Download - Industria Iraultza

HISTORIA DBH 4.MAILA3. GAIA


Asmakizunak


Industria IraultzaIraultza demografikoa

Nekazal IraultzaLangileakOndorioak


Iraultza demografikoa


IRAULTZA DEMOGRAFIKOA

• Jaiotze tasa mantentzen da oraindik oso altua (Umeen lana)

• Hilkortasuna jeitsi egitenda:– Elikadura aldetiko hobekuntzak (Nekazal Iraultza)– Higiene aldetiko hobekuntzak

• Higiene pertsonala• Kotoia• Hirien azpiegiturak

– Medikuntza aldetiko hobekuntzak• Txertoak• Mikrobiologia

• Hazkunde demografiko handia– Lan esku ugaritasuna– Hirigintza


Nekazal iraultza


Hiru urteko eta lau urteko

txandaketaren konparazioa

(Landatze-sistema aldaketa)

Beste aldaketak:

•Lurberriketak (Drenajea)

•Landaketa berriak (Artoa, patata)

•Itxierak (Enclousures Act)

•Estabulazioa

•Espezien hautaketa

•Treneria berriak


Nekazaritza-iraultzaren ondorioak


Industria Iraultza

Taula


NOLAKOA DA LANTEGI BAT


Industrializazioaren ondorioak

Puntako sektoreak

Ehungintza

Siderurgia

Lehengaiak

Harrikatza

Burdina

Kotoia


Trenbidearen ondorioak

GARRAIOEN IRAULTZA

Trena

Lurrun-itsasontzia

MERKATARITZAREN HAZKUNDEA

ESPEZIALIZAZIOA

EMIGRAZIOAK


Trenbide europarraren bilakaera


Munduko industria-ekoizpenaren banaketa


sozietate anonimoa


ONDORIOAK

Hirigintzan

Klase sozialak

Langile mugimendua


Hirigintza


Industria-hiria (II)


Industria-hiria (I)


Europako emigrazioa Ameriketako Estatu Batuetan


KLASE-GIZARTEA


Aristokrazia familia

ARISTOKRAZIAREN GAINBEHERA

Pribilegioak galdu

Errentista (Ez zuen enpresa-ispririturik)

Goi-mailako karguak mantendu

Burgeseriarekin ezkondu bizi maila mantentzeko


Burges familia

BURGESERIA

Botere politiko eta ekonomikoa uztartuzituen.

Talde ezberdinak

Baloreak:

1. Jabetza pribatua

2. Ekimen indibiduala

3. Lanaren gurtza

4. Aurrezkiaren balioa

Politika

1. Egonkortasuna

2. Liberalismoa

3. Anti-sozialismoa


Langileak

Bizi-baldintzak

Lan-ordu zabalak

Soldata bajuak

Umeen eta emakumeen lana

Babesik ez

(Erretiroa, gaixotasunak,langabezia)

Hezkuntza arazoak

Langile-auzoak


Familia burges baten eta familia langile baten

bizitza-mailaren arteko konparazioa


LANGILE MUGIMENDUA


IDEOLOGIAMARXISMOA

• Klase arteko borroka• Kapitalismoaren kritika

– Explotazioa– Soldata– Plusbalioa

• Iraultza– Proletalgoaren Diktadura– Gizarte Komunista

• Lenin:– Alderdiaren garrantzia

– Abangoardia


ANARKISMOA

• Mota guztietako autoritatearen kontra

• Estatuaren kontra

• Joku politikoaren kontra

• Ideologoak:– Bakunin

– Proudhon

– Kropotkin


INTERNAZIONALA

• I.Internazionala– Marx eta Bakunin

arteko desadostasunak

• II. Internazionala– Komunistak

– Errebisionistak

• Lorpenak


LABURPENA


Sintesia (I)

Industria iraultza sortzeko, aurretik hiru aldaketa gertatu behar izan ziren: biztanleriaren hazkundea, nekazaritzaren hedapena eta mentalitate ekonomiko aldaketa bat.

Industrializazioa Britainia Handian hasi zen XVIII. mendearen azkenen herenean eta gero Europa osoan zehar hedatu zen. Industrializazioaren lehenengo fasean bi sektore nabarmendu ziren: ehungintza eta siderurgia.

Industria ekoizpena abiadura handian hazi zen, baina antzinako garraiobideak (belaontziak, diligentziak…) motelak ziren eta zama-edukiera txikia zuten. Garraiobide berriak behar ziren merkataritza hobetzeko eta fabriken hornikuntza eta merkantzien banaketa ziurtatzeko. XIX. mendean egoera aldatu egin zen: lurrun-itsasontzia eta trenbidea agertu ziren.

1870etik aurrera, transformazio berriak sortu ziren munduko ekonomian, eta horiek bigarren industria iraultza izenarekin ezagutzen dira. Industria berriak garatu ziren, industria potentzia berriak sortu ziren, enpresa handia agertu zen eta ekoizteko era aldatu egin zen.

SINTESIA (II)

HISTORIA DBH 4.MAILA3. GAIA Sintesia (II)

Industria iraultza gizarte-aldaketa prozesu bat ere izan zen. XIX. mendean zehar biztanleriaren hazkundea azkartu egin zen, eta hirietara eta itsasoz haraindiko kolonietara migrazio handiak sortu ziren.

Industria gizartea klasetan banatzen zen, hots, euren posizio ekonomikoak bereizten zituen taldeetan. Burgesia klase menderatzailea bihurtu zen aristokraziak ia bere pribilegio guztiak galdu zituenean.

XIX. mendeko berrikuntzetariko bat burgesia txikiaren finkapena izan zen (klase ertaina) eta langileriaren agerpena. Hala eta guztiz, nekazariek talde handiena eratzen jarraitu zuten.

Fabriketan milaka langile metatzeak bizi zuten lan-egoera gogorraren kontzientzia hartzea eta ekintza kolektiboen bitartez hobetzen saiatzea eragin zuen. Mugimendu hauek bi ideologia berritan oinarritu ziren: sozialismoa eta anarkismoa.

Industria iraultzatik eratorritako transformazio ekonomiko handien ondorioz, kulturan eta ohituretan ere aldaketa handiak sortu ziren.