TOPAGUNEA artzape GETARIARRON...artzape 108. zenbakia - 2011ko iraila ]SAHATSAGA KIROLDEGIA...

24
a rtzape 108. zenbakia - 2011ko iraila ]SAHATSAGA KIROLDEGIA IBON UDABE] GETARIARRON TOPAGUNEA Denbora librean, txibiak arrantzatzera Gorka Areizaga Argizka eta Ane Balentziaga

Transcript of TOPAGUNEA artzape GETARIARRON...artzape 108. zenbakia - 2011ko iraila ]SAHATSAGA KIROLDEGIA...

Page 1: TOPAGUNEA artzape GETARIARRON...artzape 108. zenbakia - 2011ko iraila ]SAHATSAGA KIROLDEGIA GETARIARRON IBON UDABE] TOPAGUNEA Denbora librean, txibiak arrantzatzera Gorka Areizaga

aarrttzzaappee108. zenbakia - 2011ko iraila

]SAHATSAGA KIROLDEGIA

IBON UDABE]

GE

TAR

IAR

RO

NT

OP

AG

UN

EA

Denbora librean, txibiak arrantzatzera

GorkaAreizaga

Argizka eta Ane Balentziaga

Page 2: TOPAGUNEA artzape GETARIARRON...artzape 108. zenbakia - 2011ko iraila ]SAHATSAGA KIROLDEGIA GETARIARRON IBON UDABE] TOPAGUNEA Denbora librean, txibiak arrantzatzera Gorka Areizaga
Page 3: TOPAGUNEA artzape GETARIARRON...artzape 108. zenbakia - 2011ko iraila ]SAHATSAGA KIROLDEGIA GETARIARRON IBON UDABE] TOPAGUNEA Denbora librean, txibiak arrantzatzera Gorka Areizaga

artzape108. zenbakia

2011ko iraila

Otsoa aipatu eta otsoa atean

[argitaratzailea] Gure Txeru Elkartea [koordinazioa]Nagore Izagirre [maketazioa]Monika Uzkiza [lan taldea] Izaskun Larrañaga, Amaia Iribar, Ane Azkue, Josune Urresti, Amets Etxabe,Irantzu Ezenarro, Aitor Irigoien, Beñat Gereka, Mikel Mugika, Getaiko Gaztetxia eta Elan-Euskadi GKE

[kolaboratzaileak] Cesar Blanco, Xabier Alberdi, , Suso Perez eta Aitor Irigoien [argazkiak] Artzape[publizitatea] Artzape [inprimaketa] Gertu [tirada] 1150 ale [lege gordailua] SS-504/01 [ISSN] 1578-469X

Getariako Udalak, Foru Aldundiak eta Eusko Jaurlaritzak diruz lagundutako aldizkaria

artzapeEskualtxeta kulturguneaKrixketaneko Iturrigaina

Tel.: 943 00 05 [email protected]

2011ko iraila artzape-3

Gure Txeru Elkartea

]]5/Txapakalezka:

Elkarrizketan: Kepa Iribar

]]6-7/Getarian zer berri?

Urola kostako ikastaroakBalentziaga, udako arrakasta

]]8-11/Elkarrizketa:

Gorka Areizaga eta Argizka eta Ane Balentziaga

]]12-13/Argazki-txokoa:

Salbatore jai arrakastatsuak

]]14-15/Erreportajea:

Denbora librean txibiak arrantzatzen

]]23/Akordatzen: 1998ko ibilaldi neurtua

Page 4: TOPAGUNEA artzape GETARIARRON...artzape 108. zenbakia - 2011ko iraila ]SAHATSAGA KIROLDEGIA GETARIARRON IBON UDABE] TOPAGUNEA Denbora librean, txibiak arrantzatzera Gorka Areizaga

]Zure gutuna Artzapen argitaratzea nahi

baduzu, Txeruko postontzian utzi, Eskualtxetaraekarri edo [email protected] helbidera bidalizure izen-abizenekin. Gutunak gehienez 200 hitzizan beharko ditu eta luzeagoak direnak moztekoeskubidea izango du Artzapek. Ez dugu testuiraingarririk onartuko eta Artzapek ez du bere gainhartuko argitaratzen diren iritzien gaineko eran-tzukizunik.

Mila esker bihotz-bihotzez!

da hasieran jaso genuen sententzia;oraindik ez da erabat bukatu amets-

gaiztoa, hala ere, lerro hauen bidez, gureesker ona adierazi nahi dizuegu hasiera-tik ondoan izan zaituztegun guztioi(eskolako guraso, ikasle eta irakasle,herriko jendea…); zuengandik jasodugun berotasuna izugarria izan bait daguretzat.

Asko izan zarete era batera edo bestera,urte hauetan elkartasuna eta babesaeskaini diguzuenak: zuen hitz xamurraketa adierazpenak, zuen begirada goxoaketa animoak…Mila esker bihotz-bihotzez!

Epaiketa egunean gurekin egon zinate-noi ere, nola eskertu laguntzeko betiagertu duzuen prestutasuna! Une hura ere ez zen batere samurra izaninorentzat!Gure eskerrik beroenak Aintzane Ezena-rrori (parlamentaria), Jon Redondori(Orioko alkate izandakoa) eta Igor Itu-raini (Aiako alkatea). Sentimenduak osotasunean adieraztekohitzak motzak gelditzen badira ere, milaesker bihotz-bihotzez guztioi!

Blanca eta Maribel Bruño

Txosnak

garo zaizkigu aurtengo Salbatorejaiak, eta, jada, gutxiago falta da

hurrengoetara iristeko. Aurten ere,tamalez, Euskal preso eta iheslarienaldeko txosna jartzea egokitu zaigu, ego-erak oraindik ere horretara behartzenbaikaitu. Lerro hauek, ordea, eskerrakemateko baliatu nahi ditugu, txosnanborondatez lanean aritu diren gizon-emakumeei eskerrak emateko, hainzuzen.

Bide batez, Udalak txosnagunearekikoeduki duen jarrera ere eskertu nahidugu, inoiz ez bezala lagundu eta ardu-ratu baita txosnaguneaz (egunero garbi-tuz, komunak jarriz…).

Ea laster iristen den txosnarik jarri beharez dugun egun hori, denak etxean ditu-gun seinale izango baita; bien bitartean,ordea, lanean jarraituko dugu!

Eskerrik asko!

Argizka Zulaika, Beñat Etxabe, Nerea Esnaola eta Judith Lertxundi

(Euskal preso eta iheslarien lagunak).

gutunak

Getariako musika bandak getariako herritarrei

ukatu dira aurtengo Salbadoreak,pasa dira musika, dantza eta jai giroa

herrian nagusitzen diren egunak. Ohorehaundia izan da Getariako Musika Ban-darentzat herriko jaien amaieran ban-dera jaisteko aukera izatea, eta eskerrakeman nahi dizkiogu Getariako Udalarihorretarako aukera eman izanagatik.Benetan zirraragarria izan zen balkoirairten, plaza gainezka ikusi eta herrita-rren babesa hain gertu jasotzea. Eskerri-kasko. Bestalde, idatzi hau aprobetxatunahi dugu ondorengo gogoeta egiteko:Salbadore bezperan bandera igoeraospatzen dugu. Ekitaldi beroa, alaia,herritar denek festa gose biziz itxarotenduten momentua. Azken urteetan ohi-tura bihurtu da bandera igoeraren ondo-rengo kalejiran (Kale Nagusia eta Elkanokaleetan barna) herriko gazteei balkoie-tatik ura botatzea. Giro aparta sortzenda kalejira horretan eta gazteek salto,kantu eta dantzan egiten dute ibilbidea.

Aurtengo jaietan, balkoi batetik ban-dako musikarioi bota ziguten ura. Zori-txarrez, ez da izan lehenengo aldia.Ulertzen dugu momentuko emozioa,inguruan dantzan ibiltzen diren gaz-teak, tabernetatik oihu eta animatzengaituztenak eta orohar festa hastekogogo biziz dagoenaren irrika. Bainamesedez ez bota urik musikariei.

Besterik gabe, gure hurrengo ekitaldianikusiko geralakoan,

Getariako Musika Banda

B IU

Page 5: TOPAGUNEA artzape GETARIARRON...artzape 108. zenbakia - 2011ko iraila ]SAHATSAGA KIROLDEGIA GETARIARRON IBON UDABE] TOPAGUNEA Denbora librean, txibiak arrantzatzera Gorka Areizaga

GGuu aannttii--nnuukklleeaarrrraakk,, eettaa zzuuookk,,ggaazztteeookk,, eekkoollooggiissttaakk?? ((IIII..zzaattiiaa))((uuzzttaaiilleekkoo AArrttzzaappeettiikk ddaattoorr))

Cesar Blanco Salinas

Artzapetik begira

“Gauza txikiek garrantzi handia dau-kate”; adiskide on bati lapurtu diot esal-dia II. zati honi ekiteko. Izan ere, ematendu ekologiaz idazteko edo Ama-lurrarendefentsa egiteko bakarrik Pasaiakosuperportuaz, AHTaz, errauskailuaz etaabarretaz hitz egin behar dugula. Etabai, gauza handi horietaz hitz egin, ezta-baidatu, hausnartu, erabakiak hartu etabeharrezkoa bada kalean lan eta borrokaegin behar da, planetaren egoera larriakez baitigu epelkeriarako tarterik uzten.Baina nago, adinaren eta bizitakoarentalaia honetatik begiratuta, ezinbestekoguda gure baitan dagoela, gure barru-barruan, kontsumozale garen honetaneman behar dela. Eta guda horren ebaz-pena eten gabe, gauza txikietan egune-roko keinu ekintza xehetasunetan joka-tzen ari dela. Sukaldean erabilitakoolioen hondakinak arraskatik bota alakristalezko potean birziklatzera eraman.Argiak beharrik gabe piztuta izan alaitzalita. Ur txorrota luzean irekita edukiala itxi. Autobusa hartu ala auto priba-tua? Koadrilan; soziedadean; etxean;herriko jaietan egiten ditugun jatorduentresnak botatzekoak diren ala berriz era-biltzekoak? Objektuak zaindu eta irau-narazi (josi, konpondu) ala bota etaberriak erosi? Eguneroko gure bizipozadaukagunaren inguruan ardaztu alagarenaren inguruan. Animaliak landa-reak nola sentitzen (tratatzen) dituguneskubiderik gabeko izakiak bailiran alalurraren baliabide mugatuak partitubehar ditugun bizikidetzat hartu?... Egu-nero, halako hamaika keinu, hamaikaerabaki txiki baina garrantzi handikohorietan datza hurrengo belaunaldiarizuok eta guk bizi daitekeen lurra eskainiahal izatea ala ez. Ez daukagu ezeren gaineko jabegorik.Gozatzen dugun guztia maileguan utzi-takoa da eta hurrengo belaunaldiei(gizakiei zein gainerako izakiei) egoeraonean itzuli behar diegu, diezue.

2011ko iraila artzape-5

]

artzape-5

Azken urteotan Euskadi Irratiko kirol-ahots ezagunenetariko bat bilakatu daKepa Iribar. Getarian, alabaina, aspal-ditik da ezaguna bere kirol-zaleta-suna: saskibaloia, futbola, arrauna…Atseginez hartu gaitu, bere zaletasunalanbide bihurtzen duenak izan ohiduen irribarrearekin.AAsstteebbuurruuaa iirriittssii ddaa:: AAii,, aaii,, aaii……hhiikk llaann,, eettaa gguukk jjaaii!!Hala izaten da bai! Ezingo dut esanohitu egiten zarenik, baina egoerarajartzen zara. Gauza denek bezala, aldetxarrak ditu (etxekoekin eta lagunekinasteburuan ezin egotea…), baina baitaonak ere (lantokiko lasaitasuna). AAsstteerroo HHiirruu EErrrreeggee MMaahhaaiikkoommaallddeettaann ggoorraa…… mmeennddiizz aallddaa--ttzzeekkoo tteennttaazziioorriikk eezz??Askotan hitz egiten dugu irratsaiokolangileok ez garela inoiz joan HiruErrege Mahaia igotzera (barreak)!Irratsaioan oso gustura nago, talde-giro aparta daukagu, hartu genuenerronkak –hainbat kirolen berri ema-teak– erantzun ona izan du… Horren-bestez, maldaz eta mendiz aldatzekoez dut ez gogorik, ez eta asmorik ere.LLaannkkiiddeeeenn aarrtteeaann hhaaiinnbbeesstteeffuuttbboollzzaallee,, eettaa gguuzztt iiookk ttaallddeeddeessbbeerrddiinneettaakkooaakk.. LLiisskkaarrrr iikkeedduukkii aall dduuzzuuee iinnooiizz??Eztabaida sanoa, saltsa, bromak, apus-tuak… ez dira falta gurean, ez. Izanere, euskal futbol talde guztietako jen-dea elkartzen gara irratian. Baina, hor-tik harago ez da inoiz ezer gertatu.GGeettaarriiaarr bbaatteekk ((DD..LL..)) iiaa aasstteerroobbiiddaall ttzzeenn oommeenn dduu SSMMSS bbaattzzuueenn iirrrraattssaaiioorraa,, bbaaiinnaa iinnooiizzssaarriirriikk eezz.. ZZeerr eeggiinn bbeehhaarr ddaaOOllaaiizzoollaattaarrrreenn ssaaggaarrddootteeggiirraaeeddoo FF..GGooññii rreenn hhootteelleerraa jjooaa--tteekkoo??(Barreak) Bai, badakit herritar horrekastero bidaltzen dituela mezuak, etaez zaiola inoiz saririk tokatu. Hala ere,jasotako sms guztien artean, ordena-gailu bidez egiten da zozketa… Bene-tan asko gustatuko litzaidake sariaberari tokatzea, baina, sagardotegiraedo hotelera joateko sms-ak bidaltzenjarraitu beharko du… edo bestela berekasa joan eta ordaindu.(Barre gehiago)NNoollaa iikkuusstteenn ddaa EEuusskkaallHHeerrrr iikkoo ttoonnttoorr ggaarraaiieenneett iikkGGeettaarriiaakkoo kkiirroollaarreenn eeggooeerraa??Azken urteak arte herriko kiroleanmugimendu gutxi egon dela iruditzenzait. Hala ere, gaur egun, futbol-taldeadago , surf-elkartea bazkide ugarire-

kin eta lokal berriarekin, arraunetanere, urte bikaina burutu dute bestebehin ere neskek zein mutilek…Horrek guztiak poz handia ematendit, kirola oso ona baita.GGeettaarriiaakkoo aarreettoo--ffuuttbboolleekkoo ttaall--ddeett iikk ((GGMMSSMM eettaa II rr iizzaabbaalleennggaarraaii tt iikk)) dduuzzuunn oorrooii ttzzaappeenniikkoonneennaa?? GGooggoorraattzzeenn ssaarrttuuzzeennuueenn lleehheenn ggoollaazz??Gol gutxi sartu nituen (7 bakarrik, 5denboralditan), baina ez naiz oroitzenlehenengoarekin. Sartu nuen gol 1 soi-lik datorkit burura: eskuineko banda-tik norbaitek erdiratu zidan baloia, niknola edo ahala jo nuen, eta eskuadra-tik ate barrura joan zen… Eskerrak tal-dean bagenituen goleatzaile osoonak… Oroitzapen politenei dagokie-nez, aldageletako uneak, taldeko afa-riak eta kanpoko partiduetara gindoa-zela galduta ibili ginenekoak dira. Osourte onak izan ziren niretzat.GGeettaarr iiaakkoo KKeettaa MMiikkeell LLaassaaff ii ttxxaattzzeekkoottaann oommeenn ddaabbii ll……jjookkaallaarrii mmoodduurraa,, nnoosskkii!!(Barreak) Belaunetik oso ondo ezdabilela uste dut, baina gainontzeanoso fitxaketa ona izango litzateke,fenomeno bat da eta. Orain ez dakitkanpo-erditik golik sartuko lukeen,baina taldeko afarietan bera izangolitzateke izarra, zalantzarik gabe.SSaarree ssoozziiaalleettaann,, RReeaalleekkoo kkaammii--sseettaarreekkiinn aaggeerrttzzeenn zzaarreennaarrggaazzkkii bbaatt bboolloo--bboolloo oommeennddaabbiill…… sseekkrreettuuaa aallaa sseennttiimmeenn--dduuaa??(Barreak) Duela bi urte izan zen: Rea-lak igoera lortu zuen neurketarenaurretik. Errealaren kamiseta emanziguten janzteko lankideoi eta argaz-kia atera genuen. Partida irabazi eginzuten donostiarrek, eta ondoren festaitzela egon zen… Nik uste egun batezdenok izan ginela Realekoak!AAmmaaiittzzeekkoo,, iirraaggaarrttzzeeaa ggeehhiieenngguussttaattuukkoo ll ii ttzzaaiizzuukkeeeenn kkiirrooll --aallbbiisstteeaa??Athletic-ek Liga irabaztea esangonuke, baina egun gauza dagoenbezala, horrek ezinezkoa dirudi.Beraz, Kopa irabaztea. Duela gutxiBartzelonaren aurka galdu zuenKopako finala da lanean bizi izandudan une gogoangarriena. Partidaamaieran, zelaira jaitsi ginenean, osoune sentikorrak bizi izan genituen,negar eta dena egin nuen! Getariakoneskek Kontxa irabazi dutela ere gus-tura kontatuko nuke…ga

Txapakalezka: Kepa Iribarri elkarrizketaAitor Irigoien, Beñat Gereka eta Mikel Mugika

Page 6: TOPAGUNEA artzape GETARIARRON...artzape 108. zenbakia - 2011ko iraila ]SAHATSAGA KIROLDEGIA GETARIARRON IBON UDABE] TOPAGUNEA Denbora librean, txibiak arrantzatzera Gorka Areizaga

] getarian zer berri?

6-artzape @topagunea.com

Udal ikastaroak

Ibon Udabe Getariarra izan zen Euska-diko Surf Txapelketako lehena aurrekoIrailaren 12an Zarautzen ospatu zenleihaketan. 35 urteko gazte honen dato-rren erronka Zarautzen ospatuko denEuskal Herriko San Miguel proba izangoda. Zarauzko lehia honetan EuskalHerriko onenek hartuko dute parte.

Ibon Udabe, lehena Zarautzen

Sahatsaga instalazioen kudeaketa-konkurtsoan garaile suertatu ondoren, Bpxportkirol-enpresa lasartearrak kudeatuko du urtebetez polikiroldegia. Gipuzkoan,beste zazpi kiroldegi daramatza enpresak (Deba, Azpeitia eta Hernani, besteakbeste). Gaur egunera arte (irailak 30) abonatutako guztiei, matrikula dohainikeskainiko zaie. Bestalde, eskaintzen artean, urriaren lehenengo astean jarduerakprobatzeko ate irekiak izango dira. Cycling, multifitnes, kenpo kai edota pilatesegiteko aukera izango dute herritarrek. Forman jartzeko garaia izaten da udakooporretan bapo jan eta lo egin ostean; beraz, horra hor aukera.

Unai Gereka piraguistaUnai Gereka gaztea indartsu dabil piragua lasterketetan. Aurtengo denboraldianlehia guztiak irabazi ostean, tamalgarria izan da azken hiru karreretan, bai ligan,bai Gipuzkoa eta Euskadiko txapelketetan irabazi ez izana, lema apurtu eta bestehainbat tira-bira izan zirela medio. Hala ere, adi, 11 urterekin Zumaiko Itxas GainPiragua Elkartean hasi zen gazte honen ibilbide profesionalari, izan ere, 2009-2010denboraldian, ligan bigarren amaitu zuen eta Gipuzkoa eta Euskadiko txapeldunizan baitzen. Lan gogorra eta paregabea egin du beraz Gerekak.

Bilboko Errekalde auzoko gaztetxea-ren aldeko kontzentrazioa egin zutenirailaren 24an, udaletxe aurrean. Gaz-tetxea kokaturik zegoen eraikuntzabota egin dute, eta getariarrek elkarta-suna adierazi nahi izan zieten, gertatu-koaren aurrean. Eguerdiko 12:30eanbildu ziren plazan, Kukutzaren aldeegin, eta herritar eta gazteen aurkakoneurria salatzeko.

Kukutza gaztetxearen aldeko kontzentrazioa

Iraileko Artzape saria

AArrttzzaappeerrii ssaarriiaa eesskkeeiinnii ddiioo::

UUggaarrii SSuuppeerrmmeerrkkaattuuaa

SSaarriiaarreenn iirraabbaazzlleeaa:: AAnnggeell AAiizzppuurruu

Eskerrikasko boletoak erosi dituzuenguztioi, dirua Artzape aurrera atera-tzeko beharrezkoa dugu eta.

Bpxport enpresa lasartearrakhartu du polikiroldegia

Urtero bezala, Udalak hainbat ikastaroantolatu ditu: surf-a, bela, piragua,frontenisa… Aurten, aldaketa bat izanda surf ikastaroari dagokionez, herrikoGaztetape hondartzaren egoera onadela eta bertan egin baitira ikastaroak.Gogoratu behar da Gaztetape hondar-tzan pilatuta zeuden harriak eta hai-tzak zirela eta, azken bizpahiru urtee-tan Zarauzko hondartzara joan beharizaten zutela surf-ikastaroa egitera.Bestalde, lagun gehien apuntatu denikastaroa piragua izan da zehazki.

Page 7: TOPAGUNEA artzape GETARIARRON...artzape 108. zenbakia - 2011ko iraila ]SAHATSAGA KIROLDEGIA GETARIARRON IBON UDABE] TOPAGUNEA Denbora librean, txibiak arrantzatzera Gorka Areizaga

Urriaren batean eta bian, klownentopaketak egingo dira Berako Uhar-tean, Mauleko Hebenti eta GetariakoKultura Sailak antolaturik. Ikastaroakirekiak izango dira, klownean espe-rientzia dunentzat eta esperientziarikez dutenentzat izango dira, bi taldetanbanaturik. Urriaren batean, sei ordukoikastaroa eskainiko zaie esperientzia-dunei Askizuko aterpetxean (izen-ematea 948 631 162 telefono-zenba-kian). Egun berean, Gure Txerun ere

izango dute aukera aurretik inoizsaiakerarik egin ez dutenek (izen-ematea, Turismo Bulegoan. Prezioa:15 euro). Azken hori lau ordukoaizango da. Gauean, berriz, “Klowngaua”-z gozatzeko aukera izangodugu Berdura Plazan leku hartukoduten bi ikuskizunekin. Urriaren 2an,berriz, Klown-ak izango dira nagusiherriko bazterretan; Askizuko ikasta-roko parte-hartzaileak izango diraprotagonistak.

] bi hitzetan

Getarian, turismoa barra-barra

2011ko iraila artzape-7

Eskainitako otar eder bat

Saria:

Artzapen bazkide bazara eta erantzuna bal-

din badakizu, e-mailez (artzape@topagu-

nea.com), gutunez (kale nagusia 1-3 z/g)

edo deitu (943 000 548) URRIAREN 15a

BAINO LEHEN.

Noiz jaio zen Alexandervon Humboldt?

UZTAILEKO ERANTZUNA:1968ko abuztuaren 17tik 22ra

Lehiaketaaarrttzzaappee

Aurtengo udako bisitari-kopurua izugarria izan da; batez ere, Balentziaga muse-oak erakarrita. Hori izan da, hain zuzen, aurtengo nobedaderik garrantzitsuena,herrian aparkaleku-arazoa areagotu badu ere. Turismo-bulegoak emandakodatuen arabera, ekainaren 15etik irailaren 15era bitartean, 22.756 lagun gerturatuda herria ezagutzera, eta gehiengoak “non dago Balentziaga museoa?” galdetudu. Turista horien artean, 4.076 atzerritarra izan dira, gehienak frantsesak. Estatumailan, berriz, madrildarrak eta kataluniarrak izan dira nagusi, baina valentzia-rren eta andaluziarren bisitak ere areagotu egin dira, baita balearrenak ere. Eus-kaldunei dagokienez, nafarrak, gasteiztarrak, iparraldekoak eta bizkaitarrak erehurbildu dira; oro har, leku guztietako bisitariak ugaritu dira. Eta zer esan auto-busei buruz? Madril, Zaragoza, Andaluzia, Valentzia eta Kataluniatik etorri diragehien gure kostaldeko herrira. Horrek guztiak, noski, eragin zuzena izan duherriko jatetxe eta ostatuetan, azken horien okupazio-maila hobetu baita. Argidago, herria jendez gainezka izan dugula uda honetan.

Ipar eta Hego Euskal herriko Klownen arteko II. Topaketa

URRIKO GALDERA:

Lourdes EtxeberriaUZTAILEKO IRABAZLEA:

pprroodduuccttoossoosstteenniibbllee..nneettZZeerr ddaa??

Industria-produktuen ingurugiroahobetzeko informazioa duen atari batda, produktu baten bizitza-zikloan partehartzen duten agente guztiei zuzendutadagoena:- produktuen diseinatzaile eta fabrika-tzaileei.- administrazioari eta herritarrei, pro-duktuen kontsumitzaile diren heinean.- unibertsitate eta ikastetxeei.Eskuragai dauden gaiek Euskal HerrikoUnibertsitateko eta Mondragon Uniber-tsitateko Ekodiseinu Gelen dokumenta-zio-zentroetan egiten den inbestigazio-lan eta informazio-bilketan duteoinarria. Bilketa-lan horretan parte har-tzen dute, gainera, enpresek, elkarteeketa teknologia-zentroek. Bestalde, pro-duktuen ingurugiro-hobekuntzan inte-resa duten agente guztiek ekarpenak etairadokizunak egiteko gune bat da.EHUko Bilboko Ingeniaritza GETeko etaMondragon Unibertsitateko Goi EskolaPoliteknikoko Ekodiseinu Geletan jaso-tako ezagutzatik sortzen da eta Ihobe,Bizkaiko FA, Gipuzkoako FA eta NazioBatuen Ingurugirorako Egitarauak era-kundeek babesten dute.Hauek dira Ekodiseinu Gelen helbu-ruak, besteak beste: - etorkizuneko produktuen fabrika-tzaile-arduradunei formazioa ematea.- produktuen ingurugiro-hobekuntza-rako eguneratutako informazio erremin-tak sortzea.- inbestigazio-proiektuak garatzea- industria sektorearekin lankidetzanlana egitea.- Europako beste unibertsitateekin lan-kidetza-lana egitea.Merkatuak eskaintzen duen aukerazjakin nahi duten kontsumitzaileentzatda, eta bertan jasotzen dira produktueningurugiro-ezaugarri zehatzak. Jasotzendiren produktuek aitorpena jaso duteeta ingurugiro-eragina gutxitzeko adibi-detzat ezartzen dira. Dauden produk-tuak hainbat familiatan daude jasota,hala nola automozioa, eraikuntza, elek-triko-elektronikoa, paketatzea, bulego-materiala, hiri-altzariak, altzariak, lore-zaintza, garbitasuna, arropa...

Page 8: TOPAGUNEA artzape GETARIARRON...artzape 108. zenbakia - 2011ko iraila ]SAHATSAGA KIROLDEGIA GETARIARRON IBON UDABE] TOPAGUNEA Denbora librean, txibiak arrantzatzera Gorka Areizaga

Nagore Izagirre ] elkarrizketa

AAuurrtteenn bboosstt eessttrrooppaaddaa ii rraabbaazziiddiittuuzzuuee,, ddeennbboorraallddii bbiikkaaiinnaa eeggiinndduuzzuuee bbeerraazz..Bai, Pasaian bi, Colindresen, Erandioneta Mundakan. Bost bandera lortuditugu.

MMaaiillaazz iiggoo zzaarreettee ggaaiinneerraa..Bai, bigarrenak eta hirugarrenak Play-offa jokatu genuen goiko ligako azke-nengo biekin; bi estropadetan lehen gera-tzen zenak zuen igotzeko aukera. Etairabazi egin genuen.

ZZeeiinn iizzaann ddaa,, zzuurree iirriittzziizz,, lleehhiiaarriikkggooggoorrrreennaa??Erandiokoa. Ibaian izan zen eta haizehandia zegoen. Korronte handia. Korron-tea alde genuenean haizea kontragenuen, eta alderantziz.

KKoonnttxxaann nneesskkaakk iikkuusstteenn eettaa aannii--

mmaattzzeenn iizzaann zziinneenn.. NNeesskkaakk bbiiggaa--rrrreenn ggeerraattuu zziirreenn..

Neskek laugarren urtea dute Kontxakobandera jokatzen. Lehen urtean, Zumaia-rrekin joan ziren eta hortik aurrera Tolo-sarekin. Nik orduan entrenatzaileari etaneskei laguntzen jardun nuen eta orduanere ilusio handiarekin joan ginen; hiruga-rren gelditu ginen. Hirugarren eta lauga-rren urteetan, berriz, bigarren postualortu dute. Pena handia. Neska ere tar-tean dut eta pena handia izan zen. Estro-pada oso ona egin zuten.

KKaallee ttxxaarrrraa iizzaann zzuutteenn,, eezzttaa??Aquarium aldeko kalea zen eta haizeakgogor jotzen zuen. Santa Clara uhartea-ren aldean babes handiagoa dute.

ZZeeiinn ddiirraa zzuueenn eerrrroonnkkaa nnaagguussiiaakkddaattoorrrreenn uurrtteerraakkoo??

Estropadak irabaztea zaila izango dabeste maila batean gaudelako. Polita dabigarren mailan egotea, baina azkeneanestropadak irabazi gabe ez dago bande-rarik, ez eta herrian festarik asteburue-tan. Mailaz igotzea oso ongi dago, bainaazkenean estropadak irabaztea zaila da.Beste helburu batzuk jarri beharkoditugu, esaterako, bigarren txandan ibil-tzea. Play-offetan aurkari izan dituguntaldeekin alderatuz, 40 bat segundokoaldea atera diegu aurten; beraz, goikoligan egonda, zazpigarren edo seigarrenpostuan egoteko moduan izango gina-teke. Hurrengo urtean bigarren txandanjokatzea eta, ahal bada, aurrean ibiltzea.Aurten ibili garen arraunlarietatik batedo beste ez dago egongo, baina gehie-nok jarraituko dugu.NNoollaakkooaa ddaa aarrrraauunnllaarrii bbaatteenn bbiizzii--ttzzaa??Azkenean, esaten den bezala, “gustuko”

8-artzape @topagunea.com

GORKA AREIZAGA

GGeettaarriiaakkoo aarrrraauunnllaarriiaakk iinnddaarrttssuu iibbiillii ddiirraa aauurrtteennggoo ddeennbboorraallddiiaann.. HHoorrii eezz ddaaggoo uukkaattzzeerriikk,, eezz nneess--kkeenn kkaassuuaann eezz eettaa mmuuttiilleenn kkaassuuaann eerree.. KKoorrrroonntteeaakk,, hhaaiizzee bboorrttiittzzaakk eettaa oollaattuuaakk ggaaiinnddiittuu oonnddoorreenn,,mmuuttiillaakk mmaaiillaazz iiggoo ddiirraa..EEttaa nneesskkaakk eezz ddiirraa aattzzeeaann ggeerraattuu,, iiaa eessttrrooppaaddaa gguuzzttiiaakk iirraabbaazzii bbaaiittiittuuzzttee..LLaasstteerr hhaassii bbeehhaarrkkoo dduuttee bbeerrrriizz eerree eennttrreennaattzzeenn,, ddeennbboorraallddii bbeerrrriiaarrii aauurrrree eeggiitteekkoo..

Page 9: TOPAGUNEA artzape GETARIARRON...artzape 108. zenbakia - 2011ko iraila ]SAHATSAGA KIROLDEGIA GETARIARRON IBON UDABE] TOPAGUNEA Denbora librean, txibiak arrantzatzera Gorka Areizaga

] elkarrizketa ] Gorka Areizaga eta Argizka eta Ane Balentziaga

2011ko iraila artzape-9

lekuan aldaparik ez”. Bizitza gogorra da,gauza asko laga behar dituzulako: ezinduzu kanpora joan. Nire bikotekidea erearraunean dabil. Ni 11 urte nituenetiknabil arraunean eta orain 26 ditut. Nirebikotea beti nire atzetik ibiltzen zen niarraunean ibiltzen nintzelako, eta azke-nean, bera ere hasi egin zen. Eta ibiltzenez zen garaian, ezin genuen asteburutankanpora joan edota planik egin. Astebu-ruetan itsasora joaten gara talde osoaentrenatzera eta ezin dugu huts egin.Lagunekin kanpora edota afaltzera joateazaila da. Gauza asko laga behar dira,baina gauza on asko ematen dizkizu.Jende berria eta leku berriak ezagutzendituzu. Norberaren koadrilaz gain,arraunlari-taldea ere lagun bihurtzen da,eta azkenean, denbora gehiago pasatzenduzu arraunlariekin norberaren koadri-larekin baino. Gauza asko ematen dituarraunak. Hainbeste urtean erre egitendu, eta laga ere egin izan dut denboraldibaterako, baina, azkenean, berriro buel-tatu nintzen.

ZZeennbbaatt ddeennbboorraa eennttrreennaattzzeenndduuzzuuee??Seietan entrenatzera joan eta etxera bede-ratziak aldera iristen gara. Ez dugu hiruordu entrenatzen jarduten, berriketan erebai. Azkenean arraun-taldea lagunak erebadirelako. Luzatu egiten da. Bai mutilenartean, bai nesken kasuan, berriketan joa-ten da denbora asko.

OOrriioorreenn kkaassuuaann,, zzeerr ggeerrttaattuu zzaaiieeKKoonnttxxaarraakkoo eezz ssaaii llkkaattzzeekkoo??Ikusia zegoen. Orain arte beteranoekinjardun dute, eta orain gazteak geratudira. Indartsuak bai, baina goiko katego-rian egoteko zerbait falta zaienak.Azken batean, goian mantentzeko potentzia handia behar da.

AAllddee hhaannddiiaa aall ddaaggoo mmaaiillaa eezzbbeerr--ddiinneettaakkoo ll iiggeenn aarrtteeaann??Saltoa dago, bai. Baina orain beheragokoligetan ere hasi da dirua sartzen eta jen-dea fitxatzen; arraunlari batzuk behera-goko ligetara pasatzen hasi dira diruaga-

tik, baina badago saltoa.

ZZuueekk eeggiinnddaakkoo jjaauuzziiaa,, AARRCC--22tt iikkAARRCC--11eerraa,, hhaannddiiaa iizzaannggoo ddeellaappeennttssaattzzeenn dduuzzuu??Ez dago salto handirik; bigarren mailan,azken laurek ez dute maila handia izaten.Guk 40 segundoko aldea atera dieguligako azken bigarrenei; beraz, ez dagoalde handirik. Izan ere, liga bat ez da iza-ten urtean-urtean egindako lanaren ara-bera, aurreko urtean egindako lanarenaraberakoa baizik. Urte batetik besterataldea asko alda daiteke. Horra horOriori zer gertatu zaion: ligan bigarrengeratu zen aurreko urtean, gero taldeaaldatu eta behera jaitsi da. Oriorenkasuak pena ematen dit. Orioko jendeaibili izan da Getarian, eta orain horrelaikusteak pena ematen dit. Beti ezin dagoian egon.

ZZeennbbaatt jjeennddee zzaauuddeettee GGeettaarriiaakkooAArrrraauunn EEllkkaarrtteeaann??Asko, zuzendaritza, arrauna eramatenduena, arropak, txalupak garbitzenlagundu… jendeak asko laguntzen du,eta herriko jendeak gero eta gehiago har-tzen du parte. Arraunlari asko dago;hobe da asko edukitzea gutxi baino.

Haurrak ere gero eta gehiago daude.Txarrena 16-17 urterekin izaten da;parrandan hasten direnean, batzuek lagaegiten dute, ezin dutelako nahi bezalaibili. Nahiz eta parranda egin, hurrengogoizean entrenatzera joan behar da.Onena norberaren koadrilan ere arraun-lari gehiago izatea da, arraunean jarrai-tzeko laguntzen baitu, edo bestela, biko-tekidea ere arraun-mundukoa izatea.

NNoollaa bbaalloorraattuukkoo zzeennuukkee aauurrtteennggooddeennbboorraallddiiaa??Itxaropen handiak genituen. Fuerte hasieta ez ginen ongi iristen, ezin iritsi. Lausegundora, bi segundora… hor ibiltzenginen. Uztailean irabazteak konfiantzaeman zigun, eta bandera bakar bat ez ira-baztetik asteburu berean bi irabazteakbultzada eman zigun. Herriko estropadaez irabazteak pena handia eman zigun.Segundo-erdi batengatik Elantxobekoekirabazi ziguten. Jende gaztearekin ibiligara eta oso ongi. Xabier Izagirre entre-natzaileak, patroiak, asko irakatsi digu.Aurtengoa, konturatzerako joan da.

OOrraaiinn aattsseeddeenn ppiixxkkaa bbaatt……Bai, urrian hasiko gara berriz, ez dakomeni asko gelditzea, forma ez gal-tzeko. Berriz ere euripean korrika egitenhasi beharko dugu.

GGaazzttee-- jjeennddeeaa iinnddaarrttssuu ddaattoorroorrdduuaann……Arraunean badakite, baina trainerukoesperientzia behar dute. 13 minutukoarrauna jokatu izan dute trainerillatan,baina traineruetan jokatzeko, 20 minu-tuz, burua behar du; ez da tira egin etaaurrera egitea bakarrik, indar kontuaesan nahi dut. Pare bat arraunlarirekinhitz egiten ari gara, eta ikusiko dugu zertalde ateratzen den.

““GGuussttuukkoolleekkuuaann

aallddaappaarriikkeezz””

““GGaauuzzaa aasskkooeemmaatteenn ddiittuuaarrrraauunnaakk””

Page 10: TOPAGUNEA artzape GETARIARRON...artzape 108. zenbakia - 2011ko iraila ]SAHATSAGA KIROLDEGIA GETARIARRON IBON UDABE] TOPAGUNEA Denbora librean, txibiak arrantzatzera Gorka Areizaga

] elkarrizketa ] Gorka Areizaga eta Argizka eta Ane Balentziaga

10-artzape @topagunea.com

Argizka eta AneBalentziaga

DDeennaa iirraabbaazzii dduuttee,,KKoonnttxxaa iizzaann eezziikk..DDeenn--ddeennaa eezziinn iizzaannddaa,, bbaaiinnaa ddeennbboorraallddiieezziinn hhoobbeeaa eeggiinndduutteenniikk iinnoorrkk eezziinnuukkaattuu.. AArrggiizzkkaa lleehheennaallddiizz iizzaann ddaa ppaattrrooii,,eettaa,, aarrrraauunnaarreennmmuunndduuaa bbaarrrruuttiikk iikkuu--ssiittaa,, bbeerree bbiizziippeennaakkkkoonnttaattuu ddiizzkkiigguu.. AAnneeaahhiizzppaa,, bbeerrrriizz,, lluuzzeeaarriittuu ddaa aarrrraauunneeaann,,eettaa ppuunnttaa--ppuunnttaakkookkiirroollaarriiaa ddaa.. SSoollaa--ssaallddiiaann aarriittuu ggaarraa,,kkoonnttuu--kkoonnttaarrii,, ddeenn--bboorraallddiiaa aazztteerrttuuzzeettaa aarrrraauunnllaarrii bbaatteennbbiizziittzzaa aazzaalldduuzz..

AARRGGIIZZKKAA:: AArrrraauunn mmuunndduuaa bbaarrrruu--ttiikk iikkuussiittaa,, nnoollaa iikkuussii ddiittuuzzuu GGeettaa--rriiaakkoo nneesskkaakk??Ni txundituta gelditu naiz. Barrutik iku-sita, txapela kentzen dut hauek egindakolanarekin. Patroiak ez ditu horrenbesteexijentzia, baina arraunlariek eguneroentrenatu behar dute. Udan, zazpietatikbederatzietara. Txalupa atera, entrenatu,garbitu.. astean egun bat jai. Estropada-rik ez badago, larunbatean, goizekobederatzietan entrenatzera joan behardute. Kontuan izan behar da hauen

adina, denboraldia hasi aurretik eskuaknola edukitzen dituzten, ipurdia… etaneskak direla. Nik txapela kentzen dutegiten duten lanarekin.

AANNEE:: MMeerreezzii aall dduu eessffoorrttzzuu hhaannddiihhoorrrreekk??Bai, noski, bestela ez nintzateke horretanibiliko. Hasieran, hamasei urterekin hasi,urtebete egin, eta utzi egin nuen. Berriroduela lau urte hasi nintzen. Hasiera

batean, batelak bakarrik zeuden neske-tan, eta duela bost urte trainerillak hasiziren. Eta ordutik, Gipuzkoan eta Euska-din ibili gara, eta ia dena irabazi dugu.Gipuzkoako eta Euskadiko txapelketenaurretik, liga bat egiten dugu astebururo,eta puntu gehien lortzen dituenak ira-bazten du.EEttaa hhoorrii bbuukkaattzzeeaann,, GGiippuuzzkkooaakkooaaddaattoorr……Bai, hori bukatu eta hurrengo asteburuanhasten da. Eta bi irabazleak Espainia-kora. Eta trainerillen denboraldia buka-tzean, traineruan hasten gara.

ZZaarraauuzzkkoo eessttrrooppaaddaann bbii eegguunneettaanniirraabbaazzii zzeenniieetteenn ggaalliizziiaarrrreeii..Zarauzko estropada arte, ez du aukera-rik izan galiziarren aurka jokatzeko.Zarauzko estropadan erabakitzen zenEusko Tren liga. Gure hiru taldeetatiklehenengo biak joaten baziren, gu eta SanJuan joan ginen, eta bestetik galiziarraketa zumaiarrak. Eta han irabazi egingenuen, bi egunetan irabazi genien.

EEttaa zzeerr ggeerrttaattuu zzeenn KKoonnttxxaann ggaallii--zziiaarrrreekkiinn??ARGIZKA: Sailkapenean kristoren estro-pada egin genuen. Bi segundo ateragenizkien galiziarrei, eta zumaiarreihamabi. Hori erlojupekoa izan zen.

“Txapela kentzen dutarraunlariek egindako

lanarekin”

Page 11: TOPAGUNEA artzape GETARIARRON...artzape 108. zenbakia - 2011ko iraila ]SAHATSAGA KIROLDEGIA GETARIARRON IBON UDABE] TOPAGUNEA Denbora librean, txibiak arrantzatzera Gorka Areizaga

] elkarrizketa ] Gorka Areizaga eta Argizka eta Ane Balentziaga

Hurrengo igandean, zerotikhasten da berriro. ANE: Lau kale ziren eta txa-rrena suertatu zitzaigun. Hai-zea, korrontea… zozketa egi-ten da eta 1. kalea tokatuzitzaigun, Aquarium aldekoa.Zumaiarrei, berriz, irla alde-koa tokatu zitzaien. Hala ere,estropada ona egin genuen, bisegundo bakarrik ateratzeaoso ongi zegoela esan ziguten. ARGIZKA: Hurrengo txan-dan, Urdaibai Zumaiarenkalean atera zen, eta Kaikugetariarron kale berean; 33segundoko abantaila aterazion Urdaibaik Kaikuri.

BBiiggaarrrreenn eessttrrooppaaddaann,,bbiiggaarrrreenn kkaalleeaann iibbii ll iizziinneetteenn……ANE: Bigarren kalean ezzegoen horrenbeste alde,baina lauak jarraitzen zuenonena izaten, eta galiziarreitokatu zitzaien. Bi olatu onhartu zituzten, eta ezin izangenituen harrapatu. Lausegundo atera zizkiguten etahori asko da.

DDaattoorrrreenn uurrtteeaarrii bbeeggiirraa,,zzeerr eerrrroonnkkaa ddiittuuzzuuee??ANE: Ez dakit, oraindik ezdakit zer egingo dudan. Eazer talde geratzen den. Asko-tan, denboraldia bukatzean,uf! Listo esaten dugu, bainahilabete eta erdi atseden hartueta gero, berriz gogoa sartzenda.ARGIZKA: Exijentzia-mailagero eta handiagoa da; horrenongi ibili ondoren, askoespero da beraiengandik.Kontxako estropada buka-tzean, hauen aurpegia ikus-tea… oso tristea izan zen,baina beste aldetik, arrapalanikusten zen jendetza, denabandera marroiz josita, izuga-rria izan zen! Zenbat autobusjoan zen Donostiara, eta Geta-rian egin zen festa! Jendeakanimatzen jarraitzen zuen, etaazkenean, horrekin gelditzenzara. Hala ere, banderamarroia ez da ongi ikusten!(barre-algaren artean).ZZeerr pprrooppoossaammeenn dduuzzuuee,,

kkoolloorree bbiizz iiaaggoo bbaattaaggiiaann??ARGIZKA: Kamuflatuta gera-tzen da marroia. Ez dakit,laranja “fosforito” bat edo…Getariak zergatik du kolorehori? Tristea da. ANE: Baina azken lau urtee-tan gehien ikusi den banderaizan da; hori egia da.

HHaallaa eerree,, KKoonnttxxaann bbiiggaa--rrrreenn ggeellddiittzzeeaa kkrriissttoorreennaaddaa,, ssaaiillkkaappeenn--eessttrrooppaaddaagguuzzttiiaakk iirraabbaazzii oonnddoorreennggaaiinneerraa……ANE: Bai, egia da, baina gali-ziarren aurka, Kontxan, fina-lean, bigarren gelditu gara.Estropada denak irabazi dira.Irabazi behar hori, azkenean,karga handia da. ARGIZKA: Dena irabazibehar horrek antsietate puntubat ere sortzen du.ANE: Dena irabazi behar etazerbait ez irabaztean, jendeak,“zer pasatu da?” galdetzendu. Jendeak ilusio handia egi-ten du; jarraitzaile asko dira,gero eta gehiago.

ZZeennbbaatt uurrttee ddiirraa GGeettaarriiaaeettaa TToolloossaa ee llkkaarrrreekkiinnjjooaatteenn ddiirreellaa kkoonnttxxaarraa??ANE: Aurten, hirugarrenurtea da. Tolosak eta Getariakezin dute bakarrik atera, ezdutelako kopurua osatzen.Aurretik zumaiarrekin ateraginen; gero, zumaiarrek baka-rrik irten behar zutela eta,Tolosarekin hasi ginen. Guzortzi-hamar garelako, etahaiek ere bai. Tolosarrak erre-

kan ibiltzen dira batelekin.ARGIZKA: Nik gauza batesan behar dut ahaztu aurre-tik: ez da txalupa uretara ate-ratzea bakarrik. Horretarako,atzetik jende asko behar da.Jabik gu baino ordu eta erdilehenago etorri behar du dena prestatzeko. Gainera denbo

raldi hasieran eta bukaeran, arraunaren neurriak ez dira berdinak… Txalupa hartu,atera, izapideak egin estropa-dara joateko…; hori guztiakguk bakarrik ezin dugu egin,jende asko behar da lanean,eta hori ez da ikusten.

HHeerrrr ii ttaarrrraakk eerraakkaarrttzzeennaall ddiittuu aarrrraauunn--eellkkaarrtteeaakk??ARGIZKA: Neskak horrelaibiltzean, mutilek ere kristo-

ren denboraldia egin dute,kategoriaz igo baitira, etahorrek herrian mugimenduasortzen du. Elkarteak jendeasko mugitzen du, ez nuenuste horrenbesterako izangozenik. urtetik hasten dira,infantiletan, eta jende askoibiltzen da.

““EExxiijjeennttzziiaa mmaaiillaa

ggeerroo eettaa hhaauunnddiiaaggooaaddaa””

““BBaannddeerraammaarrrrooiiaa eezz

ddaa oonnggiiiikkuusstteenn””

Hondarabiko VI.bandera

Page 12: TOPAGUNEA artzape GETARIARRON...artzape 108. zenbakia - 2011ko iraila ]SAHATSAGA KIROLDEGIA GETARIARRON IBON UDABE] TOPAGUNEA Denbora librean, txibiak arrantzatzera Gorka Areizaga

Salbatoreak Jai arrakastatsuak

Argazki Txokoa

12-artzape @topagunea.com

Salbatore jaiek oroitzapen politak utzi dizkigute. Alaitasuna etajai giroa nagusi izan ziren abuztuko egun haietan, I. zorolin-piada dibertigarriak, musika barra-barra, pailazoak, bertsoak,zezen-suzkoa, traineruen estropada, koadrilen eguneko mar-mitako txapelketa, Gure Txeruko haurren danborrada…; festaborobilak izan ziren. Txosnen kokalekua aldatu egin da aurten-goan, Katraponatik Bista Ona edo “Zementu”ra aldatu baitira.Datorren uda arte itxaron beharko dugu, berriro ere bapo jan,edan eta ongi pasatzeko.

Page 13: TOPAGUNEA artzape GETARIARRON...artzape 108. zenbakia - 2011ko iraila ]SAHATSAGA KIROLDEGIA GETARIARRON IBON UDABE] TOPAGUNEA Denbora librean, txibiak arrantzatzera Gorka Areizaga

Argazkia: Lourdes Etxeberria

Page 14: TOPAGUNEA artzape GETARIARRON...artzape 108. zenbakia - 2011ko iraila ]SAHATSAGA KIROLDEGIA GETARIARRON IBON UDABE] TOPAGUNEA Denbora librean, txibiak arrantzatzera Gorka Areizaga

Nagore Izagirre ] Erreportajea

TTXXIIBBII--AARRRRAANNTTZZAA:: AAIISSII DDEENNBBOORRAABBEETTEETTZZEEKKOO AAUUKKEERRAA EERRAAKKAARRGGAARRRRIIAA

TTxxiibbiiaakk aarrrraannttzzaattzzeeaa eezz ddaa bbiizziimmoodduuaa aauurrrreerraa aatteerraattzzeekkoo ttrreessnnaa bbaatt bbaakkaarrrriikk..

EEgguunn,, ggeettaarriiaarr uuggaarrii ddiirraa aauukkeerraa hhoorrii aaiissiiaa eettaa ggoozzaammeennaarreekkiinn lloottzzeenn dduutteennaakk..

EEnnccaarrnnaa OOllaasskkooaaggaa eettaa AAlleexx AArrrriillaaggaa hhoorrrreenn aaddiibbiiddee ddiirraa..

Itsasora erreparatu eta ohikoa da motor txikiak txibiak arrantzatzen ikustea. Asko dira lasaigarri moduan eta naturarekinkontaktuan egoteko aukera honek erakartzen dituenak. Horren adibide da Encarna Olaskoaga; 16 urtetan sare-konpontzaileeta txibizale amorratua. San Prudentzio barkuko senitartekoa eta txibietara irteteko lizentzia duen lehenengotakoa. Duela seiurte hasi zen Encarna txibi bila irteten, bere osabaz lagundurik. Berak azaldu duenez, “ez dut ezagutu horrelako abuzturik.Txibi izugarri pila egon da”. Horren harira, Encarnak azaldutakoaren arabera, txibia moilatik 4-5 brazetara sortu ohi da,baina, aurten, 16 brazetaraino urrundu da korronteak direla eta. “Gaztetapen hondarra ekarri zuten itsas korronteek egunbatetik bestera” Encarnak adierazitakoaren arabera.

Eta txibien kokapena ere korronteekin batera aldatu da, urrunago joan dira. Encarna egunero irten da txibiak arrantzatzeraarratsaldez abuztuko hilabetean, eta irailean ere horretan ibili da

Lasai egon eta naturaz gozatzeko bide bat da, natura eta itsasoa maite baititu Olaskoagak. Irtenaldi bakoitzeko hamar etahamabi txibi bitartean harrapatu ditu, ondoren, familian bapo jateko eta soberan geratzen dena izozteko.

Argazkia: Xagu

14- artzape @topagunea.com

Page 15: TOPAGUNEA artzape GETARIARRON...artzape 108. zenbakia - 2011ko iraila ]SAHATSAGA KIROLDEGIA GETARIARRON IBON UDABE] TOPAGUNEA Denbora librean, txibiak arrantzatzera Gorka Areizaga

2011ko iraila artzape-15

] erreportajea ] Txibizaleak

Alex Arrilaga ere ia arratsaldero ibiltzen da txibiak arrantza-tzen. Duela sei urte erretiratu zen Arrilaga barkuko patroi ohia.Egun koinatuarekin irteten da txibiak harrapatzera, gustukoduelako. “Konpainian irtetea gustatzen zait. Urteetan ibili naizarrantzale, 17 urterekin patroi hasi eta 62rekin jubilatu nintzen.Arrantzalearen bizitza bakartia da eta orain konpainian joateagustatzen zait”. Arrilaga arratsaldero irteten da txibitara, itsa-soa nahiko bare dagoenean behintzat. “Goizean goiz ez naizjoaten, erretiroa zerbaitetarako da eta. Nahiago ditut goizakemaztearekin egoteko” azaltzen du Arrilagak, barre-algarenartean. Etxerako eramaten ditu txibiak, senitartean dastatzekoasmoz. Arrilaga arrantzale izan zen garaian ez zen txibitanibili, baina egun gustuko du denbora-pasa hau.

Txibien arrautzak

Berak azaldu duenez, txibiaabendua eta urtarrila bitar-tean ibiltzen da hazia bota-tzen, batik bat haitzak daudenlekuetan. Buietako soketanedota barkuak amarratzekosoketan ere uzten ditu haziak;horregatik, moilan ere ikustenda jendea kanaberaz harrapa-tzen. Hazia sokari edo harriariitsatsita geratzen da. Hala ere,apirila inguruan, itsasoa hase-rre badabil, itsatsitakoa era-man egiten dute olatuek. Barebada, berriz, bertan geratzen dira haziak, eta txibia moilatikgertu sortzen da. “Apirila aldera, gorabehera ugari egon dai-teke mareen arabera”.

Behin arrautzak ezarrita daudenean, txibia sortzeko uraknahiko epel egon behar duela azaldu du Arrilagak. “Aurtenabuztura arte txibi gutxi ibili da. Ura berandu berotu da azkenbi urteetan, eta horregatik, abuztura arte ez da txibi askosortu”. Aurtengo Getariako festetan bildu dute txibi ugari, etaazken egun hauetan ere, halaxe izan da. “Batzuetan, 12-14 eta20 brazetara ere ibili gara”, korronteak direla eta urrundu egindirelako. Itsas ertzean olatu ugari ibili denean ere, arrantzaleakurrundu egin dira, barrualderago itsasoa lasaiago egonik txibiaharantz urruntzen baita. Getarian, txibiek haziak botatzendituzten kokalekuak tunel inguruko haitzak dira. “Getarian ezdago haitz-leku askorik”.

Horregatik, abendura gerturatzen goazen heinean, txibizaleakZarautz eta Oriora inguratzen hasten dira, harago txibi gehiagoegon ohi delako. Arazo da, ordea, abenduan eta urtarrilean

haziak jartzen ari direnean asko harrapatuz gero, hurrengourtean txibi gutxiago egongo dela.

Lehen, bateletan

Arrilagak gogoratu duenez, lehengo txibizaleak bateletan ibil-tzen ziren txibiak arrantzatzeko garaian. Egun, motorrakdituzte txalupek, eta urrunago joaten ausartzen dira txibiza-leak, txibien kokapenaren arabera. “Lehengo arrantzaleei osourrun joaten garela iruditzen zaie, eta askotan itsaso handiadagoenean ere irten egiten garela, haiek motorrik gabe ibiltzenzirelako eta moilatik gertuago”.

“Maitasun handiz” prestatu

Tinta belzdun arrain preziatu hauek harrapatu ostean, noski,dastatu egin beharko ditugu, eta horretarako, Elkano jatetxekoAitor Arregik emango dizkigu ideia batzuk mahaian goza-tzeko. Txibien eboluzio biologikoaren arabera, hau da, tamai-naren arabera, ezberdin prestatzen dituzte izen oneko jatetxehonetan. Hori bai, kasu guztietan behar-beharrezko osagaia“maitasun handia”da Arregiren esanetan.

Ekaina aldera, txibia txikia denean, tintan prestatzeko, Elkano-jatetxeko langileen ustez “nahiko gorputz ez dutenez” pelaioerara eskaintzen dituzte. Ertainak, aldiz, tintan edota parrillan.Bederatzi urte dira horrela prestatzen hasi zirenetik, eta arra-kasta handia du modalitate honek. Handiak, berriz, marinatu-rik dira gustagarriak, pintxo moduan, edo bestela, tintan etaongi zatiturik. Eta hiru modutan nahi dituenari ere aipatutakoera hauetara ezartzen zaizkio. Badago, beraz, aukera anitzgustu guztientzat, sabela, Getarian oso erroturik dagoen gutizihonekin, ongi betetzeko.

“Arrantzalearen bizitzabakartia da”

“Lehengo arrantzaleeioso urrun joaten garela

iruditzen zaie”

Page 16: TOPAGUNEA artzape GETARIARRON...artzape 108. zenbakia - 2011ko iraila ]SAHATSAGA KIROLDEGIA GETARIARRON IBON UDABE] TOPAGUNEA Denbora librean, txibiak arrantzatzera Gorka Areizaga

Irailaren 16an, Donostiako Zinemaldia ospatzen dela eta, Itur-zaeta ikastetxeko Lehen Hezkuntzako ikasleak Belodromorajoan ginen pelikula bat ikustera: “KATU BAT PARISEN”.

"Katu bat Parisen" Dino katuaren istorioa da. Egunez, Zoe berejabearekin lasai egoten da; Zoe polizia-komisarioaren alaba da,Victor Costak eraildako bere aitaren heriotzarengatik traumati-zatuta dagoena, ez du hitzik egiten. Gauez, Dinok Pariseko tei-latuetan zehar Nicori laguntza ematen dio, lapurretak egiteko.

Zoeren ama, Jeanne, komisarioa da, Dinoren laguna bide zuze-netik eraman behar du, hainbatetan bitxiak lapurtzen aritubaita. Horrez gain, Nairobiko Kolosoa zaindu beharko du, Vic-tor Costak eskuratu nahi duen estatua ikaragarria.

Filmean Pariseko monumentu ezagunenak ikusten dira: Notre-Dame, Eiffel dorrea…

Belodromoan haur asko elkartu ginen, 2.000 gutxi gora behera;marrazki bizidunen filma zen, eta ez zen guk espero genuena,baina hala ere asko gustatu zitzaigun.

Amaitu zenean, 1. eta 2. mailakoak Oriora joan ziren, hondar-tzako parkean bazkaldu eta jolastera; gu, berriz, autobusean igoeta Igeldorantz joan ginen.

Ekaitz tabernaren aurrean hamaiketakoa egin genuen eta Orio-rantz abiatu ginen oinez.

Bideko parke batean bazkaltzen geratu ginen; bazkaldu etagero, jolasteko denbora izan genuen. Euria hasi zuen eta oinezjarraitzea erabaki zen. Autopistako ordainlekura iristerako,autobusak gure zain zeuden, eta laurak alderako Getariara iri-tsi ginen.

EGUN EDERRA PASATU GENUEN

4. MAILAKO IKASLEAK

16- artzape @topagunea.com

] harritarten txutxupeka / herri eskola

ZINEMALDIRA IRTEERA

Page 17: TOPAGUNEA artzape GETARIARRON...artzape 108. zenbakia - 2011ko iraila ]SAHATSAGA KIROLDEGIA GETARIARRON IBON UDABE] TOPAGUNEA Denbora librean, txibiak arrantzatzera Gorka Areizaga

2011ko iraila artzape-17

] getaiko gaztetxea

Kaixo! Hemen gaituzue berriro ere; oraingoan, gainera, zere-san askorekin gatoz, jada denbora pixkat bada eta Artzapealdizkarian ez dugula gure artikulutxoa argitaratu.

Aurtengo uda honetan ere, euria geratu gabe egin duen udahonetan, makina bat izan dira antolatu ditugun ekitaldi etaekintzak. Baina Getariako txosnaguneak (Gazte Asanbladapartaide duela) Salbatore jaietan antolatutako kontzertu etaekitaldiak aipatuko genituzke; baltsa-txapelketa, bertso-saioak, musika mota ezberdineko kontzertuak, erromeria etatxosnetako giro ona ez ziren falta izan. Horrez gain, festetatikkanpo ere, uda osoan zehar zuen denon gustuko izango zirenhainbat ekitaldi antolatzen saiatu gara.

Baino, bueno, oraingo honetan, nobedadea da Gazte Asan-bladako antolakuntza erabat aldatu dugula. Azken boladahau ez da izan gure momenturik onena, hainbat arrazoiren-gatik, baina, gutxi batzuei esker, aurrera atera da. Baina,orain, eduki ditugun bileren edo asanbladen ostean, badirudijendea berriro ere lanerako gogoarekin dagoela, eta gero etagehiago garela gure Gazte Asanblada honetan; hortaz, etor-kizun eder baten atarian gaudela uste dugu.

Gure helburua, lehen bezalaxe, herriko gazte eta ez horrengazteen gozamenerako lan egitea da, eta azken egunotan jen-deak erakutsi duen borondate lanean jarriz gero, ziur gaudeemaitza ederrak lortuko ditugula.

Zuei ere gonbita egin nahi dizuegu; jende gehiagoren arteangauzak hobeto egiten dira eta. Horretarako nahikoa duzueostegunero arratsaldeko zazpiak eta erdietan Gaztetxeanantolatzen den asanbladara azaltzea; denok izango zareteongi etorriak.

Oraingoan zeresan askorekin gatoz

GETAIKO GAZTE ASANBLADAGAZTETXETIK

Animatu eta zuen lagunei

ere proposatu, denon artean gauza eder

bat lor dezakegu eta.

Page 18: TOPAGUNEA artzape GETARIARRON...artzape 108. zenbakia - 2011ko iraila ]SAHATSAGA KIROLDEGIA GETARIARRON IBON UDABE] TOPAGUNEA Denbora librean, txibiak arrantzatzera Gorka Areizaga

221100 UURRTTEE WWIILLHHEELLMM VVOONN HHUUMMBBOOLLDDTT

HHIIZZKKUUNNTTZZAALLAARRII HHAANNDDIIAA GGEETTAARRIIAARRAA EETTOORRRRII ZZEELLAA

18-artzape @topagunea.com18- artzape @topagunea.com

] Historiaren katebegiak/ Xabier Alberdi eta Suso Perez

Wilhelm von Humboldt XVIII. mendeamaierako alemaniar jakintsu handiene-tako bat izan zen. Alexander von Hum-boldt geografo eta esploratzailearenanaia, Postdam-en jaio zen 1767an, etabere ekintza kulturalen artean, Berlingounibertsitatearen sortzaileetako bat izanzela aipatu behar da. Dena den, bere iker-keta- eta jakintza-arlo nagusia hizkuntza-laritza izan zen, eta arlo horren baitan,euskarari buruzko ikerketa garrantzi-tsuak burutu zituen. 1799 eta 1800 arteanegin zuen Euskal Herrirako lehen bidaia,eta hemengo hizkuntzaz eta kulturaztxunditurik geratu zen. 1801ean eginzuen bigarren bidaian, euskal kostaldeosoa zeharkatu zuen. Bigarren bidaiahorretan, euskal idazle klasikoen lanakirakurtzeko aukera izan zuen, bai etagaraiko euskal jakintsu askorekin hizke-taldiak izateko aukera ere, besteak beste,Mogel eta Astarloarekin. Bidaia hartangaratu zuen euskararekiko bere teorianagusia; teoria horren arabera, gure hiz-kuntza da Europako hizkuntzarik zaha-rrena.

Gure kostaldean zehar egin zuen bidaiahartan, 1801eko maiatzaren 2ko eguerdialdera, Zarauztik Getariara iritsi zen.Getarian ikusi eta entzun zituenak bereegunkarian bildu zituen. Batetik, herrianikusmina sortu zioten zenbait elementuaipatzen ditu. Itsasalderako magaletanzeuden txakolin-mahastiak, esaterako.Mahastietan parralei eusteko baleenbarailak erabiltzen zituztela dio. Getaria-ren kokapen ezohikoa deskribatzen du,itsasoan sartzen den mendixka baten gai-nean eraikia dagoela eta San Anton uhar-tearekin bide batek lotzen duela esatenditu. San Anton uhartean bertako ermita,talaia, baratzak eta ganaduarentzakolarreak aipatu ondoren, San Antonenermita zegoen lurmuturrean Bizkaikogolko osoko ikusmirarik ederrena, zaba-lena eta txundigarriena zegoela idatzizuen. Eliza ere bisitatu zuen eta harenitxura ezohikoa aipatzen du. Elizakoartelanik ederrena korua zela dio, zal-dun, munstro, zentauro, lehoi eta ara-besko liluragarriz apaindua zegoena.

Bestetik, Elkanori buruzko hainbat berri

biltzen ditu. Getariara iristean, harresikoatea zeharkatu ondoren, plaza laukizu-zen luze eta estu bat zegoela dio, eta ber-tan, Indianoa ezizenez deitzen ziotenManuel Agote itsasgizon handiak, urte-bete lehenago eraikitako Elkanorenmonumentuarekin egin zuen topo.Madriden 22.000 erreal ordainduta eraikiomen zuten. Latinez, gaztelaniaz eta eus-karaz idatzitako idazkia omen zuen etaeuskarazkoa bildu zuen: "Joan SebastianElcano Guetariarrari / Alaigo Euscaldu-nen / Edergarriari / Fernando Magalla-nesen / Oncitiaco Onci Guidari / GuzizTrebeari / Lagun Bere Bacarrari / EtaLenengo Munduari / Inguru Emanda /Bere Icena Illecindatu zuen / Guizonari/ D. Manuel Agotec / Talla au jaso eguinzuen / 1800 Urtean". Arratsaldean, Geta-riako alkatearen bisita izan zuen, etaElkanori eta beste itsasgizon eta getariarfamatu askori buruzko berri gehiagoeman zizkion. Besteak beste, Elkanorenjaiotetxea zena herriko sarreraren ingu-ruan zegoen hori koloreko etxe bat zelaesan zion.

Hurrengo egunean, maiatzaren 3an,Zumaia eta Deba arteko bidean zihoala,Itziarko santutegitik bueltan zetozenZarauzko bi emakumerekin –izeba-ilo-bak– egin zuen topo. Elkarrekin hizketanhasi, eta Manuela Galdona izeneko ilo-bak getariarren eta zarauztarren arteanElkanoren jatorriari buruz zeuden liska-rren berri eman zion. Liskar haiekManuel de Agotek Elkanori monumen-tua Getarian eraiki zionean areagotu eginziren, nonbait. Neskatxa hark Zarauzkomarinel batek Elkanori monumentuaeraikitzeagatik Agoteri eta getariarreijarritako bertsoak kantatu zizkion Hum-boldti, eta hark ahal bezala bildu zituenbere egunerokoan. Guztira hamahirubertso omen ziren, baina hiru bakarrikbildu zituen. Zati asko ulertezinak direnarren, Elkano zarauztarra zela aitortzendute eta Agote indianoaren aurka egitendute:Dirudienez, Agotek Zarauzko marinel-bertsolariari mehatxu egin zion, bertsohauek berriro kantatuz gero galeratarabidaliko zuela esanez, baina ManuelaGaldonak esan zuenez, Zumaiatik koa-

drila bat Getariara joan eta kaleetan ber-tso haiek kantatuaz jardun omen zuen.Herriko alkateak espetxean sartukozituela mehatxatu zituenean, Galdonaberak honela erantzun omen zion: "uncantar es para cantar".

Hona hemen bertsoa:

Bertzo bi paratziadarocat buruan

dibertitzeco cerbaitbiar degu neguan

dibertitzaco bezalacabitiza larrian

Cano Guetariaraetorri deinian

Aitzen det ori zalachit guizon guapua

oriec diotenezguetariacoa.

Arrizco piguraoile notunete

oi dira nequez tacrupiten munduari

gire hire cauca

Quartuac atera ituIndiano berriac

Zarauztic carriatzenpilar'co arriac

Eztet icusi bañadedanez aditu

erraxago diruacempleatu dira

18-artzape @topagunea.com

Page 19: TOPAGUNEA artzape GETARIARRON...artzape 108. zenbakia - 2011ko iraila ]SAHATSAGA KIROLDEGIA GETARIARRON IBON UDABE] TOPAGUNEA Denbora librean, txibiak arrantzatzera Gorka Areizaga

2011ko urria artzape-19

]] literatur txokoa / Izaskun Larrañaga]] moniren errezeta [[

3 Mariak

Osagaiak:

- Kalabazina

- 2 Piper berde

- Piper gorri bat

- 4 Tomate

- Tipula bat

- 2 baratxuri buru

- Azukrea

- Gatza

- Olioa

Pistoa

Mariatik bik. Elkarrekin bizi-tzera joateko asmoa dute, etaelkarbizitza berri horretan,hirugarren Mariak ere partehartzea nahiko lukete. Pen-tsatzen dute inoiz ez delaberandu bizitza berri bat has-teko.

Tentsioa du istorio honek, etatentsioari amaierara arte eus-ten zaio. Fikzioa ere badu,fikzioa baino, gaur egungogizartean bizi ezin direnhainbat egoera. Istorio polita eta interesgarriada; bizitzeko grina zahartza-roan ere sor daitekeela azpi-marratzen duen kontaki-zuna.

Idazlea: Arantxa Urretabizkaia (Donostia, 1947)Argitaletxea: EreinUrtea: 2010Orrialdeak: 192

Prestaketa:

Barazki guztiak karratuetan moztu,denak tamaina berekoak izan daitezen.Zartagi batean olio pixkat jarri eta baraz-kiak potxatzen joan tardatzen dutenarenarabera gehituz: lehenengo tipula, bara-txuria eta piperrak, ondoren kalabazina,eta azkenik, tomatea azala kenduta.Gatza bota bakoitzaren gustura eta azu-krea bukaeran.Barazki guztiak biguinak daudenean, etatomateak bere zukua botazen dueneansua itzali eta prest jateko.

OONN EEGGIINN!!!!

Euskal Literaturan idazlegarrantzitsua da eta izan daidazle hau. Euskal emaku-meen artean lehenengotakoaizan zen, eta emakumeen lite-ratur sorkuntzan berebizikogarrantzia izan duela esangenezake. Urte asko daramaliteratura lantzen, eta hainbatgai jorratu ditu; oraingoan,zahartzaroa hartu du gaitzat.

Gure gizartea gero eta zaha-rragoa da, eta lan honekin,garai horri omenaldi txiki bategin dio. Hiru dira protago-nistak, Maria izena dutenhiru emakume. Txikitatiklagunak, baina, bizitzak iza-ten dituen aldaketen ondo-rioz, denbora askoan elkarikusi gabeak. Hiruretako bat,narratzailea, alargun geratuda, eta horren senarrarenhiletan topo egin dute hiru

Page 20: TOPAGUNEA artzape GETARIARRON...artzape 108. zenbakia - 2011ko iraila ]SAHATSAGA KIROLDEGIA GETARIARRON IBON UDABE] TOPAGUNEA Denbora librean, txibiak arrantzatzera Gorka Areizaga

“Txinparta bat nahikoa izaten da sarritan su handia pizteko”.

20- artzape @topagunea.com

]]Aitor Irigoien[[

Telefonoaren jokoa

Bizitzan aurrera goazen heinean, zen-bait gauzekin konturatzen joatengara. Besteren artean, haurtzarokohainbat joko, hazten garenean, errea-litate bilakatzen direla. Adibide ego-kia telefonoaren jokoa dela esangonuke.

Jolas hori haurrek, elkarren ondoanjarrita, aurrekoak belarrira esandakoahurrenari esatean datza, lehenengotikhasi eta azkenengora arte. Amaieran,lehenak esandako esaldia eta azke-nari ailegatutakoa alderatzen dira. Iabeti, haur batetik bestera, esaldia dis-tortsionatzen joaten da. Hala, leheneta azken esaldia oso desberdinakizaten dira.

Joko horretaz oroitzen naiz, tarteka,jendarteko txutxu-mutxuak entzu-tean. Izan ere, txutxu-mutxuak guregizartean oso barneratutako zerbaitbilakatu dira. Herri txikiek, adinekopertsonek eta emakumeek dutehorien zale izateko ospea. Alabaina,herri handiagoetan, dezentez gaztea-goetan, eta gizonezkoen artean erehedatua dagoen zerbait dela uste dut.

Harridura eragin izan didan feno-menoa da, ulertzeko zail egiten zai-dana. Saiatu izan naiz horren guztia-ren arrazoiak aurkitzen, bainabururatutako hipotesietatik bakarbatek ere ez nau guztiz konbentzi-tzen:

·Izan liteke batzuk aspertuta senti-tzea, eta denbora pasatzeko aritzeajardunean. Haatik, badaude hamaikadenbora-pasa interesgarri, besterenbizitzan sartzea exijitzen ez dute-nak…

·Agian ohitura kontua izango da,baina hori ez da arrazoi nahikoa…

·Besterekiko ardura ote beharbada?Izatekotan, ardura baino, besterenga-nako inbidia ikusten dut…

·Bere bizimoduarekin ongi senti-tzen ez denak besteen miseriak asma-tzeko duen barne beharra izan liteke.Posible da, baina zeharo tristea deri-tzot…

Pertsonalki, ez naiz inoiz izan txu-txu-mutxu zalea; gero eta gutxiagojasaten ditudan zerbait dira kalekoesamesak. Denbora librea ongi balia-tzen eta besteren kontu pribatuetanez sartzen ikasi dut. Entzundakoabeste ezer gabe sinesteak eta zabal-tzeak ere talka egiten du nire pentsa-moldearekin. Duela urte batzuk biistorio interesgarri irakurtzekoparada izan nuen. Ez zaizkit ordutikahantzi.

Honela dio lehenak:“Behin batean, filosofo jakintsu bati

mintzatzen hasi zitzaion gizon bat:- Jakin al duzu zer ari den esaten

halako zuregatik? Oraintxe konta-tuko dizut…

Filosofoak moztu egin zion:- Itxoin momentu bat. Esan behar

duzunari pasarazi al dizkiozu hirufiltroak?

- Hiru filtroak?- Bai. Esan behar denak aurrez hiru

filtrotatik igaro behar du. Lehenik,egiarenetik. Ziur al zaude esan behardidazuna egia dela? Egiaztatu alduzu?

- Ez…- Orduan…- Eta… zeintzuk dira beste bi fil-

troak?- Lehenengoa ongi erabiliz gero,

alferrikakoak dira besteak.”Eta honela bigarrenak:“Behin, hondartzan paseoan zebi-

len maisuarengana zuzendu zenikasle bat, eta kalean entzundako txu-txu-mutxu bat kontatzen hasizitzaion, zerbait txarra egin omenzuen herritar bati buruzkoa. Kontaki-zuna amaitzean, maisuak ur botilabat erostera bidali zuen. Itzulizenean, botilako ura itsasora hustekoesan zion, eta ikasleak halaxe eginzuen.

Jarraian, atzera egiteko aginduzion, hau da, botilako ura berriz boti-lara biltzeko. Ikasleak, zur eta lur,hori ezinezkoa zela esan zion, botila-tik isuritako ura itsasokoarekinnahastuta baitzegoen bota zuen une-tik. Maisuak txutxu-mutxuak itsasora

isuri zuen ura bezalakoak direla esanzion. Kontuz ibili behar dela horiekin,ondoren atzera egitea (eta egindakokaltea konpontzea) ezinezkoa izatenbaita.”

Gero eta sinetsiago nago bizitzanakatsetatik soilik ikasten dugula.Denok ibiliko ginen noiz edo noizbesterengatik jardunean. Guztioidagokigu, beraz, bi istorioetako pro-tagonistak bezala, irakasgaia ikastea.Ez da asko eskatzea gainontzekoeilasai-lasai, bakean, bere erara bizitzenuztea; gehiengoaren bizimodutikpixka bat aldentzen denari kritikatze-ari uztea. Izan ere, nor da nor besteakepaitzeko?

Norberak nahiko lan izan ohi dubere egunerokoa ongi eramaten, nor-bere bidean aurrera egin eta eraba-kiak hartzen, besteekin sartzen has-teko… Irudimena duenak,besterengatik gezurrak asmatu ordez,gainontzekoei laguntza ematekobalia lezake irudimena. Hots, elkaroztopatu ordez, elkarri lagundu.Kontuan izan behar dugu, gainera,gainontzekoengatik gezurrak zabal-tzen ditugun modu berean, besteekgugatik berdina egin dezaketela… etanola sentitzen gara halakoetan?

Hitzek sortzen dituzten zauriakizan ohi dira sendatzen zailenak.Horrenbestez, nire iritziz, min handiaegin edota besteren bizitzan irudikaezineko ondorioak eragin ditzaketengezurrak asmatzeari eta hedatzeariuzteko garaia badugu. Txikitan tele-fonoaren jokoak erakutsi zigunagogoratzekoa. Sua piztea oso errazaizaten baita, itzaltzearekin alderatuz.

Guztiok sakon hausnartu beha-rreko gaia dela iruditzen zait.

Page 21: TOPAGUNEA artzape GETARIARRON...artzape 108. zenbakia - 2011ko iraila ]SAHATSAGA KIROLDEGIA GETARIARRON IBON UDABE] TOPAGUNEA Denbora librean, txibiak arrantzatzera Gorka Areizaga

] elan-euskadi

Duela gutxi, Samir Amin filosofo eta eko-nomista egiptoarrak azaldu zuen Libiangertatzen ari denak ez duela zer ikusirikpetrolioarekin, potentzia inperialistekbaitzeukaten eskuetan azken hamar urte-tan. Samir Aminentzat oso bestelakoarrazoi estrategikoa dago atzean.

Orain arte, AEBk (NATOk) Stuttgarten(Alemanian) “Afrikarako Komando Mili-tarra” (AFRIKOM) mantentzen zuen.Hori, barregarria izateaz gain, ez zenbatere praktikoa. Inperialismoak, beraz,beste leku estrategikoa behar du Afrikanetorkizunari begira.

Gainera, ez ditugu bi gauza ahaztubehar. Batetik, Afrikak, oraindik ere,lehengai pila ditu, koltana eta petrolioabesteak beste. Eta beste aldetik, TxinakAfrikako hainbat herrialderekin dituenharremanak aipatu behar dira.

Libia, zentzu horretan, ez zen salbuespenbat. Txinak, gainera, oso politika azkarra

izan du Afrikan sartzeko. Afrikakogobernuekin sinatzen dituen akordioe-tan, txinatarrek eraikitzen dituzte azpie-giturak: errepideak, ospitaleak, eskolak,unibertsitateak… eta horren guztiarentruke, Txinak era guztietako lehengaiakeramaten ditu, petrolioa batez ere.Dena den, petrolioak ere badu zamarikLibiaren gatazkan.

Denok dakigunez, Sarkozy presidenteaeta TOTAL (Frantziako erregai-enpresa)ez dira izaten altruistak. TOTAL enpresaBengasin egon zen ekainean, Trantsizio-rako Kontseilu Nazionalarekin bilduta,petrolio pastelaren zati handiagoa lor-tzeko asmoz.

Horrela ulertzen da Frantziak zer nolakogarrantzia militarra izan duen NATOrenerasoetan.

Gadafi koronela oraindik ez da agertu,baina ziurrenik gauza bat ulertu du:Erromak ez ditu traidoreak ordaintzen.

LLIIBBIIAANN GGEERRTTAATTZZEENN AARRII

DDEENNAA UULLEERRTTZZEEKKOO

HHAAIINNBBAATT GGIILLTTZZAA

Page 22: TOPAGUNEA artzape GETARIARRON...artzape 108. zenbakia - 2011ko iraila ]SAHATSAGA KIROLDEGIA GETARIARRON IBON UDABE] TOPAGUNEA Denbora librean, txibiak arrantzatzera Gorka Areizaga

[Urriaren 1a, larunbata]CLOWN-IKASTAROAK: - Clownaren presentzia(esperientzia dutenentzat)- Clowna topatzea (irekiaguztientzat)

CLOWN-GAUA(2 ikuskizun): - “Susanareniraultza” Esther Carrizorenikuskizuna.- “No Future”, Pierre Vissle-rren ikuskizuna.

[Urriaren 2a, igandea]CLOWNak GETARIAKOBAZTERRETANAktoreak: Askizuko ikasta-roko partehartzaileak.

FFUULLDDAAIINN ffaarrmmaazziiaarreenn

zzaaiinnttzzaa eegguunnaakk:: uurrrriiaarreenn

2244ttiikk 3300eerraa ((bbiiaakk bbaarrnnee))

Udal bulegoa ..........943 896 024Faxa ................943 140 190e-mail: [email protected]

Kiroldegia ..............943 140 432Kirol-portua ............943 580 959Taxiak

Segundo ..........607 720 242Jose Mari ..........607 403 498

Udaltzaingoa ..........943 896 146Liburutegia ............943 896 147Anbulatorioa ..........943 140 653Botika ....................943 140 441 Herri Eskola.......943 140 729SOSdeiak ............................112Kofradia ................943 140 200

Telefono interesgarriak

] urriko agenda

14:30etik 16:00etara (0tik 8urteetara)18:00etatik 19:30etara (9tik 12urteetara)Asteazkenetan izango diraeta egunak lehenengo saioanfinkatuko dira.Nork emanda: Amaia Váz-quez Eguzkitza, psikologianlizentziatuaNon: Iturzaeta Herri EskolaIzena emateko epea: urriaren14a arte (eskolan edo udale-txean) edo www.getaria.net

] KirolaGure Txeru elkarteak antola-tuta, GETARIAKO IX.GAZTE ETA HELDUENESKUZ BINAKAKO PILOTATXAPELKETA (federatugabeentzat).Hasiera: urriak 3

SAHATSAGA KIROLDEGIA: Izen-ematea eta informazioa:943 140432 - [email protected] – www.bpxport.es

] Besteak[Urriaren 20a, osteguna]Noiz: 19:00etatik 21:00etara,ODOL-EMATEANon: Getariako Osasun Zen-troan.Antolatzailea: Gure TxeruElkartea.[Urriaren 23a, igandea]PINTURA EGUNANoiz: 11:00etatik 13:00etaraAntolatzailea: Guraso Elkar-tea.

] KZgunea[Urrian zehar]Ordutegia: Arratsaldez,17:00etatik 20:00etara Tutorea egongo da:Urriak 7, 14, 21 eta 28(09:00etatik 13:00etara)

] GaztelekuaOrdutegia:Ostirala, 17:00-20:00 / larun-bata, 16:30-19:45 / igandea,16:30-20:00

[Urrian zehar]URRIAK 1, larunbata: TOPAGUNEA.

[Urriaren 2a, larunbata]EUSKARAZKO FILMA.

[Urriaren 7a, ostirala]TOPAGUNEA.

[Urriaren 8a, larunbata]FUTBOLIN TXAPELKETA.

[Urriaren 9a, igandea]TOPAGUNEA.

[Urriaren 14a, ostirala]APAINKETA TAILERRA.

[Urriaren 15a, larunbata]BADAKIT TXAPELKETA.

[Urriaren 16a, igandea]KARTULINA TAILERRA.

[Urriaren 21a, ostirala]TOPAGUNEA.

[Urriaren 22a, larunbata]BOLIGRAFO POXPOLINAK.

[Urriaren 23a, igandea]HITZAK GORA LEHIAKEA.

[Urriaren 28a, ostirala]TOPAGUNEA.

[Urriaren 29a, larunbata]TOPAGUNEA .

[Urriaren 30a, igandea]SING STAR TXAPELKETA.

] TopaketakIPAR ETA HEGOALDEKOCLOWNEN ARTEKO II.TOPAKETA.

] Ikastolen jaiak[Urriaren 2a, igandea]KILOMETROAK 2011.Azpeitia. Gipuzkoako ikasto-len jaia - “Klik!”.[Urriaren 16a, igandea]NAFARROA OINEZ 2011.Tafalla. Nafarroako ikastolenjaia - “hamaika 11n”.

] Irteerak[Urriaren 6a, osteguna]LIZARRAra IRTEERA: Iratxebodega-ra bisita gidatua etadastaketa, Lizarra-n den-bora librea, “Iratxe” hoteleanbazkaria eta ondoren dantzal-dia eta “Fuente de chocolate”etxeko bizkotxoen dastaketa.Noiz: 09:00etanAntolatzailea: ArrantzaleZaharren elkartea.

] Dokumentalak"THE VISITOR" FILMEArenproiekzioa.-Tom McCarthky “VIASCRUZADAS”Noiz: 19:00etan.Non: Alondegian.Antolatzailea: Elan Euskadi

] Hitzaldiak[Urriaren 26a, asteazkena]HITZALDIA: “UMOREAETA OSASUNA”Noiz: 17:00etanNon: Arrantzale ZaharrenElkartean.Antolatzailea: Aulas Kutxa -Arrantzale Zaharren Elkartea

] Guraso EskolaGETARIAKO GURASOESKOLA

Ikastaroaren ezaugarriak:Bi talde mugatuak. Ikastaroaegiteko, gutxieneko kopurubat beharko da (12 pertsona).Seme-alaben adinaren ara-bera antolatuko dira bi tal-deak (0tik 8ra eta 9tik 12ra),bakoitza bere ordutegiarekin.9 saio ordu eta erdikoakSaioen ordutegia:

22-artzape @topagunea.com

Page 23: TOPAGUNEA artzape GETARIARRON...artzape 108. zenbakia - 2011ko iraila ]SAHATSAGA KIROLDEGIA GETARIARRON IBON UDABE] TOPAGUNEA Denbora librean, txibiak arrantzatzera Gorka Areizaga

] akordatzen

1998ko ibilaldi neurtua

Atal honetan jartzeko moduko argazki zaharren bat baduzu deitu 943 00 0548 telefonora edo [email protected] helbidera bidali.

Egun hogei urteko gazteak dira irudian azaltzen direnak. 1998. urtean ateratakoargazki honetan Herri Eskolako lehenengo mailako ikasleak daude, sei eta zazpiurte bitartekoak hain zuzen. Garai horretan ibilaldi neurtua antolatzen zutenirailean, kurtso hasierarekin batera. Egun, eguraldiak laguntzen badu behitzat,azaroan egiten dute. Duela hamahiru urte, haur hauek Askizura joan ziren egunapasatzera eta argazkia andereinoak egin zien. Horretarako, zintzo ezarri zen tal-dea objetiboari begira.

KULTURA SAILAK DIRUZ LAGUNDUTAKO HEDABIDEA

Norbait zoriondu nahi izanez gero, argazkiabere testutxoarekin Txeruko postontzian utziedo eta Eskualtxetara eraman. Gogoratu! baz-kideok doan daukazue eta bazkide ez zarete-nok 4 € ordaindu beharko dituzue argazkibakoitzagatik.

zorion agurrak

Irudian, 1991. urteko kintako ikasleak.

Irantzu EzenarroUrriak 4

Zorionak Artzapeko lantaldearen partetik!

Muxu ikaragarri bat!!

Izaskun Larrañaga eta Amets Etxabe Irailak 22 eta urriak 10Zorionak Artzapeko lan

taldearen partetik!Muxu ikaragarri bana!!

Rosario UrangaUrriak 1. 100 urte!!

Zorionak amona. Pasa dezazulaegun eder bat zure lagun eta

etxekoekin. Maite zaitugunonpartez muxu haundi bat.

Page 24: TOPAGUNEA artzape GETARIARRON...artzape 108. zenbakia - 2011ko iraila ]SAHATSAGA KIROLDEGIA GETARIARRON IBON UDABE] TOPAGUNEA Denbora librean, txibiak arrantzatzera Gorka Areizaga

Izen-deiturak:..................................................................................................................................................................................

Helbidea:...........................................................................................................................................................................................

Herria:.......................................P.K....................Telefonoa:..............................................................................................................

Kontu zenbakia:....................................................................................................................................................................................

Sukurtsala:........................................................................................................................................................................................

Getariatik kanpo bizi bazara eta aldizkaria etxean jaso nahi baduzu, EGIN BAZKIDE eta bilaliko dizugu!

Bazkide-kuota: urtean 20 euroaarrttzzaappee