TOPAGUNEA artzape GETARIARRON · [inprimaketa] Gertu [tirada] 310 ale [lege gordailua] SS-504/01...

aarrttzzaappee86. zenbakia - 2009ko iraila

] “ERRIA TXIKOTA!!! HERRI ANTZERKIA

INKISIZIO EGUNA]

GE

TAR

IAR

RO

NT

OP

AG

UN

EA

LUISA UGARTEMENDIA

Getaria, hiribildu nafarra

]]5/Inkesta: mendizaletasuna

]]6-7/Getarian zer berri?

“Erria txikota” Herri antzerkiaInkisizio Eguna

]]8-9/Katraponako petriletik:

Luisa Ugartemendia

]]10-11/Argazkien Txokoa:

Salbatoreak 09

]]12-15/Elkarrizketa: Idoia Arrieta

]]19/Errezeta - Literatur txokoa

]]20/Historiaren katebegiak:

Getaria gotorleku

]]23/Akordatzen: Mahats bilketa

artzape86. zenbakia

2009ko iraila

“Ilargi eta laino, sorginentzat giro.””

[argitaratzailea] Gure Txeru Elkartea [koordinazioa] Amaia Iribar eta Maider Ostolaza [lan taldea] Izaskun Larrañaga, Monika Uzkiza, Ane Azkue, Jon Illarramendi, Josune Urresti,Kepa Iribar, Imanol Iribar, Zigor Saizar, Amets Etxabe, Irantzu Ezenarro, Aitor Irigoien, Beñat Gereka,

Mikel Mugika [kolaboratzaileak] Xabier Alberdi eta Suso Perez [argazkiak] Artzape [publizitatea]Artzape

[inprimaketa] Gertu [tirada] 310 ale [lege gordailua] SS-504/01 [ISSN] 1578-469X

Getariako Udalak, Foru Aldundiak eta Eusko Jaurlaritzak diruz lagundutako aldizkaria

artzapeEskualtxeta kulturguneaKrixketaneko Iturrigaina

Tel.: 943 00 05 [email protected]

2009ko iraila artzape-3

Gure Txeru Elkartea

4-artzape @topagunea.com

errian baditugu parke bat bainogehiago, eta horietan berdeena etagehien erabiltzen dena nahi dute kenduEguneko Zentroa egiteko. Ez diot logikahandiegirik bilatzen. Moilan bertan,aparkatzeko leku gehiago dago Kristo-bal Balentziaga kalean baino, KofradiaZaharraren inguruan, adibidez. Esatea-gatik diot Kofradia Zaharra, baina koka-pen egokiagoa duela iruditzen zaitherrian dugun parkea kentzea baino.Posible den edo ez, auskalo. Azkenfinean benetan pena ematen duena zerada, herritarrek oso gustuko duten guneakentzea. Bide batez, komun batzuk jar-tzea ere ez legoke gaizki; izan ere, jendenagusi asko dago kalean bertan aurrera-atzera asko ibiltzen dena eta larrialdie-tarako komuna gertu edukitzea askoeskertuko lukeena. Ahal bada, behintzat,espazio bakoitzari eman beharkolitzaioke duen garrantzia. Benetan, inoriaxola bazaio, gutun honek jarraipenaizatea pozgarria litzateke.

Ane Azkue

gutunak]

Zure gutuna Artzapen argitaratzea nahibaduzu, Txeruko postontzian utzi, Eskualtxetaraekarri edo [email protected] helbiderabidali zure izen-abizenekin. Gutunak gehienez200 hitz izan beharko ditu eta luzeagoak direnakmozteko eskubidea izango du Artzapek. Ez dugutestu iraingarririk onartuko eta Artzapek ez dubere gain hartuko argitaratzen diren iritziengaineko erantzukizunik.

Hirten nintzen kalera beste urte batez ereabuztuaren 7ko arratsaldean, nire lagu-nekin.

Herri guztia prest zegoen: jendea zain,kale nagusia apainduta, portu guztiahutsik… eta iritsi zen ordua. Musika,kanpai hots eta kainonazoen arteanbazetorren nao Victoria, baina momentuhorretan konturatu nintzen Victoriaontziarekin batera beste bi ontzi zeto-zela; ez, ordea, gainerako itsasontziekinbatera, baizik eta nao Victoriaren alboan,metro gutxi batzuetara. Gainera, distan-tzia txiki hori izan zuen lehorreratzearenunean bertan ere; horixe da agian ekital-diaren momenturik hunkigarrienetakoa,eta, aurtengoan, gure artean zegoen itsa-sontzi bereziak eman beharreko dotore-zia gutxitua geratu zen bi ontzi horienjokabidearekin.

Errespetu falta bat iruditu zitzaidanontzi horien jarrera lehorreratzea ikus-tera joan ginen guztiekiko eta dena ondoateratzeko asmoz jardun zuten antola-tzaile eta laguntzaileekiko; baina, baitaere herriko arrantza-ontziekiko ere.Horiek portutik atera behar izaten duteordu jakin baterako, eta, gero, sartzekomomentuan, guztiek zozketa bat erres-petatzen dute, inongo arazorik egon ezdadin, eta, bata bestearen atzetik sartuz,ekitaldia are eta politagoa izan dadin. Ez dakit Udalari edo nori dagokionhurrengo Elkanoren lehorreratzeanhorrelakorik ez gertatzeko kontrolatzea,baina, egia esan, benetan zaila iruditzenzait Getarian ditugun ontzi guztienmugimenduak neurtzea; agian, norbera-

ren kontzientziak esan beharko ligukehorrelako ekitaldi baten aurrean erres-petuz jardun behar dugula.

Maite Barruetabeña Zenekorta

Herriko parke naturala

asa dira 2009. urteko Salbadore festak,eta, aurtengoan, berriz izan dugu aukeraElkanoren lehorreratzea ikusteko. Noi-zean behin izaten dugun ekitaldi hauikustea oraindik ere benetan gustukoadudan zerbait da, eta asmo horrekin

PErrespetua

Hemendik aurrera, Artzapekolehiaketan banatzen diren ardoakondorengoak izango dira:

- Larchago iskillarapeko ekologikoa2008ko bi botila

- Llarchago kriantza 2006ko botilabat

LARCHAGO ARDOAK

LEHIAKETA

Altxorraren bila

inkesta Aitor Irigoien, Beñat Gereka eta Mikel Mugika ]]


Euskaldunok beti izan dugu mendizale ospea; harre-man, sinbologia berezi bat izan dugu naturarekin etamendiarekin. Azken urteetan, bereziki, gazte jendea-rengan mendizaletasuna indarra galtzen ari delaentzun izan dugu. Hala eta guztiz ere, asko dira orain-dik ere hainbat mendi irteeratan parte hartzen dutengazte zein helduak; herrian bertan antolatu dutenGipuzkoako Bira da horren adibide garbi bat. Nolaikusten duzu gai hau? Zuk ba al duzu ohiturarik men-dira joateko? Zerk bultzatzen zaitu horretara (zaleta-suna, denbora pasa, ohitura...)?

Nik uste dut gaur egun euskal gazteen artean denetarik dago-ela: batetik, mendira joateko ohitura handia dutenak etaigande askotan mendi irteerak egiten dituztenak, eta, beste-tik, mendira joaten ez direnak, asteburutarako beste planbatzuk izaten dituztelako (parranda...). Agian, zertxobait jai-tsiko zen zaletasuna, baina oraindik gazte asko joaten da men-dira asteburuetan. Ni, Idiazabalen jaioa izanik, asko joatennintzen mendira duela urte batzuk arte, lagun koadrilan egunpasak antolatzen baikenituen inguruko hainbat menditara:Txindoki, Aizkorri, Anboto, Udalaitz... Paisaia ederrak ikusieta kirol pixka bat egiteko asmoarekin joaten ginen. Egia da aspaldian ez naizelajoan mendira, baina gustatzen zait, natura eta jende ugari ezagutzeko aukera ema-ten baitu.

Ane Aseginolaza

Nire kasuan, mendian ibiltzeko ohitura handia nuen gaztetan;egun pasa joaten nintzen, batez ere lagun giroak bultzatuta.Baina behin ezkondu eta seme-alabak edukita, norberarenegoera aldatu egiten da, eta, horren ondorioz, azken urtetan,ez naiz asko joan izan. Hala ere, egia da mendizaletasunakbeti izan duela indar handia Getarian eta Euskal Herri osoan.Euskaldunok beti izan dugu zaletasun hori, eta aurrerantzeanere horrela jarraitzea gustatuko litzaidake. Aurten, Gure Txeruelkarteak garai bateko mendi irteeren zirkuituari ekin dioberriro Gipuzkoako Biraren bidez, eta jendeak erantzun egin

du; izugarrizko arrakasta izaten ari da. Hori herriarentzat oso onuragarria dela iru-ditzen zait. Getariaz gain, inguruko herri euskaldunetan ere (Zarautz, Zumaia)mendiarekiko zaletasun handia dago, eta bertako mendizale elkarteek ere babeshandia dute. Gazteei dagokienez, nik uste lehen gazte jendea asko ibiltzen zelamendian, eta, egun, gizarteko aldaketak medio gutxiago badira ere, oraindik eregazte mendizale ugari dagoela esango nuke.

Andoni Aristi

Ni mendira oso gutxi joan izan naiz, eta, azken urtetan, areeta gutxiago. Lehen, lagunekin joaten nintzen batez ere,beraiekin egon eta eguna pasatzeko asmoz; baina, iniziatibapropioz ez dut inoiz mendi irteerarik egin. Hori bai, gustatuzgero, aktibitate polita dela iruditzen zait, kirola egiteko osomodu ederra. Hala eta guztiz ere, ni ez naiz asko ibili mendianeta ez naiz aditua gai horretan. Gazteei dagokionez, nik usteoraindik ere badagoela zaletasuna Euskal Herrian. Batzukurtean behin joaten dira mendira; baina badira astero mendiirteera luzeak egiten dituzten koadrilak ere.

Borja Rodriguez

Ane Azkue

Artzapetik begira

Hilaren azken laneguna iristeak halakopoz berezia eman ohi du. Alde batetik,langilea bazara behintzat, hileko nominakobratzeko eguna edo aurreko egunaizaten delako. Bestetik, oporrak iristekohilabete bat gutxiago falta dela adieraz-ten duelako. Baina hilabete hau berezia-goa da. Bai behintzat niretzat. Nire bana-tzaileak ez du jo zure etxeko txirrinaharpidedun egin ez bazara, eta nahiz etanegar malkorik isuriko ez zaion inori,bada norbait min hartuko duena, ni neu,ez naizelako iritsi txoko guztietara.Denon gustuko hitzak, argazkiak, iri-tziak... eta abar luze bat ez ditut argita-ratu, ezta argitaratuko ere, gutun bakoi-tzak eman du bere zeresana eta emangooraindik, baita idatzitako artikulu nahizberriek ere... ezinezkoa zait denon gus-tukoa izatea, ezinezkoa baita. Beraz,hilabete honetan zure gutunontzira iris-teaz kontent nago, nik bizirik jarraitzekoapustua egin duzulako eta horregatiknaukazu zure esku artean bihotza tau-padaka dudala. Erraza izan da niretzatherriko buzoi guztietara iristea, idatzieta eraman egin bainaute, plazer bat zurieuskarazko hitzak eskaintzea... erosoazuretzat ni jasotzea. Bada, hala ere,buzoian hilabeteetan jaso ez duenik etabenetako pazientzia izan duenik ere;baina, baita beste asko ere “zertarakoordaindu, ordaindu gabe ere iristenbada!” pentsatu eta esan duenik ere.

Olatu gutxi geratzen dira euskararenuretan, Udaleko Euskara teknikariarenolatua desagertu egin da, baita UEMA-rena ere, Euskara Biziberritzeko Plana-ren olatuaren berririk ez daukagu... edo,bestela, lehertu egin dira itsasertzera iri-tsi baino lehen. Baina zuri esker olatuhau ez da desagertuko, idatzizko aldiz-kari soil bat baino askoz gehiago bai-naiz.

Papera zaborra da hitzek apaintzen ezbadute, eta hitzak euskaraz badira,altxorra.

Kultur Aniztasun Egunean Udalakantolatutako ekimenek harrera onaizan zuten herritarren artean; Berdura plazan egindako bazkarianeta musika-emanaldietan lagunugari biltzea lortu zen. Horiek guztiek helburu bera izan zuten:herrian dagoen aniztasuna kaleraateratzea. Aurten, gainera, formatualdaketa izan du; izan ere, aurrekourteetan Kultur Aniztasun Astea iza-ten zen, eta, oraingoan, egun batekoekitaldiak izan dira.


] getarian zer berri?

Erria txikota!!!

MLOMP talde senegaldarren emanaldia.

Kultur aniztasuna kalean

Dagoeneko hasi dira Askizuko fron-toia estali eta partidak ikusteko har-mailak jartzeko lanak; lan horiek130.000 euro inguruko aurrekontuadute eta azaroaren 11rako, hau da, SanMartin jaietarako, amaituta egoteaaurreikusi dute.

Askizuko frontoia estaltzera doaz

Eskolako koloreak udazkeneko kolo-reekin nahasten hasiak dira, dagoe-neko abian baita Getariako IturzaetaHerri Eskolako ikasturte berria. Guz-tira 201 ikaslek hasi dute ikasturtea,iaz baino 7 gutxiagok; horietatik guztietatik 134 Lehen Hezkuntzandaude matrikulatuta eta 67 Haur Hez-kuntzan.

Abian da 2009-2010 ikasturtea

Getariako Udalak antolatuta eta Kutxak eta Gipuzkoako Foru Aldundiakbabestuta, joan den irailaren 26an jendetza izugarri baten aurrean aurkeztuzuten “ERRIA TXIKOTA!!! Juan Sebastian Elkano, itsasoa bihotzean”Elkanoriburuzko antzezlana. Aitzpea Goenagak idatzitako antzezlana oinarri hartuta,Edi Naudó kataluniarrak jardun du zuzendari lanean buru-belarri, antzerkianparte hartu duten herritarrekin. Zorionak guztioi!

Inkisizio egunaGetariako Sustraiak ekimenak, herriko beste hainbat elkarterekin batera egunberezia antolatuko du urriaren 3an: inkisizio eguna. Inkisizioa 1525-1610 urtebitartean gertatu zen Euskal Herrian, ehunka pertsona errugabe sutara bota etaerahil zituzten, erlijio katolikoa eta haren defendatzaile zen Gaztelako erreinua-ren aginpideak (1512an Nafarroako erresuma guztiz inbaditu zuena) ez jarrai-tzeagatik, usadio eta ohitura desberdinak izateagatik, edota euskara hutsez hitzegiteagatik. Sorgintzat hartzen zituzten emakumeak eta, gero, sutara bota. Egunhorren bidez, Inkisizio garaian jasan zutena eta Inkisizioak hainbat lekutan era-gindako sarraski eta hildakoak gogoratu nahi izan ditu Getariako Sustraiak herri-ekimenak.

Elkanori buruzko antzezlanaren une bat.

SahatsagaGoiko zozketaabenduanUdalak abenduan zozketatu nahi dituSahatsaga Goiko etxebizitza babes-tuak eta urtarrilean eraikitzen hasi;horretarako, hilabete honen amaiera-rako etxebizitza horien zozketan partehartzeko oinarrizko informazioa banatuko du Udalak herriko etxe guztietara, esku-orrien bidez. Hasie-rako proiektuan aldaketa batzuk pro-posatu ditu Udalak, baina hil hone-tako udalbatzarrean erabakiko dutealdaketak egin ala ez, aldaketa horiei hainbat kritika egin baitizkiote Aralareta Ezker Abertzale talde politikoek.

Argazkia: A. Manzisidor

Argazkia: Beñat Gereka

Halaxe amaitu dute Getaria-Tolosa emakumezkoen trainerua osatzen dutenarraunlariek, gustura. Izan ere, 11 banderatatik 8 irabazi dituzte: Donostiakoa(ARC), Zumaiakoa (ARC), O Grovekoa (Euskotren), Oriokoa (ARC), Gipuzko-ako Txapelketa, Euskadiko Txapelketa, Zarauzko Ikurrina (Euskotren) eta Hon-darribiakoa (ARC).

Bestalde, Kontxarako estropadara ilusio handiarekin joan zirela aitortu diguAne Balentziaga Getaria-Tolosako arraunlariak: "Bagenekien Kontxa irabaztekogauza guztiak ongi egitea ezinbestekoa zela, akatsik gabe, baina ziaboga ez zennahi bezala atera, eta denbora pixka bat galdu genuen; azkenean, hirugarrenpostua lortu genuen!". Zorionak neskak!


Getaria-Tolosa arraunlari taldeak herriak eskainitako ongietorrian.

Getaria-Tolosa denboraldiarekin gustura

Getariako Ketak antolatutako I. Gaiza Agoües memorialean.

KETAk preferente mailanjokatuko duDagoeneko hasi dute denboraldia KETAkoek preferente mailan (izena aldatudiote I. Erregional mailari). Arlo teknikoari dagokionez, iazko talde berdinaizango dute: Adolfo Etxeberria entrenatzaile moduan, Juan Jose Olazabal “Paxo”laguntzaile eta Soiartze San Sebastina masaje-emailei; jokalariei dagokionez,berriz, joan-etorriak izan dira. Aurtengo helburu nagusia “mailari eustea” delaesan digu taldeko kidea den Mikel Mugikak eta “datozen denboraldiei begira,esperientzia hartzen joatea”; era berean, maila berrian denboraldiari ekiteko gogo-tsu eta ilusioz beteta daudela aitortu digu. Bestalde, herritarrak eta herritarrak ezdiren zale guztiak animatu nahi ditu Oriora gerturatu eta taldea animatzera,“inoiz baino gehiago taldea etxean bezala sentitu dadin”.

Berotegi efektuko gas gutxiago isur-tzeko aholkuak ematen jarraitzen dugu.Oraingo honetan garraioak atala jorra-tuko dugu.

Garraioak:Motorrik gabeko garraiobideak erabiliahal duzun guztietan (oinez ibili, bizi-kletaz, eta abar). Distantziak oso luzeakbadira motorrik gabeko garraiobideakerabiltzeko, garraio publikoa erabili ibil-gailu pribatuaren ordez.

Azkenik, ibilgailu pribatua erabilibeste erremediorik ez baduzu, saiatupertsona gehiagorekin partekatzen etagidatu modu iraunkorrean.

Hurrengo lerroetan, hainbat irizpideemango dizkizugu ibilgailu pribatuagidatzeko eta ingurumenari ahalik etakalterik txikiena egiteko:- Gasolinazko ibilgailuen kasuan, moto-rra martxan jarri eta berehala abiatu;dieselezkoen kasuan, berriz, hobe daabiatu baino lehen hiru bat segundoitxarotea. - Motorra martxan jarri eta berehalaabiatzea komeni da; izan ere, motorramartxan dela geldi egoteak energia kon-tsumitzen du eta ez du inolako abantai-larik ekartzen. - Gogoratu lehenengo martxa autoamartxan jartzeko bakarrik erabiltzendela, eta bigarren martxara aldatu behardugula pare bat segundo igaro ondorenedo sei bat metro egin eta gero. - Modurik eraginkorrena martxa han-dietan eta biraketa gutxi eginez gidatzeada, baita hirian ere; baina betiere abia-dura-mugak errespetatuz.

Informazio gehiago:Tel.: 943 896024

[email protected]

] bi hitzetan

Argazkia: Ane Balentziaga

Argazkia: KETA

7 urte egin arteko bizimo-dua nolakoa izan zen?Ni Asteasun jaio arren, niregurasoek Zizurkilen baserribat erosi zuten eta bertan biziizan ginen familia guztia.Nire aita ama baino “señori-toagoa” zen eta bien aldetikeskola ahalik eta gehieneman nahi izan ziguten;beraz, denok izan gara alfa-betatuak. Hori oso garrantzi-tsua izan da niretzat eta ni eresaiatu naiz nire seme-alabeiheziketa ematen. Hala ere,


Ane Azkue ] katraponako petriletik

niri ez zitzaidan gustatzenbaserriko bizimodua eta,Getarian ahizpa bat nuenezezkonduta, berarengana eto-rri nintzen.

Zein izan da zure ogibidea,batez ere?Txikitan Zizurkilen bizi arrenAsteasura joaten nintzen jos-ten ikastera. Getariara etorrinintzenean Getariano taber-nako barran hasi nintzenlanean eta orduan ezagutunuen nire gizona izandakoa;

bera arrantzalea zen eta itsa-sotik etortzen zenean, otarrabesoan hartu eta bisitan etor-tzen zitzaidan, nahiz etaoraindik arrantzako arrope-kin egon. Ezkondu ostean,sare-konpontzen hasi nin-tzen.

Ze adinekin ezkondu zinen?31 urterekin ezkondu nintzenJesusekin; 8 seme-alaba izangenituen elkarrekin. Garaihartan, nik etxean lan askonuenez, eta baita sarean ere,

Luisa Ugartemendia

Maria Luisa Ugartemendia duela 100 urte jaio zen Asteasuko baserri batean,1909. urtean. Hamaika anai-arre-bako familia bateko alaba da. Baserriko bizimodua gustatu ez eta, 17 urterekin, Getarian zuen ahizpa ezkonduarengana etorri zen; bertan geratu zen betirako. Irailaren 7an bete zituen 100 urte, Reala sortu zen urteeta egun berean, eta, Udaleko bi ordezkariren bisitaz gain, Gipuzkoako Foru Aldundiko kideen bisita jaso zuenbere urtebetetze egunean, baita hainbat lagun, kazetari eta familiarena ere. Sofan apain-apain jarrita egin diguharrera, oroigarria aurreko mahaian jarrita duela.


] katraponako petriletik] Luisa Ugartemendia

Oraintxe uda garaia amaitudela, garai hartan joaten alzineten hondartzara gu joa-ten garen bezala?Ezta pentsatu ere! Garai har-tan klase soziala asko bereiz-ten zen, eta hondartzara aris-tokraziako jendea joaten zen.Orduan, Fabiolaren gurasoaketortzen ziren Madrildikkarroan Markesaren etxera,gerora Palazioa bezala ezagu-nagoa. Beraiena zen etxea etahaiek bai joaten zirela hon-dartzara. Haiek txoferrabidaltzen zuten Getarianorabazkariaren bila eta etxekonagusiak prest edukitzenzuen; beraz, nik tabernan lanegiten nuenez, txoferrarekinautoan sartu eta beraiei jana-ria zerbitzatzera jaisten nin-tzen hondartzara.

Oraindik joaten al zaraZizurkilera?Orain gutxiago, anai-arrebakbizi zirenean bai; orain, nireiloba bat bizi da han, baina,seme-alabarik ez dutenez,beraien iloba bat bizi da ber-tan baserriak jarraipena izandezan. Gainera, duela gutxisari bat jaso dute ganaduonagatik; Ixibar izena dubaserriak.

Bitxikeriaren bat konta-tzeko?Zizurkilen bizi ginenean, nireneba asko joaten zen Villabo-nara. Guk, betidanik, etxeaneuskaraz hitz egiten genuen,eta, eskolan, gaztelania ikasigenuen. Baina, Villabonara

joaten zenean, konturatu zengazteleraz hitz egiten zutelaeta berak ez zekiela; konple-xua sartu zitzaion, eta gazte-gaztea zela Ameriketara joaneta han geratu zen betirako.

Bere alaba Izaskunek aitortudigu beti izan dela emakumegogorra lanerako, jendearenaurrean egoten zekiena, etaikasketei hainbeste garran-tzia ematea izan dela mendebat bizitzearen arrazoi nagu-sia. Ahal bada, egunero eli-zara joatea gustatzen zaio eta,noizean behin, “cava” pixkabat edatea, ospakizun bakoi-tzean. Eta, nola ez, aurten-goak hori baino gehiagomerezi zuen.

Usurbilen bizi nuen ahizpaezkongabea etorri zen lagun-tzera eta gurekin bizi izanzen hil arte. Berak sarea kon-pontzen egiten zuen langehiago, eta nik etxean.

Gerra garaia nola bizi izanzenuten?Guk nahiko ondo, janaririkez zitzaigun falta eta ezgenuen kanpora ihesi beha-rrik izan. Banuen neba batgerra garaian Teruelera joanzena, eta, han, ikaragarrizkohotza egiten zuen. Bati bainogehiagori eskuko behatzakizozten zitzaizkion eta,horren ondorioz, moztu. Nirenebari ez zizkioten moztu;baina, hala ere, gorriak ikusizituzten arropa egokia ezzutelako.

Andoni Aristi alkatearen bisita izan zuen urtebetetze egunean.

“Niri ez zitzaidan gustatzen baserriko

bizimodua eta,Getarian ahizpa bat nuenez

ezkonduta, berarengana etorri nintzen”


Udazkeneko koloreak gure artean sartuak diren arren, aur-tengo Salbatore Jaiei txoko txiki bat eskaini nahi diegu,horiek ere kolorez beteak izan baitziren lehen egunetik; hainzuzen, Gazte Asanbladako kideek zenbait ekintza antolatuzituzten lehen egunean: herri bazkaria, lehen baltsa lehia-keta arrakastatsua... Baina festetako gainontzeko egunak ereez ziren nolanahikoak izan; hala nola, Salbatore DeunarenXII. Pilota Txapelketa, musika (bai txosnetan, bai plazan),XIII. Marmitako Txapelketa eta herri bazkaria, ur-jolasak,haurren eguna, atun-jana… Aurten, gainera, GaztelakoAlfontso VIII.a Erregeak Getariari berretsitako hiri gutuna-ren 800. urteurrena dela-eta (1209. urtean, hain zuzen ere),Elkanoren Lehorreratzea izan da.

Salbatoreak jai giroan!




Amaia Iribar] elkarrizketa

Zehazki, zein dokumentuaurkitu duzu eta zer azaltzendu?Jasotako informazioaren argi-tan ez dago zalantzarik: Geta-ria nafar fundazioa duen hiri-bildua da. Hainbathistorialarik aipatzen zutenhori; baina, aurrerago aipa-tuko ditudan faktore batzukdirela medio, beste historia-gile askok zion Gaztelakoerregeak eman ziola foru-gutuna. Mendez mende gauregun arte, historiagileek Geta-riaren fundazioari buruz esa-ten zutena aztertzen arituondoren, jabetu nintzen biga-rren teoria defendatzen zute-nak Esteban Garibai Zama-lloak 1571ean Anberesen

argitaratu zuen Los QuarentaLibros del Compendio Historialliburu ospetsuan oinarrituzirela. Nik, liburuaren Geta-riari buruzko atala irakurri etagero, aitortu dezaket Garibaiberak esaten duela Getariaknafar fundazioa zuela; beraz,bidegabekeria batzuk gertatuizan dira.

Hiribildu nafarra dela argi-tzeak duen garrantzi histori-koaz jabetzen al gara? Erdi Aroko hiria irmo eraiki-tako barruti harresitu batengisara ageri da eta harresihorrek lurralde bat bereiztendu, zuzenbide berezia edukiohi duena; zuzenbide berezihori, hastapen gisa besterik ez

bada ere, hiritar guztien ber-dintasun modernoaren iragar-pena da. Hirien fenomenoaEuropa osoan gertatzen arizen mugimendu bat zen.Baina, gurean, Nafarroakoerreinuaren orbitaren barruankokatu behar dugu. Aregehiago, Nafarroako ErregeakGipuzkoan irmoki kokatzeabaimendu zuen, leinuak baz-tertuz eta beste mota batzue-tako jarduerak garatuz. Beraz,geografikoki beste markobatean kokatu behar dugu,Nafarroan hain zuzen, eta ezGaztelan. Nafarroako erregeainteresatuta zegoen Getariakoportuarekin, Nafarroako pro-duktuak esportatzeko itsasirteera bat izateaz gain, berekokapen estrategikoa aprobe-txatu baitzuen Nafarroakomugak sendotzeko. Getaria-ren kokapena, merkataritza-rako eta estrategikoki zueninteresa zela-eta, oso garran-tzitsua izango zen Nafarroakoerregearentzat. 1200. urtean,Gipuzkoaren konkistarenondoren, Alfontso VIII.ak gaz-telaua forua berretsi zien geta-riarrei; baina, geroztik, arda-tza ez zen gehiago izangoGetaria-Iruñea, Getaria-Gas-teiz-Burgos baizik (Gasteiz erekonkistatu zuten), eta,horrela, euskaldunen arteanizandako harremana eten zen.Geroztik, Euskal Herria erdi-bitutako bideetan barna ibilida.

Zalantzak erantzuna bilatu

du, ezta?.Aurreneko galderan aipatu-tako moduan, orain artezalantzapean egon da foru-gutuna noiz eta nork emanzion: batzuentzat (ustez Este-ban de Garibairen testuetanoinarrituz) Gaztelako Alfon-tso VIII.ak, orain dela 800urte; besteentzat, Antso VI.aJakituna edo Antso VII.aAzkarra errege nafarrak,1209.urtea baino lehen. Aur-ten, 2009. urte honetan, Gazte-lako Alfontso VIII.ak Getariariforua eman edo berretsi izana-ren zortzi mende betetzenzirela-eta, zalantza hori herri-tarrengana ere hedatu zen,aldizkari honetan bertan,2008ko maiatzeko alean, Fer-nando Txuekak garbi esanbaitzuen Antso Jakituna Nafa-rroako erregea izan zela Geta-riako harresi eta hiribilduasortu zuena. Baita frogatu ere,Getariako erregearen balea etaDonostiako probestua izenbu-rua duen artikuluan (RSBAP,,2008). Getariaren Sustraiaktaldea sentsibilitate horrekinsortu zen: Noizkoa da Geta-riako hiribildua?; Zer gertatuzen 1200. urtean? Zer nolakoeragina izan zuen gure lurre-tan, gure mundu sinbolikoan?Zein da ondorioz gure egungoerrealitatea eta etorkizuna?Historiari buruzko hausnar-keta egitea da taldearen hel-burua.

Zergatik da horren garrantzi-tsua iturrietara bueltatzea?

Idoia Arrieta, Historian doktorea (Getariaren Sustraiak herri ekimeneko kidea). Sustraiak

taldean egoteak lagunduta, Salbatore egunean hasi zuen ikerketa, eta haritik tiraka eta tiraka, Geta-

riako fundazioari buruz zeuden kontraesanak argitzen lagundu duen dokumentua topatu du: 1180-1200

bitartean izan zela eta Antso VI.a edo Antso VII.a errege nafarrak emana. Beraz, ez dago inolako zalan-

tzarik: Getaria hiribildu nafarra da.

Getaria: nafar fundazioa duen hiribildua

] elkarrizketa ] Idoia Arrieta

Historiaren izaera oso konple-xua da eta iraganean murgil-tzea oso arriskutsua izan dai-teke. Izan ere, gerta daitekeegungo bereizgarri batzukesplikatzeaz gain, egindakoazterketa ideologizatutakoikuspegi historikoa justifika-tzeko erabiltzea. Prozeduraerraza da: iturrietako ele-mentu batzuk aukeratuz etabeste batzuk baztertuz.Horrela fabrikatuko dugunahi dugun adierazpen histo-rikoa. Historia irabazleekidazten dute eta produkziokulturalaren medioak kontro-latzen dituztenek zabaltzendute. Zentzu horretan, Espai-niako historiak eragin handiaizan du gurean. Gainera,urruti kokatzen diren denborahistoriko horietako aipame-nak, gerora, egiazkotzat har-tzen dira. Horregatik garran-tzitsua da behin eta berriziturrietara bueltatzea.

Noiz hasi zinen haritiktiraka?Gauzak ez dira bat-bateansortzen, aurretik bide batjorratu behar duzu. Aspalditiknago interesatuta Getariare-kin, bertan bizitzeak kuriosi-tatea pizten dizu. Ohituradaukat Getariari buruzkodatu historikoren bat irakur-tzen dudanean erregistra-tzeko. Fundazioari buruzkokontraesan horretan, ni eremurgilduta nengoen, Geta-riari buruz idatzi ditudanakgainbegiratzea besterik ezdago; taldean egoteak bul-tzatu ninduen horretara. Halaere, ez nuen asmorik ikertzenhasteko, horiek beti denboraeramaten dute, tarte bateskaini behar diezu, eta Geta-riako festetan bilatu nuen.

Zer pauso eman zenituen?Lehendabizi, etxean Getariariburuz ditudan liburuakzehaztasun handiz aztertunituen: Colección de Documen-tos Medievales, Martinez de Isas-tiren Compendio historial deGipuzkoa (1625), eta Pablo Goro-sabelen Dicccionario Histórico-

Geográfico de los pueblos de Gui-puzcoa (1862). Getariari buruzegindako monografiak: AngelGorostidi, Francisco Cerezo,Antxon Agirre Sorondo, AnaMaria Benito, nik idatzitakoaeta Getaria aipatzen duten etaerregistratuta ditudan libu-ruak, artikuluak, entziklope-diak eta abarrak. Konparatuegin nituen.

Zer bilatu zenuen? Lehenengo kontsulta Colecciónde documentos medievales de lasvillas guipuzcoanas (1200-1369)izan zen. Getariaren funda-zioa Nafarroako erregeariesleitzen zaio Alfontso VIII.agaztelauak esandakoaren ara-bera; izan ere, 1209ko irailaren1ean, Donostian zegoela,foruaren berrespeneanhonako hau adierazi zuen: “eomodo quo rex Navarre illud deditvobis habendum” (del mismomodo con que el rey de Nava-rra os lo dió para que lo tuvie-rais) edo Nafarroako erregeakzuek edukitzeko eman zizuen

era berean. Dokumentu hori,berez, nahikoa da esandakoafrogatzeko; baina, itxuraz, ezzen nahikoa, zalantzak jarrai-tzen baitzuen. Orduan akatsanon zegoen hasi nintzenaztertzen.

Jarraian zerri heldu zenion?Jarraian, Lope Martinez deIsastiren Compendio Historialde Guipuzcoa (1625) etaMadrilgo Errege Akademia-rako getariarrek idatzitakoeskuizkribua, Descripcionesgeográfico-historicas de los dife-rentes pueblos de la Provincia deGuipuzcoa y de la ciudad de SanSebastian (1786), hartu nituen.Bietan, Garibairen arabera,

Alfontso VIII.ak,(1200. urteanprobintzia eskaini zitzaionari)herriarekin atsegin eta ordain-tzaile agertu nahian herriaberreraiki zuela bi testuak hitzberdinekin gauza bera diote.Atentzioa bi gauzak deitzendute: batetik, Isastiren liburua1850. urtera arte ez zela argi-taratu, baina Errege Akade-miarako idatzi zuten getaria-rrek Isastiren testua itxuraz

ezagutzen zutela, atal honetankalko bat bait; bestetik, berre-raiki hitzaren adiera.

Beranduago, 1862an, Pablode Gorosabelek Cosas memora-bles de Guipuzcoan dio Alfon-tso VIII.ak 1209an Donostiakoforu-gutuna eman ziela geta-riarrei, Nafarroako errege-erregi-nen garaian gozatzen zutenmoduan. Gorosabel Probin-tziako artxibozaina izan zeneta liburu horren helburuaErrege Akademiaren Hizte-giak egindako akatsak zuzen-tzea eta iturri dokumentalezosatzea izan zen. Idazlehorrek (beste datu batzukdirela medio) Garibaien testuaezagutzen zuen eta ondo

interpretatu zuen; baina, esti-loa zela-eta, begi zorrotzen-tzat ez omen zen argi agertzennork zuen pribilegioa Nafa-rroako errege-erreginengaraian, donostiarrek edogetariarrek.

Gerora, lehen aipaturikomonografiak, hiribildueiburuz idatzitako liburu espe-zializatuak, entziklopediaorokorrak aztertu ondorenkonturatu nintzen, salbuespe-nak salbuespen, ia guztiekaipatzen zutela Garibairenliburua.

Nor zen Garibai?Garibai, historialari eta idazlearrasatearra zen. Artxiboetakomiatzailea, Iturri-dokumenta-letan oinarritu zituen berelanak. 1571.ean argitaratuzuen Anberesen Los QuarentaLibros del Compendio Histo-rial ospetsua. Bere famak era-man zuen Felipe II.aren kroni-karia izatera. Datuenhornitzaile honek eskaintzendituenak ezin dira aurkitubeste iturrietan. Erreferentziabat da beraz, eta atzoko etagaurko historiagileek maizta-sunez aipatzen dute. Azpima-rratu nahiko nuke Garibairenlana ezin baliotsuago denlegatu kulturala dela, klasikobat. Hala ere, bere testuingu-ruan kokatu behar dugu, ezda historiagile kritiko bat, horiez zen garai hartako estiloa,orduko historiografia ere ezzen oso soila, zaindua. Aka-

“Getariari foru-gutuna errege-erregina nafarrekeman zieten”


Getariako Sustraiakeko hainbat kide.


] elkarrizketa] Idoia Arrieta

tsak egin zituen eta bere ideo-logia nabarmen ageri da.

Donostiako Udal Liburute-gian topatu zenuen informa-zioa. Zer zioen zehazki?Esteban de Garibairen Com-pendio Historial, 1571an Anbe-resen Plantinok argitaratutakoliburua kontsultatzea izanzen. Bertan, Getaria besteherriengandik nabarmentzendu bereziki. Alfontso VIII.aGaztelakoak 1209an Donos-tiako forua eman ziela aipa-tzen du “para que ellos y sussucesores gozasen perpetuamentedel fuero de San Sebastian en losmontes, pastos, y aguas, y entodas las causas, de la maneraque gozar solian en tiempo de losReyes de Navarra, y dice la sus-cripción y confirmación”.Hemen argi agertzen da Nafa-rroako errege-erreginek lehe-nago forua eman ziotela Geta-riari eta Alfontsok ondorenberretsi egiten duela aipatuforua. Aurrerago, erregearenhitzetatik dio: “Esta villa, cuyaiglesia mayor es de la advocaciónde San Salvador, estaba de antesfundada como de las razones delmismo privilegio consta”. Orain-dik argiago. Bukatzeko,Mutriku ere aipatzen du eta biherriak berreraikiak izanzirela dio. Horrekin batera,Garibairen hitzetan, getaria-rrei foru-gutuna errege-erre-gina nafarrek eman zieten etaAlfontso VIII.ak garai batetikzutena baieztatu soilik eginzuen.

Garibairentzat ez zen arazo-rik; zer dela eta usten duzuerratu direla gerora beraerreferente moduan erabili

duten historiagileak?Ez, Garibaik bere konpen-dioan ez du problemarikplanteatzen. Bidegabekeriabatzuk gertatu dira saihestenzailak direnak. Garibairenazterketa zuzena ez egitea,bere osotasunean ez irakur-tzea edota Garibairenak zire-lakoan besteen erreferentzie-tan oinarritzea izan da arazoa.Horren harira, gerora egiaz-kotzat hartu izan dira Garibai-ren izenean besteek idatzita-koak. Badirudi iratxo bat egondela, Garibairen hitzak alda-tzen. Batetik axolagabekeria;bestetik behar bada intentziobaten ondorioa. Ez da lehe-nengo kasua izango historian,gertatzea dagoen gauzarikarruntena da; hau da, iturriaez kontsultatzea eta espezia-listak diotena onartzea. Ezi-nezkoa da beti iturriak mia-tzea.

Zein izan da akatsaren abia-puntua?Akatsa zehaztasunez noizhasi zen ez dakit; printzipioz,Martinez de Isastiren Compen-dioan, 1625. urterako, eginadago kaltea (aipatutako Gari-bairen izenean). Baina, behar-bada, ez da idazlearen errua.Lehen aipatu dugu liburua ezzen argitaratu 1850. urteraarte; probintziak prest zue-nean liburua argitaratzekoFloranesen interesak geldia-razi zuen. Oso zaila da berazjakitea zer den berak idatzita-koa eta zer Rafael Florianesekadierazitakoa (1743-1801).Gero originala galdu zen, etaAntonio Maria Zabalakkopien artean bat erkatu zuen,noski Floranesek eta ondo-koak egindako oharrekin.

Denboraren kalteagatik etagure herriak pasa zituen garaizailengatik, hori ere galduegin zen, eta azkenik argita-ratu zena Floranes, Paterninaeta izengabea (singular horrekplural asko estaltzen ezbaditu), ukituarekin argita-ratu zen.

Bestalde, Madrilgo ErregeAkademiarako getariarrekidatzitako eskuizkribuakMartinez de Isastiren Conpen-dioaren estruktura bera dauka,kopiaren bat eskuratu zutelaargi dago eta hura jarraituzuten; atal batzuetan, hitzezhitz, akats bera kopiatu zuten,baina horiek zerbait gehiagobazekiten eta dokumentuanaurrera joan ahala intsinuaziobat edo beste badago. Osogarai zailak ziren.

Nork, nola eta zer helburure-kin idazten den garran-tzia du, ezta? Adibide jarrikodut irakurleak ulerdezan. EuskalHerrian matxinadakizeneko erreboltaugari gertatu izan dirahistorian zehar. Horiekorokorrean foruen aldekogatazkak izan ziren etagertakizunen erantzulenagusia Madril izan zen.Madrilgo saialdi bateratzai-leak ezagunak dira, inkisizioabesteak beste, baina Konben-tzioaren aurkako gerrarenondorioz areagotu egin zirenHego Euskal Herriko foruenkontrako erasoak. Ustez,gerran izan zituen jarrera kon-traesankorrak eta, batez ere,Borboien asmo bateratzaileakizan ziren ofentsiba horrenoinarrian. Une hartan histo-riografiaren bidezko erasoideologikoa burutu zuenManuel Godoy balido guztia-haldunak. Foruak (orokorrak)dohain modura emandakopribilejioak zire, baliogabezitezkeenak; beraz, argudia-tzen ahalegindu ziren. Horre-

tarako, hainbat idazlan bul-tzatu ziren. Historiako ErregeAkademiaren ardurapean,Hiztegi Geografiko-historikoaargitaratu zen 1802an. Hasie-ran, erresuma osoa lurraldezlurralde aztertu behar zen;baina, azkenean, Hego EuskalHerriko aleak eta Errioxakoa(berrogei urte beranduago) ezziren kaleratu, lanaren bene-tako asmoa zein zen agerianutziz. Bertan, aurreko tesiadefendatzeko behar bezalaaukeratutako benetako agirihistorikoak eta interpretaziomaltzurrak bat eginik azal-tzen dira. Erasoaren lehenurratsa besterik ez zen izanhori. Hurrengo urteetan,1805ean, Jose Vargas Poncearmadako tenienteaGipuzkoakoartxi-

“Badirudi iratxo bategon dela, Garibai-ren hitzak aldatzen”


] elkarrizketa] Idoia Arrieta

boak miatzen aritu zen etaBiziraupen eta hilkortasuna-ren estatuak Gipuzkoan argi-tara eman zuen, foruek gara-pen ekonomikoa eragoztenzutela frogatzeko. Gorostidikberak, argitaratu gabeko bereeskuizkribu garrantzitsuanaipatu zuen adi ibili behardela iturri garrantzitsu horie-kin; bestalde, beharrezkoakdira haien kontsulta. Klasi-koek zioten moduan, egiaputzuan dago.

Berreraiki hitza behin bainogehiagotan azaldu da; zerberreraiki behar zen?Hori da, hain juxtu, erantzu-nik gabe geratzen zaigun gal-dera. Xabier Alberdi eta Susoarkeologoek garbi utzi duteGetarian Goi Erdi Aroangizakiaren presentziaetengabea izan dela, eta,portuen garrantziarenantzinakotasuna azpi-marratu da. Eraberean, ManuelLekuonak dio Gaz-telugatxeko kasuazabalduz, gaurermita den,baina izatezgaztelua zenhorren itsas

ertzeko hildo berean, Saturra-ran dagoela, antzeko haitze-tan. Horren osagai bezala, ildobereko beste batzuk daude:Zumaiako San Telmo, Geta-riako San Anton, eta Honda-rribiko San Telmo. GuztiakGoi Erdi Aroko gaztelutzathar daitezkeenak. Bestalde,Salbatore deunaren adboka-zioa dugu, guztiz nafarradena; elizaren aldamenekofatxadaren lerroan begiralekuzahar bat dago, Dorre Zaharraedo Inkisizioaren Dorrea, ber-tan bizi baitziren Ofizio San-tuko senitartekoak. Dorrerikzaharrena da, eta GipuzkoaGaztelako orbitan sartu bainolehenagokoa. Ildo beretik,dokumentuetan herria etaharresia berreraikitzeko agin-dua ematen du Gaztelakoerregeak; horrek adieraztendu herria eta harresiak lehe-nagotik bazeudela eta suntsi-tuak izan zirela. Nola? Nork?Zergatik? Erantzuna ez dadokumentazioetan ageri.Baina, irudimenari libre utziz,askok egiten duten moduan,zergatik ezin dugu pentsatuhain eztabaidagarria den kon-kistaren ondorio bat izanzenik?

Zer sentitzen da informaziogarrantzitsu baten aurrean? Goizeko 9:00etan gelditutanengoen liburuzainarekin.Liburua 1571. urtekoa izanik,ezin zuten liburutegira era-man; beraz, Konstituzio Enpa-rantzako Donostiako Udal-liburutegi zaharreko mahaigainean ikusi nuenean, nirezain, oso pozik sentitu nin-tzen eta urduri. Ez nuen den-bora asko behar izan testuanjartzen zuena egiaztatzeko.Fotokopiarik egiten utzi ezzidatenez, ez eta argazkirikateratzen, eskuz kopiatu nueneta konpultsatzeko eskatunion. Donostiako Alde Zaha-rreko kaleetan nenbilen oineztestua behin eta berriz irakur-tzen, ezin nuen sinetsi. Pozik.

Hala ere, nik testu zaharranahi nuen eta arratsaldeanLoiolako Santutegiko Liburu-tegira joan nintzen; OlatzBerasategik liburutegikozuzendariak 1628ko kopia bateskuratu zidan. Egun boro-bila. Gerora, enteratu naizdigitalizatuta dagoela. Halaere, ez nuen inoiz aldatukopasatako eguna.

Aurkikuntza hori zer izan daSustraiak taldearentzat?Taldea ez zen zailtasunik gabesortu. Jende multzo ezberdinagara, eta, hasieran, dinamikabat aurrera eramatea kostaegin zen. Talde irekia izanik,errezeloak ezabatu, helburuakfinkatu, definitu... Bat-batean,

dena martxan jarri zen. Udanastebete hartu genuen gureekitaldietarako eta hori pres-tatzean, patuak bidean jarrigintuen. Bilaketarekin lehengenuen ziurtasuna sendotuzen.

Eta getariarrentzat ?Hiribildu zaharrena eta, bidebatez, nafarra. Batzuentzat ezdu inongo garrantzirik izangobatak ala besteak, azkenean,lortu zuten eta kitto! Etabeharbada arrazoia izangodute. Beste batzuek harrota-suna sentituko dute. Niri,ordea, nahigabeko inertziabatetik aldentzeko balio izandit. Korronteak, beti leku ber-dinera eramaten gaitu, indar-tsuegia da. Nire galdera da:zergatik ez zen ospatu Donos-tiako fundazio nafarra etabeste guztiak gaztelauakospatzen ditugu?

“Mirari bat da euskara man-

tentzea” zioen Koldo Mitxele-nak. Nik gehituko nioke “etaherri bezala irautea”.

Zer dio Udalak?Udalak hasieratik laguntzaeskaini zion Sustraiak talde-ari, bai diru-laguntzarekin,bai Udalak dituen baliabidee-kin. Aurkikuntzaren berri ereeman genien. Andoni Aristialkatearekin aritu nintzenluzez hitz egiten. Pausozpauso adierazi nion egindakoikerketaren bidea. Atseginhandiz entzun zuela irudituzitzaidan.

Gustura jardun duzu, ezta?Bai; baina, batez ere, taldearenerantzunagatik. Banan-banan

egin dugun lana txalotzekoada. Batzuk isiltasunean koor-dinatzen; besteek prentsan etaerakundeetan aurpegia ema-nez; badira herrian sentsibili-tatea lantzen aritu direnak;beraien presentziarekin soilikuste dutena baino gehiagolagundu dutenak. Oso esker-tuta nago taldeari. Aurrerajarraitzeko asmoa daukagu;baina, horrelakorik gertatzenez bada, nire memorian fin-katu dut esperientzia eder batbezala.

Antso Jakituna kalea jarribeharko al da herrian?Urte hau gogorarazteko balia-garria izan daiteke; baina, eznaiz ni monarkia zalea, etahorregatik nahiago ditut lan-bideak kaleen izenetarako.Bukatzeko uste handi batdaukat, Antso Jakituna bainolehenagokoa dela Getariakohiri-gutuna.

“Bilaketarekin lehengenuen ziurtasunasendotu zen”

Esteban de Garibairen CompendioHistorial liburuaren zatia.

16- artzape @topagunea.com16-artzape @topagunea.com

] Udako Lehiaketa

ZER FALTA DA ONDOKO ARGAZKIAN?

Udako lehiaketako erantzun zuzena honakoa da: Kanpandorrean, kanpai azpian ezkerraldeko harrizko bola falta da

Erantzun zuzena bidali dutenen artean egindako zozketaren irabazlea:

IMANOL IBARBIA GANBOA

Saria: liburu eta disko bat

Bidezko merkataritza-ren helburu nagu-sietako bat Hego-aldeko herriekbizi dutenpobrezia eza-batzeandatza.Bidezko mer-kataritzarenonuradunakHirugarren Mun-duko biztanleak dira;batez ere, nekazariak.Helburua Iparraldeankontsumitzen ditugun elikagai eta pro-duktu ezberdinak gure etxetara heltzeada, ahal den eta bitartekari gutxien era-biliz. Horrek esan nahi du produktuarenprezioa ordaintzean prezio duin batordaintzen ari garela eta Hegoaldekoekoizleek diru-sarrera bat ziurtatzendutela.

Duela urte batzuk, Europar Batasunak“Bidezko Merkataritzen aldeko herrien”errekonozimendu ofiziala egiteko egi-tasmo bat jarri zuen abian. Errekonozi-mendu hori lortzeko, bidezko merkata-ritzaren inguruko baldintzak bete beharditu herriak. Egitasmo hori indarra har-tzen hasi da denborarekin, eta, gauregun, eskola eta unibertsitateetarazabaldu da.

Estatu mailan, herri asko eta asko hasi

dira parte hartzen eta unibertsi-tate garrantzitsu batzuek ere

eman dituzte lehen pau-suak “Bidezko Merkata-ritzaren diploma” esku-

ratzeko. Guzti horiaurrera eramateko era-kunde bat dago,

IDEAS; hain zuzen, era-kunde horrek erabaki-

tzen du nori eman diplomahau.

Eskolaren betebeharrak

- Eskolan lan talde bat sortu: ikasle,guraso eta irakasleek osatu behar dutetaldea. Talde honek bere lan proposame-nak egin behar ditu eta IDEAS talderabidali. Horiek onespena ematen badute,taldea lanean hasi daiteke, finkatutakohelburu guztiak bete nahian.

- Bidezko merkataritzaren aldeko poli-tika bultzatu: testu komun bat da, errazbete daitekeena eta eskoletara ondo ego-kitzen dena. Testu horretan aipatzen dazergatik erabaki duen ikastetxeakbidezko merkataritza bultzatzea.

- Sentsibilizazioa sustatu: tailerren bidezlantzen da sentsibilizazioa. Horretarako,IDEAS edo beste Gobernuz KanpokoErakunde batzuek materiala prestatzendute ikasleek barneratu dezaten zer denbenetan bidezko merkataritza. Gaiezberdinak jorratzen dira eta, gainera,adin ezberdinen arabera. Gaztetxoenekekintza dinamikoak egiten dituzte etaunibertsitatean dauden ikasleek, berriz,gehiago landuko dituzte eduki teori-koak. Lehiaketak, produktuen dasta-tzeak eta abar luze bat ere egiten diraalor horren baitan.

Informazio gehiago nahi duenak:www.ideas.coop

] elan-euskadi

Bidezko merkataritza eskoletan


Irakatsitako historia hiltzaileek idatzi zutela eta ikasi genuena sinetsi ere egin genuela aipatzen zuen NeguGorriak taldearen abestiak. Ez zitzaien arrazoirik falta neurri batean: Galeanok aipatu lehoien berdina gertatu

izan zaie urte luzez hainbat herrialde eta giza talderi ere, euskaldunok barne.Historia tresna indartsu bezain erabakigarria da edonon eta edozeinentzat. Iragana ezagutu behar da oraina ulertueta ondoren etorkizuna eraikitzen hasteko. Iragana, historiaren bidez transmititu izan ohi denez, historia kontrola-tzen duenak, iragana du bere kontrolpean eta, ondorioz, baita oraina eta etorkizuna ere.

Agintea eduki dutenak kontziente izan dira historiaren garrantziaz eta historia bera ere baliatu dute boterea man-tendu edo areagotzeko. Ildo honetan, ongi diseinaturiko taktika lantzen joan dira. Hasteko, gezurra erabili ohi dute,euren ekintzak justifikatu asmoz; gezur bera, behin eta berriz errepikatzearen bidez, egiaz mozorrotuz. Jarraian,armen eta odolaren mintzoak hartzen du protagonismoa, indartsuenaren legea. Azkenik, behin xedea (lur edo balia-bideen konkista) erdietsita, historia erabiltzen dute. Euren aldeko historia asmatuz; historia, beraien asmaturiko isto-rioez ordezkatuz: historia berria; historia bakarra.

Iraganik gabeko pertsona edo herria, sustrairik gabeko zuhaitzaren parekoa da. Pertsona edo gizarte baten oinarriaezabatzeko, euren iragana (historia) ezabatu eta berri batetaz ordezkatzea da gakoa. Historia desegitea, historia berre-gitea: liburu nahiz artxibo zaharren suntsiketa, ahozko transmisioan igorle diren adinekoen erailketak, gezurren sis-tematizazioa, egia ofizialen monopolioa... Horrela iritsi da guganaino ikasi dugun historia. Era horretakoa da kontatudiguten iraganaren elaborazio errezeta.

Kultura nahiz zibilizazio ugariren azkena suposatu du horrek guztiak. Oso gutxi izan dira gai suntsiketa makinahorri aurre egin eta norbere historiaren desjabetzea ezerezean uzteko. Urteen poderioz, gero eta nekezagoa da

gainera: ahozko komunikazioa abiadura bizian galtzen doan heinean, ideologia zehatzetako komunikabide taldeerraldoiek dominatutako medioak denon etxeetara sartu dira.

Telebista familiako informazio iturri nagusi eta egiaren sinonimo bilakatu da, otordu osteko solasaldia ordezkatuz.Jainko berri baten aurrean gaudela dirudi. Milioika zalek, begi eta ahoak zabalik, kaxa hipnotikoak eskainitako guz-tia barneratzen dute.

Horri, beraiek diseinaturiko hezkuntza sistemaren eragina gehitu behar zaio. Haur nahiz nerabeei irakasten zaienhistoria, irabazleen historia da.

Fenomeno hori, eskala globalean ez ezik, eremu lokaletan ere eman ohi da. Getariaren kasuan, 2009. urteaberezia zela aipatu zitzaigun hasieratik herritarroi. Antza, gure herriak 800 urte betetzen zituen, 1209. urtean

sortua izan zenetik, eta hori ospatu beharreko gertakaria zen. Historiaren bertsio ofizial horrek, ordea, herriko histo-ria zaletasunaren eta hainbat historialari neutralen dokumentazio lanarekin egin zuen talka. Horri esker, orain artekoteoria iraultzen duten froga ugari aurkitu dira. Ondorio gisa, esan daiteke aurten ez dela Getariaren sorreraren 800.urteurrena; izan ere, 2009an 800 urte betetzen dituena Gaztelako Alfontso VIII.a erregeak Getariari berretsitako (ezemandako) hiri gutuna da. Gaztelaren hiribildu titulua eta Getariaren sorrera desberdintzea da gakoa.

Horren harira, kontuan hartzeko gertakaria da, 1200. urtean Gaztelako erreinuak, Nafar erreinukoak ziren Gipuz-koa, Bizkaia eta Araba konkistatu zituela, ekintza militar zein nobleekin egindako akordioen bidez. Jarraian, bertakoherriei hiri gutunak berresteari ekin zion Gaztelak. Horren xedea, herriok Gaztelako erreinuan integratzea zen, bereinteres ekonomikoak asetu eta Kantauri itsasorako irteera kontrolatuz. Getaria, itsas merkataritza eta balearen arran-tzagatik zen interesgarri.

Azken frogen arabera, duela 4.000 urte ingurutik bizi izan da jendea etengabe Getarian. Eta bere sorrera ere, 1209aurrekoa dela esan daiteke. Izan ere, 1180. urtean Nafarroako erreinuko Antso VI.ak Donostiari eman zion Foruan,Getaria ere aipatzen da, herri hau Antso berak sortu izanaren hipotesiak indar handia duelarik. Herrian egindakoindusketetan aurkitutako Nafar txanponek ere (1150-1180 urteetakoak) Getaria Nafar erreinuko parte izan zela fro-gatzen dute. Hala eta guztiz ere, komunikabide nagusi gehienak zein administrazio lokalak, herriaren 800. urteurre-naz eta horren ospakizunaz mintzatzen jarraitzen dute. Herritarrok, ordea, gertakari historiko nagusien gogoratze etahausnartze lanetan, historiaren berrikuspen kritikoa egiten dihardugu. Batzuek, oraindik ere, temati, ezjakintasunezala intentzioz, 800 urteen gezurra 800 aldiz errepikatuaz, gezur hori egia bezala saltzen jarraitu arren...

]] Aitor Irigoien[[

Gezur bat 800 aldiz“Hasta que los leones tengan sus propios historiadores,

las historias de cacería seguirán glorificando al cazador” Eduardo Galeano

I.

II.

III.

Eibartar honek idatzi duenseigarren liburuarekin nator-kizue oraingoan. Hainbatgenero eta azpigenero landuditu: poesia (Bada hiri gorribat, 1997), haurrentzako lite-ratura (Mari Basajaunareneremuan, 2001), edota orainargitaratu duen eleberria.

Nobela honetako protago-nista, izenburuak berakdioen bezala, erlojugilea da.Istorio osoan zehar, ez zaiguagertuko horren izenik etaidazleak nahiz istorioan ager-tzen diren beste pertsonaiekErlojugilea deituko diote.

Protagonista iluna da eta ira-gandako bizimoduak lur-jotautzi du. Pertsonaiaren egune-roko bizitza lanean, zurru-tean eta emagaldu baten laz-tanetan oinarritzen da, egun

literatur txokoa / Izaskun Larrañaga]] moniren errezeta [[

Erlojugilea

Osagaiak:

Nata brik bat

Tomate brik bat

3 arrautza

Pikillo piperren pote bat

Gatza

Piperbeltz zuria

Gurina

Piper pastela

Prestaketa:

Aurreko osagai guztiak ira-biatu, gurina izan ezik, etalaberako ontzi batean sartu; ezahaztu ontzia gurinez igurz-tea, moldetik ateratzekounean ez itsasteko. Errezetaerraza eta goxoa.

Animatu egitera eta on egin!

Moni

jakin bat iritsi arte: goizeanjaiki eta jendea erabat geldi-rik dagoela ikusten du; den-bora gelditu da denentzat,erlojugilearentzat izan ezik.Bera da mugitu, hitz egin…dezakeen bakarra, eta, beraz,iraganean konpondu gabekohainbat arazo konpontzeariekingo dio.

Eleberria hirugarren pertso-nan idatzita dago eta iraga-neko kontakizuna da. Haus-narketa asko duen lana idatzidu Serranok, baina erlojugi-leak idazten duen egunero-koak abenturazko eleberria-ren ukituak ematen dizkio.

Idazlea: Asier Serrano (Eibar, 1975) Argitaletxea: TxalapartaArgitalpen urtea: 2009Orri kopurua: 200

aarrttzzaappeeIRAILEKO GALDERA: Getariako zein lekutan eraiki ziren bi baluarteak?

Artzapen bazkidea bazara eta erantzuna baldin badakizu bidali,e-mailez ([email protected]) edo, gutunez (kale nagusia1-3 z/g) edo deitu (943 000 548) URRIAREN 26a BAINO LEHEN.

Saria: Hiru botilako Larchago ardo kaxa bat.

LARCHAGO ARDOAK

UZTAILEKO ERANTZUNA: Eskabetxeri horien azpiegituraoso xumeak ziren.

Uztaileko irabazlea: Trini Etxabe

zuen, garaiera txikiaren ondorioz ezinzuten etsaia urrutira ikusi, eta, harresiaurreko kontraeskarparen babesean,etsaiek lubakiraino gerturatzeko aukerazuten; horrela, bertatik erraz eraso zeza-keten gotorlekua. Arazo hori gaindi-tzeko, harresien kanpoaldean “baluarte”izeneko hiruki formako eraikuntza han-diak egin zituzten; baluarte horien hel-buruak, batetik, etsaiaren kanoiak ahalzen neurriak harresi nagusitik urrutira-tzea zen eta, bestetik, lubakira iritsitakoetsaiak aldamenetik egindako tiroezbirrintzea. XIX. mendeko industria-iraultza gertatu bitartean, baluartedungotorlekuak izan ziren Europako erai-kuntza militar nagusiak. Eraikuntzahorien arazo handiena horiek eraiki-


] Historiaren katebegiak/ Xabier Alberdi eta Suso Perez

gotorlekuak eraikitzen hasi ziren. Arti-lleriaren aurkako gotorlekuen harresiak,lehenagoko haien aldean, askoz erelodiagoak eta motzagoak ziren, garaieratxikiagoarekin zailagoa baitzen urrutitikhaiei tiro egitea. Gainera, etsaiarenkanoien tiroak ahal zen neurrian ekidi-teko, harresi berriak “lurperatu” egitenzituzten. Horretarako, harresien kanpoaldean, lubaki zabal eta sakon bat izatenzuten, ahal zela urez betea, eta, lubakia-ren beste ertzean, “kontraeskarpa” ize-neko lurrezko tontor handi bat, ia harre-siaren garaiera berdinekoa. Ondorioz,etsaiaren kanoikada gehienak harresia jobeharrean bere aurreko lurrezko kontra-eskarpan galtzen ziren. Gotorleku-sis-tema berri horrek, ordea, arazo larri bat

Egunotan Getariako barnealdeko “mua-lla” edo harresi zaharra berriz ere ikus-gai geratzen ari zaigu urte askorenondoren, harresian eta frontoian egitenari diren berrikuntza lanak direla-eta.Benetan ikusgarriak dira paretarenlodiera, agerian geratzen ari diren har-landu ederrak eta han eta hemen nabar-mentzen diren kanoi-tiroen aztarnak.Gehienok entzuna dugu Getariak histo-rian zehar hainbat gerrate eta setio jasanzituela; hain zuzen, harresi handi hauekizan ziren gertakari horien erantzulenagusietako bat. Harresien erantzuki-zuna ez dago ukatzerik; izan ere horre-lako defentsarik gabe Getaria ez litza-teke inoiz gudaroste desberdinenhelburu izango. Are gehiago, Getariaizan zen, Donostia eta Hondarribiarenondoren, Gipuzkoako hirugarren gotor-leku garrantzitsuena mendeetan zehar,eta hortxe dago gertakari horien gakoa.

Erdi Aroan, gotorlekuek ahalik etaharresi eta dorre garaienak izan zitzatensaiatzen ziren. Harresi garai hauen hel-burua etsaia urrutira ikustea eta goitikerrazago erasotzea zen. XIV. mendetikaurrera, ordea, gauzak aldatu egin ziren.Aurrerantzean, beste protagonista batazaldu zen Europako borroka-zelaietan:bolbora eta kanoiak. Kanoiak gero etaeraginkorragoak ziren heinean, gaztelueta gotorlekuetako dorre eta harresigaraiak erraz birrintzen zituzten. XVI.mende hasieran, artilleriak izandakogarapenari aurre egiteko, oso bestelako

GETARIA GOTORLEKU13

IRUDIA: Garai bateko Elkanorenmonumentuaren irudia.

xumeek eragotzi egin zieten. Dena den,garbi geratu zen Getariako gotorlekuakberritu behar zirela, baldin eta etsairenbaten esku erortzeko arriskua baztertunahi bazen. Horrenbestez, bi baluarteeraiki zituzten: bata katraponako ateondoan eta, bestea barnealdeko harre-siaren ekialdeko ertzean. Gainera, bar-nealdeko harresiaren aurrean lubakiaeta kontreskarpa ere eraiki zituzten.Gaur egun, Hondarribia eta Donostiazgain, Getarian bakarrik ikus ditzakeguhonelako eraikin militarrak, nahiz etaitxuraldaturik iritsi zaizkigun: katrapo-nako baluartea portura jaisteko arranpa-lek estaltzen dute; barnealdekoaren gai-nean, Elkanoren monumentua dagoeraikita; lubakia frontoiko lurrak estal-tzen du; eta kontraeskarparen gainean,errepidea dago.

ordaintzen zituzten errentak baino han-diagoak zirenez, jabeek bertan beherautzi zuten, hondoa jo zuen arte.

Triskantza horiez gain, esan beharradago frantziarrak portuan lur hartzensaiatu zirela, baina Getariko gotorleku

tzeko behar zen diru-kopuru handiazen; horregatik, Europako estatu nagu-siek soilik eraiki zitzaketen, eta betieremuga inguruetan.

Euskal Herriari dagokionez, XVI. men-deaz geroztik bertan kokatu zen Espai-nia eta Frantzia arteko muga, eta, ondo-rioz, mugaren bi aldeetara baluartedungotorlekuak eraiki zituzten: batean,Hondarribia, Donostia eta Iruña, eta,bestean, Hendaia, Baiona eta DonibaneGarazi. Bestalde, portu nagusiak etsaienerasoetatik babesteko, beste zenbaitgotorleku eraiki zituzten: HondarribikoSan Telmo gaztelua, Pasaiako Santa Isa-bel gaztelua, Bilbo inguruko Galeakogotorlekua eta, guztietan garrantzi-tsuena, Getariako baluartedun harresia.

Getariako portu natural zoragarriaetsaiaren eskuetan eroriz gero, etsaiengudarosteentzako benetako sarbide batizatera iritsi zitekeen. Ondorioz, Geta-riako portua defendatzeko, XVI. mendeamaierarako eraiki zituzten Katraponankanoientzako kokagunea eta porturajoateko bonben aurkako gangadun atea.Barnealdean, bi ertzetan, “kubo” ize-neko harresi lodi bat zuen, bi dorre boro-bilekin; baina, lubaki, kontraeskarpa etabaluarterik gabekoa. Hori zen Getariakogotorlekuaren egoera 1635ean, Frantzia-ren eta Espainiaren arteko guda hasizenean. Guda hartan, 1638an, frantziargudarosteak Hondarribia setiatu etaPasaiako portua eskuratu zuen. Honda-rribira laguntzera etorritako Espainiakoguda-ontziak Getarian zeudela, Fran-tziako itsas armadak suntsitu eginzituen. Getariako itsas guda horrek txi-kizio handiak eragin zituen herriko etxe-etan; besteak beste, Zarautz Jauregiakizandako kalteen kostuak maizterrek

KULTURA SAILAK DIRUZ LAGUNDUTAKO HEDABIDEA

IRUDIA: Goian, gaur egun Artzape koka-tuta dagoen lekuan herriko harresiarenzatia ageri da. Ezkerrean, herria ingura-tzen zuen hasierako harresia.


] urriko agenda

FULDAIN farmaziaren zain-tza egunak: urriaren 19tik

25era (biak barne)

Udal bulegoa ....943 896 024Faxa ............943 140 190e-mail: [email protected]

Kiroldegia ........943 140 432Kirol-portua ......943 580 959Taxiak

Segundo ......607 720 242Jose Mari ....607 403 498

Udaltzaingoa ....943 896 146Liburutegia ......943 896 147Anbulatorioa ....943 140 653Botika ..............943 140 441 Herri Eskola.......943 140 729SOSdeiak ......................112Kofradia............943 140 200

artzape aldizkaria943 000 548

[email protected]

Telefono interesgarriak

[Urriaren 18a, igandea]NAFARROA OINEZ 2009ETXARRI ARANATZIzen-ematea: urriak 16 osti-rala (13:00ak baino lehen),EKAIN dendan

[Urriaren 25a, igandea]GR-121 GIPUZKOAKOBIRA OINEZ6. etapa: LIZARRUSTI –ILLARAZU (27 km)

] Hitzaldiak[Urriaren 8a, osteguna]-“ARKITEKTURA ETAURBANISMOA”Hizlaria: Mertxe Urteaga (Oiasso Erro-matar Museoko zuzendariaeta Arkeolaneko zuzendaria)

-“ARKITEKTURA ZIBILAETA HIRIGINTZA. “Hizlaria: Ismael Manterola (EHUkoArte Historiako irakaslea).Noiz: 19:30eanNon: Udal aretoan

[Urriaren 23a, ostirala]-“OSTEOPOROSIA: NOLAARINDU SINTOMAK”Hizlaria: Jose Luis Martin Noiz: 18:00etanNon: Arrantzale Zaharren ElkarteanAntolatzailea: Aulas KUTXA eta ArrantzaleZaharren Elkartea

[Urriaren 29a, osteguna]-“ELKANO”.Hizlaria: Fernando Txueka (Sendagilea eta Getariako historian aditua).

-“MEDIKUNTZA ETAGAIXOTASUNAK XVI. MENDEAN. NABIGAZIOLUZEAK”.Hizlaria: Jose Maria Urkia (Sendagileaeta EHUko medikuntza historiaren irakaslea)Noiz: 19:30ean

[Urriaren 20a, asteartea]ODOL-EMATEANon: Getariako Osasun ZentroaNoiz: 19:00etatik 21:00etaraAntolatzailea Gure Txeru Elkartea

[Urriaren 18a, igandea]PINTURA EGUNANoiz: 11:00etatik 13:00etaraAntolatzailea Guraso Elkartea

[Urriaren 5a, astelehena]DOKUMENTAL PROIEK-ZIOANoiz: 19:00etanNon: AlondegianAntolatzailea: Elan-Euskad

] Ekitaldiak[Urriaren 3a, larunbata]INKISIZIO DORREARIESKAINITAKO EKITALDIA19:00etan: zanpazaharrakkalejiran20:30ean: Inkizizio Dorreanekitaldia: txalaparta, olerkierrezitaldia, sorgin dantza Jarraian, TALO eta OGITAR-TEKO GOXOAK dastatzekoaukera barrikoteaz lagundu-rik, herriko plazan22:30ean: frontoian ekitaldiaAntolatzailea Getariako Sustraiak taldea

] KZguneaNoiz: 17:00etatik 20:00etaraTutorearen urriko bisitak: 9an eta 23an,09:00etatik-13:00etara

] Irteerak[Urriaren 4a, igandea]KILOMETROAK 2009.DONOSTIA

[Urriaren 8a, osteguna]BALMASEDAra IRTEERA: BOINAS LAENCARTADA museora bisitaIrteera-ordua: 09:00etanAntolatzailea Arrantzale Zaharren elkartea

Non: Udal aretoan

] Kirolak[Urriaren 10, 11 eta 12a]GAZTETAPEKO VI. SURFTXAPELKETA HERRIKOIAMailak: 12 urte azpiko neskak, 14urte azpiko mutilak, 16 urteazpiko mutilak, open surfmutilak, open surf neskak,master, longboard, bodyopen eta body txiki Hasiera-ordua: 09:00etanIzena ematea: urriaren 5etik8ra, 18:00etatik aurreraLekua: Gaztetapeko lokalean Inskripzioa: 5 €Antolatzailea: Gaztetape Surf ElkarteaOharra: 12 urtetik behera-koak hondartzaren egoerarenarabera hartuko dute parte

[Txapelketaren hurrengoegunean, arratsaldez]GAZTETAPE SURF ELKARTEAREN LOKARA-REN INAUGURAZIOASari banaketa, surf ohalarenzozketa, bertso-saioa, herrikoeta kanpoko taldeen musikaemanaldia, parrillada, urteanzehar egindako ekitaldienargazki proiekzioa eta “Ale-luya” laburmetraiaren ema-naldia

[Kiroldegiko eskaintza]Haurrentzat: Gyn-Jazz, judoGazte eta helduentzat: Aero-bic, spinning, gimnasia, pila-tes, yoga, capoeira, karate,krav-maga, fitness, Kardio-makinak, squasha, frontoia,sauna, lurrun-gela, hidroma-sajea eta masajeaHasiera: urriaIzen-ematea eta informazioa:943 140432 [email protected]

XAKE TXAPELKETA 09Noiz: Astean bi partida,18:00etatik aurreraNon: Ostolaza tabernanAntolatzailea: KETA

] GaztelekuaUrriaren 2a, ostirala: TOPAGUNEAUrriaren 3a, larunbata: DARDO TXAPELKETAUrriaren 4a, igandea: TOPAGUNEAUrriaren 9a, ostirala: ANTZERKI TAILERRAUrriaren 10a, larunbata: TWISTER LEHIAKETAUrriaren 11, igandea: TOPAGUNEAUrriaren 16a, ostirala: TOPAGUNEAUrriaren 17a, larunbata: PICTIONARI LEHIAKETAUrriaren 18a, igandea: FUTBOLIN TXAPELKETAUrriaren 23a, ostirala: ANTZERKI TAILERRAUrriaren 24a, larunbata:ESKULANAK: POSTAL POX-POLINAKUrriaren 25a, igandea: TOPAGUNEAUrriaren 30a, ostirala: TOPAGUNEAUrriaren 31, larunbata: ESKU-LANAK: LIBRETAK

Eki AlonsoUrriak 10

Zorion potolo bat gureetxeko txikiari eta horrelaxe

jarraitu zure izar urdinhoriekin dir-dir egiten.

Maite BerasaluzeIrailak 18Zorionak!

Ondo pasa familia osoaren partez.

zorion agurrak] akordatzen

Mahats bilketaXabier Elezgarai

Urriak 17Zorionak txapeldun! Ondopasa zure urtebetetze egunaeta lau muxu potxolo aita,ama eta Hodeien partetik.

Julen AldekoaUrriak 11

Zorionak! 9 urte eta zermutil puska!

Ondo pasa familia osoaren partez.

Unai ChamizoUrriak 25

Zorionak familia guztiaren partetik!

Gorka AzpeitiaUrriak 5

Zorionak aita, ama eta Iratiren partetik!

Ondo pasa!

Aitona Pedro eta amona Tere Irailak 30 eta urriak 3

Zorionak eta muxu handi-handi bana etxeko guztien partetik.

Atal honetan jartzeko moduko argazki zaharren bat baduzu, deitu943000548 telefonora edo [email protected] helbidera bidali.

Normalean, irailean hasten da mahats bilketa; beraz, lan horretan bete-beteansartuta daude Getariako Txakolina Jatorrizko Izendapenaren barruan daudenupeltegiak. Upeltegi horietatik 10 Getarian daude, sei Zarautzen eta bat Aian,eta guztiek dute helburu bera: kalitatezko txakolina egitea.

Goiko argazkia mahasti batean ateratakoa da: Miren Bordagarai eta JazintoAizpurua ageri dira inausketaldian. Jazinto aitona nola inausi behar den ira-kasten ari zaio ilobari.

Josu Aizpuruak utzitako argazkia.

Norbait zoriondu nahi izanez gero,argazkia bere testutxoarekin Txerukopostontzian utzi edo eta Eskualtxetaraeraman. Gogoratu! bazkideok doan dau-kazue eta bazkide ez zaretenok 4 €ordaindu beharko dituzue argazki bakoi-tzagatik.

Izen-deiturak:..................................................................................................................................................................................

Helbidea:...........................................................................................................................................................................................

Herria:.......................................P.K....................Telefonoa:..............................................................................................................

Kontu zenbakia:....................................................................................................................................................................................

Sukurtsala:........................................................................................................................................................................................

Getariatik kanpo bizi bazara eta aldizkaria etxean jaso nahi baduzu, EGIN BAZKIDE eta bilaliko dizugu!

Bazkide-kuota: urtean 18 euroaarrttzzaappee

TOPAGUNEA artzape GETARIARRON · [inprimaketa] Gertu [tirada] 310 ale [lege gordailua] SS-504/01...

Documents

Transcript of TOPAGUNEA artzape GETARIARRON · [inprimaketa] Gertu [tirada] 310 ale [lege gordailua] SS-504/01...