1. EKONOMIA: HAUTATU BEHARRA

EKONOMIA: Hautatzearen Zientzia

1.1. Ekonomiaren kontzeptua 1.2. Ekonomia eta beharrizanen asebetetzea. 1.3. Arazo ekonomikoa: urritasuna eta aukeratu beharra.

1.1 Ekonomiaren kontzeptua

Ekonomia entzuterakoan zer datorkizu burura?

Zein beste zientziekin lotuta dago? Ze zientzia mota da?

Demagun aste osorako 20 € dituzula, nola gastatuko zenituzke

20 € hauekin gura dozun guztia eskura ahal dezakezu?

Diru horrekin erostera zoazen ondasun eta zerbitzu horiek eskeintzen dituzten enpresak aipatu?

Aurreko galderak kontutan hartuta, Zein uste duzu dela ekonomiaren arazo nagusiena?

1.1 Ekonomiaren kontzeptua

Zein gai lotzen ditu ekonomiak?

Gizakiaren beharrizanak: Mugagabeak.

Baliabideak: Mugatuak eta urriak.

1.1 Ekonomiaren kontzeptua

Zer da ekonomia? Pertsonek euren beharrizanak asetzeko, zerbitzuak eta ondasunak ekoizteko gizartean dauden baliabide urriak banatzeko moduaz arduratzen den zientzia da.

BALIABIDEAK < BEHAR IZANAK => EKONOMIA-ESKASIA

Ondasunak: ikutu egin daitekeena: mahai bat, prakak, telefono bat...

Zerbitzua ikutu ezin daitekeena: Hotel bat, aseguro bat, banketxea, interneten zerbitzua...

1.1 Ekonomiaren kontzeptua

Ekonomia-eskasia?

Eskasi-fisikoa?

Ekonomia-eskasia herrialde guztietan ematen da: garatuetan zein azpigaratuetan. Bi ezaugarri:

Unibertsala

Erlatiboa

1.1 Ekonomiaren kontzeptua

EKONOMIA: gizakien beharrak asetzeko nahikoak ez diren baliabideak administratzeko eta aprobetxatzeko moduaz arduratzen den zientzia da.

Mundua ulertzeko lagungarria den zientzia da. Ekonomia-eskasia pertsonen eguneroko bizitzan agertzen da

1.2 Hautatzea uko egitea da: aukera-kostua

Pertsonek eta gizarteak beharrizanak dauzkagu.

Beharrizan hauei aurre egiteko dauzkagun baliabideak erabitzen ditugu ondasunak eta zerbitzuak ekoizteko.

Ondasun eta zerbitzu hauek gure beharrizanak asetzeko erabiltzen ditugu.(Kontsumitzen ditugu)

1.2 Hautatzea uko egitea da: aukera-kostua

Arazo ekonomiko nagusia: URRITASUNA

Ekonomiaren bi ideia nagusi:

Ekonomia-eskasia

Aukeratu beharra

Ondorioz: Eskasia-aukeraketa

1.2 Hautatzea uko egitea da: aukera-kostua

Aukera-kostua: Erabaki bat hartzean aukeratu gabe uzten den hori da.

1.3 Beharrak, ondasunak eta zerbitzuak.

Gapminder. Diru sarrerak pertsonako

1.3 Beharrak, ondasunak eta zerbitzuak

Beharrak: ez daukagun zerbait asetzeko gogoa.

Giza Beharrak asetzeko: ondasun eta zerbitzuen bidez.

Ondasunak: Materialak dira (jantziak, elikagaiak)

Zerbitzuak: ez-materialak (hezkuntza, osasuna)

1.3 Beharrak, ondasunak eta zerbitzuak.

Lehen mailako beharrak: Oinarrizko beharrizanak: Ezinbestekoak bizitzeko

Bigarren mailako beharrizanak: behar sofistigatuagoak asetzeko.Ongizatea hobetzeko

1. Materialtasuna -Ondasunak: materialak

-Zerbitzuak: ez-materialak

2. Eskasia maila -Ondasun askeak: mugagabeak (airea, izarren argia)

-Ond / zerb ekonomikoak: urriak, prezio bat daukate

3. Eginkizuna -Kapital ondasunak:produktuak ekoizteko (makinak)

-Kontsumo ondasunak: -Iraunkorrak

-Ez iraunkorrak

4. Eraldatze-maila -Bitarteko ond.: egurra,

-Ond. Bukatuak: altzaria

5. Eskuragarritasuna -Pribatua

-Publikoa

Ondasun eta zerbitzuen SAILKAPENA irizpide batzuen arabera:

1.4 Ekonomia-Jarduerak

KONTSUMOA Familiek aurrekontuaren arabera, beren beharrak lehentasunen arabera asetzeko

EKOIZPENA

Enpresek erabaki behar dute zer ekoiztuko duten zein baliabideekin: ongien baliatzen dituen aukera.

BANAKETA

Ekoizten duten enpresen ondasunak kontsumitzaileen eskura jartzen dituzten enpresak: dendak, supermerkatuak…

Enpresa batzuk PRODUKTUAK EKOIZTEN dituzte

BMW

_________

_________

Beste enpresa batzuk, besteak ekoitzitakoa BANATZEN dute.

Farmaziak

Kioskoak

Supermerkatuak

1.5 EKOIZPEN-FAKTOREAK

Ondasunak eta zerbitzuak ekoizteko eta banatzeko erabilitako oinarrizko elementuak edo baliabideak dira.

1.5 EKOIZPEN-FAKTOREAK

- LURRA:

ENPRESA EKINTZAILETZA (enpresaburua)

+

+ + +

-LANA:

- KAPITAL-ONDASUNAK:

Kapital fisikoa

Finantza-kapitala

Jarduera bakoitzean erabakiak hartzen dituen eragilea.

1.6 Ekonomia - eragileak

FAMILIA ENPRESA

SEKTORE PUBLIKOA

Kontsuoari buruzko erabakiak

Ond./zerb. Ekoizpenari eta banaketari buruzko erabakiak

Administrazio publikoek osatzen dute. Gizartearen ongizate-mailaz arduratu

1.6 Ekonomia-eragileak

MIKROEKONOMIA: eragile ekonomikoak bakarka aztertzen ditu eta elkarren arteko erlazioak.

MAKROEKONOMIA: ekonomia bere osotasunean aztertzen du.

EKONOMIA-EREDUAK: errealitatea ulertzeko garatzen diren eredu sinplifikatuak dira.

1.6 Ekonomia-eragileak

Ekonomia bi ataletan banatzen da:

MIKROEKONOMIA:Kontsumitzaileen (etxeko ekonomien) eta enpresen portaera aztertzen du.

MAKROEKONOMIA: sistema ekonomikoaren portaeraz aritzen da: enplegua, inbertsioa, kontsumoa, ekoizpen maila...

1.6 Ekonomia-eragileak

EKONOMIA ULERTU