Ando

niC

anel

lada

/Arg

azki

Pres

s

Metro gutxi barru, kobazulokolehen biztanlearekin egin zutentopo: saguzar bat! Buruz beherazintzilik zegoen, lo seko. Bero-be-ro mantentzeko, hegalez estaliazuen gorputza. Negua pasatzenzegoen han. Saguzarra lotanutzi, eta aurrerantz jarraitu zutenikasleek.

Urak irekitako bidetik jarraituzuten barrualderantz esplora-tzaileek, hiru kilometro eta erdi-ko galerian barna. Laster ikusi zu-ten bigarren saguzarra. Hori erelo. Tximeleta ugari ere bazirenhormetan itsatsiak. Haiek ere loote zeuden?

Non ote da sarrera?

Saltoka ibili behar izan zuten gu-ne batzuetan, eta lau hankatanbeste batzuetan. Ia-ia lurrari mu-su eman beharrean makurtu etagero, gela handi batean ziren be-rriro ere. Lurrean eseri, argi guz-tiak itzali, isildu eta belarriak zo-rrozteko eskatu zieten. Soinuriktxikiena ere zein ozen entzutenzen ikustea zen asmoa. Irri txi-kiak eta eztul batzuk entzun zirentartean, baina kobazuloaren ba-rruko aldea zein iluna den ikuste-ko eta zenbat hots dauden entzu-teko aukera izan zuten ikasleek.

Eta esperimentuaren ostean,irteerarantz. Baina non ote zego-en irteera? Josebak bazekielaesan zuen laster. Orientazio one-ko mutila izango da, nonbait,guztiak haren atzetik abiatu bai-tziren. Eta baita asmatu ere. Ga-leria erraldoi eta pasabide estuberdinetatik igaro ostean, kanpo-an ziren berriro ikasle guztiak.

Batzuentzat laburregia izanzen ordubeteko bidaia. Beste ba-tzuentzat, nahikoa. Asko eta askogehiago esploratzeko gogoz ge-ratu ziren. Hurrengo ikasturtera-ko, beraz, badute zeregina.

berria larunbata, 2010eko martxoaren 27a

5Irteera egitera animatu diren

ikastetxe askok errepikatu egitendute esperientzia. Eta ez da harri-tzekoa, misterioz beteriko txan-goa baita. Buruan kaskoa eta ar-gia jarri eta lurpeko pasabideetangaltzea emozioz beteriko ekintzada.

Estugunetik eremu zabalera

Inoiz kobazulo barnera sartu ezdena normala da urduri egotea.Halaxe zeuden Berrobiko (Gi-puzkoa) San Andres herri eskola-ko ikasle asko. Martxoaren 18ra-ko egina zuten hitzordua, Deban.Aurkezpen laburren ostean, ma-teriala banatzen hasi ziren espe-leologia elkarteko hiru begirale-ak. Kaskoa, argia eta eskularrupare bana ikasle bakoitzarentzat.

Metro gutxi batzuk oinez egin,eta laster ziren Ermitia BehekoKobaren atarian. Burdinazko ate-txo batek ixten zuen koba. «Horbarrura sartu behar dugu?», esanzuen ikasle batek, beldurrez. «Niez naiz hor sartuko, e!», zioen al-botik beste batek. Tamainaz txi-kia baitzen kobazuloaren sarre-ra. Lau hankatan jarri ezean, inorez litzateke sartuko. Begiraleak,baina, ikasleak baino handiago-ak ziren. Haiek sartzen baziren,baita ikasleak ere. Hala, bada, be-kokiko argiak piztu, begiraleenpausoei jarraitu, eta barrurantz!

Sarrera txikitik pasabide es-tuago batera. Erabat makurtu,ipurdia lurraren kontra jarri, etabarrura. Estu-estua zen zirrikituaerabat handitu zen berehala. La-rri ziren ikasleen aurpegiak lasterlasaitu ziren. Urak zulo izugarriaegina zuen barruko aldean, etaikasle guztiak zutik ziren lurra-ren sabelean. Hanka puntetan ja-rrita ere, ezin sabaia ukitu!

Milaka urtean urak kareha-rrian irekitako pasabideetatik ba-rrurantz abiatu ziren ikasleak.Laster ahaztu zituzten hasierakoestualdiak. Zein ederra zen ba-rruko aldea! Ikusgarria!

mantangorrimantangorrimantangorrilarunbata, 2010eko martxoaren 27a berria

mantangorrimantangorrimantangorri4

irrikitu eta pasabide es-tuak, galeria zabalak, es-talaktitak eta estalagmi-tak... Ezin konta ahalako

altxorrak daude lur azpian. Lurpe-ko pasabide ezkutu horiek bilatueta lur barneko misterioak aurki-tzea da Felix Ugarte elkartearen ze-regina. Lurpeko eremuak ikertzeazeta zaintzeaz arduratzen dira elkar-teko kideak. Euren esplorazioetanaurkitutako eremu misteriotsueta-ko batzuk ikasleei erakusteko irtee-rak antolatzen dituzte urtero.

Hala, Gipuzkoako Foru Aldun-diaren Eskola Kirola ekimenarenbarruan, espeleologia irteerak eginditzakete Lehen Hezkuntzako etaDerrigorrezko Bigarren Hezkun-tzako ikasleek, Felix Ugarte elkarte-aren eskutik. Urtero, ikasleentzategokitutako irteerak prestatzen di-tu elkarteak kobazulo ezezaguneta-ra. Ikasle bakoitzaren adinaren,ezaugarrien eta interesen arabera-ko kobazuloak bisitatzen dituzte.

Iaz 460 ikasle aritu ziren lurra es-ploratzen. Aurtengo ikasturtean,berriz, ia 600 ikaslek eman dute ja-da izena. «Eta izena eman nahi due-na garaiz dabil oraindik!», jakinara-zi nahi izan du Javier Busselo elkar-teko kideak. Maiatzaren amaieraarte egingo dituzte irteerak.

Orain hiru urte antolatu zuten le-hen irteera, eta geroztik, urtero es-kaini diete ikasleei lur barnera bi-daiatzeko aukera. Urtetik urtera,gorantz doa parte hartzen dutenikasleen kopurua.

KKaasskkooaa eettaa aarrggiiaa hhaarrttuu,, eettaa lluurr aazzppiikkoo zziirrrriikkiittuuaakkeerraakkuusstteenn ddiizzkkiieettee FFeelliixx UUggaarrttee eellkkaarrtteekkoo kkiiddeeeekk

iikkaasslleeeeii.. TTaallddee bbaakkooiittzzaarreenn aaddiinnaarreenn eettaaiinntteerreesseenn aarraabbeerraakkoo iirrtteeeerraakk pprreessttaattzzeenn ddiittuuzzttee..

NNaattuurraa eettaa iinngguurruunneeaa zzaaiinndduuzz,, lluurrrraarreennmmiisstteerriiooaakk eerraakkuusstteeaa ddaa eellkkaarrtteeaarreenn aassmmooaa..

Kobazuloko sekretuak. Txikia zen kobazuloko sarrera, etamakurtuta hasi behar izan zuten kobarako bidaia Berrobiko haurrek. Pasabideestuetatik igaro ostean, barrualde zabalarekin egin zuten topo. Argazkiak: Berrobiko eskola

Z