastua kon-trolatzen dugu.

Etorkizunean pentsatzen duzuerrentagarriagoa izango da?Baietz uste dut. Aurtengoa 1.500eurorekin egingo dudala uste dut,eta hori aurreko urteetan gasta-tutakoaren erdia da.

Zer nolako mantenua behar dupellet berogailu batek?Astean bitan garbitzen dugu, as-piragailu berezi batekin. 10 mi-nutuan prest dago. Hilabeteanbehin 20 bat minutu ematen ditu-gu garbitzen, beste iragazki ba-tzuk garbitu behar direlako. Man-

Angel Mendieta: «Erosotasuneaneta bizi kalitatean asko irabazi dugu»Olaztiko bere etxean pellet berogailua duenlakuntzarra da Angel Mendieta. Bere ahotikjaso dugu berogailu sistema aldatzearenabantailak: aurten, erregaietan, erdia gastatukodutela aurreikusten du Mendietak.


Astean bitan garbitzen dugu, aspiragailu berezi batekin. 10 minutuan prest dago.


Zer da zuek eskaintzen duzue-na?Produktu batzuk fabrikatzen di-tugu eta beste batzuk, berriz,banatu Guk diseinatutako etaekoiztutako beheko suak edotximiniak ere eskaintzen ditugu.Bi motatakoak dira: batzuk, txi-minia dagoen gela berotzekoaproposak dira airea berotzendutelako; beste batzuk, berriz,ur zirkuitua dute eta erradiadoreeta zoru erradiatzailera lotuakdaude. Azken horretan bi poten-

tzia ditugu: etxe handietarakoedo etxe txikietarako. Baditugu tximinia batzuk elkar-te edo txokoetarako aproposakdirenak, goian labea dutelako.Horrez gain, barbakoak ereekoizten ditugu: neurri guztieta-koak. Banatu, berriz, Hergom, Berotueta beste batzuren sukalde eko-nomikoak, estufak, tximiniak,insertableak, egurra eta pelletaerretzen dutenak.

Zuen merkatua non dago?Euskal Herrian gehien bat: Eus-kal Autonomia Erkidegoko hiruprobintzietan bezeroak ditugu,baita Nafarroan ere. Eta, Iparral-detik ere bezeroren bat edo bes-te etortzen da. Bezeroek gureproduktuen kalitatearen berriematen diete euren senide etalagunei eta ahoz ahokoak ongifuntzionatzen du. Gure eskain-tzaren berri emateko ferietaraabiatzen gara maiz.

Neguan bero egotekohainbat aukeraLarragak tximiniak banatu eta ekoizten ditu Lakuntzan. Hangojarduerari buruzko azalpenak jaso ditugu David Larragaren eskutik.Chimeneas Larraga familia enpresa da. Orain dela 20 urte baino gehiagosortu zen. Orain tekniko moduan dabil lanean beraiekin Inaxio Beltza.

tenu orokarrari dagokionez, ur-tean behin egin behar da, gai-nontzekoekin bezala.

Sistema honek ingurugiroaerrespetatzen du?Zalantzarik gabe, birtziklatzeandatzalako. Pellet pikor bakoitzazuhaitz adarren soberakinezeginda dago edo zurgindegieta-ko lanen soberakinez. Zerrautsprentsatua eta lehorra izaten da,kolarik gabekoa, garbia.

Etxean kokatzeko leku handiabehar da?Bada, egia esan behar badizut,ez: etxeko edozein txokotan ko-ka daiteke. Aukeratzeko hainbatkolore daude. Guk, adibidez,jantokiko txoko batean jarri du-gu, eta leku handirik ez du har-tzen.

Zenbat denbora behar dapellet berogailua jartzeko?Egun batekin nahikoa izaten da,jartzen erraza baita. Lanak egi-teko kisusgilea eta iturgina be-har dira, eta entxufea behar dagertu, bi fasetakoa, normala.Berogailua erdi muntatuta hel-du da, eta plano batekin egindaiteke.Guk Salmenen erosi ge-nuen. Haiengana bazoaz haiekjartzen dizkizute beharrezkogremioak. Lehenago haiek doazetxera eta lekurik aproposenaaukeratzen laguntzen dizute.

Jendeari aholkatuko zenioke?Etxean oso pozik gaude. Duelalau hilabete jarri genuen etaerosotasunean irabazi egin du-gu. Orain etxeaz gehiago goza-tzen dugu, benetan inbertsioona egin dugu.

Pellet pikor bakoitza zuhaitzadarren soberakinez egindadago edo zurgindegietako lanensoberakinez. Zerrautsprentsatua eta lehorra izaten da,kolarik gabekoa, garbia.

Zer da gaur egun eskaintzagehien duena: alokairuak edoerosketak?Alokairuak gehiago dira gauregun. Lan kontua gaizki dagoe-nez, jendea erosteko beldurrezdago. Printzipioz erosteko aukera osoona da prezioak jaitsi egin direla-ko, eta oso aukera onak daudela-ko; erosteko gogoa eta beharradituen jendea falta da, ordea. Ezdago merkaturik.

Zein da zuen bezeroen perfila:alokatzen dutenena adibidez?Herrietako edo Altsasu bertakogazte jendea, elkarrekin pisuaalokatzeko elkartzen direnakedo, adineko jendea, etxean igo-gailurik ez eta laugarren pisu ba-tean bizi direnak, adibidez. Ho-riek pisu txiki bat bilatzen dute,igogailuarekin. Beste perfil batda kanpoko jendearena, lanaren-gatik etorri dena. Edo Sakanakobi muturretan lan egiten dutenbikoteak, erdigunea bizitokia au-keratzen dutenak. Banatu direnbikoteetan etxetik irteten denaalokairuan sartzen da ere bai.Azkenaldi honetan izaten ari ga-ren beste bezero mota bat itxi di-ren enpresetako langileak dira:nabe industrialen bila dabiltza,lana izan dezaketela ikusi eta el-karrekin kooperatiba bat ireki-tzeko asmoz elkartzen direnak,esaterako.

Erosleetan zein da perfila?Jende heldua —igogailua behar

duena— edo bikote gazteak elka-rrekin urteak daramatzatenak,ezkontzera doazenak eta guraso-en laguntza dutenak.

Momentu honetan zein dagehien saltzen den etxe mota?Pisuak. Igogailua dutenak batezere.

Nola eragiten du krisiak zuensektorean? Bete-betean, gainera, gure sekto-rea izan da zigortuena hasi-ha-sieratik. Egunen batean krisi ho-netatik ateratzen bagara, azke-nak izango gara ateratzen.Alokairuen atari hori, behinikbehin, badugu, eta horrekin man-tentzea espero dugu. Sakana In-mobiliarian, etxekoak lan egitendugunez, horrek segitzeko auke-ra ematen digu; langileen nomi-nak pagatu beharko bagenituezinezkoa litzateke.

Zer aldatu da? Zer neurri har-tzen ari zarete?Guk uste dugu formula batzukaurkitu behar direla jendearierraztasunak emateko. Altsasuerdigunean dugun promozioan,adibidez, etxebizitzak janzten arigara. Gure apustua da pisu guztiakbarrutik bukatzea, sukaldeko al-tzariak eta guzti. Kasu horretan,erosten duenak, hipoteka guztira-ko eskatuko du, eta altzariengatikordainduko duen BEZ ez da %21izango, %10 baizik. Gure asmoa daerraztasunak ematea. Zerbait mu-gitzen hasi da, gainera.

Bestalde. gaurko egunean pisuasaldu nahi duen norbaitek, gukematen diogun informazioare-kin, ideia aldatu eta alokairuanjartzen du maiz. Aukera horrekinetxebizitza ez da geldirik geldi-tzen, beste irtenbide bat ematenzaio.

Prezioen azken urteotako joeranolakoa izan da?Saltzailearen egoera begiratubehar da, horrek markatzenbaitu prezioa. Saltzeko premiahandia badu, gehiago mugitukoda prezioa. Presarik ez badu,berriz, ez da horrenbeste mugi-tuko. Beste faktore bat da noiz erosizuen etxebizitza jabeak. Sal-tzaileak 2000. urtea baino lehenerosi bazuen, tarte handia izan-go du prezioa jaisteko. 20 mi-lioitan erosi ziren pisuak, denapuri-purian zegoen garaian, 40milioi balio izatera iritsi ziren.Orain prezioa jaitsi da, baina 20milioi baino gehiago balio dute.Beraz, jabeak ordaindutakoabaino gehiago eska dezake, eta,saltzeko beharra badauka, ,egindezake. Beste gauza bat da pi-sua 2006an erosi baldin bazuen40 milioi ordainduta; orain ezditu 40 milioi balio. Gertuagoegongo da 20 milioietatik— kon-pententzia handia baita—. Hor-taz, operazio hori ezin da egin. Etxebizitza oso onak direnak%20 inguru jaitsi dira; kalitatetxarragoa dutenak gehiago.

Sakana Inmobiliariako arduradunak: Olga Berastegi eta Iñigo Goikoetxea


Altsasu: pisu etaapartamentuberriakaltzariekin

Altsasu: bigarreneskukoak:pisuak,apartamentuak…

Altsasu: lokalak etapabilioiak

Ziordia: herriko etxeabukatzeko lursaila

Olazti: apartamentuak30.000 €tikaurrera

Urdiain: herriko etxeak

Iturmendi: atxikiak

Bakaiku: 4 gela, 2 komun,garajea

Etxarri Aranatz:pisuak, lursailak etapabilioiak

Etxarri Aranatz:pabilioiaetxebizitzekin.

Arbizu: pisuak etaatxikiak

Lakuntza: pisuak,apartamentuaketa atxikiak

Lakuntza: lur sailindustrialak

Lizarraga: etxe txikiakonpontzeko

Ihabar: 3 logelakopisua

Irurtzun: 3 logela,komuna,garajea,altzariekin

Isidoro Melero 18, 31800 AltsasuTel. 948 46 88 64 - [email protected]

www.pisosalsasua.com

S A L G A I

«Alokairuak gehiagodira gaur egun»


Zer da gaur egun gehien eskain-tzen dena: alokairua edo eros-keta?Orain dela 2 urtera arte alokai-ruak izan ziren gehiago. Orain,berriz, aurreko urte bukaeraz ge-roztik, erosketak hasi dira mugi-tzen. Erosteko momentu ona daoraingoa eta batzuek aukera horiaprobetxatzen ari dira. Prezioakjaitsi dira, eta jabeak negoziatze-ko prest egoten dira gehienetan.Hori dela eta, eskaintza onakdaude orain. Bereziki pentsatzenari naiz lanean dauden eta eros-keta egiteko aurrezki batzuk di-tuzten pertsonengan (%20 go-mendatzen dute, baina hori bainotxikiagoa ere izan daiteke).

Zein da zuen bezeroen perfila:erosleena, adibidez?Ez dago perfil bakarra, hainbathigiezin mota saltzen dira etajendea ere askotarikoa da. Halaere, nabarmentzekotan, seme-alaba txikiak dituzten bikote gaz-teak nabarmenduko nituzke. Ho-rietako bikote askotan, batekGasteizen lan egiten du, eta bes-teak Iruñean, adibidez. Horienhelburua da herri guneko etxebat erostea, lorategiarekin. Hori-xe da gehien mugitzen ari denaorain.

Alokatzen dutenen perfila zeinda?Denetarik dago: elkarrekin bizi-tzera abiatzen diren bikote gaz-teak, eskailerarik gabeko pisue-tara aldaketa egin nahi duten adi-neko pertsonak…

Nola eragiten du krisiak zuensektorean? Bete-betean. Gu izan ginen ondo-

rioak nabaritzen hasi ginen lehe-nak eta aterako garen azkenakizango gara.

Zer aldatu da? Zer neurri har-tzen ari zarete?Berdin irabazteko lan gehiagoegin beharra dago orain. Gure ka-suan, adibidez, beste inmobiliariabatzuekin elkar-lana egiten hasigara. Bankuekin aliantzak egitenari naiz: “Kontra baino, alde ho-be”. Ez nator bat banketxeak egi-ten ari direnarekin, baina ban-kuak gure konpetentzia zuzenadira. Orain ez dute banketxe lanaegiten; higiezin agentzia bilaka-tzen ari dira, eta guri ez zanpa-tzeko hobe da elkarrekin lan egi-tea. Hori dela eta, banketxeenetxebizitzak saltzen ditugu he-men.

Prezioen azken urteotako joeranolakoa izan da?Alokairuetan %10a baino ez dajaitsi, baina erosketetan %40 jai-tsi da. Hori dela eta, merkatu di-ren etxebizitzak dira saltzen di-renak. Altsasun, familiabakar ba-tek 360.000 euro balio zuenlehen, gaur egun, ordea, 200.000euro inguru. 90 m2, garaje etatrastelekua duen pisu batek, be-rriz, lehen 245.000 euro; orain,125.000 euro.

«Erosteko momentuona da orain»

Jaione Urteaga, Alfa higiezin agentziako arduraduna

UHARTE ARAKIL: 165m2

ko atxikiak.Beheko sua.Altzariekin. 150.000 €

ALTSASU: Apartamentuberria: 2 logela +egongela +sukaldea+komuna77.000 €

ALTSASU: 170 m2koatxikiak +lorategia.Beheko sua.Altzariekin.200.000 €

UNANU: Loratagia duenherriko etxeizugarria.Ikustekoa!Prezioa galdetu.

ALTSASU : Etxe bakarra600 m2ko lursailarekin. Prezioona.

URDIAIN: 180 m2koherriko etxea.Beheko sua.160.000 €

OLAZTI: 82 m2kopisua+trastelekua. Erabatberrituta. 75.000 €

ALTSASU: 80 m2kopisua+garageitxia. Urtegutxikoa etaaltzaribatzuekin. 140.000 €

UHARTE ARAKIL: 96m2ko pisua.Egoera onean.70.000 €

ALTSASU: 60 m2ko pisua.Erdigunean.Eguzkitsua.55.000 €

ALTSASU: 109 m2koduplex-a. Osoargitsua. Aldezaharrean.109.000 €

OLAZTI: Lorategia duenatxikitutako etxeerdi berria.Altzaribatzuekin.Prezioa galdetu.

ALTSASU: 90m2ko pisua +garagea +trastelekua.Altzariekin.Igogailuarekin.130.000 €

ETXARRI ARANATZ:150 m2koatxikitutakoetxea.Altzariekin.Prezioa galdetu.

OLAZTI: 4900 m2ko landalur saila,aisialdirakoetxetxoa egitekobaimenarekin.Prezioa galdetu.

Alzania 131800 Altsasu

Tel. 948 562 [email protected]

www.alfainmo.com

S A L G A I

Alokairuetan %10abaino ez da jaitsi,baina erosketetan%40 jaitsi da. Horidela eta, merkatudiren etxebizitzakdira saltzendirenak. Altsasun,familiabakarbatek 360.000euro balio zuenlehen, gaur egun,ordea, 200.000euro inguru. 90m2, garaje etatrastelekua duenpisu batek, berriz,lehen 245.000euro; orain,125.000 euro.

Estaldurak xedatzen duprezioaren batetikbesterako aldea

Arrisku anitzeko polizen pre-zioa aseguratzen den balioarenaraberakoa izaten da. Hala ere,badira itxuraz garrantzi gutxia-go duten beste puntu batzuk:etxearen segurtasun neurriak(ate blindatua, kutxa gotorra...)eta etxea non dagoen, esatera-ko. Aseguru etxeek tarifak ezar-tzerakoan oso kontuan izatendute etxea kokatua dagoen hiri-ko edo inguruneko ezbeharkopurua.

Aseguru bat bainogehiago polizabakarrean

Aseguru etxe guztiek ez dituz-te arrisku anitzetarako polize-tan arrisku berberak babesten.Oinarrizko arriskuek asegura-tutako kapitalaren %100 babes-ten dute. Arrisku osagarrieiportzentaje edo kopuru finkoakezartzen dizkiote, ordaindu nahiden kuotaren arabera. Arriskuanitzetarako etxeko asegurue-

tan hiru atal bereizten dira:edukitzailea, edukia eta eran-tzukizun zibila. Edukitzaileaetxebizitzaren euskarri fisikoada. Zoru, horma, sabai eta leiho-ekin batera, erantsitako ele-mentu finkoak ere hartzen ditu(hormako armairuak, berokun-tza sistema, telebistako antenae. a.) eta jabeari eraikuntzatikdagokion zati proportzionala.Altzari, etxeko elektra tresna,jantzi, artelan eta bestelako ele-mentuek edukia osatzen dute.Aseguru etxearen arabera, kasubatzuetan atal honetatik apar-

te uzten dira balioko gauzak(bitxiak, larruzko jantziak,antzinako gauzak e.a.), eta apar-te deklaratzen dira. Azkenik,Erantzukizun Zibilak asegura-tuak edo familiakoek beste nor-baiti eragiten dizkieten kaltefisikoak edo materialak babes-ten ditu.

Urak eta suak sortutakokalteen estaldurarekin,argiArrisku anitzetara asegurubaten garantiarik garrantzi-tsuenetakoa urak eragindako

kalteetakoa da. Urak eraginda-ko ezbeharrak (euriteen edo ursarearen ondoriozko uholdeak,edo auzokoak sorrarazitakohezetasun arazoak...) oso sarrigertatzen dira, eta normaleankonponketa kostu handia eska-tzen dute. Beraz, garrantzitsuada poliza mugaturik ez egotea.Hala ere, poliza guztietan ez daestaldura osoa eskaintzen urakeragindako kalteetarako.

Sute kasuan ere, izanohi duen eraginlatzagatik,edukitzailearen eta edukiaren %100eko kalte-ordainaeman ohi da

Aseguru problematikoaArrisku anitzetarako aseguruada, aseguru etxeen eta bezero-en artean gatazkarik gehiensortzen duena, ezbeharrenerantzukizuna erabakitzerako-an batez ere. Kasurik gehiene-tan, bezeroak kontrataturikduen aseguru-polizaren mugeneta salbuespenen berri ez due-lako gertatu ohi dira desados-

tasunak. Estaldurarik gehie-nek gehiengo, gutxiengo etafrankiziak izaten dituzte muga,arriskuaren arabera. Salbues-penen artean, normalean ase-guruek ez dituzte estaltzen ase-guratuaren zabarkeriagatik edoelementu aseguratuen berezkodesgasteagatik sortutako kalte-ak, edo hezetasunak, kondentsa-zioak edo keak apurka-apurkaeragindako kalteak, besteakbeste. Halaber, garantia zen-bait interpretazioari lotutadago, tresna elektrikoetan ger-tatzen diren kalteak esaterako.Zenbait konpainiak edozeinegoeratan gertatuta ere ordain-du egiten ditu kalte hauek; bes-te zenbaitek, berriz, kaltea txi-mistak eragin duenean edo tres-nek 5 urte baino gutxiagodutenean baino ez du kalteabere gain hartzen. Beste hain-beste gertatzen da sarraila alda-ketekin ere. Aseguru etxebatzuk sarraila behartzen denkasuan bakarrik ordaintzen duordezkoa jartzea, eta bestebatzuk giltzak lapurtu edo gal-du izana ere onartzen dute kal-te-ordaina emateko.

Arrisku anitzetarako etxekoasegurua

60ko hamarkadarenamaiera aldera agertuziren gure inguruanarrisku anitzetarakoetxeko aseguruak.Ordura arteetxebizitza-jabeenpolizek suteen aurkakobabesa baino ez zuteneskaintzen. Urte batzukgeroago, lapurretakasuetarako babesaematen hasi ziren.



Edonork daki arrisku anitzetara-ko etxeko asegurua kontratatzeansute eta uholdeen aurka babestenduela etxea. Hala ere, polizen letratxikiak garantien zerrenda luzeajasotzen du eta ezbehar askotanerreklamatu gabe geratzen dirahoriek. Arrazoia oso xinplea da:jendeak ez ditu ezagutzen. Arris-ku anitzetarako zenbait asegurukbiltzen dituzten estaldurak aipa-tuko ditugu hemen. Irakur ezazuarretaz zure aseguru-polizarenletra txikia, ongi etorriko baitzai-zu ezbeharren bat gertatuz gero.Eta, bide batez, ziurrago jakingoduzu etxeak zein babes duen.Etxetik kanpoko lapurreta.Lapurreta gertatuz gero, lapur-tutako diruagatik eta gauzenga-tik ordaintzen du aseguru etxe-ak, baina kasu gehienetan mugabatera arte.Kreditu txartelak iruzurrezerabiltzea. Txartel bat lapurtuedo galdu delako iruzurra ger-tatzen bada, aseguru etxeak kal-te-ordaina emango dio bezero-ari. Kasu honetan ere diru-muga bat egoten da.Kalte estetikoak. Ezbeharragertatu ondoren, aseguratzailebatzuk lehen zegoen moduanuzten dute etxea, estaldurarenarabera.Leihoetako beirak, kristalak,komuneko loza eta bitrozerami-ka haustea. Batzuetan haueta-ko bakoitza aparte ordaindubehar izaten da.E t x e b i z i t z a b i z i i z a t e k omoduan ez gertatzea. Polizak

babesturiko ezbehar batenondorioz bezeroak eta familiaketxea utzi beharra badute, ase-guru etxeak ordaindu egitenditu ostatua edo antzeko etxe-bizitza alokatzeko gastuak.Jaki izoztuak alferrik galtzea.Argindarra eten delako edo hoz-kailuak matxura izan duelakojakiak alferrik galtzen badira,aseguru etxeak kalte-ordainaematen du.Agiriak berritzea. Zenbait ase-guru etxek ezbeharrean kalte-turiko agiriak (NAN, gidatzekobaimena, pasaportea) berritze-ak sortzen dituen gastuak beregain hartzen ditu.Ondasunak aldi baterako lekuzaldatzea. Aseguratuak garan-tizatu egin ditzake oporretanedo bestelako aldaketaren bateneraginez estatuan zehar berare-kin eramaten dituen ondasu-nak.

Ziur jokatu aseguruaaukeratzean

Eska ezazu informazioa ase-guru etxe bat baino gehiagotan,eta bakoitzak eskaintzen duenpolizaren kalitate-estaldura-prezio harremana konparatu.Ezer sinatu aurretik, galde itza-zu kontratuaren baldintza oro-korrak eta partikularrak zein-tzuk diren eta aztertu klausulaguztiak. Arreta berezia jarrimuga eta salbuespenetan.

Kontratuan zalantzak sortzendizkizuten klausulei buruz gal-de ezazu eta eskatu bakoitzaren

interpretazio posibleei buruzkoinformazio zehatza.

Segurtatu ordaindu beharre-ko primak barne dituela eran-tzukizun zibila (gomendagarriada), ordainketa zatika egiteaga-tiko gainkarguak, komisioak,tasak eta zergak.

Argi ezazu ezbeharrik gerta-tuz gero kalte-ordaina nolakoaizango litzatekeen: galdutakogauza berriz jartzeko, ordezka-tu, zerbitzua eskaini edo kalte-ordaina dirutan emango den.

Kontratuaren aldaketaketa gehitzeak idatzizjasotzea eska ezazu.

Asegura ezazu etxearen baliozehatza. Behetik jotzen baduzu(azpiasegurua) prima txikia-goa ordainduko duzu, bainaezer gertatuz gero, izandakokaltea baino txikiagoa izango dakalte-ordaina ere. Tasazioa etxe-aren egiazko balioa baino han-diagoa bada (gainasegurua),gehiago ordainduko duzu, bai-na zenbait kasutan kalte-ordai-na ez da dagokiona baino han-diagoa izango.

Eska iezaiozu aseguru etxea-ri ondasunak zerrendatzea.Horrela, ebazpenera loturikgeratuko da.

Gorde ezazu aseguruarendokumentazio guztia. Kontra-tua, klausulak, ordainagiriak —baita publizitatea ere—, errekla-maziorik izanez gero, baliaga-rri izan daitezkeeta,.

Aseguruaren estaldura poli-zan ezarritako balioa berritzenbada, kontuan izan normaleanmerkatuko balioaren azpitikizango dela.

Agiriak, bitxiak eta dirualapurtu badizkizute, arretaberezia jarri. Kalte-ordainaeskuratu ahal izateko balitekeindarkeria edo mehatxu fisikoaizan zela frogatu behar izatea,eta hori ez da oso atsegina.

Ezbeharrik gertatuz gero, ger-taera jakinarazteko epeak etamodua bete ezazu. Ezbeharre-an gertatutakoa ahalik eta zeha-tzen jakinaraz konpainiari.

Etxekoaseguruaren estaldura garrantzitsuenak

Bestalde, badira urte pare batetxebizitzak zaharberritzekoNafarroako Gobernutik ematendituzten diru-laguntzen baldin-tzak gogortu zituztela. Aurten,esaterako, desagertu da errenta-ren aitorpenean %18a desgraba-tzeko aukera. Hala ere, diru-lagun-tzak %45ekoak izan daitezke.

Beraz, edozein proiektu edo obrakontratatu aurretik SakanakoMankomunitateko EtxebizitzakZaharberritzeko bulegoan galde-tzea da zentzuzkoena. Aipatu bule-goa Sakanako Mankomunitatearen

egoitzan dago. Goizez aritzen diralanean: 8:00etatik 15:00ak arte, aste-gunetan betiere.

Diru-laguntza eskaera egite-ko ondoko baldintza hauekbete behar dira: —Etxebizitzak 20 urte baino gehia-

go izatea (orain arte 12 urte iza-tea nahikoa zen).

—Gutxieneko aurrekontua 4.000eurokoa (BEZ gabe) izatea.

—Obra hasi gabe egotea.

Diru-laguntzak dituztenobrak ondokoak dira: —Instalazioen berrikuntzak (elek-

trizitatea, iturgintza, berogin-tza…).

—Hodiak eta txorrotak aldatzea.—Berogailua jartzea edo aldatzea.—Galdarak aldatzea.—Teilatua berritzea.—Fatxadak berritzea.—Isolamendua hobetzea.—Leihoak eta kontraleihoak alda-

tzea.—Lehendik dagoen eraikin bate-

an etxebizitza berri bat egitea.

—Bizigarritasun baldintzak hobe-tzen dituzten etxe-barneko obrak.

—Bainugelan aldaketak—Elbarriendako egokitzapenak.—Igogailuen instalazioa—Eta abar.

Etxebizitzak ZaharberritzekoLakuntzako bulegoaren bitartez(948 576 293) espedienteak tramita-tu eta diru-laguntzak lortzeaz gain,abantaila duen mailegua eskatze-ko aukera ematen da, edo, bestela,fakturen BEZ %10koa izatea gehie-netan. Izan ere Nafarroako Gober-nuak ematen dituen diru-laguntzak

bi motatakoak izan daitezke: bate-tik, diru-laguntza hutsa (adibidez,igogailuetan %30-45 ingurukoaizan daiteke; bestelako obretan,berriz, % 0-40 bitartekoa) eta, bes-tetik, mailegua interes baxuagoanlortzeko aukera ere badago.

EZABU: EtxeakZaharberritzeko Bulegoa

Sakandarrok Lakuntzara jobehar dugu nahitaez etxebizitzakzaharberritzeko diru-laguntzakeskatzeko. Izan ere, Mankomuni-tatearen egoitzako bulegoan Nafa-rroako Gobernuaren diru-lagun-tzak tramitatzen dituzte, eta Saka-nari ez ezik Larraun, Araitz, Areso,Leitza, Goizueta eta Aranoko biz-tanleei ere zerbitzua eskaintzen zaiebertan. Joaquin Anso eta AmaiaSerrano dira bulegoko langileak. Ordutegia: 8:00-15:00Tel. 948 576 [email protected]

Aurkeztu beharreko doku-mentazioa

Espedienteak tramitatzeko ondo-ko dokumentazioa aurkeztu beharda: NAN, udal baimena edo baime-naren eskaera, proiektua edo aurre-kontua, errenta aitorpena eta erre-gistroko ohar soila.

Biziegokitasuneko sinesta-menduak

Agiri horren bitartez ziurtatzendute etxebizitza batek betetzen ditue-la Nafarroako Gobernuak eskatzendituen gutxienezko baldintzak.Biziegokitasuneko sinestamenduaderrigorrezkoa da etxebizitza berrie-tarako zein eraikita daudenetarako.Tramite hori, Lakuntzako Etxebi-zitzak Zaharberritzeko Bulegoanbideratzen dute.

Baina, zer prozedura dago bizie-gokitasuneko sinestamendua lor-tzeko? Etxebizitzak Zaharberritze-ko Bulegoan agiri guztiak aurkez-tu eta gero, bulegoko teknikaribatek obra/etxebizitza bisitatu etadagokion txostena eginen du.Zaharberritze Bulegoak Nafarro-ako Gobernura helaraziko du eska-era eta txostena, Gobernuak bizie-gokitasuneko sinestamendua emanedo uka dezan.

Etxean konponketak etaberrikuntzak egiteko diru-laguntzakKrisiaren eraginez asko aldatzen ari da etxebizitzen sektorea. Zaharberritzebulegoan ere nabaritu dute eragina. Izan ere, sakandarron ahalmenekonomikoa txikiagoa da orain, eta, hori dela eta, diru-laguntzen eskaera %60jaitsi da EZABUn, Etxeak Zaharberritzeko Bulegoan.


Zer agiri aurkeztu behar dirasinestamendua lortzeko?

- Etxebizitzaren jabetza edo oku-pazio-titulua ziurtatzen duen agi-ria (etxebizitzaren eskritura edoerrentamendu kontratua).

- Etxebizitzaren antzinatasunari,helbideari eta katastro-erreferen-tziari buruzko datuak.

- 1985eko uztailaren lehenaz geroz-tik biziegokitasuneko baldintzak etaazalera aldatzen dituzten obraketxebizitzan egin ez izanaren zin-peko adierazpena.

- Eskatzailearen nortasun agiriaNANaren bidez, IFZ-ren bidez edo,ordezkaritzarik badu —auzokideerkidegoko ordezkaria, esatera-ko—, horren egiaztagiriaren bidez.


Nolako konponketak egitekoeskakizunak jasotzen ari zareteazken aldian?Auzokide elkarteetan, igogailuakjartzeko eskakizunak dira jaso-tzen ditugun gehienak: batetik,igogailurik ez dagoen etxean igo-gailua jartzeko; eta, bestetik, ozto-po arkitektonikoak kentzeko la-nak (arranpak eginez edo igogai-lua lurreraino jaitsiz).

Zenbateko aurrekontuko lanakizaten dira horiek? Eta, aurre-kontuaren zenbateko da diru-laguntza?Ezberdindu behar da etxebizitzandagoeneko igogailua dagoen alaez; baita igogailua paratzeko es-kailera berri bat egin behar denala ez. Adibide bat: 3 solairukoetxebizitza batekoa, 5 geldiketa-kin: 150.000 euro kostatuko zaieigogailu berria jartzea eskailera-ren tokian eta berriak egitea. Es-

kailerak tokiz aldatu gabe 80.000euro kostatuko zuen. Bi kasu ho-rietan %33-45 arteko diru-lagun-tza jasoko lukete, kendutako ozto-po arkitektonikoen arabera.

Gainerakoan, zertarako izatendira eskakizun gehienak?Teilatuak konpontzeko lanak,leiho aldaketak, sukalde edo bai-nugeletako egokitzapenak, bero-gailua ezartzeko obrak. Kasu ho-rietan diru-laguntzak 0tik %40rabitartekoak izan daitezke.

Zenbateko aurrerapenarekin eto-rri beharra dago EZABUra diru-la-guntza eskaera egitera?Tramite guztiak egin eta denborazibiltzeko: hilabete bat edo bi lehe-nago.

Obra bat egin nahi duten auzoki-deei zer aholku ematen dizkie-zue?Proiektua egin aurretik gureganaetor daitezela aholkatzen diegu.Izan ere, batzuetan aldaketak eginbehar dira, eta horrek obrarenkostea handitzen du. EZABUn be-har adina argibide emateko prestgaude. Garai batean lanez gainez-ka ibiltzen ginen, eta orain obrakjaitsi direnez, denbora gehiagoedukiko dugu bisitak egiteko.

EZABUn krisia nabaritzen arizarete?Asko. Sakanan asko, baita Nafarro-an ere bai. Egiten diren zaharberri-tzeak %60 jaitsi dira Nafarroan. Lehen egiten ziren zaharberritze-tan 65 urtetik gorakoak izaten zi-ren nagusi, diru-laguntza handia-goak jasotzen duen sektore dela-

ko. Orain, berriz, gauzak aldatu di-ra; izan ere, seme-alabak langabe-zian gelditzearen ondorioz, kasuaskotan familia oso bat bizi baitapertsona erretiratu baten menpe. Ahalmena duten pertsonak eregastatzeko beldur dira, bizi dugunegoerarengatik. Eta dirua ez due-nak finantzazioa behar du eta fi-nantzaziorik ez dago. Bankuekematen duten finantzazio bakarrabere etxeak saltzeko da. Gertatzenari den beste gauza bat da, zergenigoeren ondorioz ezkutuko lanahanditzen ari dela. >>

«Zaharberritzeak %60 jaitsi dira Nafarroan»

Joaquin Anso, Sakanako EZABUko (Etxeak Zaharberritzeko Bulegoko) langilea:«Kanpotik isolatuta dagoen etxebizitza batek klasifikaziorik onena lortuko du»

Joakin Anso eta Amaia Serrano dira Sakanako EZABUko langileak.

Proiektua eginaurretik gureganaetor daitezelaaholkatzen diegu.Izan ere, batzuetanaldaketak eginbehar dira, eta horrek obraren kosteahanditzen du.

Beraz, egun egiten diren obrakbehar beharrezkoak dira; esteti-ka albo batera gelditzen ari delaesan dezakegu?Bai, nik uste dut estetika, dagoe-neko, alde batera gelditu dela; ho-be, gainera. Izan ere, fatxadak berritzeko egin direnhainbat obra eskasak izan dira:esaterako, etxebizitza batean pin-tura eman eta 4-5 urte baino ez duiraun, eta etxe barruan ez duteezer nabaritu. Etxe guztiak, baitaorain egindakoak ere, isolamentufaltan daude. Fatxadako obrakegiten direnean, isolamenduakanpotik jarri beharko zen, ener-gia eta dirua aurrezteko. Obra mo-ta hori garestiagoa da, baina 6-7urteren bueltan amortizatuko du-gu. Udan eta neguan konfortgehiago nabarituko dugu eta diruaaurreztu ahal izango dugu. Euro-pan 25 urte daramate isolamen-dua kanpoan jartzen. Oso atzera-tuta gaude hemen. Hemengo etaoraingo norma betetzeko 6-8 cmisolamentua behar dugu. Denboragutxi barru aldatuko da eta 14-17cm beharko dira, dirudienez.2020. urtean Europak “passivhou-se” neurriak behartuko du eta 22cm-ko isolamentua jarri beharkoda orduan. Europako toki batzue-tan heldu den norma hori gaindi-tuta dute aspalditik.

Europan ziurtagiri bat dagoetxeko energia aurrezpenaneurtzen duena, ezta?Ziurtagiri hori hemen ere aur-ten aplikatu beharko da, etxeguztiek behar dute, zahar nahizberriek. Etxe batek dituenezaugarriak kontuan hartzenda zertifikazioaren klasifika-zioa zehazteko. Etxebizitza alo-katu edo saldu behar duguneanmaizterrak edo erosleak infor-mazio hori eskura izango du,eta erabaki ahal izango du zeinetxe nahiago duen. Izan ere,

klasifikazio horretan goragoedo beherago egon, gastuahandiagoa edo txikiagoa eginbeharko dugu berogailuan, adi-bidez.

Nola lor dezakegu ziurtagirihori?Tekniko batek egiten du kalkulubat eta arkitektu edo aparejadorebatek ziurtatzen du, normalean. Ziurtagiri horretan nota ona ate-ratzeko zer beharko luke etxeak?Kanpotik isolatuta dagoen etxebi-zitza batek klasifikaziorik onenalortuko du. Isolamendua da ga-rrantzitsuena.

Energia garbiak jartzeko siste-mek badute diru-laguntzarik?Bai, Berrikuntza DepartamentuakEuropako diru-laguntzak bidera-tzen ditu urtero. Arazoa da dirukopurua txikia dela, eta berehalabukatzen dela.

Horrelako sistemak jartzekointeresa dutenei zer aholkuemango zenieke?Nire ustez garrantzitsuena da ho-rrelako ezer egin aurretik etxeaongi isolatzea. Etxea berotzekozer sistema erabili, hori bigarrenpausoa da, izan ere, berogailu sis-tema on bat isolamendurik gabe-ko etxe batean, gehienen kasuan,ez du logika handirik. Gasturikhandiena aurreztuko dugu isola-mendu on baten bitartez.

Eguzki plakek zer moduz fun-tzionatzen dute?Arazo handiak eman dituzte,mantenua eta instalazio on batbehar dutelako eta gehienetanez dira ondo egin. Instalazioekhutsune asko dituzte. %95ak ezdute behar bezala funtziona-tzen edo geldirik daude (gehie-nak). Oraingo instalazio berriakhobeki egiten dira, baino den-borak esango du.


ALTSASU 585509 30205 218513 20ARBIZU 94537 51882 28743 7BAKAIKU 130718 37833 50461 6EKAI 103355 93020 10356 1ETXARRI ARANATZ 207166 119902 70507 19IRAÑETA 11206 6724 4483 1IRURTZUN 1249777 189504 489319 49ITURMENDI 181293 155585 46388 2IZURDIAGA 123657 8562 32703 4LAKUNTZA 112432 14273 39867 2LIZARRAGA 40164 0 13130 5LIZARRAGABENGOA 6481 0 2593 1LIZARRAGA-ERGOIENA 5357 0 2143 0OLAZTI 31505 7045 10712 4SATRUSTEGI 7440 0 2976 1UHARTE ARAKIL 36485 19301 14594 2URDIAIN 258726 144187 87879 7ZIORDI 19961 11977 7985 0ZIORDIA 40247 0 13856 4GUZTIRA 3246016 890000 1147208 135

BABESTUTAKO AURREKONTUA: laguntzen den obraren aurrekontua. MAILEGU KOPURUA: eskatutako mai-legu babestuen zenbatekoa. DIRU-LAGUNTZA: obrak amaitu ondoren emandako diru-laguntza

HERRIAMAILEGU KOPURUA

DIRU-LAGUNTZA

ETXEBIZITZAKOPURUA

BABESTUTAKO AURREKONTUA

ETXEBIZITZAK ZAHARBERRITZEKO LAKUNTZAKO BULEGOAREN 2012 URTEKO DATUAK

Guaixeren gehigarria: Etxebizitza 2013

Documents

Transcript of Guaixeren gehigarria: Etxebizitza 2013