UGALKETA

Egileak:Amaya, Josu, Joel eta Carlota

SEXU-EZAUGARRIAK:·Zer dira sexu ezaugarriak?·Pubertaroa.·Emakumeen ugaltze aparatua.·Gizonen ugaltze aparatua.SEXU ZELULAK ETA ERRNLKETA:·Sexu zelula emeak·Sexu zelula harrak·ErnalketaHAURDUNALDIA ETA ERDITZEA:·Enbrioiaren garapena·Fetuaren garapena·Haurdunaldia·Erditzea·Edoskitzea

AURKIBIDEA:

UGALKETA

Sexu-ezaugarriak gizonen eta emakumeen arteko desberdintasun fisikoak dira.

·LEHEN MAILAKO SEXU-EZAUGARRIAK:Ugaltze-organoak dira.

·BIGARREN MAILAKO SEXU-EZAUGARRIAK:Ezaugarri fisikoak dira, gizon eta emakumeak bereizteko.

ZER DIRA SEXU EZAUGARRIAK?

Pubertaroan gizakion ugaltze aparatua garatu egiten da. Hipofisiak sortutako

hormona batzuek jartzen dute abian prozesu hori. Organoak garatzen dituzte eta

sexu-hormonak sorrarazten dizkiete.

PUBERTAROA

Hainbat organoz osatuta dago. OBULUTEGIAK:Obulu deritzen

gameto emeak dira.FALOPIOREN

TRONPAK:Obulutegiak eta umetokia lotzen dituzte.

UMETOKIA: Organo huts malgu bat da, haurra bertan biltzen da.

BAGINA: Umetokia eta kanpoaldea lotzen dituen kanala.

ALUA:Ugaltze aparatuaren kanpoko zatia da.Baginako zuloa babesten du.

EMAKUMEEN UGALTZE-APARATUA

Hainbat organoz osatuta dago:BARRABILAK:Ezpermatozoide arrak dira.Sexu

hormonak sortzen dituzte.HODI DEFERENTEAK:Gernu bideraino

eramaten dituzte ezpermatozoideak.GERNU BIDEA:Ezpermatozoideak kanpora

eraman gernua kanporatu harte.GURUINAK: Semen-besikulak eta prostenta

dira.Ezpermatozoidea garraiatu likidoa sortzen du.

ESKROTOA: Barrabilak babesten ditu.ZAKILA: Gernu-bidean zehar kanporatzen

dira ezpermatozoideak

GIZONEN UGALTZE

APARATUA

EMAKUMEEN ETA GIZONEN UGALTZE-APARATUA

Emakumeen sexu-zeluak obuluak dira (gameto emea). Esfera formako zelula handi xamarrak dira.

Pubertaroan, obuluak heltzen hasten dira. 28 egunean behin gutxi gorabehera ubulutegi bateko obulu bat heltzen da. Obulua obulutegitik atera, umetokira iritsi eta kanpoaldera ateratzen da. Odol jario txiki batera.

Emakumeek 50 urte gutxi gora behera daukatenean menopusia ateratzen zaie: ez da obulua ateratzen.

SEXU-ZELULA EMEAK

Gizonen sexu-zelulak espermatozoideak dira. Gameto ar ere esaten zaie. Isats mugikoak txiki bat dute mugitzeko.

Etengabe sortzen dira barrabiletan. Pubertarorik aurrera.

Gameto arrak barrabiletatik ateratzen dira, hodi eta gernu bide deferentetan kanporatu aurretik.

Hodi deferentetan semen besikuleekin eta prostata nahasten dira espermatozoideak. Likidobat sortzen da (semena) garraiatzen eta elikatzen ditu isatsa espermatozoideak.

isatsa

SEXU-ZELULAHARRAK

bitarte zatialepoa

nukleoaburua

mintz-plasmatikoa

bitarteko zatia

Espermatozoidea obuluan sartzen da.

Obulu bat tronpan zehar dabil eta espermarozoidea aurkitzen badu ernalketa gerta daiteke.

Gizonaren semena emakumearen baginara iritsi behar du. Espermatozoideak baginan igeri daude falopioren tronpa raino.

Obulua eta espermatozoidea elkartzean zigotoa sortzen da. Sortuko den gizakiaren lehen zelula da zigotoa. Hasieran zigotoa banatu eta hasi egiten da, lau, gero zortzi gero hogei horrela hurrenez hurren. Zelulaz osatutako bola txiki bat sortu arte. Bola enbrioia da.

Enbrioia tronpa zeharkatu eta denbora batekin enbrioia hasten jarraituko du.

ERNALKETA

Enbrioiaren garapena:Enbrioa umetokiko paretan itsatsita

geratzen denean, zelula kopurua ugaritu egiten da.

Enbrioia likidoz betetako poltsa batean egoten da.Likodo herrek "likido amniotiko" du izena.Enbrioiak plazentaren bidez jasotzen ditu mantenugaiak, eta oxigenoa amarengandik.Zilbor hestean hainbat odol hodi daude mantenugaiak eta oxigenoa eramateko.

HAURDUNALDIA ETA ERDITZEA

Fetuaren garapena:

HAURDUNALDIA ETA ERDITZEA:

Hirugarren hilabetean, enbrioiaren organo guztiak osatuta daude. Hortik aurrera, enbrioiari fetu esaten zaio. Fetua hazi eta heldu egiten da etengabe, bederatzigarren hilabete arte.Bederatzi hilabete duenean, fetua guztiz osatuta dago.

Haurdunaldia:Ernalketa gertatzen denetik haurtxoa jaio

arteko tarteari haurdunaldi esaten zaio;bederatzi hilabete inguru irauten du.

Amaren gorputzak hainbat aldaketa izaten ditu. Haurdunaldian, emakumeak zaindu egin behar du bere burua, ezin du edozer gauza jan, ez ditu alkoholak eta tabakoa kontsumitu behar enbrioira iristen badira enbrioia kaltetu

dezakelako.

HAURDUNALDIA ETA ERDITZEA

Haurtxoa amaren baginatik kanpora ateratzeari esaten zaio erditzea.

Likido hori baginatik ateratzen da.Dilatazio-fasea:Umetokiaren irteera pixkanaka-pixkanaka irekitzen da.Egotze-fasea:Haurtxoa baginatik kanpora ateratzen da.Zilbor-hestea mozten

da.Haurtxoari orbain bat geratzen zaio:zilborra.Erditzearen amaieran plazenta botatzen da.Fase horri plazenta

kanporatzea esaten zaio.

ERDITZEA

Lehendabiziko hilabetetan haurrak soilik esnea edaten dute. Horri esaten zaio edoskitzea.

EDOSKITZEA

·https://sites.google.com/site/akanpazarnetugalketa/

·http://eu.wikipedia.org/wiki/Ugaltze-aparatu

·http://www.slideshare.net/maisujon/ugalketa-funtzioa-11769790

UGALKETA:web-orrialdeak:

BUKAERA