XVII. MENDEKO ALDAKETA POLITIKO EKONOMIKO ETA SOZIALAK

Ekonomia:

Jarduera garrantzitsuena Nekazaritza zen; ia biztanle gehienak bertatik bizi ziren. Uzta eskasa zen eta auto hornikuntza zen helburua. Aborakina soberan geldituz gero, merkatuan saltzen zuten.

XVI. mendean:

Uzta onak. Ameriketatik datorren urre eta zilar kantitatearengatik Prezioen Iraultza ematen da. Oparotasun ekonomikoa dago.

XVII. mendean:

Herbehereak eta Britainia Handia izan ezik, Krisi Ekonomikoa ematen da.

XVIII. mendean:Berriz uzta onak ematen hasten dira eta itsasoko merkataritza

indartzen da. Oparotasun ekonomikoa dago.

Teoria ekonomikoak:

XVII. mendean: Merkantilismo-aren teoria sortzen da: Honen helburua ahalik eta zilar eta urre gehien biltzea, auto hornikuntza eta bertako nekazaritza eta industria bultzatzea da. Protekzionismoa defendatzen zuen: Mugetan aduanak jartzea.

XVIII. mendean: Liberalismo ekonomiko-aren teoria sortzen da: Helburua merkataritzan askatasun osoa edukitzea da. Librekanbismoa aplikatzen da: Mugetan aduanak kentzea.

Gizartea:

Biztanle gehienak nekazariak dira; baina geroz eta jende gehiago bizi da hirietan.

Gizartea estamentala zen: estamentuz osatutako gizartea zen: legedi, betebehar eta eskubide propioak dituzten giza talde itxia.

Noblezia

Elizgizonak

Herri xehea

XVI. mendean: Biztanleriaren hazkundea ematen da. Goseterik eta izurriterik ez baitago. Uzta onak

XVII. mendean: Krisi demografiko eta ekonomikoa eman zen. Izurrite eta gosete ugari zeuden. Uzta txarrak eta gerra asko.

XVIII. mendean: Biztanleriaren hazkundea ematen da berriz. Uzta onak ematen dira eta gainera medikuntza eta higienean aurrerapen garrantzitsuak ematen dira.

Politika

Feudalismo garaia: Monarkiak ez zuen botererik; jauntxoek agintzen zuten haien lurraldeetan.

XII. mendetik aurrera: Hiriak berpizten dira eta monarkia indarra hartzen hasten da. Foru, Gorte, Parlamentu, Estatu Orokorrak… sortuko dira. Hauek estamentuka biltzen dira eta zergak eta legeak ezartzeko biltzen dira.

ERREGETZA AUTORITARIOA

XV. eta XVI. Mendeen bitartean estatu modernoak sortzen dira: Geografikoki ondoan dauden edo historikoki lotuta dauden lurraldeak elkartzen dira. Estatu hauetan Monarkia autoritarioak agintzen du: teorian botere osoa du baina praktikan lehenagoko erakundeek mugatzen dute. Boterea Jainkoarengatik datorkio.

Hartutako neurriak:

-Administralgo sistemaren zentralizazioa.

-Armada iraunkorra.

-Diplomazia modernoa.

-Sistema fiskala sortzen dute.

Erregetza absolutista eta parlamentarioa

XVII. mendean: Errege autoritarioen botere sendotze prozesua Monarkia Absolutistan burutzen da: Monarkiak botere osoa du bai teorian eta bai praktikan. (Frantziako Luis IV).

Monarkia absolutista Europako ia estatu guztietan ezarri zen Britainia Handian izan ezik: Bertan Monarkia Parlamentarioa ezarri zen: Parlamentuak monarkiaren boterea mugatzen zuen.

Foru Sistema Euskal Herrian

Forua aintzin aintzinatik datozen usadio eta ohituren arau idatzia da, errege edo buruzagi militar batek emandako eskubideak eta arauak dira eta lurralde bateko sistema politiko administratiboa eratzen dute.

Pribilegioak:

-Berezko sistema fiskala.

-Soldadutza bertan egitea.

-Barne-aduanak zeuzkaten.

-Errege xedapenei aurre egiteko foru-pasea zeukaten.

XVI-XVII. mendeen bitartean foruak galtzen joan ziren; baina euskaldunak iraunkorrak izan ziren eta ez ziren desagertu.