Xabier Lete

Pili IkazuriagaIdoia Bazako

Biografia

• 14 urterekin, literatura-zaletasuna piztu zitzaion.

• Zeruko Argiako kolaboratzaile izan zen.• Kantaria, kantugilea, poeta...• Ez Dok Amairu taldearen sortzaileetako

bat izan zen.• Bertsolaritzan, Txirritaren jarraitzailea zen.

http://www.youtube.com/watch?v=tTzc8vowJe0&feature=related

• Umorea eta dramatismoa nahasten jakin zuen.

• Olerkiak egin zizkion amodioari.• Kultura-diputatua izan zen.• Antzerkia ere landu zuen.• Euskadi saria lortu zuen,

Egunsentiaren esku izoztuak liburuarekin.

Ez Dok Amairu

Taldearen ezaugarriak

• 1965ean (Francoren garaia) sortutako mugimendu abanguardista.

• Abeslariek eta idazleek osatua.

• Kultura-ezaugarriez gain, osagai politikoak eta sozialak ere bazituen.

• Nova Canço mugimenduaren eragina zuen.

• Izena Jorge Oteizak proposatu zuen.

• 1972an desegin arren, taldeko hainbat partaide erreferentzia bihurtu ziren.

• 2003ko korrikak omenaldia egin zion mugimendu honi.

Xabier Leteren poesiaren bilakaera

• Poesia soziala: gaztaroa (Ez Dok Amairu taldeko kidea; Egunetik egunera orduen gurpillean (1968))

• Poesia existentzialista: Bigarren poema liburua (1974, nihilismoa), eta Urrats desbideratuak (1981)

Xabier Leteren poesiaren bilakaera

• Poesia barnekoia: • Zentzu antzaldatuen poemategia (1992,

abertzaletasuna)

• Biziaren ikurrak (1992, otoitzak)

• Egunsentiaren esku izoztuak (2008)

Poesia sozialaEgunetik egunera orduen gurpillean (1968):

• Poetak gizakiaren izaera soziala izan behar du; horren kontzientzia eduki behar du.

• Sozialtasuna herriaren izan-nahi eta ezin-izate minberakorrean gauzatzen da.

• Testuingurua: herri urratu eta bortxatua.

Kontrapas http://www.youtube.com/watch?v=l_Lh8iw5SnM&feature=related

Poesia existentzialista

• Bigarren poema liburua (1974):

•bizitza eta heriotzaren inguruko gogoeta•olerkietan nihilismoa eta ezkortasuna.•aurrekoak baino surrealistagoa•existentziaren gaineko gogoetak (“Izarren hautsa” poema)

•http://www.youtube.com/watch?v=7kWNWjL18RM&feature=related

Poesia barnekoia

• Zentzu antzaldatuen poemategia (1992); Biziaren ikurrak (1992, otoitzak)

• Egunsentiaren esku izoztuak (2008, Euskadi saria)

• poema hunkigarriak

Egunsentiaren esku izoztuak:

• Ibilbide poetiko baten urratsa da, bere bizi- esperientzian oinarritua.

• Heriotzaren eta denboraren gaineko liburua da.

• Lourdes Iriondori eskainitakoa. Haren falta existentziaren falta bihurtzen da.

• Poesia: terapia bat.

http://www.argia.com/multimedia/ekitaldia/xabier-lete-poema-errezitaldia-irunean

Neguan izan zenoinazearen maluteklurra zuritzen zutenean eta elurra hilator errukitsu zenean,orduan joan zinenhain maiteak zenituen hartxoriekin batera,mihiseak hotz gelditu ziren eta etxe bakartian zure aztarrenakbazter guztietan, horma esankorretanirrifarre leun haieketa bizitza baten argazkiak,neguan izan zeneta espanturik gabe aldegin zenuen,isil, zuzen, jakitun, jabe,bizi zaitez, esan zenidansaia gauza ederrak, maitatu jendeaeta ni… ni itxaroten egonen natzaizu.zer naiz orain, esaidazufereka nazazuzure leialtasunaren hatz sotilekin,neguan izan zenzu aldendu zinenean,ni ere urrun nago oraineta bila nabilkizu goizaldeko ordu isiletandirudien guztiaren beste aldetik,neguan izan zen.

Amaiera

• “Xalbadorren heriotza” kantahttp://www.youtube.com/watch?v=3HnIpcAoEUQ – Erramun Martikorena (Karaokea)

http://www.youtube.com/watch?v=hzh61dhKi3g – Xabier Lete