• ostirala • 1999ko abuztuaren 13a

Egunkaria

Lakuntza »Etzi Lakuntzako Pertza Eguna ospatuko dute Sakanakoek. Valentln Redin •«Mafarroako kultura politikoaren ispilu izan behar du Parlamentuak».

Si Ezti ogikoaren

lehen pausoak Nafarroan 300 erlezain baino gehiago daude, baina bakarrak produzitzen du ezti ekologikoa: Sagrario Esnozek. lryfiean bizi da Esnoz. Haren bidea hartu dute Jaime Casamitjamak eta Joseba Villaeortak. Oraindik azken baimena ez lortu arren, ezti ekologikoa egiteko eta erlezaintza lanbide izateko azken

pausoak ematen ari dira. Jadanik badituzte hainbat erlategi INafarroan eta Arabako Errioxan.

jsfarkaria

Lakuntza •

Lakuntzako Pertza Eguna ospatuko dute etzi

Goizaldeko 6:00etari Lakuritzako Elkarteko ataritik San lVligelerantz abiatuko dira

Igande honetan jai

giroa nagusi izanen

da Lakuntzatik San

Migelerako bidean.

Hitzordua goizeko

6etan izanen da

Lakuntzako Pertza

elkartearen atarian.

EGUN H O N E T A K O P R O T A G O -

n i s t a , h a u da , t r i po t ak p e r t z a b a t e a n S a n Migelera garrai tuko di tuen astoa, prest izanen da ber tan , ba i ta bide-an luze gidatuko d u t e n lagu-n a k ere . J a k i n a denez , S a n Mige le rako b i d e a n t r i p o t a z be t e t ako pe r t za erori zen le-k u a n ge ld iunea eginen d u t e t r i p o t a k j a t e k o . O n d o r e n , eguerdi par tean, meza eta ge-ro, Oiartzungo Oñat ibiak as-m a t u t a k o "Lakun tzako Per-tzaren" dantza ikusgai izanen da San Migelen.

Zalantzarik gabe Sakanako fe s t a r ik b i t x i ene t akoa d u g u Lakun tzako Pertza. Dirudie-nez, l a k u n t z a r r e k aspaldi t ik o s p a t z e n z u t e n f e s t a , b a i n a l ehen bes t e izen b a t h a r t z e n zuen : Asulbizio f e s t a . F e s t a

Lakuntzako Pertzaren Eguna aspaldiko ohitura da Sakanan. • ARTXIBOKOA

l a k u n t z a r r e k an to la tzen ba-zuten ere inguruko herrietako j endea pila j oa t en omen zen. Lagun asko bezperaz igotzen zen San Miguelera.

Behin San Migelerako bide-a n t r i p o t a z b e t e t a k o p e r t z a e r o r i e t a m e n d i a n b e h e r a b u e l t a k a h a s i z e n . H a n d i k U h a r t e k o e r r o t a r i a zebi len , eta tripota bat lehertzean ate-

ra tako zizta edo saldak begian e m a n e ta begi b a t o k e r t u zi-tza ion. Per tza erori zen u r t e h o r r e t a n fes ta ez zen ga ldu . Are e t a gehiago gero e t a en-tzute gehiago h a r t u zuen. La-kun tza r re i inguruko j e n d e a k b u r l a egiten zieten ge r t aka r i honenga t ik , b a i n a l akun t za -r r e k u m o r e a s o b r a n d u t e l a e rakuts i eta egun his tor iaren

pasadizo xelebre eta hunkiga-rria hori pa r randarako aitzaki ederra bi lakatu dute.

Lakuntzako Pertza elkartea antolatzailea

Gerra Zibilarekin Lakuntzako Pertza ospatzear i utzi zioten. H a m a r k a d a b a t z u k o s p a t u g a b e egon e t a gero, 1 9 6 7 a n b e r r e s k u r a t u zuten aintzina-

ko Asulbizio izandako fes ta , ba ina eraberri turik. 1963-64 u r t ean Lakuntzako Pertza el-kar tea sor tu zen eta elkarte-ko k i d e a k f e s t a r e n s u s p e r -tzaileak izan ziren. Geroztik, ur te t ik u r t e r a gero eta j ende gehiagok parte har tzen du.

Egun elkarteko kideak bu-ru-belarr i ari tzen dira Pertza e g u n a an to la tzen , p re s t ak i -zunak ez bai t i ra nolanahiko-ak. Mus ika r i ak , d a n t z a r i a k e t a a u t o b u s a k h i t z a r t u e t a b e r t a n bil tzen den j ende tza -r a k o g o s a r i a g a r r a i a t u e t a p r e s t a t u (200 kilo t r ipota t ik gora, 180 li tro a rdo e ta 3 0 0 ogi). Pertza bota zeneko mal-k o r r e a n j ango di tuzte t r ipo-tak , beraz , pa r t e h a r t u n a h i baduzue, goiz ibili.

Bestalde, Osasuna-Alaves p a r t i d u a i k u s t e k o a u k e r a i z a n e n d a Ze la i B e r r i n 1 8 : 0 0 e t a n . F e s t e n a u r r e k o a s t e a n p u n t a k o futbol part i -d u a ikus t eko a u k e r a izanen da L a k u n t z a n Asador Fron-ton to rneoa ren b a r n e a n . Bi-txikeri bezala zera a ipatu be-ha r r a dago: Alfredo Diestefa-no Rea l M a d r i l e k o j o k a l a r i ohiak eginen duela lehen sa-kea. Fes tak , bes ta lde , abuz-t u a r e n 21etik 26ra b i ta r tean izanen dira.

— A m a i a Amilibia

maipa mutuak

P E L L O L I Z A R R A L D E

Eldarnioa motor city-n

Ez diote propaganda makala egin. Nik ere etxean jaso nuen mapa, eta tarte luze bat eman nuen hatza lerro koloretsu batetik bestera, konbinazioak egiten eta, ezin uka-

tu dut, ameskeriatan murgiiduta. izan ere, niri argen-tinarrek bilabesari ematen dioten izena gustatzen zait: colectivo.

Joan den igandean egokitu zitzaidan hilabetea ez duen autobus sarea probatzea. Giro sapa zen eta ni markesinapean zain. Gizon gazte bat inguratu zitzai-dan. Izerditan zegoen eta galdua zirudien, ibiltzeko ohiturarik ez duenaren pauso baldarrak ematen zitue-la. Barañainera joan nahi zuen eia argibideak eskatu zizkidan. Hantxe ibili ginen biok paperei begira. Ibilbi-dearen xehetasunak argitutakoan jesarri egin zen. Zi-garroa piztu zuen: "Ez naiz oroitzen noiz hartu nuen

azkenekoz autobusa", esan zidan begiratu gabe. Ne-katuta zegoeta kilometro erdi bat oinez egin behar izan omen zuela eta geunden lekuraino iristeko. Bu-rua mugitu zuen, etsita zirudien: "Kotxea hondatu zait eta salduta nago", eta lurrera begira jarri zen.

Jainkoak guzti-guztia entzun dezakeela esan zida-tenetik nire parte gaiztoari eusten ahalegindu naiz, baina aitortu behardut ez nintzeia ondoan nuenaz urrikitu. Aitzitik, zera pentsatu nuen: "Izorra hadi".

Nire ondoan jesarrita zegoenak ez zekien nik, egun horretan berean, esatari irribarretsu bat ikusi berria nuela, pozik, ekonomiak azken aldian eginda-ko hobekuntza nabarmenizen zuen datu bat ema-ten. "Uztailean, eguneko, bost mila automobil saldu dira Espainian", adierazi zigun ikusleoi.

Hori zen gizarajo hark ez zekiena. Nik zifra bat,

estatistika bat nuen bi begien artean grabatuta, eta nire alderdi ilunetik erabat estali ninduen itzal haundi bat etorri zen, eta eskuan, gainera, giltza hotsa zuen itzal horrek "jai daukak" zioen eta ni lurrean belauni-ko metaiezko colectivo berde batekin "burrum, bu-rrum". Edo antzeko zerbait.

Nire ondoan zegoena zutitu egin zen. Bere bilabe-sa heldu zela ikustean korri egin zuen, hurbil-hurbil gelditua zen arren. Pagatzeko orduan bilete xorta bat atera zuen.

Autobusa lekutu zenean halako zera bat geratu zi-tzaidan, eta baketzeko tenorea heldu zela iruditu zi-tzaidan. Begiak hertsi nituen eta auto-stop egiten ari nintzela imajinatu nuen eta joan berriak hartzen nin-duela, eta gero beste batek eta horrela so happy toget-her eta sha la la la la txatarrategi izugarri bateraino.

Egunkaria ostirala, 1999ko abuztuaren 1 3a

Lizarra •

Ondare sakratua ikusgai Orain arte ezkutuan izandako hainbat artelan ikus daitezke Gustavo de Maeztu museoan

Lizarrako eliza,

parrokia eta

komentuetan izan dira

mendeetan orain

ikusgai dagoen

antzinako ondare

sakratua. Bertzeak

bertze, XIV. mendetik

XlX.era bitarteko

margoak, irudiak,

tailak, erlikitegi eta

zilarrak topa

daitezke.

T J ILAREN 2 9 R A BITARTEAN L l -

zarrako ondare sakratua-r e n b i l d u m a i k u s d a i t e k e Gustavo de Maeztu museoan. B e r t a n , XIV. m e n d e t i k XlX.era b i ta r teko a r t e l anak daude. Margoak, irudiak, tai-lak erlikitegi eta zilarrak. Oro-tara, 28 artelan. Guztiak Liza-rrako eliza, parrokia eta ko-m e n t u e t a n gordeak zeuden orain arte, eta, izkribu eta li-burue tan haien berri bazego-en ere, j e n d e an i t zek ora in ikusi ahal izango ditu lehen-dabizikotz. Eraikuntza erlijio-soetako sakr i s t ia eta k laus-troak izan dira oraintsu arte artelan horien babesleku, eta

Gustavo de Maeztu museoan elizako artelan ederrak bista daitezke. • J o s u S A N T E S T E B A N

erakusketa amaitu ostean be-rriro itzuliko dira ilunpera.

Gustavo de Maeztu museo-ko zuzendari Camino Parede-sen hitzetan, hau da orain ar-te egin den gisa honetako era-kusketa bakarra, eta gure ira-ganaren ezaguera eta kul tur jarduera aberasteko balio du. «Lan h a u e t a r a k o e ta d u t e n helburuetarako museoa leku egokiena ez bada ere, toki ona da gure ku l tu ra ren ikuspegi honen aztarnekin errotu eta bere edertasuna hobeto goza-tu ahal izateko», azaldu du.

A u r r e n e k o t z egin da e ra -kuske ta hau , eta ondoko ur -teetan ere asmo berberarekin jarrai tzeko ideia dute . Hala-ber, erakusketa inguruko he-rrixketara ere zabaltzeko as-moa dago, eta a u r t e n hir iko ob rak b e s t e r i k a u r k e z t u ez badi ra ere, mer indade osora hedatzeko asmoa dago.

H a l a , g u z t i o n a k d i r e n obrak guztiongana ailegatzen dira. Camino Paredesen uste-tan , «lanok jatorrizko lekue-t an koka tu ta , berezko ingu-ruan , ez dute gure arreta be-

h a r beza la j a so tzen , edo gu guzt ion begirad-ak eta goza-menak ez dituzte laztantzen».

Aipagarr ia da Puyko Ama B i r j i n a r e n b a s i l i k a k o egu-rrezko ku txa ba ten estalkia. Bertan, De ikundearen irudi ba t ikus daiteke alde ba tean eta hamabi apostoluen irudia bertzean. Halaber, erakuske-tak San Migel elizako zilarrez-ko l au erl iki tegi b i ldu d i tu . Horiek dira obrarik zaharre-nak; XVI. mendekoak.

—f Kristina Berasain

herri aldizkariak Edurne Elizondo

Urtubitarreri jauregia Azkenengo zenbakian, Herria aldizkaria Lapurdiko Urtubitarrenjauregiaren historiaz mintzo da. Lapurdiko Urruñan dagoen jauregia har tu du aldizkariaren ale berriak gai nagusitzat. Testuak gure lurretan gauza berezi eta baliotsu anitz ditugula dio, baina, hala ere, beti ondo-an izanik, ez ditugu aski ezagutzen, ez eta aski estimatzen ere gure ondarearen lekuko diren leku guztiz aberats hauek. Horrexegatik, Herria aldizkariak Urru-ñako Urtubitarren jauregiaren historia ekarri du azken zenbakian.

Jauregia De Coral familiarena da gaur, eta, orain, sei mendetan gure his-

toriaren lekuko izan dena ezagutarazi nahidiojendeari . Urtubitarrenjaure-giak ateak zabaldu ditu, ur tean zazpi hilabetez, bai hemengo jendeak bai kanpokoak ikusi ahal izateko.

Baina jauregian istorio latz anitz ger-tatu izan dira. Aipagarrienetakoa XVI. mendean izan zen, suak funditurik era-bat berritu behar izan baitzuten. Maria, Urtubiko alaba, Jean de Mont-Realekin esposatu zen 1463an; zenbait urteren buruan, Frantziako errege Luis XI.a Ur-tubiko jauregiraino heldu zen, eta etxe-ko jaunak, emaztea eta seme-alabak utzirik, Pariserainojarraituzion. Maria,

bakarrik zegoela, berriz ezkondu zen Rodrigo Ganboarekin.

Baina 30 urte igarota, J ean de Mont-Real itzuli eta Maria bere emaztea eta jauregia ere berea zela esan zuen. Ma-ria, haserre bizian, jauregiari su eman edo emanarazi zion, eta bigarren sena-rraren familiarengana alde egin zuen.

Suak jauregia suntsi tu zuen ia, eta erabat berritu behar izan zuten guztia. Geroztik, berriketa ugari egin izan diz-kiote Urtubitarrenjauregiari , baina, orain, gure historia eta ondarearen le-kuko garrantzitsua da. Inolako zalan-tzarik gabe, bisitatzeko modukoa.

Xabier Larraburu

Aznar l.a Mel

Verborreico" Aurretik Xabier Larrabururen •

eskaintza eskertu nahi dut. Se- •

guro nago nire idatzia ongi :

euskaratuko duela eta, beraz, •

modu egokian itzuliko dituela •

nire hitzak horren eder, zahar :

eta espainola den euskara hiz- •

kuntzara. Seguro nago. Ez dut •

inongo dudarik horretaz. (...). :

Bost hilabete pasatu dira jada :

Larraburu Jaunak, Moncloan •

Espainiako intelektualekin an- i

tolatzen ditudan afarietako ba- j

tean, gonbita egin zidanetik. •

Bost hilabete pasatu dira, bai, j

Larraburu Jaunak bere zutabea I

itxaropenezko hitz batzuk idaz- •

teko eskaini zidanetik. Bost hi- :

labete pasatu dira eta iritsi da :

eguna.Zeresangodut, zergai- •

neratuko diot horren begi-bis- •

takoa den jarduera bati? Ba- :

tzuek esan didate leku ezin •

egokiagoa dela zutabe hau, gi- •

zartean duen eraginarengatik, :

Bake Prozesuaz aritzeko. Bake •

Prozesuan eman ditugun pau- •

soak azaltzeko. Ongi da. Egin :

dezagun. (...). ETAren su-ete- :

naren ondotik, Espainiako Go- •

bernuakemanbeharzirenpau- j

so zehatz, indartsu eta segu- j

: ruak eman ditu. Hau da: egin •

: beharzirenakeginditugu. j

: Saiheztuz...eginbeharezziren j

: gauzak, eta sinesdaizue: egin •

: beharezdirengauzakezditu- •

: gu sekuian egingo. Egin behar j

j zirenakeginda,argitududan •

j moduan, baiiteke zuen galdera •

• izatea: «eta hemendik aurrera j

: zer?». Galdera horri modu ze- •

j hatzean erantzungo dut. Hitzei •

• ez diet inongo beldurrik, eta ez j

j zaie beldurrik izan behar!, gau- :

j zakargietagarbiesanditugu •

: orain arte eta horrela segitzeko j

j asmoa dugu, bai nik, bai Espai- j

: niako Gobernuak: hemendik • : . : aurrera egin behar diren eta :

: eman behar diren pauso ze- j

j hatz, indartsu eta seguruak •

: emango ditugu. (...). Arduratu j

• behardugungauzezarduratu- j

j ko gara eta, eta hemen zehatza •

: izan nahi dut, arduratu behar ez |

• dugungauzezezgaraardura- j

j tuko. Ekimen garrantsitsuak •

j egingo ditugu eta egiten ez di- •

• tugunak ez dira horren garran- j

: tsitsuak izango, are gehiagoi: •

j agian garrantzirik gabekoak •

: izango dira. Nafartarrek ez de- j

j zatela dudarik egin horretaz. •

j Bakea dugu helburu. Bakea eta •

• gauzak argi eta garbi egitea eta j

• esatea. Hori da gure ondarea, I

j hori da gure urguilu apala. Mila •

• esker. •

ostirala, 1999ko abuztuaren 13a Egunk.iri.i

* t I • iS ^^m * . : • « B

Mafarroan ezti ekologiko ekoizle bakarra dago,

bairia laster kooperatiba bat lotuko zaio bide horri

Nafarroan 300 erlezain baino gehiago daude,

baina sei bakarrik bizi dira horretaz, eta bakar

batek produzitzen du ezti ekologikoa: Iruñean bizi

den Sagrario Esnozek, hain zuzen. Haren bidea

hartu dute Jaime Casamitjamak eta Joseba

Villacortak. Europako Batasunak Abeltzaintza

Ekologikoaren araudi berria onartu du duela

gutxi, eta horrek ere eragina izanen du

erlezainon lanbidean. Oraindik azken baimenik

lortu ez duten arren, ezti ekologikoa egiteko

pauso gutxira daude. Jadanik badituzte hainbat

erlategi Nafarroan eta Arrabako Errioxan.

JAIME CASAMITJAMA NAFA-

r r a a s p a l d i t x o a n da e r l eza in , e ta E r r i b e r a k o Murillo el Fruto herrian bi-zi da. Aldiz, h a r e n bazki-dea, Joseba Villacorta biz-kaitarra, hasi berria da er-l eza in tzan eta I r u ñ e a du pausaleku. Josebak ogibi-de po l i t a i z an z i t e k e e l a pentsa tu , eta, Nafarroako K u d e a k e t a T e k n i k o r a k o I n s t i t u t u a k (ITG) an to la -tzen dituen hainbat ikasta-ro egin ondoren, ezti ekolo-gikoa produzitzera ausar tu d i ra . Ai t z indar i b a k a r r a dute herrialdean, Sagrario Esnoz i ru indarra , eta ha-ren bideari jarrai tzea era-baki dute. Esnozek 250 er-launtz ditu eta bi ezti mota egiten di tu: udaber r ikoa , non ezkai zaporea den na-gus i , e ta , u d a z k e n e k o a , non a inar g u s t u a den na-bariena.

J o s e b a k irai lerako 300 er launtz eta bere lagunak h e l d u den u r t e r a k o 400-500 erlauntz bitartera iris-teko asmoa du. Bi lagunak ez dira bazkide, bakoitzak

Egunkaria ostirala, 1999ko abuzturaren 13a

Peraskak kontuz atera behar dira erle etxetik. • Josu S A N T E S T E B A N

bere produkzio guneak di-tu, ba ina elkarlanean ari-tzen dira.

Sakabanatuak Erlategiak dituzte Murillo el Fruton, Uxueko Zerran, S a n Mar t i n U n x - e n , La-gua rd i a ondoan Arabako Er r ioxan , I r u ñ e r r i a n eta Kantabrian. «Erlategien sa-k a b a n a k e t a N a f a r r o a n dauden landaretza ezberdi-n e n g a t i k eg i t en da , e t a h a i n b a t loraldir i e t ek ina atera behar zaie», azpima-rratu du Jaimek. Hala ere, bi aldetan bakarrik lan egi-ten da: alde mediterranea-rra deitutakoa (Erribera eta Lizarreriako toki

b a t z u k ) e ta m e n d i k o a . Mediterranear aldean ez-kai eta erromero zapore-ko eztiak lortzen dira, eta mendialdean ainarra eta milia loretatik ateratako-ak. Erabateko produkzio-an dagoen erlauntz bate-a n ba tez bes t e 40 .000-50.000 erle pausa ditza-ke. Hainbeste dituztenez, s a k a b a n a t u egin b e h a r dira. Erleak 6 kilometro-tan mugitzen dira, elika-dura e remua deitutako-an, baina ezti uzta lortu aha l izateko e remu ho-rrek kilometro eskasekoa izan behar du: zenbat eta gehiago mug i tu er leak, o r d u a n e ta l o r a u t s gu-txiago eka r t zen ba i tu t e e r l aun tze ra . Erla tegiak zaintzeko sekretua, abel-tzaintza guztietan bezala, garbitasuna omen da. «Erlezaintza intsektuekin egiten den abe l tza in tza besterik ez da», azaldu du Jaimek. «Oinarria erle as-ko eta o s a s u n t s u a k iza-tea da. Era berean, loraldi

onak dauden tokietan kokatu behar dira, eta eztia haiek eginen dute», gaineratu du.

Era berean, erlategi bat abiatzen denean aldiro erle erreginak berritu egin behar dira, dituzun erlauntz hoberenetan oinarriturik. Bestalde, gaitzaren bat sumatzen bada, bere-hala kendu behar da erlauntza besteak kutsa ez ditzan edo tratatu. Nafarroan, Euskal He-rriko beste herrialdeetan bezala, erleen gaitz ohikoena varroa da. Bizkarroi hori erlekume-an hazten da eta erle heldua akabatzen du eta, ondorioz, erlauntz osoa.

Erle baten biziak egiten duen lanaren ara-bera iraunen du. Udan, 45 egun inguru bizi-ko da, produkzio garai aproposena delako; al-

Profesfnal gutxi Nafarroan bada erlezainak biltzen dituen elkarte bat, Apidena izenekoa, baina ez ditu herrialdean dauden guztiak ordezkatzen. Guztira 325 bazkide ditu, etahf rietatik sei bakarrik bizi dira erlezaintzaz. Gainontzel ak afiziodunak edo na tura gustuko dutenak dira. 1997an Europako Batasunak ematen zituen lagunt® lortzeko harremanak hasi zituen Nafarroako Gober-nuarekin, eta 1998an jaso zuen lehen diru laguntza. Erakundeko presidentea Juli Fernandez da, eta, berJ dioenez, Nafarroak ezti ona ekoitzi arren, Espainiako beste komunitate batzuekln konparatuz badu trabaii

:°rez jaiotako loreen polinizazioagatik ez duelako diru lag intzarik jasotzen. Hala ere, erlezain ekologikorako bidea askok har tu ez arren, sektorea normaltzen ari de-ladio. Bestalde, Jaimeren irudiko, erlezaintza ekologi-koa gorantz joanen da, merkatuak horrela eskatzen duelako. Europan Alemanian hasi zen garatzen, eta egun Italiak ere asko ekoizten du. Bestalde, Europatik kanpoko herrietatik ere ekologiko zigiluarekin gero eta gehiago omen dakarte eztia. Haren iritziz, «jendeak gero eta gauza goxoagoak eta aukeratuagoak eskatzen ditu eta horri erantzun behar zaio».

diz, udazkenean jaiotzen bada, h ibe rna tu eginen du eta udaberriko biziberritzera arte i raunen du. «Etengabe berritzen doaz. Erle erreginak egunero batez beste 2.000 arrautza jartzen ditu eta», diote bi ekoizleek.

Zenbat lore hainbat ezti mota lor daitezke, eta are gehiago Nafarroan, eguraldi oso ez-berdinak izanik landaretza ere askotarikoa delako. «Neguaren hasieran egiten baduzu, zapore bakarrekoa lor dezakezu, baina na-hasketa bat ere egin zenezake urte osoko ez-tiak batuz. Dena dela, merkatuak lore baka-rrekoak eskatzen ditu, zapore, kolore, usain eta eztiaren osaketa bera ezberdinak direla-ko», azaldu dute.

Eztiaren kalitatea erlezainak ezti horrekin egiten d i tuen manipu laz ioen a r a b e r a k o a izanen da. Hori dela eta, bi ekoizleok ezti ekologikoaren bidea har tu dute.

Erlezaintza ekologikoa helburu Abeltzaintza Ekologikoaren araudia onartu berr i du Europako B a t a s u n a k . J a i m e r e n

«Erlategien

sakabanaketa

Nafarroan dauden

landaretza

ezberdinengatik

egiten da eta

hainbat loraldiri

etekina atera

behar zaie»

«Erlezaintza

intsektuekin

egiten den

abeltzaintza

besterik ez da.

Oinarria erle asko

eta osasuntsuak

izatea da. Era

berean, loraldi

onak dauden

tokietan kokatu

behar dira, eta

eztia haiek eginen

dute»

Mafarkaria

Erleen peraskak. • Josu S A N T E S T E B A N

irudiko, «ez da nahikoa, gehiengoak egiten duen abeltzaintza izatea nahi baldin badu-gu». Araudi be r r i ak p r o d u k t u a r e n azken emaitzari ematen dio balioa. J ak i ak ez du hondakinik izan behar, beraz. Baina honda-kinik gabeko jakia, kasu honetan eztia, lor daiteke ohiko moduak erabiliz. Kalean den araudi berriaren arabera, ez da aintzat har-tzen produkzio prozesua , emaitza baizik. «Ezbe rd in t a suna ez dago azken p r o d u k -t u a n , baizik eta er leekin lan egiteko mo-duan. Hau da, naturarentzako kaltegarriak ez diren produktuak ez erabiltzean, ekosis-temak gordetzeko modua delako. Erlauntze-tako gaitzak produktu naturalekin t ra ta tu behar dira, oinarrizko olioak, margo ekologi-ko garestiak...», gaineratu du. Haren irudi-ko, erlezaintza ekologikoa bultzatu eta sus-tatu nahi bada, araudiak zabalagoa izan be-h a r du , ora ingoak a teak ixten dizkielako ohiko produktoreei, nahiz eta orain, lehen ez bezala, onartzen duen laborantza egiten den tokietan erlategiak kokatzeko aukera.

Beraz, Ja imeren aburuz, «hobe litzateke erlezain gehiago egotea erlezaintza ekologi-koaren zigiluarekin, nahiz eta laborantzetan lan egin, baina, betiere, erleekin tratamendu natura lak eta na tura izorratzen ez dutenak erabiliz», nabarmendu du.

Biek Apis Millifera Iberica erleak dituzte, hau da, berez Euskal Herrikoa den erle bel-tza izenekoa. Bi ekoizleok uste dute beste er-le batzuekin lan egitea zaila dela eta askotan arr iskutsua, gaitza asko sor daitezkeelako. «Hemen erlezaintzak behar du hazkuntzara-ko erle ba t eta ber tako eguraldi zikloetara oso ongi ohituratua dagoena», diote.

Etorkizunerako: kooperatiba Erlezaintzaz bizitzeko urtero erlauntz ba-

koitzetik 20 kilo ezti lortu behar da. Araudia-ren arabera, erleak ezin dituzu gehiago pro-duzitzera behar tu eta eguraldiaren menpe dago erlezaina. Hortaz, neguaren akaberan hazi behar dute lehenengo loraldiekin bate-ra. Dena den, araudi berrian dena ez da txa-rra, t r anshumantz ian dabiltzan erlategiak hobekiago maneiatzeko aukera utzi duela-ko. Erleak berez ateratako loreak dauden la-borantza batean jar tzen uzten du, eta erle-zain batek bai ohiko moduan eta bai ekologi-koan lan egin dezake. Jaimek eskarmentua b a d u e n arren, J o s e b a has i bester ik ez da

egin. Bakoi tzak d u e n us t i a -k u n t z a k lehen eztia ema ten dueneati kooperatiba bat sor-tzeko asrhoa dute, eta horreta-r ako b e s t e bazk ide b a t e k i n nah ikoa dute . «Helburua da bakoitzak bi urteko epean 500 erlauntz izatea; beraz, milara i r i ts iko g ina teke b iak b a t u -rik», diote, pozik. Heldu den urterako bi ezti mota egin nahi dituzte: erromeroa Nafarroako hegoaldean eta lore askotakoa mendialdean. J o s e b a k eta J a i m e k ez du t e eztia pototan saltzen: 300 ki-loko barr ikatan sartzen dute, h a n d i z k a sa l t zeko . Gerora , 1.500 e r l aun tz iza tera ir i ts i nah i lukete , bes te lagun b a t lor tu e ta koopera t iba sor tuz gero. Aurten Kantabrian Jose-bak dituenarekin hasiko dira, irailean.

• lrene Arrizurieta

ostirala, 1999ko abuztuaren 13a

K l a s i k o b i t x i • a r r o n t k l a s i k o

Joxemiel Bidador

Alexander Tapia Perurenaren

mendeurrena Herenegun Iruñeko olerkaria jaio zeneko mendeurren eguna genuen, alabaina, komunikabide gehienetan bestelakoa izan

da egun horrek utzitako arrastoa: interes zientifiko urriko eguzki-eklipsearen ingurukoak alegia

Gau ilunaren ixiltasunan

Maiz ta sarritan gogaltzen

Nere erñaren etorkizuna

Begi zorrotzez aztertzen...

UDA PARTEKOA EZ 0 M E N DA

kazetarien berebiziko garai aukera-tua, eta politi-ka zein futbol ezean, berri emanaldien minutu luzeak betetzeko zer dute kezka iturri nagusi. Aurtengo abuztuan, ordea, afera zertxobait artaztu bide da, eta zerutik beretik irltsi zaie mintzabide hauta , hots, eguraldiaren nahas -menta edota eguzki-eklip-searen zioa. Honetan ere, makurregia izan da gure Tapia Perurenaren egoala, eta abuz tuan jaiotzeaz eze-zik, bere mendeurrenaren egun berean eguz- ki-eklipse berezia egokitu zaio, mendearen azkena eta Europa zibilizatuan hots, eta seguruenik ere, efemeridea nahikoa ohar-kabean berdin-berdin iga-roko bazitzaigun arren, ez da dudarik ospaklzun egu-nari aitzi zimaur moltsoka ari tu izan dela, Nostrada-musen izenean neurr i haund i batean, beharreko-aren arreta goriki galaraz-teko.

Olerkari gaxoa, ziñez

erru karria

Esango al didazu zein

dan zure miña?

Zure gogo samurra

horrela bizitzeko

Atsekabez betea ote da

egiña?...

Ez litzateke bidezkoa Tapiaren olerkiak argitara emateko Iruñeko Udalak ha r tu zuen a rdura ez txa-lotzea, ba ina hone tan ere, zoritxarrez, bigarren asmoak lehenbizikoa

sobera apaldu zue-lakoan banago, h a u da, Tapiaren mendeur rena bera nahiko ahantzirik geratu zaigu, bere olerki ba tzuk jaso di tuen bi ldumari l iburu azokaren bez-peran eman zitzaion garrantziak j anda

neurr i h a u n d i ba tean. Bestelakoa zatekeen kon-tua, ausaz, ekaineko hau -teskundeak oraingo abuz-turako edo irailerako atzeratu izan balira, alta honek ez du atzera buelta-rik, damuz, e t a j a d a n i k urriegi geratu zaigun oler-ki-bilduma da asteazkene-ko ospakizunerako izan dugun bakarra , eguzkirik gabeko goiz ilun ba tean irakurtzeko gainera.

Oñaze ontan, ni naiz

neguko zuaitz biluzi

Ta izoztuai idurikoa.

Aize gogorrak astintzen

ditu, ta aien azalez

Euria doa ta doa...

Iruñeak izan duen eus-kal poetarik haund ienaren mendeurrenak, ordea, bestelako ospakizunak behar zituen. Ez litzateke-en soberaegi Barzina alka-tesak Euskaltzaindiko ordezkariak udalean eta ekitaldi ofizial ba tean ha r tu izan bali tu honen karietara; bestalde ere, akademiak toki egin behar izan zion Tapiaren oroitza-

penari Irigarairen u r tea | den hone tan -eta ezin da ahaztu bi idazleak lagun hurkoak izan zirela-; karr ika zein plaza bati Alexander Tapia Perurena (1899-1957) errotulua ezartzen ez zaion bi tar tean on litzateke Iruñeko Uda-lak ur tero antolatzen duen idazle berrien l i teratur sariketa gure poetaren ize-nez bataiatzea, betiere lehiaketa berri ba t sortzen ez badu , orobat, izenbere-ko beka deialdia edo hala-koren bat , agian ere, Tapiaren izena har ro era-mango lukeen Kultur Fundazio batek emanda .

Ordun, olerkaria, zure

maite-kutuna,

Biotz orrenjabea, sumatu

det nor dan.

Aberriarendako

maitetasun bizkorrak

Suñk ipiñi ditzu biotz-

ezpainetan...

Edozein modutan ere, balizkoetan dihardudan bitartean, baikor izateko arrazoia bazait pozgarri, hau da, neurri batean bede-rik ere, geure poeta ahanz-tura beltzetik atera dugula, eta kaleko iruñar arrunten-gana poxi bat bedere iritsi dela; ziur naiz Tapia berezi-ki poztuko litzatekeela oraingo erkideek bere lana irakurtzen ikusiz, eta horixe da hain zuzen, Iruñeko eus-kaldunok egin diezaiokegun omenaldirik egiazkoena. nahiz egia esan, topikoegla dirudien.

Agur, Olerti eder-ederra,

Nere ortzeko argia!

Bitxi aratza, lili mardula

Goi txukunetikjautsiaJ

P a t z i k u P e r u r e n a

Eguzki diburtziatua Leitzan EITZAN DENETIK BADA.

Ez dakit zer bedei-kazio duen herri honek. Obispoak,

Musikerok, Aizkolarik, Perure-nak, Saralegik, Zabaletak, Ba-rriolak, Reketak, Abertzalek... Denetik bada hemen, eta fama-kok gainera denak.

Astronomoa falta genuen, eta aurtengo pestatan ailegatu zai-gu hura ere. Jakinen duzue Pla-zaola trenbidea berritzen ari di-rela eta, (Uitzitik Lekunberri bi-tarteko hargin horiek baino fundamentu hobexeagokorik ekartzen ez badute, ez dakit noizko bukatuko duten baina, tira) hango bagoi eder batean etorri zaigu gure astronomo unibertsala, eta Estazio aldetik herrira sartu denean, sekulako-ak esanda, harriturik utzia du herria.

"Leitzen pesta egunean, goi-zeko hamaiketan hasiko da eguzki eklipsea eta eguerdiko ordu bata eta hogei ta hemezor-tzi minututan bukatuko. Hemen ez da eklipse osoa izanen,' nahiz eta eguzkia asko motelduko duen".

Eta bete egin predikzioa. Ez-patadantzariek hura poza! Eta ziztulariok ere ez ttikia. Eguerdi eguerdian, eguzki dindak zuze-nean jotzen duen ordu kriminal horretantxe ari behar izaten baitugu plazan, jende guziaren aurrean, eta aurten juxtu, ordu horretantxe itzaldu Eguzkia! Marka da gero, hori! Ripaz eta Martinez errukitu ahala aditzen nion astronomiaz asko dakien ezkurrar bati bazterretik:

"Bauhen garaie motell. Ni San Tiburtzio eguerdin ezpatadan-tzañk ekusten nagoala, beroak itto beharren, zeaz akordatzen nak urtero: leitzarrak illargia itzaltzera yan zieneko hartaz. Eta nere añen esateit: Redios, ez ote du iñork yoan behar eguzki sutu au itzaltzera? Ta orratx aurten: bete dok nere erregue. Biba San Diburtzio!".

Gure gurasoek adoratu egtten zuten eguzkia,"bihar ere eguna argituko ahal du!" beste sineste-rik gabe, eta gu beti kejo eguz-

kiarekin: eskas ez badugu so-bra. Horretan nabaritzen da ederki, pagano zuhur haiengan-dik kristaua negartionganako aldea. Haiek bazekiten zeinen gauza ederra den egunero argia, eta gu Iberdrolaren erreziboa pa-gatu ondoren ere ez gara ohar-tzen. Begira zeinen ederki gogo-ra arazten digun gure astronomo leitzarrak:

"Maiatzaren azkeneko eguna da. Goizetik garbi, egun ederra dator. Haritzak, pagoak, liza-rrak, gaztainak, sagarrak... de-nak ostatuak daude. Milaka be-lar klase atera da lurrean. In-tsus loreak usai gozotan daude. Izadia dena mugitu da, Nork mugitu du?

Miztorra lorez lore dabil, he-galak segundoko auskalo zen-bat aldiz astinduz. Nondik ate-ratzen du energia? Jesus (Laza-rona?) laisterka dabil. Ordu ter-di daramaki izerdi putzutan. Nondik sortzen du energia?

Miloika auto gasolinak da-bilzki. Gasolina petroliotik ate-ratzen da. Baina nola sortu da petrolioa? Bart hu ra euri erauntsia! Miloika litro ur bota zituen. Zein kristok igo du, or-dea, ura hodeietara?".

Eguzkiak. Egunero madari-katzen dugun,argi inozente ho-rrek. Horretxek egiten ditu ixil ixilla lan horik guziak. Horrexe-gatik adoratzen zuten gure gu-rasoek eguzkia, San Miel edo San Tiburtzio sortu baino askoz ere lehenago: jainko fina, ixila eta langilea zelako.

Baina, Eguzkiak ere gaupasa egiten du abuztuaren hamai-kan. Orain ehun urte, aurten bezalaxe SanTiburtzio eguerdiz izan omen zen azkeneko eguzki eklipsea Leitzan, eta oiloak las-ter batean sartu omen ziren oi-lategira. Aurten berriz, ilun ez-kilak jo bai goizeko hamaiketan Kandidok, baina halare ezin erretirazi inor: "Eplikse (sic) to-tal iñ arte seittuko diupestan. Euzkie osota tiburtziatu añe ez gattok oeratuko. Soltero nai diu guk ilargie". Ikusten: gaztea beti traultzaile, ilargia adoratzen baitu.

< lVlotxorrosolo >

Ideien koloreak RDINEZ JANTZIRIK EZAGUTU ZUTENEK EZ DUTE AHAZTU. Z I N E Z

luzea, korrika debeka tu nah i izan zuenaren ibilbidea. E g u n zuzentzen d u e n inda r r en berr iemai lea zen gara ian , bere ideia faxistei zor zien begirunea, gauza guztien gaine-t ik j a r t z e n z u e n . E g u n , azu la b a z t e r t u gabe , b e r d e a du nahiago, Urepeleko gainetik ikus ten dena barne .

Egunkaria ostirala, 1999ko abuztuaren 1 3a

ig) Parlamentuko presidentearen kabineteko burua

«Mafarroako kultura politikoaren ispilu izan behar du

Valentin Redinek Iruñeko Udalean zituen

karguak utzi eta Parlamentura egin du jauzi,

sortu berria den postu batera:

aurrerantzean, Nafarroako Parlamentuko

presidentearen prentsa bulegoko buru

izanen da. Haren ustez, ordezkatuko duen

erakundeak herrialdeko kultura polltikoaren

isla izan behar du.

1 | IRIBURUKO ARRIETA KALEKO

I I eraikinean duen bulego berr ian h a r t u gaitu. Hitz ja-rioa ez zaio falta, eta presiden-tearekin beharrezko mintzal-d i ak soi l ik izan o m e n d i t u orain arte. Erronka berriaren aurrean, proiektuak besterik ez du oraingoz. • 26 urte Iruñeko Udaleko

Protokolo arduradun eta azken lau urteotan Ekin-tza Kulturaletarako zu-zendaria izan zara. Alda-keta handixkoa egin duzu Parlamentura joatean? Funtz ionamenduar i dago-

kionez, erakundeak berdinak dira. He lburuak be rak dira. Udalak Parlamentuaren alde-an ora in d u e n a b a n t a i l a da Herr iko E txeak a u k e r a ba-duela ekitaldi publiko ugari egiteko, e ta P a r l a m e n t u a n , eraikinak dituen ezaugarrien-gatik, ezin dela deus egin. De-na dela, hamazazpi hilabete b a r r u a ldake ta naba r i a iza-nen da. Aukera asko d i tuen etxe ba t izanen dugu, Parla-m e n t u a kanpora begira j a r -t z eko . K a n p o r a b e g i r a k o p r o i e k t u a k k u d e a k e t a gar-den-gardena ekarri behar du. Presidenteak dio Nafarroako kultura politikoaren ispilu za-bal tza i lea izan b e h a r due la Parlamentuak, eta ez politika kulturalena.

Esate hori oso zabala da eta aukera asko eskaintzen ditu. Bestalde, erakundeei errepa-ratuz, presidentea garrantzi-tsuagoa da alkatea baino. Ho-rre tan jauzi kualitatibo han-

dia dago, e ta p rofes iona lk i Parlamentua publikoa egitea erronka polita da. • Zergatik aukeratu zaituz-

te zu? Urte asko daramat lan ho-

netan, eta urteotan egin ditu-danak hor daude. Ez naiz po-litikoki gizon istilutsua. Nire-gan konfiantza ja r tzen due-nak badaki fidela izanen nai-ze la , e t a h o r i da 26 u r t e z j a r ra ian edukitzen zai tuena udal batean. Protokolo eta Al-katetza bulegoko a rdu radu-na izan naiz PSNrekin, UPN-rek in . . . Ez da p r o p o s a m e n gatazkatsurik egin behar. De-n a a l d a d a i t e k e , e t a a r e gehiago kultura politikan. In-guru hori oso zabala da, eta, nah i bada, ez ha in gatazka-tsua. Onartzen dena aho ba-tez izan behar du. • Erronka handia dela aipa-

tu duzu. Era berean, orain arte ez zegoen postu hori. E r r o n k a da P a r l a m e n t u a

oso erakunde uherra delako. Er ronka da par lamentar ioa konbentzitzea bere eginkizu-na kalean ere badagoela, eta kalean egon behar duela, eta g izar tear i P a r l a m e n t u a r e n lana aurkeztu behar zaiola. • Parlamentuko zurrunbi-

loa gehienei ez zaie axola. Ez ote da aspergarri sa-marra? Gauzak interesgarriak dira

ezagutzen diren heinean. Ba-dakizu berrogeita hamar la-gunetik gora bildu eta hain-bat gaiez aritzen direla asko-tan.e ta , noiz edo noiz, zerbait

kaleratzen da, baina jendeak ez du ulertzen. Gakoa da hori guztia jendeari hurbiltzea. • Nola egin daiteke?

Hori da i rudikatu beharre-ko erronka. Gustatuko litzai-dake P a r l a m e n t u k o s a ioak pelikula on batek edo antzez-lan batek du ten ha r re ra ona izatea. Jendeak zergatik ez du eskatzen Par lamentuko tna-hai- inguru ba t aditzera etor-tzeko ba imenik? Ba, a s t u n a eta pisua delako. Ez zaie inte-resatzen. Horregatik, etxeak kristalezkoa izan behar du. • Eta zein dira erronka ho-

rren ildoak? Aurreraez inak dira. Nafa-

r roako k u l t u r a pol i t ikoaren bultzatzaile izan behar dugu eta edozein p roposamen sa r daiteke hor. Adibidez, oratoria ikastaroak egin daitezke.

«Gustatuko litzaidake

Parlamentuko saio batek

pelikula edo antzezlan on

batek duen harrera

izatea»

#

• Eraikin berriak hori guz-tia har lezake? Maketa besterik ez dut iku-

si, baina baietz uste dut. Erai-kinaren erdian atari ikaraga-rria du , eta h a i n b a t ekitaldi egin daitezke han. Protokoloz-koaz gain, bes te gauza asko egin daitezke, I ruñean ez da-goelako ekitaldi berezietarako toki handiko eraikinik. • Udala uzteak ez zaitu tris-

tetzen? Nik hasitakoa uzteak triste-

tzen nau . 1984an Informazio eta Protokolo bulegoa sortze-ko esan zidaten eta urte asko dira. Ez dit pena r ik ema ten K u l t u r a Sa i la uz t eak , a sko erretzen baitu, eta hortik ira-gai ten direnek t x a n d a t u be-harra baitute, ideiak agortzen direlako. Protokoloarena bes-

telakoa da, oso ezagutza jaki-na behar delako. Baina hori guz t i a i da t z i t a dago XVIII. mendeko liburu batean. • Zer gertatuko da Gayarre

antzokiarekin? Antzokia ber r i tzeko l ana .

a g i n d u z i d a t e n . An tze rk i a gusta tzen zait eta lanordue-tatik kanpo egiten dut, baina b e r e h a l a n a h a s t u zen n i re afizioa ase nahia zela Gayarre s u s p e r t u i z a n a . S u s p e r t u nuen, baina ez dut zuzendari izateko bokaziorik, antzerkia zuzentzeko gogoa du t . Urte b a t e k o e g i t a r a u a p a s a da , jendea nahiko pozik dago, eta ikusle k o p u r u a asko igo da: 130.000 lagun bildu dira eta. • Javier Iturbek hartuko du

zure lekukoa. Zer gomen-datu diozu? Ez dezala inoiz nahas poli-

t ika k u l t u r a r e k i n . Zaila da arrastoa non dagoen jakitea, eta kul tura politikoki kudea-tzen denean, gauzak politiko-ki funtzionatuko dute, eta ez kulturalki. Kultura ja rduera ez dezala n a h a s proposame-na jasotzen duenaren eginki-zun politikoarekin.

— l r e n e Arrizurieta

s o s l a i a

Valentin Iruñean jaio zen, duela 54

urte. 1973an sartu zen funtzionario

gisa Iruñeko udaletxean, eta orain

badoa. Protokoloarekin jarraituko

duen arren, eginkizun kulturaletatik

at geratu da, eta beti egin nahi izan

duenerako beta hartu nahi luke.

Antzei^ia zuzendu, idatzi eta mar-

gotu riahi du; «gustatzen zaidana

delako eta horiek direlako lasaitzen

nauten eginkizunak». Duela lau ur-

tetik badu buruan eleberri bat ere.

Sortzeko denbora eta lasaitasuna

behar dela eta kultura zerbait «per-

tsonala eta librea» dela dio. Ez du

sinesten Kultura saiietan. «Arazo

kuiturala zeurea da, eta bestea gai

kultural batda dagokionarekin min-

tzatzekoa. Nik laguntzeko obliga-

zioa dut zure ekimen kulturala au-

rrera ateratzeko», gaineratu du. #

Ez dituela parlamentarioak diberti-

garriak eginen dio. «Gauza bat da

aspergarriak ez izatea eta beste

bat dibertigarriak izan behardutela

ustea. Seriotasunak ezdu zertan

aspergarria izan. Gakoa da Parla-

mentuaezaspertzea».

ostirala, 1999ko abuztuaren 13a Egunk.iri.i

Egunkaria

i ostirala • 1999ko abuztuaren 1 3a

Gontzal Agote

Puzgarriak, udaroko denborapasa

j k buztuan izan ohi den beroak era-i U ginda, lehorteaz hitzegiten da as-

kotan, euri gutxi, nekazariak ha-serre eta hçrritarren egarrirako jaietako kalimotxo eta garagardoa baino ez. Bada beste lehorte mota bat abuztuan bereziki larriagotzen dena eta, esate baterako, idazten duenak, ur gutxi edaten duenez, bestearena baino dexente gehiago paira-tu behar izaten ditu horren ondorioak.

Notiziak ez dira inondik ageri eta egu-nero gunero egunkari oso bat betetzeke dago, albistegt emankizun luze bat ikus-entzuleei irenstarazteko. Eta egoera hau Euskal Herria bezalako toki zalapartatsu batean gertatzen bada. zer ez da izango beste batzuetan. Hala ere, gaitzarekin bi-zi eta gehienek ezikusiarena egin. Lehor-te informatiboaren bisita udaro jasotzen dugun arren. hedabide eta kazetarien la-na hau ahalik eta oharkabeen pasa dadi-la da. Honetarako hamaika amarru.

Abuztuak duela hemezortzi urte piztu zen Afrikako gerra hura «berpiztuko» du, eskandalu handiz ordurarte ezagutzen ez genituen hildakoak mahaigaineratu-ko dizkigu telebistak, gosarirako gogoa kentzcn saiatuko da egunkaria. Baina Arestiren aitaren etxearen moduan, sa-rraskiak iraungo du. albistegarritasu-nak, ordea, udararekin desagertuko. Ge-rrekln batera, naturak mundu osoan eragindako kalte guztien berri zehatza jasoko dugu. euriteak, beroa edo haize-teak direla, eguraldiaren gorabeherek egundoko garrantzia hartuko dute gure egunerokoan.

Ezaguna denez, hilabete hau ezin aproposagoa da euskal gatazkari buruz edozein filtrazio edo zurrumurru ontzat emateko eta titular handietara berehala eramateko. Horretan gauzak ez dira gehiegi aidatu eta askok gaiak zulo han-diak estali ahal izateko segitzen dute era-biltzen.

Zeresanik ez «famatuen» inguruko txutxumutxuek eta hauen oporraldi pa-regabeek garai hauetan hartzen duten neurriaz edota urte osoan dagoen futbo-iaren gaindosiak egunotan eskuratzen duen tamainaz: izar berrien zero amaiga-been kontu korrontea eta denboraldi-aurrearen denboraldi-aurrearen presta-keta prestatzeko lagunarteko partidua-ren aldez aurreko erreportaia osatua izan daiteke honen adibidea.

{Abuztuan ere) Honeia daude gauzak eta haia kontatu dizkizuegu.

KONTZERTUAK

I Goizueta: Joxe Ripiauk kontzer-tua eskainiko du Goizuetan, doan, plazan, 23:00etan.

> Tutera : Estrel la Morente e ta Nadia Marquez a r iko d i ra kantar i , Gaztambide Antzo-kian, bihar, 22:00etan.

I Lekunberpi: Ganba ra ta ldeak k o n t z e r t u a e s k a i n i k o du bihar, frontoian, 22:00etan.

> Arantza : Fe rmin Muguruza , Etsaiak, Parasma eta Latzen taldeek kontzerkua emanen dute gaur herrian.

I Lizarra: Salif Keita ariko da, Los Llanos pasealekuan, 22:00-etan, ostegunean.

I Tatalla: Gaur zezen plazan Ano-rexia, Estropicio, Tajadores Anquinados eta Tanka talde-en kontzertua, 23:30etan.

ERAKUSKETAK

> iruñea: Munduko instrumentu tradizionalen erakusketa Ziu-dadelaren arma aretoan, as-telehenetik osteguna arte.

ZINEA

) Zangoza: Datorren asteazkene-an Sets dias y seis noches fil-ma, 18:00etatik aitzina, Kar-mengo Txokoan.

I Barañain: Gaur Lakuaren Par-kean Mi gran amigo Joe peli-kula, 22:00etan.

ANTZERKIA

) Atarrabia: Gaur, 20 hamarka-dako urte eroak lana kaleratu-ko du Yerbabuena ta ldeak , 21:00etan, Antxo VI. Jaki tu-naren Plazan.

LEHIAKETAK

I Coreila: Nafarroako Jota lehia-ketaren XII. aldian izen ema-teko epea abuz tua ren 20an bukatuko da. Izena emateko nahikoa da udalera deitzea, 948-780004 telefonora.

BERTSOLARIAK

I Leitza: Lizaso, Egaña, Manuel Arozena eta Aitor Mendiluze, gaur, 19:30etan, plazan.

I Etxaiar: Peñagarikano, Lizaso eta Egaña, 18:30etan, bihar.

k Zubieta: Eguerdiko 12:30etan, Egaña eta Lizaso.

I Arantza: Etzidamu, goizez, Xa-bier Legarreta eta Jexus Mari Irazu ariko dira be r t so t an . A r r a t s a l d e a n , be r r i z , 19:00etan, Bittor Elizagoien, Estitxu Fernandez, Beñat Li-zaso e ta S e b a s t i a n Lizaso bertsolariak ariko dira kanta-ri.

BESTELAKOAK

I Valtierra: Bihar, Ireneo Deuna-r en l a s t e rke t a , 18 :00e tan , Erribera Pasealekuan.

I Arak i l -Uhar te : Etzi zortzi, Ar-tzain Eguna . Artzain zaku-rren lehiaketaz landa, beste hainbat ekitaldi izanen dira.

Arestiren liburutegia S f e t ç l a o nos I

—Eu non quem morrer all. ^Sabe, miña nai?

Ez nuen han urrutian hil nahi, amatxo.