TEMA 10 TEMA 10

ESPAÑA E GALICIA DE ESPAÑA E GALICIA DE 1902 A 19391902 A 1939

Alicia Miguéns EnriqueAlicia Miguéns Enrique

A crise do liberalismo en España A crise do liberalismo en España (1898-1931)(1898-1931)

A crise do 98:A crise do 98: A Guerra de Cuba: Guerra hispano-A Guerra de Cuba: Guerra hispano-

norteamericana. O Maine.norteamericana. O Maine. O desastre do 98: Pérdida de Cuba, Filipinas O desastre do 98: Pérdida de Cuba, Filipinas

e Portorico.e Portorico. Frustración: O Rexenarionismo, Joaquín Frustración: O Rexenarionismo, Joaquín

Costa.Costa.

O reinado constitucional de Alfonso XIII O reinado constitucional de Alfonso XIII (1902-1923)(1902-1923)

Continuación da alternancia: Maura e Canalejas.Continuación da alternancia: Maura e Canalejas. Reformas:Reformas:

Intentar acabar co caciquismo.Intentar acabar co caciquismo. Política de descentralización.Política de descentralización. Política anticlerical: Lei do Candado.Política anticlerical: Lei do Candado.

Novas forzas políticas:Novas forzas políticas: Partido PNV.Partido PNV. Lliga Catalá.Lliga Catalá. PSOE.PSOE. UXT e CNT (sindicatos)UXT e CNT (sindicatos)

Crise de restauración:Crise de restauración: Semana tráxica.Semana tráxica. Crise do XVII.Crise do XVII. Violencia social, trienio bolxevique.Violencia social, trienio bolxevique.

A ditadura do Primo de Rivera (1923-1930)A ditadura do Primo de Rivera (1923-1930)

Derrota de Annual: Desencadena a crise do liberalismo.Derrota de Annual: Desencadena a crise do liberalismo. Golpe de estado de Primo de Rivera:Golpe de estado de Primo de Rivera: Medidas de Primo de Rivera:Medidas de Primo de Rivera:

Acabou ca guerra de Marrocos.Acabou ca guerra de Marrocos. Prosperidade económica.Prosperidade económica.

Oposición a Primo de Rivera: Dimisión 1930.Oposición a Primo de Rivera: Dimisión 1930. Fracaso da volta á constitución da Restauración: O pacto de San Fracaso da volta á constitución da Restauración: O pacto de San

Sebastián.Sebastián.

A Segunda República: Un réxime A Segunda República: Un réxime democrático.democrático.

Proceso de instauración:Proceso de instauración: Eleccións municipais de 1931.Eleccións municipais de 1931. O exilio de Alfonso XIII.O exilio de Alfonso XIII.

Goberno provisional: Alcalá Zamora.Goberno provisional: Alcalá Zamora. Cortes constituíntes.Cortes constituíntes. Constitución de 1931.Constitución de 1931.

Liberadades individuais amplas ( divorcio…)Liberadades individuais amplas ( divorcio…) Sufraxio universal (homes e mulleres)Sufraxio universal (homes e mulleres) Estado aconfesional.Estado aconfesional. Organización territorial descentralizada (autonomía).Organización territorial descentralizada (autonomía). Importancia do benestar social ( ensino público).Importancia do benestar social ( ensino público).

Oposición fundamental á Constitución de 1931: Cuestión relixiosa e Oposición fundamental á Constitución de 1931: Cuestión relixiosa e autonomía.autonomía.

Inicio das conspiracións contra a República.Inicio das conspiracións contra a República. Presidente: Alcalá Zamora (pres. República).Presidente: Alcalá Zamora (pres. República). Presidente goberno: Azaña.Presidente goberno: Azaña.

O BIENIO REFORMISTAO BIENIO REFORMISTA

As reformas:As reformas: A reforma agraria: IRA.A reforma agraria: IRA. Autonomía de Cataluña.Autonomía de Cataluña. Reforma militar.Reforma militar. Reformas laborais.Reformas laborais. Reformas educativas.Reformas educativas. Aprobación do matrimonio civil e do divorcio.Aprobación do matrimonio civil e do divorcio.

Oposición ás reformas: Oposición ás reformas: Oposición desde ambos lados.Oposición desde ambos lados. O Golpe de estado de San Jurjo.O Golpe de estado de San Jurjo. As ocupacións das terras: Casas Viejas.As ocupacións das terras: Casas Viejas. Dimisión de Azaña.Dimisión de Azaña. Convocatoria de eleccións.Convocatoria de eleccións.

O Bienio conservadorO Bienio conservador

Partido radical e a CEDA (Gil Robles).Partido radical e a CEDA (Gil Robles). Paralización das reformas do Primeiro Bienio.Paralización das reformas do Primeiro Bienio. 1934: Revolución de outubro:1934: Revolución de outubro:

Fracaso da revolución en Asturias e Cataluña.Fracaso da revolución en Asturias e Cataluña. Desprestixio do Gorberno Radical pola corrupción.Desprestixio do Gorberno Radical pola corrupción.

A Fronte PopularA Fronte Popular Partido que integran a Fronte Popular:Partido que integran a Fronte Popular:

Forzas de esquerda: P. Socialista, Comunista, Forzas de esquerda: P. Socialista, Comunista, Izquierda da República e os anarquistas.Izquierda da República e os anarquistas.

Forzas da dereita: Falanxe española.Forzas da dereita: Falanxe española. Volta ás reformas do Primeiro Bienio.Volta ás reformas do Primeiro Bienio. Aumento da crispación: Folgas, queima de igrexas, Aumento da crispación: Folgas, queima de igrexas,

enfrontamentos armados entre falanxistas e obreiros.enfrontamentos armados entre falanxistas e obreiros. Inicio da conspiración: Inicio da conspiración: Detonante do Golpe de Estado do 36:Detonante do Golpe de Estado do 36:

Tenente Castillo e Calvo Sotelo.Tenente Castillo e Calvo Sotelo.

A evolución da guerraA evolución da guerra

A campaña de Madrid (xullo do 36- marzo do 37)A campaña de Madrid (xullo do 36- marzo do 37) Translado das tropas marrocas á Península.Translado das tropas marrocas á Península. A ofensiva sobre Madrid.A ofensiva sobre Madrid. Derrota das tropas franquistas (Guadalaxara-Jarama). Fracaso do 1º Derrota das tropas franquistas (Guadalaxara-Jarama). Fracaso do 1º

ataque a Madrid.ataque a Madrid. A fronte norte (abril-outubro do 37)A fronte norte (abril-outubro do 37)

Caida do País Vasco.Caida do País Vasco. Ocupación de Santander e Asturias.Ocupación de Santander e Asturias. Fracaso dos contraataques republicanos de Brunete.Fracaso dos contraataques republicanos de Brunete.

O final da guerra (outubro 37- abril 39):O final da guerra (outubro 37- abril 39): Fronte leste: Chegada das tropas de Franco ó Mediterráneo dividindo o Fronte leste: Chegada das tropas de Franco ó Mediterráneo dividindo o

territorio republicano.territorio republicano. Batalla do EbroBatalla do Ebro Toma de Barcelona.Toma de Barcelona. Caida de Madrid.Caida de Madrid.

Consecuencias:Consecuencias: Medio millón de mortos.Medio millón de mortos. Moitos exiliados.Moitos exiliados.

Vivir en guerraVivir en guerra

Fame e represión:Fame e represión: Racionamento dos alimentos.Racionamento dos alimentos. Bombardeos das cidades.Bombardeos das cidades. Represalias.Represalias. Os “paseos”.Os “paseos”. Fosas comúns.Fosas comúns.

Refuxiados exiliados.Refuxiados exiliados. Os nenos da guerra.Os nenos da guerra. ExilioExilio..

A idade de prata da cultura A idade de prata da cultura españolaespañola

Xeración do 98:Xeración do 98: Características xerais.Características xerais. Principais representantes.Principais representantes.

Xeración do 14:Xeración do 14: Novecentismo ou vangardas.Novecentismo ou vangardas. Características.Características. Principais representantes.Principais representantes.

Xeración do 27: Xeración do 27: Características xerais.Características xerais. Literatura: F.G. Lorca.Literatura: F.G. Lorca. Pintura: Picasso e Dalí.Pintura: Picasso e Dalí. Cine: Luis Buñuel.Cine: Luis Buñuel. Explendor científico e intelectual.Explendor científico e intelectual.

Galicia de 1910 a 1939Galicia de 1910 a 1939 Sociedade e economía: Sociedade e economía:

Sociedade rural.Sociedade rural. Agricultura: Principal sector económico.Agricultura: Principal sector económico. Cambios socio-económicos.Cambios socio-económicos.

• Desaparece o poder da fidalguía.Desaparece o poder da fidalguía.• A terra pasa a mans dos novos propietarios e campesiños.A terra pasa a mans dos novos propietarios e campesiños.• Fortalécense unha burguesía industrial e financieira.Fortalécense unha burguesía industrial e financieira.• Translado doso traballadores do sector primario a industria e servizos.Translado doso traballadores do sector primario a industria e servizos.

O agrarismo:O agrarismo: Definición.Definición. Redención dos foros de 1926.Redención dos foros de 1926. Prensa agrarista.Prensa agrarista.

Nacionalismo:Nacionalismo: As irmandades da fala.As irmandades da fala. ORGA.ORGA. Partido galeguista de Castelao e Bóveda.Partido galeguista de Castelao e Bóveda.

Segunda República e o estatuto do 36:Segunda República e o estatuto do 36: A aprovacion do Estatuto de Galicia.A aprovacion do Estatuto de Galicia. Paralización do Estatuto coa Guerra Civil.Paralización do Estatuto coa Guerra Civil. Base da nacionalidade histórica.Base da nacionalidade histórica.

A cultura:A cultura: A xeración Nós.A xeración Nós.

A Guera Civil en Galicia:A Guera Civil en Galicia: Galicia foi integrada facilmente no bando franquista.Galicia foi integrada facilmente no bando franquista.