GAIA: GORPUTZ HEZKUNTZAREN DEFENTSAN • …. hik hasi.pdfHezkuntza Curriculuma eta Gorputz...

hhGAIA: GORPUTZ HEZKUNTZAREN DEFENTSAN • ESPERIENTZIA: UNANU ETA ZARAUTZ • EKARPENA: HAUR ESKOLAK • GALDEIDAZUE: IVAN LOPERA• VALDEREJO PARKE NATURALA • ATZEKO ATETIK: KOLDO AMESTOY

162hik hasi4 EURO • 2011KO AZAROA EUSKAL HEZIKETARAKO ALDIZKARIA

Nerea MendizabalPsikopedagogoa eta haur masajeko hezitzailea

ELKARRIZKETA

aurkibidea8gaia

GORPUTZ HEZKUNTZAREN DEFENTSANHezkuntza Curriculuma eta Gorputz Hezkuntza ikertu ditu SIADECO Ikerketa Elkarteak. Euskal Autonomia Erkidegoan gisahorretako ikerketa egiten den lehen aldia da.

15elkarrizketa

NEREA MENDIZABALPsikopedagogoa, haur masajeko hezitzailea eta bi semeren amada Nerea Mendizabal, eta, haurrak hezteko, zigorra, xantaia etamehatxua gainditzeko proposamenak lantzen ditu, bai gurasoe-kin eta baita irakasleekin ere.

Argitaratzailea: XANGORIN Errekalde hiribidea, 59. Aguila eraikina, 1. solairua. 20018 DONOSTIA GIPUZKOA. Tel: 943/ 371 408 ; www.hikhasi.com; Posta Elektronikoa:[email protected]; Lege Gordailua: SS-1001/95. ISSN: 1135-4690. Erredakzioa: Joxe Mari Auzmendi, Ainhoa Azpiroz, Ainara Gorostitzu eta Arantxa Urbe. Erredakzio batzordea: Nerea Agirre, Izarne Garmendia, Miren Guilló, Mari Karmen Irastorza, Pello Jauregi, Iñigo Larrañaga, Aritz Larreta, Josi Oiarbide, Maite Saenz, Xabier Sarasua. Aholkulkariak: Nerea Alzola, Abel Ariznabarreta, Felix Basurko, Begoña Bilbao, Mariam Bilbatua, Aines Dufau, Luis Mari Elizalde, Lore Erriondo, Guillermo Etxeberria, Gurutze Ezkurdia, Idoia Fernandez, Xabier Isasi, Irene Lopez-Goñi, Izaskun Madariaga, Karmele Perez Urraza, Amaia Vazquez, Lontxo Oihartzabal, Fito Rodriguez eta Matilde Sainz. Administrazioa: Arantxa Goiburu. Diseinua: Graf!k. Maketazioa: Xangorin. Inprimategia: ANtzA S.A.L. Azaleko irudia: Hik Hasi. Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailak onetsia (2011-10-24). Kopurua: 3.600 ale.

hik hasiko artikuluez edonon eta edonoiz balia zaitezke. Kasu horietan iturria aipatzea eskertuko genizuke. hik hasik ez ditu beregain hartzen bertan plazaratutako iritziak ezta bat etorri ere derrigorki haiekin.

5 editoriala6 kronika8 gaiaGORPUTZ HEZKUNTZARENDEFENTSAN

16 elkarrizketaNEREA MENDIZABAL

24 esperientziakUnanu eta Zarautz, kantu batek loturik.

26 ekarpenakHaur Eskolak eraldatzeko garaia.

32 galdeidazueZein gomendio izan beharko genituzke kontuan eskola egokitze aldian?Ivan Lopera

35 berriak40 nora joango gara?Valderejo: natura, abentura eta etnografia biltzendituen uhartea.

42 Atzeko atetikKoldo Amestoy

www.hikhasi.com

Euskarak merezi du, hezitzaileentzat ona da eta HIK HASIk behar du.

hik hasiren harpidedun izan nahi dut, urtean 10 ale eta atera daitezkeen ale bereziak etxean jasoz

Izena 1. Deitura

Telefonoa

Posta Kodea

2. Deitura

Helbidea

Herria Herrialdea

Lantokiaren herriaLantokia

IFZ-NAN

Entitatea Sukurtsala K.D. Zenbakia

Sinadura

hik hasi Euskal heziketarako aldizkariaErrekalde hiribidea, 59 Aguila eraikina, 1. solairua

20018 DONOSTIA. GIPUZKOA Tel: 943/37 14 08

HARPIDETZA SARIAK (BEZ barne) 50 euro

Prezio horren barruan 10 aldizkari, ale monografikoaketa Euskal Herriko baliabidepedagogikoen gida.Horrez gain, prezio bereziakUdako Topaketetan etaargitararatzen ditugun gainerakomaterialetan

hik hasik zure parte-hartzeaezinbestekoa du, harpide zaitez!50 euro urtean

Posta elektronikoa

Harpidetu eta

HIK HASI egitasm

oa

bermatu

162. zenbakia. 2011ko azaroa • hik hasi • 5

e d i t o r i a l aa z a r o a

Udalbiltza berriro abian

Abian da berriro UDALBILTZA.Zortzi urte pasa dira Espainiako esta-tuak haren jarduna etenez Euskal He-rrian nazio mailan izan dugun erakun-de bakarrak martxan ipini zituen ha-maika egitasmo izoztu zituenetik.

Hezkuntza alorrean dihardugunokEuskal Curriculumari eman zion babe-sa eta bultzada aitortu eta eskertu behardiogu Udalbiltzari. Izan ere, haren itza-lean elkarlanera batu zituen herrialdeeta hezkuntza sare guztietako, publiko,kristau eskola zein ikastoletako jendea.

Europako, eta seguruenik mundu-ko, gainerako lurraldeetan estatuek di-seinatu dituzte beren hezkuntza curri-culumak. Euskal Herrian, ordea, hila-beteetan norbanakoek eta herri eragi-leek egin zituzten proposamenak. De-nen artean, milaka pertsonen artean,auzolanean, eraiki zen Euskal Curricu-luma. Gisa eta kolore guztietako eragi-le, elkarte eta pertsonek egin zizkiotenberen ekarpenak Curriculumari.

Izan ere, “Nor egokiago zer jakin

Gurean, azken 50 urtetan eskolakeuskararen berreskurapenean eta he-dapenean egin duen lana begibistakoada. Edukiaren arloan, bestalde, Udal-biltzak Euskal Curriculuma sustatzea-ren alde egin duen lana itzela izan da.

Horregatik, Udalbiltza indargabet-zearekin batera, Euskal Curriculuma-ren gorpuztea indargabetua geratuzen, era berean. Horrek argitan uztendu zer-nolako garrantzia duen eta zeinbeharrezkoa den horrelako erakundebat izatea.

Aukerez betetako garaiak zabaldudira gure herriarentzat. Aldi berean, la-nerako garaiak dira, batez ere. Hez-kuntza arlotik ere gure hazia eta ahale-gina eskaini behar diogu eraikitzen arigaren etorkizun berriari. Oxala Udal-biltza lehenbailehen eskuartetik kenduzizkioten lanak berrartzeko moduanden eta Euskal Curriculumaren egitas-moari arnas berria ematen dion. Bidai-de izango gaitu.

beharko luke euskal ikasle batek derri-gorrezko hezkuntza amaitzen duene-an?” galdera erantzuteko jendartea bai-no... Pertsona horiek, ikasleak, jendar-terako eta ahal bada jendarte hobeagobaterako, prestatu nahi baditugu, be-deren?

Urte hauetan guztietan aukera izandugu hainbat herrialdetako HezkuntzaSistema ezagutzeko. Denen artean biaipatuko ditugu: Finlandia eta Estonia.Biak ala biak ezagunak dira erdietsi di-tuzten emaitzengatik, besteak beste.

Ez dago zalantzarik bietan herria-ren eraikuntzan eta kulturaren sustape-nean hezkuntza eta eskola jokatzen aridiren papera funtsezkoak direla. Inde-pendentzia lortu zuten bi herrialdee-tan, gainera, Udalek eskumen garrant-zitsuak dituzte hezkuntzan eta zuzene-ko parte hartzea eta erabakimena duteeskoletan. Udalak, beraz, ezinbestekoelementuak dira emaitza onak erdies-ten laguntzen duten zuzeneko eta ger-tuko kudeaketan.

Udalbiltzak Euskal Curriculumariemandako babesak berebizikogarrantzia izan zuen egitasmoarenhezurmamitzean.

6 • hik hasi • 162. zenbakia. 2011ko azaroa

Euskal Herriko EgutegiaEraiki Dezagun!

Manifestua sinatu dutehainbat eragilek. Idatzian,

egutegi arrotzen inposaketasalatu eta euskaldunoi gure jaiak

ospatzera dei egiten zaigu.Aurten lehen aldiz, urriaren25a jai egun izendatu dute

Araban, Bizkaian eta Gipuzkoan,Eusko Jaurlaritzak GernikakoEstatutuaren eguna izendatu

baitu. Egun horretan, eta egutegipropioa osatze aldera, eskolak

antolatu zituzten Gernikan.Eguerdiko ekitaldi nagusiarekin

eta erakusketarekin batera,Historia, Hezkuntza,

Sozioekonomia, Nazioegituratzea eta Gazteak gaiizan zituzten eskolak eskaini

zituzten.Urriaren 12an, bestalde,

Ikasle Abertzaleak antolatuta,Herri Eskolak egin ziren hainbathezigunetan. Gernikan egin zenbezala, “jai egun arrotzei” planto

egin eta “espainiartasunarenegunari ikasle gisa erantzuteko”.

kronika

Lema hori idatzirik zuen pankarta-ren atzetik manifestatu ziren Baionanhezkuntzako sindikatuek deituta. Gre-ba deituta zegoen irailaren 27rako La-purdiko, Nafarroa Behereko eta Zube-roako ikastetxeetan eta Lehen mailakobost irakasletik lauk erantzun zioten.

Sindikatuek jakinarazi dutenez, zai-la da jakiten zenbat lanpostu murriztudituzten Ipar Euskal Herrian. Departa-menduan iaz, 29 lanpostu kendu zituz-ten Lehen Mailan eta 50 lanpostu, be-rriz, Bigarren Mailan.

Hezkuntza ministerioak hartutakoneurririk nabarmenena irakasle lan-postuak murriztea izanik ere, badirabeste hainbat neurri hezkuntza komu-nitateko kideen haserrea piztu dute-nak: iaztik irakasle berrien trebakuntzakendu zuten eta ondorioz, maisu-mais-tra berriek ez dute esperientzia duen

irakasle baten laguntzarik izaten, zuze-nean hartzen dute ikasgela baten ardu-ra; hainbatetan, bereak ez diren gaieneskolak ematera behartzen dituzte;langileen etengabeko formazioa erekolokan dago; zailtasunak dituztenhaurrentzako laguntzak ere murriztudituzte.

Azken murrizketa horien harira,behar bereziak dituzten 20-25 haurreriez diete laguntzailerik ezarri. Ondo-rioz, haur horiei ez zaie eskolatzeko es-kubidea ematen. Horietatik zazpirensenideek auzitara jotzeko lehen pau-soa eman dute: Ikuskaritzara gutun batigorri dute haien haurrak laguntzailerikgabe daudela ohartaraziz. Bi hilabete-tan ikuskaritzak ez badie erantzuna ematen, orduan, auzitara jotzeko auke-ra lukete.

Ez da epaitegira jotzeko erabakiahartzen duten lehen aldia, eta bitan epaitegiak arrazoia eman die. Ordutik,estatuak debekatua du ahalmen urrikohaurrak laguntzarik gabe uztea eta ho-rien laguntzaileentzat kontratu preka-rioak erabiltzea. Era berean, salatu duteestatua presioa egiten ari zaiola notifi-kazioak emateaz arduratzen den de-partamendu mailako elbarrituen etxe-ari laguntza eskuratzeko beharra dutenhaurren kopurua txikitzeko.

Herri bat, eskola bat. Guregeroa


“Haurrak ez dauka burua leku batean eta bihotza bestean, guk bezala. Aldi berean gertatzen zaio pentsatzen duena etaegiten duena. Burua eta bihotza, biak, batera doaz. Hezitzaile txarrak hainbat gauza banaturik irakasten dizkio:buruarentzat, haurren buruan jaiotzen den dohai ederrenarekin, irudimenarekin, zerikusi gutxi dutenak; eta irakasten dizkio, banaturik, beste gauza gutxi batzuk bihotzarentzat. Dikotomia horren larriena, zuzentzea ia ezinezkoa gertatzen dela”.

Jorge Oteitza

Milaka pertsonekhezkuntzarako inbertsioari

eusteko eskatu dute Iruñean,ikasturte berriarekin baterahasitako mobilizazioetako

batean, Sortzen eta Herrikoaguraso elkarteak deituta.Guraizeen irudia ikurtzat

harturik, hartutako erabakiabertan behera uztea, etahezkuntzarako inbertsioa

berreskuratzea eskatu dioteNafarroako gobernuari.

“Ez dago hezkuntza bezainbeharrezkoa den zerbitzurik:

justizia, aukera berdintasuna etajendarterako bermea delako”.Sindikatuek ere jarraitzen dute

protestekin. Sindikatueneskaerei, gaixo dauden

irakasleen ordezkoak 15 egunbaino lehen ez dituela jarriko etaaurrekontuei buruz, berriz, ahalduena egingo duela erantzundie. Horiek dira, hain zuzen,

sindikatuek egin dituzten eskarinagusiak eta erabakia idatziz

jasotzeko eskatu dute, gainera.Batasun sindikala eten egin

da, ordea. Izan ere, Afapna, UGT,ANPE eta APS sindikatuek ezdute jada bat egiten deiekin.Jose Iribasek, Nafarroako

Hezkuntza Kontseilariak, grebapolitikotzat jo du eta irakasleei

mobilizazioetan ez partehartzeko eskatu die.

Ur nahasiak ere Araban,Bizkaian eta Gipuzkoan

Gehiengo sindikala duten EILAS,LAB eta ELA sindikatuek salatu dute-nez Eusko Jaurlaritzak ere murrizketakegin ditu. “Beharrei erantzuteko langilegutxiago dituzte, eta sarritan ikasleekastebete edo gehiagoz ez dute ordez-korik”. Heziketarako programak etaeuskara ikastekoak ere gero eta urria-goak omen dira. Haien iritziz, “kalitate-ari eusten bazaio, langileen eta hez-kuntzako beste eragileen inplikazioa-gatik, lanagatik eta esfortzuagatik da,ez gure administrazioek ematen diotengarrantziagatik edo bertara bideratzendituzten baliabideengatik”. Horrenguztiaren aurka protesta egiteko kalerairtengo dira, Nafarroako hezkuntzangreba duten egun berean. Era horreta-ra, murrizketak Nafarroan soilik ez di-rela izan adieraziko dute. Eta, bide ba-tez, jarrera aldatzeko eskatuko diete

Jaurlaritzari, Nafarroako Gobernuari eta patronalari.

Sindikatuek Hezkuntza Sailari egin-dako proposamen sortatik hiru nabar-mendu dituzte : ordezkapenak lehen egunetik betetzea, ordezkoen lan bal-dintzak hobetzea eta erretiro baldintze-tan diskriminaziorik ez izatea. Lan itunasinatu zuten CCOO eta UGT sindika-tuek, bere aldetik, herrialde horietan ezdela murrizketarik izan adierazi dute.

Akordioa ikastoletanLABek akordioa sinatu du Partaide-

rekin eta ondorioz gainditutzat emanditu ikastoletako soldata murrizketak.Iaz jaitsi zieten soldata ikastoletako lan-gileei erakundeetatik diru gutxiago ja-so baitzuten. ELAk ez du akordioa sina-tu, eta “xantaiari men egitea” leporatudio LABeri. Hitzarmena murriztaileadelakoan, haren aurka egingo duela ja-kinarazi du ELAk.

Azterketa hiru eleko ikasleeiHiru eleko hizkuntza-ereduan ari

diren ikasleei ingeleseko azterketa egingo diete. Cambridgeko unibertsi-tatearekin akordioa sinatu du Jaurlarit-zak eta Europan gisa horretako hiz-kuntza-mailak ebaluatzeko daukatensistema erabiliko dute.

Ondoren, emaitzak orain arteko ereduetan ari direnenekin alderatukodituzte .

G A I A


Gorputz hezkuntzaren defentsan

Curriculuma eta Gorputz Hezkuntza ikergai

Gorputz Hezkuntzari irakaskuntzasistema arautuan eman beharko litzaio-keen garrantzia ezagutu nahi zuten.Horretarako, guztira, Arabako, Bizkai-ko eta Gipuzkoako 235 ikastetxetako1.276 laguni galdetu zioten. EskolaKontseiluetara, zuzendariengana, ira-kasleengana eta gurasoengana jo dute.Baita, nola ez, DBHko 3.eta 4. mailakoeta Batxilergoko ikasleengana. Guztieiegin zaizkie galdera berak, eta haien erantzunak jaso eta txukun aurkez tu dituzte Siadecoko eta Sohat-eko kideek.

Eusko Jaurlaritzak 2007an onartuzuen Euskal Curriculumaren dekretua.Bertan, Gorputz Hezkuntzari eskainibeharreko ordu kopuruetan murrizke-ta nabarmena agindu zuen. Orduansortu zen Sohat, Hezkuntza sailak de-kretua alda zezan lan egiteko. Garai

hartan, 75.000 sinadura bildu zituztenSoin Hezkuntzako irakasgaiaren alde.

Jendartean jasotako babes horrekbultzatu ditu Hezkuntza Curriculumaeta Gorputz Hezkuntzaren gainean ikerketa sakona egitera.

Ikerketako datuak eskuan, alderdipolitikoekin bilduko dira orain. Dekre-tua aldatzeko proposamena aldarrikat-zeko bidean lagun izateko eskatukodiete alderdiei. Izan ere, Eusko Lege-biltzarrera jotzeko asmoa dute.

Bestalde, herrialde guztiak kon-tuan hartuta Araba, Bizkaia eta Gipuz-koa dira Derrigorrezko Hezkuntza oso-an Gorputz Hezkuntzari denbora gut-xiena eskaintzen dietenak. Hauexekdira, zikloka, herrialde bakoitzean Gor-putz Hezkuntzari eskaintzen zaion or-du kopurua astero.

G

Hezkuntza Curriculuma eta Gorputz Hezkuntza ikertuditu SIADECO Ikerketa Elkarteak; SOHAT taldeak,Soin Hezkuntzaren AldekoTaldeak; eta COALCAFID-ek,Euskal Herriko Soin Ihardue-ra eta Kirolaren ZientzietakoLizentziatuen Elkargo Ofizia-lak, eskatuta. Decathlon en-presak diruz lagundu du, etahezkuntza arloko hainbat era-gilek babestu dute, hala nola: Gasteizko Irakasleen Esko-lak, Donostiako Irakasle Eskolako Zuzendaritza Talde-ak, Gasteizko Jarduera Fisikoeta Kiroletako Zientzien Fakultateak, Mondragon Uni-bertsitateko HUHEZI-ko fa-kultateak, KAIT Kirol ArlorakoIritzi Taldeak eta Xiba EHI(Euskal Herriko Ikastolak).

Euskal Autonomia Erkide-goan gisa horretako ikerketaegiten den lehen aldia da.


1 52,5 875 6,0 108 864 12,5 70 875 82 52,5 875 6,0 108 864 12,5 70 875 83 52,5 875 6,0 108 864 12,5 70 875 84 52,5 875 6,0 108 864 12,5 70 875 85 52,5 875 6,0 108 864 12,5 70 875 86 52,5 875 6,0 144 910 12,5 70 875 87 70 1.050 6,7 108 839 12,9 70 1.050 6,78 35 1.050 3,3 108 947 11,4 70 1.050 6,79 35 1.050 3,3 108 1.036 10,4 70 1.050 6,7

10 35 1.050 3,3 72 1.108 6,5 70 1.050 6,7

Orotara 490 9.450 5,2 1.080 9.160 11,8 700 9.450 7,4

Derrigo-rrezko

MAILAKGHkoorduak

OrduakGUZTIRA %

GHkoorduak

OrduakGUZTIRA %

GHkoorduak

OrduakGUZTIRA %

Gutxieneko ordutegiaARABA, BIZKAIA, GIPUZKOA

Gutxieneko ordutegiaLAPURDI, NA-BEHEREA, ZUBEROA

Gutxieneko ordutegiaNAFARROA GARAIA


Gorputz hezkuntza

2007ko Dekretuak irakasgai bakoitzean izan zuen eragina ezagutze aldera, zein arlo indartu diren eta zein ahuldu galdetu zaie.Erantzunetatik ondorioztatu da, gehien indartu direnak atzerriko hizkuntzak eta informatika izan direla eta gehien ahuldu direnak,berriz, Gorputz Hezkuntza eta Arte Hezkuntza. Gainerako ikasgaien ondoan Gorputz Hezkuntza ahuldu egin dela esan dute, gai-nera, zuzendarien %69k eta irakasleen %68k.

Horrek guztiak, era-gina izan du lanpostue-tan, noski. LanpostuenZerrendaren bilakaeraaztertuz gero, honokoondorioa ikus liteke:Gorputz Hezkuntza ar-loan ikasturte batetikbestera 36 lanpostu gal-du dira. Atzerriko Hiz-kuntzako Lanpostu Ze-rrendei dagokionean,berriz, 33 lanpostu gehi-tu dira.

Ikerketaren emaitzak atalez atalEragina arloka

Eragina lanpostuetan


G A I A GORPUTZ HEZKUNTZARENdefentsan

Ikastetxe bakoitzaribere egoera kontuanhartuz etorkizunera be-gira zein arlo indartu be-harko lituzkeen galde-tuta, lehentasunen arte-an Gorputz Hezkuntza-ren irakasgaia hiruga-rren nabarmendu da,Euskara eta AtzerrikoHizkuntzak irakasgaienatzetik.

Irakasgai bakoizari desberdin begiratzen diete hezkuntza komunitateko partaideek. Hala, zuzendariek, irakasleek, gurasoeketa ikasleek beheko grafikoan jasotako moduan nabarmendu dituzte lehentasunak. Irakasle taldeak, bere aldetik, Gorputz Hez-kuntza indartu beharreko bigarren arlo gisa baloratu du:

Indartu beharreko arloak

Indartu beharreko lehentasun arloak


Gorputz hezkuntza

Gorputz Hezkuntzarenbidez zein konpetentzia ga-ratzen ote diren ere galdetuzaie. Konpetentzia guztienartean baloratuenak, ikasle-en autonomia eta ekimene-rako gaitasuna eta jendarte-rako eta herritartasunerakogaitasunak izan dira nabar-mendu direnak. Zehazki, in-kestatuek norberaren auto-nomia eta ekimenerako gai-tasun garapenari 8,64ko ba-lorazioa eman diote eta jen-darterako eta herritartasune-rako gaitasunari 7,60ko ba-lorazioa.

Ikasleen garapen pertsonalarekin zerikusia duten alderdiei dagokienean, galdetutakoen ustez, Gorputz Hezkuntzak batez ereahalmen fisikoak eta motorrak garatzen laguntzen du. Arlo horiei, 9,13ko balioa eman diote. Balorazio horien artean, altuenak, he-men ere, zuzendariek eta irakasleek emandakoak izan dira: 9,37koa eta 9,26koa, hurrenez hurren.

Konpetentziak

Garapen pertsonala


G A I A Internet eta eskolaGero eta aukera gehiagoG A I A GORPUTZ HEZKUNTZARENdefentsan

Eta zer gertatuko ote daGorputz Hezkuntzaren ira-kaskuntzarekin Europakoherrialdeetan? Europakohain bat herrialdeetan derri-gorrezko hezkuntzan SoinHezkuntzarako orduak eta,irakasgai guztiak kontuanhartuta, guztira aholkatuta-ko ikastorduak alderatutaaurkeztu dituzte ondorengotaulan.

Egindako ikerketan jasotako datuen arabera, Araban, Bizkaian eta Gipuzkoan derrigorrezko hezkuntzan 490 ordu eskaintzenzaizkio gutxienez Gorputz Hezkuntzari. Era berean, Frantziak 1080 ordu, Alemaniak 677 eta Filandiak 513 eskaintzen dizkio.

Derrigorrezko hezkuntzako ordu guztiekiko Gorputz Hezkuntzari eskaintzen zaizkionen balio erlatiboari begiratuz gero, hau-xe ikus dezakegu: EAEn, %5,2; Alemanian, %8,9; Finlandian, %8,1; eta abar.

SOHATek jakin nahi zuen Hez-kuntzaren Curriculumeko helbu-ruak lortzeko bermatu beharrekogutxieneko ordutegiari buruz egi-ten duen proposamenarekin (aste-an 2 ordu gutxienez) ados ote dago-en ala ez hezkuntza komunitatea.Proposameneko planteamenduguztiek balorazio nahikoa altuak izan dituzte: baxuenak 7,93ko balo-razioa izan du eta altuenak 9,10e-koa. Lehen Hezkuntzarako eginda-ko proposamenarekin ados dago%82 eta Bigarren Hezkuntzarakoproposamenarekin, berriz, %72.

Proposatuetakoen artean,gehien baloratu dena Derrigorrez-ko Hezkuntzan Gorputz Hezkunt-za ezinbesteko alorra izan beharduela izan da.

Soin hezkuntza Europan

SOHATen proposamenarekiko atxikimendua


Gorputz hezkuntza

Luzatutako proposamenazuzendariek baloratu dutegehien. Era berean, beharrez-kotzat jo dute planteamenduhori dekretu bidez arautzea.Eta azpimarratzekoa da %71agertu dela dekretuz egitea-ren alde.

Baina, noski, Gor-putz Hezkuntzari eskai-ni beharreko orduakgehitzekotan, beste alo-rren batzuei murriztubeharko zaizkie... gal-dera hori ere luzatu du-te inkestan eta hona zererantzun duten inkesta-tutakoek: Gorputz Hez-kuntzarako astean gut-xienez bi ordu bermat-zeko Lehen Hezkunt-zan erlijioari (%75) etaBigarren HezkuntzanHerritartasunerako etaGiza Eskubideetarakoikasgaiei (%33) murriz-tu behar zaizkie or-duak. Eta kontuan hart-zekoa, zuzendariak, irakasleak eta ikasleakbat etorri dira orduenmurrizketarako arlo ho-riek aukeratzekoan.

Nola gauzatu proposamena?

LHn

Zein arlori murriztu orduak

DBHn


G A I A Internet eta eskolaGero eta aukera gehiagoG A I A GORPUTZ HEZKUNTZARENdefentsan

2007an, Hezkuntza Curriculuma ezarri zenean, Hezkuntza Sailak ezzuen inolako argudio pedagogikorik e-man Gorputz Hezkuntzako (GH) or-duak murrizteko. Ez zuten argitu zerga-tik ikasle batek GHko helburuak lortze-ko Derrigorrezko Hezkuntzan asteangutxienez 2,5 ordu behar zituen 2007raarte eta zergatik 2007tik aurrera, soilik,1,5 ordu, nahiz eta gaitasunen ikuspegiberriaren ondorioz GHren curriculumapuztu.

Entzun genuen defentsa argudiobakarra ikastetxeek duten balizko au-tonomia -2,5 ordu astean, izan zen-. Be-netako autonomia bultzatu nahi izanbalitz, ordea, zergatik ez utzi ordu ko-puru guztien banaketa ikastetxeen es-ku Europako herrialde batzuetan egi-ten den bezala?

Hausnarketa egin eta arrazoi hauekaurkitu genituen murrizketen jatorrian:PISA azterketako emaitzen eragina,Zientziak indartzeko beharra, eta Atze-rriko Hizkuntzari presentzia gehiagoeskaintzeko asmoa.

Gure galdera lehen eta orain hauda: Zergatik zentratu da murrizketa

Gorputz Hezkuntzan? Posible al zenbeste era batera egitea? Ba al dago iker-ketaren bat Hezkuntza mailan edoHezkuntza komunitate mailan GHrenmurrizketa justifikatzen duenik?

Gaur egungo errealitatearen arabe-ra erantzuna ezezkoa da. Guk ez duguukatzen Zientzietan, Euskaran eta Atzerriko Hizkuntzan indarrak metatubehar direnik. Ziur gaude jakintza arloguztien ordu banaketan gaur egun le-gez indarrean dugun banaketa bainobanaketa orekatuagoak eta egokiago-ak badaudela. Horrelako diseinua eginaurretik Administrazioak, HezkuntzaSailak, guk burutu berri dugun ikerke-taren antzekoa gauzatu beharko lukeHezkuntza Curriculuma diseinatzekoeta sakonki aztertu Hezkuntzako ko-munitateko eragile guztiekin zer indar-tu, zer bermatu eta nola.

Hutsune nabari horrek bultzatu gai-tu gehien bat egin beharreko Curriculu-maren azterketa egitera. Lehenik mu-rrizketaren neurriaren aurkako mobili-zazioetara jo genuen: greba eguna, si-nadura bilketa (75.000 sinadura GHrenalde), hezkuntzako eragileen atxiki-mendua... Lan hori guztia aurrera era-man ondoren, ikerketa sakonaren be-harra ikusi genuen: igerilekura jauzia egiteko prest geunden, hezkuntza ko-munitatearen iritzia ezagutu nahi ge-nuen nahiz eta jakin, agian, GH jakintzaarloaren kontrako emaitzak eta iritziakjasoko zirela. Baina konfiantza genuenGH arloak jaso duen balorazio ona ate-rako zuela, ikasleen DerrigorrezkoHezkuntzan arlo oso esanguratsua de-lako eta oinarrizko gaitasunen lorpene-

an ekarpen adierazgarriak egiten ditue-lako ikasleen ebaluazio bileretan asko-tan agerian geratzen den bezalaxe.

Zein asmo duzue aurrera begira?Ikerketa bukatu ondoren, memen-

tuz, buru-belarri gabiltza gizarteari emaitzen berri ematen komunikabide-etan.

Lan horrekin bukatu ondoren, Le-gebiltzarreko Hezkuntza Batzorderajoateko asmoa dugu bertan ikerketarenemaitzak azaltzeko.

Horrekin batera, talde politikoenordezkariekin bilduko gara beraien irit-ziak jasotzeko eta GHrekin egin den bi-degabekeria ikusaraziz Dekretuarenaldaketa bultzatzeko.

Lege aldaketa bultzatzeaz gain pro-fesional onak izatera derrigortuta gau-de. Etengabeko prestakuntza, berri-kuntza eta koordinazioa bultzatzen di-tugu GHko mintegietan eta eskoletakoklaustroetan eta zuzendaritza taldeenaurrean GHko arloaren defentsa etapresentzia ziurtatze lanetan murgildutagaude.

Ez dira erronka txikiak aurretik ditu-gunak. Espero dugu orain arte sosten-gatu gaituen itxaropenak, etorkizune-an, gaur egun ematen ari den gisako emaitza onak ematen jarraitzea.

Zerk bultzatu zaituzte azterketa hori egitera?

Luis Larrañaga (Pizti)Soin Hezkuntzako irakaslea eta

SOHATeko partaidea

“Irakasleok oinarri afektiboalantzen badugu, beste guztia berezetorriko da”

Psikopedagogoa eta haur masajeko hezitzailea

nerea mendizabalE L K A R R I Z K E TA


18 • hik hasi • 162.zenbakia. 2011ko azaroa

nereamendizabal

E

“Zigorrak,mehatxuak eta xantaiaksentimendudesatseginak eragitendizkigute denoi:

zigortzen gaituztenean,ez gara eroso sentitzen,ez pozik, ez gustura, ezharro; baizik eta haserre

sentitzen gara,ezintasuna sentitzendugu, agian mendekuhartzeko gogoa izaten

dugu, beldurra…Zigorrak funtzionatzen

duenean ere, hau da, niknahi dudana lortu

dudanean ere, nola etazer preziotan lortu

dut?

”

Psikopedagogoa, haur-masajekohezitzailea eta bi semeren ama da Ne-rea Mendizabal, eta, haurrak hezteko,zigorra, xantaia eta mehatxua gaindit-zeko proposamenak lantzen ditu, baigurasoekin eta baita irakasleekin ere.Zigorrak epe laburrean funtziona ba-dezake ere, luzarora helduen eta hau-rren arteko harremanean kalte egitenduela dio, eta, horren aurrean, komuni-kazio ez-bortitza proposatzen du.

Marshall Rosenbergek hainbat ga-tazkatan landutako eredua ikastetxeanlantzea proposatzen du; hau da, behat-zea, sentimenduak adieraztea, beha-rrak identifikatzea eta eskaerak egitea.

Horretaz guztiaz ikastaro bat emanzuen Hik Hasiren Topaketa Pedagogi-koetan, eta ia 50 hezitzaile bildu zituenikastaro horrek.

Iragan uztaileko ikastaroetarazenbat guraso, hezitzaile etairakasle etorri zen kontuan izanda,zigorra gainditzeko premiadagoela ikusten da, ezta?

Ez gara eroso sentitzen zigortzendugunean. Jakingo bagenu zigorra era-biliz gauzak aldatuko liratekeela, etadenontzat ona litzatekeela, bada, igualaskoz lasaitasun handiagoarekin erabi-liko genuke. Baina, ikusirik zigorrak erabilita heldua ez dela gustura geldit-zen, jasotzen duen erantzuna ere ez de-la jaso nahiko lukeena, eta, gainera,haur horren eta helduaren arteko erla-zioan horrek min egiten duela, garbi ikusten da zigorra ez dela gustuko me-todoa. Gainera, eraginkortasunari begi-ratuta ere, zigorra ez da metodo eragin-korra.

Baina, zigorrak, zerbaitizantekotan, eraginkorra izanbehar du, ezta?

Hori da. Orduan konturatzen garazigorra jarri, jartzen dugula, baina asko-tan ez dela betetzen; eta betetzen denkasuetan ere, hurrengoan zigor handia-goa edo mehatxu handiagoa bota behardiogula eraginkorra izan dadin, eta, or-duan, esaten dugu: “Umea handitzendoan neurrian, zenbateraino handitubehar diot zigorra, zer egin behar dut az-kenean?”. Beste batzuetan, berriz, zigo-rra jartzen dugu eta, gure aurrean ez,baina ezkutuan haurrak egiten du gukez egitea nahi dugun hori; hori da bene-tan erakutsi nahi dioguna haurrari? Ho-rrekin ere ez gara gustura gelditzen.Beste batzuetan, berriz, gogoratzen ga-ra umetan ikaragarrizko zigorra jarri zi-gutela, baina ez gara gogoratzen zer egin genuen hori merezi izateko; zer


ikasi dut, orduan, zigor horrekin, zerta-rako balio izan dit?

Garbi dagoena da zigorrak, mehat-xuak eta xantaiak sentimendu desatse-ginak eragiten dizkigutela denoi: zigort-zen gaituztenean, ez gara eroso sentit-zen, ez pozik, ez gustura, ez harro; bai-zik eta haserre sentitzen gara, ezintasu-na sentitzen dugu, agian mendeku hart-zeko gogoa izaten dugu, beldurra… Eta, azkenean, eskatzen ari garena egi-tea lortzen badugu ere, sentimendu ho-rretatik, energia horretatik egingo duhaurrak agintzen diogun hori, eta ez be-netan hori egitea aukeratzen duelako,edo konturatzen delako guraso edo he-zitzailearentzat garrantzitsua dela, etakontuan hartu nahi gaituelako. Zigorra-ren bidez ez da bide hori jorratzen. Zi-gorrak funtzionatzen duenean ere, hauda, nik nahi dudana lortu dudanean ere,nola eta zer preziotan lortu dut?

Zigorra beti erabili izan da,tradizioz eta historikoki. Orain,baztertu egin behar duteirakasleek, hezitzaileek edogurasoek ohitura hori; nola hastenda baztertze hori, gelditu etajabetzetik?

Bai. Lehendabizi, ohartu behar du-gu 8.000-10.000 urte daramatzagula gi-zakiok era horretako hizkuntza erabilt-zen: epaiak, mehatxuak, zigorrak, mo-ralizatzea… eta era horretako eskaerak.Bestalde, orain, bat-batean, entzutendugu ez dela oso egokia zigorra jartzea;eta esaten du irakasle edo gurasoak: “Ados, baina, orain, zer egin behardut?”. Zigorra oso erraietako gauza da,erabiltzen duenarentzat oso garrantzit-sua da eskatzen ari den hori… Baina, zi-gorra erabili nahi ez badu, bitartekorikgabe gelditzen da pertsona. Batetik, ohartu behar dugu jaso duguna eta ja-sotzen ari garena, gehienetan, automa-tikoki irtengo zaiguna izango dela,nahiz eta konturatu zigorra ez dela ego-kia, eta zentzu guztia bilatu zigorra ez e-rabiltzeari. Hala ere, hori ez da nahikoa.Lehendabiziko gauza jabetzea da, bai-na jabetzea bakarrik ez da nahikoa.

Orduan, jabetu ondoren, tresnak bi-

latu beharko ditugu aurre egiteko. Etahori izan da ikastaroaren asmoa. Argidagoena da irakasle, hezitzaile eta gura-sook, denok, ziur jakingo bagenu, zigo-rra erabili gabe, beste metodo baten bi-dez haurren heziketa ziurtatuko genu-keela, arduratsua izango litzatekeelahaurra, bai ikasketei begira eta baita be-re bizitzari begira ere, guztiok nahiago izango genuke bestelako metodo bat erabiltzea. Baina ez daukagu ziurtasu-nik, eta, gainera, tresnak falta zaizkigu,horren aurrean mahaia hankarik gabegelditzen zaigu. Beraz, zigorra gaindit-zeari zentzua bilatzen badiogu, eta be-netan bestelako heziketa bat nahi badu-gu, zer egin eta nola egin pentsatu behardugu.

Eta zer egin dezakegu?Lehenik eta behin, komunikazioa

landu behar dugu. Adierazi behar duguhorrelako memento batean niri hezit-zaile edo guraso naizen aldetik zer ger-tatzen zaidan, eta saiatu behar dut ulert-zen umeari zer gertatzen zaion; nire ikuspuntutik “desegokia” den jokaeraduenean, zerbait aldatzeko eskatzendiodanean, komunikazioa landu behardugu.

Komunikazioa, enpatia… zein diragiltzak?

Alde batetik, komunikazioaz ari ga-renean, bi zati izan behar ditugu kon-tuan: batetik, niri zer gertatu zaidan; eta,

bestetik, haurrari zer gertatu zaion; etahorrek enpatia dakar, bestearen lekuanjartzea, eta ulertzen saiatzea. Gakoa daniri zer gertatu zaidan azaltzeko geldit-zea, argitzea zer gertatu zaidan, eta, ho-rretarako, neure buruarekiko enpatiabehar dut. Neure buruarekiko enpatiaagertzeko gai ez banaiz, larri nabilela-ko, blokeatua nagoelako, haserre nago-elako…, orduan laguntza eskatu behar-ko dut, enpatia eman beharko dit nor-baitek. Niri zer gertatzen zaidan ulert-zen dudanean, orduan errazago ulertu-ko dut bestea, haurra.

Lehenengo geure buruarekin hasibehar dugu, beraz.

Baina hori horrela izateko, komuni-kazio ez-bortitzak ematen duen gakoe-tako bat hauxe da: jokaera guztien atze-an, bai helduon edo bai haurren jokae-ren atzean, emozioen atzean, judizioenatzean, horien guztien atzean, beharbatzuk daude. Eta behar horiek bete ga-be daudenean -edo beteta daudenean-jokatzen dugu beste modu horretan.Haur bat jangelan jatera derrigortzenbadut, beharbada jakin nahi izango dutnire esku dagoen haur horrek egokihazteko behar dituen elikagai guztiak izango dituen, eta horretaz ziur ez nago-enean hori lortzeko hainbat modu pro-batuko ditut: mehatxuak, zigorrak, de-rrigortzeak…

Aldi berean, haurraren jokaera bataldatu nahi badut, ezin dut eskatu, adi-

20 •hik hasi • 162. zenbakia. 2011ko azaroa

nereamendizabal

E

“Haurrak, ikasgaiedo edukiak barneratzeko,segurtasun afektiboa edukibehar du, lehenik eta behin.Emozionalki ez bada

sentitzen babestua, ulertuaeta maitatua, ume horrekez dauka oinarririk, etaezingo ditu edukiak jasoeta barneratu, ezingo dakontzentratu, ezingo du

ulertu… Horren inguruanikerketa asko egin dira, eta

oinarri afektiboaren etaeskolako emaitzen artekokorrelazioak erakusten

dituzte.

”

bidez: “Ez egin hori berriro”. Askotan,jokaera aldatu nahi izaten dugu, jokaerahori eragiten duen arrazoiari begiratu eta hura ase gabe. Horregatik gustatzenzait “betaurreko” horiek janztea, jokae-raren atzean zer dagoen ikusteko. Atze-an dagoen hori ikusten badut, eta beharhori haurra eskatzen ari zaidan moduanasetzen badut, umeak utzi egingo dioniretzat desegokia den jokaera hori egi-teari; aldiz, honelako zerbait eskatzenbadiot: “utzi jotzeari”, “utzi garrasi egite-ari”, “jarri lanean”, “ikasi hori”…, ezindu egin, haurrak ezin du hori egin. Eta egiten badu ere, koste handiaren truke egingo du, ez garelako ari haren beha-rrak kontuan hartzen. Asko mugitzenden eta atentzioa zentratu ezin duenhaur batentzat beharrezkoa da horinahita egiten ez duela ulertzea eta o-nartzea, eta hortik aurrera, haur horreki-ko atentzio dosia, segurtasun emozio-nala, autoestimua, babesa eskaintzekobideak jorratu behar direla uste dut, zer-bait egitera behartu edo medikazioazharen jokaera kontrolatu baino.

Zigorraren bidez haurraren jokaeraaldatzea lortzen dugunean, sarri, hel-duon onespena lortzea izaten da hau-rraren helburu bakarra, edo beldurra-gatik egiten du. Beste askotan, berriz, zi-gorra erabiliagatik ere, ez dugu lortzenhaurraren jokaera aldatzea. Eta ez lortzehori, bai umearentzat eta bai hezitzaile-arentzat, oso frustragarria da, berak eginezin duen zerbait ari baikatzaizkio es-katzen; konturatzen da gu haserreraz-ten gaituela, eta askotan errudun sentit-zen da.

Oraindik hitz egiten ez duen haurbatekin, hozka egiten edo jotzenduen haur batekin, nolakomunikatu?

Haurra, bere erara, zerbait daukalaari zaigu esaten. Guk, aldiz, umea gaiz-toa dela pentsatzen badugu, ez lukeelahori egin behar pentsatzen badugu, etajarrera ezkor horretatik gerturatzen ba-gatzaizkio umeari, gaiztoa dela eta ezduela hori egin behar adierazten ari ga-ra, horrela jokatzera eraman duena uler-tu gabe eta irakasleak edo gurasoak zer-

gatik eskatzen duen hori ulertu gabe.Haurrak hozka egin duen kasuetan,

edo jotzen duenean, adibidez, askotanez daukagu ezer asko esateko, zerbait adierazten ari zaigu haurra, eta guk “be-taurreko” horiek jantzi behar ditugu, zerkomunikatu nahi digun ulertzeko; bat-zuetan, izan liteke oso haserre dabilelalagunak jostailua kendu diolako, edozerbait gertatu zaiolako… Berresteko,bereak diren gauzak defendatzeko har-tu duen jokaera bat izan liteke jotzea edo hozka egitea. Aldiz, irakasleak edogurasoetako batek, horrelako jokaerabaten aurrean, builaka esaten badio:“Ez ezazu egin hozka, ez ezazu jo!”, eraberean, ari gatzaizkio esaten: “Ez eutsizeureari, ez zaitez babestu”… Ikusi be-harko genuke zeinen ona den haurrakbere beharrak ase nahi izatea. Egia da, a-setzeko hartu duen modua ez dela gurigustatzen zaiguna, edo ume horrentza-ko etorkizunerako nahiko genukeena,eta horretan lagun diezaiokegu, berres-teko, babesteko eta seguru sentitzekobaldintzak eskainiz, baina oraingoz ko-munikatzen ari da, espresatzen ari da, eta ez diezaiogun hori blokeatu.

Eta, haur baten ordez, 15 haurdituzunean gelan, hau da,irakaslea zarenean, eta haurbakoitzak bere beharrakdituenean, zer gako emandiezazkiokegu irakasle bati?Gakoek berdinak izan behar duteirakasleentzat eta gurasoentzat?

Gakoak, gauzak ulertzeko mo-duak, bai. Egia da, irakasle baten le-kuan, horrenbeste haur dauzkanean,baldintzak ez direla gurasoenen berdi-nak. Baina, aldi berean, denon beha-rrak berdinak dira, bai umeenak eta bai-ta helduonak ere.

Haur batek mugitzeko beharra bal-din badu, eta irakasleak planteatu duenariketan mugitu ezin badu, nola kudeadezake egoera? Bada, berdin. Kontuada, irakasle lanean ari garenean, denbo-rak mugitzen gaituela askotan; denbo-rarik ez daukadanez, jokaera aldatunahi izaten dugu: “Eseri eta geldi egon,eta hasi lana egiten”, iruditzen zaigula-


ko azkarragoa dela jokaera aldatzea, arrazoia bilatzea baino; baina, luzarora,irakasleak erabiltzen duen metodo ho-rrek denbora gehiago eskatuko dio, eguna joan eta eguna etorri berdin aribaita ikaslearekin, arazoa ez baita kon-pontzen. Umea ulertu egin behar du ira-kasleak: “Zuri memento honetan ez zai-zu piperrik interesatzen egiten ari gare-na, nahiago duzu mugitu, kanpora joan,zuk nahi duzuna egin…”; ikasle hori ulertzen ari gara era horretan, eta irakas-lea adierazten ari zaio egoera nola ikus-ten duen, umea ulertzen duela; bainaberak ere eskola eman nahi duela azal-du behar dio, haur horrek ere irakasleakplanteatzen duen ariketa egin dezannahi duela, harentzat garrantzitsua etainteresgarria izan daitekeelako; baina,noski, aldi berean urduri jartzen da ira-kaslea, beste 14 ume baititu gelan. Hau-rrarekin komunikatu egin behar du ira-kasleak: “Zuk autonomia eta mugikor-tasuna behar dituzu; eta nik lasaitasunaeta segurtasuna behar ditut eskola ema-teko orduan, eta zu ere ikasgai hau bar-neratzen joango zarela jakin behar dut.Nola egin dezakegu hori? Bururatzen alzaizu moduren bat?”. Haurra, irakasleakulertzen duenean, lasaitu egiten da. Be-harrak identifikatzen ditugun memen-toan, beharrak ditugula aitortzen zai-gun mementoan, lasaitu egiten gara, eta, ondoren, behar horiek asetzen ha-siko gara; baina, askotan, egoera eza-gutzea, irakaslea konturatzea haurrakzer behar duen, ikasle horrentzat ikara-garria da. Ez du esan nahi aldatu egingoduela jarrera, baina gertuago sentitukoda irakaslearekiko, lotura horrek askozere azkarrago ekarriko baitu irakasleakiritsi nahi duen leku horretara. Eta ez ba-da iristen ere, lotura hori askoz goxoa-goa izango da.

Errespetuan oinarritutakoheziketa bilatu behar dugu, bainasistema ez ote doa, neurri handibatean, horren kontra? Hau da,gai-zerrenda bat dago, ordutegibat, adin-tarte bat…

Bai, haurrak dituen beharrak entzu-tearen kontrako jarrera da hori. Ezen,

behar horiei leku ematen diegunean,haurra askoz egoera hobean egongoda, irakasleak planteatzen diona gustu-ra egiteko.

Batzuetan nahi dugu denek, ikasleguztiek, memento berean gauzak ber-din egitea, eta ez da posible izaten; aldiz,haurrarekin hitz egiten badugu, saioaprogramatzerakoan hark ere parte hart-zen duela ikusarazten badiogu, eta, adibidez, lehenengo 10 minutuetanhark aukeratzen duen zerbait egitea ga-rrantzitsua dela adosten badugu, 10 mi-nutu “galduko” ditugu, baina ziurtatukodugu gero, egin, egingo duela. Aldi be-rean, ikasi nahi dutena beraien interese-koa baldin bada, edo ikasteko erabilikoduten moduan ere aukeratzeko edo el-karrekin diseinatzeko aukera baldin ba-dute, ez da zaila ikustea baldintza hobe-ak izango dituztela. Bestela, eguna joaneta eguna etorri, bere beharrak aldarri-katu egingo dizkit, eta pentsatuko du ezdizkiodala onartzen.

Baina irakaslea borroka horretandago, ezta? Barne borroka handiasortzen dio irakasleari egoerak,programazioa bete behar du, bainaberak beste modu batera eginnahiko lituzke gauzak.

Gure eskolak, sistemak, zer eginnahi du gure haurrekin? Programazioabetetzea da nik irakasle zereginetik du-dan funtzioa? Galdetzen hasten garene-an zein den eskolaren funtzioa, edo, ira-kasle naizen aldetik, gizartean zein dennire rola, askotan entzuten dugu irakas-leak sinetsi egin behar duela ume horri emango dionak balioko diola bizitzara-ko, bestela, zertarako joaten gara esko-lara?

Orduan, ados, ikasgai horiek ema-teak niri ziurtasun osoz erakusten dithaurra hurrengo ikasturtera prestatuta iritsiko dela, edo unibertsitatera joatekoedo bizitzari aurre egiteko prestatukodugula. Baina, bizitzari aurre egitea ikasgai zehatz batzuk ikastea da? Horibakarrik da? Akademikoki eta kontzep-tualki, nahikoa da ikasgaiak barnerat-zea bizitzari aurre egiteko, ala beharrez-koagoa da bizirik daukagunari kasu egi-

tea eta erlazionatzeko gai izatea? Gole-mannek esaten du bizitzako arrakasta-ren ehuneko hein handi bat norberakharremanak ezartzeko duen gaitasune-tik datorrela, eta ehuneko hogei ingurudatorrela jakintza akademikotik. Eta arrakastaz ari denean, zentzu guztietanari da: profesionalki, pertsonalki, so-zialki, familian… Orduan, gaur, hez-kuntzan, zergatik ematen zaio hainbes-teko garrantzia matematikari, historia-ri… Eta zergatik ez ditugu ukitzen ko-munikazioa, erlazioak, emozioak…,horrek emango badigu arrakasta?

Haurrak, ikasgai edo eduki horiekbarneratzeko, segurtasun afektiboa eduki behar du, lehenik eta behin. Emozionalki ez bada sentitzen babes-tua, ulertua eta maitatua, ume horrek ezdauka oinarririk, eta ezingo ditu edu-kiak jaso eta barneratu, ezingo da kont-zentratu, ezingo du ulertu… Horrelakoegoeren aurrean, askotan, eskolaz kan-poko laguntza jartzen diogu haurrari,eskola partikularrak matematika eta in-geleserako, eta, azkenean, gehiegi es-katu diogu: “Ikasi egin behar duzu, gel-di egon behar duzu, isilik egon beharduzu, errepikatu, etxerako lanak egin,ariketak egin…”. Eta haurrak ezin du,oinarri afektiborik ez duelako, ezin du.Horren inguruan ikerketa asko egin di-ra, eta oinarri afektiboaren eta eskolakoemaitzen arteko korrelazioak erakus-ten dituzte, segurtasun edo oinarri afek-tibo hori dagoenean ikasketak ardurat-suago hartuko ditu ikasleak. Irakaslegarenok oinarri afektiboa lantzen badu-gu, beste guztia bere kabuz etorriko da.


nereamendizabal

E

“Autoritarismohandi batetikpermisibitatera pasatugara. Bada tarteko bide bat:autoritatea behar dugu,haurrak erreferentziabatzuekin joka dezan.

Baina autoritate hori ez dani guraso edo irakasle

naizelako esleitzen zaidanautoritatea, baizik eta

autoritate hori irabazi eginbehar da.

Boterea bestearekinpartekatu behar dugu, ez

da nire boterea edozurea.

”

Baina, badirudi oinarri afektibohori lantzea gurasoen lana dela,etxetik landuta ekarriko duelaumeak.

Egia da ume batzuk segurtasun afektibo gabe etorriko direla eskolara,eta gabezia handiekin; eta, aldiz, oinarriafektibo hori duten haurrei ere onartu egin behar zaie hori badaukatela, aitor-tu, eta hortik abiatuko gara. Beharrak ase beharra dute haurrek, baina badutehori baino behar handiago bat: beharhoriek aitortzea. Horregatik, oinarri afektibo hori ere aitortu egin behar zaie,eta ulertzen baditugu, errazagoa izangoda ondorengo lana.

Irakasle askok diote eurak irakasle-ak direla, eta ez psikologoak. Ados, bai-na haurra egoera horretan dator eskola-ra, eta etxean ez badauka ere, irakaslea-rekin eraikitzen ari den harremaneansegurtasun afektiboa eduki behar luke.Nola egiten du irakasleak lotura hori umearekin? Irakasleak ez ditu beteko etxean dituen gabezia horiek, baina ha-rekiko harremanean bermatu egin be-har du giro segurua izango duela, uler-mena, afektuzko onarpena, haurrarenerritmora egokitzea… Nola lortuko duirakasleak hori? Ulermenetik. Zeren etxean ez dauka, eta eskolan ere ez duedukiko giro segurua, eta, gainera, ikas-teko eskatuko diogu.

Beste batzuetan, haurrakbabesturik etor daitezke etxetik,baina eskolan senti dezakete ezdaukatela segurtasun afektibohori.

Bai, noski, eta txikiekin askotan ger-tatzen da hori: etxean badauka loturahori, baina, eskolan, oinarria eraiki eginbehar du andereñoarekin eta ez dakitzenbat ikaslerekin. Horri begiratu gabe,honelakoak esaten dira: “Umeak egoki-tu egin behar du, eta ohitu egin behardu”. Txikiekin bezala handiekin gertadaiteke hori: zenbait irakaslerekin lotu-ra eraikitzea oso zaila egiten zaigu. De-nok gogoratzen ditugu horrelakoak:“Jo, irakasle harekin irakasgai hura ika-ragarri gustatzen zitzaidan; eta, hurren-go urtean, beste irakasle harekin, ira-

kasgaibera ez zit-zaidan batere gustatzen”. Irakasleak i-kasleak espero duena bete ezin duene-an, itxaropenak bete ezin dituenean,gauzak beste era batera ulertzen ditue-nean… blokeatu egiten du ikaslea, etaez du sentitzen segurtasun afektiborik,eta ez du sentitzen ulermenik, eta, hor-tik abiaturik, ezin du atera irakasgai ho-rretan ikasleak barruan daukan onena.Barruan duen gaitasun hori ateratzeko,oinarriak eman behar dizkio irakasleak umeari; eta gaitasun hori denek dauka-te: denok daukagu entzuteko gaitasu-na, denok daukagu konfiantza, denokdaukagu adierazteko gaitasuna, denokdaukagu adimena, maitasuna, inda-rra… Kontua da nola aktibatu ahalmenhoriek.

Irakasle asko ari dira balio jakinbatzuetan hezten umeak, zigorrikgabeko heziketa landuz; baina,ume hori etxetik zigorren etajarraibide horien arabera hezitadatorrenean, konfrontazioasortzen da.

Edo alderantziz; gerta daiteke etxe-an zigorrik gabe heztea gurasoek, etaeskolan zigorrak eta horrelako balioaktransmititzea irakasleak. Hori ere asko-tan gertatzen da.

Irakaslearen kasuan, umea zigort-zen dutenak gurasoak direnean eta ira-kaslea konfrontazio horretan sartzendenean, berriro ere begiratu behar du-gu guraso horiek zergatik aukeratzenduten haurra zigorren bidez heztea; jo-kaera horien atzean behar batzuk dau-de. Eta guraso horiek metodo edo joka-bide hori ari dira aukeratzen, ziurtatunahi dutelako ume horrek etorkizun ona izango duela, balio jakin batzuen


arabera heziko dela… Azken batean, ume horrentzat onena nahi dute, eta ho-rretarako bilatu duten modu bakarrahori da oraingoz. Orduan, irakasleakguraso horiekin topo egiten badu, etahonelako zerbait esaten badie: “Horrelaez zoazte inora, ez zarete konturatzenhorrek ez duela balio, eta ni beste bidebatetik ari naiz…”. Horrelako jarrerahartzen badu irakasleak, gurasoak era-sota sentitzen dira, eta sentitzen dutegauzak gaizki ari direla egiten, eta ira-kaslea epaitzen ari dela. Hor talkan etakonfrontazioan gaude, eta gauzak mo-du horretan esateak okertu egiten ditu;gurasoak ere enpatia behar du; irakasle-ak ulertzen badu, komunikatzen badu,gurasoen interesak entzuten baditu etaonartzen badu biek umearentzat onenanahi dutela eta barku berean doazela, eginda dute bidearen erdia; erasota sen-titzen ez bada, irekita egongo baita mo-du berri hori ezagutzeko. Guraso ba-koitzak ere ikusi behar du noiz dagoenprest metodo aldatzeko.

Gurasook, hezitzaileok eta irakasle-ok batera daukaguna haurra da, eta ba-koitzak nola egiten duen begiratzenhasten bagara, eta zeinek egiten duenondo eta zeinek egiten duen gaizki…,oker gabiltza. Begirada umearengan ja-rri behar dugu, ez dugu pentsatu beharzein ari den ondo eta zein gaizki, zerengatazkak hortik datoz, norberak berakegiten dituela gauzak ondo eta ondoko-ak gaizki pentsatzetik, eta ondokoak o-na nirea dela konturatu beharko lukee-la uste izatetik. Hor dago gatazka. Begi-rada umearengan jartzen badugu, biok umearentzat onena nahi dugula ulertubehar dugu, eta hortik eraikitzen saiatu.

Eta alderantziz ere gertatzen da:gurasoak izan daitezkeulerberagoak, eta irakasleak,zigorra jartzen dutenak.

Hori da, badira beste ulermen-mailabat landu nahi duten gurasoak, eta ezdaudenak ados irakasleek eskolan zi-gorraren metodoa edo pentsatzeko txo-koa erabiltzearekin. Hor ere, berdin-berdin, gurasoak ulerberak badira eta irakaslearen lana aitortzen badute, eta,

aldi berean, gurasoek azaldu badiotezer gertatzen zaion umeari, nola ikustenduten, mehatxu egiteak kezkatu egitendituela gurasoak, haurrarengan ikustendutenagatik umea blokeatuta etortzendelako… Irakaslea ulertzen saiatzenbagara, ikusten badugu beharbada ezzaiola batere erraza egiten programa-zioa betetzea, dituen baldintzak kon-tuan hartuta, haren intentzioa haurrariahalik eta ondoen erakustea dela eta ahal duen ondoen egiten ari dela…Konplizitatea, errespetua eta ulermenaerabiltzen baditugu, errazagoa izangoda, noski, irakaslearentzat ere.

Eta permisibitatearen kasuan,gurasoek inoiz ezetz esaten ezdutenean, araurik jartzen ezdutenean… nola jokatu behar duirakasleak?

Zeri esaten diogu permisibitatea?Kanpotik begira ari diren irakasleek edogurasoek pentsa dezakete umeak nahiduena egiten duela, gurasoek dena uz-ten diotela, umea gainbabesten ari dire-la… Eta, beharbada, gurasoak beren irizpideen arabera jokatzen ari dira. Iku-si behar da guraso horiek zergatik jokat-zen duten guri permisiboa iruditzen zai-gun eran, eta ea jokaera horrek haurrarilaguntzen dion ala kalte egiten dion.Haurraren behar emozionalak betetzeahaurra gaizki ohitzea, gainbabestea,mugarik ez jartzea dela interpretatzenda sarritan, eta nik ez dut horrela pent-satzen.

Egia da autoritarismo handi batetikpermisibitatera pasatu garela, hau da,

“ni naiz heldua eta nik dakit eta kito, etahau egin behar duzu” esatetik, “nik ezdut nahi niri egin didatena egitea, ume-ak nahi duena egiten du, mugarik ez da-go…” esatera, eta hori ondorio larriak ekartzen ari da, autoritarismoak ekarrizituenak adinakoak, edo larriagoak, ze-ren umeak galduta daude, erreferentziagarbirik ez daukatelako. Umearentzatgarrantzitsua da erreferentzia horiek edukitzea.

Bada tarteko bide bat: autoritateabehar dugu, haurrak erreferentzia bat-zuekin joka dezan. Baina autoritate horiez da ni guraso edo irakasle naizelakoesleitzen zaidan autoritatea, baizik etaautoritate hori irabazi egin behar da. Au-toritate hori haurraren eta irakaslea-ren/gurasoen beharrak kontuan izangodituen eredu batetik etorriko da, ez zu-rearen ala nirearen arteko borrokatik.Botere-borroka hori kaltegarria da; izanere, umeari mendeko izateko eskatzendiogunean, batzuek onartzen dutemendetasun-funtzioa, baina beste umebatzuek ez, eta errebelatu egiten dira, eta, orduan, irakaslearen/gurasoen gai-nean jartzen dira. Marshall Rosenber-gek proposatzen digun komunikazioez-bortitzeko ereduan, boterearekin ulertu behar dugu, hau da, boterea bes-tearekin partekatu behar dugu, ez da ni-re boterea edo zurea. Eta komunikazio-aren, ulermenaren, enpatiaren bidez i-ritsiko gara horra.

Zer gertatzen zaio umeari etxeaneredu bat duenean, eta eskolanbeste bat?

Umeak zoratu egingo dira? Etxeanere zora litezke haurrak: aitak gauza batesan dezake, amak beste bat, eta aitona-amonek beste bat; eta eskolan ere ira-kasleek gauza desberdinak esan ditza-kete. Orduan, harmonia hori nahi iza-tea, estilo komun bat izatea, ederra litza-teke, baina niri topiko bat iruditzen zait,eta frustraziorako eta gatazkarako bi-dea, ezinezkoa delako umea guk hezi-ko genukeen bezala heztea nahi izatea.Ikus dezakegu bakoitzak dituen mugakdesberdinak direnean, zer egin dezake-gun muga horiek gerturatzeko, ulertze-ko muga hori jartzen dudanean zein be-har ari den asetzen gutako bakoitza, bai-na ez garenean iristen muga horiek par-tekatzera, ez gara iristen eta kito, niremugak batzuk dira eta zureak beste bat-zuk; eta umeak ikasiko du nirekin ho-naino eta zurekin horraino joka dezake-ela; bizilegea da. Helduok ere hori egi-ten dugu: lagun bati honaino eska die-zaiokegu, eta beste bati, ez hainbeste.

Umeak mugak behar dituela ustedugu; orduan, haurra mugatu egin be-har dugula ikus dezakegu, eta muga ho-rietatik ezin garela atera, eta, modu ho-rretan denok ados egon beharko dugu-la haurra mugatzeko orduan. Niri gehia-go laguntzen dit beste ikuspegi batek:hasteko, mugak behar dituela esateabaino, gehiago gustatzen zait errefe-rentziak behar dituela esatea: muga e-zetzarekin, debekuarekin lotzen baita;bestalde, umeak mugak behar ditueladiogunean, nik ez dut uste umearenakdirenik eta horregatik mugatu behar du-gunik; erreferentzia edo muga horieknireak dira, eta umeak horiek ezagutzeaeta kontuan hartzea nahi dut. Nireak be-zala, irakaslearenak, aitarenak, amare-nak, aitona-amonenak… Hau da, jakinbeharko luke zein diren nire erreferent-ziak; eta, era horretan, ez da gatazkansartuko besteekin, ikusiko baitu ama-ren erreferentziak zein diren eta aitare-nak zein diren, aitona-amonenak zeindiren eta eskolakoak zein diren. Errefe-rentzia horiek zenbat eta gertuagokoaketa komunagoak izan, orduan eta erra-zagoa izango da denontzat, guretzat eta, nola ez, umearentzat. Baina, kontua

ez da umeak mugak behar dituela, bai-zik eta umeak gure erreferentziak eza-gutu behar dituela, eta horiek errespe-tatzea gustatuko litzaigukeela.

Irakasle asko guraso dira, eta,batzuetan, rol bat betetzen duteetxean eta beste bat eskolan:etxean ulerberak dira beren seme-alabekin, eta eskolan agintariakikasleekin.

Agian, gauza bera gertatzen zaio bi-kotekidearekin edo gurasoekin. Umea-rekin komunikazio zuzena erraza egi-ten zaio, eta eroso sentitzen da, baina,espazio horretan beste bat sartzen de-nean, segurtasun-falta eta beldurrakpizten zaizkio. Eskolan, irakasleak bel-dur asko izan ohi ditu, segurtasun-faltahandia: gai izango ote den dagokion rola betetzeko, haurrei eman beharrekoirakasgaia emateko, lankideek edo zu-zendariak nola ikusiko duten hari dago-kion rolean… Hori guztia lortzeko era-biltzen den bide bat autoritarismoa da,zigorra, agindua eta buila; egoera horre-tan irakasleak ez daukalako beste tres-narik. Bai haurrekin eta bai bere burua-rekin eroso sentitzen denean, eskolakoesparruan ere ulermena erabiliko du, e-ta zigorra alboratu egingo du. Irakaslea-ri ez zaio gustatzen mehatxuak eta zigo-rrak erabiltzea. Zer gertatzen zaio ira-kasleari, gelara sartzean, ulermena, ko-munikazioa, konexioa… alde baterauzteko? Eta urduri eta erne jartzen bada?Zer gertatzen zaio? Geure barruan gal-dera horri erantzuten diogunean argibi-de asko izango ditugu.

Irakasleen artean askotan entzutendut beraiek beste era batera jokatzekogogoa dutela, baina ikasleak gainjarrikoote zaizkien, gela aztoratuko ote dutenedota ondoko irakasleek nola begiratu-ko dieten beldur direla; beste irakasleekzer pentsatuko ote dute, haur bat esko-lan, adi egon beharrean, 10 minutuz jo-lasean badabil…? Irakasle horren zere-gina epaitu egingo dute, eta irakasleak,umeak bezala, onartua izan nahi du, eta,batzuetan, berak jokatu nahi izango ezlukeen bezala jokatzen du, onarpen edo balioespen hori bilatzeko.

“Gurasook,hezitzaileok eta irakasleokbatera daukaguna haurrada, eta bakoitzak nolaegiten duen begira hastenbagara, eta zeinek egiten

duen ondo eta zeinekegiten duen gaizki…,

oker gabiltza. Begirada umearenganjartzen badugu, denok

umearentzat onena nahidugula ulertu behar dugu,

eta hortik eraikitzensaiatu.

”

nereamendizabal

E



ditu ziren, haurrek ikasi beharreko abestia 50 leku-izeneko zerrenda batbaitzen ia-ia! Hilabetean ikasi zutenhaurrek abestia, oso-osorik, igerileku-rako bidean abesten baitzuten haurrek.

Zarauztik Unanura eginiko bisital-dian, herriko adineko jendeari kantatunahi zioten haurrek, beren herriko oroi-mena ekarri nahi zieten gogora, eta eazenbat toponimo oroitzen zituzten ja-kin nahi zuten. Baina, adinekoekin egingo zuten jolasaz gain, haurrekin erepartekatu nahi zuten kantua zarauzta-rrek. Alabaina, Unanu 100 bat biztanle-ko herria da, eta lau ume bakarrik daudeherrian; ondorioz, Etxarri Aranazko etaArbizuko ikastetxeetako haurrekin par-tekatu zuten eguna gipuzkoarrek, bi ikastetxe horietara joaten baitira Una-nuko lau umeak.

Lehenik, Etxarrin abestu zuten hain-beste prestatu zuten kantua, eta hangoeskolako haurrei galdetu zieten abes-tian aipatzen zituzten 50 toponimoeta-tik zein ezagutzen zituzten; horietatik12 ezagutu zituzten haurrek. Etxarrikoeskolakoek bertsoa eta ikastolakoekkopla eskaini zizkieten bisitan etorri zit-zaizkien umeei.

Azkenik, Unanura iritsi ziren, izenezhaurrentzat horren ezagun bilakatu zi-ren lekuetara, hain justu. Han, Arbizukoikastolako haurrak eta gurasoak zain zi-tuzten, eta unanuarrak ere bai, noski,herritar guztiak baitzeuden gonbidatu-ta arratsaldeko lehen orduan herriko elizan egingo zen ekitaldira.

Gartziandiaren liburuan jasotako Unanuko 50 leku-izenekin Txapaseksorturiko abestia kantatu zieten haurrekherritarrei, eta, horren ondoren, adine-koei galderak egin zizkieten umeek, bai

Joxe Agustin Gartziandiaren liburubatean izan zuen Txapasek Unanuko50 bat leku-izen horien berri. Duela ia 30urte idatziriko liburu hartan, umetakogauzak kontatzen zituen Gartziandiak,Unanuri buruzko gauzak, ipuinak, isto-rio zaharrak… Eta lan horretan ageri zi-ren leku-izenekin kantu bat egitea bu-ruratu zitzaion Txapasi, leku-izen poli-tak iruditu baitzitzaizkion. Lehenik, “s”,“ts” eta “tx” txistukari frikari eta afrika-riak zituzten leku-izenak aukeratu zi-tuen abestia osatzeko, baina, motzegigelditzen zitzaionez, beste hots batzukzituzten izenak ere erabili zituen kan-tuan. Toponimo horiez gain, Unanukoinauterietako Mamoxorroei buruzkokantu bateko ahapaldi bat ere erabilizuen Txapasek, kantu berria sortzeko.

Handik aurrera, ideiak sortzen hasiziren: lehenik, ahapaldi bat irakatsi zien6 urteko haurrei, eta, gero, pentsatu zu-ten Unanura joatea kantatzera. Kantu osoa ikas zezaten, hitzak etxera eramanzituzten haurrek, eta, irakasleek azalduzutenez, gurasoak guztiz harrituta gel-

e s p e r i e n t z i a k

Unanu eta Zarautz, kantu batek loturik

Kostakoa bata, mendialdekoabestea. Gipuzkoan Zarautz,Nafarroan Unanu. Ia 100kilometro daude herri batetikbestera. Baina lehen bainogertuago daude orain. Kantubatek elkartu zituen biherriak. Josu TxapartegiTxapas irakasleak Unanukohamaika toponimorekinabesti bat sortu zueneanhasi zen guztia; ZarauzkoSalbatore Mitxelena ikastola-ko 6 urteko haurrei irakatsizien abestia, eta autobusezUnanura joan ziren ondorenhaurrak, toponimo horienkokagunera, hain justu, apirileko egun eguzkitsubatean.


leku izen horiei buruz eta baita herrikoeuskalkiari edota ohiturei buruz ere. Adinekoek 50 leku-izenetatik 50ak eza-gutzen zituzten, eta gustura erantzunzieten 6 urteko haurrek egin zizkietengalderei.

Horren ondoren, Mamoxorroaksartu ziren elizan. Mamoxorroak Una-nuko inauterietan bakarrik agertzen di-ra, baina salbuespen berezia egin zuten,kantuaren bidez dei egin baitzietenhaurrengana agertzeko.

Nafarroako mendialdetik ostera ereZarauzko kostara eramango zituen au-tobusa hartu aurretik, beste hainbatkantu eskaini zizkieten Zarauzko hau-rrek unanuarrei, eguna amaitzeko, eta,maskor eder batekin batera, Txapaseksorturiko abestiaren hitzak eta partituraeman zizkioten Unanuko herriari.

Kantu bat, bi herrien arteko ezagut-za eta oroimen ederra utzi zizkieten par-te hartu zuten ikasle-irakasleei eta unanuarrei.


ala biek diote haur-eskolen egoera ho-betzeko lehen urratsa haur-eskoletakohezitzaileen lana aitortzea dela. “Hezi-keta-munduan egiten dugu lan; ez garaipurdi-garbitzaileak; eta hori aitortzenez zaigun eta geure buruari aitortzen ezdiogun bitartean, ez gara jabetuko pert-sona baten bizitzan zeinen garrantzit-sua den Haur Hezkuntzako lehen ziklohori”, dio Belamendiak.

0-3 zikloaren garrantzia aitortzeko,bigarren urratsa ziklo horretan dirua etabaliabideak inbertitzea da, haurrarenheziketako lehen ziklo hori trinkotu egin behar dela uste baitute Garrok etaBelamendiak, hezkuntza-ikuspegitikproiektuak garatu ahal izateko ezinbes-tekoa delako.

Lan-baldintzei dagokienez...Gaur egun, haur-eskoletako hezit-

zaileek 7 ordutik 6,15 haurrekin pasat-zen dituzte; Haur Hezkuntzako langile-ek, aldiz, 5 ordu pasatzen dituzte hau-rrekin. Bitarte horretan, haurren zaint-za, loa eta elikadura haur-eskolako lan-gileen esku dago, hezitzaileen lana, he-zigarria izateaz aparte, behar duten la-guntza ematea ere badelako. Horrenondorioz, langileek salatu dute denbo-ra gutxiegi dutela prestakuntzarako,hots, pentsatzeko, hausnartzeko, jorra-tu beharreko ildo pedagogikoaz ezta-baidatzeko eta hori guztia sendotzeko.“Heziketa integralean sinesten dugu, elikadura, loa eta zaintza ere bere gainhartuko dituen heziketan sinesten bai-tugu; baina, horretaz hausnartzeko etaondo egin ahal izateko, haurrekin pa-satzen ditugun orduak gutxitu egin be-har ditugu”, dio Belamendiak. “Ziklohorren garrantzia azpimarratu eta jen-

LAB sindikatura jo du Hik Hasik,haur eskoletako langileen eskakizunaketa haur eskolen gaur egungo egoera ezagutzeko, langileen % 70 ordezkat-zen baitu sindikatu horrek. Sindikatua-ren arabera, haur eskolak berrantolat-zeko garaia da, hezitzaileen lanari zent-zu pedagogikoa eman behar baitzaio.

Gaur egun, guztira 220 haur eskola-tik gora daude Araban, Bizkaian eta Gi-

puzkoan, Haurreskolak Partzuergoa-ren barruan, eta 1.500 haur-hezitzaileinguruk egiten du lan eskola horietan.Zazpi urte pasatu dira Eusko Jaurlarit-zak, hainbat udalekin batera, Haurres-kolak Partzuergoa sortu zuenetik, eta,orduz geroztik, eraikinen mantentze la-nak, garbiketa eta zaintza udalen eskudaude haur-eskola horietan; langileenkudeaketa, berriz, Hezkuntza Sailarenmenpe dago.

Alabaina, haur-eskoletako langile-ak lan-arlokoak dira, eta, HezkuntzaSaileko langileen baldintzekin aldera-tuta, haienak eskasagoak dira, lanor-duei, soldatari, baldintzei edota presta-kuntzari dagokienez. Gaur egun, LAB,STEE-EILAS eta ELA sindikatuek utziadute lan-hitzarmenaren negoziazio ma-haia.

Bien bitartean, haurren bizitzako le-hen etapaz arduratzen diren langile ho-riek argi dute eskaintzen dituzten hezi-keta eta zerbitzua eskasten ari direla, be-rorien baldintzak eskasten doazen hei-nean.

Leire Garrorekin eta Josune Bela-mendiarekin bildu da Hik Hasi, eta biek

e k a r p e n a k

Haur-Eskolak eraldatzeko garaia da

Haur eskoletako langileenprotestek eta grebek egunka-rietako orri ugari hartuzituzten iazko ikasturtean,haur eskoletako langileenlan-hitzarmena ez baitzutenbete Isabel Celaá EuskoJaurlaritzako Hezkuntzasailburuak eta HaurreskolakPartzuergoak, LAB, STEE-EILAS eta ELA sindikatuenarabera.


dartean zabaldu nahi dugu”, dio Ga-rrok, “0-3 urte bitarteko bizitza-tarte ho-rretan, balioak, jarrerak eta oinarrizkogaitasun eta trebetasunak eskuratzenbaititu haurrak; hemen, lan pedagogikohandia egiten dela aldarrikatzen duguguk”.

Haur Hezkuntzako bi zikloetakolangileen funtzioen artean ez dago aldehandirik gaur egun; alderik izatekotan,bakoitzak betetzen dituen funtzioenkopuruan daude aldeak, 0-3 etapan lanegiten duten hezitzaileek besteek bainofuntzio gehiago betetzen baitituzte,haurraren garbitasunaz, elikaduraz etaatsedenaz arduratu behar dutelako. Egoera horretan, lan bera eta funtzioberberak egiteagatik lan-baldintza ber-berak eskatzen dituzte haur-eskoleta-koek. Hezitzaileek ezinbestekotzat jot-zen dute 0-3 etapa Hezkuntza Sailarenbarneko esparrutzat hartzea, eta ez LanSailaren barneko azpisailtzat. “Lan-mundua eta familia bateratu beharra da-go, ados gaude horrekin; baina hori a-din guztietan egin behar da, ez 0-2 edo0-3 zikloetan soilik”, dio Garrok.

Ikuspegi pedagogikotik...Lan-hitzarmeneko eskakizunek lo-

tura zuzena dute langile horiek haur-es-koletan gauzatu nahi duten proiektupedagogikoarekin. Horregatik, haureskolen eredu berria sortzeko unea orain dela ikusten dute hezitzaileek.Helburuei begiratuz gero, LABeko he-zitzaileen helburua ez da ez 0-2 etapa eta ez 0-3 etapa, 0-6 etapa baizik, eta ho-rren barruan kokatzen dute 0-3 zikloa.Belamendiaren arabera, 0-3 zikloa pus-katzea “atzerapauso handia” izan zen,“akats handia”; “ikuspegi pedagogiko-tik, hankamotz gelditzen da fase hori,proiektuak garatzerakoan”. Hezitzaile-en iritziz, zikloa hausteak berak erakusten du administrazioak ez duelaetapa horretan sinesten.

0-6ko etapa horren barruan, etahaur eskola egoki horren bila, kalitatez-

ko hezkuntza eskaintzeko lehen urratsahezkuntzaren lehen subjektua haurradela onartzea da, bi hezitzaileen abu-ruz. “Beti ere 0-6 etaparen barruan, 0-3zikloa behar dugu, eta haurren beharreibegira egon behar du ziklo horrek, ez fa-milien beharrei edo administrazioarennahiei begira”, argitu du Garrok.

Proiektu pedagogikoak garatu ahalizateko, haurren eta langileen eskubi-deak batuko dituen eredu hezigarri ba-ten aldeko apustua egiten dute LABekohezitzaileek. Hori guztia lortzeko, sindi-katuak puntu hauek garatu behar direladio: batetik, haur-eskolen ordutegiazein egutegia berrantolatu egin behardira; hezitzaileen lan-orduak eta horienantolaketa ere berrikusi egin behar dira;ratioak aldatu egin behar dira, eta ikas-geletan binaka egin behar da lana; hezi-keta integrala ahalbidetuko duten balia-bideak bermatu behar dira; hezitzaileeketa kudeaketaren alorreko langileek,beren profesionaltasunari eusteko,prestakuntza espezifikoa jaso behar du-te; eta, azkenik, koordinatzaileei dago-kienez, horien funtzioek gero eta hezi-garriagoak izan behar dute, eta, beraz,lan horiek aurrera eramateko, behar du-ten denbora eta trebakuntza eskaini be-har zaizkie.

Horrekin loturik, partzuergoko es-kolen eredu propioa finkatzeko, zentrohorien zerbitzuak kalitatezkoa, publi-koa, euskalduna eta doakoa izan behardu. Gaur egungo eskaintza garestiegia

dela begitantzen zaie bi langileei, eta,horren ondorioz, argi ikusten dute haurguztiei ez zaiela hezkuntza aukera berabermatzen. Gaur egun, 5 orduko edogutxiagoko zerbitzua aukeratuz gero,151 euro ordaindu behar dute familiekhilean; eta 198 euro, gehieneko 8 ordu-ko egonaldia aukeratzen badute. Etahortik kanpo dago bazkariko gastua.Horren aurrean, haur eskola guztietanjantoki-zerbitzua abian jartzea eta fi-nantzazio irizpideak ikastetxe publiko-etako gainerako jantokietakoekin ho-mologatzea eskatzen dute.

Haur-eskolak Hezkuntza Sailarenbarnean egon behar duela diote, bainatokian tokiko udalen esku, udalak “ezinbesteko elementu” direla uste bai-tute hezitzaileek. Garrok, era berean,“familiekin zuzeneko eta errespetuzkoharremana” izango duen eredua bilatubehar dela dio, eta haurrentzako espa-zio egokiak eskaini behar direla, “gauregun, leku askotan, lekua arazo bihurtubaita”.

Honaino iristeko, ibilbide luzea egin du Josune Belamendiak, 0-3 bitar-teko haurren heziketan, eta bidea “osogogorra” izan dela dio. Gaurdaino, he-zitzaileen lan-baldintzetan aurrera egindela dio, baina azken aldian atzerakadaugari izan direla, murrizketei dagokie-nez. Ibilbide horretan, 0-3 zikloa pus-katzea “frustrazio latza” izan dela dio.“Honaino iritsi ondoren, eredu berria e-zartzeko garaia da”, dio.

Zein gomendio izanbeharko genituzke

kontuan eskolaegokitze aldian

Egokitze aldiak 1 eta 3 urte bitarte-ko haurren artean duen zentzua eta ga-rrantzia hobeto ulertzeko beharrezkoada lotura afektiboa eta atxikimenduaaipatzea.

Bizitzako lehen urteetan haurrareneta amaren artean sortzen den harre-man estuaren jatorria, haurrak bere erreferentziazko atxikimendu pertso-netara lotuta sentitzearen beharrak era-giten du. Lotura horren bidez, izan ere,haurraren garapen eta heltze egokiagertatzen baita. Haurrarengan eta ama-rengan gertatzen diren atxikimendu jo-kaerei esker lotura hori sendotuz joandaiteke.

Ikuspuntu horretatik, atxikimen-dua eta lotura afektiboa gizakiaren oi-narrizko beharrak dira, gosea eta ega-rria bezain oinarrizkoak. Lotura horre-tan, haurrak pertsona zehatz batekinharreman berezi bat eratzen du. Hori,“atxikimendu irudi nagusia” izango da,eta gehienetan ama izaten da. Loturanagusi hori haurraren ongizaterakoguztiz beharrezkoa da, jaiotzeko une-an gizakia heldutasunik gabe eta men-detasun egoeran aurkitzen baita.

Haurraren eta amaren arteko lotura afektiboak aztertzeko, utero barneko

bizitzaraino egin behar da atzera. Han,umekia jada amari lotuta dago zilbor-hestearen bidez eta harekiko lotura afektibo indartsua sortzen ari da. Hala,umekia gai da amaren ahotsa ezagutze-ko, haren emozioetara erreakzionatze-ko, eta abar.

Jaiotzaren ondoren, atxikimendujokaerak arian-arian garatuz joango dira honokoen arabera:

• Amaren irudiaren oroitzapena.• Irudi horren ezagutza ikusi edo

nabaritzen duen bezain laster.• Irudi horrek haur bakoitzarentzat

irudikatzen duena elikadura, ziurtasu-

na, babesa, maitasuna eta abar mailan.Atxikimenduaren funtzioa ezagut-

zeko kontuan izan behar da animaliaahuletan (haurraren heldutasun eza) agertzen dela eta txikiaren segurtasu-nerako balizko arrisku egoeretan eta alarma egoeretan azaltzen dela.

Etologiaren ildoa jarraituz, atxiki-menduaren funtzio nagusia harrapaka-rien aurkako babesa da –hau da, bizi-raupena– benetako arrisku baten au-rrean zein galzoriaren aurrean. Ondo-rioz, beldur erantzunaren intentsitate-an alde handia dago konfiantza etaziurtasuna ematen duen pertsona batbaldin badago aurrean edo ez.

Atxikimendu jokaera hori jaiotzetik3 urte bitartera luzatzen da, adin horre-tako haurrak ez baitu objetuen kont-zientziarik; hau da, hark uste du zerbaitbere begien aurretik desagertzen badagerta litekeela berriro ez agertzea.

Horrek esan nahi du, adin horreta-ko haur bat bat-batean ingurune ezeza-gun batean utzi eta alde egiten badugu,aldi berean atxikimendu pertsona na-gusiari deitzeko jokaera piztuko zaiolahura itzul dadin. Gehienetan hori eten-gabeko negarraren bidez egiten du, ama itzultzen denean lasaitzen dena

galdeidazue

?Ivan LOPERA

PSIKOLOA ETA PSIKOTERAPEUTA



Atxikimendu jokaera jaiotzetik 3 urte bitarteraluzatzen da, adin horre-tako haurrak ezbaitu objetuenkontzientziarik;hau da, harkuste du zerbaitbere begien aurretikdesagertzen bada gertalitekeela berriro ez agertzea.

?

edo geratzen dena haurra konturatzendenean negar asko egiteagatik ere amaez dela itzultzen. Kasu horretan, hau-rraren nolabaiteko egokitzapena ger-tatzen da ingurune berrira eta hangopertsonetara.

Egoera hori sahiestu eta haurrarenongizatean dituen ondorio ekidiezinakbaztertze aldera, beharrezkoa da ego-kitzapen aldi egokia egitea. Aldi horre-tan, beharrezkoa da atxikimendu pert-sona nagusia hezitzailearekin harre-mantzea. Hartara, haurrak ez du hartu-ko ezezagun gisa eta ez da egoera oker-tuko, atxikimendu jarrerak lehertuz; izan ere, eskola ingurua berez inguru-ne arrotza da haurrarentzat.

Era berean, beharrezkoa da hau-rrak bere erritmoan eskolako inguruaesploratzea bere atxikimendu pertso-na nagusiaren aurrean. Era horretara,

haurrak jada ez ditu mehatxu eta arris-kutsu gisa hartuko inguru eta heldu be-rriak eta egokitzapen egokia gertatukoda. Horrek guztiak ahalbidetuko duhaurra atxikimendu pertsona nagusitikarriskurik gabe askatzen joatea eta urrats oso garrantzitsua izango da bereautonomia lortze aldera.

Hala, eskolarekin izango duen le-hen topaketa berak erdietsitako lorpe-na bilakatuko da, behartutako ezer izangabe. Ondorioz, eskolarekiko lehenesperientzia atsegina barneratzea ahal-bidetuko du eta familia eta eskola giro-aren artean gerta litekeen hausturasaihestuko du bien artean jarraitasun eta egonkortasun loturak eraikiz.

Egokitzapen prozesu hori laguntzealdera, bereziki garrantzitsua da esan-dako guztiaren ondoan hainbat go-mendio kontuan izatea:

Honaino esandakoez gain, es-kolarekiko lehen kontaktu horre-tan erreakzio eta jarrera gisa epemotzean ager daitezkeen hainbatefektu kontuan izan behar dira. Efektu horiek, nagusiki, bi multzohauetan laburbil daitezke:

Aldentze emozionala: eskola-tik irten eta bere erreferentzia pert-sona ikusterakoan haurra hotz agertzen da eta zenbaitetan izkin egiten diola dirudi. Egoera horrekegunak iraun ditzake eta egoeranormalera itzultzea mantsoa ger-tatzen da. Itzulera hori lagundukodu helduak lasaitasuna mantendueta jokaera hori egoki testuingurat-zeko gai den heinean.

Gertu egoteko exijentzia: bereerreferentzia pertsona berriro ikus-terakoan haurra lehen baino gehia-go atxikitzen da eta ez du gogokozentimetro bat ere aldentzea. Erre-ferentzia pertsonak lasaitasunarieusten badio, eta “antsietate atxiki-mendu” hori baimentzen badio, jo-kaera epe laburrean amaituko da eta normaltasunera itzuliko da de-na. Kontra, atxikimendu pertsonakez badu baimentzen eta jokaerahori arbuiatzen badu, aurkako jo-kaerak sor daitezke bide batez.

1. Komenigarria da pertsona bera izatea egokitzapen aldia egiten duena, haurraren egonkortasuna eta segurtasuna ziurtatzeko. Egokiena, pertsona hori bere atxikimendupertsona erreferentziala izatea litzateke; ezinezkoa bada, komenigarria da aldez aurretikhaurrari esatea egun horretan norekin joango den eskolara eta nor joango zaion bila.

2.Komenigarria da erreferentzia pertsona zenbait egunez gelan egotea leku jakinean.Zehaztu beharreko egun kopurua oso aldakorra izan daiteke, gomendagarriena, iraupenahaur bakoitzaren erritmoaren araberakoa izatea da. Garrantzitsua da haurra espaziora joa-tea behartu beharrean bera bere kasa askatzea. Une horretan gertatuko da, hain zuzen, erreferentzia pertsonaren eta hezitzailearen arteko elkarrekintza; azken hori, haurrarentzatarrotza izateari utziko diolarik.

3. Egun horien ondoren, erreferentzia pertsona pasilloan edo zentroak aurreikusitaduen beste leku batean gera daiteke. Batez ere, haurraren begi bistan eta eskura dagoen lekua izan behar du. Gainera, haurrari aldez aurretik esango zaio “ama hor dagoela”.

Haurra espaziora joan ondoren atxikimendu pertsona dagoen lekura itzultzen bada onartu egiten zaio, entzuten zaio eta kontsola dadin ahalegintzen da, baina karga emozio-nal gehiegi eman gabe. Garrantzitsua da haurrak sentitzea noiz dagoen prest banaketarakoeta erreferentzia pertsonak jakinaraztea, horretarako agurtzeko unea ez luzatuz.

4.Garrantzitsua da ulertzea haurren artean gerta daitezkeen jarrera bortitzen aurreanhezitzaileak esku hartu behar duela eta ez erreferentzia pertsonak. Era horretara, hezitzai-lea garrantzia hartzen joango da haurraren aurrean eta “botere eskualdatzea” erraztuko da.

5. Kosta hala kosta “ez ezazu negar egin amatxo triste joango da-eta” gisako xantaia emozionala edo “ez ezazu negar egin amatxo berehala dator –eta” gezurra ekidin behar dira. Izan ere, inguru berrira egokitzeko aukera egokia oztopatzen ariko baikinateke, na-barmen.

6.Utz diezaiogun haurrari bere gogokoa duen jostailua, familiari lotuko dion etxekoaduen zerbait (txupetea, peluxea, zapia...) eramaten, hala nahi badu. Zentzu horretan, funt-sezkoa da haurrarentzat trantsizio-objektu horrek duen garrantzia ezagutzea eta egokitza-pena egiteko garaian lagungarri gerta dakigukeela.

7.Ez da garai ona haurraren bizitzan aldaketa gehiago sartzeko (pardela kendu, logelaaldatu...). Komenigarria izango da egokitzapen garaia gainditu arte itxarotea.

Hainbat gomendio

Bide eginean jarraitzen dugu zuen

ekarpenekin eta parte-hartze

handiagoarekin aberastu nahi dugularik.

Hik Hasi proiektua irekia

den heinean, interesa duen edonoren

parte-hartzea gustu handiz hartzen dugu.

Jar ezazu zure aletxoa euskal

hezkuntzaren

aldeko ekimen honetan.

berriakazaroa


Hobetuz-ek, Langileen Prestakunt-zarako Euskal Fundazioak, EAEko lan-gile eta langabetuentzako DOAKO for-mazioa kudeatzen du. Aurten lehenen-goz UEUk lau ikastaro eskainiko ditu,euskaraz. Are gehiago, aurten lehenen-goz ere langabetuek doako formazioajaso ahal izango dute.

UEUk eskainiko dituen lau ikasta-roak :

1. Bileren dinamizazioaIkastaro praktiko honetan, bilerak

planifikatu eta dinamizatzeko teknikaerraz eta eraginkorrak landuko dira.

* Eli Moreno Carrillo. Psikolo-goa, bitartekari familiarra eta sexolo-goa. Gaur egun orientatzaile lanak etaformazioa tartekatzen ditu.

UEUk “Hobetuz” programan ikastaroak eskainiko ditu

2. Ideiak sortu eta antolatzekoteknika: buru-mapak (mind-map-ping)

Hitzak, ideiak, egitekoak edo bes-telako elementuak errepresentatzekodiagrama bat da buru-mapa. Ideiak sor-tu, bisualizatu, antolatu eta egituratze-ko erabiltzen dira, oso lagungarriak di-relarik ikasteko, informazioa antolatze-ko, arazoak ebatsi edota erabakiakhartzeko.

* Eleder Aurtenetxe Pildain.Sormen arloko trebatzaile eta aholkula-ria. Antolaketa arloko ingeniaritza ikas-ketak. Unibertsitateko irakasle izana.Bilbo Hiria irratian "Berbaz" elkarrizke-ta-saioaren gidaria.

3. Linux erabiltzen hasi: Ubun-turako sarrera

Azken urteotan software librearenerabilera asko zabaldu da, gure egune-

II. Jardunaldia: Idatziak ahotsahartzen duenean

Azaroaren 2an, 3an eta 4an Ahoa

Ahoa bete hots Jardunaldiakbete hots jardunaldiak izango dira, bi-garren urtez, Mintzola ahozko fabrika-ren Villabonako egoitzan. Jardunal-diak Mintzolakberak antolatu ditu,lau elkarteren laguntzaz: Euskal Herri-ko Bertsolazale Elkartea, Euskal He-rriko Antzerkizale Elkartea, IpuinKontalarien taldeaeta Euskal Kantu-zaleen Elkartea. Ahozkoa eta idatziz-koa bereiztea dute helburu jardunal-diek.

EgitarauaLehen eguneko saioak, hauexek:- Ahozkoa eta idatzia, bi kultura.

Zertan elkarren oztopo, zertan elkarrenaberasbide. Luis Mari Larringan (EHU),Arantza Ozaeta (MU-HUHEZI).

- Esatearen ederra, Julia Marin (Itzu-lidatz).

- Pantaila euskarazko hitzez mint-zo. Asier Larrinaga (EITB).

- Saio praktikoa: Arra. Arraroa. Egi-lea: Oier Guillan. Aktorea: Iñigo Orte-ga.

- Mahai ingurua: Luis Mari Larringan(EHU), Arantza Ozaeta (MU-HUHEZI),Asier Larrinaga, Oier Guillan, Iñigo Or-tega, Julia Marin. Moderatzailea: LoreaAgirre: (MU-HUHEZI).

Informazioawww.mintzola.com

Izen-emateaBete formularioa edo 943 693 870.

rokotasunerako aplikazio aske, erraz eta erabilgarriak sortu dira, euskaraz ere badaudenak.

* Igor Ruiz Agundez.Ingeniariinformatikoa. Informazio sistemendoktoretza egiten. Deustuko Unibertsi-tateko ikerlaria.

4. Jendearen aurrean hitz egi-teko teknikak

Ideiak, proposamenak, proiektuakaurkeztu edo produktuak saltzeko jen-dearen aurrean hitz egin beharra osoohikoa da gaur egun.

* Gotzon Carcar Muerza. Co-ach pertsonala eta profesionala, Trai-ner’s Training Masterra ProgramazioNeurolinguistikoan. UEUko kidea.

www.ueu.orgweb-orrian matri-kulazio-orria bete behar da.

Informazio gehiago: Maria Gon-zález Gorosarri. 943 821 426

V. Hezkuntza afektibo-sexuala Jardunaldia

Gaitasun handiko ikasleen kopurua ia bikoiztu eginomen da EAEn urte gutxitan

142 ikasle izan dira antzeman direneta Euskal Autonomia Erkidegoan tra-tamendu espezifikoa jasotzen dutenhaurren kopurua, ia 2007-2008 ikastur-tearen bikoitza; izan ere, orduan arlohorretan egindako ikerketa baten ara-bera, 74 ikasle izan baitziren.

Gaitasun handiko ikasleei emanbeharreko hezkuntza-arreta irakasleei


Gehituelkar-teak antolatuta, u-rriaren 15ean, Do-nostiako San Patri-cio ikastetxean, V.Eskoletan hezkunt-za afektibo-sexua-la jardunaldia eginzen.

Aurkezpen la-bur baten ostean,2010-2011 ikastur-tean DonostiakoBigarren Hezkunt-

zuzendutako aholkuak dira, bertan,funtsezko gakoak eskaintzen ditu, haurhorien premiak antzeman eta berorieitratamendu egokia emateko.

Zentzu horretan, eta sailburuak az-pimarratu duenez, “ebaluazioak ez dubakarrik haurraren adimena finkatze-an zentratu behar, haren puntu indart-suak eta ahulak aurkitzean baizik, ho-

rrek ematen baitu haur bakoitzari trata-mendu egokia eskaintzeko aukera”.Bestalde, gaitasun handiko ikasleenpremiei eman dien erantzunari dago-kionez, hauxe: “Ez da bakarrik garapenkognitiboa estimulatu behar; horretazgain, haurraren gaitasun emozional etasozialak era orekatuan ere garatu behardira”, azpimarratu du Isabel Zelaak.

Jose Joaquin Alvarez de la RozaMadrilgo Duque de Rivas BHko Enpre-sen Administrazioko irakasleak berezentroan duten LGTBko tutoretzarenberri eman zuen. Izan ere, LGTB (les-bianak, gayk, trabestiak eta bisexua-lak) estatuko eskola batean dagoen tu-toretza bakarra omen da berak duena.Berarekin batera, beste hiru irakaslekjarduten dute tutoritza zehatz horretanlanean.

2.003az geroztik aniztasun afekti-bo-sexualari arreta eskaintzen diote tu-toretzan. Horregatik, han egiten dute-na, nola egiten duten azaldu zuen.

zako hainbat ikastetxetan egin zen inkesta baten emaitzak plazaratu ziren. Inkestahartan, 14 -18 urte bitarteko 609 ikaslek (327 mutil eta 282 neska) hartu zuten parte.Helburua, homosexualitateak, bisexualitateak eta transexualitateak ikasleenganzuen erreakzio emozionala ezagutzea zen. 15 galdera egin zitzaizkien, eta, haiekin,norbanakoen eta taldeen bizikidetza baldintza zezaketen jakin nahi zen.

Emaitzak jasotzen zituen txostena aurkeztu ondoren, lan-taldeak egin ziren han-go datuak aztertzeko eta ondorio posibleak hausnartzeko. Haren ostean, denok be-rriro elkartu eta denon artean aztertu ziren.

Azkeneko bilkura horretan, Mercedes Sanchez Sainz hezkuntzan doktoreakhartu zuen ardura balorazioak jasotzeko eta haien interpretazioa egiteko. MercedesMadrilgo Unibertsitate Complutenseko Didaktika eta Eskola-antolakuntzako ira-kaslea da. Horrez gain, aniztasun afektibo-sexualaren gaineko hainbat liburu koor-dinatu ditu.

Informazio gehiago nahi duenak, Gehitu elkartera jo dezake. Bere web guneansar liteke: www.gehitu.net helbidean edo 943 468 516 telefono zenbakira deituta.


Jaiegun “arrotzean”, herri eskolak Gernikan

Nafarroako Gobernuak Lanbide Heziketako hiru ikaske-taren curriculuma onartu du. Honako hauek dira: Energia Be-rriztagarriak, Nekazaritzako eta Abelazkuntzako Ekoizpenaeta Sukaldeko Zuzendaritza.

Zabalik da Elhuyar Olinpiadan ize-na emateko epea.

Euskal Herriko DBHko 1. eta 2. mai-letako ikasleei zuzenduta dago etahainbat helburu ditu. Tartean, zientziaeta teknologia gaiak era atsegineanlantzea; teknologia berrietan trebatzea;gazteak zientzia-gaietan sortzailebihurtzea; beste ikastetxeetako gaztee-kin batera aritzea eta elkarrengandik i-kastea; eta gelakideen artean talde-lanasustatzea.

Lanbide Heziketakoikasketa berriak

Haurreskoletakogreba bertan behera

Haurreskolak partzuer-goko greba bertan beherautzi dute LAB eta EILAS sin-dikatuek. Hainbat bilerenondoren, adostasunak lor-tu dituztela-eta, erabaki ho-ri hartu dute. Aldi batetik,2010 eta 2011 urteetako soldatetan ez dute murrizketarik izango. 2010eko abenduan 800 euroko soldata murrizketaegitea aurreikusia zuten eta Eusko Jaurlaritzako HezkuntzaSailak haren errekurtsoa baztertu egin du. Bestetik, hainbathaur eskolen egoera kezka sortzen zuenez, herrialdeka tal-de teknikoak sortu dira eta eskola horiek aztertu egin dira.Dagoeneko, neurri batzuk hartuko dira langile gehiagokontratatuta.

Akordio horrek negoziazio bidea erraztu egin du. Hala,lan hitzarmen berria negozitzeari ekingo diote, egungo lanbaldintzak hobetzeko.

ELA sindikatuaren arabera, LAB eta EILAS sindikatuekHaurreskola partzuergoarekin lortutako ituna “atzerapau-soa” da. Sindikatuaren arabera, patronalak gauza bakarra onartu du: soldatak murriztea legez kanpotzat jo zuen epaiaren aurka jarritako helegitea kentzea. Gainera, ituna-ren arabera, eskola bakoitzeko egoera aztertzeko batzor-dea egingo da, eta, ELAren ustez, “Murrizketak bere horre-tan jarraitzeko txeke zuria eman zaio patronalari”.

Auzokide berriak(www.losnuevosvecinos.net) 11 e-ta 14 urte bitarteko nerabeen artean xenofobia eta arrazakeriasaihesteko heziketa-proposamena da.

Ekimen horren euskarri nagusia komiki bat da. Komikia-ren orrialdeetan, neskek eta mutilek pertsonaia eta istoriodesberdinak aurkituko dituzte, eta horiek guztiek hiritartasu-naren balioei, migrazio-prozesuei eta kulturarteko bizikidet-zari buruzko gogoeta egiteko gonbita egingo diete.

Ekimena Eusko Jaurlaritzako Enplegu eta Gizarte Gaieta-ko Sailak eta Hezkuntza Sailak bultzatzen dute, eta heziketa-materialak EDEXek prestatu ditu. Materiala hiru hizkuntza-tan dago: euskaraz, gaztelaniaz eta ingelesez.

Arrazakeria prebenit-zeko materiala

Taldeka hartu behar da parte, eta i-kasgela osoak talde bakarra osatukodu.

Elhuyar Fundazioak antolatzenduen zientzia eta teknologia olinpia-dak 10 urte bete ditu aurten. Ospatze-ko, olinpiadak itxura berritu du etaWebgunea estreinatu du.

Zientziaren inguruan gelakideekinondo pasa nahi izanez gero, animatu e-ta izena eman; sari ederrak lor daitezke,gainera.

www.olinpiada.elhuyar.org

Kontseiluak adin tarte horretarako duen proposamena.

*Paul BILBAO. Kontseiluko koordinatzailea

Haurraren hizkuntza-gaitasunak ikuspegi psikologikotik.

*Maria-Jose AZURMENDI. (EHU)

Arlo emozionalak edota enpatiak irakaskuntza-ikaskuntza prozesuan duen

garrantzia.

*Karmele PEREZ. (MU)

Ikastetxeetako “praktika onak”.

*Ikastolen Elkartea, *EHIGE, *Sortzen-ikasbatuaz eta *Kristau Eskolak

Haur euskaldunen komunikazio garapena neurtzeko KGNZ tresna: 8-50

hilabete bitartekoen emaitzak.

*Andoni Barreña (Salamancako Unibertsitatea), *Marijo Ezeizabarrena (EHU)

eta *Garcia, Iñaki (MU)

Nola egiten ari dira hizkuntzen tratamendua Kataluniako HHn?

*Kataluniako Generalitateko ordezkari bat

Zure helbide elektronikoan Hik Hasiri buruzko azken berriak eta hainbat albiste jaso nahi badituzu, gure buletin elektroni-koan harpidetu besterik ez duzu egin behar. www.hikhasi.com web orrian izena eman, eta etxetik mugitu gabe jasoko duzuHik Hasiren berri!

Gure buletin elektronikoa jaso nahi al duzu?

Datorren hilabeteko eztabaidarako galdera...>>> Zein da hezkuntzari buruzko zure kezka nagusia?

Hik hasiren web gunean dugun EZTABAIDAGUNEA paperera ekarri dugu. Hilero, web orrian jasoko ditugun iritzienlaburpena izango duzue eta baita hurrengo galdera zein izango den ezagutzeko aukera ere. Hona hemen azkeneztabaidak utzi diguna...

>>> Hamaika buruhauste izaten ditugu eguneroko jardunean. Haien artean, geroz eta ozenago eta baztergehiagotatik, kezka nagusi bat zabaltzen ari da lau haizetara. Gure arreta bereganatu du kezkak eta hausnarketalaguntze aldera jarri nahi izan dugu hemen gure ale. Galdera bota dugu eta hona gure irakurleek zer esan diguten: Nolahezi behar ditugu hurrengo belaunaldiak?

>Pedagogia ala didaktikaBa al dago alderik pedagogia eta didaktikaren artean? Ba, horixe, alde hori bera ikusten dut heziketaren eta irakaskuntzaren

artean. Marisa

>Erantzun politaErantzun polita eman diguzuna, Marisa. Bai horixe! Halere, nik uste, badela aldea pedagogia eta didaktikaren artean.Nik behinik behin, hezkuntzaren gaineko ikuspegi edota filosofiarekin lotuko nuke pedagogia; didaktika, berriz, hezkuntza

ikuspegi jakin hori gelaratzeko moduarekin. Esan nahi dut, hezkuntza ikuspegiaren araberakoa izan behar lukeela didaktikak, hauda, ikaslea irakaskuntza-ikaskuntza prozesuaren ardatz duen pedagogia hobesten badugu, metodologia aktiboak (didaktika ak-tiboak) erabili behar genituzke. Beraz, nire ustez behintzat, pedagogiak didaktikak baino esparru zabalagoa hartzen du. Hara zerdioen Harluxet hiztegiak pedagogia eta didaktikaz:

PEDAGOGIA: Hezkuntzaren metodoa eta printzipioak aztertzen dituen jakintza.DIDAKTIKA: Hezkuntza zuzentzen eta gidatzen duen zientzia. Didaktika orokorrak irakaskuntza osotasun moduan hartuta

tratatzen du eta arau eta oinarriak ematen ditu. Didaktika aplikatuak diziplina edo gai konkretu batean aplikatzen ditu arau eta oi-narri orokor horiek.

Kontxo! Definizio horiekin berriz ere zalantzak sortu zaizkit!!!Kontuak kontu, ez zait hain garrantzitsua iruditzen hezkuntza/irakaskuntza eta pedagogia/didaktika kontzeptuen artean dau-

den aldeak nabarmentzea. Askozaz ere garrantzitsuagoa iruditzen zait pentsatzen dugula esaten dugun horren araberako esku-hartzea egitea ikasleekin. Alegia, diskurtso mailan predikatzen dugun eta praktikan egiten dugunaren arteko koherentzian aritzea.

Bestela pentsatzen duenik bada, hitz e

GAIA: GORPUTZ HEZKUNTZAREN DEFENTSAN • …. hik hasi.pdfHezkuntza Curriculuma eta Gorputz...

Documents

Transcript of GAIA: GORPUTZ HEZKUNTZAREN DEFENTSAN • …. hik hasi.pdfHezkuntza Curriculuma eta Gorputz...