Luis Pereda

HIRUGARREN ZIKLOALEHEN HEZKUNTZA

erein

Ikasturte honetan matematika lantzeko, liburuAeta Problemak Ebazteko Lantegiko CD interaktiboazgainera, Hezkuntz Plataforman sartzeko pasahitzbat emango zaizu E 1.9

– Proiektuaren materialosagarri guztia online lantzeko aukera izan dezazun.

IIrraakkaasslleeaarreennttzzaatt::SSaarreeaann bbaadduugguu lliibbuurruuaarreenn oossaaggaarrrriizzkkoo mmaatteerriiaall bbaattmmaatteemmaattiikkaa llaannttzzeekkoo.. HHoorrrreettaarraakkoo,, jjaarrrrii aarrggiittaalleettxxeeaarreekkiinnhhaarrrreemmaanneettaann eettaa ssaarrttzzeekkoo kkooddeeaa eemmaannggoo ddiizzuugguu..

TALDE HANDIAN ETA IRAKASLEAK LAGUNDUTAULERTZEN HASIKO ZARA LEHENDABIZI

GERO, ZURE IKASKIDEAREKIN LAN EGINEZ,BARNERATZEN HASIKO ZARA

ETA AZKENIK, BAKARRIK LAN EGINEZ,ULERTU, BARNERATU, IKASI EGINGO DUZU.

ZEURE BURUA ANTOLATZEN EZ BADUZU, GOGOETA EGITEN EZ BADUZU…EZ DUZU IKASIKO

MOTIBAZIOA ARRAKASTA IZAN DUEN AHALEGINETIK DATOR!

Hau da aurtengo ikasturtean, irakaslearen,ikaskideen eta ordenagailuaren laguntzarekinegingo duzun lana.

ZENBAKETA GAITASUNA

1. UNITATEA

3. UNITATEA

5. UNITATEA

GEOMETRIA GAITASUNA

2. UNITATEA

7. UNITATEA

ZENBAKI MOTAK

ZENBAKI ARRAZIONALAK

PORTZENTAJEAK

GORPUTZ GEOMETRIKOAK

IRUDI GEOMETRIKOAK

LOGIKA GAITASUNA

ESTATISTIKAKO GAITASUNA

PROBLEMAK EBAZTEKO GAITASUNA

PROBLEMAK EBAZTEKO LANTEGIA

Liburu honen oinarrizko edukien osagarri gisa, on-line egiteko Unitate Didaktiko bakoitzekoariketak eskaintzen dira, E 1.9

– proiektukoplataforman, ebaluaketarako baliabideekin batera.

6. UNITATEA

8. UNITATEA

ESTATISTIKA TAULAK ETA GRAFIKOAK

ZORIA ETA PROBABILITATEAK

4. UNITATEA LOGIKA

CDan garatzen da oinarri-oinarrizko gaitasun honiekiteko sekuentzia didaktikoa.

8

ZENBAKI MOTAK• ZENBAKI-SISTEMA HAMARTARRA • ZATIGARRITASUNA1.. UUnniittaatteeaa

ZENBAKI-SISTEMA HAMARTARRA

ZATI OSOA ZATI DEZIMALA

EB H B E H B h e m

10 10 1011 1

10 10 1011 1

10 10 1011 1

9 . 3 0 8 . 6 4 7 , 5 1 2Milioiak

� � � �

Mila Batekoak Milarenak

ZENBAKI OSOAK ETA ZENBAKI DEZIMALDUNAK

ZENBAKI POSITIBOAK ETA NEGATIBOAK

3 0 , 4 5 6 = 3 0 + 0 , 4 5 6

Zenbaki dezimalduna

�

Zati osoa

�

Zati dezimala

�

– 9 < – 8 , 1 5 < – 88 < 8 , 1 5 < 9

Irakurtzea - Idaztea - Adierazpena - Ordenatzea - Deskonposatzea

Zenbaki baten berreketazko deskonposizioa - Magnitude-ordena - Idazkera zientifikoa

Zenbaki baten zatitzaileak – Multiploak - Zenbaki lehenak - Deskonposaketa

ZATIGARRITASUNA

– +

-2 -1,5 -1 -0,5 0 0,5 1 1,5 2

BERREKETAK53BERREKETABerretzaileaOina

63 7

63 90

–

63 = 7 x 9

�

� �

�

� �

Multiploa …

Zatitzaileak …

• Zenbaki arruntak irakurtzeko, hirunaka banatzen ditugu haren zifrak, eskuinetik hasita.

3 .597 .345 .029 .186

Bilioiak Milakoak Milioiak Milakoak

• Zenbaki dezimalak irakurtzeko, zati osoa eta zati dezimala bereizi egiten ditugu. Hamahiru koma berrogeita bost.

13,45Hamahiru bateko berrogeita bost ehunen.

• Zenbaki arrunt edo dezimaldun bakoitzari puntu bat dagokio zuzen mailakatu batean.

• Zenbaki arruntak ordenatzeko, haien zifra kopurua hartzen dugu kontuan. Zifra kopuru berabaldin badute, ezkerretik hasita alderatzen ditugu.

• Zenbaki hamartarrak ordenatzeko, haien zati osoak alderatzen ditugu lehendabizi. Zati osoaberdina baldin badute, orduan zati dezimalak alderatzen ditugu, ezkerretik hasita.

• Edozein zenbaki, arrunt zein dezimaldun, deskonposa daiteke zenbaki hori osatzen dutenzifren kokaerazko balioaren arabera.

0 0,3 1 1,7 2

9

1.. UUnniittaatteeaa

ZENBAKETA-GAITASUNAREN GARAPENA

ZENBAKI MOTAK (1)• Zenbaki-sistema hamartarra. Zenbaki arruntak eta zenbaki dezimaldunak• Zenbakien irakurketa, idazketa eta ordenazioa.• Batuketazko eta batuketa-biderketazko deskonposizioa

ULERTZEKO, GOGORATZEKO ETA KONTSULTATZEKO

• Zenbaketak eta neurketak egin behar ditugu. Erraz eta dotore adierazten ditugu emai-tzak, gure zenbatzeko sistema (ZENBAKI-SISTEMA) eta neurtzeko sistema (SISTEMA METRI-KOA) kokaeraren araberakoak eta hamartarrak direlako.– KOKAERAREN ARABERAKOA: Zifra bakoitzaren balioa erlatiboa da; zenbakian duen ko-

kaeraren araberakoa.– HAMARTARRA: Ordena bateko 10 batekok goragoko hurrengo ordenako bateko bat osa-

tzen dute.

Zenbaketak B E H B h e m …

Luzerak km hm dam m dm cm mm …

Edukierak kl hl dal l dl cl ml …

Pisuak kg hg dag g dg cg mg …

MILIOIEN KLASEA BATEKOEN KLASEA

ZATI OSOA

MILARENEN KLASEA …Zenbatzeko

Neurtzeko

ZATI DEZIMALA

� � � �

7.384 = 7.000 + 300 + 80 + 4 = (7 x 1.000) + (3 x 100) + (8 x 10) + (4 x 1)

5,84 = 5 + 0,8 + 0,04= (5 x 1) + (8 x ) + (4 x ) = (5 x 1) + (8 x 0,1) + (4 x 0,01) 1 10

1 100

• Ehun eta hiru milioi lau mila eta hamabi. • Bostehun ehuneko.

• Hiru milioi eta erdi.

• Milioi laurden bat. • Hamar mila milioi eta ehun.

10

ZENBAKI ARRUNTAK.OINARRIZKO GAITASUN MAILA BATERAKO ARIKETAK

1. Idatzi zifratan kopuru hauek.

2. Ordena itzazu txikitik handira (ordinalak erabiliz) markagailu hauetako zenbakiak.

3. Triangelu gorri bakoitzak hamar euro irudikatzen du, triangelu urdin bakoitzak ehun euroeta triangelu zuri bakoitzak mila euro. Zenbat euro irudikatzen dituzte marrazkiok?

08.900.800 900.809 8.900.790 09.082.290 890.900

4. Idatzi zenbaki honen aurreko eta ondoko 00-z bukatutako zenbakiak.

5. Deskonposatu zenbakiok batuketaz eta batuketa-biderketaz, eredu honen arabera.

6. Esan mota bakoitzeko zenbat pisu beharko diren esaten diren pisuok ateratzeko(pisu kopururik txikiena).

€ € €

62.085

99.090

• 84.600 = 80.000 + 4.000 + 600 = (8 x 10.000) + (4 x 1.000) + (6 x 100)

• 100.340 =

• 690.005 =

Pisuak � 500 g 200 g 100 g 50 g 20 g 10 g 5 g 2 g 1 g

473 g

1.899 g

666 g

1.184 g

• Hamaila mila eta berrogeita hamar milioieta berrogei mila.

11

7. Esan zein zenbaki diren.

8. Bete itzazu segida hauetan falta diren zenbakiak.

9. Aztertu ongi zortzi zenbakiok:

10. Begiratu ongi bi ardatz mailakatuen eskalei. Puntuok esanahi hauek dituzte: (A) pun-tuak kabiar pote bat, (B) puntuak foie pote bat eta (C) puntuak txuleta bat.

Bana itzazu lau zenbakiko bi multzotan, multzo bakoitzeko zenbakiek "zerbait berdina" iza-teko moduan. Bila itzazu bi multzoak eratzeko lau irizpide desberdin.

1. IRIZPIDEA 2. IRIZPIDEA 3. IRIZPIDEA 4. IRIZPIDEA

1. MULTZOA

2. MULTZOA

Prezioa (€)

• Zenbat balio du kilo bat kabiarrek?

• Zenbat balio du kilo erdiko txuletabatek?

• Foie horretatik zenbat gramo eros de-zakegu 64 €-rekin?

€

€

gramoakPisua (kg)

705 735 1.100 1.300

5.000 6.000

2.000 4.000

60.000 90.000

65.000 80.000 95.000

606 7 1 7 828

105.000 130.000 155.000

4.431,195, 808, 3.862, 6.063, 7.074, 957, 470

C

B

A

20

10

12

ZENBAKI DEZIMALDUNAK. OINARRIZKO GAITASUN MAILA BATERAKO ARIKETAK

1. Gogoratu zenbaketa-koadroa eta osatu.

4,20 = hamarren 2,040 = ehunen 0,79 = milaren

0,35 = ehunen 42 ehunen = 7 hamarren =

2. Zer zenbaki dagokio puntu hauetako bakoitzari? Osatu.

3. Ordenatu txikitik handira. Erabili ordinalak.

235,08 253,70 235,2 253,09 235,28 253,8

4. Jarraitu hiru segida hauek.

5. Begiratu eskema hauei. Esan zer eragiketa egin den bakoitzean eta zein den emaitza.

7. Ilara bakoitzeko hiru zenbakien baturak zenbaki gorria izan behar du. Osatu.

6. Jarri dagokion ikurra (<, =, >).

1,4 1,38 2,5 2,500 20,404 20,44 3,20 3,200

0 0,1

6,2 6,4

0,50 0,65 0,80

4 3,7 3,4

0 1 0,4 0,5 0,6

10,3 0,6

0,65 0,15

0,2 0,75

0,02 0,9

108 0,2

5,5 2,25

2,3 4,80

0,75 2,1

… E H B h e m …

11. Idatz itzazu zenbaki dezimaldunak, emaitza hauek egia izan daitezen.

TXANPONAK

50 zent 20 zent 10 zent 5 zent 2 zent 1 zent GUZTIRA €

1 1 1 1 1 1

3 5 2 0 0 0

2 2 2 2 2 2

1 5 5 2 5 1

13

8. Pentsatu ondo eta asmatuko duzu! Zenbaki dezimaldunen minitesta.

1.30,75etik hurbilen dagoen zenbaki osoa da

2. 20,5 hamarrenen berdina da

3.2,6 zenbakiaren eta 3,3 zenbakiaren artean hamarren daude

4.Zer zenbaki dago 10etik eta 11tik distantzia berera?

5. 2,3 zenbakia ehunenen berdina da.

6.Zenbat hamarren falta zaizkio 2,3ri 4ra iristeko? hamarren

7. 100 hamarren batzea eta bateko batzea gauza bera dira.

8.Esan egia den (E) ala gezurra den (G).

1,7 = 1,70 0,3 = 0,030 2,8 = 2,800

9. Zer zenbaki dago 3,5etik eta 5,6tik distantzia berera?

10. 4 zenbakiaren eta 6 zenbakiaren artean milaren daude.

9. Deskonposatu eredu honen arabera.

72,406 = 7 H + 2 B + 4 h + 6 m = 70 + 2 + 0,4 + 0,006

8,095 =

80,32 =

0,860 =

10. Osatu.

12. Ilara hauetan, inguratu marra batez ilara bakoitzeko zenbakirik handiena eta txikiena.

3,7 3,69 3,08 3,079 3,80 3,709

0,30 0,033 0,03 0,33 0,303 0,333

2,5 < < < < 2,7 0,08 < < < 0,09

2,09< < < 2,1 8,008< < < 8,01

0,14 km = m 5,3 m = cm

62 mm = m 9.050 m = km

83 dg = mg 53 mg = g

85 cl = l 0,3 l = ml

Zure gaitasun-maila handitu nahi baduzu, erabili zure pasahitza eta sartuE 1.9

– proiektuaren plataforman (1. Unitatea. 1. Eginkizuna).

14

13. Gogoratu sistema metriko hamartarreko unitateen artean dauden erlazioak.

14. Adieraz ezazu zenbat isurkari dagoen ontzi hauetan.

15. Adieraz itzazu metrotan zuzenki hauen luzerak.

16. Aztertu pisaldiok eta osatu.

• Egin itzazu neurri unitateen aldaketa hauek.

M E H B h e m

km hm dam m dm cm mm

kl hl dal l dl cl ml

kg hg dag g dg cg mg

Luzera

Edukiera

Pisua

Zenbaketa hamartarra

1 l

0,5 l

cl

0,5 l

l

0,5 l

l

2 l

dl

m

mm

Bola batek . . . . . . . . kg baino

gehiago pisatzen du.

Bola batek . . . . . . . . kg baino

gutxiago pisatzen du.

Kubo batek . . . . . . . . kg

pisatzen du.

600 g0,3 kg

200 g