Greziako Artea

ESKULTURA

ESKULTURA1.- Antropozentrismo: Gizakia gauza guztien neurria da

2.-Idealismoa: Gizaki perfektua, akatsik gabekoa

Perfekzio fisikoa (Proportzioa, simetria, harmonia)Perfekzio psikologikoa (Serenitatea)

3.-Materialak: Brontzea eta marmol zuria

4.-Eboluzio formala:Aldi Arkaikoa: Geometrikoa, eskematikoaAldi Klasikoa: Errealismo idealizatuaAldi Helenistikoa: Espresionista eta barroko

5.-Jatorrizko eskultura gutxi gelditzen zaigu: Artelan gehienak erromatar kopiak dira

ALDI ARKAIKOA (K.a. VIII-VI)

-Ekialdeko eragina:(Egipto,Mesopotamia)

-Aurrekotasunaren legea

-Estatismoa

-Zurruntasuna (gorputz tensioa

-Geometrismo, eskematizazioa (adatsa)

-Espresio hieratikoa:

-Begi almendratuak -Irribarre arkaikoa

Kouros Kore

Kouros/Kouroi

• Atleta biluziak

• Formatu handia

• Edertasun fisikoa

• Ez dira erretratuak: klase baten ideala

• Zango bat aurrera eta bestea atzera: baina Estatismoaren sensazioa

Kore/Korei• Sazerdotisak

• Jantzitakoak (Peplo)

• Eskaintzaile jarreran.

• Peplo doriarra:

– Simetria– Tolestura eskasak

• Trataera ez da hain zurruna: atseginagoa

• Kouroi baino plastikoagoa, modelatze- lanari ezker

Kouroi

Korai

Garai Arkaikoa: Bilakaera• Naturalismorako joera

– Hazpegien espresioa– Jarrera ezberdinak

• Gorputzaren bihurdura• buruaren makurdura…

• Korai-en oihalak: Peplo Joniarra:

– Malgutasuna• Diagonalak• Tolestura ugari

– Asimetria

Moscoforo

KLASIZISMOA

V. mendean:

Estilo Garratza 500 – 450 -Delfos-eko Auriga -Ludovisi tronua

1go Klasizismoa 450 – 400 (Miron, Fidias, Policleto)

IV mendean:

2en Klasizismoa 400 – 300 (Praxiteles, Eskopas, Lisipo)

Klasizismorako Iragapena

(Estilo Garratza K.a. 500 -450)

-Figuren barietatea eta ugaritasuna

-Figurak tolestatzea, markoari egokitzeko

-Mugimendu eta figuren arteko erlazioa

-Geometrizazioa alboratzen hasten da

-Joera naturalista garatzen hasten da

Eginako Afaiako Tenpluaren frontoia

Olinpia-ko Zeus-en tenplua

Olinpia-ko Zeus-en tenplua

Olinpia-ko Zeus-en tenplua

Delfos-eko Auriga

Ludovisi Tronua. Venus-en Jaiotza

Edertasunaren ideia bilatzen da:

Edertasun fisikoa: Proportzioak matematikoki aztertzen dira: Kanon-en ezarpena

Edertasun izpirituala: Erlijiotasuna: Jainko eta Heroi mitologikoak

Materialak: Harria, marmola, brontze…Polikromatzen diraArgizari geruza

(errealismoa emateko)Egileak:

Miron (Diskoboloa)Fidias (Parthenoi-ko dekorazio eskultorikoa)Polikleto (Doriforo)

1go Klasizismoa (450 – 400)

MIRON FIDIAS POLICLETO

-Giza gorputzaren perfekzioa

Idealismo eta Naturalismo batu egiten du

Giza gorputzaren neurri ideala: Kanon

-Figura mugimenduan Aurpegietan: Edertasuna eta Serenitatea

Kanon: Buruak gorputzaren 1/7 izan behar du.

Arropa bustien teknika Indarra, oreka eta idealen batuketa lortzen du

Mugimendua efektismorik gabe

Miron. “Diskobolo”

• -Diskoa jaurtikitzera doan atleta: Mugimendua antzeztu nahi du

• -Anatomia hobeto adierazten da:– Bizkar eta zangoen gihar-tentsioa– Behatzek lurrari eusten diote

• -Arkaismoaren ezaugarriak:– Ilea – Aurpegiaren espresioa– Gorputz enborren gihar planoak– Zango eta besoen ezarpena:

sakontasun falta

Partenon: Frontoia (Fidias)

Ekialdean: Atenearen Jaiotza

Mendebaldean: Atenea eta Poseidon elkarren aurka

ZeusAtenea

Poseidon

Fidias – Partenon: Frisoa

Zentauromakia

Gigantomakia

Amazonomakia

Partenon. Metopak (Fidias)

Doriforo (Policleto)

-Brontzez egindakoa

-Burua gorputzaren zazpirena da

-Buruak hiri zati ditu:KopetaSudurraAhoa eta kokotsa

-Kontraposto

-Idealizazioa, serenitatea, oreka… ahultzen dira

-Espresibitatea eta mugimendua lantzen dira

-Errealismo handiagoa

-Dramatismoa

-Sentimenduak eta gogoak gehiago errepresentatzen dira

-Gai erlijiosoen tratamendu arruntagoa

-Prozesu hau HELENISMOAN bukatuko da.

2en Klasizismoa (IV mendea)

IV. mendea

PRAXITELES ESKOPAS LISIPO

Aurpegietako espresibitatea azaltzen hasten da: tristura eta malenkonia

Pertsonaien psikologia isladatzen du.

Pertsonaiek jarrera naturalistagoa azaltzen dute

Gorputzak labaindura edo leunketa finaz moldatzen ditu.

Sentimendu tragikoa ematen die

Dotoretasuna eta malgutasuna atleten irudietan

Praxitelestar kurba Aurpegietan azpimarratzen da

Kanon berri bat : Burua gorputzaren 1/8

Aurpegiaren “sfumatto”

PRAXITELES• Aurpegietako espresibitatea azaltzen hasten da:

tristura eta malenkonia

• Gorputzak labaindura edo leunketa finaz moldatzen ditu.

• Praxitelestar kurba

• Aurpegiaren “Sfumatto”

Praxiteles: Knido-ko Afrodita

Praxiteles: Sauroktono-ko Apolo

Praxiteles: Olinpiako Hermes

ESKOPASPertsonaien psikologia isladatzen du

Sentimendu tragikoa ematen die

Hori aurpegierak azpimarratzen du

Skopas: Menade-a

Eskopas: Meleagro

LISIPO

Pertsonaiek jarrera naturalistagoa azaltzen dute

Dotoretasuna eta malgutasuna atleten irudietan

Kanon berri bat: Burua gorputzaren 1/8

Lisipo: Apoxiomeno

Lisipo: Herakles Farnesio

Lisipo: Ares Ludovisi

V. mendea

PRAXITELES ESKOPAS LISIPO

Aurpegietako espresibitatea azaltzen hasten da: tristura eta malenkonia

Pertsonaien psikologia isladatzen du.

Pertsonaiek jarrera naturalistagoa azaltzen dute

Gorputzak labaindura edo leunketa finaz moldatzen ditu.

Sentimendu tragikoa ematen die

Dotoretasuna eta malgutasuna atleten irudietan

Praxitelestar kurba Aurpegietan azpimarratzen da

Kanon berri bat : Burua gorputzaren 1/8

Aurpegiaren “sfumatto”

Eskultultura. Klasizismoa

ALDI HELENISTIKOA (III-II) Polis-en Krisialdia

Oreka eta harmonia klasikoa galtzen doa (Askotan

ez dute irudi osoa errepresentatzen)

Gaiak:

Kaleko eszena arruntak

Patetikoak eta gogorrak

Barnekoiak eta samurrak

Umoretsuak

Haurrak nahiz zaharrak ikus daitezke

Errepresentazio erraldoiak, tamaina hadikoak

Sinkretismoa Atika-ko eskola Pergamo-ko eskola

Rodas-ko eskola Alejandria-ko eskola Tralles-ko eskola

Sinkretismoa• Estilo desberdinak batzen ditu

• Baina estilo bakoitzaren ezaugarriak ezabatu gabe

• Kontzeptu klasikoak:– Pisu sensatzioa– Grabitatea– Esprisio arketipoa

• Ezaugarri helenistikoak:– Biluziak– Gorputzaren bihurdura– Jantzi astinduak– Praxiteles-en kurba

Milo-ko Venus-a

Atika-ko Eskola

• Belvedere-ren soin enborra

• Arantzaren haurra

Atika-ko Eskola

Galata bere burua hiltzen

Galata hilzorian

Pergamo-ko aldareko erliebeak

Rodas-eko Eskola

• Samotraziako Garaipena

Laocoonte eta bere semeak

Alejandria-ko EskolaNilo Ibaia

Tralles-ko eskola

Farnesio zezena

ZERAMIKA

• Estilo geometrikoa (K.a. X – VIII)• Aldi Arkaikoa (K.a. VII – VI)• Aldi klasikoa (K.a. V)

Estilo geometrikoa (K.a. X – VIII)Zeramikaren bitartez greziar pinturak antzeman ditzakegu

Garapena:

• Kolore Beltzetik gaztain ilunerantz

• Marra hutsetik zaldi eta oreinen errepresentazioa

• Giza irudia

Estilo Arkaikoa (K.a. VII-VI)Figurak gero eta handiagoak egiten dira

• Irudi beltzak hondo gorriz

• Irudi gorriak hondo beltzez

Estilo Klasikoa (K.a.V)

Zeramika atikoa da.

Zeramika-lanek pinturarekin paralelismoa daukate:

-Eskortzoa

-Perspektiba

-Emozioen espresioak