Ekonomiaren KZ 86

7/26/2019 Ekonomiaren KZ 86

1/16

86. alea 2016ko ekaina Doako alea Zortzigarren urtea Harpidetzak: 944213031 telefonoan Lege Gordailua: Bi - 0371 - 08

w w w . e k o n o m i a r e n k z . e u

Nola gelditzen dirasor-markak, CETAhitzarmenaren ostean

Jos Bovk artikulu bat kaleratu

berri du; bertan, Europar Ba

tasunaren eta Kanadaren ar

teko hitzarmena CETA sa

latzen du, eta guztion harridura

piztu du. Izan ere, TTIParen

inguruko akordioa guztion aho

tan zegoen bitartean, EBk eta

Kanadak hitzarmena sinatu

dute, herritarrek ezer gutxi

jakin gabe. Werner Faymann

Austriako presidenteak argi

utzi du:CETAren alde agertzen

direnek mesede egiten diote TTIP-

aren sorrerari.

ELKARRIZKETA

GRAFIKOAK

Mundua azkar aldatzen doa, gu konturatu gabe. Aurreko mendeetan,

frantsesa izan zen hizkuntza erabiliena nazioartean; XX. mendeak,

ordea, ingelesa ekarri zigun. Hizkuntza honek arrastoa utzi du

munduko hizkuntza guztietan; hitz anglosaxoiak barrabarra ditugu,

Euskal Herrian oizialak diren hiru hizkuntzetan.

Zein hizkuntza eta nonikasi, lanari begira

Espainiako zorpublikoak

BPG-ren %100gainditu du

Espainiako zor publikoak BP

ren %100 gainditu du, leh

nengo aldiz, 107 urtean. E

tatuko administrazio publ

guztien artean, 1,095 bil

euro zor dituzte martxo

14.031 milioi gehiagoko zor

izan ostean. Espainiako Ba

kuko azken datuen arabe

kopuru hori Espainiako BP

ren %101,03 litzateke, hau

ekoizten duena baino gehia

zor du.

Pedro EsnaolaGipuzkoako Merkataritza

Ganberako zuzendaria

Iazko emaitzaonak lortzeko

arrazoiak aurtenere badiratute

10-11. orrialdeak

EAEko BPGk urtearteko %3,2ko

hazkundea izan dulehen hiruhilekoan

6. orrialdea

16. orrialdea

8. orrialdea 3. orriald


2/16

2016ko eka

LAGUNTZAILEAK:

ELKARLANEAN:

STAFF:

HARREMANETARAKO TELEFONOA: 94 421 30 31POSTA ELEKTRONIKOA:[email protected] HELBIDEA: 612 Posta Kutxatila, 48080 BilboEUSKARA ARDURADUNA: Labayru IkastegiaEGILEA: Leizaola Fundazioa - MediaguneHARPIDETZAK: 94 421 30 31 telefonoan.Aldizkari hau USOA LANTEGIAK eta EGUNONPOSTING ZERBITZU PROFESIONALAK banatu dute

Banaketa

Egin zaitez harpide!Ekonomiaren KZ etxean hilero doan jaso nahi baduzu, bidal ezaz

ondorengo kupoia honako helbidera:612 Posta Kutxatila. 48080 Bilbo,edo idatz ezazu [email protected] posta helbidera, zuizen-deiturak, helbidea, telefonoa eta posta elektronikoa adieraziz.

ABIZENAK: ____________________________ IZENA:______________HELBIDEA: _________________________________________________TELEFONOA: _______________ E-MAILA: ______________________HERRIA: _______________________________________ P.K: ________

KOMIKIA

DITUAREN

IRITZIA

Euskadiko batez besteko soldataEBkoa baino %2,3 txikiagoa da

Euskadiko batez besteko soldata gordina, hilean, 1.950

eurokoa da, hau da, EBko 28 herrialdeen batez bestek

soldata (1.995 euro) baino %2,3 txikiagoa.

Hala ere, EBko taularen erdialdean dago Euskal Auto

nomia Erkidegoa; izan ere, 12 herrialdek batez bestek

soldata handiagoa izan arren, 15 herrialdek batez bestek

soldata txikiagoa dute, Adeccoren arabera.

Espainiar Estatuan, are txikiagoa da soldata, EBk

batez besteko soldata baino %17,8 txikiagoa.

Datuak, herrialdez herrialde

1.000 euroz azpiko soldata duten herrialdeak ekialdekoa

dira, Portugalez gain: Bulgaria (357), Errumania (453

Lituania (527), Hungaria (543), Letonia (601), Poloni

(686) Txekiar Errepublika (758), Eslovakia (774), Kroazi(782), Estonia (798) eta Portugal (986).

Carlos EtxebarriKazetaria

Euskadi birpentsatu

Euskadi gero eta globalizatua

goa den ekonomiaren ondo

rioak pairatzen ari da; ondorioz,

gero eta gehiago dago hemen

dik milaka kilometrora hartu

tako erabakien menpe, eta eus

kal instituzioek ezer gutxi egin

dezakete horren aurrean...

Ohiko politikek, denok

ezagutzen ditugun ereduetan

oinarritutakoak, ez dute balio.

Horretarako, ikusmira globala

eduki beharra dago, gertaki

zunei aurrea hartzeko...

Zumarragan eta Sestaon Ar

celorMittal itxi izanak, Sideno

rren planta saldu izanak, Candy

garbigailuaren ekoizpena Ber

garatik Txinara eraman izanak

eta hemendik gutxira Unipapel

enpresa ixteko dagoen asmoakerakusten digute munduaren

bestaldean jazotzen ari diren

gertaerek (lehengaien prezioen

jaitsiera, Txinaren krisia, baita

susperraldian zeuden herriena

eta mendebaldeko herrien pa

ralisia ere) eragin zuzena dutela

guregan...

Lehiakortasuna jaitsi egin

da Euskadin, argi dago; azken

lau urteotan, 176 enpresa de

sagertu direla bezain argi,

hain zuzen.

EHEROR

Bankuekiko zorra %10 azpitik jaitsi daeta 2012ko datu positiboekin parekatu daFinantza entitateek jaulkitako kredituekiko zorra %10

azpitik jaitsi da martxoan. Espainiako Bankuaren arabera,

2012ko abuztuaz geroztik izan den jaitsierarik nabar

menena dugu martxokoa.Zehazki, zorra %9,97ra jaitsi da; horretarako, Kredituen

Finantza Establezimenduen aldaketa metodologikoa

hartu da aintzat.

36.997 milioi euro gutxiago

Zalantzazko kredituak 129.222 milioi eurora jaitsi dira,

hau da, aurreko hilabetean baino 3.276 milioi euro gut

xiago. Urtebetean, 36.997 milioi euro murriztu da zorra.

Hala ere, adierazi beharra dago, hein handi batean,

kreditu gutxiago jaulki dituztelako jaitsi dela zorra.

Orotara, 16.202 milioi euro gutxiago mailegatu dituzte

inantza erakundeek.

HEZKUNTZA, HIZKUNTZA POLITIKA ETA KULTURASAILAK (HIZKUNTZA POLITIKARAKO

SAILBURUORDETZAK) DIRUZ LAGUNDUA Ekintza honek Bizkaiko ForuAldundiaren Kultura Sailarenlaguntza jaso du.

Zalantzazko kredituak 129.222 milioi eurora jaitsi dira.

Espainiar Estatuan, soldata EBko batez bestekoa baino %17,8 txikiagoa da.

blazquezcobo.b

logspot.com


3/16

ALBISTEA

Espainiako zor publikoak BPG

ren %100 gainditu du, lehe

nengo aldiz, 107 urtean. Es

tatuko administrazio publiko

guztien artean, 1,095 bilioi

euro zor dituzte martxoan,

14.031 milioi gehiagoko zorra

izan ostean. Espainiako Ban

kuko azken datuen arabera,

kopuru hori Espainiako BPG

ren %101,03 litzateke, hau da,

ekoizten duena baino gehiago

zor du. Egoera hau 1909. ur

tean gertatu zen, azkenekoz.

2008an krisi ekonomikoa

hasi zenetik, Administrazio

Publikoaren zorra handitzen

joan da etenik gabe. Gauzak

horrela, Espainiako Gober

nuak 2016tik aurrera zorra

murriztea espero du, eta ur

tea %99,1eko BPG tasarekin

bukatuko duela aurreikusi

du; 2019rako tasa %96koa

izatea espero du.

Zor publiko gehiena epe

ertain eta luzera ordaintzekoa

da, zehazki, zor osoaren hiru

laurdenak. Mota honetako zo

rra 14.893 milioi euroan han

ditu da azken hilabetean, au

rrekoaren aldean. Epe labu

rreko zorrak, aldiz, 651 euro

egin du behera martxoan.

8.000 milioiko murrizketak

Bitartean, Bruselak bi urteko

epean 8.000 milioi eurotik

gorako murrizketak egitea

agindu dio Espainiari, eta

datorren urtean %2,5eko de

fizita edukitzea eskatu dio.

Era berean, ekainaren 26

hauteskundeen osterako u

du Bruselak defizita ez b

tetzeagatik Espainiari ez

rriko dion isuna erabakitz

Hautatuko den gobernua

baina, betebeharrak eza

dizkio dagoeneko.

Datuak ikusita, Bruse

aitortu du Espainiak ezin

koa duela lehenago hitzar

tako deizita edukitzea; ber

beste urtebete eman dio, h

burua lortu dezan.

Bizkaiko Foru Aldundiak se

kulako aldapa topatu du bidean,

hainbat arrazoi direla medio.

Hala, dirubilketa murriztu egin

da Bizkaian; zehazki, apirilera

arte, 2.305 milioi euro jaso ditu

Aldundiak, iaz baino 66,1 milioi

gutxiago. Beherakada %2,8koa

izan da, izatez, 2015ean bildutakoa baino %8,4 gehiago (550

milioi gehiago) biltzea aurrei

kusi bazuen ere. Aurreikuspe

netara heltzea ezinezkoa dela

aitortu du Aldundiak, eta, urtero

legez, aurtengo aurrekontuak

aipatutako aurreikuspenetan

oinarrituta daudenez, premiaz

koak ez diren proiektuak etetea

erabaki du, diru gabeziagatik.

Bizkaiko Foru Aldundiaren

helburua, beraz, kolpea mal

gutzea da; izan ere, aurrei

kuspenak eta benetan bildu

den dirua ez datoz bat, inon

dik inora.

Hiru foru aldundiek, 3.700

miloi euro

EAEko hiru foru aldundien

artean, 3.711 milioi bildu di

tuzte lehenengo hiruhilekoan;

2015ean baino 11 milioi gu

txiago. Bizkaiak jasotzen du,

hain zuzen, EAEko dirubil

ketaren erdia baino gehiago.

Zerga guztietan izan da be

herakada.

Espainiako zor publikoakBPG-ren %100 gainditu du

BFAk premiazkoak ezdiren proiektuak etenditu, diru-bilketa jaitsi

egin delako

Soraya Senz de Santamara Espainiako presidenteordeak kaleratu ditu datuak, Luis de Guindos eta Cristbal Montoro ministroeegindako agerraldian.

Hauteskundeen

osterako utzi du

Bruselak Espainiari

isuna ezartzea

Aurreikuspenak

eta benetan bildu

den dirua ez datoz

bat, inondik inora

EAEko hiru foru aldundien artean, 2015ean baino 11 milioi gutxiago bildu dituzte.

2016ko ekaina


4/16

2016ko eka

ALBISTEAK

Sidenorrenjarraipenak bestekrisi bat saihestu du

Jakina da egoera zailean bizi

dela euskal altzairua. Alor

horren inguruko albisteek ez

dute etenik azken boladan;

alabaina, azkenik, iluntasu

nean argi txiki bat piztu duen

albistea dugu gure artean:

euskal enpresa batzuek Si

denor erosi dute.

Horrek ez du esan nahi

Sidenorrek bizi duen egoera

latza bukatu denik, haren

etorkizuna zalantzan baitago

oraindik ere.

Euskal Herrian dauzkan

plantetan soilik, 1.500 langi

leri enplegua ematen die Si

denorrek.

Automobilgintzarenoparotasuna

Sidenor 2015eko urritik dago

salgai, eta, orain, automobil

gintzan diharduten bost en

presak erosi dute: Cie, Aris

train, Tubacex, Velasco taldea

eta Gestamp. Guztiak Ger

dauSidenorren bezeroak edo

hornitzaileak dira, automo

bilgintzaren esparrukoak.

Europako automobilgintza

momentu oparoan egon arren

eta Sidenorrek lan handia

duen arren, erosi duten en

presen arabera, aldaketak

egin beharko dira, etekinak

oso txikiak direlako.

Finantzaerakunde batek

200.000 euro ordaindu be

harko dizkio Arabako ETE

bati. Horrela agindu du Au

zitegi Gorenak, Arabako Au

zitegi Probintzialak aurretik

ebatzitakoa berretsiz.

Preferente, swaphipoteka

edota zoruklausula bezalakoneurrigabeko inantzapro

duktuek ez dituzte soilik he

rritarrak kaltetzen, ETEak

ere kaltetzen baitituzte.

Auzitegi Gorenak ebatzi

takoaren arabera, bankuak

neurrigabeko inantzapro

duktua jarri zion familiaen

presa bati, gezurrezko negozio

juridikoaren itxurarekin. Ebaz

penean azaltzen den modu

50 bat langile dituen enpre

ixtekotan izan zen, bere ba

kuaz idatzeagatik.

Izapide bat, besterik ez

Horrelako kasuetan izan o

den moduan, Bankuak produk

bat erosteko konbentzitu zitubezeroak, haiek eragiketa horr

zernolako arriskuak zekartz

jakin gabe. Dirua lekuz aldat

gero, lehentasunezko beze

bihurtuko zela zin egin zi

bankuak, eta, horrela, maile

bat edukitzea errazagoa izan

zela, hau da, mailegu bat n

izatekotan, izapide horreta

pasatu beharko zela.

Banku batek 200.000euro eman beharko dizkio

Arabako ETE bati, AuzitegGorenak aginduta

EAEn 1.500 langileri

ematen die

enplegua Sidenorrek

Hiru euskal enpresak bat egin dute alor elektrikoanArteche, Ingeteam eta Or

mazabal enpresek bat egin

dute, mikrosare adimendu

nak diseinatzeko. Proiek

tuak Energy Intelligence

Center (EIC) izenpean jar

dungo du, eta etengabeko

lasterketan dagoen sekto

rean lehiakorrak izateko

jaio da.

Une oro garapen proze

suan dagoen sektore hone

tan, beraz, I+G+b funtsezkoa

da; horregatik egin dute bat

hiru enpresek.

12 hilabetez zuhurtziaz

jokatuz lortu dute bat egitea,

eta Bizkaiko Foru Aldundia

ere jakinaren gainean zegoen.

Mikrosare adimendunak

Mikrosare adimendunak sare

handiago baten partaide den

zirkuituak dira, zeinetan be

rezko autonomia duten. Ener

gia berriztagarria eta ohiko

energia uztartzen ditu, e

tamaina txikikoa da; ber

kontrolatzeko errazagoa e

eraginkorragoa da.

Garraioan izaten diren g

lerak murrizten ditu, eta h

beto baliatzen ditu bitarte

berriztagarriak. Laburbild

bezeroak gastu txikiagoa ed

kiko du, eta, era berean, isu

keta kutsatzaileak ere m

rriztuko dira, aipatutako te

nologiari esker.

Bankuak neurrigabeko finantza-produktua jarri zion familia-enpresari.

Sidenorrek planta bat dauka Basaurin.

Arteche, Ingeteam eta Ormazabal enpresek proiektu baterako bat egin dute.


5/16

EKINTZAILETASUNA

2002. urtean hasi zuen ibil

bidea Etikalia higiezinen

agentzia etikoak. Eusko Jaur

laritzari 5.000 etxebizitza

huts merkatuan jartzeko pla

na diseinatzen lagundu zion

hasieran, Bizigune programa

sortuta. 10 urtez, aipatutako

programaz arduratu zen Etikalia; erabiltzen ez ziren

5.000 etxe baino gehiago

merkaturatu, eta 10.000 hi

tzarmen baino gehiago lortu

zituen.

Etikalia higiezinen agen

tziaren hastapena ez da ma

kala, beraz. Hasierako ibilbide

hori bukatutzat eman ostean,

beste urrats bat eman zuen,

ikuspegi etikoa barneratuz

alor honetan.

Gizarte erantzukizunarekin

jardun

Espainiako Konstituzioaket xebizitzarena oinarrizko

eskubidea dela aitortzen duen

arren, hori ez dela errespe

tatzen ez da gauza berria, eta

askok eta askok zailtasun

ugari dituzte etxebizitza duina

lortzeko: etxebizitzen sal

menta susperraldian zegoen

bitartean, neurrigabeko pre

zioak ezartzen ziren espeku

lazioaren babespean, eta,

boom hori hautsi ondoren,

hamaika izan dira etxegabe

tzeak. Hori delaeta, Etikaliak

ikusmolde berria ezarri du

sektorean; horren arabera,

ez du bilatzen ahalik eta diru

gehien irabaztea, baizik eta

oreka mantentzea ekono

miaren, gizartearen eta in

gurumenaren artean. Ildo

horretan, Jarduera espeku-

latiboetan parte hartzeari uko

egiten diogu, esan du Bilbao

Ekintzak lagundutako higie

zinen agentziak.

Etikaliaren aburuz, botere

posizioak ezabatzen dituzte,

bi aldeen arteko posizioak

berdinduz. Era berean, admi

nistrazio publikoarekiko iru

zurra guztiz baztertzen du.

Bestalde, esan behar

dago Bilbao Ekintzak pr

takuntza eta aholkularit

eskaintzen dizkiela ek

tzaileei; prestakuntzar

%50 ordaintzen du Eur

pako Gizarte Funtsak, E

Programa Operatiboar

barnean.

Etikalia: Jarduera espekulatiboetanparte hartzeari uko egiten diogu

2016ko ekaina

2002. urtean hasi zuen ibilbidea Etikalia higiezinen agentzia etikoak.

Etikaliak ikusmolde berria ezarri du sektorean.

EJri 5.000 etxebizitza

huts merkatuan jartzeko

plana diseinatzen

lagundu zion

Administrazio

publikoarekiko iruzurr

guztiz baztertzen

du Etikaliak


6/16

EAEko BPGk urte arteko %3,2ko hazkundea izan du 2016ko lehen hiruhilekoan

EAEko Barne Produktu Gordinak (BPGd) %3,2ko hazkundea izan du 2016ko lehen hiruhilekoan urte artean, urtaro eta egutegieraginik gabe, Eustaten aurrerapendatuen

arabera. Aurreko hiruhilekoaren aldean, hazkundea ehuneko hamarren bat handiagoa

da.

Eskaintzaren ikuspegitik, 2016ko lehen hiruhileko urte arteko hazkundea izan da, zer

bitzuek jokaera hobea izan dutelako eta industrian hazkundeerritmoa bizkortu egin

delako. Enplegua, dedikazio osoko baliokidetzako lanpostuetan, %1,9 gehitu da,

2016ko lehen hiruhilekoan, hau da, aurreko hiruhilekoan baino hamarren bat gutxiago

Hiruhileko artean, %0,3ko hazkundea izan da.

Iturria: EUSTAT

HILEKO GRAFIKOAK

EAEko hotel-establezimenduetako bidaiari-sarrerak %6,1 gehitu dira apirilean2016ko apirilean, 221.555 bidaiarisarrera erregistratu ziren EAEko hotelestablezimen

duetan, aurreko urteko hil berean baino 12.730 gehiago, %6,1eko gehikuntza, Eustatendatuen arabera. Bidaiarisarrerak %8,2 gehitu ziren Bizkaian; %5,0, Gipuzkoan, eta %1,6,

Araban. Komeni da gogoraraztea 2015eko Aste Santua apirilean izan zela, eta aurtengoa,

martxoan. Gaualdiak, 2016ko apirilean, 397.202 izan dira, aurreko urtekoan baino 10.447

gehiago, hau da, %2,7 gehiago. Gaualdiak, urte artean, gehitu egin dira Bizkaian (%4,4)

eta Gipuzkoan (%2,4); Araban, berriz, gutxitu (%2,8). Urteko lehen lau hilabeteetan

alderaketa homogeneoan, sarrerak %13,5 gehitu dira EAEn, eta gaualdiak, aldiz, %14,4

Hiru lurraldeetan, sarrerek eta gaualdiek gora egin dute. Araban, %9,3 igo dira sarrerak,

eta %12,4, gaualdiak; Bizkaian, %12,1 eta %13,0, eta Gipuzkoan, %16,9 eta %17.

Iturria: EUSTAT

EAEko ondasun esportazioak %2,4 gehitu ziren, 2016ko lehen hiruhilekoan

EAEko eraikuntza kostuak %0,4 jaitsi ziren apirilean, aurreko hilaren aldean2016ko apirilean, EAEko Eraikuntza Kostuen Indizea %0,4 jaitsi zen, aurreko hilaren aldean,

eta urte arteko tasa, berriz, %0,7, Eustaten datuen arabera. Azpisektoreetan, apirilean, le

hengaien kostuan, Etxegintzan %0,6ko jaitsiera izan da, aurreko hilaren aldean, eta Obra

Zibilean, aldiz, %0,5ekoa. Azpisektoreon urte artekoan, zeinu bera, indar ezberdinarekin.

Etxegintzaren lehengaien kostuak %0,6 jaitsi dira; Obra zibilarenak, ordea, %4,4.

Sektoreak kontsumitutako lehengaietan, urte artean (2016ko apirila, 2015ekoaren al

dean), prezio hazkunderik handienak: Material elektrikoa (%2,3), Zurgintza (%2,2), Ez

metalezko industria (%0,9). Prezio jaitsierarik handienak, azken hamabi hiletan: Petro

liointzea (%28,0), Metalurgia (%9,4), Energia elektrikoa eta gasa (%6,6).

Iturria: EUSTAT

EAEko ondasun esportazioak %2,4 gehitu ziren, 2016ko lehen hiruhilekoan, Eustaten

arabera. Guztira, 5.115 milioi; iazko aldi berean, aldiz, 4.996 milioi. Ondasun energe

tikoen esportazioak %18,3 gehitu dira, aurreko urtearen aldean.

Ondasuninportazioak %7,6 gutxitu dira, 3.536 milioira. Inportazio energetikoak ba

karrik kontuan hartuta, jaitsiera (%36,3) handiagoa da, 614 milioi. Ezenergetikoak,

%2 gehitu dira. Saldo garbia, positiboa: 1.579 milioiko superabita. Esportazioen eta

inportazioen gaineko estaldura tasa %144,7koa da. Produktu energetikoak alde batera

utzita, merkataritza saldo ezenergetikoak 1.845 milioiko superabita du; produktu

hauen estalduratasa %163,1ekoa da.

Iturria: EUSTAT

2016ko eka


7/16

Datorren ekainaren 18an

egingo da EuskalHack Secu

rity Congress. Biltzarrak hi

tzaldiegitarau zabala eskai

niko du, bai eta publikoari

irekitako bi tailer interesgarri

ere. Donostian sortutako el

kartea da EuskalHack, infor

matikako segurtasunaren

ikerketa arloko profesionalez

osatutakoa. Bere helburua,

ikuspegi etikotik abiatuta,

ezagutza partekatzea da. Irabazi asmorik gabeko erakun

de horrek askotariko publi

koaren artean segurtasun di

gitala bultzatzea du xede, eta

horretarako antolatu du le

henengo EuskalHack Security

Congress ekitaldia.

Topaketa ekainaren 18an

egingo da Donostiako Olarain

ikastetxe nagusian, eta se

gurtasun digitalaren arloko

tresna berritzaileak jakitera

emango dira, egitarau zabal

baten bitartez. 15 hizlari ariko

dira hainbat gai lantzen: Gau

zen Internet, dron bidezko

zaintza, ikerketa teknologi

koko neurriak edota mehatxu

nagusiak. Segurtasun infor

matikoko profesional adituez

eta enpresa espezializatuez

gain, Estatuko Fiskaltza Nagusiko Delitu Informatikoen

Zerbitzuko kide batek ere

hartuko du parte topaketan.

EuskalHack Security Congress

ekitaldian, hitzaldien egita

rauaz gain, doako bi tailer

antolatuko dira; sarrera li

brekoak dira biak, baina joan

nahi duenak izena eman be

harko du aldez aurretik. Le

henak Familiarzate en 3.0

du izena, eta Ertzaintzako

Delitu Informatikoen Unita

teak emango du. Txikienek

gehien erabiltzen dituztentresna digitalak aztertuko

dira, baita arriskuak aurrei

kusteko eta horien aurrean

erreakzionatzeko gakoak ere.

Hardware librea

Jabi Luengok, Hirukide esko

lako irakasleak, eskainiko du

bigarren tailerra: Eingo al

deu? nos lo montamos?.

Jarduera horretan, maker kul

turaren hastapenak azalduko

ditu, hardware libreko pla

taformen erabileran oinarri

tutako adibide praktikoen bi

tartez.

EuskalHack hacking eti

koaren arloko Euskadiko le

hen elkartea da, eta mota

guztietako publikoaren artean

segurtasun digitala sustatze

ko sortu zen.

I G bALBISTEA

Legionella detektatzekoproiektu bat aurrera eramaten

ari da Ondoan konpainia

HackingEtikoaren Euskadiko

lehen Biltzarra Donostian

Informatikako

segurtasunaren ikerketa

arloko profesionalez

osatuta dago EuskalHack

Bizkaiko Ondoan konpainiaLegionella generoko bakterio

gramnegatiboak detekta

tzekopoint of care erako gai

lu aurreratua garatzea hel

buru duen proiektu bat koor

dinatzen ari da. LegioPoC

deritzon ekimenak Gaiker

IK4 ikerketazentroa eta eli

kaduraosasunean eta ingu

rumenean espezializatuta

dauden Biotalde laborategiak

ere ditu partaide.

Legionella in situ detektatu

Proiektuan lan egiten duten

ikertzaileek biologia mole

kularreko teknologiak era

biliko dituzte, anplifikazio

isotermoan oinarritutako

sistema alternatibo baten

laguntzaz, Legionella in situ

eta era prebentiboan de

tektatzea ahalbidetuko

duen gailu bat garatzeasmoz.

Legionella delako izend

pen orokorrari atxikita, ur g

dietan bizi den bazilo itxura

bakterio talde gramnegati

zabala dago. Genero honek

espezie eta 78 serotipo ingu

ditu. Legionella espezie b

zuek gizakiak kutsa ditzake

batez ere, Legionella pne

mophila izenekoak.

Jatorri naturaleko bakte

hau akumulazioa eta itzu

rako zirkuitua dituzten ur b

roko instalazioetan, hoz

dorreetan eta kondentsado

ebaporatiboetan aurki dai

ke, besteak beste.

2016ko ekaina

Proiektuan lan egiten duten ikertzaileek biologia molekularreko teknologiak erabiliko ditu

Legionella espezie

batzuek gizakiak kuts

ditzakete

EuskalHack Security Congress ekitaldian, doako bi tailer antolatuko dira.


8/16

Maiatzaren 2an, Berdeen eu

rodiputatua den Jos Bovk

artikulu bat kaleratu zuen;

bertan, Europar Batasunaren

eta Kanadaren arteko hitzarmena salatu zuen, guztion

harridura piztuz. Izan ere,

denok AEBetara begiratzen

geunden bitartean TTIParen

inguruko akordioa delaeta

EBk eta Kanadak euren ar

teko merkantziak arautzen

dituen hitzarmena sinatu

dute, zarata handirik egin

gabe. Eurodiputatu ezagunak

EBk bere sormarken %90

babesik gabe utzi duela salatu

du, Batasunak bere gazta

sakriikatu du izenpeko ar

tikuluan.

CETA (Comprehensive

Economic and Trade Agree

ment), beraz, TTIP eztabai

datzen ari zen bitartean egin

dute, paraleloan, eta Ameri

ketako Estatu Batuekin izan

zitekeen hitzarmenaren au

rrekaritzat jo dezakegu: fak

tore komuna daukate biek,

alegia, enpresa pribatu eta

estatu baten arteko interesektalka egiten dutenean, auzi

tegi bereziak jardungo du,

ISDS polemikoak, alegia.

Werner Faymann Austria

ko presidenteak argi utzi du:

CETAren alde agertzen dire-

nek mesede egiten diote TTIP-

aren sorrerari.

Sor-markak,

hitzarmenaren jomugan

CETA EBk burututako mer

kataritza hitzarmen zabalena

dugu, eta aldekoek esaten

dute, horri esker, EBko BPGda

12.000 milioitan haziko dela.

Hitzarmenak Europako Par

lamentuaren oniritzia jaso du,

eta berau egituratzea falta da

soilik ziurrenik, azaroan.

Gauzak horrela, sormar

kak hitzarmenaren jomuge

tako bat dira, zeinean soilik

EBko 150 sormarka agertzen

diren ehunka daude; Euskal

Herriari dagokionez, bakarrik

bi sormarka agertzen dira:

Baionako Urdaiazpikoa eta

Ezpelatako Piperrak. Beraz,

hitzarmena indarrean sartuz

gero, Kanadak Gernikako pi

perrak, Idiazabal Gazta edota

Getariako Txakolina etike

tarekin saldu ditzake bere

produktuak.

Hala ere, hori ez da horrela

guztiz, momentuz ez, behin

tzat. Izan ere, EBk bere sor

markak babestu zituen Lis

boako Hitzarmenarekin, eta,

horrenbestez, hitzarmen hu

bertan behera uzten ez dut

bitartean, behintzat, Kanad

ezin izango du EBko sorm

kez baliatu, bere produktu

merkatuan jartzeko.

Sormarkak babesik ga

uzteak, tokiko ekoizle eta s

tzaileari baino, atzerrira

portatzen duenari egingo l

ke kalte handiena.

CETAren aldekoak

Gobernu espainolak argi u

du CETAren alde dagoela, e

gutxienez, EBko beste zor

herrialdek euren alde daud

erakutsi dute: Erruman

Bulgaria, Grezia, Aleman

Frantzia, Danimarka, Portu

eta Eslovenia. CETA 2016

onartuz gero, zuzenean d

torren urtean sartuko lit

teke indarrean. Berau onart

gero, TTIP ez onartzeak

luke logikarik.

ERREPORTAJEA

Sor-markak, EBren eta Kanadarenarteko hitzarmenaren ostean

Maiatzaren 2an Berdeen eurodiputatua den Jos Bovk artikulu bat kaleratu zuen; bertan, Europar Batasunaren eta Kanadaren arteko hitzarmenasalatu zuen, guztion harridura piztuz. Izan ere, TTIParen inguruko akordioa guztion ahotan zegoen bitartean, EBk eta Kanadak euren arteko merkantziaarautzen dituen hitzarmena sinatu dute, herritarrek horren berri ezer gutxi jakin gabe. Hitzarmena, beraz, TTIParen aurrekaritzat hartu dezakegu. Wern

Faymann Austriako presidenteak argi utzi du: CETAren alde agertzen direnek mesede egiten diote TTIParen sorrerari.

Jos Bov eurodiputatu frantses ezagunak EBren eta Kanadaren arteko hitzarmenaren berri eman du.

2016ko eka

CETA TTIParen

aurrekaritzat

jo daiteke

Kanadak ernikako

piperrak, Idiazabal

azta edota etariako

Txakolina etiketarekin

saldu ditzake

bere produktuak

CETAk bakarrik Euskal Herriko bi sor-marka hartu ditu bere gain: Baionako Urdaiazpikoa eta Ezpeletako Piperrak.


9/16

2016ko ekaina


10/16

ELKARRIZKETA

Iazko emaitza onak lortzeko arrazoiekaurten ere badiraute

Pedro EsnaolaGipuzkoako Merkataritza Ganberako zuzendaria

2016ko eka

Pasaiako portuak emaitza

ezin hobeak lortu ditu

2015ean. Zeintzuk dira

arrazoiak?

Orokorrean berpizten ari den

jarduera dugu, zeinetan au

toen kontsumoak pisu handia

duen Pasaiako portuan. Al

tzairuak ere garrantzi handia

du, nahiz eta, tamalez, gaur

egun egoera larrian egon. Ohi

koez gain, Pasaiako portuak

traiko ezberdinak sustatu

ditu kontainerren bidez; azken

inean, portua enpresen erre

minta dugu, eta, ekonomia

berpizten den heinean, ber

tako traikoak gora egiten du.

Barneko kontsumoa igo

dela diote datuek; mikroe-

konomiak, baina, ez du haz-

kunde hori izan.

Nire ustez, hazkunde hori is

latzen ari da mikroekono

mian. Dirubilketa %8 hazi

da, azken datuen arabera, eta,

funtsean, barneko kontsumoa

da. BPGn, barneko kontsumoa

aldagai garrantzitsuenetari

koa da, eta krisiaren ispilu

bikaina da, hau da, krisia da

goenean, jendea etxean ge

ratzen da, dirurik gastatu

gabe gutxiago kontsumitzen

du, eta gehiago aurrezten du,

etorkizuna ziurgabea dela

ko. Koniantzak eta kontsu

moak, beraz, harreman estua

dute.

Era berean, egia da krisi

honetan jendeak bere kredi

tuen zati garrantzitsua itzuli

duela, eta, era berean, ez dutela

kreditu gehiagorik hartu.

Hala ere, diru-bilketari da-

gozkion aurreikuspenek ez

dute asmatu, eta espero

baino askoz diru gutxiago

bildu dute. 2016an zer da-

torkigu?

Nire ustetan, urteak gorabe

hera ugari ekarriko ditu. Kri

sia gaitz bat da, eta gu gaitza

gainditzen ari garen gaixoak

gara; horrenbestez, edozein

katarrok ondorioak eduki di

tzake gugan.

Esan bezala, dirubilketa

hazi egin da Gipuzkoan, baina,

Araban eta Bizkaian, ordea,

jaitsi egin da. Horren arrazoia

Gipuzkoak duen turismoa eta

kontsumoa dugu; izan ere,

industriari dagokionez, hiru

lurraldeak 2015eko joeramantentzen ari dira.

Beraz, industriari dago

kionez, urte bukaera arte joe

ra mantentzea lortzen badu,

aurten ere hazkundea edu

kiko du Gipuzkoak, %2,5 in

gurukoa.

Iazko emaitza onak lortzea

posible litzateke, beraz.

Nik baietz uste dut. 2015ean

emaitza horiek lortzeko arra

zoiek bertan diraute: ko

tsumoa, industria jardue

gure konpainien nazioar

kotzea, zor gutxiago eta, h

rrenbestez, eraginkorragoa

Suspertzen ari ziren h

rrialdeen etenaldia e

gugan eragina izaten a

da, hain justu, krisitik

teten saiatzen ari gar

nean. Euren etenaldi

beste krisi batean mur

laraziko gaitu?

Krisia hasi zenean, herrial

garatuak zeuden geldi, e

horregatik, denek jo zut

garapenbidean zeuden h

rrialdeetara. Orain, aldera

tziz gertatzen ari da: ga

penbidean dauden herri

deek etenaldia bizi dute, e

hona datoz berriro.

Hala ere, garapenbide

dauden herrialdeek hazkun

handia zeukaten, bai, bai

kontua da BPGg txikia zute

Hau da, 500.000 milioi

BPGg duten herrialdeak %

haztea eta bilioi bateko BP

duten herrialdeak %3 hazt

azken inean, antzekoa daHazkundea mikroekonomian islatzen ari dela uste du Esnaolak.

Portua da enpresen

erreminta: ekonomia

berpizten den heinean,

bertako trafikoak

ere gora egiten du

Iaz, Gipuzkoako esportazioek, guztira, 7.062,9 milioi euro fakturatu zituzten, %1,8 gehiago, aurreko urtearekiko. Gauzak horrela, 2012an lortutakoerrekor historikotik gertu izan dira 2015ean egindako esportazioak. Estatuko Merkataritza Idazkaritzak emandako datuen arabera, Estatuko

esportazio guztien %2,8 Gipuzkoak gauzatu du. Era berean, Euskal Autonomia Erkidegoko esportazioen %32,2 Gipuzkoari dagokio.Inportazioei dagokienez, 3.583,1 milioi euroko inportazioa egin zuen lurralde historikoak 2015ean, 2014an baino %11 gehiago. Horitaz guztiazgain, barne kontsumoak ere gora egin duela aintzat hartuta, itxaropenez hartzeko urtea dugu 2016a. Dena dela, aurtengo datuak ezkorrak dira,

momentuz, behintzat. Aurten zer datorkigun jakiteko, Pedro Esnaola Gipuzkoako Merkataritza Ganberako zuzendariarekin izan gara.

Norbait hazten ari

bada, beste norbait

ari da behera egiten


11/16

ELKARRIZKETA

2016ko ekaina

Horren guztiaren alde ona

da mundua orekatuta dagoe

la; beraz, norbait hazten ari

bada, beste norbait ari da be

hera egiten.

Zeintzuk dira nazioarteko-

tzeko gakoak?

Nazioartekotzeko bi bide dau

de: Euskal Herrian ekoiztu

eta atzerrian saltzea, eta

ekoizpena atzerrira eramatea,

merkatu zehatz batzuetara

heldu nahian. Noski, ekoiz

pena helmugara daramaten

enpresek tamainaren arabe

rako inbertsioa behar dute.

Euskal Herrian produktua

ekoiztu eta gertuko herrialdeetan Europan, esaterako

saldu ditzaketenei lagundu

behar diegu saltzen. Zentzu

horretan, Merkataritza Gan

bera erreminta bat da. Gi

puzkoako Merkataritza Gan

berak, adibidez, badu sail bat,

zeina enpresa gipuzkoarren

produktuak munduan zehar

saltzeaz arduratzen den.

Ekoizpena atzerrira dara

matenen kasuan, premiazkoa

dute beste batekin bat egitea:

fusionatzea litzateke egokie

na, baina hori posible ez bada,

alorreko beste enpresa ba

tzuekin hitzarmenak lortzen

laguntzen diegu. Noski, hel

muga herrialdeko enpresekin

ere harremanetan jartzen

gara, egitasmoa posible izan

dadin.

Zeintzuk dira Gipuzkoako

enpresa batek atzerrira jo-

tzean aurkitu ditzakeen oz-

topo nagusiak?

Tamaina funtsezkoa da, baina,

esan bezala, Merkataritza

Ganberak oztopo hori gain

ditzen lagundu dezake. Biga

rrenik, aukerak dituzten he

rrialdeak identiikatzea. Hi

rugarrenik, inguruan indarra

ekoizpena zein komertzia

la eskuratzea, merkaturatu

tako herrialdean.

Enpresa baten kate osoan

laguntzen diegu guk: merka

tuaren azterketa, lehiakideen

azterketa... hau da, zein he

rrialdetan eta nola sartu era

baki estrategikotik operazioa

ren garapenera arte lagun

tzen dugu guk.

Euskadi, eta, zehazki, Gi-

puzkoa lehiakorrak al

dira atzerrira jotzen du-

tenean?

Ekoizpenaren %40 kanpoan

saltzen da; beraz, bai. Gara

penbidean dauden herrial

deez horrenbeste hitz egiten

den momentu honetan, go

gora ekarri behar dugu 80ko

hamarkadan guk eskaintzen

genuela eskulan merkea; on

dorioz, Euskadik prezioaga

tik saltzen zuen. Ondoren,

kalitatearen eta prezioaren

arteko oreka zapuztu zen,

eta kalitatea hobetzeari ekin

zion Euskadik gaur egun,

asko kostata aurkitu deza

kegu ISO kalitate ziurtagiria

ez daukan enpresarik Eus

kadin. Baina, kalitatearen

ildotik, aurrekoaren antze

koa gertatu izan da, non ka

litatearen eta prezioaren ar

teko oreka okertuz joan den.

Horregatik, Euskadik bestepauso bat eman du, eta be

rrikuntzari ekin dio.

Orain, ez dugu produk

tuaren kalitateaz edota pre

zioaz hitz egiten dagoeneko,

baizik eta produktuak egiten

duenari buruz: ekoizpen adi

menduna, I+G+b... Badakigu

oso ondo ekoizten dugula,

badakigu prezio lehiakorrean

saltzen dugula, baina berri

tzailea izan beharra du pro

duktuak.

Berrikuntza krisitik at

ratzeko bidea da, bera

I+G+b alorrean inbertitz

kostatzen zaion enpres

rik ba al dago, oraind

ere?

Milioika euro irabazten

den enpresa bat ea no

konbentzitzen duzun ara

bat duela. Krisiak, ald

ikuspegia aldarazi digu, e

berrikuntzaren garrantz

ohartu gara. Administr

zioak ere horretaz kont

ratu dira, eta horregatik

gatzen dituzte finantz

erremintak I+G+b alorre

zuzenduta.

Hala ere, I+G+b egitear

arriskua bikoitza da, zer

eta, lehenik, egitea lortu beh

duzu, eta, ondoren, merk

tuan harrera ona edukitz

Belgikan ondo saltzen d

produktua Alemanian sa

zeak ez du arrisku handir

ordea.

Gipuzkoako Merkataritza Ganberak enpresei zer-nolako laguntza eskaintzen dien azaldu digu Esnaolak.

Iaz, Gipuzkoako esportazioek, guztira, 7.062,9 milioi euro fakturatu zituzten, %1,8 gehiago, aurreko urtearekiko.

80ko hamarkadan, guk

eskaintzen genuen

eskulan merkea;

Euskadik prezio

merkeagatik saltzen zuen

Krisiak ikuspegia

aldarazi digu,

eta berrikuntzaren

garrantziaz ohartu gara


12/16

AHOLKUAK

2016ko eka2

Etxebizitza erosteko erabakia ez da

egunero hartzen; horregatik, adi egonbehar dugu, eta ematen dugun urrats

bakoitza bost zentzumenak jarrita

eman beharko dugu. Krisialdia dela

eta, etxebizitzen prezioak behera egin

du, baina ordaindu beharreko kopu

rua ez da ahuntzaren gauerdiko ez

tula. Hori dela eta, ale honetan, gaia

ren inguruko aholku baliagarriak es

kaini nahi ditugu.

Ordaintzeko aukera

Lehenengo urratsa erraza dela ema

ten duen arren, jende askok ezin

du hipoteka edo etxea ordaindu;

hala ere, ikusi duen etxebizitza eskuratzeko eskaintza egiten du. Be

raz, adostasun batera heldu aurre

tik, ziur egon behar duzu, eta diru

hori izango duzula jakin behar

duzu.

Orain, baina, arazo nagusia kre

ditua lortzea da; bankuek, krisi eko

nomikoaren aurretik egiten zuten ez

bezala, bezeroaren egoera zorrotz

aztertzen dute, eta kreditua emateko

baldintza gehiago jartzen dituzte.

Krisia hasi aurretik, ordea, 2008. ur

tera arte, bankuek barrabarra es

kaintzen zituzten kredituak, gehiegi

aztertu gabe.

Inbertsioa edo ohiko etxebizitza

Alde batetik, erosketa inbertsio mo

duan erabiltzeko egin baduzu, kon

tuan izan behar duzun gauza bakarra

alokairuaren errentagarritasunaren

inguruko gaiak dira. Bestalde, etxe

bizitza horretan 10 urte edo gehiago

biziko bazara, malgutasun handiagoa

izan dezakezu: etxe polita, erosoaedo gustatzen zaizun inguruan eros

dezakezu. Dena dela, gastu horiei au

rre egin ahal izango diezun ala ez

baloratu beharko duzu.

Aurreko etxea saldu

Xedea etxe berria erostea bada, au

rrekoan gehiago bizi nahi ez duzulako,

eta hori saltzea zure helburuetako

bat bada, gomendagarria da eroske

tarik ez egitea, aurreko etxea saldu

arte. Hots, arriskutsua izan daiteke

erosketa handi batean sartzea, diru

nahikorik ez baduzu; horretarako,

etxe zaharra saltzea izango da le

henengo helburua.

Zure nahiak haztatu

Egun, inoiz baino gehiago, errenta

garritasuna baloratu beharko duzu,

eta, horren arabera, etxebizitzaren

erosketa gauzatu. Erabakia garran

tzitsua da, bertan bizi izango baitzara

denboraldi luze batez. Atzeraldi eko

nomikoan sartu aurretik, kokalekua

ezaugarri garrantzitsuena zen, eta ia

bakarra. Gaur egun, aldiz, kokalekuaez ezik, prezioa eta perfekzioa ere

aztertu behar dira, besteak beste.

Eskaintza eta saltzailea

Garrantzitsua da interesatzen zaigun

jabego pribatuari buruz ahalik eta

informazio gehien eskuratzea; zen

bat denbora daraman merkatuan,

saltzailearen etsipen edo amorru

maila, zenbat eskaintza jaso dituen,

zenbat ukatu dituen eta abar. Dena

dela, hasiera batean egingo duzun

eskaintzak edo proposatuko duzun

kopuruak baxua izan behar du; g

rora, saltzaileak ziurrenik igo egin

du, baina hasieran, behintzat, p

zioa altuegia izan ez dadila. Askot

ordea, prezioa saltzaileak jartz

du hasieratik, eta eroslea jaist

ibili behar da.

Etxebizitzaren azalera erabilgarr

Gogoan hartuko ditugu ondoko

kinarazpenak: metro koadroar

prezioa, eta zonalde horretako gnerako etxeetako prezioak alder

tuko ditugu; azalera erabilga

erreala; itxituraren inguruan, gu

irekietan zein motatako araudia d

goen zonalde horretan, terrazak e

hedapenak egiteko orduan, adibid

Kontu horiek, besteak beste, har

behar ditugu gogoan.

Eraikuntzaren kalitatea

Nahiz eta eraikitzaileak edo sus

tzaileak ziurtatu etxebizitzak berm

guztiak dituela, arreta handia ja

behar duzu hainbat kontutan; e

terako, akabera orokorrak (leiho

materialak, pertsianak, ateak...); b

nugela eta sukaldea; edota kanpo

isolamendua.

Aurre-eraikuntza eta hornikunt

Gaur egun, etxebizitza askok ezauga

gehigarriak izaten dituzte aurreer

kuntza eta hornikuntzan, batez e

bainugela eta sukaldeetan, hala no

aire egokitua, berogailua, gasa, ante

parabolikoak, segurtasuna, alarma

Agian, beharrezkoa ez den dirua dainduko duzu, instalazio hauek i

teagatik; horrek ez dio mesede

egingo ekonomiari.

Etxebizitzaren orientazioa

Etxearen orientazioari esker, dir

aurrezteko aukera izan dezakez

beraz, garrantzitsua da etxearen k

kapena kalkulatzea eta ondo azt

tzea. Hain zuzen ere, orientazio on

eragina izango du berogailuaren e

aire egokituaren erabileran, eta, a

berean, zuen poltsikoetan.

Etxebizitza bat erosteko orduan, hainbat ezaugarriedo faktore izan behar dira kontuan, pertsona

bakoitza desberdina delako. Hala ere, badaude guztiokbete beharreko urratsak, eta, kasu honetan,

gure gomendioak lagungarriak izan daitezke,etxea erosteko orduan jakinaren gaineanegoteko eta ezaugarri nagusiak zeintzuk

diren argi izateko.

Etxebizitza erosteko unean kontuan izan beharreko aholkuak

Arriskutsua izan daiteke erosketa handi batean sartzea, diru nahikorik ez baduzu.

etxebizitza horretan 10 urte edo gehiago biziko bazara, malgutasun handiagoa izan dezakezu.


13/16

IKUSPEGIA

Zergatik ez du enplegurik sortzen

soldataren gaineko errepresioak?

Soldataren eta enpleguaren arteko

hartu-emana (tradeoff) plantea-

mendu teoriko okerrean oinarritzen

delako. Horren argi agertu da Fer

nando Luengo, Madrilgo Unibertsi

tateko ekonomia irakaslea.

Teoriaren arabera, enpleguak

soldataren kontrako joera du, hau

da, bata igotzen bada, bestea jaitsi

egiten da. Teoriak beste hau ere na

barmentzen du: soldata nahi beste

jaisten bada, langabezia erabat bu

katuko litzateke, eta jendea modu

boluntarioan soilik egongo litzateke

langabezian edota eskaintzaile eta

eskatzaileek elkar topo ez egiteagatik.

Bada, teoria horrek hainbat kolore

tako alderdi politikoak erakarri ditu.

Madrilgo irakasleak, aldiz, hankaz

gora jarri du aipatutako teoria.

Krisian, are sakonago

Bruselak sustatutako politikek eta,

ondoren, herri bakoitzeko gobernuek,

batez ere, Europako hegoaldekoekaurrera eramandakoak ez dute en

plegurik sortu, guztiz kontrakoa bai

zik, Luengoren esanetan: Barneko

eskaria lausotu du erabat, eta eko-

nomiaren berpizkundea blokeatu du.

Bere esanetan, berpizkundearen

blokeoa bi arrazoirengatik gertatu

da: herritarren kontsumoan eragin

zuzena izan duelako; bestetik, eta au

rrekoari lotuta, barne kontsumoaren

jaitsierak sortutako ziurgabetasunaren

eraginez, enpresek euren inbertsioak

mugatu dituzte berrikuntza eta for

makuntza alboratuz, eta beste egoera

batean posible litzatekeen hazkun

deari ateak itxi dizkiote: soldata mu-

rrizketak, krisia gainditzeko baldintzak

sortu beharrean, krisian are sakonago

murgiltzen gaitu, adierazi du.

Errealitateak politikari askoren

kontrako noranzkoa erakustenduela esan du Alberto Recio An

dreu ekonomialariak. Duela hi-

labete batzuetatik hona, argi ze-

goen Europako errekuperazioa gai-

xotzen zegoela; are gehiago, bur-

tsaren gorabeherek beste krisi sakon

baten atarian geundela iradoki di-

gute askotan. Nazioarteko era

kundeek jakin badakite hori; ho

rregatik, euren aurreikuspenak

zuzentzen doaz gutxinaka, behera

eginez.

Horren adibidetzat, EPAk ka

leratutako azken datuak aditzera

ematen ditu ekonomialariak:

Lan-merkatuan zer gertatzen ari

den ulertzeko, lehenik eta behin,

langabeziarekin eta jarduerarekin

zer gertatzen ari den ulertu be-

harra dugu. Langabezia bi mo

dutan jaitsi daitekeela gogora

razten digu Recio Andreuk: en

plegua sortzeagatik edo, guzt

etsita, lana bilatzeari uzteagatik

Aurten, esaterako, langabezia

gora egin du, baina jende gutxiagok ut zi dio lana bilatzeari iaz

koaren erdiak.

Inbertsio publikoaren

murrizketari buruz

Recio Andreuk oso larritzat jotze

du inbertsio publikoan izandak

murrizketa. Hori delaeta, eta ka

surik txarrenean jarrita, irakaslea

dio krisi berri baten atarian ego

gaitezkeela. Oraingoan, baina, e

dute nazioarteko gorabeherek so

lik sortu; ezarritako politika mu

rritzaileek ere eragin dutela di

ekonomialariak. Krisia koiuntur

zehatz bat bezala hartzea guzt

okerra da; 30 urte baino gehiagok

kapitalismo neoliberalaren ondo

rioa dugu krisi hau.

Soldata murizketekez dute enpleguriksortzen, inondik

inora

Fernando LuengoEkonomia irakaslea MadrilgoUnibertsitatean

Errekuperazioagaixotu egin da

Alberto Recio AndreuEkonomialaria

2016ko ekaina


14/16

TEKNOLOGIA

ARDOA

JATETXEA

Sei USB portu dituengailua Choetechen eskutik

Adituek esaten dutenez, joera

da egunerokoa gailu bakar

betetik egitea sakeleko adi

mendua edo smartphone

aren bitartez. Baina, mo

mentuz ez gaude horretan,

eta maiz aurkitzen gara hain

bat gailu gure gainean dara

magula: ordenagailua, tableta,

sakelekoa, ebooka...

Adituek diote baita, gai

luen abteriak gehiago iraungo

dutela, baina, egia esan, bost

urte baino gehiago daramagu

hori entzuten.

Tamalez, askori gertatu

zaie gailuak batera hustea

bateria, eta, kargadore mu

gikor arrunta eramanez gero,

gailu bakar bat soilik kargatu

dezakezu, eta bat aukeratu

beharra daukazu. Hub honek,

baina, sei USB portu eskaint

zen ditu.

Leongo zonaldean dagoen

ardo espainiarra da Bierzo.

Sil ibaiaren inguruan dago

bere laborantza gunea, soilik

baimenduta dauden maha

tsekin aurrera eramaten den

ekoizpena. Aldaera esperi

mentalak hurrengo hauek

dira: Tempranillo, Merlot eta

Cabernet Sauvignon, hain zu

zen ere. Zonaldeko mikrok

limari esker mahatsak eta ar

doa primeran kontserbatzen

da, hango tenperatura 12

ingurukoa izanik.

Pittacum

Mahatsa: Mencia

Ekoizlea: Martin Codax up

tegia

Prezioa: 10

Petalos del Bierzo

Mahatsa: Mencia

Ekoizlea: J. Palacios

Prezioa: 12,70

Cuatro Pasos

Mahatsa: Mencia

Ekoizlea: Martin Codax

Prezioa: 6,60

Jatetxea Hernanin kokatuta

dago eta jangela zabala eta

erosoa du; gainera, era guz

tietako otorduak egiteko au

kera ematen du: lagunartean,

famili giroa, enpresabazkaria

edota beste edozein ospaki

zun, esaterako. Askotariko

menu mota edo karta hau

tatzeko aukera ere badago.

Bestalde, nahi izanez gero,

aperitiboa edo kafea terrazan

hartu dezakezu; gainera, na

tura giroa oso atsegina da.

Hain zuzen ere, Sansonategi

Jatetxeak eskeintzen duen kar

ta anitza da, non ikatz parrilan

erretako jakietan eta etxeko

gozogintzan nabarmentzen da.

Karta: Onddo nahasia; Lupia

txipiroiarekin; Idibuztana eta

patata xalatua; Kremaz ba

rrubetetako hoztore tutuak.

Bierzo

www.sansonategi.com

Sansonategi

Jatetxea

2016ko eka4


15/16

2016ko ekaina

AISIALDIA LAN

ESKAINTZAK

LORAZAIN MONITOREA

Lanak: Lorazaintzako lanak. A

tolaketa eta koordinazio lanak

Ezinbestekoa: Lorazaintzako

makuntza izatea. Antolaketa

koordinazio gaitasuna. Loraza

zako lanpostuetan gutxienez

hilabeteko eskarmentua izat

Lan esperientzia gizarte ongi

tetik datozen taldeen koordi

zioa, hain zuzen ere, gizarteratz

eta lanera egokitzapena sustatz

duten taldeekin. Euskara: Ahoz

arazorik Gabe moldatzeko e

gutza. B karneta izatea. 6 h

beteko aldi baterako kontrat

Ordutegia: Astelehenetik ostiral

07:00-14:30. Soldata: Hitzarm

naren arabera.

FRESATZAILEA

Lanak: CNCko kontrolpeko makfresadorekin lan egiteko. Ezinb

teko da lanpostu berean 5 urteta

lan eskarmentua edukitzea. B

loragarria pertsona eskualdek

izatea. Eskaintzen da aldi batera

lan kontratu zehaztugabea.

naldia astelehenetik ostirale

6:00-14:00 eta 14:00-22:00. S

data hitzarmenaren araberak

2 TURISMO AGENTE

2016ko Errenteriako udal enple

plana. Lanak: Jarduera turistiko

kudeatzea. Turismo bulegoak at

ditzea, bisitariei arreta eta muse

kudeaketa, bisita gidatuak egit

Ezinbestekoa: Langabezian etea inskrizpzioa egiteko mom

tuan. Lanbiden alta moduan.

formazio turistikoa, Kudeaketa

mertziala edo antzeko Goiko m

lako modulua edo Turismo Dip

matura izatea. Errenterian er

datuta. Ingelesa edo Frantse

ahozko maila ertaina. Ega e

baliokidea izatea. Gida-baime

eta ibilgailua izatea.

LEIALTZE ARDURADUNA

Kirol sailak bere abonatu edo

zeroekin duen harremana s

dotzea eta emozionalki duen

tura estutzea eta euren asebetzgehitzea. Ezinbesteko baldintz

Langabea izatea. Deialdia e

eta sei hilabete lehenagoz A

saten erroldaturik egotea. M

keting edo Publizitatean grad

tua. Baloratu beharreko bald

zak: Euskara: 4.HE egiaztatz

(agiriz): 10 puntu. Eskarmen

antzeko lanetan: 5 puntu. Ikas

roak, bezeroen fideltasunari

ruz: 5 puntu. Kontratuaren ir

pena: 6 hilabete. Hileko sold

gordina: 2.230 eurotan.

Euskera - Castellano - English

Gehiegikeri - Abuso - Excess

Albo-kalte - Dao colateral - Collateral damage

Jardunbide - Prctica - Behaviour

Susperraldi - Recuperacin - Recuperation

Hazkunde - Crecimiento - Development

Errentagarri - Rentable - Profitable

Erretiro - Jubilacin - Retirement

Lanbide - Oficio - Profession

Langabe - Parado - Unemployed

Hiruhileko - Trimestre - Quarter

Erakunde - Entidad - Organization

Hitzartu - Concertar - To come to an arrangement

Ezjakintasun - Ignorancia - Ignorance

Lehengai - Materia prima - Raw material

Soldata - Sueldo - Salary

EKONOMIA HIZTEGIA

SUDOKU

Enpresa albisteak eta ekonomiaren bilakaera interesatzen al zaizkizu?

Har ezazu parte ekonomiaren eremuko euskarazko lehen elkargo digitalean.

Bultz dez gun eusk r !!

Bisita ezazu geure webgunea!!

isita ezazu geure webgunea!!

www.ekonomiarenkz.eu

Donostia Aquarium

ERANTZUNAK

Zenbat denbora eman duzu sudokua

ebazteko?Hona hemen erantzunak.

Lan eskaintza gehiago Lanbide.netEuskal enplegu zerbitzuko webgunea

Animaliak eta natura gure eguneroko

bizitzan presente ez dauden faktoreak

izan ohi dira, lanean edo eskolan sartuta

gaudenez ez dugu beste motatako in

gururik ezagutzen, eta batez ere umeen

tzat dibertigarria izaten den mundua

bisitatzeko aukera da.Donostian adibiderik aproposena

aurkitu dezakegu, Euskal Herritik atera

gabe Estatuko aquarium ederreneta

rikoa ezagutuko dugu. 1998an inau

guratu zen aquariumaren hedapena

eta berrikuntza, bere ibilbidearen in

flexiopuntua hain zuzen. Espazioa

zerbitzu eta instalazio ikusgarriekin

handitzeaz gain, birgaitze honekin Erakundearen xedeari behin betiko bul

tzada eman zitzaion.

Ingurugiroarekiko errespetua

Oro har, aquariumeko erakusketa, kon

tserbazioa eta bertako lora, fauna eta

patrimonioaz baliatuz, gizartean itsas

ingurugiroarekiko errespetua sortzea

izango litzateke xedea.


16/16

HARREMANETARAKO TELEFONOA:94 421 30 31E-MAILA: [email protected] HELBIDEA: 612 Posta Kutxatila,48080 BilboEUSKARA ARDURADUNA:Labayru IkastegiaEGILEA: Leizaola Fundazioa - MediaguneHARPIDETZAK: 94 421 30 31 telefonoan.

Ekintza honek Bizkaiko ForuAldundiaren Kultura Sailaren

laguntza jaso du. 2016ko ekaina

Mundu globalizatu honetan,

atzerritarrekin komunikatzeaezinbestekoa dute enpresek:

hornitzaileekin, salmenta pun

tuekin edota bezeroekin hitz

egiteko, zein Interneten in

formazioa bilatzeko. Atzerrira

joanez gero, komunikatzea

ere ezinbestekoa dute enpre

sek; horregatik, XXI. mendean

ingelesa dugu jaun eta jabe,

horrelako hartuemanak egi

teko. Hitz anglosaxoiak edo

non aurki ditzakegu gure ar

tean; ingelesak duen pisua,

beraz, ezin da zalantzan jarri.

Ikasleak txikitxikitatik hasten

dira ingelesa ikasten. Zenbait

zentrotan ikasgai zehatz ba

tzuk ingeles hutsean eskain

tzen dituzte, gainera. Uniber

tsitatean ere, ingelesez ikas

teko aukera egon badago,

hainbat ikasgaitan.

Alabaina, nazioarteko hiz

kuntza ez da beti ingelesaizan. Aurreko garaietan latina

izan genuen bezala, 1539. ur

tean frantsesa ezarri zuten

hizkuntza diplomatiko gisa.

1887an, ordea, nazioartean

aritzeko hizkuntza berria sor

tu zuten: esperantoa, alegia.

Horrek, baina, ez du sekula

lortu nahi beste garrantzirik

mundu osoan 2.000.000 hiz

tun daudela estimatzen da.

Gaztelania, arabiera eta por

tugesa dira munduan zehar

eragin handia duten hizkun

tzetako batzuk kolonizazioa

dela medio. Baina, XX. mendean sartuta, II. Mundu Gudaz

geroztik, ingelesa izan dugu

nazioarteko hizkuntza.

Bestelako hizkuntzak

Ohiturak, beraz, aldatzen

doaz arlo honetan. Hala ere,

ez dirudi, momentuz behin

tzat, ingelesak garrantzirik

galduko duenik. Horren on

dorioz, gaur egun jende askok

daki ingelesez; beraz, lana

bilatzeko garaian, ingelesez

mintzatzeak bereizteko alda

gai izateari utzi dio. Orain,

arlo askotan, horrez gain, bes

te hizkuntza bat eskatzen

dute, edo, zuzenean, beste

hizkuntza bat dakien jendea

ren bila daude, ingelesez mol

datzen diren langileak badi

tuztelako jada.

Beraz, zein hizkuntza ika

si beharra dago? Bada, adi

tuek diotenez, hizkuntza bat

ikasi ala ez erabakitzeko or

duan, hiztun kopuruari soilik

erreparatzea akats larria

izan daiteke.

Europan biziz gero, ale

mana jakitea garrantzitsuada oso, eurekin harreman

handia baitute euskal enpre

sek batez ere, susperraldian

dagoen automobilgintzak.

Txinera jakitea ere askok

gomendatzen dute, garapen

bidean dagoen herria izanik,

eta azken 20 urteotan heda

pen izugarria izan duelako,

baina txinatarrek ere azkar

ikasi dute ingelesa; beraz, eu

rekin hitz egiteko, ingelesez

it ki hik

Laburbilduz, harremanet

egongo zaren jendea azter

behar duzu, eta horien ohi

rak ezagutu, euren hizkun

ikastea merezi duen edota

gelesez egitearekin nahik

den jakiteko. Errusiera jakit

esaterako, interesgarria

euren kulturan ez baitago

gelesa ikastea; beraz, horiek

harremanetan jartzeko, err

siera ikasi behar da.

Non ikasi?

Ikasteko modurik eragink

rrena eskola batera jotzea

Hizkuntza Eskola, adibid

eskaintza erakargarria d

oso praktikoa eta merkea b

ta. Eskola pribatuak ere bes

aukera bat dira; multzo h

rretan, denetarik aurkitu d

zakegu: arreta berezitua

kaintzen dutenak edo kaxk

rrak izan daitezkeenak. B

talde, online ikastaroak ge

t hi bilt di

Zein hizkuntza eta nonikasi, lanari begiraMundua azkar aldatzen doa, gu konturatu gabe. Aurreko mendeetan, frantsesa izan zen hizkuntza erabiliena nazioartean; XX. mendeak, ordea, ingelesaekarri zigun. Hizkuntza honek arrastoa utzi du munduko hizkuntza guztietan; hitz anglosaxoiak barra-barra ditugu, Euskal Herrian ofizialak diren hiru

hizkuntzetan. Beraz, XXI. mendean zeharo murgilduta, ingelesaren garrantzia ez du inork kolokan jartzen. Gaur egun, ikasleak txiki-txikitatik hasten diraingelesa ikasten. Zenbait zentrotan, ikasgai zehatz batzuk ingeles hutsean eskaintzen dituzte, gainera. Unibertsitatean ere, ingelesez ikasteko aukera egobadago, hainbat ikasgaitan. Baina, orain, horrenbeste jendek ingelesez dakienez, ez al dugu beste hizkuntzaren bat ikasi behar, besteengatik bereizteko

Europan biziz gero alemana jakitea garrantzitsua da oso eurekin harreman handia baitute euskal enpresek

Hizkuntza bat ikasi

ala ez erabakitzeko

orduan, hiztun kopuruari

soilik erreparatzea

akats larria da

Harremanetan egongo

zaren jendea aztertu

behar duzu

Nazioarteko hizkuntza ez da beti ingelesa izan.

Ekonomiaren KZ 86

Documents

Transcript of Ekonomiaren KZ 86