ERRENAZIMENTUA ERRENAZIMENTUA ARTEANARTEAN

EGILEAK: Ander, Iker, Ramon, EGILEAK: Ander, Iker, Ramon, Asier eta UnaiAsier eta Unai

ESKEMAESKEMA

Sentiberatasun artistiko berriaSentiberatasun artistiko berria Errenazimentuko artistak Errenazimentuko artistak

Sentiberatasun artistiko berriaSentiberatasun artistiko berria

XV. mendean, humanistak artera eramanak XV. mendean, humanistak artera eramanak izan ziren Italiako iparraldeko hiri aberats izan ziren Italiako iparraldeko hiri aberats batzuetan. Arte- estilo berri bat sortu zen batzuetan. Arte- estilo berri bat sortu zen orduan: Errenazimentua. orduan: Errenazimentua.

Greziako eta Erromako mundu klasikoaren Greziako eta Erromako mundu klasikoaren arte-formen erabilera. arte-formen erabilera. Arkitektura- ordena Arkitektura- ordena klasikoak berreskuratu ziren. klasikoak berreskuratu ziren.

Gaien ugaritasuna. Gaien ugaritasuna. Gai mitologikoak, Gai mitologikoak, erlijiosoak eta profanoak lantzen ziren.erlijiosoak eta profanoak lantzen ziren.

Edertasunaren gorezpenaEdertasunaren gorezpena

Edertasuna gizon-emakumengan, baina baita Edertasuna gizon-emakumengan, baina baita naturan eta eraikinetan ere. Giza irudia naturan eta eraikinetan ere. Giza irudia edertasun idealizatuaren agerpen gorena edertasun idealizatuaren agerpen gorena zen, eta artelanen ardatza izan zen hala zen, eta artelanen ardatza izan zen hala eskulturan nola pinturan.eskulturan nola pinturan.

Perfekzio teknikoaPerfekzio teknikoa

Margolanetan perspektiba erabiltzen hasi zen.Margolanetan perspektiba erabiltzen hasi zen.

Eskulturetan, giza anatomia eta irudien oreka Eskulturetan, giza anatomia eta irudien oreka nahiz mugimenduak erabiltzen ziren nahiz mugimenduak erabiltzen ziren perfekzioa lortzeko.perfekzioa lortzeko.

Errenazimentuan bi aldi: Errenazimentuan bi aldi: Quattrocento: Quattrocento: XV. Mendean. Arte-estilo XV. Mendean. Arte-estilo

berria sortu eta garatu zen.berria sortu eta garatu zen.Cinquecento: Cinquecento: XVI. Mendean. Aldi gorena XVI. Mendean. Aldi gorena

hasi zen Erroma zuela erdigune.hasi zen Erroma zuela erdigune.

Errenazimentuko artistek lanbidea ikasi eta Errenazimentuko artistek lanbidea ikasi eta maisu baten lantegian jarduten zuten. maisu baten lantegian jarduten zuten. Intelektualak ziren akademietan biltzen Intelektualak ziren akademietan biltzen zirenak. Erdi Aroan ez bezala, ospetsuak zirenak. Erdi Aroan ez bezala, ospetsuak ziren eta jeniotzat hartzen zituzten.ziren eta jeniotzat hartzen zituzten.

Errenazimentuko artistakErrenazimentuko artistak

Mezenasen laguntzari esker, artistek soil-Mezenasen laguntzari esker, artistek soil-soilik jarduteko aukera izaten zuten, soilik jarduteko aukera izaten zuten, Mezenasek ordainsaria eman eta haien lana Mezenasek ordainsaria eman eta haien lana babesten baitzuten. Printze, noble eta babesten baitzuten. Printze, noble eta burges aberatsak ziren Mezenasak.burges aberatsak ziren Mezenasak.

Errenazimenduko artista batzuk polifazetikoak Errenazimenduko artista batzuk polifazetikoak ziren eta hainbat arte lantzen zituzten. ziren eta hainbat arte lantzen zituzten. Ezagunenetakoak Leonardo Da Vinci eta Ezagunenetakoak Leonardo Da Vinci eta Michelangelo Buonarroti. Michelangelo Buonarroti.

Michelangelo BuonarrotiMichelangelo Buonarroti

Michelangelo BuonarrotiMichelangelo Buonarroti, batez ere , batez ere MichelangeloMichelangelo izen izen soilaz ezaguna, (Caprese, soilaz ezaguna, (Caprese, ToskanaToskana, , 1475eko1475eko martxoaren 6amartxoaren 6a - - ErromaErroma, , 1564ko1564ko otsailaren 18aotsailaren 18a) ) pizkundekopizkundeko eskultore, margolari, arkitekto eta olerkari eskultore, margolari, arkitekto eta olerkari italiarraitaliarra zen. Nahiz eta zen. Nahiz eta arteezarteez haraindi gutxitan igaro, landu haraindi gutxitan igaro, landu zituen arloetan hain malgutasun handikoa izan zen, ezen zituen arloetan hain malgutasun handikoa izan zen, ezen Pizkundeko gizontzat hartzen den, garaikide eta etsai zen Pizkundeko gizontzat hartzen den, garaikide eta etsai zen Leonardo da VincirekinLeonardo da Vincirekin batera. batera.

Michelangeloren ekoizpena bizitza luzean zehar sekulakoa Michelangeloren ekoizpena bizitza luzean zehar sekulakoa izan zen eta dirauten eskutitz, marrazki eta zirriborroak izan zen eta dirauten eskutitz, marrazki eta zirriborroak kontuan hartuz, ondoen dokumentatutako kontuan hartuz, ondoen dokumentatutako XVI. mendekoXVI. mendeko artista da. Bere bi artelan ezagunenak, artista da. Bere bi artelan ezagunenak, PietàPietà eta eta DavidDavid, ,

ArgazkiakArgazkiak

Donato di Niccolò di Betto BardiDonato di Niccolò di Betto Bardi

Donato di Niccolò di Betto BardiDonato di Niccolò di Betto Bardi ( (13861386 inguru – inguru – 1466ko1466ko abenduaren 13aabenduaren 13a), ), DonatelloDonatello ezizenaz ezagunagoa, ezizenaz ezagunagoa, italiaritaliar artista eta artista eta eskultoreeskultore pizkundetarrapizkundetarra izan zen. izan zen. Bere erliebetan Bere erliebetan XV. mendekoXV. mendeko ikuspuntuen ikuspuntuen ilusionismoa erabili zuen.ilusionismoa erabili zuen.

ArgazkiakArgazkiak

Leonardo da VinciLeonardo da Vinci

Leonardo da VinciLeonardo da Vinci ( (1452ko1452ko apirilaren 15aapirilaren 15a - - 1519ko1519ko maiatzaren 2amaiatzaren 2a) ) ToskanakoToskanako PizkundekoPizkundeko arkitektoarkitekto, , musikarimusikari, , asmatzaileasmatzaile, , ingeniariingeniari, , eskultoreeskultore eta eta margolarimargolari izan zen. izan zen.

Berpizkundeko gizonBerpizkundeko gizonaren arketipo bezala aren arketipo bezala deskribatua izan da, eta jeinu unibertsaltzat deskribatua izan da, eta jeinu unibertsaltzat hartzen da. Leonardo bere maisu-margoengatik, hartzen da. Leonardo bere maisu-margoengatik, hala nola hala nola Azken AfariaAzken Afaria eta eta Mona LisaMona Lisa, da famatua. , da famatua. Teknologia modernora aurreratzen ziren hainbat Teknologia modernora aurreratzen ziren hainbat asmakizun diseinatzeagatik ere da ezaguna. asmakizun diseinatzeagatik ere da ezaguna. Gainera Gainera anatomiaanatomia, , astronomiaastronomia eta eta ingeniaritza zibilareningeniaritza zibilarenaurrerapenean lagundu zuen. aurrerapenean lagundu zuen.

ArgazkiaArgazkia

RaffaelloRaffaello Raffaello, gizarte mailan ematekoak ziren aldaketa handi batzuen Raffaello, gizarte mailan ematekoak ziren aldaketa handi batzuen

espektatiban jaio zen, hainbat fenomeno astrologiko eta filosofikoren espektatiban jaio zen, hainbat fenomeno astrologiko eta filosofikoren erdian. Garai hartako gizarte sektore nabarmen bat urrezko aro berri erdian. Garai hartako gizarte sektore nabarmen bat urrezko aro berri baten esperoan zegoen. Hainbatek uste izan zezaketen urrezko aro baten esperoan zegoen. Hainbatek uste izan zezaketen urrezko aro honen ezaugarriak Raffaellorengan bete zirela, izan ere bere jaiotzatik, honen ezaugarriak Raffaellorengan bete zirela, izan ere bere jaiotzatik, heriotzaraino, garaian miraritzat hartutako zenbait gertakarik osatu heriotzaraino, garaian miraritzat hartutako zenbait gertakarik osatu zuten bere bizia.zuten bere bizia.

Raffaelloren jaiotegunari buruz asko eztabaidatu da, izan ere Vasarik, Raffaelloren jaiotegunari buruz asko eztabaidatu da, izan ere Vasarik, Raffaello, jaio zen egun berean hil zela esaten du, ostiral santu egunez Raffaello, jaio zen egun berean hil zela esaten du, ostiral santu egunez 1520. urtean, datu hau kontuan hartuz gero, eta taula astronomikoak 1520. urtean, datu hau kontuan hartuz gero, eta taula astronomikoak kontsultatuta 1483ko apirilaren 28an jaio zela pentsa daiteke. Alabaina kontsultatuta 1483ko apirilaren 28an jaio zela pentsa daiteke. Alabaina Raffaello beraren hilarrian Benbo poetak, artegilearen laguna Raffaello beraren hilarrian Benbo poetak, artegilearen laguna izandakoak, 1520ko apirilaren 6an hil zela esaten du, bere izandakoak, 1520ko apirilaren 6an hil zela esaten du, bere jaiotegunaren urteurrenean. Azken datu hau fidagarrientzat hartuta, jaiotegunaren urteurrenean. Azken datu hau fidagarrientzat hartuta, Benbo eta Raffaelloren arteko harreman estua arrazoi, Raffaello Benbo eta Raffaelloren arteko harreman estua arrazoi, Raffaello 1483ko apirilaren 6an jaio zela ondoriozta daiteke, Urbinoko hirian.1483ko apirilaren 6an jaio zela ondoriozta daiteke, Urbinoko hirian.

ArgazkiakArgazkiak

Arkitektura XVI. Mendean ItalianArkitektura XVI. Mendean Italian

Errenazimentuko artistek eraikinetan Errenazimentuko artistek eraikinetan humanismoaren arrazionaltasuna agertzen humanismoaren arrazionaltasuna agertzen zen.Erikinen ezaugarri nagusiak harmonia, zen.Erikinen ezaugarri nagusiak harmonia, soiltasunasoiltasuna eta eta proportzionaltasuna proportzionaltasuna ziren.Tradizio klasikotik hartutako elementuak ziren.Tradizio klasikotik hartutako elementuak erabiltzen zituzten:erabiltzen zituzten:erdi-puntuko erdi-puntuko arkua,kupula,ordena klasikoa …arkua,kupula,ordena klasikoa …

Eraikin asko erlijiosoak ziren, baina zibilak ere Eraikin asko erlijiosoak ziren, baina zibilak ere egin zituzten,hala nola egin zituzten,hala nola jauregiakjauregiak, arkitekto batzuk , arkitekto batzuk obren inguruko hirigintzaz ere arduratzen ziren. obren inguruko hirigintzaz ere arduratzen ziren.

Arkitektura historian haustura unea izan zen, Arkitektura historian haustura unea izan zen, batez ere aurretik emandako gaiarekiko: gotikoa.batez ere aurretik emandako gaiarekiko: gotikoa.

Berrikuntzak sortu zituen hainbat esparrutan, Berrikuntzak sortu zituen hainbat esparrutan, bai ekoizpen medioetan bai lenguaia bai ekoizpen medioetan bai lenguaia arkitektonikoan. Beste ezaugarri bat, arkitektonikoan. Beste ezaugarri bat, arkitektoen jarrera, artisau izatetik arkitektoen jarrera, artisau izatetik benetazko profesional izatera pasa zirela. benetazko profesional izatera pasa zirela. Katedral gotiko handienak ere, orokorrean Katedral gotiko handienak ere, orokorrean egile ezezagunekoak dira, pizkundean egile ezezagunekoak dira, pizkundean ordea, lan esanguratzu guztietan egilearen ordea, lan esanguratzu guztietan egilearen izena ezagutzen da. Lanaren inspirazioa, izena ezagutzen da. Lanaren inspirazioa, antzinako garai klasikoaz egiten zuten, antzinako garai klasikoaz egiten zuten, irakurketan oinarritzen zen.irakurketan oinarritzen zen.

ESKULTURA ESKULTURA

Gizakia munduaren erdigunean kokatzen Gizakia munduaren erdigunean kokatzen zuen espiritu errenazentista berria ageri da zuen espiritu errenazentista berria ageri da Errenazimentuko eskulturetan. Eskultoreek Errenazimentuko eskulturetan. Eskultoreek giza anatomia giza anatomia balioesten zuten, eta haien balioesten zuten, eta haien obra guztien ardatza zen. Eskulturetan oso obra guztien ardatza zen. Eskulturetan oso nabaria da nabaria da edertasun ideala eedertasun ideala erakusteko etarakusteko eta proportzioak proportzioak zaintzeko ardura.Sarritan, zaintzeko ardura.Sarritan, biluziabiluzia erabiltzen zen. erabiltzen zen.

PINTURA PINTURA

Ordura arteko estilo gotikoarekin alderaturik, Ordura arteko estilo gotikoarekin alderaturik, errenazimentuko pintura bestelakoa zen. errenazimentuko pintura bestelakoa zen. Komposizioak oso landuakKomposizioak oso landuak, margolariek , margolariek gizakiaz erakusten zuten interes handiaren gizakiaz erakusten zuten interes handiaren eraginez,eraginez, giza irudia giza irudia zen margolanen ardatza. zen margolanen ardatza. Konposizio triangeluarrak eta egoera askokoak Konposizio triangeluarrak eta egoera askokoak nagusitu ziren,nagusitu ziren, perspektiba perspektiba erabiltzen hasi zen erabiltzen hasi zen eta garrantzi handia eman zitzaien eta garrantzi handia eman zitzaien kolorekoloreei eta ei eta argiaargiari.ri.

Errenazimientuko pinturan Leonardo Da Errenazimientuko pinturan Leonardo Da Vinci, Miguel Ángel, Rafael eta Tiziano dira Vinci, Miguel Ángel, Rafael eta Tiziano dira printzipalki ardatza. Baina beste artista printzipalki ardatza. Baina beste artista garrantzitzu batzuk daude, Giotto, Piero garrantzitzu batzuk daude, Giotto, Piero Della Francesca , Sandro botticelli eta Della Francesca , Sandro botticelli eta Perugino. Errenazimentuko margolanak, Perugino. Errenazimentuko margolanak, gaur egun ikono batzuk dira, haien gaur egun ikono batzuk dira, haien margolanen formak eta kolorismoa greziako margolanen formak eta kolorismoa greziako artean oinarritzen da. Momentu hartan sortu artean oinarritzen da. Momentu hartan sortu zuten maisulanak, gizonak sortu dituen zuten maisulanak, gizonak sortu dituen ederrenetarikoak dira.ederrenetarikoak dira.

Errenazimentua italian sortu zen eta Italia Errenazimentua italian sortu zen eta Italia gainera mugimenduen erdi puntua zen.gainera mugimenduen erdi puntua zen.