iritzi artikulua DEMOKRAZIA FEMINISTA HELBURUerreportaiaaADISKIDETASUNA ETA ELKAR LAGUNTZAelkarrizketaGARAZI ETXABURU AULESTIA, DANTZARIAagenda

EugAZ

11eraso, 12 erantzun

FEMINISTOKPREST!!!

ONDARROAKO UDALAREN BERDINTASUN ARLOKO ALDIZKARIA

5 . z k • 2 0 1 6 k o a p i r i l a

Ondarroan, 2006-10-01

ETXELILAEmakumeen TopalekuaArtibai, 3 •94 613 40 08etxelila@ondarroakoudala.net

Jendaurreko ordutegia:martitzenetik barikura, 16:30-20:30

Ondarroako UdalarenBerdintasun Sailak argita-ratua. Testuen erabilerabaimentzen dugu, bainaiturria aipatu beharkoduzu.Lege Gordailua:BI-1111-2014Erredakzioa:Graziana Xarra, AgurneBikandi Aizpurua, Maravi-llas Lanberto, Julene Az-peitia, Rosa Baltar Cabo,Katalina de Erauso, Poli-xene Trabudua, Idoia Zen-gotitabengoa Laka.Koordinazioa:Udal Berdintasun SailaMaketazioa:11barri/ Nekane Akarregi

DemokraziaFeministaHelburu

Sistema politiko, ekono-miko eta sozial guztiekartikulatzen dute exis-tentzia soziala berdin-tasunak eta diferen-tziak eraikiz edo deu-

seztatuz: Zer nolako diferentziekezaugarrituko dute Euskal EstatuFeminista? Galdera horrekin hasinuen Txalapartak argitaratu berriduen Independentzia Helburu li-buruko atala. Argi dagoena da,Europako testuinguruan, erakun-detutako botere-egiturarik izanezean, diferentzia politikoak ezindirela eraginkorki objektibatu etabirsortu, eta, ezta ere horren bar-nean dauden klase-egiturak (uga-zaba-langileria, emakume-gizon),alegia, gizarte-estratifikazio bere-zituak. Identitate eta klase politikoberriak sortu eta zaharrak eradesberdinetan birsortzeko ahal-men politikoa duten egiturak diraeuskal demokrazia feministarenzutabe.

Gure gizarte patriarkala eta de-mokratikoa egituratzen duten oi-narrizko diferentziak klasediferentziak dira, kapital edo bo-tere desberdintasunaren arabe-rakoak. Emakume eta gizonenarteko diferentzia botere diferen-tzia da, diferentzia politikoa;“sexua” kategoria politikoa da,

“arraza” bezala, eta, horrexegatik,sistema hauetan emakumea ezda soilik diferentea, esplotatua erebada. Hortaz, klase arteko esplo-tazio bezala ulertzen dugu gizon-emakumeen arteko diferentzia,Wittigen pentsamenduari jarraituz(1992). Gure gizartea, sistema etapentsamendua heterosexualakdirela esaten dugunean, esannahi dugu mundua “sexu” marka-ren bidez ulertzen eta zatitzen du-gula, “arrazarekin” egiten zen/denmoduan, “sexua” kategoria politi-koa izaki (ez zientifikoa), “arraza”bezalaxe: eraikitako kategoriakdira esplotazioa (diferentzia) legi-timoki, hots, normalki, gauza-tzeko, markarik gabekoek(unibertsalak direnak: zuriak, gizo-nak) markatuak (beltzak, emaku-meak) menderatzeko.

Ezagutzen dugun demokraziapatriarkala denez, argi dago esta-tugintza feminista batek errotikoeraldaketa ekarriko duela, halagure praktika demokratikoetannola demokrazia pentsatzekoeran. Feminismoaren lana da“sexu diferentzia” klase esplota-zioa dela argitzea. Diferentziarenlogikaren bitartez, espazioareneraikuntza diferentearen eta kasuhonetan sexualizatuaren (raziali-zatuaren) bidez, esplotaziora iris-

Jule Goikoetxea idazlea eta EHUko ikertzailea

OndarroakoUdalaETXElIlA

Emakumin Topaleku

IriT

zi A

RT

iku

lua8

ten gara. Diferentziak 'bestea'sortzeko erabiltzen da. Eremupribatua “bestearen” eremuada, diferentearena, unibertsalaez denarena, gizaki ez dire-nena. Horregatik, leku gehiene-tan, legezkoa da oraindik eregizonek beren emazteak bor-txatzea. Orain dela gutxi arte, ezzegoen emakumeen (edo bel-tzen) kontrako biolentziari bu-ruzko legerik, emakumea (edobeltza) eremu pribatuko izakiadelako, eta eremu pribatuan ezdagoelako legerik, eta beraz,ezta eskubiderik ere. Hor, eskla-boak daude soilik. Familiareneremua eremu pribatua da eta,esklabotzarekin gertatu bezala,merkatu logikak ez dira aplika-tzen, espazio pribatuko lanadohainik egiten da eta bertakoprodukzioa ez da ordaintzen, ezdagoelako enplegurik (subjeto-rik = humanorik), esklabotzabaizik (objektuak = animaliak).Horregatik esaten du Patema-nek (1995), egiatan, kontratu se-xualak sostengatzen duelakontratu soziala. Azken horrekdio gizona, gizon oro, ema-kume baten jabe dela (Aristote-les-Rousseau, Darwin-Lacan),esklabo edo zerbitzari batenjabe alegia. Emakumea objektupribatu bat da: gizon batena,

“emaztea” esaten dioguna; etaemakume pribatu izateari utzinahi badio, emakume publikobilakatzen da, gizon guztienajabetza, puta, alegia. Baina ezindu inoiz gizonena izateari utzi,gizonaren zati bat baita (saihe-tsa, zehazki). Horregatik, guregizartean, gizonen arazoakarazo sozialak dira, guztionak,baina emakumeen arazoakemakumeenak baino ez dira.

Gizonezkoek gobernatzendute ez dirudunak direlakoSmith, Burke, Marx, Engels, etaabarrek uste zuten bezala, etaezta jakintsuak direlako ere, Pla-ton, Aristoteles, Santo Tomas,Descartes, Kant, Freud, Rawls,Habermas eta egungo heziketasistema eta hedabideek uler-tzera eman nahi izan duten be-zala. Gizonek gobernatzen dutesoil-soilik zakila daukatelako.

Horregatik, gure demokraziapatriarkaletan emakumeek egi-ten duten oro, definizioz, presti-gio ezaren ekoizpena da(horregatik emakumeek musu-truk sukaldatu, garbitu, zaintzendute, gizonek guzti hori soldata-peko egiten duten bitartean).Gizonik gabe, esklaborik ez (eu-nukorik= eme-kumerik ez), uga-

zabarik gabe langilerik ez, zuri-rik gabe beltzik ez. Gizon-ema-kumeen arteko diferentziadefendatzen dutenak ugazaba-langileria diferentzia defenda-tzen dutenen parekoak dira.Eta, ugazaben eta langileen ar-teko erlazioari ez zaio diferen-tzia deitzen, esplotazioa baizik.

Demokratizazioak, ondorioz,kapital kulturala, ekonomikoaeta sinbolikoa (prestigioa) ber-dintzen dituen heinean, klasearteko desberdintasunak deu-sezta ditzake, zeren eta kapita-len arteko desberdintasunageroz eta handiagoa denean,hainbat eta sendoagoa patriar-katua eta kapitalismoa. Horre-gatik, XXI. mendean, demokra-zia feminista baino ezin du izan.

informazio +- Sare sozialetan jarrai

dezakezu (twitter eta facebookkontuak ditu)

- Berriako, Diagonal periodikokoeta EITBko kolaboratzaile da.- Bere liburuen artean, azkena:Independentzia helburu. Txalaparta. Andoni Olariaga,

Imanol Galfarsoro, Unai Apaolazaeta Jule Goikoetxea dira egileak.

Mari Luz Esteban ikertzailea eta EHUko irakaslea

Emakumeok sozializa-zio prozesuaren bitar-tez eskuraturikokontzientzia sozialakerromantizismoareninguruan hausnar-

tzera, adiskidetasun eta erlazioafektibo-sexualak berdintzekoahaleginak egitera eramangaitu eta elkar laguntza sareedo taldeak sortu eta manten-tzera, pertsonak elkarrekin biziala ez. Sare hauek elkartasu-nean eta elkarrekikotasuneaneratzen dira. Maitasun ereduhegemonikoak, ez soilik bikoteerlaziotan, baita familian etaahaidetasunean duen eragina-ren inguruko gogoeta egiteramurgilduko gaitu autore honek.

Euskal jendartearentzat fa-milia eremua oso garrantzitsuada, baina azken urteetan adis-kide edo pertsona ezagunensareak garrantzi handia hartudute. Familiak ez dira beti taldeberdinak, kooperazio eta elkar-tasun sareak dira baina baita,menpekotasun eta kontrole-koak. Emakumeek familia bar-nean izandako esperientziak,ugariak eta askotarikoak dira.Azken hamarkadetan sorturikomaitasun ideiek eta sentimendufamiliarrek, emakumea senti-menduen arduradun izateraeraman du, non menpekotasunegoeretara atxikitzen den.Honek, familia barneko generodesberdintasunen aurrean gau-dela erakusten digu.

Ahaidetasun erlazioetanpertsonen artean elementu osoezberdinak (lurra, etxea, janaria,memoria, baloreak,gorputz sus-tantziak…) elkarbanatzeen diraeta kideek elkarrekin jardutendute, nahiz eta batzuetan bakoi-tzak duen jarrera aldatu egitenden. Ahaidetasuna elkarrekiko-tasun menpekotasunetik eta el-karbanatzetik sortzen da eta ezjaiotzatik, odol edo genetikatik.

Emakumeen eguneroko bi-zitzaren antolaketa eta euskarriafektibo eta egiturazkoak osodesberdinak dira, baina adis-kide edo lagun sareen garran-tzia azpimarratzekoa da, nonerlazio iraunkorrak mantentzendituzten, elkarbizitzeko moduak

Gai honen inguruan, martxoaren 19an, hitz etaikasteko parada izan genuen Mari Luz Estebane-kin. Emakumeon arteko gogoeta egin genuen,adiskidetasunaz, eta batez ere gutariko askok di-tugun laguntza sareez edo komunitateez.

ErrEPOrTAiA

Adiskidetasunaeta elkar laguntza*«Elkar laguntza sareak, egunerokotasunean, elkar babesa,babes ekonomikoa, materiala, psikologikoa eta morala,jarduera soziala eta politikoa, edota zaintza lanak,…

partekatzen dituzten taldeak dira, non elkarrekikotasuna eta elkartasuna praktikatzen diren».

*

edo estiloak kontutan hartugabe. Erlazio hauen iraupena,bizitako intentsitatea edota el-karbanatzen dena oso anitzaeta ezberdina izan daiteke; la-guntza psikologikoa, moral edomateriala, babesa, zaintza, inti-mitatea, memoria, erantzuki-zuna, aktibismo politikoa edosoziala …

Adiskideen arteko maita-suna eta bikote harremanenmaitasuna banatzen dituenmarra argia eta zehatza da, nonadiskidetasuna euskarri afekti-borako eremua den. Bainabaita, alor kognitiborako, mate-rial eta moralerako, edota pla-nak, erabakiak hartzeko etanorbere bizitza irudikatzeko ere.Emakume askorentzat adiskide-tasuna maitasun harremanakadministratzeko puntu garran-tzitsu bat da, horrela erromanti-zismoaren eraginak egiaztatzen

baitituzte. Bikote harremanak di-tuzten neska gazteek, harremanhauek lagun sarearekin batera-garri izaten ahalegintzen dira,beraien ekintza propioen edozaletasunen gozamenerakoaprobetxatuz. Hala ere, familiaeta jendartearen presioarenmenpe daude. Emakumehauek, presio honi aurre eginez,adiskidetasun saretan irautenahalegintzen dira eta iraupenluzerako, gehienetan bizitzaosorako diren, lagun sareak sor-tzen dituzte, non ekintza, edukieta gai ezberdinak elkarbana-tzeen dituzten.

Elkarlaguntza sareak edokomunitateak, hitzak berak esanbezala, elkar egiteko eta ele-mentu ezberdinak elkar bana-tzean datza; elkar babesean,laguntza ekonomikoan, mate-rialean, psikologikoan eta mora-lean, egunerokotasuneko

jardueretan, osasunari atxikita-riko zaintzan edo heziketan,ekintza politiko eta sozialetan ,…Elkarlaguntza sinbolikoa edopraktikoa pertsonen edo sareaosatzen dutenen eguneroko be-harrizan komunetara igarotzenda, non norbanakoaren biziproiektuak garatzeko eman-dako euskarri eta babesean.

Zaintza, elkartasun eta elka-rrekikotasunaren inguruko ekin-tza zehatzak norbanakoarenedo kolektiboaren bidez azter-tzea eta horretarako erabilitakometafora, sinbologia eta terminozehatzen erabilera plazaratzeabeharrezkoa da. Honek guztiakmaitasun erromantikoaren ide-ologiak eta pentsamendu hete-roarauak adiskidetasunean etaelkarlaguntza sareetan dueneragina hausnartzera eramatengaitu.

ER

RE

PO

RT

AIA

8

ALICIA EN UNMUNDO REALIsabel Franc eta Susanna Martín Nomadas editoriala. 144 orrialde

Alizia hau ez daherrialde miresgarrianbizi. Emakume asko-rentzat, zoritxarrez,erreala eta arrunta denegoera bizi du prota-gonistak: bularrekominbizia. Hala ere,bere izaera borrokalari,geldiezin eta baikorrariesker egoerari bueltaematea lortu du. Ezerkere ez dio umoreaostu: ez gaitzak, ez tra-tamendu bortitzek, ezeta bularra kendu be-harrak ere. Komiki ho-netako protagonistakbere abentura konta-tuko digu eta argi duzein den funtsezkoabiapuntua: minbizia-ren osteko bizitza se-kula ez da berdina,baina… ez dio axola.

ARRAKALA, ZIRRIKITUBAT HAITZEANDokumentalaTopatu gazte proiektu komunikatiboa etaBilgune Feminista elkarlanean

Zer da heteroa-raua? Nola egituratzenda bizi garen jendar-tean? Nola eragitendigu gure bizitzetan etaharremanetan? Nor-maltzat saldu digutenhaitz zurrun horrenerraietan ez gara gus-tura sentitzen, eta gal-dera horiei nolabaitekoerantzuna bilatu nahian,Arrakala proiektua mar-txan. Haitzaren arraka-lak azaleratzea duguhelburu, eta horretarakoheteroarauaren ingu-ruko gaiak jorratu nahiditugu, hala nola, fami-lia zein elkarbizitza ego-era ezberdinak, desiraaukerak, identitateaketa sexu/genero siste-mak guzti honetan dueneragina. Aldi berean,mugimendu feministakzein LGTBQ mugimen-duak haitza arrakala-tzeko bidean egindakoekarpenak ere ezagutunahi ditugu.

MUJERES BAJO SOSPECHARaquel OsborneFundamentos edit. 420 orrialde.

Frankismo garaikosexualitate disidenteeiburuzko ikerketa batda, azpimarra jartzenduena emakumeenarteko harremanetan,genero ikuspegitik.Ikertzea zaila izanbada ere, bi ardatz na-gusi izan ditu: alde ba-tetik, analizatzen dufrankismo garaikoemakumeen bizitzaeta euren arteko mai-tasun diskurtsoa; etabestetik, zer meka-nismo zeuden ordukogaraian sexualitateasozialki kontrolatzeko.Izan ere, sexualitate eznormatiboak aztertukobaditugu beren tes-tuinguruaren baitankokatu behar ditugu,alegia, kontuan izaniknola moldatu diren,nola zapaldu eta nolaeraiki diren.

FORTUNASDEL FEMINISMONancy FraserTraficantes de Sueños.279 orrialde.

Liburu berri hone-tan, mugimendu femi-nistak 1970 hamarka-daz geroztik izandakobilakaeraz diharduNancy Fraserrek. Bereustez, pentsamendueta ekintza feministakfase berri baten au-rrean daude, fase ber-dintzailea eta erradi-kala, eta indar handiazsartuko dira politika etapraktika neoliberalenaurkako egungo bo-rroka zikloetan.

Liburu hauek eta gehiago, Etxelilako Liburutegianaurki ditzakezue eskuragai! Txomin Agirre UdalLiburutegiarekin batera gaude sarean, katalogo orokorrean: http://www.katalogoak.euskadi.net/cgi-bin_q81a/abnetclop/O9262/IDbeb4af14?ACC=101

ETXELILAn

liburutegi feminista8

ELkArriZkETA

Zure aurkezpen txiki bat.Ondarroan jaio nintzen 1993an. 3 urte nituela amakballeteko klaseetara apuntatu ninduen eta dantzamunduan jarraitu dut gaur egun arte.Lehenengo pausuak Maitane Uriberekin izan zirenOndarroa, gero, 15 urterekin, Gasteizko Jose Uru-ñuela kontserbatorioan dantza ikasketak jarraitu ni-tuen hiru urtez, ohiko ikasketekin batera. 2012anDantzaz konpainian hasi nintzen beste hiru urtezdantza garaikidean murgilduz lehenengo aldiz etamomentuan Baltic Dance Theatre Poloniako konpai-nian ari naiz lanean.

Nondik datorkizu artista grina? Hasten da zaleta-sun bezala eta lanbide bilakatzen da? Zuretzatzer da lana ala zaletasuna?Hasiera baten hobby bezala hasi zen baina urteakaurrera joan ahala konturatu naiz nire bokazioa haudela. Ondarroan urte asko eman ondoren MaitaneUribe irakasleak Gasteizera joateko posibilitatea pro-posatu zidan eta nik bi aldiz pentsatu gabe erabakiahartu nuen.

Txikitatik dantzan murgildua, bere pasiora bideratutako bizitzaeraikitzeko ausardiaz betetakoabenturan dabil ondarrutarra

GaraziEtxaburuAulestia • DANTZARIA

Momentu hartan argi neukandantzari izan nahi nuela. Ez zenerraza izan baina hiru urte etagero Dantzaz Konpainian profe-sionalki dantzatzen hasi nintzen,eta zaletasuna zena lana izaterapasatu zen.

Zer suposatu du zure bizitzandantzara dedikatzearen era-bakiak? Zein momentutaneman zen? Ondarrutik/EuskalHerritik irtetzea beharrezkoaikusi duzu?15 urte nituela erabaki nuendantzari izatea eta momentuhartatik gauza asko bizi izanditut, normalean nire adinekobatek bizi izaten ez dituenak. He-rritik kanpo bizi izan beharra, fa-miliatik urrun, lagunak... Bainadantzak eman dizkidan gauzaon guztiekin konpentsatzen daguzti hau. Familiaren eta inguru-koen laguntza handia izan dut,batez ere gurasoena, 3 urterekinBalletean apuntatu nindutenenik

eta orain arte, eta hori oso ga-rrantzitsua izan da niretzat. Dantzaz konpainian amaitu on-doren Euskal Herritik irtetzea izanzen hurrengo pausua, EuskalHerrian eta Espainia mailan ezbaitago aukera handirik zoritxa-rrez.

Oztopoak/zailtasunak aurkitudituzu bidean zehar? Bainagauza ederrak ere bai, ezta?Zer da gehien erakartzen zai-tuena?Hasieran zaila izan zen lanaaurkitzea, konpainia bakoitzaperfil ezberdin baten bila baita-bil. Audizio asko eta gero, kos-tata, azkenean Polonianbaiezkoa jaso nuen.Bidean aurkitu ditudan gauzaaskoren artean, ezagutu dudanjendea izan da hoberena, Eu-ropa eta Europaz kanpoko dan-tzari asko ezagutu ditut etahizkuntza ezberdinak entzun etalantzeko aukera izan dut. Gehien

erakartzen nauena dibertsitateada, estilo ezberdinak, mugi-mendu ezberdinak, besteen-gandik ikasteko aukeraetengabea...

Esango zenuke dantza gehien-bat emakumezkoen lanbideadela? Nolakoa da gizonen par-taidetza? Beste arlo batzuetan,sukaldaritzan edo arropen di-seinuan esate baterako, badi-rudi historikoki emakumeeidagozkien esparruak izan di-rela eta beraien partaidetzamasiboa izan dela; baina aldiz,ospea eta bururatzen zaizki-gun izen handiak gizonezkoeidagozkie: Argiñano, Armani…Eta dantzan?Dantza munduan adinaren kon-tua da arazoetako bat. Mutilenkasuan zer esanak asko ukitzenduela uste dut, adin batera hel-tzen direnean dantzatzeari uztendiote. Ezagutu ditudan mutildantzari gehienak beranduago

hasi izan dira dantzatzen, bene-tan dantza gustuko dutela kon-turatu direnean. Besteek zeresango duten pentsatu gabe.Konpainia gehienetan mutil zeinneska kopuru berdina dute,noski audizioetan beti izaten daneska gehiago eta horregatikguretzako zailagoa da lana lor-tzea, oraindik ere mutilak askozere gutxiago direlako.

Eta egungo dantzaren arloaesango zenuke arlo za-bala, anitza eta trans-gresorea dela, alajendarteko es-kema eta ezber-dintasunak ereisla dutehonetan?Dibertsi-tate fun-t z i o na l adute pertso-nentzat kasu…Dantza garaikidea eten-

gabe aldatzen doa eta geroz za-balagoa dela uste dut,guzti honetan influen-tzia handia du ingu-ruan gertatzen haridenak, politika, ingu-rumena, pentsaeraezberdinak... Bainaguzti honen barruanmilaka dantza motaezberdin ditugu, ba-tzuk ikuslearentzakoikusteko eta uler-tzeko errazagoaketa beste batzukabstraktuak.

Agian ez jakin-tasunaga t i k ,dantza gauregun jendartean(eta instituziopublikoetatik)nahikoa balo-ratu gabea denlanbidea dela sa-

latu ohi da.

Zer deritzozu?Zoritxarrez dantza ez da arterikbaloratuena, antzokiak ez dirabetetzen eta laguntza ekono-miko gutxi jasotzen dugu.

Zer gomendatzen diezu, ikuslebezala zuen lanak ikustera da-tozen horiei? Zer da beharrez-koa dantzaz gozatzeko?Ez da ezer behar dantzaz goza-tzeko. Ez da ezer ulertu behar.Jendeak askotan galdetzen dukoreografiaren helburua edogaia zein den, baina egia esanez da beharrezkoa ezer jakitea.Dantzariok nahi duguna da ikus-leak gozatzea, eta azken fineangure lanaren azken urratsa horida, eszenatoki gainean aurretikegindako lan guztia bistaratzea.

Zer esango zenioke ibilbidea-ren hasieran aurki daitekeenhorri?Aurrera jarraitzeko benetan gus-tuko badu.

ELk

Ar

riZ

kE

TA

8

Azken urteotan, bo-rroka eta aliantzafeministei esker, in-darkeria matxistakagenda politiko he-gemonikoetan pre-

sentzia edukitzea lortu dugu,baina era berean, indarkeria ma-txistaren ulerpen murritza emanda: etxeko eremura, erlazio hete-ronormatibo estandarretara etabere muturreko espresio direnerailketetara murriztuz. Arazoarendimentsioa ezkutatzea indarkeriamatxistaren kontzeptualizazioezegokiaren ondorio da. Gu garaegunerokoan pairatzen ditugunindarkeria mota anizkoitzak iden-tifikatu eta ulertu ahal izatekomarkoa eskaintzeko gaitasunadaukagunak eta hau birplanta-tzeko beharra dago.

Biolentzian hezten duten jen-darteetan bizi gara. Ardatz des-berdinen bitartez instituzionali-zatzen da biolentzia. JaiotzezEmakume diagnostikatutakooibeldurrean hezten gaituzte.

Gainera, indarkeria matxistakolonialismoa edo arrazakeria,lesbofobia, transfobia edota kapi-talismoa bezalako bortizkeriarenbeste ardatzekin elkar gurutza-tzen da. Disidenteak diren gorpu-tzak, gorputz transexual edolesbianek adibidez, gorputz razia-lizatuek edota dibertsitate funtzio-nala dutenek indarkeria gainera-tuak jasaten dituzte.

Horregatik, indarkeria ma-txista, indarkeria desberdinez ko-rapilatutako sareez egituratutakojendartea dela diogu, eta mugi-mendu feministatik ikusaraztekoeta aurre egiteko lanean jarrai-tuko dugu: errealitate krudelariaurre egiteko eta eraldatzeko ins-trumentu anitzak sortuz, jendartea

mobilizatuz eta astinduz, eragilesozial eta politikoak interpelatuzeta neurriak eskatuz, instituzio pu-blikoekin protokoloak landuz, in-darkeriari aurre egin dietenemakumeentzat zaintza eta asis-tentzia sareak eratuz, gune ziu-rrak eta ahalduntzeko emaku-meontzat, etab.

Bizirik nahi ditugu geure bu-ruak. Eta garbi dugu, guk geurebizitzen protagonistak izatea etaerrealitatearen eraldaketan intzi-dentzia izateko subjektu politikoakizatea erabaki dugu. Horretarako,egunero indarkeria matxistariaurre egiteko, autodefentsa femi-nista eta ahalduntzea erabilikoditugu. Ez gara indarkeriaz libratubeharreko biktima pasiboak, ze-harkatzen gaituen indarkeriareniturria zein den badakigu eta bereforma denetan aurre egitekoprest gaude.

11 Eraso, 12 Erantzun borrokAN

2016’apirila-ekaina

Eu

gA

Z

AgENDA

APIRILEAN

• 28, eguena/ 16:30/ etxelilanHITZALDIA: Etxeko hornidurak —

KontsumobideBoga-boga elkartea.

Emakumeentzako jabekuntza eskola

argazkilaritzatailerrra

Dinamizatzailea: Itziar Bastarrika Madinabeitia Iraupena: 16 ordu. 4 orduko 4 saio Egutegia: barikuetan, apirilak 29, eta maiatzak 6 eta 13Ordutegia: 17:00-21:00 Matrikula: 10 € euro

kulturAbirdefiniTZEA

munduko EmAkumeAk elkartAsunean etA elkartRukeAn

zer idazten zutenemakume australiarrek xx. mende hasieran?

Irakaslea: Isa Castillo (Skolastika) Iraupena: 8 ordu, 4 orduko 2 saioEgutegia: maiatzak 6 eta 7 (barikua eta zapatua) Ordutegia: Barikuan, 17:00-21:00, eta zapatuan, 10:00-14:00Matrikula: 5 € euro

ETXELILAn

MAIATZEAN

• hilabete osoan/ 16:30-20:30ERAKUSKETA: Itziar

Plaza (Preso politikoa etaartista). 7 Emakume enMovimiento.

• 5, eguena/ 8:30IRTEERA: Bilboko Udala

+ Marienea (Basaurikoemakumeen etxea). Baz-karia. 16:30 > DurangonErakusketa: Patrimonioaeta Historia. 36ko gerraeta bonbardaketak. Boga-boga elkartea.

• 18, eguaztena/ 17:30-19:30/ etxelilan

0-6 URTE BITARTEKO HAU-RREN GURASOEI ZUZEN-DUTAKO HITZALDIA:Sexuaniztasuna. Hezkidetzaegitasmoa.

EKAINEAN

• 1.hamabostaldian/ 16:30-20:30

ERAKUSKETA: Aldarte.Homofobia iraganekokontua da. BerdintasunSaila- Etxelila.

• 11, zapatua/ BasaurinTOPAKETA: EmakumeenJabekuntza Eskolako ikas-turte amaiera. Berdinta-sun Saila- Etxelila.

• 28, domeka/ ASKATASUN SEXUALARENNAZIOARTEKO EGUNA

IRAILEAN

• 2.hamabostaldian 16:30-20:30ERAKUSKETA: Esther

Agrasar. 7 Emakume enMovimiento.

URRIAN

• hilabete osoan/ 16:30-20:30ERAKUSKETA: “El orgullo

de la ausencia” bularrekominbizia. BerdintasunSaila- Etxelila.