UN MUNDO BIPOLAR: GUERRA FRÍA E

DESCOLONIZACIÓNLaura Martínez Rodríguez 4º ESO

• A FORMACIÓN DE BLOQUES ANTAGÓNICOS (1945-1947)

● A CONSOLIDACIÓN DOS BLOQUES

●División de Europa en dúaszonas de influencia

●Dous modelos antagónicos:capitalismo liberal (EUA) e socialismo comunismo (URSS)

● Estados Unidos expulsa os gobernos comunistas das súas áreas de influencia

●A URSS impulsou a instauracióndun sistema comunista nospaíses baixo a súa influencia

• A RUPTURA: O PANO DE ACEIRO

• ●Doutrina Truman

• ● Intervención americana para frear ocomunismo en Europa

• ● Plan Marshall

●Aceptación polos países occidentais e rexeitamento dos países do Leste

● Proposición soviética do informe Jdanov

●Creación do Kominform

●División polo Pano de Aceiro

●Creación da OTAN polos aliados deUSA

●Creación do Pacto de Varsovia polosaliados da URSS

• A PARTICIÓN DE ALEMAÑA

● Primeiro enfrontamento enAlemaña

●División de Alemaña en catrozonas ocupadas

●Os tres aliados occidentaisforman o Estado federal alemán

●Consecuencia: bloqueo dacidade de Berlín

●Aceleramento da división deAlemaña pola crise en dousestados:– República Federal de Alemaña

– República Democrática de Alemaña

GUERRA FRÍA E COEXISTENCIA PACÍFICA (1945- 1975)

● QUE É A GUERRA FRÍA?

●Definición

● Enfrontamento tenso

●Desenvolvemento dunha grancarreira de armamentos

●Tensión entre os bloques

● Emprego do xogo sucio, dapropaganda hostil contra oinimigo e da espionaxe

• . OS CONFLITOS DA GUERRA FRÍA

• ● Rivalidade en conflitos bélicosafastados dos seus territorios

• ●A GUERRA DE COREA●Tras a independencia división deCorea en dous Estado

• s● Invasión de Corea do Sur porparte de Corea do Norte coaaxuda soviética

• ●Tras a guerra de tres anosfirmase a Paz de Panmunjon

• ●Consolidación da división dasdúas Coreas

●A GUERRA DE VIETNAM

● Independencia do Vietminh declarada polasforzas comunistas

●Guerra entra a guerrilla comunista e o exército colonial francés

● Remate da guerra, derrota francesa econsolidación da división de Vietnam en Nortee Sur: gobernocomunista e pro-occidental

● Incorporación de USA á guerra

●Obxectivo: evitar a reunificación de Vietnamnun réxime comunista

●USA perde a guerra

●Unificase Vietnam e instaurase o comunismo

●A CRISE DOS MÍSILES

● Réxime revolucionario en Cubadirixido por Fidel Castro

● Boicot económico a Cuba

●Apoio da URSS a Cuba

● Bloqueo marítimo para evitar ainstalación de mísiles nuclearesen Cub

a● Retirada da URSS

• COEXISTENCIA PACÍFICA E DISTENSIÓN ENTRE OS BLOQUES

• ●Coexistencia pacífica

• ●Nova xeración de dirixentes:Jruschov na URSS e Kenedy en EUA

• ● Intento da solución do conflitopor vía pacífica● Relacións directas entremandatarios = teléfono roxo

• ●Acordos para frear a carreira dearmamentos (Acordos SALT)

• ● Relacións de EUA coa Chinacomunista e as dúas Alemañas

• A DESCOLONIZACIÓN

• ● AS CAUSAS DADESCOLONIZACIÓN

• ●Desexo da independencia

• ●Movementos nacionalistas

• ●Diminuición do prestixio daspotencias coloniais

• ●Opinión internacional contraria ácolonización que se manifestouna Carta do Atlántico

●O apoio á descolonización porparte de EUA e a URSS

• O PROCESO DESCOLONIZADOR

● Primeira etapa no Oriente Próximo:– Independencia de Líbano, Siriae Xordania– Formación de Israel● Independencia da India e Indonesia

● Segunda etapa no Norte de África

● Libia accede á soberanía

● Independencia de Marrocos e Tunisia

● Intento de Francia de manterse enAlxeria

●Terceira fase na áfrica subsahariana

● Proclamación da independencia dascolonias británicas, francesas e belgas

●Última fase no Cono Sur africano

●Descolonización de Angola e Mozambique

● Independencia de Namibia

● Independencia de África do Surpolos colonos brancos

●Mantemento do apartheid ata1993

• O XURDIMENTO DO TERCEIRO MUNDO

• ●Neocolonialismo

• ●Conferencia de Bandung:representantes de 29 paísesafricanos e asiáticos

• ● Líderes como Sukamo, Nehru e Nasser

• ●Acordo duna serie de principios

• ● Establecemento duna alianza deEstados independentes

• ● Instauración duna correnteneutralista

• ●Conferencia de Belgrado eMovemento de Países Non Aliñados

ESTADOS UNIDOS, LÍDER DO MUNDO CAPITALISTA

●A AFIRMACIÓN DA POTENCIAESTADOUNIDENSE

●Hexemonía estadounidense sobre o mundocapitalista

● Superioridade tecnolóxica e económica de EUA

Prestixio político e unha enorme potencia militar

●Dous obxectivos de actuación: primacía sobre omundo capitalista e frear a expansión comunista

●Desenvolveu un programa de axuda áreconstrucción posbélica

●Organismo para a reconstrucción (FMI e BIRD)

● Programa de axuda á Europa (Plan Marshall)

A EVOLUCIÓN POLÍTICA E SOCIAL

●Dous grandes partidos políticos enEUA: demócratas e republicanos

● En 1960 gana as eleccións odemócrata John F. Kennedy

●Asasinato do presidente (1963)

●Modelo de vida basado naabundancia e no consumo

●Amplos sectores sociais quedabanexcluídos da opulencia

●Modelo social contestado

●Defensa dos dereitos negros (BlackPanters), movemento hippie

● Perda da hexemonia estadounidenseno ámbito internacional

• EUROPA:

CRECEMENTO ECONÓMICO E DEMOCRACIA

● Plan Marshall motor dareconstrucción

●Crecemento económico da Europa occidental (taxas anuaisde crecemento do PNB)

●Gran desenvolvementosocioeconómico

●Terciarización da poboación activa

●Crecemento económico enEuropa occidental sistemaspolíticos democráticos

XAPÓN, O CAPITALISMO ASIÁTICO

● Sistema político inspirado nas democracias occidentais

●Xapón mellor aliado asiático deEUA

●Xapón converteuse na segundapotencia económica mundial

●Causas deste “milagreeconómico”

●Combinación de gruposindustriais e financieiros

• A UNIÓN SOVIÉTICA E O BLOQUE SOCIALISTA

●A RECONSTRUCIÓNECONÓMICA

●A URSS sae perxudicada no aspecto material e líder dospaíses comunistas

● Reconstrución da súa economía

● Prioridade á industria pesada, á de armamento e áscomunicacións

●Obxectivo converterse na gran potencia industrial

●Orixinouse un modeloprofundamente desequilibrado

● Produciuse unha debilidade naindustria de consumo

• A SOCIEDADE SOVIÉTICA

●Dous grandes grupos sociais: asalariados e campesiñoscontrapostos a intelectuais eprofesionais

●Mellora do nivel de vida dapoboación a partir de 1956

●Garantemento dos dereitosbásicos

●A clase dominante vinculada ó Partido Comunista (PCUS)

• A DESESTALINIZACIÓN DA URSS

● Stalin dirixente que conduciu a URSS á victoria

●Culto á personalidade

● Persecución de disidentes

●Terror do Estado

●Morte de Stalin e abertura dun período de cambios

● Inicio da desestalinización

●Chegada de Jruschov e o seu programa dereformas

● Política exterior de coexistencia pacífica

● Reformas paralizadas e destitución do dirixente

●Nova dirección por Brezmev

● Impúxose o inmobilismo

AS DEMOCRACIAS POPULARES DE EUROPA DOLESTE

● Estados do Leste goberno dafronte nacional

●Desenvolvemento de programasde reconstrucción

● Repartición das terras entre oscampesiños

●Nacionalización da empresa e dabanca e inicio da industriapesada

● Evolución cara un aliñamentocoa URSS

● Imposición dunha vía socialista e aliñamento coa política exteriorsoviética

● Países controlados pola URSS intégranse no COMECON

● Pacto de Varsovia os exércitos baixo o mando soviético

Lenvantamento contra apresenza soviética en Hungría

● En Checoslovaquia ponse en marcha a Primavera de Praga

●O Pacto de Varsovia acabou cointento

A VOLTA Á TENSIÓN ENTRE OS BLOQUES (1975- 1985)

● A EXPANSIÓN Á INFLUENCIA SOVIÉTICA

●Triunfo da revolución cubana en América Latina

● Impulsa a creación de guerrillas comunistase antimperialistas

●Triunfo a revolución sandinista en Nicaragua

● Influencia comunista expándese en Asia

● Siria e Exipto recibiron axuda militar da URSS

●Algúns estados do Magreb adoptan réximes socializantes: Alxeria e Libia

● Influencia soviética en Etiopía e Áfricasubsahariana

• ESTADOS UNIDOS: A LOITA POR MANTER AHEXEMONÍA

● Influencia estadounidense no Terceiro Mundo

●Grave crise económica en 1973(crise do petróleo): depresióneconómica e afundimento docomercio

● Perigo da posición de EUA no mundo pola invasión soviética de Afganistán

● Ronald Reagan reafirmou una política exterior intervencionista

●USA apoia aos sectoresdisidentes dos países socialistas

• UN NOVO TIPO DE CONFLITOS

●Os conflitos e problemas van máis alá da política de bloques loita entre EUA e a URSS

● Revolución de Jomeini en Irán república islámica forte

●Manifestación dun emerxente mundo islámico

●África e os problemas depobreza

●China nova potencia mundial apartada dos intereses dos bloques

• CRISE E AFUNDIMENTO DO COMUNISMO (1985- 1991)

● OS PROBLEMAS DO MODELO SOVIÉTICO

● Economía da URSS estancada e tecnoloxía atrasada

●Nivel de vida baixo

●Grandes gastos militares

● Serios problemas políticos em Europa do Leste

●No PCUS os privilexiados controloaban o poder e impedíanas reformas

• AS REFORMAS DE GORBACHOV

●Gorbacov secretario do PCUS

● Inicio dun proceso reformista

● Proposición da perestroika

● Suprimiuse a censura e omonopolio do poder do PCUS (oglasnost)

● Primeiras eleccións libres en1990

● Presidente Boris Yeltsin●Avance no desarmamente conEUA na política exterior

• A DESAPARICIÓN DO BLOQUE DO LESTE

●Movemento reformista

● Eleccións en Polonia gañadas polo sindicato católico de Solidariedade, enfrontado aoPCUS

●Novo goberno de Lech Walesa

●Caída dos réximes comunistas de Hungría,Checoslovaquia (dúas repúblicas) eBulgaria

●Alzamento popular en Romanía e remate da ditadura de Nicolae Ceausescu

●Alemaña Oriental

●Caída do muro de Berlín 1989● Eleccións en 1990 gañados polos partidariosde reunificar Alemaña =tratado de unificación

A DISOLUCIÓN DA URSS

●Golpe de estado militar en Moscova

●Yeltsin e a supresión do réximecomunista

●Disolvese o PCUS

● Independencia das repúblicasbálticas de Ucraína e Bielorrusia

●A URSS dividiuse en 15 repúblicasindependentes

●Dimisión de Gorbachov

●A Federación Rusa herda problemasda URSS

● Enfrontamentos entre etnias e criseeconómica (causa: pola rápida privatización)

• A DESINTEGRACIÓN DO BLOQUE COMUNISTA

●Crise nos países comunistas

● Países do Terceiro Mundo com réximes socializantes desapareceron ou introducironcambios

●Cuba, Vietnam ou China mantiveron o carácter comunista

●Desaparicion do bloque comunista