Agenda - Ingurugiro Etxea · Aitona-amonen garaiko argiteria eta gaurkoa konparatu ditugu eta hemen...
8
AZPEITIA KLIMA ALDAKETA LH 1.ZIKLOA: Lurra gaixo? • Nola mugitzen garen aztertu dugu: eskolara gehienak oinez goaz baina kotxea asko erabiltzen da hala ere. • Azpeitiko kaleen egoera aztertu eta honako ondorioak atera ditugu: - Puntu jakin batzuetan zakarrontziak falta direla uste dugu. - Kotxeek ke asko botatzen dute eta ondorioz gure Lurra gaixotzen ari da. - Azpeitian kotxe asko dago. - Azpeitiko kaleetako lurrak txiklez beteta daude. - Jende asko ez da zebrabidetik pasatzen. Eskolako Agenda 2016-2017 IKASTURTEA 21 Azpeitiko lau ikastetxeetako ikasle, irakasle eta hezkuntza komunitatea ingurumenaz kezkaturik gaude. Hori dela eta, 2003-2004 ikasturteaz geroztik, Eskolako Agenda 21 proiektuaren partaide izaten jarraitzen dugu. Aurten “Klima aldaketa” gaia landu dugu, bai ikastetxe mailan, baita herri mailan ere eta guztira 2.989 ikaslek hartu dugu parte. Herriko diagnostikoa osatzeko jarduera eta irteera desberdinak egin ditugu. Horietan oinarrituta hainbat hobekuntza proposamen luzatu nahi dizkiogu Azpeitiko Udalari. Baina, era berean, prest gaude konpromiso batzuk hartu eta betetzen ahalegintzeko. Jarraian, egindako lan guztien berri eman nahi dizuegu. LEHEN HEZKUNTZA
Transcript of Agenda - Ingurugiro Etxea · Aitona-amonen garaiko argiteria eta gaurkoa konparatu ditugu eta hemen...
AZPEITIA
KLIMA ALDAKETA
LH 1.ZIKLOA: Lurra gaixo?•Nolamugitzengarenaztertudugu:eskolaragehienakoinezgoazbainakotxeaaskoerabiltzendahalaere.
•Azpeitiko kaleen egoera aztertu eta honako ondorioak atera ditugu: - Puntujakinbatzuetanzakarrontziakfaltadirelaustedugu.- KotxeekkeaskobotatzenduteetaondoriozgureLurragaixotzenarida.- Azpeitiankotxeaskodago.- Azpeitikokaleetakolurraktxiklezbetetadaude.- Jendeaskoezdazebrabidetikpasatzen.
Eskolako Agenda2016-2017 IKASTURTEA
21Azpeitikolauikastetxeetakoikasle,irakasleetahezkuntzakomunitateaingurumenazkezkaturikgaude.Horidelaeta,2003-2004ikasturteazgeroztik,EskolakoAgenda21proiektuarenpartaideizatenjarraitzendugu.Aurten“Klimaaldaketa”gaialandudugu,baiikastetxemailan,baitaherrimailanereetaguztira2.989ikaslekhartuduguparte.
Herrikodiagnostikoaosatzekojardueraetairteeradesberdinakeginditugu.HorietanoinarritutahainbathobekuntzaproposamenluzatunahidizkioguAzpeitikoUdalari.Baina,eraberean,prestgaudekonpromisobatzukhartuetabetetzenahalegintzeko.
Jarraian,egindakolanguztienberriemannahidizuegu.
LEHEN HEZKUNTZA
A+++
A++
A+
ABCDEFG
IngurugiroEtxean“Lurrarensukarra”ekintzalandudugu:Makinaedogailuaskokzenbatelektrizitatebehardutenaztertudugu,etahorreknolakoeraginaduenLurraren“sukarrean”.Egindakogaldeketakkontsumogutxikogailuenaetabonbillenaizandira.Etxeko ohitura asko aldatu behar ditugula konturatu gara.
Etiketaenergetikoariesker,etxetresnarenenergiakontsumoajakindezakegulaikasidugu.HoberenaA+++!
Aitona-amonengaraikoargiteriaetagaurkoakonparatudituguetahemenondorioak:
1. Argikaxkarrazeukatenetakandelakerabiltzenzituzten.
2. Arropaeskuzgarbitzenzuten.3. Behekosuaerabiltzenzutenetxeaberotzeko.4. Inkestatuen%67,1akezzuentelebistarik.5. Mugitzekoaukerarikonenakoinez,bizikletaz,astoz
etatrenezziren.6. Erosketakdendatxikietanetaazokanegitenziren.
LH 3. ZIKLOA: Aitona - amonekin konparatuz
LH 2. ZIKLOA: Lurraren sukarra
Gureaitona-amonengaraikoeguraldiaetaoraingoaalderatudituguetahauekdiraon-dorioak:1. Inkestatuen%77,3akneguakosogogorrak,
elurraetaizotzasko,zireladio.2. %84,3kaldaketaksomatzendituztegaur
egungoeguraldiarekinkonparatuz.Batezerelehenudanberohandiagoakegitenzituelakoetaneguakgogorragoakzirelako.
3. Aldaketahorienerantzulegauregungobizimoduadeladiote(garraioa,industria…).
Hormairudiakegindituguklimaaldaketareninguruan.
2
DBH 1 eta 2: GaldeketaErosketaohituraketamugikortasunaaztertudituguherritarreietadendarieiinkestakeginez.Honahemenondorioak:
1. Erosketakegiteragehiengoaoinezjoatenda.2. Herritikkanporaateratzendirenakdendatxikietan
aukeragutxiagodagoelakoda.3. Dendarien%83,7asaiatzendabertakoproduktuak
saltzen.4. Etxegehienetankotxebatdagogutxienez,eta
askotanbi.5. Garraiopublikoagutxitanerabiltzendugu.6. Herritarrekklimaaldaketarenondorioeninguruan
informazioabaduteladiote.
KlimaaldaketarenondorioakidentifikatudituguAzpeitianemandirengertaeretan(luiziak,uholdeak,bero-olatuak,lehorteak…).Bakoitzarendataketalekuakzehaztensaiatugara.
DBH 3 eta 4: Klima Aldaketaren ondorioak
Informaziohauetalortutakoondorioakbestegeletanzabaldudira.
Energiaaurreztekoekintzamoduanpegatinakjarridiraargietan.
3
BIGARREN HEZKUNTZA
Grafikoaketahormairudiakegindituguondorioekin.
BATXILERGOA: Klima aldaketaren ondorioak
1. Azken35urtetanKlimaaldaketarenondorioadentenperaturaigoeraaztertuduguIgeldokoetaLegazpikoestaziometeorologikoetanjasotakodatuakkonparatuz.
2. “2050erakoklima-aldaketarenEuskadikoEstrategia”dokumentuarenharira,Azpeitikoudalakklimaaldaketariaurreegitekohartutakoneurriakbilduetabaloratuditugu.
3. Igartubeitibaserriabisitatudugu.
TXOKO BERDEAGuztionarteaninformaziopartekatzekoerabiltzenduguntxokoberdeaosatuetaapaindudugu.
GuztiraLHko15proiektuaurkeztudiraetagaiahauizanda:“Eskolan zer egin daiteke argindarraren kontsumoa murrizteko?”Aukeradenakaztertuondorenproiektuirabazleahonakoaizanda:
Urdaibaira irteera bat irabazi duzue!
“GUZTION ARTEAN LORTU DEZAKEGU” Sentikortzekanpainamoduraplanteatuda:Zuzendaritzarizuzendutakogutunbat,diptikobat,pegatinak,QRerabileraetabideobategindira.Bideoaikusinahibaduzue:https://m.youtube.com/watch?v=-lUx1MFCBZk
ZORIONAK Iraurgi ikastetxeko 3A gelari!
IDEIA ONENAREN SARIA: Nola egin aurre klima aldaketari?
4
BESTE EKINTZA BATZUK:
LAPATXERA BISITAKZabortegia,garbiguneaetakonpostplantaezagutuditugu.
IBAI GARBIKETA: EKAINAK 16DBHkoikasleakUrolaibaigarbitukodugu.
MATERIAL BIRZIKLATUEKIN EGINDAKO ESKULAN ERAKUSKETAAurtenekainaren 5etik 8raizangodaUdalerakusketaaretoan.
BASERRIETARA BISITAK: MAIATZA eta EKAINAUrkomekinelkarlaneanBeizamakohainbatbaserrrietaSakona-Komuntzokobaserriabisitatuznekazalmunduaezagutudugu.
ZUHAITZ EGUNAMARTXOAK 5150zuhaitzlandatudituguIzarraizkoAteaparkeaizangodengunean.
BARATZEZAINTZA IKASTAROAK: EKAINEANDBH.1ekoikasleokbaratzezaintzakoikastaroakegingoditugu.
EUREKA! ZIENTZIA MUSEOA, IGARAKO ERROTA, AQUARIUMERA BISITA, SAHARAREN ALDEKO, JANARI BILKETA
UDALAK ANTOLATUTAKO EKINTZAK
5
AIKUR ERLE MUSEOA EKAINBERRIRA IRTEERA
GURE KONPROMISO PERTSONALAK
1. Etxekoargiaketaeskolakoakbeharezdituguneanitzaliegingodituguetaarginaturalagehiagoerabilikodugu.
2. Berogailuaetaairegirotuabehardireneanbakarrikpiztukoditugu(gradubatekkontsumoaren%7asuposatzenbaitu)etahauekpiztutadaudeneanateaketaleihoakitxitaedukikoditugu.
3. Ikastetxekoargietaurkontsumoamurriztensaiatukogaraneurriezberdinakhartuz(kontsumogutxikoedoLEDbonbillakerabili,kanpainakegin,pegatinekingogorarazi),etaiturrienerabileraegokiabultzatukodugu.
4. Bidemotzakegitekokotxerikezduguhartukoetaikastetxetikgertubizigarenokoinezedobizikletanetorrikogara.
5. Garraiopublikoaerabilikodugubideluzeetanetaingurukoherrietarajoateko,etakotxeahartubeharraduguneanpartekatzenahalegindukogara.
6. Erosketagehienakherribarnekodendetanegitensaiatukogara.
7. Poltsaedotupperbanaketakegitendireneanerabilibeharditugunakbakarrikeskatukodituguetaezditugunakerabiltzenitzuli.
8. Eskolanfitxakinprimatuetahainbesteorrigastatubeharreanariketakordenagailuanegitensaiatukogara.
9. Hondakinakondobereiztenetakonpostaegitenjarraitukodugu.
10. Materialekologikoagehiagoerabilikodugu.11. Ikastetxekonahizkanpokoberdeguneaketalandaretzazainduetaerrespetatukoditugu.12. Balioezdutenboligrafo,errotuladore,mugikor,pila,CD…bilketarakodaudenontziakerabiliko
dituguetapapergutxiagogastatukoduguondoerabiliz.
Apirilaren27an,ikastetxeetakoikasleordezkariakIngurugiroEtxeanelkartuginengaiariburuzkompromisopertsonalaketaproposamenakadostuetabateratzekoasmotan.Hartutakokompromisopertsonalakhonakohauekizanziren:
6
Eskolekerehartudituzteberekonpromisoaketahorienartean,kasuankasu,aztertukoduteeanola“berdetu”dezaketenbereneremua.Etanolaez,hondakinenbirziklaketanetabaliabideenkontsumoazainduetamurriztenjarraitukodute.
Maiatzaren11anegindakoUdalentzunaldiangurekonpromisopertsonalaketahobekuntzaproposamenakAlkateJaunariaurkeztugenizkion.Honahemenproposamenak:
1. Herrikoiturrietanerabileraegokiabultzatzendutenkartelakipintzea.
2. Bariantekoibilbideanzaborrontziakjartzea.
3. Zaborbilketanetabirziklapeneanneurriakgogortzea.
4. Kanpokoproduktuakekartzekogarraioaerabilibeharreanbertakoenkontsumoabultzatzea.
5. Azokaplazaberrianikastetxeenazokaegunbatantolatzea.
6. Kotxeakgutxiagoerabiltzerabultzatzea,adibidez,herrisarreretanaparkalekugehiagojarriz.
7. Bizikletarenerabilerasustatzea,baitabizikletaelektrikoarenaere,etabizikletentzakoaparkalekugehiagojartzea.
8. Herribarruanmugitzekoetaherrikoauzoetarajoatekourbanoajartzea,etaahalbada,elektrikoaizandadila.
9. Garraiozerbitzuahobetzea:daudenlineazerbitzuenmaiztasunahanditzea,baikostalderaetabaiherritxikietaraere,batezeregauezetaasteburuetan,etaoroharmerkeagoaizatea.Azkenik,garraiorikezdagoenlekuetarajartzea(Bilbo,Gasteiz)eskatzendugu.
10. Azpeitikobidegorrisareahobetzea,horretarakoproposatzenduguargiztapenabehardenalaezaztertzea,bidegurutzeakgutxitzeaeta,beharrezkoadenkasuetan,arriskuakgutxitzekoneurriakhartzea,adibidez,Lasaon.Azkenik,zoruaegoeraoneanmantentzeaeskatzendioguudalari.
UDALEKO ARDURADUNEI AURKEZTUTAKO PROPOSAMENAK
7
11. Bidegorriensareaosatzea:eginakdaudentarteakelkarrekinondolotzea,etaUrrestilla,NuarbeetaMatxinbentarajoangodirenberriakegitea.
12. Autoelektrikoenerabilerasustatzekobaliabideakbultzatzeaetakargatzekotokiakjartzenlaguntzea.
13. Herritarraksentsibilizatzeaetxetresnakerosterakoanetiketaenergetikoakontuanizatea,etakontsumogutxikobonbillakerabiltzerabultzatzea.
14. KarmeloEtxegaraiikastolakogeletakoberogailuenerregulatzaileakkonpontzea.15. Argisentsoreakahaldentokigehienetanipintzeaetaikastetxeeisentsoreakjartzekodiru-
laguntzakematea.
16. Gabonetan,argiakjarriordez,farolenargiakaprobetxatzeaetaapaintzea.17. Herritarreiisolamendutermikorako(kristalbikoitzekoleihoakipintzeko...)etaetxeetan
energiaberriztagarrienbidezkoenergiaekoiztekodiru-laguntzakematea.Etxeberrietanetainstalaziopublikoetanenergiaberriztagarriakerabiltzea.
18. Madalenaauzoanibaikoparetaaltxatzeaedozerbaitegiteauraezateratzeko.19. Langabetueiaukeraemateaibaibazterrengarbitzeetazaintzelanetan,beraienlana
ordainduz.
20. Berotegiefektuariaurreegiteko,herrianeraldatutakoguneak“berdetzea”:eskoletanbaratzagehiagojartzea,frutaarbolaketabarazkiaklandatzea,eskoletakobaratzakhanditzekoedojartzekolaguntzakematea,etaoinezkoentzakobakarrikizangodirenbideakegitea.
21. Loiolan,SanjuandeginBaigerainguruan,etaGarmendipeauzoan,adinekoentzatparkeakprestatzeaariketafisikoaegindezatenairegarbikotokibatean.
22. Eurite,lehorte,gaitzak,uztaeskasiakasuetannekazarientzatneurriaketalaguntzakprestatutaedukitzea.
Hona hemen ikasleen sormenaren adibide bat, ederra bertsoa!
IZAN LITEKE KOTXE JABE BATEDO KOTXIAN MORROITZAGEURE LURRARI JARRI DIOGUNAHIKO ATAKA ZORROTZASEKATU DIRA HAMAIKA ARBOLETA URTU NAHIKO IZOTZAMARTXA HONETAN GUK HILKO DEGUGURE LURRAREN BIHOTZA
Azpeitiarron artean etorkizun
jasangarriago bat lortuko dugulakoan,
lagundu zuk ere klima aldaketari aurre
egiten!
Eskerrikaskoikasturteanzeharlagundudiguzuenguztioi,bereziki:irakasleak,gurasoak,alkateaetaudalekobesteordezkariguztiak,IzaskunZeziaga(UdalekoIngurumenteknikaria),EdurneHuesa(Ingurugela),AnaArruti,EdurneAgirreetaItziarUnanue(IngurugiroEtxekohezitzaileak)etagurekinlaneanarituzaretenguztioi.
