EGITURAK

ZER DA EGITURA?

Dagokien pisua jasan eta erori edo forma galdu gabe indar desberdinak eusteko gai diren elementu multzoari deritzaio egitura.

KONPONTZEN DITUZTEN ARAZOAK

Azalerak sortu: karreterak, estadioak,

aireportuak, ...

Materialak biltzen dituzte: urtegiak, boteilak, tetra brikak,...

Espazioak itxi eta estaltzen dituzte: teilatuak,gangak, kupulak, ...

Oztopo geografikoak saihestu; zubiak, tunelak, ...

Espazioan altuerak atzeman: dorreak, garabiak, antenak, ...

Multzo bat babestu eta bere euskarri izan daitezke: hezurdurak, armazoiak...

EGITURETAN SORTZEN DIREN

INDARRAK

Akzioaren eta erreakzioaren indarra berdina denean oreka estatikoa sortzen da.

.

Estruktura batean sortzen den lehenengo indarra berezko pisua da, eta horretaz aparte jasan behar duten gainzama. Biak batera egiturak eragiten duen akzio indarra osatzen dute. Egitura mantentzeko, erreakzio indarrak akzio guztia jasan behar du.

Egitura mugikorrak inerzia indarrak jasan behar dituzte, biltegiak presioa, haizearen indarra, etb

Akzioaren indarrak erreakzioarena gainditzen duenean oreka dinamikoa sortzen da. Hori automobiletan, bizikletetan, etab. gertatzen da.

ZERGATIK EGITEN DUTE HUTS

EGITUREK

Batzuetan, eragiten duen etengabeko jarduerak duen indar batek eragin dezaken neke elastikoa.

Akzio indarra erreakzio indarrak baino handiagoa denean, egiturek huts egiten dute eta erori egiten dira. Zergatik gertatzen da hau?

Beste batzuetan, akatsak dituen diseinu edo fabrikazio baten eraginez. Edo zatien arteko loturak egokiak ez direlako.

Beste batzutan, ezusteko egoerak edo katastrofeak sortzen direlako.

GRABITATE ZENTRUA

Bada gorputz guztietan puntu bat, non lurrak duen erakartzeko indarra konzentratzen dena. Puntu honi grabitate zentrua deitzen diogu.

Gorputz edo objetu baten grabitate zentrua lurretik hainbat eta gertuago dagoelarik, orduan eta egonkorragoa izango da. Gainera grabitate zentruak trazatzen duen perpendikularra, oinarriaren barruan erori behar du.

ELEMENTU ERRESISTENTEAK

Zutabeak, habeentzat ez ezik, gainontzeko egitura osoarentzat euskarri bertikalak dira.

Habeak, bi puntutan apoiaturik

pisuari eusteko gai diren pieza horizontalak dira.

Tiranteak edo tinkatzaileak elementu zintzilikari edo bertikalak eutsita mantentzen dituzten kableak dira.

Eskuairak, egiturak sendotzen

dituzten triangelu angeluzuzenak dira.

JASATEN DITUZTEN

INDARRAK Trakzioa eta konpresioa

JASATEN DITUZTEN INDARRAK

FLEXIOA MOZKETA ALBOKO KONPRESIOA

Alboko konpresioa

JASATEN DITUZTEN INDARRAK

BIHURDURA ETA MAKURDURA

Jasaten dituzten indarrak

ONDORIO EZBERDINAK 1

ERAGINA DUTEN INDARRAK

EFEKTU MULTIPLEAK 2

FLEXIOA

KONPRESIOA

FLEXIOA

FLEXIOA

KONPRESIOA

TRAKZIOA

KONPRESIOA

FLEXIOA

TRAKZIOA

FLEXIOA

KONPRESIOA

KONPRESIOA

TRAKZIOA

Erresistentzia forma

Arkua, karga aldeetara eramateko gai den elementua da eta horregatik espazio hutsak eta babestuak lortzeko erabiltzen da. Bata bestearen jarraian kokaturiko arkuek osatzen duten azalerari deritzaio galga.

Esferak, arkuaren ezaugarri berdina du, baina, ez ditu kargak aldeetara bakarrik eramaten, norabide guztietara baizik.

Erresistentzi berdina duten bi profilen artean, arinenak, merkeenak, eraikitzeko material gutxi behar dutenak eta eraikitzen eta transportatzen errazak direnak dira hoberenak.

MATERIALAREN ERRESISTENTZIA

Eraikin zaharretan egurra erabiltzen zen. Gaur egun hormigoia erabiltzen dugu. Hormigoia, zementuz, grabaz, altzairuz, eta bestelako metalez egina dago.

Material hauek ere erabiltzen dira: marmola, plastikoak eta beste hainbat mineral.

Egituraren erresistentzia, erabiltzen den materialaren baitan dago.

ERRESISTENTZIA ETA

PROFILAK

itx

ia

k

irik

ia

k

Profilak egitura arinagoak lortzeko erabiltzen dira, material gutxiago erabiliz pixu handiak jasan ditzakete eta indar asko aprobetxatu.

ERRESISTENTZIA

TRIANGELUAK ETA ZERTXAK

Triangelua, indar batek eragitean eraldatzen ez den poligono bakarra da

Z

E

R

T

X

A

M

O

T

A

K

ERRESISTENTZIA

ZERTXAK ETA SARETA

ZUBIAK

Zubiak, gizakiak oztopo geografikoak saihesteko eraikitako egiturak dira.

Ematen zaien erabilpenaren arabera ubide, zubi, igarobideak... aurkitu

ditzakegu.

Egurrezkoak merkeak, arinak eta eraikitzeko

errazak dira, baina ahulak eta horrexegaitik ez dira

ia eraikitzen.

Harrizkoak oso iraunkorrak dira baina oso zailak

eraikitzen. Aintzina erabiltzen ziren beste materialik

ez edukitzeagatik.

Zubi metalikoak diseinu ikusgarriak egiten uzten

digu baina eraikitzeko eta mantentzeko garaian

oso garestiak dira.

Hormigoiezkoak, berriz, eraikitzeko azkarrak eta

mantentzeko merkeak dira. Horretaz gain bere

erresistentzia altua da.

ZUBIAK MOTAK

Zubien egiturek jasaten dituzten indarren baitan, hiru motakoak izan

daitezke:

Habedun zubiak: elementu horizontalez

edo euskarri edo zutabeetan finkatuta

dauden taulez osatuak.

Arkuzko zubiak:euskarri edo estriboetan

finkatzen den elementu kurbadun batez

osatuak daude.

Zubi esekiak: Zutabe batean edo

gehiagotan tirante bidez tenkaturiko

tablero horizontala

ZUBIAK

GEZIA GUTXITZEKO ERAK

ARGIA GUTXITU - TIRANTEAK EZARRI - KANTOIA GEHITU

KATEDRALAK

Katedralak eraikuntza bereziak dira, non egiturek, indarrak era artistiko

eta ingeniotsuan banatzen dituzte.