1. A EUROPADASINVASINSARTEPRERROMNICAPERODO DOSCULO IX APRINCIPIOS DO XIDo 476, deposicin do derradeiroemperador por Odoacro, ao reinado dePipino o Breve, mediados do sculo VIIIEscasa tradicin artstica, agsnos metaisOs ppoobbooss xxeerrmmnniiccooss fundan estadosindependentes cuxa arte vn marcada polapegada romana nestes territorios. Na pennsulaIbrica mellor falar de arte hispana de pocavisigoda.Experiencias artsticas quesentan as bases das quexermolar o romnico.Arte CAROLINXIAe OTNIDA(Sacro ImperioRomanoXrmnico)Arte ASTURIANA earte do SCULO XMonumentalizacinda zona occidentaldas igrexas:WESTWERKProblemas noreino cristin,emigracinmozrabe,repoboacin

2. Santa Comba de Bande2 metade do s. VII d.CElementos moiposteriores 3. Usa planta cruciforme gregaprolongada no eixe lonxitudinal coabsida e un prtico e que se inscribenun rectngulo ao engadirlle cmaras deuso para ns dubidoso (en relacin coascetismo dos monxes? Ergastula pequenos habitculos- onde vivan osmonxes?, lugar para gardar os tesouros ebens?).O presbiterio sempre de plantarectangular por dentro e por fra.Santa Comba de Bande2 metade do s. VII d.CCmaras 4. ESQUEMA DO SEU ESTADO ORIXINALCun faiado sobre a bsida (que tamnexiste en San Pedro de la Nave) e quepodera servir para gardar obxectosde valor, non todos os historiadoresadmiten a existencia deste faiado.Os espazos no interior estn claramente divididos etradcense ao exterior en volumes independentes exerarquizados, a gradacin de volumes permite tamn ailuminacin directa. 5. Santa Comba de Bande2 metade do s. VII d.CUsa arco de ferradura cunterzo de peralte do radio (menorc da arquitectura musulm).Muros de pedras de cantara, grosos, que faninnecesarios os contrafortes, os que , cando aparecen,teen mis un carcter decorativo (igrexa de Froitoso deMontelios), a solidez do muros permite tamn ovolteo do teito. 6. Na cpula usa a tcnicaromana cos ladrillos enarestas con forma deespia de pez.Simbiose do espazo lonxitudinal ecentralizado, con dous puntos deatencin: o ciborio (con catro ventsque lle da iluminacin directa) e absida.Os ladrillos sanse tamn na bvedae nos arcos de ferradura dasfiestras, que amosan unha acusadapendente cara o interior. 7. Foi reconstruda nosculo IX (desa poca ofriso de sogueado, porexemplo).Reutilizacin deelementos romanos:fustes e capiteis.Un capitel tardorromano,outro de poca visigodae dous do sculo IXAforro de material pero tamn darlleprestixio ao edificio: Roma segue a serun exemplo admirado 8. Santa Mara do Naranco842-850 d.CA planta un rectngulo divididonunha sala central e dous recintosadxacentes unha arte programada efinanciada pola coroa, para a sagloria e a de deus. O reinoasturiano proclmase herdeiro datradicin visigoda. 9. Santa Mara do NarancoNo exterior, teito a das augascon tres niveis (o terceiro, ficticio).As fachadas longas teen aspectomacizo, cunha verticalidadeacentuada polos contrafortes:rompen a monotona do muro,provocando un xogo de luces esombras. Nunha teriamos aescaleira de acceso; noutra, osrestos dun balcn.Consagrada como igrexa no848, durante o reinado deRamiro I (842-50). unha residencia de recreoconvertida en igrexa.O arquitecto, descoecido,deulle personalidade propia aoedificio cunhas orixinaiscontribucins relacionadas cocoecemento clsico e debizancio. 10. VENT TRFORANas fachadas curtas destacanos vans dos miradoiros da plantanobre. No terceiro andar unhavent trfora, moi caractersticadesta arte, que acenta a altura. 11. A sala nobre, bveda de cannlixeiramente peraltada, reforzadacon arcos de faixa.O muro refrzase con arcarascegas de columnas pegadas.Os elementos cumprenfuncins estruturais e estticas:anticipa formas plenamentemedievais (as arcaras cegas rachana pesadez dos muros).As columnas interiores son feixesde catro con capiteis e basascomns e fustes sogueados(trenzados).Arcos peraltados que acentan averticalidade e claves dos arcos enforma de T 12. QUE ELEMENTOS ANUNCIANO ROMNICO?:A bveda e os seus contrarrestos.O gran tamao da bveda.Funcin esttica no interior doselementos arquitectnicos.Afastamento do descoido dosexteriores. 13. San Miguel deCelanovaConsagrada do 942ELEMENTO DESTACADO DOEDIFICIO:Tres tipos distintos de volteopara un espazo tan pequeno.As reducidas dimensinsforon constante fonte deadmiracin polos distintoshistoriadores que describiron eanalizaron a obra.Conxunto semellante a unsistema composto, no seuexterior, por tres espazosdiferentes nun rea nonsuperior aos 22 m2 de plantapor 6 m. de altura mxima, contendencia a pecharse paracompoer tres clulas espaciaisindependentes 14. A porta de acceso do lado sur (non fcilfalar de fachada) coloca ao espectador diantedun muro que impide capta-lo sentido e ocentro de atraccin do edificio no interior.No exterior hai unha gradacin de volumes,xerarquizados a partir do ncleo central, etomando como base a xeometra do cubo. Oresultado afasta o edificio dun efectomontono e compacto (Manuel Nez).Os contrafortes no alteran este xogode volumes, s os santes modillns deoito rolos (elementos de orixecordobesa). 15. No exterior chama tamn a atencin o aparello de cantaragrantica, de desiguais dimensins e deixando as pezas de maiortamao para as esquinas. 16. A nave (2 x 25 m) pose un volteo en sentidolonxitudinal con forma de ferradura, arrancando dunhamoldura estendida por das frontes. 17. O cruceiro, cunha bveda dearestas sobre arcos coma unbaldaquino que mantn vivo namemoria o recordo de SantaComba de Bande. Os arcos dabveda estn unidos e arrancanen modillns.O cruceiro e a nave teen noexterior contrafortes que reforzano grosor dos muros (duns 60 cm.) 18. A bside queda protexido por unhacpula de cascos cncavos quearrancan sen intermediarios do muro,sen trompas nin pendentes,logrando satisfactoriamente o paso docadrado ao octgono. 19. Modillns de tradicincordobesacornixa de puntasde serra na bsidaUsa os arcos de ferradura, o da bsida con alfiz