LANDAREEN ERLAZIO FUNTZIOA•Landareen erlazio funtzioa•Fitohormonak:

–Auxinak–Gibelerinak–Zitokininak–Azido abszisikoa–Etilenoa

•Tropismoak:–Fototropismoa–Grabitropismoa–Hidrotropismoa

•Nastiak:–Fotonastiak eta termonastiak–Tigmonastiak

LANDAREEN ERLAZIO FUNTZIOA

• Landareek kanpoko zein barruko estimuluei erantzuten diete ingurugiro baldintzei egokitzeko.

• Beren funtzioak koordinatu behar dituzte.• Hainbat estimuluri erantzuten diete:argiari,

grabitateari, ukipenezko estimuluei, substantzia kimikoei...

• Ez dute nerbio sistemarik, eta funtzio hau LANDARE HORMONEN bidez, hots FITOHORMONEN bidez koordinatzen dute.

FITOHORMONAK

• Substantzia kimikoak dira• Kantitate txikitan eragiten dute• Hormona desberdinek elkarrekin eragiten dute,

kontzentrazio erlatiboen arabera• Zenbait ehunen zeluletan sintetizatzen dira eta

zelulaz-zelula edo ehun eroaleen bidez beste ehun edo organoetara garraiatzen dira.

• Nagusiak dira: AUXINAK, ZITOKINIKAK, GIBELERINAK, AZIDO ABSZISIKOA ETA GIBELERINAK.

Landare-hormonak hainbat lekutan fabrikatzen dira

AUXINAK (Azido inolazetikoa AIA)

• Zurtoineko meristemo apikaletan sortzen dira.

• EKINTZAK:– Nagusitasun

apikala: ernamuin axilarren hazkuntzaren inhibizioa eta ernamuin apikalaren hazkuntza eragin.

AUXINAK (EKINTZAK)

- Zurtoinaren hazkuntza

- Aldaxketan sustraiak haztea

- Sustrai arrotzak haztea

AUXINAK (EKINTZAK)

- Fruituaren haztea eta heltzea bultzatzen du- Hosto eta fruituen erorketa berandutu.

- Geotropismoa eta fototropismoak eragiten ditu

- Hostoen erorketa atzeratu.

ERABILPENA: Udara bukaeran fruituetan lurrunduz gero, beren erorketa berandutzen duenez, hauek denbora gehiago dute zuhaitzean handitzeko, horrela fruitu handiagoak lortzeko erabiltzen da.

GIBELERINAK• Edonon sintetizatzen dira,

baina bereziki hazietan eta hosto gazteetan eta meristemo primarioetan

• Ekintzak:– Haziaren ernalketa eragin– Loratze goiztiarraren

sustatzea: hainbat landarek loratzeko behar duten hotzaldia ezabatzen dute.

– Fruitu partenokarpikoen sorrera (ernalketarik gabekoak, beraz hazirik gabekoak)

– Zurtoina luzatzea adabegien artean

– Fruituen heltzea atzeratu Garagar hazi batean gibelerinak duen jarduera

GIBELERINAK

• ERABILPENA: – Mahats-mordo estu-estuak sahiesteko.

Adabegien arteak luzatzean mahats-ale bakoitzak toki gehiago izango du hazteko.

– Azukre kainaberaren zurtoina handitzeko, errendimendua hobetuz

ZITOKININAK

• Landarearen atal guztietan sintetizatzen dira, baina nagusiki sustraietan

EKINTZAK:

- Albo adabegien garapena bultzatu, nagusitasun apikala inhibituz.

- Hostoen zahartzea (horiketa) atzeratu

- Fruituen eta hazien tamaina handitu.

AZIDO ABSZISIKOA

• Fruituetan sintetizatzen da nagusikiFUNTZIOAK:- Orohar auxinen, gibelerinen eta zitokininen

ekintza antagonikoa :zurtoinaren hazkuntzaren inhibitzea

- Estresarekiko tolerantzia handitu: lehorketa, gazitasuna eta tenperatura baxuak direla eta.

- Hazi eta adabegien letargia (lozorroa) eragin- Seneszentzia eragin: hostoen zahartzea,

fruituen erortzea- Hostoetako estomen ixtea erregulatzen du.

ETILENOA

• Ehun guztietan sintetizatzen da, bereziki fruituetan

EKINTZAK:- Fruituen heltzea eragin: horrela fruituen heltzea

kontrolatzeko erabiltzen da; fruituak erabat heldu gabe hartu eta salgai jarri aurretik etilenoz lainoztatzen dira saldu aurretik heltzeko (laranja, platanoak...)

- Hostoen erorketa eragin

TROPISMOAK

• Kanpo estimuluei landareak eragiten dituen mugimenduak dira, landarearen hazkuntzaren ondorioz ematen dira eta behin emandakoan ez dira itzulgarriak

• Estimulura hurbiltzen badira tropismo positiboak(+) dira eta aldentzen badira tropismo negatiboak (-)

• Nagusiak fototropismoa eta grabitropismoa dira eta auxinek parte hartzen dute

FOTOTROPISMOA: Argitasunaren aldaketari ematen dion erantzuna

• Argiak auxinen ekoizpena eragiten du.

• Auxina alde ilunerantz doa eta ondorioz alde iluneko zelulak alde argitsuko zelulak baino gehiago hazten dira

• Hazkuntza diferentzial honek eragiten du zurtoin edo sustraiaren kurbadura.

FOTOTROPISMOAZurtoinak fototropismopositiboa izan ohi du

Sustraiek fototropismonegatiboa izan ohi dute

GRABITROPISMOA EDO GEOTROPISMOA

• Estimulua grabitatea denean

• Zurtoinek grabitropismo – dute

• Sustraiek grabitropismo + dute

BESTE TROPISMO BATZUK• HIDROTROPISMOA:

Estimulua ura da

•TIGMOTROPISMOA:

Ukipenezko estimuluei ematen zaionerantzuna

NASTIAK

• Landarearen mugimendu azkar eta itzulgarriak dira

• Kanpo estimulu batek eragiten ditu• Tropismoetan ez bezala, ez du estimuluaren

norantzarekiko loturarik• Ez dute hazkuntzarekin zerikusirik

• Mugimenduak egiten dira zeluletara (edo zelulatik) ura sartzen edo kanporatzen delako

NASTIAK

• Tigmonastia (seismonastia): ukipenezko estimuluen aurreko mugimenduak

Mimosa pudica

Landare haragijalea

NASTIAK

• Fotonastia: Argitasunak eragiten dituen erantzunak