VIÑOS

Doade (Sober)Ribeira Sacra A VENDIMA

Denominacións de orixe de Galicia

• As denominacións de orixe de Galicia abranguen diversos produtos representativos da alimentación de Galicia clasificados como denominación de orixe protexida.

• Na actualidade existen 27 produtos galegos con este distintivo, que van dende queixos aos mexillóns, pasando polos viños, os licores, a carne, o pan e ata os grelos.

Denominacións principais

• Bebidas espiritosas

• Augardente de Galicia• Augardente de herbas de

Galicia• Licor café de Galicia• Licor de herbas de Galicia

• Carne fresca

• Tenreira galega

• Peixes e moluscos

• Mexillón de Galicia

• Queixos e manteigas

• Arzúa-Ulloa• Cebreiro• Tetilla• San Simón da Costa

• Hortalizas e legumes

• Grelos de Galicia• Patacas de Galicia• Pemento de Arnoia• Pemento de Herbón• Pemento do Couto• Pemento de Oímbra• Faba de Lourenzá

• Mel de Galicia

Viños Denominacións de orixe

• Monterrei• Rias Baixas• Ribeira Sacra• Ribeiro• Valdeorras

MONTERREI• Localización: os viñedos

desta denominación sitúanse na parte sudoriental da provincia de Ourense perto da fronteira con Portugal, nos concellos de Castrelo do Val, Monterrei, Oímbra e Verín.

• As vides ocupan as ladeiras dos montes e vales regados polo río Támega e os seus afluentes.

MONTERREI

• Características: o clima nesta zona é máis seco ca no resto de Galicia, resultando moi benigno para o cultivo da viña e predominando a influencia continental sobre a atlántica.

• A conxunción clima, solo e tradición vitivinícola herdada de xeración en xeración permite extraer das vellas variedades uns caldos con personalidade propia.

MONTERREI

• Variedades de uva e tipos de viño:• Brancas: Dona Branca, Verdello (Godello)

e Treixadura (Verdello Louro)• Brancas autorizadas: Palomino.• Tintas: Mencía e María Ardoña ou

Bastardo.• Tintas autorizadas: Tempranillo (Arauxa)

Castelo de Monterrei

Castelo e vides

Vendima, outono, Monterrei

As Tapias-Pazos (Verín)

Collendo uva

RÍAS BAIXAS

• Localización: os viñedos desta denominación sitúanse na provincia de Pontevedra e no límite desta coa da Coruña.

• Abarca cinco subzonas: Val do Salnés, Condado de Tea, O Rosal, Soutomaior e Ribeira do Ulla.

RÍAS BAIXAS

• Características: está orientada principalmente á produción de viños brancos.

• O clima, próximo ao límite do cultivo da vide, está plenamente integrada na gran rexión atlántica.

• Os viños monovarietais de uva albariño, teñen unha cor amarelo-palliza, brillante, con irisacións douradas e verdes. No nariz posúen recendos florais e froiteiros finos e distinguidos. Na boca son frescos e suaves, con suficiente grao alcohólico, acidez equilibrada. O seu retrogosto e pracenteiro.

• Os viños do Rosal e Condado están persoalizados por levar na súa composición as castes loureira e treixadura respectivamente.

RÍAS BAIXAS

• Variedades de uva:• Brancas: Albariño, Loureira branca ou

Marqués, Trexadura e Caíño branco.• Brancas autorizadas: Torrontés e Godello• Tintas: Caíño tinto e Espadeiro, Loureira

tinta e Sousón.• Tintas autorizadas: Mencía e Brancellao

RÍAS BAIXAS• Tipos de viño:• Rías Baixas Albariño: 100% monovarietal• Rías Baixas Condado de Tea: nun 70% como mínimo uva

albariño e treixadura o resto das demais variedades teñen que estar cultivadas na comarca do Condado.

• Rías Baixas O Rosal: nun 70% como mínimo uva albariño e loureira o resto das demais variedades teñen que estar cultivadas na comarca do Rosal.

• Rías Baixas Salnés: nun 70% como mínimo uva albariño o resto das demais variedades teñen que estar cultivadas na comarca do Salnés.

• Rías Baixas Ulla: nun 70% como mínimo uva albariño o resto das demais variedades teñen que estar cultivadas na comarca do Ulla.

• Rías Baixas (tinto): elaborado coas variedades tintas recoñecidas, producido en cada subzona e na proporción que se considere axeitada.

Pazo de Fefiñáns (Cambados)

Viñedos no Val do Salnés

Uva Albariño

Viñedos no Val do Salnés

Viñedos no Rosal

RIBEIRA SACRA• Localización: a zona de

produción sitúase nas escarpadas e soleadas ladeiras do curso medio do río Miño e o Sil cos seus afluentes. No sur da provincia de Lugo e no norte da provincia de Ourense. Inclúe parroquias e lugares de 19 concellos como Pantón, Sober, Escairón, Chantada ou Nogueira de Ramuín.

• Divídese en cinco zonas diferenciadas: Amandi, Chantada, Quiroga-Bibei, Ribeiras do Miño e Ribeiras do Sil onde tradicionalmente, dende hai máis de 2000 anos, elabóranse excelentes viños dunha gran personalidade.

Mapa daRibeira Sacra

RIBEIRA SACRA

• Características: está orientada sobre todo a produción de viños tintos. A uva tinta Mencía é a máis cultivada, dando lugar a viños de gran calidade que salientan polos seus recendos limpos, elegantes e intensos, a súa cor cereixa intensa, brillante e cun reberete púrpura.

• Tamén hai viños brancos, cunha produción menor, con variedades de uva Godello, Albariño e Treixadura, de gran frescura, afroitados cun fino toque de acidez, destacando polo seu lixeiro retrogusto e delicada presenza no padal.

RIBEIRA SACRA

• Variedades de uva e tipos de viño:• Brancas: Godello, Albariño, Loureira,

Treixadura, Dona Branca e Torrontés• Brancas autorizadas: Palomino.• Tintas: Mencía, Brancellao e Merenzao• Tintas autorizadas: Mouratón ou Negreira e

Garnacha Tintorera• Os viños máis característicos son da variedade

Mencía, aínda que tamén se elaboran brancos monovarietais Godello e Albariño.

San Miguel de Eire

(Pantón)

Canón do Sil

Socalcos

Doade (Sober)

San Vicente

da Cova

RIBEIRO• Localización: a comarca

está situada no extremo noroccidental da provincia de Ourense sobre unha superficie de 2.700 ha de viñedo na confluencia dos vales dos ríos Miño, Avia, Arnoia e Barbantiño.

• Os bordes montañosos illan esta bisbarra da influencia marítimo atlántica o que determina que a súa pluviosidade sexa menor respecto a outras.

RIBEIRO

• Características: os viños desta comarca gozan de enorme tradición, pois xa tiñan sona internacional no século XVI, cando na súa capital, Ribadavia, se estableceron normas para garantir a calidade e autenticidade dos ribeiros.

• Os viños brancos son lixeiros, frescos, secos, afroitados, de cor de palla pálida. Deben consumirse preferentemente no primeiro e segundo ano da súa produción.

• Os viños tintos son de cor vermella morada e compensados de acedume. O seu consumo, deberá ser no primeiro ano.

RIBEIRO

• Variedades de uva e tipos de viño:• Brancas: Treixadura, Torrontés, Albariño,

Loureira, Godello• Brancas autorizadas: Macabeo, Albilla e

Palomino.• Tintas: Brancellao, Caíño, Ferrón, Sousón e

Mencía• Tintas autorizadas: Garnacha e Tempranillo• Os viños monovarietais presentan unha

excelente estrutura.

Ribadavia Praza Maior

Viña MeínSan Clodio

(Leiro)

Mosteiro deSan Clodio

(Leiro)

Rioboo

Viña MeínSan Clodio

(Leiro)

Socalcos

VALDEORRAS• Localización: situada na

parte nororiental da provincia de Ourense, na depresión do Sil porta natural de entrada a Galicia desde O Bierzo e as Terras de León.

• Comprende oito concellos nos que destaca A Rúa e O Barco.

• Os seus viñedos cultívasen nas ladeiras dos vales do Sil e Xares, nunha paisaxe de terras vermellas, onde ademais da vide, medran castiñeiros e oliveiras, rodeados de granitos e lousas.

VALDEORRAS

• Características: predominan os tintos de uva Mencía cunha cor vermello-rubía e picota, de capa media e matices violáceos lembrando a súa xuventude.

• Os viños brancos son elaborados fundamentalmente a partir da uva Godello de cor amarelo-palla con matices verdosos.

VALDEORRAS

• Variedades de uva e tipos de viño:• Brancas: Godello, Dona Branca (Moza

Fresca)• Brancas autorizadas: Palomino.• Tintas: Mencía, Brancellao, Merenzao

(María Ardoña ou Bastardo) e Sousón• Tintas autorizadas: Garnacha Tintorera,

Gran Negro e Tempranillo

O Barco de ValdeorrasRío Sil

Corte da uva

Rías Baixas Viticultores ha Bodegas Produción Viño cualificado

Val do Salnés 4.776 2.269,10 136 10.627.715 kg 7.253.415 l

O Rosal 534 596,12 13 2.287.203 kg 1.559.872 l

Condado de Tea 1.243 1.000,18 42 3.943.472 kg 2.689.448 l

Soutomaior 43 18,18 2 19.164 kg 13.032 l

Ribeira do Ulla 116 164,51 5 690.323 kg 469.420 l

TOTAL 6.712 4.048,09 198 17.567.877 kg 11.985.187 l

Ribeiro

TOTAL 6.022 2.731,46 91 11.679.570 kg 10.724.960 l

Ribeira Sacra

Amandi 1.224 521,02 34 2.926.949 kg 1.985.800 l

Chantada 405 172,36 21 883.332 kg 599.300 l

Quiroga-Bibei 443 188,58 10 707.491 kg 480.000 l

Ribeiras do Miño 415 176,69 18 803.739 kg 545.300 l

Ribeiras do Sil 384 163,35 12 693.120 kg 470.250 l

TOTAL 2.871 1.222,00 95 6.014.631 kg 4.080.650 l

Valdeorras

TOTAL 2.024 1.352,00 41 4.853.734 kg 3.539.444 l

Monterrei

TOTAL 618 720,00 22 3.282.716 kg 2.199.420 l

GALICIA TOTAL D.O. 18.247 10.074 447 43.398.528 kg 32.529.661 l

Viños da Terra

• Betanzos• Barbanza-Iria• Ourense-Miño

Betanzos: barricase viñedos xuntoao rio Mandeo

Outros Viños

• Barrantes• Negueira de Muñiz

Viño de Barrantes

Furancho

Negueira deMuñiz

Porcentaxe de viñedocon respecto á superficie

agraria

0-< 4%

4-11%

>11-20%

>20-30%

>30-45%

UVAS BRANCAS

Torrontés

Verdello

Dona Branca

Albariño

Godello

Treixadura

Loureiro

UVAS TINTAS

Mencía ArdoñaEspadeiroFerrón Caíño

TintaLoureiro

Merenzao BastardoSousón

Brancellao

O ciclo do viñoUn universo en cada botella

• Poda• Inxerta inglesa• Inxerta omega• Poda verde• Vendima• Elaboración de viños

Poda de vides

Poda de inverno ou poda en seco. Realízase cada inverno, logo da caída das follas e antes de que volvan saír os novos brotes, cando a planta atópase en estado vexetativo durminte e que baixou a circulación da savia. Serve para eliminar os sarmentos da tempada anterior e recortar as madeiras de dous anos e máis, e favorece a rexeneración da pranta. Non se debe podar con temperaturas demasiado baixas debido a que as xeadas creban a madeira. Ademais, con temperaturas baixo cero a madeira tarda máis en cicatrizar e corre máis riscos de sufrir enfermidades como a xesca e a eutipiose.

Inxerta inglesa

Inxerta omega

Complementa a poda de inverno e realízase só si creceron demasiado os brotes, para rebaixar o rendemento da pranta e obter así unha mellor calidade das uvas. Realízase ao final da primavera, unha vez que a vide brotou.

Poda en verde

Faise nos meses de setembro e principios de outubro, Para vendimar utilízanse navallas, tesoiras, coitelos..

Vendima

En xeral, son as mulleres as que fan a corta dos acios das cepas baixas (estaca ou espaller), e os homes as altas (parra ou lata).

Elaboración de viños

Tolva de recepción da uva

Estruxado e despalillado

Prensado da uva

Fermentación

Depósitos de fermentación

Embotellado

•Agosto a madura e setembro vendima a uva. •Coida a viña e terás vendima. •Collerás viño e mosto se vendimas enxoito. •En setembro vendima correndo. •En tempo de vindima, auga do ceo mala, pero da fonte boa é. •Mandar rapaces á vendima é cousa perdida. •Na viña vendimada calquera pode ir vendimar. •Non por moito vendimar se enche o lagar. •O medo garda a viña, e non quen a vendima. •O que en marzo non poda a viña perde a vendima. •Poda en marzo, vendima no regazo. •Poda en xaneiro, vendima no sombreiro. •Pola Virxe do Portal pon a xente a vendimar. •Polo San Mateu cada un vendima o seu. •Polo San Miguel mete as uvas no tonel. •Polo San Nicolás, as uvas vendimarás. •Polo San Xenaro, vendimas pró carro. •Polo tempo da vendima moito canta a rapaciña.

Refraneiro e cantigas