C:\Fakepath\12 Neolitikoa Eta Metal Aroa 09 10 Zs Rg

NEOLITOA ETA METAL AROA GEOGRAFÍA E HISTORIA 1. DBH – 11. gaia

Neolitoa

Metal Aroa

Hau bai aldaketa !!! IRAULTZA NEOLITIKOA

Ehiza eta fruitu bilketatik...

... nekazaritza eta abeltzaintzara

Historiaurrea - Denboraren lerroa

Denboraren lerroa – Neolitoa eta Metal Aroa

13000 a.C. 11000 a.C. 9000 a.C. 7000 a.C. 5000 a.C. 3000 a.C. 1000 a.C.

NEOLÍTICO EDAD DE LOS METALESPALEOLÍTICO HISTORIA

Idazkeraren asmakuntza

Asmakuntzak: gurpila,

bela, goldea

Metalurgiaren garapena

Hirien sorrera

Nekazaritza eta

abeltzaintza

Glazioazioen amaiera

Neolitoko mapa

Historiaurrea eta Historia

2,5 milioi 120.000 35.000 10.000 7.000 4.000 1.000

Behe Paleolitoa

Erdi Paleolitoa

Goi Paleolitoa

Mesolitoa

Neolitoa

Brontze Aroa

Burdin Aroa

Paleolitoa

Harri Aroa Metal Aroa

Historiaurrea Historia

Lehen agiri idatziak

Neolitoa

• Neo = berria ( nuevo)• Lito = harria

• Neolito = harri berriaren aroa

• Nolakoa da harri berri hori ?

LeunduaNeolit

Paleolito

Nekazaritza

• Lurrera jausitako haziak, fruitua ematen zutela konturatu ziren.

• Haziak ereitea pentsatu zuten.

• Zer hazi mota? Ekialde Hurbilean garia, Txina aldean arroza eta Amerikan artoa.

• Nomadak izaten jarraituko zuten?

Nekazaritza

Abeltzaintza

• Ehizatutako animalia txikiak etxean hazten zituzten.

• Zeintzuk izango ziren?

• Ardiak, zerriak, ahuntzak, zaldiak, txakurrak...

Abeltzaintza

Nomada izatetik ... sedentarioak izatera

• Haziak erein ondoren, uzta batu behar zuten, beraz leku berdinean egonkortu beharra zuten.

• Ondorioz, herrixkatxoak sortu zituzten.• Janari gehiago zutenez, polulazioak gora egin zuen.

Lanbidea?

Lanbidea?Lanbidea?

Lanbidea?

Lan-banaketa – Landibe berriak

Jabetza pribatua

Pertsonen arteko desberdintasuna

Lanbideak... eta

desberdintasuna !

Klase gizartea

Zer sortzen dute?

Neolitoko iraultza

• Hemen bai aldaketa !• Lehen janaria lortzeko,

ehiza eta fruitu bilketa.• Orain landareak erein

eta uzta bildu, animaliak etxean hasi.

• Lehen animalien atzean, nomadak.

• Orain sedentarioak. Herrixkak.

• Lanabes berriak, haitzurrak, igitaiak, errotak, zertarako ?

Neolitoko iraultza, aldaketa

Haziak erein ondoren, uzta bildu behar da, Beraz, ...

Ez da beharrezkoa animaliak ehizatzea, etxean dauzkate

Sedentarioak badira, etxeak

gero eta hobeagoak izango dira

Aleak (Grano) batu ondoren, hirina egin behar da errotarekin

Aleak (grano) gordetzeko zeramika

asmatzen dute

Jarduera berriak tresna berriak

Zertarako ?

Zeramika

Neolitoko bizitza berriaAsmakuntza berriak

Asmakuntza berriak non ?

MESOPOTAMIA

Meso – erdia

Potamo - ibaia

Gaur egungo IRAK

Nekazaritzaren hedapena

Mesopotamia

Duela zenbat

urte Euskal

Herrira?

Hego Amerikako yanomaniak Neolitoan bizi dira

GEOGRAFÍA E HISTORIA 1º ESOTEMA 11

Neolitoko iraultzaren ondorioak

Defensa beharra

Etxe bilketa

Bizileku finkoak

Demografia igoera

Produkzioa ugaritzea Zeramika

LAN BANAKETA

Merkataritza

Izadi-jainkoak

Ehungintza

TRESNERIA BERRIA

Gurpila ???

Lanabesak

Neolitoa – Mapa kontzeptuala

FINAL DE LA ÚLTIMA GLACIACIÓN

NEOLITOA

NEKAZARITZAREN SORRERA

ABELTZAINTZAREN SORRERA

BERRIKUNTZA TEKNIKOAK LAN-BEREIZKETA / ESPAZIALIZAZIOA

SEDENTARIZAZIOA

LANBIDE desberdinak:

NekazariakAbeltzainakArtisauak

HERRIXKAK elementu hauekin:

Heziak Etxebizitzak

KortakBiltegiak

Gaziazioaren amaiera

HARRI LANDUA tresnak egiteko:

AitzurrakIgitaiakErrotak

Azken ariketa

Lan espezialitatea

Bizimoduan aldaketak

Berrikuntza teknikoak

Elikagaiak lortzeko aldaketa

Neolitikoko iraultzak

Eragiten du

Metal Aroa

Metal Aroa – Zer abantaila dute metalek harriarekiko?

Metal Aroa – Zer abantaila dute metalek ?

• Metalaren abantailak:• Gogorragoa zen• Moldeatu zitekeen, forma

eman• Gehiago irauten zuen

• Lehena kobrea izan• Gero kobrea eta

eztainuaren aleazioa (nahastea) den brontzea

• Azkenik gogorragoa den burdina

• Burdina lortu zutenek botere militarra eskuratu zuten

Metal Aroa – Zer abantaila dute metalek ?

Metalen hedapena

K.a. 2500K.a. 1600

K.a. 2100

K.a. 1500-1400

K.a. 1500

K.a. 1500K.a. 1300

Metal Aroa – Mapa kontzeptuala

METALAROA

KobreAroa

BrontzeAroa

BurdinAroa

Goldea

Ureztatzea

Kanalak

Gurpila

JARDUERA BERRIAK

HABITAT BERRIAK

LANBIDE BERRIAK

PRIBILEGIATUEN KLASE BAT AGERTU ZRN

Merkataritzaren garapena

Hirien sorrera MerkatariakGerlariakApaizak

GerlariakApaizak

Aberatsak

Metalurgiaren aurkikuntza

Banatzen daAsmakuntza eta aurrerakuntzak

Metalezko tresnak

Urrea Burdina

Gurpila eta goldea

Goldea

Urrezko besokoaUrrezko besokoa, pitxarra eta

katillua

Urrezko bularrekoa Brontzeko lanparaUrrezko belarritakoak

Metal Aroa Euskal HerrianLa Hoya (Biasteri – La Guardia)

Lanbide berriak

Klase sozialen sorrera

Aldaketa ekonomikoak

Asmakuntza eta aurrerakuntza garrantzitsuak

Lehenengoz eralibi ziren metalak

Metal Aroa

Eragiten du

Metal Aroari buruzko jarduera

Sinismenak

Tapa Buztinezkoa

Lurperatu egiten zen

Neolitikoko pinturak

Erleak

Abaraska

Otzara eztiarekin

Historiaurreko punturen konparazioa

Pertsonak eta animaliak nahastatuta. Eskematismoa. Pintura monokromoa.

Bakarkako animalien irudiak. Naturalismoa. Polikromía.

NEOLITOAPALEOLITOA

Ama-Lurraren eskultura Zeramika dekoratua

MEGALITISMOA

MEGALITO

Mega = handi

Lito = harri

Iruinarri / Menhir

Harrespila - Cromlech

Trikuharri / Dolmen

Neolitoa - Trikuharrien kultura

Harrespila - Cromlech Harrespila - Cromlech

Iruinarriak - MenhirrakTrikuharria - Dolmen

MEGALITISMOA

MEGALITISMOA EUSKAL HERRIANJentilarriko dolmena Akolako dolmena

Txoritokietako menhirraEgilazeko dolmena

Neolitoa eta Metal Aroa – Azken jarduera

Objetuak:

Dekorazioa:

Eraikuntzak:

Dekorazioa:Gaia:

Koloreak:

Neolitoa

UrregintzaZeramikaArkitekturaPintura

Iraganaren ikertzaileak

Pertsonai hau oso garrantzitsua izan da

Euskal Herriaren iragana

aztertzerakoan.

Merezi du kontsultatxo bat

egitea eta jakitea nor izan zen, zer egin zuen eta abar...

Historiaurrea Durangaldean

• Anboto inguruko mendietan (Untzillatx, Alluitz ) daude gizakiaren lehen aztarnak: Bolinkoba, Astokoba, Atxarte inguruko beste koba batzutan aurkitu izan dira.

• Hau bazekien bai Joxe Migel Barandiaranek. Horregatik, bertako landa, haitz, kobak eta abar aztertu nahian zebilen.

• 1931ean etorri zen Barandiaran Durangaldera, Abadiño aldera. Bere asmoa, Anboto inguruko kobazuloak ezagutzea zen: Atxarte eta Atx Txiki, Untzillatx ...

• Untzillatxen, Kristo Andako ermita ondoan, Astokoba, Urrekoba eta Bolinkoba ikusi zituzten.

• Atx Txikin, Albistei, Oialkoba, Kobailun eta Sorginkoba.

Ohialkoba• Giza eta animalia-

hezurrak, • Zeramika, • Sílex piezak, eta • Ardi edo ahuntzaren

tibia hezur zati zapal bat erdian zulo batekin

• Aurkitutako materialaren arabera, brontze aroan hainbat gorpu lurperatu zela bertan esan daiteke

ALBIZTEI• Atxarte barrenetik 75

metrotara aurkitzen da. • Lurrezko ontzi zakarrak• ontzi zati txiki ugari • Giza falange bat

(Hatzaparreko hezurra) • Zeramika zatiak eta sukarri

lamina bat.• Aurkitu izan diren

elementuekin Neolitiko eta Brontze aroaren bitartean aurkitzen garela esan dezakegu

BOLINKOBA• Hezurrezko lantza

bat. Ehiza markak ditu luzetara bost zatitan banaturik

C:\Fakepath\12 Neolitikoa Eta Metal Aroa 09 10 Zs Rg

Documents

Transcript of C:\Fakepath\12 Neolitikoa Eta Metal Aroa 09 10 Zs Rg

Diseño ZS-MAX 15

Neolitikoa eta megalitismoa NEOLITO ETA MEGALITISMOeta... · Neolitikoa eta megalitismoa PAISAIAREN ALDAKETA Nekazaritza eta abeltzaintzarako lurrak eraldatu zituzten, paisaia erabat

CAPITANIA GUARDACOSTAS MARITIMA DE ZORRITOS · pedro pablo 2 zs-2811-bm don jose ... jose en rrique zs-4136-bm niÑo del milagro zs-5761-bm san juan de vegueta zs-4137 ... san pedro

Comarca aroa y oscar

AROA. FUENTES DE ENERGÍA

Persépolis. Aroa Solera Escaso.

Neolitoa eta Metal Aroa

AROA. LA ENERGÍA

Erdi Aroa galderen jarraipena

Història de internet, Aroa

Zon Zs Natural Es de Chile

narrstien aroa

Erdi Aroa Espainian

Aroa. cambios de estado

Metal aroa

Erdi Aroa 5.A

Trabajo Principe Aroa 4ºC

Erdi Aroa 5.D

Aroa. la corteza terrestre

BURDIN AROA