1. TEMA 15GALICIA NA HISPANIA ROMANA 1 ESO

2. INTRODUCIN No sculo III a.C., a zona oriental da Pennsula Ibrica foi ocupada poloscartaxineses e converteuse nun territorio clave do enfrontamento entre Roma eCarthago. Para opoerse expansin cartaxinesa, os romanos decidiron ocuparo territorio peninsular ao que lle chamaron Hispania. A presenza romana en Hispania iniciouse a finais do sculo III a.C., codesembarco das lexins en Ampurias (218 a.C.), e durou ata principios do sculoV. Durante este perodo, Hispania dividiuse en provincias e o territorio galego formouparte, primeiro, da Tarraconensis, e a partir do sculo III, da Gallaecia. Os romanos conquistaron o territorio galego no sculo I a.C. Coma no resto de Hispania, puxeron en explotacin extensos dominios agrcolas,melloraron as tcnicas agrarias e extraeron grandes cantidades de minerais. Asmesmo, construronse novas cidades, trazouse unha extensa rede de calzadas,xeneralizouse o uso da moeda e impxose o latn. 3. 1A CONQUISTA ROMANA 4. AS GUERRAS ENTRE ROMA E CARTHAGO As guerras entre Roma e Carthago polo dominiodo Mediterrneo Occidental (Guerras Pnicas)foron a orixe da ocupacin romana da PennsulaIbrica. Os cartaxineses, que xa posuan algunhascolonias na costa peninsular, decidiron ocuparmilitarmente a zona oriental da Pennsula. Amlcar Barca, conseguiu dominar en poucosanos a poboacin do Sueste peninsular e fundarCarthago Nova. No ano 220 a.C., o fillo de Amlcar, Anbal,planeou a conquista de Roma desde aPennsula Ibrica. No ano 218 a.C., dous exrcitos romanos aomando dos irmns Escipin desembarcaron nascostas de Emporion (Xirona), dispostos aenfrontrense aos cartaxineses. Foi o inicio daconquista romana da Pennsula Ibrica. 5. A SEGUNDA GUERRA PNICA 6. A CONQUISTA DA PENNSULA IBRICA A conquista da Pennsula, que osromanosdenominaronHispania,desenvolveuse en catro fases (218-19 a.C.): Primeira fase (218-201 a.C.): guerras contra os cartaxineses e os seus aliadosindxenas (iberos), polo dominio da costa mediterrnea. Segunda fase (201-154 a.C.): conquista do Sistema Ibrico, onde atoparonunha escasa oposicin por parte dos iberos e da Meseta oriental. Terceira fase (154-133 a.C.): guerras contra os pobos da zona occidental daPennsula: os lusitanos, os arevacos e os vacceos.No ano 139 a.C., asasinatoViriato, o principal caudillo lusitano e a toma de Numancia (133 a.C.) Cuarta fase (29-19 a.C.): guerras contra os galaicos (22 a.C, batalla do MonsMedullius) cntabros e stures que remataron co sometemento destes pobos,finalizando a conquista da Pennsula Ibrica. 7. CONQUISTAS ROMANASConquista de Hispania (218-19 a.C.) 8. 2 HISPANIA, UN TERRITORIODOIMPERIO ROMANO 9. AS PROVINCIAS Para administrar os territorios conquistados, os romanos dividiron Hispania enprovincias, a fronte das cales se achaba un gobernador. Augusto estableceu tres provincias: Tarraconensis, Baetica (Btica) e Lusitania. En poca de Diocleciano, a Tarraconensis dividiuse en tres provincias:Tarraconensis, Gallaecia e Carthaginensis. A finais do sculo IV creouse a provinciaBalearica.197 a.C. Sc. I a.C. Finais sc. III 10. A ACTIVIDADE ECONMICA A producin agrcola medrou. Asterras eran traballadas por indxenase colonos. Tamn se crearonlatifundios, explotados por grandespropietarios que empregaban man deobra escrava e onde se producatrigo, aceite e vio. Actividade artesanal: Fabricbansearmas en Tarraco e Toletum, etecidos, cermica e salgaduras nacosta mediterrnea. Os romanos explotaron a riquezamineira de Hispania e obtianmetais preciosos (prata e ouro),cobre, ferro e mercurio (Almadn). Aproducindestinbase aoconsumo local, e tamn seexportaba ao resto do Imperiomediante unha rede de calzadas e otransporte martimo. 11. AS CALZADAS ROMANAS As cidades de Hispania estaban unidas, entre si e co resto do Imperio, por unha extensarede de calzadas. Entre as calzadas mis importantes atopbanse a Va Augusta, que parta de Gades (Cdiz),percorra todo o levante peninsular e atravesaba os Pireneos para chegar a Roma, e a Va daPrata, que una Emerita Augusta (Mrida) con Asturica Augusta (Astorga). 12. 3GALLAECIA, UNHA PROVINCIA ROMANA 13. A ORGANIZACIN DO TERRITORIO Os romanoschamronlle Gallaecia ao territorio ocupado polos galaicos. Nel instalaron campamentos permanentes: ex.: Aquis Querquennis A partir de campamentos militares,naceron cidades como Lucus Augusti (Lugo), BracaraAugusta(Braga, Portugal) e Asturica Augusta (Astorga). Para administrar mellor o territorio, Roma dividiu a provincia Gallaecia en tres conventus. A meirande parte do territorio da Galicia actual quedouenglobadono Conventus Lucensis. 14. A EXPLOTACIN DAS RIQUEZAS Logo da conquista, Roma impuxo taxas que osgalaicos pagaban en especies (peles, cabalos...) eestaban obrigados a contribur con soldados aoexrcito romano. Os romanos explotaban os recursos mineiros:estao, prata e ouro nos leitos do Mio e mais doSil (Montefurado), ou nas montaas aurferas. Fundaron enclaves portuarios como o portoromano de Brigantium (A Corua), de onde saan Torre de Hrculesas mercadoras minerais con destino ao resto doImperio. Anda queosantigoscastros nondesapareceron, a influencia romana deixousenotar nas vivendas rectangulares e mais naurbanizacin. Para comunicar as principais cidades do territorioconstruuse unha rede de calzadas e realizronseobras pblicas como pontes.Montefurado 15. A ORIXE DE LUCUS AUGUSTI Os romanos mantiveron gornicins noscampamentos para poderen vixiar os territoriosconquistados. No ano 12 a.C., Paulo Fabio Mximo fundou acidade de Lucus Augusti por mandato doemperador Augusto. Escolleuparaoasentamento da nova cidade o soar ondeestaba emprazadoun campamentolexionario estable, na confluencia do ro Ratoco Mio. Lucus Augusti converteuse no centro poltico,administrativo e econmico do Noroeste deHispania. A cidade segua o trazado urbansticoromano e contaba con diversos monumentospblicos: un foro, un templo, unhas termas,varias necrpoles e un anfiteatro ao exterior dasa magnfica muralla romana do sculo III. 16. 4O LEGADO DE ROMA 17. A ROMANIZACIN A integracin de Hispania no mundo romano supuxo a adopcin de elementosculturais (dereito, relixin, lingua, arte...) propios desa civilizacin. Este procesococese co nome de romanizacin. A adopcin do dereito romano unificou xuridicamente a todos os habitantes doImperio. Os hispanos adquiriron a cidadana romana no ano 212 d.C. A relixin romana e o culto ao emperador foise impoendo aos cultos anterioresindxenas. O latn converteuse na lingua habitual dos hispanos. Destacaron autores comoMarcial, Quintiliano, Lucano ou Sneca Houbo varios emperadores hispanos: Traxano, Adriano e Teodosio. 18. O PATRIMONIO ARTSTICO EN HISPANIA En Espaa consrvanse magnficos exemplos das construcins romanas: teatros(Itlica, Mrida e Sagunto), anfiteatros (Itlica, Mrida e Tarragona), circos (Mridae Tarragona), termas (Lugo, Barcelona e Mrida), murallas (Lugo), pontes(Crdoba, Alcntara e Mrida) e acuedutos (Segovia, Tarragona e Mrida). Ademais, construronse outras obras de carcter conmemorativo, como os arcosde triunfo (Tarragona e Medinaceli), templos (Baelo Claudia, Barcelona e Mrida) emonumentos funerarios (Zaragoza e Tarragona). En escultura consrvanse retratos de emperadores, estatuas de divindades,relevos, sartegos, etc. Os mosaicos e mais os restos de pinturas conservados adornaban as vivendas eas vilas rurais, e achegan informacin sobre a vida coti dos romanos. 19. TEATROSMrida Itlica 20. ANFITEATROS ItlicaMrida 21. CIRCOS Mrida 22. MURALLASAstorga Len 23. PONTESAlcntara Bibei Mrida 24. ACUEDUTOS MridaSegovia Tarragona 25. ARCOS DE TRIUNFO MedinacelliBar 26. TERMASMridaLugo 27. TEMPLOS VicMrida 28. FIN