13. Ikasgaia - OCW

AspectosgeneralesdeFarmacovigilancia

MiguélezC,RiveroG,ErdozainAM.OCWUPV/EHU2018

13.Ikasgaia

CMotakoMedikamentuenEraginKaltegarrienMekanismoak.TolerantziaetaFarmakomenpekotasuna

Farmakojagoletzarenorokortasunak

Farmakojagoletzarenorokortasunak.MiguélezC,RiveroG,ErdozainAM.OCWUPV/EHU2018

1.  Orokortasunak

2.  FenomenoZelularEgokagarriak

3.  Errebote-fenomenoak

4.  Bestemedikamentuenerreakziokaltegarriak

AURKIBIDEA13.IKASGAIA


1.OROKORTASUNAK

Cmotakoerreakzioakmedikamentuentratamendukronikoetanagertzendira

Motak:

FenomenoZelularEgokagarriak

•  Farmakomenpekotasunaetatolerantzia

•  L-DOPA-kedoneurolepTkoekeragindakodiskinesiak

Errebote-fenomenoak(Emotakoeraginkaltegarria:“endofdose”)

•  AbsTnentzia

•  TratamenduanThipertensiboaetenegiteaetaondorengohipertentsioa

•  Nitratoekikotratamenduauzteaetaondorengoespasmokoronarioa

BesteMEKbatzuk

•  Nefrotoxizidadea,erreTnopaiakedometaketak

Pixabay-nCreaTvecommonsCOlizentziapean

argitaratutakoirudia


2.FENOMENOZELULAREGOKAGARRIAK

Farmakomenpekotasuna

Farmakomenpekotasunajokabidearenasalduradanonpertsonarenkontsumoaren

gainekokontrolatxikiagotutadagoen.Kontsumoakonpultsiboaizangodaetabeste

beharbatzuenaurreangailentzenda

Kontzeptuoinarriak

• Baldintzapenklasikoa!GiroaerrekrutamenduposiTboaizangoda

• Farmakomenpekotasunasortzendutensubstantziek“sari-efektua”eragitendute

(Ad.Erlaxazioa(alkohola),efektuesTmulatzaile(kafeina),platzerra(kokaina).

Indartzaileabimotakoaizandaiteke:

IndartzaileposiTboa(Ad.Droga-abusu)

IndartzailenegaTboa(Ad.AbsTnentzisindromea)

• Sariakjokabideerrepikagarriaeragitendu


• Sariadagoenean,accumbensnukleoaneta

bestearealinbikoetan(bidedopaminergiko

mesolinbikoa)dopaminaaskatzenda

• Sariarendenboraketafarmakoaren

erdibizitzakmenpekotasunabalditzatzen

dute.Sariaskarraketaerdibizitzalaburrak

sustantziarenmendekotasunaindartzen

dute(Ad.Krack-ekkokainakbaina

mendekotasunhandiagoeragitendu)

• FaktoregeneZkoekerejokaera

oldakorrekoganapenarilaguntzendiote


Wikipedia-nCreaTvecommonsCOlizentziapeanargitaratutakoirudia



Tolerantzia

•  Farmakoarenefektuakpixkanakagaltzendira

•  Efektuberdinalortzekogeroetadosialtuagoakbehardira•  Gurutzatutakotolerantzia(mekanismofarmakologikoberdinapartekatzenduten

substanTak)

•  Mekanismoak:Besteakbeste,"GABA,#glutamato,hartzaileendesensibilizazioa,

aldatutakomorfologianeuronala

Eraginte

rape

uTkoa

Dosisdefármaco

Farmakoarenlehendosiarenondorengoerantzuna

Tratamendukronikoarenondorengoerantzuna.Efektuberdinalortzekolehendosiabainodosialtuagoabeharda



NeurolepZkoeketalevodopakeragindakodiskinesiak

TratamendukronikoetanneurolepTkoeketalevodopakaurpegiko,enborrakoeta

adarrekonahigabekomugimenduakeragitendituzte,diskinesiakizenekoak

NeurolepZkoekeragindakodiskinesiak

• NeuropTkoekbatezeretransmisiodopaminergikoaetenegitendute

• TratamenduaeteneginedomurriztuzgerodiskinesiaberanZarrakokerragotzendira

• Hilabeteedourteakpasaondorenagertzendira!Egokitzezelularrak

• Hipotesidesberdinakdaude:• StriatuanD2hartzailedopaminergikoak"!HiperakTbitatedopaminergikoabide

nigroestriatalean(batezereneurolepTkoTpikoekin)

• Blokeodopaminergikokronikoa!katekolaminenetaglutamatoarenaskapena"

!neuroendekapenexzitotoxikoa



hbps://commons.wikimedia.org/wiki/File:Relevance-of-animal-models-to-human-tardive-dyskinesia-1744-9081-8-12-S2.ogv

Wikipedia-nCreaTvecommonsCOlizentziapeanargitaratutakobideoa

AnTpsikoTkoekeragindakodiskinesiaberanTarrakezperimentazio-animalietan(bideoa)



Levodopakeragindakodiskinesiak

• Lebodoparekikobosturtekotratamenduajarraituondorenpazieentegehienek

diskinesiakpairatzendituzte

• Osobaliaezintasunakdiraetaezdutetratamenduegokirik

• Diskinesiakagertzekobaldintzak:• Neuroendekapendopaminergikolarriaizatea

• Hartzailedopaminergikoenkitzikapenaldizkakoaizatea

• Gauregun,diskinesienoinarriakezezagunakdira,bainaikerketabatzukdioenez,D1hartzaileenhipersensibilitateaketabideestriatalzuzenakpartehartzendute



hbps://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/47/Amantadine-for-Dyskinesias-in-Parkinson%27s-Disease-A-Randomized-Controlled-Trial-pone.

0015298.s004.ogv

Wikipedia-nCreaTvecommonsCOlizentziapeanargitaratutakobideoa

Lebodopakeragindakodiskinesiakpazienteparkisonianobatengan(bideoa)


3.ERREBOTE-FENOMENOAK

Errebote-fenomenoaktratamenduabatbateanuzteanagertzendira

1.AbsZnentzi-sindromea:

•  Tratamenduaetenegitendenean,eraginkaltegarrifisikoetapsikologikoak

agertzendira

•  FarmakoarenpropietatefarmakozineTkoekabsTnentzi-sindromeabaldintzatzen

dute

•  AzkarmetabolizatzenedokanporatzendirenfarmakoenabsTnentzi-sindromea

agerpenazkarreko,intentsitatehandikoetairaupenlaburrekoada

•  MetatzendirenfarmakoenabsTnentzi-sindromeaagerpenmoteleko,iraupen

luzeagokoetaintentsitatetxikiagoada


2.Errebote-erantzunatratamendukronikoaketenegitean

FarmakoarenefektuterapeuZkoarenkontrakoaagertzenda

Ad.Hipertentsioaklonidinarekikotratamenduaetenegitean

Ad.Espasmokoronarioanitratoekikotratamenduaetenegitean

3.ERREBOTE-FENOMENOAK


4.BESTEMEDIKAMENTUENERAGINKALTEGARRIAK

Motaugaridago:

AnZinflamatorioezesteroideoekikotratamentukronikoakeragindako

nefrotoxikotasuna

•  Batezerekonbinazioekinagertzenda

•  Fenoprofenofarmakorikarriskutsuenadaetaindometazinaseguruena

•  Ekintzamekanismoaezezagunada

Metatutakodosiekinetatratamendukronikoekinarriskuahandiagoada

Arriskuaadinarekinerlazionatutadago(bihotzekogaixotasunkongesTboa,

hipertentsioaedogiltzurrunetakogaixotasuna)

KlorokinarekikotratamendukronikoakeragindakoerreZnopaZa

Dosialtuaketadenboraldiluzeak

Amiodaronarekikotratamenduakeragindakolipofuszinakometaketa

kornelak

13. Ikasgaia - OCW

Documents

Transcript of 13. Ikasgaia - OCW