500 pezeta. 20 libera hik hasi 41 · 2017. 6. 23. · Xabier Sarasua eta Arantxa Urbe....

hik hasi19

99k

o U

RR

IA

Zart

DISEINUA:

500

peze

ta.

20 li

bera

euskal heziketarako

aldizkaria 41

IbaizabalProiektua

gaia

Nekane Agirreelkarrizketa

Neurriak euskaraz

gehigarria

Maria Montessoriteoriak

41. zenbakia. 1999ko urria hik hasi • 3

Argitaratzailea:

XANGORINZirkuitu Ibilbidea, 2. Pabilioia. 20.160 LASARTE-ORIAGIPUZKOA.Tel: 943/ 37.15.45Fax: 943/ 36.10.48 Posta elektronikoa:[email protected]

Lege Gordailua: SS-1001/95ISSN: 1135-4690

Koordinatzailea:Jose Mari Auzmendi

Erredakzio burua:Ainhoa Azpiroz

Erredakzio batzordea:Itziar Barriola, Mikel Estonba,Arantxa Goiburu,Mari Karmen Irastorza,Kristina Mardaraz,Josi Oiarbide, Juanjo Otaño,Fito Rodriguez, Maite Saenz,Xabier Sarasua eta Arantxa Urbe.

Aholkulariak:Imanol Agirre, AbelAriznabarreta, Begoña Bilbao,Mariam Bilbatua, Xabier Isasi,Irene Lopez-Goñi, Izaskun Madariaga, Kepa Perez Urraza, Lore Erriondo,Lontxo Oihartzabal eta Pruden Sudupe.

Diseinua:Zart

Maketazioa, fotomekanika:Xangorin.

Inprimategia:ANtzA S.A.L.

Azaleko argazkia:Ikor Kotx(Nekane Agirre)

Hezkuntza, Unibertsitate etaIkerketa Sailak Onetsia1.999/IX/17

Kopurua: 3.500 ale

hik hasik ez ditu bere gain hartzenlaguntzaileek plazaratutako iritziak

ezta bat etorri ere derrigorki haiekin.

COUNCIL OF EUROPE-CONSEIL DE L´EUROPE

Strasbourg1996ko maiatzaren 22

Aldizkari honek “aipamen berezia” jasodu Europako Kontseiluaren “lurraldeenarteko lankidetzarako sustapena” pro-gramaren barruan.

5 editoriala

6 kronika

8 gaiaIbaizabal Proiektua

14 elkarrizketaNekane AgirrePedagogia Berrikuntzarako Zuzendaria

21 gehigarriaNeurriak euskarazSanti Angulo

29 Gelak haurrez bete dira

31 EsperientziakIkusten ikasi, a ze abenturaMari Karmen Herraez

33 EsperientziakSorkuntza tailerrakGasteizko Adurtza ikastola

37 Berriak

40 TeoriakMaria MontessoriIrene Lopez-Goñi

hik hasiko artikuluez edonon etaedonoiz balia zaitezke. Kasu horietan iturria

aipatzea eskertuko genizuke.

hik hasiren harpidedun izan nahi dut, urtean 10 ale eta atera daitezkeen ale bereziak etxean jasoaz

Izena..........................................1. Deitura................................

2. Deitura ...............................Tel.:............................................

Helbidea .....................................................Posta Kodea................

Herria....................................Herrialdea...........................

Ikastetxea...................................Herria......................................

IFZ ...........................................................................................

Aurrezki Kutxa edo Bankua

Entitatea Sukurtsala K.D. Zenbakia

Sinadura

HARPIDETZA SARIAK

(BEZ barne)

Hego Euskal Herria4.500 pezeta

Ipar Euskal Herria180 libera

hik hasiEuskal

heziketarako aldizkaria

Industrialdea, 2. Pabilioia20.160

LASARTE-ORIA. GIPUZKOA

Tel: 943/ 37 15 45Faxa: 943/ 36 10 48

hik hasikZure

harpidetza behar du

4.500 pezeta ur4.500 pezeta urteantean10 aldizkari eta prezio bereziak topaketetan etaargitaratzen ditugun gainontzeko materialetan

Zure partehartzea ezinbestekoa zaigu

harpide zaitez!


Garai berr ien ateetan euskal hezkuntzaren histor iapropioa idazten hasteko prest

Eraikiz,sortuz,

aro berriaagurtuz

U R R I A

e d i t or i a l a

elebrea da his-toriak eskain-tzen dituenparadak. Ikas-turte honetanm i l u r t e k obatetik bes-

tera, mende aldaketa ahantzigabe!, jauzi egitera goaz.

Han-hemenka hamaika zer esaneta zer irudikatu bada, zer izangodenak edo zer ez ote den izangoksortzen ditu nahikoa buruhauste.

Igorleak ugaritzen ari diren arohonetan, haiei itzalik egiteko inon-go nahirik gabe, guk ere etortzekodena antzeman nahiko genuke.

Euskal Herrian azken garai hone-tan gure artean herri eraikuntza-ren beharrak deituta esparru ezber-dinetan bildu eta elkarrekin lanegiten hasiak gara. Euskararenegoerak kezkaturik eta gizartekoesparru guztietara zabaltzekobeharrak bultzaturik KONTSEI-LUAren ingurura bildu gara eus-kalgintzan jarduten dugun taldegehienok.

Eta hezkuntza munduan ere,ezin zitekeen beste modura izan,Euskal Herriak beharko lukeenHezkuntza Sistemaren ingurukokezkak GUNEAn batu gaitu.GUNEA aurrerantz doa urratsezurrats herri honen historian etahezkuntzaren historian kapitulubat zabalduz.

HIK HASI egiten dugun guz-tiontzat ere ikasturte hau bereziaizango da. Gure buruetan asmosoil izatetik egitasmoa mamitzealortu genuenetik bost urte betekodirelako, eta urte hauetan hilabe-tez hilabete hutsik egin gabe 50.zenbakia biribiltzera iritsiko gare-lako. Hau da hemendik milurtekohonen azken arrastoei hartzen die-gun traza. Lekuko eta igorle izannahiko genuke, urte luzeen buruanbaizik mamitzen ez diren bide etagiro berrien igorle. Ondorengomendeko belaunaldi berriek, etamilurtekoek zergatik ez?, ez deza-ten esan aukera alferrik galdugenuenik!

X

6 • hik hasi 41. zenbakia. 1999ko urria

k r o nIrakasle euskaldunen premia gero eta nabarmenagoa daEuskal Herri osoan

Nafarroako eskola publikoetanhainbat arazori aurre egin behar izandiote D ereduko gelak direla eta. IazErmitagañako haurren egoera izanzen sonatuena, eta aurten behin-behineko konponbidea aurkitu dute.Iturrama auzoko Amaiur ikastolarajoango dira. Haur talde honentzakobeste gela bat irekiko dute bertan.Hala ere, gurasoek adierazi dute kon-ponbide hau behin-behinekoa delaeta beraien helburua haurrak beraienauzoan euskaraz eskolatzea dela.

Bestalde, Iruñeko Alde ZaharrekoSan Frantzisko ikastetxe publikoan27 haur matrikulatu ziren D ere-duan. Gehienez 25 haur egon daitez-ke eta Hezkuntza Departamentuakez zuen bikoizketarik egin nahi.Azkenean, gurasoekin luze hitz eginondoren, behin-behineko konponbi-dea erdietsi dute: 14 haur D ereduko

irakaslearekin egongo dira eta gai-nontzeko 13ak A ereduko iraskaslea-rekin.

Zizur Nagusiko ikastetxe publiko-an, bestalde, 25 haur baino gehiagodituzten bederatzi gela daude, etahorietatik bi dira D eredukoak. Hez-kuntza Departamentuak irakasle batkontratatu du bederatzi geletanlagun dezan, eta bikoizketarik ez daizanen.

Berriozarko ikastetxean ere 27haur matrikulatu dira D ereduan etabikoizketa eginen dute. IruñekoArrotxapeako Ave Maria ikastetxeaneta Axular udal ikastolan ere arazoberdina zuten, baina hauetan binahaur beste eskola batera aldatu dira.

Iruñeko Donapea Lanbide Hezike-tako institutuan, aldiz, BatxilergoTeknologikoko bigarren mailan Dereduan hautazko ikasgai bezalamarrazketa teknikoa hautatu dutenikasleek ez dute euskaraz ikastekoaukerarik.

Mendillorriko haurtzaindegian,bestalde, Nafarroako Haur EskolenPatronatuko Batzarrak euskarazkoeskaintza ez jartzea erabaki du.Hasieran haurtzaindegi elebidunaegitearen alde agertu baziren ere,PSEren jarrera aldaketaren ondoriozaurkako erabakia hartu da.

Arazo, traba eta eragozpen hauekguztiak ikusita, Sortzen-ek argidauka “UPNko gobernuaren euska-raren aurkako jarrera”.

Iparraldeaneuskarazko irakasleak

behar dira

Iparraldeko eskola publiko elebi-dunetan gero eta haur gehiagomatrikulatzen da eredu elebidune-an. Ondorioz, euskarazko irakasleenbeharra haziz doa. Horrez gain, ira-kasle hauek ez dute titulurik etahori konpontzeko lehiaketa publi-koa egin zedin eskatzen ari zirensindikatuak. Hezkuntza Naziona-lak ez dio nahi baino lehen eran-tzun, baina azkenean mobilizaziougariren ondoren, lehiaketa publi-koa eginen da. Hamar tituludunpostu eskainiko dira lehiaketa hone-kin. Momentu honetan 42 irakasledira behin-behineko kontratupeandaudenak.

Sindikatuen iritziz hamarrekokopurua ez da nahikoa, urtetik urte-ra haur elebidunak gehiago baitira.Ondorengo urteetan 32 irakasletituludun beharko direla kalkula-tzen dute. Horregatik, lehiaketarenbidez postu gehiago eskaini behardela irizten diote. Hala gertatzen ezbada, irakasle asko prekarietateanegongo dela salatu dute.

Nafarroako Dereduko borrokak


i k a“Zenbat eta gehiago irteten duzun munduan zehar, orduan eta interesgehiago ikusten diozu euskaldun izateari”. (JOSEBA ZULAIKA)

tasun bajan edo haurdunaldiandaudenak ere badira. Hauek utzi-tako hutsuneak betetzeko behardira 3.200 ordezko.

Aldaketa hauekin batera, 154irakasle lekuz aldatu dira. Haueta-tik 38 euskarazko plazak betetze-ko aldatu dira eta gainontzekoakgaztelaniazkoak.

Bestalde, irakasleen mugimenduhonez gain, Gipuzkoako elizbarru-tia ere mugitu da eta erlijio hezi-keta dela eta bere iritziaren berrieman du. “Erlijioaren irakaskuntzaeskolan” gaia jorratu du aurtengoGutun Pastoralean. Bertan dioerlijioaren irakaskuntzarako esku-bidea gizartearen askatasunarekinlotuta dagoela. Hau da, erlijioikasgaia eskolan ematea edo ezematea ez dela elizaren eskubidea,gizartearena baizik.

Eskoletan irakaskuntza erlijiosoabermatu behar dela dio gutunak.Alde batetik, eskoletan emandakoerlijio heziketa familian eta kris-tau komunitatean emandakoare-kin osatu behar dela. Bestetik, Eli-zak irakasleek emandako erlijioheziketa sustatu behar duela. Etaazkenik, gurasoek erlijio heziketa-ren arloko eskubideak errebindi-katu behar dituztela dio.

Iaz, Gipuzkoan sare publikokoikasleen %64ak eskatu zituen erli-jio klaseak eta pribatuan %40ak.

Bigarren Hezkuntzan 3.200ordezko irakasle izango dira ikas-turte honetan EAEko zentropublikoetan. DBHko bigarrenkurtsoan, Batxilergoan eta Lanbi-de Heziketan bete gabeko 3.000postu zeuden, 1.974 euskarazkoaketa 1.043 gaztelaniazkoak. Kopu-ru altua da bete gabeko postuhauena. Izan ere, irakasle asko eus-karako perfila lortzeko ikastaroe-tan daude. Gaur egun, mila bainogehiago dira Iraleko programahauetan parte hartzen dutenak.Hauez gain, beste batzuk forma-kuntza eta trebakuntza ikastaroe-tan matrikulatuta daude eta gaixo-

Erreformarierreformak egiteko

proposamenak

Oraintxe LOGSEra etaaldaketetara ohitzen hasiak garenarren, oraindik ere berrikuntzagehiago izango dira agian.Horietarako bat aurrera ateratzekoasmoaren berri eman du MarianoRajoy Espainiar GobernukoHezkuntza ministroak. Ley deAcompañamiento delakoaren bidezLanbide Heziketan erreforma bategin nahi du: erdi mailako HeziketaZikloetatik goi mailakoetaraigarotzeko dauden baldintzak aldatunahi ditu. Hau da, momentuhonetan 20 urte beteak dituztenikasleak eta azterketa bat pasadutenak baino ezin dituzte goimailako zikloak egin. Rajoyrenasmoa 20 urteko muga horiezabatzea eta bi mailean artean bidebat eratzea da.

Proposamenak kontrako iritziakjaso ditu oposizioaren aldetik, baiasmoarengatik eta baita proze-duragatik ere. Hauen ustez aldaketahorrek goi mailako LanbideHeziketaren maila akademikoajaitsi egingo luke. Horrek ikasleakberriro ere unibertsitatera bideratzeaekarriko luke. Horrez gain, egungogoi mailako LH ez da ikasle guztiakhartzeko gai izango. Eta erdimailako LHak lan mundurakosarbide izateko duen helburuagalduko du eta goi mailako LHrabideratutako bigarren mailakobatxilergo bilakatuko da.

3.200 ordezko irakasle aurten


Ibaizabal G A I A

Ikasturte honetan Ibaizabalkooperatiba elkartea jarri damartxan Durangaldean.

Derrigorrezko BigarrenHezkuntzaren Ondorengohezkuntza eskainiko duenproiektua da berau. Hau da, 16-18urteko gazteek Batxilergoa,Heziketa Zikloak, irakaskuntza ez-

arautua, lan praktikak etaproiektu berriak euskaraz izangodituzte Ibaizabalen. Durango,Lekeitio, Ondarroa, Zornotza etaElorrioko ikastolek bultzatutakoegitasmo berri honek euskaraeta gazteak arlo profesionaleraeta lan mundura zabaltzea duhelburu, besteak beste.

Durangoko Tabira auzoko eraikuntza honetan kokatu da oraingoz Ibaizabal


proiektuaDurangoko Tabira auzoko eraikin

batean kokatu da Ibaizabalen ikaste-txea eta bertan emango ditu lehenurratsak. Pixkanaka-pixkanaka eraikinberriak egingo dira inguruan etaeskaintza ere zabalduz joango da. Bai-na hasteko, Batxilergoa eta irakaskun-tza ez arautua izango dira aurten. 40ikasle dira Batxilergoan matrikulatudirenak.

Proiektua, ordea, hori baino zabala-goa da. DBHO mailan dagoen hutsu-nea betetzera dator, derrigorrezko hez-kuntzari jarraipena emanez. Goimailako hezkuntzan euskara tresnabaliagarria bilakatu nahi dute. Hauda, Lanbide Heziketan eta lan mun-duan euskara zabaldu. Eta aldi berean,gazteei irteera gaurkotuak eta bidera-garriak eskaini. Horrela, Batxilergoa,Heziketa Zikloak, irakaskuntza ez-arautuak, praktikak eta proiektuberriak eskainiko ditu.

Proiektu honekin ikastola hauekeskaintza osoa izango dute, 0-18 urtebitartekoa, alegia. Dinamika berrihonek ikastolen eredua zabaltzenlaguntzen du eta ikastolen mugimen-duaren estrategiarako ere egokiak dira.

Ibaizabal kooperatibarenhelburu nagusiak

- Hezkuntza mugimendu kooperati-boa indartzea.

- Ikastolen hezkuntza eredua etafilosofia bultzatzea.

- DBHOko hezkuntza garatzea etaeskaintzea.

- Euskara arlo profesionalera eta lanmundura zabaltzea.

- Partaidetza sozialeko enpresa kul-tura zabaltzea.

- Proiektu berrien sustatzaile izatea.- Inguruko suspertzaile ekonomikoa

izatea.- Kooperatiba partaide bakoitzaren

nortasuna zaintzea.Dena dela, hau dena aurrera erama-

tea eta asmo guztiak martxan jartzea

Egitasmo zabal bezain osoa

“Proiektuberrieigarrantzihandia emannahi diote,baiIbaizabalekeragindakoeieta baiikasleeksortutakoei”

Ezarpen faseak:- 99/00 ikasturtean Batxilergoa.- 99/00 ikasturtean ez-arautua(hastapena).- 99/00 ikasturtean ikasle aldikolana.- 00/01 ikasturtean Batxilergo-ko 2. maila.- 00/01 ikasturtean bi HeziketaZiklo.- 01/02 ikasturtean bi HeziketaZiklo.- 01/02 ikasturtean praktikaketa elkartrukaketak.- 01/02 ikasturtean proiektuberrien tutoretza.- 02/03 ikasturtean HeziketaZiklo bat.

Ibaizabalen bost hankanagusiak

Ibaizabalek bost hanka izango ditu,hau da, bost jarduera desberdin gara-tuko ditu: Batxilergoa, HeziketaZikloak, irakaskuntza ez-arautuak,enpresetako praktikak eta elkartruke-ak eta proiektu berriak.

ez da gauetik goizera lortuko den zer-bait. Bere denbora beharko du. Horre-gatik, aurten Batxilergoa eta irakas-kuntza ez-arautuarekin hasi dira etapoliki-poliki gainontzekoak ere osatuzjoango dira. 2002/2003. ikasturterakoaurreikusten dute eskaintza osotzea.


1- Batxilergoak:Batxilergoari dagokionez hiru adar

eskainiko ditu: Teknologikoa, Huma-nistikoa eta Zientzietakoa.

2- Heziketa Zikloak:Familia eta ziklo ugari daude Lanbi-

de Heziketan gaur egun eta aukerake-ta egiterakoan malguntasunari emandiote lehentasuna. Hau da, lan merka-tuaren eskaeraren araberako aukerake-ta egin dute. Dena dela, ziklo hauenezarpenak zenbait fase izango du etaikasturte honetan ez dira eskainiko.Datorrenean jarriko dira lehenengoaketa bost urteko garapenaren ondorenizango dira denak.

Honokoa da heziketa zikloen eskaintza:- Merkataritza kudeaketa eta marke-

tina (GM)- Komertzioa (EM)- Logistika eta garraiobideen kudea-

keta (GM)- Eraikuntza proiektuen garapen eta

aplikazioa (GM)- Igeltseritza lanak (EM)

3- Irakaskuntza ez-arautua:Ikastolen mugimenduan orain arte

landu gabeko gaia izan da hau, eta gai-nontzeko ikastetxeetan ere gutxi. Lan-bide Heziketaren barruan atal garran-tzitsua dela uste dute eta horregatikarreta berezia jarri diote. Irakaskuntzaez-arautuko ikasleria desberdina izanohi da: langabezian dagoena, laneandagoena... Nahiko multzo berezia daeta malgutasunerako aukera eskain-tzen du. Hau da, Heziketa Zikloetanordu kopuruak, ikasgaiak eta abarnahiko estandarizatuak eta finkoakdira, baina ez-arautuan gutxiago.Horregatik, malgutasunerako aukerauzten dute.

4- Praktikak eta elkartrukeak:Heziketa Zikloetan 200-300 ordu

inguruko praktikak egin beharra dagoeta Ibaizabalen lana praktika horiekburutzeko enpresak bilatzea izango da.

5- Proiektu berriak:Atal honi garrantzi handia eman

nahi diote. Bi jatorritako proiektuakizango dira: Ibaizabalen bertako taldeprofesionalek sortuak eta ikasleek etaikasle-ohiek sortutakoak. Proiektubatzuk Ibaizabalen jarduera arruntare-kin zerikusi handirik ez dutenak dira,baina bai lanbideratzearekin eta lanmunduarekin. Horrek ikasleei enpre-setan praktikak eta proiektuak egitekoaukera ematen die eta gerora autoen-plegura bideratzeko gaitasuna ere bai.

Izan ere, hori da proiektu hauen hel-buruetako bat; ikasleek praktikak egi-teko leku bat izatea. Bigarren helbu-rua, berriz, finantzazioa da, eta horrekIbaizabalentzat diru sarrera bat supo-satzen du.

Proiektu hauekin Ibaizalekoek lortunahi dutena enpresekin harremanetanegotea eta mundu horretan mugitzeada. Proiektu horiek Ibaizabalen ezpi-rututik sortuak izatea nahi dute, ezedonolakoak izatea, euren printzipioe-tan oinarritzea baizik. Ekonomia etalan munduan parte hartzeko baterekonplexurik ez dute, baina beti ereeuren ikuspuntutik eta baloreetatikabiatuz.

Proiektu batzuk jadanik martxandaude. Esate baterako, Lea-Artibaikoikastetxearekin material pedagogikoaprestatzeko proiektua. Beste bat Eros-kirekin hasi dutena da. Logistika etagarraiobideen kudeaketa izeneko Hezi-keta Zikloarekin loturik, ingurukoConsum-etako banaketa antolatzekoproiektua da berau. Momentuz Ibaiza-balen barrutik sortutako proiektuakdira, baina aurrerantzean ikasleengan-dik sortutakoak ere izango dira. Ikasle-ei eszenatokia prestatzen ari dira orain.

“Goi mailakohezkuntzaneuskaratresnabaliagarriabilakatu nahidute. Eta aldiberean,gazteeiirteeragaurkotuaketabideragarriakeskaini”


Nola sor tu zen Iba i zaba lproiektua?

Azterketa estrategiko baten ondo-rioz sortu zen. Momentu konkretubatean, hainbat arrazoirengatik,DBHOn, geure ikuspuntutik, geurebalioetatik eta geure gestio eredueta-tik urrats batzuk ematea interesgarriaizango zela ikusi genuen. Eta orduanhasi ginen proiektu orokor bat jorra-tzen eta irizpide batzuk markatzen.

Zein izan ziren erabaki hori bul-tzatu zuten arrazoi horiek?

Bat baino gehiago izan ziren. Aldebatetik, geure balio eta ereduak gizar-tean eta guk sortzen ditugun egituraezberdinetan zabaltzen hastea. Izanere, ikastolen ereduan eta geure eskual-dean Batxilergorik eta PrestakuntzaZiklorik ez zegoen. Lanerako grina,parte hartzea eta elkartasuna dira bul-tzatu nahi ditugun balio zehatzak.Beste arrazoi bat hizkuntzarena izanzen. Lan munduan, ekonomia arloaneta goi mailako ikasketetan euskararenpresentzia oso urria da eta aurrerapau-soak eman beharra ikusten genuen.Bestetik, inguruko eskualdeko motoreizateko bokazioa ere badaukagu arlokulturalean, sozialean, ekonomikoaneta abar. Erantzukizunak hartu behardirela sinesten dugu eta iniziatibak erebai, ez dira beti inoren eskuetan utzibehar.

Aitzindariak zarete, orduan?Neurri batean bai. Aipatu behar da,

hala ere, Arrasaten Hezibideren ingu-ruan sortu den esperientzia ere hordagoela eskualdeko erantzuna emate-ko helburuarekin. Baina era integrale-an, hau da, irakaskuntza ez-arautuaketa enpresa proiektuak barnean har-tzen dituenik ez dugu ezagutzen.Ibaizabal da lehenengoa.

Suspertzaile izango garela uste dugu,baina horretarako gauzak ondo eginbehar ditugu. Beste ikastetxeekin, admi-nistrazioarekin, enpresekin eta abarelkarlanean aritu behar dugu herri batenestrategia orokorretan eta interesetansartzen den proiektu honetan.

Elkarlana aipatu duzu eta horida proiektuaren ardatzetako bat.Norekin burutuko duzue elkarlanhori eta nolakoa izango da?

Inguruko enpresekin eta MarkinakoLea-Artibai ikastetxearekin eta Ermua-ko ikastolarekin, besteak beste. Hitzar-menak hainbatekin egin ditugu etaLea-Artibaiko ikastetxearekin eginda-koa, esaterako, garrantzitsua da gure-tzat. Urte askoko esperientzia du etadiseinu pedagogiko egokia duela iru-ditzen zaigu. Hitzarmenean elkarlane-rako hainbat puntu adostu dugu: eus-kalduntasuneranzko norabidea,Batxilergoaren kudeaketa, materialak,

Andoni MujikaDurangoko Kurutziaga ikastolako zuzendaria“Gu hutsune bat betetzera gatoz, 0-16 urte bitartean

ez ezik, Batxilergoan, Heziketa Zikloetan etaIrakaskuntza ez-arautuan ere euskarazko

irakaskuntza eskaintzera”

Andoni MUJIKA


curriculumak, irakasleen elkartrukea,espazioa eta ekipamenduak, marketinestrategiak... Balio antzekoak ditugueta etorkizunean elkarrekin esparruestrategiko bat eratzeko aukera ereikusten dugu.

Gainontzeko ikastetxeek konpe-tentzia bezala ikusten al zaituzte?

Gu hutsune bat betetzera gatoz, 0-16 urte bitartean ez ezik Batxilergoan,Heziketa Zikloetan eta Irakaskuntzaez-arautuan ere euskarazko irakaskun-tza eskaintzera. Osagarri izaten ahale-ginduko gara. Gure bokazioa ez dainoren eskaintza zapaltzea, ez duguuste hori zentzuzkoa denik. Ikusikobagenu inguruko Heziketa Ziklorenbatek ez duela funtzionatzen, erdarahutsean eskaintzen dela eta euskaldun-tzeko asmorik ez dagoela, merkatua-ren aldetik eskaera handia dagoela edoauskalo, agian guk ere eskainiko genu-ke ziklo hori, baina momentuz ezdugu horretarako premiarik ikusten.Gure bokazioa ez da konpetentzia egi-tea inondik inora. Askoz helburunobleagoak dauzkagu.

Helburu horietako bat euska-razko ikasketak eskaintzearena

da. Nolakoa da inguruko ikaste-txeetako euskararen egoera?

Batxilergoan errazagoa da D ereduaaurkitzea, baina Lanbide Heziketakoegoera eskasagoa da. Iurretako institutuaBizkaian dagoen Lanbide Heziketakoeskolarik euskaldunena da eta ahaleginhandiena egin duena. Errekonozimenduosoa behar du egin duen lanak.

Baina berak familia batzuk eskain-tzen ditu, metala, automozioa etaelektronikarekin lotuak daudenak.Gainontzeko eskaintza erdara hutseandago. Beraz, hor dago guk jorratzekobidea.

Bide horretan zein zailtasuntopatu dituzue? Zaila al da Hezi-keta Zikloak euskaraz eskain-tzea lortzea?

Beno... zailtasunak beti aurkitzendira, baina horiek gainditzeko sines-mena behar da. Batez ere materialgin-tzan, hutsune handia dago. Lea-Arti-baikoak, Elhuyar, Eusko Jaurlaritza...gauza batzuk aurreratzen dabiltza,baina gehiago egin behar da. Gu erehorretan hasiko gara hemendik aurre-ra. Behar dena zera da: gero eta Hezi-keta Ziklo gehiago ezartzea euskarazargitaletxeak, administrazioa etadenak martxan jartzeko.

Materialaz gain, klaseak eus-karaz eskaintzeko irakasle treba-tuak behar dira.

Bai, hala da. Ibaizabalgo irakaslebatzuk ikastolen mundutik datozenakizango dira eta beste batzuk Lea-Arti-bai ikastetxekoak. Eskola honekinsinatutako hitzarmenaren puntu bathori baita, irakasleria trukatzearena.

Enpresekiko harremanetan ereeuskara bermatua al dago?

Ehuneko ehunean eta enpresa guz-tiekin esan nahi baduzu, ez. Edozeinmodutan, aurreratzeko ekin egin beharda eta euskal kontzientziatik abiatuta,gainera.

Enpresetan praktikak egin aurretikeskaintzen ditugun ikasketak euskaraz

izango dira, eta ondoren malgutasunezjokatu beharko dugu gure helburuenatzetik pausoka eta proiektuarenbarruan zintzo joateko. Hau da, euska-ra izango da komunikaziorako eta teo-rizaziorako hizkuntza. Proiektuarenhelburuen arabera, harreman batzukgaztelaniaz, frantsesez, ingelesez edoalemanieraz egin beharko dira eta hiz-kuntza horiek erabiltzeko ez daukaguinolako konplexurik. Badakigu guketa gure gazteek nola funtzionatukodugun eta zein balioekin.

Euskararen hutsunea betetzeazgain, Ibaizabalek lan merkatuare-kin zuzenean harremana duen pres-takunta eskaintzea du helburua.Nola bideratuko du hori?

Hobekuntza iraunkorra bermatuz.Hau da, merkatuan sortzen diren ten-dentzia berriak eta horiek sortzendituzten ezagutza berrien zabalkundeabultzatuko ditugu. Eta ikasleei gertu-ko jarraipena egingo zaie. Hobetzekojarrera baikorra eta borondatea erakus-tea ezinbestekoa da horretarako.

Horrez gain, enpresa eta erakundeezberdinekin harreman zuzena dauka-gu, horrela merkatutik hurbil koka-tuz.

Erakunde bezala kooperatibada Ibaizabal. Zein dira partehar-tzaileak?

Ikastolen ereduan kokatutako koo-peratiba da, Partaiden eta IkastolenElkartean dagoena. Ikastolen hezkun-tza balioekin eta kooperatiben giza etaenpresa baloreekin hornitua egongoda.

Mota ezberdinetako bazkideak izan-go ditu. Alde batetik, bazkide sortzai-leak diren bost ikastolak, pisurikgehiena izango dutenak. Gero, langilebazkideak egongo dira. Hirugarrenik,bazkide erabiltzaileak, hots, ikasleaketa gurasoak. Eta azkenik, bazkidelaguntzaileak, pertsona fisikoak edotainguruko hainbat erakunde eta enpre-sa. Azken hauetako bakoitzarekinhitzarmen berezi bat eta proiektu kon-


kretu bat sinatzen dugu eta horrentruke kooperatibako gobernu organoe-tan ordezkaritza daukate.

Nola antolatu duzue honen guz-tiaren kudeaketa?

Oso proiektu polita da. Antolatzekozentzunez eta malgutasunez jokatzenahalegintzen gara eta horrela oztopoguztiak gaindituko ditugula ustedugu. Dauden errekurtsoak ahalik etaegokien erabili behar dira, inplikaziohandiz eta garbi utzita zenbat hankadituen.

Proiektu berriak sortzean, hasieranborroka bat egoten da interes birenartean: batetik, zer baliabide duzun,eta bestetik, horrek zer eskaini beharduen. Proiektu horrek lortzen duenfakturazioaren eta behar dituen gizaazpiegituraren eta errekurtsoen arteansortzen da borroka. Eta kudeatzen ika-si behar dugu, mugak eta aukerak aur-kitzen, helburuak eta ezarpen etapakmailakatzen.

Zein finantzabide izango ditu?Hainbat finantzabide izango du.

Alde batetik, gure funtzionamendu-tik, gure proiektuetatik, ekintzaberrietatik eta zerbitzuetatik eta egi-ten dugun lanetik sortzen ditugunak.Bestetik, gurasoen kuotak daude.Gero, administraziotik izango ditu-gun kontzertuak eta hezkuntza proiek-tuetako inbertsioetarako dirulagun-tzak espero ditugu. Partaidek, IkastolenElkarteak eta bazkide diren enpresekere dirua jarri dute. Eta irakaskuntzaez-arautuetarako laguntza INEMek,Hobetuz-ek, enpresa konkretuek...ematen dute.

Nolako jarrera somatu duzuegurasoen aldetik?

Nik uste dut ilusio handia dutela.Beraien eskaera historikoa izan da ira-kaskuntza ziklo osoa eskaintzearena.

Bestalde, Europara begira egindakoproiektua da. Europan ikasleen %60aLanbide Heziketara joaten da eta%40a unibertsitatera. Hemen, aldiz,

%75a doa unibertsitatera eta %25aLanbide Heziketara. Baina hemendikaurrera gauzak aldatu egingo dira etaLanbide Heziketak indar handiagoahartuko du. Prestijiatu egingo da etaoso garrantzitsua izango da etorkizu-nean. Oraindaino izan duen gutxies-pen soziala aldatzen hasia dago etagehiago aldatuko da. Horretaz ohartugara eta horregatik ikusi dugu Hezi-keta Zikloak euskaraz eskaintzekobeharra. Gurasoek badakite aldaketahorretaz jabetu garela.

Zer suposatzen du Ibaizabalekikastola sortzaileontzat eta, orohar, ikastolen mugimenduarentzat?

Interesgarria dela iruditzen zaigu,bai denon artean egiten ditugunproiektuak, bai banakakoak. Horre-lako gauzak beti izaten dira pozgarrieta pizgarri barruko jendearentzateta hori oso garrantzitsua da. Edo-zein talderentzat bizirik dagoen sei-nale izaten da.

G A I AIbaizabal Proiektua

Egitasmo zabal bezain osoa

“Besteikastetxeekin,administrazio-arekin, enprese-kin eta abarelkarlanean aritubehar dugu herribaten estrategiaorokorretan etainteresetansartzen denproiektuhonetan”


Ikastetxeak eta irakasleaklehengo sistemara zuzenduta daudeeta egungo sistemak malgutasunhandiagoa eskatzen du

NEKANE AGIRRE

e l k a r r i z k e t a

““

Nekane AGIRRE. Pedagogia Berrikuntzarako Zuzendaria


Ikasturte berria martxanjartzearekin bateraEusko Jaurlaritzako

Hezkuntza Sailak bereasmo eta erronkak azalduditu. Erreformarenezarpenaren ondotik,egiteke dauden hainbatberrikuntza eta proiektumahaigaineratu dizkiguNekane Agirre PedagogiaBerrikuntzarakozuzendaria.

Erreformaren ezarpena burutueta gero, nola ikusten duzu hez-kuntza sistema EAEn?

1990ean arautu zen erreforma edoLOGSE pixkanaka-pixkanaka ziklokaezartzen joan gara eta nik uste dut aur-ten euskal hezkuntza sistemaren egi-turaketa berria nolabait bermatu, sen-dotu eta finkatu egingo dugula.Orokorrean, egitura aldetik, hezkun-tza sistema finkaturik dagoela esangonuke.

Hasi berria dugun ikasturtera-ko etapa ezberdinetako berrikun-tzak iragarri ditu Hezkuntza Sai-lak. Hasteko, zein dira Haur etaLehen Hezkuntzari dagozkionak?

Bi aipatuko nituzke bereziki: inge-lesaren ikaskuntza goiztiarra eta anto-laketa.

Zenbat ikastetxetan ezarrikoda ingelesaren ikaskuntza goiz-tiarra?

Orain arte 20 ikastetxek proiektuberezi bat izan dute, baina ikastetxehauetara eta beraien baldintzetaramugatua egon da. 13 ikastetxetan 4-8urteko haurrekin eraman da aurreraesperientzia, hirutan 8-12 urtekoekineta lautan 12-16 urtekoekin. Bainaorain askoz gehiago zabalduko da.

Ikastetxeen Prestakuntzarako Proiek-tuen deialdiaren bidez Haur eta LehenHezkuntzako184 zentro publikotanjarriko da martxan. Ikastetxe hauekdirulaguntza jasotzeaz gain, 20 ahol-kularik osatutako taldea izango dutelaguntzeko. Guk planteatutako meto-

dologiara eta mintegietara egokitukodira.

Hala ere, 184 ikastetxe hauez gain,badira proiektu honetan parte hartzenez duten 125 zentro inguru. Bainahorrek ez du esan nahi ingelesarenikaskunta goiztiarra ezarriko ez dute-nik. Ziur naiz zerbait egiten ari direlaeta horren jarraipena ere egingo dugu.

Zertan datza proiektua?Erronka eta esparru ezberdinak ditu:

baliabide pertsonalak edo espezialis-tak, metodologia eta ingelesaren kon-petentzia.

Alde batetik, aurreikuspen bat eginda espezialistak non dauden eta nonkokatu behar diren ikusteko, eta 184ikastetxetan ingelesa 4 urterekin ira-kasten hasteak zer suposatzen duenjakiteko.

Bestetik, pedagogikoki zein meto-dologia erabili aztertu da. Izan ere,normalean ingelesa 8 urtetik aurreraeta hirugarren hizkuntza bezala iraka-tsi izan da. Adin horretan haurrek ira-kurtzen eta idazten badakite, baina 4urterekin ez, eta beraz, metodologiaezberdina erabili behar da.

Zer aldaketa edo hobekuntzasuposatuko du ingelesaren ikas-kuntza goiztiar honek?

Nik uste dut haurren hezkuntzanhizkuntzen ikuspegi integratzailearibultzada handi bat ematen diogulaingelesaren sarrera goiztiarrarekin.Helburua ingelesez eginiko jardueraesanguratsuen bidez eta adin txikikoikasleen gaitasunez eta trebetasunezbaliatuz ikaskuntza bultzatzea da.

Haur eta Lehen Hezkuntzakobigarren erronka moduan ikaste-txeen antolaketa aipatu duzu.Zer pauso aurreikusi dituzueesparru honetan?

Orokorrean Haur eta Lehen Hez-kuntzan antolaketa aldetik ikastetxeaknahiko finkatuta daude. Urte hauetanikuspegi globala zabaldu da, eta ez ira-kasleriari eta ikasleriari begira soilik,testuinguruari begira ere bai. Ikaste-txeko Hezkuntza eta CurriculumProiektuek gero eta gehiago hartzendute aintzat non kokatuta dauden, zerbehar dituzten...

Baina hobetzeko puntuak ere geldi-tzen dira eta nik zuzendaritza taldea-ren suspertzea aipatuko nuke. Hori dadaukagun erronka, baina ez da ikas-turte honetara mugatzen, prozesuluzeagoa da.

Bigarren Hezkuntzari begira,egoera ez dago hain finkatua etagauza gehiago daude kolokan.Zein azpimarratuko zenituzke?

Bigarren Hezkuntzako ikastetxegehienen eta independiente guztiennahitaezko erronkak egonkortasuna etairakasleen kokapena dira. Hori nolabaitfinkatzen ez bada, beste ondorioak sor-tzen dira: zuzendaritza taldearen egone-zina, motibazio falta... Hori konpontze-

“Irakasle-riarenegonkorta-sunarenaldegaudeerabat,baina ezgarasindikatu-ekin adosjartzen”


“Ongi dago

eskola hobeto

antolatzea,

zuzendaritza

taldea lasaiago

ibiltzea,

irakasleak

profesionalak

izatea... baina

helburua ikas-

irakas prozesua

da, ikasleak

hezitzea”

ko zenbait urrats eman dira: bete gabe-ko postuetarako adskripzioen agerpenaaurreratzea, jendea etapa osoari begira-ko ikuspegian kokatzea eta abar.

Baina hala ere, ezegonkortasun horrenarrazoiak bat baino gehiago dira.

Zein dira, bada?Arrazoi garbi bat eta gaurkoa ez

dena jaiotze tasaren jaitsiera da. Eskain-tza aldetik ikastetxe asko daude,publikoak eta pribatuak eta horrek ereeragina du.

Bestalde, jakintzagai berriak ezarridira eta hori ere kontuan hartu beharda. Heziketa Zikloen eta Batxilergoberrien kasuan, esaterako. Gure irakas-leria derrigorrezko ikasgaiak irakaste-ko dago prestatuta eta ziklo berrihauen ezarpena beste espezialitatebatzuk eskatzen ari da. Beraz, horieta-rako ordezkoak jarri behar ditugu,baina aldi berean gure irakasleria ber-kualifikatu egin behar dugu. Dauka-gun ekipamendua, ikastetxeak eta ira-kasleria lehen zegoen sistemarazuzenduta daude eta gaur egungo sis-temak malgutasun gehiago eskatzendu. Nik uste dut hor tartean gaudela,desajuste horretan baina oreka bila-tzen.

Dena dela, egonkortasuna ber-matzeko behar dituen irakasleakikastetxeak berak aukeratzea ezal litzateke hoberena?

Hori planteatu da, baina ez garaakordio batera iritsi. Zerrenda pertso-nalak egiteko eta postuak esleitzekosindikatuekin bildu eta hitz egitendugu eta hauek beraien interesakdituzte.

Teorian ados gaude egonkortasunaridagokionez eta pedagogikoki ere adosjartzen gara. Baina gauza zehatzetarairisten garenean, ez dugu bat egiten.Sindikatuek langile bezala daudeneskubide pertsonalak defendatzendituzte.

Ekainean sistema aldatzea planteatuzen. Hau da, DBHko ikastetxe inde-pendienteetan zeuden zenbait bitarte-ko irakasle mantentzea, PrestakuntzaZikloetan euskaldunak eta espezialita-

te berrietako ordezkoak mantentzeaeta abar, baina sindikatuen hitza ezez-koa izan zen.

Baina kriterio horietan Hezkun-tza Saila eta sindikatuez gain,ikastetxeak berak ere zeresanaeduki behar luke, HezkuntzaProiektuan ikastetxeak berakparte hartzen duelako.

Gauza konplexua da. Zeren sistemahonek pertsonalgoa eta ikastetxekoegitura baitauzka, eta horrekin bateranorbanako eskubideak eta lege batzuk.Orduan, ondo al legoke ikastetxebakoitzak langile poltsa bat izatekoahalmena edukitzea pribatuetan beza-la? Agian egunen batean horretara iri-tsiko gara.

Gurasoak ere ahalik eta egon-kortasun handiena mantentzea-ren alde daude. Zuek ere horrenalde zaudete, orduan?

Bai, noski, horren alde gaude erabat.Baina gauzak zehatz mehatz plantea-tzen direnean aldagai gehiago sortzendira. Lehen aipatu dudan bezala, ekai-nean gauza asko baloratu ziren, bainaazkenean erabakia zerrendak mante-tzea eta ordezko bakoitza aukeratzenduen edo tokatzen zaion lekura joateaizan zen.

Azken finean, nahiz eta Ikaste-txeko Hezkuntza Proiektua oina-rria dela esan, funtzionaritzalegeak mugatu egiten du, mugi-kortasuna egotea posible egitenbaitu.

Baina gauzak ezin dira egun batetikbestera aldatu. Pentsa azken hamarurtetan zenbat gauza aldatu diren.Moyano legetik, 1858. urtetik hona,aldaketa handiak egin dira eta LOGSElegea irakurri besterik ez dago. Gauregun, gutxienez xedetan eta legeetan,LOGSEn eta Eskola Publikoaren lege-an Piaget, Montesori eta beste hainba-ten ideiak biltzen dira.

Hala ere, idatzita egotea gauza batda eta hori egitea beste bat. Prozesuluzea izaten da, baina horretan gaude.

eNEKANE AGIRRE


DBHn zein berrikuntza gehiagoizango ditugu aurten?

Beste ere bi programa aipatukonituzke: Curriculum DesberdinakEratzeko Programa eta Ebaluaketara-ko Programa.

Lehenengo programa, aldiz, DBHkoarazorik garrantzitsuenetariko batiaurre egiteko pentsatua dago. Arazoaikasle aniztasunarekin lotua dago.Lehenengo zikloan aukerakoen antola-kuntza berria (eta espero dugu kohe-renteagoa) eratu da. Honekin bateraerrefortzu neurriak indartu egin dira.Bigarren zikloan Curriculum Desber-dinak Eratzeko Programak 110 talde-ak sortarazi ditu. Talde hauetan ikasle-ek ibilbide berezia egiten duteoinarrizko ikasgai batzuei lehentasunaemanez. Horretarako zenbait errekur-tso eskaintzen zaizkie ikastetxeei.

Bigarren programan hainbat ikaste-txetako ikasleak ebaluatuko dira urte-an zehar puntu indartsuak eta ahulakezagutzeko asmoz.

12-16 urteko ikasleak dituzten zen-troei eskaini zaien programa da eta 55ikastetxek baiezkoa esan dute. Progra-ma honekin lau urtetan zehar hainbatgaldeketa eta behaketa egingo dituztezenbait gauza neurtzeko eta baloratze-ko: DBH suposatzen ari den aldaketakirakasleriaren egoeran eta asetze mai-lan, ikaslearen abileziak ikas-irakasprozesuan, gaitasunak, eskola klima,ikastetxearen partaidetza eta honekduen eragina klima baikorra sortzekoeta gauzak eraikitzeko, gurasoen par-taidetza eta asetze maila...

Helburua ikastetxeei barne eta kan-po ebaluazioa egiten laguntzeko tresnaeskaintzea da, azken xedea ikas-irakasprozesua hobetzea delarik. Ebaluaketahonen emaitzek DBHn planteatzendiren arazoei aurre egiteko ideia zeha-tzagoa emango digutela espero dugu.

Orientatzaileen prestakuntzaridagokionez, zer berrikuntzadatoz?

Gero eta hobeto prestatuta daudehorretan indarra jarri dugulako. Orien-tatzailearen papera, orientatzaile kon-tseilua eta abar garatu dira, eta aldi

berean, zalantzan jarri dugu tutorea-ren papera. Irakaslea ez baita jakintza-gaien irakaslea soilik, hezitzailea erebada. Material pare bat ere argitaratuditugu 12-16 urteko ikasleei zuzendu-ta, adin honetan Batxilergoa eta Hezi-keta Zikloen arteko hautaketa eginbehar baitute.

Irakasleriaren prestakuntzaere aipatu duzu. Zer aldaketadaude hor?

Alde batetik, urtebeteko planak iza-teko ordez, hiru urtekoak izaten ahale-gintzen ari gara. Eta bestetik, behardesberdinak daudela ikusiz, horieierantzuten saiatuko gara. Hiru beharbehintzat ikusten ditugu: norbanako-ak, kolektiboak eta berriztatzaileak.

Norbanakoak irakasle bezala bakoi-tzak duen prestakuntza hobetzeko,osatzeko eta gaurkotzeko dira.

Kolektiboak ikastetxe mailakoakdira. Hau da, ikastetxeak proiektu batdauka eta hori aurrera eramateko zeinprestakuntza mota eta zenbat irakasle-rentzako behar duen erabakitzekoahalmen osoa izan behar du. Ikastetxe-ak esan behar du zein diren bere beharformatiboak. Adibidez, bi irakasleingelesean trebatzea komeni liteke,beste bat euskaran eta beste bat plasti-kan.

Eta azkenik, programa berriztatzai-leak daude. Hauek erakundeek eta ins-tituzioek eskaini behar dituzte. Gurekasuan, Hezkuntza Sailak aintzidariaizan behar du programa berriztatzaile-ak eskaintzeko garaian. Hezkuntza sis-temak orokorrean behar duena ikusibehar dugu, etapa bakoitza nola hobedaitekeen... Guk proposamenak eginbehar ditugu, hori baita behar institu-zionala.

Beraz, hiru prestakuntza mota hauekuztartu behar ditugu. Baina ez epemotzera begira, gutxienez hiru edo lauurterako baizik. Zeren irakasleok betiegutegiari begira gaude: irailean plan-gintza egin eta ekainean emaitzak.Baina irakas-ikas prozesua askoz luzea-goa da eta ez da ekainean bukatzen.

Ikastetxeko Hezkuntza Proiek-

tuak behin eta berriro aipatudituzu. Lehen baino garrantzihandiagoa ematen al zaie?

80ko hamarkadan prestakuntza ere-dua norbanakoa zen eta ikastaroetanoinarritzen zen. Norbanakoa joatenzen, ikastaroa jaso eta ikasitakoa beregelan aplikatzen zuen. Eta agian alda-menekoari zertxobait esango zion, bai-na beharbada ez.

Baina 90eko hamarkadatik aurrerasistema anizten joan zen (zerbitzulaguntzak, heziketa berezia...) etabakoitzak ezer gutxi egin zezakeelakonturatu ginen, taldean egin beharzela lana. Orduan, Hezkuntza Proiek-tuek beste pisu bat hartzen dute.

Beti eredu publikoaz hitz egi-ten duzu, baina zenbait ikastola-tan esperientzia horiek lehendikere bazeuden: taldean lan egite-arena, egonkortasuna, Hezkun-tza Proiektu bakar batean oina-rritutako funtzionamendua...

Nik uste dut ikastolek zekartenherentzia, esperientzia, errekonozi-mendua, adituak izatea eta metodolo-gia (hizkuntzaren ikuspegia, taldela-na, ikastetxeko proiektuak, proiektufokalizatuak...) 90eko hamarkadatikaurrera pixkanaka-pixkanaka orokor-tzen ari direla, ikastaroekin gertatu


“Ikaste-txearen

kudeaketaautonomiaoinarri da,

bainahorretarako oso

ongi zehaztubeharko da

bakoitzarenrola”

den bezala.88/89 ikasturtean Hezkuntza Sailak

agian 60 ikastaro eta 30 proiektu foka-lizatu eskainiko zituen. Eta gaur egun355 ikastaro eta ia-ia 400 proiektueskaintzen ditu.

Orain beste egoera batean gaude.Kolektiboko lanaren kultura zabaltzenari da eta ikastetxeetan badago gutxie-nez talde bat bere proiektua definitueta inguruko beharretara egokitubehar duela sentitzen duena.

Hurrengo arazoak bi dira. Aldebatetik, nola lortu proiektu horiekkalitatezkoak izatea, eta bestetik, nolajarri praktikan. Eta puntu hau garran-tzitsua da. Zeren askotan ahaztu egi-ten baikara ikasleez. Ongi dago eskolahobeto antolatzea, zuzendaritza taldealasaiago ibiltzea, irakasleak profesio-nalak izatea, diru gehiago irabaztea,ordutegi hobea izatea... baina helbu-rua ikas-irakas prozesua da, ikasleeigelan egiten diren jakintza edo ekintzapraktikoak ziurtatzea eta hezitzea.

Ikas-irakas prozesu hori berma-tzeko ez al dago oinarrian ikaste-txearen kudeaketa autonomia?

Bai, nik uste dut oinarria dela hori,baina horretarako oso ongi zehaztubeharko da bakoitzaren rola edo pape-ra: erakundeak, instituzioak edo Hez-kuntza Saila, zuzendaritza taldea,guraso taldea... Eta horretan dihardu-gu. Eskola Kontseilua dago, bozketaketa adskripzioak egiten ditugu... bainahorri forma gehiago eman behar zaio.

Kudeaketaz ari garelarik, zerdiozu administrari per tsonariburuz? Ez al da hobe administraribat edukitzea irakasleak gestiolanetan ibiltzea baino?

Figura hori aztertzen ari gara orain-dik, baina ez daukagu ezer erabakirik.Dena dela, badago hori aztertzen ariden talde bat. Beharra dagoela badaki-gu. Zeren gaur egun eskolaren betebe-harrak ugaritu egin dira: gurasoekikoharremanak, komunikazioak, marketi-na, garraioa, jangela... Sistema sofisti-katu egin da eta irakasleek ezin dutelan hori guztia egin.

Baina aldaketa ez da hain erraza.Izan ere, orain arte gure ibilbidea ira-kaskuntzan oinarritu da eta prestakun-tza ikastaro guztiak ere irakasleeizuzenduta egon dira.

Bestalde, soberan daukagun pertso-nalgoa irakaslea da eta horiek egokiakal dira administrari lanak egiteko?Hori guztia aztertzen ari gara.

Haur, Lehen eta Bigarren Hez-kuntzako erronkak aipatu ditu-gu. Lanbide Heziketari helduz,zein izango dira etapa honetakohurrengo urratsak?

Urrats nagusia euskararen presentziahanditzea izango da. Eta hor bi gauzadauzkagu: irakasleria eta testugintza.Alde batetik, irakasleria euskaldunabadaukagu, %60a edo euskaraz min-tzatzeko eta klaseak emateko gai da.Baina arazoa testugintzan dago. Hain-beste familia, hainbesteko kualifika-zioa, hainbeste konpetentzia eta hain-besteko azpiegitura daude, zaila delaguztietarako liburuak argitaratzea.Horregatik, beste zenbait proposamenegon dira: web orriak jartzea, irakasleeiordu batzuk ematea prestakuntzarako...

Horrekin batera beste gauza bat dago,hizkuntza teknikoa. Hau da, mintzame-na nahiko landua egon arren, zailtasunakdaude hizkuntza teknikoan.

Haur Eskolak ere ezin dituguahaztu eta kezka ugari sortzenduen gaia da. Zer tratamendujasoko dute aurrera begira?

Hemen alde batetik legebiltzarreanegon zen interpelazioa dago. Eta bes-tetik, LOGSE. Honek 7.2 eta 7.3 arti-kuluetan “carácter voluntario de laetapa” eta “coordinará la oferta” dioeta 0-3 etapa arautzeko nahia ikustenda, baina boluntarioki.

EAEn Haur Eskolak hor daude etabatzorde bat eratu da gai hau aztertze-ko. Hezkuntza Sailak bertan parte har-tu behar du eta bere ardura edukibehar duela uste dut nik, zenbait ezau-garri pedagogiko guri dagozkigulako.Baina, horrez gain, azpiegitura, per-tsonalgoaren kualifikazioa, lan harre-manen definizioa eta abar daude eta

eNEKANEAGIRRE


hori guztia ez dago gure esku. Momen-tuz kopartizipazio bat edo “ko-zer-bait” egin behar da. Ikusi egin beharda zenbat haurrez, irakaslez eta ikaste-txez ari garen.

Sare itunduarekiko hitzarmena ereberritzekotan zarete. Zer proposa-men edo aldaketa izango ditu?

Momentu honetan sailburuordeakdarama gai hori eta ezin dut gauzahandirik esan. Iazko aurrekontuarekinlotuta dago sare itundukoekiko hitzar-mena. Nik dakidanez hiru esparru aridira negoziatzen. Bata, finantzazioa.Aurten negoziaketa berria egin beharzen, baina iazko diruarekin gaude,hots, iazko aurrekontuaren luzapena-rekin. Orduan, elkarrizketan daude2000. urteko aurrekontuak egiten arigaren heinean, koefizienteak negozia-tzen ari dira.

Bigarren esparrua sare itundukozentroen ekipamenduarekin, baimene-kin eta abar dago lotua.

Eta hirugarrena prestakuntza etaeuskalduntzea dira. Kasu honetan sin-dikatu eta patronalarekin esertzengara. Ez batzuei eta ez besteei ez zaiegustatzen dagoena. Prestakuntza ikas-taroak batez ere zentro publikoetakoeizuzentzen zaizkiela diote eta horrenazterketa mahai gainean daukagu. Nikargi daukat 30.000 irakasle ditugula,hots, gure Hezkuntza Saila denonadela, publikoko 19.000 eta pribatuko11.000 irakaslerena.

A ereduak euskalduntzen ezduelako, eta batzuen ustez ere-duen sistemak ikasleak mailasozial eta kulturalean banatzendituelako, hizkuntz ereduen ezta-baida pil-pilean dugu. Ba al dagoegungo ereduak mantentzekoarrazoirik?

Ereduen sailkapen hau 84an zegoenhizkuntz normalkuntzarako legeanoinarritua dago. Gaur egun ikasle batA, B edo D ereduan matrikulatzeagurasoen erabakia da. Eta guraso taldebatek A eredua eskatzen badu, eskainiegin behar dugu. Guk beste ereduakbultzatzeko kanpainak egin ditzakegu

beste erakundeekin batera, bainaazken finean gurasoen baitan dago era-bakia.

Bestetik, zer ikusten dugu gauregun? Gipuzkoan A ereduaren eskain-tza oso urria dela, ia-ia eskaerarik ez

“A ereduaneuskaratestuingu-rutik ategon daeta hori daaldatubeharduguna.Metodologiaberrikusibehar da”

dagoelako. Baina Araba eta Bizkaianeskaera badago.

Horregatik, Haur Hezkuntzako14ikastetxetan A eredua berrindartzekoprograma jarriko da martxan. Bestehizkuntzekin (ingelesarekin) erabilidiren esperientzia eta metodologiakaplikatuko dira 4-5 urteko haurrekin:ikuspegi motibatzailea, ekintza babes-tuagoak eta pentsatuagoak... Euskaraez da ikasgai gehigarri bat izango.Jarrera baikorrak bultzatzea eta balorekulturalak suspertzea da xedea.

Baina A ereduak legeak dioenalortzen ez badu, hau da, haurrekeuskaraz hitz egiteko gaitasuniklortzen ez badute...

Baina gaitasun hori lortzea edo ezlortzea ez dagokio A ereduari soilik. Aereduarekin batera beste zenbait fakto-re daude.

Hala ere, helburu bat jartzenbaduzu eta lortzen ez bada, bes-te bide batzuk jarri beharko diralor dadin.

Horregatik diot metodologia berri-kusi behar dela. Pentsa gaur egun hiz-kuntzak barneratzeko ibilbide politaegin dugula. Orain dela 20 urte Nor-Nori-Nork irakasten genuen eta ezeuskara bere funtzionaltasunean, era-bileran eta komunikazio egoeran oina-rrituta. Gaur egun ikuspegi hau ber-matu behar dugu.

Nik uste dut A ereduan euskara tes-tuingurutik at egon dela eta hori daaldatu behar duguna.


Hizkuntzarekin jarraituz, Hiz-kuntz Normalkuntzarako Proiek-tuak 302 ikastetxetan daude.Zer asmo dago aurrera begira?

Kopurua mugatu egin dugu, 302zeuden eta horiekin jarraituko dugu.Momentu honetan hiru lan motaezberdin dauzkagu.

Lehenengo, euskararen atala bera.Normalkuntzarako teknikariak jarrai-pena egiten ari dira, hau da, jasotakoiradokizunen hustuketa. Euskara zeinesparrutan erabiltzen den, ikastetxeanzein eragin izan duen, irakasleen par-taidetza nolako izan den, zentroa zerekoizten ari den eta abar ari dira azter-tzen.

Bigarrenik, bi edo hiru urte hauetanekoiztu duten materiala eta ekintzazehatzak biltzen ari gara eta bildumabat egin nahi dugu. Adibidez, jolasgaraia hartu badute, hor euskara indar-tzeko hartu dituzten neurriak: jokoak,abestiak...

Eta hirugarrenik, urriko hiru egune-tan jardunaldiak egingo ditugu Kata-luña, Galizia eta Valentziako hizkuntznormalkuntzarako arduradunekin etahango programak zuzentzen dituztenpertsonekin. Orain arte guk eginduguna azalduko dugu, beraien espe-rientzia ezagutu eta hemendik aurrera-koa nola bidera daitekeen aztertu.

Zergatik mugatu duzue 302ikastetxeetara?

Zabaltzeagatik zabaltzea ez zela ego-kia ikusten genuen, ez zeukala zentzu-rik. Garrantzitsuena hiru atal horiekikustea eta aztertzea zen: ikastetxearenantolamenduan izan duen eragina, zerekoiztu den (euskal girotze barnete-giak, NOLEGA, kantugintza, Urru-zuno lehiaketa...) eta hausnarketa bategin aurrerantzean jarraitu beharrekoildoak definitzeko.

Hik Hasiren 5. urteurrena delaeta, Udako Ikastaro Pedagogi-koak antolatzeko asmoa dugu.Euskal irakasleen topaleku,esperientzien trukaketarako tokieta kanpoko ekarpen aurrera-koienen bilgune izango denforoa sortu nahi dugu. Zer irudi-tzen zaizu?

Udako ikastaro pedagogikoak berrin-dartzeari ondo deritzot, aintzinakomugimendu pedagogikoen izpirituaberrindartzea suposatuko lukeelako.Hala eta guztiz ere, ikasturtean zeharegiten diren ekintza pedagogikoekinlotu behar dela eta hauen osagarribezala pentsatu behar dela uste dut.

eNEKANE AGIRRE

“LanbideHeziketanirakasleriaeuskaldunabadaukagu,

baina arazoatestugintzan

eta hizkuntzateknikoandago”

hik hasiZa

rtDISEINUA:

GEH

IGA

RR

IA

euskal heziketarako

aldizkaria 41

Neurriakeuskaraz


Lan honetan eskolakobeste gai bati heldunahi diogu,

Matematika arlokomagnitudeen neurrienadierazpenari dagokiona,hain zuzen ere. Ondokoorrietan neurriak euskarazadierazteko adibide ugaridoaz. Hala ere, adibidehauei begiratuta, zenbaitmagnitude soilik lantzendirela antzeman daitekeberehala. Magnitudemodernoak, honelaesatearren, ez dira sartzenberen erabilera oso berriabaita, eta honexegatik ezdigute guri hainbeste

arazorik sortzen. Hortaz,aspaldiko magnitudeakdira txosten honetanlantzen direnak.

Bestalde, lantxo honek lehengo (etagaurko?) euskaldunek neurriak adie-razteko erabiltzen zuten joskera azter-tu nahi du, egun beste modu batezerabiltzen baitira, gure ustez, gaztela-niaren eraginez. Beraz, oraingoa epaitugabe, lehengo joskera berreskuratzekohelburuz egin dugu lan hau.

Bukatzeko, ohar hauek Matematika-ren arlo honetarako ekarpen xume batizan nahi dute eta, honengatik, zuzen-ketei irekiak daudela azpimarratu nahidugu.

Neurriak euskaraz

Santi ANGULOLezoko Herri Eskolako Irakaslea


Haga bezain luzea Muy largo (tan largo como la viga)Luzea dator neska Trae buena estaturaBere luzeari ukondo bete ezarri Añadir un codo a su estaturaBost metro eta erdiko luze-laburra egin zuen Hizo cinco metros y medio de largoHogei metrotik gora hartzen ditu luzean Alcanza más de veinte metros de alturaZenbat luzekoa da urliaren goitik beherakoa? ¿Qué altura tiene fulan@?Honenbeste luzeko puska (zerbait erakutsiz) Un pedazo así de largoHiru kana altuan badago sasia Un zarzal de tres varas de alturaHegaletik hegalera kana bat ziren De ala a ala medían una varaNorbait (edo zerbait) baino goragoa da Es más alt@ que alguien (que algo)

LUZEAN

Ia ni halako bi bazara luzeran Casi eres dos veces más alt@ que yoGaltzarberaino zen luzeran Le llegaba hasta el sobacoBesteek adinako luzera hartzen du Mide tan alt@ como l@s demásBospasei arra goierakoa De cinco o seis palmos de alturaBelaunaren goierakoa De la altura de la rodilla

Ia lurrean ageri ez Casi no se (le) ve en el suelo (diminut@)Lurrean ageri ez den zerbait Minúscul@, que apenas sobresale del sueloEz haiz leporaino (lehian) No me llegas ni al cuelloLuzangatxoak / luzeska Alargad@sKana bete inguruko aizto bat Un cuchillo de cerca de una varaHogei metroko ingurua zuen Tenía alrededor de veinte metrosZerrendatan / luzetara En lonjas / a lo largo

Hamalauna ontza zabal ziren Eran 14 pulgadas de ancho cada un@Luze bezain zabal Rechonch@

ZABALEAN

Ontza biko zabaleran En un espacio de dos pulgadasZabaleran metro bi eta gehiagokoak De más de dos metros de ancho

Bidearen estua La estrechez del caminoArra beteko zulo borobila Agujero de un palmo de diámetroArra erdi estuagoa Medio palmo menos de expesor

Zenbat leku betetzen du Gipuzkoak? ¿Qué extensión tiene Gipuzkoa?Leku laburra da Gipuzkoa Gipuzkoa tiene poca extensión


Harra bezain gizen Regordete, rolliz@Upela adinako laguna Persona muy obesaOsasuna ez dago lodi-argalean La salud no está en la gorduraHori da agurearen mehea ¡Qué abuelo más flaco!Mehaztia / mehakila / zotza lakoa / iharra Flacuch@, esmirriad@Hezurrak besterik ez nago Estoy en los huesosHezur hutsetan / hezur eta azal gelditu Quedarse en los huesos

Zenbat luze eta zenbat zabal den neurtu Hay que medir cuánto tiene de largo behar da mahai hori y cuánto de ancho esa mesaGure eskolaren luze eta zabaleko neurriak El largo y ancho de nuestra escuelaLuze-zabal guztia Toda su extensiónLuze-zabal handiko egunkaria Periódico de gran formato (extensión)Luze-laburrean / zabal-meharrean /lodi-mehean Todas las dimensionesLuze-zabalean zenbat da soro hori? ¿Cuáles son las medidas de ese campo?Soro horrek 18m ditu luzean eta zabalean 17m Ese campo mide de largo 18m y de ancho 17mLau metro luzeran; 1,20m zabaleran;0,35m goieran 4 m de largo; 1,20m de ancho; 0,35 de altoLuzetara / zabaletara jarri Poner a lo largo / a lo anchoAzkenik ez zaio ikusten No se ve dónde terminaNeurririk eta azkenik ez zuten Eran inmens@sBazterrik gabekoa da / muturrik gabekoa No tiene límites / extremos Neurri guztiak garaitzen ditu Excede toda medidaEz du luze-zabalik No tiene extensión

LUZE-ZABALEAN

Hogeita bi oin lodiko horma Pared de 22 pies de espesorKana bana lodiko pagoak Hayas de una vara de espesor cada unaTeilatua kana erdiko sendoeran estali Cubrir el tejado en media vara de espesorHonen lodierako hankak Piernas de este grosor

LODIERA

Haritza adinako mutila Un chico tan grande como un robleAma adina handi zara Eres tan alt@ como la madreMendia adinako laguna Persona enorme (tan alta como el monte)Mendia bezalako laguna Persona giganteHonenbeste handi(a) (zerbait erakutsiz) Así de grandeMami handiko sagarra Manzana carnosaEskua bezain handiko puskak Trozos del tamaño del puñoLiburu eder bat adina bada Abulta como un libro grandeErretzeko palaren neurri-neurrikoak Exactamente del tamaño de la palaHandi-txikian nahikoa al da? ¿De tamaño es suficiente?

TAMAINA


Sabel zabaleko ontzia Vasija de gran cabidaKatilu zabala Tazón grandeBarru txikia da Tiene poca cabidaKatilu honetan ez da ur gehiago kokatzen ahal En este tazón no cabe más agua Gutxi hartzen du Cabe pocoUrak hartu du (janzkiak) Ha encogido (la ropa) Ezin digu hartu paperak No nos cabe en el papel

BOLUMENA

Sei lusuil bete ardo eder Seis cántaros de buen vinoArdoz hamar gurbil ekarri ditu Ha traído diez cántaros de vinoEkar ezazu txirla bat ur Dame un sorbito de aguaUr handia Aguas profundasBotila bete ardo Una botella de vinoTxikerdi bana ardo zuri edan dute Han bebido un vino blanco cada un@

SAKONERA

Zenbat bidean dauka zuloa? ¿Hasta qué profundidad penetra el agujero?Ez dauka bide luzean zuloa No es profundo el agujeroBazeukan kana betean elurtza Tenía una vara de nievePutzua barna da El pozo es hondoHiru metrotik gorako urak Aguas de más de tres metros de alturaBelaunetako lohietan Con barro hasta las rodillasLepo beteko uretan En aguas hasta el cuello

Atal hauetako ondorioakArestian aipatu ditugun adibideeta-

tik ondoko ondorioak atera daitezke:- Euskaraz ez da/zen neurtu aditza

erabiltzen zerbaiten neurria adierazte-ko. Beraz, gazte horrek bi metro neurtzendu bezalako esaldiak lehen ez zirelaerabiltzen esan dezakegu.

- Neurria aipatzeko nahikoa da nahidugun kopurua kasu absolutiboanadieraztea eta ondoren izan aditza era-biltzea. Esaterako, gazte hori bimetro luze da.

- Neurria adierazteko beste modubat neurria + -ko formula izaten da,ondoan aipatu nahi den magnitudeagaineratuz: bi metroko luzera dugazte horrek.


PISUA

Hirurogeita hamar kilori heltzen dio Llega a los setenta kilosPisu handia du armairu horrek Pesa mucho ese armarioEz da kilo asko gazte hori No pesa mucho es@ jovenArdi hori hogeita hamar bat kilo izango da Esa oveja ya pesará treinta kilosBi kilo inguru ezti zegoen Había unos dos kilos de mielBostehun kilo baino gehiago da idia El buey pesa más de 500 kilosPisuz ontza bat da Pesa una onzaOntzaz behetik dela esango nuke Yo diría que pesa menos de una onzaArroa erdi bana bakoitza baziren Llegaban a pesar media arroba cada un@Arroa eta erdi astun ez da bera! No pesa siquiera arroba y mediaHamarren bat arroa osatzen ditu ia Casi alcanza las diez arrobas

Atal honetan ondorioak- Kasu honetan ere pisua adierazteko

euskaraz pisatu aditza ez zela azaltzenikus dezakegu. Beraz, gazte horrekhirurogeita hamabost kilo pisatzen dubezalako esaldiak lehen ez ziren erabil-tzen.

- Pisua adierazteko nahikoa duguneurria absolutiboan aipatzea eta izanaditza erabiltzea. Esaterako, gazte horihirurogeita hamabost kilo da.

DENBORA

Lau-lauretan sartu zen dendan Entró a las cuatro en puntoBost-bostak ziren atera ginenean Eran las cinco en puntoHamabiak jota heldu dira Ha llegado después de las doceZer ordu da? Zortziak joak ¿Qué hora es? Más de las ochoArratsaldeko seiak inguru izango dira Serán alrededor de las seis de la tardeGoizeko laurak inguruan esnatu gintuzten Nos despertaron a eso de las cuatro

Ordu erdi bat eraman behar da lan horretan Hay que emplear media horaSei ordu eman ditu horretarako Han invertido seis horasGoiz guztia eman dut haien atzetik Llevo toda la mañana tras ell@sBerrogei gau-egun ibili zen bidez Caminó cuarenta días y cuarenta nochesHiru egun beteko bidea zen Era un recorrido de tres díasBost orduko tartea eman nion Le di un plazo de cinco horas

Ez zen luzea izan txerriaren heriotza No tardó en morir...Hitzaldiak eta kantek luze jo ziguten La charla y las canciones alargaron el actoLuze doa gaurko arratsaldea Se hace larga la tarde


Sendatzea luze du zure minak Tarda mucho en curar tu heridaHau haur jan-luzea! ¡Qué lento en el comer!Luze joan zitzaizkion egunaren orduak Se le hicieron largas las horas...Guztiaz hitz egiteak luze joko luke Se haría largo hablar de todoUste baino luzeago goaz Nos va a costar más tiempo que el previstoLuzeago egon behar nukeen hemen Debería haberme detenido más tiempo aquíLuzeegi mintzatu zara Has hablado demasiadoLuzeegi jo beharko nuke Tendría que alargarme muchoLuzez lan egin zuen Trabajó largo ratoMende luzez baso egon diren lekuak Sitios que han sido bosque durante siglosLuzaro ez genuen haren berririk izan No tuvimos noticias durante mucho tiempoZu gabe ni ez nintzateke biziko luzaro No duraría mucho tiempo sin tíEz uste izan hau luzaroan izango denik No pienses que va a durar mucho tiempoLuzaroan egon beharrik ez zuen izan No tuvo necesidad de esperar mucho tiempoMundu honetan luzaroko ez gara Nuestro paso por el mundo es cortoEz zen luzaroko izan No duró mucho tiempo

Aldi laburra egingo duzue hor No pasaréis mucho tiempo ahíBide labur hartan... En aquel corto espacio...Bitarte laburra izan zen Fue un corto intervalo

Bizitzaren luze-laburra ezin liteke neur La duración de la vida no se puede medirNire urteen luze-laburrez... Sobre la duración de mi vida...

Zati baten egon ziren zer erabaki ezinik Estuvieron una rato sin decidirseHan egon ziren neska-mutilak zati baten Allí estuvieron un buen ratoPuxka baten egoten bazara, ... Si me esperas un poco,...Itxaron Puxka baten Espera un pocoEtorri hona apur baten Ven un momentoApurtxo baten naiz oraino zuekin Poco tiempo estaré ya con vosotrosAldi baten Durante un ratoZaude aldi baten oraindik, bai arren! ¡No te vayas tan pronto, por favor!Zati bateko egarria eta gosea Hambre y sed para ratoZati bateko lanera joan da Se ha ido a trabajar para un tiempoOrain, puxka bateko ondo daude Ahora están bien siquiera para un ratoPuxka bateko bakea izango dugu! ¡Siquiera tendremos un rato de paz!Aldi bateko bazaude, beraz! ¡Tienes para rato!Aldi bateko aparra utzi dute txanpa-lekuan Han dejado espuma para rato en...

Atal honetako ondorioak- Denbora adierazteko euskarak, oro har, ez ditu asko eta gutxi hitzak erabili izaten, luze eta labur baizik.- Denbora adierazteko baten forma onartua dago.- Denbora adierazteko egon, eman, eraman, jo aditzak maiz erabiltzen dira.


AditzakNeurriak adierazteko erabiltzen

diren aditzak magnitudearen arabera-koak izaten dira. Hala ere, badira mai-zago azaltzen diren aditzak: izan,egon, ibili, hartu, jo, eman, era-man.

Neurtu aditza, dirudienez, subjektubatek tresna baten bidez objektu batenneurria hartzen dueneko ekintza adie-razteko erabiltzen zen. Adibide bataipatzearren, irakasle batek ikasle batizenbat neurtzen du mahaiak? galdetzeaegokia al da? Nork burutzen du neur-tzeko ekintza, ikasleak ala mahaiak?Beraz, honelako ondorioa atera gene-zake: objektu batek neurri bat izangodu edota neurri batekoa izango da,baina inola ere ezin du neurtu, ekintzahau subjektuei (pertsonei) baitagokie.Halaber, ikasle bati zenbat luzezara? galdetzeak egokiagoa ematendu, zenbat neurtzen duzu? galdetzeakbaino.

Pisatu aditzaren kasuan beste hain-beste esan daiteke: subjektu batektresna baten bidez objektu baten pisuahartzen dueneko ekintza da. Pertsonabatek balantza batez objektu batenpisua neur dezake, baina objektubatek ezin du ekintza hori burutu, hauda, mahai bat pisu batekoa izango daedota hainbesteko pisua izango du,baina ezin du pisatzearen ekintza egin.

Neurrien kasu-markakNeurria gehienetan modu absoluti-

boan adierazten da, baina, batzuetaninesiboan edo instrumentalean ereazaltzen da. Halaber, sarritan ikusdezakegu ondoko formula erabiltzendela: neurria + -ko, izenlagun nahizizenondo gisa.

OharraAdibideak Justo Maria Mokoroaren

“Ortik eta emendik” bildumatik ateraditugu.

Adibide batzukLuze-zabaleanZenbat luze zara? 1,70 metro luze naiz.Zenbat luze da zure umea? Metro bat eta berrogeita hamar zentimetro luze da.Zenbat zabal da armairua? Bi metro eta erdi zabal da armairua.Zenbat da luze/zabal ohola? Metro bat eta erdi luze eta 80cm zabal da ohola.Zenbat luze eta zabal da mahaia? Bi metro luze eta metro bat zabal da mahaia.

Zenbat luzekoa da zure autoaren neurria? Hiru metro luzekoa da.Zenbat zabalekoa da torloju horren diametroa? Hamabi zentimetro zabalekoa

da torloju honen diametroa.

Torloju hau hamar zentimetro luze da.Torloju honek bi zentimetroko lodiera du.

Zenbateko luzera du hodiak? Sei metroko luzera du hodiak.Zenbateko zabalera du oheak? Metro bat eta hogeita hamar zentrimetroko

zabalera du oheak.Zenbateko lodiera du ohol horrek? Zazpi milimetroko lodiera du.Zenbateko sakonera du zuloak? Hamar zentimetroko sakonera du.

Behi hau bi metro luze da.Behi hau laurehun kilo da.

PisuaZenbat kilo zara? Laurogei kilo naiz.Zenbat kilo da arkume hori? Hamaika kilo da arkume hau.Zenbat kilo dira bi poltsa horiek? Hogeita lau kilo dira.

DenboraZenbat denbora eman duzue ilaran? Denbora luze eman dugu ilaran.Zenbat denbora eman dute kalean? Denbora labur eman dute kalean.


Gelak haurrezbete dira

Ikasturte hasierabakoitzak bereberezitasunak izan ohi

ditu: kurtso berria,material berria... etadatuak ere beti berritzendira. Aurreko urteetakojoera mantentzen daEuskal Herri osoan, hots,D ereduak gora igotzenjarraitzen du.

Iparraldean, oro har, euskararenegoera atzera badoa ere, irakaskun-tzan ez da horrelakorik somatu. Baieuskarazko irakaskuntzan eta bai ele-bidunean ikasle gehiago hasi da.Seaskan %5eko igoera eman da, sarepribatuan %8koa eta sare publikoan%12 ingurukoa.

Seaskak 19 ikastola, lizeo bat etahiru kolejio ditu. Hauetako bat aur-ten ireki dute Donaixtin. Barnealde-ko haurrentzat zabaldu dute etahemendik aurrera ez dute Kanbokokolejioraino joan beharrik izango. 19ikaslek hasi dute kurtsoa bertan.Eraikuntza honez gain, SeaskakUrruñako ikastola berria ere estrei-natu du.

Eskola elebidun publikoetan oro-korrean haur kopuru mantendu eginbada ere, aukera elebiduna hartudutenak igo egin dira. Iaz 2.100 izan

ziren lerro elebidunean, eta aurten,datu guztiak oraindik bildu gabebaldin badituzte ere, 2.250 inguruizatea espero dute. Gorakada ikusi-rik, hiru eskola elebidun berri irekidituzte; Beskoitzen, Larresoron etaHendaian.

Sare pribatuari dagokionez, ikaske-

ta elebidunak burutuko dituztenakiaz baino gehiago dira. Guztira AmaEskolan eta Lehen Hezkuntzan 1.020ikasle izanen dira, kolejioan 150 etalizeoan 20.

Sare honetan 63 eskola daude etahauetatik 21 dira elebidunak. Kole-jioak, berriz, 19 dira eta elebidunak

96-97 97-98 98-99

Ikasturtea

●●

●

●

●

●

1.184

1.2201.300

1.721

1.950

2.100

Eskola Publikoak (elebiduna)Seaska (euskaraz)

Iparraldeko Euskal Irakaskuntza Ama Eskola eta Lehen mailan

Matrikulakopurua

2.000

1.000

99-00

●

●

1.330

2.250

●

1.196

Eskola Giristinoak (elebiduna)


80

70

60

50

40

30

20

10

088-89 92-93 95-96 97-98

%

Ikasturtea

●●

●●

●

●

●

●

●

●

●

●

13,34 16,92

20,6722,26

5,489,58

14,5919,84

57,46

64,74

73,5

81,18

GDA

Ereduen eboluzioa Nafarroan Haur eta Lehen Hezkuntzan

●

98-99

55,2

●

22,6

●

21,8

80

70

60

50

40

30

20

10

088-89 92-93 95-96 97-98

%

Ikasturtea

●●●

●●

●

●

●●

●

●

21,4

28,4 28,7 29,0322,3

28,4

36,9

42,4

30,833,4

43,2

57,6

ADB

Ereduen eboluzioa EAEn Haur eta Lehen Hezkuntzan

98-99

●

22,4

●

29,1

●

48,5

5 eta 12 lizeotatik bidira elebidunak. Beste11 eskoletan, 11 kole-jiotan eta 5 lizeotan eus-kara irakasgai bezaladute.

Nafarroan ere D ere-duak gora egin du etabaita B eta A ereduekere. Osterantzean, G ere-dua jaitsi egin da. Hiruurteko haurren %28,8kD eredua hautatu du etaiaz %27,2k egin zuen.Beraz, %1,6 igo da kopu-rua. A eredua %27,8tik%28,5era igo da eta Geredua, aldiz, %44,6tik%42,3ra jaitsi da. Oro-korrean hiru urteko hau-rren %57ak euskarazikasiko du, eta iaz %54izan ziren.

Kopuruez gain, bestezenbait gauza ere alda-tuko dira Nafarroan.Besteak beste, euskara-ren sustapen eta didak-tika bultzatzeko zerbi-tzua osatuko baita.

Euskal AutonomiaErkidegoari dagokionez,hiru urteko haurren arte-an D ereduko kopuruekgora egin dute Nafarro-an bezalaxe. D ereduanikasleen %56,8a matri-kulatu da aurten, Bn%32,2a eta An %11.

Bigarren Hezkuntzanantzeko joera nabari da.A eredua %41,3tik%38,5era jaitsi da. Beredua igo egin da,%22,4tik %24,3ra. EtaD eredua ere bai,%36,1etik %37,2ra.

●

51,1

●

24,9

●

23,9

99-00

●

50

●

29,3

●

19,8

99-00


Esperientziak

Ikusten ikasi,a ze abentura!

Haur Hezkuntzakgainontzekohezkuntza

mailetatik guztizezberdintzen dutenezaugarriak ditu. Lehenetapa honetan hezitzaileekhaurrekin duten erlazioaere guztiz ezberdina da.

Heziketa balioa duen etapa gisaonartzen da eta horren ondorioz zen-troek gero eta neska-mutil txikiagoe-kin lan egiteko gelak ireki dituzte.Hasieran positiboa badirudi ere 0 eta 6urte bitarteko haurrekin lan egiteariezaugarri hezitzailea ematea, badagoeskolako etapa bihurtzeko arriskua.Hau da, gero eta adin gutxiagoko nes-ka-mutilekin haur handiagoekin era-biltzen diren metodo magistralak era-biltzeko arriskua dago.

Orduan, nola egin behar dugu lanhaur txiki hauekin handiagoekin era-biltzen genituen estrategietara jogabe? Ekintza egokiak al dira? Nolakontrolatu gelan sortzen den aktibita-te osoa?

Irtenbidea zera da: “ez egiteari” bel-durra galtzea haurrek egiten dutenari

behaketa lasaia, atsegina eta presarikgabea eginez. Zertarako? Ikasteko etagero egiteko. Honek behaketa iraun-korra eskatzen du, datuak bilatzeahaurrak ezagut ditzagun eta beraienbeharrak, baliabideak eta mugak igar-tzea beraien ekintzei zentzua ematekoeta horren arabera gureak antolatzeko.

Honek guztiak gela hauetan daudenhezitzaileek honokoa egin behar dute-la suposatzen du:

- Behaketaren garrantzia ezagutu etahorretarako denbora hartu.

- Protagonismoa galtzeko beldurrakendu.

- Gelako benetako protagonistakhaurrak direla errekonozitu.

- Klasea gidatu eta ekintzak antola-tzen dituztenak beti hezitzaileak ezizateari beldurrik ez eduki.

- Gogoratu beti ez dela “irakasten”egon behar, haurrek ikasteko besteiturri batzuk ere badituztela.

- Itxaron eta egiten utzi.- Entzun eta haurrei adierazteko

aukerak eman autonomian irabazdezaten.

- Haurrei gauzak egiteko gaitasunaeta eskubidea errekonozitu eta horren-gatik harro sentitu.

Mari Karmen HERRAEZUrtuellako PAT


“ Geroz etaadin gutxiagokoneska-mutilekinhaurhandiago-ekinerabiltzendirenmetodomagistralakerabiltzekoarriskuadago”

Lan honetarako funtsezkoa da gelakoedo Haur Hezkuntzako beste geletakolankideen laguntza, eta baita bestezentroetakoena ere. Datu eta iritzienelkartrukeak subjektibitatea kontrola-tzen eta oharkabean pasatako alderdiezjabetzen laguntzen du.

Momentu aberatsak eta interesga-rriak dira eta ikusi dugunaz hausnar-tzeak gelan dauzkagun haurrei hobetoulertzen eta beraien ekintzei esanahiaematen lagunduko digu.

Dena dela, gogoan izan behar duguikusten ditugun ekintzak ulertu nahibaditugu interpretazioaren bidez eginbehar ditugula. Ez dugu ahaztu beharekintza horiek bata bestearekin lotutadaudela eta sortzen diren testuingu-ruan hartzen dutela esanahia.

Ekintza bera modu ezberdinez inter-preta dezakete behatzaile ezberdinek.Esperientziak praktika hobeto uler-tzen laguntzen du eta elkarrekin par-tekatutako esperientzia askoz aberatsa-goa da.

Lankideak eta familiak informazioaobjetibatzeko iragazki izan daitezke,eta aldi berean datuak osatzeko etabesteak ulertzeko iturriak.

Era berean, garrantzitsua da irekiakegotea, kontuz eta errespetuz jokatzea,interpretazio itxiak eta zorrotzak ezegitea eta ez ahaztea haurren eta gurearteko adin ezberdintasunak ez gaitue-la urruntzen interpretazioak egitetikgure esperientzia kontuan hartuta.

Azkenik, gogoratu inongo behatzai-lek ezin duela dena ikusi, baizik etabere antolaketak (kognitiboa, emoti-boa, interaktiboa eta abar) uzten dio-na. Behaketa testuinguru batean sor-tzen diren harreman ugariak eta anitzakulertzeko lehen puntua da, eta norbe-raren ikuspuntua aldatzeko aukeraematen du estereotipo eta aurreiritziengainetik.

- Akatsei leku egitea ikasteko bideizan daitezen bai helduentzat eta baihaurrentzat.

Nola ekin bideariIkasten hasteko lehen pausoa behake-

ta oso interesgarria dela konturatzea da.Soilik denbora behar dugu ikusten etaikusten duguna biltzen has gaitezen.

Hori errazteko modu bat jolas libre-ak edo bat-batekoak eman diezaguke.Horrelakoetan haurrak askatasun osozmugi eta adieraz daitezke gela barruanobjektuekin eta lagunekin.

Horrela, hezitzaileak oharrak hartueta argazkiak, diapositibak edo filma-ketak egin ditzake gertatzen ari denguztia biltzeko eta aztertzeko. Ondo-ren, hausnartu ostean, gelan sortu denekintzari esanahia aurkituko dio.

Gelako egunkaria ezinbesteko tresnaizan daiteke eguneko iritziak, sentsa-zioak eta momentu interesgarriak bil-tzeko. Garrantzitsuena egunero oha-rrak hartzeko ohitura sortzea da eta eznoizean behin soilik.

Bilketa modu ireki batez has daite-ke, hots, ikusten dugun guztia idatziz.Horretarako, beharrezkoa da haurbatengan zentratzea eta bere jokaerabiltzea, talde osoaren ekintza kontro-latzea ezinezkoa baita.

Bigarren urratsa dauzkagun datuakirakurri eta ordenatzea da, kontrasta-tu, kategorizatu eta esanahiez bete.


Esperientziak

Sorkuntza tailerrakGasteizko Adurtza ikastolan

Badira urte batzukHezkuntza Sailakbultzaturiko

Erreforma esperientziabatean parte hartugenuela (garai hartanindarrean zegoen OHOkoGoi Zikloaren Erreformaesperientzian, hain zuzenere).

Esperientzia haren filosofian, bestegauza askoren artean, Proiektu Sis-temaren bidez lan egitea proposa-tzen zen. Lau urteren buruan, espe-rientzia amaitu zenean, erabilitakosistema horren lorpenak eta proiek-tuekin irekitzen ziren aukerak osopositibotzat baloratu genituen eta,edonola, egoera berrira egokituzjarraipena ematea erabaki genuen.

Aztertzeari ekin eta berehala kon-turatu ginen Arte Hezkuntza izanzitekeela arlorik aproposena erahorretako antolamendua egiteko, etaaldi berean, tailerrek proiektuekbaino hobeto beteko zituztela gurehelburuak.

Plangintza antolatzeko informaziobilketa eta aukeraketa egin ondoren,lanaren diseinuari eta banaketariekin genion.

Ibilbide hau guztia burutu ostean,gure proiektua martxan jarri genueneta iazkoa antolaketa honekin dara-magun bosgarren ikasturtea izan da.

Helburu orokorrakArte Hezkuntzari dagozkion hel-

buruak, baina era berean ezaugarriberezi batzuk dituztenak dira ondo-rengoak:

- Diziplinartekotasuna lantzea.- Haurren motibazioa lortzea.- Ikasleen aniztasunari erantzuna

ematea.- Funtzionaltasun kognitiboa lor-

tzea.Hauekin batera, taldekatzeko iriz-

pideak eta metodologia kontuanhartuta, honako hauek ere azpima-rratuko genituzke:

- Proiektu metodoari hurbiltzea.- Esku eta adimen gaitasunak

garatzea.

- Autonomia bultzatzea.- Elkarkidetza eta hezkidetza gara-

tzea.- Sormena bultzatzea.Ikusten duzuenez, helburu oroko-

rrei dagokienez, ñabardura bakarbatzuk izan ezik, ez dugu aldaketahandirik egin. Baina antolaketan etametodologian bai eman ditugulaaurrerapauso batzuk, eta ondorenaztertuko ditugu.

Antolaketa eta iraupenaA.- TaldeakTalde malguak egiten ditugu,

zikloka, eta beti zikloan dauden tal-deak baino tailer bat gehiago presta-tzen dugu (1. grafikoa).


1. A 1. B 2. A 2. B

Tailerra TailerraTailerraTailerraTailerra

Ziklo bateko eredua

1. Grafikoa

Antolaketa honek baliabide gehia-goren erabilera eragiten du: ziklobakoitzeko tutorea ez den irakaslebat gehiago. Baina horrekin batera,talde txikiagoak lortzen ditugubanakako jarraipena hobeto eginahal izateko (ebaluaketari begirabere garrantzia izango du eta).

Lehenago aipatu dugunez, taldeakziklo mailan egiten dira. Moduhonetan klaseko taldeak apurtu egi-ten dira eta beste mailetako haurre-kin egoteko eta lan egiteko aukeraizaten dute.

B.- IraupenaTalde hauek osatzeko ikasturtea-

ren hasieran dagoen eskaintzarenberri ematen zaie ikasleei eta auke-raketa-fitxa baten bidez gogokoendituzten ta i lerrak aukeratzendituzte.

Gure tailerrak burutzeko, astero bimodulu jarraian irakasten ditugu(ordu bat eta erdikoa bakoitza), bes-tela oso motzak baitira eta ez baita-go ezertarako astirik.

Eraketa hau oso gustukoa dugutalde malguak egiteko aukera ema-ten duelako eta horrekin batera ikas-leen autonomia garatzen delako,

hautaketa egin behar dutela eta.Horrez gain, irakasle bakoitza,

denetik egin beharrean, tailer bateanedo bitan espezializatzen da etaeskainitako irakaskuntzaren kalita-tea bermatua gelditzen da.

C.- Tailerren eskaintza egite-ko irizpideak

Tailerrak haurren interesei egoki-tzea ezinbestekoa da, baina era bere-an irakasleriaren gaitasunei eta pres-takuntzari ere bai. Bi ikuspuntuhauek uztartzea funtsezkoa izangoda ekintza egokia lortu ahal izateko.

Bestalde, ezinbestekoa da gurecurriculumean herren gelditzendiren hainbat alderdi bultzatzea hez-kuntza integrala lortu nahi badugu,eta horretarako, antolaketa honekaukera paregabea ematen digu.

D.- 1998/99 ikasturteko tai-lerren antolaketa (1. taula)

MetodologiaTailerretan lan egiteko, Proiek-

tuen Sistemara hurbildu nahi dugu.Aukeraketa hau honako arrazoihauengatik egin dugu:

- Motibazioa lortzen delako.- Talde lana eragiten duelako.- Gaien arteko globalizazioa ahal-

bidetzen duelako.- Funtzionaltasuna nabaria delako,

barneratutako prozesua zenbait ego-eratan erabil dezakete eta.

- Autonomia lantzen delako.Tailerretan jarduteko, errealitatea

abiapuntua eta helburua izango da,aldi berean. Abiapuntu, haurrakduen egoeratik hasi behar delako

lanean, eta helburu, azkenengoemaitza berarekin lotua dagoelako.

Tailerren bidez haur bakoitzarenerritmoa eta duen aurrezagupenaerrespeta daitezke, tailerrak berezduen egiturak hasiera ezberdinakahalbidetzen dituelako. Haur bakoi-tzak dakienetik abiatu behar du.Izan ere, tailer bakoitzean maila des-berdinetako haurrak ibiliko dira.Talde malguak funtsezkoak dira.

Haurrengan interesa sortaraztekoerabiliko dugun materialak ulerga-rria izan beharko du, eta egin beha-rreko lanak motibagarria. Azkenhau lortzeko haurrek aktiboki partehartu beharko dute zer egingo denerabakitzerakoan, horrela prozesua-ren sortzaile senti daitezen. Zubigi-learen funtzioa irakaslearentzat gera-tuko da.

Irakasleari beheko mailetan sor-tzailearen papera egokitu arren, ira-kasmailak gora egin ahala, zereginhorrek gero eta lausotuagoa gelditubeharko du protagonismoa ikasleariemateko.

Burujabetasuna lantzeko bidean,Proiektuen Sistema ere barneratubehar dute ikasleek. Hau dela eta,lehenengo mailetako proiektuakzuzenduagoak izango dira azkenmailetakoak baino.

Ibilbide hori mailakatzeko lau arloedo aspektu hauek izaten ditugukontuan:

1- Eskaintza: murriztuagoahasieran, zabalagoa azken mailetan.

2- Informazioa: irakasleak eman-dakoak hasieran, beraiek jasotakoaazken mailetan.

3- Pausoak: proiektua burutze-


hauek guztiak erosi eta berritzekoerakundeetatik eta gurasoengandikjaso daitezkeen dirulaguntza guztiakaprobetxatu behar ditugu. Gurekasuan, Guraso Elkartearen bidezzeramikako labea, sukaldeko labeaeta marrazketa egiteko mahai bere-ziak lortu genituen.

Horrez aparte, material suntsigarri-rako kuota bat eskatzen diegu gurasoeieta Pedagogia Berriztapenerako Zerbi-tzutik ere ikasturtero dirulaguntzakjaso ditugu.

Zoritxarrez, iaz ukatu egin ziguten“aurrekonturik ez zutelako”. Zertarakoegin zuten deialdia, orduan? Guk ereGozategiren antzera Nor-Nori-Norkkantatu beharko diegu!

Gure finantzaketa iturriak murriz-tuta ikusirik, gutxieneko beharmaterialei aurre egiteko 5.000 peze-tako kuota ordaintzea eskatu diegugurasoei. Egia da ez dutela inolakooztoporik jarri, baina ez da zilegiPedagogia Berriztapenak gurasoenpoltsikotik ateratzea.

ko urratsak oso markatuak izangodira hasieran eta libreagoak proze-suaren amaieran.

4- Irakaslearen papera: irakas-lea gidaria dugu hasieran eta lagun-tzailea azken mailetan.

Aipatutakoarekin garbi gelditzenda aurrera eramaten ari garen ekin-tza guztiz aktiboa eta funtzionaladela, eta hala izan behar du taldelana ezaugarri nagusietariko batbilakatzea nahi badugu. Taldearenbarruan haur bakoitzak bere paperaeta eginbeharra zein den argi baldinbadauka, bere autonomia garatukodugu eta ikasleen arteko harremanakbultzatu eta sendotuko ditugu.

EbaluazioaHiru motako ebaluaketa egiten dira:1- Hasierako ebaluazioa:

proiektu bakoitza hasi baino lehenikasleak non dauden eta gaiari buruzzer dakiten aztertzeko, haurren aurreezagupenei moldatzeko asmoz egi-ten da.

2- Bitarteko ebaluazioa:proiek-tua burutzen den bitartean irakaslearduradunak haur guztien banakakojarraipena egingo du fitxa batenbidez. Jarraipen hau behar bezalaaurrera eramateko ezinbestekoakdira talde txikiak, eta hemen argi etagarbi ikusten da zikloan dauden tal-deak baino tailer gehiago prestatze-ko beharra.

3- Bukaerako ebaluazioa: tai-lerra bukatu eta gero irakasleak, baitailerraren, bai ikasle bakoitzarenebaluaketa egingo du. Ikasleak erebere autoebaluaketa eta aritu dentailerrarena egingo ditu.

Ikus eranskinak: behaketa fitxa (2.taula) eta autoebaluaketa fitxa (3.taula).

Tailerretako gelak etabaliabide materialak

Honelako proiektua burutu ahalizateko, eta batez ere zer-nolako tai-lerrak eskain daitezkeen aztertzeko,ditugun baliabideak edo izan ditza-kegunak aurreikusi behar ditugu.

Tailer batzuetarako gela arruntaerabil daitekeen bitartean, bestebatzuetarako ezinbestekoa da gelaberezi bat izatea: zeramika gela,sukaldea, antzokia...

Era berean, material, tresneria etabaliabide berezien beharra izangodugu tailer jakin batzuk burutu ahalizateko: zeramika labea, sutegia,sukaltarria, hozkailua, mikrouhinlabea... Atal hauek guztiek ondolotuta geratu behar dute azkenmomentuko ezusterik ez izateko.

FinantzaketaBegi-bistakoa denez, material

Lehenengo Zikloa Bigarren Zikloa Hirugarren Zikloa

Esku-lanak Zeramika Antzerkia

Txotxongiloak Marrazketa Zeramika

Telarra Papiroflexia Sukaldaritza

Zeramika Esku-lanak

1. taula


Atalak Zer ebaluatu 1 2 3 4 5 OharrakSORMENA Arazo baten aurrean irtenbideak aurkitzen saiatzen da.

Irakatsitakoari lotzen zaio edo ideia propioekin aldatzenedo hobetzen saiatzen da.Proposamen berriak egiten ditu.

TALDE LANA Parte hartzen du.Taldearentzat bere lana aberasgarria da.Berak proposatutakoa kontuan hartzen da.Besteek esandakoa egitera mugatzen da.

JARRERA Kideenganako begirunea agertzen du.Bere jarrerak kalte egiten dio taldeari.Irakaslearekiko harreman onak ditu.Materialak eta instalazioak errespetatzen ditu.Gustura egiten du lan.

LAN TEKNIKA Garbi eta txukun egiten du lan.Lanen aurkezpenari garrantzia ematen dio.Lan tresnak era egokian erabiltzen ditu.Prozesua burutzeko eman beharrekoa pausoez jabetu da.Landutako teknikak menperatzen ditu.

ESPAZIOA Haur bakoitzak nahiko leku dauka lan egiteko.Tailer honentzat leku egokia da.Argitsua da.Besteen ekintzak eragozten ditu.

DENBORA Programatutakoa burutu da.Maiztasuna egokia da.Nahikoa da saio bakoitzaren iraupena.

MATERIALA Nahikoa da.Egokia da.Aurrekontua nahikoa izango da.Zerbait faltan bota izan da.Gastatutako diruak eta ahaleginak emaitzekin bat datoz

PROIEKTUAREN Adinerako egokia izan da.EGOKITASUNA Haurren espektatibak bete egin dira.

Diziplinartekoa izan da.Funtzionala izan da.

4. EBALUAZIOA

2. Taula. Behaketa fitxa

ZER EBALUATU BAI EZ1.- Proiektua gustatu zait.2.- Zerbait berria ikasi dut.3.- Ondo moldatu naiz nire lan taldearekin.4.- Gustura egin dut lan.5.- Azalpenak ulertzea kosta zait.6.- Lan tresnak egoki erabiltzea kosta zait.7.- Landutako teknikak oso zailak izan dira.8.- Denbora nahikoa izan dut lanerako.9.- Lan egiteko lekua gustatu zait.10.- Niretzat zailena izan da........................................................................................................................................................11.- Eta errazena..........................................................................................................................................................................12.- Nik tailer honetan aldatuko nuke........................................................................................................................................

3. Taula. Ikasleen autoebaluazioa

U R R I A

Bidal itzazu zure galderak edo zalantzak irakasle euskaldunon aldizkarira

B e r r i a k

KONTSULTATXOKOA

Zuen kezkakplanteatzeko etazuk ere besteonzalantzakargitzeko lekuaduzu.


Be

rria

kAmbito Cultural/El Corte Inglés eta

Argitaletxe Elkartuak taldeak bigarrenaldiz antolatu dute literatura lehiaketahau. Argitaletxe Elkartuak taldean dau-denak hauexek dira: La Galera (Katalu-nia), Elkarlanean (Euskasl Herria), Edi-cions Bromera (Valentzia), TàndemEdicions (Valentzia), Galaxia (Galizia),Llibros del Pexe (Asturias) eta Xordica(Aragoi) daude. Gazteentzako literaturobren sorkuntza bultzatzeko asmoz bildudira eta elkarrekin eratu dute Gazteen-tzako Narratibako II. “Apirila” Saria2000.

Lehiaketa honetan parte hartzeko oina-rri nagusienak hauek dira:

- Edozein herrialdetako idazlek hardezake parte, 12 eta 16 urte bitartekoirakurleentzako lan jatorrizko eta argita-ragabeekin.

- Lanak hizkuntza hauetakoren bateanidatziak izan litezke: euskaraz, gaztela-niaz edo Argitaletxe Elkartuak osatzenduten argitaletxeetako jatorrizko lurral-deko edozein hizkuntzatan.

Josep Alcobé hil da, Gerra Zibilarenondoren bizirautea lortu zuen EskolaModernoko irakasleen belaunalditikbizirik zirauen azkena.

20ko hamarkadatik aurrera irakaslemugimendu bat sortu zen, batez ereKatalunian, Ferrer y Guardia eta Frei-neten ideiek bultzaturik. Lankidetzazen printzipioetako bat eta baita meto-doetako bat ere. Beraien ekintza nagu-sienetako bat aldikako bilerak egiteazen. Eskola publikoko irakasle bezalalan egiten zuten herrietan biltzen zireneta heziketa esperientziak eta materialdidaktikoak elkartrukatu eta proiek-tuak eztabaidatzen zituzten. Bilgunehauei “batec” (taupada) deitzen zitzaien.

Errepublikaren etorrerarekin bultza-da berritzaileak irakaskuntzako sektoreaskotara hedatu ziren eta arlo pedagogi-koa loratu egin zen irakasle haien guz-tien esfortzuarekin. Baina matxinadamilitarrak, hautestontzietan hautatuta-ko gobernuaren porrotak eta ondorengo

- Idazlanek ezingo dute 80 orri bainogutxiago ezta 150 baino gehiago izan.

- Saria hiru milioi pezetakoa izango da.- Euskaraz lanak helbide honetara eta

hiru ale bidali beharko dira: Elkarlanean,Portuetxe kalea 88 bis, 20018 Donostia.

Gaztelaniazkoak, berriz, zazpi ale etahelbide honetara: Ambito Cultural/ElCorte Inglés, Hermosilla 112, 28009Madrid.

Bestelako hizkuntzetan idatziak Argi-taletxe Elkartuak taldeko hizkuntz ere-mu horretako argitaletxeko egoitzarabidali behar dira, zazpi alerekin.

- Idazlan saritua Elkarlanean argitale-txeak kaleratuko du euskaraz, Argitale-txe Elkartuak taldeak gaztelaniaz eta tal-deko argitaletxe bakoitzak berehizkuntzan.

- Lanak aurkezteko epea 2000ko urta-rrilaren 10ean amaitzen da. Saria 2000koapirilaren 28an jakinaraziko da eta ira-bazlearen lanaren edizioa eta sari ematea2000ko irailaren 26an egingo da litera-tur festa batean.

diktadurak hainbat eta hainbat irakasle-ren lanaren ondorioz sortutako fruituaksuntsitu zituzten. Ondotik, gaur egunirakaskuntzan gaudenok gure lehen for-makuntzan ezagutu genuen pedagogiaantzuak hartu zuen lekua. Eskola horre-tan aurretik zeuden hainbat heziketaproiektu aberats eta anitz Alvarez Entzi-klopediaren lehortasunaz eta egunerokokontsignen zorroztasunez ordezkatuziren.

Lagun batzuk 70eko hamarkadangizarte moderno eta solidario batekeskatzen zuen eskola bilatzen hasi zire-nean, Alcobéren belaunaldiaren plante-amendu hezitzaileak eta teknika didak-tikoak aurkikuntza bezala agertu ziren.Zorroztasunak ezabatutako garai sor-tzaile hura berreraikitzen lagundu zuenJosep Alcobé, oroimen historiko biziaizan zen.

Gaur egun Andaluzian, Asturiasen,Kanarietan, Gaztela-Leonen, Gaztela-Mantxan, Katalunian, Euskadin, Gali-

zian, Leonen, Madrilen, Murtzian,Errioxan, Valentzian eta abar badaudeeskola modernoa, kooperatiboa, solida-rioa, laikoa eta ez-sexista izateko laneandarraiten maisu eta andereñoak eta ira-kasleak, non ikasleak zoriontsuak izatealortu nahi duten.

Josep Alcobé Herri Eskolaren Mugi-mendu Kooperatiboko (MovimientoCooperativo de Escuela Popular- MCEP)kide zen. Eskola Modernoko Mugimen-duen Federazioko (Federación de Movi-mientos de Escuela Moderna- FIMEM)lehendakari izan zen. Idazketa eta ira-kurketako metodo naturaletan ere espe-zialista zen. Baina mugimendu pedago-gikoari egindako bere ekarpenikhandiena aurreko garaiak gogorarazi etaberreskuratzen lagundu izana da. Ezbe-har batek banatu zituen irakasleen bibelaunaldi lotu zituen. Laster arte, noi!

Baltasar Román, Herri EskolarenMugimendu Kooperatiboa

Josep Alcobé hil da

Gazteentzako Narratibako II. “Apirila” Saria 2000


ARGITALPENAKEKIN BILDUMA

10. Eta 11. LiburuakIbaizabal argitaletxea

Bilduma honetako azken bi liburuakditugu hauek: Coca-cola Erdi Aroaneta Salomondarrak. Migel Angel Min-tegi idazleak egin du lehenengoa etabigarrena, berriz, Pello Esnalena da.

GAZTARO BILDUMA11. Eta 12. LiburuakIbaizabal argitaletxea

10 urtetik aurrerako gazteentzatkaleratu diren azken bi liburuak dirahauek: Otsoaren begia eta Eguberri etaGabon ipuinak. Lehenengoa SanielPennac idazlearena da eta Sabin Barrue-

tabeñak itzuli du. Bigarrena Juan Manuel Etxebarriaksortua da.

MATXINSALTO BILDUMA7, 8, 9 Eta 10. LiburuakIbaizabal argitaletxea

Zortzi urtetik aurrerako haurrentza-ko bilduma honetan beste lau liburuberri kaleratu dira: Otsogorritxo, Han-hemengo ipuinak, Eguzkia puxtarrianeta Pako belearen bihurrikeriak.

UNESCO ALBISTARIA114. alea

1999ko uztaila, abuztua eta iraila

Ale honetan biltzen diren gaienartean hauek topa daitezke: Ur urri,ur garesti, Adopzioa: maitasunareneta trafikoaren artean, Haur literatu-raren beste kapitulu bat, Prentsak

kalea hartu du, James Tobin: justiziaren ordaina etaEnplegurako tailerrak.

ELEBITASUNA ETA HEZKUNTZAEUSKARAREN HERRIAN

Felix EtxeberriaErein argitaletxea

EHUko Hezkuntza Zientzietan kate-draduna den Felix Etxeberriak euskara-ren egoera ikuspegi global batetik azter-tu nahi izan du. Eremu desberdinak

bildu ditu errealitatearen ikuspegi kritiko batekin. Ikuspegipedagogiko bat emanten eta errealitateak nola izan beharkolukeen markatzen saiatu da, Euskal Herriko hezkuntza ele-biduna gero eta eraginkorragoa izan dadin.

TANTAK. EHUKO HEZKUNTZA ALDIZKARIA

21. zenbakia1999ko maiatza

Azken zenbaki honetan zazpi artikuluirakur daitezke: Alejandro Tianaren“Ikastetxeen kanpo-ebaluazioa: aukeraketa mugak”, Elena Barberá “Datuen bil-

keta eta analisirako metodoak; paper-zorroen bidezko ikas-kuntzaren ebaluazioa”, Paula Elosua eta Alicia Lópezen“Neurketa tresna psikopedagogikoen euskaratzea eta itema-ren funtzionamendu diferentziala”, Iñaki Zabaletaren“Nazionalismoa eta hezkuntza”, Felix Placerren “Hezkuntzaeta bazterketa gizarte globalizatuan. Erantzun pedagogikoalternatiboak”, Begoña Martinez eta besteren “Zeharkakogaien integraziorako esperientzia bat kultur aniztasunarenikuspegitik” eta Mikel Prietoen “Komunikazio-gaitasunabaloratzen (I)”.

AXULAR ANTOLOGIALabur Bilduma

Ibaizabal & Kriselu

Labur bildumako hirugarren antolo-gia da hau, Axularrena. Patxi SalaberriMuñoak prestatutako antologia hone-tan Axularren obran nabarmentzendiren pasarte interesgarri eta adieraz-

garrienetakoak jasotzen dira. Bere hizkuntz aberastasuna,literatur baliabideak eta prosa dastatzeko aukera ematenduen liburua dugu.

40 • hik hasi 39. zenbakia. 1999ko ekaina

te

or

ia

k

Montessori eskolek web orrian para-tuak dauzkaten datuen arabera: 4.000Estatu Batuetan, 2.000 Japonen,200 Canadan, 200 Europan eta 40Frantzian. Nahiz eta pedagogo batzukMontessoriren oinarriak gainditutzatjo, datu hauek eskola hauek munduanduten prestijioaren erreferentzia ema-ten digute. Honez gain, hazten ari denmugimendua dela esan beharra dago:1929an berak sortutako elkartea,Association of Montessori Internatio-nal, Mario Montessori semea, hil arte,buru izan zena, zabaltzen eta bereiztenjoan da, une honetan, MontessoriElkarte ezberdinak daudelarik.

Azter dezagun, emakume handihonen ekarpena.

Biografiaren hainbat oharPsikiatra eta pedagogo italiarra,

1870an Chiaravallen jaioa. ErromakoErret Unibertsitatean 1896an diplo-matua, lehen emakume sendagilebihurtu zen Italian. Ondoren, Filoso-fian eta Natur Zientzietan lizentziatuzen.

Garai hartako Italiako gizarteaksexuarekiko zuen jarreraren ondorioz,ospitaletan sendagile aritzea debekatuzitzaion, eta hau izan zen adimen urri-

Bere metodoaren ardatznagusiak

Maria Montessori “Eskola Berri”komugimenduaren barruan kokatzenahal da.

Bere “Pedagogia Zientifikoa”n hau-rraren garapenaz zein honen irakas-kuntzaz pentsatzen duena biltzen du.

a) Haurraren garapenaHaurraren garapena ez da lineala.

Maila ezberdinak dauzka, sentsibilita-te ezberdinez hornituak.

-Haurtzaro txikia (0-6 urte)-Haurtzaro handia (6-12 urte)-Nerabezaroa (12-18 urte)-Heldutasun gaztea (18-24 urte)Garai sentigarri bakoitzak funtzio

berri bat dakar, hala nola, ordena, hiz-kuntza eta mugimendua. Funtzioberri hauek era nahasian izatetik, pix-kanaka, era sinple eta argi batean ezar-tzera pasako dira. Haurtzaro txikiariberebiziko garrantzia ematen dio.Jaiotzetik 6 urte bitartekoa dabizitzaren eperik garrantzitsue-na . Bere metodoa epe honetarakogaratu zuen bereziki. Hori dela eta,Montessori eskolak Haur Hezkuntza-koak izan dira, nahiz eta ondoren,Lehen eta Bigarren Hezkuntzara erehedatu diren.

Montessorik idatzi zuenez, ez zuengeniorik sortu nahi, gizakiak dauzkanahalmenak garatzeko aukerak emanbaizik.

Horrela proposatuta, 6 ur tekohaur bat biderkaketa, zatiketa,erro karratua, munduko nazioaketa abar bereganatzeko gai da,oroimena erabili gabe. Ez dituburuz biderkatzeko taulak edota gra-matikako kontzeptuak ikasiko. Mate-rial zehatza manipulatuz lortuko duhori guztia bereganatzea.

Jadanik badira 47 urte MariaMontessori doktorea hil zela.

Ordea, martxan jarri zuenmugimenduak garatzen darrai.

Gaur egun bizirik dagoenmugimendua izateaz gain, ziur aski,

Haur Hezkuntzan, eskolatradizionala kenduta, hedapen

handien daukan mugimendua da.

Maria Montessori

tasuna zuten haurrekin lanean hastekozioa. Ikasle hauen erantzuteko gaitasu-na garatzeko asmoz eta behatzeko zuenahalmenari esker, bere teoriaren oina-rriak jartzen hasi zen.

1907an Erroman, Casa dei banbinibere eskola sortu zuen. Bertan urteakeman zituen ikertzen. Jarduera horriesker, bere lehen liburuak idazten,hitzaldiak ematen eta mundu osoanbere teoriaren berri ematen eta gara-tzen ibili zen. Ameriketan, Ingalate-rran, Indian eta Herbeheretan egonal-diak egin zituen. Azkenen honetan hilzen 1952an.

Irene LOPEZ-GOÑINafarroako Ikastolen Elkarteko

Koordinatzaile Pedagogikoa


Zergatik ikasi hain goiz hori dena?Arrazoia da 0-6 urte bitartean haurrakgauza berriak erraztasun handiz etagogoz ikas ditzakeela, gaitasun horigero eta txikiago izanen delarik.

b) Zentzumenen garapenarenprintzipioa

Eskua adimenaren faktorea da. Sen-tsualitate filosofikoak Montessori era-gin zuen: zentzumenetatik pasa ez denzerbait ez dago gogoan. Ideiak zen-tzumenetatik datozen bezala,adimena esku jardueratik dator.

Haurrak mundua zentzumen guz-tiak erabiliz bereganatzen du. Objektuberri bat aztertzeko ikusi, eskuetanhartu, bota, zurrupatu eta hozkatuegingo du.

Haurra 6 urte bitartean kontzeptuabstraktuen bidean jar daiteke, baldineta material egokiz aritu bada.

Hauxe da eskolako materialari ema-ten dion garrantziaren zergatia. Beremetodoak tresneria pedagogiko bere-zia dakar. Haurrak ukituz, ikusiz,entzunez, dastatuz, mugituz eta usain-duz ikasten duenez, zentzumen hauekguztiak era progresibo batean lantzendituzten materialak sortu zituen.

Erabili beharreko ardatz didaktikoa:banakako zentzumenezko pertzepziosinpletik konposatuetara, kanpokomundutik haurraren barnera.

c) Ikaslearen jarduera librekoprintzipioa

Bizitza garapena, eboluzioa da.Garapen hori suerta dadin behar dengiza baldintza askatasuna da. Bizitzangarapen harmonikoa aztoratzen dutenoztopoak agertzen dira. Horiek gain-ditu ahal izateko haurrak aske jardu-ten utzi behar ditugu. Eskolan ezar-tzen den askatasun falta, isilpeaneta geldirik egon beharra gogorkritikatzen du, hala nola, dizipli-na lortzeko ematen diren zigo-rrak eta sariak. Pasibitatean ez dagoaskatasunik eta ezin da barneko mun-dua era egokian garatu. Kanpoandagoen guztia barneratu ahal izateko“jardun” egin behar da, ukitu, egin,sentitu. Horregatik norberak ikastendu, autohezkuntza sortzen da. Montes-sori eskoletan garatzen den askatasuna

psikologikoa da gehienbat, norberarendiziplinan oinarritua. Lan egiteko etajarduteko askatasuna da, besteakmolestatzen ez diren bitartean. Orde-nak garrantzi berezia du bere metodo-an, ordena fisikoak psikologikoa edu-kitzera ere eramanen du.

Ordena lortzeko apalak, eskegito-kiak, konketa eta abar bere neurrianeduki beharko ditu haurrak.

d) Banakotasunaren printzipioaBere metodoa norbanakoaren errit-

moan eta jarraipenean oinarritzen da.Irakasleak haur bakoitza non aurkitzenden behatu behar du. Ez du irakatsibehar. Bakoitzaren bidea zuzendubehar du. Hori dela eta Montessorikirakasleei “zuzendari” deitzenzien. Autohezkuntzaren prozesuan,ikasle bakoitzak, materialekin aritze-an, ongi dihoanentz antzematen du,materialak autozuzentzaileak direlakoeta beraz, akatsen edo asmatutakoenberri ematen dute. Irakasleak prozesuhorretan zuzenduko du, berarentzategokiak diren materialak eskainiz.

Haurra bere erritmoan uztendugularik, ez du inoiz porrot egi-ten.

Bestalde, haurrek, beraien artean ereikasten dute. Hori dela eta dottores-sak talde heterogeneotan ari-tzea proposatzen du. Adin ezberdi-netako haurrak gela berean egoterakoan,besteekiko eta ikastearekiko estimula-zioa handitzen da. Handiek irakastenahal dute oso era egokian eta txikiakhandien ereduaz probesten dira.

Bere materialakBere materialak zentzumenen lanke-

tatik abiatzen dira. Gela batean hain-bat gauza ikus daitezke: dorreak egite-ko neurri ezberdinetako blokeak,usaimena lantzeko ontziak, ukimenazbereizteko piezak, soinuak egiteko txi-linak, esku trebetasuna lantzeko loka-rriak, lijazko letrak, fonogramak, potetermikoak, geometria lantzeko piezaezberdinak, aritmetikarako hamarre-koak, puzzle antzeko atlasak...

Material bakoitzak ezaugarri batlantzen du, hala nola, kolorea, pisua,forma, ehundura, luzera, hotsa, usaina.Ezaugarri hauek isolatuak agertzendira, hau da, koloreak landu nahi badi-ra, koloretan bakarrik ezberdinakdiren objektuak ikusiko dituzte,tamaina, forma eta abarretan berdinakdirelarik.

Hasieran kontraste handiz eskainikodira ezaugarri horiek, hala nola, gorriaeta urdina. Hauek bereizten joan aha-la, urdin ezberdin guztiak bereiztenhasiko da.

Halaber, ezagupen kognitibo berriaegiterakoan, ahalik eta zentzumengehienak erabili beharko dira. Letrakikasten ari direlarik, idatzita ikusikodituzte, nola ahoskatzen diren entzu-nen dute, lijazko letra ukituko dute...

Materiala, orobat, graduatua da.Ezaugarri horiek menderatzen direnarabera, beste kualitate batzuk lantze-ko erabiliak izanen dira. Adibidez,letrak ikasten hasten direnean, gorrizkontsonanteak eta urdinez bokalakparatuak izanen dira.


te

or

ia

k

Bada interesgarria den beste mate-rial bat: bizitza praktikorako kutxak.Hauen garrantzia haurrek imitatzekoduten joeran datza. Sinpleak diruditenarren, berebiziko garrantzia duteMontessoriren metodoan. Kutxa horie-tan hainbat gauza aurki ditzakegu:botoiak, kremailerak, korapiloak egi-teko lokarriak, zapateei emateko betu-na eta abar. Gurasoei, halaber, etxekozeregin horietan autonomia emateaaholkatzen zaie: arraska egin, pitxerre-tik ura bota, jantzi eta erantzi...

Materiala hiru taldetan banatzen dagela barruan: bizitzarako materiala (3/4urtekoentzat); zentzumenak lantzekoa(gelako guztiek) eta material akademi-koa irakurketa, idazketa, natura, geo-grafia, gramatika eta abarrerako (hau-rrak gai hauek lantzeko prestatuakdauden arabera erabiltzeko).

Dena hartzeko, ukitzeko, usaintze-ko, entzuteko, ikusteko prest dago.

Gurean Montessorik edukiduen eragina

Euskal Herriko bai hasierakoikastoletan bai oraingo ikaste-

txeetan aurkitzen ahal dituguMontessoriren filosofiaren aztar-nak, beti ere “Eskola Berri”kofilosofiarekin nahastuak.

Haurtzaroak daukan garrantzia iku-sirik, ikastolek hiru urterekin eskola-ratzea proposatu zuten. Horrekinbatera, etxeko hizkuntza ez zuen ere-duaren aldeko apostua egin zuten.Montessoriren ustez, 0-6 adinak hiz-kuntzen barneraketarako eskaintzendituen aukerak ez ditu bizitzaren bestegaraik eskainiko.

Honekin batera, gurean barnera-tuak izan diren ideiak “Eskola Berri”kofilosofiaren barruan ere txertxatzenahal direnak dira: haurrak berak jardu-teak daukan garrantzia, kanpoko ekin-tzak barrukoa dakarrela, ahalik etazentzumen gehienak erabili beharkodirela eguneroko zereginetan, autono-mia bultzatu behar dela...

Bestalde anitz dira gure ikastetxee-tan ditugun Montessori materialakedo horretan oinarrituak izan direnak,bai erosita, bai geuk eginda.

Estrategia metodologikoei dagokie-nez ere, kontzeptu abstraktuak iraka-tsi baino lehenago, horren isla fisikoabilatu eta erakutsi behar dela garbidaukagu. Esaterako, historiaren kro-nologia lantzerakoan, ohikoa da gureartean horren isla fisikoa eduki deza-ten, gelako hormak erabiltzea denbo-raren marra errepresentatzeko.

Montessori eskolak gauregun

Aipatu bezala, metodo hau erabil-tzen duten eskolen kopurua

hagitz handia da. Titularitate priba-tu zein publikokoak dira eskola hauek.

Beraien artean duten lotura etametodoaren “ortodoxia” ziurtatzekohainbat elkarte sortu dira. Elkartehauek dituzten zereginen artean hauekdaude: materiala banatu, irakasleakprestatu, irakasleen formatzaileei ziur-tagiriak eman, jardunaldiak eta kon-gresuak antolatu, aldizkariak argitara-tu, web orriak sarean paratu, gurasoeiinformazioa banatu eta metodoarenaplikapena ikertu Lehen eta BigarrenHezkuntzan.

Bibliografia:M. Montessoriren lanak frantse-

sez:- La pèdagogie scientifique, Paris,

Desclèe de Brouwer, 1959.- L’enfant, Paris, Desclée de Brouwer,

1936.- L’esprit absorbant de l’enfant, Paris,

Desclèe de Brouwer, 1959.

M. Montessoriri buruzkoak frantsesez:G.J.J. BERNARD (1945): La méthode

Montessori, Paris, Desclée de Brouwer.H.LUBIENSKA DE LENVAL (1947):

La méthode Montessori, Esprit et Techni-que, Ed. Spes.

D. MAGLIS (1984): Montessori, Tou-louse, Priva.

P.PALK-LILLARD (1984): Maria Mon-tessori, Paris, Desclée de Brouwer.

E.M. STANDING (1972): Maria Mon-tessori à la dècouverte de l’enfant, Paris,Desclèe de Brouwer.

M. Montessoriren lanak gaztelaniaz:- El método de la pedagogía científica

aplicado a la educación de la infancia en las“casas de niños”, Barcelona, Araluce, 1915.

- Antropología pedagógica, Barcelona,1921.

- La autoeducación en la escuela elemen-tal, Barcelona, 1921.

- Ideas generales sobre mi método,Madrid, 1928.

- La Pedagogía contemporánea, Madrid,1928.

- El niño, Barcelona, 1937.- Pedagogía scientífica ,1913.

M. Montessoriri buruzkoak gaztelaniaz:HELMING,H. (1970): El sistema Mon-

tessori, Bercelona, Miracle.OREM,R.C. (complicador) (1965): A

Montessori Handbook, New york (trad.Cast, Buenos Aires, Paidos 1979).

STANDING, E.M. (1976): La revolu-ción Montessori en la educación, México,siglo XXI,

LUBIENSKA DE LENVAL,H. (1968):El método Montessori, Madrid, Magisterio

Helbide interesgarriak:-Europako Montessori Elkarte zaha-

rrena: AMI, Koninginneweg 161,1075 CN, Amsterdan, The Nether-lands

- Materialaren deskribapenak:http://alain-lefebvre.com /montessori

-Harremanetarako e-mail: [email protected]

ELKARLANEAN

Gazteentzako narratibakoAPIRILA SARIA ArgitaletxeElkartuak eta Corte Inglés-ekoÁmbito Cultural-ek antolatudute.Estatu mailako hizkuntzetanidatzitako gazteentzakonarratibaren sorkuntza bultzatunahi du sari honek.Jaume Cela idazleak idatzitakoIsiltasuna bihotzean izenekoobrak irabazi du lehenengodeialdi honetako saria.

Isiltasuna bihotzean 36kogerra zibilari buruzkokontakizun bikaina da, bimutikoren ikuspegitik ikusiaeta bizitua. Adiskide biakhelduz eta haziz doaz, gerrakberez dakartzan zoritxarrekinbatera, beren herrikobizimodua aldatuko dutengertakarien erdian.

Jaume Cela Bartzelonako Sarrià auzoan jaio zen 1949ko abuztuaren 14kogoizaldean.Etxe aurrean zeukan Bretón zinematokia, eta hara joaten zenastean bi-hiru aldiz. Horrela sortu zitzaion zinemarako zaletasuna,bereziki melodrama eta suspentsezko filmetarako. Eleberriak etaera guztietako komikiak ere irakurtzen zituen, baina kaleanjolastea gustatzen zitzaion gehien.Irakasletza ikasi zuen, eta gaur egun Lehen Hezkuntzako eskola publiko batean lanegiten du, klaseak emanez eta ikastetxeko ardurak hartuz. Kataluniako berrikuntzapedagogikorako taldeetan ere partaide aktiboa da.

Laster sail berean, Juan Kruz Igerabideren HELENA ETAARRASTIRIA izeneko liburua argitaratuko da.

500 pezeta. 20 libera hik hasi 41 · 2017. 6. 23. · Xabier Sarasua eta Arantxa Urbe....

Documents

Transcript of 500 pezeta. 20 libera hik hasi 41 · 2017. 6. 23. · Xabier Sarasua eta Arantxa Urbe....