1

KONPETENTZIETAN

OINARRITUTAKO HEZKUNTZA

“ buru ondo eginak, egituratuak hezi, eta ez buru ondo beteak” Montaigne

2

GAIAK

• Abagunea• Hitzaren esanahia• Erabiltzearen arrazoiak• Ezaugarriak• Curriculum ereduak• Nola irakatsi• Nola ebaluatu• Ebaluazio diagnosia

3

ABAGUNEA

• Europako Parlamentuaren gomendioa (2006): zortzi oinarrizko konpetentzia.

• DeSeCo (PISA) proiektua eta TUNING proposamena

• Derrigorrezko Eskolaldirako Euskal Curriculuma.

• Frantziako eta Espainiako lege-arauek: Konpetentzien araberako hezkuntza.

4

HITZAREN ERABILERA

• Eskumen, eskubide, betebeharra

• Gaitasuna, ahalmena, trebezia

• Lehia, norgehiagoka

5

HITZAREN ERABILERA HEZKUNTZAN

• Ikuspegi konduktista/kognitiboa: ezagutza ezin da eraiki, aurretik existitzen delako; izatekotan ere, komunikatu eta irakatsi daiteke.

• Ikuspegi sozio-eraikitzailea eta interaktiboa: ezagutza subjektuak

bere ingurunean egiten duen jardueraren eta esperientzien

emaitza da.

6

Jaume Sarramona, 2007

ZERGATIK KONPETENTZIAK

ESKOLAN?

Eskolak ezin baitu ezagutza guztiak

eman

Ezagutzaren iturri asko baitaude esparru

formaletan eta ez-formaletan

Bizitza osoan zehar ikasteko beharra

baitugu

Ikasleak ohiko bizitzarako eta lan

mundurako prestatu behar

baititu

7

HITZA ERABILTZEAREN ARRAZOIAK“ … hezkuntza formala

oso akademikoa izan da eta, oraindik ere, horrelakoa da; gainera, ez ditu gazteak behar bezala prestatzen subjektu gisa, herritar gisa, bizitza osoago bat bizi dezaten, ezta lan munduan sartzeko edo bizitza osoan zehar ikasten jarraitzeko ere…”

8

HITZA ERABILTZEAREN ARRAZOIAK• “Jakite”aren logikatik “egiten eta erabiltzen jakite”aren logikara

• Oinarrizko Hezkuntzaren funtzioak zabaldu egiten dira

• Ezagutzearen etengabeko aldaketa eta ugaltzea

• Bizitza osorako hezkuntza ikuspegia

• Zuzentasun eta berdintasunaren irizpideetan oinarrituko den eskola

inklusiboa

9

ZERTARAKO KONPETENTZIAK

• Garapen pertsonala lortzeko• Hiritartasuna garatzeko• Giza eta enplegu integrazioa

lortzeko• Bizitza osorako aprendizaia

garatzeko gaitasuna lortzeko

10

DEFINIZIOA

• Baliabideen multzoa• Subjektuak mobiliza dezake,

modu bateratu eta integratuan

• Egoera bati irtenbidea eraginkortasunez emateko

11

EZAUGARRIAK

• Izaera integratzailea.• Eskualdagarriak eta funtzio

anitzekoak.• Izaera dinamikoa eta

mugagabea.• Ebaluagarriak.

12

TIPOLOGIA

KONPETENTZIAK

OINARRIZKOAK

EZ OINARRIZKOAK

OROKORRAK

ESPEZIFIKOAK

METADIZIPLINARRAK

DIZIPLINA ARTEKOAK

DIZIPLINA BAITAKOAK

13

KONPETENTZIETAN OINARRITUTAKO CURRICULUM EREDUAK

• Konpetentzia orokorretan oinarritzen direnak : DeSeCo, Tuning, Euskal Curriculuma

• Oinarrizko konpetentziak erreferentzi gisa hartzen dituztenak: Europako Parlamentua, LOE

• Oinarrizko konpetentziak eta diziplina arloak bereizten ez dituztenak: Italia, Finlandia

14

GURE ERREFERENTEAKEAEkoak EUSKAL

CURRICULUMA•Zientzia, teknologia eta osasun-kulturarakoa•Ikasten ikastekoa •Matematikarakoa•Hizkuntza komunikaziorakoa•Informazioa tratatzeko eta teknologia digitala erabiltzekoa•Gizarterako eta herritartasunerakoa•Giza eta arte-kulturarakoa•Norberaren autonomiarako eta ekimenerakoa

•Pentsatzen eta ikasten ikasi•Komunikatzen ikasi•Elkarrekin bizitzen ikasi•Norbera izaten ikasi•Egiten eta ekiten ikasi

15

HEZKUNTZAREN XEDEA

Pertsona osoa (gizabanako, gizartekide eta izadi-kide izaerak uztartuz) hiru dimentsio horietan era orekatuan garatzeko oinarri sendoak jartzea eta, bide batez, helduarorako prestatzea.

Konpetentzietan oinarritutako hezkuntzak lagunduko du xedeari aurre egiten?

16

KONPETENTZIAK LORTZEKO …

Arloetako lanez gain …

• Ikastetxearen funtzionamendua• Ikasleen parte hartzea• Barne funtzionamenduko

arauak• Proposatutako metodologiak• Baliabide didaktikoak• Tutoretza plana• …

17

NOLA IRAKATSI

Ez dago metodologiapropiorik konpetentziakirakasteko

bai ordeaestrategi metodologikoakbideratzeko baldintza orokor batzuk

18

METODOLOGIA ESTRATEGIAK• Gelan, aldeko giroa sortu• Aprendizai aktiboa eta

autonomoa bultzatu, motibatu• Teknologi berrien eta

informazio iturri desberdinen erabilera bultzatu

• Ikasitakoaren ahozko eta idatzizko adierazpena

• Ebaluazio formatiboa bultzatu• Denbora eta espazio

antolaketa desberdinak• Ikasitakoaren funtzionaltasuna

eskolaz kanpoko testuinguruan

19

NOLA IRAKATSI?• Aprendizai esanguratsuaren garrantzia• Egoera konplexuak, multidimentsionalak

eta erantzun anitzekoak• Testuinguru hurbilekoak• Problemen ebazpena oinarrian• Adibide eta egoera anitzak, aprendizaien transferentzia ahalbidetzeko• Edukien antolaketa globala, arloak gaindituz

20

Todo el proceso comporta una enseñanza diversa y compleja con una metodología variada, cuyas dimensiones o variables las podemos agrupar según:Las secuencias de actividades (clase expositiva, por descubrimiento, por proyectos,…).Las relaciones y situaciones comunicativas (directivos, participativos, cooperativos,…).Las formas de agrupamiento u organización social de la clase (gran grupo, equipos fijos, grupos móviles,…).La manera de distribuir el espacio y el tiempo (rincones, talleres, aulas de área,…).El sistema de organización de los contenidos (disciplinar, interdisciplinar, globalizador,…).El uso de los materiales curriculares (libro de texto, enseñanza por ordenador, fichas autocorregibles,…).El procedimiento para la evaluación (inicial, de resultados, formativa, s,…).

21

MA

TE

RIAS

Salidas didácticas: naturales, históricas, artísticas,

museos...

Proyectos interdisciplinares

Proyectos de trabajo, Investigaciones y problemas

abiertos

Trabajo cooperativo

Grupos interactivos de aprendizaje dialógico

Juego cooperativo

Tutoría entre iguales

Tertulias literarias

Participación de la familia: comisiones del centro, contratos, en el aula...

KONPETENTZIEN GARAPENA AHALBIDETZEN DUTEN LAN EGITEKO MODUAK

Actividades diversificadas

Temas que integren lo cotidiano y lo social

Uso integrado de las T.I.C:

WQ, blogs, pizarra digital...

Actividades que trabajen las inteligencias múltiples

Evaluación autorreguladora del aprendizaje

Actividades colectivas y solidarias: exposiciones,

dramatizaciones, jornadas temáticas...

Refuerzo educativo preventivo

Programas que desarrollen las HHSS y el crecimiento en

valores

22

APRENDIZAIAREN KONOA

23

DIDAKTIKA MAILAKO OINARRIAK

• Aprendizaiaren kontestualizazioa

• Besteekin ikasten da• Ikasteko eta ekiteko

beharrezkoa da komunikatzea• Autorregulazioa beharrezkoa da ikasteko

24

AUKERAK: PROIEKTUAK• Gai zehatza lantzen da diziplina bakarrean edo inter moduan

• Helburu zehatzak eta argiak daude

• Sekuentzi didaktiko moduan antolatzen dira

• Ekintza guztiak baliagarriak dira azken produkturako bidea baitira

• Testuinguru hurbiletik abiatuz

konplexutasunerantz

• Baliabide anitzak erabiltzen dira

• Ikasleak BETI daki zer, nola eta zertarako

ari den lanean

• Ikasleak badaki noiz eta nola izango den ebaluatua

25

AUKERAK: APRENDIZAI KOOPERATIBOA• Zer da: “Irakaskuntza prozedura da non -talde hetereogeneaok antolatzen dira -eskola jarduerak gauzatzeko-kooperatiboki lan eginez-ikasle eta irakaslearen rolak aktiboak dira “

Ezaugarriak Inklusiboa da, aniztasuna onartu eta aprobetxatzen du Eskola arrakasta denen artean banatzen du eta ikasleen autoestimua hobetzen du Ikasleari protagonismoa ematen dio

26

EBALUAZIOA

Lagundu behar duhezkuntza praktikaosatzen dutenElementuakhobetzen

27

ZERTARAKO EBALUATU?

Edukien barneratzea egiaztatzeko

EBALUAZIO SUMATIBOA

Ikaskuntza-prozesua erregulatzeko

EBALUAZIO FORMATIBOA

28

ZERGATIK EBALUATU?

• Ikasteak bere baitan trabak eta akatsak gainditzea daramalako

• Ebaluazioak ez duelako bakarrik emaitzak neurtzen. Baldintzatzen dituelako: zer, nola irakatsi eta zer eta nola ikasi

• Ondorioz, aprendizaiaren motorea delako eta ikas-irakats prozesuaren partea

29

NOIZ EBALUATU?• Hasieran: funtzio formatiboa.

Ikaslearen hasierako egoeraren informazioa

• Amaieran: funtzio kalifikadora eta selektiboa. Lortutako aprendizaia egiaztatzen du.

• Prozesukoa: Funtzio formatiboa eta erregulatzailea. Zailtasunak eta aurrerapenak identifikatzen ditu prozesua egokitzeko. Garrantzizkoena da

30

31

ZER EBALUATU?KONPETENTZIAK Hauek helburuetan islatuta daude.Ebaluazio irizpideen bitartezebaluatzen dira.Ebaluazio adierazleenbitartez behagarriak dira.Hauek arloetako programazioetan zehaztu beharra dago.Bidea litzateke EGOERA-ARAZOenebazpenerako erabiltzen dituztenprozesuak ebaluatzea.

32

NOLA EBALUATUEbaluazio ekintzek ahalbidetuko dute ikasleek edukidesberdinak, era integratuan eta koherentean erabiltzekoduten gaitasuna neurtzea

TRESNAKIKAS-IRAKATS PROZESURAKO

APRENDIZAIRAKO

• Ebaluazio galdetegiak• Gelako behaketa• Lanen multzoen behaketa• Autoebaluazio eta koebaluazio galdetegiak•Orientazio oinarriak•Gelako kontratuak•Porfolio

• Ahozko eta idatzizko frogak•Galdetegiak•Ikasleen ekoizpenak : lan praktikoak eta mapa kontzeptualak•Gelako behaketa•Behaketarako txantiloiak

33

ETA ORAIN ZER …

• Konpetentziak arloetako curriculumean identifikatu

• Arloen arteko erlazioa ikusi• Unitate didaktikoetan txertatu• Ekintzak aukeratzerakoan bermatu :

– Testuinguru anitzak– Testuinguruaren funtzionalitatea– Konpetentzia bat baino gehiago batera

34

EBALUAZIO DIAGNOSIA

35

EZAUGARRIAK

• Urtero pasatuko da• LH 4ko eta DBH 2ko ikasle

guztiek pasatuko dute• Ikastetxearentzat: helburu

formatiboa eta orientatzailea• Familientzat: helburu

informatiboa• Azken xedea: hobekuntza

prozesuak bultzatzea

36

EZAUGARRIAKGAI MOTAK: • Ez dira curriculum gaiak• Arazo egoeretan oinarritzen dira• Ikaslearen eguneroko testuinguruari lotutakoak• Esanguratsuak eta gaurkotasuna dutenak• Informazioaren trataera eskatzen dutenak• Gogoeta eta kritika ikuspuntuak eskatzen dituztenak

FROGAK:

• Aukera anitzeko item-ak

• Bi aukeretako item-ak: egia&gezurra

• Erantzun ireki eta motzeko item-ak

• Erantzun ireki eta luzeko item-ak

37

• Ahozko-idatzizko testuetako zentzu orokorra identifikatzea.• Ahozko-idatzizko testuetako xedea igartzea.• Ahozko-idatzizko testuetan informazio egokiak aukeratzea proposatutako helburuentzat.• Estrategiak erabiltzea ahozko-idatzizko testu mota batzuen ulermena errazteko.

• Komunikazio egoeraren ezaugarriak kontuan izatea.• Ekoizpen prozesua planifikatzea.• Egoki eta zuzen adieraztea.• Kontrol eta egokitzapen estrategiez baliatzea.

• Hartu-emanetan era aktiboz eta egokiz parte hartzea.• Arau sozio-komunikatiboak errespetatzea.• Estrategiak erabiltzea komunikazioa izateko eta bere eraginkortasuna gehitzeko.

LHko 4. mailarakoak

DBHko 2. mailarakoak

Hainbat adierazle

Hainbat adierazle

3 zailtasun mailak

3 zailtasun mailak

ULERMENA

IRAKURMENA

MINTZAMENA

IDAZMENAINTERAKZIOA

Ebaluazioaren eredua: Hizkuntza komunikazioa

DIM

EN

TS

IOA

KA

ZP

I-K

ON

PE

TE

NT

ZIA

K

ADIERAZLEAK

DIAGNOSTIKO EBALUAZIOA EUSKAL AUTONOMIA ERKIDEGOANGure eredua

38

Adierazleak- Zentzu orokorra identifikatzen du.- Ideia nagusiak eta bigarren mailakoak bereizten ditu.- Ideien arteko lotura ezagutzen du.- ...

Graduazioa: 3 mailetan

Azpi-konpetentzia

Zentzu orokorra

identifikatzea

Azpi-konpetentziaTestuetako

xedea antzematea

Azpi-konpetentziaInformazioa aukeratzea

Azpi-konpetentziaUlertzeko

estrategiak erabiltzea

ULERMENA

IRAKURMENA

MINTZAMENA IDAZMENA

INTERAKZIOA

Asturiaseredua

39

DIAGNOSTIKO EBALUAZIOA EUSKAL AUTONOMIA ERKIDEGOANGure eredua

Konpetentzia matematikoa

Azpi-konpetentziaOinarrizko nozio geometrikoak eta espazio-adierazpeneko sistemak erabiltzea

Azpi-konpetentziaForma eta harreman

geometrikoen ezagutza erabiltzea

KANTITATEA ESPAZIOA ETA FORMA

ALDAKETAK, HARREMANAK eta ZIURGABETASUNA

PROBLEMAK EBAZTEA

Adierazleak- Orientazioarekin eta espazioaren adierazpenarekin lotutako funtsezko nozio geometrikoak ulertzen ditu.- Posizioak eta mugimenduak identifikatu, aztertu eta azaltzen ditu.- Distantzia errealak zenbatu eta neurtzen ditu plano eta mapa errazetan...- ...

Graduazioa: 3 mailetan

Asturias eredua

40

EZAGUTZA ZIENTIKOAREN

ULERMENA

NATURAREN AZALPENA

IKERKETA ZIENTIFIKOAREN

OINARRIZKO GAKOEN EZAGUPENA

EZAGUTZA ZIENTIFIKOEZ

BALIATZEA ERABAKIAK HARTZEKO

Azpi-konpetentziaGarapen eta aplikazio teknologiko nabarmenenak aztertzea eta kritikoki baloratzea

Azpi-konpetentziaIngurumeneko arazo

larrienak azaltzea, kausak eta eraginak kontuan

hartuzAdierazleak

- Objektu eta baliabide teknologikoak identifikatzen ditu.- Inguruko makinei eta beren funtzionamenduari buruzko jakinmina erakusten du.- Garapen teknologikoak bizitza kalitatean duen eragina baloratzen du.- ...

Graduazioa: 3 mailetan

Asturias eredua

41

GAUR EGUNGO EGOERA

• Taldea eratu da• Ikasleen zerrendak sartu• Hizkuntzen hautua egin • Item-ak askatuko dituzte• Ikasleak ohitu : entrenatu• DATAK:

– LH: martxoaren 2. hamabostaldian

– DBH: apirilaren amaieran eta maiatzaren hasieran

42

HELBIDE INTERESGARRIAK

• www.isei-ivei.net • www.ediagnostikoa.net

• www.g04.berritzeguneak.net

• UZIKS: ebaluazio prozesuan eta formazio prozesuan

43

LABURPEN GISA…

• Jakitetik egiten eta erabiltzen jakitera JAUZIA:– Jakin, egiten jakin, izaten jakin

eta elkarbizitzen jakin• Ezagutzaren

interdiziplinitatea: arloak gainditu

• Metodologia aktiboa: talde lana, gogoeta, autonomia…

• Aldaketarako giltza: ebaluazioa?