adikzioen prebentzioa · ondorioz eta gero eta handiagoa den sustantzia gabeko adikzioen eragi-naz...

16
ADIKZIOEN PREBENTZIOA

Transcript of adikzioen prebentzioa · ondorioz eta gero eta handiagoa den sustantzia gabeko adikzioen eragi-naz...

Page 1: adikzioen prebentzioa · ondorioz eta gero eta handiagoa den sustantzia gabeko adikzioen eragi-naz esku-hartzerako estrategian aldaketa garrantzitsua ematen ari da. Horren eraginez,

adikzioen prebentzioa

Page 2: adikzioen prebentzioa · ondorioz eta gero eta handiagoa den sustantzia gabeko adikzioen eragi-naz esku-hartzerako estrategian aldaketa garrantzitsua ematen ari da. Horren eraginez,

0. PREBENTZIO-ZERBITZUAREN HELBURU OROKORRAK ETA ZEHATZAK /3

1. ALDERDI EKONOMIKOAK: AURREKONTUAK ETA DIRU-LAGUNTZAK /4

2. PREBENTZIOA HEZKUNTZA EREMUAN /5

3. PREBENTZIOARI BURUZKO TAILERRAK GELAN /10

4 PREBENTZIOA FAMILIA EREMUAN /14

5 PREBENTZIOA KOMUNITATE EREMUAN /15

6 DEPARTAMENTU ARTEKO ETA DISZIPLINA ANITZEKO KOORDINAZIOA /16

2.1 Lehen hezkuntza /6

3.1 drogamenpekotasun prebentziorako taiLerrak /11

4.1 guraso eskoLa /14

5.1 arrisku murrizketa getxoko jaietan /15

4.1 seme-aLabak aLdizkaria /14

5.2 tabakoa erretzeari uzteko programa /15

3.2 sare soziaLen erabiLera egokiari buruzko taiLerrak /11

3.3 “arrisku aLkohoL” taiLerrak /12

3.4 sexuaLitatea eta hiesa taiLerrak /13

2.2 bigarren hezkuntza eta batxiLergoa /7

AURKIBI

DEA

Page 3: adikzioen prebentzioa · ondorioz eta gero eta handiagoa den sustantzia gabeko adikzioen eragi-naz esku-hartzerako estrategian aldaketa garrantzitsua ematen ari da. Horren eraginez,

AURKIBIDEA 3

3. PREBENTZIOARI BURUZKO TAILERRAK GELAN /10

0PREBENTZIO-ZERBITZUARENHELBURUOROKORRAK ETA ZEHATZAK heLburu orokorrak

1 Arrisku-jarrerak mugatzeko asmoz, jarrera mendekotasun-sortzai-leen aurreko babes faktoreak indartzea, bizitza-estilo osasungarriak sustatuz ikastetxeko hezkuntza-prozesuan.

2 Gurasoek haien gaitasun pertsonalak eta osasunarekiko balio po-sitiboak garatzeko trebakuntza egokia jaso dezaten sustatzea, seme-alabak bizitza-estilo osasungarriei lotuta hezteko, jarrera menpeko-tasun-sortzaileen kudeaketaren aurrean.

3 Herritarrak sentsibilizatzea erretzeko ohiturak dakartzan kalteen inguruan, eta erretzeari utzi nahi dionarentzat mekanismo egokiak eta beharrezko baliabideak sustatzea.

heLburu zehatzak

1.1 Ikasleek asertzio-erabakiak hartzera bideratutako trebetasunak eskuratzea sustatzea, hala nola gizarte-harremanetarako trebeta-suna, pentsamendu kritikoa eta jarrera positiboak aisiaren eta as-tialdiaren eta osasunaren inguruan. 1.2 Autokontzeptuari, oldarkor-tasunaren eta emozioen eta balioen kontrolari dagokienez gaitasun pertsonal positiboak lortzeari mesede egitea. 1.3 DBHko eta Batxiler-goko ikasleei gogoetarako eta kontrasterako espazioa ematea ikas-tetxean bertan, menpekotasunei (substantziarekin edo substantziarik gabe) eta horien ondorioei buruz.

2.1 Gurasoak sentsibilizatzea haien eginkizuna oso garrantzitsua dela prebentziorako eta hezkuntzarako eragile moduan, eta Gurasoen Eskolako Programan parte hartzera bultzatzea. 2.2 Hezkuntza-egin-kizunak behar den moduan garatzeko gaikuntza lortu ahal izateko guraso Eskolen antolaketa eta garapenaren bidez, programa berezia diseinatu eta abian jartzea. 2.3 Guraso Eskolako alderdiak osatzen dituen eta udalerriak eskaintzen dituen baliabide giza-hezkuntzakoak jakinarazten dituen argitalpen bat diseinatu, egin eta zabaltzea.

3.1 Erretzeari utzi nahi dioten pertsonek profesional baten laguntza izatea etengabeko euste eta indartze jarraipena egiteko haien helburua lortzeko bidean. 3.2 Erretzeari uzten laguntzeko bitartekoak, jarraibi-deak eta erremintak eskuratzea erretzeari uzten laguntzeko, eta lortu ez arren, esperientzia hau beste aldi baterako aukera moduan hartzea.

Page 4: adikzioen prebentzioa · ondorioz eta gero eta handiagoa den sustantzia gabeko adikzioen eragi-naz esku-hartzerako estrategian aldaketa garrantzitsua ematen ari da. Horren eraginez,

AURKIBIDEA 4

1ALDERDI EKONOMIKOAKaurrekontuak eta diru-Laguntzak

Drogamenpekotasunen Prebentzio-Zerbitzua Getxoko Udalaren au-rrekontu arruntarekin finantzatzen da.

A

Page 5: adikzioen prebentzioa · ondorioz eta gero eta handiagoa den sustantzia gabeko adikzioen eragi-naz esku-hartzerako estrategian aldaketa garrantzitsua ematen ari da. Horren eraginez,

AURKIBIDEA 5

2PREBENTZIOA HEZKUNTZA EREMUAN 1998az geroztik, Etorkintza Fundazioarekin lanean dihardugu Pre-bentzioan ikastetxeei eskainitako aholkularitza-lanak eta laguntza areagotzeko, Lehen Hezkuntzako eta Bigarren Hezkuntzako ikaste-txeek osasunerako eta adikzioen prebentziorako programak (DMP–OHP) diseina eta garatu ditzaten.

Proiektua honako jarduera hauetan zehazten da: Aholkularitza tek-nikoaren eskaintzan,material didaktikoa diseinatu, egokitu, prestatu eta banatu,irakasleen trebakuntza eta ikasleen prestakuntza.

Proiektuaren esku-hartzean bi etapa bereizten dira: Haur-Hezkuntza eta Lehen Hezkuntza (4-12 urte bitartean) eta Derrigorrezko Bigarren Hezkuntza eta Derrigorrezkoaren Ondokoa (12-16 urte bitartekoak), ga-rapen pertsonaleko eta gizarte-garapeneko prozesuarekin bat eginik.

Gaur egun informazio eta komunikazioen teknologien (IKT) garapenaren ondorioz eta gero eta handiagoa den sustantzia gabeko adikzioen eragi-naz esku-hartzerako estrategian aldaketa garrantzitsua ematen ari da.

Horren eraginez, erkidegoan esku hartzeko metodologia tradiziona-

lean aldaketa kualitatibo handia gertatu da. Izan ere, aurretik irakas-lea trebatu/gaitzen zen ezagutza/jarrera horiek berak zabaldu zitzan, bera baitzen hezkuntza-errealitatea hoberen ezagutzen zuena.

Gelan egiten diren prebentzioari buruzko tailerrak gero eta gehiago eskatzen dira gai zehatzetan, irakasleen lana ordezka dezaten, tek-nikari espezifikoen eskaera dagoelako.

Ondorioz, gelako esku-hartze kopurua eta edukien aniztasuna gero eta handiagoa da.

Lehen eta bigarren hezkuntzako ikastetxeen inplikazioa programa di-seinatzeko eta abian jartzeko helburu horretan, adierazle kuantitatibo batzuk erabiltzen dira, hots, egindako jarduera-kopurua, parte-hartzen duen irakasle-ikasle kopurua,edota adierazle kualitatibo batzuen bitartez (jarduera-motak edo arloen partaidetza) gauzatzen da.

Adierazle horiekin guztiekin, ikastetxeen balorazio bat egiten da hiru balore hauek kontuan hartuz:

• Programak zein etapatan garatzen diren.

• Jarduerak eta programak zein ikasturtetan gauzatzen dituzten.

• Garatutako lan-maila, hainbat irizpideren arabera: programaren edukiak, ikastetxearen inplikazioa, progra-maren egituraketa eta ikastetxearen antolaketa, giroa eta asebetetasuna.

Page 6: adikzioen prebentzioa · ondorioz eta gero eta handiagoa den sustantzia gabeko adikzioen eragi-naz esku-hartzerako estrategian aldaketa garrantzitsua ematen ari da. Horren eraginez,

AURKIBIDEA 6

2.1 LEHEN HEZKUNTZA Kurtso honetako balantzeak adierazten duen bezala Getxoko ikastetxeen %100, bai publikoak zein pribatuak, lehen hezkuntzako 3 zikloetan egiten dute lan, lehen hezkuntzako proiektuaren egonkortasuna adieraziz.

Arestiko grafikoan, aurreko urtearekin alderatuta, irakasle kopurua nabarmenki igo dela ikus daiteke (151tik 172ra).

Lehen Hezkuntzan denetara 2994 ikasleekin lan egiten da (2013-14 ikasturtean, 2951). Ikastetxeetako bataz bestekoa 230 ikaslekoa izan da.

2.1.1 LEHEN HEZKUNTZAN LAGUNTZEKO BALIABIDEAK “neurrira prestatutako” dossierrak

Ikastetxe desberdinen eskariz eta sumatutako beharren arabera, gai puntualak lantzen laguntzeko bitartekoak dira eta Etorkintzak esanbi-dez “ad hoc” prestatutakoak, lanerako oinarrizko agiri gisa; horiek lehendik dauden beste ekimenekin eta/edo bitartekoekin osatuko dira.Lehen Hezkuntzako edozein mailatan dauden ikasleekin lantzeko baliozko estrategia da, dossierrak ikasgela eta ikasturte bakoitzeko beharretara egokitzen baitira. 2 motatakoak izan daitezke:

• bilketa: Gai bati buruzko material desberdinetatik jaso-tako jarduera-multzoa da.

• prestaketa: Etorkintzako taldeak sortutako jarduerak dira.

LHKO IRAKASLEGOAREN PARTAIDETZAZENTRU MOTAREN ARABERA

2009-10

02 55 07 5 100 125 150 175

IRAK

IRAK

.

.

PUBLI

PUBLI

KO

KO

AI

AI

RAK

RAK

.

.

KO

KO

NTZERT

NTZERT

AT

AT

UA

UA

2013-14

2012-13

2011-12

2010-11

LHKO IKASLEEN

PARTAIDETZAZENTRU MOTAREN ARABERA

2009-10

0 500 1.000 1.500 2.000 2.500 3.000 3.500

2013-14

2012-13

2011-12

2010-11

147 GELA

2.994IKASLE

172IRAKASLE

0 5025 75

I

I

Page 7: adikzioen prebentzioa · ondorioz eta gero eta handiagoa den sustantzia gabeko adikzioen eragi-naz esku-hartzerako estrategian aldaketa garrantzitsua ematen ari da. Horren eraginez,

AURKIBIDEA 7

2.2 BIGARREN HEZKUNTZA ETA BATXILERGOA Bigarren hezkuntzako ikastetxe publiko eta kontzertatu guztiek eta Fadura IEFPS, DMP-OHP programetan parte hartzen dute lan maila, sistematizazio, konpromiso eta inplikazio maila altu batekin.

95 irakaslek lan egiten dute osasunaren heziketa eta adikzioen pre-bentzioan, ikastetxe publikoetan kopuru hau handiagoa izanik kontzer-tatuen aldean.

Lagunekin baratzean

“ Lagunekin baratzean” programa, 5-9 urte bitarteko eskolaumeei zuzenduta dago (Haur Hezkuntza eta Lehen Hezkuntzako lehen zikloa). Barazki-multzo baten eguneroko egoeratik abiatuz neska-mutilen arte-ko pertsonarteko harremanen garapenean oinarrituta dago.

Ikasleentzako ipuinen liburuarekin, hezitzaileentzako gida didaktikoare-kin eta CDarekin nahiz irudi-jokoarekin dator.

Programa hau jolas-moduan umeei hurbiltzeko oinarrizkotzat jotzen den txotxongiloen antzerki-lana ikasturte honetan berreskuratu da.

2014-15 ikasturte honetan, parte hartu duten ikastetxeak honako hauek izan dira: Azkorri, Divino Pastor, Nª Sª de Europa, Zubilleta, San Nikolas Ikastola,Geroa ikastola, Larrañazubi, San Inazio eta Erromo.

sare soziaLen erabiLera egokiari buruzko taiLe-rrak

Ikusi 3.puntua: PREBENTZIOARI BURUZKO TAILERRAK GELAN.

LHKO IKASLEEN PARTAIDETZAZENTRU MOTAREN ARABERA

2009-10

02 04 06 08 0 100

IKAS

IKAS

.

.

PUBLI

PUBLI

KO

KO

AI

AI

KAS

KAS

.

.

K

K

ONTZERT

ONTZERT

AT

AT

UA

UA

2013-14

2012-13

2011-12

2010-11

DBHKO IKASLEEN PARTAIDETZAZENTRU MOTAREN ARABERA

2009-10

0 500 1.000 2.0001.500 2.500

2013-14

2012-13

2011-12

2010-11

0 6020 40 80

I

I

Page 8: adikzioen prebentzioa · ondorioz eta gero eta handiagoa den sustantzia gabeko adikzioen eragi-naz esku-hartzerako estrategian aldaketa garrantzitsua ematen ari da. Horren eraginez,

AURKIBIDEA 8

Inplikatutako ikasle kopurua aurten 1873koa da, bataz beste 234 ikasle egonik zentro bakoitzeko (pasadan urtean baino gutxiago).

2.2.1 BIGARREN HEZKUNTZAN LAGUNTZEKO BALIABIDEAK “neurrira prestatutako” dossierrak

Ikastetxe desberdinen eskariz eta sumatutako beharren arabera gai puntualak lantzen laguntzeko bitartekoak dira eta Etorkintzak esanbi-dez “ad hoc” prestatutakoak, lanerako oinarrizko agiri gisa; horiek le-hendik dauden beste ekimenekin eta/edo bitartekoekin osatuko dira.

Derrigorrezko Bigarren Hezkuntzako eta Batxilergoko edozein ikasturte egiten ari den ikasleekin lantzeko baliozko estrategia da, dossierrak ikasgela eta ikasturte bakoitzeko beharretara egokitzen baitira. 2 motatakoak dira:

• bilketa: Gai bati buruzko material desberdinetatik jaso-tako jarduera-multzoa da.

• prestaketa: Etorkintzako taldeak sortutako jarduerak dira.

“adikzio aurretik” (dbh 3. eta 4. eta batxiLergoa)

Zinema irakaskuntzako aurreko zikloa, “Adikzio aurretik” izeneko eta ezaugarri berdintsuak dituen beste batengatik ordezkatua izan da aurten. Oraingo honetan aurreko urteetan “Baloreetan oinarritutako heziketa”-n parte hartzen zuen ikasleria , sartuta dago hemen ere.Erabilitako material didaktikoa, gelan aurretiaz sarrera gisa ikusten diren 3 laburmetrai motibatzaileen ikusketan eta ondoren zinema-aretoan ematen diren 3 luzemetraien ikusketan oinarritzen da. Eta “Frenatzeko arrazoiak” erabat on line garatzeko den egitarauarekin osatzen da.

86GELA

1.873IKASLE

95IRAKASLE

2010-11

2011-12

2012-13

2013-14

2014-15

1.558

1.032

868

736

846

5

5

4

4

5

84

52

44

28

48

IKASLEAK ZENTRUAKI KIRAKASLEAK

1750

1500

1250

1000

750

500

250

0

2010-11 2011-12 2012-13 2013-14 2014-15

ZINEMA ETA OSASUNAEGITARAUAREN BILAKAERA

IKASLEAK

Page 9: adikzioen prebentzioa · ondorioz eta gero eta handiagoa den sustantzia gabeko adikzioen eragi-naz esku-hartzerako estrategian aldaketa garrantzitsua ematen ari da. Horren eraginez,

AURKIBIDEA 9

5 GELA

“kerik gabeko geLak” proiektua

“Kerik gabeko gelak” proiektua Europar Batasunak sustatutako ekintza da, eta Tabako-kerik gabeko Euskadi programaren barruan sartzen da. Hain zuzen ere, programa Osasun Sailetik eta Osakidetza-tik garatzen da.

Programa hau ikastetxe guztiei eskaintzen zaie. DBHko lehen zikloko ikasleen kasuan, tabakoaren kontsumoa saihestu edo tabakoa kontsumitzen hasteko adina atzeratu nahi da. Era berean, hezkuntza-komunitateko erretzaile guztiengana heldu nahi da (irakasleak, fami-liak…), eta tabakoaren ohiturari uztea eskaini nahi zaie. helburuak:

• Nerabezaroan tabakoaren kontsumoaren hasiera pre-benitzea/atzeratzea.

• Ikasleak ez-erretzaileak izateko autoeraginkortasuna eta trebetasunak sustatzea.

• Aurretik gelan tabakismoari buruz egindako preben-tzio-ekintzak indartzea.

Prebentzio ideia hau Eusko Jaurlaritzak sustatzen du, kasu honetan, Getxoko Udalaren lankidetzarekin. Horretan, gela osoak, eta tutoreak, konpromisoa hartzen dute konpromiso-aldi batean ez erretzeko. Aldi berean, zenbait hezkuntza-jarduera egiten dituzte erretzeko ohitura hasteko adina albait gehien atzeratzeko.

Ekimen honetan parte hartzen duten ikastetxeek DVD/karpeta bat jasotzen dute jarduerak gelan garatzen laguntzeko material didaktikoarekin. Gainera, tabakoaren inguruan trebatzeko aukera es-kaintzen zaie irakasle guztiei. Ikasleen gurasoek ere informazioa jaso- tzeko aukera dute, familia-inguruan ere prebentzio-estrategiak izateko.

Horrez gain, gela bakoitzak lehiaketa batean parte har dezake. Horre-tarako, tabakismoaren prebentzioari buruzko kamiseta bat diseinatu beharko da gutxienez. Diseinu horretan, marrazki bat eta aurretik ezarritako euskarrian grafikoki irudikatutako hitz edo esaldi bat sar-tuko dira. Udalerrian sari bat eta eskualdean beste sari bat emango zaie udalerriko eta eskualdeko ideia irabazleari, hurrenez hurren.

Aurten Getxon Aixerrota Institutuko eta Divino Pastor eta Santisima Trinidad ikastetxeetako 204 ikaslek parte hartu dute (iaz 313).

1º ETA 2

3

70 PART

.

.

.

.

1º DHB

5 GELA

113 PART.

1º DHB1 GELA

21 PART.

Stma. Trinidad IES Aixerrota Divino Pastor

3IKASTETXE

DHB1º - 2º

9GELA

204IKASLE. .

Page 10: adikzioen prebentzioa · ondorioz eta gero eta handiagoa den sustantzia gabeko adikzioen eragi-naz esku-hartzerako estrategian aldaketa garrantzitsua ematen ari da. Horren eraginez,

AURKIBIDEA 10

Aurten ere Kerik gabeko gelak programako sari-banaketa ekitaldia Fadurako kiroldegian egin zen, Maiatzaren 30an, Munduko Tabakorik gabeko eguna baino lehen. Egun horretan, tabakoaren kontsumoak osasunean dituen arriskuak nabarmendu eta kontsumoa murrizteko politika eraginkorrak sustatu nahi dira.

“Kerik gabeko gelak” proiektuaren eskualdeko saria eta udalerriko saria Aixerrota Institutua eta Divino Pastor ikastetxeek irabazi zuten hurrenez hurren, “Kerik gabeko gelak” proiektuaren eskualdeko saria eta udalerriko saria.

antzerkia eta prebentzioa “aukeran jarrita”

“Aukeran jarrita” proiektua, DBHko 4. maila, Batxilergoa edo ziklo er-tainei zuzendutako Hortzmuga antzerki taldearen ikuskizun bat da.

Ohiko kontsumoak eta arriskuak,espektatibak, droga desberdinekiko mitoak, kontsumorako motibazioak…lantzen dira antzerkiaren bitar-tez ikuspuntu ludiko batekin baina aldi berean zorrotza eta serioa.

Drogei eta beraien efektu eta arriskuei buruz informatu nahi duen antzezlan bat da, kontsumitzaile potentzialen zentzu kritikoa eta erreflexiboa piztuz.

3PREBENTZIOARI BU-RUZKO TAILERRAK GELANGelan egiten diren prebentzioari buruzko tailerrak gero eta gehiago eskatzen dira gai zehatzetan, irakasleen lana ordezka dezaten tek-nikari espezifikoen eskaera dagoelako.

Horren eraginez, erkidegoan esku-hartzeko metodologia tradiziona-lean aldaketa kualitatibo handia gertatu da. Izan ere, aurretik irakas-lea trebatu/gaitzen zen ezagutza/jarrera horiek berak zabaldu zitzan, bera baitzen hezkuntza-errealitatea hoberen ezagutzen zuena.

Gaur egun, gelako esku-hartze kopurua eta edukien aniztasuna gero eta handiagoa da. Horri dagokionez, modalitate hauek aipa daitezke:

• Drogamenpetasunak Prebenitzeko Tailerrak (DBHko 3. maila).

• Gizarte-sareen eta IKTen erabilera egokiari buruzko tailerrak (DLHko 6. eta DBHko 1. maila).

• “Arrisku alkohola” tailerrak (DBHko 4. maila).

• Sexualitateari eta HIESAri buruzko tailerrak (DBHko 2. maila).

Page 11: adikzioen prebentzioa · ondorioz eta gero eta handiagoa den sustantzia gabeko adikzioen eragi-naz esku-hartzerako estrategian aldaketa garrantzitsua ematen ari da. Horren eraginez,

AURKIBIDEA 11

PREBENTZIOARI BU-RUZKO TAILERRAK GELAN

3.1 DROGAMENPEKOTASUN PREBENTZIORAKO TAILERRAK Drogen kontsumoari buruzko informazio objektiboa eta egiazkoa jaso dezaten ikasgelan egiten diren prebentziozko/informaziozko tailerrak dira, DBHko 3. mailako ikasleei zuzenduak,nahiz eta eskaeraren ara-beran beste mailetara zabal daitezkeen. Aurten DBHko zentru haue-tan egin dira tailerrak: Aixerrota, Stma Trinidad, Azkorri, J.C.Baroja , Fadura, Divino Pastor eta Ikastola San Nikolas.

Planteatzen diren helburuak honako hauek dira:

• Ikuspuntu objektibo eta ez moralizatzaile batetik efektu eta arriskuez informatzea.

• Gehiegizko kontsumoak dakartzan arriskuak murriztea.

• Norberaren kontsumoaz, era, efektu eta arriskuez hausnarketa bultzatzea.

• Mito eta estereotipoak dekodetzen saiatzea.

• Zalantzak eta kezkak argitzen laguntzea.

3.2 SARE SOZIALEN ERABILERA EGOKIARI BURUZKO TAILERRAK Gaur egungo gizartean, eta batez ere nerabezaroan, informazio eta komunikazioen teknologiak (IKT), paper garrantzitsua hartu du for-mazio, hezkuntza eta bere berdinekin harremantzeko moduan.

IKTak eta batez ere sare sozialak era egokian erabiltzeko helburua-rekin, DLHko 6. maila eta DBHko 1. mailari zuzenduta dauden tailer hauek antolatu dira.

29TAILER

549IKASLE

DBH 3ºZZ ERTAINAK

2009-10

2010-11

2011-12

2012-13

2013-14

28

26

23

23

29

4

6

6

8

7

526

512

368

504

549

ZENTRUAK GELA KOP.I .IKASLEAK

600

550

500

450

400

350

300

250

200

100

75

50

25

02009-10 2010-11 2011-12 2012-13 2013-14

.

PREBENTZIORAKO TAILERRAK 2009 - 2014

PARTAIDEAK GELAK

Page 12: adikzioen prebentzioa · ondorioz eta gero eta handiagoa den sustantzia gabeko adikzioen eragi-naz esku-hartzerako estrategian aldaketa garrantzitsua ematen ari da. Horren eraginez,

AURKIBIDEA 12

Ondorengo helburuak zehazten dira:

• Sare sozialen eta bere ezaugarri eta efektuetaz (bai positibo eta bai negatibo) hausnarketa egiteko eremua ezartzea.

• Sare sozialen erabilera egokirako baliabideetaz hornitzea.

Tailerrak maila hauetan planteatzen dira, adin honetako gazteen gehiengoak “Whatsapp”, “Instagram”, “Facebook”, “Twitter” etab be-zalako sare sozialei sarbidea daukatelako, eta askotan ezjakintasuna-rekin eta era guztietako arriskuak bere gain hartuz erabiltzen dituz-telako. Gazteek tailerretan egiten dituzten galderetatik ondoriozta genezake tresnaren ezjakintasuna daukatela eta erabilera desegokia ematen diotela. Horregatik, ikasle askok, arrisku ez desiratuak eta ez beharrezkoak hartzen dituzte. Udaletxeko Prebentzio Zerbitzutik sare sozialen erabilera egokiari buruzko tailerrak eman dira LHko 6. mailan, Romon (4 gela), Geroa ikastolan (gela bat), Zubiletan (2 gela) eta J. Bta Zabalan (gela bat). Eta baita DBHko 1. mailan, Aixerrotan (5 gela), Julio Caro Barojan (5 gela), San Nikolasen (3 gela), Divino Pastorren (gela bat) eta Trinitariasen (2 gela).

Mota honetako tailerren eskaera handituz doa, bai ikastetxe eta bai gela kopuruan ere igoera egonik, ondorioz, ikus daitekeen moduan, baita ikasle kopuruan ere.

3.3 “ARRISKU-ALKOHOLA” TAILERRAKGazteria alkoholarekin lotutako istripuetan arrisku taldea da. Bertan aldi berean ematen direlako hainbat eragile, besteak beste, gauez ibiltzea,talde-presioa, beste drogen kontsumoa, lokalen masifikazioa edota beraien jarrera arriskuaren aurrean. Tailer hauekin, alkohol kontsumoaren inguruan dauden arriskuez kontzientzi hartzea, kalte eta arriskuez informazioa eskaintzea eta kontsumitzea erabaki ezke-ro, norberarekiko zainketa-portaerak sendotzea bilatzen da. Ortza-darrek eraman ditu aurrera “Arrisku Alkohola” tailerrak, ondorengo parte hartzearekin:

9IKASTETXE

6. LH1ºDHB

24TAILER

468IKASLE

1 GELA

19 PART.1 GELA

13 PART.

4 GELA

68 PART.

Trinitarias Divino Pastor J. Caro Baroja

2 GELA

56 PART.

Aizkorri

5 GELA

100 PART.

Aixerrota

2 GELA

30 PART.

San Nikolas

6IKASTETXE

4ºDHB

15TAILER

286IKASLE

.

.

4º DHB. 4º DHB.

4º DHB.

4º DHB.

4º DHB.

4º DHB.

Page 13: adikzioen prebentzioa · ondorioz eta gero eta handiagoa den sustantzia gabeko adikzioen eragi-naz esku-hartzerako estrategian aldaketa garrantzitsua ematen ari da. Horren eraginez,

AURKIBIDEA 13

3.4 SEXUALITATEA ETA HIESA Sexualitatea eta HIESari buruzko proiektua garatzen da DBHko 2.mai-lan hala eskatutako zentruetan.

Ikasturte honetan Aixerrota, Azkorri, San Nikolas ikastola eta Divino Pastor ikastetxeek hartu dute parte, 72 saio eskainiz; guztira, 358 ikaslek hartu dute parte.

Beraz denetara, Prebentzioari buruzko zenbait esparru jorratu dituz-ten ekintzak honako hauek izan dira:

2009-10

2010-11

2011-12

2012-13

2013-14

92

92

80

76

72

6

5

5

5

4

416

381

394

400

358

ZENTRUAKIKASTURT ELA KOP.P ARTAIDEAK

12 IKASTETXE

LH 6º, DBH OSOA ETA ZIKLO ERTAINA

140 TAILER

1.661 IKASLE500

400

300

200

100

0

150

125

100

75

50

25

02009-10 2010-11 2011-12 2012-13 2013-14

PARTAIDEAK GELAK

SEXUALITATEA ETA HIESA 2009- 2014

E G

K

P

.

Page 14: adikzioen prebentzioa · ondorioz eta gero eta handiagoa den sustantzia gabeko adikzioen eragi-naz esku-hartzerako estrategian aldaketa garrantzitsua ematen ari da. Horren eraginez,

AURKIBIDEA 14

4PREBENTZIOA FAMILIA EREMUAN4.1 GURASO-ESKOLA Guraso-eskola programa 1994-95 ikasturteaz geroztik ari da garatzen Getxon.

2013-14 ikasturtean, gai interesgarri desberdinak landu ziren, horien artean: gatazken konponketa familian;zelan lagundu ikasketetan; gurasoentzako oinarrizko psikologia; adimen emozionalaz hezten; sexualitateaz hitz egiten; autoestimua familian hobetuz; sari eta zigo-rrik gabe hezten; estresaren maneiua, psikologiaz hezten eta abar.

Gai horiek guztiak 27 ikastaroetako 143 saiotan landu dira. Saio ho-rietan, 13 ikastetxetako 451 gurasok hartu dute parte (bataz besteko 10 saio ikastetxeko). Lehen Hezkuntza Publikoan Geroa, Larrañazubi, Romo, Zabala eta Zubilleta eskolek hartu dute parte. DBHn, batxi-lergoan eta zikloetan baita 5 zentru egon dira: J.C.Baroja, Aixerrota, Artaza,eta osaketa ezberdinaren Talde Mixtoa. Zentru kontzertatuen partaidetza honako hau izan da: Azkorri, Nuestra Señora de Europa, Divino Pastor eta Trinitarias.

4.2 SEME-ALABAK ALDIZKARIASeme-alabak aldizkariaren argitalpenarekin, Guraso-Eskolaren trebakuntza-jarduerak osatu nahi dira. Ekimen honen xede orokorra gurasoei beren seme-alaben gai hezigarri erreferenteekin zerikusia duten alderdi hezigarriak hurbiltzea da. Argitalpena dibulgaziozkoa da eta urtean bi ale argitaratzen dira (urtarrilean eta irailean), eskola-komunitateko bi une gakorekin bat eginez. 2014-15. urtetik Getxobe-rriarekin batera aldizkari formatuan argitaratzen da. Ale bakoitzak ohikoak diren sailak ditu, hala nola, nire egunkaria, orientabideak, gomendatutako liburua edo baliabide interesgarriak udalerrian. For-matua 4 eta 8 orrialde bitartekoa izan da eta euskaraz eta gazteleraz idatzita. Aurten, bi aletan honako gai hauek jorratuz:

• 33. alean: Modu arduratsuan jolasteko hezten.

• 34. alean: Elikadura osasuntsua eta jarduera fisikoa.

IKASTURTEA

ZENTRU KOP.

IKASTAROAK

SAIO KOPURUA

PARTAIDEAK

2009-10

14

20

140

561

2010-11

13

24

135

558

20111-12

13

23

135

568

2012-13

14

22

138

581

2013-14

13

27

143

451

180

160

140

120

100

80

60

40

20

0

800

700

600

500

400

300

200

100

0

2009-10 2010-11 2011-12 2012-13 2013-14

GURASO ESKOLAREN PARTAIDETZAREN BILAKAERA

SAIOAK PARTAIDEAK

Page 15: adikzioen prebentzioa · ondorioz eta gero eta handiagoa den sustantzia gabeko adikzioen eragi-naz esku-hartzerako estrategian aldaketa garrantzitsua ematen ari da. Horren eraginez,

AURKIBIDEA 15

5PREBENTZIOA KOMU-NITATE EREMUAN5.1 ARRISKU MURRIZKETA GE-TXOKO JAIETANProiektua, Getxoko jai desberdinetan egiten diren borondatezko alkoholemiako kontrolak kokatzean datza.

2014. urtean Portu Zaharreko jaietan egin da (Abuztuak 15), guztira 175 alkoholemia izanik. Horietatik, %86a (151) gizonezkoei dagokie, eta %14a (24) emakumeei. Guztira egindako neurketen %57a (99) positiboa eman du, gizonezkoak nagusituz.

5.2 TABAKOA ERRETZEARI UZ-TEKO PROGRAMAErretzeko ohitura saihestu ahal diren gaixotasunen eta heriotza goiztiarren arrazoi nagusitzat hartzen denez, 2014an 2012an ha-sitako jarduerak garatzen jarraitu da, erretzeko ohiturari uzten laguntzeko.

Ekimen horien bidez, osasun arloko esku-hartzeak osatu nahi dira Osakidetzarekin sinergiak sortuta, bai prebentzio-alderdiari dago-kionez (Kerik gabeko gelak programaren bidez), bai ohiturari uzteko honen bidez, udalerrian tabakoaren aurreko ekintzen eraginkortasun maila optimizatuz.

Udaleko Prebentzio Zerbitzuak hiru lan-ardatz planteatzen ditu printzipioz: lan arloa (Lan Arriskuen Prebentziorako Zerbitzuarekin batera, Udaleko langileentzat), adinekoak (Nagusien Etxearekin lan-kidetzan, 60 urtetik gorako erabiltzaileentzat) eta erkidegoa (izaera irekiarekin, herritar guztiei irekita).

2014 urtean pertsona nagusientzako ikastaro bat egin da eta 16 pertsonak parte hartu dute guztira. Ikastaroaren amaieran, lorpen maila %75ekoa izan da (ohiturari uztea), eta balorazioa oso positiboa izan da: parte-hartzaile guztiek erretzeari uzteko bitarteko moduan gomendatuko lukete.

Ikastaro guztiek 60-90 minutuko 10 saio dituzte, eta metodologia berdina da kasu guztietan:

Lehenengo saioan informazioa ematen da eta interesa duten guztiei irekita dago. Hamargarren saioa, gogoratzekoa, 2-3 hilabete igaro ondoren egiten da.

1.000

800

600

400

200

02010 2011 2012 2013 2014

325

485 467

287 381

384333 172

75139

ALKOHOLEMIAREN BORONDA KO KONTROLAKPOSITIBITATE MAILAREN BILAKAERA

TEZ

POSITIBOA NEGATIBOA

Page 16: adikzioen prebentzioa · ondorioz eta gero eta handiagoa den sustantzia gabeko adikzioen eragi-naz esku-hartzerako estrategian aldaketa garrantzitsua ematen ari da. Horren eraginez,

AURKIBIDEA 16

6DEPARTAMENTU ARTEKO ETA DISZIPLINA ANITZEKO KOORDINAZIOAPrebentzio arloko esku-hartzearen kudeaketa eraginkor baterako ezinbes-tekoa da instantzia desberdinen edota arduradunen arteko koordinazioa.

Getxoko Prebentzioko Unitatetik koordinazio lan arina mantentzen da ondorengoekin:

• Erkidegoko prebentziorako lan-taldeen arauen ar-duraduna den Eusko Jaurlaritzako Osasun Publiko eta Adikzioen Zuzendaritzarekin.

• Kezkak partekatzeko eta programa eta proiektuen esku-hartzeen elementu koherenteak erabakitzeko,Udaleetako Prebentzioko Lan Taldeekin.

• Osasun saila eta Osakidetzarekin,tabako murrizketa, elikadura osasuntsua, jarduera fisikoari …dagokien ardu-retan.

• Hezkuntza sailarekin ekimen guztien garapenerako, ikastetxe publiko eta pribatuen kontaktuaren bidez.

• Gazteria, Berdintasuna, Ingurune zabala edo Gizarte-hezkuntzako eskuhartze udal zerbitzuekin.

• Hirugarren sektoreko hainbat erakundeekin eta zerbitzu eta baliabideak eskaintzen dituzten prebentzio esparruko beste hainbat enpresa.

Hau guztia,adikzioen fenomeno konplexuaren ildotik eta beti ere ardurar-tekotasunaren oinarri gidariaren arabera.