UNIDADE I : CUALIDADES DO SON

As cualidades do son, son catro: Altura que nos pemíte diferenciar entre Grave / Agudo. AIntensidade que nos permite diferenciar entre Forte/suave e os matices nunha obra musical. Duración quenos permite diferenciar entre longo/curto e da lugar ás figuras musicais e Timbre que nos permite diferenciarentre qué/quen produce o son: unha voz, un instrumento. Cada unha delas relacionase con unha serie desímbolos musicais que están representados no esquema que aparece a continuación:

Clasifica os seguintes sons segundo todolas cualidades. Escribeos neste orde : altura ( A/G),duracion ( L/C), intensidade ( F/S) e timbre ( instrumento ou voz ).

Exemplo: grave, curto, forte, trompeta:

a) Este son é , , e de timbre .

b) Este son é , , e de timbre .

c) Este son é , , e de timbre .

d) Este son é , , e de timbre .

1. k 1

1

Tendo en conta as cualidades do son clasifica os seguintes signos musicais que poden aparecer nunha:

Exemplo : pentagrama ........... altura

_________ /_________ ______/________ ___________/ _________

__________/ _______ __________/ ____________ ___________/ ___________

II. O OIDO E AS SÚAS PARTES

O oido é o sentido que se debe considerar como máis perfecto nun músico xa que gracias a elpodemos facer e disfrutar da música. É por isto polo que debemos coidar os nosos oidos xa que acapacidade auditiva dunha persoa tende a diminuir co paso dos anos. Esta tendencia agrávase seexpoñemos ós nosos oidos á sons moi intensos ou que superen 120Decibelios ( Db ) de intensidade. Poloxeral unha persoa cun sentido auditivo é capaz de captar sons que van dende 20 Herzios ata 20000Herzios. Todolos sons que estan por debaixo de 20 Hz coñecense coma infrasons e os que están por ribade 20000Hz ultrasóns. A continuación podes ver e estudar un pequeno esquema das funcións máisdestacadas do noso oido.

1. k 2

III. A MÚSICA : AUDICIÓNS COMENTADAS

A música sempre foi unha forma de expresión que xenera diversas emocións, pero máis aládisto, ten tamén efectos moi beneficiosos sobre o noso organismo. Por exemplo, todos temoscomprobado dalgún xeito que cando estamos ansiosos e escoitamos unha melodía concreta,logramos relaxarnos, ou por exemplo, en momentos de actividade física, notamos que o nosorendemento e concentración parecen aumentar mentres escoitamos música. Hai disciplinas como amusicoterapia que son empregadas como ferramenta para tratar emocións e traumas que non selogran solventar. Algúns dos beneficios da música son os seguintes:

A continuación propoñemosche unha seria de frases de pensadores, músicos, escritores.... escoita oque para eles significaba a música:

“A música pode dar nome ó innombrable ecomunicar o descoñecido” Leonard Berstein ( (1918-1990) Compositorestadounidense.

A música é o eco dun mundo“invisible” Giuseppe Mazzini (1805-1872)Político italiano

A múúsica éú sinóúnimó dé libérdadé, dé

tócar ó qúé qúéiras é cómó qúéiras,

sémpré qúé séxa bó é ténña paixóún.Qúé

a múúsica séxa ó aliméntó dó amór.

Kurt Cobain ( 1967 -1994 ) Lider da

banda Nirvana

O   que   escoitamúsica, sente que asúa   soidade,   derepente, se poboa. 

Robert Browling (1812-1889) Poeta inglés.

“A música é a taquigrafía da emoción”

Leon Tolstoi ( 1828-1910 ) -Escritor ruso

2

A continuación escoitarás o fragmento musical pertencente á obra Los planetas do compositor británico Gustav Holst:

Pensa en momentos da túa vida nos que soes escoitar música e resposta:

a) Está moi presente a música na túa vida? Canto tempo soes adicar a escoitar música e en que lugares?______________________________________________________________________________

b) Soes combinar a música con outras actividades? Con qué actividades? ________________________

c) Que efecto ten a música en ti? Descríbeo coas túas propias palabras. Que ou como te fai sentir?___________________________________________________________________________________

d) Elixes un tipo de música ou estilo sempre para as mesmas actividades? Nunca te preguntaches por que o elixes, por que ese tipo de música e non outro?___________________________________________________________________________________

e) Por último que estilos musicais adoitas escoitar? Escolles ti a música ou pos a radio?__________________________________________________________________________________

Suite “Os planetas” de Gustav Holst ( 1874-1934 )Fragmento de Xupiter “o que trae a ledicia”

Gustav Holst, foi un compositor de música británico de finais do s. XIX e comezos do XX. Emundialmente coñeceido coma o compositor da suite* orquestal Os planetas.Consta de setemovementos, os movementos son fragmentos independentes que o unirse forman a suite. A cada un dosplanetas atribúeselle cualidade: Marte ( o portador da guerrra ) no que moitos viron o reflexo doestoupido da primeira guerra mundial, Venus ( o que trae a paz ), Mercurio ( o mensaxeiro alado ),Xupiter ( portador da ledicia), Saturno ( o que trae a vellez ) , Urano ( o mago ) e Neptuno ( o místico ).É de destacar que a un fragmentos de Xúpiter, e xa coa chegada do armisticio, engadíuselle un texto ecreouse un himno patriótico coñecido como “I vow to thee my country” ( Comprométome contigo, meupaís )

*Suite: é unha agrupación de danzas de diferentes tipos. Neste caso trátese de pequenos movementos orquestais nos que cadafragmento esta relacionado cun planeta.

1

IV. INTERPRETACIÓN: PULSOS E FIGURAS MUSICAIS

Relacionado co concepto de duración temos as figuras básicas que antes practicamos con sílabas rítmicas:

Coloca as liñas divisorias tendo en conta a indicación de compás:

En relación co concepto de altura temos as seguintes notas. Fíxate nas liñas adicionais e como se sitúan:

1

5

A continuación realiza o exercicio escrito de nomes de notas. Podes practicalo con opción de

tempo e dificultade en http://www.vozdelamusica.wordpress.com

Practica o a lectura e entonación co compás de 4 pulsos.

A continuación marca o compás de catro

pulsos sobre o exemplo musical que acabamos de facer.

Practicao na casa coas notas.

2

3

4

III. a) LECTURA DE ESTRUCTURAS RÍTMICAS E MELÓDICAS

Para ler estructuras rítmicas nos compases básicos ( 2/4, 3/4, 4/4 ), debemos ter sempre en conta opulso rítmico. Nestes compases a unidade de tempo ou pulso, sempre é a negra. As figuras coas quecomezaremos practicando son as seguintes:

Realiza con instrumentos de percusión de altura indeterminada os seguintes fragmentosmusicais:

A continuación e empregando as mesmas figuras transcribe os dictados rítmicos queescoitarás:

1.

2

3

III.b) IDENTIFICACIÓN DO PULSO RÍTMICO EN COMPASES BÁSICOS

Os compases binario, ternario e cuaternario teñen unha acentuación concreta que é a quesinalamos a continuación:

Cando escoitamos unha interpretación musical sentimos o pulso rítmico e tamén se nos fixamospodemos sentir os acentos que recaen nos pulsos fortes do compás. Dese xeito podemos saber enque compás se atopa escrita a composición. Hai que dicir que en moitos casos os compases binariose cuaternarios son moi semellantes e so teñen pequenas diferencias.

A continuación escoitaras diferentes fragmentos musicais escritos nos tres compasesanteriores. Identificaos poñendo B ( “binario”), T ( “ternario” ), C (“cuaternario”) en cada

recadro.

Marcha Imperial ( John Williams )

Come ( Jain )

Marcha fúnebre para unha marioneta ( C. Gounod )

Vals do Emperador ( J. Strauss )

As catro estacións ( 2º mov. do Inverno ) ( Vivaldi )

III.c) IDENTIFICACIÓN AUDITIVA DE FRAGMENTOS MUSICAIS

Entoa os seguintes fragmentos melódicos intentando memorizalos e distinguilos:

3

3

a b

c d

PERCUSIÓN CORPORAL

A continuación practicaremos unha peza instrumental empregando como únicosacompañamento a percusión corporal ( Body Percussion ) e a voz cantada da melodía dos anos 60de Ben E. King

Stand by me ( Ben E. King )

Primeiramente aprendemos a percusión corporal por partes:

Cando teñamos isto seguro intentamos introducir a voz:

V. O MUSEO DOS INSTRUMENTOS: A FAMILIA DE PERCUSIÓN

Un instrumento de percusión é un tipo de instrumento musical cuxo son se orixina ao ser golpeadoou axitado. É, quizá, a forma máis antiga de instrumento musical. A percusión distínguese pola variedade detimbres que é capaz de producir: poden obterse unha grande variedade de sons cambiando o método queempregamos para producir o son. Os modos máis habituais de producir o son nos instrumentos desta familiason:

⇙ ⇘

⇙ ⇓ ⇘ ⇙ ⇘

COAS MANS

Djembé, caixón,darabouka, congas

CON BAQUETAS DIFERENTES

Xilófono,marimba,

vibráfono, carillón

CO PROPIOINSTRUMENTO

Maracas, claves,caixa chinesa,temple block,

soanllas

TEÑEN DIFERENTESTIMBRESSONOROS

FAMILIA DE PERCUSIÓN ( idiófonos e membranófonos )

CLASIFICACIÓN ENSUBFAMILIAS

PERCUSIÓN ALTURADETERMINADA

Poden facer melodías, posúen altura sonora

PERCUSIÓN ALTURAINDETERMINADA

Só poden facer ritmos eempreganse normalmente comoacompañamento das melodías

1 2

3

4

5 6 7

8

9

1011

1213 14

15

1718

16

1.Timbais 2.Campás tubulares 3.Marimba 4.Xilófono 5.Bombo 6.Bongoes 7.Cabasa 8.Caixa 9.Carraca 10.Caixa china11.Castañolas 12.Cencerro 13.Claves 14.Congas 15.Gong 16.Güiro 17.Pandeireta 18.Pandeiro

Escoita as seguintes tres versións da canción “Always on my mind” . A primeira delas é aversionada por Elvis Presley no ano 1972, a segunda unha versión do ano 1987 de Pet Shop Boys, un grupobritánico de músca pop electrónico e por último, a terceira é unha versión de Michael Bublé un cantantecanadiense. A continuación relacionaas con un ambiente concreto e xunto co teu grupo de compañeirosrepresenta o ambiente sonoro de cada unha das versións.

EXERCICIOS DE REPASO

Identifica os seguintes instrumentos de percusión. Di o seu timbre (nome do instrumento) e a familia áque pertencen dentro dos instrumentos de percusión ( idiófonos ou membranófonos ). Por último identificaossonoramente:

Cita as familias instrumentais nas que se dividen os instrumentos segundo como se produce o son ( clasificación técnica ) :__________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________

2

Timbre: __________Familia: _____________

Timbre: ______________Familia: ______________ Timbre: ______________

Familia: ______________

Timbre: ______________Familia: ______________

Timbre: __________Familia: _____________

Timbre: __________Familia: _____________

Timbre: __________Familia: _____________

Timbre: __________Familia: _____________

1

2

VI. AS VERSIÓNS MUSICAIS

En música popular, unha canción versionada ou unha versión(úsase ás veces a voz inglesa cover, que significa cuberta) é unha novainterpretación (en directo, ou unha gravación) dunha cancióngravada previamente por outro artista. No noso idioma é comúnutilizar o termo «versionar» para referirse á acción de crear ouinterpretar unha canción versionada. En inglés, unha cover band éunha banda que exclusivamente interpreta versións. Os músicospopulares poden interpretar cancións versionadas como unhahomenaxe ao intérprete ou compositor orixinal, para gañar audienciaá que lle gusta escoitar unha canción familiar, ou para incrementar asúa oportunidade de éxito utilizando unha canción xa recoñecida como éxito popular, comprobado ougañando credibilidade pola comparación coa versión orixinal. aínda que moitas versións son tan boas comoas orixinais outra, con todo, superan á orixinal. As cancións versionadas con certa frecuencia cumpren unhafunción de «renovación» do son dun tema, polo que a nova versión é dalgunha maneira presentada a unhanova xeración da audiencia que quizais non coñecía antes o tema. Nalgúns casos unha canción versionadaque chega a ser moi aclamada é máis asociada co novo intérprete que co intérprete orixinal. Por exemplo,«Knockin' on Heaven's Door» de Guns N' Roses, un tema orixinal de Bob Dylan, «The Man Who Sold TheWorld» de Nirvana un tema de David Bowie, así como o famoso éxito «Torn» de Natalie Imbruglia,interpretado orixinalmente pola banda Ednaswap.

A continuación escoitarás dous temas, un orixinal e o seu cover. Enumera as diferencias que atopes:

Break of reality realizan versiónsde grupos de heavy

1

Alleluia

por Jeff Buckley ( 1966-1997)

Alleluia

Leonard Cohen (1934)

1. _________________________________________

2. _________________________________________

3. _________________________________________

4. _________________________________________

5. _________________________________________

1._________________________________________

2. _________________________________________

3. _________________________________________

4. _________________________________________

5. _________________________________________

7

OS INSTRUMENTOS DE PERCUSIÓN - LÁMINAS

Os instrumentos de láminas pertencen á familia de percusión determinada porque ó percutirlosproducen sons concretos ou afinados. Trátase dun instrumento polifónico por que pode producir varios sonsou melodías de xeito simultaneo e para percutilos precisamos de baquetas, feitas xeralmente de lá ou feltro.

Distinguimos tres grupos: xilófonos ( con placas de madeira ), metalófonos ( con placas de metal ) ecarillóns ( con placas metálicas e de menor tamaño que os metalófonos ). Estes últimos tamén se empreganna orquestra pero con outro nome que é o de glockenspiel. Todos estes grupos de instrumentos estánsubdivididos á sua tendo en conta o tamaño e a altura sonora do instrumento. Así que deste xeito, nosxilófonos temos un xilófono agudo que se coñece co nome de xilófono soprano, un intermedio e algo máisgrave que o anterior, coñecido como xilófono contralto, e por último un x. ilófono máis grande e grave queos dous anteriores, o xilófono baixo. Nos metalófonos temos exactamente a mesma clasificación. Noscarillóns, a clasificación é diferente xa que só temos dous tipos, un agudo: o carillón soprano e un grave ocarillón contralto.

Constrúe un acompañamento para a peza Stand by me empregando instrumentos de placas.Baséate nas notas dos seguintes acordes:

Recorda en relación co anterior: queé moi frecuente que nunha familiaa deinstrumentos, indicar a altura sonorado instrumento empregando termoscomo soprano-contralto-tenor-barítono- baixo facéndonos saber asíque unha frauta ou outro instrumento émáis agudo ou máis grave. Estesnomes tamén se empregan nas vocescantadas para indicar a altura.Na imaxe: 1. Frauta sopranino 2. Frauta soprano 3. Frauta

contralto 4. Frauta tenor 5. Frauta baixo

1

Realiza os seguintes dictados rítmicos:

44

34

Resposta do xeito máis completo posible:

a) ¿Que é e en que consiste un cover“ ”? _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

b) ¿Cuales son as razóns polas que un músico decide versionar unha canción? _________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

c) Da unha definición dos seguintes termos tal e como se fixo na aula:

ad libitum“ ” : ____________________________________________________________________

a capella“ ”: _____________________________________________________________________

VII. HISTORIA DA MÚSICA ACADÉMICA OCCIDENTAL

A historia da música occidental podémola dividir en varios periodos. Son os que aparecen a continuación:

A Idade Media é o momento histórico no que se dan numerosas manifestacións musicais, algunhasdelas son: o canto gregoriano, a música de xograres e trovadores e o nacemento e perfeccionamento dapolifonía ( varias liñas melódicas diferentes que soan de xeito simultaneo ).

3

4

8

Para comprender a música deste momento temos que comprender como era ese periodo a nivelpolítico, artístico e de pensamento:

↙ ↓ ↓ ↘

Observa as características do canto gregoriano nunha audición. Trata de comprender que as melodíasde canto gregoriano, foron as primeiras melodías en seren anotadas en toda a historia da música.

A IDADE MEDIA caracterízase por ser a época do ....

FEUDALISMO

A sociedade feudal eratremendamentedesigualitaria.O Rei era o elemento máisimportante seguido polo altoclero e a nobreza. Oscampesiños libres traballabane vivían nas propiedades dosseñores feudais e por últimoos sirventes da terra quetraballaban e servían ó señorfeudal durante toda a súa vidapolo simple feito de terennacido nese lugar.

TEOCENTRISMO

Deus é o centro de todo ea relixión inflúe en todalasactividades cotiás. Oscoñecementos culturais e osaber atópanse nosmosteiros por medio decódices, manuscritos elibros. Será nestesmosteiros onde nacerán asprimeiras mostras dasnosas actuais partituras.

GREGORIANO, MÚSICADOS TROV ADORES ECANTIGAS DE SANTA

MARÍA

A música esta dividida enmúsica relixiosa e músicaprofana. Como exemplo damúsica relixiosa atopamos oCanto Gregoriano mentresque os xograres cantancantigas e fan músicaprofana con instrumentosdiversos.

É A ÉPOCA DOROMÁNICO E DO

GÓTICO

Estes dous estilosarquitectónicos coincidironco canto gregoriano(románico) e conacemento da polifonía(gótico).Relacionamos osavances da técnica daconstrucción, cos avancesmusicais que ocorreran nesaépoca.

CANTO GREGORIANO ( S.VI )

Foi compilado eimpulsado por GregorioI

Magno e de ahí toma oseu nome.

Era un canto deloubanza a Deus eescribíase en latín, linguaoficial da igrexa.

Posúe textura monódica, que consiste nunha soaliña melódica cantanda óúnisono polo coro

Adoita ser cantado “acapella”, é dicir só convoces humanas e senempregar acompañamentoinstrumental.

O seu ritmo é libre e estáen función dos acentos dotexto. Non posúe compás

medido nen liñasdivisorias.

Estaba escrito nunhasantigas escalas chamadasmodos gregorianos queeran 8 e cada un doscuales tiña unhasonoridade diferente.

Estaba escrito nuntetragrama e empregabaneumas nun primeiromomento. Posteriormentecomezaron a empregarsenotas cuadradas e dúasclaves: a de do e de fa.

Nesta época GuidoD'Arezzo deulle nome ásnotas musicais. Empregoupara iso un himno a SanXoan. Notas: Ut – Re –Mi – Fa – Sol – La- Si

1

2.1.

lingdarlingand darmesee

mesee

byStand'llYouligth

standas justthe onlyis

as longjustthe moonan

DI I

DI DI D I

DI DI

DI DI D I

ID

I

fraid

I D

be aIwon'tdarkland isthe

I D ID

D

Noand

DDI I

DI DD ID I

hasbe

comeafraid

theI

nightwon't

WhenNo

44444444

44

8

8

8

3

3

4

43

2016

Drumset

43 334B. Guit.

Pno.

4 14 003

7

Pno.

V.

B. Guit.

Drumset

4

V.

4 2

Drumset

33

Bass Guitar

Ben E. King

Piano

"Stand by me"

Voz

II D ID

me

D ID

D IID

II D

byStandme

DD I I

DD I ID I

DDD I ID I ID II

D ID

D IID

II D

byStandme

I D ID

D

Stand by

DDI I D II D

DI I DI D

DI D ID

by mestandOhmebystand

8

8

8

20162

Drumset

B. Guit.

Pno.

19

V.

3 34 3

If the sky that we look uponShould tumble and fall

Or the mountain should crumble to the seaI won't cry, I won't cryNo, I won't shed a tear

Just as long as you stand, stand by me

4 1

Pno.

B. Guit.

Drumset

15

V.

3 043 02 0434 2 333

Drumset

B. Guit.

Pno.

11

V.

UNIDADE 2: A FORMA MUSICAL

2.1. A ESTRUCTURA DA MÚSICA

* Chamamos forma musical á estrutura ou esquema dunha peza, á organización interna dunha obra a través daspartes ou melodías que a integran.

* Unha obra componse de varias melodías. Pero estas non soan sempre igual senón que se presentan de xeitos asveces lixeiramente diferentes (variación ) ou noutros casos completamente diferentes ( contraste ).

* O autor ten varias técnicas para facer a composición o suficientemente atractiva e complexa de xeito queresulte interesante para ó ointe:

* Empregaremos as letras do alfabeto para nomear as diferentes melodías ou ideas musicais. Cando estas ideasmusicais son semellantes nomearémolas coa mesma letra ( A, A), se teñen pequenas diferencias empregaremoscomas para indicar que son lixeiramente diferentes ( A, A' ) e se son totalmente diferentes empregaremos letrasdiferentes ( A, B, C). Os prodedemtnos que temos, son os seguintes:

- A repetición ou imitación exacta da mesma frase musical. (A, A,...)

- A variación: é a repetición dunha melodía con certas modificacións, para que non soe sempre igual. En cadavariación sempre queda algo para podela identificar como repetición da melodía orixinal. (A, A', A''...)

- O contraste: a nova parte é completamente diferente da precedente. (A, B,...) - O desenvolvemento: É unha transformación ou elaboración da melodía inicial, para crear unha nova parte, quepode ter algún trazo reconocible ou presentar novas ideas respecto do orixinal.

2.2 A FRASE MUSICAL

A frase musical é un conxunto de sons que forman unha idea musical con sentido propio. Consta de douspartes, unha que actúa como pregunta e outra como resposta. A pregunta ten sentido de interrogación, tende aascender. A resposta dá sensación de final e tende a descender. Velaquí tes unha frase musical composta por unhapregunta e unha resposta

Características:

* sempre ten un número de compases par, é unha estructura simétrica de 2, 4, 8, ... compases.* esta formada polos seguintes elementos que van de mais complexo a menos complexo tal e como se

expón a continuación:

FRASE MUSICAL > SEMIFRASE > MOTIVO 4 ou 8 compses A metade de 1 ou dous compases que compases a frase musical

2.3 ANÁLISE DA FRASE MUSICAL

Para analizar unha frase musical o primeiro que temos que facer é localizar as semifrases ou o que é omesmo a pregunta e resposta, sabendo que normalmente teñen a metade de lonxitude do que a frase musical, édicir se a frase ten 8 compases, cada semifrase terá 4 compases. Se as dúas semifrases son semellantes e nasegunda so existe unha pequena variación cara o final, teremos unha semifrase a, e unha semifrase a'. O seguintepaso é analizar os motivos. Os motivos, son pequenos ritmos de un ou dous compases que se repiten ó longo dafrase musical. Se miras a seguinte frase verás que sempre se repite o ritmo de duas corcheas e unha negra ( ese

será o

primeiro motivo que se chamará a). No segundo compás volta a aparecer o mesmo motivo pero nesta vezcambian as notas que o forman ( non é mi-sol-sol, senón, mi-re-do ) polo que ten unha variante e chamarémolomotivo a' . No terceiro e cuarto compases aparece un motivo novo de catro cocheas e branca que por ser diferenteós anteriores se pasará a chamar motivo b. E así sucesivamente...

NORMAS PARA O ANALISE DAS FRASES MUSICAIS

1. Se un motivo é igual a outro en ritmo e en notas chámanse igual, son o mesmo.2. Se un motivo é igual en ritmo pero cambian as notas chámase igual pero cunha coma que indica variación a'3. Se un motivo é diferente en ritmo e notas, é dicir non ten nada en común, chámase diferente ó anterior.4. Coas semifrases pasa igual á hora de darlle nome. Se son iguais, mesmo nome, se teñen o ritmo igual perocambian notas, serán a', e se son totalmente diferentes chamanse diferente.

2.4 EXERCICIOS DE ANALISE MUSICAL

Observa a partitura de Frere Jacques e sinala SÓ os motivos musicais. Fíxate nos ritmos que se repiten e

sinalaos tal e como se fixo no anterior exemplo:

Sinala no seguinte exemplo da canción popular “Campanita del lugar” as semifrases e dalles nome tal e

como se indicou na explicación:

Analiza agora na seguinte partitura de “Na beira do mar “ os motivos as semifrases. A frase sería todo o

conxunto, nomea os motivos e indica ata donde chegarías a semifrases:

1

2

3

Resposta ás seguintes cuestións de xeito completo:

a) Que é a forma musical?

b) Con que nome se coñece o procedemento que emprega un compositor para modificar as melodías?

c) Que outros procedementos empregan os compositores para darlle variedade ás melodías?

d) Qué é unha frase musical?

e) De que outras estructuras se compón unha frase musical?

f) Cando un motivo musical se nomea como a e outro como a', que teñen en común e que de diferente?

2.5 A FORMA MUSICAL CANCIÓN

* Unha canción é unha composición musical para a voz humana (comunmente acompañada por outrosinstrumentos musicais) e con letra.

* Tipicamente é para un só vocalista, aínda que pode tamén ser para un dueto, trío, ou para máis voces.

* As palabras das cancións son tradicionalmente de corte poético, aínda que poden ser versos doutro tipo.

O esquema, estrutura ou forma dunha canción típica podería ser como segue a continuación. Para ilustralo,escoita a canción de Dani Martín, Cero.

Dani Martín, foi vocalista do grupo pop rock El canto del Loco e agora na actualidade realiza carreira en solitario.

Na anterior canción non falamos de frases musicales, senón de partes sendo as mais recoñecibles: Estrofa,

estribillo ou refrán, preestribillo ou prerefrán, Variante, etc... A coda é unha parte que indicaría claramente a

chegada do final da canción e soe ter caracter conclusivo. Escolle unha canción e realiza un esquema da

canción diferenciando cada unha das partes.

4

Introdución ( x 4 compases )

Estrofa ( A+B ) (x 16 )

Previo ó refrán ( x 4 )

Refrán ( x 8 )

Interludio instrumental ( x 4 )

Estrofa (A+B ) (x 16 )

Previo refrán ( x 4)

Refrán ( x 8 )

Só instrumental (x 8)

Variante C (x 4 )

Coda ( variación do refrán )

5

2.6. A MÚSICA : AUDICIÓNS COMENTADAS

No apartado audicións comentadas adicaremos un tempo a escoitardúas obras de diferentes épocas e estilos musicais. Dentro do que é a músicaacadémica, é dicir clásica, escoitaremos e coñeceremos un fragmento da ópera“Rinaldo” de George F. Haendel ( 1685 -1759 ). A ópera foi unhamanifestación artística que naceu no s. XVII en Florencia, cando unha serie depoetas e compositores protexidos polo mecenas Giovanni de Bardi, comezarona realizar experimentos musicais tratando de expresar un texto e as emociónscontidas nel por medio da música. A este tipo de reunións coñeceuselles comoCamerata Bardi ou Florentina. Xurdíu así unha intima unión entre a letra e otexto que sería adornada tamén polo escenografía: vestiario, decorados e a propia interpretación teatral doscantantes. A primeira ópera conservada integramente é “Orfeo e Euridice” (1607 ) de ClaudioMonteverdi ( XVII ).

CARACTERÍSTICAS DA AUDICIÓN

- É unha Aria da capo para solista e orquestra. Isto significa que esta formada por dúas seccións A – B daque a primeira se volta a repetir con pequenas variacións A' nas que o solista improvisa e aproveita para o

Fragmento : “ Lascia ch'io pianga Forma musical: Aria daópera Rinaldo / Compositor: G.F. Haendel

Lascia ch´io piangamia cruda sorte,

y che sospirila libertà;

e che sospiri...e che sospiri...

la libertà.

Il duolo infrangaqueste ritorte

de' miei martirisol per pietà;

de' miei martirisol per pietà.

Lascia ch´io piangamia cruda sorte,

y che sospirila libertà

e che sospiri...e che sospiri...

la libertà.

Deja que lloremi cruel suerte,y que suspire

por la libertad;y que suspire...y que suspire...por la libertad

El dolor infringeeste sesgo

de mi martiriosólo por piedad;de mi martirio

sólo por piedad.

Deja que lloremi cruel suerte,y que suspire

por la libertad;y que suspire...y que suspire...por la libertad

Farinelli un dos máis famososcastratti do s. XVIII

seu lucimento.

- O solista era habitualmente un castratti ( que era unha das voces típicas do Barroco s.XVII )

- A melodía é facilmente recoñecible e esta acompañada pola orquestra. Este tipo de textura ( forma na quese escriben a obra ) coñécese como monodia acompañada na que se lle da moita importancia a dúas vocesou partes do conxunto: o baixo ( parte máis grave da composición ) e á melodía ( parte máis aguda efacilmente recoñecible ) .

- Búscase a unión intima entre o poesía e a música de xeito que ambos se complementen e transmitan aspaixóns e emocións contidos no texto.

Escoita e aprende a seguinte canción:

Busca información sobre o estilo músical coñecido como Rock and Roll dos anos 50 en que

consistíu e cuales foron as súas principais caractarísticas e principais representantes musicais.

Localiza información sobre os seguintes termos:

Camerata Bardi Aria da capo Castratti Barroco

Fragmento: “Jonnhy B. Good” ( Chuck Berry ) Estilo: Rock & Roll / Década dos 50

1

2

&

&

&

?

?

ã

b

b

b

b

b

42

42

42

42

42

42

..

..

..

..

..

..

Flute

Xylophone

Electric Bass

Percussion

Piano

Œ œ œ

Œ œ œ

Ó

Ó

Ó

Ó

.œ œ œ œ œ

.œ œ œ œ œ

˙̇̇

˙

Jœ .œ

œ>œ œ œ œ

>œ œ

>œ

œ œ œ œ

œ œ œ œ

˙̇̇

˙

Jœ .œ

œ

œ œ œ œ œ œ

.œ œ œ œ œ

.œ œ œ œ œ

˙̇̇

˙

Jœ .œ

œ>œ œ œ œ

>œ œ

>œ œ

œ œ œ

œ œ œ

˙˙̇

˙

˙

œ

œ œ œ œ œ œ

.œ œ œ œ œ

.œ œ œ œ œ

˙̇̇

˙

˙

œ>œ œ œ œ

>œ œ

>œ

&

&

&

?

?

ã

b

b

b

b

b

Fl.

Xyl.

E.B.

Perc.

Pno.

7

œ œ œ œ7

œ œ œ œ7

˙̇̇

˙7

˙7

œ

œ œ œ œ œ œ

.œ œ œ œ œ œ

.œ œ œ œ œ œœœœ œœœ

œ œ

œ œ œ œ

œ>œ œ œ œ

>œ œ

>œ œ

œ œ œn

œ œ œn

˙̇̇

˙

Jœ .œ

œ

œ œ œ œ œ œ

.œ œ œn œ œ

œœ œœn

˙̇̇

˙

˙

œ>œ œ œ œ

>œ œ

>œ

.œ œ œ œ

..œœjœœ

˙̇̇

˙

˙

œ

œ œ œ œ œ œ

.œ œ œ œ œ

œœ œœ

œœœ œœœœ œ

œ œ œ œ

œ>œ œ œ œ

>œ œ

>œ œ

Cantiga de Santa María 353Alfonso X O Sabio

2014©

&

&

&

?

?

ã

b

b

b

b

b

..

..

..

..

..

..

Fl.

Xyl.

E.B.

Perc.

Pno.

13

œ œ œ13

˙̇13

˙̇̇

˙13

˙13

œ

œ œ œ œ œ œ

.œ œ œn œ œ

œœ œœn

˙̇̇

˙

˙

œ>œ œ œ œ

>œ œ

>œ

.œ œ œ œ

..œœjœœ

˙̇̇

˙

˙

œ

œ œ œ œ œ œ

.œ œ œ œ œ œ

œœ œœ

œœœ œœœœ œ œ œ

œ œ œ œ

œ>œ œ œ œ

>œ œ

>œ œ

œ œ œ

œœ œ œ

œœœ Œ

œ Œ

œ Œ

œ

œ œ œ œ œ œ

2 Cantiga de Santa María 353

A MÚSICA NA IDADE MEDIA

Resposta ás seguintes cuestións:

1. Cuales foron as principais aportacións de Gregorio I. Enumeraas.2. ¿Que significa que unha composición é monódica? ¿E polifónica? Pon un exemplo de cada unha delas. 3. Por que o canto gregoriano era coñecido tamén como "canto chan"?4. Nos cantos gregorianos ¿con que nome se coñecen os fragmentos nos que hai moitas notas para unha soa sílaba?5. En que século aparecen as primeiras composicións polifónicas?6. Nomea algúns dos compositores máis destacados desa época ( epoca polifónica ) 7. Cita algúns dos instrumentos máis comúns das Cantigas de Santa María.