BILBOKO HIRI ANTOLAKETAKO PLAN OROKORRAREN …HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// MEMORIA...

155
BILBOKO HIRI ANTOLAKETAKO PLAN OROKORRAREN AURRERAKINA HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA BILBOKO UDALA PROPOSAMEN MEMORIA (II. LIBURUKIA) 2016

Transcript of BILBOKO HIRI ANTOLAKETAKO PLAN OROKORRAREN …HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// MEMORIA...

Page 1: BILBOKO HIRI ANTOLAKETAKO PLAN OROKORRAREN …HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDUKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 4 0.2. BILBOREN HIRI ERALDAKETA

BILBOKO HIRI ANTOLAKETAKO PLAN OROKORRAREN AURRERAKINA

HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA

BILBOKO UDALA

PROPOSAMEN MEMORIA (II. LIBURUKIA)

2016

Page 2: BILBOKO HIRI ANTOLAKETAKO PLAN OROKORRAREN …HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDUKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 4 0.2. BILBOREN HIRI ERALDAKETA

HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// PROPOSAMEN MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDURAKO PLAN OROKORRAREN AURRERAKINA

aurkibidea PROPOSAMEN MEMORIA (I. LIBURUKIA)

PLANAREN BERRIKUSPENAREN IRIZPIDE ETA HELBURU OROKORRAK

0. HIRI ESTRATEGIA...................................................................................................................................................... 1

0.1. SARRERA ................................................................................................................................................. 3

0.2. BILBOREN HIRI ERALDAKETA ETA INDARREAN DEN 1995EKO HAPO ............................................................ 4

0.3. HIRIBILDUAREN GAUR EGUNGO ESPARRU ESTRATEGIKOA ........................................................................... 7

0.4. HIRI EREDUA. ERRONKA ETA HELBURU ESTRATEGIKOAK ............................................................................. 14

0.5. ERREFERENTZIA POLOA IZANGO DEN NAZIOARTEKO HIRIA ......................................................................... 15

0.6. ETENGABE BIRSORTZEN ETA BERRITZEN ARI DEN HIRIA ............................................................................. 22

0.7. INGURUMENAREN ALDETIK IRAUNKORRA DEN HIRIA ................................................................................... 27

0.8. GIZARTEAREN ALDETIK OREKATUA DEN HIRIA ............................................................................................ 34

0.9. LABURPEN GISAKO TAULA: HELBURUAK-JARDUERA ILDOAK-PROPOSAMENAK ............................................. 40

ANTOLAMENDU PROPOSAMENAK ETA AUKERAK SEKTOREAREN ARABERA

1. INGURUNE FISIKOA ETA NATURALA .......................................................................................................................... 45

2. MUGIKORTASUNA, GARRAIOA ETA KOMUNIKAZIOAK .................................................................................................. 58

3. JARDUERA EKONOMIKOAK ........................................................................................................................................ 84

4. BIZITEGI ALORRA ..................................................................................................................................................... 92

5. ESPAZIO LIBREAK ETA BERDEGUNEAK ....................................................................................................................... 104

6. EKIPAMENDUAK ....................................................................................................................................................... 120

7. ONDARE KULTURALA BABESTEA ............................................................................................................................... 137

8. GENERO IKUSPEGIA .................................................................................................................................................. 142

9. KLIMA ALDAKETA ..................................................................................................................................................... 151

ANTOLAMENDU PROPOSAMENAK ETA AUKERAK ESKUALDEAREN ETA HIRIGINTZA EREMUEN

ARABERA (II. LIBURUKIA)

Page 3: BILBOKO HIRI ANTOLAKETAKO PLAN OROKORRAREN …HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDUKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 4 0.2. BILBOREN HIRI ERALDAKETA

HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDUKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 1

HIRI ESTRATEGIA

Page 4: BILBOKO HIRI ANTOLAKETAKO PLAN OROKORRAREN …HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDUKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 4 0.2. BILBOREN HIRI ERALDAKETA

HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDUKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 2

0. HIRI ESTRATEGIA

0.1. SARRERA

0.2. BILBOREN HIRI ERALDAKETA ETA INDARREAN DEN 1995EKO HAPO

0.3. HIRIBILDUAREN GAUR EGUNGO ESPARRU ESTRATEGIKOA

0.4. HIRI EREDUA. ERRONKA ETA HELBURU ESTRATEGIKOAK

0.5. MUNDU MAILAN ERREFERENTEA IZANGO DEN HIRIA

0.6. ETENGABE BIRSORTZEN ETA BERRITZEN ARI DEN HIRIA

0.7. INGURUMENAREN ALDETIK JASANGARRIA DEN HIRIA

0.8. HIRI SOZIALKI OREKATUA

0.9. LABURPEN TAULA: HELBURUAK - JARDUKETA LERROAK - PROPOSAMENAK

Page 5: BILBOKO HIRI ANTOLAKETAKO PLAN OROKORRAREN …HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDUKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 4 0.2. BILBOREN HIRI ERALDAKETA

HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDUKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 3

0.1. SARRERA

Hiri Antolamenduko Plan Orokorrak irudikatzen duena eta hirigintzako legeriak gaur egun esleitzen dizkion eskumenak kontuan h artuta, haren helburua hiriaren hiri-antolamendua ezartzea da, terminoaren zentzu zabalenean, baina baita lurzoruaren hirigintza-izaerako zehaztapenak antolatzea ere, espazioari nahiz denborari dagokionez. Horrek ondorio juridiko eta ekonomiko zuzen garrantzitsuak eragiten di tu, baita herritarren bizitzan eragiten duten zeharkako beste ondorio asko ere.

Edozein hiritako Plan Orokorra berrikustea oso eginkizun poliedrikoa da, eta horretarako, gizarte -, ekonomia- eta lurralde-testuingurua aztertu eta hausnartu behar da, ahalegin guztiak lortu nahi den etorkizunera aldera bideratzeko. Hiri bakoitzaren ikuspegi estrategikoak hirigintza bera baino askoz helburu-eremu zabalagoa hartzen du barne. Hiri-plangintzak, espazioa antolatzeko eta erabilerak erregulatzeko duen eskumenean oinarrituz, helburu horiek errazteko eta euskarri gisa jarduteko ga itasuna du, baina horretarako, ezin hobeto lerrokatuta egon behar du horiekin. Lurraldeak bizitzeko, harremanetarako, aisialdirako, lanerako eta abarretarako duen garrantzi ukaezina dela -eta, hiri-antolamendua funtsezkoa da finkatutako erronka eta helburu horiek lortzeko orduan.

Gaur egun, Plan Orokorren helburua ez da hiri -eredu berri bat definitzea izaten, garapen urbanistikoaren terminoetan. Pixkanaka, hiriak sendotzen joan dira lurraldeari dagokionez, demokrazia iritsi zenetik idatzi diren arestian aur reko Plan Orokorren bitartez, eta orain, errealitatean esku hartzeko eta hura eraldatzeko fasean sartzen ari gara.

Azken hogei urteetan, Bilboren eraldaketa-prozesuaren lekuko izan gara; izan ere, hura erreferente eta adibide bihurtu da mundu osoko hiri e ta eskualdeentzat. Prozesu hori 1995eko Plan Orokorreko eskumen-eremuetan jasotako erronka eta helburu jakin batzuk definitu zituen hausnarketa estrategikoan oinarritu zen. Helburu horiek hein handi batean abiarazi eta gauzatu ahal izan ziren, administrazi oen arteko lankidetza-lan handi bati esker, eta era berean, hura hiri-planeamenduko eginkizun garrantzitsu batean islatu zen.

Gaur egun, gure hiriak, mundu osoko antzeko beste hiri askok bezala, hirigintza -esparruan eragiten duten erronka handiei aurre egin behar die: konplexutasun demografikoa eta soziala (herritarren zahartzea, mugimendu migratzaileak eta abar), jasangarritasuna, testuingu ru ekonomikoa, gobernantza, eta abar. Bilboren azken eraldaketan bizitutako garaia oso desberdina izan zen gaur egun d ugunarekin alderatuta. Gaur egun, eraldaketa fisikoak askoz garrantzia txikiagoa du, eta ekonomia, gizarte eta ingurumen arloetako errealitate berriak beste mo ta bateko planteamenduak eragiten ditu. 1995eko Plan Orokorra amaitutzat eman dezakegu hein handi batean, eta 2010ean udal-hausnarketa estrategiko garrantzitsua egin zen, «ezagutzaren eraldaketa» deiturikoa.

Etorkizuneko Hiri Antolamenduko Plan Orokorra ez da horren handizalea izango, erabilgarri dagoen lurzoru -gabezia dela-eta, oso zaila baita garapen berriak planteatzea, eta erdiguneko lurzoruen birsortze-prozesua beteta edo planifikatuta dago dagoeneko.

Horri aldaketara egokitzeko gaitasuna gehitu behar zaio, gaur egungo errealitateari dagozkion ziurgabetasun -maila altuak direla-eta, horretarako erreminta malguak beharko baititugu. Horrenbestez, planteamendu berriek mamitsuagoak izan behar dute; bestalde, horiek egitura zko erregulazioak eragingo dituzte, ez horren xehatuak, betiere ikuspegi estrategiko globalari uko egin gabe. Plangintza -eredu berriak ez dira lurzoruak izan ditzakeen erabilerak arautzera eta espazioaren antolamendu zehatzak egitera mugatzen, eta hiriaren ideia globa l bat gaineratzen dute. Horrela, plangintza estrategikoaren kontzeptua Plan Orokorreko arauetan jasotzen diren eskumene kin bateratzen dira. Praktikoak eta malguak izan behar dute, ondo egokitu behar baitute gaur egun horrenbeste aldatzen den ingurune honetara, betiere egoera alda korretan erabakiak errazago hartu ahal izateko.

Proposamen Memoria honetan adierazitako eta garatutako ideiak gaur egungo hiriaren aldez aurretiko diagnostiko-lanean oinarritzen dira. Hura herritarren partaidetzarekin gauzatu zen, Herritarren Partaidetzarako kasuan kasuko Programaren bitartez.

Dokumentu honetako Informazio Memorian jasotzen den Diagnostiko Partaidetua 2013ko ekainean idatzi zen, eta Herritarren Partaidetza -prozesua hartzen du barne. Bertan garatzen diren kapituluetan, hiriaren egoera goitik behera aztertzen da eta, kapitulu horie tako bakoitzean, lortu nahi den hiriaren bektore nagusiak zehazten dituzten ondorioak jasotzen dira.

Aurrerakinaren Proposamen Memoria honen bitartez, eta aipatutako diagnostiko hori abiapuntutzat hartuta, hiriaren hausnarketa estrategikoarekin bat egin nahi da. Era berean, eta hura oinarritzat hartuta, Hiri A ntolamenduko Plan Orokor berriaren oinarrizko helburuak antolatu nahi dira, horiek estrategien bitartez garatuta, betiere horiek jarduketa -ildoetan eta ordezko aukeren proposamen zehatzetan zehaztuz. Herritarrek parte hartu eta horiek behar bezala egokitu ostean, horiek erabileren eta intentsitateen araudira itzuli ahal izango dira, hori baita Hiri Antolamenduko Plan Orokorraren eginkizun zehatza.

ERABILTZEN DIREN EKIPAMENDUAK

EKIPAMENDU ZAHARKITUAK

GAUZATU GABEKO EKIPAMENDUAK

GARATZEN ARI DIREN ANTOLAMENDU

EREMUETAKO EKIPAMENDUAK

Page 6: BILBOKO HIRI ANTOLAKETAKO PLAN OROKORRAREN …HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDUKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 4 0.2. BILBOREN HIRI ERALDAKETA

HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDUKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 4

0.2. BILBOREN HIRI ERALDAKETA ETA INDARREAN DEN 1995EKO HAPO

Bilbok bilakaera nabarmena izan du eta haren historian zehar egituratu da, une bakoitzeko eskakizunen arabera. Merkataritza -izaerako lehen portu-hiri hartatik, hiria osatzen joan diren zenbait garai identifika daitezke.

1300. urtean sortu zenetik garatu den merkataritza-izaerako hiriaren ostean, industria-iraultzak eztanda demografiko garrantzitsua eragin zuen Bilbon, eta horrek inoiz ez bezalako etxebizitzen garapena eragin zuen. Ordura arte portu-izaera nabarmena izateagatik bereizten zen hiri hori Bilboko Itsasadarraren inguruan egituratzen zen, meatzaritzaren, burdingintzaren, itsasontzigintzaren eta itsas merkataritzar en sektore ekonomikoetan oinarrituta. Hala, industrializazioa ahalbidetu zuen finantza-sistema garrantzitsua sortu zen. Bilboren eta metropoliaren arteko harreman ekonomikoei esker, hura zeharkatu ahal izateko azpiegitura-sare bat (bide- eta trenbide-sareak) eraiki behar izan zen, hark hirigintza-oztopo garrantzitsuak sortzen baitzituen. Zabalguneko hiri -bilbearen aurrean, langile-izaerako auzo berriak agertu ziren kanpoaldean, eta etxebizitzek inguruko mendi-hegalak kolonizatu zituzten.

Loraldi ekonomiko hori eten egin zen joan den mendeko 70eko hamarkadatik aurrera. 1975. urtean abiarazitako krisialdiak egitu razko zenbait arazo utzi zituen agerian, Bilbo nazioartean gehien sufritu zuten sektoreetan oinarritutako monolabo rantza industrial bat zela eta garapen industrialarekin hertsiki lotutako zerbitzuen sektorearen autonomiarik eza batez ere. Prozesu horrek guztiz agortu zuen metro poli-eremuko hiri industrialaren eredua, eta horrek gizarte- eta hiri-inpaktu handia eragin zuen, Europako eta Estatu Batuetako beste eremu industrial batzuetan bezala.

Horregatik, 80ko hamarkadan une erabakigarria bizitu genuen Bilboko hiriaren historian, une horretan, ereduz aldatzeko premia islatu baitzen, hiri-eraldaketa sakonaren eskutik.

Bilbok etorkizuneko eredu berri baten aldeko apustua egin zuen, une horretako errealitatea abiapuntutzat hartuta eta herritarre ntzako enplegu-aukera berriak sortzeko aukerak aurretiaz zehaztutako sektore tradizionaletan kokatzen ez zirela jabetuta, hirugarre n sektorean baizik.

Herritarren bizi-baldintzak hobetzeko, eta enplegua sortu eta herritarren errenta handitzeko, habitatak hobera egitea lortu behar zen hiriaren eta ingurumenaren testuinguruan , herritarrei egunerokotasuna garatzeko baldintza hobeak eskainiz eta aisialdira ko, kulturarako, prestakuntzarako eta abarretarako aukera gehiago eskainiz. Hiriek elkarrekin lehian dihardute kokapen berriak bilatzen dituzten enpresa berria k erakartzeko, eta beraz, kalitatezko ingurunea izatea hertsiki lotuta dago errenta -maila handiagoa lortzeko

aukerarekin. Bilbon, ingurumenaren degradazio-egoerak eta habitat hondatuak lehiakortasun-galera eragiten zuen nazioartean. Horregatik, honako irtenbide hauek planteatu ziren:

Industria-ehuna lehiakor bihurtzea eta dibertsifikatzea

Pertsonak teknologiarekin ordezkatzea

Prestakuntza-egiturak egokitzea

Jarduera ekonomikorako modu berrien aldeko apustua egitea, hirugarren sektorean batez ere, baita kulturan ere.

Bilbo zerbitzu aurreratuak izango zituen industria-izaerako eskualde moderno bateko metropolia bihurtzea zen helburua, eta horrek industria eta zerbitzuak banaezinak zirela islatu zuen, XXI. mende aldera proiektatutako ingurune ekonomiko hartan. Horrenbestez, ez zitzai on iragan industrialari uko egin. Ingurumena leheneratzea ere giltzarri gisa hartu zen hiri-, industria- eta gizarte-kalitate handiagoko ingurune berri hartan. Eta krisiak berak prozesuan zehar aprobetxatu ziren aukera-eremuak sortu zituen. Metropoli berriak garapen berriak sortzeari baino garrantzia handiagoa eman zion barneko eraldaketari, industriaren krisiak eragindako hiriko gune zaharkituenak eta hondatuenak berritzea eta birkualifikatzea baitzen helburu nagusia. Horrenbestez, «arazo-guneak» «aukera handiko gune» bihurtu ziren.

Era berean, eraldaketaren funtsezko helburuak finkatu ziren:

Metropoli-eremuaren eredua aldatzea, industria-izaerako hiritik zerbitzuen metropolira eraldatzeko.

Metropoliaren ingurumena berreskuratzea.

Itsasadarraren aldeko apustua egitea, hura eraldaketa ekonomikoaren ardatz gisa hartuz.

Itsasadarra kalitatezko hirigune gisa eraldatzea, eskualdeko hiriburu gisa bete beharreko eginkizunera hobeto egokituko diren erabileren eta jardueren aukera handiagoari erantzuteko.

Ondoz ondoko bi krisiek, hau da, 70eko eta 80ko hamarkadetako krisialdiek, erabaki tze-eremu guztiek partekatutako premia-egoera bat eragin zuten esparru publikoan nahiz pribatuan, horiei aurre egiteko kontzientzia kolektiboa zela eta.

Horri 60ko eta 70eko hamarkadetako zenbait proiektu sektorial gehitu behar behar zaizkio, momentuaren e zagutza aurrerapenaren isla, betiere haren garapen-prozesuarekin, hazkunde ekonomikoarekin eta hobekuntzaren bilaketarekin bat etorriz. Era berean, lurralde -plangintzari edo plangintza integralari lehentasuna ematearen aldeko ikuspegia partekatzen zen aurr eko hamarkadetako plangintza sektorialen emaitzak antolatzeko helburuarekin. Autonomia berri horrek jasotako proiektu sektorialen plangintza eta berrikuspena sustatu zituen.

, lurraldearen inguruan erabakitzeko gaitasuna zuten administrazio guztietako arduradunek garapen autonomikoaren hasieran egindako arrazionalizazio -kontzientzia baloratzea. Joan den mendeko 80ko hamarkadan, Euskal Autonomia Erkidegoko lurralde historikoek (probintziek) Ekonomia Ituna berreskuratu zuten, eta krisialdian egon arren, horrek inbertsio-gaitasun handia eskaini zuen.

Iturria: Metropoli Fundazioa

Page 7: BILBOKO HIRI ANTOLAKETAKO PLAN OROKORRAREN …HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDUKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 4 0.2. BILBOREN HIRI ERALDAKETA

HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDUKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 5

Azkenik, 1983ko abuztuko uholdeek, haren ondorio suntsigarriekin batera, berritzeko aukerarekin l otutako ikuspegia eta kolektibitate-sentimendua eragin zuten, eta horrek krisialdiari aurre egiteko sozietate zibilaren beharrezko kohesioa intentsifikatzea ahal bidetu zuen.

Autonomia-erkidegoetako eta Estatuko administrazioen hiri-eraldaketa gauzatu ahal izateko kudeaketa-gaitasuna bideratzeko moduak - ikoen

gabezia kontuan hartuta, Bilbao Ría 2000 sozietate publikoa sorrarazi zuen eragindako administrazio guztien artean kasuan kasuko hitzarmen ak lortu ostean.

Etorkizuneko hiri-garapenerako urratsak anbizio handiko berrikuntza batera bideratu ziren, hark eremu metropoliar osoa barne hartzen zuen. Berrikuntza hori irismen bikoitzarekin planteatu zen: hiri - eta ingurumen-esparrua, eta ingurune sozioekonomikoa. Horretarako, lau jarduketa-ardatz nagusi hartu ziren abiapuntu gisa, horietatik bi esparru fisikoan edo urbanistikoan gehiago inkardinatuta egon arren:

Ingurumenaren eta hiriaren birsortzea

Kanpo-irisgarritasuna eta metropoli barneko mugikortasuna

Giza baliabideetako inbertsioa eta eraldaketa teknologikoa

Zentraltasun kulturala

Indarrean den Bilboko Hiri Antolamenduko Plan Orokorra 1995. urtean onartu eta jarri zen indarrean, hura eragin zuten aldez aurretiko lanak eta hausnarketa estrategikoak 80ko hamarkada erdialdera aldera abiarazi arren. Plan horretan, Bilbo eraldatzea ahalbidetu zuten h iriaren erabaki estrategiko gehienak jaso ziren.

Iturria: Metropoli Fundazioa

Iturria: Metropoli Fundazioa

Iturria: Metropoli Fundazioa

Page 8: BILBOKO HIRI ANTOLAKETAKO PLAN OROKORRAREN …HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDUKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 4 0.2. BILBOREN HIRI ERALDAKETA

HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDUKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 6

Horren ostean, Bilbok eta haren metropoli-eremuak erreferentziazko eskualde-zentroaren eginkizuna berreskuratu dute, eta hiriaren zentraltasun-indizea nabarmen handitu da. Eraldaketa-ereduaren inguruan piztu den interesak zerbitzuen sektorearen hazkundea eragin du, eta gaur egun gure jardueraren indarguneetako bat da. Teknologia-sektoreetako enpresa-jarduera ere zerbitzuen sektorearekin batera garatu da, eta gaur egun, gure enpresa- eta ekonomia-ehuna kokapen prestatuan kokatzen da, eta nazioartekotze-prozesuaren bidetik jarraitzeko oinarri sendoak ditu. Azkenik, hiri-ingurunea berreskuratu izanak ingurumenaren eta hiriaren beraren funtsezko hobekuntza ahalbidetu ditu, bizilagunek are gehiago gozatu ahal izateko.

Hiriaren birsortze- eta eraldatze-prozesu garrantzitsu hori eragin duen garatutako gobernuaren ekintzak aintzate spen ugari izan ditu mundu osoan zehar.

Indarrean den HAPOren helburu ia guztiei erantzun zaie dagoeneko, eta Plana ehuneko handi batean gauzatuta dagoela esan genez ake, haren esparru guztietan.

Hiru arloetako (gizartea, ekonomia eta ingurumena) jasangarri tasuna funtsezko elementua da XXI. mendeko hirien esparruan. Ekipamendu, gune libre eta berdeguneek nabarmen laguntzen dute bizi -kalitatearen hobekuntzan. Halere, haren hobekuntzan lan egiten jarraitu behar da.

Herritarrak zahartzen ari dira, jaiotze-tasa baxua eta bizi-itxaropenaren igoera direla eta. Immigrazioak ere gora egin du. Gainera, familia -egitura aldatu egin da, eta horrenbestez, etxebizitza-eskaera indarrean den Planean aurreikusten eta arautzen zena baino heterogeneoagoa da orain.

Ia guztiz kontsolidatuta dagoen hiri batean bizi gara, garapen berrietarako lurzorurik gabe. Horregatik, lehendik dauden eraikinak birgait zea eta ondare arkitektonikoa sendotzea oraindik ere jorratzeko dagoen jarduera da etorkizunera begira.

Garraioari dagokionez, errealitatea indarrean den Planeko aurreikuspenen aurretik garatu da. Horietako batzuk ez dira garatu, baina aurreikusi gabe zeuden jarduketa garrantzitsu asko gauzatu dira (tranbia, adibidez). Gaur egungo errealitatea txertatu behar da, baita P lan berriak ardazten lagundu behar duen estrategia bateratu bat ere.

Industria-izaerako industriondoko hirira igarotzeko prozesua amaitu ostean, hau da, hiri itsusi eta kutsatutik hiri atseginera igarotze ko prozesua amaitu ostean, orain Bilboren bigarren hiri-iraultzari ekin behar zaio, ekonomia berria sustatzea ahalbidetuko duen iraultzari, alegia. Hiria eraldatzeko bigarren plan estrategikoak hiri atseginetik hiri adimendunera igarotzea izan behar du helburu. Gaur egungo ekono mia globalizatuan eta lehiakorrean, hiriak sortzaileagoak direnean oparoagoak direla frogatu da, eta horregatik, berreraikitzen jarraitu behar dugu, geldialdi -fasean sartzeko arriskua uxatzeko.

Horregatik, orain ekonomia berriko jarduerak ezarri daitezela lortzea izango da helburua, horiek ezinb estekoak baitira lehiakortasun-helburuak lortzeko eta hiri berritzaile eta sortzaileen sarean txertatzeko, horiek sustapen ekonomikorako eremu berriak bihurtzen ari b aitira.

Eredu ekonomiko global berriak ezagutzaren ekonomia lortzea du helburu. Testuinguru horretan lehiakorra izan nahi duen hiri batek indarrean den Plan Orokorrean islatzen ez diren faktoreak hartu behar ditu kontuan: lurzorua erreserbatu eta mota horretako ekonomiako enpr esak eta profesionalak erakarri behar ditu; unibertsitateen, enpresen eta ikerketa-zentroen arteko harremana erraztu behar du; talentua erakartzeko eta hari eusteko gaitasuna izan behar du; eta abar.

Azken finean, Bilboko hiriaren etorkizunari gaur egungo erronkekin bat etorriko den plangintza estrategiko batekin egin behar zaio aurre. Zentzu horretan, Plan Orokorraren berrikuspena funtsezko elementua da hiriaren estrategia jasotzeko.

Era berean, «Hiriaren Hirigintza Plangintza» Bilboko Udalbatzaren 2011-2015 aldirako Planak Ardatz Estrategikoen barnean oinarrizkotzat identifikatzen dituen helburu eta ekintza-lerroetako bat dela adierazi behar da, 8. Ardatz Estrategikoan hain zuzen ere, «Eraldaketa jasangarriarekin jarraitzea» izenekoan.

Iturria: Metropoli Fundazioa

Page 9: BILBOKO HIRI ANTOLAKETAKO PLAN OROKORRAREN …HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDUKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 4 0.2. BILBOREN HIRI ERALDAKETA

HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDUKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 7

0.3. HIRIBILDUAREN GAUR EGUNGO ESPARRU ESTRATEGIKOA

Bilboko hiri-eraldaketari esker, hiriaren bizi-kalitateak eta atsegingarritasunak nabarmen egin dute hobera. Gaur egungo krisialdian, iraganean jarduteko moduak ez du etorkizunerako balio. Hiriaren plangintza-fase bat amaitzen ari zen, eta 2010an, Bilbo «ezagutzaren eraldaketa» deituriko estrategia berri bat jorratzen hasi zen.

Gaur egun, norbere esperientziatik eta ingurune globaletik ikasteko eta eraberritzeko gaitasuna duen hari deitzen zaio lurral de «adimenduna», hala, lehiakorrak izaten jarraitzeko. Horrek bizi-kalitatearen mailak modu orekatuan garatzea ahalbidetzen du, ekonomia, gizarte eta ingurumen arloetan.

Honako hauek dira, hain zuzen ere, estrategia berri horren gakoak:

Epe luzerako ikuspegia

Lidergoa

Lankidetza publiko-publikoa eta publiko-pribatua

Ekonomia-ituna (industria-ehuneko altuetan oinarritua, hark norbere baliabideak izateko gaitasuna ematen baitu)

Norbere teknologiak (fase industrial konbentzionalean garatutako koadro teknikoak, gero horiek hiri -industriara itzultzen baitira)

Ekintza zehatza

Gobernu ona eta administrazioen gaitasuna

Hura gauzatzeko, eraldaketa adimendun berria ez da eraldaketa fisikoetan eta hiri -eraldaketan bakarrik oinarritzen, horrez gain, pertsonen eta balio jakin batzuen aldeko apustua egiten baitu.

Mota horretako lurraldera eraldatzeko sustapenak honako lerro estrategiko hauek hartzen ditu barne, Bilbon bereziki, hark dituen eza ugarriak direla eta:

Page 10: BILBOKO HIRI ANTOLAKETAKO PLAN OROKORRAREN …HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDUKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 4 0.2. BILBOREN HIRI ERALDAKETA

HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDUKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 8

0.3.1 Bilboko eragin-eremuaren hedapena eta haren hiriburutza sendotzea

Aberastasuna sortzen duten jarduerek biztanleria-masa kritikoa behar izaten dute normalean. Gaur egun, hiriek funtsezko eginkizuna betetzen dutela uste da, 2030. urtean, biztanle guztien % 80 hirietan biziko baita.

Europa eta eskualde mailan, globalizazioaren testuinguruan, hiri guztiak beren ikuspuntua zabaltzen ari direla eta udalerriekin eta gertuko lurraldeekin estrategia bateratuak prestatzen ari direla ikusi dugu. Dagoeneko ez daude hiriak bakarrik, eskualde -garapenak baizik, «eskualde-hiriak». Lurralde horiek beren gaitasunak bateratzen dituzte munduan lehiakorrak izateko. Lankidetza -jarrera hori oso garrantzitsua da Bilboren eta gertuko hirien artean sinergiak ahalbidetzeko. Horrenbestez, estrategiak administrazioaren banaketa hutsetik harantzago j oan beharko du. Batetik, beharrezko biztanleria-masa kritikoa eta garrantzia lortzea da helburua. Eta bestetik, elkarren arteko osagarritasuna bilatu beharko da, elkarrekin, nazioarte osoan ezaguna izango den lurraldea eskaintzeko, hark dituen balioak direl a eta. Gainera, estrategia horrek are gehiago erakar dezake atzerriko inbertsioa, azpiegituren eskaintza eta bertako pertsonak garatzeko ahalmena direla eta. Bilbo hiru lu rralde-eremu hauetan txertatuta dago:

EAEn, beste euskal hiriburuekin harreman osagarria artikulatu behar da, Europa osoan ezagutuko den polo bat osatzeko helburuarekin (euskal eskualde-hiria), hausnarketa estrategiko guztietan eta herri -partaidetzan jasotzen den moduan. Hirien sistemak Europa osoan hartuta Madril edo Bartzelonaren gisako beste mega-hiri batzuekin osagarritasun-harreman baxua duen gune periferiko batean kokatzen du Bilbo; izan ere, horiek atzerriko inbertsio gehienak xurgatzen dituzte.

Esparru zabalago batean hartuta, Bilbo penintsularen iparraldeko hiriburu gisa eratu daiteke, baita Frantziaren hego -mendebaldeko eskualdeko hiriburu gisa ere, hura baita biztanleria-dimentsio handiena duen metropolia. Hori oso garrantzitsua da, Kantauri itsasoko ertz osoan ematen baitio protagonismoa. Horri beste zerbait gehitu behar zaio, Bilbo Parisen eta Madrilen arteko ardatzean kokatuta baitago, proiektatu diren abiadura handiko tren-komunikazioen arabera. Gainera, Bilbo tamaina erdiko beste hiri batzuetatik gertu dago (Donostia, Gasteiz, Santander, Iruña eta Baiona), eta horrek sinergiak eta osagarritasunak eragiten ditu elkarren artean. Horiek plangintzan behar bezala kontuan hartu beharreko lehiakortasun-faktoreak dira.

Bilbo Estatuko hamargarren udalerria da biztanle-kopuruari dagokionez, eta bosgarren eskualde metropolitarra. Horrez gain, gertuko ingurunean hura baino maila baxuagoko hiri-kopuru gehien duen Estatuko hiri bakarra da (Euskal Autonomia Erkidegoko beste bi hiriburuez gain, Santander, Burgos, Logroño, Iruña, Baiona...) , baita Frantzian bertan ere, eta horrek nabarmen bereizten du erreferentziazko eta elkarrekintzarako gune ekonomiko gisa.

Europan, ardatz «diagonal europarra» deiturikoa beste erreferentzia bat da Bilborentzat; izan ere, hark hiri -intentsitate bereziko zenbait nodo ditu Portugalen, Mediterraneoan, Frantzia hegoaldean, Milanen eta abarretan, eta hiri -eraldaketako ardatz garrantzitsuak konfiguratzen dituzte. Europako biztanleriaren eta enpleguaren % 50 esparru horretan kokatzen da.

Azkenik, Bilboko metropoli-eremuari masa kritikoa falta zaio nazioarteko testuinguru berri horretan sartu ahal izateko. Hori dela -eta, Bilbo-Bizkaia binomioa planteatzen da nazioarte osoan proiektatzea ahalbidetuko duen erreferentziazko esparru ekonomiko k oherente gisa.

Bilboren eta Bizkaiaren arteko aliantza horrek nazioartean garrantzia eta izen handia duten hirien -eskualdeen tamaina estandarra lortuko litzateke (1,5 milioi biztanle hiriaren 45 minutuko ingurunean garraio kolektibo eta ibilgailu pribatu bidezko joan-etorrietarako denborak kontuan hartuta

harrezko zerbitzuak - eta biztanleria-eremua ere. Baina horrez gain, baditu berezko ezaugarri batzuk: industria -parkeak eta zenbait

elementu aktibo ditu, hala nola, 200 kilometroko kosta, mendiak, naturaguneak eta korridore ekologikoak, eta ahalmen turistik o handiko 23 hirigune, banaka hartuta, oharkabean igaroko liratekeenak. Eta hori guztia, garraio-sistemak modu sinpleagoan artikulatzea ahalbidetzen duen konfigurazio linealeko hiri-egitura batean. Lan-ildo hori oso garrantzitsutzat jotzen da etorkizunera begira.

Bilboren hiritartasunari dagokionez, horrek faktore erabakigarria izaten jarraitzen du hiriaren konfigurazioari dagokionez. Hiriburu gisa, Bilbo jarduera ekonomikoaren zerbitzuen hiri gisa konfiguratu zen, metropoli industrial indartsu batean. Hiriburu gisa duen baldint za hori dela-eta, hirian eskalako eta zerbitzurako zenbait azpiegitura eta ekipamendu kokatu dira, hiria bera gainditzen dutenak. Bilboko hiriguneak be re protagonismoa sendotzea lortu du, eta ez udalerriko gainerako eremuei dagokienez bakarrik, baita Eremu Funtzionaleko gainerak o udalerriei edo alboko eskualdeei dagokienez ere. Eskualde-mailako zenbait ekipamendu ezarri izanarekin lotutako jarduera ekonomikoa eta azpiegiturek sortutako konektagarritasuna (hezkuntza, administrazio, kultura, osasun, hirugarren adinaren eta aisialdi al orrekoak, besteak beste) funtsezko faktoreak dira, eta beraz, horiek behar bezala hartu beharko dira kontuan etorkizuneko hiri -garapena sustatzeko orduan.

Iturria: Metropoli Fundazioa

Iturria: Metropoli Fundazioa

Page 11: BILBOKO HIRI ANTOLAKETAKO PLAN OROKORRAREN …HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDUKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 4 0.2. BILBOREN HIRI ERALDAKETA

HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDUKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 9

0.3.2. Espezializazio ekonomiko adimentsua

Hiria norbere espezializazio-plan ekonomiko adimentsua izatearen aldeko apustua egin duen ekosistema

ekonomiko baten gisa hartzen da. Haren helburua ez da enplegua sortzea bakarrik, trakzio-jarduera ekonomiko batzuk zehaztea baizik; izan ere, Bilbo sektore jakin batzuetan nabarmendu daiteke, eta Udalak horiek suspertu eta bideratu beharko ditu. Honako sektore hauek funtsezkoak izango dira proposatutako eredurako:

Enpresentzako zerbitzu aurreratuak (aholkularitzak, ingeniaritzak, I+G+b enpresak, finantza -zerbitzuak, industrietarako teknologia, eta abar)

Ekoteknologia eta hiriko irtenbideak (etorkizuneko eskaeretan, hiriei zerbitzuak emateko prestatutako enpresen plataformak)

Internet eta teknologia digitala (cloud teknologiarako eskualdeko zentro baten sorrera)

Artea eta sormena

Turismoa eta konbentzioak

Osasuna eta osasunera aplikatutako teknologiak.

0.3.3. Nazioartekotzea

Hiriak gero eta garrantzitsuagoak dira mundu honetan, eta Bilbok ere nazioarteko dimentsioa lortu behar du zentzu horretan, h orretarako, gure ezagutzak esportatu eta lankidetza-esparruak finkatu behar ditugu beste hiri batzuekin. Gaur egun, «Bilbo» modu egokian kokatuta dagoen marka bat da, ez hiri bat bakarrik. Ez da marka turistiko bat, pertsonak, unibertsitateak eta ikasleak, inbertsioak, turismoa eta a bar erakartzeko gaitasuna duen «lurralde-marka» bat baizik.

Iturria: Metropoli Fundazioa

Iturria: Metropoli Fundazioa

Iturria: Metropoli Fundazioa

Page 12: BILBOKO HIRI ANTOLAKETAKO PLAN OROKORRAREN …HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDUKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 4 0.2. BILBOREN HIRI ERALDAKETA

HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDUKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 10

0.3.4. Kanpo-konektibitatearen eta barne-mugikortasunaren garapena

Konektibitatea hirien lehiakortasunari atxikitako funtsezko ezaugarri bat da.

Bilboren kasuan, garraio-azpiegituren eraldaketa handi gehienak hiriaren azken eraldaketan gertatu dira. Bilboko Metroaren trenbide -sareari dagokion zerbitzuak, adibidez, une horretara arte metropoli -eremuko gainerako udalerriek inola ere ezagutzen ez zuten konektibitatea eta irisgarritasuna eskaini zizkion hiriaren erdiguneari. Zentraltasun funtzional eta hiritar berri horrek jarduera ekonomiko jakin baten itzulera eta birzentralizazioa eragin ditu, baita Bilboko biztanleriaren azken urte hauetako mantentze demografikoa ere. Bilboren erdigune ko bizi-kalitatea altua da, eskualde mailako eta nazioko nahiz nazioarteko ekipamenduen presentzia garrantzitsua dela eta.

Orain, azpiegitura berriak sortu behar dira lurraldearen mugikortasunerako eta lehiakortasunerako, hau da, Bilboko hiriak nag usitu nahi duen eskualde-mailako eremu berri hori sortzeko.

Aireportuari dagokionez, Euskal Herriak Europako gainerako hiriburuekin dituen harremanak aireko harremanetan oinarritzen dir a batez ere. Loiuko aireportuko zerbitzuen igoerak eta hobekuntzek EAEko biztanleen nahi z bisitarien artean du eragina. Eta hori ezinbesteko baldintza da harreman europar horien maiztasuna areagotzeko.

Abiadura Handiko Trenak Euskadiko hiru hiriburuak elkartuko ditu, eta batetik bestera joateko denbora-tarteek nabarmen erraztuko dituzte bertako eragile ekonomikoen arteko harremanak. Era berean, hura Madrilekin eta Barajasko aireportuarekin lotuta egongo da; ek ialdeko konexioa Iruñearekin lotuta egongo da, eta etorkizunean, baita Bartzelonarekin e re, eta mendebaldekoa, berriz, Santandarrekin lotuta egongo da. Abandoko geltoki intermodalaren eta Loiuko aireportuaren arteko konexioa funtsezkoa izango da, Euskal Y -ari esker, hura Santanderreko, Bilboko, Gasteizko, Donostiako eta Iruñeako nazioarteko a ireportu gisa sustatzeko.

Testuinguru ekonomikoak hala egitea ahalbidetzen duenean, Portua handitzeak nazioarteko konektibitatea areagotuko du.

Hiriaren barneko mugikortasunaren etengabeko hobekuntzak ere lurraldearen artikulazioa hobetzea ahalbidetuko du, eragin-eremu hori sortzeko helburuarekin.

Azpiegituren esparruan eskumen sektoriala duten erakunde publikoen eta Udalaren arteko erantzunkidetasuna eta adostasuna ezin besteko faktoreak izango dira baliabide-eskasiaren testuinguru horretan.

Iturria: Metropoli Fundazioa

Iturria: Metropoli Fundazioa

Page 13: BILBOKO HIRI ANTOLAKETAKO PLAN OROKORRAREN …HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDUKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 4 0.2. BILBOREN HIRI ERALDAKETA

HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDUKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 11

0.3.5. Unibertsitatea sustatzea

Mundu-mailako beste lehiakortasun-elementu bat Unibertsitatea eta Teknologia Institutuak dira. Horiek ekonomia adimendunean eta berritzailean oinarritutako interesgune bat osatzen dute, enpleagarritasun- eta espezializazio-maila altuko pertsonak prestatzen baitituzte (graduondoak). Gainera, horrek suspertzen ari diren sektoreekin lotutako arrisku-kapitalak erakartzea eta patenteak sortzea ahalbidetzen du. Unibertsitatea ere enpresa bat da, eta beraz, jarduera ekonomikoa sortzen du. Azkenik, unibertsitateko bizitzak hiria dinamizatzen du eta beste sektore batzuekin sinergiak sortzen laguntzen du, etxebizitzen, aisialdiaren eta ostalaritzaren esparruetan, esaterako.

Bilbok hiru unibertsitate ditu: Euskal Herriko Unibertsitate Publikoa, Deustuko Unibertsitatea eta Mondragon Unibertsitatea, azken hori d uela gutxi ireki arren. Hirigintzaren ikuspegitik, Campus eta unibertsitate -elementu berrien ezarpena errazten ari da. Zentzu horretan, etorkizunean ezinbestekoa izango da unibertsitatea enpresa-sektore pribatuekin eta Administrazioarekin berarekin lotuta egotea.

0.3.6. Lurralde- eta gizarte-orekaren bilaketa

Bilboren 2030. urterako aurreikuspen demografikoek 27.000 biztanle ingururen galera balioesten dute biztanleriaren zahartzea dela eta. Hala, biztanleriaren piramidea alderantzikatu egingo da (3 pertsonatik batek 65 urte baino gehiago izango ditu). Denbora -tarte horretan, Bilbok 350.000 biztanle izatera iritsi nahi du. Horretarako, immigrazio -tasak % 17-18koa izan beharko du, horrek bideragarritasun ekonomikoa ahalbidetuko baitu biztanleriaren ikuspuntutik.

Hiriaren eraldaketa jasangarriak oraindik ere birsortzeko dauden aukera -eremuetan jarraituko du, hala nola, Zorrotzaurren, Zorrotzako Puntan, Basurto-Olabeagan, Abandoko Geltokian, Boluetan eta abarretan, eta era berean, Inguruko Berdegunearen garapenarekin jarraituko da.

Horrez gain, auzoak aukera-eremu gisa erabiltzea planteatu da. Auzoak hiriguneko jarduera eta lehia ekonomikoaren barnean sartzea da «Auzoetako bihotzak» proiektuaren helburua, betiere bertan bizi diren pertsonak oinarritzat hartuta eta auzo bakoitzaren nort asuna manteduz eta horietako bakoitzean proiektu esanguratsuak bereiziz. Auzoetan gune zehatzak identifikatzea da helburua, eta auzo bakoitzaren ezaugarriak kontuan hartuta (biztanleria, errenta, adina eta abar), horietako jarduera, merkataritza, nortasun -elementuak, eremu publikoak eta abar sustatzea, horrela oreka handiagoa lortuko baita auzoan bertan nahiz auzoen eta hirigunearen artean.

Iturria: Metropoli Fundazioa

Iturria: Metropoli Fundazioa

Iturria: Metropoli Fundazioa

Page 14: BILBOKO HIRI ANTOLAKETAKO PLAN OROKORRAREN …HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDUKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 4 0.2. BILBOREN HIRI ERALDAKETA

HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDUKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 12

Ildo horretan, «Auzo Factories» dugu beste proiektuetako bat. Proiektu hori hiri -izaerako jarduera ekonomikoko enpresa-inkubagailuen edo udal-edukiontzien ezarpenean oinarrituko da, horrela, kapital nagusia ezagutza izango den jarduera sortzaileak garatu ahal izateko . Horiek ez dute nahitaez hiriaren erdigunean kokatu behar auzoetan finkatzeko ez da inbertsio handiegirik egin behar , eta gainera, kokatuta dauden auzoa suspertzen dute. Horien helburua auzoetan jarduera ekonomikoa sortzea da, ezagutzan eta teknologian oinarritut ako enpresa-aukera sendoak sustatuz, eta euskarri fisiko gisa erabilerarik gabeko eraikinak erabiliz.

0.3.7. SMART CITIES eta teknologia aldera

Izendapen horren barnean, termino jasangarrietako zerbitzuak eta baliabideak hobeto kudeatzeko neurri guztiak gaineratzen dira (ura, gasa, elektrizitatea, argiztapena, komunikazioak, garraioa, hondakinen kudeaketa, ingurumenaren kalitatea eta abar).

Zentzu horretan, erreferentzia ez litzateke «hard» delakoa izango hiri sentsorizatua, azpiegiturei, informazioaren teknologiei eta abarrei dagokienez , «soft» baizik zerbitzuen berrikuntzarekin lotutako osagaiak, herritarren konpromisoa, gobernantza, enpresen ekintzailetza, gure enpresek aplikatzen dituzten teknologiak eta abar . Bilbok abiapuntu bikaina du zentzu horretan, know-how ezaguna baitu hiri-eraldaketaren esparruan. Gainera, azpiegitura handiak, erakundeak partekatutako exekuzio -irizpideak eta aurrekontu-zuhurtzia handia ditu.

Hiriaren etorkizuneko erronka teknologia diseinuan eta eragiketetan txertatzea da (big data, gardentasuna, ekonomia -/gizarte-/ingurumen-balioaren sorkuntza), baita erabakiak hartzeko azpiegitura-geruza anitzak txertatzea (informazioa sareen artean partekatzea, eskalako ekonomiak...), herritarrei eta enpresei zerbitzuak eskaintzea, eta lankidetza publiko-pribatuaren eredu berritzailea izatea ere.

0.3.8. Balioen sustapena.

Bilbo gero eta hiri mestizuagoa da. Horregatik, funtsezkoa da irekitasuna, tolerantzia, ahalegina, lana eta elkartasuna susta tzea. Eta horretarako ezinbestekoa da aldatzeko gaitasuna izatea, malgutasuna izatea. Aldaketarako denborak gero eta murritzagoak d ira, eta beraz, oso garrantzitsua da aldaketarekiko malguak izatea eta ziklo ekonomikoen aldaketak behar bezala aztertzea Momentu honetan, aldaketekiko egokitz apena erresilientzia erabakiak hartzeko orduan epe egokiak ezartzeko erakundeen gaitasunean oinarritzen da, horiek etorkizunari aurre egitea ahalbidetzen baitute.

Iturria: Metropoli Fundazioa

Iturria: Bilboko HAPO bulegoa

Iturria: Metropoli Fundazioa

Page 15: BILBOKO HIRI ANTOLAKETAKO PLAN OROKORRAREN …HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDUKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 4 0.2. BILBOREN HIRI ERALDAKETA

HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDUKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 13

0.3.9. Lidergoa mantentzea eta gobernantza

Ezagutzaren hiria lortzeko orduan funtsezko elementuak dira honako hauek: herritarren partaidetza, gardentasuna eta iraunkort asun ekonomikoa eta baliabideen administrazio egokia (aurrekontu-zehaztasunarekin lerrokatutako Gobernu Plana). Horretarako oso gar rantzitsua da administrazioak sektore ekonomikoekin, sozialekin eta abarrekin harreman arina izatea.

Estrategia hori garatzea ezinezkoa izango litzateke hiriaren administrazio -esparrutik bakarrik.

Horregatik, eskualdearen garapen berri batean pentsatu behar dugu, hau da, lurraldea, ekonomia eta gizartea bateratuko dituen ikuspegi batean, hala, lehian elkarrekin jarduteko.

Plan Orokor berria esparru estrategiko horretan kokatu beharko da, eta hark, bere eragin -eremuan, erremintetan eta aukeretan oinarrituz, lorpen horiek lortzen lagunduko du. Gainera, horiek aurrerapauso kualitatibo berri bat islatu beharko dute Bilboko hirian.

Iturria: Metropoli Fundazioa

Iturria: Metropoli Fundazioa

Page 16: BILBOKO HIRI ANTOLAKETAKO PLAN OROKORRAREN …HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDUKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 4 0.2. BILBOREN HIRI ERALDAKETA

HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDUKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 14

0.4. HIRI EREDUA. ERRONKA ETA HELBURU ESTRATEGIKOAK

Aurreko puntuan adierazi den moduan, Bilbok aurrerapauso bat eman nahi du, ikuspuntu estrategikotik, bere hiri -ereduan, eta horretarako, hiri adimendunera aldera eraldatzeko estrategia berri bat abiarazi beharko du. Hiri adimendun hori bere ekonomia eta garapena ezagutzan, berrikuntzan eta sorkuntzan oinarritzen duen hiri bat izango da, hazkunde ekonomikoa eta ongizatearen sorkuntza lortzeko lehi akortasunaren oinarri gisa.

Hiri adimendun horrek lurralde adimendun batean mugitu beharko du aldi berean, eta haren euskarria ez da fisikoa bakarrik izango.

Horrenbestez, eraldaketa berri hori ez da eraldaketa fisikoko eta hiria berroneratzeko eragiketetan bakarrik oinarrituko, hor iez gain, pertsonen, balioen eta lurralde adimendun horren sorkuntzaren aldeko apustua egin beharko baitu. Hori guztia behar bezala lerrokatu ostean, ekimenek, proiektuek, aukerek eta, azken finean, hiriko jarduerek eta alderdi erakargarriek aurrerapauso kualitatibo bat emateko oinarr iak sortuko dira, hala, hazkunde ekonomikoa eta pertsonen ongizate eta bizi-kalitatea lortuz.

Hiriaren eta haren estrategiaren ikuspegi berri horrek azken urteetan gauzatutakoarengandik oso bestelakoa izango den beste H iriaren Eraldaketa Plan bat behar du. Aurreko Plana argazki bat bezalakoa zen, eta hala, gauzatu ostean haren «lehengo» eta «ondorengo» egoera ikus zitezkeen, baina hiri adimendunaren edo ezagutzaren hiriaren kasuan ez da horren erraza izango argazki hori ateratzea, eraldaketa ez bai ta fisikoa bakarrik izango.

Herritarren lankidetzarekin bada ere, aurreko Eraldaketa Planean inbertsio-ahalegin handia egin zen Administrazioen aldetik, baina Plan berrian, hau da, hiri adimendunaren edo ezagutzaren hiriaren Planean, hark koralagoa izan beharko du, eta bilbotar guztien lankidetza ezinbestekoa izango da (aldaketa ez baita fisikoa bakarrik izango).

Hiri-plangintza oso erreminta garrantzitsua da zehaztutako helburu estrategikoak lortu ahal izateko. Horregatik, izaera adimendune ko hazkunde ekonomikoa, gizarte-garapen integratua eta ingurumenaren jasangarritasuna sustatu dadila erraztuko duten alderdiak gaineratu beharko dira, ahal den heinean eta haren eragin-eremuan oinarrituz.

Bestalde, eta azken 20 urteetan jasan bizitu duen goitik beherako eraldaketaren ostean Bilbo oso hiri kontsolidatua bi hurtu dela kontuan hartuta, hirigintza-plangintza berria, hiri-garapenerako eredua, eta beraz, Plan Orokor berriak planteatutako proposamenak eta irtenbide orokorrak ez dira aurreko urteetakoek bezain handizaleak izango.

Zentzu horretan, ez da hiri-eredu berri bat bakarrik izango, ildo orokorretan, lehendik dagoena hobetzea izango baita xedea. Oraindik ere gauza asko daude hobetzeko, eta Bilbok zentzu horretan lan egiten jarraitu behar du, eremu publikoak maila guztietan zabalduz eta h obetuz, zentzu horretan identifikatutako eremuak birsortuz eta berrituz, hirigintzako oztopoak eta oztopo arkitektonikoak ezabatuz, barneko nahiz k anpoko

natzailea eginez, eta abar.

Hiri-kalitatearen hobekuntzak lehentasunezko helburua izaten jarraituko du Plan Orokor berrian. Izan ere, horrek guztiak herritarr en bizi-kalitatea hobetuko duela, kolektiboaren autoestimua sendotuko duela, eta ekonomia babestu eta sustatuko duela uste dugu, horien inguruko pertsonen arteko harremanen eta negozio nahiz fluxuen bitartez.

Laburbilduz, Hiri Eredua eta Etorkizuneko Ikuspegia dagoeneko zehaztuta dagoela esan dezakegu. Azken urteetan udalerrian egin dako hausnarketa estrategikoak etorkizuneko Erronka garbi bat du emaitza gisa:

Bizi-kalitatearen eta hiri-kalitatearen maila altuak lortze aldera, Esparru Estrategikoaren Ardatz berriak HIRI EREDURA bideratuko dira, honako lau helburu hauen bitartez: 1. Gaitasun lehiakorra eta berritzailea. 2. Hiriaren etengabeko berroneratze-prozesua 3. Ingurumen aldetik jasangarria den eraldaketa

4. Gizarte-kohesioa hiri inklusibo gisa.

Bilbo leheneratu, berritu eta hobetzeko oraindik ere lan handia egin behar dela ukaezina izan arren, garai berriak dira, eta zentzu horretan, Bilbok behar duen eraldaketa berri hori ez da azpiegituren garapenean eta hiriaren eraldaketa fisikoan bakarrik oinarrituko.

Udalak 2010ean egin zuen «Bilboko Diagnostiko Estrategikoa eta Etorkizuneko Aukerak» azterlanak ondorioztatzen duen moduan, Bilboren etorkizun oparorako giltzarriak honako alderdi hauen garapen-mailaren araberakoak izango dira: «Espezializazio Adimenduna», «Kanpoko Konektibitatea eta Teknologikoa», «Erresilientzia-Irekitasuna eta Malgutasuna», «Ezagutza-Berrikuntza-Unibertsitatea» eta «Nazioartekotzea».

Arestian aipatu dugun eta 2010eko abenduan egindako azterlana Bilboko Hiri Kontseiluaren Osoko Bilkuraren aurrean aurkeztu ze nean, hiriaren faktore kritikoenak Bilbo ekonomia globaleko berrikuntza-gune bihurtzearekin lotutako horiek zirela nabarmendu zen. Foro horretan, etorkizunean jorratu beharko liratekeen gabeziak nabarmendu ziren, honako hauek, esaterako: hiriaren kanpo -irisgarritasuna (funtsean, Abiadura Handiko Trena); etxebizitza-eskaintza; hiriko auzoen arteko oreka; talentua sortu eta hura eustea; eta Turismoa, Teknologia eta Artea, Ingurumen Sentsibilitatea eta Eko-Teknologiak sustatuko dituen garapen ekonomikoa.

Baina orain, hiriaren ikuspegi zabal eta holistikoko hausnarketa horiek Planaren Berrikuspenera bideratu behar dira, edo beste modu batera esanda, Hiriaren Hirigintza Antolamenduan txertatu behar dira, adierazpenaren zentzu zabalenean. Hein batean, Plan Orokorra p lan estrategiko bat dela esan genezake, eta hark hirigintza-antolamendu zehatz bat duen hiri-eredu batean finkatzen du bere estrategia. Hala, haren bitartez lurzoruaren hirigintza-zehaztapenak antolatzen dira espazioari nahiz denborari dagokionez, besteak beste, lurzoruaren erabilera eta jabetza -eskubidea zehaztuz eta arautuz.

Lortu nahi den Hiri Eredu eta Ikuspegia abiapuntutzat hartuta, lau helburu estrategiko finkatu dira, aurrerapen -dokumentu honen bitartez, hirigintza arloko izapidetze-prozesura eramango diren proposamenak eta irtenbide orokorrak antolatzeko helburuarekin, betiere herritarren partaidetza onartutako programaren arabera txertatuz.

Honako hauek dira, hain zuzen ere, lortu nahi den Hiri Eredurako lau Helburu Estrategikoak:

1. MUNDU MAILAN ERREFERENTEA IZANGO DEN HIRIA

2. ETENGABE BIRSORTZEN ETA BERRITZEN ARI DEN HIRIA

3. INGURUMENAREN ALDETIK IRAUNKORRA DEN HIRIA

4. HIRI SOZIALKI OREKATUA

Page 17: BILBOKO HIRI ANTOLAKETAKO PLAN OROKORRAREN …HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDUKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 4 0.2. BILBOREN HIRI ERALDAKETA

HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// PROPOSAMEN MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDUKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 15

ERREFERENTZIA POLOA IZANGO DEN NAZIOARTEKO HIRIA

Ezagutza sortzen duten jardueretan oinarrituta dagoen eta tokikoa lehiakortasun-faktore gisa gailenduko duen sistema ekonomiko bat sustatzea.

Page 18: BILBOKO HIRI ANTOLAKETAKO PLAN OROKORRAREN …HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDUKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 4 0.2. BILBOREN HIRI ERALDAKETA

HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// PROPOSAMEN MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDUKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 16

0.5. ERREFERENTZIA POLOA IZANGO DEN NAZIOARTEKO HIRIA

Oro har, aberastasuna sortzen duten jarduerek herritarren masa kritiko handia behar izaten dute. Gaur egun, hiriek funtsezko eginkizuna betetzen dutela uste da, 2030. urtean, herritarren % 80 hirietan biziko baita.

Testuinguru horretan, garapen-maila altu -ongizatea zuzenean lotuta daude balio erantsi handiko enpresa-jarduerak izatearekin eta sortzearekin, hau da, ezagutza-maila handia duten jarduerak izatearekin eta sortzearekin (gaitasun handiko langileak, teknologiaren erabilera handia, etengabeko berrikuntza teknologikoa eta ez teknologikoa , mundu osoko ezagutza-sareen txertaketa, eta abar).

Zerbitzu aurreratuak eskaintzen dituzten enpresak, ezagutzaren industria, hezkuntza- eta osasun-jarduerak eta administrazio eraginkorra etorkizuneko gizarte modernoa osatuko duten oinarriak dira, eta Bilbok horien aldeko apustu sendoa egin du.

Gaur egun, aberastasuna eta kalitate oneko enplegua sortzen duten balio erantsi handiko en presa horiek pertsona eta jarduera ugari pilatzen diren lekuetan eta hirietan finkatzen dira. Hiri horiek erakartzeko gaitasun handia dute horien kokalekua eta zentraltasuna, konektibitatea, hiri-kalitatea, giza kapitala, talentua eta berritzeko gaitasuna nahiz horien ekonomia- eta enpresa-dinamismoa direla eta.

Etorkizunean, ezaugarri horiek dituzten hiriak izango dira arrakastatsuenak, horiek ikasten eta berrasmatzen jarraitzeko gai tasuna duten benetako lurralde adimendun gisa katalogatu ahal izango bait ira lehian jarduteko eta garatzeko moduei dagokienez (JakinBASK Proiektua - Eusko Jaurlaritza, 2008). Bilbok indar handiz finkatu behar du mota horretako hiri -eredu gisa.

"Erreferentzia Poloa izango den Nazioarteko Hiriaren" helburu estrategikoak zenbait Jarduketa Lerro eta Ekintza zehaztu eta indartu beharko ditu honako ideia hau lortzeko helburuarekin:

Ezagutza sortzen duten jardueretan oinarrituta dagoen eta tokikoa lehiakortasun-faktore gisa gailenduko duen sistema ekonomiko bat sustatzea.

Jarduketa-lerro eta -ekintza guztien helburua honako hau izango da: sormenean, talentuan eta berrikuntzan oinarritutako industria, gizartea eta prestakuntza-zentroak nagusituko diren azpisistema ekonomiko, kultural eta hezigarri bat eraikitzea eta sendotzea (merkatuak onartu edo baloratuko dituen produktuei, prozesuei edo zerbitzu berriei aplikatu dakiekeen ezagutza etengabe sortuz), uneoro glokalizazioa aplikatuz (tokiko balioak globalizazioaren elementu lehiakor gisa gailenduko dira).

Bilborako lortu nahi den azpisistema ekonomiko, kultural eta hezigarri hori eraikitzea erraztuko duten oinarriak finkatzea da helburua, horretarak o, ezagutzaren industria eta zerbitzu aurreratuak barne hartuko dituen ehun sendo bat sortuz, hark lurraldearen lehiakortasunera ko eta enpresen inbertsioak erakartzeko funtsezko faktore gisa jardungo baitu, hiria ekonomia erakartzeko nazioarteko polo bihurtuz.

HELBURU ESTRATEGIKOA

JARDUERA ILDOAK EKINTZAK

ERREFERENTZIA POLOA IZANGO

DEN NAZIOARTEKO

HIRIA

1. BALIO ERANTSI HANDIKO JARDUERAK ERAKARTZEA

Ezagutza handiko jarduerak sustatzea

Erabilera estrategikoetarako kokalekuak eskaintzea

Balioa/egoitzak ezarri daitezela ahalbidetzea

Erabiltzen ez diren eraikinetan aukerak aprobetxatzea

Hiri-paisaia aktibo ekonomiko gisa birkualifikatzea

2. KANPO KONEKTIBITATEA

HOBETZEA

Abiadura Handiaren iritsiera

Aireportuarekiko konexioa

Etorkizuneko Autobus Geltokia

3. KULTURA ELEMENTU ERAKARGARRI

GISA SUSTATZEN JARRAITZEA

Industria kulturalaren eta sortzailearen garapenerako kokalekuak eta guneak planifikatzea

Plangintzan oinarrituz, gaur egungo kultura-azpiegituraren arloko premiei irtenbideak ematen saiatzea

4. PRESTAKUNTZA EREMUAK

SENDOTZEA

Enpresen, unibertsitatearen, ikerketa-zentroen eta administrazioaren arteko sinergiak aprobetxatzea

Prestakuntza talentua erakarri eta espezializaziorako oinarri gisa sendotzea: Unibertsitatea eta Lanbide Heziketa

5. ERABILEREN NAHASKETA

Dagoeneko finkatuta dauden eta eremu berrien eraldaketa-prozesuan erabileren nahasketa erraztea

Erregulazio berriaren bitartez, jarduera ekonomikoaren erabilera jakin batzuk beste erabilera batzuekin (bizitegi-erabilera, ekipamenduak, eremu publikoak) bateragarri egiteko aukera kontuan hartzea.

6. JARDUERA BARNE HARTUKO

DUTEN GUNE ZENTRALAK SORTZEA

"Auzoetako Bihotzak" proiektua garatzea, auzo bakoitzean, bizitza eta aniztasuna barne hartzeko gaitasuna duten leku zentralak identifikatzeko

Hiriko kokalekuetan enpresa-inkubagailuak ezartzea (Auzo Factories)

Page 19: BILBOKO HIRI ANTOLAKETAKO PLAN OROKORRAREN …HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDUKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 4 0.2. BILBOREN HIRI ERALDAKETA

HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// PROPOSAMEN MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDUKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 17

JARDUERA ILDOAK

0.5.1. Balio erantsi handiko jarduerak erakartzea

1. BALIO ERANTSI HANDIKO JARDUERAK ERAKARTZEA

Mota horretako jarduerak dira, hain zuzen ere, gizarte-ongizate eta garapen ekonomiko handia izango duen etorkizuneko gizarte modernoaren oinarriak.

Jarduketa Lerro horren xedea eremu eta azpiegitura egokiak sortzea izango da, horrela, balio erantsi altuko jarduerak erakarri eta zentraltasun berritzailea eta ezagutzak pilatzeko gaitasuna izango duten nodoak eta erakarpen-poloak sortu ahal izateko.

Gainera, gertuko eremuekin edo partekatutako eremuekin lotuta egongo diren hiri-eremuak sortu nahi dira, eragileen eta enpresen arteko sinergiak bilatu eta aprobetxatzeko helburuarekin.

Horretarako, honako EKINTZA hauek garatzea proposatzen da:

Ezagutza handiko jarduerak sustatzea

Bilboko lehiakortasuna sustatzea izango da estrategia honen helburua, betiere berrikuntzan, ikerkuntzan eta sormenean oinarrituta.

Informazioaren teknologiekin eta telekomunikazioekin lotutako jarduerak, enpresa-zerbitzu kualifikatuak, suspertzen ari diren sektoreen ikerketa, garapena eta ekoizpena.

Bilbon dauden ezagutza sendoko jarduerak hiriko jarduera guztien % 20 eta % 40 artean osatu dezatela lortu nahi da.

Erabilera estrategikoetarako kokalekuak eskaintzea

Sektore estrategikoak osatzen dituzten eta sektore edo jarduera horietan goitik beherako komunitate espezializatuak osatu ditzaketen ekimenak eta enpresak barne hartu ditzaketen ezarpenak.

Zerbitzu Aurreratuen (ingeniaritzak, aholkularitzak, finantza-zerbitzuak eta abar), eko-teknologien eta hiri-irtenbideen, teknologia digitalaren, artearen eta sormenaren edo osasunaren eta haren teknologia aplikatuen gisako sektoreetako espezializatuen bitartez.

Balioa/egoitzak ezarri daitezela ahalbidetzea

Hiriaren erakargarritasuna garatzea, honako alderdi hauek kontuan hartuta: tamaina edo eragin-eremua, konplexutasun sozio-ekonomikoa, ekonomia eta enpresa arloko dinamismoa eta sendotasuna, ingurumen- eta hiri-kalitatea, eta abar. Horrela, Bilbo lehentasunezko norakoa bihurtuko da egoitzak eta balio handiko ekonomiak finkatzeko orduan, eta horrek are gehiago erakarriko ditu, modu esponentzialean eta jarraituan, berrikuntzaren eta ezagutzaren enpresak, Bilbok horien aldeko apustu garbia egiten baitu.

Erabiltzen ez diren eraikinetan aukerak aprobetxatzea

Hiriaren erdigunean badira jarduera ekonomikoaren beste erabilera batzuk hartzeko potentziala duten lurzoruak, eraikinak (gehienak, ekipamenduak) eta hirugarren sektoreko eraikinak, eta horiek hutsik gera daitezke, erosotasun funtzional handiagoaren bila, horiek hiriko edo kanpoaldeko eraikin berrietara lekualdatzen badira.

Horregatik, arreta berezia eskainiko zaio hutsik geratzen diren eraikinek eskaintzen dituzten aukerak aprobetxatzeari, sor daitezkeen jarduera ekonomikoko aukera berriak ezarri ahal izango baitira horietan.

Hiri-paisaia aktibo ekonomiko gisa birkualifikatzea

Paisaia oso kontzeptu zabala da, eta ez dago ingurune naturalarekin bakarrik lotuta. Paisaiaren Europako Hitzarmenaren hitzaurrean honela definitzen da paisaia: herritarrek hartzen duten lurraldearen zati oro, hura faktore naturalen eta/edo gizatiarren ekintzaren eta elkarrekintzaren emaitza denean.

Paisaiak hainbat alderditan eragiten du, eta besteak beste, nortasuna sendotzen laguntzen du.

Ondo zaindutako hiri-negozioak ezartzen, eta beraz, ekonomia finkatzen laguntzen duen aktibo ekonomiko bat bihurtzen da, bere kasa.

Hona hemen hura lortzera bideratutako zenbait PROPOSAMEN:

Abiarazitako birsortze-planetan hiri-parke teknologikoak sortzea: Zorrotzaurren eta Zorrotzako Muturrean.

Aukera-eremu berrietan, jarduera ekonomikoak erabilera berrien zati gisa txertatzea: Olabeagan eta Abandoko Geltokian.

Lehendik dauden lurzoruetan, berriz definitu beharreko parametroak dituzten jarduera ekonomikorako proposamen berriak egitea: Kastrexana Gainan; Cadagua-Kastrexanan; Cadagua-Zorrotzan.

Jarduera ekonomikoetarako ekimen pilotuak eta kudeaketa-eredu berriak: Hiriko kokalekuetan enpresa-inkubagailuak ezartzea (Auzo Factories); Eraikin industrialak berrerabiltzea (Errekalde-Ametzola-Irala); "Auzoetako Bihotzak" proiektua garatzea;

Oro har, jarduera ekonomikoen erabilerei eta, zehazki, merkataritza-erabilerari buruzko erregulazio-eredua berrikustea.

Unibertsitatetik gertu dauden guneetan, jarduera ekonomiko aurreratuko lurzoru-erreserbak finkatzea.

Page 20: BILBOKO HIRI ANTOLAKETAKO PLAN OROKORRAREN …HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDUKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 4 0.2. BILBOREN HIRI ERALDAKETA

HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// PROPOSAMEN MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDUKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 18

0.5.2. Kanpo Konektibitatea Hobetzea

2. KANPO KONEKTIBITATEA HOBETZEA

Bilboko kanpo-konektibitatea garatzeko aurreikuspenak osatzera eta hobetzera xedaturiko Jarduketa Lerroa, hiria eskualdeko erreferentzia eta erakarpen-polo gisa sustatzeko.

Kanpo-konektibitatea azken hamarkadetan zehar asko garatu den helburu bat da; hura Bilboren Lehen Eraldaketa Plana deitu daitekeenaren eremu estrategikoaren barnean sartzen da. Dena den, zentzu horretan aurrera egiten jarraitu behar dugu hiriak lehiakortasun- eta erakarpen-maila handia izan dezala eta nagusitzen duen eskualdean sinergia egokiak sortzeko gaitasuna izan dezala nahi badugu.

Horretarako, honako EKINTZA hauek garatzea proposatzen da:

Abiadura Handiaren iritsiera

- -maila eta erakarpena lortzeko.

Izan ere, hark Madrilekin eta Barajas aireportuarekin, Iruñearekin eta, etorkizunean, Bartzelonarekin eta Santanderrekin lotuko du Bilbo, baita Loiu aireportua bera ere.

Gainera, berezko zenbait birtualtasun izango ditu sortuko diren zerbitzu-enpleguei edo aurreikus daitezkeen higiezinen garapenei nahiz eragiketarekin lotutako hiri-ehuneko hobekuntzei dagokienez.

Tren bidezko lotura aireportuarekin

Loiu Santander, Bilbo, Donostia eta Iruñeko nazioarteko aireportu gisa sendotzeko helburuarekin lan egin behar dugu, eta Euskal Y-a oso lagungarria izango da zentzu horretan.

Abandoko Geltokiaren eta Loiuko Aireportuaren arteko tren bidezko konexioa funtsezkoa izango da aire bidezko garraioaren prestazioak sustatzeko eta hobetzeko, batez ere Europako hiriburuei dagokienez.

Etorkizuneko Autobus Geltokia

Garellanoko Autobus Terminal berriak nabarmen hobetuko ditu gaur egungo instalazioak, lurpeko geltoki berri bat eraikiko baita bertan.

San Mames aldageltokiaren ondoan kokatuta egongo den azpiegitura berri horrek (Renfe, Aldiriak, Bilboko Metroa eta Tranbia) garraioaren nodo intermodal handi bat bihurtuko du gunea, hirian erakarpen-polo berri bat sortzeaz gain, ingurune horretan ekipamendu garrantzitsu ugari (osasun, kirol eta unibertsitate arlokoak, besteak beste) kokatuko baitira.

Beste proposamen osagarri batzuk

Bilboko Metroa. 3. eta 4. lineak.

Trenbide-sarea handitzea

Ekialdeko saihesbidea

Hegoaldeko saihesbide metropolitarra

Trenbidearen hegoaldeko saihesbidea.

Page 21: BILBOKO HIRI ANTOLAKETAKO PLAN OROKORRAREN …HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDUKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 4 0.2. BILBOREN HIRI ERALDAKETA

HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// PROPOSAMEN MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDUKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 19

0.5.3. Kultura elementu erakargarri gisa sustatzen jarraitzea

3. KULTURA ELEMENTU ERAKARGARRI GISA SUSTATZEN JARRAITZEA

Azken urteetan egin den moduan, hiriko dinamismo kulturala sustatzera eta kultura ekonomiaren trakzio-elementu gisa sustatzera xedaturiko Jarduketa Lerroa da.

Hori guztia industria kulturala eta sortzailea aberastasuna sortzen duen sektore gisa hartuta, eta hark turismoa erakartzeko eragile gisa duen potentziala kontuan hartuta.

Horretarako, honako EKINTZA hauek garatzea proposatzen da:

Industria kulturala eta sortzailea garatzeko kokalekuak eta guneak planifikatzea

Ekipamendu handietarako aukerak aintzat hartzen jarraitzea

Plangintzan oinarrituz, gaur egungo kultura-azpiegituraren arloko premiei irtenbideak ematen saiatzea

0.5.4. Prestakuntza-eremuak sendotzea

4. PRESTAKUNTZA EREMUAK SENDOTZEA

Ezagutzaren aldeko apustua egin ahal izateko ezinbestekoa da Unibertsitateak eta prestakuntza-zentroek betetzen duten eginkizuna indartzea, horiek teknologia-zentroekin, enpresa pribatuetako I+G+b unitateekin eta Administrazioarekin duten lotura erraztuz.

Jarduketa-lerro honen helburua horiek hedatzeko premiak babestea eta horiei estaldura ematea da, baita campus berriak sortzea ere, betiere hirian kokatuta

emanez.

Horretarako, honako EKINTZA hauek garatzea proposatzen da:

Enpresen, unibertsitatearen, ikerketa-zentroen eta administrazioaren arteko sinergiak aprobetxatzea.

Oso garrantzitsua da esparru zientifikoaren eta teknologikoaren eta enpresen artean topaguneak sortzea, hala, teknologia berrien sarrera eta lehiakortasuna nahiz ehun industriala sustatzeko, eta lanpostu kualifikatuen sorrera, enpresa berrien sorrera eta ehun ekonomikoaren dibertsifikazioa ahalbidetzeko.

Era berean, ezinbestekoa da sinergiak sortzea eta aprobetxatzea, betiere elkarrekintzan eta Unibertsitate, Teknologia Zentro eta Enpresen (batez ere horien I+G unitateen bitartez) arteko lankidetza publiko-pribatuan oinarrituz.

Ezagutza partekatua enpresen lehiakortasun-faktore nagusia da, eta beraz, baita horiek euskarri gisa hartzen dituzten eta osatzen dituzten eskualdeen eta hirien garapenaren faktore nagusia ere. Ikerketa eta berrikuntza dira, hain zuzen ere, ezagutza preziatu horren elikadura-iturriak.

Prestakuntza talentua erakarri eta espezializaziorako oinarri gisa sendotzea: Unibertsitatea eta Lanbide Heziketa.

Hona hemen hori lortzera bideratutako PROPOSAMEN batzuk:

Deustuko Unibertsitatea areagotzea, gaur egungo instalazioei jarraitutasuna emanez.

EHUren hiru Unibertsitate Campusak handitzea (San Mameseko Campus Teknologikoa, Basurtuko Medikuntza eta Osasun Campusa, eta Sarrikoko Campus Juridiko-Ekonomikoa) areagotzea.

Mondragón Unibertsitatea sendotzea (Uribitarte Pasealekua).

Page 22: BILBOKO HIRI ANTOLAKETAKO PLAN OROKORRAREN …HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDUKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 4 0.2. BILBOREN HIRI ERALDAKETA

HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// PROPOSAMEN MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDUKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 20

0.5.5. Erabileren nahasketa

5. ERABILEREN NAHASKETA

Ehun konplexuek hiri-jasangarritasunean laguntzen dute, mugikortasuna murrizteaz gain, hiriko bizitza aberasten eta hura erakargarriagoa eta atseginagoa bihurtzen baitute. Erabileren nahasketak horretan laguntzen du. Jarduera ekonomikoko erabilera batzuk guztiz bateragarriak izan daitezke beste erabilera batzuekin, egoitza-erabilerekin, ekipamenduekin eta eremu publiko zentralekin, esaterako.

Hori behar bezala hartu beharko da kontuan eremu berriak eraldatzeko orduan eta dagoeneko finkatuta dauden lurzoruetan. Diseinua nolabaiteko askatasun-mailarekin garatzen den hiriko berrikuntza- -prozesuetan, irtenbideek pixkanaka sustatu beharko dute erabileren nahasketa hori. Hirugarren sektorearen kasuan, adibidez, oso erraza da erabilerak bateragarriak izatea (Ametzola-Errekalde-Irala...).

Erregulazio berrian, jarduera ekonomikoaren erabilera jakin batzuk beste erabilera batzuekin (egoitza-erabilera, ekipamenduak, eremu publikoak) bateragarri egitearen komenigarritasuna hausnartuko da.

Horretarako, honako EKINTZA hauek garatzea proposatzen da:

Gune berrien eta dagoeneko finkatuta dauden eremuen eraldaketa-prozesuan erabileren nahasketa erraztea.

Erabilera-nahasketa horrekin planteatu diren eta garatzen ari diren lurzoruak, Zorrotzaurre, Zorrotzako Muturra eta Termibus, esaterako.

Jarduera ekonomikoak barne hartu ahal izango dituzten eta bizitegi-garapena izango duten eremuak, hala nola, Elorrieta, Abandoko etorkizuneko intermodala, Olabeaga (antzinako Labein) edo gaur egun erdi-hutsik dagoen Errekalde-Ametzola-Iralako industrialdea.

Erregulazio berriaren bitartez, jarduera ekonomikoaren erabilera jakin batzuk beste erabilera batzuekin (bizitegi -erabilera, ekipamenduak, eremu publikoak) bateragarri egiteko aukera kontuan hartzea.

Jarduera ekonomikoaren esparruko gaur egungo errealitatea dela-eta, behar-beharrezkoa da indarrean den HAPOko erabileren erregulazioa berrikustea, besteak beste, hirugarren sektoreko eta ekoizpeneko erabilerak dibertsifikatzeko eta horiek hiriko gune desberdinetan ezarri ahal izatea erraztuko duten kategoria berriak txertatzeko helburuarekin.

Erabileren ezarpenerako araudi horren erregulazioak jarduera ekonomikoen bilakaera bermatu behar du denbora igaro ahala, baita erabileren nahasketa orekatua eta jarduera ekonomikoaren dinamizazioa ere.

Erabilera Nahastuak dituzten lurzoruak. Iturria: Bilboko HAPOren bulegoa

Page 23: BILBOKO HIRI ANTOLAKETAKO PLAN OROKORRAREN …HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDUKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 4 0.2. BILBOREN HIRI ERALDAKETA

HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// PROPOSAMEN MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDUKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 21

0.5.6. Jarduera barne hartuko duten gune zentralak sortzea

6. JARDUERA BARNE HARTUKO DUTEN GUNE ZENTRALAK SORTZEA

Auzo bakoitzean, eremu jakin baten inguruko erdiguneak identifikatzea da ekintza-lerro honen helburua. Eremu horiek, bizitza eta aniztasuna bateratzeko duten gaitasuna dela-eta, aukera paregabea dira auzoko merkataritza eta enplegua sortzeko beste polo batzuk suspertzeko.

"Auzoetako Bihotzak" proiektuak funtsezko eginkizuna betetzen du, auzoak Hiriaren erdiguneko jarduera eta lehiakortasun ekonomikoan txertatzea errazten baitu, bertan bizi diren pertsonengan oinarrituz eta pertsona horientzat.

Horretarako, honako EKINTZA hauek garatzea proposatzen da:

"Auzoetako Bihotzak" proiektuaren garapena

Auzoetan topaketarako puntu dinamikoak identifikatuko dira enplegua eta jarduera ekonomikoa sortzeko polo gisa, horiek gizarte-bizitza aktibatzeko gaitasuna izango baitute.

Gainera, ekintza horrek oso zeregin garrantzitsua betetzen du 4. Hiri Sozialki Orekatua helburu estrategikoari modu aktiboan erantzuteko, eta auzoak suspertzera xedaturiko jarduketa-lerroari dagokionez.

Hiriko kokalekuetan enpresa-inkubagailuak ezartzea (Auzo Factories)

Udal-edukiontziak ezarriko dira hiri-izaerako jarduera ekonomikoaren enpresa-inkubagailu gisa; horiek sormen-jarduerak barne hartzea ahalbidetuko dute, horietan ezagutza izango baita kapital nagusia.

atuta dauden auzoa suspertzen dute.

Auzoetan jarduera ekonomikoa sortzea da horien helburua, ezagutzari eta teknologiari dagokionez enpresa-aukera sendoak sustatuz, eta euskarri fisiko gisa erabiltzen ez diren eraikinak aprobetxatuz.

Page 24: BILBOKO HIRI ANTOLAKETAKO PLAN OROKORRAREN …HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDUKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 4 0.2. BILBOREN HIRI ERALDAKETA

HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// PROPOSAMEN MEMORIA /// HIRI ANTOLAKETAKO PLAN OROKORRAREN AURRERAKINA 22

ETENGABE BERRONERATZEN ETA BERRITZEN ARI DEN HIRIA

Eraldaketa iraunkorrarekin jarraitzea: espazio publikoa hobetzea, aukera guneak berroneratzea, etxebizitzak zaharberritzea, lurzoruak eta erabilpenik ez duten eraikinak berrerabiltzea

Page 25: BILBOKO HIRI ANTOLAKETAKO PLAN OROKORRAREN …HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDUKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 4 0.2. BILBOREN HIRI ERALDAKETA

HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// PROPOSAMEN MEMORIA /// HIRI ANTOLAKETAKO PLAN OROKORRAREN AURRERAKINA 23

0.6. ETENGABE BERRONERATZEN ETA BERRITZEN ARI DEN HIRIA

Bilbo eraldaketa-garai berri batean dago, hiriaren eraldaketa fisikoarekin erlazionatutako garapen -bektoreak ez baitu izango azken hamarkadetan izan duen garrantzia.

Hala ere, finkatutako hiriaren berroneratzea eta berritzea funtsezko hiri -politika bat da egun, iraunkortasunarekin bat egiten duena. Gainera, Bilboko Plan Orokorrak dituen lau helburu estrategikoetako bat da; izan ere, uste da pertsonengan, baita hiriko esparr u eta sektore ezberdinengan ere, positiboki eragiten duen ildo estrategiko bat dela, batez ere, bizi kalitateari dagokionez. Betiere, bali abideen erabilerari dagokionez eraginkortasun-irizpide batzuk dituzten esku-hartze politikak ezartzetik eraikitakoari balioa emanez eta hiria behar berrietara egokituz.

Hiria modu ezberdin eta aldakorretan berroneratzeak eta berritzeak eta espazio publikoaren hobekuntza -lanek, edo aukera-guneen berritze-lan zabalagoek (adibidez, Zorrotzaurre, Bolueta eta Zorrotzako Punta ), alde batetik, etxebizitza berriak garatzeko aukera sortuko dute, baina, beste aldetik, eraikitakoa berrerabiltzeko apustua egiten den eremu horien erakargarritasuna handiagotuko dute. Modu horretan, daud en etxebizitzen zaharberritzeari lagunduko zaio, eta garapen leku berrietan etxebizitza berriak okupatzeko nahi ez den eragin hori txikiagotuko da, erakargarritasun gutxiago duten eremuak eta eremu zabarrak uzteari esker.

Berroneratze- eta berritze-politika egoki batek, aldi barean, jarduera ekonomikorako gune berriak sortzeko aukera emango du, erabilera-nahasketaren bilaketaren bitartez edo azpiegiturak edo alferrikako guneak berrerabiltzearen bitartez.

Ondarearen Kontserbazioak ere garrantzia izango du; izan ere, begirada bikoitz batetik heldu beharko zaio: alde batetik, bere kontserbazioaren beharretik, eta bestetik, kontserbatzeko modu hoberena bezala berrerabiltzeko duen aukeratik.

Horrez gain, berritutako hiri batek, etengabe berroneratzen dagoenak eta garbia eta ondo mantenduta dagoenak, bilbotarre n bizi-kalitatea hobetzea ekarriko du, baita beren autoestimua indartzea ere, negozioak eta enpresa -proiektuak ezartzeko laguntza emateaz gain. Hala, ekonomia eta enplegua hobetuko dira.

«Etengabe berroneratzen eta berritzen ari den hiriaren» helburu estrategikoak jarduera-ildoak eta ekintzak sakondu eta definituko ditu, eta horiek honako ideia honekin bat egingo dute:

Eraldaketa iraunkorrarekin jarraitzea: espazio publikoa hobetzea, aukera guneak berroneratzea, etxebizitzak zaharberritzea, lurzoruak eta erabilpenik ez duten eraikinak berrerabiltzea

HELBURU ESTRATEGIKOAK

JARDUERA ILDOAK EKINTZAK

2. ETENGABE BERRONERATZEN ETA BERRITZEN ARI DEN HIRIA

1. BERRONERATZE, BERRITZE ETA

ZAHARBERRITZE EKINTZAK GARATZEA

Eremu zaharkituak berroneratzea

Irisgarritasun unibertsala sustatzea

Hiri-bilbeko oztopoak kentzea

Eraikinen zaharberritzea bultzatzea

2 ITSASADARRAREN IZAERA

INTEGRATZAILEA SENDOTZEA

Etenuneak kentzea.

Elementu erakargarriak identifikatzea

Izan ditzakeen erabilera berriak identifikatzea

3. DAGOENA EZIN HOBE ERABILTZEA

Egoera irregularrean dauden orubeen eta eraikinen aukerak aztertzea

Ondare babestuari eta bere araudiari buruzko azterketa zehaztua egitea

4. KUDEAKETA TRESNA BERRIAK

APLIKATZEA

Ekimen pilotoak eta kudeaketa-eredu berriak abian jartzea bizitegirako lekuetan eta jarduera ekonomikoetarako zonetan

Erakunde publikoen eta pribatuen arteko lankidetza sustatzea

Page 26: BILBOKO HIRI ANTOLAKETAKO PLAN OROKORRAREN …HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDUKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 4 0.2. BILBOREN HIRI ERALDAKETA

HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// PROPOSAMEN MEMORIA /// HIRI ANTOLAKETAKO PLAN OROKORRAREN AURRERAKINA 24

JARDUERA ILDOAK

0.6.1. Berroneratze, Berritze Eta Zaharberritze Ekintzak Garatzea

1. BERRONERATZE, BERRITZE ETA ZAHARBERRITZE EKINTZAK GARATZEA

Azken urte hauetan, Bilbok eraldaketa handia izan du eremu finkatuetan. Baina hirian oraindik eremu zaharkituak eta hondatuak daude. Hiriaren berroneratzeak, iraunkortasunarekin bat egiteaz gain, biztanleriaren bizi-kalitatean positiboki eragiten du.

Jarduera-ildo hori hiriko berroneratze eta berritze planak jarraitzeari zuzenduta dago, bai eta plan horiek arrazoi ezberdinengatik zaharkituak geratu diren edo narriadura-prozesuan dauden espazio publikoei eta hiri-esparruei erantzuna ematen dieten beste plan batzuekin osatzeari ere. Esku-hartzeak beharko dira bere hiri-kalitatea, irisgarritasuna, zerbitzuak, eta abar, hobetzeko.

Jarduera mota horiek hiri-oztopoek suposatzen duten arazoa konpontzen saiatzen dira. Oztopo horiek, hain zuzen, bereziki bide-azpiegiturek eta burdinbide-azpiegiturek sortu dituzte, eta hiria banatzen dute. Gainera, konexio-, irisgarritasun- eta mugikortasun-arazoak ere sortzen dituzte.

Bestalde, ildo hori udalerriko bizitegi-eraikinak zaharberritzeari zuzenduta dago.

Gainera, planak proposatzen du erabilpenik ez duten edo egoera irregularrean dauden eraikinak berrerabiltzeko aukerak aintzat hartzea, izan erabilera tertziarioetarako edo hornikuntza-erabileretarako. Eraikin horiek zaharberritu eta egokitu ostean, kohesio- eta erreferentzia-elementuak izan daitezke, berroneratze-lan horiek indartzen eta osatzen dituztenak, alegia.

Horretarako, hurrengo EKINTZA hauen garapena proposatzen da:

Eremu zaharkituak berroneratzea

Helburua da berroneratze eta berritze ordenatu eta lehenetsi bat aurrera eramatea, narriadura-egoera batean eta hiri-kalitate baxu batean aurkitzen diren eremuenak, hain zuzen.

Alde batetik, esku-hartze gogorrago bat behar duten berritze-guneak aintzat hartuko dira, oro har, hiriaren hobekuntzan eta orekan zeregin aktiboago bat duten esparruak baitira. Beste aldetik, helburua gabezia garrantzitsuak dituzten esparru finkatuak berrurbanizatzea eta berroneratzea izango da, espazio publikoetan esku-hartze garrantzitsu bat behar duten irisgarritasunari eta oztopo arkitektonikoei dagokienez.

Jadanik hasi dira berroneratze-plan batzuk, adibidez, Zorrotzaurre, Bolueta eta Zorrotzako Punta (tramitatze bidean).

Beste batzuk aukera-gune berri gisa aurkezten dira. Elorrietaren, Olabeagaren, Abandoko geltokiaren edo Errekalde-Ametzola-Iralaren kasuan.

Planak honako BB (hiriko berroneratzea eta berritzea) eremu hauetan ekintzak egitea proposatzen du: Iturrigorrin, Betolazan, Altamiran, Zurbaranbarrin, Monte Caramelon eta Masustegin.

Irisgarritasun unibertsala sustatzea

Hiri-eredu desiragarri, atsegin eta iraunkor bat bereizten duten lau gakoetako bat lortu nahi du, eta trinkoa, mamitsua eta konplexua izateaz gain, jarraitua ere izan behar du. Etenunerik gabe. Elkarrekin ondo lotuta eta bertatik modu erraz batean pasatzeko aukera, zirkulazioan etenik izan gabe.

Irisgarritasun orokor batera hedatzeko helburuak hirian giza-ekintza garatzen den esparru guztian barne hartzen ditu, esate baterako, etxebizitzak, urbanizatutako espazio publikoak, hiri-elementuak, garraioak, komunikazio-sistemak eta komunikabideak, etab.

Hiri-bilbeko oztopoak kentzea

Ekintza horrek, hasteko, hiri-garapenari dagokionez ikuspuntu globalago bat behar du ibilbideak eta konexio logikoak definitzeko, bai garapen berrietan bai eta hiri finkatuan ere. Horrez gain, berroneratze-ekintzak ere beharko ditu, oztopo fisikoak kenduko dituztenak eta, beste gauza batzuen artean, mugikortasun-konponbideak planteatuko dituztenak, batez ere, oinezkoenak. Hala, irisgarritasuna hobetuko da, bereziki, bere orografiarengatik aspektu horretan arreta handiagoa behar duten lekuetan.

Eraikinen zaharberritzea bultzatzea

Helburu hori Surbisa sozietate publikoari egokitzen zaio. Surbisa Bilboko Udalak sortutako enpresa publiko bat da, eta udalerriko bizitegirako eraikinen zaharberritze urbanistikorako esku hartzen du.

Horretarako, kontuan hartu da 2011n egin zen «Bilbon zaharberritzeko lehentasuna duten eremu eta guneak lokalizatzeko azterketa».

Page 27: BILBOKO HIRI ANTOLAKETAKO PLAN OROKORRAREN …HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDUKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 4 0.2. BILBOREN HIRI ERALDAKETA

HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// PROPOSAMEN MEMORIA /// HIRI ANTOLAKETAKO PLAN OROKORRAREN AURRERAKINA 25

Itsasadarra ardatz egituratzaile gisa. Iturria: Bilboko HAPOaren bulegoa

0.6.2. Berroneratze, Berritze Eta Zaharberritze Ekintzak Garatzea

2. ITSASADARRAREN IZAERA INTEGRATZAILEA SENDOTZEA

Ardatz egituratzaile gisa itsasadarraren aldeko apustua egitea (bertatik eraldaketa ekonomikoa sortu behar zen) Bilboko eraldaketa arrakastatsuak lortu nahi zuen helburuetako bat izan zen. Eraldaketa hori 80. Hamarkadan hasi zen, industria-hiri bat izatetik zerbitzu-hiri bat izatera pasatzeko.

Helburua lortu da ehuneko handi batean, nolanahi ere, horri buruz sakontzen jarraitu behar da. Horretarako, kontuan izan behar da itsasadarrak hiriko eta metropoliko ardatz egituratzaile nagusi izaten jarraitzen duela. Itsasadarrean zehar, ekintza eta eremu ezberdin asko daude.

Bere izaera integratzailea indartzen jarraitzea planteatzen da, bere ertzei jarraipena emanez eta bizia erakartzeko eta sortzeko indarra duten gune posibleak identifikatuz.

Itsasadarrari lotutako guneak berroneratzen eta hobetzen jarraitzeaz gain, hiriaren egituratzean duten zeregin garrantzitsuagatik, itsasadarrean zehar aurki daitezken oztopo fisikoak eta etenuneak kenduko dira.

Horretarako, hurrengo EKINTZA hauen garapena proposatzen da:

Etenuneak kentzea

Itsasadarreko bazterretan dauden etenuneak kentzea. Hurrengo irudian etenune tarte horiek irudikatzen dira. Alde batetik, urbanizazio egoki bat ez dutenak horiz, eta beste aldetik, etenuneak kentzeko berroneratze esku-hartze bat behar dutenak gorriz (Najako geltokiaren kasua, bi ertzak Atxuriko geltokiaren alturan, edo Elorrietako ibaiertza).

Elementu erakargarriak identifikatzea

Itsasadarrean zehar elementu erakargarriak identifikatzea, daudenak eta etorkizunean egongo direnak. Haiek bizia erakartzeko eta sortzeko duten boterearen bitartez, beren izaera integratzailea indartzen dute.

Eraikin eta aukerak ematen dituen lurzoru batzuk: Talleres Zorroza, Grandes Molinos Vascos, Zorrotzaurreko Punta, Igerilekuak itsasadarrean (San Inazio), Atxuriko geltokia, Larreagaburu, La Casilla.

Izan ditzakeen erabilera berriak identifikatzea

Itsasadarrean (baita ur-xaflan ere) egon daitezkeen erabilera berriak identifikatzea

Page 28: BILBOKO HIRI ANTOLAKETAKO PLAN OROKORRAREN …HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDUKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 4 0.2. BILBOREN HIRI ERALDAKETA

HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// PROPOSAMEN MEMORIA /// HIRI ANTOLAKETAKO PLAN OROKORRAREN AURRERAKINA 26

0.6.3. Dagoena Ezin Hobe Erabiltzea

3. DAGOENA EZIN HOBE ERABILTZEA

Jarduera-ildo hori hirian lurzoruek eta eraikinek dituzten erabilera-aukerak maximizatzeari zuzenduta dago; izan ere, erabilera zaharkituta geratu da, edo indarrean dagoen planak jasotzen dituen aurreikuspenak ez dira horietan gauzatu. Orube eta eraikin horiek eskaintzen dituzten aukerei arreta berezia emango zaie, batez ere, bizitegiko eskaerei erantzuna emateko.

Ondare babestuari dagokionez, bere kontserbazioari laguntzeko eta bere balioak (kulturalak, sozialak, nortasunekoak...) babesteko apusturik hoberena bere erabilera posible egiten duena da. Horrek bere birkalifikatzea ahalbidetzen du, hiriaren beharrei egokitutako erabilerak bere egiteko dituen gaitasunen arabera.

Horretarako, hurrengo EKINTZA hauen garapena proposatzen da:

Egoera irregularrean dauden orubeen eta eraikinen aukerak aztertzea

Bizitegirako tipologia berriak ikertu eta proposatu eta eraldaketak onartu horretarako diseinatutako arautegien eta ordenantzen bitartez.

Ametzolan-Errekalden-Iralan eraldatze-aukera bat proposatzen da, eremuko industria-ondarearen zati bat berreskuratzen saiatzen dena, ondoren, ohikoak ez diren etxebizitza-tipologia (loft erakoak) multzo batean eraldatzeko. Etxebizitza mota horiek, aldi berean, jarduera ekonomiko bateragarrien (tailerrak) eta hornikuntzen erabilerarekin konbinatuta daude.

Ondare babestuari eta bere araudiari buruzko azterketa zehaztua egitea

Babesaren eta bizigarritasunaren-erabileraren arteko aldiberekotasuna errazteko helburua aintzat hartuta, beharrezkoa da planifikatzea eraikitako ondare-elementua babesteko, hirian duen zeregin eta balio garrantzitsua babesteko asmoz, baita bere erabilera errazteko ere.

Horretarako, beharrezkoa izango da ondare babestuaren katalogo zehatz bat egitea eta berau zehatz-mehatz ikastea, araudiaz, babes-mailaz, esku-hartze irizpideez, eta abarrez gain, bere berrerabilera-aukerekin konparatzeko.

0.6.4. Kudeaketa Tresna Berriak Aplikatzea

4. KUDEAKETA TRESNA BERRIAK APLIKATZEA

Formula berriak bilatzearen alde apustu egitea beharrezkoa da berritze-, berroneratze- eta zaharberritze-lanak egiteko. Hiria hobetzeko beharrezkoak diren esku-hartze tresnak eta kudeaketa-tresnak bilatu behar dira, lanei aurre egiten lagunduko dutenak. Etxebizitzak, eraikinak edota auzoak berritzeko erakunde publikoen eta pribatuen arteko lankidetza (administrazioaren, nagusien eta enpresa pribatuen artekoa) aukera bat da esparru honetan.

Horretarako, hurrengo EKINTZA hauen garapena proposatzen da:

Ekimen pilotoak eta kudeaketa-eredu berriak abian jartzea bizitegirako lekuetan eta jarduera ekonomikoetarako zonetan

Lurzoru finkatuetako, eta horrenbestez, eraikitako ehun pribatuetako jarduerek, nolabaiteko tamaina dutenean, oro har, administrazio publikoaren bultzada behar dute esku-hartze posibleen formula ezberdinen bitartez. Mota horretako ekimenetan proiektu pilotoek emaitzak ikusteko aukera ematen dute, eta ondorioz, arraste- eta kutsapen-inertzia eta -efektu bat sortzen da, biderkatzailea izan daitekeena.

Era berean, erakunde publikoen eta pribatuen arteko lankidetza sustatzea beharrezkoa da, beste gauza batzuen artean, eraikuntza-enpresa sustatzaileen inbertsioa bilatzeko

. Hiria berritzeko eta berroneratzeko kudeaketa-eredu berriak bizitegirako esparruan edota jarduera ekonomikoetan gerta daitezke. Azken horietan ekimenak praktikan jartzeko eta probatzeko esparru zabal bat dago, asozioazionismotik eta azpiegitura eta eremua partekatzen duen komunitatearen ulermenetik eta antolaketatik. Komunitate horrek, aldi berean, elkarrizketa bakar bat eta partekatua izan behar du administrazio eskudunarekin.

Page 29: BILBOKO HIRI ANTOLAKETAKO PLAN OROKORRAREN …HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDUKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 4 0.2. BILBOREN HIRI ERALDAKETA

HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// PROPOSAMEN MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDURAKO PLAN OROKORRAREN AURRERAKINA 27

INGURUMEN ALDETIK IRAUNKORRA DEN HIRIA

Ingurumenaren kalitatea hobetzea, berdeguneak eta lurzoru naturalak, hiri -garapen iraunkorra eta baliabideen kontsumo eraginkorra are gehiago sendotuz.

Page 30: BILBOKO HIRI ANTOLAKETAKO PLAN OROKORRAREN …HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDUKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 4 0.2. BILBOREN HIRI ERALDAKETA

HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// PROPOSAMEN MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDURAKO PLAN OROKORRAREN AURRERAKINA 28

0.7. INGURUMEN ALDETIK IRAUNKORRA DEN HIRIA

Ingurumenaren iraunkortasuna helburu ukaezina da Bilboren gisako hiri batentzat. Iraunkortasunaren ikuspegi zabalenean, kontzeptuak ikuspuntu eta zailtasun asko ditu, jakina, eta horietako asko hirigintzaren esparrutik jorratu behar dira, lurraldearen antolakuntzaren eta plangintzaren bitartez. Bilbok, beren erantzukizuna bereganatzen duten hiri guztiek bezala, modu drastikoan murriztu beharko ditu berotegi-efektuko gasak; bestela, energia berriztagarriak sortzeko edo energia-autosufizientziarako eskala handiko proiektuak garatu beharko ditu, edo informazioaren eta komunikazioaren teknologiak aprobetxatu beharko ditu hiri-funtzionamenduaren hobekuntzarako, eta abar.

garatu ditu ingurumen arloko sentsibilizaziorako eta hezkuntzarako, informazioa emateko eta soinu-, atmosfera- eta hondakin-kutsadura kontrolatzeko. Jarduketa horien adibide gisa, Tokiko Agenda 21 prozesuaren kudeaketa dugu, ingurumen arloko hezkuntzaren, ikuskapenaren edo sustapenaren bitartez, eta esaterako, Zarataren Mapa Estrategikoa onartuz, eta airearen kalitateari buruzko informazioa emanez eta hura kontrolatuz.

Plan Orokorreko ingurumen-iraunkortasunaren esparruko ikuspuntuari eta orientazioari dagokionez, proposamenak, zehaztapenak eta arauzko erregulazioak honako hiru esparru hauetan garatzen dira batez ere: Lehenengoa gune libreekin eta berdeguneekin lotuta dago, hirian bertan nahiz eraiki gabeko ingurunean. Bigarrenak gaur egun eredu idealtzat hartzen den hiri-garapen iraunkorraren kontzeptuak jorratzen ditu, hala nola, hiri-ehunaren trinkotasunari, dentsitateari, jarraitutasunari eta konplexutasunari dagozkion kontzeptuak, garraio publiko egokiaren aldeko apustua egiten duen mugikortasu -

eta bidezko mugikortasunaren aldeko apustua, eta abar. Hirugarrenak baliabide naturalen kontsumo eraginkorra jorratzen du, lurzoruaren, uraren, energiaren eta abarren kasuan, esaterako.

Hartutako neurri guztiek modu positiboan eragin behar dute ingurumen-kalitatearen hobekuntzan, Bilbon azken urteetan egin den lanari jarraitutasuna emanez eta honako alderdi hauen hobekuntzan sakonduz: natura hirian txertatzea, airearen kalitatea, hots-kutsaduraren murrizketa, eta abar.

aren" helburu estrategikoak Jarduketa eta Ekintza Lerroak sakondu eta zehaztuko ditu honako ideia hau lortzeko helburuarekin:

Ingurumenaren kalitatea hobetzea, berdeguneak eta lurzoru naturalak, hiri -garapen iraunkorra eta baliabideen kontsumo eraginkorra are gehiago sendotuz.

Jarduketa-lerroek eta -ekintzek bitarteko fisiko eta eraiki hobea eta modernoa izango duen sistema bat eraikitzea dute helburu, batez ere espazio naturalari, gune libreei eta berdeguneei erantzungo diena. Era berean, hiri -eredu iraunkorraren alderdiak azpimarratuko ditu honako hauei dagokienez: hiriaren forma, haren antolaketa, eremu publikoen eta hiriko elementu egituratzaileen arteko konexioa eta harrema na, mugikortasuna, eta baliabide naturalen kudeaketa eraginkorra, hori guztia hir iaren ingurumen-kalitatea hobetzeko helburu sendoarekin jarraitu eta, beraz, bilbotarren bizi-kalitatea hobetzeko helburuarekin.

HELBURU ESTRATEGIKOAK

JARDUERA ILDOAK EKINTZAK

INGURUMEN ALDETIK

IRAUNKORRA DEN HIRIA

1. LURZORU NATURALA BABESTEA

Lurzoru Naturalerako udalaz gaindiko arauak betetzea

Eraztun Berdea eta baso-parkeak paisaia- eta jarraitutasun-irizpideak aintzat hartuta osatzea

Eraztun Berdea Hiriarekin konektatzea

2. BERDEGUNEAK LORTZEA HIRIAN

Hiri-parkeak sendotzea eta areagotzea

Hiriko korridore ekologikoak sustatzea (biodibertsitaterako jarraitutasun-irtenbideak)

3. LURZORU GUTXIAGO

KONTSUMITZEA

Lurzoru berrien kontsumoa saihestea edo murriztea

Hiri-garapen berrietan dentsitate egokiak ezartzea, dentsitate baxuak alde batera utzita

4. MUGIKORTASUN IRAUNKORRA

Hiri-bideak sustatzea

Irisgarritasun unibertsalerako elementu mekanikoak txertatzea

Aparkalekuei buruzko hausnarketa egitea

Oro har, Eremu Publikoa hobetzea, oinezkoen eta garraio publikoaren alde

5. BALIABIDEAK ERAGINKOR

KUDEATZEA ETA INGURUMENAREN KALITATEA HOBETZEA

Urbanizazio- eta eraikuntza-irizpide iraunkorrak

Energia-eraginkortasunerako irizpideetan oinarrituz birgaitzea

Paisaia Planak dituzten eremuak identifikatzea

Kalitate akustikoa hobetzeko Ekintza Planak

Zerbitzu-azpiegituren optimizazioa (smart cities)

Zuhaitzak landatzea (CO2 xurgatzaileak)

Page 31: BILBOKO HIRI ANTOLAKETAKO PLAN OROKORRAREN …HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDUKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 4 0.2. BILBOREN HIRI ERALDAKETA

HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// PROPOSAMEN MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDURAKO PLAN OROKORRAREN AURRERAKINA 29

JARDUERA ILDOAK

0.7.1. Lurzoru naturala babestea

1. LURZORU NATURALA BABESTEA

Bilbon interakzio handia dago hirigunearen eta hura inguratzen duen lurzoru naturalaren artean, udalerriaren konfigurazio morfologikoa dela eta (mendiz inguratutako ibai-haran bat). Hori da, hain zuzen ere, hura inguratzen duen ingurune naturalaren ezaugarri berezienetako bat.

Bilboren kasuan, artifizializatu gabeko ingurunea kontuan hartzeko moduko maldak eta altitudeak dituzten mendiek osatzen dute hein handi batean, eta horrek muga garrantzitsuak eragiten ditu lurralde horretan erabilerak garatzeko orduan. Gune altuenetan kokatuta dauden baso-masez osaturik dago batez ere, mendi-hegaletan kokatutako trantsizioko landa-paisaiari jarraitutasuna emanez.

Hegoaldeko mendi-hegalaren kasuan, lurraldea antolatzea eta babestea da helburua, legedia sektorialak hori egitea behartzen baitu, baita hura ahal den neurrian hobetzea ere, hura baita Bilboren benetako birika. Iparraldeko mendi-hegalaren kasuan, lurralde hori antropizatuagoa dago, eta beraz, hura herritarren gozamenerako eta aisialdirako sustatu nahi da.

Paisaiari dagokionez, lurzoru naturalak hiria inguratzen duela eta hura oso presente dagoela azpimarratu behar da, hiriaren arro bisuala nahiko zabala baita. Analisi bisualari esker, Bilboko hirigunetik ikusgaitasun gehien duten guneak Arnotegi mendiaren iparraldeko mendi- Pagasarri eta Arrastaleku mendien artean dagoen mendiz osaturiko gunea izango lirateke. Era berean, Arraiz mendiaren ingurunea eta, hein txikiagoan, Kobetas mendiaren ingurunea eta Artxandako hegoaldeko mendi-hegala ikusten direla nabarmendu beharko genuke. Hori dela-eta, paisaiarekin lotutako alderdiak behar bezala hartu beharko dira kontuan hiria hegoaldetik eta iparraldetik inguratzen duten mendi-hegaletan jarduketak gauzatzeko orduan.

Eraztun berdea eta baso-parkeak lurzoru naturalean egindako jarduketa garrantzitsuenetako batzuk izan dira.

Ekintza-lerro horren helburua lurzoru naturala arautzea da, betiere ingurumen- eta funtzio-irizpideak kontuan hartuta eta udalaz gaindiko araudietan jasotzen diren zehaztapen lotesleak betez.

Horretarako, honako EKINTZA hauek garatzea proposatzen da:

Lurzoru naturalari buruzko udalaz gaindiko arauak betetzea

Udalaz gaindiko plangintzak (EAEko Basozaintzako Lurralde Plan Sektoriala) ezarritako Lurzoru Urbanizaezinaren Kategorizazioa onartzea. Izan ere, lurzoru naturala babestea eta nekazaritza, abeltzaintza eta baso arloko ustiaketarekin lotutako erabilerak arautzea da haren helburu nagusia.

Eraztun Berdea eta baso-parkeak paisaia- eta jarraitutasun-irizpideekin osatzea

Ekintza hau hiria inguratzen duten berdeguneetan eta eremu libreetan egindako hobekuntza-jarduketa handi eta garrantzitsuenetako batera xedaturik dago: Eraztun Berdea.

Eraztun Berdeak udal baso-parkeak hiriko hiri-parkeekin lotuko dituen sare bat osatzea du helburu. Kokaleku horiei guztiei kohesioa emateko, Bilboko Ibilbide Luzea garatu da. Hark Bilboko hirigunea inguratzen du, baso-parkeak zeharkatuz eta 71 km-ko ibilbidea osatuz. Plan Orokorrak hura osatzea eta horretarako oinarriak finkatzea du helburu.

Paisaiaren osagaia ere jarduketa-lerro honetan kontuan hartu beharreko elementua da. Bilboren berezko ezaugarri gisa gailendu daitekeen mendiaren eta hiriaren arteko interakzio bisual horrek hiri-bilbeko natura hautematen laguntzen du hein batean.

Bestalde, lurzoru naturala babesteko ezinbestekoa da inguruko mendi-hegaletako urbanizazioaren mugei buruzko hausnarketa egitea, horiek dituzten paisaia- eta aisialdi-balioak direla eta. Zentzu horretan, mendia eta eremu naturalak babesteko modu on bat herritarrek horiek modu egokian eta orekatuan erabil ditzatela sustatzea da, inolako zalantzarik gabe.

Eraztun berdea hiriarekin konektatzea

Baso-parkeek Bilboko auzoekin eta hiri-parkeekin duten konexioa hobetu dadila sustatzea, oinezkoentzako ibilbideen eta korridore ekologikoen bitartez.

Page 32: BILBOKO HIRI ANTOLAKETAKO PLAN OROKORRAREN …HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDUKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 4 0.2. BILBOREN HIRI ERALDAKETA

HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// PROPOSAMEN MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDURAKO PLAN OROKORRAREN AURRERAKINA 30

0.7.2. Hirian berdeguneak lortzea

2. BERDEGUNEAK LORTZEA HIRIAN

Biztanle bakoitzeko berdegune-indize egokiak lortu nahi dira, hala, pertsonen ongizate fisiko eta emozionalaren kota altuak lortu ahal izateko. Horretarako, gune horiek herritarrengandik gertu egon beharko dute eta horien premiak estali beharko dituzte, gabeziak dituzten guneak saihestuz. Hiriko plazek, lorategiek, parkeek edo basoek funtsezko eginkizuna betetzen dute hiriko ingurumenean eta biodibertsitatean. Gainera, horiek paseorako, jolaserako eta aisialdirako guneak izaten dira, lurraldearen antolamendu-egitura osatzen dute eta hiri-giro orekatua islatzen dute, eraikuntza gune naturalekin indargetu dadila lortzen baitute.

Horrela, jarduketa-lerro honek iragazkortasuna eta egitura egokien sorrera bermatzea du helburu, hiri-lurzoruko garapen biologikoa zuzena izan dadin. Modu horretara, mikroklima eta airearen kalitatea babesten eta hobetzen dira, eta era berean, eremu publikoko konfort-indizea areagotzen da ("bero-uhartea" efektua). Horrez gain, landare eta animalien habitataren kalitatea hobetu eta herritarren konforterako eta egonaldirako guneak sortu nahi dira.

Zentzu horretan, oso garrantzitsua da paisaiaren aldagaiak duen garrantzia ulertzea eta bereganatzea, hark presente egon behar baitu lurraldeari edo hiri-ehunari eragiten dioten erabakiak hartzeko orduan.

Era berean, hiri-lurraren iragazkortasuna eta garapen biologiko egokia areagotu nahi dira, mikroklima eta airearen kalitatea babesteko eta hobetzeko.

Hiriko zenbait eskalatan (auzoan, hirian) berdeguneen sistema hierarkiko bat ezarri da herritarrek funtzionalitate desberdinetako espazioetara duten aldibereko gertutasuna bermatzeko: gertuko esparru berdeetara nahiz natura-, nekazaritza- edo baso-ingurunean txertatutako eremu handietara.

Berdeguneen sareak egiten dituen ekarpenak askotarikoak dira: hiri erakargarria sortzen du, eremu publikoko inguruko aldagaiak hobetzen dira, konfort akustikoak hobera egiten du, CO2 xurgapen-efektuaren bitartez kutsadura murriztu egiten da, eta abar.

Horretarako, honako EKINTZA hauek garatzea proposatzen da:

Hiri-parkeak sendotzea eta areagotzea

Parkeei, lorategiei eta bestelako eremu publikoei landaredi-estaldura garrantzitsua eskainiko zaie, eta horiek eremu horien funtzionaltasuna bermatuko dute herritarren erabilerari dagokionez (berdegune irisgarriak eta bizigarriak).

Herritar guztien ongizatea hobetzen dute, kutsadura murrizteaz eta hiriko mikroklima hobetzeaz gain.

Lehendik dauden hiri-parke handien sarea (>3,5 Ha) beste batzuekin sendotuko da, Arangoitin, Larreagaburun, Zorrotzaurren edo Zorrotzako Puntan aurreikusten direnekin eta San Inazion, Abandon, Errekalde-Basurtuko A8 errepidearen aztarnan edo Kobetamendin proposatzen direnekin, esaterako.

Era berean, gertuko parkeen sarea sendotu eta oinezkoentzako guneen eta parkeen kopurua handituko da.

Hiriko korridore ekologikoak sustatzea

Azpiegitura berdean oinarrituz, biodibertsitaterako jarraitutasun-irtenbideak eskainiz.

Page 33: BILBOKO HIRI ANTOLAKETAKO PLAN OROKORRAREN …HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDUKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 4 0.2. BILBOREN HIRI ERALDAKETA

HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// PROPOSAMEN MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDURAKO PLAN OROKORRAREN AURRERAKINA 31

Kudeatu edo hiritartu ez diren 1995eko HAPOko lurzoruen desklasifikazioa. Iturria: Bilboko HAPO bulegoa

0.7.3. Lurzoru gutxiago kontsumitzea

3. LURZORU GUTXIAGO KONTSUMITZEA

Hiriaren iraunkortasuna eta lurzoru naturalaren zaintza bermatzeko, hiria inguratzen duten mendi-hegaletako urbanizazio-mugei buruzko hausnarketa egin behar da, horiek dituzten paisaia- eta aisialdi-balioak direla eta.

Lurzorua oso baliabide bakana da gure hirian eta, beraz, hura zentzuz eta modu intentsiboan erabili behar da hazkunde funtzionalak eta iraunkorrak ahalbidetzeko.

Jarduketa-lerro honek indarrean den HAPOko proposamenak doitzea eta zuzentzea du helburu, horiek lurzoru gehiegi kontsumitzen dutela eta hirigintza arloko gutxieneko iraunkortasun-irizpide batzuk barne hartzen ez dituztela uste denean. Hori guztia Bilbok hiria birgaitzearen eta leheneratzearen alde egiten duen apustuarekin bat etorriz, eta Bilbo gero eta hiri-eredu iraunkorragoa bihurtuko duten helburuekin bat etorriz, besteak beste, lurzoru hiritartuen trinkotasunaren eta jarraitutasunaren aldeko apustua egingo baitu.

Indarrean den Plan Orokorrean oraindik garatzeko dauden eremu batzuetako dentsitate baxuko bizitegi-garapen harrotuetan hiri-hazkundearen eredua berrikusi behar da, betiere lurzoruen arrazoizko erabilera intentsiboa egiteko, eta hiri-hazkunde funtzionalak eta iraunkorrak sortzeko helburuarekin.

Izan ere, lurzorua hirigintzaren oinarrizko baliabidea da. Ia berritu ez daitekeen baliabide bat da, lurzoruaren artifizializazio-prozesuak ia itzulezinak izaten baitira. Gainera, horien degradazio-abiadura nahiko azkarra izaten da, eta horien eratze- eta leheneratze-tasak, berriz, oso motelak. Horrekin bat etorriz, hirigintzako lege berriak (EAEko lurzoruari eta hirigintzari buruzko 2/2006 Legea) hirigintza-garapen berriek nahitaez bete behar dituzten gutxieneko eraikigarritasunak eta okupazioak finkatzen ditu.

Bilbon, lurzoru-kopurua oso eskasa da dagoeneko, baita lurzoru urbanizagarrien kopurua ere. Horregatik, gaia ez da kezkagarria ikuspuntu kuantitatibotik, baina indarrean den HAPOk hainbat urbanizazio eta garapen aurreikusten ditu, gaur egun aztertuz gero, ezgai gisa har daitezkeen zenbait gunetan, betiere gaur egungo hirigintza alorreko kultura eta testuingurua kontuan hartuta.

Hori dela-eta, egoera horiek nahitaez aztertu behar dira plangintza berrirako, gaur egungo bizitegi-eskaera eta -eskaintza aztertuz, antolamenduaren logika aztertuz, hark ingurunean eta hirian duen eginkizuna aztertuz, haren bideragarritasun teknikoa eta ekonomikoa aztertuz, eta abar. Hala, lurzoruen desklasifikazioak egin ahal izango dira azterketa horiek erabaki egokiena hori dela ondorioztatzen dutenean.

Desklasifikazio horiek hiri-bilbearen jarraitutasunik eza ez sakontzea ahalbidetuko dute eta, hala, hiri-trinkotasunaren irizpide orokorrarekin lan egin ahal izango da, gaur egun dauden ehunak birgaituz eta leheneratuz, eta betiere hirigintza trinkoagoa, biziagoa, konplexuagoa, anitzagoa eta aktiboagoa lortzeko helburuarekin.

Horretarako, honako EKINTZA hauek garatzea proposatzen da:

Lurzoru berrien kontsumoa saihestea edo murriztea

Hiria leheneratzearen aldeko apustu garbia egin da, eta urbanizazio berriaren alde, azken horren bidez lurzoru berriak inpermeabilizatu eta hiritartzen baitira.

Horren ondorioz, lurzoru horietako batzuk desklasifikatu egingo dira horien aurreko hirigintza-egoerara itzultzeko. Hori da, hain zuzen ere, Buenavistako, Artxandako iparraldeko mendi-hegaleko eta Arraizeko lurzoru urbanizagarrien (1 goiko irudian), eta Arangoitiko, Deustuko, Loruriko eta Larraskituko hiri-lurzoru gisa sailkatutako lurzoru naturalen (2 goiko irudian) kasua.

Hiri-garapen berrietan dentsitate egokiak ezartzea, dentsitate baxuak alde batera utzita

Hiria leheneratzeko eta berritzeko eragiketen bitartez, hiriaren trinkotasunaren aldeko apustua egingo da ehun trinkoak sortu eta erabileren, espazio publikoen, ekipamenduen eta beste jarduera batzuen arteko distantziak gerturatzeko, era berean, hiri-sistema osatzen duten elementuen arteko kontaktua, trukea eta komunikazioa areagotuz.

Hori izan da, hain zuzen ere, Zorrotzaurreko, Boluetako eta Zorrotzako Puntako (izapidetze-prozesuan) eragiketen kasua, eta hori izango da, halaber, Elorrietako, Olabeagako, Abandoko geltokiko edo Errekalde-Ametzola-Iralako aukera-eremuetan jarraituko den irizpidea.

Page 34: BILBOKO HIRI ANTOLAKETAKO PLAN OROKORRAREN …HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDUKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 4 0.2. BILBOREN HIRI ERALDAKETA

HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// PROPOSAMEN MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDURAKO PLAN OROKORRAREN AURRERAKINA 32

Hiri-bideen plana. Iturria: Bilboko HAPO bulegoa

0.7.4. Mugikortasun iraunkorra

4. MUGIKORTASUN IRAUNKORRA

Hainbat mugikortasun-mota bereiz daitezke: barne-mugikortasuna (herritarrak udalerriaren barnean mugitzen direnean), kanpo-mugikortasuna (herritarrak udalerritik ateratzen direnean) eta erakarritako mugikortasuna (udalerrira etortzen diren ez-egoiliarren kasuan). Lehenengoari dagokionez, Bilborako adierazleak onuragarriak dira, hiriak duen tamainagatik eta garraio publikoaren kalitateagatik, batez ere.

Edonola ere, automobilarekiko mendekotasuna murrizten jarraitu behar dugu eguneroko joan-etorrien kasuan, eta garraio publikoko sistemen aldeko apustua egin behar dugu hirian behar bezala kokatuta egongo diren intermodalitaterako elementuen eta nodoen bitartez.

Mugikortasunari buruzko hausnarketa sekulako erronka da gure hirian. Mugikortasun atseginagoa lortu behar dugu, garraiobide iraunkorretara bideratuta egongo dena (publikoa, oinezkoa, bizikleta).

Horretarako, honako EKINTZA hauek garatzea proposatzen da:

Hiri-bideak sustatzea

Hiri Bideen Plan batean oinarrituz, oinez nahiz bizikletaz egiteko ibilbide atseginen sare bat sortzea (oinezkoentzako kaleak, espaloi zabalak izango dituzten ibilgailuentzako kaleak, erdi oinezkoentzako kaleak...).

Horiek hiriko nodo nagusiak eta jende gehien ibiltzen den lekuak (parkeak, ekipamenduak, lantokiak...) konektatzeko helburua izango dute.

Irisgarritasun unibertsalerako elementu mekanikoak txertatzea

Hirian irisgarritasunari erantzutera xedaturiko ekintzak gauzatzen jarraitu behar da, baita elementu mekanikoen bitartez ere, horiek beharrezkoak direnean.

Hiriaren ezaugarri orografikoak direla- horretako elementuak erabiltzea.

Aparkalekuei buruzko hausnarketa egitea

Egoiliarrentzako aparkalekuen eskaerari erantzun behar zaio, horien eskaerari erantzun ez zaien auzoetan.

Errotazio-plazen kasuan ez da jardungo, gaur egungo zuzkidura nahikoa dela uste baitugu.

Zuzkidura horri dagokionez, gaur egungo estandarrak berrikusi beharko dira.

Oro har, espazio publikoa hobetzea oinezkoen onurarako eta garraio publikoaren mesedetan

Une honetan idazten ari den Mugikortasun Iraunkorrari buruzko Planaren eginkizuna izan arren, eremu publikoa berreskuratzera xedaturiko irizpideak proposatzen dira, herritarrek horiek erabili eta gozatu ahal izan ditzaten.

Page 35: BILBOKO HIRI ANTOLAKETAKO PLAN OROKORRAREN …HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDUKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 4 0.2. BILBOREN HIRI ERALDAKETA

HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// PROPOSAMEN MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDURAKO PLAN OROKORRAREN AURRERAKINA 33

0.7.5. Baliabideak eraginkor kudeatzea eta ingurumenaren kalitatea hobetzea

5. Baliabideak eraginkor kudeatzea eta ingurumenaren kalitatea hobetzea

Jarduketa-lerro hau ingurumen-helburuak hobetzera xedaturik dago, airearen kalitateari, zaratari, energiari, urari eta biodibertsitateari dagozkion esparruetan.

Uraren zikloa eta hark ingurumen-iraunkortasunean dituen ondorioak hartuko dira kontuan, berdeguneen diseinuko orbitan hainbat neurri finkatuz (euri-urak jaso eta ijeztatzea); era berean, eremu libreetan gainazal iragazkorrak eta zoladura porotsuak erabiliko dira, ur grisak berrerabiliko dira, eta abar, hau da, drainatze iraunkorreko hiri-sistemak erabiliko dira. Uraren zikloaren ikuspegi integrala oso alderdi garrantzitsua da Bilbon, bertan, uholdeak lehen mailako kontua baitira, baita klima-aldaketara egokitzeko elementu garrantzitsuenetako bat ere.

Energia-kontsumoari dagokionez, espazio eraikiaren energia-mendekotasuna murriztu behar da aurrezkia (uko eginez) eta energia-eraginkortasuna (ahalik eta kontsumo txikienarekin maximizatzea) sustatuz. Eraikinen adina dela-eta, hori birgaitze-lanen bitartez egin beharko da batez ere. Era berean, hirugarren sektorean aurrezkia eta eraginkortasuna eta ekipamenduak sustatu beharko dira, baita argiztapen publikoan ere.

Helburuak energia berriztagarrien bitartez energiaren esparruan autosufizienteak izatea eta, horrela, berotegi-efektuko gas-isurpenak modu drastikoan murriztea izan behar du. Hirian, eraikinetako galdarak eta kotxeak dira karbono-igorle nagusiak. Horrenbestez, eraikinak birgaitzea eta mugikortasun-planak ildo horretan jorratu beharreko funtsezko elementuak dira.

Airearen kalitatea hobetzea, soinu-kutsadura murriztea eta, oro har, ingurumenaren kalitatea hobetzera xedaturiko alderdi guztiak Plan Orokorrean garatutako lan-lerro honen helburua izango da.

Horretarako, honako EKINTZA hauek garatzea proposatzen da:

Urbanizazio- eta eraikuntza-irizpide iraunkorrak

Baliabideen kontsumoarekin lotutako eraginkortasuna eta iraunkortasuna lortzera bideratutako urbanizazio- eta eraikuntza-arauak eta -irizpideak garatuko dira, eta beraz, baita ingurumenaren kalitatea bera ere.

Horretarako, irizpide bioklimatikoak, espazioen naturalizazioa eta landare-estaldura, drainatze iraunkorreko hiri-sistemak, eguzki-energia jasotzearekin lotutako alderdiak, aurreko puntuan aipatutako energia-eraginkortasuna, energia berriztagarrien sustapena, eta abar gaineratuko dituzten arauak prestatu beharko dira.

Zaharberritzea, eraginkortasun energetikoa kontuan hartuz.

Mota horretako birgaitzeak sustatuko dira. Eraikinak birgaitzeko orduan, energia-eraginkortasuna birgaitze-ekimenen benetako traktore eta aktibatzaile gisa agertzen ari da, administrazioak nahiz jabe eta auzo-elkarteek behar bezala funtsatuta eta konpentsatuta ikusten baitituzte beren ahaleginak.

Lehenengoek eraikitako parkearen hobekuntzagatik eta aktibazio ekonomikoagatik, horrek hainbat onura eragin baititzake; eta bigarrenek horrela beren etxebizitza eta eraikinen bizigaitasuna hobetzen delako eta energia-kontsumoa nabarmen aurrezten delako, erabilitako eraikuntza-materialak eta -sistemak nahiz erabilitako energia berriztagarrien bitartez lortutako energia-autosufizientzia direla eta.

Paisaia Planetarako eremuak identifikatzea

Behar bezala aitortuta dago, eta hala jasotzen da Paisaiaren Europako Hitzarmenaren hitzaurrean. Izan ere, paisaia herritarrek hala hautematen duten lurraldearen zati oro da, hura faktore naturalen eta/edo gizatiarren ekintzaren eta interakzioaren emaitza denean. Ondare naturalaren eta kulturalaren funtsezko osagaia da, eta nabarmen laguntzen du pertsonen ongizatean eta nortasuna sendotzeko orduan.

Paisaiaren Europako Hitzarmenaren Hitzaurreak azpimarratzen duen moduan, paisaia herritarren bizi-kalitatean eragiten duen elementu garrantzitsu bat da lurralde guztietan. Hala, bada, paisaiak lurraldearen oinarrizko dimentsio bat osatzen du, eta, beraz, funtsezkoa da haren antolamenduan.

Euskal Autonomia Erkidegoko lurralde-antolamenduan paisaia babestu, kudeatu eta antolatzeari buruzko ekainaren 3ko 90/2014 Dekretuak paisaia babestu, kudeatu eta antolatzeko zenbait erreminta identifikatzen ditu lurraldearen antolamendu-esparruan; horien artean, paisaiaren ekintza-planak eta paisaiaren integrazio-azterlanak ditugu.

Paisaiaren ekintza-planak paisaia babestu, kudeatu eta antolatzeko jarduketen esparruan gauzatu beharreko ekintzak zehazten dituzten kudeaketa-erremintak dira, betiere paisaiaren katalogoetan eta paisaiaren zehaztapenetan oinarrituz.

Era berean, Paisaiaren Ekintza Planak prestatzeko eremuak identifikatuko dira.

Bilbo inguratzen duten mendi-hegalak bereziki hartuko dira kontuan, horiek hirian duten presentzia bisuala dela eta.

Kalitate akustikoa hobetzeko Ekintza Planak

Eraikinen kanpoko (2 metroko altuera) nahiz barneko eremuetan kalitate akustikoa betetzen dela arautzen duen Euskal Autonomia Erkidegoko hots-kutsadurari buruzko urriaren 16ko 213/2012 Dekretuak arlo horretan zehazten dituen zehaztapenak oinarritzat hartuta, Bilboko soinuaren edo soinu-kutsaduraren problematika aztertu eta bereizi behar da beharrezkotzat jotzen diren Soinuaren Mapak eta Azterlan Akustikoak prestatuz.

Horrela, Ekintza Planak egin eta soinuaren zuzenketa-, prebentzio- eta zaintza-estrategiak eta jarduketak diseinatu ahal izango dira. Horiek hirian duten efektu negatiboa arintzea ahalbidetuko dute, eta etorkizuneko hirigintza-garapenetarako irtenbideak aurreikusten eta prestatzen lagunduko dute.

2014ko Ingurumen Memoriak jasotzen duen moduan, Bilboko Udalak honako jarduketa hauek garatu ditu esparru horretan: Soinuaren Mapa Estrategikoa eta haren etengabeko mantenua eta eguneraketa, Soinuaren Udal Sarearen ezarpena eta Irrati Frekuentziaren Sarea.

Zerbitzuen azpiegiturak ahalik eta hobeto erabiltzea (hiri adimendunak)

Bilbok hiri-eraldaketa adimenduna egiten jarraituko du Smart City deiturikoa lortzeko, betiere garatu beharreko ekintzen bitartez.

Garraioari eta mugikortasunari dagokionez: garraio-txartel adimendunak, ibilgailuak partekatzeko edo alokatzeko sistemak, bizikletak mailegatzeko programak, autobusetarako energia berriztagarria, ibilgailu elektrikoak, ibilbideetarako informazioa, garraioa erabiltzeko itxaron-denborei buruzko informazioa, trafikoaren egoerari buruzko informazioa, trafikoaren seinaleztapen eraginkorra, zamalanak kudeatzeko produktuak, eta abar.

Urari dagokionez: telekontagailuak, sektorizazioa, telekontrola, erantzuna maximizatzeko alarma-sistema, auskultazioa, eta abar.

Energiaren esparruan: sare elektriko adimenduna (smart grid), eraikinen energia-kudeaketarako sistema, eraikin adimendunetarako sentsoreak eta kontrolak, telekontagailuak, kanpoko argiztapenerako kontrol adimendunak, energia-eraginkortasuna udal-eraikinetan, district heating, segurtasun-alarmen zentralizazioa, eta abar.

Herritarrei eskaini beharreko zerbitzuaren esparruan: administrazio elektronikoa eta komunikazio-sarerako hard-azpiegituren sorrera, wifi erabiltzeko puntuak, eta abar.

Zuhaitzak landatzea (CO2 hustubideak)

Hiriaren ekosistema hobetzeko.

Zuhaitzek hiriaren diseinua osatzen dute, espazioa bereizten dute, mikroklimak sortzen dituzte, gehiegizko intsolazioa eta bero-uhartearen efektua arintzen dituzte, kaleetan soinuaren efektua leuntzen dute, eta abar.

Horrez gain, modu positiboan eragiten dute airearen arazketan, aire-poluitzaile ugari ezabatzen baitituzte, hala nola, ozonoa, sufre dioxidoa, nitrogeno dioxidoa edo karbono monoxidoa. Zuhaitzez osaturiko gainazal zabal eta hiritartu batek aire-poluitzaile horien benetako xurgatzaile bat balitz bezala jarduten du.

Page 36: BILBOKO HIRI ANTOLAKETAKO PLAN OROKORRAREN …HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDUKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 4 0.2. BILBOREN HIRI ERALDAKETA

HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// PROPOSAMEN MEMORIA /// HIRI ANTOLAKETAKO PLAN OROKORRAREN AURRERAKINA 34

GIZARTEAREN ALDETIK OREKATUA DEN HIRIA

Guztiontzako ingurunea diseinatzea: inklusiboa; auzoen arteko oreka duena; «hirira oro har» sartzeko aukera ematen duena; ekipamenduak, espazio publikoak, etxebizitzak eta abar dituena eta erabakiak hartzeko aukera ematen duena.

Page 37: BILBOKO HIRI ANTOLAKETAKO PLAN OROKORRAREN …HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDUKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 4 0.2. BILBOREN HIRI ERALDAKETA

HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// PROPOSAMEN MEMORIA /// HIRI ANTOLAKETAKO PLAN OROKORRAREN AURRERAKINA 35

HELBURU ESTRATEGIKOAK

JARDUERA ILDOAK EKINTZAK

4. GIZARTEAREN

ALDETIK OREKATUA DEN

HIRIA

1. AUZOAK INDARTZEA

1. «Auzoetako bihotzak» ekimena garatzea

2. OINARRIZKO EKIPAMENDUAK

OREKAZ GARATZEA

2. Hurbiltasuneko oinarrizko ekipamendu-sare egokia planifikatzea

3. ETXEBIZITZAREN ESKARIARI

ERANTZUTEA

3. Etxebizitza eskuragarrien eskaria asetzea

4. HERRITARREN PARTEHARTZEA

HAPOa ONARTZEKO PROZESUAN

4. Herritarren partaidetza bultzatzea

5. GENERO IKUSPEGIA INTEGRATZEA

5. Genero-ikuspegia proposamenen-azterketan sartzea

0.8. GIZARTEAREN ALDETIK OREKATUA DEN HIRIA

Dimentsio soziala hirien jasangarritasunaren lehen mailako osagaia da. Faktore sozialak funtzionatzen ez badu, gainerako guztia hondatuko da. Izan ere, ezin da hiri jasangarririk egon, baldin eta desenpleguko poltsarik, txirotasunik, ondasunetatik eta oinarrizko zerbitzuetatik (hezkuntza, enplegua, etxebizitza eskuratzea) baztertutako biztanle-masarik eta desparekotasunetik eratorritako gatazka sozialik badago. Laugarren helburu estrategiko horrek garrantzia handia du hiriarentzat, beraz, hirigintza-plangintzak helburu garrantzitsutzat hartu beharko du proposamenak eta konponbide orokorrak diseinatzerakoan.

Hiria aukera-berdintasunean oinarrituta diseinatu behar da; generoaren, adin taldearen, etniaren edo estatu sozioekonomikoaren araberako bereizketarik gabeko «guztion hiria» sortzeko.

«Guztion hiriari» hainbat angelu, ikuspegi eta lan-ildotik ekin beharko zaio. Izan ere, oreka edo integrazio soziala ez da gai-alor soil bat, zeharkako kontzeptu handia da. Zeharkakotasun horri esker, aurreko hiru helburu estrategikoetan garatu ditugun jarduera-ildoetan aipatutako helburu eta proposamen askok kohesio sozialari laguntzen diote, zalantzarik gabe, kapitulu honetan gehitu ez ditugun arren. Kasu hori osatzen dute bereizketa handirik gabeko hiri-eredu integratzailearen, garraio publikoaren aldeko apustua egiten duen berdintasun-orientazioa duen mugikortasunaren, sozialki kalteberak diren eta hondatuta dauden auzoetan esku hartzeko mekanismoen sustapenaren eta abarren diseinura jotzen duten proposamenek.

Azkenik, gizartearen aldetik orekatua den gizartea lortzeko helburu estrategiko horrek barne hartzen dituen mezuak laburtzeko asmoz, esan beharra dugu integrazio sozialari laguntzen dizkioten hainbat faktore daudela. Horien artean, hauek dira nagusiak:

Etxebizitza eskuratzea

Hirira sarbidea oro har (espazio publikoen sarea, irisgarritasun unibertsala, hiri-birgaitzea, -berroneratzea eta -berrikuntza, hiriko eta auzoko merkataritza indartzea, ekipamenduak orekaz banatzea, etab.)

Erabakiak hartu ahal izatea (genero- eta adin-ikuspegiak eta kolektibo kalteberen ikuspegia hiriaren diseinuan sartzeko eta herritarren partaidetza bultzatzeko hirigintzan parte hartzeko prozesuetan).

Hortaz, 4. helburu estrategikoak, «Gizartearen aldetik orekatua den hiria», jarduera-ildoak eta -ekintzak sakondu eta definituko ditu, honako ideia honekin bat egiten dutenak:

Guztiontzako ingurunea diseinatzea: inklusiboa; auzoen arteko oreka duena; «hirira oro har» sartzeko aukera ematen duena; eki pamenduak, espazio publikoak, etxebizitzak eta abar dituena eta erabakiak hartzeko aukera ematen duena.

Page 38: BILBOKO HIRI ANTOLAKETAKO PLAN OROKORRAREN …HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDUKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 4 0.2. BILBOREN HIRI ERALDAKETA

HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// PROPOSAMEN MEMORIA /// HIRI ANTOLAKETAKO PLAN OROKORRAREN AURRERAKINA 36

JARDUERA ILDOAK

0.8.1. Auzoak indartzea

1. AUZOAK INDARTZEA

Auzoa ezaugarri propioak dituen lurralde-unitatea da, eta hiriaren osaeran oinarrizko elkarbizitza betetzen du. Auzo bakoitzak bere nortasuna du, auzoa sortu eta garatuz joan den eran oinarrituta eraikia. Horrez gain, beste zenbait ezaugarri ditu, haren egoeratik, kokalekutik, demografiatik, gizarte-egituratik, eta abarretik eratorritakoak.

Bilboren kasuan (beste hiri askoren kasuan bezala), auzo askoren hastapenak XX. mende erdialdekoak dira, hain zuzen ere, landa-ingurunetik hirirako migrazio-fluxu handiak egon ziren garaian, 50eko eta 60ko hamarkadan. Ondorioz, garai hartan garatzen hasi ziren hirigintza-plangintza (Plan Orokorra eta beste plan partzial batzuk) ez zen gai izan fluxu horrek sortu zuen bizileku-eskaria asetzeko. Orduan, logikoa da pentsatzea auzo horietako askok plangintza urriarekin sortu zirela: etxebizitzak eraikitzeko asmo argiarekin eta, hainbat kasutan, espazio publiko eta elementu bateragarrien gabeziarekin.

Beste auzo batzuk geroago eraiki ziren eta beren plangintza garai hartan indarrean zegoen legediari jarraikiz egin zen. Auzo horiek dira hiriaren periferian daudenak.

Azkeneko urteetan bizitasunez lan egiten ari dira Bilboko auzoak hobetzeko, irisgarritasuna, konektibitatea, garraio publikoa, eta abar hobetzeko jardueren bitartez. Auzoak indartzeko jarduerak egiteko unea iritsi da.

Horretarako, hiriak hobekuntza osoez eta proposamen bereziez osatutako «Auzoetako bihotzak» izeneko plan bat diseinatu du. Horren helburua da auzoak dinamizatzea, bertan bizi diren pertsonak eta auzo bakoitzaren nortasuna aintzat hartuta.

Ildo hau auzoak indartzera zuzentzen da, eta hobekuntza osoez eta proposamen zehatzez osatutako «Auzoetako bihotzak» izeneko planarekin bat egiten du.

Horretarako, honako EKINTZA hauek egitea proposatzen da:

«Auzoetako bihotzak» ekimena garatzea

Auzoak indartzeko 2012an hasitako lana aurreratuko da, «Auzoetako bihotzak» ekimenaren bitartez. Horren helburua da auzoak dinamizatzea, bertan bizi direnak eta auzo bakoitzaren nortasuna aintzat hartuta eta bertakoen mesedetan.

Auzo bakoitzean, zenbait topaguneko nortasun-eremu lokalizatu dira: dinamikoak, bizitza soziala aktibatzeko gai direnak, kulturalak, aisialdikoak, ekonomikoak, etab.

«Auzoetako bihotzak» plan bakoitzak ekintza sorta bat izango du, auzoa hobetzeko eta osatzeko, bai eta proiektu berezi eta berritzaile bat ere, auzoa bereizteko.

Orain proiektuak 12 «Auzoetako bihotzak» plan ditu, eta, horien bidez, 84 hobekuntza-jarduera egin nahi ditu, besteak beste: igogailu-proiektuak, plazak eta parkeak egiteko hirigintza-proiektuak, ibai-paseoak egokitzekoak, etab. Horitako batzuk martxan daude dagoeneko, eta jarduera horiek egiteko inbertsioaren zenbatekoa oso handia da.

Hiriko 36 auzoak aldi berean hobetzeko ezintasuna dela eta, proiektuak 12 «Auzoetako bihotzetan» jarriko du arreta:

o San Inazio-Ibarrekolanda o Deustu o Matiko-Castaños o Uribarri o Txurdinaga o Otxarkoaga o Santutxu o Alde zaharra-Atxuri o Errekaldeberri-Larraskitu o Basurto o Monte Caramelo (Masustegi) o Zorrotza

Page 39: BILBOKO HIRI ANTOLAKETAKO PLAN OROKORRAREN …HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDUKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 4 0.2. BILBOREN HIRI ERALDAKETA

HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// PROPOSAMEN MEMORIA /// HIRI ANTOLAKETAKO PLAN OROKORRAREN AURRERAKINA 37

0.8.2. Oinarrizko ekipamenduak orekaz garatzea

2. OINARRIZKO EKIPAMENDUAK OREKAZ GARATZEA

Oinarrizko edo gertuko ekipamenduak dira egunero eta auzo-mailan erabiltzen direnak. Zerbitzu-prestazioko lehen maila ordezkatzen dute. Beren eragin-eremua auzoa bera da, eta bertakoak ez direnentzako erakartasun-ahalmen urria dute.

Bizi kalitatea eta kohesio soziala bermatzeko tresnatzat hartu behar dira, auzo-bizitzaren edo gertutasun-inguruneen bidez; kontaktua, oinarrizko giza harremanak eta, ondorioz, pertenentzia-sentimendua eragiten dituztenen bidez.

Jarduera-ildo hori oinarrizko ekipamendu-sarea osatzera zuzentzen da, nolabaiteko gertutasun-erradioan, biztanleek ahalik eta ekipamendu gehien izateko. Horrela, oinez ase ahal izango dituzte beren oinarrizko beharrak (hezkuntzakoak, osasunekoak, laguntzakoak, kirolekoak eta soziokulturalak).

Beraz, neurri horrek biztanle guztientzako ekipamendu orokorrak alde batera utziko lituzke, kasu horietan biztanle guztiekiko gertutasuna ez da beharrezko baldintza bat.

Horretarako, honako EKINTZA hauek egitea proposatzen da:

Gertutasuneko oinarrizko ekipamendu-sare egokiaren plangintza egitea

Gertutasuneko oinarrizko ekipamendu-sare egokiaren plangintza egitea, ingurune horietako bizilagunei beren oinarrizko beharrak (hezkuntzakoak, osasunekoak, laguntzakoak, kirolekoak eta soziokulturalak) asetzeko aukera emateko, horretarako, motordun garraioa erabili behar izan gabe, hau da, oinez joateko aukerarekin.

Hezkuntza-, osasun- eta laguntza-ekipamenduei dagokienez, eskarien eta administrazio eskudunak gai bakoitzaren inguruan ezarritako irizpideen arabera egingo da plangintza.

Kiroleko ekipamenduei eta ekipamendu soziokulturalei dagokienez, hiri-adierazleen metodologiaren bidez egindako azterketan ikusitako eskarien arabera egingo da plangintza.

Halaber, parte hartzeko egindako prozesu ezberdinen bidez herritarrek egindako eskariak eta iradokizunak aztertu dira.

Hezkuntza-ekipamenduak Iturria: Bilboko HAPOaren bulegoa

Page 40: BILBOKO HIRI ANTOLAKETAKO PLAN OROKORRAREN …HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDUKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 4 0.2. BILBOREN HIRI ERALDAKETA

HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// PROPOSAMEN MEMORIA /// HIRI ANTOLAKETAKO PLAN OROKORRAREN AURRERAKINA 38

0.8.3. Etxebizitzaren eskariari erantzutea

3. ETXEBIZITZAREN ESKARIARI ERANTZUTEA

Jarduera-ildo honen xedea da Bilbon dagoen etxebizitza-beharra sakonki aztertzea eta, Plan Orokorretik abiatuta, behar horren eskariari erantzuna emateko oinarriak ezartzea.

Horretarako, beharrezkoa izango da etxebizitza-eskariaren ezaugarriak behar bezala xedatzea, dagoen etxebizitza-parkearen gaitasuna aztertzea eta etorkizuneko etxebizitzaren beharra balioztatzea. Berroneratze- eta berrikuntza-lanek behar horiek asetzeko aukera emango dute.

EAEko Lurralde Antolaketarako Irizpideetan oinarrituta egindako kalkuluen eta, egoitza-zenbaketari dagokionez, haren aldaketaren arabera, 2016-2024 denbora-tartean gutxienez 7.959 eta gehienez 15.916 etxebizitza beharko dira Bilbon.

Aurrerakin horren proposamena 13.600 etxebizitza ingurukoa da. Zenbaki hori ez da hedapen-estrategia baten araberakoa, baizik eta hiri-bilbeak dituen berroneratze-beharren azterketa zehatzaren araberakoa. Horrela, antropizatu gabeko lurzoruak haztea saihestuko da.

Bestalde, plangintzatik abiatuta, etxebizitza-tipologia eta suspertzeko, kudeatzeko eta iristeko modu ezberdintasuna sustatuko dira, legeak ezarritako parametroekin bat eginez, integrazio sozialaren mesedetan.

Horretarako, honako EKINTZA hauek egitea proposatzen da:

Etxebizitza eskuragarriaren eskaria asetzea

o Beharrezkoa den bizileku-hazkuntza aurreikusiz eta prestatuz, eta jadanik hasi diren hiriaren berroneratze- eta birgaitze-lanen bidez etxebizitza berria sortuz, hau da, jadanik izapideak egiten ari direnen edo behin betiko plangintzan sartu direnen bidez, eta Aurrerakinak jasotzen dituenen bidez: Punta Zorrotza (izapideak egiten), Zorrotzaurre eta Bolueta.

o Hiriko aukera-gune berrien, hau da, erabilera zaharkituez (industrialak, trenbidekoak) okupatutako lurzoruen, plangintza eta garapenaren bidez. Horiek eraldatzeak komunikazioak, espazio askeak eta inguruneko ekipamenduak hobetzeko aukera dakar. Hori da Elorrietaren, Olabeagaren, Abandoko tren-geltokiaren eta Errrekalde-Ametzola-Iralaren kasua.

o RR alorretan, hau da, eska daitezkeen gutxieneko alderdiak (adibidez, hiri-irisgarritasuna) betetzen ez dituzten etxebizitzak eta erakinak dituzten hiriguneetan eta Aurrerakinak plan bereziak egitea proposatzen duen esku hartuz, irisgarritasuna konpontzeko berrantolatzea jasotzeko, bide berriak eginez eta bateragarriak diren eraikinak aldatuz. Hori gertatzen da Iturrigorrin.

o Indarreko Plan Orokorrak proposatutako alor ezberdinetako fase aurreratuetako berrazterketaren bidez, unera arte garatu ez direnen bidez.

Halaber, etxebizitza babestuaren plangintza egingo da, haren zenbaketan eta kokapenean oinarrituta.

Ondore horietarako, EAEko Lurzoru eta Hirigintzari buruzko 2/2006 Legean jasotakoari jarraituko zaio. Lege horrek finkatu gabeko hiri-lurzoruan txertatutako jardueretan gutxieneko zenbateko hauek xedatzeko beharra ezartzen du: BOE, babes ofizialeko etxebizitza izatera zuzendutako aldaparen hirigintza-eraikigarritasunaren % 20ko igoera, araubide tasatuko babes ofizialeko etxebizitzarentzako % 20 eta araubide askeko etxebizitzetarako % 60, gehienez.

Aukera-gune berriak. Iturria: Bilboko HAPOaren bulegoa

Page 41: BILBOKO HIRI ANTOLAKETAKO PLAN OROKORRAREN …HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDUKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 4 0.2. BILBOREN HIRI ERALDAKETA

HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// PROPOSAMEN MEMORIA /// HIRI ANTOLAKETAKO PLAN OROKORRAREN AURRERAKINA 39

0.8.4. Herritarren partehartzea HAPOa onartzeko prozesuan

4. HERRITARREN PARTEHARTZEA HAPOa ONARTZEKO PROZESUAN

Hiria espazio publiko nagusia da, partehartzea hiriari eragiten dioten erabaki-alorrekiko gertutasun handiagoarekin egin ahal izateko. Hori gero eta nabarmenagoa da gaur eguneko testuinguruan; izan ere, nazio-estatuek protagonismoa eta erabakitzeko gaitasuna galtzen ari dira.

Demokrazia parte-hartzaile batera eboluzionatu beharra dago. Beraz, elkarrizketarako, adostasunerako eta parte hartzeko mekanismoak erabili behar dira erabakiak hartzerakoan, bai eta herritarren erantzunkidetasuna sustatu ere, bereziki, hiritarrekiko gertuago dauden alorretan (auzoak, espazio publikoa, etab.).

Jarduera-ildo horrek herritarrei etorkizuneko hiria definitzean parte hartzeko aukera ematen dieten prozesuak integratu nahi ditu. Horretarako, herritarrek parte hartzeko programa bat diseinatu eta egingo da, eta hori Plan Orokorraren Aurrerakin-dokumentuarekin bat joango da.

Horretarako, honako EKINTZA hauek egitea proposatzen da:

Herritarren partaidetza bultzatzea

Erabakiak hartzerakoan, elkarrizketarako, adostasunerako eta parte hartzeko mekanismoen bidez, herritarren partehartzea sustatzeko, bereziki, hiritarrekiko gertuago dauden alorretan (auzoak, espazio publikoa, etab.).

Herritarrek parte hartzeko programa bat eratu eta onartzea, honako hauek eginez:

o Komunikazio-estrategia bat diseinatuz eta abiaraziz.

o Udaleko WEB eta APP bat garatuz HAPOaren berrikusketa-prozesuan.

o Erakusketa eta informazioa emateko hitzaldiak eginez.

o Barruti Kontseiluetan lantaldeak eratuz.

o Hiribilduko Hiri Kontseiluaren baitan lan-mahaiak eratzea.

0.8.5. Genero-ikuspegia integratzea

5. GENERO IKUSPEGIA INTEGRATZEA

Jarduera-ildo horren xedea da plangintzan emakumeen ikuspegia ezartzea. Hori interes handikoa da; izan ere, gizonek izan ez dituzten rol sozialak izan dituztelako tradizionalki.

Horren bidez, ikuspegi bikoitza emateko ahalegina egingo da, emakume gisa eta talde ezberdinen bozeramaile gisa, esaterako, adinekoak (haurrak, pertsona zaharrak...) edo sozialki kalteberak (enplegurik ez dutenak, immigranteak...).

Horretarako, honako EKINTZA hauek egitea proposatzen da:

Genero-ikuspegia txertatzea proposamenen azterketan

Planaren emakumearen ikuspegitik eratorritako alderdiak aintzat hartzea, adibidez:

o Emakumeentzako eta haurrentzako egoera arriskutsuak saihesten dituzten espazio ziurrak sortzea, ikusgarritasuna (argiteria, ikusmen-eremua...) zainduz eta oinezkoentzako erabilerak, irisgarritasuna, oztopoak kentzea, seinaleztatzea, etab. nagusituz.

o Hiri-nagusitasunak eta bere funtzioen aniztasuna handitzea.

o Ekipamenduen kalitatea eta hedapena.

o Garraio publikoa emakumeen eta pertsona zaharren berariazko beharretara egokitzea.

o Familia-unitateen bilakaerara eta eskarietara egokitutako etxebizitza-politika garatzea, etxeko lanak trebezia egokiaz egiteko.

Plan Orokorra berrikusteko dokumentuaren genero-inpaktua aztertzea.

Page 42: BILBOKO HIRI ANTOLAKETAKO PLAN OROKORRAREN …HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDUKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 4 0.2. BILBOREN HIRI ERALDAKETA

HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// PROPOSAMEN MEMORIA /// HIRI ANTOLAKETAKO PLAN OROKORRAREN AURRERAKINA 40

0.9. LABURPEN GISAKO TAULA: HELBURUAK-JARDUERA ILDOAK-PROPOSAMENAK

Page 43: BILBOKO HIRI ANTOLAKETAKO PLAN OROKORRAREN …HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDUKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 4 0.2. BILBOREN HIRI ERALDAKETA

HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// PROPOSAMEN MEMORIA /// HIRI ANTOLAKETAKO PLAN OROKORRAREN AURRERAKINA 41

1. INGURUNE FISIKOA ETA NATURALA

2. MUGIKORTASUNA, GARRAIOA, KOMUNIKAZIOAK 3. JARDUERA EKONOMIKOAK4. BIZITEGI

ALORRA5. ESPAZIO LIBREAK ETA

BERDEGUNEAK6. EKIPAMENDUAK

7. ONDARE KULTURALA BABESTEA

8. GENERO IKUSPEGIA 9. KLIMA ALDAKETA

3.1.1. Zorrotzako Punta

3.1.1. Zorrotzaurre3.1.2. Olabeaga3.1.2. Abandoko geltokia

3.2.1. Kastrexanagana3.2.1. Kadagua - Kastrexana

3.2.2. Kadagua - Zorrotza3.3. «AUZO FACTORIES» proiektua garatzea3.3. Industria-eraikuntzak berriz erabiltzea Errekalde-

Ametzola-Iralan

3.3. «AUZOETAKO BIHOTZAK» proiektua garatzea

2.1. AHTren iritsiera eta aireportuarekin lotunea

2.1. Termibus autobus-geltokia2.1. Metro Bilbao. 3. eta 4. lineak.

2.1. Tranbia-sarearen zabalketa2.1. Ekialdeko saihesbidea

2.1. Hegoaldeko saihesbide metropolitarra2.1. Hegoaldeko trenbide-saihesbidea

6.2.2. Hiri-ekipamendu handiak sustatzea.Ekipamendu handietarako aukerak: Talleres

Zorroza, Grandes Molinos Vascos, Zorrotzaurreko Punta, Igerilekuak

itsasadarrean (San Inazio), Atxuriko geltokia, Larreagaburu, La Casilla.

6.2.1. Unibertsitate-esparrua indartzea:Deustuko kanpusaren zabalketa.

6.2.1. Unibertsitate-esparrua indartzea:

EHUren hiru kanpusen zabalketa (San Mameseko Teknologikoa, Basurtuko Mediku-Sanitarioa eta Sarrikoko Juridikoa).

6.2.1. Unibertsitate-esparrua indartzea:Mondragon Unibertsitatearen ezarpena

sendotzea (Uribitarte Pasealekua)

3.1.1. Erabilera mistoak hasitako berroneratze-planetan: Zorrotzako Punta eta Zorrotzaurre

3.1.2. Erabilera mistoak aukera-gune berrietan:

Olabeaga eta Abandoko geltokia

3.4. Erabileren erregulazio-eredua berrikustea

3.4. Merkataritzako-erabileraren ezarpenaren

erregulazioa berrikustea

3.3. «AUZOETAKO BIHOTZAK» proiektua garatzea

3.3. «AUZO FACTORIES» proiektua garatzeaEnpresa-inkubagailuak egitea hirian

PROPOSAMENAK

JARDUERA ILDOAK

3.

KULTURA ELEMENTU ERAKARGARRI GISA SUSTATZEN JARRAITZEA

4.

PRESTAKUNTZA EREMUAK SENDOTZEA

5.ERABILERAK NAHASTEA

6.

JARDUERA PILATZEN DUTEN TOKI ZENTRALAK SORTZEA

«Auzoetako bihotzak» proiektua garatzea, auzo bakoitzean bizia eta aniztasuna bateratzeko gaitasuna duten toki zentralak

identifikatzeko.

Enpresa-inkubagailuak egitea hirian (Auzo Factories)

HELBURU

ESTRATEGIKOAKEKINTZAK

Ezagutza oinarri duten jarduerak sustatzea.

Kokalekuak erabilera estrategikoetarako ematea.

Balioen/egoitzen finkapena ahalbidetzea.

Erabiltzen ez diren eraikinek eskaintzen dituzten aukerak aprobetxatzea.

Hiriko paisaia aktibo ekonomiko gisa berriz kalifikatzea.

Abiadura Handiaren iritsiera.

Aireportuarekin lotunea.

Etorkizuneko autobus-geltokia.

Espazio berrien eraldatzean eta dagoeneko finkatuta dauden espazioetan erabileren nahasketa bultzatzea.

Araudi berriaren bidez jarduera ekonomikoa beste erabilera batzuekin bateratzea (bizitegia, ekipamenduak, espazio

publikoak) kontuan hartzea.

Kokalekuak eta guneak kultura- eta sormen-industriaren garapenerako planifikatzea.

Plangintzan egun dagoen azpiegitura kulturalaren beharrei erantzuna ematea.

Enpresen, unibertsitatearen, ikerketa-zentroen eta administrazioaren arteko sinergiak aprobetxatzea.

Prestakuntza espezializazioaren eta talentua erakartzeko oinarri gisa sendotzea: Unibertsitatea eta Lanbide Heziketa.

1

ERREFERENTZIA POLOA

IZANGO DEN

NAZIOARTEKO HIRIA

1BALIO ERANTSI HANDIA DUTEN JARDUERAK

ERAKARTZEA

2

KANPOKO KONEKTIBITATEA HOBETZEA

Page 44: BILBOKO HIRI ANTOLAKETAKO PLAN OROKORRAREN …HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDUKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 4 0.2. BILBOREN HIRI ERALDAKETA

HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// PROPOSAMEN MEMORIA /// HIRI ANTOLAKETAKO PLAN OROKORRAREN AURRERAKINA 42

1. IN G U R U N E F IS IK O A E T A

N A T U R A L A

2. M U G IK O R T A S U N A ,

G A R R A IO A ,

K O M U N IK A Z IO A K

3. J A R D U E R A

E K O N O M IK O A K4. B IZ IT E G I A L O R R A

5. E S P A Z IO L IB R E A K E T A

B E R D E G U N E A K6. E K IP A M E N D U A K

7. O N D A R E K U L T U R A L A

B A B E S T E A

8. G E N E R O

IK U S P E G IA

9. K L IM A

A L D A K E T A

4.2.1. Zo rro tza ko P unta -be rro ne ra tze a

4.2.1. Zo rro tza urre -be rro ne ra tze a

4.2.1. B o lue ta -be rro ne ra tze a

4.2.2. E lo rrie ta -a uke ra gune be rria

4.2.2. O la be a ga -a uke ra gune be rria

4.2.2. A ba ndo ko ge lto k ia -a uke ra

gune be rria

4.2.2. E rre ka lde -A m e tzo la -Ira la -

a uke ra gune be rria

4.2.3. B e rro ne ra tu e ta be rritu be ha rre ko gune a k P e ña sca l

4.2.3. B B gune a : B e to la za4.2.3. B B gune a : A lta m ira

4.2.3. B B gune a : Zurba ra nba rri

4.2.3. B B gune a : M o nte C a ra m e lo

4.2.3. B B gune a : M a sus te g i

5.3 Itsa sa da rre ko e te nune a k ke ntze a (o zto po fis iko a k e za ba tze a ) :

E lo rrie ta ko e rrib e ra , N a ja ge lto k ia e ta A txuriko e rrib e ra .

5.3. Ib a ie rtza k be rrurba niza tze a e ta /e do be rra nto la tze a ( ib a ie rtz-

ta rte a k) :

4.2.4. Inda rre a n da go e n P la na k ka lifika turiko ba ina ga ra tu ga be

da ude n e re m ua k be rriz a zte rtze a (P la na re n fa se a urre ra tua go e ta ra ko ) .

6.2.3. U da l ze rb itzue ta ra ko

zo ru be rria k : K a s tre xa na ga na

7.1.1. E le m e ntu B a be s tue n E ta

B a be s M a ile n P ro po sa m e na

7.1.2. B a be sa re n e rre gula z io be rria

7.1.3. O nda re indus tria la re n ba be sa

txe rta tze a

7.2.1. O nda re a rke o lo g iko a : E uska l o nda re kultura la re n inbe nta rio ko

e le m e ntua k ja so tze a

7.2.2. O nda re a rke o lo g iko a : To k iko

ba be sa ri d a go zk io n o nda re a rke o lo g iko ko p ro po sa m e na k

be rrikus te a

3.3. « A U ZO F A C TO R IE S » p ro ie ktua ga ra tze a

4.4. E ra ik ine n za ha rbe rritze a

bultza tze a

3.3. Indus tria -e ra ikuntza k be rriz e ra b iltze a E rre ka lde -A m e tzo la -

Ira la n

3.3. « A U ZO E TA K O B IH O TZA K »

p ro ie ktua ga ra tze a

P R O P O S A M E N A K

J A R D U E R A IL D O A K

E re m u za ha rk itua k be rro ne ra tze a .

Irisga rrita sun unibe rtsa la sus ta tze a .

H iri-b ilb e ko o zto po a k ke ntze a .

E ra ik ine n za ha rbe rritze a bultza tze a .

E te nune a k ke ntze a .

E le m e ntu e ra ka rga rria k id e ntifika tze a .

Iza n d itza ke e n e ra b ile ra be rria k id e ntifika tze a .

E go e ra irre gula rre a n da ude n o rube e n e ta e ra ik ine n

a uke ra k a zte rtze a .

O nda re ba be s tua ri e ta be re a ra ud ia ri buruzko a zte rke ta ze ha ztua e g ite a .

H E L B U R U

E S T R A T E G IK O A KE K IN T ZA K

E k im e n p ilo to a k e ta kude a ke ta -e re du be rria k a b ia n ja rtze a b iz ite g ira ko le kue ta n e ta ja rdue ra

e ko no m iko e ta ra ko zo ne ta n.

E ra kunde pub liko e n e ta p rib a tue n a rte ko la nk ide tza

sus ta tze a .

2

E T E N G A B E

B E R R O N E R A T ZE N

E T A B E R R IT ZE N A R I

D E N H IR IA

2.

IT S A S A D A R R A R E N IZA E R A

IN T E G R A T ZA IL E A S E N D O T ZE A

3.

D A G O E N A E Z IN H O B E E R A B IL T ZE A

4.

K U D E A K E T A T R E S N A B E R R IA K

A P L IK A T ZE A

1.

B E R R O N E R A T ZE , B E R R IT ZE E T A

ZA H A R B E R R IT ZE E K IN T ZA K G A R A T ZE A

Page 45: BILBOKO HIRI ANTOLAKETAKO PLAN OROKORRAREN …HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDUKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 4 0.2. BILBOREN HIRI ERALDAKETA

HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// PROPOSAMEN MEMORIA /// HIRI ANTOLAKETAKO PLAN OROKORRAREN AURRERAKINA 43

1. IN G U R U N E F IS IK O A E T A N AT U R AL A2. M U G IK O R T AS U N A, G AR R AIO A,

K O M U N IK AZIO AK

3. J AR D U E R A

E K O N O M IK O AK4. B IZIT E G I E R E M U A 5. E S P AZIO L IB R E AK E T A B E R D E G U N E AK 6. E K IP AM E N D U AK

7. O N D AR E K U L T U R AL A

B AB E S T E A

8. G E N E R O

IK U S P E G IA9. K L IM A AL D AK E T A

1.1.3. H egoa ldea babes tea , daukan iz ae ra na tura la

m antenduz

5.1.1. B as o-pa rkeak handitz ea :

E raz tun B e rdea ri ja rra ipena em ateko .

« P a is a ia -inte res be rez iko guneekin» .

U da l z o ruekin.

Arintz ea :

K a rbono-hus tubide gehiago egitea , neurri

hauekin, ad ib idez :

Lurz o ru na tura la babes tea . E raz tun B e rdea

os a tz ea . S a ilkapene tik a te ra tz ea . H iriko

az p ieg itura be rdea handitz ea .

1.1.3. P agas a rriko anto la tz eko P lan B e rez iko babes -

ba ld intz ak ba rne ra tz ea .

5.1.2. H iria E raz tun B e rdea rekin konekta tz ea :

O inez koentz ako , h iri-b ideekin.

Modu b io log ikoan, ko rrido re b io log ikoen b idez .

1.1.3. Artxandako e ta K obe tam endiko e rla itz ean

e rabile ra na tura lak e ta a is ia ld irakoak ba te raga rri

eg itea .

5.1.3. E rabile rak d inam iz a tz ea Artxandako

e rla itz ean (P lan B e rez ia )

1.1.3. Zo ru urbaniz aez ine rako lurra lde

p laneam enduaren ka tego riak ez a rtz ea .

5.2.1. H iri-pa rke handiak inda rtz ea (>3,5 H a ) :

S an Inaz ioko pa rke be rria , Abando P a rke be rria ,

K o rrido re be rdea A8ak E rreka lde-B as urtun

utz itako a rras toan, K obe tam endi P a rkea

z aba ltz ea , E raz tun B e rdea Zo rro tz a-Zaz pi

Landa ra hurb iltz ea .

1.1.4. Lurz o ru e ra lda tuen ingurum en-ka lita tea

be rres kura tz ea ( ingurum en-hobekuntz a ) :

D eus tuko U nibe rts ita teko e ta S an Inaz ioko m a ldak

Zabortegiak

5.2.2. Auz oe ta tik ge rtuko pa rkeak inda rtz ea

(>1000 m 2) :

B e rdegune be rriak lo rtz eko es ku ha rtz eko

lehentas una e rem uak identifika tz ea

1.2.1. B e rtako bas oak babes tea ( babes be rez iko

e rem uak)

5.2.3. O inez koentz ako guneak a reago tz ea :

E go teko z ona s o rtz ea ( auke ra-gunee tan e ta B B

gunee tan) .

O inez koentz ako gune gehiago s o rtz ea ( h iriko

b idez ko tas unean) .

1.2.2. B a tas una ren inte res eko habita tak babes tea

1.2.3. H iri-ekos is tem ak babes tea h iri-ko rrido re

eko log ikoak ez a rriz ( b ioaniz tas un-ko rrido reak)

1.2.3. H iri-ekos is tem ak babes tea

hiriko be rdegunea handituz ( iragaz ko rtas una

be rm atz ea e ta z uha itz kopurua handitz ea )

1.1.2. Lurz o ru urbaniz aga rri g is a h iriko ekintz a

es tra tegikoak s o ilik s a ilka tz ea :

D eus tuko kanpus a ren z aba lke ta

K as trexanaganako s ekto rea .

1.1.1. Lurz o ru urbaniz aga rriak

des klas ifika tz ea :

B uena V is ta , Artxandako ipa rra ldeko m aga la

e ta Arra iz

1.1.1. O ndorengoko fas ee tan h iri-z o ru

na tura len des klas ifika tz ea az te rtu ( eg ika ritz e -

unita teak) :

Arango iti, D eus tu, Lo ruri e ta La rras kitu.

2.2.1. H iriko oz topoak kentz ea :

E rreka ldeko A8 S a ihes bidea , D eus tuko T une la ,

F E V E ren lurpe ra tz ea Zo rro tz an, trenbide-

pas aguneak kentz ea , R E N F E ren trenbidea

lurpe ra tz ea O labeagan e ta Zo rro tz ako P untan.

2.2.2. B a rneko m ugiko rtas una hobe tz ea :

T renbide-s a rea z aba ltz ea , Am etz o la -Mirib illa tune la ,

Artxandako F uniku la rra ren b ide e rd iko ge ra lekua ,

its as ada rra ren ga ineko z ubiak, S anto D om ingo

tune la hobe tz ea .

2.3.1. E rrepide-s a rea ren h ie ra rkiz az ioa

2.3.2. B iz ikle ta -b idea hobe tz ea

2.3.3. H iriko b idexken p lana

2.3.4. Apa rka lekuak

2.3.5. Az pieg iturak a lda tz eaga tik e ra to rritako

auke rak:

Mira flo res e ta Lehendaka ri Agirreko paz ifikaz ioa ,

F E V E ren trenbidea lurpe ra tz ea Ira lan, E us ko trenen

4. lineako des a fekz ioa , D eus turen e ta Ma tiko ren

a rtean, E us ko trenen tranbia -linea e ra lda tz ea

B o lue ta ren e ta A txuriren a rtean, C 1-C 2 lineak

e ra lda tz ea O labeagan e ta Zo rro tz ako P untan.

2.3.6. G a rra io publikoko s a rea :

Me troko 3. linea z aba ltz ea , T ranbia ren e raz tuna

ix tea , B ilbobus . B es te auke ra rik ez duen

he rrita rrentz ako s a rb idea .

1.3. Ingurum en a rloko a rris kuak m urriz tea

U ho lde-a rris kua , kuts a tuak egon da ite z keen

lurz o ruak, z a ra tak...

4.4. E ra ikinen z aha rbe rritz ea , e raginko rtas un

ene rge tikoa kontuan ha rtuz

5.4. U rbaniz az ioen a rautz ean iraunko rtas un- e ta

b iz iga rritas un-iriz p ideak ba rne ha rtz ea

Lurz o rua ren iragaz ko rtas un handiagoa , z uha itz

gehiago b idee tan, ego teko es paz ioe tan ba ld intz a

akus tikoak, te rm ikoak, b is ua lak, e tab. hobe tz ea .

Arintz ea :

Igo rpenak gutx itz ea e ra ikinekin lo tutako neurrien

b idez :

E raginko rtas un ene rge tikoa , ene rg ia

be rriz taga rriak, s is tem a z entra liz a tuak s us ta tz ea .

1.4. P a is a ia uda l anto lam enduan ba rne ra tz ea :

Maga lek pa is a ian duten e ragina ...

5.4. E s paz io publikoa ren d is e inuan pa is a ia

kontuan ha rtz ea

E gokitz apena :

B e ro-uha rtea ren e fektua m urriz tea urbaniz az ioen

e ta e ra ikinen d is e inua ren b idez .

5.4. H iri-ba ra tz ak s us ta tz ea

E gokitz apena :

U ho lde-a rris kua tx ikitz ea az pieg itura h idraulikoen

lanen e ta urbaniz az io -d is e inua ren b idez .

H E L B U R U

E S T R A T E G IK O A KE K IN T ZA K

3

IN G U R U ME N A R E N

A L D E T IK

IR A U N K O R R A D E N

H IR IA

1.

L U R ZO R U N AT U R AL A B AB E S T E A

Lurz o ru N a tura la ri buruz ko uda lez ga indiko a raudiak

be te tz ea .

E raz tun B e rdea e ta bas o-pa rkeak pa is a ia - e ta ja rra ipen-

iriz p ideak kontuan ha rtuz os a tz ea .

E raz tun B e rdea h iria rekin konekta tz ea .

H iri-pa rkeak inda rtz ea e ta handitz ea .

H irie tan ko rrido re eko log ikoak s us ta tz ea

( b ioaniz tas une rako ja rra ipen-s o luz ioak)

Lurz o ru be rrien konts um oa s a ihes tea edo gutx itz ea .

H irig intz ako ga rapen be rrie tan dents ita te egokian

ez a rtz ea e ta dents ita te baxuak a lde ba te ra uz tea .

H iriko b idexkak s us ta tz ea .

E lem entu m ekanikoak txe rta tz ea iris ga rritas un

unibe rts a la lo rtz eko .

Apa rkam endue i buruz haus na rtz ea .

E s paz io publikoa hobe tz ea o inez koen onura rako e ta

ga rra io publikoa ren m es ede tan.

H irig intz a- e ta e ra ikuntz a-iriz p ide iraunko rrak.

Zaha rbe rritz ea , e raginko rtas un ene rge tikoa kontuan

ha rtuz .

P a is a ia -p lanak d ituz ten e rem uak identifika tz ea .

K a lita te akus tikoa hobe tz eko E kintz a P lanak.

Ze rb itz uen az pieg iturak aha lik e ta hobe to e rabiltz ea ( h iri

ad im endunak) .

Zuha itz ak landa tz ea (C O 2 hus tubideak) .

P R O P O S A M E N A K

2.

B E R D E G U N E AK L O R T ZE A

H IR IAN

3.

L U R ZO R U G U T X IAG O

K O N T S U M IT ZE A

4.

M U G IK O R T AS U N IR AU N K O R R A

5.

B AL IAB ID E AK E R AG IN K O R

K U D E AT ZE A E T A

IN G U R U M E N AR E N K AL IT AT E A

H O B E T ZE A

J A R D U E R A IL D O A K

Arintz ea :

Igo rpenak gutx itz ea ga rra ioa rekin lo tutako

neurrien b idez (m ugiko rtas un iraunko rra :

G a rra iob ide publikoa , h iri-b ideak e ta b iz ikle tak

bultz a tz ea .

E rabile rak nahas tea e ta Auz oe tako b iho tz ak

E kipam enduak e ta be rdeguneak ge rtu edukitz ea

Page 46: BILBOKO HIRI ANTOLAKETAKO PLAN OROKORRAREN …HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDUKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 4 0.2. BILBOREN HIRI ERALDAKETA

HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// PROPOSAMEN MEMORIA /// HIRI ANTOLAKETAKO PLAN OROKORRAREN AURRERAKINA 44

1. IN G U R U N E F IS IK O A E T A

N A T U R A L A

2. M U G IK O R T A S U N A ,

G A R R A IO A , K O M U N IK A Z IO A K

3. J A R D U E R A

E K O N O M IK O A K4. B IZ IT E G I E R E M U A

5. E S P A Z IO L IB R E A K E T A

B E R D E G U N E A K6. E K IP A M E N D U A K

7. O N D A R E

K U L T U R A L A

B A B E S T E A

8. G E N E R O IK U S P E G IA 9. K L IM A A L D A K E T A

1.

A U ZO A K IN D A R T ZE A« A uzo e ta ko b iho tza k» e k im e na ga ra tze a

6.3.1. H e zkuntza -e k ipa m e ndue i buruzko

p ro po sa m e na k:

Ze ntro be rria k Zo rro tza urre n e ta Zo rro tza ko

P unta n. B a surto ko Ze ntro a za ba ltze a .

A b ia n da ude n za ba lke ta k: P a ga sa rrib ide ,

Irua rte ta e ta U re txindo rra .

6.3.2. H e zkuntza -e k ipa m e ndue i buruzko

p ro po sa m e na k:

M a tiko ha urre sko la le kuz a lda tze a (ko ka pe na re n

za in)

6.3.3. E k ipa m e ndu so z io kultura le i buruzko

p ro po sa m e na k:

E pe la bur-e rta in-luze ra ko O sa sun-ze ntro a k,

O sa k ide tza re n e ska k izuna re n a ra be ra .

6.3.4. L a guntza -e k ipa m e ndue i buruzko

p ro po sa m e na k.

6.3.4. K iro l- e ta po lik iro lde g i-e k ipa m e ndue i

buruzko p ro po sa m e na k:

Zo rro tza urre , U rib a rri-Zurba ra n, O txa rko a ga --

T xurd ina ga ko Ip a rra lde a , A ba ndo (ko ka pe nik

ga be ) , S a n M a m e s (e ra ik itze n) .

6.3.4. K iro l-e k ipa m e ndue i buruzko

p ro po sa m e na k (p is ta k/ze la ia k/fro nto ia k ) :

Zurba ra n, B e go ña (ko ka pe nik ga be ) , A ba ndo ko

ge lto k ia , Ira la ba rri-Za ba la (ko ka pe nik ga be ) ,

B a surto .

6.3.4. E k ipa m e ndu so z io kultura le i buruzko

p ro po sa m e na k-B a rrutiko U da lte g ia k:

Zo rro tza urre ko uda lte g ia , U rib a rri-Zurba ra ngo

uda lte g ia , M irib illa ko uda lte g ia , B a rra inkua ko

uda lte g ia za ba ltze a , Zo rro tza ko uda lte g ia

za ba ltze a .

4.1. E txe b iz itza be ha rra

kua ntifika tze a :

A urre ra k in ho ne n p ro po sa m e na k

13.600 e txe b iz itza inguru ha rtze n d itu

ko ntua n.

4.2. H iri b e rro ne ra tze a re n e ta

be rritze a re n o ina rrituta ko b iz ite g i-

ga ra pe n be rria k :

H a s ita ko be rro ne ra tze -p la ne ta n:

A uke ra -gune be rrie ta n, be rro ne ra tu

e ta be rritu be ha rre ko B B gune a k.

B e s te e re m ue ta n (ga ra tu ga be ko

e g ika ritze -unita te a k) .

4.3. E txe b iz itza ba be s tuko e ska intza

be rria :

E txe b iz itza ri buruzko 3/2015

L e ge a re n a ra be ra ko e txe b iz itza

ba be s tuko e s ta nda rra ga ra pe n

be rrie ta n

8.1. P la nifika tze a , de nbo ra kude a tze a

e rra zte n dute n ne urria k txe rta tuz:

Zuzk idure k iko ge rtuta suna .

E ra b ile ra k na ha s te a .

Irisga rrita suna -m ug iko rta suna ...

8.2. P la nifika tze a , e spa zio

pub liko a re n se gurta suna ha nd itze ko

ne urria k txe rta tuz:

E spa zio a re n ko ntro l b isua la :

P e rtso ne n jo a n-e to rria be rm a tze a ...

8.3. P la n O ro ko rre a n ge ne ro -

e ra g ina re n e ba lua z io -txo s te na

5.

G E N E R O IK U S P E G IA IN T E G R A T ZE A

J A R D U E R A IL D O A K

H e rrita rre n pa rta ide tza bultza tze a : E lka rrizke ta -, a do s te - e ta hirita rre n pa rta ide tza -m e ka nism o e n b ide z e ta « he rrita rre k pa rte -ha rtze ra ko p ro g ra m a » e g ine z e ta o na rtuz.

H E L B U R U

E S T R A T E G IK O A KE K IN T ZA K

H urb ilta sune ko o ina rrizko e k ipa m e ndu-sa re

e go k ia p la nifika tze a

E txe b iz itza e skura ga rrie n e ska ria a se tze a

4. G IZA R T E A R E N

A L D E T IK O R E K A T U A

D E N H IR IA

H e rrita rre n pa rta ide tza bultza tze a

G e ne ro -ikuspe g ia p ro po sa m e ne n-a zte rke ta n

sa rtze a

3.3. « A U ZO E TA K O B IH O TZA K » p ro ie ktua ga ra tze a

P R O P O S A M E N A K

2.

O IN A R R IZK O E K IP A M E N D U A K

O R E K A Z G A R A T ZE A

3.

E T X E B IZ IT ZA R E N E S K A R IA R I

E R A N T ZU T E A

4.

H E R R IT A R R E N P A R T E H A R T ZE A

H A P O a O N A R T ZE K O P R O ZE S U A N

Page 47: BILBOKO HIRI ANTOLAKETAKO PLAN OROKORRAREN …HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDUKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 4 0.2. BILBOREN HIRI ERALDAKETA

HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA ///

PROPOSAMEN MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDURAKO PLAN OROKORRAREN AURRERAKINA 45

1.1.

INGURUNE FISIKOA ETA NATURALA

Page 48: BILBOKO HIRI ANTOLAKETAKO PLAN OROKORRAREN …HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDUKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 4 0.2. BILBOREN HIRI ERALDAKETA

HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA ///

PROPOSAMEN MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDURAKO PLAN OROKORRAREN AURRERAKINA 46

PROPOSAMENAK

1.1. ZORU NATURALA BABESTEA

1.1.1. Lurzoru berriak ez okupatzea

1.1.2. Lurzoru urbanizagarri gisa hiriko ekintza estrategikoak soilik sailkatzea

1.1.3. Lurzoru naturaletarako/landa-lurzoruetarako erabilera-erregimen egokia ezartzea

1.1.4. Lurzoru eraldatuen ingurumen-kalitatea berreskuratzea

1.2. BIOANIZTASUNA BABESTEA

1.2.1. Baso autoktonoak babestea

1.2.2. Batasunaren intereseko habitatak babestea

1.2.3. Hiriko ekosistemak babestea

1.3. IGURUMEN ARLOKO ARRISKUAK MURRIZTEA

1.4. PAISAIA UDAL ANTOLAMENDUAN BARNERATZEA

1.5. BESTE PROPOSAMENAK

Page 49: BILBOKO HIRI ANTOLAKETAKO PLAN OROKORRAREN …HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDUKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 4 0.2. BILBOREN HIRI ERALDAKETA

HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA ///

PROPOSAMEN MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDURAKO PLAN OROKORRAREN AURRERAKINA 47

1.1. ZORU NATURALA BABESTEA

Lehendik dagoen lurzoru naturala errespetatzea eta jatorrizko egoeran mantendu nahi da. Lurzorua eraldatzea eta artifizialtze a ezinbestekoa denean bakarrik proposatuko da.

1.1.1. Lurzoru berriak ez okupatzea

Aurrerakinean hiri-lurzoru eta hainbat arrazoi direla medio (aukera falta, kudeaketa zaila, antolamendu desegokia, orografia zaila, sektoreko baldintzatzaile gogorrak, etab.) garatu ez diren lurzoru urbanizagarri batzuk sailkapenetik kentzea proposatzen da.

Hirian hazkunde funtzionalak eta iraunkorrak sortzeko lurzoruak arrazoiz eta intentsiboki erabili nahi dira. Xede horretarako, Aurrerakinak lurzoru urbanizagarriko edo garatu gabe geratu den hiri -lurzoruko eremu batzuk kentzea proposatzen du. Honako hauek dira:

Page 50: BILBOKO HIRI ANTOLAKETAKO PLAN OROKORRAREN …HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDUKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 4 0.2. BILBOREN HIRI ERALDAKETA

HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA ///

PROPOSAMEN MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDURAKO PLAN OROKORRAREN AURRERAKINA 48

INDUSTRIA LURZORUKO SEKTOREA:

Buena Vistako eremua:

Programatu gabeko lurzoru urbanizagarria da, Artxandako malda batean, Arangoitin Monte Ganeta kalearen alboan dagoen ikastetxetik Buena Vista taldea besarkatu arte; eta hortik, mendi -hegaletatik behera, Ugasko bidera heldu arte, Lagun Etxea eta Berrizko bidea bere parterik baxuenean.

78.915,70 m²-ko azalera hartzen du; indarrean den Plan Orokorrak 0,30m²/m²-ko gehieneko eraikigarritasuna esleitu dio lurzoruari, erabilera nagusirako eta osagarrirako. Erabilera nagusia bizitegirako izango da (familia bakarre ko edo etxebizitzak eta etxebizitza atxikiak).

Aurrerakinak lurzoru horiek «trantsizioko landa-paisaiako» lurzoru urbanizaezin gisa sailkatzea proposatzen du, kategoria horretan sailkatuta dauden antzeko lurzoruetatik gertu dauden landazabal -zoruak direlako.

Artxandako iparraldeko magalaren eremua:

Programatu gabeko lurzoru urbanizagarria da, Artxandako malda batean. Haren eremua Loruri eta La Asunción auzoetatik hasi eta Jesús eta María ikastetxeraino hedatzen da, mutur honetatik Talleres de Deusto (Ugasko ) auzoraino jauzi eginez.

101.181,20 m²-ko azalera hartzen du eta hari atxikita dago sistema orokorreko 28.700 m² inguruko azalera; indarrean den Plan Orokorrak 0,38m²/m²-ko gehieneko eraikigarritasuna esleitu dio lurzoruari, erabilera nagusirako eta osaga rrirako. Erabilera nagusia bizitegirako izango da (familia bakarreko edo etxebizitzak eta etxebizitza atxikiak).

Aurrerakinak lurzoru horiek «trantsizioko landa-sailkatuta dauden antzeko lurzoruetatik gertu dauden landazabal-zoruak direlako.

Arraiz

Lurzoru urbanizagarriko sektorea programatu gabea, Kobetamendiren erlaitzaren hegoaldean.

141.963 m² azalera du, eta Plan Orokorrak ez dio inolako etekinik ateratzen. Hala eta gu ztiz ere, Hirigintzako Jarduketa Programak aurreikusiko duen gehieneko eraikigarritasuna ezartzeko xedearekin, ekipamenduetarako eta bestelako erabileretarako 0,05m²/m²-ko parametroa adierazi da.

Lurzoru horietarako, ingurumenaren hobekuntzarako eremu urbanizaezinean sailkatzea proposatzen du Aurrerakinak.

HIRIGUNEAREN MUGAKO URBANIZAGARRI GISA SAILKATUTAKO ZORU NATURALAK:

UE-109.01, Arangoitin:

Deustu 1 barrutiko 109. banaketa areari dagokion lurzoru hiritarreko egikaritze -unitatea. 3.450 m²-ko azalerarekin, Plan Orokorrak 1,30m²/m²-ko eraikigarritasuna esleitzen dio aparkaleku gisa erabiltzeko batez ere.

Aurrerakinak lurzoru horiek «trantsizioko landa-sailkatuta dauden antzeko lurzoruetatik gertu dauden landazabal -zoruak direlako.

UE-130.01, Deustun:

Deustu 1 barrutiko 130. banaketa areari dagokion lurzoru hiritarreko 130.01 egikaritze -unitatearen hegoaldeko zatia. 958 m²-ko azalerarekin, Plan Orokorrak 0,47m²/m²-ko eraikigarritasuna esleitzen dio babes publikoko etxebizitza gisa erabiltzeko batez ere.

Aurrerakinak lurzoru horiek «trantsizioko landa-sailkatuta dauden antzeko lurzoruetatik gertu dauden landazabal -zoruak direlako.

UE 233.01, Lorurin:

Uribarri 2 barrutiko 233. banaketa areari dagokion lurzoru hiritarreko egikaritze-unitatea. 23.783,54 m²-ko azalerarekin, Plan Orokorrak 0,37m²/m²-ko eraikigarritasuna esleitzen dio familia bakarreko etxebizitza atxiki gisa erabiltzeko batez ere.

Aurrerakinak lurzoru horiek «trantsizioko landa-sailkatuta dauden antzeko lurzoruetatik gertu dauden landazabal -zoruak direlako.

UE-702.01, Larraskitun:

Errekalde 7 barrutiko 702. banaketa areari dagokion lurzoru hiritarreko egikaritze-unitatea. 9.142 m²-ko azalerarekin, Plan Orokorrak 0,32m²/m²-ko eraikigarritasuna esleitzen dio familia bakarreko etxebizitza isolatu gisa erabiltzeko batez ere.

Aurrerakinak lurzoru horiek «trantsizioko landa- urzoru urbanizaezin gisa sailkatzea proposatzen du, kategoria horretan sailkatuta dauden antzeko lurzoruetatik gertu dauden landazabal -zoruak direlako.

1 2

Page 51: BILBOKO HIRI ANTOLAKETAKO PLAN OROKORRAREN …HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDUKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 4 0.2. BILBOREN HIRI ERALDAKETA

HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA ///

PROPOSAMEN MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDURAKO PLAN OROKORRAREN AURRERAKINA 49

1.1.2. Lurzoru urbanizagarri gisa hiriko ekintza estrategikoak soilik sailkatzea

Lurzoru urbanizagarri gisa proposatu diren eremuek hirirako balio estrategikoa dute.

HEZKUTZA EKIPAMENDUAREN ALORRA: DEUSTUKO KANPUSAREN ZABALKETA

Deustuko Unibertsitatearen zabalketa gaur egun Deustuko Unibertsitatea dagoen alboko lurretan egin nahi da, Euskotrenen trenb ideen beste aldeko maldan, 47.572 m²-ko azalera batean, Plan Orokorrean Deustuko Unibertsitatearen Kanpuseko sektore antolatutako g une gisa ezagutzen denaren 47.572m²-ko azaleraren gain.

Ingurumen-alderdiari dagokionez, lurzoru horiek belardiak dira. Haietan elordia edo lahardia aurki ditzakegu, beraz naturaren ikuspuntu tik, ez dute garrantzirik, ingurumenari erreparatuz behintzat.

Proposamen honek badu bere fitxa espezifikoa (8 Deustuko Kanpusaren Zabalketa), Proposamen Memoria honetako PROPOSAMEN BERRIAK DITUZTEN GUNEAK II. Liburukiaren barne.

EKOIZPEN EKIPAMENDUAREN ALORRA. KASTREXANAGANA

Bilbobusen tailerra eta autobusak gordetzeko aterpeak Elorrietan daude, eta beharrezkoa da haiek tokiz aldatzea eremu honetan aurreikusitako garapena egiteko. Kasu honetan, Aurrerakinak Kastrexanaganako eremuaren lurzoruaren artifizializazioa mantentzea pr oposatzen du. Hala, aurreikusitako erabilerarako erabil daiteke.

Proposamen honek badu bere fitxa espezifikoa (11 Deustuko Kanpusaren Zabalketa), Proposamen Memoria honetako PROPOSAMEN BERRIAK DITUZTEN GUNEAK II. Liburukiaren barne.

1

2

Page 52: BILBOKO HIRI ANTOLAKETAKO PLAN OROKORRAREN …HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDUKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 4 0.2. BILBOREN HIRI ERALDAKETA

HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA ///

PROPOSAMEN MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDURAKO PLAN OROKORRAREN AURRERAKINA 50

1.1.3. Lurzoru naturaletarako/landa-lurzoruetarako erabilera-erregimen egokia ezartzea

Proposamenaren helburuak hauek dira:

Hiriaren hegoaldeko mendiak babesteak, haien nortasun naturala mantenduz.

Pagasarriko antolatzeko Plan Bereziko babes-baldintzak barneratzea:

Pagasarri Mendian ingurunea kontserbatzeko eta babesteko araudia mantentzea proposatzen da, nahiz eta Lurzoruari eta Hirigintzari buruzko ekainaren 30eko 2/2006 Legearen arabera Plan Orokorreko maila eman, lurzoru urbanizaezineko kategorian sailkatuta baitago.

Artxandako eta Kobetamendiko erlaitzean erabilera naturalak eta aisialditakoak bateragarri egitea.

o LURZORUA KALIFIKATZEA: LURRALDE PLANGINTZAREN KATEGORIAK HARTZEA

Plan Orokorreko lurzoru urbanizaezinaren kategoriak berrikusiko dira udalaz gaindiko antolaketara egokitzeko Euskadiko 2/2206 Lurzoruaren Legeak xedatutakoarekin arabera.

Hauek dira hiri-antolamenduarekin duten lotura-mailaren arabera ezarri behar diren kategoriak:

KOBETAMENDIKO

ERLAITZA

ARTXANDAKO ERLAITZA

PAGASARRIKO

APB

Page 53: BILBOKO HIRI ANTOLAKETAKO PLAN OROKORRAREN …HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDUKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 4 0.2. BILBOREN HIRI ERALDAKETA

HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA ///

PROPOSAMEN MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDURAKO PLAN OROKORRAREN AURRERAKINA 51

KATEGORIA LOTESLEAK, MAILA GORAGOKO LURRALDE PLANEAMENDUAK DIRELA ETA:

o babes berezia

o gainazaleko uren babesa

o nekazaritzakoa nahiz abeltzaintzakoa eta landazabalekoa Balio estrategiko handia

LURZORU URBANIZAEZINERAKO BESTE KATEGORIAK, LURRALDE PLANEAMENDUAREN ARABERA:

o nekazaritzakoa nahiz abeltzaintzakoa eta landazabalekoa trantsiziozko landa -paisaia

o basogintza

o mendiko larreak-harkaitzak

o ingurumena hobetzea

Lurraldea sektore homogeneotan banaturik dago. Sektore horiek beren hartzegaitasunaren arabera daude sailkaturik. Ezaugarriak kontuan hartuta, gainera, sektore bakoitzari erabilera bat dagokio. Ezaugarriak dira:

1. Babes Berezia:

Bilbo metropolitarraren LPStik datorren sailkapen loteslea da, eta kategoria honetan espezie autoktonoz edo asimilatutakoz osaturiko basoak. Gune honen mugaketa zehatza Aurrerakinaren proposamena da, eta Ingurumen -diagnostikoko intereseko landaretza-orbanekin bat dator.

Plan Orokorraren Ingurumen Ebaluazio Estrategikoaren arabera, Aurrerakin honek lurzoru urbaenizaezinaren kategorizazioan egiten dituen proposamenak aztertu eta gero, eremu hauek babes bereziko eremu gisa sailkatzea balioztatu ahalko da:

Ganekogorta Mendia: interes natural duen gune gisa, gailurrak direla -eta.

Bilbo Metropolitarreko Lurraldearen Zatiko Planak jasotzen dituen paisaia -interesa duten landaguneak. (Horiek Balio Estrategiko Handiko Nekazaritza, Abeltzaintza eta Landazabaleko gunetzat har daitezke ere),

Ingurumen Diagnostikoan identifikaturiko interes geologikoko puntuak.

2. Gainazaleko uren babesa

Ibaien eta Erreken Ertzak Antolatzeko LPStik datorren kategorizazio loteslea da. Bertan sartzen dira udalerritik eta babes -zonetatik igarotzen diren errekak eta ubideak, eta sektoreko araudi aplikagarriaren arabera lur-zerrenda hauei dagozkie:

-Nerbioi eta Kadagua ibaietarako (VI. mailako tartea): 50 metro, ur-bazterretako alde bietara.

- Artigasko erreka-zuloko errekarako (I. mailako tarteak): 15 metro, ur-bazterretako alde bietara.

- Mailako erreka eta jariatze-urei eta 00. mailako ur-ibilguen tarteetarako, Lurralde Plan Sektorialak Urei buruzko legeak ezarritakoarekin bat dator (5 metro, ur-bazterretako alde bietara).

3. Nekazaritzakoa nahiz abeltzaintzakoa eta landazabalekoa. Balio estrategiko handia:

«Nekazaritzakoa nahiz abeltzaintzakoa eta landazabalekoa» kategoria Bilbo Metropolitarreko Lurraldearen Zatiko Planetik dator, eta Nekazaritzako eta Basogintzako Lurralde Planak bi azpikategoriatan garatu ditu (balio estrategiko handikoa eta trantsizioko l anda-paisaia)

Balio estrategiko handiko guneak nekazaritza eta abeltzaintzarako gunerik egokienak dira, eta haietan Nekazaritza eta Basogin tzaren LPSak Plan Orokorrerako mugaketa loteslea eta araudia egiten du.

4. Nekazaritzakoa nahiz abeltzaintzakoa eta landazabalekoa. trantsiziozko landa-paisaia

Loteslea ez den Nekazaritzari eta Basogintzari buruzko LPSak garaturiko azpizona da.

Aurreko azpikategoria baino ekoizpen-ahalmen txikiagoa duten landazabalak dira. Basogintza kategoriaren eta balio estrategiko handiko nekazaritzako lurzoruen arteko trantsizio-zonak izaten dira. LPSak gune hauei buruz jasotzen duen mugaketa loteslea ez bada ere, Plan Orokorrak oinarri hartzen du hura errealitatera eta udalerrira egokitutako kategorizazioa egiteko.

5. Basoa:

Kategoria hau ere Nekazaritzari eta Basogintzari buruzko LPStik dator (Mendi azpikategoriaren barruan). Lur hauek, batez ere gaur egun duten erabileragatik, eta batzuetan izan duten erabileragatik, zuhaitzez estalita daude. Bertako zuhaitzen basoak daude, eta kanpoko espezieak ere bai (hemen, Radiata pinua aipatu behar dugu, daukan hedaduragatik). LPSak gune hauei buruz jasotzen due n mugaketa loteslea ez bada ere, Plan Orokorrak oinarri hartzen du hura errealitatera eta udalerrira egokitutako kategorizazioa egitek o.

Bestalde, Plan Orokorraren Ingurumen Ebaluazio Estrategikoak, egindako proposamenak aztertu eta gero, basoa -baso barbana guneen mugaketa balioztatu beharko du. Kategoria hau ere Nekazaritzari eta Basogintzari buruzko LPStik dator (Mendi azpikategoriaren barruan). Bertan jasotzen dira hondatuta dauden eremuak batez ere, erabilera publikoko mendietan, mendi babesleetan eta onura publikoko gune guztiak. Lur horietan, bereziki ingurumena hobetzeko erabilera eta baso -antolaketa bultzatuko dira.

6. Mendiko larreak-harkaitzak:

Kategoria hau ere Nekazaritzari eta Basogintzari buruzko LPStik dator (Mendi azpikategoriaren barruan). Kategoria honetan arrokazko horma handiak, irtengune ia bertikalekin, euskal mendietako karezko formazioen ezaugarri direnak, sartuko dira. LPSak gune ha uei buruz jasotzen duen mugaketa loteslea ez bada ere, Plan Orokorrak oinarri hartzen du hura errealitatera eta udalerrira egokitutako kategorizazioa egiteko.

7. Ingurumenaren hobekuntza

Kategoria hau Nekazaritzari eta Basogintzari buruzko LPStik eratorrita dago. Gune degradatuei eta bazterretako lurrei aplikat zen zaie. Haietarako, ingurumen maila handiagoa ezartzea proposatzen da. Ingurumena hobetzeko mugatutako guneak dokumentu honek proposatzen ditu.

Page 54: BILBOKO HIRI ANTOLAKETAKO PLAN OROKORRAREN …HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDUKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 4 0.2. BILBOREN HIRI ERALDAKETA

HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA ///

PROPOSAMEN MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDURAKO PLAN OROKORRAREN AURRERAKINA 52

o LANDAGUNEAK

Bestalde, Plan Orokorrak landa-guneei buru indarrean dagoen kategoria mantentzen du, baina aldake tak proposatzen ditu.

1995eko Plan Orokorrak sei landagune mugatu zituen, eta bere garaian nekazaritza-jarduerarekin lotuta zeuden eraikuntza multzoei dagozkie: San Roque, Azkarai, Buia, Seberetxe, San Justo eta Pagasarriko bidea.

Gai honen inguruan indarrean den legeari jarraiki (2/2006 Legea eta Legean garapen bidean dauden premiazko neurriei buruzko 1 05/2008 Dekretua), dokumentu honek landa-guneak mugatzeko proposamena eta zehazketa egiten ditu, Bizkaiko Foru Aldundiak ezarritako irizpideak eta inbentarioa kontuan hartuta.

Irizpide horien arabera, hauek dira landa-guneak:

-Buia: Baserriak dauden gunera mugatzen da; beraz, hazkunderako aurreikusitako eremua landa -gunetik kendu eta A68ra sartzeko bidearen beste aldera eramango da.

-Seberetxe

-San Justo

.Azkarai

Pagasarriko Bidea eta San Roke lurzoru urbanizaezina izango lira teke, trantsizioko landa-paisaia kategoriarekin.

1.1.4. Lurzoru eraldatuen ingurumen-kalitatea berreskuratzea

Harrobi zaharkituak, zabortegiak eta lurzoru degradatuak ingurumen-hobekuntza kategorian sartzea proposatzen da.

Ingurumena hobetzeko gune gisa sailkatu behar den ingurune fisikoko espazioak mugatzea proposatzen da. Horretarako, oinarri h artu dira Nekazaritzako eta Basogintzako Lurralde Planak ezartzen dituen irizpideak (eta gora beherako mugaketak) eta ingurune fisi koari buruzko diagnostikoan jasotako Bilboren errealitate geografikoa.

Hauek dira kategoria maila honetan sartzea proposatzen diren lurzoruak:

Page 55: BILBOKO HIRI ANTOLAKETAKO PLAN OROKORRAREN …HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDUKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 4 0.2. BILBOREN HIRI ERALDAKETA

HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA ///

PROPOSAMEN MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDURAKO PLAN OROKORRAREN AURRERAKINA 53

-Deustuko unibertsitateko magala: Deustuko Unibertsitatearen zabalketa-gunearen gain dagoen betetze-eremua.

-San Inazio magala: San Inazio auzoaren eta Enekurirako igoeraren arteko aldapa...

-San Bernabe zabortegia

-El Peñascal harrobia

- Seberetxen

-

-Baja Arraiz harrobia

-Kobetamenditik gertu dagoen harrobia

1.2. BIOANIZTASUNA BABESTEA

Habitat naturalak, basaflora eta basafauna kontserbatu nahi da.

1.2.1. Baso autoktonoak babestea

Baso autoktonoak dira Bilbo metropolitarreko zoru bioklimatiko anitzetan dagoen landaretzak osatzen dituen zuhaiztiak eta nat uraren aldetik interesa dutenak. Babes bereziko eremutzat hartzen dira.

Proposamen modura, dokumentu honek udalerriko landare-komunitate autoktonoak dauden gune gisa mugatzen ditu:

- Urkidia: Pagasarriren inguruan, haren gailurretik gertu.

- Haltzadi kantauriarra: Eskasa Bilbon, Bolintxu eta haren ibaiadarrak bezalako erreka batzuen ibaiertzetan baitago.

- Artadi kanturiarra, barnealdekoa edo Lizarrakoa: Uskortakoatxa eta Erdikoatxa mendien inguruan, eta Buia eta Buiagoiti auzoen artean.

- Harizti azidofiloa eta harizti-baso mistoa: Baita haren degradazio-fasean edo gaztaroko fasean: Hariztiaren gaztaroko fasea edo degradazio-fasea barreiatua dago. Batez ere, hiribilduak Sondikarekin egiten duen mugan iparraldean eta hegoaldean Pagasarriren eta Gangoitiren inguruarekin. Han, harizti helduekin eta baso mistoekin nahasten dira. Azken hori, gune barreiatuetan ere hedatzen da.

- Pagadi azidofiloa: Artxondoko harrobiaren inguruan bakarrik, eta oso kopuru txikian.

1

2

3

4

5

6

7

8

Page 56: BILBOKO HIRI ANTOLAKETAKO PLAN OROKORRAREN …HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDUKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 4 0.2. BILBOREN HIRI ERALDAKETA

HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA ///

PROPOSAMEN MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDURAKO PLAN OROKORRAREN AURRERAKINA 54

1.2.2. Batasunaren intereseko habitatak babestea

Batasunaren intereseko habitatak 92/42/EEE Zuzentarauan definitzen dira. Habitat mota hauek, Europar Batasuneko eskualde biol ogiko baten adierazgarri, beren banaketa naturalaren murrizketa jasan dute. Eremu horiek babestu nahi den habitataren egiaztapenare n pean daude.

Proposamenak egiteko, Plan Orokorrak habitatik dagoen egiaztatzea baldintzatzen du. Honako hauek dira:

6510- Altitude baxuko sega-belardi pobreak (Alopecurus pratensis, Sanguisorba officinalis)

4030- Txilardi lehor europarrak

9340- Quercus ilex eta Quercus rotundifolia basoak

9120- Pagadi azidofilo atlantikoak, Ilex deritzonaren eta, batzuetan, Taxus deritzonaren oihanpearekin (Quercion robori -petrae edo Ilici-Fagenion)

Eta lehentasunezko interesekoak:

6210*- Erdi berezkoak diren larre lehorrak eta buztin-substratuen gainean sastrakako fazies (Festuco Brometalia)

91E0*- Alnus glutinosa eta Fraxinus excelsior deritzenen baso alubialak (Alno-Padion, Alnion incanae, Salicion albae).

1.2.3. Hiriko ekosistemak babestea

Ekosistema horiek bi neurrien bidez babestea proposatzen da: korridore ekologikoak ezartzea eta hiriko berdegunea handitzea.

o KORRIDORE EKOLOGIKOAK:

Bioaniztasunaren korridore gisa diharduteko korridore ekologikoak ezartzea. Lurzoru hiritarra zeharkatzen duten bide zuhaiztuak, «eraztun berdearen» kontzeptuarekin bateratuak.

Page 57: BILBOKO HIRI ANTOLAKETAKO PLAN OROKORRAREN …HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDUKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 4 0.2. BILBOREN HIRI ERALDAKETA

HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA ///

PROPOSAMEN MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDURAKO PLAN OROKORRAREN AURRERAKINA 55

o HIRIKO BERDEGUNEA HANDITZEA:

Bilbok landaretza ugari du hiri-inguruko maldetan, hiriko puntu gehienetatik ikusgai. Horri esker, kanpoko ehunen lurzoruaren iragazkortasuna ona da (Uretamendi, Peñaskal, Larraskitu eta La Peña bezalako auzoak, besteak beste). Ordea, tarteko ehunek e ta bereziki zabalguneko erdikoek iragazkortasun oso baxua daukate, lurzorua oso artifizialtua baitago.

Lurzoruaren behar adinako iragazkortasuna bermatzeko mikroklima, oreka hidrikoa (drainatzea) eta landareen eta animalien habi tata babesteko, proposamen hauek mahaigaineratzen dira:

Ehun iragazgaitzak espazio funtzionalki iragazkorrekin sendotzea, esku hartze berrietan edo espazio publikoen berritzean iragazkortasun-irizpideak hartuz.

Landare-estalkiak bultzatzea.

Lurzoruaren behar adinako iragazkortasuna bermatzea mikroklima, oreka hidrikoa eta landareen eta animalien habitata babesteko .

Bestalde, bide-inguruetako zuhaitz kopurua nahiko txikia da Bilbon.

Ratio hori hobetu eta gutxieneko helburuak lortzeko, irizpide berriak har daitezke esku-hartze berrietan edo bideen espazioetako erreformetan, zuhaitz handiak landa daitezkeen hiriko tarteak sustatuz.

Zuhaitz kopurua handituz gero, gehiegizko intsolazioa saihesten da, hiriko mikroklima egokitzen da eta bero -uharte efektua txikitzen da. Horrez gain, zuhaitzek hots-kutsadura moteldu eta airea garbitzen dute.

1.3. IGURUMEN ARLOKO ARRISKUAK MURRIZTEA

Analisiak, prebentzioa eta neurri zuzentzaileak hartzeko betebeharrak xedatzen dituzten udalez gaindiko araudi sektoria letik eratorritako neurriak barneratu behar dira. Planaren antolaketarako baldintzatzaile bihurtzen dira. Bilbon, honako arlo hauek eragiten ditu batez e re: uholde-arriskuak, kutsatuak egon daitezkeen lurzoruak eta zarata (bereziki trafikoarena).

o UHOLDE ARRISKUA

Uholde-arriskua txikitzeko xedearekin eta Hidrologiari eta Uholde arriskuei buruzko Sektoreko Araudia aplikatuz, neurri hauei errepa ratu beharko zaie:

1.-Egiturazkoak ez diren prebentzio-neurriak, urak har ditzakeen guneetan, lehentasunezko fluxua duten zonetatik barruan eta kanpoan, lurzoruaren erabileren erregulazio-araudiak ezarriz.

2.- Egiturazkoak diren babes-neurriak, ubideetan interbentzio fisikoak eskatzen dutenak eta Bilboko Itsasadarraren ertzak babestea. Horretarako, La Peñatik Olabeagarako tunel-gainezkabide bat eta San Antonetik Campo de Volantin Pasealekuraino ertzeko petril-babesak aurreikusi dira.

o KUTSATUAK EGON DAITEZKEEN LURZORUAK

Irailaren 30eko 165/2008 Dekretuan, lurzorua kutsa dezaketen jarduerak edo instalazioak izan di tuzten edo dituzten lurzoruen inbentarioari buruzkoan, inbentariatutako tokiak eta Inbentarioaren Eguneratzearen Zirriborroan, lurzorua kutsa dezaketen jar duerak edo instalazioak izan dituzten edo dituzten lurzoruen inbentarioari buruzkoan, jasotako guneak (argitaratu gabe, oraindik ez da onartu).

Hartan industrigune aktiboak, zabortegiak, jarduerarik gabeko industriguneak eta instalazio eraldatuak jasotzen dira.

Eremu horietan lurzorua ez kutsatzeko eta kutsatutakoa garbitzeko 4/2015 Legea aplikatuko da.

o ZARATA

Bilboren Zarata Mapan ikus daitekeenez, eragin handiagoak dituzten guneak (65 eta 75 dB(A) arteko zarata maila) hirigunetik gertuago daudenak dira, batez ere Abandoko barrutia, Errekalde eta Deustuko barrutiez, hurrenez hurren. Zarata maila baxuagoa

Page 58: BILBOKO HIRI ANTOLAKETAKO PLAN OROKORRAREN …HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDUKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 4 0.2. BILBOREN HIRI ERALDAKETA

HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA ///

PROPOSAMEN MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDURAKO PLAN OROKORRAREN AURRERAKINA 56

duten barrutiak, berriz, Basurtu/Zorrotza, Ibaiondo, Uribarri eta Otxarkoaga/Txurdinaga dira. Nabarmentzekoak dira, detektatu riko maila akustikoari dagokionez, udala zeharkatzen duten komunikazio bideak, batez ere A -8, BI-625 eta BI-634.

Plan Orokorra udalaren zonakatze akustikoarekin batera aurkeztu behar da. Mapa horrek gune akustikoen mugakatzea jasoko da, gaur egungo erabileren eta udal-plangintzan aurreikusitakoaren arabera, eta haietarako, kalitate akustikoaren helburuak ezarriko dira.

o KONTRAKO BALDINTZA GEOTEKNIKOAK DAUZKATEN LURZORUAK

Planaren proposamenak egiterakoan, lurzoru hauek kontuan eduki behar dira haien ezaugarri bereziak direla -eta edo nolabait aldatua izan direlako: azpiegiturek eragindako zoruak, maldetako ezegonkortasunak, kontrolik gab eko zabortegiak edo harrobiak, adibidez.

o HIGADURA PROZESUAK DAUZKATEN GUNEAK

Aldapa handiak (> % 30) dauzkaten eremu batzuk identifikatzen dira. Haietan kasuan, higadura kontuan hartu behar Plan Orokorraren proposamenak egiterakoan.

1.4. PAISAIA UDAL ANTOLAMENDUAN BARNERATZEA

Autonomia erkidegoan arau berri bat atera dute: 90/2014 Dekretua, paisaia babestu, kudeatu eta antolatzearen gainekoa. Paisai a babestu eta antolatzeko tresnak xedatzen ditu. Araudia oraindik garatu gabe dago, eta Plan Orokorrerako xedapen lotesleak ondoriozta litezke.

Bereziki garrantzitsua da magalek paisaian duten eragina, eta landa- eta natur-paisaia zaintzea ere, arreta berezia jarriz katalogatutako arro bisualetan.

Page 59: BILBOKO HIRI ANTOLAKETAKO PLAN OROKORRAREN …HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDUKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 4 0.2. BILBOREN HIRI ERALDAKETA

HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA ///

PROPOSAMEN MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDURAKO PLAN OROKORRAREN AURRERAKINA 57

1.5. BESTE PROPOSAMENAK

Aurreko ataletan garaturiko proposamenez gain, Plan Orokorrean Ingurune Fisiko eta Naturalarekin lotutako helburu hauek bater atu behar dira:

o Ingurune garbia eta osasungarria bermatzea, eta airearen kalitatea hobetzea

o Baliabide hidriko erabilgarriak eta lurraldearen karga-ahalmena kontuan hartzea lurzorua dimentsionatu/sailkatu/kalifikatzeko orduan. Baliabide eta bide hidrikoak babestea, gordetzea eta leheneratzea (lur azpiko nahiz azaleko ur kontinentaletan, urazpiak, ibilgeak, ur-bazterrak edo -ertzak, tarteko urak edo itsasertzeko urak).

o Berdeguneen eta ibai-zatien kalitatea hobetzea hirigunean.

o Erabilera-erregimenetik, tokiko ekoizpena eta jarduera tradizionalak (abeltzaintza, basogintza, etab.) mantentzen edo sustatzen saiatzea. Horrez gain, argi eta garbi ezarri behar da aisialdirako eta lurraldeko erabilera tradizionalen arteko aukerak eta bateragarritze-mugak.

o Behar beste eremu hornitzea hondakinak tratatu eta kudeatzeko.

o Lurzoru antropizatuaren berrerabilera sustatzea eta nabarmentzea, urbanizatu ga be dauden lurzoru naturalak artifizialdu gabe. Herriko jatorrizko guneetan eraikita eta urbanizatuta dagoen ondarea berroneratzea eta hutsik dauden etxebizitzak erabiltzea.

o Erabilera anitzak dauzkaten hiri-egitura dentsoak, trinkoak eta konplexuak sustatzea. Hurbiltasuneko hirigintza sustatzea eta joan-etortzeko beharrak murriztea.

Page 60: BILBOKO HIRI ANTOLAKETAKO PLAN OROKORRAREN …HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDUKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 4 0.2. BILBOREN HIRI ERALDAKETA

HIRI PLANGINTZA BULEGOA- BILBOKO UDALA

PROPOSAMEN MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDURAKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 58

MUGIKORTASUNA, GARRAIOA ETA

KOMUNIKAZIOAK

Page 61: BILBOKO HIRI ANTOLAKETAKO PLAN OROKORRAREN …HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDUKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 4 0.2. BILBOREN HIRI ERALDAKETA

HIRI PLANGINTZA BULEGOA- BILBOKO UDALA

PROPOSAMEN MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDURAKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 59

PROPOSAMENAK:

2.1. KANPO KONEKTIBITATEA OSATZEA

2.2. BARNE MUGIKORTASUNA HOBETU ETA HIRIGINTZA OZTOPOAK KENTZEA

2.2.1. Hirigintzako oztopoak kentzea

2.2.2. Barne mugikortasuna hobetzea

2.3. IRAUNKORTASUN-IRIZPIDEAK ERABILIZ BARNE MUGIKORTASUNA BERRANTOLATZEA

2.3.1. Bide-sarearen hierarkizazioa

2.3.2. Bizikleta-sarearen hobekuntza

2.3.3. Hiri-bidexken plana

2.3.4. Aparkalekuak

2.3.5. Azpiegituren aldaketatik eratorritako aukerak

2.3.6. Garraio publikoko sarea

Page 62: BILBOKO HIRI ANTOLAKETAKO PLAN OROKORRAREN …HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDUKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 4 0.2. BILBOREN HIRI ERALDAKETA

HIRI PLANGINTZA BULEGOA- BILBOKO UDALA

PROPOSAMEN MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDURAKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 60

2.1. KANPO KONEKTIBITATEA OSATZEA

Hiriko kanpo konektibitaterako aurreikusten diren azpiegituren garapenari esker hiriak metropoli eta eskualde aldetiko mailan duen erreferentziazko polo funtzioa indartuko du.

o ETORKIZUNEKO GARRAIO AZPIEGITURAK

- Abandora Abiadura Handia iristea eta Loiuko aireportuarekin lotzea

- Bilboko Metroa. 3 eta 4 lineak

- Tranbia-sarea handitzea

- Ekialdeko Saihesbidea

- Hegoaldeko Hiri Saihesbidea

- Hegoaldeko Tren Saihesbidea

- Autobus-geltoki berria

ABANDORA ABIADURA HANDIA IRISTEA ETA LOIUKO AIREPORTUAREKIN LOTZEA

Aurreikusten den Abiadura Handiko Tren sareak (euskal Y izenez ezaguna) Euskal Autonomia Erkidegoko hiru hiriburuak elkarlotzea ahalbidetuko du, ekonomia-eragileen artean harremanak maiztasunez ematea ahalbidetuko duen bidaia -denborekin. Gainera, bidaia-denbora hori

eke, izan ere, gertutasun horrek sorraraz dezakeen eskaera adierazgarriaren ondorioz etorkizunean zerbitzuen maiztasuna handia izan daiteke eta zerbitzu-maila egokiarekin. Gainera, tarifa-sistema malguak ezarriko dira.

Tren arloko esku-hartze esanguratsua da, garapen adierazgarria dakarrena, hiriburu bakoitzean etorkizunean izango diren geltokien inguruan zerbitzu alorreko enplegu ugari izango dituena. Hiru nodo horien ondoriozko irisgarritasunak higiezin -garapen berriak ekarriko ditu ezinbestean. Hiru hiriburuak uztartzeaz gain, euskal Y proiektuaren justifikazioa ikuspegi hauen arabera ulertu behar da:

Lotura Madrilekin eta Barajaseko aireportuarekin, hiru hiriburuetatik.

Iruñearekin lotunea egiteko ekialdeko adarra, eta Bartzelonara etorkizunean egingo den hedapena.

Santanderrekin lotunea egiteko mendebaldeko adarra, aurretiaz Loiuko aireportuarekin lotura eginez.

Aireko garraioari dagokionez, Euskal Autonomia Erkidegoaren eta Europako gainerako hiriburuen arteko harremanak trena Frantziarekin lotuta hobetu badaitezke ere, funtsean aire bidezko harremanetan oinarritzen dira. Loiuko aireportutik zerbitzuak areagotuz eta maiz tasunak hobetuz, Berlinen edo Bilbon lanegun bizi bateko bisita egiteko aukera aktibatu behar da bai EAEko hiritarrentzat eta baita bisitarientzat ere, bidaiariak Bilboko edo Berlineko bere etxean lo egiteko aukera saihestu gabe. Erosotasun hori, zerbitzu -maila hori eta bidaia-gastu txikiagoa ezinbesteko baldintzak dira Europa barneko harreman horien maiztasuna modu esanguratsuak areagotzeko.

Hori dela eta, Abando eta Loiu elkarlotzea funtsezkoa da euskal Y proiektuari esker Santander, Bilbo, Gasteiz, Donostia eta I ruñea hartzen dituen nazioarteko aireportu modura indartzeko.

Ideia hori hipotekatuta gera daiteke Bilboko geltoki terminalaren diseinuaren arabera. Hori dela eta, Leber enpresan eta MIT institutuan egindako hainbat ikerketetan Abandoko geltokia lurperatzeko premia planteatu da, trenak al detik aldetikoak izan daitezen. Hots, Metroaren kotaren gainetik igaro daitezen Nafarroa kalearen azpitik, Itsasadarraren azpiko ibaiaren beherako pasabide batetik jarraitzeko. Horrela, Loiu ko aireportuari zerbitzua eman ahal zaio ibaiaren behetiko bigarren pasabide batekin, beranduago, bere garaian, Santanderrekin lotzeko.

Gomendio garrantzitsu horren oinarrizko arrazoia, hain zuzen, ikuspegi hori epe laburrera asmo oneko erabakiekin hipotekatuta gera dadila ekiditea da. Bestalde, ikuspegi hori eskaereki -

Gaur egun, hiria aireportuarekin lotzeko beste zenbait aukera aztertu dira. Euskotrenen 4. lineako (Deustu-Lezama) zati bat metroko 3. Lineara eraldatu dela aprobetxatuz, eta 4. Linea hori Artxanda mendiaren azpitik (Olako geltokira arte iritsiz) trenbide bikoitzeko t unel berriarekin hobetu dela baliatuz, Sondikako geltokitik edo Larrondoko geltokitik Loiurekin konexioa egiteko aukera planteatu da.

1

2

3 4

5

6

1

1

2 3

4

5

6

3

3

3

7

7

Page 63: BILBOKO HIRI ANTOLAKETAKO PLAN OROKORRAREN …HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDUKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 4 0.2. BILBOREN HIRI ERALDAKETA

HIRI PLANGINTZA BULEGOA- BILBOKO UDALA

PROPOSAMEN MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDURAKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 61

Euskotren eta aireportua elkarlotzeko eskema: Iturria: IDOM

BILBOKO METROA. 3 ETA 4 LINEAK

Jarraian 3. eta 4. lineei dagozkien metroko lineak handitzeko bi proposamen adierazten dira.

3. Linea: San Antonio de Etxebarri Matiko:

Bilboko Hiri Trenbideko 3. Linea eraikitzen ari dira egun. Konexio hauek hartzen ditu: Matiko - Uribarri- Alde Zaharra- Zurbaranbarri- Txurdinaga- Otxarkoaga- San Antonio de Etxebarri. Horrela jasoko da etorkizuneko HAPO planean.

4. Linea Errekaldera

2010eko abenduan Sener enpresak idatzitako 4. Lineari buruzko informazio-ikerketan Errekaldeko auzotik Matikora arte doan trazadura bat aurreikusten da, Bilboko udal barrutian oso-osorik. Sei geltoki berri izango lituzke (Matikon dagoena eta Moyuako egongo geltokiaren azpian eraikiko denaz gain, zeina trukagailu bilakatuko den).

Metroko 4. Linea 3. Linearekin konektatzea aurreikusten da Matiko parean truk agailu baten bidez. Horrela, unitateak Alde Zaharrera, Txurdinagara edo Otxarkoagara abiatu ahal izango dira, edo Loiuko aireportura Artxandako tunel berria zeharkatuz.

Urdinez, proposatutako 4. Linea. Berdez, 3. Linea, eraikitzen ari direna une honetan. Iturria: IDOM

TRANBIA-SAREA HANDITZEA

Gaur egun dagoen tren-eraztuna ixtea aurreikusten da. Trazadura Autonomia kaletik eta Hurtado Amezaga kaletik igaroko da, Abandon egungo trazadurarekin bat egin arte. Hiru geltoki berri proiektatu dira (horietako bat Autonomia Kalean eta beste bi Hurtado Amezaga kalean), HAPO berrian jasoko direnak.

Gainera, tranbiak Zorrotzaurreko eta Zorrotzako Puntako operazioekin jarraitzea aurreikusten da.

Halaber, Euskotreneko linea, Atxuri eta Bolueta-Etxerbarri arteko tartean, tranbiako linea bilakatzea planteatzen da Aurrerapen honetan.

Proposamen horiek beren fitxa espezifikoa dute: 7. Erribera Atxurin eta 30. Tranbia -sarea Handitzea. Olabeaga Zorrotzaurre Bidegurutzea Proposamen Memoria honetako PROPOSAMEN BERRIAK DITUZTEN GUNEAK ETA ETORKIZUNEKO GARRAIO AZPIEGITURAK izeneko II. Liburukian barneratua eta garatua.

EKIALDEKO SAIHESBIDEA

Bizkaiko Errepideen LPS planaren barnean kokatzen da, BI-631 errepiderako bide berri bat diseinatuz zonaldeko mugikortasuna hobetzeko xedez. Proiektatutako esku-hartzeak Ibarsusi-Zubialdea-Miraflores tarteari dagozkio. Tarte horrekin ixten da Ekialdeko Saihesbidea eta aurreko eta hurrengo tarteak dagoeneko zerbitzuan daude (Errepideen Lurralde Arloko Planeko aurreikuspenak osatzeko Santo Domingoko Tunela gauzatzea baino ez litzateke geratuko).

Ibarsusi-Zubialdea-Miraflores tartea Plan Berezi batean jasota, beharrezkoak diren obrekin batera, beste hainbat esku -hartze barneratzen dira, esate baterako, bidegorri bat eraikitzea, Bilbo-Madril tren-linean egokitzapenak egitea, eta beharrezkotzat jotzen diren instalazio laguntzaileak gaitzea. Aurretiaz dauden bideei jarraipena emateko premiak mugatzen du trazadura berria. Horrek hasie rako eta amaierako puntuak baldintzatzen ditu aski eraldatutako eta lurzoru erabilgarri urriko ingurune batean.

Hurrengo irudian aurreikusitako trazadura erakusten da, Nerbioi ibaiaren gaineko bi zubiekin, BI -631 errepidearekin bat egingo lukeena bide hori N-634 errepidearekin elkartzen den gunetik harago, horrela beste trafiko batzuekin nahastea ekidinez.

Azpiegitura horrek Boluetako auzoaren kalitatea asko hobetzea ahalbidetu behar luke, eta baita etorkizuneko Santana auzoarena ere.

2

3

4

Page 64: BILBOKO HIRI ANTOLAKETAKO PLAN OROKORRAREN …HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDUKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 4 0.2. BILBOREN HIRI ERALDAKETA

HIRI PLANGINTZA BULEGOA- BILBOKO UDALA

PROPOSAMEN MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDURAKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 62

Zubialdetik Ibarsusira doan biaduktua ez den alternatiba bat plantea daiteke, dagoen industria -nabeari eragitea ekiditeko xedez. Biaduktu horrek hiru sekzio ditu; erdiko egiturazko sekzioa moldatuz, zutabeetako bat industria -nabearen gainean agertzea ekidingo litzateke. Jakina, proposamen horrek kostu handiagoa dakar, izan ere, erdiko biaduktuko baoetako argi kopurua areagotu egin beharko litzateke ezinbestean.

Ekialdeko Saihesbidearen trazadura Iturria: IDOM

HEGOALDEKO HIRI SAIHESBIDEA

Hegoaldeko Hiri Ingurabideko azken tartea planifikatuta eta eraikitzeke dago, dagoeneko gauzatuta dagoen tartea AP68 errepide arekin elkartzen duena.

HEGOALDEKO TREN SAIHESBIDEA

Salgaientzako etorkizuneko Saihesbidearen trazadura Bilbo Metropolitarrerako Lurraldeko Trenaren Arloko Planaren aldaketan ja sotzen den moduan planifikatu da. Helburua gaur egun Ezkerraldean dagoen salgaientzako trenaren trazadurak sorrarazten duen hirigintza-oztopoa ezabatzea da, salgaientzako trenaren trafikoa eta bidaiarientzako trenaren trafikoa bereiztearekin batera.

Zatirik handienean tunelaren barnetik igarotzen da udalerriaren hegoaldera eta baliozkoa izango litzateke hala zabalera metrikoan nola zabalera iberikoan erabiltzeko.

AUTOBUS GELTOKI BERRIA

Dagoeneko onartuta dago lurpeko autobus-geltokia garatuko duen proiektu berria, lurrazaleko espazioak berrantolatuz, modu horretan, plaza handi bat eta hirugarren mailako erabilerako eraikinak sortuz.

2.2. BARNE MUGIKORTASUNA HOBETU ETA HIRIGINTZA-OZTOPOAK KENTZEA

Hiriaren barnean mugikortasunarekin lotutako azpiegiturak hobetzeari eta dauden oztopoak kentzeari esker, bizi -kalitatea eta iraunkortasuna hobetu egingo dira.

2.2.1. Hirigintza-oztopoak kentzea

5

6

1

2

3

5

4

5

3

7

Page 65: BILBOKO HIRI ANTOLAKETAKO PLAN OROKORRAREN …HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDUKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 4 0.2. BILBOREN HIRI ERALDAKETA

HIRI PLANGINTZA BULEGOA- BILBOKO UDALA

PROPOSAMEN MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDURAKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 63

- A8 errepidearen saihesbidea Errekalden

- Deustuko tunela

- FEVE trenbidea lurperatzea Zorrotzan

- Trenbide-pasaguneak kentzea

- Renfeko linea lurperatzea Olabeagako eta Zorrotzako Puntako tartetan

ERREKALDEKO SAIHESBIDEA

HAPO planean aurreikusitako beste elementu bat A-8 errepidearen saihesbidea da Errekalde parean. Egun auzo hori zeharkatzen duten biaduktuak hirigintza-oztopo handi samarra dira, eta zonaldeko auzotarren bizi -kalitatea asko murrizten da horren erruz. A-8 errepidea hegoalderago eramateak egungo egiturak ezabatu eta auzoan beste erabilera batzuetarako espazioak irabaz tea ahalbidetuko luke. Garraio-sisteman inpaktua ezdeusa izango litzateke, izan ere, eragindako tartean gaur egun ez dago inolako lotunerik, behin Sabino Ar anatik barna Bilborako sarbideak ezabatuta.

Hurrengo irudian azpiegitura horren aldaketa ebazteko eskuartean diren hiru alternatiba erakusten dira. Bizkaiko Errepideen Lurralde Arloko Planeko proposamena, indarreko HAPO planeko proposamena eta Errekaldeko Saihesbideko hirugarren proposamen bat, Auzo Elkartee n Federazioak aurkeztua eta Hegoaldeko Hiri Saihesbidearekin lotzea dakarrena. Azken proposamen hori aztertzeke dago.

Aztertutako bi proposamenei dagokienez (LPS eta HAPO), adierazi behar da LPS planean proposatzen den trazadura oso maila eske matikoan agertzen dela. Bertako lehen tunel-tartea Betolaza eta Uretamendi auzoen azpitik igaroko litzateke eta, ondoren, Iturrigorribidea eta Aluzetabidea kaleen gainetik doan biaduktu batean aterako litzateke argitara, San Antonio de Iturrigorri Parkearen iparraldeko muturrean. Biaduktu horretako irtengunea Iturrigorribidea kaleko 21. zenbakian dagoen eraikin erdizirkularretik oso hurbil dago eta sargunea Gaztelondoko Alondegi aren eraikinaren oinetan. Sargune hori azken tunel-tartearen hastapena da. Tunel horrek Artzazu auzoa hartzen duen muino txiki bat zeharkatzen du eta El Fango Udal Kiroldegiaren zelaien aurrean irteten da, non A-8 errepideko egungo trazadurarekin egingo duen bat. Aurretiko trazadura horri dagokionez, Iturrigorribidea kaleko eraikin erdizirkularrean, Gaztelondoko Alondegiaren eraikinea n eta El Fangoko Kiroldegian izan daitezkeen eraginak adierazi behar dira:

Biaduktuaren balizko eragin akustikoak; dena den, pantaila akustikoak jarriz murriztu daitezke.

Aurretiaz dagoen Parkean biaduktuak sorrarazten duen inpaktua: ikusizkoa eta hiri -kalitatea galtzearen pertzepzioa.

HAPO planean aurkezten den trazaduraren proposamenean hasierako eta amaierako puntuak LPS planean planteatutako berdinak dira . Haatik, ibilbidea hegoalderago kokatzen da, tunelean barrena oso-osorik, eta luzera handiago batekin. Tunelean barreneko ibilbide hori San Antonio de Iturrigorri parkearen hegoaldera igarotzen da eta kurbadura handiagoa du. Ibilbidea Basurto parean abiatzen da eta Mintegitxu eta, Iturrigorri eta Gardeazabal auzoen azpitik igarotzen da eta Fangoko Kiroldegiko zelaietan A-8 errepidearekin bat egiten du. Kasu honetan, eragin nabarmenenak Fangoko Udal Kiroldegiari sorrarazten zaizkio, izan ere, bertako kanpoko jokalekuen azalera murriztu egingo da.

Lehen ohar modura, aipatu behar da Errekaldeko saihesbide hau Hegoaldeko Hiri Saihesbidearen aurretikoa dela. Azken azpiegitura hori eraikita, egungo A-8 errepidetik dagoen trafikoa arintzea aurreikusten da (hegoaldeko irtenbidea); horri gaineratzen badiogu Foru Aldundiak Hego aldeko Irtenbideko tartean trafikoa baretzeko zenbait neurri hartu asmo dituela, auzotarrentzat eraginak murriztu egingo dira Errekaldeko biaduktuan.

A-8 errepideko tarte horretan trafikoaren bilakaera beheranzkoa izan da azken urteotan. Hori, alde batetik, jarduera ekonomikoa murriztearekin(krisialdi egoeran), eta, beste alde batetik, Bilboko iparraldeko sarbideak hobetzearekin eta Hegoaldeko Hiri Saihesbidea eraikitzearekin lotzen da.

Iturria: LEBER Haatik, eragin horiek arindu egingo diren arren, hor mantenduko dira. Horrenbestez, hirigintzaren ikuspegitik biaduktua kendu egin beharko litzateke.

Aurretiaz aztertutako bi aldaerak konparatzeko taula bat atxikitzen da.

108.980 107.847103.246 100.868 98.636

0

20.000

40.000

60.000

80.000

100.000

120.000

2009 2010 2011 2012 2013

IMD aforo 24A. A-8 a la altura de Rekalde

1

2

3

4 5

1

4

Page 66: BILBOKO HIRI ANTOLAKETAKO PLAN OROKORRAREN …HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDUKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 4 0.2. BILBOREN HIRI ERALDAKETA

HIRI PLANGINTZA BULEGOA- BILBOKO UDALA

PROPOSAMEN MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDURAKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 64

ERREKALDEKO Saihesbidea

HAPO LPS

GUTXI GORABEHERAKO

LUZERA

2,16km 1,6km (1,31 km tunelean + 0,29 km biaduktuan)

SEKZIO EREDUAK Tunela Tunela + Biaduktua + Tunela + Biaduktua + Tunela

AURREKONTUA 172 M€ gutxi gorabehera 164 M€ gutxi gorabehera

HASIERA/AMAIERA A-8 BASURTO/ A-8 KIROLDEGIA A-8 BASURTO/ A-8 KIROLDEGIA

ERAGINAK Fangoko Udal Kiroldegiko lurrak desjabetzea.

Tunelaren sarrera eta irteerako 2 aho.

Fangoko Udal Kiroldegiko lurrak desjabetzea.

Biaduktuen ikusizko eragina (hirigunea)

Biaduktuak eragindako kutsadura akustikoa (hirigunea)

Tunelaren sarrera eta irteerako 6 aho. (€)

BIDERAGARRITASUN OROKORRA

Azterketa geoteknikoa burutzearen zain Azterketa geoteknikoa burutzearen zain

HIRI ALDIRIETAKO AUZOETAKO ISOLAMENDU

ARAZOAK

BAZTERTUA HURRENGO AUZORAKO TRASLADOA

OINPLANOKO IKUSPEGIA

Errekaldeko Saihesbiderako Bizkaiko Errepideen LPS planeko proposamenaren eta HAPO planeko proposamenaren arteko konparaketa. Iturria: Bilboko Plan Orokorra Berrikusteko Bulegoa

Ikuspegi funtzional batetik begira, bi trazaduretan Errekaldeko biaduktua desmuntatu ahal izateko baldin tza betetzen da. Dena den, LPS planean proposatzen den ibilbidea apur bat laburragoa da egungo HAPO planean proposatzen dena baino.

Bi proposamenen kasuan bideragarritasun ekonomikoa zehazteko erabilgarri dagoen lurraren gaineko azterketa sakonago bat bur utu behar da. LPS planean proposatzen den ibilbidea apur bat laburragoa bada ere, bi biaduktu eta hiru tunel barneratzen ditu. Horrek gaink ostu batzuk dakartza berekin (ahoak egiteko) HAPO planean tunel bakar batekin proposatzen den ibilbidearekin alderatu z.

Aurretiaz dauden eraikinetan sorraraz daitekeen eraginari dagokionez, LPS planean proposatzen den ibilbideak gehiago eragiten dio hiriguneari, izan ere, bi eraikinetatik hurbil igarotzen da: Gaztelondoko Alondegia eta Iturrigorri kaleko egoitza. Azken kasu horretan, LPS planean marrazten den ardatza bertan dagoen eraikinaren buruhormatik 40 metro ingurura igarotzen da. Gainera, gune horretan tuneletik biaduktur ako trantsizioa ematen da. Halaber, biaduktua ere oztopoa da bertan dagoen San Antonio de Itur rigorri parkeari dagokionez, izan ere, parkearen azalera murriztu egingo litzateke. Gainera, Iturrigorri eta Aluzetabide kaleen gainean hainbat egitura finkatuko lirateke.

Eraikinei sorrarazitako eraginei dagokienez, egungo HAPO planeko proposamena askoz ere atseginagoa da hiriarekin, izan ere, o sorik tunelean igarotzen denez. Fangoko Kiroldegian soilik eragiten du (kanpoaldeko jokalekuen azalera murriztuko litzateke) eta er agin hori LPS planean proposatzen den ibilbidean ere agertzen da.

Ingurumenarekin lotutako eraginei dagokienez, ezer gutxi adierazi behar da, izan ere, bi ibilbideak oso zonalde antropikoetat ik igarotzen dira. Soilik azpimarratu beharrekoa da berriro HAPO planaren ibilbidea eskuzabalagoa dela Uretamendi eta Iturrigorri auzoetako auzotarrekin, ez baitu San Antonio parkean eragiten, eta trafikoak sorrarazitako balizko eragin akustikoak ekiditen direlako. Haatik, eragin akustik o horiek behar bezala tratatu beharko dira auzotarrei enbarazu ez egiteko.

Gaur egun, Bizkaiko Foru Aldundia (BFA) Lurraldearen Zatiko Planean jasotako alternatiba aztertzen ari da, baina osorik tunel ean igarotzen diren ibilbideekin, horrela sortzen den arazoa ebazten baita. Dena den, ora ingoz ez dago nahikoa informazio horri dagokionez.

Proposamen horrek badu bere fitxa espezifikoa (A8 errepidearen 22. Saihesbidea Errekalden), Proposamen Memoria honetako ETORK IZUNEKO GARRAIO AZPIEGITURAK izeneko II. Liburukian barneratu eta garatzen dena.

DEUSTUKO TUNELA

Oinezkoen mugikortasuna eta garraio kolektiboa hobetzeko xedez, indarreko HAPO planean tunel bat planteatzen da Arangoiti men di-hegalaren azpian. Irtenbide horrekin biaduktu eran zeharkatzen da Berrizeko ibarra, haren gainean inpakt u handi samarra sorraraziz.

Inpaktu hori murriztuko duen irtenbide bat bilatu nahi da. Horregatik, ibilbide hori berraztertu da irizpide hauekin:

Diseinu egokia (dimentsioa, eraikuntza-irtenbidea, bertan dauden bide-azpiegiturekin lotuneak egiteko irtenbideak eta aurreikuspenak, etab.), ez soilik trafikoaren ikuspegitik, baizik eta ingurunearen isolamendua ere aintzatetsiz.

Inpaktuak zuzentzea, hots, bertan dauden eraikin eta auzoetan sorraraz daitezkeen eraginak zuzentzea.

Espazio libreak, zonalde berdeak edota aparkalekuak sortzeko aukerak.

Bidearen eta Ramon y Cajal kalearen atzealdeko tartearen artean libratutako espazioa berrantolatzea.

Gaur egun, gainera, aparkaleku bat egiten ari dira Bilbo-Plentzia tren-plataforma zaharrean, Ramon y Cajal kalearen atzealdean. Halaber, Arangoitin sarbide mekanikoak finkatzen ari dira.

Aurkeztutako irtenbideak ibilbide berriaren kota jaistea planteatzen du. Modu horretan, Ugaskoko ibarrean ez da inolako inpak turik sorrarazten, izan ere, kota baxutik (lurpetik) igarotzen da Buenavistara doan bideko ibarretik. Orobat, lotune bat gauzatzen da Ibarrekol andako biribilgunean. Horrela, Enekuri Etorbidea - Ibarrekolanda kalearekin lotura burutzen da sestran. Ibilbidea 30-50 kilometro orduko diseinu-abiadura apal baterako planteatzen da. Zeharkako sekzioa 1+1 erreikoa da norabide bakoitzeko. Horrela, indarreko HAPO planean aurreikusten den 2+2 e rreiko sekzioa murriztu egiten da.

2

Page 67: BILBOKO HIRI ANTOLAKETAKO PLAN OROKORRAREN …HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDUKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 4 0.2. BILBOREN HIRI ERALDAKETA

HIRI PLANGINTZA BULEGOA- BILBOKO UDALA

PROPOSAMEN MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDURAKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 65

Bi ibilbide ezberdin planteatzen dira. Oineko ibilbide osoa eta Berrizeko bideko ibarraren eta Ugaskoko lotunerako iritsieraren arteko luzeta rako profilak berdinak dira bi alternatibetan. Aldaketa Ibarrekolandatik ibarrera arteko tartean dago. Horrela, balizko bi irtenbi de sortzen dira Ramon y Cajal kalearen atzealdean:

Horietako batean Ramon y Cajal kalean Saihesbidea tunelean, lurpetik, igarotzea planteatzen da. Modu horretan, lurrazalean dagoen aparkaleku-espazioa erabil daiteke eta egoteko zonalde bat eta paseatzeko zonalde bat sortzen da lehen Bilbo-Plentzia trenak hartutako zonaldean, Ramon y Cajal kalearen atzealdean. Horrela, plataformako goiko espazio horri beste erabilera batzuk eman ahal zaizkio (parkinga, zonalde libreak, etab.).

Besteak Saihesbidea zeru zabalean planteatzen du, kota altuago batean: irtenbide honek kostu gutxiago dakar, baina espazio publiko gutxiago sorrarazten ditu.

Azkenik, Ugaskoko loturarako alternatiba modura, H.A.P.O. planean aurreikusten den irtenbidea egokitzea planteatzen da, birib ilgune batekin eta norabide bakarreko 4 bide-adarrekin Pio X plazaren eta bi tunelen artean. Gainera, bi norabideko erdiko errei bat planteatzen da Txorierriko tunelarekin lotzekoa. Irtenbide honekin komunikazioen lotunea antolatzen da lurrari dagokionez esp azio gutxiago hartuz.

1. proposamena Ramon y Cajal kaleko atzealdeko egungo aparkalekuan proposatutako sekzioa. Iturria: TYPSA

Proposamen horrek badu bere fitxa espezifikoa (23 zenbakiduna, Deustuko tunela izenekoa), Proposamen Memoria honetako ETORKIZUNEKO GARRAIO AZPIEGITURAK izeneko II. Liburukian barneratu eta garatzen dena.

FEVE LINEA LURPERATZEA ZORROTZAN

Sustapen Ministerioak FEVEren Bilbo-Santander linea hobetzea aurreikusten du Zorrotzako lurrazaletik igarotzen den gunean. Horretarako, Kastrexanaganaren azpitik linea lurperatzea aurreikusten da. Horrek A8 errepidearen azpian dagoen trenbide -pasabideari irtenbidea ematea ahalbidetuko luke, eta baita linea horrek auzoan egiten duen hesi funtzioa bertan behera uztea ere. Haatik, egungo geltokia bertatik urruntzea ekarriko luke.

FEVEk 4 alternatiba aurkeztu ditu eta auzotarrak 2. alternatibaren alde azaldu dira, etorkizuneko geltokiaren kokapena aldatz eko bi bertsiorekin.

3

Page 68: BILBOKO HIRI ANTOLAKETAKO PLAN OROKORRAREN …HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDUKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 4 0.2. BILBOREN HIRI ERALDAKETA

HIRI PLANGINTZA BULEGOA- BILBOKO UDALA

PROPOSAMEN MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDURAKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 66

etan obren ondoriozko eraginak nabarituko lirateke. Ibilbide horretan geltokia egungoa dagoen gunetik 200 metr o ingurura geratuko litzateke. Horrenbestez, arrapala bidez egingo litzateke hartarako sarbidea. Halaber, Zazpilanda kaletik ere sarbidea izango luke, igogailu bidez.

ora urrunduko luke. Haatik, abantaila bat izango luke, hots, obretan ez litzateke inolako eraginik izango zimenduetan, eta dardarik ere ez litzateke izango, behin linea berria mart xan jarri ostean. Aurrekoan bezalaxe, sarbidea arrapala bidezkoa izango litzateke beheko zonaldetik eta igogailu bidezkoa Zazpilanda kaletik.

FEVE linea lurperatzeko lau alternatiba Zorrotzan. Iturria: INECO

A

B

Page 69: BILBOKO HIRI ANTOLAKETAKO PLAN OROKORRAREN …HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDUKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 4 0.2. BILBOREN HIRI ERALDAKETA

HIRI PLANGINTZA BULEGOA- BILBOKO UDALA

PROPOSAMEN MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDURAKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 67

TRENBIDE PASAGUNEAK KENTZEA

Gaur egun udalerrian hiru trenbide-pasagune daude. Horiekin lotuta hurrengo proposamenak jasotzen dira:

FEVE lineako trenbide-pasagunea BI-3742 errepidearekin bat egiten duen gunean, A8 taularen azpian, Zorrotzako auzoan. Udalerriko trenbide-pasagune korapilatsuena da, izan ere, oso erabilia da eta hura kentzeak trena desbideratzea dakar. Aurreko puntuan aipatu den moduan, FEVE lineako tarte hori Kastrexanako Gainaren azpitik lurperatzeko Ministerioaren proposamena jasotzen da.

FEVE lineako trenbide-pasagunea Zorrozgoitibidearekin bat egiten duen gunean, Flex eraikinaren gibelean, Zorrotzako auzoan. Indarrean den Plan Orokorrak hura kentzea ahalbidetzen du trenbidearen gaineko beste bide berri bat gauzatzeko aurreikuspenarekin, Zorrotzako industrialdearen (AR 827) balizko eraberritzearekin lotzekoa. Hura berehala gauza daiteke, eraberritzea burutu aurretik.

FEVE linearen trenbide-pasagunea Kastrexana auzoan. Indarreko Plan Orokorrean hura kentzea aurreikusten zen trenbidearen gainetik zubi bat eraikiz 846.51 esku-hartze bakartuarekin. Horrela, lurzoru hori lortzea ahalbidetzen zen. Irtenbide hori ezetsi egin da sententzia bidez, eta etorkizuneko HAPO planean birplanteatu egin beharko da.

Renfeko linea LURPERATZEA OLABEAGAKO ETA ZORROTZAKO MUTURREKO TARTE TAN

Zorrotzako Muturraren etorkizuneko hirigintza-garapenean Renfeko C1-C2 lineak zati batean lurperatzea planteatzen da inguru horretan. Horrela, Zorrotzako auzoa proposatzen den garapen berriarekin lotzeko.

Olabeagan egiteko balizko hirigintza esku-hartzean (Labeingo lurzoru erabili gabeko zaharrak eta egungo auzoa) Renfe linea desbideratu edo lurperatzeko aukera aztertuko da, esku-hartze berriko parte modura.

2.2.2. Barne mugikortasuna hobetzea:

Tranbia-sarea handitzea

- Ametzola-Miribilla Tunela

- Artxandako funikularraren tarteko geralekua

- Itsasadarraren gaineko zubia

- Santo Domingo hobetzea (tunel berria)

4

7

8

9

6

8

6

9

9

9

10

10

5

7 9

6

Page 70: BILBOKO HIRI ANTOLAKETAKO PLAN OROKORRAREN …HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDUKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 4 0.2. BILBOREN HIRI ERALDAKETA

HIRI PLANGINTZA BULEGOA- BILBOKO UDALA

PROPOSAMEN MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDURAKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 68

TRANBIA-SAREA HANDITZEA

Gaur egun dagoen tren-eraztuna ixtea aurreikusten da. Trazadura Autonomia kaletik eta Hurtado Amezaga kaletik igaroko da, Abandon egungo trazadurarekin bat egin arte. Hiru geltoki berri proiektatu dira (horietako bat Autonomia Kalean eta beste bi Hurtado Amezaga kalean), HAPO berrian jasoko direnak.

Gainera, tranbiak Zorrotzaurreko eta Zorrotzako Puntako operazioekin jarraitzea aurreikusten da.

Halaber, Euskotreneko linea, Atxuri eta Bolueta-Etxebarri arteko tartean, tranbiako linea bilakatzea p lanteatzen da Aurrerapen honetan.

Proposamen horiek beren fitxa espezifikoa dute: 7. Erribera Atxuri eta 30. Tranbia -sarea Handitzea. Olabeaga Zorrotzaurre Bidegurutzea Proposamen Memoria honetako PROPOSAMEN BERRIAK DITUZTEN GUNEAK ETA ETORKIZUNEKO GARRAIO AZPIEGITURAK izeneko II. Liburukian barneratua eta garatua.

AMETZOLA-MIRIBILLA TUNELA

Tunel honen helburua (egun proiektu-fasean dagoena) Ametzola eta Miribilla auzoak elkarlotzea da. Horrela, hiriaren barne mugikortasunean trafikoa aski hobetzea lortuko litzateke.

Hasiera batean, aurretiaz dagoen meatzaritza-tunela erabiltzeko aukera aztertu zen. Dena den, ezinezkoa da tunel hori erabiltzea, izan ere, ibilbidean eraikin kontsolidatuak daude.

Alternatibak aztertu ondoren, inguruneko trafikoa ondoen birbanatzen zuen eta tunelaren gaitasuna hobeto aprobetxatzen zuen i bilbidearen alde egitea erabaki zen: Ametzolako urbanizazioarekin bat eginez, sarrera Urizarreko meatzaritza-tunel zaharraren eskuinera kokatzen da; Tomas Camacho ikastetxearen parean bihurgune bat hasten da eta, ondoren, zuzen igarotzen da Xenpelar kalearen azpitik, Miribillako parkea inguratzen duen kalean atera arte. Hartako kotei esker, tren bidez iris daiteke etorkizunean erabiliko den Abandoko geltokira.

Ametzola-Miribilla tunela eraikitzeko proiektuaren ibilbidea. Iturria: BilbaoRía 2000

ARTXANDAKO FUNIKULARRAREN TARTEKO GERALEKUA

Gaur egun, Artxandako Funikularrak Castaños kalean, Loruriko Pasealekuaren alboan, kokatuta dagoen Funikularraren Plaza eta A rtxanda mendiaren erdialdea elkarlotzen ditu.

Mirador de Bilbao etxaldearen parean tarteko geraleku bat gaitzeko proposamen bat da go mahai gainean.

ITSASADARRAREN GAINEKO ZUBIA

Itsasadarraren gainean etorkizunean finkatzeko zubiei dagokienez, hurrengo bederatziak jasotzea proposatzen da:

Zorrotzaurreko esku-hartzean jadanik ibilgailuentzako hiru zubi eraikitzea aurreikusten da. Horietako bi Deustu eta San Inaziorekin lotura egiteko, eta itsasadarraren gaineko hirugarren bat Zorrotzako Puntako etorkizuneko garapenarekin lotzekoa. Azken horretan gainera tren-ibilbidea txertatzen da, izan ere, hiri-ardatzaren parte da.

Zorrotzako Zubiaren esku-hartzearen barruan, aurrez aipatutako zubiaz gain, ibilgailuentzako izaera bereko beste zubi bat aurreikusten da Kadagua ibaiaren gainean, Burtzeña auzoarekin lotzekoa, hiri-ardatzaren parte modura. Halaber, Muturraren zonaldean oinezkoentzako beste zubi bat aurreikusten da, Barakaldorekin lotzekoa.

Elorrieta eta Zorrotzako Muturra elkarlotuko dituen eta dagoeneko aurreikusita dagoen zubiaren izaera eta ibilbidea birplanteatu da (gaur egun, ibilgailuentzako da HAPO planean), eta oinezkoentzako zubi batekin ordeztea proposatzen da.

Zorrotzaurreko penintsularako oinezkoentzako beste bi zubi proposatzen dira. Bat Sarrikorekin lotzekoa Unibertsitatearen parean, eta beste bat Olabeagan etorkizunean planteatzen den garapenarekin lotzekoa.

HAPO planean Atxuri kalean, itsasadarrean gora, Miraflores etorbidearen eta Zamakola kalearen parean, aurreikusten den zubia berriro aztertzea planteatzen da, La Peña/Zamakola eta Atxuriren a rteko lotuneak areagotzea aldera.

Oinezkoentzako zubi bat izatekotan, elkarlotutako auzoen artean sinergiak finkatzea ahalbidetu dezake, bertako masa kritikoa areagotuz, horrek dakartzan abantailekin (merkataritza-jarduera handiagoa, etab.). Ibilgailuentzako zubi bat izatekotan, gainera, egungo trafikoaren fluxua hobetzeko aukera izan daiteke, Ribera kalean sakontasun handiagoko esku-hartze bat burutuz, trafiko pribatuaren pasagunea murriztuz eta, are, ezabatuz.

SANTO DOMINGO HOBETZEA (TUNEL BERRIA)

Dagoeneko bada Errepideen LPS planean planifikatutako tunel bat, Santo Domingoko gainarekin lotura hobetzea ekarriko duena, e ta etorkizuneko HAPO planean jasoko dena.

7

8

9

10

6

Page 71: BILBOKO HIRI ANTOLAKETAKO PLAN OROKORRAREN …HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDUKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 4 0.2. BILBOREN HIRI ERALDAKETA

HIRI PLANGINTZA BULEGOA- BILBOKO UDALA

PROPOSAMEN MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDURAKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 69

2.3. IRAUNKORTASUN IRIZPIDEAK ERABILIZ BARNE MUGIKORTASUNA BERRANTOLATZEA

Garraio iraunkorren (publikoa, oinezkoentzat zein bizikletentzat) aldeko aldaketa modal bat bultzatzea proposatzen da, ibilgailu prib atua mugatuz eta espazio publikoa hiritarren erabilera eta gozamenerako berreskuratuz (Mugikortasun Iraunkorrerako Plana).

2.3.1. Bide-sarearen hierarkizazioa

Udal bideak hierarkizatzeko proposamena. Iturria: Leber eta Bilboko HAPO bulegoa

Page 72: BILBOKO HIRI ANTOLAKETAKO PLAN OROKORRAREN …HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDUKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 4 0.2. BILBOREN HIRI ERALDAKETA

HIRI PLANGINTZA BULEGOA- BILBOKO UDALA

PROPOSAMEN MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDURAKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 74

Bide-sareak hirian garraio pribatuari dagokionez joan-etorriak egiteko dagoen premiari erantzun behar dio. Joan-etorriekin lotutako premia horiek asetzea zailagoa da hiritar eta jarduera gehiagoko eremuetan trafikoaren dentsitatea areagotzen den heinean. Horixe da Bilbo Hiriaren kasua.

Horretarako, bide-sistema antolatu eta hierarkizatu bat ezarri behar da, bide ezberdinetan izango den trafiko motaren arabera trafikoa bideratu ko duena.

Horregatik, sarearen erabilera mota ezberdinak bereizten dira, dagokion bidearen arabera.

Gaitasun handiko sarea: gaitasun handiko bideek osatzen dute, ibilgailuen trafikora bideratuak esklusiboki. Horietan ibiltzen da hiriarteko bidaiak eta bidaia metropolitarrak burutzeko trafikoa. (A-

Oinarrizko hiri sarea: gaitasun handieneko hiri bideek osatzen dute. Bertan ibilgailuentzako trafikoa ibiltzen da, baina ez da esklusiboki trafiko mota horrentzat. Hiri barnean jatorria eta jomuga duten hiri barneko joan-etorriak eta joan-etorri metropolitarrak egiteko balio du. (Agirre Lehendakaria, Zumalakarregi)

Sare biltzaile/banatzailea: distrituen barneko trafikoa artikulatzekoa. Bide horien kasuan, ibilgailuentzako trafikoaren aldamenetan jarduera askotxo burutzen dira, agitazio-trafiko portzentaje handi samarra sorraraziz.

Tokiko sarea: izenak berak adierazten duen moduan, nagusiki tokiko mugikortasuna bultzatzen du. Bertan sartzen dira autoz egiten diren bidaietako jatorri edo jomuga asko.

Hauek lirateke bide bakoitzerako proposatzen ditugun abiadura espezifikoak, kategoriaren arabera:

Gaitasun handiko sarea: bideari berez dagokiona

Oinarrizko sarea: 40 km/o

Sare biltzaile/banatzailea: 40 km/o -kasu batzuetan 30 km/o-

Tokiko sarea: 30 km/o

Kontzeptu horien baitan Hiriko bideen hierarkizazio bat ezartzen da, aurreko irudian ikus daitekeen moduan.

Page 73: BILBOKO HIRI ANTOLAKETAKO PLAN OROKORRAREN …HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDUKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 4 0.2. BILBOREN HIRI ERALDAKETA

HIRI PLANGINTZA BULEGOA- BILBOKO UDALA

PROPOSAMEN MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDURAKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 75

2.3.2. Bizikleta-sarearen hobekuntza

o AURREIKUSITAKO AZPIEGITURAK

Bilbon aurreikusten diren bizikleta-bideen sarea hobetzeko proposamena. Lehentasunak. Iturria: LEBER

Page 74: BILBOKO HIRI ANTOLAKETAKO PLAN OROKORRAREN …HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDUKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 4 0.2. BILBOREN HIRI ERALDAKETA

HIRI PLANGINTZA BULEGOA- BILBOKO UDALA

PROPOSAMEN MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDURAKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 76

Bizikleta-ardatzek horietako erabiltzaileek joan-etorriekin lotuta dituzten premiei erantzun behar diete. Premia horiek, funtsean, etxebizitza -jarduera edo etxebizitza-aisia harremanari dagozkio. Horrenbestez, Abandoko erdiguneko zonaldea jomugatzat egituratzen da, bertan jarduera asko metatzen baita.

Gaur egun, bizikleta-sarearen zati bat eraikita dago dagoeneko, sare hori Bilbo barnean kapilaritate handiz hornitzea dakarten plan zabalago batzuen barnean (Bizikleta Bideen Plan Berezia, 2008). Haatik, sarea gaur egun ez dago egoera onean, eta tarte askoren artean ez dago loturarik.

Eraikitako sarearen ibilbidea hondatuta dago elkarren arteko loturarik e z duten tarteetan. Itsasadarren albotik Deustutik Abando eta Uribarrira egiteko ibilbideak salbuetsita, sareko gainerako ibilbideen artean oraindik ez dago loturarik, dagoeneko planifikatuta dauden tarteak gauzatzeke daudela. Areatzako Zubian tranbiak eta autobusak partekatzeko plataforma bat finkatzen bada, Alde Zaharra Zabalgunearekin elkarlotuko lukeen bizikleta-bide bat sortzea ahalbidetuko litzateke.

o HOBETZEKO PROPOSAMENAK ETA ESKU-HARTZE LEHENTASUNAK

Egun planifikatutako sarearen osagarri, Uribarriko goiko zonaldea Maurice Ravel etorbidetik, Deustuko Zubitik eta Agirre Lehe ndakari kaletik (aurreko planean agertzen dira) barna Abando eta Deusturekin lotzeko hobekuntzak plantea daitezke.

Aurreikusitako sarea osorik gauzatzean mugikortasunari dagokionez planteatzen diren premiak ase badaitezke ere, logikoa da esku -hartze lehentasun zenbait ipintzea egun dagoen sarea kohesionatu eta mugikortasunari dagozkion premia horiei erantzuteko xedez.

Aipatutako lehentasunak ezartze aldera (sareko tarte guztiak elkarlotu eta erabiltzaileen mugikortasuna ahalbidetzea), hurrengo esku -hartzeak agertzen dira, kolore laranjaz nabarmenduta, lehendabizi burutu beharreko modura.

Modu horretan Uribarri, Otxarkoaga-Txurdinaga, Begoña, Ibaiondo, Errekalde eta Basurto Zorrotza distrituek bizikleta bidezko lotura jarraituak izango lituzkete Abandoko distrituarekin, azken hori izanik mugikortasun handiena erakartzen duena, bertan metatzen den jardu era kopurua dela medio.

o BIZIKLETA-IBILBIDEETARAKO IRIZPIDEAK

Esku-hartzeak gauzatzeko orduan aukera ugari dago. Txirrindularientzat eta bide publikoko gainerako erabiltzaileentzat segurtasun handiena ematen duena trafikoarentzat eta oinezkoentzat aparteko bideak ezartzea da. Beste aukera b at espazioa oinezkoekin partekatzea da. Horretarako, ezinbestekoa da espaloiek edo kaleek behar besteko zabalera izatea, soilik oinezkoentzat diren eta oinezkoen fluxua nabarmene gia ez den bideen kasuan. Hirugarren aukera bat intentsitate baxuko kaleetan ibilbideak ibilgailuen trafikoarekin partekatzea da. Kasu horretan ezinbestekoa da ibilgailuen abiadura modu eraginkorrean mugatzea.

Modalitateen artean hautua egiteko derrigorrezkoa da erabilgarri dagoen espazioari, aparkalekuari eta tarte jakin batzuetan hura kendu eta bizikleten azpiegitura espezifikoa edo partekatua (hala oinezkoekin nola ibilgailuekin) ezartzeari buruzko azterketa espezifi koa burutzea.

Hurrengo grafikoa Danimarkako Errepideen Zuzendaritzaren argitalpen batetik abiatua eratu da. Grafiko hori baliagarri da bizikleta bidezko joan-etorriak egiteko gaitutako ibilbideetan izan beharreko tratamendu-irizpideak finkatzeko erreferentzia modura. Grafikoan trafikoaren ezaugarriak erkatzen dira eguneroko batez besteko intentsitatearen eta zirkulazio -abiaduraren arabera ezartzeko azpiegitura mota kontuan hartzeko.

12.000

10.000

8.000

6.000

4.000

2.000

00 10 20 30 40 50 60 70 80

Velocidad km/h

Inte

nsid

ad m

edia

dia

ria

Tráfico mixto Arcén

afirmado

Pista bici separada de la vía

Carril bici

pintado

Carril bici con bordillo

Page 75: BILBOKO HIRI ANTOLAKETAKO PLAN OROKORRAREN …HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDUKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 4 0.2. BILBOREN HIRI ERALDAKETA

HIRI PLANGINTZA BULEGOA- BILBOKO UDALA

PROPOSAMEN MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDURAKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 77

2.3.3. Hiri-bidexken plana:

Page 76: BILBOKO HIRI ANTOLAKETAKO PLAN OROKORRAREN …HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDUKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 4 0.2. BILBOREN HIRI ERALDAKETA

HIRI PLANGINTZA BULEGOA- BILBOKO UDALA

PROPOSAMEN MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDURAKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 78

o HIRI-BIDEXKAK BULTZATZEA

Hiri-bidexkak ibilbide atseginak dira hiritarren joan-etorriak egiteko hiri-bilbea, auzoak eta erabilera publikoko espazio eta ekipamenduak elkarlotuz.

Hiri-bidexkak dira oinezkoen kaleak, bulebarrak, espaloi zabaleko ibilgailuentzako kaleak eta baita parke barneko ibilbideak ere. Horien helburua hiritar metaketa handiko espazioak elkarlotzea, espazio horiek auzoekin lotzea edo, are, auzoak elkarlotzea (baterako sinergiak dituzten auzoen kasuan) da.

Ezkerreko irudian hiri-bidexken multzo ireki bati dagozkion grafikoak azaltzen dira. Urdinez adierazten dira aurretiaz dauden edo planifikatu ta dauden bidexka atseginekin lot ditzakegun tarteak eta, gorriz, aurrez aipatutako irizpideak erabiliz bultzatu beharreko tarte ak.

Irisgarritasun-elementuen (igogailuak eta elementu mekanikoak) kokapena oso garrantzitsua da bidexken kasuan, izan ere, beti ibilbide atseginetan kokatuta ez daudenez, goi auzoen lotura egiteko ezinbestekoak dira.

o OINEZKOEN ARTEKO LEHENTASUNEZKO HARREMANAK

Oinezkoen ardatzak bultzatzeko ekimenak hiritarren oinezko mugikortasunarekin lotutako premiei erantzun behar die. COTRABI 2008 mugikortasun-inkestan agerian geratzen dira distritu ezberdinen arteko oinezkoen harremanak, hurrengo irudian ikus daitekeen moduan, non fluxu horiek multzokatu baitira distritu mailan.

Distrituen arteko harreman gehienek Abandoko distritua dute jator ri edo jomuga, bertan metatzen den jarduera dela medio. Harreman horiek, nagusiki, Errekaldeko distritutik abiatzen dira eta, ondoren Basurto -Zorrotza eta Uribarritik. Harreman hori, gehienbat, distritu horien gertutasunagatik eta bertan dagoen biztanleria kopuruagatik ematen da.

Halaber, nabarmentzekoa da Otxarkoaga-Txurdinaga eta Begoñako distrituetako oinezkoen arteko harremana, elkarren arteko gertutasuna dela kausa. Dena dela, distritu horiek Abandoko distritutik urrun daudenez, hartako oinezkoen harre mana ez da ugariegia erdigunearekin.

Mugikortasun-inkesta. Iturria: COTRABI

o HOBETZEKO HIRI-BIDEXKAK ETA HIRI-BIDEXKA BERRIEN PROPOSAMENA

Egoera horretan, oinezkoentzako ardatzak bultzatzerakoan oinezko kopuru handiagoa erakusten duten harremanak hartu behar dira kontuan, ahantzi gabe distritu guztiek izan behar dutela hiriko erdigunearekin oinezkoen arteko harremanak hobetzeko aukera. Ardatzen bultzada hori dagoeneko hor dauden oinezkoen ibilbideak aprobetxatu eta indartuz gauzatu behar da.

Aurreko irudian hiri-bidexka berriak egin eta aurretiaz daudenak hobetzeko proposamen bat irudikatzen da.

o HIRI-BIDEXKAK HOBETZEKO IRIZPIDEAK

Oinezkoen ardatz horien gainean neurri jakin batzuk bultzatuko dira , bertatik ibiltzen diren oinezkoen mugikortasun-baldintzak hobetze aldera. Modu horretan, mugikortasun mota hori sustatzen da. Besteak beste, neurri hauek har daitezke:

Kaleak oinezkoentzat jartzea osorik.

Bidearen izaera erdi-oinezkoa ezartzea.

Abiadura murriztu eta, oro har, trafikoa baretzeko neurriak hartzea.

Espaloien zabalera areagotzea.

Oinezkoen ibilbideetako estaldurak sortzea, bereziki eguraldiaren baitako lekuetan, esate baterako zubietan.

Semaforoetako denbora-zikloa murriztea, joan-etorrien denborak laburtu eta oinezkoen segurtasuna hobetzeko.

Errei ugaritako pasaguneetan oinezkoen babesguneak sortzea.

Page 77: BILBOKO HIRI ANTOLAKETAKO PLAN OROKORRAREN …HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDUKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 4 0.2. BILBOREN HIRI ERALDAKETA

HIRI PLANGINTZA BULEGOA- BILBOKO UDALA

PROPOSAMEN MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDURAKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 79

2.3.4. Aparkalekuak:

Aparkalekuen proposamena. Iturria: Bilboko HAPO bulegoa

Page 78: BILBOKO HIRI ANTOLAKETAKO PLAN OROKORRAREN …HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDUKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 4 0.2. BILBOREN HIRI ERALDAKETA

HIRI PLANGINTZA BULEGOA- BILBOKO UDALA

PROPOSAMEN MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDURAKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 80

o APARKALEKUETAKO POLITIKEN HELBURUAK

Duela zenbait urtetik hona Bilboko Udala hirian barna mugitzen den ibilgailu kopurua egonkortzeko politika bat ari da finkatzen. Politika hori tresna ezberdinen bidez islatu da. Horietako bat hiriaren erdialdean errotazio -aparkalekuaren eskaintza izoztea izan da. Neurri horrekin batera beste hainbat finkatu dira, esate baterako, garraio publikoaren ahalmena hobetzea (metroaren sarea hedatzea), ibilgailuen trafikora bideratutako espazioa mugatzea edota trafikoa baretzea.

Aparkaleku arloko esku-hartzeen barnean bi lan-ildo kokatzen dira:

Egoiliarrentzako politika. Egoil iarrentzako aparkalekuak sortuta, pixkanaka aparkatutako ibilgailuek hartutako espazio publikoa libratu egin da eta espazio hori beste erabilera batzuetarako baliatu da.

Errotazio-plazak eskaintzeko politika.

o APARKALEKU POLITIKEN IRIZPIDEAK

Egoiliarrentzako aparkaleku-plazen kasuan, nolabaiteko oreka mantendu behar da egoiliarren ibilgailu -parkearen eta horientzako aparkaleku-plaza kopuruaren artean. Zuzkidura bideko aparkaleku-plazek nahiz sabai azpiko aparkaleku-plazek osatuko dute. Bidean egoiliarrentzako aparkaleku-plazak murrizteko esku-hartzeekin batera azpiegitura arloko esku-hartzeak gauzatu beharko dira.

Egoiliarrentzako aparkalekuen sorrera soilik kolektibo horretara zuzenduta egon behar dela nabarmendu behar da. Aparkalekuen politikari dagokionez lortu nahi den eraginkortasuna erdiesteko, aparkaleku-plaza horiek ez lirateke, inolaz ere, kanpotarrei saldu edo alokatu behar, Herri Administrazioaren jarraibideen arabera sortutakoen kasuan bederen. Bestela Bilbora autoz sartzea sustatuko litzateke et a hori Udalak esparru horretan finkatutako politiketan adierazitako helburuen kontrakoa da.

Errotazio-plazei dagokienez, bi tresna daude erabilgarri: alde batetik TAO sistema ezartzea modalitate ezberdinetan Bilboko auzoetan ze har eta, beste alde batetik, ordainketa bidezko parking publikoen zuzkidura.

Helburua egonaldi luzetarako (lana) autoaren erabilera ez bultzatzea eta errotazioa (kudeaketa -bidaiak, erosketak, etab.) bultzatzea da oro, har, Bilbon kokatutako jomugetara iristeko eta, zehazki, erdigunera iristeko, ibilgailuak hartzeko ahalmen murrizketa hori garraio publiko alternatiboen ahalmen handiago batekin konpentsatuz.

Orain arte, Mugikortasun Plan ezberdinetan errotazioko aparkaleku-plaza gehiago sortzeko aukera mugatzea gomendatu da. HAPO planari begira planteatzen diren neurriek aurretiaz dauden errotazio-plazak izoztuz autoaren erabilera egonkortzeko politika mantendu beharko dute. Horri dagokionez, ez litzateke errotaziorako aparkaleku-azpiegitura berriak sortzeko aukera planteatu behar edo, ha la badagokio, soilik sortutako plaza berrien konpentsazio modura bidean errotaziorako aparkalekuen zuzkidura murrizten bada, modu horretan, egungo eskaintza mante nduz. Derrigorrezkoa da oroitaraztea helburua espazio publikoa berreskuratzea dela, aparkaleku az aparteko beste erabilera batzuetarako, betiere, oreka ekonomikoa mantentzen bada.

Kasu berezia da merkataritza-establezimendu berriei edo premia espezifikoko bestelako ekipamendu batzuei asistentzia emateko plazen balizko sorrera. Aparkalekuei dagokienez zehaztutako helburuen barruan, sortzen diren ekipamendu berriekin lotutako plaza berriak ez liratekeela txertatu behar uste dugu.

Printzipio orokor horrek salbuespenak onar ditzake oso kasu zehatzetan, betiere, aldez aurretik dagokion instalazioak sorra razitako trafiko-inpaktuari buruzko ikerketa espezifiko eta xehetasunezkoa eginda.

o APARKALEKUETARAKO LURZORUEN PROPOSAMENA

Aurreko irudian HAPO planaren Aurrerapenean proposatzen diren aparkalekuak irudikatzen dira.

2.3.5. Azpiegituren aldaketatik eratorritako aukerak:

Hemen hiriari begira onuragarri izan daitezkeen zenbait hiri -espazio jasotzen dira, dauden bide-azpiegiturak hobetzearen eta hirigintza-oztopo modura jardun duten tren-azpiegiturak desagertzearen ondorio direnak. Horien etorkizuneko diseinuari esker, orain arte bereizita egon diren hiri -bilbe eta -espazioak elkarlotu ahal izango dira.

o BIDE AZPIEGITURAK HOBETZEKO ABAGUNEA:

Bide-azpiegitura berriei esker, beren funtzioa aldatuko duten beste batzuk hobetu ahal izango dira:

- Miraflores Etorbidea Baketzea

- Agirre Lehendakariren Etorbidea Baketzea

2

1

4

2

3

4

5

6

1

Page 79: BILBOKO HIRI ANTOLAKETAKO PLAN OROKORRAREN …HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDUKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 4 0.2. BILBOREN HIRI ERALDAKETA

HIRI PLANGINTZA BULEGOA- BILBOKO UDALA

PROPOSAMEN MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDURAKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 81

o TREN-ESPAZIO ZAHARREN GAINEKO ABAGUNEA

- FEVE trenbidea lurperatzea Iralan

- Euskotrenen 4. linearen eraginik eza Bolueta eta Atxuri artean, eta lotura La Peña auzoarekin (oinezkoentzako zubia)

- Euskotrenen linea tranbiara eraldatzea Bolueta eta Atxuri artean, eta lotura La Peña auzoarekin (oinezkoentzako zubia)

- Renferen C1-C2 lineak eraldatzea Olabeagako etorkizuneko garapenetatik eta Zorrotzako Puntatik igarotzean.

FEVE TRENBIDEA LURPERATZEA IRALAN

Lurperatze honekin Errekalde eta Irala artean igarotzen den FEVE tren-linea lurperatzeko esku-hartzea osatzen da, errailek hartutako lurzoruaren zati bat berreskuratzeko asmoz. Horretarako, egungo tren-ibilbidea aldatu egin da partzialki. Egun gauzatze-fasean da Bilbao Ría 2000 sozietatearen eskutik.

Abagunezko espazio hori biaduktua eraitsi ostean Sabino Aranan geratuko den espazioarekin lotuta egongo da ezinbestean.

EUSKOTRENEN 4. LINEAREN ERAGINIK EZA DEUSTU ETA MATIKO ARTEAN, ETA LOTURA LA PEÑA AUZOAREKIN (OINEZKOENTZAKO ZUBIA)

Bilbo-Lezama linea (4. linea) Metroko Alde Zaharra-Aireportua linearekin (3. linea) ordeztuko da.

Orain arte hainbat geltoki edota geraleku zeuden Deustu, Unibertsitatea, Matiko, Zumalakarregi eta Alde Zaharrean. Metroko 3. linea zerbitzuan ipintzean Bilboko geltokiak galdu egiten dira (Metroko 3. lineako parte izatera pasako baitira). Metroko 3. linea sartu aurretik, lineak korrespondentzia zuen Bilboko Metroarekin Alde Zaharreko geltokian; 3. linea abian jarrita, korrespondentzia hori Matikora pa sako da.

Haren eraginik ezak abagunea suposatzen du libratzen dituen lurzoruen ondorioz, lehen hiriko zonalde horretan oztopo handi sa marra sortzen zutenak. Bereziki, abagune ona da Deustuko Unibertsitatearentzat, iparraldera hazteko asmoa baitauka. Halaber, Uribar riko lurrazaleko tartea ere eraginik gabe geratuko da.

Orain arte Elorrieta eta Ramon y Cajal kalearen atzealdeko zatiaren arteko tarteari dagozkion lurzoruak liberatu eta berrerab ili dira espazio libre eta aparkaleku modura.

EUSKOTRENEN LINEA TRANBIARA ERALDATZEA BOLUETA ETA ATXURI ARTEAN, ETA LOTURA LA PEÑA AUZOAREKIN (OINEZKOENTZAKO ZUBIA)

Boluetan metroarekin lotura dagoenez, indarreko HAPO planean Bolueta -Atxuri tartea desagertzeko aukera planteatzen zen, Atxuriko geltokia hartzen zuen eraikin enblematikoa beste erabilera batzuetarako mantenduz. Esku-hartze hori lagungarri izango litzateke Boluetako industrialdeetarako sarbideak antolatzeko, eta Atxuri eta Bolueta artean oinezkoentzat eta bizikletentzat pasagune zabal bat lortzeko, La Peñarekin lotzekoa.

Aurrerapen honetan, gainera, gaur egun Atxurin amaitzen den tranbia -zerbitzua luzatzea proposatzen da (eraginik gabeko geratutako Euskotrenen lurretan). Lehen alternatiba batean Mina del Morro auzoaren parean amaituko litzateke, Boluetara arte luzatuz han Metroarekin eta Euskotrenekin konektatzeko.

Euskotrenetik horri buruz ezer adierazi ez bada ere, proposamena mahai gainean mantentzen da etorkizuneko Plan Orokorrari beg ira abagune interesgarritzat jotzen delako.

RENFEREN C1-C2 LINEAK ERALDATZEA OLABEAGAKO ETORKIZUNEKO GARAPENETAN ETA ZORROTZAKO MUTURREAN

Aurrez, hirigintza-oztopoak kentzeko atalean adierazi den moduan, Zorrotzako Muturraren etorkizuneko hirigintza-garapenean Renfeko C1-C2 lineak zati batean lurperatzea planteatzen da inguru horretan. Horrela, Zorrotzako auzoa proposatzen den garapen berriarekin lotzeko.

Olabeagan egiteko balizko hirigintza esku-hartzean (Labeingo lurzoru erabili gabeko zaharrak eta egungo auzoa) Renfe linea desbideratu edo lurperatzeko aukera aztertuko da, esku-hartze berriko parte modura.

3

4

5

6

3

4

5

6

Page 80: BILBOKO HIRI ANTOLAKETAKO PLAN OROKORRAREN …HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDUKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 4 0.2. BILBOREN HIRI ERALDAKETA

HIRI PLANGINTZA BULEGOA- BILBOKO UDALA

PROPOSAMEN MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDURAKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 82

2.3.6. GARRAIO PUBLIKOKO SAREA:

o GAUZATUTAKO ESKARIA

Garraio publiko metropolitarraren sarearekin lotutako Bilboko garraio publikoaren sareak garapen garrantzitsua izan du azken urteotan. Horren ondorioz, bidaiak egiteko modalitate hori areagotu egin da hiriko mugikortasun osoa kontuan hartuta, bai barneko b idaiei dagokienez, eta baita harreman metropolitarrei dagokienez ere.

Bilboko Udalak ikerketa estrategiko ugari egin ditu Bilbobus zerbitzuak hirian betetzen duen paperari eta zerbitzuaren antola kuntzari buruz. Zerbitzu honek garraio publikoan hiri barnean egiten diren joan-etorri ugari hartzen ditu, bereziki auzoetatik erdigunera egiten diren bidaiak estaliz. Ikerketa hauetan eskaintza hobetzeko eta aurrez aipatutako tranbia eta metro zerbitzuak garatzeko jarraitu beharreko ildo estrategiko garrantzitsuenak barneratzen dira.

Hurrengo irudian Bilbobus zerbitzuak Bilboko distritu ezberdinen artean ahalbidetzen dituen harremanak erakusten dira, aldiri etako eta erdigunearen arteko harremanak argiro nabarmenduz.

Bilbobus zerbitzuaren onuradun diren bidaiariak. Iturria: Zirkulazio -eremua Bilboko Udala

Bilbobus zerbitzuak estaltzen duen eskariaren osagarri modura, Bilboko metroak funtzio esanguratsua betetzen du barneko harre manei dagokienez, jakina metroaren ibilbidearekin lotuta daudenen kasuan, hurrengo grafikoan islatzen denez.

Bilboko Metroko zerbitzuaren onuradun diren bidaiariak. Iturria: Zirkulazio -eremua Bilboko Udala

Erreferentzia gisa, hurrengo irudian gaur egun Bilbobus zerbitzuak duen garraio-ahalmena erakusten da, ardatzen arabera. Garraio aldetiko eskaintza gehien duten ardatzekin (mardulenak) auzoen eta erdigunearen arteko harreman garrantzitsuenak ahalbidetzen dira, ge ralekuen eskariaren arabera islatuak (zirkulu gorriekin).

Page 81: BILBOKO HIRI ANTOLAKETAKO PLAN OROKORRAREN …HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDUKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 4 0.2. BILBOREN HIRI ERALDAKETA

HIRI PLANGINTZA BULEGOA- BILBOKO UDALA

PROPOSAMEN MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDURAKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 83

Bilbobus zerbitzuaren garraio-ahalmena Iturria: Zirkulazio-eremua Bilboko Udala

Erdiguneko (Moyua Plaza eta Plaza Biribila) geralekuen eskari garrantzitsua nabarmentzen da jarduera gehien metatzen duten gune modura. Halaber, Alde Zaharraren inguruan kokatutakoa adierazgarriak dira, bertan merkataritza -bolumen handi samarra batzen baita.

Horri dagokionez, eskari gehien agertzen duten zerbitzu horietako eskaintza mantentzera bideratu behar dira politikak. Era berean, alde bat etik, eskari horren elikatzaile diren eta, beste alde batetik, bestelako garraiobide alternatiborik (publikoa edo pribatua) ez duen herritarrak mugikortasunaren ikuspegitik so duen premia asetzen duten auzoetako sare kapilarra mantendu egin behar da.

Garraio publikoko zerbitzuetan inpaktua izan dezakeen elementu bat gaur egun Bilbobus zerbitzuaren lineak hartzen dituzten ka leak oinezkoentzat jartzea da (sistema hori funtsezkoa baita Bilbo barnean joan-etorriak egiteko).

Zentzu horretan, oinezkoentzat jartzeko burutuko den esku-hartze bakoitza aztertzeko premia azpimarratu behar da, autobus zerbitzuen ibilbideetan izan dezaketen eraginak behatze aldera. Alderdi positibotik so, oinezkoentzako ibilbideak bultzatuta jatorritik edo jomugatik geralekuetara iristeko garraio publikoko erabiltzaileek egin beharreko bidaia -denborak eta ibilbideak hobetu egin daitezke. Halaber, elementu mekanikoak instalatuta bidaia-denbora horiek ere murriztu egiten dira. Horrek, berez, garraio publikoaren atzemate -arroa areagotu egiten du, batez ere, zonalde oso malkartsuetan.

o GARRAIO PUBLIKOAREKIN LOTUTA AURREIKUSITAKO GARAPENAK

Garraio publikoko sarerako aurreikusitako garapen berrien helburua Bilbon azken urteotan gauzatutako politiketan eragitea da.

Horrela, tranbia-sarea eta metroko 3. linea hedatzeko egungo prozesuek mugikortasun-eskaintza (hiri barnekoa nahiz metropolitarra) berriak ekarriko dituzte. Aldi berean, tranbiak eta hiri autobus zerbitzuek (eta, zenbait kasutan, metropolitarrek) partekatzeko plataformak eraikitzeari esker, zerbitzu guztiak hobetu egingo dira oro har, hala ahalmenari dagokionez nola bidaia -denborari dagokionez.

Zehazki esatera, metroko 3. lineak hiriaren aldirietan dauden auzoetara irisgarritasun handiagoa ahalbidetuko du: Otxarkoaga, Txurdinaga, Zurbaranbari, Uribarri eta Matiko. Halaber, metrorako proposatzen den 4. linearekin Errekalde eta Iralarako irisgarritasuna h obetu egingo da.

Irisgarritasunari dagokion hobekuntza horrek (metroko sarearen 1. eta 2. lineatan izandako eraginen antzekoak, apur bat apala goak akaso, espero direlarik), autoarena ekarriko du. Horrek hiriaren barnean garraioaren iraunkortasuna hobetzeko helburuak betetzea dakar.

Orobat, tranbia-eraztuna amaitzeak hiriko garraio publikoaren eskaintza hobetzea ekarriko du, are gehiago autobusarekin partekatutako plataforma-tarteak areagotzearen alde egiten bada, gaur egun Autonomia kalean gertatzen den moduan. Horren bestez, bi garraio modu horien arteko sinergia bat lor daiteke, herritarrari so eskaintza hobetzea eragingo lukeena. Era berean, plataforma partekatu hori N afarroa kalean gauzatzen bada, Abando eta Alde Zaharreko zonaldeak (hiriko polo erakargarrienetako b i) elkarlotzeko funtsezkoa den tarte horretan txirrindulariek erabiltzeko bide bat sortzea ahalbidetuko litzateke.

Neurri horiez gain, Bizkaiko garraio publikoko sisteman erabiltzeko txartel eta tarifa bakarreko sistema bat sortzen bada, ga rraio-aldaketak eragozpena izateari utziko lioke modu honen erabilera dela medio. Horrek, erabiltzaileari begira, zerbitzu horietako harreman -eskaintza biderkatzea ekarriko luke.

Garraio publikoarentzat onuragarri izan daiteke, era berean, Deusturako ingurabide modura era bil daitekeen bide bat eraikitzea. Horrela, San Pedro plazako espazioa trafiko pribatutik libre geratuko litzateke.

Libratutako zonalde hori oinezkoek eta garraio publikoak erabili ahal izango lukete. Horretarako, ezinbestekoa izango da Saih esbidea eraikitzearen ondorioei eta San Pedro Plazaren erabilera alternatiboei buruzko ikerketa espezifiko bat burutzea, behin gaur egun trafikora bideratuta dagoen espazioa irabazita.

Page 82: BILBOKO HIRI ANTOLAKETAKO PLAN OROKORRAREN …HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDUKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 4 0.2. BILBOREN HIRI ERALDAKETA

HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA ///

PROPOSAMEN MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDURAKO PLAN OROKORRAREN AURRERAKINA 84

JARDUERA EKONOMIKOAK

Page 83: BILBOKO HIRI ANTOLAKETAKO PLAN OROKORRAREN …HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDUKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 4 0.2. BILBOREN HIRI ERALDAKETA

HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA ///

PROPOSAMEN MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDURAKO PLAN OROKORRAREN AURRERAKINA 85

PROPOSAMENAK:

3.1. ERABILERA MISTOKO GUNEAK SORTZEA JARDUERA EKONOMIKOAK SORTZEKO

3.1.1. Hasitako berroneratze-planak

3.1.2. Aukera-gune berriak

3.2. PARAMETROAK BERRIRO EZARTZEKO DITUZTEN JARDUERA EKONOMIKORAKO LEHENDIK DAUDEN LURZORUAK

3.3. EKIMEN PILOTOAK ETA JARDUERA EKONOMIKOEN KUDEAKETA EREDU BERRIAK

3.4. BESTE PROPOSAMENAK

Page 84: BILBOKO HIRI ANTOLAKETAKO PLAN OROKORRAREN …HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDUKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 4 0.2. BILBOREN HIRI ERALDAKETA

HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA ///

PROPOSAMEN MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDURAKO PLAN OROKORRAREN AURRERAKINA 86

3.1. ERABILERA MISTOKO GUNEAK SORTZEA JARDUERA EKONOMIKOAK SORTZEKO

Lurzoru berriak proposatu dira jarduera ekonomikoetarako. Itsasadarraren zehar dauden zoruak dira, garraio publikoaren bidez ondo konektatuta, eta erabilera mistoak eskaintzeko gai (jarduera ekonomikoak eta bestelako erabilera bateragarriak: etxebizitzak, ekipamenduak , etab.), jada garatzen ari diren jarduerekin bat.

3.1.1. Hasitako berroneratze-planak

Beren garapen-planak hasita dituzten guneak dira; horiek hurrengo Plan Orokorrean jasoko dira.

Hauek dira:

- Zorrotzako Punta

- Zorrotzaurre

ZORROTZAKO PUNTA

Aldaketa puntuala jasaten ari da; izan ere, garapen-ereduak erabilera mistoa proposatu du: %35 jarduera ekonomikoetarako eta %65 bizitegirako.

Antolamenduaren helburua da jarduera ekonomikorako (ahal bada, aurreratua) zoru -eskaintza nabarmena sortzea eta, horren bidez, enpresa eta jarduera industrialak eta hirugarren sektorekoak ahalbidetzea, Bilborako eta inguruko herrietarako aberastasuna e ta enplegua ekarri nahian.

Aurreikusitako jarduera ekonomikoaren parametroei dagokienez, Aldaketa Puntualak ahalbidetzen du ko nfigurazio malgudun partzelak dituen jarduera ekonomikoko zona bat (Grandes Molinos Vascos enpresa zegoen lurzoruetatik Puntaraino) antolatzea, etorkizunea n tamaina eta mota anitzeko jarduerak ezarri ahal izateko. Horretarako, perimetro -bide bat erabiliko da, etekin handiagoa ateratzeko aukera ematen baitu. Erabilera tertziarioetarako eta produktiboetarako erabiliko da, % 65eko batez besteko okupazioa eta BS+1,75eko profila ditu.

Bestalde, Grandes Molinos Vascos-en partzelari okupazio altuagoa emateaz gain (% 15 gehiago), gaur egun duen eraikigarritasuna ere handiagoa izango da (% 20 gehiago).

Guztira, 60.128m² antolatuko dira erabilera produktiboetarako 108.740m²-ko sabaiarekin eta 16.312m²-ko sabaiarekin kontzentratu gabeko merkataritza-erabilera gisa. Beraz, guztira, 125.052m²-ko sabaidun jarduera ekonomikoa sortuko da.

ZORROTZAURRE

Zorrotzaurren, bizitoki-lurzoruaz gain, hirirako jarduera ekonomikorako lurzoru berriak antolatu dira hirugarren sektorerako (bulegoak eta merkataritza) eta teknologia-parke berria eratuko duten goi mailako hirugarren sektorerako.

Hiriko teknologia-parke berria hirugarren belaunaldiko gisa diseinatu da, eta Bilbo nazioarte mailan bultzatuko du ezagutzaren eta berrikuntzaren hiri gisa. Uhartearen muturretan etxebizitzarekin bateragarri diren maila altuko hirugarren sektoreko jardueretarako, merkataritzarako, erabilera produktiborako bi zona sortuko dira. Iparraldeko eta Hegoaldeko Teknologia Parkeak dira.

Alderdi kuantitatiboari dagokionez, gaur egun hirugarren sektoreko azpizona garatu da dagoeneko (IDOM enpresaren egoitza). Azpizona horrek 4.051 m²-ko azalera eta 13.160 m²t-ko eraikigarritasuna du.

Bestalde, ekipamendurako azpizona bat garatu da (IMQ klinika berria), 12.178 m²t -ko azalerarekin eta 18.000 m²-ko eraikigarritasunarekin.

Azkenik, zona mistoan hauek geratuko lirateke garatzeko:

- 33.539 m² hirugarren sektoreko zoruetarako (bulegoak), 137.899 m²t-ko eraikigarritasunarekin.

- 6.288m² zoru erabilera produktiborako, 11.804 m²t-ko eraikigarritasunarekin.

- 5.980 m² zoru ekipamenduetarako, 21.052m²t-ko eraikigarritasunarekin.

Horrez gain, beste 42.409m²t kontzentratu gabeko merkataritza-erabilerarako.

Guzti horrekin, eragiketa honetan 244.324m²t aurreikusi dira jarduera ekonomikorako.

1

2

2

1

1

2

Page 85: BILBOKO HIRI ANTOLAKETAKO PLAN OROKORRAREN …HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDUKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 4 0.2. BILBOREN HIRI ERALDAKETA

HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA ///

PROPOSAMEN MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDURAKO PLAN OROKORRAREN AURRERAKINA 87

3.1.2. Aukera-gune berriak

Balio estrategiko handiko guneak dira; Aurrerakinean aukerak ematen dira jarduera ekonomikoak erabilera berrien atal gisa sar tzeko.

Hauek dira:

- Olabeaga

- Abandoko geltokia

OLABEAGA

Aurrerakin honek Olabeagako eremua Aukera Gunetzat du, balio estrategiko handia duelako, pixkanaka -pixkanaka urbanizatu egin den inguruaren geomorfologiaren ikuspuntutik (Basurtoko Ospitalea, Unibertsitatea, Sarbideak San Mamesetik, egingo den Zorrotzaur reko uhartea...).

Ildo horretatik, Aurrerakinak antolamendu-alternatiba proposatu du. Haren arabera, maila altuko jarduera ekonomikoak (gertuko ekipamenduekin lotutakoari) auzoan bertan ere zerbitzua emango du. Horrez gain, egungo hiri -bilbea lehenera ekartzeko eta berreroneratzeko bizitegi-garapena gehitu da.

18.000 m² inguruko partzela eremuaren Hegoaldean kokatzea aztertu da, eta haren % 50 eta % 60 artean eraiki daiteke. Gainerak o eraikigarritasuna beste erabileretarako gera daiteke (bizitegia, ekipamendu pribatuak, etab .), eta auzoaren hiri-bilbetik gertu kokatu.

Proposamen horrek badu bere fitxa espezifikoa (2 Olabeaga) Proposamen Memoria honetako PROPOSAMEN BERRIAK DITUZTEN GUNEAK izeneko II. Liburukian barneratu eta garatzen dena. Bertan proposamen honetaz gain, bizi tegi-okupazioari garrantzia ematen dion proposamen bat garatu da.

ABANDOKO GELTOKIA

Aurrerakin honek Olabeagako eremua Aukera Gunetzat du: AHTa bertara iritsiko da trenbide lurperatuekin; Abando, San Frantzisk o, Irala eta Zabala auzoen arteko hiriko oztopoak kentzeko aukera dago; zentraltasun handia du eta komunikazio onak dauzka.

Proposamenaren helburuak dira:

Parke zentral handia sortzea atsedenerako eta kirolerako guneekin. Horrela, aldameneko auzoetako espazio libr een defizita txikituko da.

Abando, San Frantzisko eta Bilbo Zaharra bideekin lotzea.

Jarduera ekonomikoetarako azalerak eta 1.000-1.200 etxebizitza inguru, erabilera mistoko eredu batean, aurreikustea.

Inguruko auzoetarako tokiko ekipamendu berriak sortzea.

Eremuko ondare industriala aintzat hartzea: geltokiko ganga eta Particular del Norte kaleko bodegak.

Proposamen horrek badu bere fitxa espezifikoa (1 Abandoko Geltokia) Proposamen Memoria honetako PROPOSAMEN BERRIAK DITUZTEN GUNEAK izeneko II. Liburukian barneratu eta garatzen dena.

3.2. PARAMETROAK BERRIRO EZARTZEKO DITUZTEN JARDUERA EKONOMIKOETARAKO LEHENDIK DAUDEN LURZORUAK

Atal honetan jasotzen dira HAPOaren aurreikuspenen arabera garatu gabe dauden lurzoruak, baina etorkizunean jarduera ekon omikoaren erabilera mantentzen jarraitu behar dutenak.

Planean sailkapena mantentzen duten jarduera ekonomikoko lurzoruak dira, baina planaren erregulazioaren arabera, garatu gabe geratu direnak (hainbat arrazoirengatik: araudiak, bideragarritasun ekonomikoa...). Era berean, planaren arabera jarduera ekonomikoko lurzoru batzuk beste erabileretarako sailkatu behar ziren (bizilekuak, etab.), baina gaur berriro haien erabilera aztertu behar da, jarduera ekono mikoa manten dezaten.

Araudi-garapena berriro aztertzean, honakoak hartu behar dira kontuan:

- indarrean dagoen HAPOak arautzen dituen eraikuntza-tipologiak jarduera ekonomikoen egungo premietara egokitzeko beharra;

- eragiketen bideragarritasun ekonomikoa.

4

3

3

4

3

4

Page 86: BILBOKO HIRI ANTOLAKETAKO PLAN OROKORRAREN …HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDUKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 4 0.2. BILBOREN HIRI ERALDAKETA

HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA ///

PROPOSAMEN MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDURAKO PLAN OROKORRAREN AURRERAKINA 88

Proposamen berriak dauzkaten lurzoruak dira:

- Kastrexanagana

- Kadagua - Kastrexana

- Kadagua - Zorrotza

KASTREXANAGANA

Lurzoru hauek berriro definitu behar dira, berreroneratzeko premia dutelako, ibilgailu -sarbide ona edukitzearen falta daudelako (A8rekin lotunea, Kadaguako korridorea eta Hego Saihesbidea), eta agian hiri -bilbetik gertu ez dauden jarduerak eskaini ahal izateko.

Indarrean dagoen HAPOan xedatutako hirigintza-parametroen arabera garatu ez diren lurzoruak dira (erabilera globaleko lurzoru urbanizagarria: produktiboa, industriala eta etxebizitzarekin bateragarria).

Eremua oso egokia da jarduera ekonomikoetarako, hiriko kanpoaldearekin errepide bidezko komunikazio onak baititu (alde bateti k, hegoaldeko saihesbide metropolitarra eta Kadaguako Korridorea eta, bestet ik, A8rekin lotunea eta sarbidea).

Bestalde, gunea mendi gailur batean egotean, hiritik oso ondo ikusten da, eta horrez gain Kobetako Espazio Libreen Sistema Or okorraren parte izan daiteke. Hori dela eta, zaila da eremuaren garapen produktiboa aurrera era matea. HAPOak ezarritako jardueraren arabera, paisaiaren neurri zuzentzaileak zaindu, eta onartzen diren eraikinen mota kontuan hartu behar da. Horrez gain, Altamirarekin daukan konexioari buruz hausnartu beharra dago.

Ildo horretatik, jarduera ekonomikoak garatzeko beste antolamendu bat proposatzen da, egungo hirigintza -parametroak berriro definituz, gaurko egoerari irteera bideragarria lortzeko, udalaren jarduera ekonomikorako zoruak gal ez daitezen.

Aurrerakinak aztertu du jarduera ekonomikoko bi partzela antolatzeko aukera: guztira 30.700 m ², eta hauetan industriarako eraikinetarako 22.000 m² sabai gisa erabil daitezke.

Proposamen horrek badu bere fitxa espezifikoa (11 Kastrexanagana) Proposamen Memoria honetako PROPOSAMEN BERRIAK DITUZTEN GUNEAK izeneko II. Liburukian barneratu eta garatzen dena. Bertan proposamen honetaz gain, udal instalazioetarako partzela ba t proposatzen da.

KADAGUA - KASTREXANA

Lurzoru hauek berriro definitu behar dira: bizileku-bilbean hain eragin txikia dutenez, harekin bateragarriak ez diren jarduera ekonomikoak har ditzakete. Horrez gain, indarreko araudietara egokitzeko beharrera (urak, errepideak, trenbideak) eta gaur egungo jarduer a ekonomikoaren premietara egokitu behar dira.

Indarrean dagoen Plan Orokorrak ekoizpenerako zoru gisa sailkatzen baditu ere, oraindik garatu gabe daude, hirigintza -antolamenduaren zain baitaude, alderdi geografikoak eta sektoreko eraginak, besteak beste, direla -eta. Horrez gain, proposaturiko motek ez dituzte asetzen jarduera ekonomikoen beharrak.

Aurrerakinak bi proposamen ditu jarduera ekonomikoak (industriala, bereziki) nagusi dituzten lurzoru hauetarako: 1. Proposame na, egungo zonakatzea mantentzea, baina antolamendu-parametroak berriro aztertuz; 2. Proposamena, Barakaldoko udalerriarekin bateragarritasun -plan baten barruan antolamendu-eremua bilatzea, jarduera ekonomikoak eta haietara lotutako bizitegi -erabilerak nahasteko ekintzak ezartzeko, adibidez.

1. Proposamena, Jarduera Ekonomikoak, Aurrerakin honetan garatu da. Jarduera ekonomikoei dagokienez, partzela industrialerako 17.000 m² erreserbatzea proposatu da, 15.000 m² gutxi beherako sabaidun jarduera eskain dezakena.

Proposamen horrek badu bere fitxa espezifikoa (12 Kadagua-Kastrexana) Proposamen Memoria honetako PROPOSAMEN BERRIAK DITUZTEN GUNEAK izeneko II. Liburukian barneratu eta garatzen dena.

KADAGUA - ZORROTZA

Lurzoru hauek berriro definitu behar dira: antolamendu eta urbanizazioa akastuna dute; jarduera eta jabe anitzak dituztenez, oso zaiala da haien kudeaketa; ez dira egokitzen gaur egun indarrean dauden araudietara eta jarduera ekonomikoaren beharretara.

Jarduera ekonomikoetarako zorua bada ere, oraindik, hutsik dauden orubeak eta erabiltzen ez diren eraikinak egoteaz gain, urbanizazioa akastuna da kasu askotan. Indarrean den Plan Orokorrak ekoizpenerako zoru gisa sailkatzen ditu, baina gaur egun garatu gabe d aude ekonomikoki bideragarriak ez direlako eta haien kudeaketa zaila delako. Hori dela eta, lehendik dagoenaren eremua berrantolatzea, hura zeharkatzen duen FEVEren trenbidea lurperatzea trenbide-pasagunea kenduz eta geltokia berrituz proposatu da.

Aurrerakinak bi proposamen ditu jarduera ekonomikoak (industriala, bereziki) nagusi dituzten lurzoru hauetarako: 1. Proposamena, egungo zonakatzea mantentzea, baina antolamendu-parametroak berriro aztertuz; 2. Proposamena, egungo zonakatzea hein handi batean mantentzea eta Zorrotza-Kastrexana errepidearen zoru paraleloan bizitegirako hazkuntza eskaintzeko aukerarekin osatzea.

2

1

3

1

2

3

Page 87: BILBOKO HIRI ANTOLAKETAKO PLAN OROKORRAREN …HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDUKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 4 0.2. BILBOREN HIRI ERALDAKETA

HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA ///

PROPOSAMEN MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDURAKO PLAN OROKORRAREN AURRERAKINA 89

Proposamen bi horiek garatzeko, sektoreko baldintzatzaileei erreparatu eta indarrean zegoen planaren hirigintza -parametroak planteatu dira berriro, eremuari gaur egungo errealitatearekin bat datorren antolamendua emateko (Kadaguaren ibilgua, FEVEren trenbideak kentzea...), ahal den neurrian, lehendik dagoen jarduera mantenduz.

Horrez gain, proposamen bietan luzatu nahi da trenbidearen gainean egindako bidea, itsasadarraren paraleloa n, ibaiertzeko pasealeku gisa. Bide horri esker, FLEX eraikinaren alboan eremua zeharkatzen duen Zorrozgoitirako bidean dagoen trenbide -pasagunea ken daiteke.

1. proposamenean Jarduera ekonomikoei dagokienez, partzela industrialerako 22.000 m² erreserba daitezke, 19.800m²-ko sabaidun jarduera eskain dezakena gutxi gorabehera.

2. proposamenean Erabilera mistoei dagokienez (jarduera ekonomikoak + bizitegiak), partzela industrialerako 18.000m² erreserbatzea proposatu da, 16.000m²-ko sabaidun jarduera eskain dezakena gutxi gora behera.

Proposamen horrek badu bere fitxa espezifikoa (13 Kadagua-Zorrotza) Proposamen Memoria honetako PROPOSAMEN BERRIAK DITUZTEN GUNEAK izeneko II. Liburukian barneratu eta garatzen dena.

Hauek dira antzeko baldintzak dituzten beste lurzoru batzuk:

- Kadagua - Alonsotegi

- Bolueta

Plan Orokor berriak berriz aztertuko ditu azken bi lurzoru horiek fase aurreratuago batean, gaur egungo errealitatera eta beh arretara egokitzeko.

KADAGUA-ALONSOTEGIREKIN MUGA

Kadagua-Alonsotegirekin Mugaren eremua jarduera ekonomikoetako lurzorua da, non indarrean dagoen Plan Orokorraren hirigintza -parametroak zaharkitu geratu diren, eremuari eragiten dioten sektoreko baldintzatzaileen arabera.

Kadaguatik gertu dauden lurrek uholde-arriskua dutenez, ezinezkoa da aurreikusitako garapena gauzatzea.

Beraz, etorkizuneko Plan Orokorrak hutsik dauden zoruetan jarduera ekonomikorako erabilera mantentzeko aukera aztertuko du, b etiere zoru horiek, Uraren Euskal Agentzien arriskugarritasun-mapen arabera, urpean gelditzeko arriskurik ez badute.

EKOIZPENERAKO ZORUAK BOLUETAN

Aurrerakinak kontuan hartu du eremu hau Bilboko jarduera ekonomiko berriak kokatzeko lurzoru giza. Dena den, proposamena ez d a oraindik xehetasunez aztertu.

Hiriaren bazterrean dagoen eremua da, metroaren eta trenaren bidez behar bezala lotuta. Eremuan, hirigunean egitea ezinezkoa den jarduera osagarriak garatzen dira. Gaur egun, ez dago behar bezala urbanizatuta.

Planak ekoizpenerako hiri-zoru gisa sailkatu badu ere, oraindik gauzatu gabe dago, arrazoi hauek direla-eta: jabe anitzez osaturiko egituraren kudeaketa zaila; gaur egun abian diren jarduerak; hirigintza -zamak eta sektoreko mugak (batez ere, Ibaizabal ibaiaren ibilgua eta etorkizuneko ekialdeko saihesbidearen aireko trafikoak sortuko dituen afekzioak).

Egoera horren ondorioz, ekoizpenerako erabilera egoki deritzo, baina berriro aztertu behar dira haren garapen -parametroak (erabilerak, motak) eta zoru horien hirigintza-hobekuntzak, Boluetaren bizitegiek eremuko erabilera-nahastea ahalbidetuko dutela kontuan hartuz.

5

4

4

5

Page 88: BILBOKO HIRI ANTOLAKETAKO PLAN OROKORRAREN …HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDUKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 4 0.2. BILBOREN HIRI ERALDAKETA

HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA ///

PROPOSAMEN MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDURAKO PLAN OROKORRAREN AURRERAKINA 90

3.3. EKIMEN PILOTOAK ETA JARDUERA EKONOMIKOEN KUDEAKETA EREDU BERRIAK

Jarduera ekonomikoak dinamizatzeko proiektu eta ekimen berriak barne hartzen ditu, hala nola Auzo Factories, Auzoetako Bihotzak eta industria-eraikuntzak berriz erabiltzea.

- Matiko

- Harrobiaren plaza

- Errekaldeko zahar-etxea

- Materiales Inflamables

- Zorrotzaurreko paper-fabrika

o AUZO FACTORIES PROIEKTUA GARATZEA

Jarduera ekonomikoen eredu berriaren estrategietariko bat da teknologia berrietara egokitutako jarduera ekonomikoa sustatzea: ezagutza oinarri dutenak, sormenezkoak, diseinukoak, etab. Jarduera horiek balio erantsia ematez gain, bizitegi -erabilerarekin eta zerbitzu sektoreekin bateragarri izan behar dute.

Jarduera ekonomiko mota horren dinamizazio-ekimen berri gisa, lehendik dauden baliabideak erabiliz eta auzoen dinamismoa sustatuz, «Auzo Factories» proiektua garatzen ari da. Proiektu hori hiri -izaerako jarduera ekonomikoko enpresa-inkubagailuen edo udal-edukiontzien ezarpenean oinarrituko da, horrela, kapital nagusia ezagutza izango den jarduera sortzaileak garatu ahal izateko.

Horiek ez dute nahitaez hiriaren erdigunean kokatu behar auzoetan finkatzeko ez da inbertsio handiegirik egin behar , eta gainera, kokatuta dauden auzoa suspertzen dute. Horien helburua auzoetan jarduera ekonomikoa sortzea da, ezagutzan eta teknologian oin arritutako enpresa-aukera sendoak sustatuz, eta euskarri fisiko g isa erabilerarik gabeko eraikinak erabiliz, aurreko atalarekin bat etorriz.

Gaur egun, mota honetako bi instalazio ireki dira (Matiko eta Harrobiaren Plaza), eta beste hiru aurreikusita daude (Material Inflamables eraikina, Zorrotzaurreko paper-fabrikaren eraikina eta Errekaldeko Zahar Etxe ohia).

o INDUSTRIA ERAIKUNTZAK BERRIZ ERABILTZEA ERREKALDE-AMETZOLA-IRALAN

Bizitegiekin bateragarri diren jarduera mota berriak ezarri behar diren aztertzea proposatu da (loft -ak, ekintzaileak, enpresa-hazitegiak, etab.).

Horrela, balio handieneko industria-ondarea eremuaren berrantolamenduarekin bateragarri den moduan birgaitu nahi da. Alternatiba horrekin jarduera ekonomikoetarako 35.600 m² sabai inguru antolatzen dira (hirugarren sektorekoak, bulegoak, lantegiak...).

Proposamen horrek badu bere fitxa espezifikoa (4. Errekalde-Ametzola-Irala) Proposamen Memoria honetako PROPOSAMEN BERRIAK DITUZTEN GUNEAK izeneko II. Liburukian.

o HUTSIK DAUDEN ERAIKINAK BERRERABILTZEKO AUKEREI ETEKINA ATERATZEA

Beste jarduera ekonomikorako erabilera har dezaketen zoruak, eraikinak (gehienak ekipamenduak) eta hirugarren sektoreko erabilerarako eraikinak identifikatu dira hirigunean. Dena den, baliteke horiek hutsik geratzea hiriko eraikin berrietara edo kanpora lekuz alda daitezkeelako erosotasun funtzionala gehiagoren bila.

Hutsik dauden eraikinek eskaintzen dituzten aukerei arreta berezia jarriko zaie, sor daitezkeen jarduera ekonomikoaren aukera berriak ezartzeko.

Ekipamenduei dagokienez, HAPOren hezkuntza- eta kirol-ekipamenduak ezin daitezke beste gauzetarako erabili. Hezkuntza-ekipamendu batzuen jarduera eskasia edo falta kontuan izanda, baliteke gai honi buruz berriro aztertu behar izatea.

2

1

3

4

5

Page 89: BILBOKO HIRI ANTOLAKETAKO PLAN OROKORRAREN …HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDUKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 4 0.2. BILBOREN HIRI ERALDAKETA

HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA ///

PROPOSAMEN MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDURAKO PLAN OROKORRAREN AURRERAKINA 91

o «AUZOETAKO BIHOTZAK» PROIEKTUA

«Auzoetako Bihotzak» proiektuaren helburua auzoak hiriaren erdiguneko jarduera eta lehiakortasun ekonomikoan txertatzea da, b ertan bizi diren pertsonen partaidetzarekin, haien eta auzo bakoitzaren nortasuna kontuan hartuz.

Horretarako, «auzoetako bihotz» bihur daitezkeen puntu batzuk identifikatu dira auzoetan. Auzoetako bihotzak ezaugarri hauek dituzten topagune dinamikoak dira:

- Erakartze-ahalmena daukate: gizarte-, kultura-, aisialdi-, talde-, ekonomia- eta enpresa-bizitza suspertzen dute, enplegua eta jarduera ekonomikoak sortzen dituzte eta hiri osoko konexio-sareetan barneratuta daude.

- Bizi-kalitatea bermatzen dute: mugikortasuna, irisgarritasuna, kalitateko espazio publikoak, hiri osoko konexio -sareetan barneratuta, etab.

- Kultur-anitzak dauzkate, inklusiboak dira eta espazio publikoak kudatzeko formula berritzailea erabiltzen dituzte, eta ondarearen hainbat elementu dago. Horrez gain, auzo horiek gizartearen eta bere balioen isla dira.

Auzo bakoitzaren diagnostikoa egin da ingurune fisikoa, gizartea eta jarduera ekonomikoa kontuan hartuz. Auzo bakoitzeko tokiko eragileekin adostuta, bihotz bihur daitezkeen 12 puntu identifikatu dira 12 auzotan. Hortik aurrera, auzo bakoitzerako proiek tu eta lan-ildo zehatzak definitu dira.

Plan Orokorraren helburua sare hori jasotzea eta, hala dagokionean, zabaltzea da, proiektu hori sustatu eta bultzatuko duten araudien bidez.

3.4. BESTE PROPOSAMENAK

o ERABILEREN ERREGULAZIO EREDUA BERRIKUSTEA

Jarduera ekonomikoaren eta indarrean dagoen HAPOaren erabileren erregula zioaren inguruko errealitatea aztertu ondoren, hura berrikusi behar dela hauteman da. Beraz, indarrean den HAPOaren erabilera tertziarioak eta produktiboak aniztu behar dira, hiriko gune desberdinetan jarduerak ezartzea posible egiten duten kategoriak txer tatuz.

Erabilera-erregimen honen erregulazioak hauek ahalbidetu behar ditu:

- jarduera ekonomikoen eboluzioa denboran zehar bermatzea

- erabilerak orekaz nahastea

- Jarduera ekonomikoa suspertzea

o Udalean merkataritza-erabileraren ezarpenaren erregulazioa berrikustea.

HAPO dokumentuan jasoko den merkataritza-erabileraren erregulazioak Bilboko Merkataritza Plan Estrategikoaren edukiak bilduko ditu. Plan Estrategiko hori egin gabe dagoen bitartean, jarduera komertzialak partzeletan erabilera nagusi gisa ezart zeko irizpide hauek jarraituko dira:

Erdigunean saltoki handiak baimenduko dira, baina aparkalekurik gabe trafikoan sortzen dituzten arazo handiak ekiditeko , hirigunea oso komunikazio ona baitu garraio publikoarekin

Hirigunetik kanpo, erabilera produktiborako guneetan, bestelako ekipamendu komertzialak egin ahalko dira. Horretarako, kontuan hartuko dira aldez aurretik garraio publikoarekiko hurbiltasuna (metroa), jaiotzen ari den tertziarizazioa eta etxebiziekiko gertutasuna.

Era berean, xedatu beharko da zer merkataritza-ekipamendu behar duen Plan Berezi bat, inguruan sortzen dituzten hirigintza -arazoak konpontzeko (ingurumena, trafikoa, etab.)

Merkataritza txikiaren ezarpena erraztuko da erabilera osagarri gisa, hiriko bizirako suspergarri garrantzitsu a delako.

Eremu periferikoen kasuan, udaleko merkataritzarako lokal komertzial asko hutsik daudela ikusi da, batez ere hirigunetik urru n dauden auzoetan. Auzo bakoitzean jarduera-zentroak (auzoetako bihotzak) sortuz gero, zein gunetan hutsik dauden lokalak etxebizitza bihurtzea komeni den xedatu ahalko da, uneko araudia hedatuz.

Page 90: BILBOKO HIRI ANTOLAKETAKO PLAN OROKORRAREN …HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDUKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 4 0.2. BILBOREN HIRI ERALDAKETA

HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA ///

PROPOSAMEN MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDURAKO PLAN OROKORRAREN AURRERAKINA 92

BIZITEGI ALORRA

Page 91: BILBOKO HIRI ANTOLAKETAKO PLAN OROKORRAREN …HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDUKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 4 0.2. BILBOREN HIRI ERALDAKETA

HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA ///

PROPOSAMEN MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDURAKO PLAN OROKORRAREN AURRERAKINA 93

PROPOSAMENAK:

4.1. ETXEBIZITZA BEHARRA KUANTIFIKATZEA:

4.2. HIRI BERRONERATZEAREN ETA BERRITZEAREN ALDE APUSTU EGITEA BIZITEGI GARAPEN BERRIETAN

4.2.1. Hasitako berroneratze-planak

4.2.2. Aukera-gune berriak

4.2.3. Berroneratu eta berritu beharreko guneak

4.2.4. Etxebizitza berriko beste eremu batzuk

4.2.5. Bizitegi-eskaintza HAPO berrian, guztira

4.3. ETXEBIZITZA BABESTUKO ESKAINTZA BERRIA

4.4. ERAIKINEN ZAHARBERRITZEA BULTZATZEA

4.5. BESTE PROPOSAMENAK

Page 92: BILBOKO HIRI ANTOLAKETAKO PLAN OROKORRAREN …HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDUKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 4 0.2. BILBOREN HIRI ERALDAKETA

HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA ///

PROPOSAMEN MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDURAKO PLAN OROKORRAREN AURRERAKINA 94

4.1. ETXEBIZITZA BEHARRA KUANTIFIKATZEA

Gaur egun, 2016ko Lurraldearen Antolamendurako Zuzentarauen Aldaketa da planeamendu orokorreko berrikuspenetan etxebizitza -beharrak kalkulatzeko esparru juridikoa.

Dokumentu horren arabera, 2016-2014 aldirako, Bilborako, honako aurreikuspen hau egin da bizitegi -gaitasunari dagokionez: gehienez ere, 15.916 etxebizitza eta, gutxienez, 7.958 etxebizitza.

Dokumentu honetan egiten den proposamenean, 13.600 etxebizitza ageri dira.

4.2. HIRI BERRONERATZEAREN ETA BERRITZEAREN ALDE APUSTU EGITEA BIZITEGI GARAPEN BERRIETAN

Aurrerapen hau eremu urbanizatu degradatuen berritzearen alde egiten du apustu, lurzoru natural berriak ez okupatzeko.

Gainbeheran dauden hiri-egiturak birziklatzea, berrerabiltzea eta optimizatzea da hiri -iraunkortasunerako bidea, horretarako garapen-ereduaren trinkotasun arrazoizkoa aukeratuz eta erabilera desberdinak nahasiz; hala, harreman sozialerako espazioak eta hiri -bizitza ekarriko dutenak sortu ahal izango dira, eta alde batera utziko dira, batetik, garapen gutxiko ereduak, lurzoru asko kontsumitzen dutenak, eta, bestetik, kongestio ekartzen duten hiri-ereduak, dentsitate handikoak eta espazio publiko gutxikoak.

Guztia, auzoen bizigarritasuna hobetzeko xedearekin.

Aurreikusitako etxebizitza berriak lau sailetan taldekatzen dira:

4.2.1-Hasitako berroneratze-planak

4.2.2-Aukera-gune berriak

4.2.3-Berroneratu eta berritu beharreko guneak

4.2.4-Etxebizitza berriko beste eremu batzuk

4.2.1. Hasitako berroneratze-planak

Izapideak egiten ari diren edo plangintzan txertatu diren eta Aurrerakinak jasotzen dituen hirigintza -garapenak dira. Esparru horietan, 8.537 etxebizitza antolatuko dira guztira.

Hauek dira:

- Zorrotzako Punta (izapidean)

- Zorrotzaurre

- Bolueta

ZORROTZAKO PUNTA

Ingurune horretan, dagoeneko abian da tramitazio urbanistikoa berroneratze erabatekoa lortzeko, eta ekoizpen -jardueretarako eta azpiegituretarako erabilitako lurzorua izatetik, nagusiki bizitegi-lurzorua izatera pasatuko da.

Tramitatzen ari den Aldaketa Puntualak honako helburu hau duen antolamendu-proposamen bat egiten du: espazio hori berroneratzea erabilera mistoko eredu baten bidez, baina, batez ere, bizitegi -erabilerakoa izango da (% 35 jarduera ekonomikoetarako eta % 65 bizitegi-erabilerarako), asmoa baitu lurzoru horrek dagokion papera har dezan metropoli -continuumean duen zentraltasunarekin bat etorrita.

Aurreikusitako bizitegi-erabilerari buruzko parametroei dagokienez, bizitegi-zonalde bat antolatuko da non etxadi itxiak gailenduko baitira; 200.697m²-ko eraikigarritasuna baimentzen da (2.000 etxebizitza, gutxi gorabehera), eta %20,85 Gizarte Babeseko Etxebizitzarako izango da eta %21,48, Etxebizitza Tasaturako.

2

1

3

1

Page 93: BILBOKO HIRI ANTOLAKETAKO PLAN OROKORRAREN …HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDUKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 4 0.2. BILBOREN HIRI ERALDAKETA

HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA ///

PROPOSAMEN MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDURAKO PLAN OROKORRAREN AURRERAKINA 95

ZORROTZAURRE

Hiri-berroneratzeko operazio konplexu bat da, eta planeamendu urbanistikoa onetsita dauka.

Planeamenduak Zonalde Mistoa izenekoa antolatuko du, eta bizitegi -erabilerak, hirugarren sektorekoak eta ekipamenduak aurreikusten ditu.

Zonalde horretan, gehienezko eraikigarritasuna 804.213 m² da; horietatik, 32.989 m² zoru finkatukoak dira; beraz, eraikigarri tasun berrirako, 771.224 izango dira. Eraikigarritasun horretatik, gehienez ere, 581.224 m² izango dira bizitegi -erabilerarako. 5.473 etxebizitza berri aurreikusten dira.

BOLUETA

Hiri-berroneratzeko operazio hori lehenago eraikuntza industrialek hartutako orube batean egingo da; kokapen abantailatsua du hegoaldera begira, alde batetik, Itsasadarrera ematen du eta, haren beste aldean, pasaia natural batera.

Ingurune horrek Barne-eraberritzeko Plan Berezia du, 2006ko azaroan onetsia. Gehienez jota, 253.431,30m² izango dira eraikigarritasun urbanistikorako; horietatik, 115.500m² etxebizitza-erabilerarako izango dira (63.840,00m² Babes Publikoko Etxebizitzetarako eta 51.660,00m² etxebizitza libreetarako ); guztira, 1.100 etxebizitza izango dira: 608 gizarte-babesekoak (225 BOE eta 383 BET) eta 492 libreak.

4.2.2. Aukera gune berriak

Erabilera zaharkituak (industrialak, trenbideenak...) dituzten lurzoruak dira, baina, horiek eraldatuz gero, loturak, espazio libreak eta inguruko ekipamenduak hobe litezke.

Hauek dira:

- Elorrieta

- Olabeaga

- Abandoko geltokia

- Errekalde-Ametzola-Irala

ELORRIETA

Aukera Gunetzat jotzen du aurrerakin honek Elorrieta ingurua, itsasadarraren ertzearen parean eta Zorrotzaurre eta Zorrotzako Puntatik hurbil dagoenez, aukera asko eskaintzen dituen lurzorua delako. Gainera, ondo komunikatuta dago kanpoaldearekin errepideekin eta trenbideekin metroaren bidez.

Gaur egun, ekonomia-jarduerek, udal-zerbitzuen azpiegiturek (Bilbobus eta Bilbogarbiren udal-ibilgailuek) eta dentsitate txikik bizitegi-lurzoruek hartzen dituzte eremu horiek, zati berdinetan.

Indarrean den HAPOak erabilera horiek mantentzea jasotzen du, baina lurzoru publikoetan zati bat erreserbatut a, Elorrieta Zorrotzako Puntarekin lotzeko ibilgailuentzako zubirako sarbidea egiteko. Horrez gain, ekonomia -jarduerak sustatzea ere jasotzen du, hainbat oinen erabilera produktiboa antolatuta. Hala ere, gaur egun, erabilera produktiborako eremuak ez dauka eraikigarritasun nahikorik ekonomia-jardueren interesgune izateko, ez eta Zorrotzako Puntarekin lortzeko HAPOan aurreikusitako zubia diseinatzeko ere.

Hori dela eta, azterketa-eremuko inguru guztia leheneratuta, lurzoru horien balioa azpimarratzea proposa tzen du aurrerakinak, lurzoruei etekin handiagoa ateratzen dien antolamendua eginda eta bizitegi -garapenei lehentasuna emanda.

2

3

2

1

3

4 1

Page 94: BILBOKO HIRI ANTOLAKETAKO PLAN OROKORRAREN …HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDUKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 4 0.2. BILBOREN HIRI ERALDAKETA

HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA ///

PROPOSAMEN MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDURAKO PLAN OROKORRAREN AURRERAKINA 96

Itsasadarraren ertzean oinezkoentzako pasealeku bat sortuko duen antolamendua proposatzen du, Zorrotzaurreko Plan Bereziak Deustuko kanalaren eskuinalderako dagoeneko jasotakoekin batzeko. Horretarako, ibilgailuak eremuaren atzealdera desbideratuko dira, mendi-hegalerantz.

Handik aurrera, 720 etxebizitza berri inguru izango dituen bizitegi-garapen berri bat antolatuko da, saltokiak eta bulegoak jartzeko 10.000 m2 izango dituena. Gehiengoa izango litzateke, hortaz, bizitegitarako eraikigarritasuna (lurzoru osoaren % 88 gutxi gorabehera).

Gainera, itsasadarraren beste aldearekiko lotura hobetzea ere proposatzen du, Zorrotzako Puntarekin batuko den oinezkoentzako pasabide baten bidez.

Espazio libreak eta ingururako ekipamenduak sortuko ditu antolamendu berriak, eta hurbil dago San Inazioko hegalean proposatutako hiri-parke handitik.

Proposamen horrek badu bere fitxa espezifikoa (3 Elorrieta) Proposamen Memoria honetako PROPOSAMEN BERRIAK DITUZTEN GUNEAK izeneko II. Liburukian barneratu eta garatzen dena.

OLABEAGA

Aurrerakin honek Olabeagako eremua Aukera Gunetzat du, balio estrategiko handia duelako, pixkanaka -pixkanaka urbanizatu egin den inguruaren geomorfologiaren ikuspuntutik (Basurtoko Ospitalea, Unibertsitatea, Sarbideak San Mamesetik, egingo den Zorrotzaur reko uhartea...).

Gaur egun, eremu hau ADIFen eta BILBAO Ría 2000 enpresa publikoaren terrenoek eta industria - eta bizitegi-eraikin multzo batek okupatzen dute.

Bestalde, Olabeagako auzoa orokorrean, masa kritiko txikiko gunea da. Hori dela eta, oinarrizko zuzkidurak falta dira, eta garraio publikoa eskasa da. Auzoan jarduera ekonomiko txikia dago, eta bertako parke eraikia birgaitu beharra dago.

Hori dela eta, Aurrerakin honek bizitegirako garatu duen 1. Proposamenak eremu honi bultzada eman eta hirigintza -balioa gehitu nahi dio, auzoari espazio publiko eta ekipamendu berriak hornituz.

Horretarako, RENFEren trenbidearen egungo ibilbidea desbideratzea eta magalaren azpitik lurperatzea proposatzen da.

Antolamendu berria, 520 etxebizitza ingururekin, bide nagusi baten inguruan antolatzen da. Horrela, auzoaren trafikoa eta irisgarritasun orokorra hobetzeko, eta Olabeagako erriberaren pazifikazioa aurrera eramateko herritarren gozamenerako.

Eremu honetan ere 2. Proposamena garatzen da: gertu dauden ekipamenduak kontuan hartuta ( unibertsitatea, ospitalea, futbol-zelaia, etab.) maila altuko jarduera ekonomiko garapena proposatzen da. Horrela auzoari eta ekipamendu horietan garatzen diren jardue rei zerbitzua emango ahal zaie (ikasle-egoitzak, langileentzako aldi baterako ostatua eta ospitaletik eratorritako jarduera ekonomiko osagarriak, etab.). Horrez gain, egungo hiri-bilbea lehenera ekartzeko eta egoera txarrean dauden eraikinen berreroneratzeko bizitegi -garapena gehitu da.

Bigarren proposamen honetan, gehienez 200 etxebizitza eraiki beharko lirateke.

Proposamen biek proposatzen dute bi plaza berri itsasadarrari begira eta parke lineal bat sortzea hegalaren ertzean. Era bere an, Olabeagako etxebizitza berriei eta egungo auzoari zerbitzua emango dieten tokiko ekipamendu berriak aurre ikusten dira.

Proposamen horrek badu bere fitxa espezifikoa (2 Olabeaga) Proposamen Memoria honetako PROPOSAMEN BERRIAK DITUZTEN GUNEAK izeneko II. Liburukian barneratu eta garatzen dena.

ABANDOKO GELTOKIA

Abandoko eta La Concordiako geltokietako trenbide-instalazioak eta Particular del Norte kalearen inguruan dauden pabilioi industrial eta tertziario batzuek okupatzen dute eremua.

Abiadura Handiko Trena Bilbora iristearekin batera, lurzoru horiek eraldaketa handia jasango dute, trenb ide guztiak eta geltokia bera lurperatu ostean, lurzoru-gainazal handi bat libre geratuko baita. Gainera, azpiegitura horrek gaur egun eragiten duen lubakia ezabatuko da, erdigunean kokatuta dagoen eta kanpoaldearekin behar bezala konektatuta dagoen (hiria n bertan, eskualdean eta nazioartean) hirigune berri bat eskainiz.

Proposamenari jarraiki, erabilera mistoko garapena egingo da (bizitegia - bulegoak - merkataritza), eta 1000-1.200 etxebizitza inguru aurreikusten dira.

Horrez gain, parke zentral handi bat finkatzea proposatzen da, bertan egoteko eta kirola egiteko guneak izango dituena; horrela, aire libreko kiroletarako eremuen eta espazio libreen gabezia hori murriztu ahal izango da.

Behin betiko antolamenduak eremuan industria-ondareari balioa emateko aukera aztertu behako du: gaur egungo Abandoko geltokiaren bobeda eta bodegen zenbait pabilioi, Particular del Norte kalearen inguruan.

Proposamen horrek badu bere fitxa espezifikoa (1 Abandoko Geltoki) Proposamen Memoria honetako PROPOSAMEN BERRIAK DITUZTEN GUNEAK izeneko II. Liburukian barneratu eta garatzen dena.

ERREKALDE-AMETZOLA-IRALA

Aurrerakinak aukera-gunetzat jotzen du eremua, eraldaketa-prozesu batean dagoen ingurua delako (FEVEren trenbideak lurperatzeko, Ametzolako barne-eraberritzeko plan bereziaren garapena...). Bertan eraikin industrial zaharkituak eta jarduera desatseginak batera bizi dira.

Proposamenaren helburua da ondare industrialaren ikuspegitik interesekoak d iren eraikinak mantentzea da. Edonola ere, horien erabilerak eta tipologiak berriz definitu beharko dira. Jarduera mota berriak ( loftak, ekintzaileak, enpresa-haztegiak, ekipamenduak, etab.) ezartzeko aukera aztertzea proposatzen da, bizitzeko erabilerarek in bateragarriak direnak. Horren bidez, balio handieneko ondare industriala birgaitu nahi da, eremuaren berrantolamenduarekin bateragarria den eran.

Bestalde, gainerako pabiloi industrialak eraistea eta etxebizitza-eraikin berriak antolatzea proposatzen da, Errekalde eta Ametzola auzoak elkartzeko aukera ematen duen hiri-bilbea osatzeko. Bi eremuen artean bi konexio-ardatz sortuko lirateke, bai eta espazio publiko eta auzo-ekipamendu berriak ere.

Guztira, 820 etxebizitza eta 23.000 m2 (jarduera ekonomikoekin lotutako erabilerako) inguru antolatuko dira.

Proposamen horrek badu bere fitxa espezifikoa (4 Errekalde-Ametzola-Irala) Proposamen Memoria honetako PROPOSAMEN BERRIAK DITUZTEN GUNEAK izeneko II. Liburukian barneratu eta garatzen dena.

4.2.3. Berroneratu eta berritu beharreko guneak

BB (berroneratu eta berritu beharreko guneak) guneak dira hiri -irisgarritasuna konponduta ez duten etxebizitza eta erakinez osatutako hiriko eremuak.

Horietarako, planak konponbideak bilatzea proposatzen du, irisgarritasunik ez duten etxebizitzen irisgarritasuna hobetzeko, espazioak berrurbanizatuz. Halaber, hala balegokio, zenbait eremu berroneratzea proposatzen du. Hain zuzen ere, hobekuntza horiek fisik oki egitea ezinezkoa izateagatik edo sektore-baldintzek edo egoera-baldintzek gaur eguneko hirigintza-antolamenduak baliogabetzeagatik, beren parametroak eta hirigintza-antolamendua berriz aztertzea behar duten eremuak.

Ezaugarri horien arabera, BB eremuetako honako zerrenda irekia garatu da:

2

3

4

Page 95: BILBOKO HIRI ANTOLAKETAKO PLAN OROKORRAREN …HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDUKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 4 0.2. BILBOREN HIRI ERALDAKETA

HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA ///

PROPOSAMEN MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDURAKO PLAN OROKORRAREN AURRERAKINA 97

- Peñascal

- Betolaza

- Altamira

- Zurbaranbarri

- Monte Caramelo

- Masustegui

PEÑASCAL

Peñascal auzoko eremu hori Berroneratu eta Berritu beharreko hiri -eremutzat jotzen da, irisgarritasun-arazo handiak dituen eremua baita. Azterketa-eremuak Peñascal-Iturrigorri auzoko bizileku-lurzoruko poltsa barne hartzen du, Peñascal kaleko 4. zenbakitik kale bereko 148. zenbakira bitartean kokatuta. Bertan hasten da Arraiz mendira igotzen den abiatze -bidea.

Auzo horri buruzko berariazko azterketak egin ostean, Aurrerakinak jarduera -proposamen gisa jasotzen du irisgarritasuna bilatzen duen plangintza orokorreko antolamendua. Horretarako, bide berriak ezarriko dira ahal den lekuetan. Horrez gain, irisgarritasunik ez duten eraikin guztiak edo batzuk berriz kokatzeko eraikin berriak ezartzeko aukera bilatzen duen plangintza -antolamendua ere jasotzen du.

Guztira, eragindako 98 etxebizitza hauteman dira eremuan, irisgarritasunik ezagatik nahiz proposatutako eraikin berrien kokapen berean egoteagatik antolamendutik at geratu direlako.

Proposamen zehatzak 2 bide sortzea proposatzen du orografiak aukera ematen duen lek uetan. Horrek 12 eraikin (26 etxebizitza) egiteko eta eragindako gainerako eraikinak (70 etxebizitza guztira) ordezkatzeko aukera ematen du.

Egin beharreko birkokapenak egiteko, 56 etxebizitza inguru izango dituzten 2 eraikin berri antolatuko dira.

Proposamen horrek badu bere fitxa espezifikoa (16 Peñascal) Proposamen Memoria honetako BERRONERATU ETA BERRITU BEHARREKO GUNEAK izeneko II. Liburukian barneratu eta garatzen dena.

BETOLAZA

Eremu horrek Betolaza auzoko 57. zenbakitik 127. zenbakira bitartean kokatutako bizileku-lurzoruko poltsa barne hartzen du, eta berroneratu eta berritu beharreko hiri-gunetzat jotzen da, irisgarritasun arazo handiak dituen eremua baita. Arazo horiek eraikinek okupatzen duten hegaleko aldapa handitik eratortzen dira nagusiki.

Auzo horri buruzko azterketa espezifikoak egin ondoren, Aurrerakinak jarduera-proposamen gisa jasotzen du irisgarritasunik ez duten eraikin guztiak berriz kokatzeko eraikin berriak ezartzeko aukera bilatzen duen plangintza orokorra.

Guztira, eremu horretan eragindako 100 etxebizitza hauteman dira. Horietako 73 irisgarritasunik eza dute, eta gainerako 27ak berriz kokatzeko proposatutako eraikinen kokapen berean egoteagatik antolamendutik kanpo geratu dira.

Peñascal auzoan berriz kokatzeko egindako lanei jarraipena emateko, eragindako 100 etxebizitzak ordezkatzea eta horiek berriz kokatzeko 120-140 etxebizitza inguru izango dituzten 4 eraikin berri antolatzea proposatzen da.

Era berean, bide nagusiko lehen zatian trazadura eta aldapa hobetzea proposatzen da.

Proposamen honek badu bere fitxa espezifikoa (17 Deustuko Kanpusaren Zabalketa), Betolaza proposamen hau garatzen duen Proposamen Memoria honetako II. Liburukiko BERRONERATU ETA BERRITU BEHARREKO GUNEAK ize nekoan jasota dago.

ALTAMIRA

Aurrerapen honek Altamira auzoko eremu hori berroneratu eta berritu beharreko hiri -gunetzat jotzen du, irisgarritasun-arazo handiak dituen gunea baita. Azterketak Basurto-Kastrexana errepidearen eta Altamira Bidea izeneko gurpilezko trafikoarentzako beheko bidearen arteko inguruan jarri du arreta.

2

3

4

1

5

6

1

2

3

Page 96: BILBOKO HIRI ANTOLAKETAKO PLAN OROKORRAREN …HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDUKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 4 0.2. BILBOREN HIRI ERALDAKETA

HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA ///

PROPOSAMEN MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDURAKO PLAN OROKORRAREN AURRERAKINA 98

Kasu honetan, eremu horretarako proposamena gurpilezko zein oinezko trafikoarentzako bide berri sartzean oinarritzen da nagus iki, eremuaren irisgarritasun-arazo gehienak konponduko bailituzke. Bide horrez gain, oinezkoentzako bi bide planteatzen dira, gurpilezko trafikoarentzako mugatua egon daitezkeenak. Horien bidez, irisgarritasun mugatua emango litzaioke beste eraikin -pakete bati.

Konponbide horrekin antolamendutik kanpo geratuko lirateke 3 eraikin (6 etxebizitza), bide berriaren trazadurak eragingo balieke.

Proposamenak 5 erakin berriren antolamendua jasotzen du, birkokapenak egiteko 32 etxebizitza izango lituzkeenak, gutxi gorabe hera.

Proposamen horrek badu bere fitxa espezifikoa (18 Altamira) Proposamen Memoria honetako BERRONERATU ETA BERRITU BEHARREKO GUNEAK izeneko II. Liburukian barneratu eta garatzen dena.

ZURBARANBARRI

Aurrerakinak eremu hau berroneratu eta berritu beharreko gunetzat hartzen du, ondorengo arrazoiengatik: bilbea desordenatua dago. Hegaleko eraikinetarako sarbidea zaila da, eta, irisgarritasunari dagokionez (galtzadadun eta aldapa egokiko bideak; bukaeran bira egin daiteke), ezin da hobekuntza handirik egin.

Eremu horri buruzko azterketa espezifikoak egin eta gero, Aurrerakinak jarduera -proposamen gisa jasotzen du eraikin guztiak berriz kokatzeko eraikin berriak ezartzeko aukera bilatzen duen plangintza orokorra.

Guztira, eragindako 111 etxebizitza identifikatu dira eremu horretan.

Proposamenak bloke luzatu bakarra antolatzeko proposatzen du, 180 etxebizitza ingurukoa. Hegalean mailakatuta, espazio publik o berriak sortuko lituzke, Lezamako bide zaharrari atxikitako goiko eremuan zein beheko zatian.

Eraikin berri horretako beheko solairuak merkataritza-erabilerak eta auzo-ekipamendu berriak izango lituzke.

Halaber, eraikin berriko bi muturretan bi igogailu jarriko lirateke.

Proposamen horrek badu bere fitxa espezifikoa (19 Zurbaranbarri)Proposamen Memoria honetako BERRONERATU ETA BERRITU BEHARREKO GUNEAK izeneko II. Liburukian barneratu eta garatzen dena.

4.2.4. Etxebizitza berriko beste eremu batzuk

Indarreko Plan Orokorrak eremu horretan etxebizitza berriak egiteko proposatu zuen baina unera arte ez dira garatu.

Plan Orokor berriak berriz aztertuko ditu eremu horiek fase aurreratuago batean, gaur egungo lege - eta gizarte-egoerara egokitzeko.

4

Page 97: BILBOKO HIRI ANTOLAKETAKO PLAN OROKORRAREN …HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDUKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 4 0.2. BILBOREN HIRI ERALDAKETA

HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA ///

PROPOSAMEN MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDURAKO PLAN OROKORRAREN AURRERAKINA 99

4.2.5. HAPO berrian bizitegi-eskaintza totala

HAPOaren aurrerapenak etxebizitza berrien aurreikuspen bat

proposatzen du, 13.600 unitate ingurukoa. Zifra horrek LAGren aldaketaren behin behineko estimazioa betetzen du, Bilborentzat ezarritako gehieneko bizitegi-edukiera ez baitu gainditzen (15.916 etxebizitza).

Hala ere, proposamen horrek ez dio estrategia hedakor bati erantzuten. Hiri -bilbeak duen berroneratze-beharren analisi zehatz baten emaitza da, eta antropizatu gabeko lurzoruetan hazkundeak egotea saihesten da.

Aipatzekoa da 13.600 etxebizitza guztietatik, 9.300 jadanik indarrean dagoen plangintzan txertatu direla edo tramitatze prozesuan daudela (Zorrotzako Puntako kasua).

Hurrengo irudiak etxebizitza berrien esparrua biltzen du, eta indarrean dagoen plangintzan txertatutako garapenak ezberdindu egiten d itu Aurrerakinak proposatutako garapen berrietatik:

Garapen informatiko berriak. Iturria: Bilboko HAPO Bulegoa

Page 98: BILBOKO HIRI ANTOLAKETAKO PLAN OROKORRAREN …HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDUKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 4 0.2. BILBOREN HIRI ERALDAKETA

HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA ///

PROPOSAMEN MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDURAKO PLAN OROKORRAREN AURRERAKINA 100

4.3. ETXEBIZITZA BABESTUKO ESKAINTZA BERRIA

2/2006 Legeak, EAEko Lurzoruari eta Hirigintzari buruzkoak (3/2015 Legeak, Etxebizitzarenak, eraldatzen duena), ezartzen du finkatu gabeko hiriko lurzoruetako eremuetan, bere gauzatzea nagusiki bizitegirako erabilera-jarduera integratuen bitartez aurreikusi daitekeenetan, hiri-antolamenduak gauzatzeko beharrezko lursailak, babes publikoko araubide baten menpean dauden etxebizitzetara doazenak, eremu bakoitzean ezartzen diren eta bizitegi -erabilera duen hiri-eraikigarritasunaren hazkundearen % 40ra, gutxienez, kalifikatu behar dituela. Portzentaje hori bizitegi-erabilera duen hiri-eraikigarritasunaren % 20ari, gutxienez, banakatzen zaio gizarte-babeseko etxebizitzak eraikitzeko, gainerako portzentajea etxebizitza tasatuetara doan % 40 lortu arte.

Garapen berriak aurreikusten diren eremuetako bakoitzean 2/2006 Legeak ezarritako gutxieneko estandarrak aplikatzeko irizpidea hartu beharko da, edo horiek handitzekoa, betiere haren arrazoitasun- eta bideragarritasun-ekonomikoari jarraikiz. Ezin dugu ahaztu hira berroneratzeko eta berritzeko prozesuek prozesuekin lotutako karga asko dakartzatela berekin. Adibidez, bateragarriak ez diren jarduerak lekuz aldatzea eta lurzoruei kutsadura kentzea.

Eskuineko irudian Bilboko babes publikoko etorkizuneko etxebizitzaren eremu ak, orientatzeko.

Bestalde, Lurzoruari eta Hirigintzari buruzko 2/2006 Legeak ezartzen du derrigorrezkoa dela nagusiki zuzkidura-osatura zuzendutako bizileku-erabilera duten eremuei, gutxienez, 1,5 metro karratuko lurzoru-azalera kalifikatzea, bizileku-erabilerako 100 metro karratu areagotzen diren bakoitzean; edo, horrela xedatuz gero, plangintzan aurreikusitako etxebizitza bakoitzeko, edo, hala balegokio, gutxienez bi lursail independente sortzen dituen ehuneko bat.

Etxebizitza babestuarekin egin daitezkeen garapen berriak. Iturria: Bilboko HAPO Bulegoa

Page 99: BILBOKO HIRI ANTOLAKETAKO PLAN OROKORRAREN …HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDUKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 4 0.2. BILBOREN HIRI ERALDAKETA

HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA ///

PROPOSAMEN MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDURAKO PLAN OROKORRAREN AURRERAKINA 101

4.4. ERAIKINEN ZAHARBERRITZEA BULTZATZEA

Bilboko eraikitako parkearen antzinatasunak, bataz beste 50 urte inguru dituenak, adierazten du bere jarduerak hiriaren zaharberritzera, berroneratzera era berritzera bideratzeko duen beharra. Horren helburua da Bilbon eraikitako ondarea ziurra, irisgarria eta eraginkorra izatea, baita kalitatezko etxebizitzak eskaini ahal izatea ere. Hori guztia 8/2013 Legearen, zaharberritzeari, berroneratzeari eta berritzeari buruzkoaren, lege-marko berriaren testuinguruan jartzen da.

Ildo horretan, planaren proposamenek honako hauetan jartzen dute arreta:

Eraikuntza-zaharberritzea eta hiria berroneratzea eta berritzea sustatzea, egun dauden oztopoak kenduz eta bideragarria eta posiblea egiteko mekanismo konkretu batzuk sortuz.

Nitxo berriak eskaintzea eraikuntza-sektorean jarduera ekonomikorako, hiri-zaharberritzerako, -berroneratzerako eta -berritzerako araudi marko konkretu baten bitartez.

Araudi markoa Europako markora gerturatzea eraginkortasun helburuei, energia aurrezteari eta energia-pobreziaren kontrako borrokari dagokienez. Horretarako, kalitatea, iraunkortasuna eta lehiakortasuna sustatu behar dira, bai eraikinetan bai eta lurzoruan ere.

Eskuineko planoak 1980. urtea baino lehen eta ondoren eraikitako eraikinak ezberdintzen ditu; izan ere, 1979an estatu espainiarrean lehen araudi termikoa atera zen. Bilbon 3 eraikinetatik 2 1980 baino lehenagokoak dira, ondorioz, eraikin horiek energia-eraginkortasun baxua behar dute.

Tresna ugarirekin nahasitako administrazio publikoek ekin behar dioten erronkari kalterik egin gabe, Plan Orokorrak helburu horri mesede egin diezaioke proiektu mota horien plangintza, gauzatzea eta finantzaketa ahalbidetzen duen araudi marko batekin.

Eraikuntzen adina. 1980 baino lehenagokoak eta geroagokoak. Iturria: Bilboko HAPO Bulegoa

Page 100: BILBOKO HIRI ANTOLAKETAKO PLAN OROKORRAREN …HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDUKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 4 0.2. BILBOREN HIRI ERALDAKETA

HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA ///

PROPOSAMEN MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDURAKO PLAN OROKORRAREN AURRERAKINA 102

Aurrerakinak lehentasunezko zaharberritzea duten etxebizitza-

eremu eta/edo -taldeak sortzea proposatzen du, honako irizpide hauek arabera:

- Oinarrizko baldintza-egoera:

- Irisgarritasuna

- Baldintza termikoak

- Gizarte-kalteberatasuna

Ildo horretan, Surbisa sozietate publikoak, hau da, Bilboko Udalak sortutako enpresa publikoak, udalerriko bizitegirako eraikinen hirigintza-zaharberritzea sustatzeko lan egiten du.

Zaharberritze-esparruak hurrengo talde hauetan antolatuko lirateke:

-Eusko Jaurlaritzak aitortutako eremuak:

BIA: Birgaitze Integratuko Areak, Eusko Jaurlaritzak aitortuak: Bilbo Zaharra eta alde zaharra

AE: Kultura-ondarea duten Eusko Jaurlaritzak Aitortutako Eremuak: Zorrotzaurreko Erribera, Irala eta De la Cruz auzoa, Trenbideetako auzoa, Olabeaga eta Zorrotza Zazpilanda.

- Igogailuak jartzeko planak dauzkaten eremuak

- Birgaitzeko lehentasuna duten beste gune edo eraikin batzuk

Testuinguru horretan, zaharberritze-, berroneratze- eta berritze-proiektu pilotoek zeregin berezi bat izan beharko lukete, non bizilagunek, administrazioek eta profesional pribatuek bere definizioan, kudeaketan eta finantzaketan modu aktibo batean elkarlanean jardun behar duten.

Birgaitze-eremuak. Iturria: Bilboko HAPO Bulegoa

Page 101: BILBOKO HIRI ANTOLAKETAKO PLAN OROKORRAREN …HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDUKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 4 0.2. BILBOREN HIRI ERALDAKETA

HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA ///

PROPOSAMEN MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDURAKO PLAN OROKORRAREN AURRERAKINA 103

4.5. BESTE PROPOSAMENAK

o Erabileren erregulazio-eredua berrikustea

o Eraikuntza- eta hirigintza-antolamendu munizipalak berrikustea hiriko iraunkortasun-irizpideetara eguneratzeko.

o Balio arkitektonikoak dituzten eraikinak berrerabiltzea

o Etxebizitza-tipologiak dibertsifikatzea talde espezifikoei erantzuteko: gazteak, 3. adinekoak, etab.

Page 102: BILBOKO HIRI ANTOLAKETAKO PLAN OROKORRAREN …HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDUKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 4 0.2. BILBOREN HIRI ERALDAKETA

HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA ///

PROPOSAMEN MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDUKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 104

ESPAZIO LIBREAK ETA BERDEGUNEAK

Page 103: BILBOKO HIRI ANTOLAKETAKO PLAN OROKORRAREN …HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDUKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 4 0.2. BILBOREN HIRI ERALDAKETA

HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA ///

PROPOSAMEN MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDUKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 105

PROPOSAMENAK

5.1. ERAZTUN BERDEA OSATZEA

5.1.1. Baso-parkeak areagotzea

5.1.2. Hiriaren eta eraztun berdearen arteko lotura

5.1.3. Erabileren dinamizazioa Artxandako erlaitzean

5.2. HIRIKO GUNE LIBREAK ETA BERDEGUNEAK AREAGOTZEA

5.2.1. Hiri-parke handiak sendotzea

5.2.2. Gertuko parkeak sendotzea

5.2.3. Oinezkoentzako guneak areagotzea: plazak, kaleak eta espaloiak

5.3. ITSASADARRA ATSEDENERAKO ETA AISIALDIRAKO GUNEEN ARDATZ EGITURATZAILE GISA

5.4. BESTE PROPOSAMEN BATZUK

Page 104: BILBOKO HIRI ANTOLAKETAKO PLAN OROKORRAREN …HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDUKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 4 0.2. BILBOREN HIRI ERALDAKETA

HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA ///

PROPOSAMEN MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDUKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 106

5.1. ERAZTUN BERDEA OSATZEA

Hiri inguruko gune libreen sarea sendotzen jarraitzea da helburua, landa-ingurunearen barnean txertatuta, horiek leheneratze- eta paisaia-helburu garrantzitsua betetzen baitute.

5.1.1. Baso-parkeak areagotzea

Gaur egun Eraztun Berdea errealitate bat izan arren, Aurrerapen honetan hura osatzen duten lurzoruak areagotzea planteatzen d a, honako irizpide hauei erantzuteko helburuarekin:

Hura osatzen duten lurzoruen arteko jarraitutasuna: horretarako, lursail pribatuak txertatzea proposatzen da, gaur egun, hori ek Eraztun Berdea osatzen duten lurzoruak bereizten baitituzte gune batzuetan.

Paisaia-alderdiak: paisaiaren ikuspuntutik, zaintza berezia behar duten zenbait gune hauteman dira (Peñaskaleko mendi -hegalak), eta Eraztun Berdean txertatuz gero, horiek modu egokiagoan tratatu ahal izango lirateke.

Udal-jabetzak: aukera ugari eskaintzen dituzten zenbait udal -lurzoru daude, eta horiek Eraztun Berdean txertatu ahal izango lirateke, horien kudeaketa sinplea dela eta (udalaren jabetzakoak dira dagoeneko).

Lurzoru horiek lortzeko orduan, horiek Espazio Libre eta Berdeguneen Sistema Orokor gisa kalifikatzeko aukera baloratu behar da. Sistema Orokor horiek ingurune urbanizaezinean lurzoruak lortzeko helburuarekin mugatzen dira besteak beste, Eraztun Berdeari d agokion estrategiaren barnean, horiek Udalaren titulartasuneko gaur egungo lurzoruetara txertatu daitezen.

Horrela, Pagasarrin, Arraizen, Arnotegin, Pastorekortan eta Aterpean, Artxandan eta Avril Mendian Baso Parkeak handitzea prop osatzen da. Baso Parke bakoitzerako, honako doikuntza hauek planteatzen dira:

Arraiz: Hura handitzea, Zorrozgoitiko goialdetik Peñaskaleko jolas-eremuraino, Betolazako jolas-eremua barne. Arraizko Gazteluaren hondakinak dauden eremua ere sartzen da barne.

Pagasarri: Eremua handitzea, Pagasarriko eta Arraizko baso-parkeen arteko jarraitutasun fisikoa ahalbidetuz, eta Igertuko eta Gangoitiko jolas-eremuak barne hartuz. Hegoaldera aldera zabaltzen da, Peñaskaleko mugaraino eta Hegoaldeko Saihesbideko ordainlekuraino hedatzen diren lurzoruak barne hartuz.

Arnotegi: Eremua hego-ekialdera aldera handitzea, Buiako landa-gunearen mugaraino, Landeta Goiko, Arnotegi Beheko eta Elordiko jolas-eremuak barne. Iparraldera aldera, A-8 autopistaren mugaraino eta Bilboren Miribillako sarbide eta i rteeretaraino hedatuko da. Pastorekorta eta Aterpea: Udalerriaren mugan, Arnotegiko Sistema Orokorraren hegoaldean kokatuta dauden jolas -eremu horiei dagozkien eremuak Sistema Orokor gisa gaineratzen dira.

Artxanda: Izen bereko mendi-hegaleko lurzoruak gaineratuko dira, goialdeko hiri-lurren mugatik Artxanda mendi-tontorreko hiri-lurraren mugaraino. Modu jarraituan hedatzen da, mendebaldera aldera, Ugasko eta Altamirako ingurunera arte. Pikotamendiko, Lezamako Trenbide Zaharreko, Harrobiko, Guardaviñako et a Mendiganako jolas-eremuak hartzen ditu barne.

Avril Mendia: Iturritxualdeko eta Arbolantzako jolas-eremuak gehitzea, hegoaldera aldera, Santo Domingotik Bilbora sartu eta irteteko mugaraino hedatuz, bi jolas-eremu horiei jarraitutasuna emanez. Udalerriaren iparraldeko mugaraino hedatzen da.

Hurrengo irudian, Eraztun Berdeko lurzoruak areagotzeko proposamen hori jasotzen da.

Page 105: BILBOKO HIRI ANTOLAKETAKO PLAN OROKORRAREN …HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDUKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 4 0.2. BILBOREN HIRI ERALDAKETA

HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA ///

PROPOSAMEN MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDUKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 107

E r a z t u n B e r d e a r i d a g o z k i o n l u r z o r u a k a r e a g o t z e k o p r o po s a m e na I t u r r i a : B i l b o ko H A P O r e n b u l e go a

Page 106: BILBOKO HIRI ANTOLAKETAKO PLAN OROKORRAREN …HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDUKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 4 0.2. BILBOREN HIRI ERALDAKETA

HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA ///

PROPOSAMEN MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDUKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 108

5.1.2. Hiriaren eta eraztun berdearen arteko lotura

Eraztun Berdea udalerriko baso-parkeen eta hiri-parkeen arteko konexio-egitura gisa hartzen da, Bilboko Ibilbide Luzearen (IL) eta xede horretarako gaitutako ibilbideen bitartez.

Zentzu horretan, oso garrantzitsua da hiritik horietara erraz iristeko moduak behar bezala zehaztea. Ibilbide horiek hobetu eta areagotzeko lan egitea planteatzen da, ikuspegi global batetik. Etorkizunera begira, etorkizuneko Mugikortasun Planarekin eta hiri -bideen proposamenarekin batera aztertuko da.

Horretarako, dagoeneko gaituta dauden bost baso-parkeak hartu beharko dira kontuan (Artxanda, Avril Mendia, Arnotegi, Pagasarri eta Arraiz), baita herritarren atsedenerako elementuak (jolaserako nahiz bertan egoteko 18 eremu) eta horien eta hiriaren arteko bide -konexioak ere, konexio berriak ezarri edo lehendik daudenak hobetzeko helburuarekin.

Oinezkoentzako bideez gain, konexio biologikoa ere nabarmen sustatuko da, hiri inguruko berdeguneak barneko masa landareztatu ekin lotzeko sare bat finkatuz, korridore ekologikoen bitartez.

5.1.3. Erabileren dinamizazioa Artxandako erlaitzean

Artxandako erlaitza aisialdirako eta atsedenerako aire libreko gune gisa sustatu nahi da.

Proposamen-eremuak Artxanda-Enekuri errepidearen (hegoaldean), udalerriaren iparraldeko eta mendebaldeko mugen, San Roke izeneko bidearen eta ekialdeko ondoko lursailen artean dauden lursailak hartzen ditu barne. Haren barnean sartzen dira Bilboko begira tokia, udal futbol-zelaiak eta kiroldegia, jarraitutasunik gabeko berdeguneak eta erabiltzen ez diren ekipamenduak. Lursail horien zati bat Sondikari dagokio.

Aukera-eremu bat da, batetik, 1995eko HAPOren berrikuspenak oraindik garatu gabe daudelako, eta bestetik, hiritartuta dagoen lurzoru a izan arren, paisaiaren eta hiri- eta ingurumen-kalitatearen ikuspegitik nabarmen hobetu daitekeen lekua delako.

Page 107: BILBOKO HIRI ANTOLAKETAKO PLAN OROKORRAREN …HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDUKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 4 0.2. BILBOREN HIRI ERALDAKETA

HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA ///

PROPOSAMEN MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDUKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 109

Honako irizpide hauek izango dituen Plan Berezi bat idaztea proposatzen da:

Mugikortasun atseginagoa lortzea, BI-3752 errepidearen erdialdeko eremua baketuz.

Erdialdeko aparkalekuak muturretara lekualdatzea, ibilgailuen etengabeko trafikoa saihesteko.

Kalitate oneko berdegune jarraituak garatzea, Eraztun Berdeko parke naturaletara sartzeko ate gisa jardun dezaten.

Aisialdi-jarduera sustatzea.

Lehendik dauden eraikinak berrerabiltzea, Intermutuala eta San Rokeko eraikinak, adibidez.

Proposamen horrek 5. Artxandako Eremu Zentrala izeneko fitxa espezifiko bat du; hura Proposamen Memoria honetako PROPOSAMEN BERRIAK DITUZTEN EREMUEN II. Liburukian gaineratzen da, proposamena bertan garatzen baita.

Page 108: BILBOKO HIRI ANTOLAKETAKO PLAN OROKORRAREN …HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDUKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 4 0.2. BILBOREN HIRI ERALDAKETA

HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA ///

PROPOSAMEN MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDUKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 110

5.2. HIRIKO GUNE LIBREAK ETA BERDEGUNEAK AREAGOTZEA Hirian atsedenerako eremuen sistema orekatu bat izateak nabarmen laguntzen du hiritar guztien ongizatea hobetzen, eta gainera , herritarren jolaserako eta harremanetarako funtsezko premiak estaltzen ditu (txikienen eta zaharrenen artean batez ere), kutsadura murriz teaz eta hiriko mikroklima hobetzeaz gain.

Gune libreen sistema herritarrentzako atseden-eremu guztiak barne hartzen dituen hura da. Hau da, berdeguneak (parkeak) eta oinezkoentzako guneak (plazak, oinezkoentzako kaleak eta ohiko espaloiak) hartzen ditu barne.

Bilboko esparru publikoaren azterketak eskaini dituen emaitzen arabera, Bilbok nahiko ehun pilatuak dituela esan genezake, et a eraikigarritasun-presioa altua da atseden-guneekin alderatuta; gainera, trafiko motorizatuari bideratutako bideak nagusitzen dira, oinezkoei xedaturiko eremuekin alderatuta.

Hiri-guneko atseden-eremu osoaren zuzkidura 7,3 m²koa da biztanle bakoitzeko, «Bilboko eta haren auzoetako hiri-iraunkortasunaren neurriari» dagokion dokumentuko «Hiri-iraunkortasunaren adierazleetan» jasotako biztanle bakoitzeko 10 m²ko gutxienekotik gertu. Izapidetzen edo gauzatzen ari diren eremuetan proiektatutako guneak kontuan hartuz gero (Zorrotzaurre, Bolueta, Zorrotzako Punta...), ratio hori 8,2 m²ra igotzen da biztanle bakoitzeko.

Atseden-gune guztien barnean, berdeguneek garrantzi berezia bereganatzen dute (parke eta lorategi publikoek), horiek onura ugari eska intzen baitituzte pertsonen ongizate fisikoan eta emozionalean, eta funtsezko eginkizuna betetzen baitute hiriaren biodibertsitatean eta in gurumenean.

Udalerriko berdeguneen zuzkidura 28 m²koa da biztanle bakoitzeko, eraztun berdea osatzen duten hiri inguruko parkeak direla-eta batez ere. Ratio hori «Hiri-iraunkortasunaren adierazleetan» adierazitako erreferentziazko gutxieneko zuzkiduraren (10 m² biztanle bakoitzeko) oso gainet ik dago.

Hirigunean, ordea, ratio hori 4,1 m²koa da biztanle bakoitzeko, eta «Hiri-iraunkortasunaren adierazleetan» zehazten den gutxienekoa 5 m²koa da biztanle bakoitzeko. Izapidetzen edo gauzatzen ari diren eremuetan proiektatutako guneak (Zorrotzaurre, Bolueta, Zorrotzako Punta...) kontuan hartuz gero, ratio hori 5,3 m²koa izango litzateke biztanle bakoitzeko, lortu beharreko gutxienekoa baino handiagoa, alegia.

Bestalde, hiriko berdeguneen zuzkidura hori oso bestelakoa da auzoen arabera. Hurrengo irudian, auzo bakoitzeko berdeguneen z uzkidura jasotzen da biztanle bakoitzeko:

Hiriguneko berdeguneen zuzkidura hobetzeko, gabezia gehien dituzten eremuetan berdegune berriak eskuratzea proposatzen da. Eremu horiek hauteman edo horiei lehentasuna emateko, herritarrek berdeguneekiko duten gertutasunean oinarritutako estaldura -irizpidea erabili da; «Bilboko eta haren auzoetako hiri-iraunkortasunaren neurria» dokumentuan ere jasotzen da irizpide hori.

«Berdeguneekiko aldibereko gertutasunaren» adierazleak biztanleek beren etxeetatik duten berdeguneekiko irisgarritasuna neurt zen du, tamaina eta funtzio desberdinetako 3 berdegune mota hauek finkatuz:

Berdegunea > 10 Ha (distantzia <4 km) Berdegunea > 3,5 Ha (distantzia <=750 m) Berdegunea >1.000 m² (distantzia <=300 m) (lurzoruaren % 50 gutxienez iragazkorra da)

Garraio publikoa edo bizikleta 12 min oinez 5 min oinez

Gainera, herritar guztien % 75ek horiek erabili ahal izateko aldibereko sarbidea izateko gutxieneko helburua zehazten du.

Bilbora aplikatutako adierazle horren emaitzek adierazten duten moduan, herritar guztiek 10 Ha baino gehiago dituzten hiri in guruko parkeetara sarbidea dute beren etxeetatik 4 kilometrotara baino gutxiagora, eta garraio publikoaren bitartez edo bizikletaz irits daitezke horiet ara.

Gainera, hiriak hiri-parke handien sistema egokia du (Etxebarria, Doña Casilda, Txurdinaga eta abar) 750 m baino gutxiagoko d istantzia batera, eta horiek hiri-eremuen zati handi bat estaltzen dute.

Bilbo oso hiri trinkoa eta konpaktua da, eta datu horiek horri dagozkio.

Bestalde, Bilbok tamaina txikiagoko berdeguneen gabezia nabarmena du (1.000 m2 300 metro baino gutxiagora) eg uneroko gertuko aisialdi-premiei estaldura emateko.

Hori guztia kontuan hartuta, honako hauek dira Aurrerapen honetan egiten diren gune libreen sistemei dagozkien proposamenak:

5.2.1. Hiri-parke handiak sendotzea

5.2.2. Gertuko parkeak sendotzea

5.2.3. Oinezkoentzako guneak areagotzea: plazak, kaleak eta espaloiak

Berdeguneak (m²) biztanle bakoitzeko (HAPOren bulegoak egindako azterketa, Bilboko PISUren datuak oinarritzat hartuta)

Page 109: BILBOKO HIRI ANTOLAKETAKO PLAN OROKORRAREN …HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDUKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 4 0.2. BILBOREN HIRI ERALDAKETA

HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA ///

PROPOSAMEN MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDUKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 111

Herritarrek duten parke ertainen estaldura Bilboko HAPOren bulegoa

5.2.1. Hiri-parke handiak sendotzea

Herritar gehienek hiri-parke handi batera irisgarritasuna izan dezatela lortzea da helburua (Azalera >3,5 Ha etxetik 750 metrora baino gutxiagora (12-15 minutu oinez). Parke horiek hiritarren atsedenerako aukera anitzak estaltzen dituzte (egonaldiak, jolasak, kirola...).

Eskuineko irudian, lehendik dauden eta planifikatuta dauden hiri -funtzionaltasuneko berdeguneak identifikatu dira.

Tarteko tamaina duten parkeei 750 metrotako eragin-eremua marraztu zaie (12 minutu inguru oinez), eta horrela erraz ikus daitezke gabezia gehien dituzten eremuetan kokatuta dauden bizitegi-eraikinak (beltzez marraztuta).

Honako hauek hartu dira erdi-mailako parke gisa:

Sarriko

Arangoiti (planifikatuta)

Zorrotzaurre (planifikatuta)

Abandoibarra

Casilda Iturrizar

Etxebarria

Europa

Larreagaburu (planifikatuta)

Abusu

Miribilla

Irala Eskurtze

Ametzola

Errekalde

Kobeta

Zorrotzako Punta (planifikatuta)

Irudian, hiriak dituen mota horretako parkeen estaldura egokia ikus daiteke. Dena den, badira hobetu beharreko puntuak, San Inazion, Basurtun, Abando-Albian eta Zorrotzaren goialdean batez ere.

horren garrantzitsutzat jotzen, gunearen beraren eraikuntza-tipologiagatik hain zuzen ere, horiek berdegune pribatuak eta lurzoruaren iragazkortasun handia baitute.

HONAKO HAUEK DIRA AURRERAPENEAN JASOTZEN DIREN ERREFORTZU-PROPOSAMENAK:

- Parke berri bat San Inazion

- Parke berri bat Abandon

- Korridore berde bat A8 autopistaren aztarnan, Errekalde-Basurtun

- Kobetamendiko parkea handitzea eta haren irisgarritasuna hobetzea

- Eraztun berdea Zorrotza-Zazpilandara gerturatzea

2

1

3

4

5

1

1

2

3

4

5

Page 110: BILBOKO HIRI ANTOLAKETAKO PLAN OROKORRAREN …HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDUKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 4 0.2. BILBOREN HIRI ERALDAKETA

HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA ///

PROPOSAMEN MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDUKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 112

PARKE BERRI BAT SAN IGNAZION

Udalerriaren hiri-lurzoru kontsolidatuaren ipar-ekialdeko muturrean modu estrategikoan kokatuta dagoen lurzorua da. Partzialki hiritartuta egon arren, eta indarrean den HAPOn aurreikusten den moduan, auzoko erremate -elementu gisa jarduteko potentzial handia du eta horrek auzoko ekipamendua hobetzea ahalbidetzen du.

Esparru horretan, Aurrerapenak «hiri-parke handiko» kategoria izango duen (>3,5Ha) hiri -parke berri bat proposatzen du . Hark atseden-eremu gisa jardungo luke eta aire libreko ekipamenduen eta gune publikoen garapena ahalbidetuko luke, betiere auzoan dagoen zuzkidura hobetzeko eta San Ignazio auzoari nahiz Elorrietan proposatutako garapen berriari zerbitzua eskaintzeko helburuarek in.

Horrela, kota altuko ibilaldi lineal bat garatzea proposatzen da (gaur egun dagoen bidean oinarrituta, trenbide zaharrari jarraiki); hark erremate gisa jardungo luke parke linealaren auzora aldera, kota baxutik irisgarritasuna erraztuz.

Ibilaldi hori osatzeko, gune hiritartuekin eta aisialdirako eremuekin osatutako programa bat garatuko da jende gehien ibiltzen den lekuetan; era berean, aire libreko ekipamendu-eremuak garatuko dira erdigunean, eta gune libreak eta berdeguneak eta zuhaitz -guneak erremate gisa, iparraldeko eremuan.

Proposamen horrek 9. San Inazioko Parkea izeneko fitxa espezifiko bat du; hura Proposamen Memoria honetako PROPOSAMEN BERRIAK DITUZTEN EREMUEN II. Liburukian gaineratzen da, proposamena bertan garatzen baita.

PARKE BERRI BAT ABANDON

Abandoko Geltokiari dagokion etorkizuneko Antolamendu Plan Bereziak eremu horretan parke zentral bat ezartzearen helburua aztertuko du, Abandoko, San Frantziskoko eta Zabalako auzoei estaldura emateko.

KORRIDORE BERDEA A8 AUTOPISTAREN ARRASTOAN, ERREKALDE-BASURTUN

A8 errepideak liberatutako guneak berreskuratu izanak egoera naturala berreskuratzeko aukera paregabea eskaintzen digu, bertan korridore berde bat sortuz.

1

2

3

Page 111: BILBOKO HIRI ANTOLAKETAKO PLAN OROKORRAREN …HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDUKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 4 0.2. BILBOREN HIRI ERALDAKETA

HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA ///

PROPOSAMEN MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDUKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 113

Horretarako, proposamenak honako jarduketa hauek zehazten ditu:

Lubakiaren eremuari balioa ematea:

Kirol-pista ireki, eskalada-murru, skatepark eta abar gisa erabiltzea proposatzen da. Era berean, ibilbide berde bat proposatzen da Errekaldeko plazaren eta Eskurtze parkearen artean.

Errekaldeko plaza suspertzea.

o Irudia hobetzea.

o Erabilerak berrantolatzea, haurrentzako jolas-guneak, berdeguneak, gune gogorrak eta abar behar bezala bereiziz.

o Ekipamendu- eta bizitegi-eraikin berriak, lehendik dauden mehelinak osatzeko.

o Bertakoentzako aparkaleku berriak.

Caramelo Mendiaren urbanizazioa, hirira begirako begiralekuak izango dituen eta proposatutako korridore berdea itsasadarrarekin lotuko duen hiri-parke handi eta terrazadun bat lortzeko helburuarekin, betiere Sabino Arana igaroko duen hiri -bide baten bitartez.

KOBETAMENDIKO PARKEA HANDITZEA ETA HAREN IRISGARRITASUNA HOBETZEA

Kobetamendiko parkea hirira aldera handitzeko aukera baloratuko da, hala, gaur egun dagoen parkearen Masustegi eta Basurtu auzoekiko gertutasuna eta irisgarritasuna hobetzeko helburuarekin.

ERAZTUN BERDEA ZORROTZA-ZAZPILANDARA GERTURATZEA

Kobetamendiko erlaitzean Eraztun Berdeari dagozkion lursailak areagotuz, Zorrotza Zazpilandako etxebizitzei irisgarritasun ha ndiagoa eskaintzeko.

4

5

Page 112: BILBOKO HIRI ANTOLAKETAKO PLAN OROKORRAREN …HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDUKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 4 0.2. BILBOREN HIRI ERALDAKETA

HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA ///

PROPOSAMEN MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDUKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 114

Herritarrek gertuko parkeekiko estaldura izatea. B i l b o k o H A P O re n b u l e g o a

5.2.2. Gertuko parkeak sendotzea

Biztanle gehienek beren etxeetatik gertu parke bat izan dezatela lortzea da helburua:

Azalera >1.000 m²

Gutxienez % 50eko berdeguneak dituzten lorategi-eremuak

Etxetik duten distantzia <300 m (5-7 minutu oinez)

Ezkerreko irudian, gaur egun dauden eta planifikatuta dauden hiri -funtzionaltasuneko berdeguneak identifikatzen dira.

Hiri-parke handien sistematika berean oinarrituz, gertuko parkeei 300 metroko eragin-eremua marraztu zaie (5 minutu inguru oinez), eta hala erraz ikus ditzakegu gabezia-eremuetan dauden bizitegi-eraikinak (beltzez marraztuta).

Gertuko parke gisa hartu dira 1.000 m2ko edo hortik gorako gainazala duten eta lurzoru osoaren % 50, gutxienez, parke gisa hiritartuta dauden atseden-gune libre guztiak.

Irudian ikusten den moduan, Bilbok mota horretako guneen zenbait gabezia -eremu ditu.

Hiri-parke handiak sendotzeko proposamenek nabarmen lagunduko dute gertuko parkeen gabezia hori hobetzen, San Ignazio, Abando, San Frantzisko, Irala, Zabala eta Errekaldeko auzoetan esaterako.

Estaldurarik gabeko gainerako guneetarako, "Berdegune berriak lortzeko lehentasunezko jarduketa-eremuak" finkatuko dira. Horietan, lehentasunezko jarduketa-eremuetan garatuko diren eta lehendik dauden eremuen berrrurbanizazio nahiz hirigintza arloko jarduketek gertutasuneko parkeen lorpena baloratu beharko dute, eta hori ezinezkoa izanez gero, hartutako neurriak arrazoitu beharko dira.

Aplikazioaren adibide gisa, jarraian Uribarriko UE-218.01 Parke Berriaren proposamena jasotzen da.

Page 113: BILBOKO HIRI ANTOLAKETAKO PLAN OROKORRAREN …HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDUKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 4 0.2. BILBOREN HIRI ERALDAKETA

HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA ///

PROPOSAMEN MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDUKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 115

GERTUKO BESTE PARKE BERRI BAT URIBARRIKO 218-01 EXEKUZIO UNITATEAN

Indarrean den Plan Orokorrak elkarri atxikitako etxebizitzen garapena aurreikusten du, mendi -hegalaren zati handi bat hartuz. Gune hori "Berdegune berriak lortzeko lehentasunezko jarduketa-eremu" gisa identifikatuko litzateke, eta beraz, proposamena honako hauetan oinarrituz antolatuko litzateke:

Eraikinak Lezamako Trenbide Zaharraren inguruan elkartzea

Parke bat Tutulu kalean babestutako eremuaren behealdean

Igogailu berri bat eraikitzea, Lezamako Trenbide Zaharrera arte iritsiko den ibilbide bat osatuz

I G O G A I L U B E R R I A

L E H E N D I K D A G O E N I G O G A I L U A

Page 114: BILBOKO HIRI ANTOLAKETAKO PLAN OROKORRAREN …HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDUKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 4 0.2. BILBOREN HIRI ERALDAKETA

HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA ///

PROPOSAMEN MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDUKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 116

5.2.3. Oinezkoentzako guneak areagotzea: plazak, kaleak eta espaloiak

Aurrerapeneko esku hartzeko eremuak eta erabateko atseden-guneak Bilboko HAPOren bulegoa

o Atseden-gune berriak lortzea.

Hiriaren historia eta morfologia direla-eta, hiriaren barnean hutsik dauden lur-eremu asko ez izan arren, hirigunean atseden-eremuak areagotzeko erreminta bat horien artean lehentasunak planteatzea izango da, betiere HAPO berriak esku hartzea aurreikusten duen eremuetan eta gabezia gehien dituzten guneak aintzat hartuta.

Eremu horiei aukera-eremuak eta hiriko berroneratze- eta berrikuntza-eremuak deitzen zaie.

Eskuineko irudian, etorkizunean esku hartzea aurreikusten den eremu horiek agertzen dira, gune libreen gaur egungo eta planifikatutako sisteman.

o Hiri-bideetan oinezkoentzako gune gehiago eskaintzea.

Gune publikoen bizikidetza berreskuratzea, kotxearen zerbitzura dagoen funtzioaz askatu eta horiek bizikidetzarako, aisialdirako, ariketarako eta abarret arako gune bihurtuz.

Horretarako, honako hau proposatzen da:

Eremu publikoko mugikortasuna eta kotxeak berrantolatzea.

Hiri-bideak sortzea: oinezkoentzako eta txirrindularientzako paseorako ibilbide atseginak.

Page 115: BILBOKO HIRI ANTOLAKETAKO PLAN OROKORRAREN …HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDUKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 4 0.2. BILBOREN HIRI ERALDAKETA

HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA ///

PROPOSAMEN MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDUKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 117

5.3. ITSASADARRA ATSEDENERAKO ETA AISIALDIRAKO GUNEEN ARDATZ EGITURATZAILE GISA

(irudi hau ezabatu??)

o

Itsasadarreko oinezkoentzako ibilbidea hiri-bilbe osora hedatzea da helburua, herritar guztiek gozatu ahal izan dezaten.

erriberak hirugarren sektoreko eta bizitegiko jarduerak nahiz ekipamendu-eremuak oinarritzeko berdeguneen etengabeko ardatz egituratzaile gisazken urteetan gune garrantzitsuak gaitu ahal izan dira, herritarren aisialdirako eta atsedenerako duten funtzioa berreskuratuz.

HAPO berriak ildo horretan lan egiten jarraitu nahi du, pixkanaka, itsasertzean dauden etendurak ezabatuz eta itsasertzaren izaera integratzailea sendotuz.

Ezkerreko irudian, itsasadarreko eta Kadagua ibaiaren amaierako zatiko itsasertzean integrazio-egoeraren diagnosia jasotzen da.

Berdez, gaur egun ibilbide edo aisialdirako gune gisa gaituta dauden zatiak identifikatzen dira. Tarte berri batzuek funtzio hori osatuko dute dagoeneko aurreikusita edo izapidetze-prozesuan dauden etorkizuneko hiri-eragiketen emaitza gisa (Zorrotzaurre, Zorrotzako Punta eta Bolueta).

Horiz, beren tratamendu urbanizatzailean sustapen garbia behar duten tarteak identifikatu dira, ibilbide horiek herritarrentzat atseginagoak eginez. Horren adibide dira:

Alde Zaharretik San Frantzisko aldera doan erribera

Olabeagako erribera

Urazurrutia kaiari dagokion gunea

Azkenik, hirigintza arloan esku hartzeko premia duten tarteak gorriz identifikatu dira:

Elorrietako erribera

La Naja geltokiari dagokion eremua

Atxuriko erribera

Azken horien kasuan, eta ahal den heinean, planak horiek esku hartzeko eremu berrietan barne hartzea aurreikusten du; horien garapenek eremu horiek herritarren aisialdirako eta atsedenerako gune bihurtzea izango dute helburu.

Itsasadarrean zehar gune libreei jarraitutasuna emateko proposamena Bilboko HAPOren bulegoa

Page 116: BILBOKO HIRI ANTOLAKETAKO PLAN OROKORRAREN …HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDUKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 4 0.2. BILBOREN HIRI ERALDAKETA

HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA ///

PROPOSAMEN MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDUKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 118

o ERRIBERA ELORRIETAN

Egoitza-eremua izeneko 4. Kapituluan adierazi den moduan, proposatutako bizitegi -garapen berriaren helburu nagusietako bat itsasadarra berreskuratzea eta egokitzea izango da, bertan oinezkoentzako ibilbide bat eraikiz.

o ERRIBERA ATXURIN

Gaur egun, Euskotrenen Bilbo-Donostia lineako trenbideek eta tranbiaren garajeek okupatzen dute gune hori. Itsasadarraren bi bazterrak iako kaia dagoen

Eremu horretan trenbide-instalazioak kendu ahal izango lirateke gaur egun dagoen Bilbo-Donostia linea kendu ostean, eta beraz, erribera herritarrentzat berreskuratzea proposatzen da.

Proposamena honako puntu hauetan laburbilduko litzateke:

Oinezkoentzako batasuna San Anton auzotik Los Caños pasealekura.

Tranbiaren ustezko jarraitutasuna Etxebarri aldera.

Atxuri auzoaren irekiera itsasadarrera aldera eta plaza berri baten sorrera.

Oinezkoentzako zubi berri bat Urazurrutia aldera.

Gaur egungo geltokia itsasadarraren ekipamendu traktore gisa berrerabiltzea.

Modu horretara, gaur egun oinezkoentzat irisgarria ez den eta puntu horretan amaitzen den trenbide -zerbitzuak okupatutako erriberako gune bat hiriarentzat berreskuratzea lortuko litzateke; era berean, geltoki zaharra aisialdirako eta kulturarako ekipamendu publiko gisa birgaitu ahal izango litzateke, hark 3.000 m² inguruko lurzorua baitu.

Proposamen horrek 7. Atxuriko Erribera izeneko fitxa espezifiko bat du; hura Proposamen Memoria honetako PROPOSAMEN BERRIAK DITUZTEN EREMUEN II. Liburukian gaineratzen da.

Page 117: BILBOKO HIRI ANTOLAKETAKO PLAN OROKORRAREN …HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDUKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 4 0.2. BILBOREN HIRI ERALDAKETA

HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA ///

PROPOSAMEN MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDUKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 119

5.4. BESTE PROPOSAMEN BATZUK

o URBANIZAZIOEN ERREGULAZIOAN JASANGARRITASUN ETA BIZIGARRITASUN IRIZPIDEAK TXERTATZEA

Lurzoruaren iragazkortasun handiagoa

Bilbo mendi-hegaletan hiri inguruko landaredia handia duen hiria izateagatik bereizten da, eta hori hiriaren ia puntu guztietatik ikus daiteke. Horrek kanpoko ehunetako lurzoruaren iragazkortasun egokian laguntzen du (Uretamendi, Peñaskal, Larraskitu eta La Peña auzoetan, esaterako). Bestalde, zabalguneko tarteko eta, batez ere, erdialdeko ehunek oso iragazkortasun-maila baxuak dituzte, eta lurzoruaren artifizialtasuna neurriz gainekoa da.

Hiri-lurren iragazkortasun nahikoa bermatu, eta mikroklima, balantze hidrikoa (drainatzea) eta landare eta animalien habitata babestu eta hobetzeko, honako hau planteatzen da:

o Ehun iragazkorrenak gune funtzionalki iragazkorrekin sendotzea, eremu publikoaren esku -hartze edo aldaketa berrietan iragazkortasun-irizpideak hartuz.

o Landare-estalkiak sustatzea.

Bideetan zuhaitz gehiago ezartzea.

Bideetako zuhaitzen dentsitatea nahiko baxua da Bilbon.

Ratio hori hobetu eta gutxieneko helburuak lortzeko, zenbait irizpide har litezke bide -eremuetako esku-hartze edo aldaketa berrietan, betiere zuhaizti handiak har ditzaketen hiriko eremuak sustatuz.

Atseden-guneen baldintza akustikoak, termikoak, bisualak eta abar hobetzea.

Eremu publikoa (kaleak, plazak, parkeak eta azpiegitura publikoa, oro har) diseinatzea eta kudeatzea da helburu nagusia, guneen konfort akustikoaren eta termikoaren alda

o EREMU PUBLIKOAN PAISAIAREN OSAGAIA ETA DISEINUA TXERTATZEA

Paisaiaren osagai estetikoa oso erreminta baliagarria da eremu publikoetan konforta sortzeko. Giro erosoa sortzea da hel burua, monotonia apurtuz eta interesa sortuz. Hori erakarpen-fokuak eta mugarriak ezarriz lor daiteke (zuzkidura-eraikinak, saltokiak, elementu kulturalak, hiri-altzariak, iturriak, eskulturak...).

o HIRI BARATZEAK SUSTATZEA

Gune desberdinetan horiek mantentzen laguntzeko bateragarriak izango diren jarduera jasangarriak bilatzeko helburuaren barnean, hiri -baratzeak planteatzen dira.

Errekalden bizitutako ekimenarekin jarraituz, hiri -baratzeek herritarren bizi-kalitatea hobetuko dute eta aisialdi-eremu berri bat sortuko dute auzoetan, gizarte-bizitza dinamizatuz eta topagune berriak sortuz. Gainera, hiri -baratze batzuek Eraztun Berdera gerturatuko dituzte herritarrak.

o EREMU LIBREEN ETA BERDEGUNEEN SISTEMA OROKORREI ESKATZEN ZAIZKIEN GUTXIENEKO ESTANDAR LEGALAK

BETETZEA

Lurzoruari eta hirigintzari buruzko 2/2006 Legeak, 78. artikuluan, Espazio Libreen eta Berdeguneen Sistema Orokorreko 5 m²ko gutxieneko ratioa finkatzen du biztanleko, eta Hiri Antolamendurako Plan Orokorrak behar bezala aurreikusi behar du hura. Aurreikusitako etorkizuneko etxebizitzetako biztanleak kalkulatzeko, biztanle bat hartuko da bizitegi -erabilerara xedaturiko eraikitako 25 m2 bakoitzeko.

Eremu Libre eta Berdeguneen Sistema Orokorrak ez dituzte udalerriko atseden-gune guztiek osatzen, egiturazko izaera dutenek baizik. Berdeguneak nahiz oinezkoentzako guneak izan daitezke.

Eremu Libreen eta Berdeguneen Sistema Orokorrak Eremu Libreen eta Berdeguneen Tokiko Sistemekin osatzen dira, hau da, tokiko izaera dutenekin.

Bilbok gaur egun dituen 346.278 biztanleak (Iturria: Bilboko 2015eko Errolda), Aurrerapen honetan aurreikusten diren 13.600 etxebizitzak eta etxebizitza bakoitzeko eraikitako 100 m²ko batez bestekoa aintzat hartuta, Eremu Libreen eta Berdeguneen Sistema Orokorren 200 Ha inguru beharko genituzke estandar legala betetzeko, lehendik dauden guneak barne.

Aurrerapen honetako proposamenen arabera, hiriko eragin-eremuan bakarrik Eremu Libreen eta Berdeguneen Sistema Orokorren 204,4 Ha proposatzen dira gutxi gorabehera, betiere Eremu Libreen eta Berdeguneen Sistema Orokor gisa kalifikatu daitezkeen baso -parkeen beste 750 Ha kontuan hartu gabe; horrenbestez, lege estandarra sobera betetzen dela esan g enezake.

Page 118: BILBOKO HIRI ANTOLAKETAKO PLAN OROKORRAREN …HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDUKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 4 0.2. BILBOREN HIRI ERALDAKETA

HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA ///

PROPOSAMEN MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDURAKO PLAN OROKORRAREN AURRERAKINA 120

EKIPAMENDUAK

Page 119: BILBOKO HIRI ANTOLAKETAKO PLAN OROKORRAREN …HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDUKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 4 0.2. BILBOREN HIRI ERALDAKETA

HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA ///

PROPOSAMEN MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDURAKO PLAN OROKORRAREN AURRERAKINA 121

PROPOSAMENAK:

6.1. EKIPAMENDU ZUZKIDURA MANTENTZEA

6.2. HIRI EKIPAMENDU HANDIAK SUSTATZEA

6.2.1. Unibertsitate-esparrua indartzea

6.2.2. Ekipamendu handietarako aukerak

6.2.3. Udal-instalazioetarako lurzoru berriak

6.3. OINARRIZKO EKIPAMENDUAK INDARTZEA

6.3.1. Hezkuntza-ekipamenduei buruzko proposamenak

6.3.2. Hezkuntza- eta haurreskola-ekipamenduei buruzko proposamenak

6.3.3. Osasun-ekipamenduei buruzko proposamenak

6.3.4. Laguntza-ekipamenduei buruzko proposamenak

6.3.5. Kirol-ekipamenduei buruzko proposamenak

6.3.6. Ekipamendu soziokulturalei buruzko proposamenak

6.4. BESTE PROPOSAMENAK

Page 120: BILBOKO HIRI ANTOLAKETAKO PLAN OROKORRAREN …HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDUKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 4 0.2. BILBOREN HIRI ERALDAKETA

HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA ///

PROPOSAMEN MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDURAKO PLAN OROKORRAREN AURRERAKINA 122

6.1. EKIPAMENDU ZUZKIDURA MANTENTZEA

1995eko Plan Orokorrean partzela ugari sailkatu ziren ekipamendu-erabilerarako. Haietako asko gauzatu badira ere, aurreikuspenak gauzatzeke dituzten orubeak geratzen dira.

Bestalde, beste garai batzuetan garatu ziren ekipamenduak ez dira gehiago erabiltzen. Horren adibide dira, esate baterako, ikastetxe batzuk eskari falta dela -eta.

HAPOaren berrikuspen-proposamenean, irizpide orokor gisa, lurzoru horien (gauzatu gabeak eta nahiz eta gauzatuta, gehiago erabiltzen ez direnak) ekipamenduak eta zerbitzuak auzo edo barruti bakoitzaren beharretara egokituz mantentzea proposatzen da.

Gabezia handiak egonez gero, lurzoru horiek auzoetan antzemandako espazio libreen beste zuzkiduretarako erabil daitezke.

.

95eko HAPOak kalifikaturiko ekipamenduen gauzatze maila

ERABILTZEN DIREN EKIPAMENDUAK

EKIPAMENDU ZAHARKITUAK

GAUZATU GABEKO EKIPAMENDUAK

GARAPEN PROZESUAN DAUDEN ANTOLAKETA

EREMUETAKO EKIPAMENDUAK

Page 121: BILBOKO HIRI ANTOLAKETAKO PLAN OROKORRAREN …HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDUKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 4 0.2. BILBOREN HIRI ERALDAKETA

HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA ///

PROPOSAMEN MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDURAKO PLAN OROKORRAREN AURRERAKINA 123

Gauzatu gabeko edo zaharkitutako ekipamendu-lurzoru hauekin batera, hutsik dauden espazioak eta garapenerako aurreikusitako eremuak dira hiriak ekipamenduei dagokienez dituen premiei erantzuteko aukera ematen duten espazioak.

Hurrengo irudian egungo ekipamendu-lurzoruak jasotzen dira egoeraren arabera. Era berean, planaren garapenerako etorkizuneko eremuak jasotzen dira. Hutsik dauden eraikin eta orubeak hautemateko ezinbestekoa da udal jabetzakoak edo beste administrazio batzuen jabetzakoak diren eta erabilerarik gabe edo gutxi erabiltzen diren (eta aukerako espazio izan daitezkeen) higiezin edo orube guztiak erkatzeko lanketa zorrotza egitea.

.

Ekipamendu berrietarako balizko aukerako lurzoruak.

Page 122: BILBOKO HIRI ANTOLAKETAKO PLAN OROKORRAREN …HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDUKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 4 0.2. BILBOREN HIRI ERALDAKETA

HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA ///

PROPOSAMEN MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDURAKO PLAN OROKORRAREN AURRERAKINA 124

6.2. HIRI EKIPAMENDU HANDIAK SUSTATZEA Hiri-ekipamendu handiak dira udal eremuan edo udalaz gaindiko eremuan zerbitzua ematen dutenak. Haiek bultzatzea lagungarri da herritarren bizi-kalitatea areagotzeko ez ezik, hiria nazioartean proiektatzeko.

Esparru horretan, Bilboren kasuan, helburua herritarren bizimodua hobetu eta hiria nazioartean proiek tatzeko estrategia eraberritzea da.

Hauek dira ekipamendu mota hauetan proposamen nagusiak:

6.2.1. Unibertsitate eremua indartzea

Unibertsitate arloan aurreikusitako eta proposatutako handitzeak. Iturria: Bilboko HAPO bulegoa

Jarraian hurrengo proposamenak garatzen dira:

o DEUSTUKO CAMPUSA HANDITZEA

Deustuko Unibertsitatea handitzea 1995eko HAPO planean barneratutako aurreikuspen bat da, inoiz garatu ez dena.

Unibertsitateak berak hedatzeko bere aurreikuspenak dituenez eta Bilbon enpresen, unibertsitateen eta ikerkuntza -zentroen arteko sinergien aprobetxamendua bultzatzea aurreikusten denez, Aurrerapen honetan eremu hau Aukerako Espaziotzat jotzen da, izan ere, Deustuko Unibertsitateko premiei eta aurreikuspenei erantzuteko ahalmen nabaria duen lurzoru batez ari gara.

Eremua Deustuko egungo Unibertsitatearen alboko zonalde batean dago, Euskotreneko trenbidearen beste aldean dagoen mendi-hegalean.

Horri dagokionez, hau izango litzateke Aurrerapenaren proposamena:

Campusa handitzeko egungo lurzoru-erreserba murriztea, hiri iraunkor baten esparruan ahalik eta lurzoru natural gutxiena okupatzeko xedez.

L U R Z O R U - E R R E S E R B A B E R R I A R E N

P R O P O S A M E N A

C A M P U S A H A N D I T Z E K O E G U N G O E R R E S E R B A

Page 123: BILBOKO HIRI ANTOLAKETAKO PLAN OROKORRAREN …HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDUKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 4 0.2. BILBOREN HIRI ERALDAKETA

HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA ///

PROPOSAMEN MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDURAKO PLAN OROKORRAREN AURRERAKINA 125

Antolamendua Plan Partzial batera eramatea esku-hartzeko irizpide hauekin:

o eraikigarritasuneko 42.000m² berrikuntzarekin lotutako irakaskuntzako eraikinak, kirol zonaldea eta Ikastetxe Nagusi bat hartzeko.

o Lehengo trenbidearen ibilbideak sorrarazten zuen hesia kentzea aurretiaz dagoena eta jartzen den berria hobeto uztartze aldera.

o Paisaiaren integrazioarekin lotutako irizpideak hartzea eraikin berrien antol amenduan.

Proposamen honek badu bere fitxa espezifikoa, 8. Deustuko Campusa handitzea izenekoa, Proposamen Memoria honetako PROPOSAMEN BERRIDUN EREMUAK izeneko II. Liburukian barneratua.

o EHUko CAMPUS TEKNOLOGIKO, BIOSANITARIO ETA JURIDIKOETAN AURREIKUSITAKO HANDITZEAK.

95eko Plan Orokorrean planifikatu ez zen proposamen bat da, abian dagoena. Azken urteotan ari da garatzen, Euskal Herriko Unibertsitatea Bilboko udalerrian ezarri ahal izateko beharrezkoak diren berkalifikazioak ahalbidetuz. Modu horretan, campus teknologiko (San Mames), medikuntza eta osasun arloko (Basurto) eta juridiko eta ekonomiko bat (Sarriko) sortu da. Campus horretan uniber tsitatearen eta hiri-ingurune horietan dauden jarduera publiko nahiz pribatuen arteko harremanak sustatu ahal izango dira. Esku -hartze horiekin San Mamesen nahiz Basurtoko Ospitalearen inguruan eta Sarrikoko Campusean abian diren egoitzak indartuko dira.

o MONDRAGON UNIBERTSITATEA

Azken urteotan Mondragon Unibertsitatea Uribitarte pasealekuan txertatu ahal izan da, Bilbao Berrikuntza Faktoria izeneko irakaskuntza tipologia batekin. Tipologia horrek hiru esparru bereizi hartzen ditu espazio berean: berrikuntza eta ekintzailetzarako zentr o bat (CIE); unibertsitate jarduna, eta enpresa berritzaileen egoitza. Hori guztiori ikuspegi estrategiko integral batek baitaratua, zentroa nazioarte mailako berrikuntza eta ekintzailetzaren ekosistema bilaka dadin.

6.2.2. Ekipamendu handietarako aukerak

Itsasadarra Bilbo Hiriaren lurraldea egituratzeko elementu garrantzitsua izan da. Espazio hori esku hartzeko eremu estrategikoa da, izan ere, itsasadarraren inguruko erabileren garapena eta itsasadarra ibaiaren komunikaziorako bide gisa erabiltzeko modua Bilbok histo rian zehar hiri modura garatu duen ereduarekin daude estu lotuta. Horrenbestez, logikoa dirudi Plan Orokorraren Aurrerapenean horri dagokion esku-hartze ildo bat aurreikustea.

Zorrotzako Lantegiak

Euskal Errota Handiak

Zorrotzaurreko Muturra

Igerilekua Itsasadarrean (San Ignacio)

Atxuriko Geltokia

Miraflores (Larreagaburu)

Etxetxua

2

1

3

4

5

6

7

Page 124: BILBOKO HIRI ANTOLAKETAKO PLAN OROKORRAREN …HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDUKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 4 0.2. BILBOREN HIRI ERALDAKETA

HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA ///

PROPOSAMEN MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDURAKO PLAN OROKORRAREN AURRERAKINA 126

Proposamen honek lotura zuzena du Itsasadarreko ertzetan etenuneak kentzearekin eta bertan egin daitezkeen erabilera berrien ikerketarekin. Ekipamendu berriak garatuta (trakzio-elementuak) aurretiaz daudenek emandako zerbitzua osatu eta areagotu egingo da, eta itsasadarraren ardatzean zehar oinezkoen eta bizikleten konektibitatea indartu egingo da.

Modu horretan, historikoki Itsasadarraren inguruan kokatutako ekipamenduen (Udaletxea, Arriaga Antzokia, Erriberako Merkatua, San Anton Eliza) ondotik tokiko eta, are, udalaz gaindiko ekipamenduak garatu dira, besteak beste, Musika eta Kongresuetarako Euska lduna Jauregia, Guggenheim Museoa, EHUko Paraninfoa edota Deustuko Unibertsitateko Liburutegia. Horiei Zorrotzaurreko eta Zorrotzako Muturreko hirigintz a-eremuetan aurreikusitako ekipamenduak gaineratuko zaizkie. Horietako zenbaitek ez dute erabilera jakin ik eta, berez, hiriaren garapenerako aukera garrantzitsua dira.

Horri dagokionez, Planean trakzio-elementuei udal edo udalaz gaindiko ikuspegi estrategikodun erabilerak esleitzea eta itsasadarraren ardatzean zehar trakzio-elementu berriak edo aurretiaz daudenak baino zaharkituta daudenak aurkitzea proposatzen da.

Jarraian, proposamen horietakoren bat garatzen dugu:

o IGERILEKUAK ITSASADARREAN

Eremu hau Deustuko Kanalean ur-lamina zabaltzearen ondorioz sortzen da, IDOM eraikin berriaren eta Elorrietako biribi lgunearen artean.

Lamina hori ukitzen duen itsasadarraren aurrealdea Zorrotzaurreko Plan Bereziaren eremuan sartzen. Bertan hura hiri pasealeku modura urbanizatzea proposatzen da.

Aurrerapenaren proposamena hirian ur jarduerekin lotutako espazio bat sortzea izango litzateke, herritarrari itsasadarrera hurbiltzeko modu ezberdinak eskainiko dizkion ibai aurrealde berri bat diseinatuz: igerilekuz hornitutako plataformak, uretan murgiltzen diren moilak, landarediz hornitutako harri-lubetak, etab.

Proposamen honek badu bere fitxa espezifikoa, 10. Igerilekuak Itsasadarrean izenekoa, Memoria honetako PROPOSAMEN BERRIDUN EREMUAK izeneko II. Liburukian barneratua.

o EKIPAMENDUA ATXURIKO GELTOKIAN

Atxuriko erriberan Itsasadarreko ertzak herritarrek erabili eta gozatzeko espazio libre berri modura berreskuratzeko proposam enarekin Euskotreneko egungo geltokian ekipamendu berri bat sortu ahal izango litzateke, gutxi gorabehera 3.000m²ko azalera izango lukeen azalera batekin, hiriko zonalde horren hirigintza mailako eraldaketan trakzio -elementu izango litzakeena.

Proposamen honek badu bere fitxa espezifikoa, 7. Atxuriko Erribera izenekoa, Proposamen Memoria honetako PROPOSAMEN BERRIDUN EREMUAK izeneko II. Liburukian barneratua.

o EKIPAMENDUA MIRAFLORESEN (LARREAGABURU)

Bere kokapena eta tamaina kontuan hartuz, indarreko Plan Orokorrean ekipamendu-erabilera modura gordetzen den espazioan hirirako erabilera estrategiko bat txerta daiteke

Page 125: BILBOKO HIRI ANTOLAKETAKO PLAN OROKORRAREN …HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDUKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 4 0.2. BILBOREN HIRI ERALDAKETA

HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA ///

PROPOSAMEN MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDURAKO PLAN OROKORRAREN AURRERAKINA 127

o EKIPAMENDUA ETXETXUAN

Etxetxuan egungo ekipamendua eraberritzea trakzio-elementu berri bat sortzeko aukera bat da, Dr. Areiza kalearen eta Amezolako parkearen artean hiribidearen irekiera barneratzekoa.

6.2.3. Udal instalazioak hartzeko lurzoru berriak

Elorrietan planteatutako garapenaren ondorioz, lurzoru berriak aurreikusi beharko dira Bilbobus eta Bilbao Garbi hiri zerbitzu etarako.

o BILBOBUS INSTALAZIOAK KASTREXANA GAINEAN

Jarduera Ekonomikoei buruzko 3. kapituluan aipatu den moduan, Kastrexanako Gainaren eremua ahalmen handiko lurzorua da, izan ere, sarbide onak ditu eta kokapen estrategikoa du. Haatik, ez da garatu indarreko HAPO planean ezarritako hirigintza parametroen baitan (Ekoizpen eta Industria arloko erabilera orokorreko lurzoru urbanizagarria, etxebizitzarekin bateragarria).

Gaur egun Elorrietako zonaldean kokatutako Bilbobuseko instalazioak hara eramatean zonaldea birsortu egingo litzateke hirigintzaren ikuspegitik. Eremuan mota horretako ekipamendua hartzeko lurzoruak duen aukera argia da hiriaren kanpoaldeko bideekin dituen komunikazio onak kontuan hartuta (Hegoaldeko Hiri Ingurabidea, Kadaguako Korridorea alde batetik, eta A-8 errepidearekin duen sarbide eta lotura zuzena bestetik). Modu berean, garatzeko programan nolabaiteko garrantzia duen eremu batean kokatzea eskatzen da ( 25.000 m2ko azalera duen plataforma), esate baterako, Kastrexanako Gainean.

Bestalde, ekipamendu hau garatzeko baldintzatzaileetako bat da zonaldeak, mendi baten gainean dagoenez, ikusgaitasun handia eskaintzen duela hiria behatzeko eta, gainera, Kobetako Espazio Libreen Sistema Orokorraren atari izaera ere badu. Garatutako proposamenean paisaiari dagozkion neurri zuzentzaileak zaintzea ahalbidetzen duen irtenbide bat planteatzen da, baldin eta HA PO planaren bidez ekipamendu hau txertatzea zilegitzen bada.

Proposamen honek badu bere fitxa espezifikoa, 11. Kastrexanako Gaina izenekoa, Proposamen Memoria honetako PROPOSAMEN BERRIDUN EREMUAK izeneko II. Liburukian barneratua.

o GARBIKETA ZERBITZUAREN INSTALAZIO BERRIAK

Gaur egun, garbiketarako ibilgailuei laguntza emateko zerbitzua Elorrietan kokatzen da. Udal azterketan ostean ulertzen denez , ekipamendu eta ekoizpen izaera duen Elorrietako lurzoru hau gutxiegi erabiltzen da eta HAPO planaren berrikuspen honetan hura eraldatzea aurreikusten da, izan ere, hirigintzaren ikuspegitik kalitate handia duen lurzoru bat da. Horren ondorioz, ezinbestek oa da hura kokatzeko alternatiba bat bilatzea, oraindik zehazteke dagoena.

Page 126: BILBOKO HIRI ANTOLAKETAKO PLAN OROKORRAREN …HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDUKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 4 0.2. BILBOREN HIRI ERALDAKETA

HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA ///

PROPOSAMEN MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDURAKO PLAN OROKORRAREN AURRERAKINA 128

6.3. OINARRIZKO EKIPAMENDUAK INDARTZEA

Hiriari so, helburua ekipamenduen hornidura egoki eta anitza finkatzea da, hiri kalitatearen berme eta gizarte -kohesiorako oinarrizko osagai modura.

Oinarrizko ekipamenduen ezaugarriak dira auzo/distrituko ekipamenduaren funtzionalitatea izatea eta izaera publiko edo it undua izatea.

Hauek dira oinarrizko ekipamendu motak:

Irakaskuntzakoa

Osasun arlokoa

Asistentziakoa

Kirol arlokoa

Soziokulturala

Ekipamendu berrien proposamenerako azalpen-memorian xehetasunez garatutako alderdi hauek hartu dira kontuan:

Udalaren eskumen esklusibokoak ez diren ekipamenduen kasuan, eskumeneko herri administrazioen eskariak hartuko dira kontuan. Hori da Irakaskuntzako ekipamenduen (Eusko Jaurlaritzako Hezkuntza eta Udala), sasun arlokoen (Osakidetza) eta Asistentziakoen (BFA eta Udala) kasua.

Udal eskumeneko ekipamenduen kasuan, herritarrei hurbiltasunarekin lotutako irizpideen arabera estaldura bat emateko

gutxieneko helburuei jarraiki. Hori da Kirol Ekipamenduen eta Soziokulturalen kasua.

Aurrekoa gorabehera, eta esklusiboki udal eskumenekoak ez diren ekipamenduen hurbiltasunari dagokion betetze -maila ezagutzeko, HAPO berriaren proposamenak gainjarri dira egun dauden ekipamenduen estaldura-oinarriaren gainetik.

Hurbiltasuna kontuan hartzeaz gain, oinarrizko ekipamenduak biztanleko metro karratuko gutxieneko hornidurekin edo bestelako irizpide espezifiko batzuekin zenbatu behar dira.

Ekipamendu mota bakoitzeko eskaera edo premiak 6.1. puntuan azaldutako aukerako lurzoru eta eraikinekin erkatuz, hurrengo proposamenak atera dira:

Page 127: BILBOKO HIRI ANTOLAKETAKO PLAN OROKORRAREN …HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDUKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 4 0.2. BILBOREN HIRI ERALDAKETA

HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA ///

PROPOSAMEN MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDURAKO PLAN OROKORRAREN AURRERAKINA 129

6.3.1. Hezkuntza-ekipamenduei buruzko proposamenak

Haurren eskola, lehen hezkuntzako, bigarren hezkuntzako nahiz batxilergoko e ta lanbide heziketako zentro berrien premiak, Eusko Jaurlaritzako Hezkuntza Sailetik, ezarritako eskola-mapa eta distritu bakoitzean etxebizitza berrien kopuruan izandako igoera aintzat hartuta, jasotako jarraibideen arabera zehaztu dira.

PROPOSAMENAK

Ikastetxe berriak Zorrotzaurren

Zorrotzaurreko Hiri Antolamendurako Plan Berezian eremuko ekipamenduetako lurzatiak ekipamendu orokor modura kalifikatzen dira. Bertako erabilerak premien arabera zehaztuko dira. Hezkuntzaren esparruan zentro hauek kokatu beharko dira:

Haur-lehen hezkuntzako 4 lerroko zentroa: kokapen zehatza erabakitzeke

Bigarren Hezkuntzako eta Batxilergoko 4 lerroko Zentroa: kokapen zehatza erabakitzeke

Lanbide Heziketako Goi mailako Zentroa: Zorrotzaurreko Hiri Antolamendurako Plan Bereziko EQ-9 eta EQ-10 lurzatiak Lanbide heziketako zentro berri hori eraikita Atxurin Emilio Campuzano GLHBI ikastetxea eta Erkurtzen BHI prestakuntza-zikloetarako zentroa lekuz aldatu ahal izango dira.

Ikastetxe berriak Zorrotzako Muturrean

Zorrotzako Puntari dagokion HAPO planaren aldaketak, egun izapidean denak, aurreikusitako hedapen berrirako eskatutako Haur Hezkuntzako Zentroa hartzeko dimentsio egokiak izango dituen beharrezko lurzatia barneratzen du, eraikigarritasuneko 2.000 m2 eraiki horretara bideratuz.

Basurto HLHI zentroa handitzea

Garellanoko garapenaren ondorioz zentro hau handitzeko premia hartako eraikigarritasuna handituz ebazten da. 8

Tivoliko Haurreskola birkokatzea

Egun Tivoli kalean dagoena ordezteko haurreskola bat finkatzeko 1.000 m2 eraikien eskaera erabilera bateragarriak partekatzeko erabiliko zatekeen beste eraikin huts batekin gauza daiteke, eta horretarako ez da berariaz behar lurzorua kalifikatzea.

1

2

3

4

Herritarrengana iristen diren irakaskuntza-ekipamenduen estaldura erakusteko planoa.

Page 128: BILBOKO HIRI ANTOLAKETAKO PLAN OROKORRAREN …HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDUKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 4 0.2. BILBOREN HIRI ERALDAKETA

HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA ///

PROPOSAMEN MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDURAKO PLAN OROKORRAREN AURRERAKINA 130

6.3.2. Haurreskolako irakaskuntza-ekipamenduei buruzko proposamenak

Haurreskolaren premiak Udalaren hezkuntza sailetik jasotako jarraibideen arabera zehaztu dira.

PROPOSAMENAK:

Matikoko Haurreskola lekuz aldatzea

1

Page 129: BILBOKO HIRI ANTOLAKETAKO PLAN OROKORRAREN …HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDUKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 4 0.2. BILBOREN HIRI ERALDAKETA

HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA ///

PROPOSAMEN MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDURAKO PLAN OROKORRAREN AURRERAKINA 131

xxxxxx

6.3.3. Osasun-ekipamenduei buruzko proposamenak

Osasun-zentro edota anbulatorio berrien premia, 20 urte inguruko ikuspegi batekin, Osakidetzatik jasotako jarraibideen arabera zehaztu dira. Helburu nagusia auzo -unitate edo auzo-multzo bakoitzeko, biztanle kopurua eta hurbiltasuna kontuan hartuz, zentro bat finkatzea da, batez beste 1000 biztanleko 70m2ko hornidura batekin.

Eskaera horiek erabilera partekatuak izango dituzten beste eraikin batzuetan kokatzea komeni da, horretarako lurzorua berariaz kalifikatu beharrik gabe.

Aurrerapena eratzeko fase honetan ekipamendu horiek guztiak grafiko bidez zehazten ez badira ere, Plan Orokorreko lanen garapenean kontuan hartuko dira. Horrela, eskaera horiek aurreikusitako garapenak dituzten eremuekin nahiz erabiltzeko moduan diren eraikin hutsekin erkatuko dira.

PROPOSAMENAK:

EPE LABURRERA:

Iralabarri: Osasun Zentro berria (1.500 m2)

Ametzola: Osasun Zentro berria (1.500 m2)

EPE ERTAINERA:

Masustegi/Karamelo Mendia: Zentro Periferiko berria (500 m2)

Ibarrekolanda: Osasun Zentro berria (1.500 m2)

Uribarri: Osasun Zentro berria (2.000 m2)

Castaños: Osasun Zentro berria (1.000 m2)

Uretamendi eta Iturrigorri-Peñaskal auzoak: Osasun Zentro berria (500 m2)

EPE LUZERA:

Bolueta: Osasun Zentro berria (1.500 m2) epe ertain/luzera

Zorrotzaurre: Osasun Zentro berria (1.500 m2) + Anbulatorioa (1.500 m2)

Zorrotzako Punta: Osasun Zentro berria (500 m2) epe luzera: Osasun-zentro honek

m2 eraikien erreserba bat du Zorrotzako Muturreko HAPO planaren aldaketan

proiektatutako bizitegi-blokeetako bateko beheko solairuan eta solairuartean.

Herritarrengana iristen diren osasun-ekipamenduen estaldura erakusteko planoa.

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10 1

2

3

4

5 6

7 8

9

10

Page 130: BILBOKO HIRI ANTOLAKETAKO PLAN OROKORRAREN …HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDUKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 4 0.2. BILBOREN HIRI ERALDAKETA

HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA ///

PROPOSAMEN MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDURAKO PLAN OROKORRAREN AURRERAKINA 132

6.3.4. Laguntza-ekipamenduei buruzko proposamenak

Laguntza arloan dauden premiak finkatzeko kontsulta egin zaie Bizkaiko Foru Aldundiko Gizarte Ekintza Sailari eta Udaleko Gizarte Ekintza eta Osasun Sailei.

BIZKAIKO FORU ALDUNDIKO GIZARTE EKINTZA SAILA:

Ez du 3. adineko egoitzetara bideratzeko lurzorurik eskatzen.

BILBOKO UDALEKO GIZARTE ONGIZATE SAILA:

Kokapen berriak eskatzen dira gaueko alojamendurako udal aterpetxea (2.500m2) eta udal dutxak (600m2) hartzeko. Partekatua izan daitekeen kokapen berri hori aztertzeke dago.

3. ADINERAKO OINARRIZKO EKIPAMENDUAK

Biztanleriaren zahartzea gure hirietan datozen urteetan jorratu beharreko gai bat denez, Bilbon 3. adinera bideratutako ekipamenduei dagokionez dagoen estaldura grafiko bidez islatu da.

Plano horretan jaso dira eguneko zentroak eta 3. adineko egoitzak, pertsona nagusien elkarteak, 3. adineko egoitza publikoak eta haietarako estaldura eskaintzeko oinarrizko gizarte zerbitzuak. Adierazi behar da egon daitezkeela arlo horretan lan garrantzitsua egiten duten bestelako elkarte edo erakunde pribatuak, eta aipatu planoan jasotzen ez direnak. Horrenbestez, plano irekia da, herritarrei ekipamendu mota hauekin lotuta eskainitako estaldura hobetzeko lanketa burutzeko oinarritzat balia daitekeena.

Herritarrengana iristen diren laguntza-ekipamenduen estaldura erakusteko planoa.

Page 131: BILBOKO HIRI ANTOLAKETAKO PLAN OROKORRAREN …HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDUKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 4 0.2. BILBOREN HIRI ERALDAKETA

HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA ///

PROPOSAMEN MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDURAKO PLAN OROKORRAREN AURRERAKINA 133

6.3.4. Kirol-ekipamenduei buruzko proposamenak

Kirol-ekipamenduen artean sartzen dira udal kiroldegiak, aire zabaleko pista edo zelaiak, pilotalekuak eta kirol erabilerarako bali zko beste zenbait espazio.

Alde batetik kirol zentroek dituzten premiak eta, beste atako irizpideari

jarraitu zaio eta informazio-memoriako hirigintzako adierazleen atalean garatu dira.

PROPOSAMENAK:

KIROLDEGIAK:

Zorrotzaurre: Ekipamendu horretarako lurzoruaren kalifikazioa eremu horretako Plan Berezian jasotzen da jadanik.

Uribarri-Zurbaran: Etxebarriako parkearen iparraldera erabilerarik gabe kokatutako ekipamendu -lurzatia kiroldegi trinko bat kokatzeko alternatibetako bat izan daiteke. Kiroldegi horrek Uribarri eta Zurbaran auzoei ez ezik, horietatik hurbil dauden Alde Zaharreko eta Begoñako zonaldeei emango lieke zerbitzua.

Otxarkoaga-Txurdinaga Iparraldea: Gabriel Aresti Hiribidetik hurbil dagoen Garai Lorategietan kokatuta erabilerarik gabe dagoen ekipamendu-lurzatia (3023 kodea) kiroldegi trinko bat kokatzeko alternatibetako bat izan daiteke, izan ere, dimentsioari eta erdiguneko kokapenari dagokienez aukera onak eskaintzen ditu.

Abando: Abando auzoaren ipar-ekialdeko zonaldean sortzen den eskaera, hasiera batean, ebazten zaila da. Hiriko zonalde trinko bat da, ez dago orube huts erabilgarririk eta, hori dela eta, aztertzeke dago.

San Mames (une honetan eraikitzen)

KIROL PISTA/ZELAIAK, PILOTALEKUAK EDO ANTZEKOAK:

Zurbaran: Arabellako ur-depositutik hurbil kokatutako ekipamendu-orubean (2942 kodea) nahiz atxikita dauden garapenik gabeko exekuzio-unitateetan aire zabaleko pista erako instalazio bat koka daiteke.

Begoña: Eskaeraren jatorri den zonaldean ez dago orube huts erabilga rririk. Horregatik, aztertzeke dago.

Abando-Geltokia: Abandoko geltokiaren hiri antolamendurako etorkizuneko eremua aukera ona izan daiteke bertako espazio libreetan eta aisiakoetan aire zabaleko kirol instalazio txikiren bat kokatzeko.

Iralabarri-Zabala: Eskaeraren jatorri den zonaldea trinkoa da eta ez dago espazio libre edota orube erabilgarririk. Zabalako Xenpelar kalean dagoen BBK erakundearen orubea, berriki lurrazaleko parking modura egokitua, etorkizunean halako hornidurak hartzeko modukoa izan daiteke, bere erdiguneko kokapena kontuan hartuz.

Basurto: A-8 errepidea Basurtotik igarotzen den gunean errepide hori estaltzeko egindako eraikuntza berria alternatiba izan daiteke kirol izaeradun espazio irekiren bat kokatzeko.

1

Herritarrengana iristen diren kirol-ekipamenduen estaldura erakusteko planoa.

5

1

2

3

4

1

2

3

4

5

2

3

4

5

1

2

3

4

5

Page 132: BILBOKO HIRI ANTOLAKETAKO PLAN OROKORRAREN …HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDUKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 4 0.2. BILBOREN HIRI ERALDAKETA

HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA ///

PROPOSAMEN MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDURAKO PLAN OROKORRAREN AURRERAKINA 134

6.3.5. Ekipamendu soziokulturalei buruzko proposamenak

Ekipamendu soziokulturalen artean sartzen dira Distrituko udal zentroak, liburutegiak nahiz erabilera soziokulturalerak o balizko beste zenbait espazio.

arako herritarren hurbiltasunari dagokionez jasotako irizpideari jarraitu zaio eta informazio -memoriako hirigintzako adierazleen atalean eta premia soziokulturalei buruz Udaleko Herritarren Partaidetzarako Sailak egindako txostenean garatu dira. Bi bide horietatik jasotako premiak bat dat oz ia osorik.

PROPOSAMENAK:

DISTRITUKO UDAL ZENTROAK (DUZ):

Zorrotzaurre DUZ berria: Zorrotzaurreko Plan Berezian ekipamendu-erabilerarako adierazitako lurzatien barnean, Distrituko Udal Zentro bat koka daiteke (irla osoari estaldura emateko).

Uribarri-Zurbaran DUZ berria: Indarreko HAPO planean Etxebarriako Parkeko iparralderako jasotzen den lurzoruaren erreserba mantentzea proposatzen da (erabilerarik gabeko ekipamendu -lurzorua, 5500 kodea) DUZ berria kokatzeko. Zentro berri hori erabilera an itzeko eraikin batean finka daiteke eta kirol-erabilerak ere har ditzake, aurreko atalean adierazi den moduan.

Miribil la DUZ berria: Aukera bat Donostia eta Juan Carlos de Gortazar kaleen artean kokatutako udal lurzatiaren zati bat (5301C kodea) hartzea izango litzateke, irakaskuntza-ekipamendu kalifikazioa duena eta gaur egun aparkaleku modura erabiltzen dena.

Abandoko Barrainkua DUZ handitzea: Altuera igoz handitzea.

Zorrotzako DUZ handitzea.

BESTELAKO EKIPAMENDU SOZIOKULTURALAK:

Gaztegune eta Haurgunea Alde Zaharrean: Eskaera hau aztergai geratzen da beste erabilera batzuekin partekatutako eraikinetan kokatzeko, lurzorua zehazki kalifikatu beharrik ez dutenetan.

Herritarrengana iristen diren ekipamendu soziokulturalen estaldura erakusteko planoa.

1

2

3

4

5

1

2

3

4

5

6

Page 133: BILBOKO HIRI ANTOLAKETAKO PLAN OROKORRAREN …HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDUKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 4 0.2. BILBOREN HIRI ERALDAKETA

HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA ///

PROPOSAMEN MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDURAKO PLAN OROKORRAREN AURRERAKINA 135

6.4. BESTE ZENBAIT PROPOSAMEN

o ERABILEREN ARAUBIDEA BERRIKUSTEA

Hiriko ekipamenduen sare osoa ekipamendu modura kalifikatutako lurzoruek nahiz beste erabilera batzuetako lurzatietan kokatut ako ekipamenduek (erabilerak bateratuz) osatzen dute.

Hurrengo planoan ekipamenduzko modura kalifikatutako lurzoruak antolatzen dira erabileren arabera. Gainera, bertan egun gauza tzeke dauden ekipamendu-lurzoruak eta gauzatuta baina zaharkituta daudenak jasotzen dira.

Ekipamenduen kategoriak ipintzeko proposamena erabileren arabera.

Page 134: BILBOKO HIRI ANTOLAKETAKO PLAN OROKORRAREN …HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDUKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 4 0.2. BILBOREN HIRI ERALDAKETA

HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA ///

PROPOSAMEN MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDURAKO PLAN OROKORRAREN AURRERAKINA 136

o EKIPAMENDUEN ARAUBIDEA BERRIKUSTEA

Ekipamenduen hirigintza arloko erregulazio berri bat proposatzen da, bertan planteatzen diren eskaera eta premia berrietara e gokituta.

HAPO plan berrirako beharrezkoak diren lurzoruen dimentsioak zehaztu ondotik, hauek dira haren erregulazioa berrikusteko irizpide nagusiak:

Irizpide orokor modura, ekipamendu-lurzoruen kalifikazioak babestea.

Udalaz gaindiko, udal mailako eta auzo/distritu mailako ekipamenduen artean bereiztea.

Erregulatzeko orduan, ekipamendu publiko zein pribatuak bereiztea. Halaber, ekipamendu pribatuen barnean, hornidura publikorako osagai argi direnak (esate baterako, hezkuntzako zentro itunduak) eta jarduera ekonomiko ko erabilera batzuekin gehiago lotzen direnak bereiztea.

Ekipamenduen erabilera publiko eta pribatua bateratzea ahalbidetzen duen erregulazio bat ezartzea haiek modu eraginkorrean txertatu eta funtzio aldetiko aniztasuna ahalbidetzeko xedez.

Irakaskuntza eta kirol kalifikazioaz emandako lurzoruetan beste ekipamendu-erabilera batzuk ezartzeko aukera mantentzea. Aitzitik, gainerako ekipamendu-kategoria txertatzea ahalbidetzeko.

Egungo HAPO planari dagokion irakaskuntza horniduraren estandarra kentzea, bere zurruntasuna dela medio.

o HERRITARREI BIDERATZEKO EKIPAMENDU ETA HIRI ZERBITZUEN ESKAINTZARAKO SARBIDEA OPTIMIZATU ETA HOBETZEA (SMART CITIES)

Hiri adimentsua ((Smart City), AENOR-en Normalizaziorako 178. Talde Teknikoak garatutako definizioan, hiri baten ikuspegi holistikoa da, IKT tresnak aplikatzen dituena bertako biztanleen bizi -kalitatea eta irisgarritasuna hobetzeko, eta etengabeko hobekuntzan den garapen iraunkor ekonomiko, sozial eta ingurumenekoa ziurtatzeko.

Hiri adimentsuari esker, herritarrek diziplina anitzeko moduan jar daitezke hiriarekin elkarrekintzan eta hiria herritarren p remietara egokitzen da denbora errealean, modu efizientean kalitateari eta kosteei dag okienez, datu irekiak, irtenbideak eta herritarrei, pertsona modura, zuzendutako zerbitzuak eskainiz; modu horretan, hirien hazkundearen eraginei aurre egiteko eremu publiko eta pribatue tan, azpiegiturak kudeaketa-sistema adimentsuekin modu berritzailean uztartzeari esker.

Bilbo zerbitzu publikoak hobeto kudeatzeko esperientziak ari da garatzen, esate baterako, mugikortasun esparruan, herritarrei erabilgarri dituzten zerbitzuei buruz iristen zaien informazio hobetuz eta haiekin lotutako IKT azpiegiturak garatuz.

Modu berean, eta garapenean diren beste ildo batzuen barnean, este baterako, hiritarrekin zuzenean lotutakoan (hezkuntza eta prestakuntza, e-learning, giza kapitala). Herritarrek ekipamenduen eskaintzetara modu arinagoan iristeko esku -hartzeak garatu ahal izango dira eta, aldi berean, gizartearen ikuspegitik eragin eta onura handiko eremuetan esku -hartzeak garatu ahal izango dira, esate baterako, segurtasunaren, konfiantzaren eta kulturaren eta egokitasunaren arloetan.

Page 135: BILBOKO HIRI ANTOLAKETAKO PLAN OROKORRAREN …HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDUKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 4 0.2. BILBOREN HIRI ERALDAKETA

HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA ///

PROPOSAMEN MEMORIA /// HIRI ANTOLAKETAKO PLAN OROKORRAREN AURRERAKINA 137

ONDARE KULTURALA BABESTEA

Page 136: BILBOKO HIRI ANTOLAKETAKO PLAN OROKORRAREN …HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDUKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 4 0.2. BILBOREN HIRI ERALDAKETA

HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA ///

PROPOSAMEN MEMORIA /// HIRI ANTOLAKETAKO PLAN OROKORRAREN AURRERAKINA 138

PROPOSAMENAK

7.1. ONDARE ERAIKIAREN BABES SISTEMA HOBETZEA

7.1.1. Katalogoaren berrikuspena

7.1.2. Babesaren erregulazio berria

7.1.3. Ondare industrialaren babesa txertatzea

7.2. ONDARE ARKEOLOGIKOA BABESTEA

7.2.1. Euskal ondare kulturalaren inbentarioko elementuak jasotzea

7.2.2. Tokiko babesari dagozkion ondare arkeologikoko proposamenak berrikustea

Page 137: BILBOKO HIRI ANTOLAKETAKO PLAN OROKORRAREN …HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDUKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 4 0.2. BILBOREN HIRI ERALDAKETA

HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA ///

PROPOSAMEN MEMORIA /// HIRI ANTOLAKETAKO PLAN OROKORRAREN AURRERAKINA 139

7.1. ONDARE ERAIKIAREN BABES SISTEMA HOBETZEA

Bere balio historikoak, artistikoak eta naturalak, besteak beste, direla -eta, ondarea zaintzea eta haren balioa aintzat hartzea da Aurrerakin honen lanetariko bat.

Egunera arte egindako lanetatik, hauek dira xede horretarako aipatzen diren irizpideak, helburuak eta proposamenak:

7.1.1. Katalogoaren berrikuspena

Katalogoaren barruan sartuko diren eraikuntzen eta elementu eraikien zerrenda osoa berrikustea proposatu da, geroago hura osa tzeko edota egoki iritzitako atalak berriro doitzeko. Hiri-elementu batzuk (zubiak eta eskulturak, besteak beste) ez daude Katalogoan sartuta. Arkitektura garaikidea gehitu behar da.

Horrez gain, eraikin edo elementu bakoitzerako banakako fitxa egingo da, higiezina ezagutzeko eta baloratzeko behar den zehaz tasun mailarekin.

Babes maila esleitzeko, balio hauek kontuan hartu ahalko dira:

HIRIGINTZA: Hirigintzari begira, eraikuntzak hurbileneko ingurunearekin duen harremanari egiten dio erreferentzia, unitate isolatua baino handiagoa bada.

ERAIKUNTZA: Eraikuntzari begira, eraikuntza orokorraren gauzatze materialari eta kanpoko itxurari eta hiriko fatxadari egiten dio erreferentzia.

MOTA: Motari begira, eraikuntzaren nortasun berezia eta berdingabea dela -eta sortzen duen interesari egiten dio erreferentzia.

EGILEA: Egilearen atalak batez ere arkitekto batek hiri baten garapenean eduki duen garrantziari, hirigintza- eta arkitektura-alderdietan, egiten dio erreferentzia.

Mailakatzeari dagokionez, hauek mantenduko dira:

- Babes Bereziko A Maila: Eusko Jaurlaritzak katalogatu/inbentariatu dituen eraikinak bakarrik egotea proposatu da.

- Oinarrizko Kontserbazioko D maila: bi aukera proposatu dira:

o Lehenengoa: mantentzea. D maila ez kentzea erabakitzen bada, sailkapen horren zentzua erregula daiteke: eraikinak bota behar izenez gero, Ondare Batzordeak erabakiko ditu eraikin berriak errespet atu behar dituen balioak (inguruaren ingurumen-balioak, besteak beste).

o Bigarrena: ezabatzea. Hura ezabatuz gero, hiriko paisaiaren ingurumen-balioa babesteko beste mekanismoren bat ezarri beharko litzateke eremu jakin batzuetan, Ondare Batzordeak esku hartuta.

- Tokiko babeserako hiru maila mantentzea proposatu da: bata, oinarrizko babeserako; beste bat, berezirako; eta bestea, ingurumenerako. Horrez gain, lokalak, interes arkitektonikoa duten guneak, babes arkeologikoko elementuak eta eremuak.

7.1.2. Babesaren erregulazio berria

Babes-mailak araudi orokor baten bidez ezarri beharko dira, sailkapena egiteko erabili diren balioak kontuan hartuz. Araudi orokor honek esku-hartze posibleak mugatuko ditu, balio horiek eraginkortasunez babestu ahal i zateko.

Babes bereizia ezarriko da: Zer babesten den zehatzago adieraztea. Mantendu nahi diren balioak zorrozki babestea. Horretarako , eraikin bakoitzerako fitxa partikularra egingo da, eta bertan eraikinaren erregimen espezifikoa sartuko da, babestu nahi diren gaiak nabarmenduz.

Araudiaren proportzionaltasuna, babesaren eta esku hartzearen artean: zenbat eta babes handiago, gero eta esku hartzeko auker a txikiago.

Araudiaren malgutasuna: egokitzapen funtzionalak (higiene eta osasun arlokoak, irisgarritasu na, energia-eraginkortasuna eta abar) bermatzeko bestekoa izan behar du, babestu behar denarekiko errespetua bermatuz.

Ondare Batzordea arautzea eta bere funtzionamendua berrikustea proposatu da. Egoki iritzi zaio bere diskrezionalitatea eta be re txostenaren derrigortasuna mantentzeari. Ondare Batzordea erakunde egokia da, babestutako higiezinetan egingo den lanari buruz berri emat eko, dagokion fitxan adierazitako araudi partikularra kontuan hartuz.

7.1.3. Ondare industrialaren babesa txertatzea

Industri Ondare eta Herri Laneko Euskal Elkarteak (IOHLEE) egindako babestu beharreko elementu industrialen inbentarioko eleme ntu esanguratsuenak Katalogora txertatzeko proposamena.

Adibidez, Aurrerakinean Errekalde-Amezola-Irala eremuan IOHLEEk intereseko eraikinak gorde eta tokiko babes mailan sartzea proposatzen da, PROPOSAMEN BERRIAK DITUZTEN GUNEAK II. Liburukiko Errekalde-Amezola-Irala 4. fitxan jaso bezala.

Aurrerakin honetan, Amezola-Rekalde-Irala eremua aukera gune berri gisa hartzen da, eraldaketa-prozesu baten murgilduta dagoen gunea delako (RENFEREN trenbideen lurperatzea, Amezolako BEPBren garapena...); bertan etxebizitzak, industria -eraikin zaharkituak edo jarduera gogaikarriak daude.

Proposamenaren helburua da jarduera ekonomikoa mantentzea etxebizitzekin batera mantentzea intereseko eraikinetan. Nolanahi ere, haien erabilerak eta motak berriro ezarri beharko dira. Bizitegiekin bateragarri diren jarduera mota berriak ezarri behar diren azt ertzea proposatu da (loft-ak, ekintzaileak, enpresa-hazitegiak, etab.). Horrela, balio handieneko industria-ondarea eremuaren berrantolamenduarekin bateragarri den moduan birgaitu nahi da.

Proposaturiko antolamendua IOHLEEk Bilboko Industria Ondareari buruz egin duen azterketan oinarritu da. Lan horre tan, Bilboko industria-ondarearen parte diren eraikinei buruz hitz egiten da, beste gai batzuen artean, eta haiei buruzko balioztapena egiten da hai en zaintzari begira. Informazio hori kontuan hartuz, IOHLEEren azterlana oinarri hartuta, interesekoak izat eaz gain, kontserbagarriak diren elementuak balioztatu dira.

Kontserbatzea porposatzen diren elementuak Errekalde-Amezola-Irala 4. fitxako industria-ondarearen babeserako proposamen-planoan identifikatzen dira Eta tokiko babes mailan sartzea proposatzen da .

Hurrengo irudiak Katalogoa berrikusteko lehenengo proposamena adierazten du:

Page 138: BILBOKO HIRI ANTOLAKETAKO PLAN OROKORRAREN …HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDUKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 4 0.2. BILBOREN HIRI ERALDAKETA

HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA ///

PROPOSAMEN MEMORIA /// HIRI ANTOLAKETAKO PLAN OROKORRAREN AURRERAKINA 140

Ondare eraikia babestea Iturria: Bilboko HAPOaren Bulegoa

Page 139: BILBOKO HIRI ANTOLAKETAKO PLAN OROKORRAREN …HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDUKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 4 0.2. BILBOREN HIRI ERALDAKETA

HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA ///

PROPOSAMEN MEMORIA /// HIRI ANTOLAKETAKO PLAN OROKORRAREN AURRERAKINA 141

7.2. ONDARE ARKEOLOGIKOA BABESTEA

7.2.1. Euskal Ondare Kulturalaren inbentarioko elementuak jasotzea Elementu arkeologikoen inbentarioa berrikusi beharko da, Euskal Ondare Kulturalean jasotakoak barne.

7.2.2. Tokiko babesari dagozkion ondare arkeologikoko proposamenak berrikustea

Tokiko babeserako udal-proposamena errepasatu beharko da, kontserbazio-egoera aldatu ahal izan delako. Era berean, elementu berrriak sartu behar diren aztertu beharko da.

Horrez gain, gune babestu bakoitzaren fitxak egingo dira, eta haietan elementuak eta babestu behar dena jasoko dira.

Ondare arkeologikoa babestea Iturria: Bilboko HAPOaren Bulegoa

Page 140: BILBOKO HIRI ANTOLAKETAKO PLAN OROKORRAREN …HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDUKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 4 0.2. BILBOREN HIRI ERALDAKETA

HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA ///

PROPOSAMEN MEMORIA /// HIRI ANTOLAKETAKO PLAN OROKORRAREN AURRERAKINA 142

GENERO IKUSPEGIA

Page 141: BILBOKO HIRI ANTOLAKETAKO PLAN OROKORRAREN …HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDUKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 4 0.2. BILBOREN HIRI ERALDAKETA

HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA ///

PROPOSAMEN MEMORIA /// HIRI ANTOLAKETAKO PLAN OROKORRAREN AURRERAKINA 143

PROPOSAMENAK

8.1. GENERO IKUSPEGIA AURRERAKINEAN. ZEHARKAKO BEGIRADA.

8.2. GENERO IKUSPEGIARI DAGOZKION PLAN OROKORRAREN AURRERAKINEKO NEURRIAK.

8.2.1. Denbora kudeatzea errazten duten neurriak

8.2.2. Eremu publikoan segurtasuna areagotzeko neurriak

8.2.3. Generoaren Inpaktua Ebaluatzeko Plan Orokorreko Txostena

8.3. KONTUAN IZAN BEHARREKO BESTE GAI BATZUK

8.3.1. Etxebizitzarekin lotutako irizpide inklusiboen aplikazioa

8.3.2. Bizitegi-guneetan eta eraikinetan irizpide inklusiboak aplikatzea

8.3.3. Mugikortasuna eta garraio publikoa, analisia genero-ikuspuntutik

Page 142: BILBOKO HIRI ANTOLAKETAKO PLAN OROKORRAREN …HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDUKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 4 0.2. BILBOREN HIRI ERALDAKETA

HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA ///

PROPOSAMEN MEMORIA /// HIRI ANTOLAKETAKO PLAN OROKORRAREN AURRERAKINA 144

8.1. GENERO IKUSPEGIA AURRERAKINEAN. ZEHARKAKO BEGIRADA

Genero-ikuspegia Aurrerakinean gaineratu eta ikusgai egitearen helburu nagusia sozialki orekatua izango den hiri -eredua erraztea da. Bertan, gizarte-kohesioaren bitartez lortu beharko da auzoetan eta herritarrengan ainguratutako hirigintza partaidetua.

Genero-ikuspegia hirigintza-plangintzan txertatu ostean, zeharkako lan-ildo batzuk marraztu behar dira, gero horiek dagozkion politika sektorialetan garatu ahal izateko. Zeharkakotasun hori aldez aurretiko informazio -fasetik txertatuko da, eta azken ordenantzak idatzi arte mantendu beharko da.

GENERO IKUSPEGIA, GIZARTEAREN IRAUNKORTASUNA LORTZEKO ATEA

Informazio-memoriatik ateratako ondorioek honako lau titular handi hauetan laburbildu ditugun errealitate konplexu bat irudik atzen dute:

Zahartze-prozesuak emakume-aurpegia du. Bilbon, 65 urtetik gorako 150 emakume baino gehiago bizi dira 100 gizon bakoitzeko, eta 80 urtetik gorako ia 200 emakume 100 gizon bakoitzeko.

Emakumeek errenta pertsonal txikiagoa dute. Bizkaian, batez besteko errenta pertsonalen arteko tartea % 40tik gorakoa da sexu aren arabera. Desberdintasun horrek lan-merkatuan du jatorria besteak beste, baita desberdintasun hori are gehiago larriagotzen due n Ongizatearen Estatuan ere.

Emakumeek denbora arloko baliabide gutxiago dituzte. Lan-merkatuan parte hartzen duten emakumeek jardunaldi bikoitza jasan behar dute, etxearen barnean eta etxetik kanpo, eta horrek are gehiago kaltetzen du horien garapen perts onala, politikoa, soziala... Euskadin, emakumeek gizonezkoek baino bi aldiz denbora gehiago igarotzen dute etxeko lanak egiten.

Hiria arriskutsuagoa da emakumeentzat. Bilbon, kalean guztiz lasai ibiltzen direla adierazi duten emakumeen ehuneko globala gizonezkoena baino ia 20 puntu txikiagoa da. Hiriaren erabilerari dagokionez, segurtasuna da autonomia eta askatasuna lortzeko faktore nagusia.

Lau helburu horietatik beste batzuk lor ditzakegu, eta horretarako, horien artean lotura -kate bat ezartzen duen adibide bat proposatzen dugu:

Zenbat eta gehiago zahartu, orduan eta desgaitasun eta gaixotasun kroniko gehiago izango ditugu.

Pertsona zaharren zaintza emakumeen esku geratzen da hein handi batean.

Zaintza horretaz senitarteko bat arduratzen bada, hark kostuak eragiten ditu lan-baldintzetan, pertsona horren denboraren kudeaketan eta norbere osasunean.

Zaintzaz xede horretarako enplegatu den pertsona bat arduratzen bada, enplegu hori ezegonkorra izaten da askotan.

Etxebizitza, bizitegi-eraikina, auzoa eta hiria ezinbesteko baldintzak dira pertsona askoren bizi-kalitaterako.

Mendekotasuna duten pertsonek beren egunerokotasunari aurre egin ahal izateko segurtasunak nabarmen eragiten du horien autonomian, eta beraz, baita haren zaintzaz arduratzen den pertsonaren autonomian ere.

Pertsonen (zaharrak, adingabeak, mendekotasuna dutenak) zaintza erraztuko duten inguruneak sortzeak herritar guztien ongizate an eragiten du.

Deribatu ugari formula litezke, hasierako lau ondorioak birformulatzeaz gain. Baina horiek guztiek e rrealitate bat irudikatzen dute, eta emakumeek desabantaila sozial nabarmena jasaten dute. Jarraian, hiri -plangintzarekin zuzenean lotuta dauden bi jarduketa-lerro definitzen dira. Plan Orokorraren Aurrerakin honetan egindako proposamenak bi lerro horietara egokitzen dira, genero-ikuspegitik:

Denboraren kudeaketa aldarrikatzea. Genero-ikuspegitik, hiriaren plangintzan nahitaez hartu behar da kontuan denbora; hura denbora -esparru bat balitz bezala hartu behar da, eta ez ekoizpenera (lan-jardunaldia) edo aisialdira xedatutako denbora gisa bakarrik, emakumeek ez baitute horrelakorik izaten, zaintza- edo laguntza-jarduerak betetzen dituztelako, hain zuzen ere. Hiri -inguruneetako segurtasunik ezak, irisgarritasun unibertsalerako oztopoek edo oinezkoen mugikortas unerako zailtasunek are gehiago handitu dezakete pertsona zaintzaileek eskaini beharreko lanordu-kopurua, eta horrek pertsona horien garapen pertsonalean, sozialean eta

profesionalean eragiten du. Bestalde, zuzkiduren eta jardueren, eremu publikoen, saltok ien eta abarren gertutasunak nabarmen errazten du denboraren erabilerarekin lotutako kudeaketa.

Segurtasuna. Planifikatu beharreko hirigintzak eremu publikoko segurtasuna areagotzen lagunduko duten baldintzak sor ditzake. Emakumeen esparru publikoko segurtasuna hiri-plangintzak eragin dezakeen gai garrantzitsuenetako bat da. Gainera, kaleetako segurtasunak mendekotasuna duten pertsonen autonomia errazten du, eta horrek pertsona zaintzaileen independentzia areagotzen du.

Bi lerro horiek elkarrekin lotuta daude: segurtasuna autonomia eta irisgarritasun gisa hartuta, horiek denboraren erabilerak hobeto kudeatzea erraztu dezakete.

Horretarako, hiri konpaktua, konplexua, gertukoa, irisgarria eta segurua beharko genuke. Ezaugarri horiek oinarrizko bi print zipio hauetan jasota daude: zuzentasuna eta iraunkortasuna.

Berdintasuna eta zuzentasuna. Etxebizitzarekin, ekipamenduekin, jarduera ekonomikoekin edo mugikortasunarekin lotuta dauden, eta auzoen arteko desberdintasunak edo gizon eta emakumeen arteko desberdintasunak saihesten edo murrizten dituzten neurriek helburu hori lortzen lagunduko dute.

Generoaren ikuspegia ezin da alderdi sektorial baten gisa hartu (bizitegi -erabilera, jarduera ekonomikoak...); hura geruza horiek guztiak zeharkatuko dituen bektore baten gisa hartu behar da, horrela, plangintza zuzena bermatu eta, bide batez, hiriaren erabileran generoarekin lotuta dauden desabantailak ezabatu ahal izateko.

Iraunkortasuna. Hiri trinkoa eta anitza egunerokotasuneko premien erantzuna da: dentsitate egokia k izango dituzten auzo trinkoak eraikitzea, eta beraz, jarraitutasuna eta konplexutasuna bermatzea, hiri inklusibo bat sortzen laguntzeko modurik onena da, g ertuko sare sozial konplexuak sortu daitezela sustatuz, eta eremuak sakabanatu edo esparru banandua k sor ez daitezen. Gainera, eta iraunkortasun sozialaren ikuspuntutik, hiriak bere alderdi guztien kohesio soziala eta integrazioa eragin behar du.

8.2. GENERO IKUSPEGIARI DAGOZKION PLAN OROKORRAREN AURRERAKINEKO NEURRIAK

8.2.1. Denbora kudeatzea errazten duten neurriak

Hirien eta denboraren erabilera-politiken oinarria biztanleak eta lurraldea abstraktu bat balira bezala ez hartzea da, pertsona bat bizi den lekuko bizi-kalitatean baizik, hark izan ditzakeen adina edo bizi -egoera denak direla. Eguneroko bizitzak herritarren eskubide formalak eta hiriko gune funtzionalak eta sinbolikoak probatzen ditu. Denbora hiri -plangintzaren faktore erabakigarri gisa txertatzeak leku baten erabilerak eta erritmoak aztertzea esan nahi du, hala, herritarrek hiriaz gozatzeko eskubidea izan dezatela erraztuz, askotan hori ahaztu egiten baitzaigu.

Tradizioz, hiria oinarrizko bi garai desberdinetan proiektatu izan da. Batetik, produkzio -lanari dagokion denbora, hiri publikoaren denboraren antolakuntza ordutegien, maiztasunen eta bide-trazaduren arabera baldintzatuz, ekoizpen-zentroen sarrera eta irteeretan. Bestetik, ikusten ez den erreprodukzio-lanari dagokion denbora, konplexuagoa eta ordutegi anitzagoak dituena. Espazioari, funtzioari eta denborari dagokion bereizke ta hori emakumeen eginkizunarekin lotutako premiak eta esperientziak ikusezin mantendu izanagatik gertatu da. Denbora faktore er abakigarri gisa txertatzen duten politikak hura ez gaineratzeagatik sortzen diren desberdintasunak arintzen saiatzen dira.

Emakumea lan-merkatura txertatu izanak emakumeak hiriarekin duen harremanaren gabezia batzuk utzi ditu agerian, hein handi batean, hura funtzionalismoaren printzipioen arabera ulertu izan baita: enplegurako eta egunerokotasunerako eremu zehatzak finkatu iz anak, edo ibilgailu pribatuaren menpeko mugikortasun-ereduak, adibidez, are gehiago zailtzen dute enpleguaren eta familiaren edo esparru pertsonalaren arteko kontziliazioa.

Enplegua eta familia bateragarri egiteko premia ez dator bat hura erraztuko duen hi ri-egitura baten gabeziarekin. Duela gutxira arte, denbora banaka ebatzi beharreko arazo subjektibo bat izan da. Gaur egun, beste aktore batzuen erantzukizunak pisu handiagoa du denbor aren kudeaketan, hura errazteko helburuarekin. Garraioaren, hezkuntzaren , osasunaren edo administrazio publikoen gisako zerbitzuen ordutegiak,

Page 143: BILBOKO HIRI ANTOLAKETAKO PLAN OROKORRAREN …HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDUKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 4 0.2. BILBOREN HIRI ERALDAKETA

HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA ///

PROPOSAMEN MEMORIA /// HIRI ANTOLAKETAKO PLAN OROKORRAREN AURRERAKINA 145

adibidez, ez dira lan-egoera berrietara egokitu (lanaldi partzialeko enpleguak, merkataritza -ordutegien handiagotzea...). Koordinaziorik eza horrek emakumeei eragiten die batez ere, horiek baitira enplegu horiek bereganatzen dituzten eta zerbitzu horiek gehien erabiltzen dituzten pertsonak.

Erreprodukzio-lanarekin eta lan-segregazioarekin lotutako denbora-baliabideen gabeziari hiri-plangintzan oinarrituz erantzun beharko litzaioke, honako irizpide hauei jarraiki:

- Eremu publikoarekiko eta berdeguneekiko gertutasuna.

- Ekipamenduekiko gertutasuna.

- Erabileren nahasketa. Hiri konplexua, funtzioen nahasketa eta erabilera bateragarriak.

- Mugikortasuna, irisgarritasuna eta garraioa.

Ilustrazioa: Funtzioen bereizketak ez du errazten egunerokotasuneko premiei erantzuteko denboraren kudeaketa

o EREMU PUBLIKOAREKIKO ETA BERDEGUNEEKIKO GERTUTASUNA

Eremu publikoaren kalitatea eztabaidaezina da hiriko bizitzaz hitz egiten dugunean. Pertsona zaharrek eta neska-mutilek erabiltzen dute gehien eremu publikoa, ez baitute joan-etorrietarako bakarrik erabiltzen, baita aisialdirako eta jolaserako gune gisa ere. Gainera, horiek lan egiteko lekuak dira pertsona zaintzaileen kasuan. Ingurune atseginek, seguruek eta irisgarriek gune libreen erabilera sustatzen dute mendekotasuna duten pertsonen aldetik, eta horrek are independentzia handiagoa ematen die pertsona zaintzaileei. Pertsona zah arren kasuan, kalitatezko ingurunea izateak osasun mental eta autonomia fisikorako denbora gehiago ahalbidetzen du. Haur eta gazteen kasuan, autonomia erraztuko duen ingurune fisiko bat izateak horien garapen pertsonalean laguntzen du.

Eremu publikoa pertsonak zaintzeko eta gizarte-interakzioetarako bitarteko bat da. Zaintzaile gehienak emakumeak dira, eta beraz, genero -berdintasunerako pentsatu den esparru publikoa pertsonen autonomia eta sozializazioa erraztuko duen hura izango da. Honako hauek dira gune publikoak diseinatu eta sortzeko irizpideak:

Eremu publikoek zenbait eragin-eskala barne hartzen dituzten sare orekatu bat osatu behar dute: auzoan, distrituan edo hirian.

Pertsona hiriaren neurri gisa hartu behar da. Esparru publikoa oinezkoentzat egitea pertsona erabiltzaile guztien bizi -kalitatea hobetzen duen neurri bat da.

Gutxieneko irisgarritasun- eta ergonomia-irizpideak sustatzea. Hiri seguruagoa, irisgarriagoa eta erosoagoa izateak pertsona guztien egunerokotasuna errazten du, eta desabantaila-egoera gehien duten pertsonei eragiten die bereziki.

Esparru publikoak ekipamenduekin osatu behar dira, gizarte-interakzioetarako eta zaintza-lanetarako baldintza hobeak eskainiko dituzten eremuen eta funtzioen bitartekoak eskainiz.

Eremu publikoa erabileren nahasketa eta aldibereko jarduerak sustatuz diseinatzea. Pertsona desberdinek aldi berean eta leku bere an gauza desberdinak egiteak nabarmen errazten du, esaterako, belaunaldien arteko harremana, bizikidetza eta kultura desberdinen integrazioa. Mota horretako loturak sortzen dituen eremu publikoaren adibide garbi bat haur -parkeetan dugu.

Eremu publikoak arrisku (trafikoa, istripuak, kutsadura) eta estimulu desatsegin (ikusmenari nahiz usaimenari dagokienez) guz tietatik babestuta egon beharko lukete.

Plan Orokorraren Aurrerakinak eremu publikoak dituen premiei buruzko diagnosi garrantzitsua egin du, batez ere berdeguneei dagokienez. Horretarako, Bartzelonako Hiri Ekologiaren Agentziaren gertutasuneko adierazleak hartuko dira erreferen tzia gisa.

Aurrerakinean jasotzen diren proposamenek eremu publikoa kualitatiboki areagotzea eta hobetzea dute helburu, hura hirian zeha r hedatuz, betiere hautemandako premiak aintzat hartuta.

o EKIPAMENDUEKIKO GERTUTASUNA

Zaintzaileek egiten duten ekipamenduen erabilera oso bestelakoa da gainerako herritarrek egiten dutenarekin alderatuta, norbe re erabilerari mendekotasuna duten pertsonei laguntzean egiten den erabilera gehitu behar baitiogu, pertsona zahar bati osasun -zentrora edo adingabe bati kiroldegira laguntzen diogunean, adibidez. Zentzu horretan, zaintzaren funtzioa eta harekin lotutako itxarote -denborak barne hartuko dituzten gune egokien premia hartu beharko litzateke kontuan.

Ekipamendu publikoei ematen zaien ohiko nahiz ezohiko erabilerak alde batera utzita, horiek bat etorri behar dute hiriko esparru publikoarekin, eta hori ezinbesteko baldintza izango da herritar gehienek egiten duten erabilera areagotzeko helburuarekin. G ainera, ekipamendu horien banaketa egokia haren eragin-eskalarekin bat etorriko den mugikortasun-sare batekin osatu behar da.

Horrenbestez, honako hauek izan daitezke ekipamenduei aplika dakizkiekeen txertaketa -irizpideak:

Eremu publikoekin bezala, zenbait eragin-eskala izango dituen ekipamendu-sare orekatu bat sortzea, kasuan kasuko premien arabera: auzoan, distrituan edo hirian.

Ekipamenduen erabilera esklusiboa saihestea. Ekipamendu berean aplikatutako erabileren nahaske tak haren erabilera optimizatzen du jardunaldian zehar, eta ordutegien bateragarritasuna errazten du.

Ekipamenduak harekin lotuta dagoen eremu publikoarekin duen harremana aztertzea. Trantsizio -guneak sortzeak ekipamenduen erabilera sustatzen du.

Udal-ekipamenduetara joateko oinezkoentzako ibilbide nagusiak aztertzea, hala, horien irisgarritasun, segurtasun, argiztapen, semafor o eta abarren arloko baldintzak optimizatzeko.

Hezkuntza-ekipamenduetara joateko irispideen segurtasuna bermatzea. Oinezkoentzako ibilbide nagusiak eta itxaroteko guneak aztertzea komeni da, dimentsioei dagokienez nahikoak izan daitezen eta trafikoari dagokionez seguruak izan daitezen.

Page 144: BILBOKO HIRI ANTOLAKETAKO PLAN OROKORRAREN …HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDUKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 4 0.2. BILBOREN HIRI ERALDAKETA

HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA ///

PROPOSAMEN MEMORIA /// HIRI ANTOLAKETAKO PLAN OROKORRAREN AURRERAKINA 146

Plan Nagusiaren Aurrerakinak diagnostiko garrantzitsua egin du auzoko oinarrizko ekipamenduen pre miei dagokienez, betiere Bartzelonako Hiri Ekologiaren Agentziaren adierazleak eta administrazio eskudunek helarazitako eskaerak erreferentzia gisa hartuta. Horiek zuzkidura guztiak areagotzea eta kualitatiboki hobetzea izango dute helburu.

Era berean, Plan Orokorraren Aurrerakinak eraikin multifuntzionalak eta erabileren nahasketa proposatzen ditu ekipamenduen barnean.

Hiriko eragin-eremu garrantzitsuenetara joateko ibilbideak errazteko ibilbide atseginen gisako hiri -bideak arestian aipatutakoarekin lotuta daude, ekipamenduak, adibidez. Horiek «mugikortasunari» dagokion atalean gaineratzen dira.

o ERABILEREN NAHASKETA. HIRI KONPLEXUA, FUNTZIOEN NAHASKETA ETA ERABILERA BATERAGARRIAK

Emakumea lan-merkatura txertatu izanak zenbait gabezia nabarmendu ditu hark hiriarekin duen harremanari dagokionez, hura funtzionalismoaren printzipioetan oinarritzen baita hein handi batean: izan ere, enplegurako gune zehatzak esleitu izanak, ba tetik, eta egunerokotasunak, bestetik, edo ibilgailu pribatuaren mendeko mugikortasun-ereduak nabarmen zailtzen dute enpleguaren eta esparru familiarraren edo pertsonalaren arteko kontziliazioa.

Enplegua eta familia bateragarri egiteko premia ez dator bat hura erraztuko duen hiri -egitura baten gabeziarekin. Era berean, garraioaren, hezkuntzaren, osasunaren edo administrazio publikoen gisako zerbitzuen ordutegiak ez dira lan -egoera berrietara egokitu (lanaldi partzialeko lanpostuak, merkataritza-ordutegien areagotzea...). Deskoordinazio horrek emakumeei eragiten die batez ere, horiek baitira lanpostu horiek betetzen dituztenak eta zerbitzu horiek gehien erabiltzen dituztenak. Izan ere, emakumeek beren bizilekutik gertu dauden lanp ostuak bilatzen dituzte oro har, etxeko lan gehienak eta mendeko pertsonen zaintza beren gain hartzen dituz tenez, joan-etorrietarako denbora-tarteak murriztu behar baitituzte.

Funtzio bakarreko eremuak (bizitegi-eremuak, jarduera ekonomikoen eremuak...) ez dira egunerokotasuneko premia konplexuei erantzuteko gai. Horrenbestez, hiri konplexua eta ez espezializatua lortzea izango da helburu nagusia, bertan funtzio eta erabilera bateragarriak nahastu daitezen. Horrela, lanaren, bizitokiaren eta aisialdiaren arteko gertutasun -patroiak sortu eta sendotuko dira, eta horrek mugikortasuna hobeto eusten lagunduko du.

Honako hauek dira Plan Orokorrak arautu beharreko erabileren eremuko inklusibitate -irizpideak:

Erabileren bateragarritasuna erraztea. Jarduera ekonomikoen erabilerak beste erabilera bateragarri batzuekin batera ezartzeak (bizitegi-erabilerarekin, adibidez) joan-etorriak, kontziliazioa eta abar errazten ditu.

Jarduera ekonomikoen eremuak garraio publikoaren sareekin koordinatzea, betiere erabiltzaileen jarraibide -aniztasuna kontuan hartuta.

Auzoko merkataritza-jarduera sendotzea. Jarduera ekonomiko bat izateaz gain, auzoko merkataritzak modu positiboan eragiten du mugikortasunean, auzoko bizitzan, gizarte-harremanetan eta zaintza informalean, eta kolektibo jakin batzuen kasuan, gertuko ekipamenduaren izaera izan dezake.

Hiri-ehunaren barnean, merkataritzak elementu nodal gisa eraikitzeko duen gaitasuna aintzat hartzea.

Jarduera ekonomikoen banaketa eta karakterizazioa planifikatzea, funtzio bakarreko eremuak edo merkataritza -jarduerarik gabeko eremuak sor ez daitezen.

Aurrerakin honetan proposatzen den erabileren nahasketa erabileren segregazioari erantzuteko neurri bat da, azken horrek denbora -tarte handiagoak eragiten baititu joan-etorrietarako:

-Hiri-eremuetan (bizilekua, lana, aisia, erosketak...), garraiobidez ondo komunikatuta dauden eraberritze -eragiketetan.

-Eraikinen barnean.

o MUGIKORTASUNA, IRISGARRITASUNA, GARRAIOA ETA DENBORAREN ERABILERAK

Emakumeek asko erabiltzen dute garraio publikoa. Euskadin, emakumeek gehien erabiltzen duten garraiobidea hankak dira (% 51,7 emakumeen artean eta % 37,3 gizonezkoen kasuan), eta gizonezkoen artean, berriz, kotxea (% 44,8 gizonen artean eta % 27,5 emakumeen artean). Gainera, emakumeek gehiago erabiltzen dute garraio publikoa, trenbidez nahiz errepidez (Emakunde, 2013. «Generoaren araberako eraginaren ebaluazioa: garraioa eta mugikortasuna»).

Gainera, hiriko mugikortasunean generoaren ikuspegia txertatu izana guztiz lerrokatzen da mugikortasun jasangarriaren printzi pioekin, eta beraz, garraio publikoaren eta oinezkoentzako ibilbideen erabilerarekin.

Hiri-plangintzak ez du eskumena mugikortasunarekin eta garraioarekin lotutako irizpide eta adierazle guztietan, baina lan -ildoak eskain ditzake horietako batzuetan. Hiri-plangintzaren aldetik, zirkulazio- eta garraio-politikekin batera, honako hauek dira generoaren ikuspegia barne hartzen duten mugikortasun-irizpide eta -adierazle nagusiak:

Oinezkoentzako ibilbideak:

Hiriaren dispertsioa saihestea, hiria eta bertako auzoak oinez iristeko modukoak izateko helburuarekin diseinatuz.

Udal-ekipamenduak modu homogeneoan banatzea, horiek hiri-ehunean txertatuz eta oinezkoen ekintza-eremuak areagotuz.

Oinezkoentzako ibilbideen lehentasunezko sare bat sortzea; hura autonomoa izango da ibilgailuen zirkulazioarekiko, zuzena eta multinodala, hiriko antolamenduaren eta bizitzaren oinarria. Izaera hori hiri-altzarien (atsedenak, aterpeak, zerbitzu higienikoak) bitartez sendotzea.

Giza eskala distantziak eta denborak kontuan hartuta hausnartzea, eta kaleen iragazkortasuna aintzat hartzea: sagarren tamain a, kaleen zabalera, aurrez aurre dauden fatxaden arteko fluxuak, ibilgailuei dagokien trafikoaren intentsitatea eta abiadura, eta abar.

Zaintza informaleko estrategien bitartez, oinezkoentzako ibilbideak babestea: solairu baxu gardenak eta argiztatuak, goiko so lairuetatik kalea ikustea ahalbidetzen duten fatxadak, pertsonen etengabeko fluxua.

Oinezkoentzako ibilbide guztietan irisgarritasuna eta konforta (zabalera, malda, zoladura), argiztapena eta garbitasuna berma tzea.

Hiri-bilbean merkataritza- eta aisialdi-jarduerak txertatzea, merkataritza-zentro handietan isolatuta egon daitezela saihestuz.

Garraio publikoa:

Garraio publikoaren sistema egoki bat bermatzea, erosotasunez eta modu eraginkorrean mugitzeko hainbat modu eskainiz.

Gehien erabiltzen diren ekipamenduen eta jardueren egoera garraio publikoko geltokiekin eta oinezkoentzako ibilbide -sareekin koordinatzea.

Garraio publikoaren erabilera sustatzea, hura baita, ibilgailu pribatuaren aldean, errazen erabiltzen den aukera. Ekintza hor iez gain, kotxearen erabilera arintzeko ekintzak garatzea.

Garraio publikoaren geltokietan, pertsonak modu seguruan, babestuan eta atseginean zain egon daitezela ahalbidetzea. Geltokie n irisgarritasuna eta segurtasuna horiek kokatuko diren hiri -ingurune zabaleko beste alderdi baten gisa hartzea.

Herritarrek garraio publikoaren sareen eta oinezkoentzako ibilbideen diseinuan parte hartu dezatela sustatzea: izan ere, erab iltzaileak dira sarea hobekien ezagutzen duten pertsonak.

Page 145: BILBOKO HIRI ANTOLAKETAKO PLAN OROKORRAREN …HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDUKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 4 0.2. BILBOREN HIRI ERALDAKETA

HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA ///

PROPOSAMEN MEMORIA /// HIRI ANTOLAKETAKO PLAN OROKORRAREN AURRERAKINA 147

Plan Orokorraren berezko eskumena ez izan arren, Aurrerakin honek beste administrazio batzuen ekintzak jasotzen ditu, baita M ugikortasun Jasangarriaren Plan Estrategikorako zenbait gomendio ere.

Garraio publikoaren geltokiekiko gertutasuna areagotu egin da etorkizuneko garraio-lerroen eraginez eta Planaren Aurrerakinak proposatzen dituen hiria berroneratzeko eragiketei esker.

Planaren Aurrerakinak joan-etorriak oinez eta bizikletaz egiteko aukera errazteko premia helarazten du. Horretarako, Hiri Bideak proposatzen dira, hiriko eragin-eremu nagusien arteko ibilbide atseginak (oinezkoentzat edo partekatuak).

8.2.2. Eremu publikoan segurtasuna areagotzeko neurriak

Hiri-guneetako segurtasunaren pertzepzioari dagokionez, pertzepzio horrek subjektiboa denar en esparruari erreferentzia egiten diola esan behar dugu (inork ezin du hauteman beste batek hautematen duena). Edonola ere, beldurrak, pertzepzio subjektiboaren berezko s entsazioak osatzeaz gain, badu nolabaiteko eraikuntza soziala, eta hiriak hura are ar eagotu edo murriztu dezakeen agerleku bat balitz bezala jarduten du. Hiriaren, herriaren, auzoaren eta abarren hiri -diseinuaren ereduak hiriaren nolabaiteko jarrera soziala eta erabilera eragin dezakeela baieztatu dezakegu, horiek ez sortu arren.

Horrenbestez, bada esparru teknikoaren barnean geratzen den dimentsio fisiko bat (eremua diseinatzen eta kudeatzen duten eraikuntza -faktoreak), baita kontzientziazioari, informazioari, prestakuntzari, partaidetzari eta abarrei dagokien dimentsio sozial bat ere. Hemen, dimentsio fisikoari buruz bakarrik hitz egingo dugu.

Hiri-eremuen segurtasunari dagokion pertzepzioan eragiten duten hiri -plangintzaren hainbat alderdi daude:

Hiri-eremuan pertsonen etengabeko presentzia bermatzera bideratutako estrategien eta erabil eren nahasketa dela-eta, hura seguruagotzat hartzen da. Fluxuez gain, behe-solairuen erabilerek eta horiek kalearekin duten harremanak garrantzia berezia bereganatzen dute.

Ekipamenduak eta gune libreak (zuzkidura-eraikinak, plazak, parkeak eta berdeguneak, eta abar) banatzeko egitura funtsezkoa da joan-etorriak ahalbidetzeko, autonomia sustatzeko eta espazioa kontrolatzeko, horretarako bizia duten auzoak sortuz, eta ez hutsik dauden edo arriskutsuak diren lekuak sustatuz.

Garraioa eta mugikortasuna: joan-etorriek bizitza ematen diete esparruei. Metro-, autobus- edo taxi-geltoki batek pertsonen presentzia eragiten du haren inguruan, eta beraz, baita segurtasun-sentsazioa ere. Bidaia horien maiztasuna, ekonomia eta malgutasuna erraztuz, segurtasuna hobetu dezakegu.

Eremuen diseinu formala: dimentsioak eta horien konfigurazioa ezinbestekoak dira segurtasuna hautemateko. Itxura fisikoa (err egularra edo zokoak eta atzeraemanguneak dituena), horietara iristeko modua, horietatik irteteko ordezko aukerak, eta abar.

Eremu publikoaren segurtasuna bermatzeko, inguruko eraikinen konfigurazio formala hartu behar da kontuan, horietatik zaintza naturala («social eyes») errazteko helburuarekin.

Azkenik, urbanizazioaren ezaugarriak eta espazioa bera artikulatzen duten elementuak oso garrantzitsuak dira (argiztapena, zu haiztiak, hiri-altzariak, seinaleztapena, garbitasuna eta mantenua, eta abar).

Esparruaren diseinuarekin eta geometriarekin lotutako alderdien bitartez, hiri-plangintzak zenbait ondorio garrantzitsu eragiten ditu segurtasun arloan. Hiriko zati bat eraldatzeko kateak zenbait fase hartzen ditu barne: ideia orokorrenen proposamenak (plan -aldaketak), hiriaren diseinua bera (garapenaren plangintza) eta xehetasunen zehaztapena (hirigintza-proiektuak). Askotan, ideien konfigurazio formaleko momentuetan hartzen diren erabakiek ez dute gero aldaketak egiteko aukera eskaintzen.

Horregatik guztiagatik, oso garrantzitsua da prozesuko puntu bako itzean segurtasunik eza eragiten duten faktore zehatzak aztertzea, horietako bakoitzerako egokitzat jotzen diren neurri zuzentzaileak ezarriz. Urbanizazioaren diseinuko akatsek (forma) zuzenke tak ahalbidetzen dituzte, baina horien kostuaren eta onuraren ar teko balantzea oso bestelakoa da. Edonola ere, hiri -eremuaren esparruko akatsak (fondoa) aurrerago bakarrik arindu daitezke hein handi batean, egoeraren itzulezintasuna dela eta.

Beti ez da esparru bat hasiera-hasieratik diseinatzeko aukera izaten. Eta hir ian, oso elementu bizia izanik, oso bestela jarduten da: gainazal handietan edo txikietan, plangintza berriak egiten dira edo lehendik dauden esparruetan lan egiten da, eta abar. Horrenbestez , abiapuntuko baldintzatzaileak oso bestelakoak izaten dira, eta aztertu beharreko irizpideak jarduketa-mota bakoitzaren araberakoak izaten dira. Lehendik dauden esparruen kasuan, gune problematikoak identifikatu eta neurri zuzentzaileak proposatu behar dira. Etorkizuneko plangin tzetan, eremu seguruak diseinatzera xedaturiko arauak hartuko dira kontuan.

Plangintzaren diseinuarekin lotutako alderdiei dagokienez, indarrean den Hiri Antolamenduko Plan Orokorrak ez du hirigintzari bakarrik dagozkion arauak barne hartzen, alderdi horiek Obra eta Zerbitzuen urbanizazio -irizpideen eta Berdeguneen Ordenantzaren barnean sartzen baitira; gainera, horiek izapidetzea eta aldatzea Plan Orokor baten araudia bera izapidetzea eta aldatzea baino sinpleagoa iz an daiteke.

apena, eremu estaliak, hiri-Orokorraren arau-esparrutik kanpo geratzen dira, haren bitartez jarraibide orientagarriak ezarri badaitezke ere.

Honako hauek dira, hain zuzen ere, Plan Orokorrak barne har ditzakeen arlo horretako alderdi nagusiak:

8.2.3. Generoaren Inpaktua Ebaluatzeko Plan Orokorreko Txostena

EAEko Administrazioaren administrazio arloko ekintzen eta arauen proiektuek (horien barnean sar daiteke Plan Orokorra) Generoaren a raberako Eraginari buruzko Txosten bat izan behar dute.

Txosten horretan, arauak barne hartzen duen jarduerak gizon eta emakumeen a rteko berdintasuna sustatzeko ondorio positiboak edo negatiboak dituen aztertzen du batetik, eta txertatu beharreko kasuan kasuko neurri zuzentzaileak jasotzen ditu, bestetik.

Txosten hori araua sustatzen duen organoak gauzatu beharko du (kasu honetan, Bi lboko Udalak), hura idatzi duen pertsonaren eta proiektuaz arduratu den zuzendariaren sinadurak izan beharko ditu, eta Emakunde-Emakumearen Euskal Erakundearen informazioa jaso beharko du.

Hura prestatzeko orduan lagungarria izan dadin, gida bat argitaratu da desberdintasunak nola sortzen diren ulertzeko, politika publikoen lan -estrategiak ezagutzeko eta, batez ere, Eraginari buruzko Txostena zer den eta nola egiten den ulertzeko helburuarekin. Gida h au bi eranskinekin osatu da: lehenengoak txostena idazteko jarraibideak proposatzen ditu, eta hark honako eskema hau hartu beharko du oinarri gisa:

Arau-proiektuaren deskribapen orokorra. Bertan:

1. Arau-proiektuaren edo ekintza administratiboaren proposamenaren izena adierazi beharko du.

2. Hura sustatzen duen Saila eta Zuzendaritza adierazi beharko ditu.

3. Hala badagokio, proiektuarekin edo proposamenarekin lotutako beste arau, plan... batzuk adierazi beharko ditu.

4. Ekintza administratiboaren proposamenaren edo arau-proiektuaren helburu orokorrak azaldu beharko ditu.

5. Emakume eta gizonen arteko berdintasuna sustatzeko helburuak adierazi beharko ditu.

Aurrerakinak zenbait gomendio txertatzea proposatzen du, eremu eta eraikin berrien diseinuan, eremu publikoan segurtasuna eta espazioaren kontrol bisuala bermatzeko:

Eremuak eta eraikinak diseinatzeko gomendioak:

o Erabilera publikoko eremu berriak: forma, argiztapena, sarbideak, hiri -altzariak...

o Eraikin berriak: sarbideak, arkupeen eta atarien geometria...

o Hutsik dauden orubeen eta eraikinen itxiturak/hesiturak

o Eguneko ordutegi desberdinetan pertsonen fluxuak bermatzea, honako modu honetara:

o Pertsona-kopurua handituz (eraikuntza-dentsitate ezin hobeak finkatuz)

Jarduera- eta funtzio-kopurua handituz (erabileren nahasketa sustatuz)

Page 146: BILBOKO HIRI ANTOLAKETAKO PLAN OROKORRAREN …HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDUKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 4 0.2. BILBOREN HIRI ERALDAKETA

HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA ///

PROPOSAMEN MEMORIA /// HIRI ANTOLAKETAKO PLAN OROKORRAREN AURRERAKINA 148

Generoaren araberako inpaktuaren aldez aurretiko ebaluazioa. Bertan, arau -proiektuak barne hartu beharko lituzkeen bermeak edo aurreikuspenak adierazi beharko dira:

6. Etorkizuneko arau edo ekintza administratibotik eratorritako onuretan edo emaitzetan emakumeak eta gizonak aintzat hartzeak sektoreko desberdintasunak murrizten lagunduko duela aurreikusten da?

7. Etorkizuneko arauak edo ekintza administratiboak bitartekoak erabiltzeko desberdintasunak ezabatu edo, gutxienez, horiek murriztuko dituela aurreikusten da?

8. Erabakiak hartzeko orduan, etorkizuneko arauak edo ekintza administratiboak gizon eta emakumeen arteko ordezkaritza orekatua aurreikusten du, edo gutxienez, esparruan duten presentziaren araberako ordezkaritza aurreikusten du?

9. Etorkizuneko arau edo ekintza administratiboan planteatutako helburuek eta neurriek emakumeei edo gizonei esleitzen zaienaren balioak edo arau sozialak gainditzen edo aldatzen lagunduko dute la aurreikusten da?

10. Diskriminazioa saihestera eta berdintasuna sustatzera xedaturiko arauak eta bestelako tresna juridikoak beteko direla bermatzen da? Horiek hobetzea aurreikusten da?

Arau-proiektuan desberdintasunak ezabatzeko eta gizon eta emakumeen arteko berdintasuna sustatzeko neurriak, neurri horiek gaineratzen diren artikuluak adieraziz eta horien deskribapena jasoz. Eranskinean, honako neurri hauen txertaketari buruzko informazioa eskatzen da:

Genero-ikuspuntua txertatu dadila sustatzeko neurriak.

Gizon eta emakumeen partaidetza orekatua sustatzeko neurriak.

Ekintza positiboa sustatzeko neurriak.

Itxuraz neutroak baina genero-inpaktu positiboa izango duten neurriak.

Diskriminazio anitza jasaten duten emakumeen desberdintasunak murrizteko neurriak.

Neurri debekatzaileak edo zigortzaileak.

Berdintasunerako neurrien eta helburuen eraginkortasuna osatzera edo areagotzera xedaturiko neurriak.

Txosten hau Generoaren araberako Eraginari buruzko Balorazioaren xede izango da, eta Plan Orokorra idazteko hurren go faseetan jorratuko den gaietako bat izango da.

8.3. KONTUAN IZAN BEHARREKO BESTE GAI BATZUK

Hirigintzarekin lotutako generoaren ikuspegi zabalago batetik, badira aipatu beharreko zenbait alderdi. Dena den, horiek ez d ira Plan Orokor batean arautu beharreko alderdiak, ez baita haren eginkizuna edo ez baitu horretarako eskumenik. Honako hauek dira alderdi horiek:

8.3.1. Etxebizitzarekin lotutako irizpide inklusiboen aplikazioa

o ETXEBIZITZA ESKURAGARRIA AUZO EDO GUNEETAN BEHAR BEZALA BANATZEA

Bilboko auzoetan nabarmena da segregazio geografikoa: goiko eta beheko muturren artean, Abandoko errentak Itu rrigorri-Peñaskalekoa hirukoizten du. Bestalde, lau auzotik ia hiruk Bilboko batez bestekoa baino errenta pertsonal baxuagoa irudikatzen dute. Bate z besteko errenta pertsonalarekin eta etxebizitza eskuratzeko baldintzekin lotuta nabarmentzen den segregazio geografiko garrantzitsuan jardun beharra hautematen da. Mota horretako jarduerak garatzeko zailtasunak konpentsatu egingo dira aukera gehien dituzten auzoen eta desab antaila-egoera gehien jasaten duten auzoen arteko loturak errazten badira, hala, bertako biztanleei zerbitzu jakin batzuetara sarbide fisikoa edo enplegu-aukera hobeak eskainiz. Mota horretako jarduerak are garrantzitsuagoak dira emakumeen artean, horiek are desabantaila handiagoa jasa ten baitute errentari dagokionez.

o ALOKATZEKO ETXEBIZITZAK SUSTATZEA

Diagnostikoan ikusi den moduan, errentan oinarritutako bazterkeria handiagoa da emakumeen artean, eta hori argi eta garbi iku s daiteke Bizkaiko batez besteko errenta pertsonalen artean, hura % 40 baino handiagoa baita Bizkaian. Alokairuko etxebiz itzen eskaintza egokia eskainiz gero, eta nolabaiteko babes publikoa duten etxebizitzen proportzio egokia eskainiz gero, horrek etxebizitza eskuratzeko aukerak areagot uko lituzke. Gainera, alokairuko etxebizitza bat izateak hura erabili eta mantentzeko mal gutasuna errazten du, hura familia-unitate bakoitzak izan ditzakeen premia eta aukera puntualetara egokitzen baita. Zentzu horretan, hura errazago egokituko litzateke emakumeen hauskortasun eko nomiko handiagora, bizikidetza-unitateko kideen galera edo bereizketa kasuetan, esaterako. Hori argi eta garbi ikus daiteke, esaterako, Euskadin, guraso bakarreko etxe guztien % 51 (gurasobakar amadunak gehienetan) pobrezia -arriskuan edo gizarte-bazterkeria arriskuan daudela dioen datuan (INE, 2015).

8.3.2. Bizitegi-guneetan eta eraikinetan irizpide inklusiboak aplikatzea

o BIZITEGI GUNEEN DISEINUA, HERRITARRENTZAKO HIRI TRINKOAREN ETA ATSEGINAREN IKUSPUNTUTIK

Etxebizitzak eta horien gertuko inguruneak diseinatzeko orduan, zenbait faktore erabakigarri h artu beharko dira kontuan:

Auzoko topaguneetara sarbide erraza eta segurua izatea.

Saltokiak, ekipamenduak eta zerbitzuak gertu izatea.

Garraio publikoarekin lotura ona izatea.

Bizitegi-guneen irisgarritasuna eta ergonomia.

o ERAIKUNTZA TIPOLOGIEN DIBERTSIFIKAZIOA

Ohiko bizitegi-tipologiak ez datoz bat gaur egungo familia-unitate askoren errealitateekin eta premiekin. Ugalkortasuna maila baxuenetara murriztu izanak eta bizi-itxaropena handitu izanak pertsona bakarreko familien eta seme-alabarik gabeko familia nuklearren igoera eragin du. Dena den, duela gutxi eraiki diren etxebizitza gehienek seme-alabak dituzten bikoteez osaturiko ohiko familietara egokitzen jarraitzen dute, mota horretako familia-unitateek Euskadiko familia-mota guztien % 40 osatu arren. Ez dago, esaterako, bakarrik bizi diren pertsonentzako eskaintza

Pertsona bakarreko familiek emakumeen aurpegia dutela azpimarratu behar da (batez ere adinean aurrera egin ahala), baita guraso bakarreko

Page 147: BILBOKO HIRI ANTOLAKETAKO PLAN OROKORRAREN …HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDUKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 4 0.2. BILBOREN HIRI ERALDAKETA

HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA ///

PROPOSAMEN MEMORIA /// HIRI ANTOLAKETAKO PLAN OROKORRAREN AURRERAKINA 149

Grafikoa: Euskadiko familia-moten bilakaera, 1981-2006 (Eustat)

Gero eta aniztasun handiago horri erantzuteko etxebizitza arloko eskaintza tipologikoa areagotzeak premia -aniztasunari erantzun beharko lioke aldi berean:

Irisgarritasuna: ez desgaitasuna edo mendekotasuna duten pertsonei dagokienez bak arrik, baita pertsona zaharren eguneroko bizitza errazteko ere, bakarrik bizi badira batez ere.

Zaintza: etxebizitza barneko zaintza-lanak erraztea, haren neurriak egokituz edo eremu zehatzak daudela bermatuz, kanpoko eremuen kasuan, esaterako.

Lana eta haren banaketa: etxebizitza lantoki baten gisa hartzea, etxeko lanak eta eginkizunak partekatzeko aukera erraztuz.

o BIZITEGI PARKEA BIRGAITZEA

Bilbon, hamar etxebizitza bakoitzeko lauk 50 urte baino gehiago dituzte (% 40,93, EUSTAT 2014), eta batez besteko antzinatasuna 48,7 urtekoa da (EUSTAT 2014). Izan ere, bizitegi-parkearen zati handi bat 1980. urtea baino lehen eraiki zen, eta beraz, hiriak gabezia larriak ditu irisgarritasunari, isolamenduari eta bizigarritasunari dagokionez. Horrela, Bilboko etxebizi tzen konfort-indizea Euskadiko edo Gasteiz eta Donostiako batez bestekoa baino baxuagoa da (EUSTAT 2011), eta hondatuta, egoera txarrean edo urrian dauden eraikinetako etxe bizitzen ehunekoa % 8,05ekoa da, hau da, Bizkaiko % 5,87ko batez bestekoa baino hand iagoa (EUSTAT 2009).

Bizitegi-parkea birgaitzea funtsezkoa da hiriko bizi-kalitatea bermatzeko. Herritarren pixkanakako zahartze-prozesuaren testuinguruan, eta pertsona zahar gehienek beren etxebizitzetan eta beren sare eta babes sozialak sortu dituzten in guruneetan bizitzen jarraitu nahi izaten dutela kontuan hartuta, horien etxebizitzak eta auzoak birgaitzea funtsezkoa da horien ongizatea bermatzeko. Bestalde, pertsona zaha rrak beren ingurunean mantentzea eta horien instituzionalizazioa atzeratzea (egoitz ak) etxebizitzen birgaitze-helburuak partekatzen dituen eta behar bezala finkatuta dagoen estrategia bat da.

o GOMENDIO OROKORRAK

Plan Orokor hau idatzi ondorengo faseetan, alderdi horiek guztiak arautuko dituen araudia idatziko da. Horretarako, kontuan hartu beharreko zenbait gomendio adierazten dira:

Etxebizitza-eraikinean:

Etxebizitza-eraikinetan sustatuko duen diseinu baten

bitartez. Kontziliazioa sustatuko da komunitatearen zaintza partekatuaren bitartez, eta komunitatearen kohesioa erraztuko da bizilagunen

arteko harremanak sustatuz.

Sarbideen segurtasuna. Eremu komunen diseinuak barrutik kanpokoa ikusteko eta kanpotik barrukoa ikusteko modukoa izan behar du, ezkutuan geratzen diren zokoak eta eremuak saihestuz. Atariek atea kaleko espaloiarekin lerrokatuta izan dezatela gomendatzen da, bide publikotik ahalik eta ikusgaitasunik handiena izan dezaten.

Ibilbidearen ikusgaitasuna. Igogailuaren sarrerak eta eskailerak kanpotik ikusteko moduan egon beharko lukete, atarietan punt u itsurik egon ez dadin. Puntu horietara iristeko oztopo bisualak saihestuko ditugu.

Argiztapen egokia. Eskailerek eta komunitateko eremuek behar bezala argiztatuta egon behar dute; gainera, gardenak izan beharko dute eta espazio handia eskaini beharko dute, auzotarren arteko harremanak ahalbidetzeko. Garajeek modu egokian argiztatuta e gon behar dute eta ikusgaitasun egokia izan behar dute.

Erabileren nahasketa. Etxebizitza ez den beste erabilera batzuetarako guneak eskaini behar dira, etxean lan egiteko alokatzek o lokalak, adibidez, etxebizitza berean lan egin beharrik izan gabe.

Bitarteko espazioak. Kanpoalde pribatuaren eta etxebizitzari dagokion barrualde pribatuaren arteko trantsizio-guneak proiektatzeak erraztu egiten ditu harreman pertsonalak eta sozialak.

Bizikletak, haurren kotxeak eta laguntza-ibilgailuak gordetzeko komunitate osoaren erabilerarako guneak beheko solai ruan eta/edo atarian.

Eremu publikoaren zaintza informala, fatxada lerrokatuta eta bertan erabilerak, hegalak eta beste bao -mota batzuk jarrita.

Etxebizitzan bertan:

Atseden hartzeko lekua izateaz gain, etxebizitza lanerako gune gisa ulertu behar da genero-ikuspegitik. Horrenbestez, hark etxeko lanen

ergonomia eta segurtasuna bermatu behar ditu, erantzunkidetasuna sustatzeaz eta mendeko pertsonen zaintza errazteaz gain.

Kanpoaldean norbere espazioa izatearen premia. Etxebizitza guztiek norbere espazi oa izan beharko lukete kanpoaldean, hala, mendeko pertsonak aire zabalean egon daitezela ahalbidetzeko, besteak beste.

Espazioaren neutraltasuna eta hierarkizaziorik eza. Espazioa ez litzateke aurrez zehaztutako gainazal edo erabilera baztertza ileekin baldintzatu beharko, hala, premia desberdinetara egokitzeko aukera ahalbidetuz.

Malgutasuna. Eraikuntzak berak behar bezala bermatu beharko luke espazioak egituren arabera gehiegi baldintzatuta geratu ez daitezela.

Lan bereiziko gunea. Sukaldea, egongela eta jantokia toki berean egon ez daitezela gomendatzen da, aukera horrek ez baitu lan partekatua errazten, eta gainera, horrela ez zaio aisialdirako eremu bat eskaintzen lanean ari den pertsonari, gainerako seni tartekoei ez bezala.

Lanerako leku segurua eta eraginkorra. Sukaldean egiten diren lanak erraztea, hura lan-eremu gisa hartuz; horretarako, elementu zehatzetarako guneak finkatu behar dira, hondakinak birziklatzeko edo etxearen mantenu eta zaintza orokorrerako elementuak, esaterako.

Komunaren erabilera erraztea. Komunaren kokalekuak eta dimentsioek zaintzarako jarduerak ahalbidetzeko modukoak izan behar dute, haurrak eta desgaitasuna duten pertsonak bainatzeko, esaterako. Logela jakin baten barruan dauden komunek malgutasuna kentzen diote etxebizitzari.

Page 148: BILBOKO HIRI ANTOLAKETAKO PLAN OROKORRAREN …HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDUKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 4 0.2. BILBOREN HIRI ERALDAKETA

HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA ///

PROPOSAMEN MEMORIA /// HIRI ANTOLAKETAKO PLAN OROKORRAREN AURRERAKINA 150

Erabilera gehigarriak. Erabilera erantsiak erraztu behar dira (gauzak biltzeko, jolaserako, ikasteko edo etxeko lanetarako gu neak) zirkulazio-eremuetan, horretarako, gutxienekoak gainditzen dituzten dimentsioak eskainiz.

Ilustrazioa: Etxebizitzak bizitzako fase desberdinei erantzun beharko lieke. Iturria: Vienako Udaleko emakumearen bulegoa

8.3.3. Mugikortasuna eta garraio publikoa, analisia genero-ikuspuntutik

Mugikortasunarekin lotutako alderdietan nahitaez aplikatu behar da genero-ikuspegia joan-etorrien, horretarako erabiltzen diren garraioen eta ibilbideen arrazoiak identifikatu ahal izateko; izan ere, erreprodukzio -lanen premiei erantzuten dieten mugikortasun-jarraibideak oso desberdinak dira produkzio-lanak eragiten dituen jarraibideekin alderatuta.

Joan-etorrietarako jarraibideak aztertu eta identifikatzeko orduan, honako alderdi hauek hartu beharko dira kontuan:

Joan-etorrien arrazoia: produkzio-lana (enplegua), ikasketak, aisia eta kirola, erreprodukzio-lana (eguneroko erosketak, mendeko pertsonen laguntza, administrazio arloko kudeaketak, etxeko lanak eta zaintza -lanak).

Joan etorrietarako jarraibide bereziak eta kateatutako bidaien kopurua: oro har, lanak eragindako joan-etorriak pendularrak izaten dira (joan eta etorriko bidaiak), eta erreprodukzio-lanak eragindako joan-etorriak, berriz, poligonalak.

Egindako distantziak: Gizon (% 60,6) eta emakumeek (% 72) egiten dituzten joan -etorri gehienak udalerri barnekoak izaten dira (Emakunde, 2013. «Generoaren araberako eraginaren ebaluazioa: garraioa eta mugikortasuna»). Etxebizitzaren eta enpleguaren ar teko joan-etorrien distantziak enplegua eskuratzeko aukera handiagoen adierazle bikainak izaten dira.

Garraiatzeko modua: Hein batean, emakumeek gaitasun ekonomiko txikiagoa dute (familiak kotxe bakar bat badu), eta beraz, gizona da, oro har, hura erabiltzen duena. Emakumeek gehiagotan aldatu behar izaten dute garraiobidez, eta horregatik, geltoki inter modalen kokalekuarekiko eta kalitatearekiko mendekotasun handiagoa dute.

Denborari eta ordutegiari dagozkion mugak: Lanaldi partzialeko enpleguak dituzten pertsonen joan -etorrietarako ordutegiak eta premiak ez datoz bat zortzi orduko enpleguetan zehaztutako estandarrekin. Lanaldi partzialeko enplegu askok, garbiketa-lanen kasuan

esaterako, ezohiko ordutegiak izaten dituzte. Garraio publikoak ez die premia horiei erantzuten, eta egoera are gehiago okert zen da jende gutxi ibiltzen den ordutegietan segurtasunik ezaren aldagaia gehitzen badugu.

Joan-etorrietako segurtasuna: Mugikortasunarekin lotutako segurtasuna gizon eta emakumeen artean oso bestela hautematen den aldagaia da. Emakume askok garraio publikoa erabiltzeari uzten diote jende gutxi ibiltzen den ibilbideetan eta ordutegietan. Oso garrantzitsua da oinarrizko segurtasun-baldintzak bermatzea, betiere garraio publikoa nahiz oinezkoa emakumeen garraiabide nagusia dela kontuan hartuta.

Erosotasuna eta segurtasuna lehenik eta behin, eta puntualtasuna eta irisgarritasuna horien ostean: Garraioarekin lotutako elementuei eta horien gertuko espazio publikoari dagokionez, askotan diseinuaren erakargarritasuna (bakarrik) nagusitzen da, eta ez dise inu barneratzailea (gutxienez). Pertsona zaharren, emakumeen eta haurren gorpu tz-dimentsioetatik harantzago, garraioarekin lotutako elementuen diseinuak ez ditu hainbat egoera kontuan hartzen: emakumeak haur -kotxeekin, haurrekin, mendeko pertsonekin edo erosketa-poltsekin mugitzen dira askotan; geltoki eta ibilgailu asko ez daude mo ta horretako joan-etorrietarako pentsatuta; joan-etorri gehiago egin behar izaten dituztenez, emakumeek denbora gehiago kontsumitzen dute deserosotasun -egoeretan.

o SEGURTASUNA, MUGIKORTASUNA ETA GARRAIO PUBLIKOA

Garraio publikoarekin eta, oro har, mugikortasunarekin lotutako segurtasuna funtsezko gaia da, eta hura oso modu sakonean aztertu da genero -ikuspegitik. Oro har kontuan hartzen diren printzipioak Anne Michaud andreak finkatu zituen, 2002an Montrealeko emakumeen ald etik jasotako esperientziak oinarritzat hartuta, eta adostasun-maila handia dute gainera. Diseinuarekin plangintzarekin baino lotura handiagoa izan arren, jarraian adierazten diren irizpideek oinarri teoriko egokia osatzen dute:

Seinaleztapena: argia eta zehatza izan behar du, eta modu estrategikoan kokatuta egon behar du, hari jarraituz gero, nora goazen jakin dezagun. Era berean, uniformea izan behar du, lekuen arteko desberdintasunak denak direla, horrela, edonork identifikatu ahal izango baititu sinboloak.

Ikusgaitasuna: argiztapenak nahikoa eta uniformea izan behar du, eta mantentze-egoera egokian egon behar du. Ezkutalekuen sorrera saihestuko da, ispiluen bitartez ikusgaitasuna handituz nahiz material gardenak erabiliz.

Jendetza: erabileren nahasketa erraztea gomendatzen da pertsonak bertan ibil daitezela bermatzeko eta erabilera horiek ordutegi gehiena estali dezaten.

Zaintza formala eta laguntza: Zaintza formala dagoela adierazten duten seinaleak ezartzea gomendatzen da, baita espazio -mota jakin batzuetan laguntza nola eskatu adierazten duten jarraibideak ere.

Lekuen plangintza eta mantenua: bandalismoa saihesteko modu egoki bat lekuak kontserbazio - eta zaintza-egoera egokian mantentzea da.

Komunitatearen partaidetza: distrituko gomendioak komunitatearen partaidetza -adibide bikainak dira.

Page 149: BILBOKO HIRI ANTOLAKETAKO PLAN OROKORRAREN …HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDUKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 4 0.2. BILBOREN HIRI ERALDAKETA

HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA ///

PROPOSAMEN MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDURAKO PLAN OROKORRAREN AURRERAKINA 151

KLIMA ALDAKETA

Page 150: BILBOKO HIRI ANTOLAKETAKO PLAN OROKORRAREN …HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDUKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 4 0.2. BILBOREN HIRI ERALDAKETA

HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA ///

PROPOSAMEN MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDURAKO PLAN OROKORRAREN AURRERAKINA 152

PROPOSAMENAK

9.1. GARAPEN IRAUNKORRA. ERREFERENTZIAKO ESPARRUA.

9.2. KLIMA ALDAKETA ETA HIRI PLANGINTZA

9.2.1 Klima-aldaketari aurre egiteko bi erantzun

9.2.2 Bilboko Udala eta klima-aldaketa

9.2.3 Klima Aldaketaren aurkako Plan Orokorraren neurriak (aztertze bidean dago)

Page 151: BILBOKO HIRI ANTOLAKETAKO PLAN OROKORRAREN …HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDUKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 4 0.2. BILBOREN HIRI ERALDAKETA

HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA ///

PROPOSAMEN MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDURAKO PLAN OROKORRAREN AURRERAKINA 153

9.1 GARAPEN IRAUNKORRA. ERREFERENTZIAKO ESPARRUA

Garapen iraunkorraren kontzeptua ez da ingurumen izaera hutsekoa. Lau ardatzen edo oinarrien arteko ituna da: ingurumena, giz artea, ekonomia eta kultura. Beraz, helburua da planetaren garapen harmonikoa lortzea, iraunkorra ingurumenaren aldetik, berdintsua gizartearen ikuspegitik eta bideragarria ekonomiaren aldetik, beti ere kultura-aniztasuna errespetatuz.

Kontzeptu hau 1987. urtean aipatu zen lehenengo aldiz Nazio Batuetako (NB) Ingurumenaren eta G arapenaren Munduko Batzordeak idatzitako dokumentu batean, «Gu Guztion Etorkizuna» izeneko txostenean (Brundtland Txostena gisa ezagutua ere), hain zuzen. Dokumentu h orrek honela definitu zuen kontzeptu hori: «egungo beharrak asetzen dituen garapen mota da , baina etorkizuneko belaunaldiek beren premiak asetzeko izango dituzten aukerak arriskuan jarri gabe». Geroago, Nazio Batuen Ingurumen Programak (NBIP) eta Natuaren Naturaren Mundu Foroak, 1991,

mugen barnean bizi-kalitatea hobetzea dakar».

Rioko Gailurra 1992an

Nazio Batuen Ingurumena eta Garapenari buruzko Hitzaldiak, 1992an Rio de Janeiron ospatua, «Lurraren Gailurra» gisa ere ezagu tzen denak, «garapen iraunkorra» terminoari garrantzia politikoa eman zion. Bertan onartu zen, lehenengo aldiz eta nazioarteko hedadurarekin, estrategia orokorreko oinarrizko dokumentu bat: Programa 21, delakoa, ingurumen-politika egituratua eta orokorra. Dokumentuan gaur egungo planetako biztanleez gain, etorkizuneko belaunaldiak kontuan hartzen dira, eta haren garapenean zeresan handia dute tokiko edo eskualdeko erakundeek.

«Garapen iraunkorra» kontzeptuari esker, ingurumenaren babesaren eta garapen orokorraren arteko lotura berezia sortu da. Era berean, garapen iraunkorra ez da asmaketa hutsa edo adierazpenekoa bakarrik; izan ere, ingurumenaren, gizartearen, ekonomiaren eta kulturaren arteko elkarrekintzak ekintza plan integratuen multzoa ekar baitezake. Horiek adierazleetan oinarritzen dira, eta erakundeak g izartearekin, ingurumenarekin eta bideragarritasun ekonomikoarekin duen integrazio maila markatuko dute.

Argiago esateko, garapen iraunkorra da gaur egun ezagutzen dugun bezalako gizadiari ongizate iraunkorra bermatzeko gai den ba karra. Garapen iraunkorreko alderdietako edo oinarrietako bat huts eginez gero, hazkunde harmonikoa utopia beteezin bihurtuko da.

Tokiko Agenda 21

Plangintzarako tresna hau, borondatezkoa, «Programa 21etik» sortu zen, «Rioko Gailurraren» esparruaren barruan (1992). Iraunk ortasunaren printzipioak aplikatzean datza, tokiko arloan aplikatu behar diren ingurumen -, gizarte-, ekonomia- eta kultura-politikak bateratzen dituen plan estrategiko bat zehaztuz, ikuspuntu orokorra kontuan hartuz («tokian esku hartu, pentsamendu orokorrarekin»).

Plan Estrategiko hori hausnarketa partekatutik eta erantzukizun politikoa eta teknikoa duten pertsonen, inplikatutako eragile en eta herritarren partaidetzatik sortu behar da. Izan ere, erantzukizun partekatuaren eta lankidetzaren printzipioa ezinbestekoa da tokiko mailan garapen iraunkorreko estrategiak ezartzeko.

Tokiko Agenda 21eko prozesuak Ekintza Planen bidez gauzatzen dira, garapen iraunkorra giza -ingurunean aplikatzea lortzeko.

Europar Batasuna

Ingurumenari buruzko ekintza-planekin eskarmentua eduki ondoren, Europar Batasunak, garapen iraunkorraren kontzeptua bere politika ekonomikoetan eta sozialetan txertatzeko asmoarekin, garapen iraunkorreko lehenengo estrategia 2001ean hasi zuen eta 2006an e guneratu zuen bere eskasiak zuzendu eta erronka berriak kontuan hartzeko.

Klima-aldaketan eta energia-politikan oinarritua, plan berrikusiak hezkuntzaren, ikerketaren eta finantzaketa publikoaren garrantzia nabarmentzen du ekoizpen- eta kontsumo-eredu iraunkorrak ezartzeko. Orain, erronka politika abian jartzean eta ingurumena errespetatzen duten erabilerak eta produktuak sustatzeko beharrezko neurriak hartzean dago.

Azken gertaera garrantzitsua EUROPA 2020 Hazkunde adimenduna, iraunkorra eta integratzailea lortzeko Estrategia da (2010).

Iazko abenduan ospatu zen Parisko COP21ek garrantzi historiko handia lortu zuen duela sei urte Kopenhagen ospatu zen gailurraren porrotareki n alderatuta.

Orokorrean, arrakasta handiko sentsazioa sortu zen: 21 orrialdeko testu loteslea idatzi zen. Lehenengo aldiz nazioart eko konpromisoa lortu zen «Lurreko batez besteko tenperaturaren igoera, industrializazioaren aurreko garaiarekin alderatuta, bi gradutik behera egon da dila nabarmen, eta ahaleginak egin daitezela 1,5 ºC-an gelditzeko».

196 gobernuek adostu zuten berotegi efektuko gasak «ahalik eta arinen» txikitzea eta 100.000 miloi dolareko finantzaketa -mekanismoa abian jartzea ondorioak arintzeko eta klima-aldaketara egokitzeko. Testua herrialde guztiek berretsi behar dute datorren udaberrian, 2020 urtera arte indarrean egongo da eta bost urtero berrikusiko dute, herrialdeek beren konpromisoak egunera ditzaten eta berotegi -efektuko gasak txikitzeko neurriak ezar daitezen.

Hitzarmenaren atal nagusiak

Plantako tenperaturak bi gradu zentigrado baino gutxiago igo behar du.

Hitzarmena loteslea da herrialde sinatzaile guztientzat.

100.000 miloi dolar inguruko funtsak garapen bidean dauden herrialdeentzat 2020. urtetik aurrera.

Bost urtero berrikusiko da

Euskal Autonomia Erkidegoa

Oinarri arau-emaile gisa 3/98 Legea, Euskal Herriko ingurugiroa babestekoari buruzkoa, oinarri hartuta eta Europako esparruan garatutako estrategia eta jarduketen arabera, euskal erakundeetatik iraunkortasuna sustatu da «Euskal Herriko iraunkortasunaren al deko konpromisoa» bezalako adierazpenekin, Udalsarea edo Garapen Iraunkorraren Euskal Ingurumen Estrategia (2002 -2020) eta lehenengo Ingurumen Esparru Programa (2007-2010) bezalako estrategiak eta planak onartuz, aipaturiko legean aurreikusi bezala.

Euskal Adierazpena da Hiri eta Herri Iraunkorren Europako 8. Konferentziako (Bilbo, 2016ko apirila) emaitzarik garrantzitsuenetariko bat. Aurrerapausoa da Aalborg-eko Gutunaren (1994) eta Aalborg-eko Konpromisoaren (2004) ostean.

Azken gertaera garrantzitsua da Basque Declaration. Ibilbide-orri berria Europako hiri eta herrientzako, udal emankorrak, iraunkorrak eta erresilenteak sortzeko, Europa bizigarria eta inklusiboa lortzeko.

Bizkaia eta bere Agenda 21 direlakoak

Bizkaiko udal guztiak beren Agenda 21 garatzen ari dira, fase desberdinetan. Horrez gain, Bizkaiko Foru Aldundiak bere Tokiko Foru Agenda 21 atalean).

Page 152: BILBOKO HIRI ANTOLAKETAKO PLAN OROKORRAREN …HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDUKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 4 0.2. BILBOREN HIRI ERALDAKETA

HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA ///

PROPOSAMEN MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDURAKO PLAN OROKORRAREN AURRERAKINA 154

9.2 KLIMA ALDAKETA ETA HIRI PLANGINTZA

Klima-aldaketaren arloan bi eremu berezitu daude, baina elkarrekin estu lotuta. Alde batetik arintzearekin, munduko arazo bati eran tzuten diona: planetaren beroketa eta bere ondorioak; eta bestetik, egokitze-ekintzekin, definizioz tokikoak direnekin. Azken horietan, hirigintza-antolamenduak zeresan handia du.

Ezinbestekoa da klima-aldaketara egokitzea, eta horren adierazle dira estatuetako, eskualdeetako, Europako eta nazioarteko politika berriak. Gure hiriek biztanleriaren-hazkundera, baliabide-eskasiara eta klima-aldaketara moldatzeko gai izan behar dute ahalik eta arinen, eta ezinbestekoa da haien inguruko planifikazioa egitea.

Hirientzako klima-aldaketaren mehatxu nagusiak muturreko ondorio meteorologikoekin lotuta daude. Uholdeak (ibai- eta itsas-mailak gora egitearen ondorio), mazeletako lerradurak (eurite torrentzialek eraginda), bero -uhartearen efektua (bero-boladek eraginda) ez dira alde batera utz daitezkeen arriskuak eta, beraz, kontuan hartu behar dira hiriaren diseinua definitzeko orduan. Horren ondorioz, hiriko azpiegiturak kolapsatu egin daitezke (ikastetxeak edo ospitaleak, errepideak eta trenbideak bezalako oinarrizko ekipamenduak, besteak beste).

Gure udalez gaindiko hirigintza-tresnak ahaztu gabe, Lurraldearen Antolamendurako Artezpideak edo Lurralde Plan Sektorialak bezalakoak eta haiek aztertzeko dagoen premia, egokitzapena Hiri Antolamendurako Plan Orokorretan, erreferentziako hirigintza -tresna diren heinean, txertatzearen garrantzia azpimarratzen da, eta gainerako garapen-plangintzak haien pean egongo dira.

Hirigintza Antolamendurako Plan Orokorrek lurzoruaren antolamendua, haren erabilerak eta intentsitateak definitzen dute, hiri aren estrategia orokorra kontuan harturik. Ez dira plan estrategiko soilak, eskubideak eta betebeharrak sortzen dituzten plan arautzaileak baizik. Arau horiek hiri -kokalekuak, azpiegiturak, ekipamenduak, espazio libreak eta berdeguneak, gune naturalak eta abar xedatzen dituzte. Beraz, ezi nbestekoa da plangintzaren gainjarritako beste baldintza bat gisa, klima-aldaketarako irizpide eta egokitzapen-plan berriak gehitzea. Era berean, aldagai horiek txertatu behar dira udaleko hirigintza- eta ingurumen-kudeaketan.

Jakina, jardute-esparruak desberdinak izango dira adierazitako guneetako hiri-ehunetan edo etorkizuneko plangintza berrietan esku hartzen bada.

Jarraian, garapen iraunkorraren eta klima-aldaketaren kontzeptuen erreferentzia-markoaren eta lurralde maila anitzetan hartutako neurrien inguruan aipamen laburra egingo da.

9.2.1. Klima-aldaketari aurre egiteko erantzunak

Page 153: BILBOKO HIRI ANTOLAKETAKO PLAN OROKORRAREN …HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDUKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 4 0.2. BILBOREN HIRI ERALDAKETA

HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA ///

PROPOSAMEN MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDURAKO PLAN OROKORRAREN AURRERAKINA 155

ARINTZEA ETA EGOKITZAPENA

Klima-aldaketari bi erantzun mota daude:

1. ARINTZEA:

Indargarri erradiaktiboen intentsitatea txikitzean datza, berotze globalaren eragin potentzialak murrizteko. Arintzea

eta egokitzapena ez dira gauza bera. Izan ere, arintzerako, berotze globalaren eraginak txikitzeko jardun behar da. Askotan, arintzeari esker berotegi-efektuko gasen kontzentrazioak txikitzen dira, haien iturriak murriztuz edo biltegiratzea handituz. PLANETA osoan du eragina.

2.- Egokitzapena:

Natura- edo giza-sistemak doitzean datza dauden edo espero diren klima-estimuluei edo haien eraginei erantzuteko. Horrela, eragindako kaltea txikiagoa izango da, eta aukera onuratsuak handiagoak izango dira. Klima-aldaketaren eragin kaltegarri posibleak aurreikusi, eta erantzuteko gaitasuna handitzean edo eragindako elementuen arriskua eta zaurgarrit asuna txikitzean datza. TOKIAN du eragina.

Euskal Herriak ibilbide luzea du eta konpromiso handia dauka klimaren arloan.

2014Ko abenduan, Euskal Jaurlaritzak Limako Gailurrean (COP 20) Compact of States and Regions delakoa sinatu zuen. Euskal Her ria eskualde gisa hitzarmenera atxikitu izanaren ondoren, euskal udalek Compact of Mayors ekimenarekin bat egin dute.

2050erako Klima Aldaketaren Euskadiko Estrategia KLIMA 2050 hainbat forotan aurkeztu zuten Klimari buruzko Parisko Mundu Gail urrean, COP 21. Hark tokian-tokian jarduera klimatikoak zer-nolako garrantzia duen aitortzen du, eta helburuen artean nabarmentzen da herri -administrazioen eredugarritasuna, ingurumen-erronka honi aurre egiteko trakzio-indar gisa.

Euskal Autonomia Erkidegoak % 25 murriztu ditu berotegi-efektuko gasak 2005-2014 bitartean, poliki-poliki gas naturala txertatuz eta beste erregai batzuk erretiratuz eraginkortasun energetikoa sustatuz, energia berriztagarriak txertatuta eta eraginkortasun handiko kogenerazioa lortuz, baita isurietan hain intentsiboak ez diren garraio moduak sustatuz eta herritarrak gehiago kontzientziatuz ere.

Klima Aldaketaren aurkako 2050erako Euskal Estrategiak ezartzen du 2030. urterako isuriak % 40 murriztea, eta 2050erako % 80 gutxitzea, betiere, 2005. urtea harturik konparazioaren oinarri.

Azkenik, Udalsarea 21ek editatutako «Euskadiko Hirigintzaren Plangintzari buruzko eskuliburua Klima -aldaketa arintzeko eta Klima-aldaketara egokitzeko» dokumentua gaiari inguruzko erreferente gisa nabarmentzea komeni da.

9.2.2. Bilboko Udala eta klima-aldaketa

Hauek dira Bilbok iraunkortasunarekin hartu dituen konpromiso nagusiak:

1998, Aalborg-eko Gutuna sinatzea.

2003, Jasangarritasunerako Udalerrien Euskal Sarera, Udalsarea21era atxikitzea

2005 2005-2008 Tokiko Ekintza Plana

2009 Tokiko Agenda 21eko 2009-2013 Plana

2009eko martxoa: BIO sortzea

2010 Alkateen Hitzarmena sinatzea

2010 Klima Aldaketaren aurkako Plana

2012 Energia Iraunkorra Sustatzeko Ekintza Plana onartzea

Tokiko Agenda 21

Bilbok argi ikusten du egungo garapen-ereduak sortzen duen problematika globala eta, era berean, ondo daki elkartasuna eta tokiko ikuspegia behar direla planetari nahiz gure oinordekoei kalterik ez egiteko.

Laurogeita hamarreko hamarkadaren bukaeran, aurrerapauso kualitatiboa eman zuen udalerriak iraunkortasunaren hatsarreak eta irizpideak udal kudeaketan zeharka aplikatuz. Horrela bada, 1998ko martxoaren 31n, Bilboko Alkateak Aalborg -eko Gutunarekin bat egiteko agiria sinatu zuen, Udalaren ordezkari gisa.

Une hartatik aurrera hasi zen Tokiko Agenda 21 Bilbon aplikatzeko prozesua; lehenik eta behin hasierako diagnostikoa egin zen Udal kudeaketaren ingurumen-kalitaterako eredua 1999-2000 martxan jartzeko. Aldi berean, jorratutako alderdirik garrantzitsuenetakoekin erlazionatutako adierazleak kalkuluetan sartzea proposatu zen.

Euskadin, Garapen Iraunkorrerako Ingurumeneko Euskal Estrategiaren helburuak lortuko zirela bermatzeko, 2002. urtearen amaieran sortu zen Jasangarritasunerako Udalerrien Euskal Sarea, Udalsarea21. Bilboko udalak 2003ko abenduan egin zuen bat Udalsarea21 ekimenare kin, udal mailan Tokiko Agenda 21 ezartzeko prozesua dinamizatzeko xedearekin.

Une horretarik aurrera, 2004. urtean zehar, iraunkortasunaren alderdiak esku -hartzearen hiru esparruen ikuspuntutik baloratuz eta ez bakarrik ingurumeneko alderdien ikuspuntutik. Gainera, parte aktiboa har tu zen Aalborg +10 konferentzian eta Bilboko Agenda 21aren 2005-2008 Tokiko Ekintza Plana prestatzeko, laguntza teknikoa kontratatu zen lehiaketa publikoaren bidez.

Une horretatik aurrera, 2004an, Iraunkortasun Diagnostikoa eguneratu zen eta, 2005-2008 Tokiko Ekintza Plana prestatze aldera, Hiritarren Parte-hartzerako Plana martxan jarri zen.

Zehazkiago, 2005eko bukaeran onetsi zen Bilboko Agenda 21aren barruko 2005-2008 Tokiko Ekintza Plana.

Tokiko lehen Ekintza Plana onetsiz, Bilboko etorkizunerako estrategia definitu eta helburu nahiz egitasmo zehatzak ezarri zir en, gizartea modernoagotu, bidezkoago egin eta elkartasun handiagoa izateko, ingurunearekiko arduratsua den tokiko ekonomia dinamik oa lortzeko eta hiri-ingurune iraunkorra erdiesteko, bilbotarren bizi -kalitatea hobea izan zedin.

8 ildo estrategiko ditu 2005-2008 Ekintza Planak, 22 Ekintza-egitasmo eta 130 ekintza zehatz, era honetan antolatuta:

1. ildo estrategikoa: Bilbon ur- eta energia-kontsumoa arrazionalizatu eta murriztea.

2. ildo estrategikoa: Bilbo, mugikortasun eta garraio iraunkorrerantz.

3. ildo estrategikoa: Bilbon kutsadura gutxiagotu eta ingurumen-kalitatea hobetzea.

4. ildo estrategikoa: Bilboko lurralde-plangintzan eta kudeaketan iraunkortasun-irizpideak aplikatzea.

5. ildo estrategikoa: Bilbon ekonomia iraunkor eta orekatua sustatu eta gizarte -ehun ekintzailea bultzatzea, ezagutzaren gizartearen barruan.

6. ildo estrategikoa: Bilbo, negozio-, kultura- eta turismo-hiri gisa sustatzea.

7. ildo estrategikoa: Bilbo, pertsona guztien alde.

8. ildo estrategikoa: Bilbon parte-hartzearen kultura sustatu eta udal kudeaketa hobetzea.

Tokiko Ekintza Plana onestearekin batera, Bilboko Iraunkortasun-adierazleen Sistema definitu zen, tokiko 34 adierazleren bidez, udalerriak garapen iraunkorrerantz duen bilakaera erakusten duena.

2006an zehar, Parte-hartzerako eta Komunikaziorako Plan berria garatu eta hiriko barruti guztietara eraman ze n, bilbotar guztiak Tokiko Agendaren prozesuan inplikatzeko asmoarekin. Bestelako jarduerei dagokienez, 2006ko abenduan, «Hiriko ingurumena, gure hirien apustua iraunkortasunaren alde» izenburuko jardunaldiak ospatu ziren Bilbon. Hiri handietako ordezkaria k eta nazioko zein nazioarteko mailan garrantzi handia duten erakundeetakoak bertaratu ziren, zituzten erronken inguruan eta erronka horiei aurre egiteko martxan jarri zituz ten tokiko ekintza aitzindarien inguruan eztabaidatzeko.

Aldi berean, 2005az geroztik 2005-2008 Tokiko Ekintza Plana geroz eta gehiago aplikatu da eta, gaur egun, berrikuspen -fasean dago, Bilboko Agenda 21aren 2009-20013 Ekintza Plana prestatzeko xedearekin.

Alkateen Ituna eta Energia Iraunkorrerako Ekintza Plana 2020

2020 urtean hirien lehiakortasuna ingurumenaren aldetik iraunkorrak diren ereduak garatzeko duten gaitasunagatik neurtuko da.

Page 154: BILBOKO HIRI ANTOLAKETAKO PLAN OROKORRAREN …HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDUKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 4 0.2. BILBOREN HIRI ERALDAKETA

HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA ///

PROPOSAMEN MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDURAKO PLAN OROKORRAREN AURRERAKINA 156

Garapen horren adierazle da 2007ko martxoan EBk onartu zuen neurri -paketea, «Energia Aldatzen ari den Mundu Baterako». Pakete horretan unilateralki hartu zen CO2ko igorpenak % 20an murriztea 2020 urterako, eraginkortasun energetikoa % 20 igotzearen eta energiaren % 20eko eskaria energia berriztagarriekin asetzearen ondorio.

«EBko Eraginkortasun Energetikorako Ekintza Planean», bere lehentasunen artean «Alkateen Itun» bat garatzea zegoen, tokiko eta lurraldeko gobernuek gobernu nazionalekin batera egin ziezaioten aurre berotze globalari eta, horrela, bere gain har zezaten beste alder diek bere gain hartutako konpromisoak. Compact of Mayors ekimena berotegi-efektuko gasen igorpenak murrizteko, aurrerapenen jarraipena egiteko eta klima -aldaketaren ondorioetarako prestatzeko dagoen munduko elkartasun-ahalegin handiena da.

Europa osoko tokiko eta lurraldeko gobernuek kutsatzaileen igorpena, berotze globala so rtzen duena, murrizten ari direla kontuan edukirik, hiri -mugikortasun iraunkorrerako programak ezarriz eta energia berriztagarriak sustatuz, Alkateen Ituna da hirien konpromiso irmoa , energia eskariaren eta energia berriztagarrien inguruan beharrezkoak diren ekintzak bideratzeko.

Hortaz, ingurumenari eta berotegi-efektuko gasei dagokienez, Alkateen Ituna, norbere lurraldeetan eraginkortasun energetikoa hobetzeko eta energia-iturri berriztagarriak erabiltzeko borondatezko konpromisoa da, non tokiko eta lurra ldeko agintariek parte hartzen duten, eta arlo honetan mugimendu europar nagusia da.

Bilbok, 2010eko maiatzean Alkatearen sinaduraren bidez, Alkateen Itunarekin bat egin zuen, 2020 urterako helburu hauek betetz eko konpromisoa hartuz:

Berotegi-efektuko gasak % 20 murriztea, eta energia berriztagarrien erabilera % 20 handitzea. Murrizpen horretan Udaletxeaz gain, udaleko eragile guztiek parte hartu behar dute: batez ere, herritarrek eta zerbitzuek. Gaur egun, 4229 udal europarrek sinatu dute Ituna

Bilboko Energia Iraunkorrerako Ekintza Plana 2020 Bilboko Udalak garatu du hausnarketa luzearen ondoren eta 2009an hasi zen partaidetz arekin. Energia Iraunkorrerako Ekintza Plana betez, itunaren neurriak eta konpromisoak jasotzen dituen dokumentu estrategikoa, bali abide energetikoen eraginkortasuna sustatu eta kutsagarrien murriztapenaren alde egiten duten hirigintza -politiken erreferentziako hiri bihur daiteke Bilbo.

Idazteko prozesuan zehar, Udalaren sail gehienek hartu dute parte. Horrez gain, udaleko gizarte -, ingurumen- eta erakunde-sailek zeresana eduki dute. Gainera, dokumentua idazten parte hartu du Euskadiko Alkateen eta bere ekintza -planen Itunaren koordinazio-gisa, Energiaren Euskal Erakundeak (EEE) bere onespen espresuarekin, Europako Batzordeak dokumentua onartu baino lehenago.

Energia Iraunkorra Sustatzeko Ekintza Planean jasotako neurriak ezarriz gero, 2020 urterako 251.428 tCO2e txikintzea aurreiku si da, hau da, berotegi-efektuko gasen igorpena % 30,8 jaitsiko da 2005. urtearekin alderatuta. Ahaleginak bizitoki sektorera bideratzen badira ere, Udalak berak bezalako zerbitzu sektoreak eragile eredugarri gisa garrantzia handia dauka.

EIEPa Plan bizia da: bi urtero berrikusi egin behar da, eta ekimenaren erregistraturiko aurrerapenaren berri eman behar zaio Europako Batzordeari. Horrez gain, jarraipen-adierazleak eguneratu behar dira.

Ekintza Planak bost lan-ildo ditu:

Eraginkortasun energetikoa Mugikortasun iraunkorra Energia berriztagarriak Hondakinen sorrera eta kudeaketa Ura

Hura ezartzeko arduradun diren udal sailak:

Herri-lanak eta Zerbitzuak Zirkulazioa eta Garraioak Euskara, Gazteria eta Kirola Zerbitzu Orokorrak Hirigintza

RAMSES eta RESIN

(Horizon 20-20-20 programaren esparruan Klima Aldaketarako Egokitzapena sustatzen duten proiektu europarrak)

RAMSES, Europako Batzordea (2012-2016)

PIK (Potsdam Institute for Climate Impact Research), Tyndall Centre for Climate Change Research, ICLEI ( Local Governments for Sustainability) edo LSE (London School of Economics) bezalako ospe handiko bazkideekin elkarlanean garatu da.

RAMSES proiektuaren helburu orokorra da hiri-kudeaketan klima-aldaketari egokitzea ahalbidetzen duten metodoak eta irtenbideak garatzea. London, Rio de Janeiro edo Bilbo bezalako hirietan lan eginez, espero diren emaitzak lortzeko, lan anitz garatzen dira erabak iak hartzen laguntzeko eta hiri-plangintza gauzatzeko, adibidez:

• Hirietan klima-aldaketarekin lotutako eraginak ebaluatzeko tresnak:

Bero Uharteak Bilbon duen Eragina ebaluatzea.

• Klima-aldaketaren eraginen ebaluazioa eta ingurumen-, gizarte- eta ekonomia-kanpokotasunak eta egokitzapena funtsezkoak diren hiriko

sektoreetan ebaluatzea, arintzearen eta egokitzapenaren arteko eztabaidak eta sinergiak barne.

Klima-aldaketatik eratorritako galera ekonomikoak eta Bilbon egokitzearen kostua berrikustea.

• Klima-aldaketara egokitzeko planen eta neurrien kostu-onuraren balioztapena eta analisi ekonomikoa egiteko metodo berriak.

• Egokitzapen-neurrien eraginkortasuna diseinatzea eta ebaluatzea:

Bero-uhartearen efektua Bilbon murrizteko soluzioak diseinatzea.

Bilboko Bero-uhartearen efektuaren aurkako neurrien eraginkortasuna aztertzea.

Uholdeen aurrean Bilbon egokitzapen-kudeaketa ezartzeko orientabideak

• Tokiko politika-aukerak eta ibilbide-orria, egokitzapenerako, erresilentziarako eta iraunkortasunerako.

Bilborako egokitzapenari buruzko erabakiak hartzeko prozesuaren esparru analitikoa.

Hirien trantsizioaren esparru kontzeptuala definitzea. Bilbon aplikatzearen zain.

RESIN, Europako Batzordea (2015-2018)

Duela gutxiko ikerketen arabera, 2050 urterako munduko biztanleria % 75-% 80 haziko da hirietan. Horrek, klima-aldaketaren eragin gero eta nabariagoekin batera kontuan hartuta, Europar Batasunak gure hiriak egokitzeko eta erresiliente bihurtzeko dagoen beharraz ohartarazi du.

Hori dela eta, EBk Klima Aldaketaren Kontrako Egokitzapenerako Estrategia Europarra duela gutxi onartu du. Haren bidez, Europ ako hiri guztiak bultzatzen ditu beren klima-aldaketaren kontrako egokitzapen-planak egitera. Egokitzapen-plan horiek klima-aldaketak eragindako ondorioak saihestu behar dituzte nolabait, kalte material eta ez-material ugari ekidituz.

RESIN programan parte hartzean, Bilboren helburu nagusia da klima-aldaketaren eraginak hirian duen zaurgarritasuna neurtzea eta hirirako Egokitzapen Plan espezifikoa egitea. Klima-aldaketaren inpaktu zuzenek (uholdeek, muturreko fenomeno atmosferikoek, ber o-boladek, itsas-mailaren igoerak) eta zeharkakoek (hornidura-arazoek, seguru-faltak zona arriskutsuetan, lurzoruaren erabileran aldaketek...) Europako hirietan sortzen dituzten arriskuen analisia egiten saiatuko da.

Bilbo Paris, Bratislava eta Manchesterrekin batera aztergai izango da proiektuan zehar, eta une oro Tecnalia eta BC3 tokiko ikerketa -zentroen laguntza edukiko du.

Ikerketa-zentroek, proiektuaren kideek, diseinatutako tresna anitzen modelizazioaren bidez, RESIN prog ramaren helburua da Europan proiektu bat egitea, ondorengo alderdiak ikertu, estandarizatu eta partekatzeko:

• Klima-aldaketaren eraginak dakartzan arriskuak, Europako hiri desberdinen tipologien arabera

• Egokitzapen-neurriak ezartzeko aukera onenak balioztatzeko ereduak simulatzea, erabakiak hartu behar dituzten pertsonentzako laguntza

gisa. Eredu horiek proiektuak parte hartuko duten hiri bakoitzean probatuko dira (Bilbo, Manchester, Paris eta Bratislava)

• Klima-aldaketaren ondorioak jasan ditzaketen oinarrizko zerbitzuak (energia-hornidura, ura, lurzoruaren erabilera, zona ahulak, garraioa...)

hornitzeko ardura daukaten eragile nagusiak tartean sartzea.

Page 155: BILBOKO HIRI ANTOLAKETAKO PLAN OROKORRAREN …HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA /// MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDUKO PLAN OROKORRAREN AURRERAPENA 4 0.2. BILBOREN HIRI ERALDAKETA

HIRI PLANGINTZAKO BULEGOA - BILBOKO UDALA ///

PROPOSAMEN MEMORIA /// HIRI ANTOLAMENDURAKO PLAN OROKORRAREN AURRERAKINA 157

• Klima-aldaketara egokitzeko neurri posibleak estandarizatzea, hirien tipologiaren arabera.

• Ikerlanen emaitzak EBrekin eta gainerako hiri europarrekin partekatzea.

9.2.3. KLIMA ALDAKETAREN AURKAKO PLAN OROKORRAREN NEURRIAK (AZTERTZE BIDEAN DAGO)

Oraindik RAMSES eta RESIN proiektu europarretan aztertzen ari badira ere, etorkizuneko Plan Orokorrean txertatzeko jarduketa nagusiak hauekin dute zerikusia:

Gune arriskutsuak eta kalteberak ebaluatzea

Klima-aldaketaren etorkizunerako eragina kontuan edukita, hainbat mapa egiten ari dira:

Bero-uhartea deritzon efektuak eragindako guneak hautematea

Ibaien uhaldiek eragindako guneak hautematea (gainezka egiteagatik uholdeak)

Euri-zaparradek eragindako guneak hautematea (euri-uholdeak)

Mapa horiek gero biztanleria, espazio publikoak edo eragindako espazioak bezalako datuekin gurutza daitezke, geroago behar diren neurriak hartzeko.

Etorkizuneko Arintze Plan Orokorraren neurriak

Aurrerakinean azaltzen diren proposamenak igorpenak murriztera bideratuta daude (arintzea).

Garraioa (mugikortasun iraunkorra, ibilgailu pribatuaren erabilera murriztuz)

Garraiobide publikoa, hiri-bideak eta bizikletak sustatzea

Erabilerak nahastea

Auzoetako bihotzak

Ekipamenduak eta berdeguneak gertu edukitzea

Eraikinak

Eraginkortasun energetikoa, energia berriztagarriak, sistema zentralizatuak sustatzea

Karbono-hustubideen kopurua handitzea

Lurzoru naturala babestea

Zoruak deskalifikatzea

Eraztun Berdea osatzea

Hiriko azpiegitura berdea handitzea

Etorkizuneko Egokitzapen Plan Orokorraren neurriak

Aurrerakineko proposamenak egokitzapenera bideratuta daude; hauek dira txertatzeko aztertuko direnak:

Bero-uhartera egokitzea

Urbanizazioen diseinua arautzea (zoladura motak, landaretza sartzea...)

Eraikinen diseinua arautzea (aireztapena, forma, materialak...)

Uholdeetara egokitzea

Azpiegitura-lanak (hobekuntza hidraulikoak: ekaitz-urak jasotzeko tangak, gainezkabideak...)

Naturan oinarritutako soluzioak dituzten urbanizazioak diseinatzea (laminazio-putzuak, ur-plazak, zoru iragazkorrak...)

Eraikinak diseinatzea (landare-estalkiak/fatxadak, sotoetan edo beheko solairuetan kanpoan utzitako erabilera kritikoak...)