ASTEKO ASMAKIZUNAberria

Bidaialiteraturara

GAZTETXOEN ASTEKARIA 748. ZENBAKIA LARUNBATA, 2017KO AZAROAREN 4A

Sugarren artean jo eta su lanean;

sua hil arte, jo eta ke.Zer den nork daki?

m a n t a n g o r r iErantzuna: Suhiltzailea.

Asmakizunaren jatorria: Auskalo! Igarkizun eta aho-korapiloak liburutik, Xabier Olaso / Agurtzane Villate (Pamiela).

GALT

ZAGO

RRI E

LKAR

TEA

Zorion agurrak argitaratu ahal izateko,gogoan izan mezuakastearte arratsaldeabaino lehen jaso beharditugula. Asteartetikaurrera jasotzen direnmezu guztiak hurrengoasteko zenbakianargitaratuko ditugu.

ZORiON AGURRAK

Urriaren 29an marrazo gelako

Saioamarrazoak urteak bete

zituen. Asteburuan, familiarekin

bazkaria egin zuen, eta,

astelehenean, gelarat gosaria ekarri

zigun. Aunitz urtez eta 7 muxu handi

Baztan ikastolako Marrazo

gelako guzien partetik!

m a n t a n g o r r i2 LARUNBATA, 2017KO AZAROAREN 4A berria

Joanes,bihar 4 urte

beteko dituzu,

eta ederki

ospatuko dugu.

Aunitz urtez

Kantaneko

guzien

partez!

Zorionak, Goiatz!Gaur, 6 urte betetzen

dituzu. Etxeko

txikiena izanik,

handitzen ari zara.

Oso ondo pasa eguna,

kandelei putz eginez.

Muxu handiak

aitaren, amaren,

Liherren eta

Intzaren partetik.

Aupa, oroitzen zarete gutaz? Zangotxo

gelakoak gara!! Aurten, hilabeteka

igorriko ditugu zoriontzeko argazkiak.

Urrikoak hauek: Kattalin, Xabat,Axular eta Urki. Aunitz urtez.Baztan ikastolako Zangotxo gela.

m a n t a n g o r r i 3berria LARUNBATA, 2017KO AZAROAREN 4A

ZU ERE ARTiSTA

Bidali zure gutunak helbide hauetara Helbide elektronikoa: mantangorri@berria.eus Egoitza nagusia: BERRIA. MANTANGORRI. Gudarien etorbidea, z/g. 20140 Andoain.

Argitaratzailea: Euskal Editorea SM Lege Gordailua: SS-616/05 Zuzendaria: Martxelo Otamendi Koordinatzailea: Nagore Etxeberria Pikabea

Egoitza: Martin Ugalde kultur parkea. Gudarien etorbidea, z/g. 20140 Andoain ISSN: 1699-728x

Kaixo, kaixo,lagunak!Amets

Azpilikuetada nire izena, eta

udazkenareninguruan margotududan marrazkiabidaltzen dizuet.

Muxu bat.

Kaixo, Goiuria Bilbao naiz,6 urteko elgoibartarra. Honekinbatera bidaltzen dizuet MANTAN-GORRIn argitaratzeko marrazkibat. Muxu bat.

ZOZKETA

Pirritx, Porrotx etaMarimototsen Antzinako

zuhaitza disko-liburuarenhamar ale ditugu irakurleenartean zotz egiteko. Haietakobat eskuratu nahi baduzu, bidalimarrazkiren bat Mantangorrikohelbidera. Astearteraarte bidali ahal izango dituzuemarrazkiak. Irabazleenizenak azaroaren11ko gehigarrianargitaratuko ditugu.Zorte on denei!!!

Kukuharrimendira txangoaUrriaren 25ean, Orioko (Gipuzkoa) Zara-gueta ikastetxeko Lehen Hezkun-tzako 4. mailako ikasleak Kukuharrimendira igo ziren. Gelan herriko zein mendi, ibai etaherrirekin muga egiten duen ikasten ari dira, baitaorientazioaren nondik norakoak ere (iparra, hegoa,mendebaldea eta ekialdea). Hori dela eta, mapak har-turik, mendi gailurretik kokapena zehaztu behar zu-ten. Eguraldia lagun izan zuten, eta egun ederra igarozuten.

m a n t a n g o r r i4 LARUNBATA, 2017KO AZAROAREN 4A berria

ERREPORTAJEA Galtzagorri elkarteko areto literarioak

Liburuak amets egitekobidaia txartelak dira,jolasteko akuiluak. Li-buruaren azala altxatu,hitzak irakurtzen hasieta irudimena aska-

tzea nahikoa da irudimenezko

mundura bidaiatzeko eta gozatze-ko; finean, amets egiteko. Galtza-gorri elkarteak literaturaren uni-bertsora bidaiatzera gonbidatunahi ditu gaztetxoak, eta, horreta-rako, lau bidaia berezi antolatu di-tu. Lau areto atondu ditu bidaia ho-

Haur literaturarekin loturiko aretoen zirkuituajarri du abian Galtzagorri elkarteak lehen aldiz,Gipuzkoako lau herritan. Askotariko jolas,dinamika eta jardueren bidez, gaztetxoakirakurketara zaletzea da aretoen asmoa.

ARGAZKIAK: GALTZAGORRI ELKARTEA

Jolastu literaturarekin

1 2

Haur Poesia aretoa, Ordizian. JON URBE / ARGAZKI PRESS

m a n t a n g o r r i 5berria LARUNBATA, 2017KO AZAROAREN 4A

rietarako: Haur Poesia; Adur, Adur,ez naiz zure beldur; Itsaspeko biho-tzak eta Labirintoaren erbestean.

Berez, lehendik sortuak zituztenliteratura aretoak dira. Orain, haiekeguneratu, berritu eta JolastenIrakurzaletu Haur Literatura Areto-en zirkuitua jarri du martxan Gi-puzkoako lau herritako liburute-gietan, urritik urtarrilera bitartean.Gipuzkoako Foru Aldundiko KulturaSailaren laguntza izan du Galtzago-rrik zirkuitua antolatzeko.

Urriko azken bi asteetan, Ordi-zian egin du lehen geldialdia bi-daiak, Haur Poesia aretoarekin, etaErrenteria, Andoain eta Arrasateizango dira hurrengo geralekuak.

«Areto bakoitza ez da erakuske-ta huts bat; ez da joan eta ikusi. Jo-las literario bat da. Arte diziplinaezberdinak uztartuz eta umeak jo-

lasean jarriz eta parte hartze akti-bo baten bidez, haurrak irakurzale-tzea da asmoa. Jolas eta dinamikaezberdinen bidez, irakurzaletasu-na sustatzea eta haurrak literatu-rara hurbiltzea da asmoa», zehaztudu Izaskun Jauregi Galtzagorri el-karteko idazkari teknikoak.

«Areto bakoitzerako saio gidatubat diseinatuta dago, eta zirkuitumoduko bat egiten dute bisita-riek, dinamizatzailearen laguntza-rekin. Hala, Haur Poesian, esatera-ko, haurrak zuhaitzez zuhaitz joa-ten dira poesiaren arlo ezberdinaklantzen», kontatu du Jauregik.

2000. urtean garatu zuen ItziarZubizarretak Haur Poesia aretoa,eta haur poesia lantzeko baso batsortu zuten. Elena Odriozola etaAitziber Alonso ilustratzaileak la-gundu zioten diseinuarekin. Izan

zituen bestelako kolaboratzaileakere: Joxan Ormazabalek eta MirenAgur Meabek haur poesiak errezi-tatu zituzten, eta CD batean jasozuten errezitala. Aretoko bisita gi-rotzeko musika ere sortu zuten.

Areto literarioak ez dira aretosoilak, benetako artelanak baizik.Izan ere, haiek diseinatzean, artediziplina ezberdinetako profesio-nalek hartzen dute parte: idazleak,marrazkilariak, ilustratzaileak, mu-sikari konpositoreak, marrazki bizi-dunetako egileak...

Literatura eta beste

Aretoetan, aretoko gaiari loturikoliburuak dira ardatz. «Gaiaren ingu-ruan argitaratu diren libururik one-nak dira», zehaztu du Jauregik. Eta,liburuak lantzeko eta aipatzeko,askotariko jolasak eta ekintzakproposatzen dizkiete haurrei Gal-tzagorri elkarteko dinamizatzaile-ak. Areto bakoitzeko, hamar saioeskaintzen dituzte.

Gaztetxoak liburuetara erakar-tzea da asmo nagusia, baina ez ba-karra. Literatura lantzeaz gain,bestelako gaiak jorratzeko aitzakiaere badirelako areto literarioak:sentimenduei buruz hitz egitekoeta beldurrak azaleratzeko lekuada Beldurraren aretoa, adibidez;edo Itsaspeko bihotzak aretoan,hezkidetzari eta genero berdinta-sunari buruz aritzen dira bisitariak;eta Labirintoaren erbestean, mi-grazioaren gaia aipatzen da.

Oro har, «oso ondo» funtziona-tzen duten aretoak direla onartudu Jauregik, eta haurrek «oso gus-tura» parte hartzen dutela.

Datozen asteetan, Errenterian,Andoainen eta Arrasaten egongodira aretoak, baina, nahi izanezgero, aretoen zerbitzua eskatzekoaukera dagoela kontatu du Jaure-gik: «Berez, nahi duen liburutegiakeska ditzake aretoak, eta guk alo-katu egiten ditugu, prezio batentruke». Literaturara bidaiatu nahiduen orok, beraz, badaki non di-tuen bidaia txartelak.

ARETO LITERARIOAK

Adur, Adur, ez naizzure beldur aretoa.Beldurraren aretoa da. ItziarZubizarretak zuzendu eta Ai-tziber Alonsok apaindurikogunea da. Juan Kruz Igerabideidazlearen Jonas eta Hozkailu

Beldurtia liburuan oinarritutadago. Sukalde itxura du areto-ak, eta hainbat etxetresnaelektriko daude. Askotarikojardueren bidez, beldurrarenaurpegi ugariak ezagutuko di-tuzte. 8 eta 10 urte bitartekohaurrentzat da.

Non? Astelehenetik aza-roaren 17ra, Errenteriako Biza-rain ikastetxeko liburutegian.

Itsaspeko bihotzakaretoa. Itsasoan bidaia bategitera gonbidatzen ditu gaz-tetxoak. Bidaiaren bidez, ge-nero berdintasuna eta hezki-detza lantzea da helburua. Ai-tziber Alonsok, MireiaDelgadok eta Miren Guillok di-seinatu eta zuzendutako are-toa da. Alonsoren marrazkiezgain, Elena Odriozolaren etaEider Eibarren ilustrazio lanakere ikusten dira. 8-11 eta 12-16urte bitartekoentzat da.

Non? Azaroaren 22tikabenduaren 4ra, AndoaingoGazte Lekuan.

Labirintoaren erbes-tean aretoa. Esperientzialiterario bat, abenturazko es-perientzia bat biziko dutearetora sartzen diren hau-rrek; bidaia sinboliko bat, ba-rrura zein kanpora. Bidaia iru-dikatzeko, labirinto bat sortudute Aitziber Alonsok eta Mi-ren Gonzalezek. Bost hiri bisi-tatuko dituzte, eta, ez galtze-ko, mapa bat izango duteesku artean. Hiriz hiri, lurrean,uretan, suan eta airean zeharibiliko dira bidaiariak. Migra-zioaren gaia ere landu nahi da.Itziar Zubizarretak zuzendudu aretoa.

Non? Abenduaren 27tikurtarrilaren 12ra, ArrasatekoUdal Bibliotekan.

1

2

3

3

Haur Poesia aretoa. JON URBE / ARGAZKI PRESS

m a n t a n g o r r i6 LARUNBATA, 2017KO AZAROAREN 4A berria

DENBORA-PASAK

2. Bikiak. Cale gaztetxoari dragoidotorea oparitu diote. Ez daki, ordea,dragoiak anaia bikia duenik. Zeindira bi dragoi berdinak?

1. Labirintoa. Lasterketaluzea egin ostean, indarrakberritzeko edari bila dabil Josu.Zein bide hartubeharko du edarialortzeko?

A B

C D

E F

G H

m a n t a n g o r r i 7berria LARUNBATA, 2017KO AZAROAREN 4A

‘Suerte txarra’ Greg gizajoa! Hau da marka, gero. Ez du, ez,batere bolada ona azkenaldi honetan. Row-ley Jefferson lagun minak neska laguna egindu, eta, neska lagunarekin dabilenetik, ezdio berari kasu zipitzik egiten. Larria daegoera; atera kontuak: Manny anaia txikiakere berak baino lagun gehiago ditu! BainaGreg ez dago amore emateko prest, etaedozer gauza egitera erabakita dago,behingoz eskolako mutilik ospetsuena iza-

teko. Lortuko ote du bere helburua? Edo gizajo baten modurabiziko da beti? Greg gizajoa!

Jeff Kinney

Argitaletxea: Alberdania

‘Munduko puzkerrikhandiena’ Lehiaketa berezia antolatu dute oiha-neko animaliek: hipopotamoak, ze-brak, gorilak, elefanteak eta bestehainbat eta hainbat animaliak. Denenartetik puzkerrik handiena nork bota-

ko lehiatuko dira. Nor izango ote da lehiaketa usaintsu eta be-rezi horren irabazlea? Hipopotamoa? Gorila? Edo elefanteaagian? Batek daki.

Rafael Ordoñez / Laure du Fay

Argitaletxea: Mezulari

AZOKA

BAI BITXIA!

Oreka eutsi nahianEz da batere erraza soka fin baten gai-nean ibiltzea eta orekari eustea. Arezailagoa izan behar du oinen azpian2.000 metroko sakonera dagoela ikusita.Zirraragarria benetan. Irailaren erdialderahalaxe ibili ziren, bada, hainbat eta hainbat fu-nanbulista, Suitzako Moleson gailurrean. Moleson gailurra Friburgo he-rritik gertu dago, 2.000 metroko garaieran. Han, soka fin baten gaine-an oreka eutsi nahian aritu ziren munduko slackliners onenak. Luzeraezberdineko sei soken gainean ibili ziren, atzera eta aurrera. 45 metroluze zen sokarik laburrena, eta 350 metro luze, berriz, luzeena. Uneoro soka batez lotuta egon ziren kirolariak, eroriz gero ere minik harez zezaten.

Hizki salda. Aspaldiko partez,edabe magikoa prestatzen ari daGraxiana. Lapikoko hitzak

hizkien artean nahastu ditu. Non?

A Z B G Y E U E O PZ O I D I Z M L S OZ R H P C T S K Z LA I O M E N A L D IR T T U X E J R U TN X Z D M R L O I IT A A A R A H I A KZ R O A F B I Z N AA H I L K E T A A RL K I M X T J I G ID E L U Y U E T O MZ O R I G A I Z T OS A G I C M E I Z DT T O N K J R N D EA U B C X A L D U IX T B A I E R A M YH A U R T Z A R O FR P E T E S L I I A

bihotza

politikari

omenaldi

nerabe

aitzindari

haurtzaro

zorigaizto

hilketa

Erantzuna: 2.-D eta F dragoiak bikiak dira.

3.

1Jolaskide guztiak biribileanjarriko dira, barrura begira. Bat

dantzan eta biribilketan hasiko da er-dian, eta besteek txaloka abestukodute abestia. Erdikoak liztorra ala er-lea den aukeratu beharko du, bainabesteei ezer esan gabe.

2Abestia bukatzean, erdiko la-guna biribileko norbaiten au-

rrean jarriko da, eta horrek galdetukodio: «Zer zara zu?». Erdikoak erantzunbeharko dio erlea ala liztorra den, eta,erantzunaren arabera, bi gauza gertadaitezke:b Erlea izanez gero, aurrean duenlagunari eskutik helduko dio, eta biribi-laren barrutik biribilketan hasiko dira,beste jolaskide guztiek abestiaren za-ti hau abesten duten bitartean: «Ema-

dazu niri ezti gozoa tralailalai, emada-zu niri ezti gozoa tralailalai». Abestiabukatzean, erdiko laguna biribileansartuko da, eta bestea erdian geratu-ko da. Abestia hasieratik errepikatukodute orduan.b Liztorra izanez gero, aurreanduen lagunak esango dio: «Ezetz harra-patu...». Eta, jarraian, biribileko norbai-ten izena aipatuko du. Erdikoak jolas-kide hori harrapatu beharko du, biribi-laren kanpoaldetik. Harrapatzen badu,hura izango da hurrengo txandan erdi-tik biribilketan ibiliko dena. Harrapa-tzen ez badu, erdiko lagunak errepika-tu egin beharko du jolasa hasieratik.

3Biribilean kokatu or-dez bi lerrotan jar dai-

tezke jolaskideak. Kasuhorretan, betetzenduen jokalaria bi lerroenerdian dabilela. Liztorraala erlea ote abestera-

koan, erdiko lagunak lerro-an dagoen baten bat hartukodu, eta galdetuko dio: «Zerzara zu?», eta horrek erantzun-

go du «erlea» edo «liztorra». Eran-tzuna edozein dela ere, biak elkarri es-kutik helduta bi lerroen artean saltokapasako dira, hau abesten duten bitar-tean: «Emadazu niri ezti gozoa tralaila-lai, emaidazu niri ezti gozoa tralailalai».Abestia bukatzerakoan, hasierako la-guna lerro batean kokatuko da, eta jo-lasa hasieratik errepikatuko da erdianbigarren laguna dagoela.

berria

JOLASA

m a n t a n g o r r i

GAZTETXOEN ASTEKARIA LARUNBATA, 2017KO AZAROAREN 4A

ABESTIA

Lorez lore nabil,zup eta zup,lorez lore nabil,zup eta zup.Morea edo hori,zup eta zup,larrosa edo lili,zup eta zup.Lorez lore nabil,zup eta zup,lorez lore nabilzup eta zup.Liztorra edota erlea ote?Liztorra edota erlea ote?Zer zara zu?Liztorra ala erlea?Erlea!Emadazu niri ezti gozoa,tralailalai,emadazu niri ezti gozoa.

DATUAKPartaide kopurua: Gutxienez,bost lagun. Hobe gehiago badira. Baliabideak: Audioa webguneandago eskuragarri, Jolasgunea atalean.

Espazioa: Edozein. Iturria: Euskal Jolasen Bilduma (Urtxintxa).Webgunea: www.urtxintxa.eus

Lorez lore