รายงานการศกษาปญหาพเศษ

เรอง

พฤตกรรมการปองกนผลกระทบตอสขภาพทางกายทเกดจากการใชคอมพวเตอร

ของนสตปรญญาตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร

นายรงโรจน เดชะชวย

รหสนสต 5410601327

รายงานนเปนสวนหนงของหลกสตรศกษาศาสตรบณฑต

สาขาวชาสขศกษา คณะศกษาศาสตร

มหาวทยาลยเกษตรศาสตร

พ.ศ. 2558

ก

กตตกรรมประกาศ

รายงานการศกษาฉบบน ส าเรจลลวงไปไดดวยความกรณาอยางยงจากอาจารยพนตรหญง ดร.ณฐกฤตา ศรโสภณ

อาจารยทปรกษาปญหาพเศษ ทไดกรณาใหค าแนะน า ขอเสนอแนะทเปนประโยชน ตลอดจนการตรวจแกไขขอบกพรอง

ตางๆ ผศกษาขอกราบขอบพระคณอยางสงไว ณ โอกาสน

ขอขอบพระคณผเชยวชาญทงสามทานเปนอยางสง ทใหการตรวจสอบเครองมอ ไดแก อาจารยดร.สมคด ปราบ

ภย , อาจารยดร.อจฉรยะ เอนก และอาจารยภเบศร นภทรพทยาธร ทมความอนเคราะหในการตรวจสอบเครองมอกอน

การส ารวจ

ขอขอบคณนสตมหาวทยาลยเกษตรศาสตรวทยาเขตบางเขนทกทาน ในการใหความ รวมมอในการตอบ

แบบสอบถาม เรองพฤตกรรมการปองกนผลกระทบตอสขภาพทางกายทเกดจากการใชคอมพวเตอร ของนสตปรญญาตร

มหาวทยาลยเกษตรศาสตรเปนอยางดยง

สดทายนผศกษาขอขอบพระคณ ทกทานทมไดเอยนาม ณ ทน ทใหความหวงใย ชวยเหลอและใหก าลงใจจน

การศกษาครงนส าเรจลลวงไปดวยด คณคาและคณประโยชนทไดจากศกษา ฉบบน ผศกษาขอมอบใหแกบพการ คณาจารยผ

ประสทธประสาทวทยาการ และทกทานทมสวนเกยวของ

รงโรจน เดชะชวย

พฤษภาคม 2558

ข

รงโรจน เดชะชวย.2558. พฤตกรรมการปองกนผลกระทบตอสขภาพทางกายทเกดจากการใชคอมพวเตอร ของนสต ปรญญาตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร. ปรญญาศกษาศาสตรบณฑต สาขาวชาสขศกษา, คณะศกษาศาสตร, มหาวทยาลยเกษตรศาสตร. อาจารยทปรกษา: พนตรหญง ดร.ณฐกฤตา ศรโสภณ. 44 หนา.

บทคดยอ

การรายงานการศกษานมวตถประสงคเพอศกษาพฤตกรรมการปองกนผลกระทบตอสขภาพทางกายทเกดจากการใชคอมพวเตอร ของนสตปรญญาตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร เปนการศกษาดวยรปแบบการวจยเชงพรรณนา กลมตวอยาง คอ นสตปรญญาตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตรจ านวน 50 คน เกบรวบรวมขอมลโดยแบบสอบถาม วเคราะหขอมลดวยสถตเชงพรรณนา ไดแก รอยละ คาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐาน

ผลการศกษาพบวา นสตปรญญาตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตรมระดบความรเรองการปองกนผลกระทบตอสขภาพทางกายทเกดจากการใชคอมพวเตอร อยในระดบ สง จ านวน 40 คน คดเปนรอยละ 80 รองลงมา คอ ระดบปานกลาง จ านวน 8 คน คดเปนรอยละ 16 และอนดบสาม คอ ระดบต า จ านวน 2 คน คดเปนรอยละ 4

ตามล าดบ มทศคตสวนมากอยในเกณฑ เหนดวย คอ คะแนนเฉลย( X ) มคาระหวาง 2.51 – 3.50 โดยมทศนคตทถกตองในปองกนผลกระทบจากการใชคอมพวเตอร ในเรองการตระหนกถงความส าคญของการปองกนผลกระทบตอสขภาพกายจากใชคอมพวเตอร และการจดสภาพการท างานใหเหมาะสมเพอปองกนผลกระทบตอสขภาพกายจากใชคอมพวเตอร สวนเรองทกลมตวอยางยงมทศนคตทไมถกตอง คอเรองของการใชอปกรณปองกน การไมรโอกาสเสยงของการเกดผลกระทบตอสขภาพกายจากการใชคอมพวเตอรของตนเอง ไมรถงความรนแรงของผลกระทบตอสขภาพกายจากการใชคอมพวเตอร และทศนคตในบางเรองเกยวกบการปฏบตทยงไมถกตอง มการปฏบตเกยวกบการปองกนผลกระทบตอสขภาพกายจากการใชคอมพวเตอรสวนมากอยในเกณฑ มาก คอ คะแนน

เฉลย( X ) มคาระหวาง 2.51 – 3.50 โดยกลมตวอยางมการปฏบตสวนมากถกตองเกยวกบการปองกนผลกระทบทางกายจากการใชคอมพวเตอร แตยงมการปฏบตไมถกตองคอ ในเรองการใชแผนกรองแสง (filter) และการวางต าแหนงคยบอรดและเมาสอยระดบเอวหรอระดบหนาตกใหพอด ซงเปนเรองของการใชอปกรณปองกนและการใชอปกรณใหถกตองเพอปองกนผลกระทบตอสขภาพกายจากการใชคอมพวเตอร

จากผลการศกษามหาวทยาลยควรสงเสรมใหนสตทยงมพฤตกรรมการปองกนผลกระทบตอสขภาพทางกายทเกดจากการใชคอมพวเตอรอยในระดบด ใหมพฤตกรรมการปองกนผลกระทบตอสขภาพทางกายทเกดจากการใชคอมพวเตอรทดยงขน สวนนสตทมพฤตกรรมการปองกนผลกระทบตอสขภาพทางกายท เกดจากการใชคอมพวเตอรอยในระดบดมากอยแลว ควรด าเนนกจกรรมกระตนหรอสงเสรมใหมการรกษาระดบดมากนตอไป

ค

สารบญ

กตตกรรมประกาศ ก

บทคดยอ ข

สารบญ ค

สารบญตาราง ง

บทท 1 บทน า 1

1.1 ความส าคญและทมาของปญหา 1

1.2 วตถประสงค 2

1.3 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ 2

1.4 ขอบเขตการศกษา 2

1.5 นยามศพท 3

บทท 2 เอกสารและรายงานวจยทเกยวของ 4

2.1 แนวคด และทฤษฎเกยวกบสขภาพ 4

2.2 ผลกระทบตอสขภาพกายจากการใชคอมพวเตอร 7

2.3 การปองกนผลกระทบตอสขภาพทางกายทเกดจากการใชคอมพวเตอร 12

2.4 งานวจยทเกยวของ 19

บทท 3 วธด าเนนการศกษา 21

3.1 รปแบบการวจย 21

3.2 ประชากรและกลมตวอยาง 21

3.3 เครองมอในการศกษา 21

3.4 การสรางเครองมอทใชในการศกษา 22

3.5 การเกบรวมรวมขอมล 26

3.6 การวเคราะหขอมล 27

บทท 4 ผลการศกษาและอภปรายผล 28

4.1 ผลการศกษา และอภปรายผล 28

ง

บทท 5 สรปและขอเสนอแนะ 35

5.1 สรปผลการศกษา 35

5.2 ขอเสนอแนะ 37

เอกสารอางอง 38

ภาคผนวก 39

จ

สารบญตาราง

ตารางท 1 11

ตารางท 2 24

ตารางท 3 25

ตารางท 4 26

ตารางท 5 28

ตารางท 6 30

ตารางท 7 31

ตารางท 8 32

ตารางท 9 33

1

บทท 1

บทน า

1.1 ความเปนมาและความส าคญของปญหา

ปจจบนเทคโนโลยและการสอสารไดเจรญกาวหนาอยางรวดเรว ในการด าเนนชวตประจ าวนของมนษยอปกรณ

สอสารและคอมพวเตอรไดเขามามบทบาทส าคญตอการด าเนนกจกรรมตางๆ เชน ใชในการศกษาคนควาและการท าธรกจ

เปนตน คอมพวเตอรถกน าเขามาใชงานกนอยางแพรหลายจนมการประมาณการกนวาในอนาคตคอมพวเตอรจะเปนอปกรณ

พนฐานในทกๆ ครวเรอนเหมอนกบโทรทศน จากผลการส ารวจมการใชเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารในครวเรอน

พ.ศ. 2556 ส านกงานสถตแหงชาต กระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร พบวา มผใชคอมพวเตอร กวา

22,166,875 คน หรอ คดเปนรอยละ 35 และพบวากลมคนในระดบอดมศกษามอตราการใชคอมพวเตอรสงสดกวา

5,053,313 คน หรอ คดเปนรอยละ 86.85 โดยใชเพอความบนเทง ดหนง ฟงเพลง วทย และใชในกลม Social Network

รวมถงตดตามขาวสาร อานหนงสอ เปนตน

การใชคอมพวเตอรในการปฏบตงานอาจสงผลกระทบตอสภาพรางกายและประสทธภาพในการท างานของผใชงาน

อยางหลกเลยงไมได ซงมงานวจยอยไมนอยทพบวาการปฏบตงานทตองใชคอมพวเตอรในการท างานเกอบตลอดทงวนและ

ตลอดทงอาทตย เปนสาเหตหนงทท าใหเกดภาวะความเสยงตอรางกายในดานตางๆ ไมวาจะเปนอาการปวดบรเวณกลามเนอ

คอและไหล ปวดเบาตา ปวดขมบและศรษะ อาการผดปกตทางตา ตาแหง ตาเมอยลา จากผลการศ กษาของนกวจยชาว

ญปน Iwak ir i และคณะซงอางใน ปาจรา โพธหง ไดท าการศกษาเกยวกบอาการทางสายตา อาการทางระบบกระดกและ

กลามเนอของผทท างานกบเครองคอมพวเตอร พบวาอตราความชกในการเกดภาวะตาเมอยลา ปวดตาสงทสดรอยละ 72.1

รองลงมาคอปวดคอ ปวดหลงและปวดขอมอ รอยละ 59.3 30.0 และ 13.9 ตามล าดบ สอดคลองกบผลการวจยของนกวจย

ชาวโปแลนด Zyta ซงอางในสมพร โรจนด ารงกลทพบวา ปญหาเกยวกบสขภาพทไดมการรองเรยนจากบคคลทท างานกบ

เครองคอมพวเตอรคอ ปญหาเกยวกบเรองตามากทสด รองลงมาคอปวดเมอยกลามเนอ และนอยทสดคอ ปญหาทางจตใจ

การใชคอมพวเตอรทมผลกระทบตอสขภาพในปจจบน ก าลงเปนทสนใจของบคคลทวไป ในทกสาขาอาชพ ดงนน

ผวจยในฐานะทเปนผทใชคอมพวเตอรเพอชวยในการศกษา คนควาหาความรและใชปฏบตงาน จงมความสนใจทจะ

ศกษาวจยงานเกยวกบ “พฤตกรรมการปองกนผลกระทบตอสขภาพทางกายทเกดจากการใชคอมพวเตอรของนสตปรญญา

ตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร” เพอจะไดทราบถงความรเกยวกบผลกระทบตอสขภาพกายทเกดจากการใชคอมพวเตอร

เจตคตในการปองกนผลกระทบตอสขภาพกายทเกดจากการใชคอมพวเตอร และการปฏบตในการปองกนผลกระทบตอ

สขภาพทางกายทเกดจากการใชคอมพวเตอรของนสตปรญญาตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตรวาเปนอยางไร เพอเปนการหา

แนวทางในการปองกน และเปนแนวทางในการศกษาเรยนรตอไป

2

1.2 วตถประสงคของการวจย

1. เพอศกษาระดบความรเกยวกบผลกระทบตอสขภาพทางกายทเกดจากการใชคอมพวเตอรของ

นสตปรญญาตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร

2. เพอศกษาเจตคตในการปองกนผลกระทบตอสขภาพทางกายทเกดจากการใชคอมพวเตอรของ

นสตปรญญาตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร

3. เพอศกษาการปฏบตเกยวกบการปองกนผลกระทบตอสขภาพทางกายทเกดจากการใชคอมพวเตอรของ

นสตปรญญาตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร

1.3 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ

นสตปรญญาตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร ปการศกษา 2557

1. เกดความรเกยวกบผลกระทบตอสขภาพทางกายทเกดจากการใชคอมพวเตอร

2. เกดเจตคตในปองกนผลกระทบตอสขภาพทางกายทเกดจากการใชคอมพวเตอร

3. มการปฏบตเกยวกบการปองกนผลกระทบตอสขภาพทางกายทเกดจากการใชคอมพวเตอร

1.4 ขอบเขตการศกษา

ประชากร

การวจยครงนเปนการศกษาความร เจตคต และการปฏบตเกยวกบการปองกนผลกระทบตอสขภาพทางกายทเกด

จากการใชคอมพวเตอรของนสตปรญญาตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร ปการศกษา 2557

ระยะเวลา

ระหวางมกราคม – พฤษภาคม 2558 เปนเวลา 17 สปดาห

ตวแปร

ตวแปรทศกษา

ความร เจตคต และการปฏบตเกยวกบการปองกนผลกระทบตอสขภาพทางกายทเกดจากการใชคอมพวเตอรของ

นสตปรญญาตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร ปการศกษา 2557

3

1.5 นยามศพทเฉพาะ

1. การใชคอมพวเตอร หมายถง การท างานกบหนาจอคอมพวเตอรตดตอกนนานเกน 1-2 ชวโมงตอครงใน 1 วน อยาง

นอย 5 วนตอสปดาห

2. สขภาพกบคอมพวเตอร หมายถง การใชคอมพวเตอรทมผลตอสรระรางกายและจตใจของผใชคอมพวเตอร

3. ความร หมายถง ความเขาใจในเรองบางเรอง หรอสงบางสง ซงอาจจะรวมไปถงความสามารถในการน าสงนนไปใชเพอ

เปาหมายบางประการ

4. เจตคต หมายถง ความรสกของบคคลทมตอสงใดๆ ซงแสดงออกมาเปนพฤตกรรมในลกษณะชอบ ไมชอบ อาจเหนดวย

ไมเหนดวย พอใจ ไมพอใจ ตอสงใดๆ ในลกษณะเฉพาะตวตามทศทางของทศนคตทมอย และท าใหจะเปนตวก าหนดแนวทาง

ของบคคลในการทจะมปฏกรยาตอบสนอง

4

บทท 2

เอกสารและงานวจยทเกยวของ

การวจยครงนเปนการศกษาถงความร เจตคต และการปฏบตเกยวกบการปองกนผลกระทบตอสขภาพทางกายทเกด

จากการใชคอมพวเตอรของนสตปรญญาตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร ปการศกษา 2557 ผวจยไดศกษาคนควาและ

รวบรวมทฤษฎ รวมถงงานวจยทเกยวของมาเปนแนวทางในการพจารณาหาสาระส าคญทสมพนธกบประเดนดงกลาว ดงน

1. แนวคด และทฤษฎเกยวกบสขภาพ

2. ผลกระทบตอสขภาพกายจากการใชคอมพวเตอร

3. การปองกนผลกระทบตอสขภาพทางกายทเกดจากการใชคอมพวเตอร

4. งานวจยทเกยวของ

1.แนวคด และทฤษฎเกยวกบสขภาพ

สขภาพตามความหมายขององคการอนามยโลก

องคการอนามยโลก ไดใหความหมายของสขภาพวา“Health is complete physical, mental, social

and spiritual well being.” ซงหมายถง สขภาวะทสมบรณทางกาย ทางจต ทางสงคมและทางจตวญญาณ

สขภาวะทสมบรณทางกาย หมายถง รางกายทสมบรณ แขงแรง คลองแคลว มก าลงไมเปนโรคไมพการไม

บาดเจบ มเศรษฐกจด มอาหารพอเพยง มสภาพแวดลอมทสรางเสรมสขภาพซงค าวากายในทนหมายถงทางกายภาพดวย

สขภาวะทสมบรณทางจต หมายถง จตใจทมความสข รนเรง ผอนคลาย ไมเครยด มความเมตตา มสต ม

สมาธ มปญญา รวมถงลดความเหนแกตวลงไปดวยเพราะตราบใดทยงมความเหนแกตวจะมสขภาพทสมบรณทางจตไมได

สขภาพทสมบรณทางสงคม หมายถง มการอยรวมกนไดด มครอบครวอบอน ชมชนเขมแขง สงคมมความ

ยตธรรม มความเสมอภาค มสนตภาพ มความเปนประชาสงคม มระบบบรการทด

สขภาวะทสมบรณทางจตวญญาณ (Spiritual well-being) หมายถง สขภาวะทเกดขนเมอท าความดหรอจต

สมผสกบสงทมคณคาอนสงสด เชน การเสยสละ การมความเมตตากรณา การเขาถงพระรตนตรย หรอการเขาถงพระผ

เปนเจา ความสขทางจตวญญาณเปนความสขทไมระคนอยกบการเหนแกตว แตเปนสขภาวะทเกดขนเมอมนษยหลดพนจาก

ความมตวตน จงมอสรภาพ มความผอนคลายอยางยง เบาสบาย มความปตแผซานทวไป มความสขอนปราณตและล า

ลก หรอความสขอนเปนทพย มความเอออาทร เหนอกเหนใจ

นกทฤษฎทางการพยาบาล ไดใหความหมายของสขภาพ ดงน ค าวา “สขภาพ” มากจากภาษาองกฤษ

“health” ซงมรากศพทมาจากภาษาเยอรมนวา “health” มความหมาย 3 ประการคอ ความปลอดภย (safe) ไมมโรค

(sound) หรอทงหมด (whole) ในพจนานกรมออกซฟอรด จงใหความหมายของ health วาความไมมโรคทงรางกายและ

จตใจ (วฑรย องประพนธ, 2541) อยางไรกตามในระยะตอมานกวชาการทงหลายรวมทงองคการอนามยโลกไดให

5

ความหมายของสขภาพ แตกตางกนไป ซงความหมายของสขภาพทแตกตางกนนจะน าไปสเปาหมายและวธการกระท าเพอ

สขภาพแตกตางกนได

สมธ (Smith, 1983 อางใน สมจต หนเจรญกล, 2543) ไดทบทวนขอเขยนทงหมดในชวงเวลานน และวเคราะหแนวคด

ของสขภาพทมอยโดยใชวธการวเคราะหเชงปรชญา พบวาม 3 แนวคด คอ

1. แนวคดทางดานคลนก (Clinical model) ในแนวคดนใหความหมายเกยวกบสขภาพวาเปนภาวะทปราศจาก

อาการ และอาการแสดงของโรค หรอปราศจากความพการตาง ๆ สวนความเจบปวย หมายถงการมอาการ และอากร

แสดงหรอมความพการเกดขน ความหมายของสขภาพเชนน ถอวาเปนความหมายทแคบทสดและเนนการรกษา

เสถยรภาพ (Stability) ทางดานสรรภาพ ถาใชความหมายของสขภาพดงกลาวเปนเปาหมาย จะน าไปสการบรการสขภาพ

เชงรบ คอรอใหประชาชนเกดอาการและอาการแสดงของโรคและความพการเทานน ซงท าใหการสงเสรมสขภาพและ

ปองกนโรคเกดไดนอยมาก และไมมแนวทางในการปฏบต แพทยจะมบทบาทเดน ในระบบบรการสขภาพ เจาหนาท

สขภาพอน ๆ และประชาชนจะมบทบาทนอยมาก เพราะถอวาสขภาพเปนเรองของแพทย เรองของโรงพยาบาล

2. แนวคดการปฎบตตามบทบาท (Role performance model) ความหมายของสขภาพในแนวคดน ไดรบ

อทธพลมาจากนกสงคมวทยา ซงสนใจเกยวกบบทบาทของบคคลในสงคมเปนหลก

ค าว า สขภาพ จ งหมายถ ง ความสามารถของบ คคลในการกระท าตามบทบาทท ส งคมก าหนดไว

ครบถวน เชน ความสามารถในการท างาน เปนตน สวนความเจบปวยหมายถงความลมเหลวในการท าหนาทตาม

บทบาท เมอเจบปวยบคคลสามารถหยดกระท าในบทบาทตาง ๆ ได เชน หยดงาน นอนพก เปนตน ความหมายของ

สขภาพตามแนวคดน ไดเพมมาตรฐานทางดานจตสงคม คอไมเพยงแตปราศจากอาการและอาการแสดงของโรค

เทานน แตตองสามารถท าหนาทตามบทบาททางสงคมดวย และยงคงเนนการรกษา เสถยรภาพ แตเปนเสถยรภาพทาง

สงคม ซงยงถอวาเปนเปาหมายทางดานสขภาพทแคบ และน าไปสการบรการสาธารณสขในเชงรบเชนกน

3. แนวคดทางดานการปรบตว (Adaptation model) ความหมายของ สขภาพ ในแนวคดนไดรบอทธพลมาจาก

ดบอส (Dubos 1965 อางใน หนเจรญกล, 2543) ซงเชอวาบคคลมการปรบตวตอสงแวดลอมอยางจรงจง และตอเนอง

ตลอดเวลา เพอรกษาดลยภาพกบสงแวดลอม สขภาพทดจงหมายถงความยดหยน ในการปรบตวใหเขากบสงแวดลอมได

อยางสมดลเปนการมปฏสมพนธกบสงแวดลอมทจะกอใหเกดประโยชนสงสดกบชวต สวนการเกดโรคหมายถงความลมเหลว

ในการปรบตว เปนการท าลายความสามารถของบคคลทจะเผชญกบความเปลยนแปลงในสงแวดลอม การมองสขภาพวา

เปนเรองของดลยภาพในทามกลางปฏสมพนธกบสงแวดลอมไดใหแนวทางในการรกษาสขภาพทเนนการด ารงชวตใหมความ

ประสานสอดคลองกบกฎเกณฑธรรมชาต และมความสมพนธทางสงคมอยางราบรน เจาหนาทสขภาพจะเนนทการสงเสรม

ใหบคคลมชวตทสมดล บคคลแตละคนจะมบทบาทมากทสดในการดแลสขภาพของตนเอง เพราะดลยภาพขนอยกบการ

ด าเนนชวตทสอดคลองกบธรรมชาตของบคคล บคคลภายนอก หรอเทคโนโลย มสวนชวยหนนเสรมเทานน การมสขภาพ

ดไมใชขนอยกบความกาวหนาทางการแพทย แตขนอยกบสงแวดลอมทด เชน อากาศปราศจากมลภาวะ มน าใชทด ม

สวม และการะบายน าทด รวมทงมครอบรวทอบอน และชมชนทเอออาทรตอกน เปนตน

6

เพนเดอร (Pender and Pender, 1987 : 19-27) ไดใหความหมายของ “สขภาพ” ไว 3 ลกษณะ ดงน

1. สขภาพคอความคงท (Definition of health focusing on stability) กลาวคอ สขภาพเปนภาวะทบคคลม

ค ว าม ส าม า รถ ใน ก า รป ร บ ต ว เม อ ส ง แ ว ด ล อ ม เป ล ย น แ ป ล ง ไป ส ข ภ าพ เป น ค ว าม ส ม ด ล ข อ งร ะ บ บ

ยอย ไดแก รางกาย จตใจ สงคม

2. สขภาพคอความส าเรจสงสดในชวต (Definition of health focusing on actualization) กลาวคอ สขภาพเปน

การเปลยนแปลงเพอใหบรรลถงเปาหมายสงสดในชวต สขภาพเปนภาวะทตอเนองระหวางการเจบปวย ภาวะสขภาพ

ปกต ภาวะสขภาพสมบรณสงสด และอาจเปลยนมาเปนสขภาพด สขภาพไมด เจบปวยเลกนอย เจบปวยมาก จนถงตาย

ในทสด

3. สขภาพคอความคงทและการบรรลความส าเรจสงสดของชวต(Defomotopm pf health focusing on stability

and actualization) กลาวคอ สขภาพเปนผลรวมของความสามารถในการปฏบตหนาท มความยดหยนในการปรบตว

ตามสงแวดลอมทเปลยนแปลง และสงผลใหบคคลประสบผลส าเรจสงสดในการด าเนนชวต และสามารถคงศกยภาพนนไว

ใหยาวนานทสด

เพนเดอร (Pender, 1996 : 21) ไดจ าแนกการใหความหมายสขภาพในทง 3รปแบบ ดงกลาว ออกเปน 2

กลม คอ กลมทเนนการรกษาเสถยรภาพ (stability) ไดแก แนวคดทางดานคลนก การกระท าตามบทบาทหนาท และ

แนวคดทางดานการปรบตว สวนการบรรลเปาหมายสงสดในชวต (actualization) เปนการเนนพฒนาการของมนษยทไป

ถงขดสงสด และไดอธบายความหมายสขภาพในเชงบรณาการทง 2 กลมเขาดวยกน ซงแนวคดของการบรณาการน

สอดคลองกบความหมายของสขภาพตามทเสนอโดยองคการอนามยโลก ศาสตราจารย นพ.ประเวศ วะส และโอเรม

โอเรม (Orem, 1995 : 96-101) กลาววา “สขภาพ” เปนภาวะทมความสมบรณไมบกพรอง และคนทม

สขภาพด คอคนทมโครงสรางทสมบรณ ท าหนาทของตนไดทงทางรางกายและจตใจ สามารถดแลตนเองไดในระดบท

เพยงพอ และตอเนอง สขภาพเปนสงจ าเปนตอบคคล ความผาสกเปนการรบรถงภาวะท เปนอยของตนเองซง

แสดงออก โดยความพงพอใจ ความยนด และการมความสข

จะเหนไดวาววฒนาการของความหมายของสขภาพมมาเรอย ๆ จนปจจบนใหความหมายของสขภาพวา

หมายถง สขภาวะ หรอดลยภาพทงทางรางกาย ทางจต ทางสงคม และทางจตวญญาณ ซงมองคประกอบขยายรวมถง

เรอง เศรษฐกจ จตใจ ครอบครว ชมชน วฒนธรรม สงแวดลอม การเมอง การศกษา เปนตน สงเหลานเปน

องคประกอบในระบบสขภาพทงสน ทกสวนตองเชอมโยงเปนหนงเดยวและมความถกตองจงจะเกดสขส าคญกบความเปน

คนทงคน หรอมองคนแบบองครวม (Holistic veiw)

7

แนวคดการยศาสตร (Ergonomics)

สสธร เทพตระการพร (2541) เสนอกรณผลกระทบตอสขภาพ ในการท างานกบคอมพวเตอร การยศาสตร

(Ergonomics) หมายถง ศาสตรในการจดสภาพงาน ใหเหมาะสมกบคนท างาน โดยองคการแรงงานระหวางประเทศ (ILO)

ไดใหค าจ ากดความไววา "การประยกตใชวชาการทางดานชววทยามนษย และวศวกรรมศาสตร ใหเขากบคนงานและ

สงแวดลอมกบงานของเขา เพอใหคนงานเกดความพอใจ ในการท างาน และไดผลผลตสงสด" กองอาชวอนามย กรมอนามย

ไดด าเนนการศกษาวจย ในกลมผใชคอมพวเตอร จากหลายๆ หนวยงาน รวมทงสน 152 คน พบวา สภาพการท างานสวน

ใหญไมเหมาะสมตอการท างาน โดยเฉพาะการจดสถานงาน ทงนมผใชคอมพวเตอรรอยละ 92 ททราบถงผลกระทบตอตา

ในขณะทมเพยงรอยละ 3 ททราบถงผลกระทบตอ ระบบกลามเนอ กระดก และขอตอ เนองจากการใชคอมพวเตอร เปน

เวลานานๆ ส าหรบปญหาความเครยดนน ไมพบในการศกษาครงน (สสธร และคณะ) และในป พ.ศ.2538 กองอาชวอนามย

ไดด าเนนการตรวจวด ระดบประมาณรงส แผออกมาจากจอภาพคอมพวเตอร ในกรมอนามย ซงในขณะน นมอยทงสน 71

เครอง โดยใชเครองวดรงส VDT Radiation Survey Meter, MI 3600 พบวา ระดบรงสคลนแมเหลกไฟฟา ทแผออกมา

จากจอภาพคอมพวเตอร ลดระดบลงมาก ตามระยะทางทหางจากจอภาพออกไป โดยเฉพาะอยางยง ทระดบ 30 ซ.ม. หาง

จากดานหนาของจอภาพ ระดบรงสนนลดลงต ากวาคามาตรฐานมากซงโดยทวไปแลวผใชคอมพวเตอรมกนงหางจากจอภาพ

โดยประมาณ 50-70 ซ.ม. นอกจากนยงพบวาแผนกรองแสงทใชตดหนาจอภาพ โดยทวไป ชวยลดระดบการสมผสรงสลงได

บาง การศกษาวจยน สรปไดวา การท างานกบคอมพวเตอรไมไดเปนสาเหตของปญหาสขภาพอนามยทมผลมาจากรงสคลน

แมเหลกไฟฟา ดงเชนหลายๆ คนกงวลกนอย (สสธร และธรณพงศ, 2539)

2. ผลกระทบตอสขภาพกายจากการใชคอมพวเตอร

การใชคอมพวเตอรอยางปลอดภย Visual (Video) Display Terminals (VDTs)

การใชคอมพวเตอรอยางปลอดภย Visual (Video) Display Terminals (VDTs) ทอางใน จกรพรรด และคณะ

(2551) หมายถง อปกรณทใชส าหรบการจดการประมวลผล และแสดงขอมลตาง ๆ อนประกอบไปดวย 4 หลก คอ

จอคอมพวเตอร (display) แปนพมพ (keyboard) ตลบไฟฟา (electronic circuit) และแหลงปอนกระแสไฟฟา (powper

supply) นอกจากนอาจรวมอปกรณ น าเขาขอมล (input) อน ๆ เชน mouse หรอ pointing device และอปกรณน าออก

ขอมล (output) เชน เครองพมพ (printer) หรอ เสยง response ตาง ๆ ทดงออกมาดกดวย ท งน VDTs อาจเปน

คอมพวเตอรระบบใหญหรอคอมพวเตอรสวนบคคลกได ตวอยางงานทเกยวของกบ VDTs ไดแก งานปอนขอมล (data

entry) งานตอสายโทรศพท (operator) งานในหองควบคม งานหนงสอพมพ งานเขยนโปรแกรม (programming)และงาน

ออกแบบหรอควบคมการผลตโดยใชคอมพวเตอร Computer aided design andmanufacturing, CAD/CAM ฯลฯ

ปจจบนคอมพวเตอรสวนบคคลจดเปนอปกรณ ทมความส าคญในการท างานของบคคล สวนใหญอกดวย

การศกษาวจยทางดาน VDTs เปนการศกษาผลกระทบตอสขภาพอนามยจากการท างานกบคอมพวเตอร เปน

ระยะเวลานาน ๆ โดยในประเทศสหรฐอเมรกาใหความส าคญกบปญหา ทางดานความปวดเมอยกลามเนอ เชน ทหวไหล

8

ขอมอ หลง และเอว ในขณะทประเทศญปนสนใจ ทางดานปญหาสายตา ส าหรบบานเราจดอยในชวงเรมตนจงยงไมมอะไร

เดนชดอยางไร กตาม ปญหาทางดานสขภาพอนามยทอาจเกดขนไดตอผท างานกบคอมพวเตอร อาจกลาวโดยสรปไดดงนคอ

1. ผลกระทบของ VDTs ตอรางกาย

การศกษาวจยทางดาน VDTs เปนการศกษาผลกระทบตอสขภาพอนามยจากการ ท างานกบคอมพวเตอรระยะเวลานาน

ๆ โดยในประเทศสหรฐอเมรกาใหความส าคญกบปญหาทางดานความปวดเมอยกลามเนอ เชน ทหวไหล ขอมอ หลง และเอว

ในขณะทประเทศญปนสนใจทางดานปญหาตอสายตา ส าหรบบานเราจดอยในชวงเรมตนจงยงไมมอะไร เดนชดอยางไรกตาม

ปญหาทางดานสขภาพอนามยทอาจเกดขนไดตอผท างานกบคอมพวเตอร อาจกลาวโดยสรปไดดงนคอ

1. การแผรงส (Radiation) จากคอมพวเตอร

2. ความผดปกตของกลามเนอ (Musculoskeletal)

3. ความลาตา (Visul fatigue หรอ Visual stain/asthenopia)

4. ความเครยดจากการท างาน

1. การแผรงส (Radiation)

จากคอมพวเตอรโอกาสทรงสทความถตาง ๆ ตอไปนอาจถกปลอยออกมาไดคอ รงสท ความถวทย (Radio

frequency radiation, จากหนวย Hz ถง 109Hz) มก าเนดมาจากอปกรณและวงจรไฟฟาแตแผรงสออกมาในปรมาณ นอย

มาก และจะอยบรเวณใกลเคยงแหลงก าเนดเทานน รงสทความไมโครเวฟ (Microwave radiation, 109 Hz ถง 311Hz ยง

ไมทราบแหลง ก าเนดทแนนอน ส าหรบรงสอนฟาเรด ( Infrared radiation, 1011 HZ ถง 4x10 4Hz) รงสเหนอมวง

(Untraviolet radiation, 8x1011 Hz ถง 3x10 17Hz) รงสเอกซ (X-radiation) นนเปนผลพลอยไดจากการท phosphor

ถกกระตนโดยล าอเลกตรอน แลวเปลงรงสท ความถตาง ๆ phosphor คอสาร เปลงแสงท เคลอบอยดานในของ

จอคอมพวเตอร เปนสารประกอบครสตลพวกซบไฟด หรอ ฟลโอไรค และจะเปลงแสงเมอถกกระตนโดยล า อเลคตรอนออก

มา ซงกรวมถงชวงความถของแสงทเราตองการและสามารถมองเหนไดจากจอคอมพวเตอรดวย (น คอเทคโนโลยการผลต

คอมพวเตอรประเภท CRT หรอ Cathode Ray Tube ซงมลกษณะคลายกบจอโทรทศน โดยอาศยกระแสไฟฟาแรงดนสง

ประมาณ 12 - 15 กโลโวลท ในการยงล าอเลคตรอนจากหลอดภาพ CRT และ SCAN ไปทวจอเพอกระตนกจะเปลงแสง

สวางออกมาเกดเปนภาพหรอตวหนงสอ ตามทเราตองการ บนจอคอมพวเตอร)

ส าหรบคอมพวเตอร note book หรอ lap top ซงเปนชอทบรษทผผลตตงไว เขาขายประเภท Flat Panel

Display (FPD) ทใชกนอยทวไปคอ Liquid Crystal Display (LCD) รองลงมาคอ Plasma Display Panel (PDP) ซงจะเหน

จอเปนสสม ๆ นอกจากนกยงม Electroluminescent Display (ELD) และ Vacuum Fluorescent Display (VFD) ซงยง

อยในระหวางการคนควาพฒนา ปญหาท นาจะมรวมกบ CRT กคอ คลนแมเหลกและไฟฟาในชวงความถต ามาก ๆ คอ 10-

30 kHz ซงเกดจากอปกรณและวงจรไฟฟานนเอง ปจจบนนคณภาพของจอ LCD ไดรบการพฒนาใหดใกลเคยงกบ CRT

มากจนมหาวทยาลยและบรษท หลายแหงในประเทศญปนหนมาใช LCD กนมากขนเนองจากมขนาดเลกและบาง จง

ประหยดเนอทในการจดตง และเปนทนายนดทจอ PDP กไดรบการพฒนาจน ส าเรจเปนจอทวตดก าแพงไดแลว อยางไรก

ตามคอมพวเตอรประเภท note book กยงมปญหาในแงของแสงสะทอนทจอจากวตถอนมาเขาตา (เชน เราสามารถ

9

มองเหนหนาตวเองไดจากจอภาพ เปนสาเหตใหตาเมอยลาไดงาย) และปญหามมในการมองทถกจ ากดใหอยในมมตงฉาก

(และใกลเคยง)กบจอคอมพวเตอรเทานนและอกค าถามททกคนสงสยกนมากวาผหญงตงครรภทท างานกบคอมพวเตอรนนม

โอกาสแทง หรอเกดความผดปกตในครรภไดจรงหรอไม เมอไดอานหวขอเรอง การแผรงสจากคอมพวเตอรแลว ดนาเปนหวง

ตอสขภาพมาก อยางไรกตามจนถงปจจบนยงไมมหลกฐานรายงานสาเหตการแทงเนองจากงานคอมพวเตอรเลยและจาก การ

วดสนามแมเหลกและไฟฟาบรเวณรอบ ๆคอมพวเตอร ในรายงานสวนใหญกไมพบวาเกนค าแนะน า (guidelines) ทระบไว

หรอไมเกนคาbackground ทมอยแลว ในบรรยากาศซงเกดจากเครองไฟฟาชนดอน ๆ เชน โทรทศน พดลม เครองเปาผม

ฯลฯ นอกจากนผลการวดสวนใหญกยงบอกอกวา บรเวณดานหลงและดานขางของเครองคอมพวเตอร จะพบคาไดสงกวา

บรเวณดานหนาของจอภาพ จากรายงานทางระบาดวทยาบางฉบบ พบอตราการแทงในกลมผท างานกบคอมพวเตอรสงกวา

ในกลมทไมใช คอมพวเตอร แตกบอกไมไดวาสาเหตคอรงสจากคอมพวเตอร ผ เขยนเขาใจ วานาจะมสาเหตมาจาก

ความเครยดในการท างาน หรอทาทางการท างานทตองนงอยกบทเปนเวลานาน ๆ มากกวาซงเปนสาเหตใหการไหลเวยนของ

โลหตเปนไปไดไมดเหมอนการไดเคลอนไหวรางกายบาง เชน นงและยนสลบกนขณะท างานอยางไรกตามเพอชวยลดการ

สมผสกบรงสดงกลาว ผลตภณฑบางอยางกไดรบการคดคนขนมาอนไดแก แผนกรองแสง (filter) หลากชนดทผลตขนจากโพ

ลเอสเทอรทองแดง และโลหะอน ๆ เมอน ามาตดไวหนาจอกจะกนไดทงรงสทความถตาง ๆ และยงชวยตดแสงสะทอนเขาตา

ไดอกดวย นอกจากนกยงมผากนรงส (OA aporn) ลกษณะเหมอนผากนเปอนทวไป ไวส าหรบคณสภาพสตรใสขณะใชเครอง

คอมพวเตอรผากนรงสนผลตจากเสนใยโพลเอสเทอร ทองแดง และนเกล สามารถกนคลนแมเหลกและไฟฟาทจะทะลผาน

เขารางกายได ส าหรบสภาพบรษกใชไดเชนกน ขอดท เหนไดชดจากผลตภณฑดงกลาวกคอ สขภาพจตทดของผใช

คอมพวเตอรนนเอง กลาวคอ ชวยลดความกงวลทเปนสาเหตหนงของความเครยดจากการท างาน ปญหาอกตวหนงทพบ

เนองมาจากสาเหตนกคอ ความไวตอสนาม แมเหลกและไฟฟาซงแตกตางกนไปในแตละบคคล พบได 2 อาการใหญ ๆ คอ

ผนตามผวหนงหรอความรสกรอนใตผวหนง และปญหาทางดานประสาทวทยา เชน คลนเหยน วงเวยน และ ความไวตอแสง

สวาง

2. ความผดปกตของกลามเนอ (Musculoskeletal disorders)

สาเหตเนองมาจากการจดสภาพการท างานทไมเหมาะสม เชน ความสงของจอคอมพวเตอร เกาอ และแปนพมพ ไม

เหมาะกบขนาดรางกายของผใช ท าใหทาทางการท างานไมถกสขลกษณะ นอกจากนระยะเวลาในการท างานกเปนสาเหตหนง

ของปญหานดวย ยกตวอยางเชน การกด แปนพมพเปนเวลานาน ๆ ในงานปอนขอมลดวยลกษณะทาทางของขอมอทไมเปน

ธรรมชาต มผลใหเกดปญหาของขอมอ คอปวดหรอบวมได เรยก Carpal Turnnel Syndrome (CTS) มสาเหต มาจากเสน

ใยประสาททขอมอบรเวณ carpal tunnel ถกกดหรอกระตนเปนระยะเวลานาน ๆ นอกจากนการนงในทาทไมเหมาะสม

หรอ การนงในทาทเหมาะแตดวยระยะเวลานาน ๆ โดยไมมการ สบเปลยนทาทางบาง กถอวาไมเปนธรรมชาตอยด เกด

ปญหาการหมนเวยนโลหตไมสะดวก ออกซเจนไปเลยงกลามเนอสวนตาง ๆ ของรางกายไมเพยงพอ ท าใหเกดปญหาปวด

เมอยกลามเนอ หรอความลา (fatigue) โดยเฉพาะชวงไหล หลง หรอเอว ปญหานแกไดโดยผใชคอมพวเตอรจะตองปรบ

ระดบความสงของโตะ เกาอ และแปนพมพ ใหพอเหมาะกบตนเองโดยใหอยใน ระดบทสบายทสด และควรใหความสงของ

จอภาพอยในระดบต ากวาสายตา ควรนงในทาทเหมาะสมคอนงลกใหเตมเกาอ หลงพงพนกพงนอกจากนควรหยดพกการ

10

ท างานเปนระยะ เชน 10 นาท ทก ๆ ชวโมง หรอสบเปลยนไปท างานอนบางระหวางพกควรไดท ากายบรหารบาง ตามความ

สะดวก และตามขอแนะน าโดยทวไปใหใชคอมพวเตอรไดไมเกน 4 ชวโมงตอวนเทานน แตถาหลกเลยง ไมไดกควรตองพก

อยางสม าเสมอ

3. ความลาของตา (Visual fatigue หรอ Visual strain/asthenopia)

งาน VDTs เปนงานทตองใชสายตามากในการมองสวนตาง ๆ 3 สวนหลกคอ จอคอมพวเตอร แปนพมพ และ

เอกสารตางๆ ปญหาความลาของตาจงเกดขนไดงายมากโดยเฉพาะอยางยงการเพงมองทจอภาพเปนเวลานานๆ หรอตลอด

ทงวนเปนสาเหตหลกของความลาของตาเนองจาก จอภาพเปนแหลงของแสงสวางโดยตรงทตาตองมองอยตลอดเวลา

นอกจากน การจดแสงสวางทไมเหมาะสมรวมไปถงปญหาของแสงจาทสะทอนไป ทจอภาพแลวมาเขาตาเรายอมท าใหเกดตา

ลามามากขนไปอกส าหรบหลกงายๆ ในการจดแสงสวางกคอ ใหแสงสวางของวตถทเราตองมองขณะท างานมความสวางพอๆ

กนไมวาจะเปนจอภาพ แปนพมพ หรอเอกสารตาง ๆ แสงสวางใน หองท างานควรอยระหวาง 500-700 lux และ

จอคอมพวเตอรตองไมอยในต าแหนงทสามารถสะทอนหลอดไฟหรอแหลงแสงสวางอนๆ เขาตาเราได เพราะจะท าใหเกด

ปญหาแสงจา อาจใชแผนกรองแสง (filter) ตดทหนาจอเพอลดปญหาแสงจานอกจากนระยะหางจากตาถงวตถทตองมองทง

3 สวนควรจดใหเทากน เพอลดการท างานหนกของกลามเนอตา (ciliary muscle) ทจะตองปรบรบโฟกสภาพขณะทมองวตถ

ในระยะหางตาง ๆ กน

4. ความเครยดจากการท างาน

วธปองกนท าไดโดยการ หยดพกงานเปนระยะหรอสลบหมนเวยนกบงานอนตามความเหมาะสม การใช

ชวตประจ าวนโดยทวไป ควรไดมการพกผอนหยอนใจบาง ควรออกก าลงกายอยางสม าเสมอ ท าจตใจใหราเรงแจมใส

ตลอดเวลา และรบประทานอาหารใหครบตามหลกโภชนาการ กจะชวยลดปญหาความเครยดได และทไดกลาวมาทงหมดน

เปนเพยงสรปคราว ๆ ของปญหาสขภาพอนามยจากการท างานกบ VDTs เพอผใชจะเกดความรความเขาใจทถกตอง เกด

ความสบายใจและสนกกบการใชคอมพวเตอร ซงไดรบการพฒนาเทคโนโลยไปอยางรวดเรวมาก เมอมความรความเขาใจท

ถกตองตอปญหาทจะเกด และรจกวธปองกนทดพอแลวปฏบตตามอยางเหมาะสมปญหากยอมไมเกดขน ผลทไดรบกคอ

ประสทธภาพในการท างานทดนนเอง

อนตรายตอสขภาพจากการท างานหนาจอคอมพวเตอร

แมวาการท างานหนาจอคอมพวเตอรจะไมไดถกจดอยในประเภทงานทอาจเปนอนตรายตอสขภาพและความ

ปลอดภยของลกจางตามทก าหนดในกฎกระทรวงดงกลาว และเมอพดถงอนตรายของคนท างานกบคอมพวเตอร สวนใหญจะ

มองวาเปนอาการเลก ๆ นอย ๆ เชน ปวดหลง ปวดคอ เมอยลา ฯลฯ แตในความเปนจรงนนผลกระทบจากการใช

คอมพวเตอรมมากมายซงคนท างานตลอดจนผเกยวของโดยทวไปมกไมคอยตระหนก เนองจากไมไดกอใหเกดอบตเหตหรอ

การบาดเจบรนแรงทสามารถมองเหนผลกระทบไดทนท แตเปนอนตรายแบบสะสมเรอรง เชน การบาดเจบของกลามเนอท

ตงเครยดชา (Repetitive Strain Injury; RSI) จากการนงท างานหนาจอคอมพวเตอรตดตอกนยาวนาน ท าใหเกดอาการ

ผดปกตซงมหลายอาการพรอมกนในลกษณะของกลมอาการ (Syndrome) หรอทเรยกกนวา “คอมพวเตอรซนโดรม

11

(Computer syndrome) ” ไดแก ปวดศรษะ ปวดเมอย ปวดหลง ปวดไหล ปวดตนคอ ปวดขอมอ ชาทมอ รวมทงอาการ

ผดปกตทางตา ซงอาจสรปอาการผดปกตทเปนทยอมรบทางการแพทยวาเกยวเนองจากการท างานหนาจอคอมพวเตอรไดดง

ตารางขางลางน

ตารางท 1 แสดงกลมอาการผดปกตทเกยวเนองจากการท างานหนาจอคอมพวเตอร

ภาวะเมอยลาตา

(Eye strain)

การอกเสบเฉพาะท

(Local inflammations)

กลมอาการกดทบ (Compression syndromes)

กลมอาการปวด (Pain syndromes)

แสบตา ภาวะนวสะดดหรอนวลอก (Trigger Fingers)

กลมอาการกดทบของเสนประสาทบรเวณขอมอ (Carpal tunnel syndrome; CTS)

กลมอาการปวดกลามเนอเรอรง (Chronic pain syndrome) เชน ปวดคอ ปวดไหล ปวดหลง

คนตา ตาแหง ปลอกหมเอนนวหวแมมออกเสบ (De Quervains)

กลมอาการกดทบของเสนเลอดและ/หรอเสนประสาท บรเวณตนแขนใตขอตอกระดกไหปลารา (Thoracic outlet syndrome)

กลมอาการปวดตงกลามเนอและพงผด (Myofascial pain syndrome: MPS)

ระคายเคองตา เสนเอนขอมออกเสบ (Tendinitis) กลามเนออกเสบ (Muscle strain)

อาการทเกดจากเสนประสาทอลนาร ถกกดทบ (Ulnar nerve compression)

โรคปวดกลามเนอทวรางกาย (Fibromyalgia)

กลามเนออกเสบ (Muscle strain)

ปวดเมอยตา ปลอกเอนอกเสบ (Tenosynovitis) อาการทเกดจากเสนประสาทเรเดล ถกกดทบ (Radial nerve compression)

กลมอาการเจบปวดเฉพาะทแบบซบซอน (Complex regional Pain syndromes หรอ Reflex sympathetic dystrophy)

ตาไวตอแสง เสนเอนขอศอกอกเสบ (Epicondylitis)

ตาแดง กลมอาการเสนเอนกลามเนอขอไหลอกเสบ (Rotator cuff syndrome)

น าตาไหล ถงหมเสนเอนอกเสบ (Bursitis)

ตามว มองเหนภาพซอน ความผดปกตของคอและทรวงอก (Cervicothoracic dysfunction)

จากตารางท1 นจะเหนไดวามผลกระทบตอสขภาพหลาย ๆ อยางจากการท างานหนาจอคอมพวเตอร ซงโดยทวไป

จะเปนการบาดเจบของขอและเนอเยอตางๆ เชน เอน กลามเนอ และเยอพงผดบรเวณรอบขอ ทงนหากดเผน ๆ ปญหา

เหลานจะคลายกบการท างานซ าซากทวไป แตส าหรบงานหนาจอคอมพวเตอรนนมขอคนพบทนาสนใจจากงานวจยหลายชน

ทพบวาภาวะเมอยลาตา (Eye strain) เปนปญหาทพบไดบอยทสด โดยรอยละ 90 ของผทใชคอมพวเตอรอยางนอย 3 ชวโมง

ตอวนประสบปญหาภาวะเมอยลาตา สวนการใชแปนพมพและเมาสนนถงแมวาจะใชแรงเพยงเลกนอย แตเปนการท างานชา

ๆ อยางตอเนอง ซงน าไปสปญหาการอกเสบเฉพาะท รวมทงกลมอาการกดทบของเสนประสาท และอาการปวดบรเวณตาง ๆ

นอกจากนการท างานกบคอมพวเตอรเปนเวลานานยงน าไปสโรคและความเจบปวยอน ๆ เชน ปวดศรษะ ความดนโลหตสง

โรคหวใจและหลอดเลอด เบาหวาน โรคอวน กลามเนอออนก าลงจากการนงอยกบทนาน ๆ และปญหาการนอนไมหลบ

12

ผลกระทบตอสขภาพอนๆ

รายงานการศกษาวจยทเกยวของไดมการศกษาวจยถงผลกระทบตอสขภาพอนามย ในกลมผใชคอมพวเตอรกนอยาง

แพรหลายในหลาย ๆ ประเทศ พอสรปไดดงนคอ

1. ในประเทศสวเดน พบวา สารเคมจากจอคอมพวเตอร กอใหเกดโรคภมแพได สารนมชอทางเคมวา Triphenyl

Phosphate ทใชกนอยางแพรหลายทงในจอวดโอ และคอมพวเตอร

2. ในประเทศญปน มผลการวจยบงชวา การใชเวลาท างานกบหนาจอคอมพวเตอรเปนเวลานาน ๆ สามารถท าใหมอาการ

ปวยทงทางรางกาย จตใจ รวมทงอาการปวยทเกยวของกบการนอนหลบ อาการออนเพลย ซงกลายเปนอาการปกตทเกดขน

เปนประจ าส าหรบพนกงานทใชเวลาเกนกวา 5 ชวโมงท างานอยหนาจอคอมพวเตอร ในแตละวน

3. ในประเทศไทย โดยกองอาชวอนามย กรมอนามย ไดศกษาวจยในกลมผใชคอมพวเตอรจากหลาย ๆ หนวยงานพบวา หอง

ท างานสวนใหญมสภาพการจดทไมเหมาะสม ทงนมผใชคอมพวเตอรรอยละ 62 ท ทราบถงผลกระทบตอระบบสายตา

ในขณะทมเพยงรอยละ 3 เทานน ททราบถงผลกระทบตอระบบกลามเนอ กระดกและขอตอ อนเนองมาจากการใช

คอมพวเตอรเปนเวลานาน

3.การปองกนผลกระทบตอสขภาพทางกายทเกดจากการใชคอมพวเตอร

ใชคอมพวเตอรอยางไรจงจะปลอดภย สภากาชาดไทย (2554)

ผทนงอยกบคอมพวเตอรทงวน มกจะเกดปญหากบสขภาพหลายอยาง ทงสายตา ปวดคอ ปวดหลง ปญหาทาง

สายตาเปนเรองใหญ ใครทนงจองจอคอมฯ นานกวา 3 ช.ม. ตดตอกน จะท าใหกลามเนอตาออนลา สายตาจะพรา อาจปวด

กระบอกตา แสบตา ตาแดง น าตาไหล

วธแกปญหา

1. ควรตงจอคอมพวเตอรใหหางอยางนอย 2 ฟต ในระดบสายตาตรงหนาพอด

2. เลอกจอภาพทมการกระจายรงสต า รไดโดยเวลาดบเครองไฟฟาสถตจะมนอย ถามมากเอามอไปองใกล ๆ หนาจอ

ขนจะลก

3. ปรบแสงใหพอรสกสบายตา อาจใชแผนกรองแสงสวมหนาจอจะช วยได ไฟแสงสวางดานหลงอาจท าใหเกดภาพ

สะทอนทจอท าใหสายตาเสยได

4. ท าความสะอาดจอภาพของคอมพวเตอรเสมอ

5. ควรพกสายตาบาง ไมควรท าคอมพวเตอรตดตอกนนานเกน 1-2 ช.ม. ควรพกสายตาสก 15 นาท หรออาจใชผาชบ

น าเยนหมาด ๆ ปดตาไว 2-3 นาท จะชวยไดมาก

6. พวกใชคอนแทคเลนส ควรหยอดน าตาเทยมบอย ๆ

ปวดคอ

ปญหาปวดคอ ปวดบา ปวดไหล แกไขโดย

1. ตงจอตรงหนาพอดไมสง ไมต า ไมเอยงซาย หรอขวา

13

2. คยบอรดและเมาสควรอยระดบเอวหรอระดบหนาตกพอด เพราะถาอยสงกวานเวลาใชคยบอรดและเมาสนาน ๆ

ไหลจะคอย ๆ ยกสงขนโดยอตโนมต เพอใหแขนและมอจะไดท างานถนด แตการยกไหลขนนาน ๆ กลามเนอทยก

ไหลจะลา ปวดเมอยได ปวดตงแตไหล บา ถงคอ

3. ตองพกการท าคอมพวเตอร ทก 1-2 ช.ม.

ปวดหลง

ปญหาปวดหลง แกไขโดย

1. ขณะนงท าคอมพวเตอรควรนงเกาอทสงพอด เทาวางบนพนไดเตมเทา ถาสงเกนไปจนเทาลอย หรอถาต าเกนไป กน

จะจอมอยบนทนง ท าใหเมอยบรเวณกนได

2. เวลานงตองเลอนตวใหนงชดพนกพง ไมใชนงอยแคครงทนงของเกาอ

3. หลงจะตองพงพนกเกาออยตลอดเวลา โดยพนกพงท ามมกบทนง ไมเกน 100 องศา

4. ตองพกการท าคอมพวเตอร ทก 1-2 ช.ม.

กลยา เบญจพร (2537) กลาวถงปญหาทางสขภาพและการปองกนผลกระทบจากการใชคอมพวเตอร ไวดงน

ปญหาความเมอยลา สาเหต และมาตรการปองกน

ความปวดเมอยกลามเนอ

ลกษณะอาการ ปวดไหล ปวดหลง ปวดเอว งานกดแปนพมพไมจดเปนงานหนก แตถาท างานตดตอกนเปนเวลานานๆ

กยอมท าใหเกดปญหาเมอยลาทนวมอ ขอมอ แขน หรอไหลได เชนงานปอนขอมล และจะเปนปญหามากถาการจด

สภาพแวดลอมในการท างาน เชนความสงของโตะ เกาอ และแปนพมพ ไมเหมาะสมกบสภาพรางกายของผใชคอมพวเตอร

นอกจากน การนงในทาทางทไมถกตองเปนเวลานานๆ กยงเปนสาเหตของอาการปวดหลงอกดวย เนองจากการหมนเวยน

ของโลหตในรางกายเปนไปไดไมสะดวก ผลกคอ กลามเนอสวนตางๆ ของรางกายไดรบเลอดและออกซเจนไปหลอเลยงไม

เพยงพอ เกดเปนปญหาความเมอยลา และปวดเมอยตามสวนตางๆ ของรางกาย

มาตรการปองกน

สาเหตท 1 ทาทางการนง

มาตรการท 1 ทาทางการท างานทถกตอง

งานคอมพวเตอรสวนใหญเปนงานทตองนงท างานดวยทาทางเดมเปนระยะเวลานานๆ ทาทางการนงทไมเหมาะสม

เปนสาเหตใหรางกายตองรบน าหนกเกนความจ าเปน ท าใหเกดความเมอยลาไดงาย

ทาทางการนงทถกตองคอ การนงลกใหเตมเกาอและหลงพงพนกเกาอ ชวงขาออนดานลางทตดเกาอควรเหลอชอง

ขนาดใหนวมอสอดเขาไปได เพอลดแรงกด และเพอใหโลหตไหลเวยนไดสะดวก

นอกจากนการไดยดแขนขา หรอการไดเปลยนทาทางขณะท างานบาง จะชวยลดความเครยดของกลามเนอสวน

ตางๆ ของรางกายได

14

มาตรการท 2 การจดระดบความสงของอปกรณตางๆ

เราจะสามารถจดทาทางการท างานทถกตองไดกตอเมอ การจดสภาพแวดลอม และอปกรณในการท างานเปนไป

อยางเหมาะสม ซงขนอยกบขนาดรางกายของแตละบคคล สงทดทสดกคอ ควรจดใหความสงของอปกรณตางๆ สามารถปรบ

ระดบได โดยใหผใชเปนผปรบดวยตนเอง ถาไมสามารถจดระดบความสงของอปกรณเหลานใหเหมาะสมไดแลว แมวาเราจะ

นงท างานดวยทาทางทถกตองกตาม ความเมอยลากยอมเกดขนไดเสมอ

สาเหตท 2 ระยะเวลาในการท างาน

มาตรการ การหยดพก

ระยะเวลาในการท างาน กเปนปจจยหนงทท าใหเกดความเมอยลาได ไมเฉพาะทกลามเนอสวนตางๆ ของรางกาย

เทานน แตรวมไปถงสายตาและระบบประสาทดวย ผลกคอ ประสทธภาพในการท างานลดต าลง การท างานดวยระยะ

เวลานานๆ ไมไดหมายความวาจะชวยเพมประสทธภาพในการท างาน จงจ าเปนอยางยงทจะตองมการหยดพกบาง ตามความ

เหมาะสม

ขอแนะน า

1. ควรท างานอยางอนรวมไปดวย เพอลดระยะเวลาในการท างานกบคอมพวเตอรใหนอยลง

2. งานทตองอานขอมลจากจอคอมพวเตอร หรอใชแปนพมพตลอดเวลา ควรท าตดตอกนเพยง 50 นาท และพก 10 นาท

สาเหตท 3 การออกก าลงกายไมเพยงพอ

ความเมอยลาของกลามเนอ เกดจากการขาดออกซเจน ซงน าโดยเลอดไปเลยงกลามเนอสวนนนๆ การบรหาร

รางกายเพอผอนคลายความตงเครยด และความเมอยลาของกลามเนอ จงเปนสงทหลกเลยงไมได และควรกระท าในชวงเวลา

พกทก าหนดไว การไดยดเสนยดสายบาง จะชวยใหเลอดหมนเวยนไดสะดวก

ความลาของสายตา

ลกษณะอาการ ปวดตา ระคายเคองตา ตาลา ปญหาทพบบอยทสดจากการท างานกบคอมพวเตอรคอ ปญหาความ

ลาของสายตา สาเหตเนองจากตาจะตองถกใชงานหนก ในการมองทงจอคอมพวเตอร แปนพมพ และเอกสาร สลบกนไป

ตลอดเวลา ทงนระดบความสวาง และระยะความหางในการมองวตถทง 3 กแตกตางกนไป ท าใหสายตาตองปรบตว

ตลอดเวลา นอกจากนกยงมปญหาเรองแสงจา และแสงกระพรบของจอคอมพวเตอรอกดวย

ตามหลกสรรวทยาของตานน เพอการมองเหนทชดเจน เลนสตาหรอแกวตาจะตองปรบตวเพอใหภาพทมองไปตกท

จอภาพพอด และขนาดรมานตากจะตองปรบเปลยนไปตามความเขมของการสองสวางจากวตถทเรามอง ซ งเปนสาเหตหลก

เรองความลาของสายตา และการใชสายตาเพงนานๆ อาจท าใหตาแหง เกดอาการระคายเคองตา จงควรพกสายตาประมาณ

10 นาท ตอ 1 ชวโมงการท างาน หรอพกทก 15 นาท ตอ 2 ชวโมงการท างาน

15

มาตรการปองกน

สาเหตท 1 ความสองสวาง

มาตรการท 1 ความสวางภายในหอง

การจดแสงสวางใหพอเหมาะทงทจอคอมพวเตอร แปนพมพ และเอกสาร เปนสงจ าเปนอยางยง แสงสวางภายใน

หองโดยทวไปควรอยระหวาง 300 - 700 ลกซ

หลกการจดแสงสวางภายในหองท างานกบคอมพวเตอรอยางงายๆ คอ ใหความสองสวางของวตถทเราตองม องม

ระดบพอๆ กน ถาภายในหองมทงบรเวณสวางและบรเวณมด จะท าใหเกดความลาของตาได ความคดทวาการจดแสงสวางให

ยงสวางมากกยงด เปนความคดทผด ในบางกรณอาจจะตองใชผามานปดกนแสงสวางทเกนความจ าเปนอกดวย

มาตรการท 2 ความสวางของจอคอมพวเตอร

ขอแนะน า

1. ส าหรบจอคอมพวเตอรแบบพนมดตวหนงสอสวาง ระดบความสวางบรเวณหนาจอ ไมควรเกน 500 ลกซ บรเวณ

แปนพมพและเอกสารควรอยระหวาง 300 - 1,000 ลกซ

2. ส าหรบจอคอมพวเตอรแบบพนสวางตวหนงสอมด ระดบความสวางบรเวณวตถทมองทง 3 ควรอยระหวาง 500 -

1,000 ลกซ

3. บรเวณหนาตางทมแสงแดดจาสองเขาถง ควรตดผามาน เพอปองกนไมใหเกดแสงจาเกนไป

สาเหตท 2 แสงจา

มาตรการท 1 การจดสถานทตดตงคอมพวเตอร

แสงสวางทมากเกนไปจะท าใหเกดตาพรามวได ส าหรบงานทตองใชสายตาเพงมองอยทจอคอมพวเตอรนานๆ และ

ถามแสงสะทอนทจอคอมพวเตอรรวมอยดวย จะท าใหเกดความลาของสายตามากขน ตามมาดวยอาการปวดตา

การจดสถานทตดตงคอมพวเตอร มความจ าเปนอยางยงทจะตองปองกนมใหเกดแสงจาเขาตาไดทงโดยทางตรงและ

ทางออม

โดยทางตรงคอ การทมแหลงเสงสวางอยในสนามการมองเหนโดยไมมการปดกน

โดยทางออมคอ การทแหลงแสงสวางตางๆ สะทอนทจอคอมพวเตอรแลวมาเขาตาเรา

มาตรการท 2 การตดแผนกรองแสง และ hood

ถาการเลอกจดสถานทไมสามารถปองกนปญหาแสงจาไดอยางเหมาะสมแลว การตดทปดกนหลอดไฟ แผนกรองแสง

หรอ hood กจะชวยลดปญหาแสงจาลงไดมาก

อยางไรกตามการตดแผนกรองแสงทคณภาพไมด อาจท าใหความคมชดของภาพเสยไปได และการตด hood กไม

สามารถปองกนแสงจา จากดานหลงได

ขอแนะน า

1. ไมควรใหมความเขมในการสองสวางของวตถทมองสงเกนไป

2. ควรใหมการตดทปดกนหลอดไฟเพอปองกนแสงจาโดยตรง

16

3. ควรปดคลมแหลงแสงสวางทวไปอยางเหมาะสม รวมไปถงการใชผามาน

4. ควรตดแผนกรองแสง หรอ hood ทจอคอมพวเตอรตามความเหมาะสม

สาเหตท 3 ลกษณะการมอง

มาตรการท 1 การมองไกล

การท างานกบคอมพวเตอรนนตองใชสายตาเพงมองงานทระยะใกลเปนเวลานานๆ ท าใหเกดความลาของตา ยงมอง

ใกลมากกยงลามาก การพกสายตาโดยการมองทไกลๆ ออกไปจะชวยลดปญหาตาลาลงไดบาง

มาตรการท 2 ระยะหางในการมอง

ระยะหางจากตาถงจอภาพ แปนพมพและเอกสารควรจะเทาๆ กน เพอลดภาระในการปรบสายตาในการมองใกล

และไกลขณะท างาน

ความเครยด

ลกษณะอาการ หงดหงด ขาดสมาธ ความลา การท างานกบคอมพวเตอรเปนเวลานานๆ มผลท าใหเกดความเครยดได

เพราะการเพงมองจอคอมพวเตอรนานๆ เปนสาเหตใหสมองตองท างานหนกในการแปลผลสงทก าลงมองอย

สาเหตของความเครยดทงทางรางกายและจตใจนนมหลายอยางดวยกน ซงเกดจากงานและสงแวดลอมในการท างาน

นนเอง การแกไขปญหาตองกระท าอยางระมดระวงทละสาเหต จงถอวาปญหานเปนปญหาทแกไขไดยากทสด

มาตรการปองกน

สาเหตท 1 เสยงดงรบกวน อณหภม

มาตรการท 1 ปดคลมแหลงเสยงดง

เมอเทยบกบงานอนแลว งานคอมพวเตอรถอวาเปนงานทมเสยงดงรบกวนไมมาก แตส าหรบบางคนอาจรสกร าคาญ

ได เชน เสยงกดแปนพมพ เสยงเครองพมพ เปนตน

หลกการลดเสยงดงคอ ใชวสดเกบเสยง เชน พรมบผนง หรอพนหองในหองท างาน เพอลดเสยงสะทอน อาจใชกลอง

หรอทปดคลมเสยงกนแหลงก าเนดเสยงไว โดยปกตแลว ผท าใหเกดเสยงร าคาญ มกจะไมรสกร าคาญเทาผอน ดงนน ควร

ปองกนเสยงดงเสยตงแตตอนเรมตดตงอปกรณ

ขอแนะน า

1. ไมควรใหมระดบเสยงดงเกนระดบ 65 เดซเบล

มาตรการท 2 สงแวดลอมอนๆ

นอกจากเสยงดงทเกดจากงานคอมพวเตอรเองแลว ยงมเสยงดงรบกวนอน ทอยในบรเวณรอบๆ อก เช น เสยง

โทรศพท เสยงพดคย เสยงเดน ฯลฯ และเนองจากระดบความทนของแตละบคคลนนแตกตางกนจงควรทจะตองระมดระวง

ในการปองกนเสยงรบกวนผอนดวย

นอกจากเสยงดงทเกดจากงานคอมพวเตอรเองแลว ยงมเสยงดงรบกวนอน ทอยในบรเวณรอบๆ อก เชน เสยง

โทรศพท เสยงพดคย เสยงเดน ฯลฯ และเนองจากระดบความทนของแตละบคคลนนแตกตางกนจงควรทจะตองระมดระวง

ในการปองกนเสยงรบกวนผอนดวย

17

ขอแนะน า

1. ควรจดใหมการระบายอากาศทเหมาะสม

2. ควรจดใหมหองพกผอนในขณะเวลาพกดวย

3. อณหภมหองควรอยระหวาง 25 - 28 องศาเซลเซยส ความชนสมพทธ ระหวาง 40 - 70%

การบรหารจดการ

การตรวจเชคเปนระยะ

ควรจดสภาพแวดลอมในการท างาน เชน ความสงของจอคอมพวเตอร โตะและเกาอ อยางเหมาะสมตงแตตอนเรม

ตดตง และเพอไมใหสภาพการท างานแยลงเรอยๆ ควรจะไดมการตรวจสอบสภาพแวดลอมเหลานเปนประจ าดวย

นอกจากนควรมการตรวจเชคสงแวดลอมอนๆ รวมดวย เชน แสงสวาง แสงจา และเสยงดง โดยมการนดหมายกบ

ผรวมงานอน เพอก าหนดตารางเวลาในการตรวจเชครวมกน

ขอแนะน า

เพอการปรบปรงสภาพแวดลอมในการท างานทด ควรมการตรวจเชคทกๆ 6 เดอน

การตรวจท 1 สงแวดลอมในการท างาน

1. แสงสวาง ---> มแสงจาเกนไปหรอไม

2. อณหภมหอง ---> อณหภมพอเหมาะและสม าเสมอหรอไม

3. ความชนในหอง ---> อากาศแหงเกนไปหรอไม

4. การระบายอากาศ ---> มฝนหรอสงสกปรกปะปนอยในอากาศหรอไม

การตรวจท 2 VDTs

1. จอคอมพวเตอร ---> มแหลงสรางแสงจาสะทอนอยทจอภาพหรอไม

2. ความสวางของจอ ---> ความสวาง และ Contrast พอเหมาะหรอไม

3. ระยะหาง ---> จอภาพ แปนพมพ และเอกสาร อยในระยะพอเหมาะหรอไม

4. ความสงของแปนพมพ ---> ขอมออยในทาทไมเหมาะสมหรอไม

การตรวจท 3 อปกรณอนๆ

1. เกาอ ---> ความสงพอเหมาะหรอไม ทาทางการนงเปนธรรมชาตหรอไม

2. โตะ ---> ความสงพอเหมาะหรอไม มทวางเอกสารอยางเหมาะสมหรอไม

การท าความสะอาด

อปกรณคอมพวเตอร โดยเฉพาะอยางยงจอภาพ จะมฝนตดงายมาก การท าความสะอาดเป นประจ าจงเปนสงท

หลกเลยงไมได รวมไปถงโตะ และเกาอภายในหองดวย

1. ทแหลงแสงสวาง

ฝนทเกาะตามหลอดไฟจะเปนสาเหตใหประสทธภาพในการสองสวางลดนอยลง

2. ทจอภาพ

18

ฝนทเกาะตามจอภาพจะท าใหการมองเหนเลวลง อาจใชผาสะอาดชบน าเชด เพอลดปญหาไฟฟาสถตย

3. ทแปนพมพ

บรเวณระหวางแถวของตวพมพจะมฝนสะสมอยมาก อาจใชเครองดดฝนชวยกได

สภาพอนามย (การตรวจสขภาพ)

เปนททราบกนดแลววา การท างานกบคอมพวเตอรเปนระยะเวลานานๆ มผลใหเกดความเมอยลาในสวนตางๆ ของ

รางกาย และเมอสะสมเปนเวลานาน ยอมมผลเสยตอสขภาพมาก การตรวจสขภาพเปนประจ าเพอคนหาความเจบปวยเสย

แตเนนๆ และเพอใหทราบถงสภาวะสขภาพอนามยของตนเองจงเปนสงจ าเปนอยางยง

การตรวจสขภาพส าหรบผท างานกบคอมพวเตอรทถกตองนน ควรเรมตงแตกอนรบผดชอบท างานทางดานน และ

ตรวจเปนประจ า

ขอแนะน า

1. ส าหรบผทเพงรบงานดานน

1.1 สอบถามประวตการท างาน

1.2 สอบถามประวตสขภาพทวไป รวมไปถงความผดปกตของสายตาดวย

1.3 ตรวจสายตา ไดแก ความคมชดของตา กลามเนอตา การปรบโฟกสของตาและอนๆ ตามทจกษแพทยจะเหนสมควร

1.4 ตรวจหาความผดปกตของกระดกและกลามเนอ

1.5 อนๆ ตามทแพทยเหนสมควร

2. การตรวจสขภาพเปนประจ า

2.1 สอบถามประวตการท างาน รวมไปถงรายละเอยดการท างานคอมพวเตอรดวย

2.2 ตรวจเชนเดยวกบขอ 1.3 - 1.5 ขางตน

2.3 ควรตรวจเปนประจ าอยางนอยปละครง

2.4 ผทมปญหาทางสขภาพ เชนเบาหวาน สายตาผดปกต อาจพจารณาตรวจทก 6 เดอน

หลงการตรวจสขภาพ

การตรวจสขภาพทกๆ ป จะชวยไมใหเกดความเจบปวยรนแรงขนได และการดแลตนเอง เชน การท างานดวยทาทาง

ทเหมาะสมตลอดเวลา กเปนสงทส าคญยง

เมอแพทยตรวจพบความผดปกต หรออาการเรมผดปกตแลว ผใชคอมพวเตอรจะตองปฏบตตนตามขอแนะน าอยาง

เครงครด เชน ลดระยะเวลาท างานกบคอมพวเตอร สบเปลยนหมนเวยนงานอยางเหมาะสม

นอกจากน ผทมสายตาสน สายตายาว สายตาเอยง หรอสายตาผสงอาย ควรจะไดรบการตรวจเชคสายตาเปนระยะ

และสวมแวนสายตา ตามความเหมาะสมดวย

การปรกษาปญหาสขภาพ

แมปญหาเพยงเลกนอยทอาจเปนภยตอสขภาพกไมควรมองขาม ผใชคอมพวเตอรแตละคนอาจมปญหาแตกตางกน

ไป จงควรไดรบการปรกษาและแนะน าจากผรเพอหาวธปองกน เพอสขภาพกาย และสขภาพจตทดในการท างาน

19

ส าหรบหญงตงครรภทตองท างานกบคอมพวเตอรนน มขอควรระวงตอสขภาพ และขอจ ากดในการท างานมากขน

เชน ไมควรนงท างานเปนเวลานานเกนไป

กจวตรประจ าวน

เนองจากการท างานกบคอมพวเตอรเปนสาเหตของความเครยด และความลาทงทางรางกายและจตใจ การใช

ชวตประจ าวนทวไปเพอลดความเครยด การรบประทานอาหารครบตามหลกโภชนาการ รวมไปถงการท าจตใจใหราเรง

แจมใสอยเสมอ จงเปนสงจ าเปนอยางยง

ความเครยดเปนสาเหตหนงทท าใหประสทธภาพในการท างานลดต าลงดวย ดงนนควรไดมการออกก าลงกายเปน

ประจ า หรอหาวธผอนคลายความตงเครยดตามความเหมาะสม

เทคนคการบรหารตา

1. การกระพรบตา

กระพรบตาบอยๆ เพอใหน าตาหลอเลยงไดทวตา ชวยลดการระคายเคองตาได

2. การใชฝามอกดตาเบาๆ

เพอเปนการพกสายตาจากแสงสวางใดๆ ใหวางฝามอบนเปลอกตาทปดสนท กดเบาๆ เปนเวลา 1 นาท จะรสก

สบายขน

3. การมองไกล

เพอเปนการบรหารกลามเนอตา ทใชในการปรบโฟกสของเลนสตา ใหมองไกลไปจากจอคอมพวเตอรอยางนอย 6

เมตร แลวกลบมามองทจอฯ ท าซ า 3 ครง

4. การกลอกตาเปนวงกลม

เพอเปนการบรหารกลามเนอตาทใชในการกรอกตาไปมา ใหมองไปรอบๆ กวางๆ ตามเขมนาฬกา 3 รอบ และทวน

เขมนาฬกาอก 3 รอบ

ทมา : กลยา เบญจพร วารสารไมโครคอมพวเตอร ยสเซอร ฉบบท 11 (ตลาคม 2537)

4. งานวจยทเกยวของ

จกรพรรด จตรานเคราะห (2551) ศกษาเกยวกบการใชคอมพวเตอรทมผลกระทบตอสขภาพบคลากรมลนธคณะ

เซนตคาเบรยล กลมตวอยาง คอ บคลากรมลนธคณะเซนตคาเบรยล ปการศกษา 2551 จ านวน 335 คน เครองมอทใชใน

การเกบรวบรวมขอมลเปนแบบสอบถาม แบบมาตราสวนประเมนคา 5 อนดบ วเคราะหโดยใชโปรแกรมคอมพวเตอร

ส าเรจรปเพอหาคาเฉลยรอยละ คาความเบยงเบนมาตรฐาน ทดสอบความแตกตางของคาเฉลยดวยสถตคาท และคาเอฟ

และทดสอบความแตกตางรายค โดยวธการของเตอรเกย คาสหสมพนธแบบเพยรสน ทระดบนยส าคญ 0.01 ผลการวจย

พบวา การใชคอมพวเตอรทางดานงานของบคลากรมลนธคณะเซนตคาเบรยลมความเสยงตอการเกดปญหาดานสขภาพใน

ระดบปานกลาง การใชคอมพวเตอรทางดานสภาพแวดลอมของบคลากรมลนธคณะเซนตคาเบรยลมความเสยงตอการเกด

20

ปญหาดานสขภาพในระดบปานกลาง โดยภาพรวมแลว การใชคอมพวเตอรทางดานงานมผลแปรผนโดยตรงกบสขภาพ สวน

การใชคอมพวเตอรทางดานสภาพแวดลอมไมสมพนธกบสขภาพของบคลากรอยางมนยส าคญทระดบ 0.01

เนสน ไชยเอยและคณะ (2548) ศกษาเกยวกบผลกระทบตอสขภาพจากการใชคอมพวเตอรของพนกงานธนาคาร

พาณชยไทยใน อ าเภอเมอง จงหวดขอนแกน กลมตวอยาง คอ พนกงานธนาคารพาณชยไทยใน อ าเภอเมอง จงหวด

ขอนแกนทมการใชคอมพวเตอรอยางนอย 1 ชวโมง/วน และอยางนอย 5 วน/สปดาห จ านวน 13 ธนาคาร 30 สาขา ทงหมด

446 คน เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมลเปนแบบสอบถามชนดตอบเอง และวเคราะหโดยสถตเชงพรรณนา ไดแก

ความถ รอยละ คาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐาน ผลการวจย คอ พนกงานธนาคารพาณชยไทยใน อ าเภอเมอง จงหวด

ขอนแกนสวนใหญมผลกระทบตอสขภาพเนองจากการใชงานคอมพวเตอร และพบวามหลายปจจยทสงผลใหแนวโนมของ

กลมอาการทางตาเพมขน เชน ไมมทกรองแสงบนหนาจอคอมพวเตอรทมการใชงานมากวาหรอเทากบ 5 ชวโมงตอวนและไม

มการพกสายตาเปนระยะๆ สวนปจจยทสงผลใหแนวโนมของกลมอาการทางระบบกลามเนอเพมขน เชน มเคลอนไหวมอ

หรออวยวะสวนตางๆซ าๆ และอตราการเคลอนไหวซ าๆ มากกวา 25 ครงตอนาท

เมตตา (2538) ไดท าการศกษาผลกระทบตอสายตาของผใชคอมพวเตอร 40 คน โดยพบวา ผใชคอมพวเตอรท

สายตาสน มกเกดความลาของตาและสายตาสนลงชวคราวมากกวาผใชคอมพวเตอรทมสายตาปกต นอกจากน สมพร (2539)

ยงพบปญหาความลาของตาเกดขนหลงจากท างานกบคอมพวเตอรผานไปแลว 1 ชวโมง และหายเปนปกตหลงจากหยดพก

10 นาท

21

บทท 3 ระเบยบวธวจย

3.1 รปแบบการศกษา การศกษาครงนใชรปแบบการวจยเชงพรรณนา เพอศกษาระดบความร เจตคต และการปฏบตเกยวกบการปองกน

ผลกระทบตอสขภาพทางกายทเกดจากการใชคอมพวเตอรของนสตปรญญาตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร ปการศกษา

2557

3.2 ประชากรและกลมตวอยาง

ประชากร

ประชากรในการศกษา คอ นสตปรญญาตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร วทยาเขตบางเขน ปการศกษา 2557 ตาม

ทะเบยนรายชอปการศกษา 2557 จ านวน 7,902 คน กลมตวอยาง

กลมตวอยาง คอ นสตปรญญาตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร วทยาเขตบางเขน ปการศกษา 2557 ตามทะเบยน

รายชอปการศกษา 2557 จ านวน 381 คน โดยขนาดตวอยางหาไดจากสตร Yamane (1986)

ในการศกษาครงนจะใชกลมตวอยาง จ านวน 50 คน เนองจากขอจ ากดทางดานก าลงของผท าการศกษา

งบประมาณ และระยะเวลาในการท าการศกษา โดยท าการสมกลมตวอยางแบบบงเอญ

3.3 เครองมอในการศกษา

การศกษาครงนใชเครองมอในการศกษา คอ แบบสอบถามเรองพฤตกรรมการปองกนผลกระทบตอสขภาพทางกาย

ทเกดจากการใชคอมพวเตอรของนสตปรญญาตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร วทยาเขตบางเขน โดยแบบสอบถาม

ประกอบดวย 4 สวน

สวนท 1 แบบสอบถามขอมลทวไป เปนแบบสอบถามแบบตรวจสอบรายการ (Checklist)

ไดแก เพศ อาย ชนป คณะ โรคประจ าตว

สวนท 2 แบบทดสอบความรเรองการปองกนผลกระทบตอสขภาพทางกายทเกดจากการใชคอมพวเตอร เปนแบบ

สามตวเลอกใช/ไมใช

เกณฑในการประเมน

ตอบ ใช หมายถง มความร

ตอบ ไมใช หมายถง ไมมความร

ตอบ ไมทราบ หมายถง ไมมความร

สวนท 3 แบบวดทศนคตตอการปองกนผลกระทบตอสขภาพทางกายทเกดจากการใชคอมพวเตอรเปนแบบมาตร

ประมาณคา (Rating Scale) ม 4 ระดบ

แบงเปน เหนดวยอยางยง เหนดวย ไมเหนดวย ไมเหนดวยอยางยง

22

มเกณฑการใหคะแนน ดงน

เหนดวยอยางยง ระดบคะแนน 4

เหนดวย ระดบคะแนน 3

ไมเหนดวย ระดบคะแนน 2

ไมเหนดวยอยางยง ระดบคะแนน 1

มเกณฑในการแปลความหมาย ดงน

คะแนนเฉลย ระดบความส าคญ

3.51-4.00 เหนดวยอยางยง

2.51-3.50 เหนดวย

1.51-2.50 ไมเหนดวย

1.00-1.50 ไมเหนดวยอยางยง

สวนท 4 แบบสอบถามการปฏบตเกยวกบการปองกนผลกระทบตอสขภาพทางกายทเกดจากการใชคอมพวเตอร เปนแบบมาตรประมาณคา (Rating Scale) ม 4 ระดบ แบงเปน มากทสด มาก นอย นอยทสด

มเกณฑการใหคะแนน ดงน

มากทสด ระดบคะแนน 4

มาก ระดบคะแนน 3

นอย ระดบคะแนน 2

นอยทสด ระดบคะแนน 1

มเกณฑในการแปลความหมาย ดงน

คะแนนเฉลย ระดบความส าคญ

3.51-4.00 มากทสด

2.51-3.50 มาก

1.51-2.50 นอย

1.00-1.50 นอยทสด

3.4 การสรางเครองมอทใชในการศกษา 1. ศกษาต าราเอกสาร แนวคด หลกการ ทฤษฎ รายงาน งานวจยทเกยวของ 2. ศกษาวธการสรางเครองมอ

23

3. สรางเครองมอ 4. น าเครองมอไปใหผเชยวชาญตรวจสอบ 5. น ามาปรบปรงแกไข

การตรวจสอบเครองมอ ผศกษาน าขอมลทไดมาสรางเครองมอในการส ารวจพฤตกรรมการปองกนผลกระทบตอสขภาพทางกายทเกดจากการใชคอมพวเตอรของนสตปรญญาตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร วทยาเขตบางเขน โดยน าเครองมอทสรางขนไปใหผเชยวชาญ 3 ทาน ตรวจประเมนคาความสอดคลองระหวางขอค าถามกบวตถประสงคหรอเนอหา (IOC: Index of item Objective Congruence) หรอดชนความเหมาะสม โดยใหผเชยวชาญประเมนเนอหาของขอค าถามแตละขอ สามารถวดไดตรงกบจดประสงคทก าหนดหรอไม โดยใหคะแนนตามเกณฑ ดงน ถาขอค าถามวดไดตรงจดประสงค ได +1 คะแนน ถาไมแนใจวาขอค าถามนนวดตรงจดประสงคหรอไม ได 0 คะแนน ถาขอค าถามวดไดไมตรงจดประสงค ได -1 คะแนน หลงจากนนน าคะแนนของผเชยวชาญทกคนทประเมนมากรอกลงในแบบวเคราะหความสอดคลองของขอค าถามกบจดประสงคเพอหาคาเฉลย โดยใชสตรดงน

N

RIOC

R = ผลรวมคะแนนความคดเหนของผเชยวชาญ N = จ านวนผเชยวชาญ

ผเชยวชาญ 1. อาจารยดร. สมคด ปราบภย 2. อาจารย ดร. อจฉรยะ อเนก 3. อาจารย ภเบศร นภทรพทยาธร เกณฑการคดเลอกขอค าถาม 1. ขอค าถามทมคา IOC ตงแต 0.66 - 1.00 คดเลอกไวใชได 2. ขอค าถามทมคา IOC ต ากวา 0.66 ควรพจารณาปรบปรงหรอตดทง

24

ผลการประเมนของ ผเชยวชาญ 3 ทาน ตารางท 2 การตรวจสอบเครองมอดาน ความรเรองการปองกนผลกระทบตอสขภาพทางกายทเกดจากการใชคอมพวเตอร

ขอค าถาม

ผเชยวชาญ

IOC ทานท 1 ทานท 2 ทานท 3

1 1 1 1 1

2 1 1 1 1

3 1 1 1 1

4 1 1 1 1

5 1 1 1 1

6 1 1 1 1

7 1 1 1 1

8 1 1 1 1

9 1 1 1 1

10 1 1 1 1

จากตารางท 2 พบวา แบบสอบถามดานความรเรองการปองกนผลกระทบตอสขภาพทางกายทเกดจากการใช

คอมพวเตอร ขอค าถามทงหมดผานการตรวจสอบจากผเชยวชาญทงสามทาน โดยมคา IOC ท 1 จ านวน 10 ขอ ดงนน

เครองมอชดนสามารถน าไปใชได

25

ตารางท 3 การตรวจสอบเครองมอดาน ทศนคตตอการปองกนผลกระทบตอสขภาพทางกายทเกดจากการใชคอมพวเตอร

ขอค าถาม

ผเชยวชาญ

IOC ทานท 1 ทานท 2 ทานท 3

1 1 1 1 1

2 1 1 1 1

3 1 1 1 1

4 1 1 1 1

5 1 1 1 1

6 1 1 1 1

7 1 1 1 1

8 1 0 1 0.66

9 1 1 1 1

10 1 1 1 1

จากตารางท 3 พบวา แบบสอบถามดานทศนคตตอการปองกนผลกระทบตอสขภาพทางกายทเกดจากการใช

คอมพวเตอร ขอค าถามทงหมดผานการตรวจสอบจากผเชยวชาญทงสามทาน โดยมคา IOC ท 0.66 จ านวน 1 ขอ และคา

IOC ท 1 เปนจ านวน 9 ขอ ดงนน เครองมอชดนสามารถน าไปใชได

26

ตารางท 4 การตรวจสอบเครองมอดาน การปฏบตเกยวกบการปองกนผลกระทบตอสขภาพทางกายทเกดจากการใช

คอมพวเตอร

ขอค าถาม

ผเชยวชาญ

IOC ทานท 1 ทานท 2 ทานท 3

1 1 1 1 1

2 1 1 1 1

3 1 1 1 1

4 1 1 1 1

5 1 1 1 1

6 1 1 1 1

7 1 1 1 1

8 1 1 1 1

9 1 1 1 1

10 1 1 1 1

จากตารางท 4 พบวา แบบสอบถามดานการปฏบตเกยวกบการปองกนผลกระทบตอสขภาพทางกายทเกดจากการใชคอมพวเตอร ขอค าถามทงหมดผานการตรวจสอบจากผเชยวชาญทงสามทาน โดยมคา IOC ท 1 จ านวน 10 ขอ ดงนนเครองมอชดนสามารถน าไปใชได

3.5 การเกบรวมรวมขอมล เกบรวบรวมขอมลกบนสตปรญญาตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร วทยาเขตบางเขน ปการศกษา 2557 จ านวน 50 คน โดยการใชแบบสอบถาม ผศกษาไดด าเนนการเกบรวบรวมขอมลโดยใหกลมตวอยางเปนผตอบแบบสอบถามลงในแบบสอบถามดวยตนเอง

27

3.6 การวเคราะหขอมล 1. ใชคารอยละในการอธบายลกษณะกลมตวอยาง และวเคราะหคาความรเรองผลกระทบตอสขภาพทางกายท

เกดจากการใชคอมพวเตอร 2. ใชคาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานในการวเคราะหคาทศนคต และการปฏบตเกยวกบการปองกน

ผลกระทบตอสขภาพทางกายทเกดจากการใชคอมพวเตอร

28

บทท 4

ผลการวเคราะหขอมล

4.1 ผลการวเคราะหขอมล

4.1.1 ผลการวเคราะหขอมลทวไปของกลมตวอยาง

ตารางท 5 แสดงจ านวนและคารอยละของขอมลทวไป ของนสตระดบปรญญาตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร

วทยาเขตบางเขน จ านวน 50 คน

ลกษณะ จ านวน (คน) รอยละ

เพศ

ชาย 9 18

หญง 41 82

อาย

18 ป 6 12

19 ป 13 26

20 ป 13 26

21 ป 12 24

22 ป 5 10

23 ป 1 2

คณะ

เกษตร 2 4

ประมง 1 2

บรหารธรกจ 7 14

มนษยศาสตร 3 6

วนศาสตร 2 4

วทยาศาสตร 2 4

วศวกรรมศาสตร 9 18

เศรษฐศาสตร 8 16

อตสาหกรรมเกษตร 8 16

สงคมศาสตร 4 8

สตวแพทย 1 2

29

ศกษาศาสตร 3 6

ลกษณะ (ตอ) จ านวน (คน) รอยละ

ชนป

ชนปท 1 17 34

ชนปท 2 20 40

ชนปท 3 7 14

ชนปท 4 4 8

ชนปท 5 2 4

โรคประจ าตว

ไมม 47 94

ม

- ภมแพ

3

3

6

3

รวม 50 100

จากตารางท 5 พบวา จากกลมตวอยางจ านวน 50 คน เปนเพศชายจ านวน 9 คน คดเปนรอยละ 18 และเพศหญง

จ านวน 41 คน คดเปนรอยละ 82 จดอยในอาย18 ป จ านวน 6 คน คดเปนรอยละ 12, อาย19 ป จ านวน 13 คน คดเปน

รอยละ 26, อาย20 ป จ านวน 13 คน คดเปนรอยละ 26, อาย21ป จ านวน 12 คน คดเปนรอยละ 24, ชวงอาย22ป จ านวน

5 คน คดเปนรอยละ 10 และอาย 23 ป จ านวน 1 คดเปนรอยละ 2 ศกษาอยคณะเกษตร จ านวน 2 คน คดเปนรอยละ 4,

คณะประมง จ านวน 1 คน คดเปนรอยละ 2,คณะบรหารธรกจ จ านวน 7 คน คดเปนรอยละ 14,คณะมนษยศาสตร จ านวน

3 คน คดเปนรอยละ 6,คณะวนศาสตร จ านวน 2 คน คดเปนรอยละ 4,คณะวทยาศาสตร จ านวน 2 คน คดเปนรอยละ 4,

คณะวศวกรรมศาสตร จ านวน 9 คน คดเปนรอยละ 18,คณะเศรษฐศาสตร 8 คน คดเปนรอยละ 16,คณะอตสาหกรรม

เกษตร จ านวน 8 คน คดเปนรอยละ 16,คณะสงคมศาสตร จ านวน 4 คน คดเปนรอยละ 8,คณะสตวแพทย จ านวน 1 คน

คดเปนรอยละ 2 และคณะศกษาศาสตร จ านวน 3 คน คดเปนรอยละ 6 เปนนสตชนปท1 จ านวน 17 คน คดเปนรอยละ

34, เปนนสตชนปท2 จ านวน 20 คน คดเปนรอยละ 40, เปนนสตชนปท3 จ านวน 7 คน คดเปนรอยละ 14, เปนนสตชนปท

4 จ านวน 4 คน คดเปนรอยละ 8,เปนนสตชนปท5 จ านวน 2 คน คดเปนรอยละ 4 ไมมโรคประจ าตวจ านวน 47 คน คดเปน

รอยละ94, มโรคประจ าตวจ านวน 3 คน คอโรคภมแพ คดเปนรอยละ6

30

4.1.2 ความรเรองการปองกนผลกระทบตอสขภาพทางกายทเกดจากการใชคอมพวเตอร

ตารางท 6 ผลการเปรยบเทยบความแตกตาง ดานความรเรองการปองกนผลกระทบตอสขภาพทางกายทเกดจาก

การใชคอมพวเตอร ของนสตปรญญาตรมหาวทยาลยเกษตรศาสตร วทยาเขตบางเขน

ขอค าถาม

ไมมความร มความร จ านวน รอยละ จ านวน รอยละ

1. ผลกระทบตอสขภาพกายจากการใชคอมพวเตอรเปนอนตรายแบบสะสมเรอรง และเกดจากการใชงานเปนประจ า

10

20.0

40 80.0

2. การใชคอมพวเตอรเปนประจ ากอใหเกดอาการผดปกตซงมหลายอาการพรอมกนในลกษณะของกลมอาการ (Syndrome) หรอทเรยกกนวา คอมพวเตอรซนโดรม

19

38.0

31 62.0

3. กลมอาการผดปกตทเกยวเนองจากการท างานหนาจอคอมพวเตอร คอ ภาวะเม อยล าตา (Eye strain) การอกเสบเฉพาะท (Local inflammations) กลมอาการกดทบ (Compression syndromes) และกลมอาการปวด (Pain syndromes)

3

6.0

47 94.0

4. การท างานกบคอมพวเตอรเปนเวลานานน าไปส โรคและความเจบปวยอนๆได เชน ปวดศรษะ ความดนโลหตสง โรคหวใจและหลอดเลอด เบาหวาน โรคอวน กลามเนอออนก าลงจากการนงอยกบทนาน ๆ และปญหาการนอนไมหลบ

9

18.0

41 82.0

5. การท างานหนาจอคอมพวเตอรตดตอกนนานเกน 1-2 ช.ม. โดยไมไดหยดพก สงผลใหเกดกลมอาการผดปกตท เกยวเนองจากการท างานหนาจอคอมพวเตอร

11

22.0

39 78.0

6. การนงจองจอคอมพวเตอร นานกวา 3 ช.ม. ตดตอกน จะท าใหกลามเนอตาออนลา สายตาจะพรา ปวดกระบอกตา แสบตา ตาแดง และน าตาไหล

2

4.0

48 96.0

7. การใชอปกรณปองกนอนตรายจากคอมพวเตอร เชน แผนกรองแสง (filter) ชวยปองกนผลกระทบตอดวงตาจากการใชคอมพวเตอร

5

10.0

45 90.0

8. สารเคมชอTriphenyl Phosphate จากจอคอมพวเตอร กอใหเกดโรคภมแพ มอยทงในจอวดโอ และคอมพวเตอร

36

72.0

14 28.0

9. การจ ดสภาพการท า งานท ไม เหมาะสม เช น คว ามส งของจอคอมพวเตอร เกาอ และแปนพมพ ไมเหมาะกบขนาดรางกายของผใช ท าใหทาทางการท างานไมถกสขลกษณะ รวมถงระยะเวลาในการท างาน จะท าใหเกดอาการผดปกตทางกลามเนอได

2

4.0

48

96.0

10. การหยดพกงานเปนระยะหรอสลบหมนเวยนกบงานอนตามความเหมาะสม ชวยปองกนผลกระทบตอสขภาพได

6 12.0 44 88.0

31

จากตารางท 6 พบวา ขอความรทกลมตวอยางสวนใหญไมมความรคอ ขอท 8 สารเคมชอTriphenyl Phosphate

จากจอคอมพวเตอร กอใหเกดโรคภมแพ มอยทงในจอวดโอ และคอมพวเตอร มากเปนอนดบหนง จ านวน 36 คน คดเปน

รอยละ 72 รองลงมาคอขอ 2 การใชคอมพวเตอรเปนประจ ากอใหเกดอาการผดปกตซงมหลายอาการพรอมกนในลกษณะของกลม

อาการ (Syndrome) หรอทเรยกกนวา คอมพวเตอรซนโดรม จ านวน 19 คดเปนรอยละ 38 และอนดบสามคอ ขอ 5 การท างาน

หนาจอคอมพวเตอรตดตอกนนานเกน 1-2 ช.ม. โดยไมไดหยดพก สงผลใหเกดกลมอาการผดปกตทเกยวเนองจากการท างาน

หนาจอคอมพวเตอร จ านวน 11 คน คดเปนรอยละ 22 ตามล าดบ

ขอความรทกลมตวอยางสวนใหญมความรคอ ขอท 6 การนงจองจอคอมพวเตอร นานกวา 3 ช.ม. ตดตอกน จะท า

ใหกลามเนอตาออนลา สายตาจะพรา ปวดกระบอกตา แสบตา ตาแดง และน าตาไหล และขอท 9 การจดสภาพการท างานท

ไมเหมาะสม เชน ความสงของจอคอมพวเตอร เกาอ และแปนพมพ ไมเหมาะกบขนาดรางกายของผใช ท าใหทาทางการ

ท างานไมถกสขลกษณะ รวมถงระยะเวลาในการท างาน จะท าใหเกดอาการผดปกตทางกลามเนอได จ านวน 48 คน คดเปน

รอยละ 96 รองลงมาคอ ขอท 3 กลมอาการผดปกตทเกยวเนองจากการท างานหนาจอคอมพวเตอร คอ ภาวะเมอยลาตา

(Eye strain) การอกเสบเฉพาะท (Local inflammations) กลมอาการกดทบ(Compression syndromes) และกลม

อาการปวด (Pain syndromes) จ านวน 47 คน คดเปนรอยละ 94 และอบดบสาม คอ ขอท 7 การใชอปกรณปองกน

อนตรายจากคอมพวเตอร เชน แผนกรองแสง (filter) ชวยปองกนผลกระทบตอดวงตาจากการใชคอมพวเตอร จ านวน 45

คน คดเปนรอยละ 90 ตามล าดบ

ตารางท 7 ผลการแบงระดบความรเรองการปองกนผลกระทบตอสขภาพทางกายทเกดจากการใชคอมพวเตอร

ของนสตปรญญาตรมหาวทยาลยเกษตรศาสตร วทยาเขตบางเขน ตามเกณฑ ไดดงน

ระดบสง ระดบปานกลาง ระดบต า จ านวน รอยละ จ านวน รอยละ จ านวน รอยละ

40 80.0 8 16.0 2 4.0

จากตารางท 7 พบวา นสตกลมตวอยางสวนใหญมความรเรองการปองกนผลกระทบตอสขภาพทางกายทเกดจาก

การใชคอมพวเตอร อยในระดบ สง จ านวน 40 คน คดเปนรอยละ 80 รองลงมา คอ ระดบปานกลาง จ านวน 8 คน คดเปนรอยละ 16 และอนดบสาม คอ ระดบต า จ านวน 2 คน คดเปนรอยละ 4 ตามล าดบ

32

4.1.3 ทศนคตตอการปองกนผลกระทบตอสขภาพทางกายทเกดจากการใชคอมพวเตอร

ตารางท 8 ผลการเปรยบเทยบความแตกตางดานทศนคตตอการปองกนผลกระทบตอสขภาพทางกายทเกดจากการ

ใชคอมพวเตอร ของนสตระดบปรญญาตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร วทยาเขตบางเขน

จากตารางท 8 พบวา นสตกลมตวอยางมทศนคตตอการปองกนผลกระทบตอสขภาพทางกายทเกดจากการใชคอมพวเตอรในขอ 8 คอ ควรปฏบตใหถกตองเกยวกบการใชคอมพวเตอร เพอชวยปองกนผลกระทบตอสขภาพกายทอาจ

เกดขนไดสงสด ( X = 3.54, S.D. = 0.542 ) อยในระดบเหนดวยอยางยง เมอพจารณาในรายขอสามารถเรยงล าดบคาเฉลยจากมากไปนอยไดดงน ขอ 1. ผลกระทบตอสขภาพกายจากการใชคอมพวเตอรเปนเรองทส าคญและควรตระหนกเปนอยาง

ยง ( X = 3.50, S.D. = 0.505 ) อยในระดบเหนดวยอยางยง รองลงมา คอ ขอ 10 การจดสภาพการท างานใหเหมาะสม เชน ความสงของจอคอมพวเตอร เกาอ และแปนพมพ ใหเหมาะกบขนาดรางกายของผใช เปนเรองทส าคญและควรปรบเปลยนให

ถกตอง ( X = 3.46, S.D. = 0.503 ) อย ในระดบเหนดวย รองลงมา คอ ขอ 7 การหยดพก ขณะทท างานหนาจอ

ขอค าถาม X (S.D.) แปลความ

1. ผลกระทบตอสขภาพกายจากการใชคอมพวเตอรเปนเรองทส าคญและควรตระหนกเปนอยางยง

3.50 0.505 เหนดวยอยางยง

2. ใครๆกใชคอมพวเตอรโดยไมไดปองกนผลกระทบตอสขภาพกาย 2.04 0.605 ไมเหนดวย

3. อปกรณปองกนอนตรายจากคอมพวเตอรเปนสงทไมจ าเปนตองใชกได 3.04 0.669 เหนดวย

4. การใชอปกรณปองกนอนตรายจากคอมพวเตอร เชน แผนกรองแสง (filter) เปนเรองทยงยากและราคาแพง

2.52 0.789 เหนดวย

5. ผลกระทบตอสขภาพกายจากการใชคอมพวเตอรเกดกบผทมอาชพทเกยวของกบการใชงานคอมพวเตอรเปนประจ าเทานน

2.70 0.974 เหนดวย

6. อาการผดปกตทเกยวเนองจากการท างานหนาจอคอมพวเตอร เปนอาการเลกนอย ไมรนแรงมาก จงไมตองตระหนกถงผลกระทบตอสขภาพกาย

2.86 0.670 เหนดวย

7. การหยดพก ขณะทท างานหนาจอคอมพวเตอรตดตอกนนานเกน 1-2 ช.ม. เปนเรองทเสยเวลา

3.10 0.707 เหนดวย

8. ควรปฏบตใหถกตองเกยวกบการใชคอมพวเตอร เพอชวยปองกนผลกระทบตอสขภาพกายทอาจเกดขนได

3.54 0.542 เหนดวยอยางยง

9. การปฏบตใหถกตองเกยวกบการใชคอมพวเตอร เพอปองกนผลกระทบตอสขภาพกายเปนเรองทยงยาก

2.56 0.929 เหนดวย

10. การจดสภาพการท างานใหเหมาะสม เชน ความสงของจอคอมพวเตอร เกาอ และแปนพมพ ใหเหมาะกบขนาดรางกายของผใช เปนเรองทส าคญและควรปรบเปลยนใหถกตอง

3.46 0.503 เหนดวย

33

คอมพวเตอรตดตอกนนานเกน 1-2 ช.ม. เปนเรองทเสยเวลา ( X = 3.10, S.D. = 0.707 ) อยในระดบเหนดวย รองลงมา

คอ ขอ 3 อปกรณปองกนอนตรายจากคอมพวเตอรเปนสงทไมจ าเปนตองใชกได ( X = 3.04, S.D. = 0.669 ) อยในระดบเหนดวย รองลงมา คอ ขอ 6 อาการผดปกตทเกยวเนองจากการท างานหนาจอคอมพวเตอรเปนอาการเลกนอย ไมรนแรง

มาก จงไมตองตระหนกถงผลกระทบตอสขภาพกาย ( X = 2.86, S.D. = 0.670 ) อยในระดบเหนดวย รองลงมา คอ ขอ 5 ผลกระทบตอสขภาพกายจากการใชคอมพวเตอรเกดกบผทมอาชพทเกยวของกบการใชงานคอมพวเตอรเปนประจ าเทานน

( X = 2.70, S.D. = 0.974 ) อยในระดบเหนดวย รองลงมา คอ ขอ 9 การปฏบตใหถกตองเกยวกบการใชคอมพวเตอร เพอ

ปองกนผลกระทบตอสขภาพกายเปนเรองทยงยาก ( X = 2.56, S.D. = 0.929 ) อยในระดบเหนดวย รองลงมา คอ ขอ 4

การใชอปกรณปองกนอนตรายจากคอมพวเตอร เชน แผนกรองแสง ( filter) เปนเรองทยงยากและราคาแพง ( X = 2.52, S.D. = 0.789 ) อยในระดบเหนดวย และล าดบสดทาย คอ ขอ 2 ใครๆกใชคอมพวเตอรโดยไมไดปองกนผลกระทบตอ

สขภาพกาย ( X = 2.04, S.D. = 0.605 ) อยในระดบไมเหนดวย ตามล าดบ 4.1.4 การปฏบตเกยวกบการปองกนผลกระทบตอสขภาพทางกายทเกดจากการใชคอมพวเตอร

ตารางท 9 ผลการเปรยบเทยบความแตกตางดานการปฏบตเกยวกบการปองกนผลกระทบตอสขภาพทางกายทเกดจากการใชคอมพวเตอร ของนสตปรญญาตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร วทยาเขตบางเขน

ขอค าถาม X (S.D.) แปลความ

1. เมอทานท างานหนาจอคอมพวเตอรตดตอกนนานเกน 1-2 ชวโมง ทานจะหยดพก 15 นาท กอนเรมท างานตอ

2.68 0.868 มาก

2. ทานตงจอคอมพวเตอรใหหางอยางนอย 2 ฟต ในระดบสายตาตรงหนาพอด

2.66 0.593 มาก

3. ทานใชแผนกรองแสง (filter) ชวยปองกนผลกระทบตอดวงตาจากการใชคอมพวเตอร

2.50 0.886 นอย

4. ทานวางต าแหนงคยบอรดและเมาสอยระดบเอวหรอระดบหนาตกพอด 2.46 0.952 นอย

5. ทานน งบนเกา อท ส งพอด เท าวางบนพนได เตมเท า ขณะใชงานคอมพวเตอร

3.00 0.639 มาก

6. หลงทานพงพนกเกาออยตลอดเวลา โดยพนกพงท ามมกบทนง ไมเกน

100 องศา

2.60 0.808 มาก

7. ทานท างานหนาจอคอมพวเตอรตดตอกนนานเกน 1-2 ช.ม. โดยไมไดหยดพก

2.10 0.931 นอย

8. ทานดแลอปกรณคอมพวเตอรใหสะอาดอยเสมอ 2.58 0.835 มาก

9. คอมพวเตอรทใชงานวางในต าแหนงทเหมาะสม ไมม แสงสะทอนจากหลอดไฟหรอแสงสวางอน ๆ เขาตา

2.68 0.683 มาก

34

จากตารางท 9 พบวา นสตกลมตวอยางมการปฏบตเกยวกบการปองกนผลกระทบตอสขภาพทางกายทเกดจากการ

ใชคอมพวเตอรในขอท 5 ทานนงบนเกาอทสงพอด เทาวางบนพนไดเตมเทา ขณะใชงานคอมพวเตอร และ ขอท 10 โตะทใช

วางเครองคอมพวเตอรมขนาดพอเหมาะ และมพนทวางส าหรบวางอปกรณและเอกสารทใชในการท างาน สงสด ( X =3.00,

S.D. = 0.639 ) และ ( X = 3.00, S.D. = 0.670 ) ตามล าดบ อยในระดบ มาก เมอพจารณาในรายขอสามารถเรยงล าดบคาเฉลยจากมากไปนอยไดดงน ขอท 1 เมอทานท างานหนาจอคอมพวเตอรตดตอกนนานเกน 1-2 ชวโมง ทานจะหยดพก 15 นาท กอนเรมท างานตอ และ ขอท 9 คอมพวเตอรทใชงานวางในต าแหนงทเหมาะสม ไมมแสงสะทอนจากหลอดไฟหรอแสง

สวางอน ๆ เขาตา ( X = 2.68, S.D. = 0.868 ) และ ( X = 2.68 , S.D. = 0.683 ) ตามล าดบ อยในระดบ มาก รองลงมา

คอ ขอ 2 ทานตงจอคอมพวเตอรใหหางอยางนอย 2 ฟต ในระดบสายตาตรงหนาพอด ( X = 2.66 , S.D. = 0.593 ) อยใน

ระดบมาก รองลงมา คอ ขอ 6 หลงทานพงพนกเกาออยตลอดเวลา โดยพนกพงท ามมกบทนง ไมเกน 100 องศา ( X = 2.60,

S.D. = 0.808 ) อยในระดบ มาก รองลงมา คอ ขอ 8 ทานดแลอปกรณคอมพวเตอรใหสะอาดอยเสมอ ( X = 2.58, S.D. = 0.835 ) อยในระดบมาก รองลงมา คอ ขอ 3 ทานใชแผนกรองแสง (filter) ชวยปองกนผลกระทบตอดวงตาจากการใช

คอมพวเตอร ( X = 2.50 , S.D. = 0.886 ) อยในระดบ นอย รองลงมา คอ ขอ 4 ทานวางต าแหนงคยบอรดและเมาสอย

ระดบเอวหรอระดบหนาตกพอด ( X = 2.46 , S.D. = 0.952 ) อยในระดบนอย และล าดบสดทาย คอ ขอ 7 ทานท างาน

หนาจอคอมพวเตอรตดตอกนนานเกน 1-2 ช.ม. โดยไมไดหยดพก ( X = 2.10 , S.D. = 0.931 ) อยในระดบ นอย ตามล าดบ

10. โตะทใชวางเครองคอมพวเตอรมขนาดพอเหมาะ และมพนทวางส าหรบวางอปกรณและเอกสารทใชในการท างาน

3.00 0.670 มาก

35

บทท 5

สรปผลการศกษาและขอเสนอแนะ

5.1 สรปผลการศกษา

การท างานวจยในครงนมวตถประสงคเพอศกษาพฤตกรรมการปองกนผลกระทบตอสขภาพทางกายทเกดจากการใช

คอมพวเตอร ของนสตปรญญาตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร เปนการศกษาดวยรปแบบการวจยเชงพรรณนา กลมตวอยาง

คอ นสตปรญญาตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตรจ านวน 50 คน เกบรวบรวมขอมลโดยแบบสอบถาม วเคราะหขอมลดวย

สถตเชงพรรณนา ไดแก รอยละ คาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐาน

5.2 สรปผลการวเคราะห

จากการวเคราะหขอมลดานความร พบวา ขอความรทกลมตวอยางสวนใหญไมมความรคอ ขอท 8 สารเคมชอ

Triphenyl Phosphate จากจอคอมพวเตอร กอใหเกดโรคภมแพ มอยทงในจอวดโอ และคอมพวเตอร มากเปนอนดบหนง

จ านวน 36 คน คดเปนรอยละ 72 รองลงมาคอขอ 2 การใชคอมพวเตอรเปนประจ ากอใหเกดอาการผดปกตซงมหลาย

อาการพรอมกนในลกษณะของกลมอาการ (Syndrome) หรอทเรยกกนวา คอมพวเตอรซนโดรม จ านวน 19 คดเปนรอยละ

38 และอนดบสามคอ ขอ 5 การท างานหนาจอคอมพวเตอรตดตอกนนานเกน 1-2 ช.ม. โดยไมไดหยดพก สงผลใหเกดกลม

อาการผดปกตทเกยวเนองจากการท างานหนาจอคอมพวเตอร จ านวน 11 คน คดเปนรอยละ 22 ตามล าดบ

จากขอมลแสดงใหเหนวาขอความรในขอ 8 และ 2 นน ยงเปนความรทใหมส าหรบกลมตวอยาง โดยอาจเปนภาษา

ทางการแพทย เปนเนอหาทยงไมแพรหลาย จงท าใหนสตสวนใหญไมร/ไมทราบ ถงขอความรน และในขอ 5 นนเปนเรองท

ใกลตวทกๆคนเปนอยางมาก เนองจากเปนขอความรทเกยวของกบการปฏบต (การใชงานคอมพวเตอร) ทตดตอกนนานเกน

1-2 ช.ม. โดยไมไดหยดพก จะสงผลกระทบตอสขภาพกายของผใช โดยผใชงานคอมพวเตอรสวนมากในกลมตวอยางไมร/ไม

ทราบในขอความรน จงเสยงกบการสงผลกระทบตอสขภาพกาย

สวนขอความรทกลมตวอยางสวนใหญมความรคอ ขอท 6 การนงจองจอคอมพวเตอร นานกวา 3 ช.ม. ตดตอกน

จะท าใหกลามเนอตาออนลา สายตาจะพรา ปวดกระบอกตา แสบตา ตาแดง และน าตาไหล และขอท 9 การจดสภาพการ

ท างานทไมเหมาะสม เชน ความสงของจอคอมพวเตอร เกาอ และแปนพมพ ไมเหมาะกบขนาดรางกายของผใช ท าใหทาทาง

การท างานไมถกสขลกษณะ รวมถงระยะเวลาในการท างาน จะท าใหเกดอาการผดปกตทางกลามเนอได จ านวน 48 คน คด

เปนรอยละ 96 รองลงมาคอ ขอท 3 กลมอาการผดปกตทเกยวเนองจากการท างานหนาจอคอมพวเตอร คอ ภาวะเมอยลา

ตา (Eye strain) การอกเสบเฉพาะท (Local inflammations) กลมอาการกดทบ(Compression syndromes) และกลม

อาการปวด (Pain syndromes) จ านวน 47 คน คดเปนรอยละ 94 และอบดบสาม คอ ขอท 7 การใชอปกรณปองกน

อนตรายจากคอมพวเตอร เชน แผนกรองแสง (filter) ชวยปองกนผลกระทบตอดวงตาจากการใชคอมพวเตอร จ านวน 45

คน คดเปนรอยละ 90 ตามล าดบ

36

จากขอมลแสดงใหเหนวาขอความรสวนใหญทกลมตวอยางมความรเปนเรองของการปฏบตทถกตองเกยวกบการใช

งานคอมพวเตอรทปองกนผลกระทบตอสขภาพกาย ตามขอความร ในขอ 6,9 และขอ 7 สวนขอ 3 นน เปนความรเกยวกบ

ความรนแรงของผลกระทบตอสขภาพกายทเกดจากการใชคอมพวเตอร โดยเปนความรเกยวกบกลมอาการทเกดขนจากการ

ท างานหนาจอคอมพวเตอร ซงกลมตวอยางอาจเคยประสบมาเอง หรอ มความรในเรองนอยแลว

นสตกลมตวอยางสวนใหญมความรเรองการปองกนผลกระทบตอสขภาพทางกายทเกดจากการใชคอมพวเตอร อย

ในระดบ สง จ านวน 40 คน คดเปนรอยละ 80 รองลงมา คอ ระดบปานกลาง จ านวน 8 คน คดเปนรอยละ 16 และอนดบ

สาม คอ ระดบต า จ านวน 2 คน คดเปนรอยละ 4 ตามล าดบ

การวเคราะหขอมลดานทศนคต พบวา กลมตวอยางมทศนคตทถกตองเกยวกบการปองกนผลกระทบจากการใช

คอมพวเตอร ในเรองการตระหนกถงความส าคญของการปองกนผลกระทบตอสขภาพกายจากใชคอมพวเตอร และการจด

สภาพการท างานใหเหมาะสมเพอปองกนผลกระทบตอสขภาพกายจากใชคอมพวเตอร สวนเรองทกลมตวอยางยงมทศนคตท

ไมถกตอง คอเรองของการใช อปกรณปองกน การไมรโอกาสเสยงของการเกดผลกระทบตอสขภาพกายจากการใช

คอมพวเตอรของตนเอง ไมรถงความรนแรงของผลกระทบตอสขภาพกายจากการใชคอมพวเตอร และทศนคตในบางเรอง

เกยวกบการปฏบตทยงไมถกตอง โดยสวนมากยงคดวาการปองกนผลกระทบจากการใชคอมพวเตอรยงเปนเรองทไมส าคญ

เทาไหรนก ซงตองรบปรบเปลยนทศนคตในสวนนใหถกตอง

การวเคราะหขอมลดานการปฏบต พบวา กลมตวอยางมการปฏบตทถกตองเกยวกบการปองกนผลกระทบทางกาย

จากการใชคอมพวเตอร ในเรองการนงบนเกาอทสงพอด เทาวางบนพนไดเตมเทา ขณะใชงานคอมพวเตอร และ โตะทใช

วางเครองคอมพวเตอรมขนาดพอเหมาะ และมพนทวางส าหรบวางอปกรณและเอกสารทใชในการท างาน และปฏบตไดอยาง

ถกตองตามขอ 1,2,5,6,7,8,9 และ 10 สวนขอทปฏบตไมถกตองคอ ขอ 3 และ 4 ในเรองการใชแผนกรองแสง (filter) และ

การวางต าแหนงคยบอรดและเมาสอยระดบเอวหรอระดบหนาตกพอด โดยยงตองปรบเปลยนการปฏบตเหลานใหถกตองเพอ

ปองกนผลกระทบทางกายจากการใชคอมพวเตอร

37

5.3 ขอเสนอแนะส าหรบการศกษาในครงน

จากการศกษาพฤตกรรมการปองกนผลกระทบตอสขภาพทางกายทเกดจากการใชคอมพวเตอร ของนสตปรญญาตร

มหาวทยาลยเกษตรศาสตร ทก าลงศกษาอยในภาคปลาย ปการศกษา 2557 จ านวน 50 คน นสตทกคนใหความรวมมอใน

การท าแบบสอบถามเปนอยางด ท าใหผท าการวจยไดรบขอมลทเปนประโยชนในการท าวจย แตในการวจยครงนยงมขอจ ากด

ดานเวลา ทท าใหไมสามารถด าเนนการวจยไดทนภายในชวงเวลาทก าหนด การรวบรวมขอมลจากการแจกแบบสอบถามไป

นนอาจไดลาชา เนองจากกลมตวอยางบางคนใชเวลาท าแบบสอบถามนาน บางคนกใชเวลานอย ซงเสยงตอการไดขอมลท

อาจไมใชขอเทจจรงมาก แตถงอยางไรการวจยในครงนกไดบรรลจดมงหมายตามวตถประสงคการวจยทตงไว

5.4 ขอเสนอแนะในการท างานครงถดไป

ในการท าวจยครงตอไปอาจมการศกษาเพอหาสาเหตของขอความรทกลมเปาหมายไมร/ไมทราบ การมทศนคตทไมถกตองในการปองกนผลกระทบทางกายจากการใชคอมพวเตอร และการปฏบตทไมถกตองเกยวกบการปองกน ผลกระทบทางกายจากการใชคอมพวเตอร อาจศกษาถงผลกระทบตอสขภาพในดานอนๆได เชน สขภาพกาย/สงคม/อารมณ/สตปญญา เปนตน เพอเปนการตอยอดองคความรของผท าวจย

38

เอกสารอางอง 1. เกษม สาหรายทพย. 2542. ระเบยบวธวจย. พมพครงท 2. รตนสวรรณ, พษณโลก. 2. กลยา เบญจพร. 2537. คอมพวเตอร. วารสารไมโครคอมพวเตอร ยสเซอร 12 (11): 75-80. 3. ครรชต มาลยวงศ. 2536. วกฤตการณบคลากรคอมพวเตอร. คอมพวเตอร, 37 (112): 84-85. 4. จกรพรรด จตรานเคราะห. 2551. การใชคอมพวเตอรทมผลกระทบตอสขภาพบคลากรมลนธคณะเซนตคาเบรยล.

วทยานพนธปรญญาบรหารธรกจมหาบณฑต,มหาวทยาลยราชภฏธนบร. 5. ชชวนนท สนธเดช. 2546. พฤตกรรมในการแสวงหาขอมล ความสามารถในการใช และประโยชนทไดรบจาก

เทคโนโลยสารสนเทศของประชาชนทเขารบการอบรมหลกสตรคอมพวเตอร. วทยานพนธปรญญานเทศศาสตร มหาบณฑต, จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

6. ธงชย สนตวงษ. 2541. หลกการจดการ (พมพครงท 8). ไทยวฒนาพาณชย,กรงเทพมหานคร. 7. ธนา บญฤทธ. 2544. การพฒนาระบบการจดการบ ารงรกษาดวยคอมพวเตอร กรณศกษาศนยวจยและพฒนา

เทคโนโลยการผลตทางอตสาหกรรม คณะวศวกรรมศาสตรมหาวทยาลยเกษตรศาสตร. วทยานพนธปรญญาวศวกรรมศาสตรมหาบณฑต, มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

8. ธรพล สบชมภ. 2548. การศกษาองคประกอบทมอทธพลตอความเครยดของเจาหนาททท างานกบคอมพวเตอร ตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย. วทยานพนธปรญญาครศาสตรอตสาหกรรมมหาบณฑต, มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร.

9. นภา เมธธาวชย. 2550. เอกสารประกอบการสอนสถตส าหรบการวจย. มหาวทยาลยราชภฏธนบร,กรงเทพมหานคร. 10. บญชม ศรสะอาด. 2535. การวจยเบองตน (พมพครงท 2). สวรยาสาสน,กรงเทพมหานคร. 11. พรรณ ยศสมแสม. 2536. คอมพวเตอรเปนอนตรายตอสขภาพจรงหรอ. Computer Today Magazine, 47 (98),

26-27. 12. สสธร เทพตระการพร. 2541. ผลกระทบตอสขภาพในการท างานกบคอมพวเตอร. Fact Sheet สถานการณสขภาพ

และสงแวดลอม, 3 (12): 29-35. 13. สสธร เทพตระการพร และคณะ. 2537. สขภาพอนามยกบการใชคอมพวเตอรในเขตกรงเทพมหานครและปรมณฑล.

รายงานการศกษาวจยของกองอาชวอนามย กรมอนามย ป พ.ศ.2537. 14. สสธร เทพตระการพร และธรณพงศ จนทรวงศ. (2541). การประเมนผลความเสยงตอรงสจากจอคอมพวเตอรในกรม

อนามย. วารสารการสงเสรมสขภาพและอนามยสงแวดลอม กรมอนามย, 21 (2): 7-9. 15. สรพงศ อ าพนวงษ. (2550). ชวตหนาจอคอมพวเตอร. [ออนไลน]. เดลนวส. คนเมอ 7 กนยายน 2551, จาก

http://www.dailynews.co.th/web/html/popup_ news/popup_new_ textmarks.aspx?ColumnID=38504&NewsType=2&Template=1.

16. Best, John W. 1977. Research in education. (3rd ed.). Prentice – Hall , New Delhi . 17. Best, John W. and Kahn, James V. 1998. Research in education. (8th ed.). Allyn and Bacon,Singapore.

18. Harris, Mary B. 1998. Basic statistics for behavioral science research. (2nd ed.). Allyn and Bacon,Singapore.

19. Krejcie, Robert V. and Morgan, Earyle W. 1970. Educational and psychological measurement. n.p,New York.

39

ภาคผนวก

40

แบบสอบถาม เรอง พฤตกรรมการปองกนผลกระทบตอสขภาพทางกายทเกดจากการใชคอมพวเตอร ของนสตปรญญาตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร วทยาเขตบางเขน ค าชแจง การศกษาครงน มวตถประสงคเพอศกษาความร เจตคต และพฤตกรรมการปองกนผลกระทบตอสขภาพทางกายทเกดจากการใชคอมพวเตอรของนสตปรญญาตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร ปการศกษา 2557 โดยมรายละเอยดดงน แบบสอบถาม ประกอบดวยขอมล 4 สวน ไดแก สวนท 1 ขอมลทวไป จ านวน 5 ขอ สวนท 2 ความรเรองการปองกนผลกระทบตอสขภาพทางกายทเกดจากการใชคอมพวเตอร จ านวน 10 ขอ สวนท 3 ทศนคตตอการปองกนผลกระทบตอสขภาพทางกายทเกดจากการใชคอมพวเตอร จ านวน 10 ขอ สวนท 4 การปฏบตเพอปองกนผลกระทบตอสขภาพทางกายทเกดจากการใชคอมพวเตอร จ านวน 10 ขอ

ขอใหทานกรอกขอมลแตละสวนใหสมบรณตรงตามความเปนจรง เพอประโยชนในการน าไปวเคราะหในภาพรวมเพอใชในการเรยนของนสตสาขาวชาสขศกษา ค าตอบทงหมดจะเปนความลบไมมผลใดๆตอทานและขอขอบคณลวงหนามา ณ โอกาสน

นายรงโรจน เดชะชวย นสตชนปท 4 สาขาวชาสขศกษา ภาควชาพลศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร วทยาเขตบางเขน

41

สวนท 1 ขอมลสวนบคคลทวไป ค าชแจง: โปรดท าเครองหมาย ลงใน หรอเตมขอความลงในชองวางตรงตามความเปนจรง 1. เพศ ชาย หญง 2. อาย…………ป 3. คณะ คณะเกษตร คณะประมง คณะบรหารธรกจ คณะมนษยศาสตร คณะวนศาสตร คณะวทยาศาสตร คณะวศวกรรมศาสตร คณะสงแวดลอม คณะเศรษฐศาสตร คณะอตสาหกรรมเกษตร คณะสงคมศาสตร คณะเทคนคการสตวแพทย คณะสตวแพทย คณะสถาปตยกรรมศาสตร คณะศกษาศาสตร 4. ชนป ชนปท 1 ชนปท 2 ชนปท 3 ชนปท 4 ชนปท 5 5. ทานมโรคประจ าตวหรอไม ไมม มโรคประจ าตว โปรดระบ………………………

42

สวนท 2 ความรเรองผลกระทบตอสขภาพทางกายทเกดจากการใชคอมพวเตอร ค าชแจง: โปรดท าเครองหมาย ลงในชองทตรงตามความคดเหนของทานมากทสด

ความรเรองการปองกนผลกระทบตอสขภาพทางกาย

ทเกดจากการใชคอมพวเตอร

ค าตอบ

ใช

ไมใช

ไมทราบ

1. ผลกระทบตอสขภาพกายจากการใชคอมพวเตอรเปนอนตรายแบบสะสมเรอรง และเกดจากการใชงานเปนประจ า

2. การใชคอมพวเตอรเปนประจ ากอใหเกดอาการผดปกตซงมหลายอาการพรอมกนในลกษณะของกลมอาการ (Syndrome) หรอทเรยกกนวา คอมพวเตอรชนโดรม

3. กลมอาการผดปกตทเกยวเนองจากการท างานหนาจอคอมพวเตอร คอ ภาวะเมอยลาตา (Eye strain) การอกเสบเฉพาะท (Local inflammations) กลมอาการกดทบ(Compression syndromes) และกลมอาการปวด (Pain syndromes)

4. การท างานกบคอมพวเตอรเปนเวลานานน าไปสโรคและความเจบปวยอนๆได เชน ปวดศรษะ ความดนโลหตสง โรคหวใจและหลอดเลอด เบาหวาน โรคอวน กลามเนอออนก าลงจากการนงอยกบทนาน ๆ และปญหาการนอนไมหลบ

5. การท างานหนาจอคอมพวเตอรตดตอกนนานเกน 1-2 ช.ม. โดยไมไดหยดพก สงผลใหเกดกลมอาการผดปกตทเกยวเนองจากการท างานหนาจอคอมพวเตอร

6. การนงจองจอคอมพวเตอร นานกวา 3 ช.ม. ตดตอกน จะท าใหกลามเนอตาออนลา สายตาจะพรา ปวดกระบอกตา แสบตา ตาแดง และน าตาไหล

7. การใชอปกรณปองกนอนตรายจากคอมพวเตอร เชน แผนกรองแสง (filter) ชวยปองกนผลกระทบตอดวงตาจากการใชคอมพวเตอร

8. สารเคมชอTriphenyl Phosphate จากจอคอมพวเตอร กอใหเกดโรคภมแพ มอยทงในจอวดโอ และคอมพวเตอร

9. การจดสภาพการท างานทไมเหมาะสม เชน ความสงของจอคอมพวเตอร เกาอ และแปนพมพ ไมเหมาะกบขนาดรางกายของผใช ท าใหทาทางการท างานไมถกสขลกษณะ รวมถงระยะเวลาในการท างาน จะท าใหเกดอาการผดปกตทางกลามเนอได

10. การหยดพกงานเปนระยะหรอสลบหมนเวยนกบงานอนตามความเหมาะสม ชวยปองกนผลกระทบตอสขภาพได

43

สวนท 3 ทศนคตเกยวกบการปองกนผลกระทบตอสขภาพทางกายทเกดจากการใชคอมพวเตอร ค าชแจง: โปรดท าเครองหมาย ลงในชองทตรงตามความคดเหนของทานมากทสด

เหนดวยอยางยง หมายถง ทานมความคดเหนตรงกบขอความนนมากทสด เหนดวย หมายถง ทานมความคดเหนตรงกบขอความนนมาก ไมเหนดวย หมายถง ทานมความคดเหนไมตรงกบขอความนน ไมเหนดวยอยางยง หมายถง ทานมความคดเหนไมตรงกบขอความนนมากทสด

ทศนคตเกยวกบการปองกนผลกระทบตอสขภาพทางกาย ทเกดจากการใชคอมพวเตอร

เหนดวย อยางยง

เหนดวย ไมเหนดวย ไมเหนดวยอยางยง

1. ผลกระทบตอสขภาพกายจากการใชคอมพวเตอรเปนเรองทส าคญและควรตระหนกเปนอยางยง

2. ใครๆกใชคอมพวเตอรโดยไมไดปองกนผลกระทบตอสขภาพกาย

3. อปกรณปองกนอนตรายจากคอมพวเตอรเปนสงทไมจ าเปนตองใชกได

4. การใชอปกรณปองกนอนตรายจากคอมพวเตอร เชน แผนกรองแสง (filter) เปนเรองทยงยากและราคาแพง

5. ผลกระทบตอสขภาพกายจากการใชคอมพวเตอรเกดกบผทมอาชพทเกยวของกบการใชงานคอมพวเตอรเปนประจ าเทานน

6. อาการผดปกตทเกยวเนองจากการท างานหนาจอคอมพวเตอรเปนอาการเลกนอย ไมรนแรงมาก จงไมตองตระหนกถงผลกระทบตอสขภาพกาย

7. การหยดพก ขณะทท างานหนาจอคอมพวเตอรตดตอกนนานเกน 1-2 ช.ม. เปนเรองทเสยเวลา

8. ควรปฏบตใหถกตองเกยวกบการใชคอมพวเตอร เพอชวยปองกนผลกระทบตอสขภาพกายทอาจเกดขนได

9. การปฏบตใหถกตองเกยวกบการใชคอมพวเตอร เพอปองกนผลกระทบตอสขภาพกายเปนเรองทยงยาก

10. การจดสภาพการท างานให เหมาะสม เชน ความสงของจอคอมพวเตอร เกาอ และแปนพมพ ใหเหมาะกบขนาดรางกายของผใช เปนเรองทส าคญและควรปรบเปลยนใหถกตอง

44

สวนท 4 การปฏบตเกยวกบการปองกนผลกระทบตอสขภาพทางกายทเกดจากการใชคอมพวเตอร ค าชแจง: โปรดท าเครองหมาย ลงในชองทตรงตามความคดเหนของทานมากทสด มากทสด หมายถง ปฏบตเปนประจ าและสม าเสมอ (ประมาณ 5-7 วน ใน 1 สปดาห) มาก หมายถง ปฏบตเปนประจ าแตไมสม าเสมอ (ประมาณ 1-3 วน ใน 1 สปดาห) นอย หมายถง ปฏบตเปนบางครง (ประมาณ 1-2 วน ใน 1 สปดาห) นอยทสด หมายถง ปฏบตนานๆ ครงหรอไมปฏบตเลย

การปฏบตเกยวกบการปองกนผลกระทบตอสขภาพ ทางกายทเกดจากการใชคอมพวเตอร

มากทสด

มาก

นอย

นอยทสด

1. เมอทานท างานหนาจอคอมพวเตอรตดตอกนนานเกน 1-2 ชวโมง ทานจะหยดพก 15 นาท กอนเรมท างานตอ

2. ทานตงจอคอมพวเตอรใหหางอยางนอย 2 ฟต ในระดบสายตาตรงหนาพอด

3. ทานใชแผนกรองแสง (filter) ชวยปองกนผลกระทบตอดวงตาจากการใชคอมพวเตอร

4. ทานวางต าแหนงคยบอรดและเมาสอยระดบเอวหรอระดบหนาตกพอด

5. ทานนงบนเกาอทสงพอด เทาวางบนพนไดเตมเทา ขณะใชงานคอมพวเตอร

6. หลงทานพงพนกเกาออยตลอดเวลา โดยพนกพงท ามมกบทนง ไมเกน 100 องศา

7. ทานท างานหนาจอคอมพวเตอรตดตอกนนานเกน 1-2 ช.ม. โดยไมไดหยดพก

8. ทานดแลอปกรณคอมพวเตอรใหสะอาดอยเสมอ

9. คอมพวเตอรทใชงานวางในต าแหนงทเหมาะสม ไมม แสงสะทอนจากหลอดไฟหรอแสงสวางอน ๆ เขาตา

10. โตะทใชวางเครองคอมพวเตอรมขนาดพอเหมาะ และมพนทวางส าหรบวางอปกรณและเอกสารทใชในการท างาน