EUSKARAZ BIZI - txingudikastola

15
2017-2018 eskola egutegia EUSKARAZ BIZI HEZKIDETZAN HAZI Jasangarritasunean hezi Elkarlanean ikasi

Transcript of EUSKARAZ BIZI - txingudikastola

Page 1: EUSKARAZ BIZI - txingudikastola

2017-2018 eskola egutegia

EUSKARAZ BIZI

HEZKIdEtZAn HAZI

Jasangarritasunean hezi

Elkarlanean ikasi

Page 2: EUSKARAZ BIZI - txingudikastola

Guraso estimatuak: Esku artean duzuen egutegi hau, Txingudi ikastolako Hezkidetza batzordearen, Ingurumen Batzordearen, eta Euskara Batzordearen arteko elkarlanaren emaitza da. Eskola egutegiak gure egunerokotasuna antolatzeko duen garrantziaz jabetuta, familia osoarentzat baliagarria izango den ale hau prestatu dugu. Eduki hauek aurkituko dituzue:• EuskarenNormalizazioprozesuangurealea

jartzeko aholku eta iradokizunak.• Klimaaldaketariaurreegitekoguztiokkontuan

hartu behar izango genituzkeen hainbat aholku.• Hezkidetzarenikuspegitikgogoanhartzeko

datakErabilgarria izango zaizuelakoan:

Ikasturte berri on!

Estimadas familias: Este calendario de Txingudi Ikastola es el resultado de una iniciativa común entre la Comisión de Coeducación, la Comisión de Medio ambiente y la Comisión de Normalización del euskara. Conscientes de la importancia del calendario escolar para organizar nuestro día a día, hemos preparado este ejemplar con la esperanza de que sea un instrumento práctico para toda la familia. Junto con el calendario encontraréis los siguientes contenidos:• Consejosysugerenciasparaquepodáisaportar

vuestro granito de arena en el fomento de la Normalización del euskara.

• Consejosquetodasytodosdeberíamostenerencuenta para hacerle frente al cambio climático.

• Algunasfechasseñaladasdesdeelpuntodevistade la coeducación

Esperando que sea útil, ¡feliz nuevo curso!

Euskaraz jolastu, euskaraz ikasi, ikasturtea ondo hasi!

GURASO EUSKALDUNAK

Gure hizkuntza-egoera konplexua da. Hizkuntza bat dago (gaztelania) erabat normalizatua eta bere ondoan euskara, berriz, gutxiagotua eta normalizazio bidean dagoena.

Familia da euskara ikasteko modurik errazena, merkeena eta eraginkorrena.

• Haurreietxekoeuskaraegitea komeni da, hizkuntza freskoa eta naturala, eta aldi berean zorrotza eta adierazkorra.

• Ezduguahantzibeharhaurrak, hizkuntza ikasten ari diren bitartean, hizkuntza hori erabiltzeko ohiturak ere (norekin eta noiz erabiltzen dugun edo ez dugun erabiltzen) bereganatzen ari direla. Hortaz, gurasoen eta helduen artean euskaraz ariz gero, haurrak euskara baliozko tresna dela ikusiko du txikitatik.

GURASO EZ EUSKALDUNAK

Nuestra realidad lingüística es compleja. Por un lado, hay una lengua totalmente normalizada (el castellano) y, por otro lado, se encuentra el euskara, una lengua minorizada y en fase de normalización.

Os recomendamos que proporcionéis a vuestra hija o hijo en el idioma en que mejor os desenvolváis un modelo rico y adecuado; que le habléis mucho, para que esa buena base sea la que le facilite el aprendizaje de otros idiomas en el futuro.

No podréis transmitirle el euskera, pero sí interés y aprecio por él. Invitad a aquellos que sepan euskara a que les hablen en esa lengua a vuestros hijos e hijas.

Apuntadlesenactividadesextraescolares en euskara.

Animadlesaquehableneneuskara con aquellos que sepan ese idioma (hermanos y hermanas, amistades, familiares...).

GURASO MISTOAK

Gure artean, gero eta bikote misto gehiago dago –bikote mistoan batek bakarrik daki euskaraz–. Ondorioz, familiaren baitan bi hizkuntza daude (gutxienez), eta, horrexegatik, arreta berezia eskatzen digu egoera horrek elkarbizitza hori aberatsa izan dadin.

Hizkuntza ezberdinen jabe diren bikote mistoak oso arruntak dira mundu osoan. Bizi dugun egoera soziolinguistikoan ematen du transmisioa ziurtatzeko biderik eraginkorrena hizkuntza-banaketa deritzona dela. Printzipio horren arabera, guraso euskaldunak euskara erabiliko du seme-alabekin eta bikotekide erdaldunak, ordea, erdara.

La existencia de parejas mixtas, en las que uno de los miembros no conoce el euskera y el otro sí, es una realidad muy extendida entre nosotros. Desde el punto de vista de la vida familiar y la transmisión lingüística es una situación de riqueza potencial que merece una especial atención (existen, al menos, dos lenguas distintas en el seno de la familia).

Tomando en cuenta nuestra realidad sociolingüística, parece que la fórmula más adecuada de transmisión es la de la compartimentación. Dicho principio propugna que el miembro euskaldún utilice el euskera con sus hijos e hijas y que el miembro que no sabe euskera utilice su lengua.

EUSKARAREN SUSTATZAILE BATZORDEA

Page 3: EUSKARAZ BIZI - txingudikastola

astElEHENa ASTEARTEA astEazKENa ostEguNa OSTIRAlA laruNbata igaNdEa

1 2 3

4 5 66 7 8 9 10

11 12 713 14 15 16 17

18 19 820 21 22 23 24

25 26 27 928 29 30

Jai egunailbetea ilbehera ilberria ilgora

2017-2018

Egun erdiaIrakasleen lan eguna

Iraila

Kontsumo elektrikoa murriztu (garbigailuak bete eta ur hotzarekin erabili, gela batetik irtetean argiak eta gailuak itzali, stand by moduan ez utzi, sakeleko telefonoaren, tabletaren, ordenagailuaren… kargadorea ez utzi gau osoan entxufatuta, wifia gauez itzali…).Reducid el consumo eléctrico (llenad las lavadora y el lavavajillas y usadlos con agua fría, al salir de una estancia apagad la luz y los aparatos eléctricos, no dejadlos en stand by, no dejéis el teléfono, la tablet, el ordenador… cargando toda la noche, apagad el wifi a la noche…).

EMAN SEME-ALABEI EUSKARA ERABILTZEKO AUKERAK IKASTOLATIK KANPO.auNQuENosEPasEusKaraPuEdEsaYudarlEENsuaPrENdizaJE.

Apúntale a actividades extraescolares en euskara. Eskolaz kanpoko jarduerak Euskaraz.

Page 4: EUSKARAZ BIZI - txingudikastola

astElEHENa ASTEARTEA astEazKENa ostEguNa OSTIRAlA laruNbata igaNdEa

1

2 3 4 65 6 7 8

9 10 11 712 13 14 15

16 17 18 819 20 21 22

23/30 24/31 25 26 27 928 29

Jai egunailbetea ilbehera ilberria ilgora

2017-2018

Egun erdiaIrakasleen lan eguna

Urria

Argi naturala nahikoa bada, argi artifiziala itzali.Si hay suficiente luz natural, apagad la luz artificial.

LAGUNDU SEME-ALABEI EUSKARA IKASTEN. aYudadlEsaaPrENdErEusKara.

Procura que vean la tele y los videos en euskara. Escuchen música en euskara. Utilicen los programas y juegos de ordenador en euskara.

Page 5: EUSKARAZ BIZI - txingudikastola

astElEHENa ASTEARTEA astEazKENa ostEguNa OSTIRAlA laruNbata igaNdEa

1 2 3 64 5

6 7 8 9 710 11 12

13 14 15 16 17 818 19

20 21 22 23 24 25 926

27 28 29 30

Jai egunailbetea ilbehera ilberria ilgora

2017-2018

Egun erdiaIrakasleen lan eguna

Azaroa

Kontsumo baxuko bonbilak instalatu (fluoreszenteak, LEd…) eta elektrotresna berriak erostean eraginkortasun energetiko handikoak erosi. Instalad bombillas de bajo consumo (fluorescentes, LEd…) y cuando compréis electrodomésticos nuevos, comprad de eficiencia energética alta.

EUSKARA EZ DA BAKARRIK IKASTOLAKO HIZKUNTZA.Animadles a que hablen en euskara con todas las personas que conozcan

esa lengua (familiares, amistades, vecinos).

EmaKumEENiNdarKEriarENaurKaKoEguNa

Page 6: EUSKARAZ BIZI - txingudikastola

astElEHENa ASTEARTEA astEazKENa ostEguNa OSTIRAlA laruNbata igaNdEa

1 2 63

4 5 6 7 8 9 710

11 12 13 14 15 16 17

818 19 20 21 22 23 24

25 926 27 28 29 30 31

Jai egunailbetea ilbehera ilberria ilgora

2017-2018

Egun erdiaIrakasleen lan eguna

Abendua

Kalefakzioa piztuta dagoen bitartean, leihoak eta ateak itxita mantendu eta termostatoa 20-21oCtan izan.Mientras esté la calefacción encendida, cerrad puertas y ventanas y mantened el termostato en 20-21oC.

EUSKARAZKO PRODUKTUAK KONTSUMITU ETA OROITU JOSTAILUEK EZ DUTELA GENERO MARKARIK.

olENtzEro,losrEYEsmagos,PaPaNoEltambiENsabENEusKara. Procura que les regalen libros, videojuegos, películas, música en euskara,

y recuerda que los juguetes no tienen marca de género.

EusKararENNazioartEKoEguNa

Page 7: EUSKARAZ BIZI - txingudikastola

astElEHENa ASTEARTEA astEazKENa ostEguNa OSTIRAlA laruNbata igaNdEa

1 62 3 4 5 6 7

78 9 10 11 12 13 14

15 16 817 18 19 20 21

22 23 924 25 26 27 28

29 30 631

Jai egunailbetea ilbehera ilberria ilgora

2017-2018

Egun erdiaIrakasleen lan eguna

Urtarrila 2017-2018

Hiritik mugitzean, oinez, bizikletaz edo garraio publikoz egin.Para moveros por la ciudad, hacedlo andando, en bicicleta o en transporte público.

JAKIN EZAZU HIZKUNTZAREKIKO JARRERAK TRANSMITITU EGITEN DIRELA. laaCtitudHaCialalENguasEtraNsmitE.

Euskara egiten badiot, kalean, aisialdian, dendetan, etxean,... euskara normaltasunez erabiltzen den hizkuntza dela transmititzen diot eta praktikatzeko aukera eskaintzen diot.

Page 8: EUSKARAZ BIZI - txingudikastola

astElEHENa ASTEARTEA astEazKENa ostEguNa OSTIRAlA laruNbata igaNdEa

1 2 3 4

5 6 77 8 9 10 11

12 13 14 815 16 17 18

19 20 21 22 923 24 25

26 27 28

Jai egunailbetea ilbehera ilberria ilgora

2017-2018

Egun erdiaIrakasleen lan eguna

Otsaila 2017-2018

Zuen seme-alabek eskolako autobusean etorri eta itzultzeko aukera badute, saihestu auto pribatuaren erabilera.Si vuestras hijas y vuestros hijos tienen la posibilidad de utilizar el autobús escolar, evitad el uso del vehículo particular.

FAMILIAN DAKITEN GUZTIEKIN EUSKARAZ.Procura que entre los hermanos y hermanas hablen siempre en euskara.

tXIKIAK HAndIEKIn; HAndIAK tXIKIEKIn LAnEAn IKASIZ ELKARREKIn

Page 9: EUSKARAZ BIZI - txingudikastola

astElEHENa ASTEARTEA astEazKENa ostEguNa OSTIRAlA laruNbata igaNdEa

1 62 3 4

5 6 7 8 79 10 11

12 13 14 15 16 817 18

19 20 21 22 23 924 25

26 27 28 29 30 631

Jai egunailbetea ilbehera ilberria ilgora

2017-2018

Egun erdiaIrakasleen lan eguna

Martxoa 2017-2018

Kotxea erabiltzean, partekatzen saiatu.Cuando uséis el coche, intentad compartirlo.

ANIMADLE A QUE HABLE EN EUSKARA CON LOS QUE CONOZCAN ESA LENGUA. EUSKALDUNEKIN BETI EUSKARAZ.

dakitenguztiekin(nagusizeinhaur)euskaraegitenbaduttransmititzendiot,Euskaraezdelaikastolako hizkuntza ezta bakarrik txikiena ere.

EmaKumEarENNazioartEKoEguNa

KIROLAK EZ dU IZAn BEHAR GEnERO MARKARIK

Page 10: EUSKARAZ BIZI - txingudikastola

astElEHENa ASTEARTEA astEazKENa ostEguNa OSTIRAlA laruNbata igaNdEa

1

2 3 4 5 6 7 78

9 10 11 12 13 14 15

816 17 618 19 20 21 922

23/630 24 25 26 27 28 29

Jai egunailbetea ilbehera ilberria ilgora

2017-2018

Egun erdiaIrakasleen lan eguna

Apirila 2017-2018

Kotxe berria erosi behar baduzue, saiatu elektrikoa edo hibridoa erosten eta bestela, kontsumo txikikoa erosi.Si tenéis que comprar un coche nuevo, intentad comprarlo eléctrico o híbrido y sino, comprad uno de bajo consumo.

AHALEGINAK POSITIBOKI BALORATU.Valora positivamente el esfuerzo que está realizando para aprender el euskara.

Page 11: EUSKARAZ BIZI - txingudikastola

astElEHENa ASTEARTEA astEazKENa ostEguNa OSTIRAlA laruNbata igaNdEa

1 2 3 4 5 6

7 78 9 10 11 12 13

14 815 16 17 18 19 20

21 922 23 24 25 26 27

28 629 30 31

Jai egunailbetea ilbehera ilberria ilgora

2017-2018

Egun erdiaIrakasleen lan eguna

Maiatza 2017-2018

Bainatu beharrean, dutxatu.Sustituid el baño por la ducha.

EUSKARAZ EZ BADAKIGU ERE, EUSKARA IKASTEAREN ALDE GAUDELA ERAKUTSI SEME-ALABEI.

Aunque no sepáis euskara, mostradles a los hijos e hijas que estáis a favor de que lo aprendan y lo utilicen.

lgtbfobiarENaurKaKoNazioartEKoEguNa

JOLAStUZ IKASI ELKARREKIn

Page 12: EUSKARAZ BIZI - txingudikastola

astElEHENa ASTEARTEA astEazKENa ostEguNa OSTIRAlA laruNbata igaNdEa

1 2 3

4 5 76 7 8 9 10

11 12 813 14 15 16 17

18 19 920 21 22 23 24

25 26 27 628 29 30

Jai egunailbetea ilbehera ilberria ilgora

2017-2018

Egun erdiaIrakasleen lan eguna

Ekaina 2017-2018

Elikagai freskoak erosi, izoztuak baino hamar bider energia gutxiago kontsumitzen baitute. Auzoetako dendetara joan eta ontziratu gabeko produktuak aukeratu, hondakinak murrizteko.Comprad alimentos frescos, los congelados consumen diez veces más energía. Id a las tiendas del barrio y comprad productos sin envasar para reducir la producción de residuos.

UDAN EUTSI EUSKARARI!¡Mantened el euskara aprendido a lo largo del curso!

Ofrecedle oportunidades para que pueda seguir practicando el euskara (apuntadle a SOlAS JOlAS, colonias en euskara, actividades extraescolares en euskara,..)

Page 13: EUSKARAZ BIZI - txingudikastola

astElEHENa ASTEARTEA astEazKENa ostEguNa OSTIRAlA laruNbata igaNdEa

1

2 3 4 5 76 7 8

9 10 11 12 813 14 15

16 17 18 919 20 21 22

23/30 24/31 25 26 627 28 29

Jai egunailbetea ilbehera ilberria ilgora

2017-2018

Egun erdiaIrakasleen lan eguna

Uztaila 2017-2018

Behin eta berriro kargatzen diren pilak erabili.Utilizad pilas recargables.

EUSKARAZ EZ BADAKIZUE, AHALEGINDU IKASTEN. ABERASTU EGINGO ZARETE. SEME-ALABENGANA HURBILTZEKO MODUA ERE IZAN DAITEKE.

Yrecordadquenuncaestardeparaaprendereuskara.Eniruntenéisvariasopcionesparaestudiar euskara. Seguro que tienen el horario y las condiciones que más os interesan.

Page 14: EUSKARAZ BIZI - txingudikastola

astElEHENa ASTEARTEA astEazKENa ostEguNa OSTIRAlA laruNbata igaNdEa

1 2 3 74 5

6 7 8 9 10 811 12

13 14 15 16 17 918 19

20 21 22 23 24 25 626

27 28 29 30 31

Jai egunailbetea ilbehera ilberria ilgora

2017-2018

Egun erdiaIrakasleen lan eguna

Abuztua 2017-2018

Produktuak erosi aurretik, dituzuenak berrerabili hondakin gutxiago sortzeko eta sortzen ditugun hondakinak, dagozkien ontzietan utzi birziklatu ahal izateko. Antes de comprar productos nuevos, reutilizad los que ya tenéis para producir menos residuos y los residuos que produzcáis depositadlos en los contenedores correspondientes para que se puedan reciclar.

EUSKARAZ IKASI, IRAKURRI, IDATZI, JOLASTU, EUSKARAZ HITZ EGIN, MILAKA ATSEGIN!

Page 15: EUSKARAZ BIZI - txingudikastola

Jaitzubiaauzoa,z/g·PostaKutxa351·20300IRUN (Gipuzkoa)

LHI Tel.: 943 66 70 55 · Faxa: 943 61 91 85 · e-mail: [email protected] Tel.: 943 66 70 50 · Faxa: 943 66 78 80 · e-mail: [email protected]

Eskerrik beroenak egutegia egiteko erabili diren hainbat ideia eta ekoizpen idatziren jabeei:

Buruntzaldeko Euskara Zerbitzua, Nafarroako Udalen Euskara Zerbitzua, Ikastolako Ingurumen Batzordea, Euskara Batzordea

Klima aldaketari aurre egiten

Erregai fosilen neurri gabeko errekuntzak berotegi efektua areagotzean ari da eta horrek klima aldaketa eragiten ari da. Orain arte bezala jarraituz gero, 2050. urtean lurrazalaren tenperatura 1,0 eta 3,5 °C arteko igoko da. Egoera

kezkagarri horren aurrean, erakunde publikoek egin behar duten lana ezinbestekoa da, baina gu guztion inplikaziorik gabe ezinezkoa izango da lurraren beroketa gelditzea. Egutegi honetan klima aldaketari aurre egiteko guztiok

kontuan hartu beharko genituzkeen hainbat aholku aurkituko duzue.La quema incontrolada de combustibles fósiles está acentuando el efecto invernadero y ello está provocando un cambio

climático.Deseguircomohastaahora,enelaño2050latemperaturadelasuperficieterrestresubiráentre1,0y3,5ºC.Anteesta preocupante situación, el trabajo que deben realizar los organismos públicos es imprescindible, pero sin la implicación

de cada una y cada uno de nosotras y nosotros será imposible frenar el calentamiento de la Tierra. En este calendario encontraréis una serie de consejos que todas y todos deberíamos tener en cuenta para hacerle frente al cambio climático.

AGENDA 21EKO BATZORDEA