€¦ · Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen...

Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen Zerbitzua

Donostia – San Sebastián, 1 – Tef. 945 01 98 71 – Fax 945 01 98 55 – 01010 Vitoria-Gasteiz

2012KO ETXEBIZITZA POLITIKEN EBALUAZIO TXOSTENA.

ETXEBIZITZA SAILBURUORDETZA.

ENPLEGU ETA GIZARTE POLITIKETAKO SAILA.

2014ko martxoa



i

AURKIBIDEA

AURKEZPENA ........................................................................................... xvii

I. ZATIA TESTUINGURUAREN AZTERKETA 2012KO HIGIEZINEN MERKATUAREN SINTESIA ............................................ 19

1. TESTUINGURU EKONOMIKO OROKORRA ............................................. 20

2. ETXEBIZITZA ESKAINTZA EAEn .......................................................... 24 Eraikitako etxebizitzak EAEn: Hasitako etxebizitzak ........................................24 2.1

Amaitutako etxebizitza EAEn ........................................................................28 2.2

Etxebizitza-eskaintza Estatutan ....................................................................32 2.3

2.3.1 Eraikitako etxebizitzak Estatutan hasitako etxebizitzak .........................32 2.3.2 Amaitutako etxebizitza Estatuan ........................................................34

Amaitutako etxebizitzaren konparatiba: EAE eta Estatuko gainerakoa ...............36 2.4

Hasitako eta amaitutako etxebizitzak Estatuko autonomia-erkidegoetan ............40 2.5

Etxebizitzen prezioak EAEn eta Espainian .......................................................47 2.6

Higiezin-eskaintzaren adierazleak. Eskaintzan dauden etxebizitzen prezioak 2.7eta ezaugarriak ..........................................................................................52 2.7.1 EAEko etxebizitzen prezioa ...............................................................52 2.7.2 Etxebizitza libreen merkatua .............................................................57 2.7.3 Etxebizitza babestuaren merkatua .....................................................67

Merkatuaren dinamismoa ............................................................................73 2.8

3. ETXEBIZITZA PREMIAK ETA ESKARIA EAEn ........................................ 75

4. HIGIEZINEN MERKATUAREN JARDUERA EAE-N ETA ESPAINIAN ......... 83 Etxebizitza-salerosketak EAEn ......................................................................83 4.1

Etxebizitza-salerosketak Espainian ................................................................93 4.2

Etxebizitzen prezioak EAEn eta Espainian .......................................................98 4.3

5. ETXEBIZITZAK BIRGAITZEA EAEn ..................................................... 108 Birgaitzeko premiaren kuantifikazioa EAEn ................................................... 108 5.1

Birgaitzeko laguntzak ................................................................................ 111 5.2

5.2.1 Aitortutako laguntzen kuantifikazioa ................................................ 111 5.2.2 Laguntza-hartzaileen ezaugarriak .................................................... 114

6. HIPOTEKA BIDEZKO FINANTZAZIOA ................................................ 119 Interes-tasak ........................................................................................... 119 6.1

Formalizatutako hipotekak ......................................................................... 120 6.2

6.2.1 EAEn formalizatutako hipotekak ...................................................... 120 6.2.2 Estatuan formalizatutako hipotekak ................................................. 124

Etxeen finantza-ahalegina eta zorpetzea ...................................................... 130 6.3

Hipoteka-zalantzakortasuna ....................................................................... 131 6.4

Hipoteka-betearazpenak ............................................................................ 132 6.5

7. LABURPENA ETA ONDORIOAK........................................................... 138 Testuinguru ekonomiko orokorra ................................................................ 138 7.1

Etxebizitza-eskaintza EAEn ........................................................................ 139 7.2



ii

Etxebizitza-premia eta -eskaria EAEn .......................................................... 141 7.3

Higiezinen merkatuaren jarduera ................................................................ 141 7.4

Etxebizitzak birgaitzea EAEn ...................................................................... 143 7.5

Hipoteka-bidezko finantzazioa .................................................................... 144 7.6

II. ZATIA 2012KO ETXEBIZITZA POLITIKEN EBALUAZIOA ........... 145

1. POLITIKA ETA HELBURUAK: 2010-2013KO ETXEBIZITZA BIDERATZEKO PLANA ....................................................................... 146

2010-2013 Etxebizitza Bideratzeko Plana: planaren ardatz estrategikoak, 1.1jarduera-lerroak eta ekintzak ..................................................................... 146

2010-2013 Plan Zuzentzailearen helburu kuantitatiboak ................................ 148 1.2

Etxebizitza-politikan parte hartzen duten eragileak ....................................... 153 1.3

2. 2012KO EKITALDIKO JARDUERAK: SINTESIA, ADIERAZLE KUANTITATIBO NAGUSIAK ............................................................... 157

Etxebizitza Bideratzeko Planaren aginte-taula: helburu kuantitatibo nagusiak... 157 2.1

2012ko Etxebizitza Programa ..................................................................... 161 2.2

3. ETXEBIZITZA BIDERATZEKO PLANAREN JARRAIPENA, JARDUN

ARDATZEN ARABERA ........................................................................ 165 3.1. ardatza: Etxebizitza eskuratzen laguntzea, eta horretarako, baliabideak 3.1

alokairura bideratzea lehentasunez ............................................................. 165 3.1.1 1.1. jarduera-ildoa: Babes publikoko etxebizitza berriaren sustapena

indartzea, alokairuko etxebizitzei lehentasuna emanez. ...................... 165 3.1.2 1.2. jarduera-ildoa: Partikularren etxebizitzen eskaintza alokairuan

sustatzea ...................................................................................... 173 3.1.3 1.3. jarduera-ildoa: Eskumeneko administrazioei alokairuaren

tratamendua hobetzeko zerga-erreformak proposatzea ...................... 175 2. ardatza: birgaitzerako eta hiri-eraberritzerako politika berri bat 3.2

birformulatzea eta gidatzea EAEn ............................................................... 176 3.2.1 2.1. jarduera-ildoa: Lehentasunez esku hartzeko jarduerak definitzea,

1980 aurretik egindako eraikinen eta auzo erasanerrazen inbentario

batetik abiatuta ............................................................................. 176 3.2.2 2.2 jarduera-ildoa: programa estrategikoekin lotutako laguntzen

sistema bat diseinatzea eta abian jartzea, eta informazioa eta komunikazioa lantzeko berariazko politika bat garatzea. Eraikinen

Ikuskaritza Teknikoa garatzea. ........................................................ 177 3.2.3 2.3. jarduera-ildoa: Birgaitzearen eta hiri–eraberritzearen esparruan

esku hartzeko sarea egituratzea, EAEko lurralde osora zabalduz. ......... 179 3.2.4 2.4 jarduera-ildoa: Birgaitzearen eta hiri-eraberritzearen esparruko

diru-laguntzak emateko logika gainditzea. Xede horrekin, Etxebizitza, Herri Lan eta Garraio Sailaren ahaleginak 1980 aurretik eraikitako

parkeari dagokion balioa ematera eta zerbitzua eskaintzera bideratuko dira. ............................................................................. 181

3.2.5 2.5. jarduera-ildoa: Birgaitzea eta hiri-eraberritzea lagunduko duten neurri fiskalak aztertzea eta sustatzea. ............................................. 182

3. ardatza: Lurzorua kudeatzeko politika aktibo bat sustatzea. ....................... 183 3.3

3.3.1 3.1. jarduera-ildoa: Sektoreko eragile guztien artean lurzoruaren arloko gardentasuna eta informazioa hobetzea. ................................. 183

3.3.2 3.2. jarduera-ildoa: Lurzorua errazago lortzeko eta babes publikoko

etxebizitza eraikitzeko izapideak arintzeko mekanismoak garatzea. ..... 184



iii

4. ardatza: Baliabideak eta bitartekoak etxebizitza-politikari laguntzeko 3.4optimizatzea. ........................................................................................... 187 3.4.1 4.1. jarduera-ildoa: Etxebizitzaren sektoreko sozietate-bilbea

berregituratzea eta berrantolatzea, eta alokairuko parke publikoa Sailaren kontrolpean jartzea ........................................................... 187

3.4.2 4.2 jarduera-ildoa: Etxebizitzaren euskal zerbitzua sustatzea, babes

publikoko etxebizitzen eskariaren eta esleipenaren kudeaketan erreferente izan dadin .................................................................... 188

3.4.3 4.3 jarduera-ildoa: Etxebizitza-politikaren kudeaketan

eraginkortasuna areagotzea ............................................................ 190 5. ARDATZA: ETXEBIZITZA-POLITIKAREN GOBERNANTZA BERRI BATERANTZ 3.5

HURBILTZEA. ........................................................................................... 193 3.5.1 5.1. jarduera-ildoa: Esku-hartzen duten eragileen arteko informazio

partekatua hobetzea eta Administrazio elektronikoranzko prozesuak bizkortzea ..................................................................................... 193

3.5.2 5.2. jarduera-ildoa: Toki Administrazioarekin harremanetan izateko eta koordinatzeko eredu berria artikulatzea ...................................... 195

3.5.3 5.3. jarduera-ildoa: Hiritarrei arreta emateko tresnak modernizatzea eta hiritarrek parte hartzeko ereduak erraztea .................................. 195

3.5.4 5.4. jarduera-ildoa: Etxebizitzaren eta lurzoruaren arloko politiken ebaluazioan sakontzea ................................................................... 197

4. ADIERAZLEEN ANALISI ZEHATZA ..................................................... 199 Jardunen adierazleak ................................................................................ 199 4.1

4.1.1 Eraikitako etxebizitzak.................................................................... 199 4.1.2 Etxebizitzen alokairua sustatzea ...................................................... 206 4.1.3 Etxebizitzetako lurzorua azalera-eskubidean salerostea ...................... 220 4.1.4 Birgaitzeko eta hiri-eraberritzeko jarduerak ...................................... 223 4.1.5 Lurzorua ....................................................................................... 231 4.1.6 Maileguak eta diru-laguntzak .......................................................... 235 4.1.7 Eraikal Programa ........................................................................... 239 4.1.8 Hirigintza inklusiborako laguntzen programa ..................................... 242 4.1.9 Lan-segurtasuna eraikuntzan .......................................................... 243 4.1.10 Etxebide – Etxebizitzaren Euskal Zerbitzuaren jarduera ...................... 244 4.1.11 BIZILAGUNen jarduera ................................................................... 251 4.1.12 Babes publikoko parkearen erabilerari buruzko kontrola ..................... 252 4.1.13 Jardunen adierazleen laburpena ...................................................... 255

Etxebizitza-politikako laguntzen hartzaileen adierazleak ................................ 257 4.2

4.2.1 Etxebizitzen sustapenerako laguntzen hartzaileak .............................. 257 4.2.2 Etxebizitza babestuen esleipendunak ............................................... 259 4.2.3 Bizigune programaren esleipendunak ............................................... 261 4.2.4 Alokairua ordaintzeko laguntzen hartzaileak ...................................... 265 4.2.5 Etxebizitzak eta eraikinak birgaitzeko emandako diru-laguntzen

hartzaileak. ................................................................................... 265 4.2.6 Hiri-eraberritzeko programetako laguntzen hartzaileak ....................... 268 4.2.7 Hirigintza inklusiborako laguntzen hartzaileak ................................... 268

Gogobetetasunaren adierazleak .................................................................. 269 4.3

4.3.1 Etxebiden izena eman duten pertsonen gogobetetasuna ..................... 269 4.3.2 Etxebizitza babestuen esleipendunen gogobetetasuna ........................ 270 4.3.3 Bizigune programaren esleipendunen gogobetetasuna ........................ 271 4.3.4 Hiritarren parte-hartzea etxebizitza-politiketan .................................. 272

5. JARDUEREN KOSTU EKONOMIKOEN ADIERAZLEAK ........................... 276



iv

Etxebizitza Sailak eta Sozietate Publikoek erabilitako baliabide ekonomikoak ... 276 5.1

Lurzorua lortzearen eta urbanizatzearen kostua ........................................... 283 5.2

Sustatutako etxebizitzen eraikuntza-kostua, sustatzailearen arabera .............. 283 5.3

5.3.1 Sailaren etxebizitzen eraikuntzaren kostua ....................................... 283 5.3.2 VISESAren etxebizitzen sustapenaren kostua .................................... 284

Alokairua sustatzeko politiken kostua .......................................................... 285 5.4

5.4.1 Alokairuko etxebizitzen sustapenerako laguntzak ............................... 285 5.4.2 Alokabide eta EASPrako laguntzak ................................................... 286 5.4.3 Bizigune programarako laguntzak .................................................... 287

6. 2010-2013 ETXEBIZITZA BIDERATZEKO PLANEAN EZARRITAKO HELBURUEN BETETZE MAILA ............................................................ 289

2012an Enplegu eta Gizarte Gaietako Sailaren etxebizitza-politika ebaluatu 6.1aurreko alderdiak ..................................................................................... 289

Koherentziaren ebaluazioa ......................................................................... 290 6.2

Eraginkortasunaren ebaluazioa ................................................................... 292 6.3

Eragimenaren ebaluazioa ........................................................................... 294 6.4

Ekitatearen ebaluazioa .............................................................................. 296 6.5

Parte-hartzearen ebaluazioa ....................................................................... 297 6.6

Sailaren jardunarekiko gogobetetasunaren ebaluazioa ................................... 298 6.7

Inpaktuaren ebaluazioa ............................................................................. 298 6.8

Iraunkortasunaren ebaluazioa .................................................................... 300 6.9

7. GOMENDIOAK ................................................................................... 307 Ebaluazio-prozesua ................................................................................... 307 7.1

Etxebizitza-politika.................................................................................... 308 7.2

A. Eranskina ARAUDI ERREGULATZAILEA ............................................ 312



v

TAULEN AURKIBIDEA

Orrialdea

I. ZATIA: TESTUINGURUAREN ANALISIA. 2010EKO HIGIEZINEN MERKATUAREN SINTESIA

1.1 taula EAEko jokaleku makroekonomikoa, 2006-2012. ........................................... 20 1.2 taula EAEko jokaleku makroekonomikoa, 2006-2012. ........................................... 21 1.3 taula EAEko sektore ekonomikoen hazkundea, 2006-2012. ................................... 22 1.4 taula EAEko enpleguaren bilakaera sektore ekonomikoen arabera, 2009-2012. ........ 22 2.1 taula EAEn hasitako etxebizitzak, 1990-2012....................................................... 25 2.2 taula EAEn hasitako etxebizitzak, 1994-2012....................................................... 27 2.3 taula Etxebizitza libre eta babestuaren eraikuntzaren banaketa, 2012. ................... 28 2.4 taula Etxebizitza babestuaren eraikuntzaren banaketa geografikoa, 2006-

2012. ..................................................................................................... 28 2.5 taula EAEn amaitutako etxebizitzak, 2004-2012. ................................................. 29 2.6 taula Amaitutako etxebizitzen banaketa geografikoa: etxebizitza librea eta

babestua, 2012. ....................................................................................... 30 2.7 taula Amaitutako etxebizitza librearen banaketa geografikoa, 2006-2012. .............. 31 2.8 taula Amaitutako etxebizitza babestuaren banaketa geografikoa, 2006-2012. ......... 31 2.9 taula Estatuan hasitako etxebizitzak, 2002-2012. ................................................ 33 2.10 taula Estatuan hasitako etxebizitzak, 2002-2007 versus 2008-2012. ...................... 34 2.11 taula Estatuan amaitutako etxebizitzak, 2002-2012. ............................................ 35 2.12 taula Estatuan amaitutako etxebizitzen batezbestekoa, 2002-2007 versus

2008-2012. ............................................................................................. 36 2.13 taula Etxebizitza libreen prezioak tipologiaren eta autonomia-erkidegoen

arabera. Eurotan ...................................................................................... 49 2.14 taula Metro karratu erabilgarriaren prezioaren bilakaera etxebizitza motaren

arabera. Urteko batezbestekoak 1994- 2012. .............................................. 53 2.15 taula Etxebizitza berri libreen metro karratu erabilgarriaren prezioa, Lurralde

Historikoaren eta eremu geografikoaren arabera .......................................... 60 2.16 taula Etxebizitza erabili libreen metro karratu erabilgarriaren prezioa, Lurralde

Historikoaren eta eremu geografikoaren arabera .......................................... 60 2.17 taula Alokairuko etxebizitza libreen banaketaren bilakaera azalera

erabilgarriaren arabera, 2003-2012. ........................................................... 66 2.18 taula Alokairuko etxebizitza babestuen hileko errentaren bilakaera, 2003-

2012. ..................................................................................................... 69 2.19 taula Salmenten bilakaera eta merkatuaren dinamismoaren, 2003-2012................ 73 3.1 taula Etxebiden erregistratutako biztanleen ezaugarriak, 2008-2012. ..................... 78 3.2 taula Etxebideko erregistroen banaketa, kupoen arabera, 2009-2012. .................... 79 3.3 taula Etxebiden erregistratutako pertsonek eskatutako etxebizitza-motaren

bilakaera, 2006-2012. .............................................................................. 81 4.1 taula 2011-2012 aldian erregistratutako salerosketak, Lurralde Historikoaren

arabera ................................................................................................... 83 4.2 taula Eroslearen bizilekuaren eta etxebizitzaren kokapenaren arteko

harremana, 2012. .................................................................................... 89



vi

4.3 taula EAEn bizi direnek erositako etxebizitzen banaketa, etxebizitzaren kokapenaren arabera, 2010-2012. ............................................................. 91

4.4 taula EAEn bizi direnek erositako etxebizitzak eskuratzeko leku nagusiak, Lurralde Historikoen arabera, 2010-2012. ................................................... 92

4.5 taula Etxebizitza libreen prezioak, tipologiaren arabera, Autonomia Erkidegoak kontuan hartuta, 2011-2012. .................................................................. 100

5.1 taula Etxebizitzetarako eraikuntzen antzinatasuna EAEn, 2011. ........................... 108 5.2 taula Etxebizitza birgaitzeko diru-laguntzak, birgaitze motaren arabera, 2002-

2012. ................................................................................................... 111 5.3 taula Birgaitzeko diru-laguntzen bilakaera, laguntza motaren arabera, 2006-

2012. ................................................................................................... 113 6.1 taula EAEko hiri-finken gainean eratutako hipotekak, mailegua eman duen

erakundearen arabera, 2008-2012: merkatu-kuotak hipoteka kopuruaren eta kredituaren zenbateko osoaren arabera. ............................. 124

6.2 taula Lehen Auzialdiko eta Instrukzioko Auzitegiek erregistratutako hipoteka-betearazpenak, 2007-2012. .................................................................... 133

1.1 taula 2010-2013 Plan Zuzentzailearen helburu kuantitatiboak ............................. 151 1.2 taula 2010-2013 Plan Zuzentzailearen helburu kuantitatiboen banaketa

geografikoa ........................................................................................... 152 1.3 taula 2010-2013 Planaren aurrekontu-kostuak eta VIVESA eta EASP sozietate

publikoen gastuaren aurrekontua 2010-2013 Planaren esparruan ................ 153 1.4 taula EAEko alokairu-politikan parte hartzen duten agenteak ............................... 155 1.5 taula Birgaitze-politiketan parte hartzen duten eragileak EAEn ............................. 156 2.1 taula 2010-2013 Etxebizitza eta Hiri Eraberritzea Bideratzeko Planaren aginte-

taula. ................................................................................................... 158 2.2 taula 2010-2013ko Etxebizitza eta Hiri Eraberritzea Bideratzeko Planaren

helburuen betetze-maila, eragilearen arabera ............................................ 160 2.3 taula 2012ko Etxebizitza Programa. ................................................................. 162 2.4 taula 2012ko Etxebizitza Programaren adierazleen jarraipena .............................. 164 3.1 taula Etxebizitza eta Hiri Eraberritzea Bideratzeko Planaren 1. ardatzaren - 1.1

ildoaren aginte-taula .............................................................................. 169 3.2 taula Etxebizitza eta Hiri Eraberritzea Bideratzeko Planaren 1. ardatzaren - 1.2









ildoaren aginte-taula .............................................................................. 186



vii

3.11 taula Etxebizitza eta Hiri Eraberritzea Bideratzeko Planaren 4. ardatzaren - 4.1 ildoaren aginte-taula .............................................................................. 188



3.14 taula Etxebizitza eta Hiri Eraberritzea Bideratzeko Planaren 5. ardatzaren aginte-taula .......................................................................................... 194




4.1 taula Etxebizitzen sustapenaren xehetasuna eragileen arabera. 2012 ................... 200 4.2 taula Alokairuko etxebizitzen sustapena motaren eta sustatzailearen arabera. ....... 202 4.3 taula Babes publikoko etxebizitzen sustapena etxebizitza motaren eta

sustatzailearen arabera........................................................................... 203 4.4 taula Etxebizitzen eraikuntzaren banaketa geografikoa. ...................................... 205 4.5 taula Onartutako diru-laguntzak eta subsidioak, 2010-2012 ................................ 208 4.6 taula Alokabidek kudeatutako etxebizitzen parkearen bilakaera, 2003-2012 .......... 211 4.7 taula Eusko Jaurlaritzaren etxebizitzak kudeatzeko Sailak Alokabideri ematen

dion diru-laguntzaren bilakaera................................................................ 211 4.8 taula Bizigune Programaren adierazle nagusiak lurralde historikoka, 2012............. 212 4.9 taula Bizigune Programako etxebizitzen banaketa azalera erabilgarriaren

arabera, 2012 ........................................................................................ 213 4.10 taula ASAP programaren emaitza nagusiak 2012an ............................................ 214 4.11 taula Etxebizitzaren Prestazio Osagarriaren hartzaileak, 2012 .............................. 216 4.12 taula Gurasobakartasunaren subsidioaren hartzaileak. 2012 ................................ 217 4.13 taula Alokairura bideratutako Gizarte Larrialdietako Laguntzei buruzko

adierazle nagusiak, 2012 ........................................................................ 218 4.14 taula Alokairura bideratutako Gizarte Larrialdietako Laguntzen bilakaera,

2011-2012 ............................................................................................ 218 4.15 taula Egindako lurzoru-erosketak, jabetzako elementu motaren arabera.

Guztira 3 fase. ....................................................................................... 221 4.16 taula Lurzoruaren salmentagatik guztira lortutako sarrerak ................................. 222 4.17 taula Lurzoruaren salmentagatik guztira lortutako sarrerak, elementu motaren

arabera ................................................................................................. 222 4.18 taula Azalera eskubidean eraikitako etxebizitzen lurzorua erosteko eskatutako

finantziazioa, Lurralde Historikoaren arabera ............................................. 223 4.19 taula Etxebizitzak birgaitzeko diru-laguntzak, birgaitze motaren arabera. .............. 224 4.20 taula Birgaitzera zuzendutako diru-laguntzen bilakaera, laguntza motaren

arabera. ................................................................................................ 225 4.21 taula 2012an onartutako diru-laguntzak, obra motaren eta laguntza motaren

arabera. ................................................................................................ 227 4.22 taula Etxebizitzak birgaitzeko maileguak. .......................................................... 227 4.23 taula Udalei eta Toki Erakunde Txikiei irisgarritasuna hobetzeko emandako

diru-laguntzak. 2002-2012. ..................................................................... 228



viii

4.24 taula Udalei eta Toki Erakunde Txikiei irisgarritasuna hobetzeko emandako diru-laguntzak, lurraldeen arabera. 2012 .................................................. 229

4.25 taula Eremu Degradatuetako Ondarea birgaitzera bideratutako diru-laguntzak. 2007-2011 ............................................................................................ 230

4.26 taula Ingurune degradatuen birgaitze integralerako zuzeneko diru-laguntzak ........ 230 4.27 taula 2012 REVIVE Programaren esparruan emandako diru-laguntzak. ................. 231 4.28 taula Lurzoruaren erosketa, sustatzaileen arabera .............................................. 231 4.29 taula Etxebizitza Sailak eta sozietate publikoek eskuratutako lurzoruaren

banaketa geografikoa. ............................................................................ 232 4.30 taula Etxebizitza Sailaren lurzoru-ondarearen banaketa geografikoa ..................... 233 4.31 taula Erabilgarri dagoen lurzoru-ondarea, 2012-15, aurreikusitako etxebizitza

motaren arabera .................................................................................... 234 4.32 taula Plangintzako aurreikuspenak. Udalplan 2012. ............................................ 235 4.33 taula Onartutako maileguak eta formalizatutako maileguak finantzatutako

jarduera babesgarrien arabera. ................................................................ 236 4.34 taula Etxebizitza babestuak sustatzeko maileguak. Onartuak eta

formalizatuak. ....................................................................................... 237 4.35 taula Onartutako maileguak, mailegua ematen duen entitatearen arabera. ........... 238 4.36 taula Eraikal Programarekin diruz lagundutako proiektuak* ................................. 239 4.37 taula Eraikal Programaren bitartez esleitutako inbertsioen bilakaera ..................... 240 4.38 taula Eraikal-13 diru-laguntzen erabilera ........................................................... 240 4.39 taula Eskatutako eskuratze-erregimena. 2012an Etxebiden inskribatuta

dauden biztanleak* ................................................................................ 244 4.40 taula Etxebiden baja hartzearen arrazoiak ......................................................... 245 4.41 taula Etxebide zerbitzuan jasotako kontsulten bilakaera ...................................... 245 4.42 taula Etxebiden 2012an idatzitako komunikazioak. ............................................. 246 4.43 taula 2012an, Zuzenean arreta-zerbitzuan jasotako deiak eta aurrez aurre

emandako arreta ................................................................................... 246 4.44 taula Web-orrietarako bisitak, 2012an. ............................................................. 247 4.45 taula Etxebidek 2010-2012 aldian zozketatutako etxebizitzak. ............................. 247 4.46 taula 2010-2012 aldian zozketatutako etxebizitzen banaketa geografikoa. ............ 249 4.47 taula 2012an zozketatutako etxebizitza babestuak ............................................. 249 4.48 taula Bizilagunek egiten dituen zerbitzuak ......................................................... 251 4.49 taula BIZILAGUNen funtzioak egiteko Ordezkaritzen egitura eta bitartekoak .......... 252 4.50 taula 2010-2013 Etxebizitza eta Hiri Eraberritzea bideratzeko Planaren

etxebizitzaren arloko jardunen adierazleen laburpen-taula (I) ...................... 255 4.51 taula 2010-2013 Etxebizitza eta Hiri Eraberritzea bideratzeko Planaren

etxebizitzaren arloko jardunen adierazleen laburpen-taula (II) .................... 256 4.52 taula Eusko Jaurlaritzaren etxebizitza-politika publikoek babes ditzaketen

jardunak ............................................................................................... 257 4.53 taula Errentamendu babestuko etxebizitzen sustapenerako diru-laguntzen eta

subsidioen hartzaileak. 2010-2012 ........................................................... 258 4.54 taula Bizigune Programak merkaturatutako etxebizitzak, esparru geografikoen

arabera, 2012* ...................................................................................... 262 4.55 taula Bizigune Programako alokairu-kontratuak, 2012 ........................................ 262 4.56 taula 2012an Bizigune programako jabeen eta maizterren errenten banaketa ........ 263 4.57 taula Biztanleria maizterraren ezaugarri soziodemografikoak ............................... 264 4.58 taula Udalei eta Toki Erakunde Txikiei irisgarritasuna hobetzeko emandako

diru-laguntzak, lurraldeen arabera. 2012 .................................................. 268



ix

4.59 taula 2012 REVIVE Programaren esparruan emandako diru-laguntzak. ................. 268 4.60 taula Udalei emandako hirigintza inklusiborako diru-laguntzak ............................. 269 4.61 taula Etxebiden izena eman duten pertsonen gogobetetasunaren adierazlea,

2009-2012 ............................................................................................ 270 4.62 taula Etxebizitza babestuen esleipendunen gogobetetasunaren adierazleak,

2006-2012 ............................................................................................ 271 4.63 taula Etxebizitza-politikak lantzean parte hartzeko prozesuaren emaitzak ............. 274 4.64 taula Etxebizitza-politikak lantzean, plataformaren bidez egindako inkestetan

parte hartu dutenen profila ..................................................................... 274 4.65 taula Web-orrietarako bisitak, 2012an. ............................................................. 275 5.1 taula Etxebizitza, Herri Lan eta Garraio Sailaren etxebizitza gastua, jarduera-

ildoaren arabera, 2010 eta 2011. ............................................................. 279 5.2 taula VISESA eta ALOKABIDEren* etxebizitza-gastua, jarduera-ildoaren

arabera, 2010 eta 2011 .......................................................................... 280 5.3 taula Etxebizitza Multzoaren gastu finkatua, jarduera-ildoaren arabera, 2010

eta 2011 ............................................................................................... 281 5.4 taula Lurzorua lortzeko eta urbanizatzeko batez besteko kostuaren bilakaera ........ 283 5.5 taula Sailaren etxebizitzen eraikuntzaren batez besteko kostuaren bilakaera ......... 284 5.6 taula VISESAren sustapenen kostua eta diru-laguntza ........................................ 284 5.7 taula VISESAren sustapenen kostuaren eta diru-laguntzaren ratioak .................... 285 5.8 taula Alokairuaren sustapenerako laguntzen bilakaera, 2002-2012 ....................... 285 5.9 taula Errentamendu babestuko etxebizitzen sustapenerako diru-laguntzak eta

subsidioak 2010-2012 ............................................................................ 286 5.10 taula Etxebizitza Sailak Alokabideri eta EASPri emandako diru-laguntza ................ 287 5.11 taula Eusko Jaurlaritzaren etxebizitzak kudeatzeko Sailak Alokabideri ematen

dion diru-laguntzaren bilakaera................................................................ 287 5.12 taula Antzemandako etxebizitza bakoitzagatik Etxebizitza Sailak Bizigune

Programari emandako batez besteko diru-laguntzaren zenbatespena ............ 288 6.1 taula Enplegu eta Gizarte Politiketako Sailaren etxebizitza-politiken jarduera

babesgarriak. ........................................................................................ 291 6.2 taula 2010-2013 Etxebizitza eta Hiri Eraberritzea Bideratzeko Planean

planteatutako jardueren aurrerapen-mailaren jarraipenaren laburpen-taula. ................................................................................................... 294



x

GRAFIKOEN AURKIBIDEA

Orrialdea

I. ZATIA: TESTUINGURUAREN ANALISIA. 2010EKO HIGIEZINEN MERKATUAREN SINTESIA

2.1 grafikoa Eraikitako etxebizitzen bilakaera EAEn, 1990-2012....................................... 25 2.2 grafikoa Etxebizitza babestuaren pisua EAEn hasitako etxebizitzaren guztizkoaren

gain, 2002-2012. ..................................................................................... 25 2.3 grafikoa Etxebizitza tipologiaren arabera amaitutako etxebizitzen bilakaera,

2004-2012. ............................................................................................. 29 2.4 grafikoa Amaitutako etxebizitza libre eta babestuen bilakaera Lurralde

Historikoen arabera, 2006-2012. ............................................................... 31 2.5 grafikoa Etxebizitza babestuaren pisua Estatuan hasitako etxebizitzaren

guztizkoaren gain, 2002-2012. .................................................................. 33 2.6 grafikoa Etxebizitza publikoaren pisua Estatuan hasitako etxebizitzaren

guztizkoaren gain, 2002-2012. .................................................................. 34 2.7 grafikoa Amaitutako etxebizitzen guztiko bolumenaren bilakaera. 1994-2012

aldia. 100 indizea= 1994. EAE eta Estatuko gainerakoa. ............................... 36 2.8 grafikoa Amaitutako etxebizitza babestuen bolumenaren bilakaera. 1994-2012

aldia. 100 indizea= 1994. EAE eta Estatuko gainerakoa. ............................... 36 2.9 grafikoa Amaitutako etxebizitza libreen bolumenaren bilakaera. 1994-2012 aldia.

100 indizea= 1994. EAE eta Estatuko gainerakoa. ........................................ 37 2.10 grafikoa Amaitutako etxebizitzen guztizkoaren gaineko amaitutako etxebizitza

babestuen pisu erlatiboaren bilakaera. 1994-2012 aldia. EAE eta Estatuko gainerakoa. ................................................................................ 38

2.11 grafikoa 1.000 biztanleko amaitutako etxebizitzen guztiko bolumenaren bilakaera. 1994-2012 aldia. EAE eta Estatuko gainerakoa. ............................ 39

2.12 grafikoa Hasitako etxebizitza babestuen aldakuntza-tasa autonomia-erkidegoen arabera. 2006-2012 aldiko aldakuntza. ....................................................... 40

2.13 grafikoa Hasitako babestutako etxebizitzen aldakuntza-tasa autonomia-erkidegoen arabera. 2011-2012 aldiko aldakuntza. ...................................... 41

2.14 grafikoa Amaitutako etxebizitzen aldakuntza-tasa autonomia-erkidegoen arabera.

2006-2012 aldiko aldakuntza. .................................................................... 42 2.15 grafikoa Amaitutako etxebizitzen aldakuntza-tasa autonomia-erkidegoen arabera.

2011-2012 aldiko aldakuntza. .................................................................... 43 2.16 grafikoa Amaitutako etxebizitza libreak eta babestuak mila biztanleko eta

autonomia-erkidegoen arabera 2012an eta 2011n. ...................................... 45 2.17 grafikoa EAEko eta Espainiako etxebizitza libreen prezioaren bilakaera

tipologiaren arabera, 2005-2012. ............................................................... 46 2.18 grafikoa Etxebizitza berri libreen prezioak eta urteko bilakaera-tasak, 2012. ................ 49 2.19 grafikoa Etxebizitza erabilien prezioak eta urteko bilakaera-tasak, 2012. ..................... 50 2.20 grafikoa Metro karratu erabilgarriaren prezioaren bilakaera etxebizitza motaren

arabera, 2000-2012. ................................................................................ 51 2.21 grafikoa Alokairu-erregimenean eskainitako etxebizitza erabilien hileko errenten

bilakaera, 2000-2012. .............................................................................. 53 2.22 grafikoa Prezio/m2 indizeen eta etxebizitza libreen errenten bilakaera (indizea

100=1996), 1996-2012. ........................................................................... 54



xi

2.23 grafikoa Prezio/m2 indizeen eta etxebizitzen errenten urteko aldakuntza-tasak tipologiaren arabera, 1995-2012. ............................................................... 55

2.24 grafikoa Etxebizitza berri libreen metro karratuaren prezioaren bilakaera Lurralde Historikoa kontuan hartuta, 1994-2012. ..................................................... 56

2.25 grafikoa Etxebizitza erabilien metro karratu erabilgarriaren prezioaren bilakaera Lurralde Historikoa kontuan hartuta, 2000-2012. ......................................... 57

2.26 grafikoa Salmentako etxebizitza berri libreen banaketa prezio-tarteen arabera, 2008-2012. ............................................................................................. 58

2.27 grafikoa Salmentako etxebizitza erabilien banaketa prezio-tarteen arabera, 2008-2012. ..................................................................................................... 58

2.28 grafikoa Etxebizitza berri libreen metro karratuaren prezioaren bilakaera, esparru geografikoen arabera, 2000-2012. ............................................................. 60

2.29 grafikoa Etxebizitza erabiliek m2 bakoitzeko duten prezioaren bilakaera esparru geografikoen arabera, 2000-2012. ............................................................. 61

2.30 grafikoa Salgai dauden etxebizitzen azalera erabilgarria (m2) mota eta erregimenaren arabera, 2000-2012. ........................................................... 62

2.31 grafikoa Etxebizitza berri libreen eskaintzaren banaketa geografikoaren bilakaera, 1997-2012. .............................................................................. 62

2.32 grafikoa Hiriburuek xurgatutako eskaintza berri librearen garrantzi erlatiboaren bilakaera, 1996-2012. .............................................................................. 63

2.33 grafikoa Salgai dauden etxebizitza berri libreen ezaugarrien bilakaera, 2000-2012. ..................................................................................................... 64

2.34 grafikoa Alokairu-erregimenean eskainitako etxebizitza erabilien hileko errenten bilakaera, 2000-2012. .............................................................................. 64

2.35 grafikoa Alokairuko etxebizitza libreen errenten banaketaren bilakaera,2006-2012. ..................................................................................................... 65

2.36 grafikoa Alokairuan eskainitako 60 m2-tik beherako etxebizitza libreen bilakaera, 2004-2012. ............................................................................................. 66

2.37 grafikoa Salgai dauden etxebizitza babestuen eta alokatzeko dauden etxebizitza babestuen errenten prezioa m2 erabilgarri bakoitzeko, 1996-2012. ................ 67

2.38 grafikoa Salgai dauden etxebizitzen banaketa prezio-tarteen arabera, 2008-2012. ....... 68 2.39 grafikoa Eskainitako etxebizitza babestuen bilakaera, edukitza-erregimenaren

arabera, 1997-2012. ................................................................................ 69 2.40 grafikoa Etxebizitza babestuen –salgai daudenen eta alokatzeko daudenen–

azaleraren bilakaera, 2003-2012. ............................................................... 70 2.41 grafikoa Etxebizitza babestuen eskaintzaren banaketa geografikoaren bilakaera,

2002-2012. ............................................................................................. 71 2.42 grafikoa Hiriburuek xurgatutako eskaintza babestuaren garrantzi erlatiboaren

bilakaera, 2002-2012. .............................................................................. 71 2.43 grafikoa Merkatuaren dinamismo-indizea, salmenta-aurreikuspena hurrengo

hiruhilekorako eta prezioen bilakaera urtebeterako, 2003-2012. .................... 73 3.1 grafikoa Etxebiden erregistratutako eskabide-espedienteen bilakaera, 2006-

2012. ..................................................................................................... 74 3.2 grafikoa Etxebiden erregistratutako eskabide-espedienteen bilakaera, Lurralde

Historikoaren arabera, 2006-2012. ............................................................. 75 3.3 grafikoa Etxebiden erregistratutako espedienteen batez besteko diru-sarreren

mailaren bilakaera, 2008-2012. ................................................................. 76 3.4 grafikoa Eskabideen banaketa, diru-sarreren maila neurtuaren arabera, 2012. ............ 76 3.5 grafikoa Etxebideko erregistroen bilakaera, sarrera-kupo nagusien arabera,

2005-2012. ............................................................................................. 78



xii

3.6 grafikoa Etxebiden erregistratutako pertsonek eskatutako etxebizitza-motaren bilakaera, 2006-2012. .............................................................................. 79

3.7 grafikoa Etxebiden erregistratutako pertsonen batez besteko diru-sarrera haztatuen mailaren bilakaera, 2008-2012. .................................................. 80

3.8 grafikoa Etxebiden erregistratutako pertsonen diru-sarreren mailaren bilakaera, 2009-2012. ............................................................................................. 81

4.1 grafikoa Etxebizitza-salerosketen bilakaera, etxebizitza motaren arabera. EAE, 2004-2012. ............................................................................................. 84

4.2 grafikoa Formalizatutako etxebizitza-salerosketen bilakaera, Lurralde Historikoen arabera, 2004-2012. ................................................................................ 85

4.3 grafikoa Formalizatutako salerosketen bilakaera, etxebizitza motaren arabera, Lurralde Historikoa kontuan hartuta. .......................................................... 86

4.4 grafikoa Formalizatutako salerosketen banaketa, Lurralde Historikoen arabera, etxebizitza mota kontuan hartuta, 2012. ..................................................... 88

4.5 grafikoa EAEtik kanpo etxebizitza erosi duten erosleen proportzioa, Lurralde Historikoen arabera, 2006-2012. ............................................................... 89

4.6 grafikoa Etxebizitzen salerosketen bilakaera, etxebizitza motaren arabera. EAE, 2007-2012. ............................................................................................. 92

4.7 grafikoa Etxebizitzen salerosketen bilakaera, etxebizitza motaren arabera Espainia osoan. Notarioen Estatistika, 2004-2012. ....................................... 93

4.8 grafikoa Autonomia-erkidegoek formalizatutako salerosketen urteko aldakuntza-tasa. Etxebizitzen higiezinen salerosketen guztizko kopurua, 2011-2012. ........ 94

4.9 grafikoa Formalizatutako salerosketen urteko aldakuntza-tasa, etxebizitza motaren arabera. 2012 ............................................................................. 96

4.10 grafikoa Etxebizitza libreen prezioaren bilakaera, tipologiaren arabera, EAEn eta Espainian, 2005-2012. .............................................................................. 98

4.11 grafikoa Etxebizitza berri libreen prezioak eta urteko bilakaera-tasak, 2012. .............. 100 4.12 grafikoa Etxebizitza erabilien prezioak eta urteko bilakaera-tasak, 2012. ................... 101 4.13 grafikoa Etxebizitza erabiliaren metro karratu bakoitzeko batez besteko

prezioaren hiru hileroko bilakaera EAEn eta Espainian, 2012 (eurotan). ........ 102 4.14 grafikoa Etxebizitza erabiliaren metro karratu bakoitzeko batez besteko

prezioaren hiru hileroko bilakaera EAEn (hiriburuen arabera) eta Lurralde Historiko bakoitzeko gainerako udalerrietan, 2012 (eurotan). .......... 103

4.15 grafikoa Etxebizitza berri librearen metro karratu bakoitzeko batez besteko prezioaren hiru hileroko bilakaera EAEn eta Espainian, 2012 (eurotan). ........ 104

4.16 grafikoa Etxebizitza berri librearen metro karratu bakoitzeko batez besteko

prezioaren hiru hileroko bilakaera EAEn (hiriburuen arabera) eta Lurralde Historiko bakoitzeko gainerako udalerrietan, 2012 (eurotan). .......... 105

4.17 grafikoa EAEko etxebizitzaren prezioaren mapa ...................................................... 106 5.1 grafikoa Nagusiki edo soilik etxebizitzarako eraikinak eta egoeraren arabera,

2011. ................................................................................................... 108 5.2 grafikoa Higiezinak instalazioen ezartze-mailaren arabera, 2011. ............................. 109 5.3 grafikoa Etxebizitzetarako eraikinak, eraikinaren instalazioen arabera, 2011. ............. 109 5.4 grafikoa Diru-laguntzen eta aurrekontu babesgarrien bilakaera, laguntza motaren

arabera, 2012. ....................................................................................... 113 5.5 grafikoa Etxebizitza birgaitzeko diru-laguntzen hartzaileen banaketa, diru-

sarreren arabera 2003-2012.................................................................... 114 5.6 grafikoa Etxebizitza hartzaileen eta aitortutako diru-laguntzen zenbateko osoaren

banaketa Lurralde Historikoen arabera, 2012. ........................................... 114



xiii

5.7 grafikoa Etxebizitza birgaitzeko diru-laguntzen hartzaileen banaketa, diru-sarreren arabera eta Lurralde Historikoen arabera, 2012............................. 115

5.8 grafikoa Etxebizitza birgaitzeko diru-laguntzen hartzaileen banaketa, etxean dauden kide kopuruaren arabera. 2003-2012. ........................................... 116

5.9 grafikoa Etxebizitza birgaitzeko diru-laguntzen hartzaileen banaketa, etxeko kideen adinaren arabera, 2006-2012. ....................................................... 116

5.10 grafikoa Etxebizitza birgaitzeko diru-laguntzen hartzaileak, atzerriko nazionalitatea dutenak, 2003-2012. ......................................................... 117

6.1 grafikoa Hipoteka-maileguen erreferentziako tasen bilakaera, 1999-2012. ................ 118 6.2 grafikoa EAEn formalizatutako hipoteken bilakaera, Lurralde Historikoen arabera,

2003-2012. ........................................................................................... 120 6.3 grafikoa EAEn formalizatutako hipoteken zenbateko osoaren bilakaera, 2003-

2012. ................................................................................................... 121 6.4 grafikoa Batez besteko hipoteka kopuruaren bilakaera, Lurralde Historikoen

arabera, 2003-2012. .............................................................................. 122 6.5 grafikoa Formalizatutako hipoteketan Aurrezki Kutxek duten pisuaren bilakaera,

2005-2012. ........................................................................................... 123 6.6 grafikoa Espainian formalizatutako hipoteken zenbateko osoaren bilakaera, 2003-

2012. ................................................................................................... 124 6.7 grafikoa Formalizatutako hipoteka kopuruaren urte arteko aldaketa-tasa,

autonomia erkidegoen arabera, 2011-2012. .............................................. 125 6.8 grafikoa Formalizatutako hipoteken batez besteko zenbatekoa, autonomia

erkidegoen arabera, 2012. ...................................................................... 126 6.9 grafikoa Batez besteko hipotekaren zenbatekoaren urte arteko aldaketa-tasa,

2011-2012. ........................................................................................... 127 6.10 grafikoa 1.000 biztanleko formalizatutako hipoteka kopuruaren ratioa, autonomia

erkidegoen arabera, 2012. ...................................................................... 128 6.11 grafikoa Kontratatutako hipoteka-mailegu berrien batez besteko iraupena, 2012. ...... 129 6.12 grafikoa EAEko eta Espainiako batez besteko hileko hipoteka-kuotaren eta

soldata-kostuaren arteko erlazioaren bilakaera, 2004-2012. ........................ 130 6.13 grafikoa Espainian etxebizitza erosteko zalantzakortasun-tasa, 1999-2012. ............... 131 6.14 grafikoa Hipoteka-betearazpenen hiruhileko bilakaera EAEn eta Espainian, 2007-

2012. ................................................................................................... 133 6.15 grafikoa Hipoteka-betearazpen prozedurak EAEn Estatuarekiko eta Lurralde

Historikoen arabera, 2012. ...................................................................... 134 6.16 grafikoa Hipoteka-betearazpenaren ondorioz EAEn egindako esleipenak

Estatuarekiko eta Lurralde Historikoen arabera, 2012. ................................ 135 6.17 grafikoa Ordainean emateak EAEn Estatuarekiko eta Lurralde Historikoen

arabera, 2012. ....................................................................................... 136 4.1 grafikoa Eraikitzen hasitako eta amaitutako etxebizitzen bilakaera 2000-2012. .......... 198 4.2 grafikoa Eraikitzen hasitako eta amaitutako etxebizitzen bilakaera 2000-2012. .......... 199 4.3 grafikoa Etxebizitza babestuen eraikuntza ekimen motaren arabera .......................... 200 4.4 grafikoa Sustapen publikoko etxebizitzen eraikuntzaren bilakaera eragile

sustatzailearen arabera........................................................................... 203 4.5 grafikoa Babes publikoko etxebizitzen eraikuntzaren bilakaera, etxebizitza

motaren arabera .................................................................................... 203 4.6 grafikoa Babes publikoko etxebizitzaren merkatu-kuota .......................................... 203 4.7 grafikoa Sustatutako babes publikoko etxebizitzen bilakaera, etxebizitza

eskuratzeko erregimenaren arabera, 2000-2010 ........................................ 205



xiv

4.8 grafikoa Sustatutako alokairuko etxebizitzen banaketa sustatzailearen arabera, 2010-2012 ............................................................................................ 206

4.9 grafikoa Alokairuaren sustapenerako laguntzen bilakaera, 2002-2012 ....................... 206 4.10 grafikoa Alokairuaren sustapenerako etxebizitza bakoitzeko emandako batez

besteko laguntzen bilakaera, 2002-2012 ................................................... 207 4.11 grafikoa Alokabide/EASPren etxebizitza-parke propioaren garapena, 2003-2012 ........ 208 4.12 grafikoa Alokabideren etxebizitza-parkea lurralde historikoka, 2012 ......................... 208 4.13 grafikoa Alokabideren etxebizitzak dituzten udalerri garrantzitsuenak, 2012 .............. 208 4.14 grafikoa Alokabideren etxebizitza propioen batez besteko errentaren bilakaera,

2004-2012 ............................................................................................ 209 4.15 grafikoa Alokabidek kudeatutako etxebizitza-parkearen bilakaera, 2003-2012 ........... 209 4.16 grafikoa Alokabidek kudeatutako alokairuko etxebizitza-parkearen banaketa,

2012 .................................................................................................... 210 4.17 grafikoa Biziguneren etxebizitza-parkearen bilakaera, 2003-2012............................. 211 4.18 grafikoa Biziguneren etxebizitza-parkea lurralde historikoka, 2012 ........................... 212 4.19 grafikoa Biziguneren etxebizitza gehien dituzten udalerriak (2012ko abenduaren

31ko datuak) ......................................................................................... 212 4.20 grafikoa Bizigune Programaren bitartez alokatutako etxebizitzen batez besteko

errentaren bilakaera, 2003-2012 ............................................................. 213 4.21 grafikoa Etxebizitzaren Prestazio Osagarria jasotzen duten pertsonen hileko

bilakaera. 2010-2012. ............................................................................ 214 4.22 grafikoa Etxebizitzaren Prestazio Osagarria jasotzen duten pertsonen hiruhileko

bilakaera, lurralde historikoka, 2010-2012 ................................................ 215 4.23 grafikoa Etxebizitzaren Prestazio Osagarrira bideratutako guztizko zenbatekoaren

hileko bilakaera. 2010-2012. ................................................................... 215 4.24 grafikoa Gurasobakartasunaren subsidioa jasotzen duten hartzaileen hileko

bilakaera ............................................................................................... 216 4.25 grafikoa Etxebizitza alokatzeko Gizarte Larrialdietako Laguntzetan egindako

guztizko gastuaren garrantzia, 2012 ......................................................... 217 4.26 grafikoa Emantzipatzeko Oinarrizko Errentaren hartzaileen bilakaera EAEn, 2008-

2012 .................................................................................................... 218 4.27 grafikoa Emantzipatzeko Oinarrizko Errentaren hartzaileen banaketa lurralde

historikoka, 2012 ................................................................................... 218 4.28 grafikoa Emantzipatzeko Oinarrizko Errentaren urteko eskabideak lurralde

historikoka, 2008-2012 ........................................................................... 219 4.29 grafikoa Azalera-eskubideko eraikinetako lurzoruaren balizko erosleak, eskaerak

eta erosleak .......................................................................................... 220 4.30 grafikoa Lurzoruaren erosleen banaketa geografikoa Hiru faseak guztira. .................. 220 4.31 grafikoa Birgaitutako etxebizitzen kopuruaren eta birgaitzeko diru-laguntzen

guztizko kopuruaren bilakaera, 2006-2011 ................................................ 222 4.32 grafikoa Birgaitzeko diru-laguntzen batez besteko kopurua, motaren arabera ............ 223 4.33 grafikoa Diru-laguntzen bilakaera laguntza motaren arabera.................................... 223 4.34 grafikoa 2012an emandako diru-laguntzen banaketa, lurralde historikoen eta

laguntza motaren arabera ....................................................................... 225 4.35 grafikoa Onartutako maileguen guztizko zenbatekoaren bilakaera. 2006-2012. .......... 227 4.36 grafikoa Irisgarritasuna hobetzeko asmoz esleitutako diru-laguntzak 2001-2012. ....... 228 4.37 grafikoa Lurzoruaren erosketen bilakaera, sustatzaileen arabera. 1998-2012. ............ 231 4.38 grafikoa Etxebizitza Sailaren lurzoru-ondarea, eremu funtzionalen arabera. 2012. ...... 233 4.39 grafikoa Esleitutako maileguen erabilera. .............................................................. 236



xv

4.40 grafikoa Erakunde mailegu-emaileen banaketa emandako maileguen bolumenaren arabera. 2012. ................................................................... 237

4.41 grafikoa Finantzatutako etxebizitza kopurua, jarduera motaren arabera. 2012 ........... 238 4.42 grafikoa ISO 9001 ziurtapenen bilakaera ............................................................... 240 4.43 grafikoa ISO 14001 ziurtapenen bilakaera ............................................................. 241 4.44 grafikoa OHSAS 18001 ziurtapenen bilakaera ........................................................ 241 4.45 grafikoa Laneko ezbeharren eraginaren indizea eraikuntza-sektorean ....................... 242 4.46 grafikoa Zozketatutako etxebizitzen banaketa, tipologiaren eta edukitza-

erregimenaren arabera 2010-2012 aldian guztira zozketatutako etxebizitzak. .......................................................................................... 247

4.47 grafikoa ETXEBIDEk kudeatutako uko-egiteen bilakaera (2000-2012) ....................... 249 4.48 grafikoa ETXEBIDEk kudeatutako uko-egiteen banaketa, lurralde historikoka ............. 250 4.49 grafikoa Sailak ikuskatutako etxebizitzen bilakaera metatua .................................... 252 4.50 grafikoa Sailak ikuskatutako etxebizitzak eta zigorra izan duten kasuak .................... 252 4.51 grafikoa Eusko Jaurlaritzaren Babes Ofizialeko Etxebizitzen ikuskapenaren

emaitzen lurralde-banaketa, 2004-2012 ................................................... 253 4.52 grafikoa Isunen batez besteko zenbatekoa, Lurralde Historikoen arabera, 2004-

2012 .................................................................................................... 253 4.53 grafikoa Eroslehentasuna aplikatu zaien etxebizitzak eta salmenta-eskaintzak ........... 253 4.54 grafikoa Etxebide bitartez zozketatutako etxebizitza babestuen bilakaera EAEn,

edukitza-erregimenaren arabera 2007-2012. ............................................. 258 4.55 grafikoa Alokairuko etxebizitza babestu baten eta erosketa-erregimeneko baten

biztanle esleipendunen adinaren konparazioa ............................................ 259 4.56 grafikoa Alokairuko etxebizitza babestu baten eta erosketa-erregimeneko baten

biztanle esleipendunen lan-egoeraren konparazioa ..................................... 259 4.57 grafikoa Familia-unitate esleipendunaren hileko diru-sarrera garbien mailaren

banaketa, etxebizitza eskuratzeko erregimenaren arabera .......................... 260 4.58 grafikoa Birgaitzeko laguntzen hartzaileen banaketa, sarrera-mailaren arabera. ......... 265 4.59 grafikoa Birgaitzeko laguntzen hartzaileen banaketa, familiako kide kopuruaren

arabera. ................................................................................................ 265 4.60 grafikoa Birgaitzeko laguntzen hartzaileen banaketa, adinaren arabera. .................... 266 4.61 grafikoa Pertsona bakar batek osatutako familiak birgaitze motaren eta sexuaren

arabera ................................................................................................. 266 4.62 grafikoa Bizigune programaren helburuekiko adostasunaren batez besteko maila ....... 271 4.63 grafikoa Bizigune Programako maizterrek etxebizitzaren hainbat ezaugarriekiko

agertutako batez besteko gogobetetasuna ................................................ 271 4.64 grafikoa Maizterrek Bizigune Programako hainbat alderdirekiko agertutako batez

besteko gogobetetasuna ......................................................................... 271 5.1 grafikoa Etxebizitzaren guztizko gastuaren bilakaera, 2001-2012. ............................ 276 5.2 grafikoa Etxebizitza Multzoaren gastuaren bilakaera, jarduera-ildoaren arabera,

2001-2012 ............................................................................................ 281



xvi

AURKEZPENA

Eusko Jaurlaritzako 2012an landu duen Etxebizitzaren Gizarte Politiken Ebaluazio Txostena

aurkezten dizuegu. Bestalde, 2010-2013 Etxebizitza eta Hiri Eraberritzea Bideratzeko Plana

da etxebizitza politiken Plangintza Estrategikoa egiteko bitartekoa eta adierazitako helburuak

betetzeko lehentasunak eta nahitaezko jarduerak adierazten ditu.

Kontuan hartu behar da 2010-2013 Plan Zuzendaria landu zen garaian eszenategia oso

konplikatua zela eta egoerak okerrera egin duela iraunaldiaren azken urteetan. 2012an

egoera okertu izanak, gobernu-taldea ordezkatzearekin batera, Plan Zuzentzailea 2012ko

abenduan amaitutzat ematera, eta 2013-2016 aldirako ildo estrategikoak eta lehentasunak

zehaztuko dituen beste plan bat 2013an zehaztera eraman du.

Horrela, dokumentu honetan Etxebizitza eta Hiri Eraberritzea Bideratzeko Plana indarrean

egon den hirurtekoan lortutako betetzea aztertzen da. Plan Zuzentzaileak 70 ekintza barne

hartzen zituen, jarduteko 5 ardatz estrategikoren inguruan bilduta. Plana gauzatzeko makina

bat programa eta jarduera behar dira, eta, hori dela eta, emaitza eta ebaluazio partzial ugari

aurkeztu behar dira Plana bere osotasunean ebaluatu ahal izateko eta, ondorioz, Eusko

Jaurlaritzak etxebizitzaren alorrean egindako lana ebaluatzeko epealdi horretarako.

Ebaluazioa ez dela berez helburu baten antzera ulertu behar, baizik eta politika publikoak

hobetzeko bitarteko baten antzera. Politika publikoen ebaluazioa egiteko, helburuen betetzea

eta eraginkortasuna ebaluatu behar da alde batetik, baina, aldi berean, hainbat alderdi

kontuan hartu behar dira ezinbestean, hala nola ekitatea laguntzak banatzeko orduan,

helburuak lortzeko ezarritako programen koherentzia eta gizartean lortutako inpaktua.

Bi zati desberdinetan egituratu da dokumentua. Lehen zati batean 2012ko higiezinen

merkatuak bizi zuen egoeraren laburpen bat egiten da, eta, horri esker, testuinguruko

egoera azter daiteke; eta bigarren zati batean etxebizitza-politika publikoen ebaluazioa egin

da.

Sei kapitulutan bereizita dago lehen zatia. Lehenengoak testuinguru ekonomiko orokorraren

azterketa du ardatz gisa; bigarrenak EAEn egindako etxebizitza-eskaintza aztertzen da;

hirugarrenak etxebizitzaren beharrak eta eskaria aztertzen ditu, laugarrenak higiezinen

merkatuaren jarduera, bosgarrenak birgaitzeko beharrak eta seigarrenak, azkenik, hipoteka-

finantzaketa.

Bigarren zatiari dagokionez, zazpi kapitulutan egituratuta dago. Lehen kapituluan aurkezten

dira Sailaren etxebizitza-politikaren ardatz estrategikoak eta helburu nagusiak; guztiak

2010-2013 Etxebizitza eta Hiri Eraberritzea Bideratzeko Planean jasota daude. Halaber,

etxebizitza-politikan parte hartzen duten eragileei buruz hitz egiten da lehen kapituluan.



xvii

Bigarren kapituluaren ardatza Plan Zuzentzailearen adierazle kuantitatiboen betetze-mailaren

azterketa da, baita 2012 Etxebizitza Programak ezarritako helburuena ere.

Hirugarren kapituluan 2010-2013 Etxebizitza eta Hiri Eraberritzea Bideratzeko Planaren

jarraipena egiten da, jarduera-ardatzak kontuan hartuta. Horrela, Planean jasotako 70

ekintzen (5 ardatz estrategikoren inguruan egituratuak) eta 17 jarduera-lerroen betetze-

maila aztertzen da.

Laugarren kapituluan etxebizitzaren alorrean egiten dituen jardueren adierazle desberdinak

aztertzen dira zehazki; eta, horiekin batera, arreta berezia jartzen da laguntza-programa

desberdinen hartzaileen adierazleen eta talde desberdinek erakutsitako asetasunaren

gainean. Kapitulu honetan azterketa sakona egiten da adierazitako adierazleen banakapen

desberdinak kontuan hartuta: tipologiak, eragileak, azterketa geografikoa eta abar. Bestalde,

bosgarren kapituluan jardueren kostu ekonomikoa aztertzen da nagusiki.

Seigarren kapituluan ebaluazioa bera aztertzen da. Ildo horretan, aurkeztutako adierazle

guztiak aztertzen eta baloratzen dira, eraginkortasuna, asetasuna, koherentzia, parte-

hartzea eta iraunkortasuna kontuan hartuta. Amaitzeko, zazpigarren kapituluan

ebaluazioaren baitan egindako analisien ondoriozko gomendioak egiten dira, etorkizunera

begira erronka berriei aurre egiteko.



18

I. ZATIA TESTUINGURUAREN AZTERKETA

2012KO HIGIEZINEN MERKATUAREN SINTESIA



19

1. TESTUINGURU EKONOMIKO OROKORRA

2012ko EAEko Higiezinen Merkatuaren Laburpen Txostenaren lehen kapitulu honek

testuinguru globalerako aurkezpen labur bat biltzen du, hiru maila geografikotan: Euskadi,

Estatua eta nazioartea.

Ildo horretan, azpimarratzekoa da euskal ekonomiak lehen aldiz izan duela BPGaren

murrizketa bat (% -1,2), hazkunde apala izandako bi ekitaldi jarraituren ondoren (% 0,3

2010. urtean eta % 0,5 2011ko ekitaldian, hurrenez hurren). Edozein kasutan ere, euskal

ekonomiaren beherakada hori Espainiako ekonomiak izandakoaren azpitik dago, % 1,4ko

tasa negatiboa izan baitu 2012. urtean.

2012an EAEn BPGak izandako murrizketa hori barne-eskariaren beherakadari lotu zaio,

neurri batean, jarduera ekonomikoa nabarmen moteldu baitu beherakada horrek ekitaldi

honetan. Horrela, 2010ean eta 2011n barne-eskaria modu apalean gutxitu zen (-0,7 eta -0,3

hurrenez hurren), eta 2012. urtean, aldiz, modu nabariagoan gutxitu da (% -2,2).

Jarduera ekonomikoaren eta barne-eskariaren murrizketa gorabehera, prezioek goraka

jarraitu dute EAEn, eta ekitaldi honetako KPIaren urteko aldakuntza-tasa % 2,3ra iritsi da.

1.1 taula EAEko jokaleku makroekonomikoa, 2006-2012.

2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012

BPG erreala 4,4 4,1 1,3 -3,8 0,3 0,5 -1,2

Barne-eskaria 4,4 4,3 0,7 -5,7 -0,7 -0,3 -2,2

Kanpo-saldoaren ekarpena (a) -0,2 -0,3 0,5 2,0 0,9 0,7 0,9

KPI (Kontsumorako Prezioen Indizea) (b) 3,4 2,8 4,1 0,3 1,7 3,1 2,3

Okupazioa BAI (b) 2,8 0,6 0,5 -6,4 0,7 -0,8 -6,0

Langabezia-tasa BAI 7,0 6,1 6,4 11,0 10,5 12,0 14,8

(a) BPGaren urteko hazkunderako ekarpenaren portzentajezko puntuak (b) Urteko batez besteko hazkunde-tasa.

Iturria: Eustat: Hiruhilekoko Kontu Ekonomikoak. EIN: KPI eta BAI.

Barne-eskariak adierazitako jokabide negatibo hori izan badu, kanpo-eskariak, aitzitik,

dinamika positiboagoa erakutsi du. Horrela, kanpo-saldoak euskal BPGaren bilakaerarako

2012an egin duen ekarpena positiboa izan da (% +0,9), 2011ko erregistroa ere hobetuta (%

+0,7). Dena den, kanpo-saldoaren aldeko ekarpen horrek ez du konpentsatu euskal barne-

eskariak izandako beherakada.



20

Euskal produkzioaren murrizketak nabarmen markatu ditu 2012. urte horretan barruko lan-

merkatuan izandako joerak. Honako hauek ikusten dira:

EAEko okupazio-zifren murrizketa handia (% -6,0), 2011n ikusitakoaren nabarmen

gainetik (% -0,8) eta 2009. urtean izandakoaren maila bat gainetik ere bai (% -6,4).

Langabeziaren hazkunde aipagarria, eta, hori horrela, euskal langabezia-tasa %

14,8ra iritsi da 2012an berrikusitako datuekin (BAIaren datuen arabera). Dena dela,

ekitaldi honetan EAEn izandako langabezia-tasa Estatuan izandakoaren nabarmen

azpitik dago (% 25).

Jokaleku ekonomiko globalarekin alderatutako ikuspuntutik begiratuta, euskal ekonomiaren

murrizketaren indarra 2012an Espainiako eta Italiako ekonomiek izandakotik hurbil dago, bi

herrialdeek ere % 1,4ko dezelarazioa izan baitute.

Bestalde, Erresuma Batuko eta Frantziako jarduera ekonomikoak 2011ko mailetatik hurbil

atxiki ditu bere produkzio-mailak, eta Alemaniako Errepublika Federalaren BPGak, aldiz,

bilakaera positiboa izan du 2012an (% + 0,9).

Esparru estraeuroparrari dagokionez, Txina nabarmentzen da, bere ekonomiak % 7,8ko

hezkundea izan baitu, eta Japoniako eta Estatu Batuetako ekonomiek, aldiz, hazkunde

positibo apalagoak izan dituzte (% 2 inguru).

1.2 taula EAEko jokaleku makroekonomikoa, 2006-2012.

2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012

AEB 2,7 1,9 -0,3 -3,5 3,0 1,8 2,2

Japonia 1,7 2,2 -1,0 -5,5 4,4 -0,6 2,0

Txina 12,7 14,2 9,6 9,2 10,4 9,3 7,8

Europar Batasuna 3,6 3,4 0,5 -4,2 2,0 1,4 -0,6

Alemania 3,9 3,4 0,8 -5,1 3,6 3,1 0,9

Frantzian 2,7 2,2 -0,2 -2,6 1,4 1,7 0,0

Erresuma Batua 2,6 3,5 -1,1 -4,4 2,1 0,9 0,2

Italia 2,2 1,7 -1,2 -5,5 1,8 0,4 -1,4

Espainia 4,1 3,5 0,9 -3,7 -0,1 0,4 -1,4

Euskadi 4,4 4,2 1,3 -3,9 0,3 0,5 -1,2

Iturria: NMF eta Eustat.

Euskal ekonomiaren bilakaeraren sektore-azterketa bat eginda, nabarmentzekoa da

produkzioari dagokionez azken urteetan jada izandako eraikuntzaren sektorearen

beherakada, eta neurri handiagoan enpleguari dagokionez izandakoa ere bai. Izan ere,

2012an izandako eraikuntza-jardueraren beherapena (% -6,3) aurreko ekitaldikoa baino

zertxobait handiagoa da (% -5,9).



21

2012an eraikuntzaren sektorean enpleguak izandako beherakada handiak (% -11,8)

sektoreko produkzio-jardueraren beherapen-tasa bikoizten du, eta portzentajezko hiru puntu

gainetik dago 2011. urtean izandako enplegu-tasarekin alderatuta (% -8,5).

1.3 taula EAEko sektore ekonomikoen hazkundea, 2006-2012.

2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012

2012

I II III IV

Nekaz. eta

arrantza -9,8 9,8 -6,1 3,6 24,7 -1,9 5,9 12,8 3,9 -2,1 8,4

Industria 4,9 4,0 -0,6 -12,7 1,8 2,0 -2,4 -1,4 -2,4 -2,8 -3,1

Eraikuntza 5,1 4,6 -5,8 -3,6 -9,8 -5,9 -6,3 -6,3 -6,4 -6,1 -6,3

Zerbitzuak 3,8 4,2 3,3 -0,2 0,6 0,8 -0,3 0,4 0,0 -0,6 -0,9

BPG 4,2 4,1 1,3 -3,8 0,3 0,5 -1,2 -0,5 -1,1 -1,6 -1,8

Iturria: Eustat: Hiruhilekoko Kontu Ekonomikoak.

Era berean, euskal industria-sektoreak 2012an bere jarduera EAEn % 2,4 murriztu dela ikusi

du. Murrizketa hori bereziki esanguratsua da, joera-aldaketa bat erakusten baitu. 2010. eta

2011. urteetan % 2 inguruko erritmoarekin hazi zen urtean euskal industria.

Joera-aldaketa hori bereziki handia izan da industria-enpleguan, eta 2012an enpleguak

izandako aldakuntza-tasa negatiboak (% -4,3) aurreko bi ekitaldietan izandakoa gainditzen

du. 2012ko lau hiruhilekoetan industria-enpleguaren jaitsieraren indarra areagotu egin da

azken hiruhilekoan % 5,3ko gehieneko jaitsiera izan arte.

Bestalde, zerbitzuen sektorean ere produkzioaren beherakada izan da 2012an, lehen aldiz

nolabaiteko egonkortasuneko eta hazkunde mugatuko aurreko bi urteen ondoren. Dena dela,

produkzio-jardueraren beherakada (% -0,3) eraikuntzaren eta industriaren sektoreetan

ikusitakoa baina nabarmen txikiagoa da.

Enplegu tertziarioari dagokionez, 2009az geroztik ez zen berriz haren murrizketarik gertatu.

Horrela, % 0,8 murriztu da zerbitzuen sektoreko enplegua EAEn, eta urteak aurrera egin

ahala gehitu egin da enplegu tertziarioaren suntsitze-erritmoa, azken hiruhilekoan ekitaldian

zehar izandako hiruhilekoko beherapen-tasa handienera iritsi arte (% -1,4).

1.4 taula EAEko enpleguaren bilakaera sektore ekonomikoen arabera, 2009-2012.

2009 2010 2011 2012

2012

I II III IV

Nekaz. eta arrantza -9,6 -1,0 -3,5 -0,1 -0,2 3,1 1,4 -4,8

Industria -7,1 -3,6 -2,2 -4,3 -3,1 -4,3 -4,7 -5,3

Eraikuntza -6,7 -6,9 -8,5 -11,8 -11,9 -12,0 -12,3 -10,9

Zerbitzuak -1,3 0,9 0,6 -0,8 -0,2 -0,6 -1,0 -1,4

GUZTIZKOA -3,4 -0,9 -0,9 -2,5 -1,8 -2,3 -2,7 -3,1

Iturria: Eustat. Hiruhilekoko Kontu Ekonomikoak.



22

Azkenik, nekazaritza eta abeltzaintzako sektoreak konparatiboki bilakaera onena izan du

produkzioari dagokionez (% 5,9), eta atzerakada txiki bat ere bai, enplegu-arloan gainerako

sektoreetan izandakoa baino nabarmen apalagoa (% -0,1).



23

2. ETXEBIZITZA ESKAINTZA EAEn

2012ko Euskadiko eta Estatuko esparru ekonomikoa kokatzea ahalbidetzen duen hasierako

kapituluaren ondoren, EAEko etxebizitza-eskaintza aztertuko dugu kapitulu honetan, baita

Estatukoa ere, modu konparatuan.

2012an izandako etxebizitza librearen (librea eta babestua) eraikuntza-erritmoa aztertzea da

helburua, eta aurreko ekitaldiekin alderaketa eginda.

Kapitulu honen aldagai eta zenbaki nagusien deskribapena egin aurretik, adierazi behar da

hasitako etxebizitza librearen esparruan laugarren hiruhilekoko zifrak erabilgarri ez izateak

baldintzatu duela 2012ko EAEko eta Estatuko etxebizitza-eskaintzaren azterketa, eta, hori

horrela, zenbait nobedade sartu dira aurreko ekitaldiarekiko.

Berezitako bi alderditan ekingo diogu kapituluari: lehengo alderdia hasitako

etxebizitzari lotua, eta bigarrena amaitutako etxebizitzaren egoerari eta bilakaerari

buruzkoa, esparru horretan datuak baitauzkagu 2012. urte osorako aztertutako

etxebizitzaren bi tipologiatan (etxebizitza librea eta etxebizitza babestua).

Ondorioz, hasitako etxebizitza librearen zifrak 2012. urte osorako lehen

hiruhilekoaren eraikuntza-erritmoa atxikitzeko kalkulua aplikatuz aurkeztuko dira.

Eraikitako etxebizitzak EAEn: Hasitako etxebizitzak 2.1

2012. urtean hasitako etxebizitzen kopuruak jaitsiera nabarmena islatzen du 2011ko

ekitaldian erakusten ziren zifrekin alderatuta.

Zehazki, adierazitako kalkulua aplikatuta1, 2012an hasitako etxebizitzen guztizko kopurua

5.578 inguru litzateke, 2011ko kopurua baino % 40,3 txikiagoa (hasitako 9.344 etxebizitza).

Etxebizitza tipologiaren arabera, 2012an hasitako etxebizitzaren hazkunde-erritmoari

dagokionez, eraikuntza-maila hori kalkulatutako 3.158 etxebizitza libretan legoke, eta 2011n

hasitako 4.804 etxebizitza libreen azpitik egongo litzateke zifra hori.

Bestalde, 2012an hasitako etxebizitza babestuaren erritmoa azken hamarkadan EAEn

izandako mailekin alderatuz gero, maila nabarmen txikiagoetara iristen da egiaz.

1 Etxebizitza librearen esparruan 2012ko lehen seihilekoan islatutako portaera bigarren seihilekora aldatuz (1.579 etxebizitza libreak gehituz edo bikoiztuz).



24

Zehazki, eraikitako euskal etxebizitza babestua 2011n izandako mailaren ia erdira jaitsi da

2012an, % -46,7, eta, hori horrela, 2012an hasitako 2.420 etxebizitza izan dira guztira.

2.1 taula EAEn hasitako etxebizitzak, 1990-2012.

Urtea

Hasitako etxebizitzak

Etxebizitza libreak

Babes publikoko

etxebizitzak

Etxebizitzak guztira

Bab. pub. etx. %

guztizkoarekiko 1990 6.310 1.204 7.514 16,0

1991 5.521 1.645 7.166 23,0

1992 5.213 2.017 7.230 27,9

1993 5.016 2.769 7.785 35,6

1994 7.504 2.092 9.596 21,8

1995 10.260 2.478 12.738 19,5

1996 8.903 2.637 11.540 22,9

1997 9.592 2.324 11.916 19,5

1998 13.502 2.916 16.418 17,8

1999 15.351 3.626 18.962 19,0

2000 12.115 2.835 14.950 19,0

2001 11.194 4.284 15.478 27,7

2002 9.692 5.054 14.746 34,3

2003 13.626 6.625 20.251 32,7

2004 11.794 4.427 16.621 26,6

2005 11.987 4.687 16.674 28,1

2006 9.815 5.339 15.154 35,2

2007 11.269 7.310 18.579 39,3

2008 6.203 6.259 12.462 49,8

2009 3.855 3.196 7.051 45,3

2010 2.572 4.950 7.522 65,8

2011 4.804 4.540 9.344 48,6

2012 2.373* 2.420 4.793 43,3**

*2012ko lehenengo hiru hilekoetako datuak ** Guk egindako kalkulua 2012ko hiru lehenengo hiruhilekotan etxebizitza librearen erritmoaren proiekzioa oinarritzat hartuta Iturria: Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila (Eusko Jaurlaritza) eta Sustapen Ministerioa

Dena den, hasitako etxebizitza babestuaren bolumena nabarmena da 2012ko ekitaldi

osorako hasitako etxebizitza libreen aurreikuspenarekin alderatzen bada, 2.1 grafikoan

erakusten denez.

Grafiko horrek erakusten du urtero hasitako etxebizitza babestuen kopurua hurbildu egin

zaiola etxebizitza librearen kopuruari. 2008az geroztik, EAEn hasitako etxebizitza

babestuaren bolumena etxebizitza librearenari hurbildu zaio, 2010ean gaindituz eta guzti.



25

2.1 grafikoa Eraikitako etxebizitzen bilakaera EAEn, 1990-2012.

** Guk egindako kalkulua etxebizitza librearen esparruan, 2012ko hiru lehenengo hiruhilekotan

etxebizitza librea hasteko erritmoaren proiekzioa oinarritzat hartuta

Iturria: Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila (Eusko Jaurlaritza) eta Sustapen Ministerioa

2010-2012 aldian hasitako etxebizitza babestuen urteko batezbestekoa (3.970 etxebizitza)

2002-2005 eta 2006-2009 aldiei dagozkien batezbestekoen azpitik badago ere (5.183 eta

5.525 hurrenez hurren), Eusko Jaurlaritzaren eta inplikatutako gainerako agenteen

ahaleginak nabarmena izaten jarraitzen du, eta horren erakusgarri da hasitako etxebizitzaren

guztizko parkearen gaineko etxebizitza babestuaren ratio adierazgarria, hau da, % 43,3

2012an.

2.2 grafikoa Etxebizitza babestuaren pisua EAEn hasitako etxebizitzaren guztizkoaren gain, 2002-2012.

Iturria: Sustapen Ministerioa * 2012ko urteko datua, 2012ko lehenengo hiru hilekoetan oinarrituta kalkulatutakoa

0

2.000

4.000

6.000

8.000

10.000

12.000

14.000

16.000

18.000

1990

1991

1992

1993

1994

1995

1996

1997

1998

1999

2000

2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

2010

2011

2012

Etxebizitza libreak Etxebizitza babestuak

0

10

20

30

40

50

60

2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012

babes pub. etxe. % guztizkoarekiko



26

Babestutako etxebizitzaren pisuak protagonismoa irabazi du azken urteetan, eta, hori

horrela, 2012an EAEn hasitako etxebizitza guztien gaineko horrelako etxebizitzen pisu

erlatiboa aurreko hirurtekoetan izandako batez besteko ehunekoen gainetik dago.

Horrela, eta zifratan, 2010-2012 aldiko batezbestekoa (% 55,0) 2009. urtearen aurreko

aldietan ikusitakoak nabarmen gainditzen dituen mailetan dago (1994-1997:% 21,0; 1998 –

2001: % 20,7 eta 2002-2005: % 30,6).

2.2 taula EAEn hasitako etxebizitzak, 1994-2012.

1994-

1997

1998-

2001

2002-

2005

2006-

2009

2010-

2012 2010 2011 2012

Libreak 36.259 52.162 47.099 31.142 9.749 2.572 4.804 2.373

Libreen urteko batezbestekoa 9.065 13.041 11.775 7.786 3.250 2.572 4.804 3.164*

Etxebizitza babestua 9.663 13.599 20.731 22.098 11.910 4.950 4.540 2.420

Babestuen urteko batezbestekoa 2.416 3.400 5.183 5.525 3.970 4.950 4.540 2.420

Guztizkoa 45.922 65.761 67.830 53.240 21.659 7.522 9.344 5.578

Urteko batezbestekoa, guztira 11.481 16.440 16.958 13.310 6.955 7.522 9.344 5.578

Babestuen % guztizkoarekiko 21,0 20,7 30,6 41,5 55,0 65,8 48,6 43,3**

* 2012an, etxebizitza libreak hasteko erritmoa urterako proiektatuta biltzen da ** Guk egindako kalkulua 2012ko hiru lehenengo hiruhilekotan etxebizitza librearen erritmoaren

proiekzioa oinarritzat hartuta Iturria: Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila (Eusko Jaurlaritza) eta Sustapen Ministerioa

Etxebizitza librearen kasuan, 2012. urteko amaiera arte egindako proiekzioaren arabera

2010-2012 aldiko urteko batezbestekoa urtean hasitako 3.250 etxebizitza libretan

kalkulatzen da, eta maila hori aurreko hirurtekoei dagokiena baino maila txikiagoa da.

2012ko etxebizitzaren lurralde-eraikuntzaren banaketa geografikoaren arabera Bizkaia da

pisu erlatibo handiena duen lurraldea, etxebizitza libreari dagokionez zein, eta neurri

handiagoan, etxebizitza babestuari dagokionez (% 44,7 eta % 66,1, hurrenez hurren).

Guztira, Bizkaian 2012an hasitako etxebizitzen pisu erlatiboa EAEren guztizkoaren % 55,5era

iritsiko litzateke.

Etxebizitza babestuari lotutako Bizkaiaren lurralde-pisuaren hazkundea ez da, dena den,

Lurralde Historiko horretan hasitako etxebizitza babestuaren hazkundearen ondorio.

Izan ere, Bizkaian hasitako etxebizitzen kopurua gutxitu egin da 2011n 2.111 izatetik

2012an 1.599 izatera. Dena dela, Gipuzkoako eta Arabako lurraldeetan hasitako etxebizitza

bolumenaren murrizketa erlatibo handiagoari zor zaio Bizkaiaren pisu erlatiboak EAEko

guztizkoaren gain izan duen gorakada.



27

2.3 taula Etxebizitza libre eta babestuaren eraikuntzaren banaketa, 2012.

Libreak* Babestuak GUZTIZKOA

Guztizkoa % Guztizkoa % Guztizkoa %

Araba 414 17,4 280 11,6 694 14,5

Bizkaia 1.060 44,7 1.599 66,1 2.659 55,5

Gipuzkoa 899 37,9 541 22,4 1.440 30,0

GUZTIZKOA 2.373 100,0 2.420 100,0 4.793 100,0

*2012ko lehenengo hiru hilekoetako datuak Iturria: Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila (Eusko Jaurlaritza)

EAEn hasitako etxebizitzaren guztizkoaren % 27,7ra iritsi da Gipuzkoa 2012an: % 22,4

etxebizitza babestuaren kasuan eta % 37,9 etxebizitza librearen kasuan. Bilakaerari

gagozkiola, azpimarratzekoa da Gipuzkoako etxebizitza babestuaren beherakadak 2012ko

erregistroa % 60an uzten duela 2011koarekin alderatuta.

Hirugarrenik, 2012an EAEn hasitako etxebizitzen guztizkoaren % 14,5 litzateke Araba.

Nabarmentzekoa da, kasu horretan, lurraldean hasitako guztizko etxebizitza babestuaren

murrizketa esanguratsua, 2011n hasitako 1.079 etxebizitzetatik 2012. urteko 280

etxebizitzetara, hau da, % 74ko beherakada.

Azken urteotan hasitako babestutako etxebizitzen kopuruaren beherakadan izandako

lurralde-desberdintasunak kontuan izanda, ondoren taulan zehaztuko da lurralde-bilakaera

2006-2011 aldian izandako urteko batezbestekoarekin alderatuta.

Bizkaia da joera positiboa erakusten duen lurralde bakarra (% +5,6%), eta Arabak

erakusten du, aldiz, atzerakada handiena (% -87,8), Gipuzkoak izandako beherapena ere

nabarmena delarik (% -62,9).

2.4 taula Etxebizitza babestuaren eraikuntzaren banaketa geografikoa, 2006-2012.

Urteko batezbestekoa 2006-2011

2012 ∆%

2012/2006-2011 aldiko urteko

batezbestekoa Guztizkoa % Guztizkoa %

Araba 2.294 43,5 280 11,6 -87,8

Bizkaia 1.515 28,8 1.599 66,1 5,6

Gipuzkoa 1.460 27,7 541 22,4 -62,9

GUZTIZKOA 5.268 100,0 2.420 100,0 -54,1

Iturria: Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila (Eusko Jaurlaritza)

Amaitutako etxebizitza EAEn 2.2

2012 osorako EAEn amaitutako etxebizitzen azterketak aurreko idatz-zatian deskribatutako

joera berresten du. 2012an amaitutako etxebizitzen guztizko kopurua 8.592 etxebizitza da,

eta, horrenbestez, 2011rekiko murrizketa-tasa % 24,1.



28

Etxebizitza tipologiaren arabera, 2012ko beherakada handiena etxebizitza babestuari

dagokio (% -29,9), eta amaitutako etxebizitzen kopurua 2011ko 5.473 etxebizitzetatik

2012ko 3.835 etxebizitzetara igaro da.

Amaitutako etxebizitza libreen bolumena 4.757 etxebizitzatan dago (% -18,7 2011rekin

alderatuta), eta etxebizitza babestuaren kasuan 2011n amaitutako etxebizitza libreen

kopuruarekiko ikusitakoa baino beherapen txikiagoa da hori.

2012an amaitutako etxebizitza babestuen beherakada handienak haien pisu espezifikoaren

jaitsiera dakar EAEn amaitutako etxebizitzen guztizkoaren gain, proportzio hori 2011n

izandakoarekin alderatzen bada (% 44,6 2012an eta % 48,3, aldiz, 2012an).

Dena den, aipatzekoa da 2012an amaitutako etxebizitza babestuaren pisu erlatiboa

esanguratsua dela, eta nabarmen gainditzen dituela 2004-2009 aldian izandako ratioak.

2.5 taula EAEn amaitutako etxebizitzak, 2004-2012.

Urtea

Amaitutako etxebizitzak

Etxebizitza libreak:

Babes publikoko etxebizitzak


Bab. pub. etx. %


2005 11.522 4.040 15.562 26,0

2006 9.794 4.829 14.623 33,0

2007 10.793 4.631 15.424 30,0

2008 9.083 5.000 14.083 35,5

2009 8.782 4.672 13.454 34,7

2010 6.409 4.991 11.400 43,8

2011 5.851 5.473 11.324 48,3

2012 4.757 3.835 8.592 44,6


Tipologiaren arabera amaitutako etxebizitzen zifrak azken urteotan uztartzeko joera dute,

eta, horrela, 2004-2012 aldiko etxebizitza amaituaren bilakaera grafikoak amaitutako

etxebizitza babestuen guztizko kopuruaren etxebizitza libreekiko hurbilketaren joera argia

islatzen du. Gauzak horrela, 2009ra arte ikusitako etxebizitza librearen mesederako alde

nabaria asko estutzen da 2010etik aurrera.



29

2.3 grafikoa Etxebizitza tipologiaren arabera amaitutako etxebizitzen bilakaera, 2004-2012.


2012ko ekitaldian amaitutako etxebizitzen lurralde-azterketan sakonduz, Gipuzkoaren

nagusitasuna nabaritzen da (libreak eta babestuak barne): EAEren % 38,5 biltzen du,

Bizkaia atzetik duela (% 31,4) eta azkenik Araba % 30eko pisu erlatiboarekin.

Etxebizitza babestuaren kasuan, Arabak biltzen ditu orain ere EAE osoan amaitutako

etxebizitza gehienak, eta 2012an amaitutako etxebizitzen guztizkoaren % 44,3 lurralde

horretan dago, Gipuzkoaren % 29,5 eta Bizkaiaren % 26,2 nabarmen gaindituta.

Aldiz, etxebizitza libre amaituaren kasuan, Gipuzkoa dago EAEren buru amaitutako

etxebizitzen guztizkoaren % 45,8arekin, atzetik Bizkaia eta Araba dituelarik, % 35,7arekin

eta % 18,5arekin, hurrenez hurren.

2.6 taula Amaitutako etxebizitzen banaketa geografikoa: etxebizitza librea eta babestua, 2012.

Libreak Babestuak GUZTIZKOA

Guztizkoa % Guztizkoa % Guztizkoa %

Araba 881 18,5 1.700 44,3 2.581 30,0

Bizkaia 1.699 35,7 1.003 26,2 2.702 31,4

Gipuzkoa 2.177 45,8 1.132 29,5 3.309 38,5

GUZTIZKOA 4.757 100,0 3.835 100,0 8.592 100,0

Iturria: Babes Ofizialeko Etxebizitzako behin-behineko eta behin betiko kalifikazioak eta Etxebizitza Sozialen zuinketako eta behin-behineko harrerako aktak, eta Sustapen Ministerioa

Etxebizitza librearen kasuan, Araban gertatzen da amaitutako etxebizitzen bolumenaren

murrizketa handiena 2006-2011 aldiko batezbestearekiko (% -51,8), atzetik Bizkaia duela

(% -48,0), Gipuzkoan beherapenarena txikiagoa delarik (% -35,1).

0

2.000

4.000

6.000

8.000

10.000

12.000

14.000

Etxebizitza libreak Etxebizitza babestuak



30

2.7 taula Amaitutako etxebizitza librearen banaketa geografikoa, 2006-2012.


2012 ∆%



Araba 1.827 21,6 881 18,5 -51,8

Bizkaia 3.269 38,7 1.699 35,7 -48,0

Gipuzkoa 3.356 39,7 2.177 45,8 -35,1

GUZTIZKOA 8.452 100,0 4.757 100,0 -43,7


Etxebizitza babestuari dagokionez, aipatzekoa da Gipuzkoan (amaitutako 1.132 etxebizitza

babestu 2012an) ia ez dagoela 2012an amaitutako etxebizitzen kopuruaren gutxitzerik 2006-

2011 aldiko batezbestearekiko.

2012an amaitutako etxebizitza babestuaren zifrek, aldiz, balantze negatiboa uzten dute

2006-2011 aldiarekin alderatuta Araban eta Bizkaian (% -28,9 eta % -28,8)

2.8 taula Amaitutako etxebizitza babestuaren banaketa geografikoa, 2006-2012.


2012 ∆%



Araba 2.391 48,5 1.700 44,3 -28,9

Bizkaia 1.409 28,6 1.003 26,2 -28,8

Gipuzkoa 1.134 22,9 1.132 29,5 -0,2

GUZTIZKOA 4.934 100,0 3.835 100,0 -22,3

Iturria: Babes Ofizialeko Etxebizitzako behin-behineko eta behin betiko kalifikazioak eta Etxebizitza Sozialen zuinketako eta behin-behineko harrerako aktak, eta Sustapen Ministerioa

Azkenik, hiru lurraldeetan azken urteotan amaitutako etxebizitza motaren arabera ikus

daitekeenez, amaitutako etxebizitza librearen ehunekoa handiagoa da 2006tik 2012ra bitarte

etxebizitza babestuarena baino, Bizkaian zein Gipuzkoan.

Araban, aldiz, eraikitako etxebizitza librearen jaitsiera handia eta etxebizitza babestuaren

garrantzi berezia kontuan izanda, 2009. urteaz geroztik handiagoa da amaitutako

etxebizitzen kopurua etxebizitza libreen kopurua baino.



31

2.4 grafikoa Amaitutako etxebizitza libre eta babestuen bilakaera Lurralde Historikoen arabera, 2006-2012.


Etxebizitza-eskaintza Estatutan 2.3

Estatu osoari dagokionez, hasitako etxebizitzen kopuru eta tipologiak aurkeztuko ditugu

ondoren, 2012ko etxebizitza librearen inguruan argitaratutako informazio publikoari buruzko

mugekin.

Horregatik, Estatu osoan amaitutako etxebizitzei buruzko azterlanarekin osatuko dugu

azterketa hau.

2.3.1 Eraikitako etxebizitzak Estatutan hasitako etxebizitzak

EAEren antzeko irizpidea aplikatuta, Estatuan 2012. urtean hasitako etxebizitzen kopurua

54.140 etxebizitza litzateke, 2011n hasitako 86.238 etxebizitzekiko % 37,2 txikiagoa den

kopurua.

Etxebizitza hasteko urteko erritmoa nabarmen hasi zen gutxitzen Estatuan 2007. urteaz

geroztik, eta urte hori inflexio-puntua izan zen ekitaldi horretaraino izandako goranzko

joerari dagokionez.

Etxebizitza librearen kasuan, hasitako etxebizitzen beherakada nabaria izan zen 2007tik

2009ra bitarte (sei bider baino gehiagotan murriztu zen bi urtean).

ARABA BIZKAIA GIPUZKOA



32

Azken bi urteetan ere, etxebizitza librea hasteko erritmoa murriztu egin da, minimo

historikoetan egonagatik: 2011n 51.956 etxebizitza hasi ziren Estatuan eta 2012. urterako

37.000 etxebizitzatatik beherako bolumena kalkulatzen da.

Hasitako etxebizitza babestuei dagokienez, 2009ra arte Administrazio Publikoek egindako

apustuak hasitako etxebizitzen bolumena aurreko urtekoen antzeko kopuruetan atxikitzea

ahalbidetu zuen. 2011n murrizketa nabarmena izan zen hasitako etxebizitzen kopuruan, eta

34.282 etxebizitza hasi ziren, hau da, % 43,4ko beherapena 2010. urtean hasitako 60.525

etxebizitza babestuekin alderatuta.

2.9 taula Estatuan hasitako etxebizitzak, 2002-2012.

Urtea

Hasitako etxebizitzak


Etxebizitza babestuak.


Bab. pub. etx. %


2003 550.465 72.168 622.633 11,6

2004 621.257 72.450 693.707 10,4

2005 635.608 81.855 717.463 11,4

2006 664.923 97.617 762.540 12,8

2007 532.117 85.233 617.350 13,8

2008 237.959 90.531 328.490 27,6

2009 80.230 79.056 159.286 49,6

2010 63.090 60.526 123.616 49,0

2011 51.956 34.282 86.238 39,8

2012 27.739* 17.155 44.894 31,7**

* 2012ko lehenengo hiru hilekoetako datuak ** Guk egindako kalkulua 2012ko lehenengo seihilekoan etxebizitza librea hasteko seihilekoko

erritmoaren proiekzioa oinarritzat hartuta

Iturria: Sustapen Ministerioa

2012rako, urteko lehen hiru hiruhilekoetako erritmoa proiektatuz etxebizitza babestuaren

mailak izango lukeen beherakada % 31,7 litzateke 2012 Espainian hasitako etxebizitzaren

guztizkoaren gain etxebizitza publikoaren kalkulatutako ratioa, hau da, portzentajezko zortzi

punturen murrizketa 2011. urtearekiko (% 39,8) eta ia hemezortzi punturena 2009.

urtearekiko (% 49,6).

Ondorengo grafikoan ikus daitekeenez, Estatuan hasitako etxebizitza babestuaren pisu

erlatiboak hazkunde oso indartsua gertatu zen krisialdiaren hasieran, eta 2010. urtetik

aurrera, aldiz, hasitako etxebizitzen guztizkoarekiko etxebizitza babestuari dagokion

proportzioaren eutsitako beherakada gertatu zen.



33

2.5 grafikoa Etxebizitza babestuaren pisua Estatuan hasitako etxebizitzaren guztizkoaren gain, 2002-2012.

Iturria: Sustapen Ministerioa * 2012ko urteko datua, lehenengo hiru hilekoetan oinarrituta kalkulatutakoa

Estatuen 2002az geroztik eraikitako etxebizitzaren urteko erritmoa aztergai hartzen badugu,

agerian geratzen da etxebizitza babestuaren produkzioaren murrizketa txikiagoa 2008az

geroztik etxebizitza libreak izandako beherakada handiarekin alderatuta.

2002-2007 aldian hasitako etxebizitza libre berrien batezbestekoa 6,2 aldiz handiagoa da

2008-2012 aldian hasitako etxebizitza berri libreen batezbestekoa baino. 2002-2007 aldian

hasitako etxebizitza babestuen proportzioa, aldiz, 2008-2012 aldian ikusitako batezbestekoa

baino 1,4 aldiz gainetik dago.

2.10 taula Estatuan hasitako etxebizitzak, 2002-2007 versus 2008-2012.

GUZTIZKOA Libreak Babestuak 2002-2007, batezbestekoa 659.195 583.928 75.267

2008-2012, batezbestekoa 150.354 94.044 56.310

Proportzioa 4,4 6,2 1,4

Iturria: Sustapen Ministerioa.

2.3.2 Amaitutako etxebizitza Estatuan

2012an 133.415 etxebizitza amaitu dira Estatuan: 80.083 etxebizitza libre eta 53.332

etxebizitza babestu.

2011rekin alderatuta, sektoreak murrizketa nabarmena izan duela ikus daiteke, eta, hori

horrela, asko gutxitu da amaitutako etxebizitza libreen bolumena (% -33,8 2011rekin

alderatuta). Beherakada nabarmen horrek eragin erabakigarria izan du ekitaldian amaitutako

etxebizitzen guztizko kopuruaren murrizketan (% -25,6 2011rekin alderatuta).

0

10

20

30

40

50

60

2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012

babes. p. etxe. % guztizkoarekiko



34

2012an amaitutako etxebizitza guztien gaineko amaitutako babes ofizialeko etxebizitzaren

proportzioa ehuneko oso handira iritsi da (% 40,0), eta 2008ra arte, aldiz, % 10 gainditu

zuen ozta-ozta.

2.11 taula Estatuan amaitutako etxebizitzak, 2002-2012.

Urtea Amaitutako etxebizitzak


Babes publikoko etxebizitzak


Bab. pub. etx. % guztizkoarekiko

2002 480.729 37.544 518.273 7,2

2003 462.730 40.994 503.724 8,1

2004 509.293 54.630 563.923 9,7

2005 528.754 62.850 591.604 10,6

2006 597.632 60.878 658.510 9,2

2007 579.665 67.514 647.179 10,4

2008 563.631 68.587 632.218 10,8

2009 356.555 67.904 424.459 16,0

2010 218.572 58.311 276.883 21,1

2011 121.043 58.308 179.351 32,5

2012 80.083 53.332 133.415 40,0


2008. urteaz geroztik, joera-aldaketa nabarmena gertatu da, eta etxebizitza babestuak gero

eta garrantzi handiagoa hartu du amaitutako etxebizitzen guztizkoaren gain, ratio hori oso

indartsu hazi delarik orduz geroztik: % 21,1 2010ean, % 32,5 2011n, 2012ko % 40,0ra iritsi

arte.

2.6 grafikoa Etxebizitza publikoaren pisua Estatuan hasitako etxebizitzaren guztizkoaren

gain, 2002-2012.


2002-2007 eta 2008-2012 aldien arteko amaitutako etxebizitzari lotutako urteko

batezbestekoen alderaketak jaitsiera erakusten du berriz ere etxebizitza librearen esparruan,

hasitako etxebizitzaren azterketan baino indar txikiagoarekin bada ere.

0

10

20

30

40

50

60

2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012

babes. p. etxe. % guztizkoarekiko



35

Horrela, 2002-2007 aldian amaitutako etxebizitza libreen batezbestekoak 2008-2012 aldikoa

bikoizten du, eta etxebizitza babestuaren kasuan, aldiz, hazkunde txikia ere gertatu da

2008-2012 aldian 2002-2007 aldiarekin alderatuta.

2.12 taula Estatuan amaitutako etxebizitzen batezbestekoa, 2002-2007 versus 2008-2012.

GUZTIZKOA Libreak Babestuak 2002-2007, batezbestekoa 580.535 526.467 54.068

2008-2012, batezbestekoa 329.265 267.977 61.288

Proportzioa 1,8 2,0 0,9


Amaitutako etxebizitzaren konparatiba: EAE eta Estatuko gainerakoa 2.4

Aurreko bi idatz-zatietan EAEn eta Estatuan amaitutako etxebizitzen bilakaera

deskribatutakoan, haien arteko konparazio-azterketa biltzen du kapitulu honek.

Kasu honetan, amaitutako etxebizitzaren esparrura soilik lotutako adierazle eta zifretan

oinarritzen da alderaketa, 2012. urterako informazio osoa eskaintzen duen aldagaia baita.

1994. urtea 100 indizetzat hartuta, 2012ko ekitaldian amaitutako etxebizitzen multzoak

(libreak eta babestuak) eta amaitutako etxebizitzen bolumenak 146 puntuko balioa lortzen

du EAEn eta 53 puntukoa Estatuko gainerakoan.

Horrenbestez, argi geratzen da higiezin-krisialdiak EAEn Estatuan baino izandako intzidentzia

nabarmen txikiagoa, eta, hori horrela, 2.7 grafikoak islatzen duen 2008tik 2012ra bitarteko

amaitutako etxebizitzen kopuruaren beherakada nabarmen txikiagoa da EAEn (240 puntutik

146 punturaino) Estatuan ikusitakoa baino (261 puntutik 53 punturaino).



36

2.7 grafikoa Amaitutako etxebizitzen guztiko bolumenaren bilakaera. 1994-2012 aldia. 100 indizea= 1994. EAE eta Estatuko gainerakoa.


Tipologien arabera, aipatzekoa da 1994az geroztik amaitutako etxebizitza babestuaren

bilakaerari lotutako indizearen erregistroek (2.8 grafikoa) hazkunde-erritmo handiagoa

erakusten dutela Estatuko gainerakoan lortutako balioek baino.

Horrela, 2000. urteaz geroztik etxebizitza babestuaren produkzioaren hazkunde etengabea

ikus daiteke EAEn, eta Estatuko gainerakoan amaitutako etxebizitza bolumena baino hiru

alditik lau aldira bitarte handiagoa den proportzioan dago.

2011ra arte amaitutako etxebizitza babestuaren maila handiak atxiki ahal izan dira, eta

2012an jaitsiera gertatu bada ere 2011ko 356tik 2011ko 247ra, oraindik ere Estatuko maila

hirukoiztu egiten du maila horrek.

2.8 grafikoa Amaitutako etxebizitza babestuen bolumenaren bilakaera. 1994-2012 aldia. 100 indizea= 1994. EAE eta Estatuko gainerakoa.




37

Bestalde, EAErako eta Estatuaren gainerakorako 2.9 grafikoan biltzen diren 2012. urteko

amaitutako etxebizitza librearen indizeek eraikuntzaren beherakada txikiagoa erakusten

dute EAEn 2008az geroztik.

EAEn etxebizitza librearen indizea 110 puntuan dago, oraindik ere 1994koaren edo

1996koaren gainetik, baina 2000-2002 aldiaren oso azpitik, orduan 300 puntutik gorako

mailak lortzen baitziren. Estatuko gainerakoan 2012an minimo historikoa lortu da amaitutako

etxebizitzen indizean (44 puntu 1994. urteko 100 oinarriarekiko).

2.9 grafikoa Amaitutako etxebizitza libreen bolumenaren bilakaera. 1994-2012 aldia. 100 indizea= 1994. EAE eta Estatuko gainerakoa.


Amaitutako etxebizitza libreak Estatuan izandako jaitsiera handiak amaitutako etxebizitzaren

guztizkoaren gaineko etxebizitza babestuaren pisu erlatiboaren gorakada eragin du. Horrela,

2012an proportzio horrek bere maximo historikoa lortu du, EAEko mailaren azpitik badago

ere (% 39,7 vs. % 44,6).



38

2.10 grafikoa Amaitutako etxebizitzen guztizkoaren gaineko amaitutako etxebizitza babestuen pisu erlatiboaren bilakaera. 1994-2012 aldia. EAE eta Estatuko gainerakoa.

43,8 44,6

10,3

39,7

48,6

34,7

35,530,633

26,524,7

32,9

16,914,4

1115,119,917,5

32,5

23,526,431,4

20,1

15,4

9,98,710,29,37,56,910,4

12,7

15,9

24,927,8

31,6

28,4

27,9

0

10

20

30

40

50

60

70

1994

1995

1996

1997

1998

1999

2000

2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

2010

2011

2012

% b

ab

estu

a h

asit

ak

o g

uztiz

ko

are

n

ga

in

EA E Estatuko gainerako a


Azkenik, 2.11 grafikoan zehazten denez, 1.000 biztanleko amaitutako etxebizitzen

kopuruaren bilakaerak agerian uzten du etxebizitzaren produkzioak azken urteotan izan

duen atzerakada handia.

EAEn, beherapen hori, esanguratsua izanagatik, Estatuan baino askoz ere apalagoa da,

2007an lortu zuen 7,3ko maximo historikotik 2012ko 3,9ko ratiora igarota. Estatuan, 2008az

geroztik murrizketa nabarmena gertatzen da urte horretako 14,0tik 2012ko 2,8ra arte.

Dena den, 2012an 1.000 biztanleko amaitutako etxebizitzen ratioa EAEn % 40 dago

Estatuari dagokionaren gainetik (3,9 EAEn eta 2,8 Espainiako gainerakoan).



39

2.11 grafikoa 1.000 biztanleko amaitutako etxebizitzen guztiko bolumenaren bilakaera. 1994-2012 aldia. EAE eta Estatuko gainerakoa.

3,9

13,715,1 14,7

2,8

5,2

5,26,2

6,57,3

6,9

7,16,55,6

8,77,97,26,6

5,25,13,13,62,8

3,7

5,9

9,2

14,013,4

12,1

12,912,7

10,59,0

7,78,07,1

5,96,4

0

5

10

15

20

1994

1995

1996

1997

1998

1999

2000

2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

2010

2011

2012

etx

eb

itza

ko

p.

1.0

00

biz

ta

nle

ko

EA E Estatuko gainerako a


Hasitako eta amaitutako etxebizitzak Estatuko autonomia-erkidegoetan 2.5

Azkenik, autonomia-erkidegoetan hasitako eta amaitutako etxebizitzen kopuruaren bilakaera

aurkeztuko dugu. Horretarako, honako adierazle hauen bilakaera aztertuko dugu:

Hasitako etxebizitza babestuen kopurua (ez baita posible etxebizitza libreari lotutako

informazioa aurkeztea arestian adierazitakoagatik).

Amaitutako etxebizitzen guztizko kopurua

Mila biztanleko amaitutako etxebizitza libre eta babestuen kopurua autonomia-

erkidegoen arabera.

Bi aldi edo denbora-ikuspegitan aurkezten dira emaitzak, bata bilakaera-joerak zehazteari

lotutakoa (2006-2012 aldia) eta bestea, bigarrena, espezifikoa 2012an erakutsitako

dinamikarako.

2006–2012 aldian erakutsitako joerak, hasitako etxebizitza babestuaren beherakada

handia erakusten du autonomia-erkidego guztietan, baina indar desberdinarekin. Estatu

osoan 2006tik 2012ra bitartean hasitako etxebizitza babestuaren kopuruaren murrizketa %

82,4an dago.

Horrela, hasitako etxebizitza babestuaren murrizketa-tasak EAEn eta Nafarroako Foru

Erkidegoan aldi horretan (% -54,8 eta % -68,6) Estatu osoko txikienak dira.



40

Beste muturrean daude, aldiz, beste zenbait autonomia-erkidego, hala nola Gaztela-Mantxa,

Murtziako Eskualdea edo Valentziako Erkidegoa, 2006tik 2012ra bitarteko % 90etik gorako

aldakuntza negatiboko tasak erakutsiz.

2.12 grafikoa Hasitako etxebizitza babestuen aldakuntza-tasa autonomia-erkidegoen arabera. 2006-2012 aldiko aldakuntza.

-93,7

-92,4

-90,8

-89,7

-89

-86,4

-84,9

-84,6

-82,4

-82,3

-80,7

-80

-79,6

-78,4

-77,1

-76,5

-68,6

-54,8

-100 -80 -60 -40 -20 0

Gaztela-M antxa

M urtzia (Eskualdea)

Valentziako Erkidegoa

Galizia

Errioxa

Aragoi

Andaluzía

Kantabria

Estatua

Gaztela eta Leon

M adril (Erkidegoa)

Extremadura

Balear Uharteak

Katalunia

Kanariak

Asturias (Printzerria)

Nafarroa (Foru Erkidegoa)

Euskadi

%


2012an izandako bilakaerari dagokionez, joera negatibo orokorra gorabehera, zenbait

autonomia-erkidegok hazkundea erakusten dute hasitako etxebizitza babestuko zifretan.

Horixe da Errioxaren, Aragoiren eta Murtziako Eskualdearen kasua (% +117,5, % +19,7 eta

% +5,5, hurrenez hurren).

Bestalde, Estatu osoak erakusten duenaren azpitiko murrizketa-tasa erakusten du EAEk (% -

50 eta % -44,5, hurrenez hurren).



41

2.13 grafikoa Hasitako babestutako etxebizitzen aldakuntza-tasa autonomia-erkidegoen arabera. 2011-2012 aldiko aldakuntza.

-77,7

-72,3

-69,6

-60,7

-59

-54,3

-54,2

-53,5

-53,4

-50

-47,8

-46

-44,5

-40,8

-36,6

5,5

19,7

117,5

-100 -80 -60 -40 -20 0 20 40 60 80 100 120

Balear Uharteak

Nafarroako Foru Erkidegoa

Gaztela-M antxa


Extremadura

Andaluzia

Kanariak

Galizia

Asturiasko Printzerria

Estatua

Kantabria

M adrilgo Erkidegoa

Euskal Autonomia Erkidegoa

Katalunia

Gaztela eta Leon

M urtziako Eskualdea

Aragoi

Errioxa

%


Azterketa amaitutako etxebizitzen aldakuntza-tasetan oinarrituta egiaztatzen da 2006-

2012 aldian EAEk izan duela gainerako autonomia-erkidego guztiek baino beherakada

txikiagoa (% -41,2); izan ere tasa hori Estatu osoari dagokion tasa (% -79,7) baino dezente

txikiagoa izan da.

Alderdi negatiboenari dagokionez, azken bosturtekoan amaitutako etxebizitzen arloan

gertatutako beherakada handienak Kanarietan (% -91,9) eta Murtziako Eskualdean (% -

91,7) izan dira.



42

2.14 grafikoa Amaitutako etxebizitzen aldakuntza-tasa autonomia-erkidegoen arabera. 2006-2012 aldiko aldakuntza.

-91,9

-91,7

-90,7

-84,0

-83,1

-81,7

-81,1

-80,7

-79,7

-76,3

-75,2

-74,9

-70,1

-68,9

-67,8

-52,3

-51,0

-41,2

-100 -80 -60 -40 -20 0

Kanariak



Katalunia

Andaluzia

Galizia

Errioxa

Kantabria

Estatua

Gaztela-M antxa

Balear Uharteak

Gaztela eta Leon


M adrilgo Erkidegoa


Extremadura

Aragoi


%


2012an Aragoin soilik igo da amaitutako etxebizitza babestuen kopurua 2011. urteko

kopuruarekiko; % 73,9ko tasa positiboa izan du. Bestetik, Madrileko Erkidegoan amaitutako

etxebizitzen kopuruari eutsi zaio, betiere 2011ko kopuruarekiko (+0,5%).

Gainerako autonomia-erkidegoetan beherakada handiak ikusi dira, esaterako Kanarietan (%

-70,9) eta Katalunian (% -55,4). 2012an EAEko amaitutako etxebizitzen beherapen-tasa (%

-24,5) Estatuko tasa (% -25,6) baino txikiagoa izan da.



43

2.15 grafikoa Amaitutako etxebizitzen aldakuntza-tasa autonomia-erkidegoen arabera. 2011-2012 aldiko aldakuntza.

-70,9

-55,4

-50,2

-40,9

-38,5

-28

-28

-25,6

-24,9

-24,7

-24,5

-21,8

-20,2

-17,5

-14,4

-5,3

0,5

73,9

-100 -50 0 50 100

Kanariak

Katalunia

Errioxa


Galizia

Balear Uharteak

Kantabria

Estatua




Gaztela-M antxa

Gaztela eta Leon

Extremadura

Andaluzia


M adrilgo Erkidegoa

Aragoi

%


Azkenik eta Estatu osoari dagokionez, 2012ko mila biztanleko amaitutako etxebizitzen

(2012) adierazlea puntu batean murriztu da 2011koarekiko. Horrela, 2012an mila biztanleko

2,8 etxebizitza amaitu dira Estatutan eta 2011n aldiz, 3,8.



44

2012an amaitutako etxebizitza libreak eraikitzeko arloan jarduera handiena izan duen

Erkidego Autonomoa Aragoiko Erkidegoa izan da; guztira, 1.000 biztanleko 5,1 amaitutako

etxebizitza (etxebizitza babestuak, 2,6 eta amaitutako etxebizitza libreak, 2,5).

Beste autonomia-erkidego batzuek Estatuak baino etxebizitza-produkzioko ratio handiagoa

dute konparatiboki, eta ordenaren arabera honako hauek dira: Gaztela-Mantxa (4,5),

Nafarroako Foru Erkidegoa (4,4), Extremadura (4,2) eta Gaztela eta Leon (4,1).

Arlo horretan, EAE Estatuko rankingean seigarren postutan kokatzen da 2012an, 1.000

biztanleko amaitutako etxebizitzen ratioa 3,9 izanik (etxebizitza babestuak, 1,7 eta

amaitutako etxebizitza libreak, 2,2), hau da, Estatuko batez bestekoa baino puntu batetik

gora handiagoa.

Etxebizitza babestuaren kasuan Aragoi eta Madrilgo Erkidegoa nabarmentzen dira 2012an

zuten biztanle kopuruarekiko etxebizitza amaituen ratio handia dela-eta (mila biztanleko

2,6ko etxebizitzen ratioa). Kontrako muturrean daude Balear Uharteak (1.000 biztanleko 0,1

amaitutako etxebizitza babestu) eta Galizia (0,2).

Amaitutako etxebizitza libreei dagokienez, biztanleriarekiko amaitutako etxebizitzen ratio

handiena Gaztela eta Leonen (3,3) eta Gaztela-Mantxan (3,2) ikusi da.

Balio txikienak, aldiz, honako hauetan ikusi dira: Kanarietan (0,6) eta Madrilgo Erkidegoan,

Valentziako Erkidegoan eta Katalunian (azken horietan guztietan 1.000 biztanleko

amaitutako etxebizitza libreen ratioa 1,1 da).



45

2.16 grafikoa Amaitutako etxebizitza libreak eta babestuak mila biztanleko eta autonomia-erkidegoen arabera 2012an eta 2011n.

2012

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9

Kanariak



Katalunia

Galizia

Andaluzia

Estatua

Aragoi

Balear Uharteak

Errioxa

M adrilgo Erkidegoa


Gaztela-M antxa

Kantabria

Gaztela eta Leon

Extremadura



Libreak Babestuak

2011

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9

M adrilgo Erkidegoa



Andaluzia

Aragoi


Estatua


Galizia

Kantabria

Balear Uharteak

Katalunia

Kanariak

Extremadura


Gaztela-M antxa

Gaztela eta Leon

Errioxa

Libreak Babestuak

Iturria: Sustapen Ministerioa eta EIN

Estatua = 3,8

Estatua = 2,8



46

Etxebizitzen prezioak EAEn eta Espainian 2.6

Kapitulu honetan etxebizitza librearen eta etxebizitza erabiliaren prezioaren azterketa

jorratzen da, EAEko autonomia-eremuan eta Estatuko eremuan. Azterketa hori Sustapen

Ministerioak argitaratutako prezio-estatistika oinarritzat hartuta garatu da eta azken horrek

aldi berean Estatuko autonomia-erkidegoek aldizka egiten dituzten higiezinen tasazioak

erabiltzen ditu.

Sustapen Ministerioaren arabera 2012ko laugarren hiruhilekoan EAEko etxebizitza berri

libreen prezioan (2.524,1 €/m2) % 4,4ko beherapena ikusi da 2011ko laugarren hiruhileko

prezioarekiko; jaitsiera hori 2011n etxebizitza berri librearen prezioak izan zuen % 3,3ko

jaitsiera baino handiagoa izan zen.

EAEko etxebizitza erabilien batez besteko prezioak etxebizitza berri librearen prezioak izan

duen jaitsiera baino txikiagoa izan du (% -1,5), hau da, batez beste 2.484,4 €/ m2.

Bilakaerari dagokionez, EAEko etxebizitza erabiliaren metro karratuaren batez besteko

prezioaren doitze-erritmoa moteldu egin dela ikus daiteke; izan ere 2011n % 3 murriztu zen.

2.17 grafikoa EAEko eta Espainiako etxebizitza libreen prezioaren bilakaera tipologiaren

arabera, 2005-2012.

EAE

2.000

2.500

3.000

3.500

2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 I 12 II 12 III 12 IV 12

Etxebizitza berriak Etxebizitza erabiliak

ESPAINIA

1.500

2.000

2.500

2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 I 12 II 12 III 12 IV 12





47

2012an etxebizitza libre berriaren eta erabiliaren prezioak Estatuan izan duen jaitsiera EAEn

izan duena baino handiagoa izan da. Etxebizitza berri librearen kasuan, etxebizitza librearen

batez besteko prezioak % 7,8ko beherakada izan du Estatuan 2012an (EAEn % 4,4) eta,

beraz, batez besteko prezioa 1.587,7 €/m2.izan da.

EAEko etxebizitza libre berriaren metro karratuaren 2012ko prezioaren eta Estatuko

prezioren aldea oraindik oso nabarmena da, hain zuzen ere Estatuko prezioa % 37 txikiagoa

da EAEko prezioarekiko.

Era berean, Estatuko etxebizitza erabiliaren metro karratuaren 2012ko prezioaren jaitsiera

etxebizitza berrian gertatutakoa baino handiagoa izan da; izan ere, % 10,4ko aldakuntza

negatiboko tasaraino iritsi da, 1.515,2 €/m2. Beherapen-tasa hori EAEkoa baino nabarmen

handiagoa da (% -1,5).

Gainerako autonomia-erkidegoetako etxebizitza berrien nahiz etxebizitza erabilien metro

karratuaren 2012ko batez besteko prezioak aztertuz ikus daiteke oraindik ere EAE Estatuko

etxebizitzaren prezioaren buruan dagoela.

Etxebizitza berri librearen kasuan, EAErekin batera gainerako erkidegoen prezioen mailatik

gorako prezioak dituzten erkidegoak honako hauek dira ordenaren arabera: Madrilgo

Erkidegoa (2.023,6 €/m2) eta Balear Uharteak (2.081,1 €/m2).

Etxebizitza erabiliaren prezioaren kasuan, EAEn soilik izan da metro karratuaren batez

besteko prezioa 2.000 eurotik gorakoa; era berean, 2012an autonomia-erkidego guztiek

batez besteko prezioan izan duten bigarren beherakada txikiena izan du EAEk, Errioxaren

atzetik (erkidego horretan prezioak ia ez dira aldatu azken urtean).

Aldiz, beste autonomia-erkidego batzuetan 2011n etxebizitza erabiliaren batez besteko

prezioa 2.000 eurotik gorakoa izan bazen ere (esaterako Madrilgo Erkidegoan eta

Katalunian), orain doitze oso esanguratsua izan dute (% -13,9 Madrilen eta % -11,6

Katalunian).



48

2.13 taula Etxebizitza libreen prezioak tipologiaren eta autonomia-erkidegoen arabera. Eurotan

Etxebizitza berriak Etxebizitza erabiliak 4. hiruhil.

2011 4. hiruhil.

2012 Aldaku

ntza-tasa 4. hiruhil.

2011 4. hiruhil.

2012 Aldakun

tza-tasa Andaluzia 1.553,0 1.423,9 % -8,3 1.381,9 1.234,6 % -10,7

Aragoi 1.718,9 1.544,5 % -10,1 1.379,6 1.246,8 % -9,6

Asturias 1.714,1 1.632,7 % -4,7 1.493,0 1.362,9 % -8,7

Balearrak 2.269,9 2.081,1 % -8,3 1.851,3 1.713,3 % -7,5

Kanariak 1.549,2 1.406,0 % -9,2 1.383,3 1.221,6 % -11,7

Kantabria 1.777,1 -- -- 1.768,6 1.615,8 % -8,6

Gaztela eta Leon 1.404,9 1.253,2 % -10,8 1.218,0 1.141,2 % -6,3

Gaztela-Mantxa 1.292,2 1.185,2 % -8,3 1.073,9 940,4 % -12,4

Katalunia 2.116,4 1.955,6 % -7,6 2.022,3 1.788,1 % -11,6

Valentziako Erkidegoa 1.513,0 1.298,6 % -14,2 1.234,7 1.057,1 % -14,4

Extremadura 1.124,5 998,0 % -11,2 929,5 857,8 % -7,7

Galizia 1.494,3 1.299,9 % -13,0 1.212,9 1.082,7 -10,7%

Madril 2.095,1 2.023,6 % -3,4 2.293,4 1.982,5 % -13,6

Murtzia 1.290,8 1.109,1 % -14,1 1.170,6 1.008,2 % -13,9

Nafarroa 1.560,5 1.483,7 % -4,9 1.418,3 1.354,1 -4,5%

EAE 2.640,6 2.524,1 % -4,4 2.521,3 2.484,4 % -1,5

Errioxa 1.596,1 1.361,3 % -14,7 1.202,7 1.204,3 % 0,1

GUZTIZKOA Espainian2 1.721,1 1.587,7 % -7,8 1.691,8 1.515,2 % -10,4


Beraz, 2012an etxebizitzaren prezioaren doitze-prozesuak jarraitu egin du ia autonomia-

erkidego guztietan. 2.18 grafikoan etxebizitza berri librean 2012an izan diren aldakuntza-

tasak xehatzen dira eta bertan ikus daiteke aldakuntza negatibo horien maila oso aldakorra

dela.

Gauzak horrela, etxebizitza berri librearen prezioaren beherakada handienak Errioxari (% -

14,7), Valentziako Erkidegoari (% -14,2) eta Murtziako Eskualdeari (% -14,1) dagozkie.

Etxebizitza berriaren kasuan beherakada txikienak batez besteko preziorik handienak

dituzten erkidegoetako honako bi erkidego hauetan gertatu dira: Madrilgo Erkidegoan (% -

3,4) –gertaera hori aurretik aipatutako etxebizitza erabilian izandako beherakada

nabarmenaren oso bestelakoa da- eta EAEn (% -4,4).

2 Ceuta eta Melilla barnean hartuta



49

2.18 grafikoa Etxebizitza berri libreen prezioak eta urteko bilakaera-tasak, 2012.

PREZIO/M2 ETXEBIZITZA BERRIETAN

0 400 800 1.200 1.600 2.000 2.400 2.800

Extremadura

M urtzia

Gaztela-M antxa

Gaztela eta Leon


Galizia

Errioxa

Kanariak

Andaluzia

Nafarroa

Aragoi

Asturias

Katalunia

M adril

Balearrak


URTEKO ALDAKUNTZA TASAK (%)

- 14 ,7

- 14 ,2

- 14 ,1

- 13

- 11,2

- 10 ,8

- 10 ,1

- 9 ,2

- 8 ,3

- 8 ,3

- 8 ,3

- 7,6

- 4 ,9

- 4 ,7

- 4 ,4

- 3 ,4

- 2 0 - 15 - 10 - 5 0 5 10

Errioxa


M urtzia

Galizia

Extremadura

Gaztela eta Leon

Aragoi

Kanariak

Andaluzia

Balearrak

Gaztela-M antxa

Katalunia

Nafarroa

Asturias


M adril


Estatua=1.587,7€/m2

Estatua=% -7,8 urteko



50

Etxebizitza erabiliaren kasuan, 2012ko batez besteko prezioan izandako beherapen-tasa

handienak Valentziako Erkidegoari (% -14,4), Murtziako Eskualdeari (% -13,9) eta Madrilgo

Erkidegoari (% -13,6) dagozkie, etxebizitza berrian gertatzen den moduan.

2.19 grafikoa Etxebizitza erabilien prezioak eta urteko bilakaera-tasak, 2012.

PREZIOAK/M2 ETXEBIZITZA ERABILIETAN

0 4 0 0 8 0 0 12 0 0 16 0 0 2 0 0 0 2 4 0 0 2 8 0 0

Ext remadura

Gazt ela-Mant xa

Murt zia

Valent ziako Erkidegoa

Galizia

Gazt ela et a Leon

Errioxa

Kanariak

Andaluzia

Aragoi

Naf arroa

Ast urias

Kant abria

Balearrak

Kat alunia

Madril

Euskal Aut onomia Erkidegoa


-14,4

-13,9

-13,6

-12,4

-11,7

-11,6

-10,7

-10,7

-9,6

-8,7

-8,6

-7,7

-7,5

-6,3

-4,5

-1,5

0,1

-20 -15 -10 -5 0 5


M urtzia

M adril

Gaztela-M antxa

Kanariak

Katalunia

Andaluzia

Galizia

Aragoi

Asturias

Kantabria

Extremadura

Balearrak

Gaztela eta Leon

Nafarroa


Errioxa


Estatua=1.515,2 €/m2

Estatua=% -10,4 urteko



51

Higiezin-eskaintzaren adierazleak. Eskaintzan dauden etxebizitzen prezioak 2.7eta ezaugarriak

2.7.1 EAEko etxebizitzen prezioa

Eskaintzan dauden etxebizitza erabilien parkean metro karratu erabilgarriaren batez besteko

prezioa 3.564,70 €/m2 izan da 2012an, beraz, 2011. urtearekiko % 7,2ko murrizketa.

2012ko ekitaldian eskaintzan dauden eraikuntza berriko etxebizitza libreen batez besteko

prezioari dagokionez, % 0,7ko beherapen arin bat ikus daiteke 2011. urtearekiko, metro

karratu erabilgarriaren prezioa 3.742,10 €/m2 izanik.

Bestalde, etxebizitza babestuaren eskaintza da 2011. urtearekiko igoera arin bat izan duen

tipologia bakarra. 2012an metro karratu erabilgarriaren prezioa 1.585,40 €/m2 izan zen,

aurreko urtearekiko % 3,5eko igoera.

Hurrengo grafikoan aurkezten diren datuei jarraiki EAEko azken hamabi urteetako

etxebizitza-eskaintzaren prezioen dinamikaren azterketa bat eginda ikus daiteke aztertutako

hiru tipologietan prezioak etengabe igo zirela 2007. urtera arte.

2.20 grafikoa Metro karratu erabilgarriaren prezioaren bilakaera etxebizitza motaren

arabera, 2000-2012.

Iturria: Higiezin-eskaintza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila, (Eusko Jaurlaritza)

2007an erregistratu zen etxebizitza librearen batez besteko preziorik handiena (4.283,9

€/m2) eta orduz geroztik % 15,9ko prezio-beherakada gertatu da.

Etxebizitza librearen tipologiaren barruan, etxebizitza erabilian erregistratu da eskaintzan

dagoen etxebizitzaren parkeko metro karratuaren batez besteko prezioaren beherakada

0

500

1.000

1.500

2.000

2.500

3.000

3.500

4.000

4.500

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 I 12 II 12 III 12 IV 12

Erabiliak Libre berriak Etxebizitza tipoa Babestuak

Urteko seriea

Hiruhilekoko seriea



52

handiena (% -18,2), betiere 2007ko maximo historikoarekiko; bestalde, eraikuntza berriko

etxebizitzaren kasuan metro karratuaren batez besteko prezioa % 9 murriztu da.

Alabaina, 2007-2012 aldian etxebizitza babestuaren batez besteko prezioak goranzko joera

izan du; izan ere aldi horretan % 19,8 igo da.

2.14 taula Metro karratu erabilgarriaren prezioaren bilakaera etxebizitza motaren

arabera. Urteko batezbestekoak 1994- 2012.

€/m2 ETXEBIZITZA LIBREA ETXEBIZITZA

BABESTUA Librea

guztira * Erabilia Berri librea

Etxebizitza tipoa BOE Soziala

1994 Batezbestekoa 1.308,7 1.331,2 1.268,1 1.111,9 644,6

1995 Batezbestekoa 1.388,3 1.350,8 1.496,5 1.256,1 701,7

1996 Batezbestekoa 1.422,9 1.398,9 1.502,5 1.238,1 695,7

1997 Batezbestekoa 1.421,4 1.404,9 1.478,5 1.160,0 700,2

1998 Batezbestekoa 1.459,0 1.451,4 1.490,5 1.238,1 638,6

1999 Batezbestekoa 1.774,5 1.879,7 1.568,6 1.424,4 700,2

2000 Batezbestekoa 2.168,2 2.339,4 1.839,1 1.562,6 901,8 550,0

2001 Batezbestekoa 2.360,5 2.408,4 2.219,7 2.155,6 922,8 520,5

2002 Batezbestekoa 2.530,6 2.594,5 2.345,6 2.242,8 1.007,8 521,3

2003 Batezbestekoa 3.060,1 3.338,4 2.510,0 2.419,7 1.047,4 597,1

2004 Batezbestekoa 3.327,1 3.596,4 2.905,2 2.785,7 1.129,0 670,3

2005 Batezbestekoa 3.715,0 3.935,5 3.369,0 2.960,2 1.245,8 756,5

2006 Batezbestekoa 4.046,9 4.272,8 3.646,3 3.153,6 1.285,1

2007 Batezbestekoa 4.283,9 4.356,4 4.113,2 3.221,4 1.322,9

2008 Batezbestekoa 4.160,4 4.199,0 4.053,8 3.428,4 1.372,0

2009 Batezbestekoa 3.846,6 3.778,9 4.032,5 3.338,1 1.468,9

2010 Batezbestekoa 3.888,3 3.891,0 3.877,4 3.496,2 1.474,3

2011 Batezbestekoa 3.830,3 3.841,6 3.769,5 3.447,7 1.532,2

2012 Batezbestekoa 3.598,8 3.564,7 3.742,1 3.378,1 1.585,4

(*) Berria eta erabilia

Iturria: Higiezin-eskaintza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila (Eusko Jaurlaritza)

EAEko alokairu-merkatuari dagokionez, higiezin-jabetzako agenteen bidez merkaturatutako

etxebizitza erabilien batez besteko errenta hileko 856 € izan da.

Bilakaerari dagokionez, 2012ko batez besteko errentak % 4,5eko beherapena izan du 2011.

urtearekiko. Batez besteko errentak 2008-2012 aldian izan duen bilakaera aztertuta ikus

daiteke errentaren murrizketa handiagoa izan dela, % 11,6.



53

2.21 grafikoa Alokairu-erregimenean eskainitako etxebizitza erabilien hileko errenten bilakaera, 2000-2012.


Hori horrela izanik, Etxebizitza Sailburuordetzaren Etxebizitzen Eskaintzaren Estatistikan

informazio sendoa eta xehatua ematen da bilakaeraren ikuspegitik, 1996. urterainoko serie

historiko sendoa eskainiz.

Hortaz, estatistika horrek ahalbidetzen du salmentan dauden etxebizitza libreen (berriak eta

erabiliak) eskaintzaren prezioen eta alokairuko etxebizitzen eskaintzaren prezioen

bilakaeraren azterlan konparatuan sakontzea, eta horrela jasotzen da 2.22 grafikoan indize

baten bidez (100 1996an). Bertan nabarmentzen da bi eskaintzetan batez besteko prezioek

bilakaera desberdina izan dutela, higiezinen boomaren fasean nahiz higiezinen krisialdia hasi

zenetik.

Hortaz, EAEko salmentako etxebizitza libreek eskaintzen ziren prezioen hazkunde handia izan

zuten 2007. urtera arte; izan ere, urte horretan 301 puntuko maximo historikoa lortu zen,

hau da, termino nominaletan prezioak hirukoiztu egin ziren (aldi horretako inflazioa

deflaktatu gabe) 1996. urtetik aurrera.

Alokairuen eskaintzen ziren etxebizitza erabilien errentaren kasuan, errenten hazkundea

esanguratsua izan zen baina salmentako etxebizitzena baino dezente apalagoa; 2008. urtean

gertatu zen horien maximo historikoa 183 puntuko indizearekin.

2007. urtetik aurrera salmentako etxebizitzaren prezioak beheranzko joera izan du 2012an

253 puntuko indizeraino jaitsi arte, hau da, 2007an izan zuen maila altuenetik 48 puntuko

beherakada.

Alokairu-errenten kasuan, 2008tik aurrera joera desberdinak izan dira (2008-2012 aldian

gorakada eta beherapen txikiak gertatu dira) baina 2012an, azkenean, 161 puntuko balioa

erregistratu da indize horri dagokionez, hau da, 2008ko maximoa baino 22 puntu gutxiago.

Hiruhilekok

o seriea

Urteko



54

2.22 grafikoa Prezio/m2 indizeen eta etxebizitza libreen errenten bilakaera (indizea 100=1996), 1996-2012.

Iturria: Higiezin-eskaintza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila (Eusko Jaurlaritza).

Batez besteko prezioen bilakaeraren azterlana osatzeko Higiezinen Eskaintzaren

Estatistikaren bidez azter daiteke etxebizitza erabiliaren eta etxebizitza berri librearen

eskaintzaren prezioek 2012an izan duten doitzearen intentsitatea 2.23 grafikoan ikus

daitekeen moduan.

Etxebizitza erabiliaren prezioak 2012an izan duen beherapena (% -7,2) azken urteetako

handienetarikoa izan da.

Eraikuntza berriko etxebizitza librearen kasuan, 2008tik aurrera prezioak doitzeko joerari

eutsi zaio, baina betiere bigarren eskuko etxebizitzaren kasuan baino intentsitate

gutxiagokoa izan da. 2012ko ekitaldian beherazko joerak jarraitu du baina erritmo

apalagoan.



55

2.23 grafikoa Prezio/m2 indizeen eta etxebizitzen errenten urteko aldakuntza-tasak tipologiaren arabera, 1995-2012.

SALMENTAKO ETXEBIZITZAK

ALOKAIRUKO ETXEBIZITZAK


Ondoren, etxebizitza tipologia bakoitzean eskaintzan dagoen etxebizitzaren batez besteko

prezioaren bilakaeraren azterketa xehatua aurkezten da, emaitzak lurralde- eta geografia-

eremuen arabera zehaztuta.

-15

-5

5

15

25

35

1995

1996

1997

1998

1999

2000

2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

2010

2011

2012

%

Erabilia Berri librea

-30

-20

-10

0

10

20

30

40

50

60

1999

2000

2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

2010

2011

2012

%

Libreak alokairuan Babestuak alokairuan



56

2.7.2 Etxebizitza libreen merkatua

a) Salmentako etxebizitza libreak

2012an eskaintzan dagoen etxebizitza berri librearen metro karratuaren batez

besteko prezioa murriztu egin da hiru lurraldeetan baina bakoitzean maila desberdinean

ondoren adierazten den moduan.

Etxebizitza berri libreen batez besteko prezioaren 2011. urtearekiko beherapen handiena

Gipuzkoako lurraldean izan da (% -5). Bizkaian jaitsiera % 1,1 izan da eta Araban, berriz, %

0,3.

Bilakaera-dinamika desberdin hori dela-eta, Bizkaia da EAEko etxebizitza berri librearen

eskaintzaren metro karratuaren batez besteko prezio handiena (3.845,30 €/m2) duena lehen

aldiz 2008tik.

Gipuzkoan, etxebizitza berri librearen metro karratuaren batez besteko prezioa 3.682,30

€/m2.izan da 2012an eta Araba da oraindik ere metro karratuaren batez besteko preziorik

baxuena duen (3.426,60 €/m2) EAEko Lurralde Historikoa.

2.24 grafikoa Etxebizitza berri libreen metro karratuaren prezioaren bilakaera Lurralde

Historikoa kontuan hartuta, 1994-2012.


Egoera nabarmen aldatzen da bigarren eskuko higiezin-merkatuaren etxebizitzen batez

besteko prezioak aztertzen badira. Kasu horretan, Gipuzkoako lurraldean garestitu da gehien

EAEko eskaintzan dagoen etxebizitza erabilia, eta alde handiarekin gainera.

Gipuzkoako eskaintzan dagoen etxebizitza erabiliaren batez besteko prezioa 3.966

€/m2 da, Bizkaikoa, 3.600,30 €/m2 eta Arabakoa, 2.960,70 €/m2.

1.000

1.500

2.000

2.500

3.000

3.500

4.000

4.500

5.000

1994

1995

1996

1997

1998

1999

2000

2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

2010

2011

I 12

II 1

2

III

12

IV 1

2

Eu

ro

/m

2 e

rab

ilg

arri

Araba Bizkaia Gipuzkoa

Hiruhilekoko seriea

Urteko seriea



57

Etxebizitza berri librearen eta etxebizitza erabiliaren batez besteko prezioaren azterketa

konparatuak honako gertaera esanguratsu hau uzten du agerian: Gipuzkoan soilik gertatzen

da etxebizitza erabiliaren metro karratuaren batez besteko prezioak eraikuntza berriko

etxebizitzari dagozkionak baino handiagoak izatea.

Gipuzkoako etxebizitza erabiliaren batez besteko prezioa garestia izan da 2012an nahiz eta

2011. urtearekiko beherapen handiena izan duen lurraldea izan, zehazki % 9,8.

Gainerako bi lurraldeetan etxebizitza erabiliaren batez besteko prezioaren jaitsiera

intentsitate txikiagokoa izan da. Araban, prezioen maila % 8,4 murriztu da azken urtean

baina Bizkaian prezioen doitzea apalagoa izan da (% -4,4).

2.25 grafikoa Etxebizitza erabilien metro karratu erabilgarriaren prezioaren bilakaera Lurralde Historikoa kontuan hartuta, 2000-2012.


Prezioen bilakaera aztertzeko ikuspegi osagarri bat etxebizitza-eskaintzaren banaketa prezio-

tarteen arabera aztertzea izaten da.

Ildo horretan, prezio apaleko (180.000-240.000 euroko tartea) etxebizitzen eskaintza

gorantz doala egiaztatu da azken urteetan, betiere EAEko etxebizitzen eskaintza osoarekin

konparatuta.

Adibidez, eraikuntza berriko etxebizitzen eskaintzan 2007an eskaintzen ziren etxebizitzen %

9,7 soilik zegokien prezio horiei eta 2012an, aldiz, % 25,1 izan da ehunekoa.

1.500

2.000

2.500

3.000

3.500

4.000

4.500

5.000

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 I 12 II 12 III 12 IV 12

Eu

ro

/m

2 e

rab

ilg

arri


Hiruhilekoko

seriea

Urteko seriea



58

2.26 grafikoa Salmentako etxebizitza berri libreen banaketa prezio-tarteen arabera, 2008-2012.

4,2 4,0 1,6 1,8

5,5 4,2 4,3 4,1

12,4 13,4 19,425,1

28,528,4

27,7

15,315,0

17,515,314,0

14,513,4 12,78,8

7,45,0 3,85,6 3,83,25,1 4,0 3,5 2,44,9 5,3 3,6

1,83,7

9,7

24,1

21,1

19,9

17,9

9,3

5,3

4,15,5

3,05,7

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

2008 2009 2010 2011 2012

150.000 euro arte 150.000,01-180.000 euro 180.000,01-240.000 euro 240.000,01-300.000 euro 300.000,01-360.000 euro

360.000,01-420.000 euro 420.000,01-480.000 euro 480.000,01-540.000 euro 540.000,01-600.000 euro 600.000,01 eurotik gora


Joera hori oraindik ere handiagoa da etxebizitza erabiliaren eskaintzaren kasuan.

Horrela, saltzaileek 180.000 euro baino gutxiagoko prezioa eskatzen zuten etxebizitzen pisu

erlatiboa % 18,8 izan da 2012an. 2008an etxebizitza horien garrantzi erlatiboa % 2 baino

pixka bat handiagoa besterik ez zen.

2.27 grafikoa Salmentako etxebizitza erabilien banaketa prezio-tarteen arabera, 2008-2012.

3,3 3,1 5,1 8,66,3 6,97,7

10,2

23,7 24,0 21,2

22,1

20,2 18,0

18,7

15,0 14,0 13,7

11,8

10,110,0

9,98,1

6,36,6

6,95,5

4,04,3 5,0

2,7 2,9 4,1 3,8

6,3 8,1 8,4

1,9

4,2

19,8

22,3

24,2

15,9

11,4

7,3

4,5 4,24,6

7,06,2

0%

20%

40%

60%

80%

100%

2008 2009 2010 2011 2012

150.000 euro arte 150.000,01-180.000 euro 180.000,01-240.000 euro 240.000,01-300.000 euro

300.000,01-360.000 euro 360.000,01-420.000 euro 420.000,01-480.000 euro 480.000,01-540.000 euro

540.000,01-600.000 euro 600.000,01 eurotik gora




59

Etxebizitza-parkearen prezioan eragina duen faktoreetako bat kokapen geografikoa da.

Higiezin-eskaintzari buruzko estatistikak (OFIN) bereizitako informazioa aurkezten du, hain

zuzen ere etxebizitzaren kokapenaren araberakoa (EAEko hiriburuetan, hiri-inguruneetan edo

ingurune horietatik kanpo).

Ondoko laburpen-koadroetan 2012ko lau hiruhilekoetako metro karratu erabilgarriaren batez

besteko prezioa aurkezten da, tipologia eta esparru geografikoen arabera eta beherago

prezio horien bilakaera aurkezten eta zehatz-mehatz aztertzen da epe luzeko ikuspegiarekin.

2.15 taula Etxebizitza berri libreen metro karratu erabilgarriaren prezioa, Lurralde Historikoaren eta eremu geografikoaren arabera

Araba Bizkaia Gipuzkoa Hiriburuak

Hiriburuen gainerako

EFak

EAEko gainerakoa

I 12 3.436,9 3.820,8 3.826,9 4.207,5 3.970,6 3.426,6

II 12 3.421,1 3.807,0 3.753,9 4.183,7 3.944,0 3.403,6

III 12 3.405,9 3.809,9 3.726,4 4.148,5 3.911,7 3.419,2

IV 12 3.426,6 3.845,3 3.682,3 4.136,9 3.937,1 3.450,4


2.16 taula Etxebizitza erabili libreen metro karratu erabilgarriaren prezioa, Lurralde Historikoaren eta eremu geografikoaren arabera

Araba Bizkaia Gipuzkoa Hiriburuak

Hiriburuen gainerako

EFak

EAEko gainerakoa

I 12 3.174,0 3.820,3 4.312,8 4.216,9 3.636,6 3.179,1

II 12 3.104,2 3.796,0 4.209,3 4.155,5 3.589,9 3.092,4

III 12 3.034,3 3.748,7 4.072,3 4.020,5 3.569,2 3.042,2

IV 12 2.960,7 3.600,3 3.966,0 3.925,5 3.428,8 2.966,2


Eraikuntza berriko etxebizitza libreen batez besteko prezioa berariaz aztertuta argi dago

hiriburuetan EAEko gainerako udalerrietan baino prezio-maila handiagoa dagoela, 2012ko

batez besteko prezioa 4.136,9 €/m2 izanik.

Hiriburuetako eremu funtzionaletako (EF) udalerrien kasuan, batez besteko prezioa 3.937,1

€/m2 izan da. Gainerako udalerrietan, berriz, 3.450,4 €/m2.



60

2.28 grafikoa Etxebizitza berri libreen metro karratuaren prezioaren bilakaera, esparru geografikoen arabera, 2000-2012.


EAEko hiriburuetako etxebizitza berrien metro karratuaren 2012ko batez besteko prezioen

azterketa konparatuak erakusten du Gipuzkoako hiriburuan prezio garestiagoak izan direla.

Nolanahi ere, Bilbon eskainitako etxebizitza berri libreen metro karratuaren batez besteko

prezioa ere altua izan da, Arabako hiriburuko batez besteko prezioarekin konparatuta.

Hortaz, Donostiako batez besteko prezioa 4.569,7 €/m2 da eta Bilbokoa, 4.431,2 €/m2.

Gasteizko kasuan, batez besteko prezioa gainerako euskal hiriburuetan baino dezente

txikiagoa da (3.589,4 €/m2).

Bigarren eskuko merkatuari dagokionez, 2012an euskal hiriburuetan salmentan eskainitako

etxebizitzen metro karratu erabilgarriaren batez besteko prezioa 3.925,50 €/m2 izan da.

Ildo horri jarraiki, nabarmentzen da etxebizitza erabiliaren kasuan hiriburuetako prezio

altuagoaren eta gainerako kokapen geografikoetako prezioaren artean alde handiagoa

dagoela eraikuntza berriko etxebizitzaren kasuan ikusitakoa baino.

Hiriburuetako eremu funtzionaletako udalerrien kasuan, eskaintzan dagoen etxebizitza

erabiliaren batez besteko prezioa 3.428,8 €/m2 da, hau da, hiriburuetako prezioaren % 14,5

txikiagoa. Gainerako udalerrietako prezioarekiko aldea are handiagoa da, batez besteko

prezioa 2.966,20 €/m2 izanik, hau da, hiriburuetan ikusitakoaren % 32,3 txikiagoa.

2012an hiriburuetan eta hiriburuetako eremu funtzionaletan kokatuta ez dauden udalerrietan

eskainitako etxebizitza erabilien metro karratu erabilgarriaren batez besteko prezioaren

beherapen esanguratsua, % 7tik gorakoa, gertatu da (% 7,1 hiriburuetan eta % 7,6

bestelako udalerrietan).

Urteko seriea

Hiruhilekoko

seriea



61

Hiriburuetako eremu funtzionaletan metro karratuaren batez besteko prezioaren doitze

txikiagoa gertatu da (% -5,2), betiere beste eremu geografiko batzuetan ikusitakoarekin

konparatuta.

Metro karratuaren batez besteko prezioari dagokionez, bigarren eskuko etxebizitzen

eskaintzan etxebizitza berri libreen eskaintzan baino alde handiagoak ikusi dira 2012an

euskal hiriburuak alderatuta. 2012an metro karratuaren batez besteko prezioa 5.416,1 €/m2

izan da Donostian, 4.148,3 €/m2 Bilbon eta 2.997,0 €/m2 Gasteizen.

2.29 grafikoa Etxebizitza erabiliek m2 bakoitzeko duten prezioaren bilakaera esparru geografikoen arabera, 2000-2012.


2012an salgai zeuden etxebizitzen neurriari dagokionez, eraikuntza berriko etxebizitza

libreen batez besteko azalera 81,7 m2 da, edo beste modu batean esanda, gutxitze txikia

izan du 2011tik (82,9 m2).

Salgai dauden bigarren eskuko etxebizitzen batez besteko neurriari dagokionez, etxebizitza

berri libreen kasuan (89,7 m2) ikusitakoa baino zortzi metro karratu handiagoa da;

horrenbestez, ez da ia aldatu 2011tik (89,0 m2).

Hiruhilekoko seriea Urteko seriea



62

2.30 grafikoa Salgai dauden etxebizitzen azalera erabilgarria (m2) mota eta erregimenaren arabera, 2000-2012.


Eraikuntza berriko etxebizitzen eskaintzaren banaketaren –esparru geografikoaren

araberakoaren– azterketak erakusten digunez, eskaintzaren % 48,5 hiriburuetatik eta

hiriburuen eremu funtzionaletatik kanpo bilduta dago.

Etxebizitzen gainerako eskaintzari dagokionez, antzeko ehunekoak dituzte EAEko hiru

hiriburuek eta hiriburuen eremu funtzionalei dagozkien udalerriek (% 23,3 eta % 28,2,

hurrenez hurren).

2.31 grafikoa Etxebizitza berri libreen eskaintzaren banaketa geografikoaren bilakaera, 1997-2012.


Aurreko urteekin alderatuz, horrelako etxebizitzen eskaintzaren ehunekoa hazi egin da

Bilbon; horrela, eskainitako etxebizitza berrien bolumen handieneko hiriburua bilakatu da

Hiruhilekoko Urteko



63

Bilbo 2012an (% 10,1), Gasteiz gaindituz (2008an, Gasteiz zen lehen hiriburua horri

dagokionez).

Donostian eskainitako etxebizitzen garrantzi erlatiboa txikiena da hiru hiriburuen artean (%

4,4). Aitzitik, Gasteizen beheranzko joera handia ikusi da, 2011z geroztik portzentajezko ia

bi puntutan murriztu baitu garrantzi erlatiboa.

2.32 grafikoa Hiriburuek xurgatutako eskaintza berri librearen garrantzi erlatiboaren bilakaera, 1996-2012.

ETXEBIZITZA BERRI LIBREA

5,4 4,4

10,6 8,6 8,0 10,3 10,8 12,415,8

9,2 10,314,8 12,9

10,6 8,8

15,1

7,4 7,9

3,911,2 11,2 8,3 5,4

5,9

6,6

7,0 6,5

5,0

2,93,4

4,4

16,321,1

14,09,0

13,9

12,2 12,29,7

5,5

8,2

7,8

12,88,8

10,1

6,97,7 10,1

4,85,7

14,6

23,321,822,7

29,9

25,6

29,030,2

26,5

21,7

28,331,4

32,028,4

21,7

25,8

41,6

36,3

0

5

10

15

20

25

30

35

40

45

1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012

Gasteiz Donostia Bilbo Hiriburuak guztira


Azkenik, eraikuntza berriko etxebizitza librearen eskaintza aztertzean kontuan hartu

beharreko beste alderdi batek zerikusia du etxebizitzaren akabera-mailarekin edo

tipologiarekin. Horrela, 2012an luxuzko etxebizitzaren eskaintzaren garrantzi erlatiboak

behera egin du eskaintzaren guztizkoaren barnean; izan ere, 2011n % 10,2 izatetik 2012an

% 8,8 izatera aldatu da.

Bestalde, familia bakarreko etxebizitzak etxebizitza berrien guztizko eskaintzaren % 6,5 dira

2012an. Horrez gain, tipologia horretako etxebizitzen garrantzi erlatiboak gutxiagotzeko

joera duela ikusi da, 2011n tipologia horretako etxebizitzak guztizkoaren % 9,0 baitziren.

Etxebizitzen eraikuntza-faseari gagozkiola, 2012an salgai zeuden etxebizitza berri libreen

guztizkoaren % 4,7 eraikuntza-proiektuan zegoen. Ehuneko hori 2011koa baino apur bat

txikiagoa da, 2011n etxebizitzen % 5,3 baitzegoen eraikuntza-fasean.



64

2.33 grafikoa Salgai dauden etxebizitza berri libreen ezaugarrien bilakaera, 2000-2012.


b) Alokairuko etxebizitza libreak

Arestian adierazi dugunez, partikularren jabetzakoak izanik higiezinen jabetzako agenteen

bitartez alokairuan jarritako etxebizitza erabiliaren batez besteko errenta hileko 856 €

izan da 2012an EAEn, hots, 2011n baino % 4,7 gutxiago.

Aztertutako Lurralde Historikoaren arabera, alde esanguratsuak bereizten dira 2012ari

dagozkion batez besteko alokairu-errentetan.

Horri dagokionez, Gipuzkoak errentarik handiena zuen (879,7 euro hileko), ondoren,

Bizkaiak (865,8 euro hileko), eta azkenik, Arabak (790 euro hileko).

2.34 grafikoa Alokairu-erregimenean eskainitako etxebizitza erabilien hileko errenten bilakaera, 2000-2012.


Hiruhilekoko Urteko

Hiruhilekoko

seriea

Urteko seriea



65

Errenta-tarteen arabera, alokairu-erregimenean eskainitako etxebizitzek hileko errentak

biltzen dituzte 600-720 euroko tartean eta haren hurreneko goiko tartean –720-840

eurokoan– (% 23,3 eta % 22,3, hurrenez hurren).

Hileko 960 eurotik gorako errentak oso garrantzitsuak dira, alokairuko hamar etxebizitza

bakoitzeko hiru baitira EAEn.

Azken urteotan, errenta txikiagoa eskatzen duten etxebizitzen garrantzi erlatiboak gora egin

duela ikusi da. Horrela, 720 eurotik beherako errentak dituzten alokairuko etxebizitzak

guztizko eskaintzaren % 32,2 dira, eta 2008an, aldiz, % 16,3 ziren.

2.35 grafikoa Alokairuko etxebizitza libreen errenten banaketaren bilakaera,2006-2012.

5,8 3 ,87,6 6 ,0 6 ,5 6 ,2 6 ,9 7,5 8 ,9

12 ,812 ,5

18 ,117,4 19 ,5 18 ,8 19 ,7 2 1,7

2 3 ,3

19 ,2 2 0 ,1

2 5,82 2 ,5 2 0 ,8 2 0 ,6

2 1,12 1,9

2 2 ,32 0 ,8 2 1,6

18 ,82 3 ,9 2 1,4 2 1,3 2 0 ,0

19 ,818 ,2

13 ,89 ,3

8 ,1 8 ,8 11,9 12 ,4 12 ,310 ,7 9 ,714 ,8

16 ,5

10 ,9 10 ,2 10 10 ,1 9 ,9 9 ,1 8 ,5

13 ,0 16 ,310 ,7 11,2 10 10 ,5 10 ,0 9 ,3 9 ,0

11,8

14 ,5

2 2 ,6

2 0 ,1

12 ,9

9 ,9

8 ,3

% 0

% 20

% 40

% 60

% 80

% 100

2006 2007 2008 2009 2010 2011 I 12 II 12 III 12 IV 12

<600 € 600-720€ 720-840€ 840-960€ 960-1080€ 1080-1200€ >1200€


Alokairuko etxebizitza libreen neurriari dagokionez, alokairuko etxebizitzen % 49,5ek

75 m2-tik beherako azalera erabilgarria zuen 2012an.

2.17 taula Alokairuko etxebizitza libreen banaketaren bilakaera azalera erabilgarriaren arabera, 2003-2012.

2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012

< 60 m2

13,4 15,7 17,0 18,2 20,1 19,5 20,6 23,3 19,6 22,0

61-75 m2

19,3 20,7 19,7 25,9 21,6 24,7 24,8 26,6 24,1 27,5

76-90 m2

25,2 21,5 26,3 25,3 23,8 22,4 24,4 25,2 30,0 26,9

91-120 m2

21,1 21,9 21,0 18,4 19,4 18,5 16,5 14,9 15,1 14,2

> 120 m2

21,0 20,1 19,0 12,1 15,1 14,8 13,8 10,0 11,2 9,3

Batez besteko azalera d.e. d.e. d.e. d.e. d.e. d.e. 77,1 79,8 82,1 81,6

GUZTIZKOA 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0




66

Aldiz, neurri txikieneko alokairuko etxebizitzek –60 metro karratu baino gutxiagokoek–

alokairuko etxebizitzen eskaintzaren barnean duten garrantzi erlatiboa ia ez da hazi 2007az

geroztik; horrela, % 20,1 izatetik 2012an % 23,3 izatera aldatu da ehuneko hori.

2.36 grafikoa Alokairuan eskainitako 60 m2-tik beherako etxebizitza libreen bilakaera, 2004-2012.


2.7.3 Etxebizitza babestuaren merkatua

Salmenta-erregimeneko etxebizitza babestuen eskaintza 1.585 €/m2-ko batez besteko

preziora iritsi da 2012an; horrek esan nahi du metro karratu bakoitzeko batez besteko

prezioa % 3,5 hazi dela 2011tik.

Alokairu-erregimeneko etxebizitzari dagokionez, bestalde, etxebizitza babestuaren batez

besteko errenta hileko 345 € izan da 2012an. Batezbesteko hori kalkulatzeko, alokairu-

erregimenean dauden babes ofizialeko etxebizitzen artean hileko 391,7 €-tik gorako errenta

dutenak eta etxebizitza sozialen artean hileko 149,7 euroko errenta dutenak neurtzen dira.



67

2.37 grafikoa Salgai dauden etxebizitza babestuen eta alokatzeko dauden etxebizitza babestuen errenten prezioa m2 erabilgarri bakoitzeko, 1996-2012.

PREZIOA/m2 SALMENTA ERREGIMENEKO ETXEBIZITZA BABESTUAK

1.585

1.532

1.474

1.469

1.372

1.323

1.285

1.237

1.085

966

898

815

751

703

637

703697

200

400

600

800

1.000

1.200

1.400

1.600

1.800

Euro

/m2

ALOKAIRU ERREGIMENEKO ETXEBIZITZA BABESTUEN ERRENTAK

204,0

279,0

345,1

219,8233,8

194,1

263,2

278,2

257,3

276,5

202,8187,3184,5

154,5

144,0100

150

200

250

300

350

400


Bilakaerari dagokionez, etxebizitza bakoitzeko 120.000-150.000 euroko tartean kokatutako

etxebizitza babestuaren eskaintzaren ehunekoak apur bat gora egin duela ikusi da, zehazki,

2008an % 28,4 izatetik 2012an % 47,7 izatera aldatu da.

Horrez gainera, etxebizitza bakoitzeko 90.000-120.000 euroko batez besteko prezioa duten

etxebizitza babestuen eskaintza murriztu dela ere ikusi da, zehazki, 2008an % 58,5 izatetik

2012an % 31,4 izatera aldatu da.



68

2.38 grafikoa Salgai dauden etxebizitzen banaketa prezio-tarteen arabera, 2008-2012.

2 ,98 ,2 9 ,76,7

6,09,4

46,4 40,4 32,2

44,142,9

3,1 1,35,8

5,01,1

9,312,0

31,4

58,5

47,7

41,1

28,4

6,60,1

% 0

% 20

% 40

% 60

% 80

% 100

2008 2009 2010 2011 2012

60.000 euro bitarte 60.000,01-90.000 euro 90.000,01-120.000 euro 120.000,01-150.000 euro 150.000,01180.000 euro


Erregimen orokorreko Babes Ofizialeko Etxebizitzako alokairu-erregimeneko etxebizitza

babestuaren errentak igoera izan du 2012an (batez besteko 391,7 euro hileko), eta

etxebizitza sozialekin lotutako batez besteko errenta 149,7 euro da hileko.

2.18 taula Alokairuko etxebizitza babestuen hileko errentaren bilakaera, 2003-2012.

2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011

2012

€/hila ± % BOE 353,4 385,4 397,5 384,9 325,3 380,3 325,0 277,0 331,8 391,7 18,1

Etxebizitza sozialak

146,0 164,3 147,6 141,0 131,7 118,0 121,4 122,7 134,6 149,7 11,2

BABESTUA

K GUZTIRA 276,

5 257,

3 278,

2 263,

2 194,

1 233,

8 219,

8 204,

0 279,

2 345,

1 23,6


2012an, Euskadin eskainitako etxebizitza babestuen % 12,3 alokairu-erregimeneko

etxebizitzei dagokie, eta eskaintza horren % 87,7, aldiz, jabetza-erregimeneko etxebizitzei.

2012ari dagokionez, agerian geratzen da alokairu-erregimeneko etxebizitza babestuen

garrantzi erlatiboa apur bat hazi dela 2011z geroztik.



69

50,2

2.39 grafikoa Eskainitako etxebizitza babestuen bilakaera, edukitza-erregimenaren arabera, 1997-2012.

96,9 94,6 87,5 87,6 83,8 88,4 88,779,4 76,5 77,1 69,4 69,0 75,9

90,6 87,7

20,53,1 5,4 12,5 12,4 16,2 11,6 11,3

20,6 23,5 22,930,6 31,0

24,19,4 12,3

79,5

% 0

% 20

% 40

% 60

% 80

% 100

1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012

Salmenta Alokairua


Neurriaren arabera, azalera-eskubideko etxebizitza babestuen eskaintzan kontzentrazio

handiena 60-75 m2-ko tartean nabaritu da (guztizko eskaintzaren % 40,9). Era berean, tarte

horrek garrantzi erlatibo handiena du alokairuko etxebizitza babestuen eskaintzaren barnean

(% 40,6), eta 60 m2-tik beherako etxebizitzen garrantzi espezifikoa nabarmentzekoa da

(zehazki, % 34,1, eta salmenta-erregimeneko etxebizitzen kasuan, aldiz, % 22,2).

Hurrengo grafikoan ikus dezakegunez, etxebizitza babestuen eskaintzan etxebizitza txikienen

gero eta presentzia handiagoa nabari da, bai salmentan, eta bai alokairuan.



70

2.40 grafikoa Etxebizitza babestuen –salgai daudenen eta alokatzeko daudenen– azaleraren bilakaera, 2003-2012.

SALGAI DAUDEN ETXEBIZITZAK

7,5 6,7 10,4 16,2 22,7 22,9 18,8 22,2

38,6 41,2 37,0 29,332,5

33,3 38,9 41,3 40,9

45,954,0 52,2 56,0 60,3 51,3 44,0 37,8 39,5 36,2

7,011,9

42,6

0,70,4

% 0

% 20

% 40

% 60

% 80

% 100

2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012

<60 m2 60-75 m2 75-90 m2 91-120 m2

ALOKATZEKO DAUDEN ETXEBIZITZAK

28,8 35,225,1

36,4 32,248,4 48,4

34,1

28,0

41,4 45,844,3

43,633,8

35,5 34,440,6

38,4 43,223,4 22,6 30,6 19,9

34,016,1 17,0 25,4

31,634,8

26,9

% 0

% 20

% 40

% 60

% 80

% 100

2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012

<60 m2 60-75 m2 75-90 m2


Azkenik, EAEn eskainitako etxebizitzen banaketa geografikoaren azterketa xehatuagoa egin

da (salmenta eta alokairua), eta egiaztatu da EAEn eskainitako ia etxebizitza babestu guztiak

hiriburuetan eta hiriburuen eremu funtzionaletako udalerrietan daudela (% 46,1 eta % 42,7,

hurrenez hurren).

2011rekin alderatuz, hiriburuen eremu funtzionaletako eskaintzaren garrantzi erlatiboa apur

bat areagotu da 2012an (2011n % 37,1 zen, eta 2012an, aldiz, % 42,7).



71

2.41 grafikoa Etxebizitza babestuen eskaintzaren banaketa geografikoaren bilakaera, 2002-2012.


2012an hiriburuetan eskainitako etxebizitza babestuen banaketa geografikoa xehetasun

handiagoz aztertzen badugu, EAEn eskainitako hiru etxebizitza babesturen arteko ia bat

(zehazki, % 30,8) Gasteizen dago, beste % 12,7 Bilbon, eta gainerako % 2,6a, berriz,

Donostian.

2.42 grafikoa Hiriburuek xurgatutako eskaintza babestuaren garrantzi erlatiboaren

bilakaera, 2002-2012.

ETXEBIZITZA BABESTUA

22,232,0

48,5 42,3 42,8 42,7 35,9 31,01,0

6,0

2,63,6

7,0 10,8 10,713,2

7,0

49,8

32,1 8,7

13,215,0 16,6 10,3 7,4 10,4

9,6

42,7

20,5

2,9

47,7

59,460,863,965,967,1

58,5

46,755,3

73,2

0

10

20

30

40

50

60

70

80

2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011

Gasteiz Donostia Bilbo Hiriburuetako guztizkoa

turria: Higiezin-eskaintza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila (Eusko Jaurlaritza)



72

Merkatuaren dinamismoa 2.8

Higiezinen merkatuaren dinamismo-indize orokorra minimo historikora iritsi zen 2012an, edo

beste modu batean esanda, 0-100 eskalan 6,6 puntu izan zituen, hots, 2011ko 12,3 puntuen

erdia; horrenbestez, higiezinen jabetzako agente eta sustatzaileen pertzepzioa mailarik

txikienean dago eragiketa estatistiko hau hasi zenez geroztik.

Etxebizitza berria eraikitzeko sustatzaileek (5,6) eta higiezinen jabetzako agenteek (7,6)

balioespen negatiboa eman diote merkatuaren egoerari 2012an; horrela, 2011koekin

alderatuz (11,1 sustatzaileek eta 13,4 higiezinen jabetzako agenteek), jaitsiera esanguratsua

izan dute balioespen horiek 2012an.

Etxebizitzen prezioak urtebeteko denbora-tartean izandako bilakaerari gagozkiola, agente

horiek aurreikusitakoari jarraiki, badirudi doikuntza-prozesuak jarraituko duela etxebizitza

berrietan (37,8 2012an, eta 41,4 2011n) nahiz etxebizitza erabilietan (25,7 2012an, eta 34,7

2011n).

2.19 taula Salmenten bilakaera eta merkatuaren dinamismoaren, 2003-2012.

2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012

Merkatuaren dinamismo-indizea * 42,6 43,7 40,3 33,5 17,8 8,5 14,9 19,4 12,3 6,6

– . Sustatzaileak 49,7 47,8 41,9 34,4 20,2 8,1 12,6 16,2 11,1 5,6

– . HJAk 35,6 39,7 38,7 32,5 15,5 8,9 17,3 22,8 13,4 7,6

Prezioen aurreikuspen-indizea urtebeterako** 72,6 78,5 76,3 71,9 42,3 32,8 36,3 40,9 38,0 31,8

– . Sustatzaileak 73,7 82,2 80,4 70,3 45,5 37,4 41,5 42,8 41,4 37,8

– . HJAk 71,5 74,9 72,2 65,2 39,2 28,2 31,1 39,0 34,7 25,7

Salmenten aurreikuspena hurrengo hiruhilekorako*** 59,0 65,5 64,9 65,2 52,9 39,1 55,4 53,8 51,2 45,0

– . Sustatzaileak 64,8 71,6 68,6 64,0 55,6 38,9 58,4 56,0 56,1 51,4

– . HJAk 53,2 59,4 61,1 66,4 50,2 39,2 52,4 51,7 46,3 38,5

Urteko adierazleak batezbesteko mugikor gisa kalkulatu dira, urteko lau hiruhilekoen balioen batezbesteko aritmetikoaren bitartez. * 0tik (gehieneko geldotzea) 100era (gehieneko dinamismoa) bitartean. ** 0tik (prezioen jaitsiera orokorra) 100era (igoera orokorra) bitartean. *** 0tik (salmenten okerragotze orokorra) 100era (hobekuntza orokorra) bitartean.

Iturria: Higiezin-eskaintza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila (Eusko Jaurlaritza). 2011.

Epe laburrean, hurrengo hiruhilekorako salmenta-aurreikuspenak 2011n jasotakoak baino

pesimistagoak dira. Horrela, sustatzaileek emandako batezbestekoa 51,4 da (2011n 56,1

puntu eman zituzten), eta higiezinen jabetzako agenteek hautemandako salmenta-

itxaropenak, berriz, murriztu egin dira (38,5 puntu 2012an, eta 46,3 puntu, aldiz, 2011).



73

2.43 grafikoa Merkatuaren dinamismo-indizea, salmenta-aurreikuspena hurrengo hiruhilekorako eta prezioen bilakaera urtebeterako, 2003-2012.

Iturria: Higiezin-eskaintza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila (Eusko Jaurlaritza). 2010.



74

3. ETXEBIZITZA PREMIAK ETA ESKARIA EAEn

2009az geroztik beherapenak izan dira urtero, baina 2012an apur bat igo da Etxebiden

erregistratutako eskabide-espedienteen kopurua; horrela, guztira 84.780 eskabide-

espediente erregistratu dira, edo beste modu batean esanda, % 0,5eko hazkundea gertatu

da, 2011n 84.376 espediente izapidetu baitziren3.

Eskabideen guztizko kopuruaren gorakada hori lotuta dago familia-unitateekin lotutako

eskabideen gorakadarekin (2011n 26.258 izatetik 2012an 27.516 izatera aldatu dira, hau da,

% 4,8ko areagotzea izan dute).

Banako eskabideak, aldiz, % 1,5 murriztu dira ekitaldi horretan, zehazki, 58.118 izan ziren

2011n eta 57.264 2012an.

3.1 grafikoa Etxebiden erregistratutako eskabide-espedienteen bilakaera, 2006-2012.

Iturria: Etxebide, Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila (Eusko Jaurlaritza)

Lurralde-azterketak agerian uzten duenez, Bizkaian bildu dira 2012an Etxebiden

erregistratutako espediente gehienak, zehazki, 47.235 unitate erregistratu ziren guztira,

hots, EAEko guztizkoaren % 55,7. Gipuzkoan 28.041 eskabide erregistratu dira

(guztizkoaren % 33,1), eta Araban, azkenik, 9.504 espediente (gainerako % 11,2a).

3 Eskari xahutuaz ari gara, hots, alokairu-erregimenean edota Bizigune programaren barnean babes

ofizialeko etxebizitzaren bat okupatzen ari direnen eta Babes Ofizialeko Etxebizitzetarako zozketetan hautatutakoen erregistroak deskontatuta.



75

2012ko eskabide kopuruaren bilakaeraren lurralde-azterketak Lurralde Historiko bakoitzean

profil desberdinak bereiztea ahalbidetzen digu:

- Bizkaian, eskabide kopuru handiena egoteaz gain, eskabide kopuruak hazkunderik

handiena izan du 2012an (% 2,5 gehiago), eta Araban, aldiz, hazkunderik txikiena

(% 0,8); Gipuzkoan, bestalde, eskabide kopurua murriztu egin da (% 2,9 gutxiago).

3.2 grafikoa Etxebiden erregistratutako eskabide-espedienteen bilakaera, Lurralde Historikoaren arabera, 2006-2012.


Etxebizitza babestuen eskariak 2012an dituen ezaugarriak zehazterakoan, agerian geratzen

da eskatzaileen diru-sarreren maila gutxitu egin dela; izan ere, gutxiagotze hori 2010az

geroztik atzeman da.

Horrela, 2012an Etxebiden erregistratuta zeuden pertsonen batez besteko diru-sarrera

neurtuak urteko 16.476 euro gordin ziren; horrek esan nahi du 2011ko 17.670 euroko

batezbestekoarekin alderatuz % 6,8 murriztu zirela, eta % 9,7, aldiz, 2010eko ekitaldiarekin

alderatuta.



76

3.3 grafikoa Etxebiden erregistratutako espedienteen batez besteko diru-sarreren mailaren bilakaera, 2008-2012.


2012an neurtutako diru-sarreren banaketaren arabera, Etxebiden erregistratutako

eskabideen % 61,2k ziurtatuta zuen urteko 22.000 eurotik beherako diru-sarrera neurtuen

maila.

Haietako % 10,7k urteko 22.000-28.000 euroko batez besteko diru-sarrerak zituen, eta %

7,7k, aldiz, urteko 28.000 eurotik gorako batez besteko diru-sarrera neurtuak.

3.4 grafikoa Eskabideen banaketa, diru-sarreren maila neurtuaren arabera, 2012.

>28.000 eta

<=35.000

% 5,7

< 3.000

% 0,1

Eskatutako diru-

sarrerak egiaztatu

gabe

21,6%

>35.000 eta

<=45.000

% 2,4

>22.000 eta

<=28.000

% 11,3

>=12.000 eta

<=22.000

% 38,0

>=9.000 eta

<12.000

% 8,2

>=3.000 eta

<9.000

% 12,6




77

Eskabideei dagokienez, familia-unitate motaren araberako banaketan nabarmentzekoa da

eskabide gehienak pertsona bakarreko etxekoen unitateek eginak direla: zehazki, hiru

eskabidetatik bi (% 67,5).

Bilakaera kontuan hartuta, pertsona bakarreko etxekoen unitateek eskabideen guztizkoaren

barnean duten garrantzi erlatiboaren txikiagotzean joera berberari eutsi zaio 2012an, nahiz

eta ekitaldi horretan txikiagotze-maila hori hain handia ez zen izan. Horrela, 2008an

pertsona bakarreko etxekoen unitateen garrantzi erlatiboa guztizkoaren % 73,1 zen, eta

2011n, berriz, % 68,9ra iritsi arte murriztu zen.

Aitzitik, etxekoen unitatean hiru kide dituzten eskabideak guztizkoaren % 13,9 izan dira

2012an, hots, 2011n ikusitakoa baino portzentajezko 0,9 puntu gehiago eta 2008an

ikusitakoa baino bost puntu inguru gehiago.

3.1 taula Etxebiden erregistratutako biztanleen ezaugarriak, 2008-2012.

% bertikalak 2008 2009 2010 2011 2012

DIRU-SARRERA HAZTATUEN BATEZBESTEKOA 15.813 17.082 18.244 17.670 16.476

FAMILIA UNIT. KIDE KOPURUA • Bat 73,1 72,5 70,9 68,9 67,5

• Bi 15,7 15,6 15,3 15,5 15,6

• Hiru 9,3 9,9 11,4 13,0 13,9

• Lau edo gehiago 1,9 2,0 2,4 2,7 2,9

GUZTIZKOA 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0

*Diru-sarrerak erregistro-egunaren aurreko bi urteei dagozkie. Iturria: Etxebide, Enplegu eta Gizarte

Politiketako Saila (Eusko Jaurlaritza)

2012an Etxebiden egindako eskabideen banaketaren –kupoen araberakoaren– azterketak

erakusten digu 35 urtetik beherakoekin lotutako kolektiboak garrantzi erlatibo handiena

duela (% 33,1). Hala eta guztiz ere, bilakaerari gagozkiola, gazteen kolektibo horrek

garrantzi espezifikoa galdu zuen 2011rekin alderatuz (% 37,4).

Kontrako alderdian, 2012an garrantzi erlatiboa areagotu duten bi kolektibo atzeman dira:

- 4 urtetik gorako antzinatasuna duten eskatzaileen eskabideak % 27,2ra arte

areagotu dira 2012an; 2011n erregistratutako datua % 25,8 da.

- Beste taldeetako ezeinen barnean ez dauden gainerako eskabideak eskabideen

guztizko kopuruaren % 32,0ra arte igo dira 2012ko ekitaldian; 2011n, aldiz,

eskabideen guztizko kopuruaren % 29,7 izan zen ehuneko hori.



78

3.2 taula Etxebideko erregistroen banaketa, kupoen arabera, 2009-2012.

% bertikalak 2009 2010 2011 2012

KUPOAK • Mugimen-ezintasuna 0,8 0,8 0,8 0,8 • Guraso bakarreko familia 5,1 5,7 6,3 6,9

• 4 urteko antzinatasuna 23,0 24,5 25,8 27,2 • 35 urtez azpikoak 46,9 42,0 37,4 33,1 • Gainerakoak 24,1 27,0 29,7 32,0 GUZTIZKOA 100,0 100,0 100,0 100,0


Denbora-ikuspegi handiagoan txertatuta, gazteen kupoak gutxiagotzeko joera duela

nabarmentzen da. Horrela, termino absolututan, 35 urtez azpikoek egindako eskabideen

kopurua nabarmen jaitsi da azken urteotan; izan ere, 2005ean 47.708 eskabide egin ziren,

eta 2012an, aldiz, 33.635.

3.5 grafikoa Etxebideko erregistroen bilakaera, sarrera-kupo nagusien arabera, 2005-2012.

Iturria: Etxebide. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila (Eusko Jaurlaritza)

Etxebiden 2012an egindako eskabideen edukitza-erregimenaren araberako azterketa eginda,

alokairu-erregimeneko etxebizitzen eskariaren garrantzi erlatiboa nabarmen handiagotu dela

atzematen da, eskabide guztien % 43,6 baitagokio.

Azken urteotan oso hazkunde nabarmena atzeman da Etxebiden erregistratutako eskari

osoaren barnean alokairuko etxebizitzen eskariak duen garrantzi erlatiboan; izan ere, eskari

horren garrantzi erlatiboa 2006koa baino ia bi aldiz handiagoa da (2006an % 23,7 zen).

Alokairu-erregimeneko eskariaren gorakada nabarmen horrez gainera, jabetza-erregimeneko

eskabideak modu iraunkorrean gutxitu direla ere ikusi da, 2012an eskabide guztien % 21,6

baitziren, hau da, 2012an egindako alokairu-erregimeneko eskabideak baino portzentajezko

22 puntu gutxiago.



79

2006tik, jabetza-erregimeneko eskabideen garrantzi erlatiboa erdiraino jaitsi da, 2006an %

42,5 izatetik 2012an % 21,6 izatera aldatu baitira.

3.6 grafikoa Etxebiden erregistratutako pertsonek eskatutako etxebizitza-motaren bilakaera, 2006-2012.

39,9 38,0 35,0 30,3 25,0 21,6

23,1 23,4 25,5 30,7 38,2 43,6

3 3 ,7 3 7,0 3 8 ,5 3 9 ,5 3 9 ,0 3 6 ,7 3 4 ,8

42,5

23,7

% 0

% 20

% 40

% 60

% 80

% 100

2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012

Esp

ed

ien

te k

op

.

Jabetza Alokairua Zehaztugabea


Etxebiden erregistratutako pertsonek eskatutako etxebizitza tipologiak sakonki aztertuta,

erregistratutako pertsonek alokairu-erregimena gero eta gehiago eskatzen dutela egiaztatu

da.

Horrela, 2012an erregistratutako pertsonen % 66,0k alokairu sozialeko etxebizitza eskatu

dute, eta beste % 65,0k berriz, Babes Ofizialeko Etxebizitza baten alokairua. 2011rekin

alderatuz, eskabide horiek nolabaiteko areagotzea izan dute 2012an, Etxebiden

erregistratutako eskabideen % 63,2 eta % 63,0 baitira, hurrenez hurren.

Epe luzerako ikuspegian oinarrituta, 2006az geroztik alokairu sozialeko erregimeneko eta

Babes Ofizialeko Etxebizitzen alokairurako eskabideak nabarmen handiagotu direla egiaztatu

da; horrela, 2006an % 47,3 izatetik 2012an % 66,0 izatera aldatu ziren alokairu sozialerako

eskabideak, eta Babes Ofizialeko Etxebizitzen alokairuari dagokionez, % 43,4tik % 65,0ra.

Bestalde, etxebizitza berri edo erabiliaren erosketarekin lotutako eskabideen garrantzi

erlatiboa gutxitu egin da 2012an, 2011rekin alderatuz; horrela, etxebizitza berrien

eskabideak % 55,0ra jaitsi dira, eta etxebizitza erabilienak, berriz, % 39,0ra.

Horrela, bi tipologia horiek eskabide guztien % 60,4 ziren 2011n, etxebizitza berriaren

erosketaren kasuan, eta % 42, aldiz, etxebizitza erabiliaren erosketaren kasuan.

Bestalde, Bizigune alokairu-programaren garrantzi erlatiboa areagotu egin da 2012an idazki

bidezko eskabideei dagokienez; horrela, urte horretan Etxebideko eskabide guztien % 47

programa horri dagozkio (2011n, berriz, % 44 ziren).



80

3.3 taula Etxebiden erregistratutako pertsonek eskatutako etxebizitza-motaren bilakaera, 2006-2012.

Baiezkoen %

2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012

Etxebizitza berriaren erosketa 76,0 76,4 75,9 73,5 68,0 60,4 55,0

Etxebizitza erabiliaren erosketa 42,6 46,2 48,1 47,7 41,0 42,0 39,0

Etxebizitza tasatuaren erosketa 0,0 13,5 21,6 28,1 31,5 31,0 29,0

Alokairu soziala 47,3 49,2 50,7 53,3 58,0 63,2 66,0

BOEen alokairua 43,4 55,9 53,4 55,7 59,2 63,0 65,0

Bizigune alokairua 30,5 31,9 33,4 37,2 40,5 44,0 47,0

Udal-programen bidezko alok. 13,0 15,3 17,0 18,8 21,2 24,4 26,0

Zuzkidura-bizilekuak -- -- -- -- -- 16,9 19,0


Azkenik, eskatzaileen diru-sarrerak xehetasun handiagoz aztertuta (eskatutako etxebizitza-

tipologiaren araberako azterketa), 2012an alokairua eskatu duten pertsonen batez besteko

diru-sarrera neurtuak modu apalean gutxitu direla egiaztatu da; 2011n batez beste 15.957

euro izatetik 2012an 14.858 euro izatera aldatu baitira.

Bestalde, erosketa-erregimeneko eskatzaileek eta "Zehaztugabe‖ aukera planteatu dutenek

batez besteko diru-sarrerei eutsi diete 2011rekin alderatuta.

Erosketa-aukerarekin lotutako batez besteko diru-sarrera neurtuen maila hazi egin da,

2008an urteko 19.777 euro izatetik 2012an 20.806 euro izatera aldatu baita (2012koa izan

da 2008-2012 aldiko mailarik handiena). Alokairu-eskabideen artean, aitzitik, batez besteko

diru-sarreren maila gutxitu egin da azken urteotan, eta 2012ko ekitaldian baliorik txikiena

erregistratu da.

3.7 grafikoa Etxebiden erregistratutako pertsonen batez besteko diru-sarrera haztatuen mailaren bilakaera, 2008-2012.




81

Termino erlatibotan, urteko 12.000-22.000 euroko diru-sarrerak dituzten pertsonen

eskabideen garrantzi erlatiboa murriztu egin da 2012an, 2011n % 40,9 izatetik 2012an %

35,9 izatera aldatu baitira.

3.8 grafikoa Etxebiden erregistratutako pertsonen diru-sarreren mailaren bilakaera, 2009-2012.

4,2 4,2

11,6 12,0

8,8 9,0

37,340,9

14,510,8

9,9 5,2

4,9

2,0

8,816,0

5,73,0

11,911,4

7,710,3

35,942,5

10,7

13,75,4

7,3

2,3

2,120,4

9,6

% 0

% 20

% 40

% 60

% 80

% 100

2009 2010 2011 2012

< 3000 € 3000-9000 € 9001-12000 €

12001-22000 € 22001-28000 € 28001-35000 €

35001-45500 € Eskatutako diru-sarrerak egiaztatu gabe




82

4. HIGIEZINEN MERKATUAREN JARDUERA EAE-N ETA ESPAINIAN

Etxebizitza-salerosketak EAEn 4.1

Notariotzaren Kontseilu Nagusiaren Estatistikaren arabera, EAEko etxebizitza-salerosketen

guztizko kopurua 15.382 unitate da; horrek esan nahi du kopurua % 18,2 murriztu dela

2011n izandako 18.783 salerosketen aldean.

Hiru lurralde historikoetan gutxitu egin da erregistratutako salerosketa kopurua; nolanahi

ere, oso desberdina da beherapen horren intentsitatea.

Izan ere, Araban apala izan da salerosketa kopuruaren murrizketa (% -1,1), 2012an 3.469

salerosketa izan dira, 2011n, aldiz, 3.509 izan ziren; gainerako lurralde historikoetan, ordea,

beherapen nabarmenak izan dira erregistratutako salerosketa kopuruari dagokionez.

Ildo horretatik, Bizkaian 7.023 salerosketa izan dira; horrek esan nahi du % 23,2ko

beherakada izan dela 2011ko datuekin alderatuta. Aitzitik, Gipuzkoan % 20,4ko jaitsiera izan

da salerosketa kopuruan, 2011n 6.145 salerosketa izan baitziren, 2012an, aldiz, 4.890.

4.1 taula 2011-2012 aldian erregistratutako salerosketak, Lurralde Historikoaren arabera

Araba Bizkaia Gipuzkoa EAE

2011 3.509 9.139 6.145 18.793

2012 3.469 7.023 4.890 15.382

2012/2011 % -1,1 % -23,2 % -20,4 % -18,2

Iturria: Notariotzaren Kontseilu Nagusia

Azterketa zorrotzago bat egiteko, eta 2013an egindako salerosketei buruzko ezaugarriak

adierazteko, Sustapen Ministeriotik eratorritako informazioa erabili dugu.

Estatistika horren arabera, 2012ko ekitaldian EAEn notario aurrean formalizatutako

etxebizitza-salerosketa kopurua 15.000 salerosketetatik behera dago (14.995); horrek esan

nahi du % 17,2ko jaitsiera izan dela, 2011n 18.109 salerosketa izan baitziren.

2012ko ekitaldian berresten da euskal higiezinen merkatuaren jarduerak gutxitzeko joera

duela, eta hori bereziki ikusten da 2011n, ekitaldi horretan egindako salerosketa kopurua

nabarmen murriztu delako (% -22,4 2010. urtearekin alderatuta).

Sektorearen jarduerak izandako jaitsiera horren profila etxebizitza mota kontuan hartuta

aztertzen badugu, ikus dezakegu 2012an salerosketa kopuruan izandako murrizketa

etxebizitza tipologia guztietan gertatu dela, baina intentsitate desberdinarekin.



83

2011ko datuekin alderatuta, etxebizitza erabiliak izan du beherapen handiena

formalizatutako salerosketa kopuruari dagokionez (% -22,5), etxebizitza mota horren

salerosketa kopurua 7.431 izan baita 2012an.

Nolanahi ere, nabarmendu behar da beherapen hori 2011n izandakoa baino zertxobait

beherago dagoela; izan ere, urte hartan etxebizitza erabiliaren salerosketak % 28,5eko

urteko tasara murriztu ziren.

Etxebizitza berri librearen salerosketa kopurua 4.111 izan da 2012an, eta beherapen hori

etxebizitza erabiliaren kasuan ikusitako beherapena baino askoz ere txikiagoa da (% -13,0).

Etxebizitza mota horrek 2011n izandako dinamikari dagokionez, (% -22,7) ikusten da

nolabaiteko hobekuntza izan dela 2012arekin alderatuta (% -13,0).

Bestalde, 2012an izandako etxebizitza babestuaren salerosketa kopuruaren murrizketa izan

da apalen-apalena (% -8,9) gainerako etxebizitza tipologien aldean.

Nabarmendu behar da azken 6 urte hauetan formalizatutako etxebizitza babestuaren

salerosketek portaera oso egonkorra izan dutela.

Izan ere, 2008an hasitako higiezin-krisiak eragindako testuinguru konplexua gorabehera,

etxebizitza babestuaren aldeko apustu publikoari esker lortu da produkzioaren erritmo

etengabeari eustea.



84

4.1 grafikoa Etxebizitza-salerosketen bilakaera, etxebizitza motaren arabera. EAE, 2004-2012.


2012an formalizatutako salerosketa kopurua nabarmen murriztu den arren, lurraldeko

higiezinen merkatu bakoitzaren portaera desberdina izan da.

Gauzak horrela, Bizkaian izan da higiezinen jardueraren beherapen handiena, 2012an izandako

salerosketa kopuruaren arabera aztertuta, % -23,6ko beherakada nabarmena izan baita.

Bestalde, Gipuzkoako higiezinen merkatuaren jardueraren bilakaera ere negatiboa izan da,

baina 2012an formalizatutako salerosketa kopuruak (% -18,5) izandako beherapena

Bizkaikoa baino txikiagoa da.

Aitzitik, Bizkaian eta Gipuzkoan merkatuaren jardueran ikusi den beherapena ez bezala,

Araban bilakaera positiboa izan da 2012an, % 2,0ko hazkundea izan baita formalizatutako

salerosketa kopuruari dagokionez 2011rekin alderatuta.



85

2011n ikusitako joeren bilakaera aztertzen badugu, ikus dezakegu Gipuzkoan izan dela

formalizatutako salerosketen beherapen handiena 2012an (2011n % 7,9 murriztu ziren).

Bizkaian, aldiz, formalizatutako salerosketen murrizketa-erritmoa 2011ko ekitaldikoaren

antzekoa izan da 2012ko ekitaldian. Lurralde horretan, 2011ko ekitaldian, salerosketen tasa

nabarmen jaitsi zen (% -24,2).

Bestalde, Arabako merkatuak 2012an izandako bilakaera positiboa bereziki garrantzitsua da

2011ko dinamikarekiko oso desberdina delako, 2011n lurraldeko salerosketak oso erritmo

handian jaitsi baitziren (% -35,7).

4.2 grafikoa Formalizatutako etxebizitza-salerosketen bilakaera, Lurralde Historikoen arabera, 2004-2012.


Lurralde historiko bakoitzean egindako salerosketak etxebizitza motaren arabera aztertzen

badira, higiezinen merkatuak 2012ko ekitaldian izan duen portaeraren azterketa sakonagoa

egin daiteke.



86

50,8

Ildo horri jarraiki, Araban 2012an salerosketen erritmoa hobetzeko funtsezko faktorea

etxebizitza babestuaren salerosketa kopuruak izandako igoerarekin lotzen da (% +14,8);

izan ere, etxebizitzen gainerako tipologia gutxitu egin da 2011ren aldean (% -10,9

etxebizitza erabiliaren kasuan eta % -4,1 etxebizitza berri librearen kasuan).

Gipuzkoan ikus daiteke bilakaera-profila Araban deskribatu denarekiko oso desberdina dela.

Gauzak horrela, Gipuzkoan, 2012an, etxebizitza babestuaren salerosketa kopurua gainerako

etxebizitza tipologiei dagokiena baino askoz ere gehiago murriztu da (% -32,0).

Izan ere, Gipuzkoako etxebizitza erabiliaren salerosketak % 17,6 jaitsi dira; aitzitik,

etxebizitza berri librearekin lotutako salerosketak erritmo txikiagoan jaitsi dira (% -9,9).

Bizkaian ikusten da alde txikiagoak daudela salerosketetan (etxebizitza tipologiaren arabera)

ikusitako dinamikan gainerako lurraldeekin alderatuta: hiru tipologiak (etxebizitza babestua,

etxebizitza erabilia eta etxebizitza berri librea) tasa nabarmenean jaitsi dira 2012an.

Dena den, etxebizitza erabiliaren erosketetan izandako beherakada handiagoa da, 2011rekin

alderatuta % 27,4 jaitsi baita; aitzitik, etxebizitza berri librearen salerosketak % 18,4 gutxitu

dira eta etxebizitza babestuaren salerosketak % 16,0.

4.3 grafikoa Formalizatutako salerosketen bilakaera, etxebizitza motaren arabera, Lurralde Historikoa kontuan hartuta.


Horrez gain, formalizatutako salerosketak (etxebizitza tipologiaren arabera) honako ikuspegi

honetatik azter daitezke: etxebizitza motek EAEko eta lurralde bakoitzeko salerosketa guztiei

dagokienez daukaten pisu erlatibo desberdinaren ikuspegitik, beherago dagoen 4.4 grafikoan

ikus dezakegunez.

Azterketa horri esker, nabarmentzen da EAE osoan etxebizitza erabiliaren salerosketek pisu

espezifiko handiagoa izan dutela 2012an, euskal merkatuko guztizko salerosketen erdia

baitira (% 49,6).



87

Aitzitik, etxebizitza libre berriak eta etxebizitza babestuak pisu txikiagoa dute EAE osoan

2012an formalizatutako salerosketei dagokienez (% 27,4 eta % 23,0, hurrenez hurren).

Etxebizitza erabiliaren salerosketak EAEko etxebizitzaren guztizko salerosketen gainetik

nagusitzen dira, eta batez ere Bizkaian eta Gipuzkoan ikusten da. Gauzak horrela, Bizkaian

bereziki handia da etxebizitza-salerosketen pisu erlatiboa, lurraldeko salerosketen % 59,1

baita. Gipuzkoan, salerosketa mota horren pisu erlatiboa ere nabarmena da (% 51,5).

Modu koherentean, 2012an, etxebizitza berri librearen eta etxebizitza babestuaren

salerosketen garrantzi erlatiboa handiagoa da Gipuzkoan Bizkaian baino. Etxebizitza berri

libreko salerosketek % 31,1eko pisu erlatiboa dute Gipuzkoan; Bizkaian, aldiz, % 27,1.

Bestalde, etxebizitza babestuaren salerosketen garrantzi erlatiboa % 17,4 da Gipuzkoan;

Bizkaian, aldiz, tasa horren maila askoz ere txikiagoa da (% 13,8).

Oraingo honetan ere Arabako profila gainerako lurraldeetakoa baino askoz ere desberdinagoa

da. Etxebizitza babestuaren salerosketekin lotutako jarduerak eutsi ahal izan dio 2011ko

mailaren antzeko mailan lurralde historikoko salerosketa kopuruari 2012an. Etxebizitza mota

hori Araban 2012an formalizatutako guztizko salerosketen erdia izan da (% 49,2),

etxebizitza mota horrek EAEn formalizatutako salerosketen barruan duen pisu erlatiboaren

bikoitza.

Aitzitik, etxebizitza erabiliaren salerosketek gainerako lurraldeetan duten pisu espezifikoa

baino askoz ere txikiagoa dute Araban (% 27,7), etxebizitza berri librearen salerosketen

garrantzi erlatiboa (% 23,1), aldiz, EAE osoaren maila baino zertxobait txikiagoa da (%

27,4).



88

4.4 grafikoa Formalizatutako salerosketen banaketa, Lurralde Historikoen arabera, etxebizitza mota kontuan hartuta, 2012.

EAE ARABA

B abestua

% 23,0

Erabilia

% 49,6

B erri

librea

% 27,4

P ro tegid

a

16,3%

Usada

57,6%

N ueva

libre

26,1%

GIPUZKOA BIZKAIA

P ro tegid

a

16,3%

Usada

57,6%

N ueva

libre

26,1%


Jarraian, 2012an formalizatutako salerosketen kopuruari buruzko azterketa osagarria dago,

egindako salerosketen erosleen bizilekuari buruz Sustapen Ministerioak argitaratutako

estatistika oinarritzat hartuta.

Sustapen Ministerioaren arabera, 2012an EAEn bizi diren erosleek egindako 17.322

salerosketa izan dira (EAEn nahiz gainerako Autonomia Erkidegoetan); horrek esan nahi du

% 17,6ko beherakada izan dela, 2011n 20.977 salerosketa izan baitziren.

Ildo horretatik, egindako salerosketen urteko jaitsiera-erritmoari eusten zaio, 2011n

salerosketa horiek % 20,2 murriztu baitziren.

4.2 taula Eroslearen bizilekuaren eta etxebizitzaren kokapenaren arteko harremana, 2012.

EROSLEAREN BIZILEKUA ETXEBIZITZAREN

KOKAPENAREN GUZTIZKOA Araba Gipuzkoa Bizkaia Estatua

ETXEBIZITZAR

EN KOKAPENA

Araba 3.332 24 28 82 3.414

Gipuzkoa 16 4.593 44 153 4.746

Bizkaia 35 37 6.585 212 6.797

Estatua 335 730 1.570

EROSLEAREN BIZILEKUAREN GUZTIZKOA 3.718 5.384 8.227

EAEn bizi diren erosleen

guztizko salerosketak: 17.329 EAEn kokatutako

etxebizitzen guztizko

salerosketak: 14.957


Erabilia

% 27,7

Babestua

% 49,2

Berri

librea

% 23,1

Erabilia

% 51,5

Babestua

% 17,4

Berri

librea

% 31,1

Erabilia

% 59,1

Babestua

% 13,8

Berri

librea

% 27,1



89

Erositako etxebizitzen kokapena, EAEkoak diren edo gainerako autonomia-erkidegoetakoak

diren kontuan hartuta, 2011n ikusitakoaren berdina da.

EAEn bizi direnek erositako etxebizitzen % 84,3 EAEn bertan dago, gainerako % 15,7a, aldiz,

beste autonomia-erkidego batzuetan dago. Ehuneko horiek eta 2011n erregistratutakoak

antzekoak dira: urte hartan, salerosketen % 84,1 EAEn kokatutako etxebizitzak ziren eta %

15,9 beste autonomia-erkidego batzuetan kokatutako etxebizitzak.

Nolanahi ere, lurraldeari buruzko azterketa egiten bada, agerian jartzen da Bizkaian eta

Gipuzkoan bizkaitarrek eta gipuzkoarrek EAEtik kanpo dauden etxebizitzei dagokienez

egindako salerosketa kopuruaren pisu erlatiboa igo egin dela 2012an.

Igoera hori ez dator bat azken urte hauetan ikusitako dinamikarekin. Izan ere, lurralde

horietan bizkaitarrek eta gipuzkoarrek EAEtik kanpo egindako salerosketen pisu

espezifikoaren jaitsiera etengabea zegoen.

Aitzitik, Araban, 2012an, arabarrek EAEtik kanpo egindako salerosketen pisu erlatiboa

nabarmen jaitsi zen, aurreko urteetan ikusitakoarekin bat etorriz.

EAE osorako epe luzeko ikuspegitik begiratuta, ikusten da 2011 arte EAEn bizi ziren erosleek

beste autonomia-erkidego batzuetan egindako salerosketen proportzioa nabarmen gutxitzen

ari zela (2008an proportzio hori ekitaldi horretan egindako guztizko salerosketen % 25,9ra

igo zen).

4.5 grafikoa EAEtik kanpo etxebizitza erosi duten erosleen proportzioa, Lurralde Historikoen arabera, 2006-2012.


EAEn bizi diren herritarrek egindako salerosketen xede diren Autonomia Erkidegoei buruzko

azterketa zehatzago bat egiten badugu, egiazta dezakegu, aurreko edizioetan bezalaxe,

probintzia nagusiak Kantabria, Errioxa eta Burgos direla, 2012an formalizatutako guztizko

salerosketen % 2,7, % 1,7 eta % 1,5 baitira, hurrenez hurren.



90

4.3 taula EAEn bizi direnek erositako etxebizitzen banaketa, etxebizitzaren kokapenaren arabera, 2010-2012.

2010 2011 2012

Etxebizitza kopurura %



Araba 5.126 19,5 3.306 15,8 3.384 19,5

Gipuzkoa 6.003 22,8 5.731 27,3 4.653 26,9

Bizkaia 10.864 41,3 8.614 41,1 6.657 38,4

Kantabria 848 3,2 586 2,8 472 2,7

Errioxa 558 2,1 382 1,8 300 1,7

Burgos 369 1,4 309 1,5 268 1,5

Alacant 249 0,9 209 1,0 227 1,3

Málaga 167 0,6 198 0,9 103 0,6

Madril 213 0,8 172 0,8 162 0,9

Nafarroa 201 0,8 138 0,7 126 0,7

Huesca 137 0,5 127 0,6 88 0,5

Cáceres 70 0,3 93 0,4 50 0,3

Asturias 94 0,4 74 0,4 43 0,2

Coruña 107 0,4 73 0,3 26 0,2

Castelló 77 0,3 51 0,2 73 0,4

Gainerako probintziak 1.204 4,6 914 4,4 697 4,0

GUZTIZKOA 26.287 100,0 20.977 100,0 17.329 100,0


Erosleak bizi diren Lurralde Historikoaren arabera, erositako etxebizitzak kokatzeko 2012an

hobetsi diren probintziak honako hauek dira: Errioxa arabarren eta gipuzkoarren kasuan

(2011n formalizatutako salerosketen % 1,2 eta % 2,5) eta Kantabria bizkaitarren kasuan

(egindako salerosketen % 4,9).



91

4.4 taula EAEn bizi direnek erositako etxebizitzak eskuratzeko leku nagusiak, Lurralde Historikoen arabera, 2010-2012.

2010 2011 2012

ARABA Etxebizitza

kopurua % Etxebizitza


kopurua %

Araba 5.066 87,2 3.230 83,9 3.332 89,6

Errioxa 123 2,1 53 1,4 43 1,2

Kantabria 67 1,2 52 1,4 37 1,0

Bizkaia 117 2,0 72 1,9 35 0,9

Gipuzkoa 32 0,6 77 2,0 16 0,4

Alacant 59 1,0 33 0,9 50 1,3

Gainerakoak 344 5,9 334 8,7 205 5,5

GUZTIZKOA 5.808 100,0 3.851 100,0 3.718 100,0

GIPUZKOA Etxebizitza



kopurua %

Gipuzkoa 5.924 83,2 5.608 86,1 4.593 85,3

Errioxa 222 3,1 149 2,3 133 2,5

Nafarroa 159 2,2 99 1,5 86 1,6

Huesca 88 1,2 87 1,3 57 1,1

Madril 48 0,7 62 1,0 61 1,1

Alacant 47 0,7 47 0,7 42 0,8

Gainerakoak 629 8,8 462 7,1 412 7,7

GUZTIZKOA 7.117 100,0 6.514 100,0 5.384 100,0

BIZKAIA Etxebizitza



kopurua %

Bizkaia 10.708 80,1 8.519 80,3 6.585 80,0

Kantabria 735 5,5 505 4,8 406 4,9

Burgos 296 2,2 249 2,3 213 2,6

Errioxa 213 1,6 180 1,7 124 1,5

Alacant 143 1,1 129 1,2 135 1,6

Asturias 70 0,5 53 0,5 33 0,4

Gainerakoak 1.197 9,0 977 9,2 731 8,9

GUZTIZKOA 13.362 100,0 10.612 100,0 8.227 100,0


Aurkeztutako informazioa —Sustapen Ministeriotik datorrena— osatzeko, EINera jo daiteke

higiezinen merkatua aztertzeko iturri gehigarri bat oinarri hartuta, Jabetza Eskubideen

Eskualdatzeen Estatistika aztertuz.

Iturri horri esker, esan daiteke aldakuntza negatiboa EAEko etxebizitzen guztizko

eskualdatzeen % 20,6 izan dela 2011-2012 aldian, 2011n erregistratutako 15.451

salerosketa izan baitziren, eta, 2012an, aldiz, 12.262.

2012an, etxebizitza erabiliaren kasuan izan da beherakadarik handiena salerosketa kopuruari

dagokionez, % 25,3ko tasa negatiboa izan baita. Bestalde, etxebizitza babestuaren kasuan,

murrizketa-tasa apalagoa da (% -10,3).

Aitzitik, etxebizitza berri librearen salerosketak urteko tasa nabarmenean igo ziren 2012an

(% +78,8). 2012an, EINen estatistikaren arabera, 5.549 eskualdatze erregistratu dira;

horrek esan nahi du 2008an lortutako mailaren parekoa lortu dela.



92

4.6 grafikoa Etxebizitzen salerosketen bilakaera, etxebizitza motaren arabera. EAE, 2007-2012.

Iturria: EIN.

Etxebizitza-salerosketak Espainian 4.2

Sustapen Ministerioaren Espainiako salerosketen Estatistikari esker, ikus dezakegu

salerosketen hazkunde apala izan dela 2012an Estatuan (% +4,2), ekitaldi horretan 363.623

salerosketa egin baitira. Dinamika positibo horrek ekarri du aldaketa esanguratsua izatea

2011n formalizatutako salerosketen jaitsiera handiari dagokionez (% -28,9).

Etxebizitza erabiliaren salerosketak 2012an izandako hazkundeak azaltzen du neurri handi

batean ekitaldi horretan formalizatutako guztizko salerosketen bilakaera positibo hori.

Etxebizitza mota horrek % 12,5eko aldakuntza-tasa positiboa izan du 2011rekin alderatuta,

tasa hori kontrastean dago 2011n izandako murrizketa handiarekin (% -24,4).

Era berean, 2012an Estatuan formalizatutako etxebizitza berri librearen eta etxebizitza

babestuaren salerosketa kopurua murriztu bada ere aurreko urtean erregistratutako



93

kopuruekin alderatuta, aldakuntza-tasa negatiboa 2011koari dagokiona baino txikiagoa izan

da bi kasuetan.

Etxebizitza berri librearen salerosketak % 8,2 murriztu dira; hortaz, hobekuntza nabarmena

da 2011n ikusitako beherakadaren aldean (% -40,6)

Etxebizitza babestuaren salerosketen kasuan, 2012ari dagokion beherapen-tasa ere (% -9,3)

2011koa baino txikiagoa izan da (% -14,8).

4.7 grafikoa Etxebizitzen salerosketen bilakaera, etxebizitza motaren arabera Espainia osoan. Notarioen Estatistika, 2004-2012.


Lurralde-ikuspegitik begiratuta, ikusten da Estatu osoan formalizatutako salerosketa

kopuruaren portaera hobea izan dela autonomia-erkidego gehienetan. 2012an, salerosketa



94

kopurua handitu egin da autonomia-erkidego gehienetan, betiere 2011ko datuekin

alderatuta.

Gauzak horrela, EAEn gainerako autonomia-erkidegoetan baino handiagoa izan da

beherapen-tasa: % -17,2.

Ikuspegi positiboenean, bereziki nabarmentzekoa da hainbat Lurralde Historikok 2012an

izandako aldakuntza-tasa positiboa: Aragoi (% +19,3), Errioxa (% +14,1), Valentziako

Erkidegoa (% +12,0) eta Katalunia (% +9,8).

4.8 grafikoa Autonomia-erkidegoek formalizatutako salerosketen urteko aldakuntza-tasa. Etxebizitzen higiezinen salerosketen guztizko kopurua, 2011-2012.

-17,2

-16,6

-15,7

-5,1

-0,1

1,5

1,6

2,1

3,5

5,7

6,2

7,0

7,1

9,8

12,0

14,1

19,3

-30 -25 -20 -15 -10 -5 0 5 10 15 20 25 30

EAE


Kantabria


M adril

Gaztela eta Leon

Galizia

Extremadura

M urtzia (Eskualdea)

Andaluzia

Gaztela-M antxa

Kanariak

Balear Uharteak

Katalunia


Errioxa

Aragoi


Azkenik, ondoren azalduko diren grafikoetan 2012an autonomia-erkidegoetan hiru

etxebizitza tipologien arabera (etxebizitza erabilia, etxebizitza berri librea eta etxebizitza

babestua) formalizatutako salerosketen bilakaera zehaztuko da.

Eraikuntza berriko etxebizitza librearen kasuan, lau autonomia-erkidegotan ikusten da

aldakuntza-tasa positiboa dela 2011ko datuekin alderatuta. Autonomia-erkidego horiek

Estatua=% 4,2 urtean



95

honako hauek dira: Extremadura (% +12,1), Aragoi (% +7,0), Asturias (% +2,5) eta Balear

Uharteak (% +1,3).

Gainerako autonomia-erkidegoetan tasak negatiboak dira 2011koekin alderatuta; oso

negatiboak dira (% 20tik gorakoak), esaterako, Kantabriaren, Madrilgo Erkidegoaren eta

Nafarroako Foru Erkidegoaren kasuan.

Halaber, ia autonomia-erkidego guztietan murriztu egin da 2012an formalizatutako

etxebizitza babestuen salerosketa kopurua; soilik Errioxan eta Aragoin ikusten da igoera

nabarmena izan dela (% +75,9 Errioxan eta % 62,5 Aragoin).

Gainerako autonomia-erkidegoetan etxebizitza babestuaren salerosketen aldakuntza-tasa

negatiboak desberdinak dira; tasa horiek Balear Uharteetako murrizketa handiaren (% -

55,5) eta Andaluziakoaren artean daude (% -2,4); azken autonomia-erkidego honetan dago

murrizketarik txikiena.

Azkenik, etxebizitza erabiliaren salerosketa kopuruaren bilakaera aztertzean ikusten da

2012an formalizatutako salerosketa kopurua handitu den autonomia-erkidego gehiago

daudela.

Soilik EAEren (% -22,5), Nafarroako Foru Erkidegoaren (% -9,3) eta Kantabriaren (% -0,4)

kasuan murriztu da salerosketa kopurua 2011ko datuen aldean.

Gainerako autonomia-erkidegoetan ikusten da 2012an egindako salerosketa kopurua igo

egin dela; igoera hori handi samarra izan da autonomia-erkidego batzuetan, hala nola

Errioxan (% +22,6), Aragoin (% +19,2) eta Valentziako Erkidegoan (% +19,1).



96

4.9 grafikoa Formalizatutako salerosketen urteko aldakuntza-tasa, etxebizitza motaren arabera. 2012

ETXEBIZITZA BERRI LIBREAK

-24,7

-21,1

-20,5

-14,3

-13,2

-13,0

-9,2

-8,7

-8,6

-8,4

-6,3

-2,8

-1,6

1,3

2,5

7,0

12,1

-30 -20 -10 0 10 20 30

Kantabria

M adrilgo Erkidegoa


Errioxa

M urtziako eskualdea

EAE

Galizia

Katalunia

Gaztela eta Leon

Kanariak

Andaluzia


Gaztela-M antxa

Balear Uharteak


Aragoi

Extremadura

ETXEBIZITZA ERABILIAK

-22,5

-9,3

-0,4

0,8

4,1

8,8

11,4

12,5

13,2

13,3

15,3

15,7

16,3

18,3

19,1

19,2

22,6

-30 -20 -10 0 10 20 30

EAE


Kantabria

Extremadura


Gaztela eta Leon

Balear Uharteak

Andaluzia

Galizia

M adrilgo Erkidegoa

Kanariak

Gaztela-M antxa


Katalunia

Valentziako Komunitatea

Aragoi

Errioxa

Estatua:% -8,2

Estatua:% 12,5



97

ETXEBIZITZA BABESTUAK

-55,5

-36,9

-33,7

-25,2

-21,9

-20,1

-13,2

-13,2

-12,0

-8,9

-8,2

-6,0

-3,9

-3,5

-2,4

62,5

75,9

-70 -60 -50 -40 -30 -20 -10 0 10 20 30 40 50 60 70 80

Balear Uharteak

Kantabria



Kanariak

Katalunia

Gaztela eta Leon

M adrilgo Erkidegoa


EAE

Galizia

Gaztela-M antxa


Extremadura

Andaluzia

Aragoi

Errioxa


Etxebizitzen prezioak EAEn eta Espainian 4.3

Azkenik, EAEko etxebizitza librearen eta etxebizitza erabiliaren prezioaren azterketa egingo

dugu, Estatuko prezioarekin alderatuta, etxebizitzaren prezioen estatistika, Sustapen

Ministerioak argitaratua, oinarritzat hartuta.

EAEko etxebizitza berri librearen prezioa 2012ko laugarren hiruhilekoan 2.524,1 €/m2 da;

azken hamabi hilabete hauetan % 4,4ko jaitsiera izan du.

Bilakaera kontuan hartuta, etxebizitza berriaren prezioak gehiago doitu dira etxebizitza

librearen prezioetara, 2011n ikusitako beherapen-tasari dagokionez, tasa hori % 3,3 baitzen.

Bestalde, etxebizitza erabiliaren metro karratu bakoitzeko prezioa 2012ko laugarren

hiruhilekoan 2.484,4 €/ m2-ko batezbestekora iritsi zen EAEn. 2011koarekin alderatuta,

murrizketa-tasa etxebizitza berriaren kasuan ikusitakoa baino apalagoa izan da; hortaz,

batez besteko prezioa % -1,5 murriztu da.

Estatua:% -9,3



98

Era berean, egiaztatzen da nolabaiteko moteltzea dagoela etxebizitza erabiliaren prezioa

doitzeko prozesuan, baldin eta kontuan hartzen bada 2011n etxebizitza mota horren batez

besteko prezioaren jaitsiera % 3 izan zela EAEn.

Etxebizitza berriaren eta erabiliaren prezioen mailak Estatu osoan izandako jaitsiera EAEkoa

baino handiagoa da. Etxebizitza berri librearen prezioaren doikuntza, 2011ri dagokionez, %

7,8 izan da, 1.587,7 €/m2 izatera iritsi arte. Nolanahi ere, etxebizitza berri librearen batez

besteko prezioa EAEkoa baino % 37 txikiagoa da Estatuan.

4.10 grafikoa Etxebizitza libreen prezioaren bilakaera, tipologiaren arabera, EAEn eta Espainian, 2005-2012.

EUSKAL AUTONOMIA ERKIDEGOA

2.000

2.500

3.000

3.500

2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 I 12 II 12 III 12 IV 12


ESPAINIA

1.500

2.000

2.500

2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 I 12 II 12 III 12 IV 12



Etxebizitza erabiliari dagokionez, batez besteko prezioaren beherakada handiagoa izan da

2012an (% -10,4), 1.515,2 €/m2 izatera iritsi baita.

Autonomia-erkidegoetako etxebizitza berriarekin nahiz etxebizitza erabiliarekin lotutako

metro karratu bakoitzeko batez besteko prezioak aztertzen baditugu, ikus dezakegu EAEz

gain, soilik Madrilgo Erkidegoan (2.023,6 €/m2) eta Balear Uharteetan (2.081,1 €/m2)

gainditzen dela 2.000 euroko maila metro karratu bakoitzeko.



99

Gainerako autonomia-erkidegoetan, etxebizitza berri librearen metro karratu bakoitzeko

batez besteko prezioa askoz ere apalagoa da 2012an; izan ere, hamar autonomia-erkidegok

ez dute 1.500 euroko muga gainditzen.

Etxebizitza erabiliaren prezioaren kasuan, autonomia-erkidego guztien batez besteko

prezioak EAEkoak baino askoz ere txikiagoak dira; izan ere, EAEn Madrilgo Erkidegoan baino

500 euro garestiagoa da metro karratu bakoitza (Madrilgo Erkidegoa da etxebizitza

erabiliaren garestitasun-mailan hurrengoa Estatuan).

4.5 taula Etxebizitza libreen prezioak, tipologiaren arabera, Autonomia Erkidegoak kontuan hartuta, 2011-2012.

Etxebizitza berriak Etxebizitza erabiliak 2011ko 4.

hiruhilekoa 2012ko 4.

hiruhilekoa Aldakuntza-

tasa 2011ko 4.

hiruhilekoa 2012ko 4.

hiruhilekoa Aldakuntza-

tasa Andaluzia 1.553,0 1.423,9 % -8,3 1.381,9 1.234,6 % 10,7

Aragoi 1.718,9 1.544,5 % -10,1 1.379,6 1.246,8 % -9,6

Asturias 1.714,1 1.632,7 % -4,7 1.493,0 1.362,9 % -8,7

Balearrak 2.269,9 2.081,1 % -8,3 1.851,3 1.713,3 % -7,5

Kanariak 1.549,2 1.406,0 % -9,2 1.383,3 1.221,6 % -11,7

Kantabria 1.777,1 -- -- 1.768,6 1.615,8 % -8,6

Gaztela eta Leon 1.404,9 1.253,2 % -10,8 1.218,0 1.141,2 % -6,3

Gaztela-Mantxa 1.292,2 1.185,2 % -8,3 1.073,9 940,4 % -12,4

Katalunia 2.116,4 1.955,6 % -7,6 2.022,3 1.788,1 % -11,6

Valentziako Erkidegoa 1.513,0 1.298,6 % -14,2 1.234,7 1.057,1 % -14,4

Extremadura 1.124,5 998,0 % -11,2 929,5 857,8 % -7,7

Galizia 1.494,3 1.299,9 % -13,0 1.212,9 1.082,7 % -10,7

Madril 2.095,1 2.023,6 % -3,4 2.293,4 1.982,5 % -13,6

Murtzia 1.290,8 1.109,1 % -14,1 1.170,6 1.008,2 % -13,9

Nafarroa 1.560,5 1.483,7 % 4,9 1.418,3 1.354,1 % -4,5

Euskal Autonomia Erkidegoa 2.640,6 2.524,1 % -4,4 2.521,3 2.484,4 % -1,5

Errioxa 1.596,1 1.361,3 % -14,7 1.202,7 1.204,3 % 0,1

Ceuta eta Melilla 1.672,0 -- -- 1.701,9 1.558,5 % -8,4

GUZTIZKOA Espainia 1.721,1 1.587,7 % -5,9 1.691,8 1.515,2 % -10,4


2012ko prezioen aldakuntza-tasei dagokienez, batez besteko prezioaren jaitsiera autonomia-

erkidego guztietan gertatzen den arren, oso aldakorra da. Etxebizitza berri librearen kasuan,

beherakada handienak honako eskualde hauekin lotzen dira: Errioxa (% -14,7), Valentzia (%

-14,2) eta Murtzia (% -14,1). Jaitsiera txikienak izan dituzte 2011n batezbesteko maila

handiagoa zuten autonomia-erkidegoek, hau da, Madrilek (% -3,4) eta EAEk (% -4,4).

Etxebizitza erabiliaren kasuan, beherapen-tasa nabarmenenak, etxebizitza berriaren kasuan

bezala, Valentziako Erkidegoarekin (% 14,4) eta Murtziarekin (% -13,9) lotzen dira.

Bestalde, aipagarriak dira, halaber, daukaten garrantziarengatik 2011n prezio-maila

handiagoa zuten autonomia-erkidegoen kasuan ikusitako prezioaren doikuntzak (Madril eta



100

Katalunia), autonomia-erkidego horietako prezioak maila oso esanguratsura eta estatuko

batezbestekotik behera jaitsi baitira (% -13,6 eta % -11,6, hurrenez hurren).

4.11 grafikoa Etxebizitza berri libreen prezioak eta urteko bilakaera-tasak, 2012.

ETXEBIZITZA BERRIEN PREZIOAK/M2

0 400 800 1.200 1.600 2.000 2.400 2.800

Extremadura

M urtzia

Gaztela-M antxa

Gaztela eta Leon


Galizia

Errioxa

Kanariak

Andaluzia

Nafarroa

Aragoi

Asturias

Katalunia

M adril

Balearrak

EAE


- 14 ,7

- 14 ,2

- 14 ,1

- 13

- 11,2

- 10 ,8

- 10 ,1

- 9 ,2

- 8 ,3

- 8 ,3

- 8 ,3

- 7,6

- 4 ,9

- 4 ,7

- 4 ,4

- 3 ,4

- 2 0 - 15 - 10 - 5 0 5 10

Errioxa


M urtzia

Galizia

Extremadura

Gaztela eta Leon

Aragoi

Kanariak

Andaluzia

Balearrak

Gaztela-M antxa

Katalunia

Nafarroa

Asturias

EAE

M adril


Estatua=1.587,7€/m

Estatua=% -7,8 anual



101

4.12 grafikoa Etxebizitza erabilien prezioak eta urteko bilakaera-tasak, 2012.

ETXEBIZITZA ERABILIEN PREZIOAK/M2

0 4 0 0 8 0 0 12 0 0 16 0 0 2 0 0 0 2 4 0 0 2 8 0 0

Ext remadura

Gazt ela-Mant xa

Murt zia

Valent ziako Erkidegoa

Galizia

Gazt ela et a Leon

Errioxa

Kanariak

Andaluzia

Aragoi

Naf arroa

Ast urias

Kant abria

Balearrak

Kat alunia

Madril

EAE


-14,4

-13,9

-13,6

-12,4

-11,7

-11,6

-10,7

-10,7

-9,6

-8,7

-8,6

-7,7

-7,5

-6,3

-4,5

-1,5

0,1

-20 -15 -10 -5 0 5


M urtzia

M adril

Gaztela-M antxa

Kanariak

Katalunia

Andaluzia

Galizia

Aragoi

Asturias

Kantabria

Extremadura

Balearrak

Gaztela eta Leon

Nafarroa

EAE

Errioxa


Estatua=1.515,2 €/m2

Estatua=% -10,4 urtean



102

Sustapen Ministerioak EAEko etxebizitzaren prezioen mailari buruz ematen duen informazioa,

2012ko Laburpen Txosten honen edizioan, Espainiako Jabetzaren, Ondasun Higigarrien eta

Merkataritza Ondasunen Erregistratzaileen Elkargoak ematen duen informazioarekin osa

daiteke.

Gauzak horrela, 2012az geroztik, Etxebizitzako Behatokiak etxebizitzaren merkatuaren

prezioei eta bestelako adierazleei buruzko EAEko informazioa —lurraldearen eta eremu

funtzionalaren arabera xehatua— argitaratzen du hiru hilean behin, Elkargo horrek ematen

dituen datu-baseak oinarri hartuta.

Informazio horri esker, etxebizitza erabiliaren eta etxebizitza berriaren metro karratu

bakoitzeko batez besteko prezioak koka daitezke geografia-desagregazioaren maila

handiagoarekin EAE barruan; era berean, Estatuko datuekin ere aldera daitezke.

Etxebizitza erabiliaren prezioa % 6,5 murriztu da EAEn 2012ko lehenengo hiruhilekotik

aurrera, eta 2012ko laugarren hiruhilekoan prezioa 2.536 euro da metro karratu bakoitzeko.

Halaber, Erregistro Estatistika horrek berresten du alde nabarmena dagoela EAEko

etxebizitza erabiliaren metro karratu bakoitzeko prezioaren (2.536 euro) eta Estatukoaren

artean (1.475 euro).

4.13 grafikoa Etxebizitza erabiliaren metro karratu bakoitzeko batez besteko prezioaren hiru hileroko bilakaera EAEn eta Espainian, 2012 (eurotan).

2.5362.6632.6322.711

1.4751.5981.608

1.743

1.000

1.500

2.000

2.500

3.000

3.500

1. hiruhilekoa 2. hiruhilekoa 3. hiruhilekoa 4. hiruhilekoa

EA E Espainia

Iturria: Erregistro Estatistika. Jabetzaren, Ondasun Higigarrien eta Merkataritza Ondasunen

Erregistratzaileen Elkargoa eta Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila (Eusko Jaurlaritza)

Lurraldearen araberako azterketak erakusten du etxebizitza erabilia garestiagoa dela euskal

hiriburuetan Lurralde Historiko bakoitzeko gainerako udalerrietan baino.

Hala eta guztiz ere, hiru hiriburuen artetik Donostia nabarmentzen da, 2012an salerositako

etxebizitzen metro karratu bakoitzeko prezioa handia delako (4.000 euro); kopuru hori



103

Bilboko eta Gasteizko batez besteko prezioaren oso gainetik dago (2.632 euro eta 1.855

euro, hurrenez hurren).

4.14 grafikoa Etxebizitza erabiliaren metro karratu bakoitzeko batez besteko prezioaren hiru hileroko bilakaera EAEn (hiriburuen arabera) eta Lurralde Historiko bakoitzeko gainerako udalerrietan, 2012 (eurotan).

1.855,21.952,72.198,52.184,8

4.000,94.278,84.038,14.129,5

2.631,72.673,92.672,92.849,5

0

1.000

2.000

3.000

4.000

5.000

6.000


Gasteiz D o no stia B ilbo

1.710,31.706,01.668,91.952,1

2.383,72.499,32.511,52.560,5

2.544,92.609,62.740,22.728,0

0

500

1.000

1.500

2.000

2.500

3.000

3.500


A rabako gainerako ak Gipuzko ako gainerako ak B izkaiko gainerako ak



Etxebizitza berri librearen prezioak EAEn izandako dinamikari dagokionez, 2012an ere

beherapen esanguratsua dago; izan ere, metro karratu bakoitzeko batez besteko prezioa

3.208 euro zen lehenengo hiruhilekoan, eta urte horretako laugarren hiruhilekoan % 13,1

jaitsi zen, 2.878 euro izatera iritsi arte.

Etxebizitza erabiliaren kasuan adierazi dugun bezalaxe, EAEko etxebizitza berri librearen

metro karratu bakoitzeko prezioaren (2. 787,6 euro) eta Estatukoaren (1.500,6 euro) artean

dagoen aldea ere nabarmena da (% 46,1 txikiagoa Estatuan).



104

4.15 grafikoa Etxebizitza berri librearen metro karratu bakoitzeko batez besteko prezioaren hiru hileroko bilakaera EAEn eta Espainian, 2012 (eurotan).

2.787,62.887,02.863,8

3.208,3

1.500,61.541,51.568,21.746,2

1.000

1.500

2.000

2.500

3.000

3.500


EA E Espainia



Etxebizitza berri libreen metro karratu bakoitzeko prezioa lurralde bakoitzeko gainerako

udalerrietan ikusitakoa baino handiagoa da hiru hiriburuetan.

Nolanahi ere, Donostian dago metro karratu bakoitzeko preziorik handiena 2012ko laugarren

hiruhilekoan (3.936,9 euro), Bilboren eta Gasteizen aurretik (3.701,4 eta 2.348,3, hurrenez

hurren). Nabarmendu behar da Bilbon urte honetan eskualdatutako etxebizitzen metro

karratu bakoitzeko batez besteko prezioa nabarmen murriztu dela.



105

4.16 grafikoa Etxebizitza berri librearen metro karratu bakoitzeko batez besteko prezioaren hiru hileroko bilakaera EAEn (hiriburuen arabera) eta Lurralde Historiko bakoitzeko gainerako udalerrietan, 2012 (eurotan).

2.348,32.431,6

1.884,9

2.897,3

3.936,9

3.509,33.416,53.939,7

3.701,4

4.209,84.849,25.089,7

0

1.000

2.000

3.000

4.000

5.000

6.000


Gasteiz D o no stia B ilbo

1.469,51.824,3

1.521,71.472,0

2.869,02.846,2

2.619,9

2.894,6

2.971,82.846,22.682,3

3.116,4

0

500

1.000

1.500

2.000

2.500

3.000

3.500


A rabako gainerako ak Gipuzko ako gainerako ak B izkaiko gainerako ak



Azkenik, eta laburpen gisa, hurrengo orrialdean etxebizitzak EAEn 2012an izan duen

prezioaren lurralde-mapa dago, Etxebizitzako Behatokiak berriki argitaratu duena eremu

funtzionalerako informazio xehatua hedatzeko.

Mapa horri erantsi zaion prezioen rankingean prezioen indize orokorra ematen da; ranking

horretan etxebizitza erabilia eta etxebizitza berria biltzen dira eremu guztientzat.

Mapa horretan agerian ipintzen da alde nabarmenak daudela etxebizitzaren prezioan

etxebizitza horien kokapenaren arabera; izan ere, adibidez, Donostian hirukoiztu egiten da

Balmasedako batez besteko prezioa; aitzitik, Zarautz-Azpeitian eta Bilbo Metropolitarraren

batez besteko prezioa Balmaseda-Zallari eta Laudiori dagokiona baino 1.000 euro gorago

dago.



106

4.17 grafikoa EAEko etxebizitzaren prezioaren mapa





107

5. ETXEBIZITZAK BIRGAITZEA EAEn

Birgaitzeko premiaren kuantifikazioa EAEn 5.1

EINen Biztanleriaren eta Etxebizitzaren Zentsuaren 2011ko datuen lehen aurrerapena

2013an argitaratu da. Jakina denez, zentsu honek EAEko eraikuntza eta etxebizitza-

parkearen ikuspegi zehatza eta xehea eskaintzen du, Estatuko autonomia-erkidegoen eta

udalerrien araberako informazio bereizia aurkeztuz.

Horregatik, informazio hori jarraian erabiliko da EAEko eraikuntza-parkearen egoeraren

ezaugarriak aztertzeko, etxebizitzak birgaitzeko programen garrantziaren analisiari ekin

aurretik.

Biztanleriaren eta Etxebizitzaren 2011ko Zentsuak konfirmatzen du EAEko eraikuntza-parkea

nahiko zaharra dela. Horrela, EAEko eraikinen % 42,1 1960 baino lehen eraiki ziren.

Adierazgarria da antzinatasun handiagoko eraikinen garrantzi erlatiboa: EAEko eraikuntza-

parkearen % 22,7 1920 baino lehen eraiki ziren.

Lurraldearen araberako azterketak alde adierazgarriak erakusten ditu eraikuntza-parkearen

antzinatasunari begira. Horrela, Bizkaian eta Gipuzkoan, 1960 baino lehen eraikitako

eraikinen pisu erlatiboa EAEko batezbestekoa baino handiagoa da: lurraldeko parkearen %

44,8 eta % 44,5, hurrenez hurren.

Ostera, 1960 baino lehen eraikitako eraikin gutxiago dago Araban, guztizkoaren % 32,1 hain

zuzen.

Horrela, 2002 eta 2011ren bitartean eraikitako eraikinen garrantzi espezifikoa parke osoaren

% 26,8koa da Araban; garrantzi hori, aldiz, askoz ere txikiagoa da Bizkaian eta Gipuzkoan

(% 13,2 eta % 9,9, hurrenez hurren).

5.1 taula Etxebizitzetarako eraikuntzen antzinatasuna EAEn, 2011.

Guztira 1900 baino

aurretik

1900etik

1920ra

1921etik

1940ra

1941etik

1950era

1951etik

1960ra

1961etik

1970era

1971etik

1980ra

1981etik

1990era

1991etik

2001era

2002tik

2011ra

EUSKAL HERRIA

163.524 18,2 4,5 5,3 4,6 9,5 11,2 11,0 6,7 14,0 15,1

Araba 34.500 15,8 2,9 2,8 3,2 7,4 7,9 10,3 9,7 13,0 26,8

Bizkaia 76.953 17,2 5,0 6,7 5,3 10,6 13,3 10,6 6,1 12,0 13,2

Gipuzkoa 52.071 21,2 4,7 4,9 4,4 9,3 10,3 11,9 5,5 17,7 9,9

Iturria: EIN, Biztanleriaren eta etxebizitzen zentsua

2011ko Biztanleriaren eta Etxebizitzen Zentsuak eskaintzen duen eraikuntza-parkearen

egoerari buruzko informazioa aztertzen bada, agerian jartzen da eraikin gehienak, bai

autonomia mailan bai lurralde mailan, egoera onean daudela.



108

Horrela, % 91,6 egoera onean daude EAE osoan; aldiz, ia ez dago alde adierazgarririk hiru

Lurralde Historikoen artean, lehen aipatutako parkearen antzinatasuna kontutan hartzen

bada ere: Araban eraikinen % 92,5 egoera onean daude, Gipuzkoan % 92,3 eta Bizkaian %

90,7.

Garrantzia txikia eta erlatiboa bada ere, Bizkaia da egoera txarrean dauden eraikinen kopuru

handiena duen lurraldea (% 7,1), EAEri dagokion portzentajearen gainetik (% 6,6).

Bestalde, bai Araban bai Gipuzkoan egoera txarrean dauden eraikinen garrantzi erlatiboa

eraikuntza-parkeko % 5,9koa da lurralde bakoitzean.

EAEko etxebizitza-parkearen portzentaje adierazgarririk ez badu erakusten ere, maila

kuantitatiboan, 10.731 dira EAEn egoera txarrean dauden eraikinak.

Azkenik, azpimarratu behar da egoera txarrean edo aurri-egoeran dauden eraikinen kopuru

erlatiboa proportzionalki txikia dela lurralde bakoitzeko etxebizitza-parkearekiko; horrela, ez

du guztizkoarekiko % 2 gainditzen, eta 689 eraikin aurri-egoeran eta 2.344 eraikin egoera

txarrean daude.

5.1 grafikoa Nagusiki edo soilik etxebizitzarako eraikinak eta egoeraren arabera, 2011.

Iturria: EIN, Biztanleriaren eta etxebizitzen zentsuak.

Etxebizitza-parkearen egoerari buruzko deskribapenean areagotuz, zenbait instalaziok (gas-

hornidura, igogailua, irisgarritasuna,…) eraikinetan eta higiezinetan duten ezartze-mailari

buruzko informazioa eskaintzen du 2011ko Biztanleriaren eta Etxebizitzen Zentsuak.

Horrela, EAEko hiru higiezinetatik batek ez du igogailurik (% 36,4); aldiz, EAEko higiezinen

erdia baino gehiagok ez dute irisgarritasun-maila onargarririk adierazten (% 58,4).



109

5.2 grafikoa Higiezinak instalazioen ezartze-mailaren arabera, 2011.


Instalazio mota horiek eraikuntza-parkearekiko duten ezartze-maila aztertuz, azpimarratu

behar da ia hiru erakinetatik bik ez dauzkatela irisgarritasuna errazteko beharrezkoak diren

instalazioak; era berean, gutxienena da oraindik igogailua daukaten eraikinen portzentajea.

5.3 grafikoa Etxebizitzetarako eraikinak, eraikinaren instalazioen arabera, 2011.

33,1

20,0

45,9

51,5

21,8

35,0

26,8

36,6

72,1

18,8

33,5

24,58

31,39

60,74

28,15

33,9

24,3

36,1

62,4

23,8

0 25 50 75 100

Irisgarria

Igogailuarekin

Garajearekin

Gas-hornidurarekin

Ur bero zentralarekin

Araba Gipuzkoa Bizkaia Guztira

º




110

Birgaitzeko laguntzak 5.2

5.2.1 Aitortutako laguntzen kuantifikazioa

Aurreko atalean jasotako EAEko etxebizitza-parkearen ezaugarrietatik abiatuz, ondoriozta

daiteke birgaitze-politiken sustapenean eta eraikitako etxebizitza-parkearen hobekuntzan

Administrazio Publikoak egiten ari diren lanaren garrantzia.

Zentzu honetan, Enplegu eta Gizarte Politiketako Sailak, Etxebizitza Sailburuordetzaren

bitartez, urtero bultzatu ohi ditu partikularrei eta komunitateei zuzendutako diru-laguntzak

EAEko etxebizitza eta eraikinen birgaitzea sustatzeko asmoz.

Ekonomia- eta aurrekontu-testuingurua zaila den arren, 2012an Sailak onartutako diru-

laguntzak mantendu ez ezik, ekitaldi horren zehar aitortutako laguntzen kopuru ekonomikoa

2011rekiko gehitu du.

Horrela, 2012an, 16,7 milioi euro bideratu ditu Sailak laguntzetara, hau da, 2011n

aitortutako laguntzen kopurua (15,8 milioi euro) baino % 6,3 gehiago.

2012an aitortutako laguntzen kopurua 15.797 izan da, 2011n aitortutakoak baino pixka bat

gutxiago (16.333). Etxebizitzak banaka birgaitzera bideratutako diru-laguntzak izan dira

hazkunde adierazgarriena jasan dutenak: 14,2 milioi euro 2012an eta 11,9 milioi euro 2011n

(% 19,3 gehiago).

Ostera, eraikina osorik birgaitzera bideratutako laguntzen zenbatekoak behera egin du

2012an zehar, 2011n 1,7 milioi euro izatetik 2012ko ekitaldian 1,3 milioi euro izatera

pasatuz.

5.2 taula Etxebizitza birgaitzeko diru-laguntzak, birgaitze motaren arabera, 2002-2012.

2002-

2005 batez bestekoa

2006-

2009 batez bestekoa

2009 2010 2011 2012

Kopur. Mila € Kopur. Mila € Kopur. Mila € Kopur. Mila € Kopur. Mila € Kopur. Mila €

Banaka birgaitzea

10.909 7.707 16.061 13.175 18.646 18.562 17.736 17.395 14.563 11.975 14.540 14.231

Eraikin osoa birgaitzea 1.521 2.871 1.769 3.408 1.888 3.879 1.761 3.252 1.770 3.783 1.346 2.754

Birgaitzea guztira 12.430 10.578 17.829 16.583 20.534 22.440 19.497 20.647 16.333 15.758 15.797 16.695

Iturria: Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila (Eusko Jaurlaritza)



111

2012an dauden birgaitzeko diru-laguntza mota ezberdinen eragina sakonki aztertuz gero,

ikus daiteke lan erkideak egitera bideratu direla laguntzak, bai jabeen erkidegoei bai

zuzenean partikularrei emanez.

Laguntza horien artean, 2012an laguntza gehienak partikularrentzat izan dira, obra erkideak

egiteko. Guztira, 14.966 etxebizitzek laguntza horiei 9,2 milioi euroko etekina atera diete,

hau da, finkak birgaitzeko 51,8 milioi euroko aurrekontua.

Aitortutako diru-laguntzaren zenbatekoa arinki igo da 2012an 2011rekiko (+% 1,7); aldiz,

diru-laguntza horiei etekina atera dieten etxebizitzen kopurua pixka bat murriztu da (-%

4,5).

Halaber, jabeen erkidegoei zuzenean bideratutako 789 laguntza aitortu dira guztira 7,1 milioi

euro bideratuz, hau da, 260,6 milioi euroko babestutako aurrekontua.

Bai auzotarren erkidegoei aitortutako diru-laguntzek guztira, bai, nagusiki, aitortutako diru-

laguntzen zenbateko osoak gora egin dute nabarmenki 2012an 2011rekiko (+ % 3,3 eta +%

22,5 hurrenez hurren).

Azkenik, etxebizitzetako elementu erkideak birgaitzera bideratutako 563 laguntza aitortu

zaizkie partikularrei 2012an; laguntza horiek 597 milioiko gastua ekarri dute 8,3 milioiko

babestutako aurrekonturako.



112

5.3 taula Birgaitzeko diru-laguntzen bilakaera, laguntza motaren arabera, 2006-2012.

Erkidegoentzako laguntzak

Espediente kopurua

Etxebizitza kopurua

Diru-laguntza guztira

Babestutako aurrekontua

2006 611 -- 3.921.017 216.982.864

2007 694 -- 4.061.575 216.188.375

2008 739 -- 4.952.937 323.848.306

2009 869 -- 6.777.402 290.563.568

2010 764 -- 5.799.855 206.087.937

2011 764 -- 5.830.890 227.947.174

2012 789 -- 7.144.156 260.585.401

Partikularrentzako laguntza, elementu erkideak birgaitzeko

Espediente kopurua

Etxebizitza kopurua



2006 3.337 16.718 9.583.599 55.512.630

2007 3.347 15.837 8.788.067 51.469.870

2008 3.286 15.170 8.663.153 52.945.691

2009 3.992 19.389 14.093.508 73.932.775

2010 3.516 18.506 13.702.657 61.499.858

2011 3.332 15.665 9.091.447 50.438.863

2012 3.421 14.966 9.244.080 51.864.976

Partikularrentzako laguntza, norberaren elementuak birgaitzeko

Espediente kopurua

Etxebizitza kopurua



2006 1.181 1.181 1.658.570 19.066.185

2007 1.020 1.020 1.266.231 15.280.958

2008 857 857 994.893 10.449.339

2009 1.145 1.145 1.569.349 15.579.677

2010 991 991 1.144.320 9.814.217

2011 668 668 835.768 9.933.675

2012 564 563 597.282 8.373.254

BIRGAITZEKO LAGUNTZAK GUZTIRA

2006 5.129 17.899 15.163.186 291.561.680

2007 5.061 16.827 14.115.873 282.939.203

2008 4.882 16.027 14.610.983 387.243.385

2009 6.006 20.534 22.440.259 380.076.020

2010 5.271 19.497 20.646.832 277.402.012

2011 4.764 16.333 15.758.105 288.319.712

2012 4.774 15.529 16.985.518 320.823.631

Iturria: Eusko Jaurlaritzako Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila.

Diru-laguntza mota ezberdinen garrantzi erlatiboaren azterketak konfirmatzen du elementu

erkideak birgaitzeko partikularrei bideratutako laguntzek pisu espezifiko handiagoa dutela

(2012an aitortutako diru-laguntza guztien % 54,4); baita oso garrantzitsua da jabeen

erkidegoei zuzenean bideratutako laguntzen pisu erlatiboa (% 42,1).

Bestalde, etxebizitzetako norberaren elementuetan lanak egiteko partikularrei bideratutako

laguntzen pisu espezifikoak murritza izaten jarraitzen du 2012an aitortutako laguntzen

guztizkoarekiko (guztizkoaren % 3,5).



113

5.4 grafikoa Diru-laguntzen eta aurrekontu babesgarrien bilakaera, laguntza motaren arabera, 2012.

AITORTUTAKO DIRU LAGUNTZEN BANAKETA AURREKONTU BABESGARRIEN BANAKETA


5.2.2 Laguntza-hartzaileen ezaugarriak

Diru-laguntzen hartzaileak euren diru-sarreren arabera ezaugarrituz gero, agerian gelditzen

da horietariko gehienek diru-sarrera murritzak dituztela. Ondorengo grafikoan ikus

daitekeenez, ezaugarri hori berdin mantendu da azken hamarkadan zehar4.

2012an, laguntza horien hartzaileen % 85,7k 21.000 € baino gutxiagoko diru-sarrerak

dituzte. Portzentaje horrek 2,7 portzentajezko puntu irabazi ditu 2011rekiko.

Hartzaileen kolektibo horren azterketa sakonagoak agerian uzten du urtean 15.000 €ko diru-

sarreretara iristen ez direnen garrantzi erlatiboa adierazgarria dela, hartzaileen erdia baino

gehiago egoera horretan baitaude (guztien % 52,8):

- 2012an urtean 9.000 euroko diru-sarreretara iristen ez diren hartzaileak guztien %

19,7 dira, eta 2011n % 19,1 ziren.

- % 33,1ek urtean 9.000-15.000 euro bitarteko diru-sarrerak ditzte, hau da, 2011ko

portzentaje bera.

4 Datu hori interpretatzean kontuan hartu behar dugu 2009ko eta 2010eko datuak ezin direla aurreko

urtekoekin zorrotz alderatu, 2009ko ekaina eta abendua bitartean, aldi batez, diru-laguntzak jasotzeko gehienezko muga 21.000 €-tatik 35.000 €-tara handitu zelako, eta tarte horretan aurkezturiko eskari asko 2010ean gauzatu zirelako.

Partikularrentzako laguntzak,

elementu

erkideak

birgaitzeko

% 54,4


norberaren

elementuak

birgaitzeko

% 3,5

Auzotarren erkidegoentza

ko laguntzak

% 42,1


elementu

erkideak

birgaitzeko

% 16,2


norberaren

elementuak

birgaitzeko

% 2,6

Auzotarren erkidegoentza

ko laguntzak

% 81,2



114

5.5 grafikoa Etxebizitza birgaitzeko diru-laguntzen hartzaileen banaketa, diru-sarreren arabera 2003-2012.


Bizkaia da laguntza horiek eskuratu dituzten etxebizitza gehien biltzen dituen herrialdea,

(EAEko guztizkoaren % 62,0), eta 2012an EAEn abian jarritako laguntza guztien zenbateko

osoaren % 58,7 bereganatzen du.

Gipuzkoan etxebizitzen % 24,4 kokatzen dira eta zenbateko osoaren % 31,7 biltzen du

lurralde horrek; Araban, aldiz, portzentajeak % 13,6 eta % 9,6 dira, hurrenez hurren.

5.6 grafikoa Etxebizitza hartzaileen eta aitortutako diru-laguntzen zenbateko osoaren

banaketa Lurralde Historikoen arabera, 2012.

ETXEBIZITZEN BANAKETA DIRU-LAGUNTZEN ZENBATEKOAREN BANAKETA


35,1 32,7 31,1 28,7 27,4 26,4 22,3

17,3 19,1 19,7

33,1 32,9

32,3 33,0 33,6 34,6

30,1

25,8

31,1 33,1

27,1 28,7 30,7 32,0 32,7 32,4

30,0

26,7

31,1 32,9

3,5 4,2 4,4 4,7 4,7 5,1

10,0

14,4

11,0 10,3

3,9

7,9

3,3 1,4 2,5 6,4

2,4 0,8 1,9

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012

%

9.000 €-ra arte 9.001-15.000 € 15.001-21.000 € 21.001-27.000€

27.001-33.000€ >33.000€ Diru-sarrerarik gabe

Bizkaia % 62,0

Gipuzkoa % 24,4

Araba % 13,6

Bizkaia % 62,0

Gipuzkoa % 24,4

Araba % 13,6



115

Diru-sarrera murritzak dituzten hartzaileen presentzia adierazgarria birgaitzera bideratutako

diru-laguntzen banaketan hiru Lurralde Historikoetako ezaugarri komuna da. Edozelan ere,

diru-laguntza murritzagoak dituzten hartzaileen garrantzi erlatiboa pixka bat

adierazgarriagoa da Bizkaian; bertan, 2012ko ekitaldian 15.000 euro baino gutxiago dutenak

hartzaile guztien % 54 baitira.

Gipuzkoan eta Araban kolektibo horren pisu erlatiboa txikiagoa da, lurralde bakoitzeko

hartzaileen % 52 eta % 48,8 baitira, hurrenez hurren.

5.7 grafikoa Etxebizitza birgaitzeko diru-laguntzen hartzaileen banaketa, diru-sarreren arabera eta Lurralde Historikoen arabera, 2012.


Horrela, 2012an ikus daiteke laguntza horien hartzaileen % 41,4 kide bakarreko etxeetan

bizi direla. Bi kide dituzten etxeen pisu erlatiboa adierazgarria da ere, laguntzen hartzaile

guztien % 31,2 baitira.

Beraz, 4 kide edo gehiago dituzten etxeek pisu erlatibo txikiagoa dute 2012an laguntzen

hartzaile guztiekiko, hartzaileen % 27,4 baitira.

15,6 20,7 19,7 19,7

33,3 33,3 32,3 33,1

36,0 31,9 33,6 32,9

12,5 9,7 10,4 10,3

1,5 1,4 1,5 1,4 0,8 0,8 0,7 0,8

0,4 2,2 1,9 1,9

0%

20%

40%

60%

80%

100%


%

9.000 €-ra arte 9.001-15.000 € 15.001-21.000 € 21.001-27.000€

27.001-33.000€ >33.000€ Diru-sarrerarik gabe



116

5.8 grafikoa Etxebizitza birgaitzeko diru-laguntzen hartzaileen banaketa, etxean dauden kide kopuruaren arabera. 2003-2012.


Laguntzen hartzaileen kolektiboa adinaren arabera aztertuz gero, ikus daiteke 65 urte baino

gehiagoko hartzaileen kolektiboak gero eta garrantzi erlatibo adierazgarriagoa duela, 2012an

laguntza horien hartzaileen erdia baino gehiago baitira (% 54,4).

Bilakaerari erreparatuz, 2006tik hona aurreikusitako joera indartuz doa, ordutik kolektibo

horren pisuak 24,2 portzentajezko puntu irabazi baititu.

Koherenteki, hartzaile gazteenen (35 urte baino gutxiagokoak) pisu erlatiboa asko murriztu

egin da azken urteotan, 2012an guztizkoaren % 8,1era iritsiz, hau da, kolektibo horrek

2006an lortutako portzentajearen apenas heren bat.

5.9 grafikoa Etxebizitza birgaitzeko diru-laguntzen hartzaileen banaketa, etxeko kideen adinaren arabera, 2006-2012.


33,0 35,6 35,8 37,0 38,7 39,2 37,7 37,1 41,6 41,4

30 29,5 30,6 30,3 30 30,9 32,4 31,6

31,1 31,2

18,6 17,8 17,2 17,3 17 16,2 16,6 17,5 15,2 15,7

13,7 12,5 12,4 11,6 10,8 10,4 10,2 10,8 9,3 8,8 4,7 4,5 4,1 3,8 3,5 3,3 3,1 3,0 2,9 2,9

0%

20%

40%

60%

80%

100%

2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012

%

1 2 3 4 5 edo gehiago

28,3 28,6 29,4 25,9 22,5 16,1

8,1

27,4 20,8 19,8 20,1

19,1 16,8

16,3

14,1 20,5 18,9

17,8 19,7

20,2

21,3

30,2 30,1 32,0 36,2 38,7 46,8

54,4

0%

20%

40%

60%

80%

100%

2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012

%

<35 urte 35-49 urte 50-64 urte 65 eta gehiago



117

Azkenik, hartzaileen artean atzerriko nazionalitatea duten pertsonei dagokienez, 2011n

ikusitako beherako joera mantendu da; horrela, 2012ko ekitaldian hartzaileen % 0,5 dira.

5.10 grafikoa Etxebizitza birgaitzeko diru-laguntzen hartzaileak, atzerriko nazionalitatea dutenak, 2003-2012.


40 57

81

120 114 106

142 132

97

77

0,4 0,4

0,5

0,7 0,7 0,7 0,7 0,7

0,6

0,5

0,0

0,1

0,2

0,3

0,4

0,5

0,6

0,7

0,8

0

20

40

60

80

100

120

140

160

2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012

hartz

aile g

uzti

ekik

o %

har

tzai

le a

tze

rrit

arre

n

kop

uru

a

Kopurua %



118

6. HIPOTEKA BIDEZKO FINANTZAZIOA

Interes-tasak 6.1

2012an urtebeteko Euriborrak murrizketa adierazgarria jasan du, 2011n % 2,006 izatetik %

1,111eraino jaitsiz.

Hipoteka-erreferentzia tipo nagusiaren murrizketa horrek 2008tik ikusten ari zen eta 2010.

urteraino luzatu zen beheranzko ibilbidera itzultzea ekarri zuen, Euriborra 2008an % 4,813

izatetik 2010ean % 1,350 izatera pasatuz.

Horrela, 2011n 2008tik hautemandako diruaren prezioaren merkatzerako joera apurtu zen,

urtebeteko Euriborra era adierazgarrian haziz (+% 0,656 portzentajezko puntuak hamabi

hilabete horietan).

Hala ere, 6.1. grafikoak erakusten duenez, 2012an emandako Euriborraren murrizketa

adierazgarria bada ere, kreditu-erakundeen hipoteka-maileguen batez besteko tipoa berriro

hazi da 2012an, 2010etik egiten ari den moduan.

Izan ere, Euriborraren eta bankuek eta aurrezki kutxek aplikatu ohi dituzten hipoteka-

bermedun kredituen batez besteko tipoen arteko diferentziala ez dio areagotzeari utzi

2012an zehar.

6.1 grafikoa Hipoteka-maileguen erreferentziako tasen bilakaera, 1999-2012.

0

2

4

6

8

10

12

%

B ankuak A urrezki-kutxak Erakundeak guzt ira

EUR IB OR tasa C EC A adierazlea

Iturria: Espainiako Bankua, Estatistika Buletina.



119

Formalizatutako hipotekak 6.2

6.2.1 EAEn formalizatutako hipotekak

Txostenaren 4. Kapituluan azaldutako salerosketen kopuruaren murrizketarekin bat etorriz,

EAEko hipoteka-jarduerak murrizten jarraitzen du 2012an, aurreko ekitaldiaren antzera.

2012an -% 26,2ko uzkurdura gertatu da EAEn formalizatutako hipoteken kopuruan: 17.033

hipoteka 2012an eta 23.082 hipoteka 2011n. Horrela, hipoteka-jardueraren murrizketa

erritmoak gora egin du 2012an, 2011n erregistratutako jaitsierarekiko (-% 25,1).

2012an osatutako hipoteken kopuruaren beherazko joera hori hiru Lurralde Historikoetan

eman da, intentsitate ezberdinarekin. Horrela, 2012an zehar formalizatutako hipoteken

kopuruaren jaitsiera nabariena Bizkaian hauteman da (-% 38,1), 2011n erregistratutako

beherapena areagotuz (-% 26,0).

Ostera, Araban eta Gipuzkoan hipoteka-jardueraren murrizketa apalagoa izan da (-% 14,8

Gipuzkoan eta -% 17,2 Araban).

2011rekin alderatuz, hipoteka-jardueraren murrizketaren erritmoa lurralde bietan moteltzea

dakarte beheratze-tasa horiek, ekitaldi horretan % 21,6 Gipuzkoan eta % 27,3 Araban jaitsi

baitziren.



120

6.2 grafikoa EAEn formalizatutako hipoteken bilakaera, Lurralde Historikoen arabera, 2003-2012.

Iturria: EIN, Hipoteken Estatistika.

Formalizatutako hipoteka kopuruaren murrizketarekin bat, 2012an kreditu-erakundeek

aitortutako hipoteka-kredituak jaitsiera gogorra jasan du, eta jaitsiera hori ekitaldian zehar

formalizatutako hipoteka kopuruak jasandakoa baino askoz ere nabarmenagoa da.

Halatan, 2012an zehar EAEn guztira formalizatutako hipoteken zenbateko osoaren

beheratze-tasa % 32,8 izan da eta 2.222 milioi euro formalizatu dira guztira, hau da,

hipoteka-kredituaren zenbatekoa 1.000 milioi euro baino gehiago jaitsi da 2011rekiko.



121

6.3 grafikoa EAEn formalizatutako hipoteken zenbateko osoaren bilakaera, 2003-2012.


Formalizatutako hipoteka-kredituen kopuruaren murrizketa hipoteka kopuruarekiko lotuta

dago 2012an aurreko urtearekiko formalizatutako hipoteken batez besteko zenbatekoaren

murrizketarekin. Horrela, batez besteko zenbatekoa 2012n osatutako hipoteka bakoitzeko %

8,9 murriztu da 130.000 €-raino; aldiz, 2011n 143.000 € erregistratu ziren.

2012an EAEn formalizatutako hipoteken batez besteko zenbatekoaren jaitsiera hori ez da

modu berdinean gertatu hiru Lurralde Historikoetan.

Araban osatutako hipoteken batez besteko zenbatekoa arinki igo da (+% 6,8); Gipuzkoan

eta Bizkaian, aldiz, batez besteko zenbatekoa murriztu da, batez ere Bizkaian (-% 13,7)

Gipuzkoan baino (-% 10,9).

Edozelan ere, Araban haziera eman bada ere, lurralde horretan 2012an osatutako hipoteken

batez besteko zenbatekoak (212.000 €) Gipuzkoakoa (136.000 €) eta Bizkaikoa (132.000 €)

baino askoz ere txikiagoa izaten jarraitzen du.

+% 12,9

+% 20,8

+% 16,9 -% 7,5

-% 16,0

-% 24,5 +% 12,7

-% 26,0 -% 32,8



122

6.4 grafikoa Batez besteko hipoteka kopuruaren bilakaera, Lurralde Historikoen arabera, 2003-2012.

EIN, Hipoteken Estatistika.

Aitortutako hipoteken jatorria mailegua eman duen erakundearen arabera aztertuz gero,

2012an bankuek dute EAEko finantzaketaren merkatuaren kuotarik handiena, orain arte

nagusiak ziren aurrezki-kutxen kontra.

Halatan, 2012an EAEn formalizatutako hipoteken % 41,0 bankuek aitortu dituzte; aurrezki-

kutxek eta bestelako kreditu-erakundeek, aldiz, % 37,9 eta % 21,1 aitortu dituzte, hurrenez

hurren.

2012an ikusitako banaketa horrek, Aurrezki-kutxen kasuan, aitortutako hipoteken

merkatuaren kuota 18 portzentajezko puntutan murriztu dela erakusten du. Bankuek eta

bestelako kreditu-erakundeek, aldiz, hipoteka-merkatuan duten pisu erlatiboa gehitu dute

15,7 eta 2,3 portzentajezko puntutan, hurrenez hurren.



123

6.1 taula EAEko hiri-finken gainean eratutako hipotekak, mailegua eman duen erakundearen arabera, 2008-2012: merkatu-kuotak hipoteka kopuruaren eta kredituaren zenbateko osoaren arabera.

2008 2009 2010 2011 2012

Hipoteka kopurua

Zenbatekoa Hipoteka kopurua




Zenbatekoa

Bankuak 21,9 24,2 23,7 26,2 25,1 28,1 25,3 29,7 41,0 40,4

Aurrezki Kutxak 61,0 59,9 59,5 58,3 58,7 56,1 55,9 51,1 37,9 38,0

Beste Erakunde batzuk

17,1 16,0 16,8 15,5 16,2 15,8 18,8 19,2 21,1 21,6

GUZTIRA 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0

Hiri-orubeak ere sartuta daude.


2012an aitortutako kredituaren bilakaerari erreparatuta, Aurrezki-kutxek EAEko hipoteka-

merkatuan duten pisu erlatiboak nabarmenki behera egin du 2011rekiko; horrela, aitortutako

kreditu-bolumena murriztu da, 2011n % 51,1 izatetik 2012an % 38,0 izatera pasatuz.

6.5 grafikoa Formalizatutako hipoteketan Aurrezki Kutxek duten pisuaren bilakaera, 2005-2012.

45,5

52,4

59,3 59,5 58,755,9

37,9

59,9

51,1

61,0

38,0

51,3

43,7

56,158,359,8

0

10

20

30

40

50

60

70

2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012

Ko purua Z enbateko a


6.2.2 Estatuan formalizatutako hipotekak

2012an zehar Estatuan osatutako hipoteka kopurua % 32,9 murriztu zen, 2011n 409.337

hipoteka formalizatzetik 2012an 274.715 formalizatzera pasatuz.

Aldi berean, hipoteka-kredituaren bolumena askoz ere gehiago murriztu da 2012an, 28.000

eurokoa izanik, hau da, % 38,1 gutxiago 2011rekiko.

Aldaketa-tasa negatibo horiek 2011n hautemandako hipoteka-jardueraren erritmoaren

jaitsiera mantentzea ekarri dute; garai hartan hipoteka kopurua % 32,6 jaitsi zen; hipoteka

horien zenbatekoa, aldiz, % 35,2 jaitsi zen.



124

6.6 grafikoa Espainian formalizatutako hipoteken zenbateko osoaren bilakaera, 2003-2012.


Lurraldearen arabera aztertuz, hipoteka-jarduera jaitsi da Autonomia Erkidego guztietan

2012an, eta batez ere ondorengo hauetan (% 40ko beherapena baino handiagoa adierazten

dutenak): Errioxan (-% 46,5), Galizian (-% 43,3) eta Extremaduran (-% 41,1).

Kontrako alderdian, Aragoi (-% 24,5), Nafarroa (-% 25,0), Kanariak (-% 25,3) eta Euskal

Herria (-% 26,2) kokatzen dira, lurralde horiek 2012an erregistratutako hipoteka-

jardueraren beheratze-tasa txikienak adierazten baitituzte.

+11,9%

+13,5% +6,7%

-7,7%

-32,6%

-22,0% -7,1%

+27,0%

+28,5%

+20,0% -2,1%

-36,7%

-34,3% -7,8%

-32,6%

-35,5%

-32,9%

-38,1%



125

6.7 grafikoa Formalizatutako hipoteka kopuruaren urte arteko aldaketa-tasa, autonomia erkidegoen arabera, 2011-2012.

-46,5

-43,4

-41,1

-37,5

-36,1

-35,8

-35,4

-33,1

-33

-33

-32,9

-27,7

-26,7

-26,2

-25,3

-25

-24,5

-50 -40 -30 -20 -10 0 10 20

Errioxa

Galizia

Extremadura

Kantabria

Asturias

M urtzia


Gaztela eta Leon

Katalunia

M adrigo Erkidegoa

Andaluzia

Gaztela-M antxa

Balear Uharteak

EAE

Kanariak


Aragoi


EAEn hauteman bezala, baita Estatuan 2012an osatutako hipoteken batez besteko

zenbatekoaren beheranzko joera mantendu da, aurreko ekitaldian erregistratutako tasa

gaindituz (2011n -% 4,3 eta 2012an -% 7,8).

Halatan, 2012an formalizatutako hipoteken batez besteko zenbatekoa 103.200 € da, hau da,

Estatu mailan 2011n erregistratutako batez besteko zenbatekoa baino 9.000 € inguru

gutxiago.

2012an zehar formalizatutako hipoteken batez besteko zenbatekoaren aldea adierazgarria da

Autonomia Erkidegoen artean.

Espainia: -% 32,9



126

Madrilgo Erkidegoan (142.000 €), EAEn (130.500 €) eta Nafarroako Foru Erkidegoan

(112.100 €), ordena honetan jarrita, osatutako hipoteken batez besteko zenbatekoak

espainiarra baino askoz ere altuagoa izaten jarraitzen du, 2011n gertatu bezala.

Ostera, Murtzian (74.400 €), Extremaduran (74.500 €), eta baita Kanarietan eta Valentziako

Erkidegoan (82.000 € bietan), hipoteken batez besteko zenbatekoa Estatu mailakoa baino

askoz ere txikiagoa da.

6.8 grafikoa Formalizatutako hipoteken batez besteko zenbatekoa, autonomia erkidegoen arabera, 2012.

74,4

74,5

82

82

91,3

91,9

93,4

95,5

97,1

97,6

99,4

102,8

107,9

109,2

112,1

130,5

142,8

0 20 40 60 80 100 120 140 160

M urtzia

Extremadura

Kanariak


Andaluzia

Gaztela-M antxa

Galizia

Gaztela eta Leon

Asturias

Errioxa

Aragoi

Kantabria

Katalunia

Balear Uharteak


EAE

M adrilgo Erkidegoa

M ila €/ hipo teka


2012an zehar Estatuan formalizatutako hipoteken batez besteko zenbatekoaren jaitsiera

Autonomia Erkidego guztietan gertatu da. Hala ere, jaitsiera horren garrantzia ezberdina izan

da Autonomia Erkidegoen artean.

Murtzian, Kanarietan, Katalunian, Aragoin eta Valentziako Erkidegoan 2012an

erregistratutako jaitsiera hori handiagoa izan da; horrela, urteko beheratze-tasa 2011koa

baino % 10 handiagoa izan da erkidego horietan.

Ostera, Balearretan eta Madrilgo Erkidegoan ekitaldian osatutako hipoteken batez besteko

zenbatekoaren murrizketak ez du % 5 gainditu.

Espainia=103,2 mila

€/hipoteka



127

6.9 grafikoa Batez besteko hipotekaren zenbatekoaren urte arteko aldaketa-tasa, 2011-2012.

-16,6

-13,3

-12,6

-11,9

-10,7

-9,3

-8,9

-8,8

-8,8

-7,3

-7,1

-6,3

-6,2

-6,2

-5,6

-4,2

-3,9

-20 -18 -16 -14 -12 -10 -8 -6 -4 -2 0 2 4 6 8

M urtzia

Kanariak

Katalunia

Aragoi


Extremadura

EAE

Galizia

Errioxa


Gaztela-M antxa

Kantabria

Asturias

Gaztela eta Leon

Andaluzia

M adrilgo Erkidegoa

Balearreko Uharteak


Hipoteka-jarduerak 2012an izandako eragin erlatiboa mila biztanleko formalizatutako

hipoteka-ratiotik abiatuta azter daiteke. Adierazle horrek alde adierazgarriak erakusten ditu

Autonomia Erkidegoen artean.

2012an hipoteka-jarduerarik handiena izan duten autonomia erkidegoak ondorengoak dira,

adierazten den ordenan jarrita: Balearrak (8,1 hipoteka mila biztanleko), EAE (7,8 hipoteka

mila biztanleko), Aragoi (6,5 hipoteka mila biztanleko), Nafarroa (6,4 hipoteka mila

biztanleko) eta Andaluzia (6,3 hipoteka mila biztanleko).

Hala ere, Galizian (4,4 hipoteka mila biztanleko), Asturiasen (4,6 hipoteka mila biztanleko)

eta Extremaduran (4,6 hipoteka mila biztanleko) mila biztanleko formalizatutako hipoteka

kopurua Estatu-mailaren askoz ere azpitik kokatzen da (5,9 hipoteka mila biztanleko).

Espainia: -% 7,8



128

6.10 grafikoa 1.000 biztanleko formalizatutako hipoteka kopuruaren ratioa, autonomia erkidegoen arabera, 2012.

4,4

4,6

4,6

5,1

5,5

5,7

5,7

5,8

5,9

5,9

5,9

5,9

6,3

6,4

6,5

7,8

8,1

0 2 4 6 8 10

Galizia

Asturias

Extremadura

Gaztela-M antxa

Kanariak

Katalunia


M adrilgo Erkidegoa

Kantabria

Gaztela eta Leon

M urtzia

Errioxa

Andaluzia


Aragoi

EAE

Balear Uharteak

H ipo teka ko purua mila biztanleko

EIN, Hipoteken Estatistika. Guk geuk prestatua.

Formalizatutako hipoteka kopurua edo eta horien batez besteko zenbatekoa bezalako

alderdiei lotutako aldagaiak aztertuz gain, komeni da aztertzea etxebizitza erosteko 2012an

kontratatu diren hipoteken batez besteko iraupena, Espainiako Jabetzaren, Ondare

Higiezinen eta Merkataritza Ondareen Erregistratzaileen Elkargoak eskaini ohi dituen

datuetatik abiatuta.

Adierazle horren azterketak agerian uzten du hipoteken zenbatekoaren batez bestekorik

altuena izan zuten autonomia erkidegoek dutela iraunaldiaren batez bestekorik altuena ere.

Halatan, Madrilgo Erkidegoak, Nafarroako Foru Erkidegoak eta Euskal Herriak dute

formalizatutako hipoteken batez besteko iraupen luzeena. Izan ere, batez besteko iraupenak

oso luzeak dira erkidego horietan: 333 hilabete Madrilgo Erkidegoan, 304 hilabete Nafarroan

eta 289 hilabete EAEn.

Kontrako alderdian daude epe laburreneko hipotekak kontratatu dituzten erkidegoak,

ondorengoak nagusituz, jarritako ordenan: Balearrak (249 hilabete), Murtzia (250 hilabete)

eta Kanariak( 257 hilabete).

Espainia=5,9 hipoteka

mila biztanleko.



129

6.11 grafikoa Kontratatutako hipoteka-mailegu berrien batez besteko iraupena, 2012.

249

250

257

259

267

269

270

272

272

277

280

281

283

286

289

299

304

333

0 100 200 300 400

Balear Uharteak

M urtzia

Kanariak


Gallizia

Asturias

Gaztela eta Leon

Andaluzia

Extremadura

Aragoi

Estatua

Gaztela-M antxa

Kantabria

Katalunia

Errioxa

EAE


M adrilgo Erkidegoa

Iturria: Espainiako Jabetzen, Ondare Higiezinen eta Merkataritza Ondareen Erregistratzaileen Elkargoa.

Higiezinen Erregistroari buruzko Estatistika.

Etxeen finantza-ahalegina eta zorpetzea 6.3

EAEko etxeek zorpetzeari aurre egiteko egin behar duten finantza-ahalegina 2012an handitu

ez dela dirudi. Horrela adierazten du Espainiako Jabetzaren, Ondare Higiezinen eta

Merkataritza Ondareen Erregistratzaileen Elkargoak aldian-aldian argitaratzen duen

Higiezinen Erregistroari buruzko Estatistikak.

Hiruhilero argitaratu ohi den azterketa horretan etxeen finantza-ahalegina aztertzen da,

Autonomia Erkidegoen arabera eta baita Estatu mailan ere.

2012aren bukaeran EAEko etxeen finantza-ahalegina (batez besteko hileko hipoteka-

kuotaren eta soldata-kostuaren arteko erlazioaren arabera neurtuta) % 32,9koa izan da.

Ehuneko hori azterketa horrek 2012ko laugarren hiruhilekoan erregistratutakoa baino askoz

ere baxuagoa da (% 42,1).



130

Estatu mailan, etxeen finantza-ahalegina EAEkoa baino pixka bat baxuagoa da 2012ko

laugarren hiruhilekoan (% 30,1), hau da, pixka bat jaitsi da 2011ko laugarren

hiruhilekoarekin alderatuz (% 32,8).

6.12 grafikoa EAEko eta Espainiako batez besteko hileko hipoteka-kuotaren eta soldata-kostuaren arteko erlazioaren bilakaera, 2004-2012.

Iturria: Espainiako Jabetzen, Ondare Higiezinen eta Merkataritza Ondareen Erregistratzaileen Elkargoa.

Hipoteka-zalantzakortasuna 6.4

Espainiako Hipoteka Elkarteak hilero argitaratu ohi duen informazioaren arabera, etxebizitza

hipoteka-bermearekin erosteko kredituen zalantzakortasun-tasak hazten jarraitu du 2012an

Espainian.

Tasa hori asko hazi da azken ekitaldian Estatu mailan, 2011n % 2,87 izatetik 2012an % 3,84

izatera pasatuz.

Kreditu-erakunde motaren araberako azterketari dagokionez, 2012tik geroztik Espainiako

Hipoteka Elkarteak Bankuen eta Aurrezki-kutxen zalantzakortasun-tasaren adierazle

agregatua eta baita Kreditu-kooperatiben berezko adierazlea aurkezten du.

Halatan, agerian gelditzen da Bankuen eta Aurrezki-kutxen maileguen zalantzakortasun

maila altuagoa izan zela 2012an (% 3,85), Kreditu-kooperatiben kontra (% 2,89).

Edozelan ere, bilakaerari erreparatuta, zalantzakortasun-tasaren hazkunde adierazgarria

hauteman da 2012an erakunde mota bietan.

Horrela, Bankuen eta Aurrezki-kutxen kasuan, etxebizitza hipoteka-bermearekin erosteko

kredituen zalantzakortasun-tasa 2011n % 2,76 izatetik 2212an % 3,85 izatera pasatu bada

ere, Kreditu-kooperatiben kasuan 2011n % 1,95 izatetik 2012an % 2,89 izatera pasatu da.



131

6.13 grafikoa Espainian etxebizitza erosteko zalantzakortasun-tasa, 1999-2012.

Iturria: Espainiako Hipoteka Elkartea eta Espainiako Bankua.

Hipoteka-betearazpenak 6.5

Krisiaren testuinguruan Botere Judizialaren Kontseilu Nagusiak eskaintzen duen organo

judizialen jarduerari buruzko informazioari esker, kapitulu honetan aurkezten da Estatu

mailan 2007tik geroztik tramitatutako hipoteka-betearazpenen gorabeherei buruzko

panoramika, autonomia erkidegoen arabera.

Informazio horren arabera, 2012n EAEko Lehen Auzialdiko Auzitegiek 1.061 betearazpen

burutu dituzte; aurreko urtearekin alderatuz, jaitsiera egon da (-% 9,6).

EAEn hipoteka-betearazpen kopuruaren jaitsiera hori bereziki adierazgarria da Estatu

mailako dinamikarekin alderatuz, bertan, hipoteka-betearazpen kopuruak hazkunde

adierazgarria erregistratu baitu (+% 17,7).

Halatan, EAE da 2012an hipoteka-betearazpen kopurua murriztu den Autonomia Erkidego

bakarra; jaitsiera hori bereziki nabaria da kontutan hartuta betearazpenak zenbait

erkidegotan igo direla (% 30ren gainetik dauden urteko tasak), besteak beste: Katalunia,

Nafarroako Foru Erkidegoa eta Gaztela eta Leon.



132

6.2 taula Lehen Auzialdiko eta Instrukzioko Auzitegiek erregistratutako hipoteka-betearazpenak, 2007-2012.

Autonomia Erkidegoa 2007 2008 2009 2010 2011 2012

Andaluzia 4.595 11.458 17.774 17.913 16.313 17.914

Aragoi 545 1.254 2.478 2.126 1.998 2.049

Asturias 546 756 1.003 864 768 875

Balearrak 723 1.754 2.677 2.305 2.133 2.693

Kanariak 1.436 3.216 5.551 4.819 4.108 4.252

Kantabria 275 561 761 709 691 811

Gaztela eta Leon 888 1.876 3.019 2.998 2.293 3.040

Gaztela-Mantxa 1.235 2.845 4.720 4.681 3.924 4.873

Katalunia 4.538 11.240 18.053 18.112 13.727 18.567

Extremadura 361 723 1.030 18.102 1.065 1.340

Galizia 701 1.369 2.053 1.363 2.003 2.528

Errioxa 154 391 687 1.942 488 566

Madril 2.802 6.501 10.655 10.276 7.533 9.253

Murtzia 1.013 2.715 4.575 4.957 4.154 4.826

Nafarroa 178 451 738 679 614 817

Euskal Autonomia Erkidegoa 584 985 1.255 1.161 1.174 1.061

Valentzia 5.369 10.591 16.290 615 14.868 16.157

ESPAINIA GUZTIRA 25.943 58.686 93.319 93.622 77.854 91.622

Iturria: Estatistika Judiziala. Botere Judizialaren Kontseilu Nagusia.

2008tik geroztik egindako hipoteka-betearazpen kopuruaren urte arteko aldaketa-tasen

bilakaera aztertuz, ikus daiteke hazkunde-tasa handienak erregistratu zirela 2008an eta

2009an, bai EAEn bai Estatuan ere.

Halatan, betearazpen kopurua areagotu zen Estatuan 2008an eta 2009an (% 126,2 eta %

59,0, hurrenez hurren); EAEn, berriz, tasa adierazgarriak hauteman baziren ere, txikiagoak

izan ziren (2008an +% 68,7 eta 2009an +% 27,4).

2010ean zehar, ordura arte EAEn eta Estatuan hautemandako joera guztiz aldatzen da. Urte

horren zehar hipoteka-betearazpen kopurua apenas aldatzen da Estatuan (+% 0,3), baina

2011n % 16,9 murrizten da.

Bestalde, EAEn, hipoteka-betearazpenek behera egiten dute 2010ean (-% 6,4) eta, modu

apalagoan, 2011n (-% 0,1). Adierazi den bezala, hipoteka-betearazpen kopuruaren

beheratze-erritmoa areagotu da 2012an zehar (-% 9,6).



133

6.14 grafikoa Hipoteka-betearazpenen hiruhileko bilakaera EAEn eta Espainian, 2007-2012.


Hipoteka-betearazpen prozesu horiek duten gizarte-eragina dela eta, 2012an Espainiako

Jabetzen, Ondare Higiezinen eta Merkataritza Ondareen Erregistratzaileen Elkargoak egin

zuen hipotekak ez ordaintzeari buruzko txosten monografikoa.

Arazo honetan funtsezkoak diren hiru elementuri xehetasun osoz eta autonomia erkidego

guztiak kontutan hartuta ekiten die txosten horrek 2012an:

- Hipoteka-betearazpenen prozedurak5.

- Mota horretako prozeduren ondorioa diren esleipenak6.

- Sortzen diren ordainean emateak7.

Iturri honen arabera, 785 hipoteka-betearazpenen prozedura erregistratu dira EAEn 2012an,

hau da, Estatuarekiko % 1,2.

5 Elkargo honek argitaratzen duen ―Ez ordaintzeak Espainian‖ txostenak adierazten duen bezala, ez ordaintzearen ondorioz abian jarritako hipoteka-betearazpenaren prozeduraren erregistroari hasiera ematen diote prozedura horiek. Argi utzi behar da horrek ez duela esan nahi hasten diren prozedura guztiak jabeen botatzearekin bukatu behar direnik, gertaera horiek bestelako baldintzen menpean baitaude, besteak beste: jabeak zailtasun bereziak dituen kolektibo baten kideak izatea, etab. Baldintza horiek betearazpena eta etxebizitza galtzea luzaro atzeratu litzakete. 6 Titulartasun-aldaketa hipoteka ez ordaintzearen ondorio gisa erregistratzen duen eragiketa da; batzuetan, atzerapen handiarekin hel daiteke jabetza-erregistrora, finantza-erakundeek nahiago baitezakete esleipenaren erregistroa atzeratzea datxekion gastuak ekiditeko, ez baitiote saltzen etxebizitza hirugarren bati, eta, horrela, une berean erregistro biak egin ditzakete, hau da, esleipena eta

salmenta. 7 Ordainean emateen kasuan, finantza-erakundeen aldeko titulartasun-aldaketak hipoteka-zorraren iraungitzea dakar ere.

0

50

100

150

200

250

300

350

400

I 07

II 0

7

III

07

IV 0

7

I 08

II 0

8

III

08

IV 0

8

I 09

II 0

9

III

09

IV 0

9

I 10

II 1

0

III

10

IV 1

0

I 11

II 1

1

III

11

IV 1

1

I 12

II 1

2

III

12

IV 1

2

5.000

10.000

15.000

20.000

25.000

30.000

Hip

ote

ka-b

ete

araz

pe

n k

op

uru

a EA

En

Hip

ote

ka-b

ete

arazp

en

ko

pu

ru

a

Esp

ain

ian

Espainia EAE



134

6.15 grafikoa Hipoteka-betearazpen prozedurak EAEn Estatuarekiko eta Lurralde Historikoen arabera, 2012.

Iturria: Espainiako Jabetzen, Ondare Higiezinen eta Merkataritza Ondareen Erregistratzaileen Elkargoak

EAEn erregistratutako prozedura guztietatik % 84,4 titularren lehenengo etxebizitzari

dagokio. Portzentajea Estatu mailan hautemandakoa (% 74,9) baino pixka bat altuagoa da.

Lurralde Historikoen araberako hipoteka-betearazpenen banaketak erakusten du erdia baino

pixka bat gutxiago (% 46,9) Bizkaian kokatzen direla 2012an; Gipuzkoari eta Arabari, berriz,

EAEn egindako hipoteka-betearazpen guztietatik % 29,4 eta % 23,7 dagokie, hurrenez

hurren.

Lehenengo etxebizitzen garrantzi erlatiboa % 80 da Arabaren kasuan; gainerako

lurraldeetan, berriz, proportzioa handiagoa da: % 85,6 Gipuzkoan eta % 85,8 Bizkaian.

2012an 488 esleipen egin ziren EAEn hipoteka-betearazpen prozeduraren ondorioz;

horietatik % 80,5 lehenengo etxebizitzari lotuta zeuden. Esleipen kopuru hori Estatu osoaren

% 1,2 da.

Espainia

65.778

% 98,8

EAE

785

% 1,2

% 84,4

lehenengo

etxebizitza

% 74,9 lehenengo

etxebizitza

Araba

186

% 23,7

Bizkaia

368

% 46,9

Gipuzkoa

231

% 29,4

% 80,0

lehenengo etxebizitza

% 85,6

lehenengo

etxebizitza

% 85,8 lehenengo

etxebizitza



135

6.16 grafikoa Hipoteka-betearazpenaren ondorioz EAEn egindako esleipenak Estatuarekiko eta Lurralde Historikoen arabera, 2012.


2012an zehar EAEn erregistratutako hipoteka-betearazpenen ondorioz egindako esleipenen

erdia baino pixka bat gehiago (% 50,2) Bizkaian kokatzen dira, Gipuzkoan % 27,9 eta

Araban % 21,9.

Arabaren kasuan, hipoteka-betearazpenen esleipenei dagokienez, lehenengo etxebizitzaren

pisu erlatiboa txikiagoa da (% 63,9 Araba osoan).

Ostera, gainerako lurraldeetan, lehenengo etxebizitzen kopurua askoz ere handiagoa da

esleipen guztiekiko. Gipuzkoan, hipoteka-betearazpenen ondorioz egindako esleipen

guztiekiko etxebizitzen proportzioa % 82,2 da; Bizkaian, aldiz, % 88,9 da.

Azkenik, 2012an ordainean emateen eragina mugatua da EAEn; horrela, ekitaldi horren

zehar 88 ordainean emate egon ziren, hau da, Estatuko ordainean emate guztien % 0,6.

Bizkaian 47 ordainean emate erregistratu dira 2012an (guztien % 53,4); Araban eta

Gipuzkoan, berriz, 21 eta 20 emate egon dira, hau da, EAEko % 23,9 eta % 22,7 hurrenez

hurren.

Araba

107

% 21,9

Bizkaia

245

% 50,2

Gipuzkoa

136

% 27,9

Espainia

38.976

% 98,8

EAE

488

% 1,2

% 80,5


% 77,1

lehenengo

etxebizitza

% 63,9


% 88,9

lehenengo

etxebizitza

% 83,2

lehenengo

etxebizitza



136

6.17 grafikoa Ordainean emateak EAEn Estatuarekiko eta Lurralde Historikoen arabera, 2012.


Espainia

14.229

% 99,4

EAE

88

% 0,6

Araba

21

% 23,9

Bizkaia

47

% 53,4

Gipuzkoa

20

% 22,7

% 77,8 lehenengo

etxebizitza

% 83,3

lehenengo

% 87,9


% 84,0


% 80,3

lehenengo

etxebizitza



137

7. LABURPENA ETA ONDORIOAK

Testuinguru ekonomiko orokorra 7.1

Azkeneko bi urtetan jarduera ekonomikoan haziera txikiak lortu izan ondoren, EAEk BPGaren

jaitsiera nabarmena jasan du (-% 1,2). Nolanahi ere, jaitsiera hau 2009an gertatutakoa

baino txikiagoa izan da, euskal ekonomia %3,8 uzkurtu zenean.

Halaber, EAEn 2012an jarduera ekonomikoaren txikiagotzea, Estatuan oro har 2012an

izandakoa baino txikiagoa izan da (-% 1,4).

BPGren osagaiak aztertzerakoan, agerian gelditzen da EAEn izandako barne-eskariaren

beherapen garrantzitsuak (-% 2,2), euskal ekonomiaren bilakaera orokorrean eragina izan

duela. Horrela, 2012ari dagokionez, barne-eskaria nabarmenki moteldu da 2011n

hautemandakoarekin alderatuz (-% 0,3).

Ostera, BPGaren beste osagaik portaera dinamikoagoa azaldu dute 2012an. Horrela kanpo-

sektoreak BPGaren hazkundeari ekarpen garbi positiboa egiten jarraitzen du, +% 0,9ko

saldo positiboa erregistratuz 2012an, 2011ko +% 0,7aren aurrean.

Testuinguru ekonomiko honetan, EAEko okupazioak behera egin du era adierazgarrian 2012

urtean zehar (-% 6,0), adierazle honek 2011n izandako txikiagotze-tasa (-% 0,8)

nabarmenki gaindituz. Aldi berean, 2012an langabezia igo da, % 14,8ko tasan kokatuz, hau

da, 2011n izandakoaren 2,8 portzentajezko puntu gehiago.

Baita, Europar Batasuneko ekonomiak bere jarduera ekonomikoaren garrantzia murrizten

ikusi du 2012an zehar, Batasunaren BPGak % 0,6 jaitsi baita aurreko urtearen bilakaera

positiboarekiko (+% 1,4), egoera nabarmenki desberdina azalduz.

Halatan, 2012an Europako herrialde nagusiek ezin izan dute 2011n erregistratutako

dinamismo ekonomikoaren maila mantendu; horrela, Alemaniak eta Erresuma Batuak

BPGaren hazkunde tasa apalak aurkeztu dituzte (+% 0,9 eta +% 0,2 hurrenez hurren),

Frantzian, aldiz, produkzioa gelditu egin da (+% 0,0).

2012ko europar egoera ekonomiko konplexu hau ez dator bat nazioarteko mailan AEB-k eta

Japoniak izan duten hazkundearekin, non % 2,2ko eta % 2,0ko tasa positiboak erdietsi

baitira, 2011n lortutako erregistroen gainetik (+% 1,8 eta -% 0,6 hurrenez hurren).



138

Etxebizitza-eskaintza EAEn 7.2

Txosten honen bigarren kapituluaren eremuan, EAEn etxebizitza-eraikuntzaren panoramika

aurkezten da, baita 2012an euskal higiezinen merkatuan eskaintzan zeuden etxebizitzen

batez besteko prezioa ere.

Testuinguru honetan, 2012an zehar guztira 8.952 etxebizitza bukatu ziren EAEn, hau da,

murrizketa handia 2011 urtearekin alderatuz (-24,1).

Doikuntza honen intentsitatea 2011n izandakoa baino handiagoa da, bukatutako etxebizitzen

kopurua (11.324 unitate) ia ez baitziren murriztu 2010arekiko (11.400 unitate).

Etxebizitzen bi tipologia nagusiek (babestuak eta libre berriak) jaitsiera handia izan dute

2012an. Lehenengoen kasuan murrizketak (-% 29,9) bigarrengoen kasuan (-% 18,7) baino

eragin handiagoa izan du.

Estatuan, bukatutako etxebizitzen kopuruaren jaitsierak (-% 25,6) EAEn izandakoaren

antzeko maila erdietsi du (%-24,1). Kasu honetan, etxebizitza libre berriak (-% 33,8)

babestutakoak (-% 8,3) baino bilakaera negatiboagoa izan du.

2012an biztanleriarekiko bukatutako etxebizitzen kopuruari dagokionez, biztanleko

bukatutako etxebizitzak ratioan emaitza altuenak dituzten sei autonomia erkidegoen artean

kokatzen da EAE (1.000 biztanleko 3,9 bukatutako etxebizitzak), Estatuko batez bestekoaren

gainetik (1.000 biztanleko 2,8 bukatutako etxebizitzak).

EAE eta Estatuaren arteko bilakaerazko alderaketa-analisia egiterakoan, etxebizitza-

eraikuntzaren krisiaren hasieratik nabaritzen da Estatuan jaitsiera handiagoa izan dela

bukatutako etxebizitza kopuruan.

Horrela, 2.3 atalean zehazten diren 1994an 100 oinarriarekin sortutako indizearen balioek,

azkeneko lau urteetan EAEk bukatutako etxebizitza kopuruan doitze txikiagoa jasan ahal izan

duela agerian jartzen dute, 2007ko 265eko baliotik 2012ko 146kora pasatuz. Estatuan,

ordea, murrizketa zorrotza izan da, 267ko baliotik 2007an 53ra pasatuz 2012an.

Aurreko urtearekin alderatuz, 2012an ia autonomia erkidego guztietan atzera egin da

bukatutako etxebizitzen kopuruan. Bakarrik Aragoiko kasuan (+% 73,9) eta Madrilgo

Erkidegoan (+% 0,5) igoera antzematen da bukatutako etxebizitzen kopuruan.

Nolanahi ere, 2011ko magnitudeekin alderatuta doikuntza honen norainokoa desberdina da,

intentsitate berezikoa izanez Kanarietan (-% 70,9), Katalunian (-% 55,4), Errioxan (-%

50,2) eta Asturiasen (-% 40,9).



139

Epe luzeko bilakaeraren azterketa egiten bada, nabarmentzekoa da 2006. urtearekin

alderatuz (higiezinen krisiaren hasieraren aurreko urtea), EAEn bukatutako etxebizitzen

kopurua beste erkidegoetan baino ehuneko txikiagoan murriztu dela. Horrela, EAEn 2006 eta

2012 urteren arteko gutxitze tasa % 41,2an kokatzen den bitartean, beste autonomia

erkidegoetan % 50 gainditzen du, % 80aren gaineko mailak erdietsiz Estatuko autonomia

erkidegoen erdian baino gehiago.

EAEn eskaintzan dauden etxebizitzen prezioen deskribapena egitera zuzendutako berariazko

atalean azaltzen da 2012an doitasunak portaera desberdina izan duela etxebizitza motaren

arabera.

Etxebizitza erabiliaren eskaintzaren kasuan, gutxitze nabarmena eman da 2012ko ekitaldian

metro koadro erabilgarriko batez besteko prezioan (-% 7,2), 3.564,7 eurotan kokatuz.

Bestalde, eskaintzan dagoen etxebizitza libre berriaren prezioak 3.742,1 euroko batez

bestekoa erdiesten du, beraz 2011. urtearekin alderatuz jaitsiera txikia azaltzen du (-%

0,7a).

Eskainitako etxebizitza babestuaren prezioak ostera igotzen jarraitzen du, eta metro

koadroko 1.585,4 eurotan kokatzen da, beraz ekitaldi honetan % 3,5 igo du.

Epe luzeko ikuspegitik, EAEn eskaintzan dauden etxebizitzen prezioen doitasunek intentsitate

handiagoa adierazten dute. Horrela, etxebizitza erabiliaren kasuan % 18,2ko murrizketa

hautematen da, etxebizitza libre berriaren kasuan izandakoarena baino pixka bat gainetik (-

% 15,9).

Etxebizitza babestuak ordea, 2007tik geroztik metro koadroko batez besteko prezioa % 19,8

areagotzen ikusi du.

2012an alokairu merkatuaren bilakaera aztertuz, eskaintzan dauden etxebizitzen batez

besteko errentaren prezioan % 4,5ko jaitsiera antzeman da, beraz etxebizitza erabilien

jabeek eskatutako batez besteko errenta hilean 856 eurotan kokatzen da, azken hiru

urtetako txikiagotzerako joera mantenduz.

Azkenik, sektorearen eragileak ezkor azaltzen dira 2012ko ekitaldian merkatuaren egoera

konplexuaren aurrean, Higiezinen Eskaintzaren Estatistikatik abiatuta egindako hautemate

indizea bere gutxieneko historikoan kokatuz, 6,6 puntuko balorazioarekin 0 eta 100 arteko

eskalan, 2011ko 12,3 punturen kontra.

Eragileen hautematea okerrera egitea lotuta dago datorren hiruhileko salmenten

aurreikuspenen txikiagotzearekin, eragileek beraiek 2011n azaltzen zituzten

aurreikuspenekiko. Halaber, prezioen doikuntza datorren urtean mantenduko dela

aurreikusten da, etxebizitza erabiliei zein etxebizitza berri libreei dagokienez.



140

Etxebizitza-premia eta -eskaria EAEn 7.3

2011. urtearekin alderatuz, Etxebiden jaso diren eskaeren kopurua pixka bat gehitu da,

84.516 unitate erdietsiz.

Etxebizitza eskari hauetatik, gehienak banakako eskabideei dagokie (57.264), txikiagotzea

arina izanez (-% 1,5) aurreko urtearekin alderatuz. Bestalde, familia-unitateei loturiko

eskabideen kopurua % 4,8 areagotu da, 27.516ra iritsiz.

2012ko ekitaldian, alokairuko etxebizitza babestuaren gehitzerako joera mantentzen da, bere

garrantzia areagotuz. Modalitate hau soilik aukeratzen dutenen kolektiboa, guztira

eskabideen % 43,6 izan zen, jabetza-erregimeneko eskaria, ostera, maila baxuagoan

kokatuz (% 21,6).

Bilakaerari erreparatuz, aipagarria da alokairuko eskariaren nagusitasuna, halako moldez

bikoiztu egin baita ia 4 urtetan (2008an Etxebiden alokairuko eskabideen pisu erlatiboa %

23,4 zen).

Etxebideko eskabideei dagokien diru-sarreren mailak, % 6,8ko jaitsiera izan du 2011.

urtearekin alderatuz, batez bestekoa 16.476 erokoa izanez. Horrela, 2012an hiru eskarietatik

bik (% 61,2), urteko 22.000 euro gordinetik azpiko diru-sarrera haztatuak aurkezten dituzte.

Etxebideko eskatzaileen kupoak aztertuz, 35 urte azpitik dutenen pisu espezifikoak gutxitze

joera nabarmena adierazten du, 2009an % 46,9 izatetik 2012an % 33,1 izatera pasatuz.

Etxebideko inolako kupoan ez direnek sartzen, berriz, gero eta garrantzi handiagoa dute,

2012an hiru eskabideetatik bi hauetarikoak baitira (% 32,0), 2009ko % 24,1aren kontra.

Higiezinen merkatuaren jarduera 7.4

2012. urtean, EAEn gauzatutako salerosketen kopurua %17,2 murriztu da, urteko 15.000

eskualdaketen mailaren azpitik utzi arte. Nolanahi ere, gutxiagotze honen intentsitatea

2011n antzemandakoaren azpitik dago, orduan salerosketen kopurua % 22,4 murriztu

baitzen.

Lurralde Historikoen arabera, ezberdintasun nabarmenak antzematen dira 2012an izandako

dinamiketan. Gutxiagotze-tasa handiena Bizkaian adierazten da ekitaldi honetan gauzatutako

eskualdatzeen kopuruan (-% 23,6); Gipuzkoan ere jaitsiera garrantzitsua gertatu da

gutxiagotze-tasan (-% 18,5).

Araban, ordea, aurreko ekitaldian higiezinen merkatuak izandako jarduera mantendu ahal

izan da, 2011. urtearekin alderatuz, eta gauzatutako eskualdatzeek gehitze txikia izan dute

(+% 2,0).



141

EAEn 2012an gauzatutako salerosketen gutxiagotzearen joera, etxebizitzen hiru tipologi

nagusiei dagokie; nolanahi ere desberdintasunak daude gutxiagotzearen intentsitatean.

- Gutxiagotze handiena etxebizitza erabilien salerosketei dagokie (-% 22,5 2011

urtearekin alderatuz).

- Etxebizitza berri librearen kasuan merkatuaren jarduera % 13,0 murriztu da.

- Etxebizitza babestuen salerosketak dira aztertutako hiru tipologietatik jaitsiera

txikiena izan dutenak (-% 8,9).

Etxebizitza erabiliari loturiko gutxiagotzea larriagoa da oraindik 2012an eskualdatzeen erdia

etxebizitza mota honi dagokiola kontutan hartuz (% 49,6). 2011. urtearekin alderatuz, bere

pisu erlatiboa murriztu da, orduan eskualdatzeen % 53 baitziren).

2012an etxebizitza berri libreen salerosketak guztira eskualdatzeen % 27,4 dira. Etxebizitza

babestuari dagokionez, ordea, gero eta pisu espezifiko handiagoa dute: ia lau

eskualdatzetatik bat etxebizitza mota honi dagokio (% 23,0)

EAEn ez bezala, 2012an Estatuan gehitze arina antzeman da eskualdatzeen kopuruan (%

4,2), aurreko urteetan izandako gutxiagotze larriekin bat ez datorrena (-% 28,9 2011n).

Estatuan, higiezinen merkatuaren jarduerak izandako bilakaera positiboa, 2012aren zehar

etxebizitza erabilien salerosketek izandako areagotzean oinarritu da. 2011. urtearekin

alderatuz % 12,5 gehitu da, 2011. Urtean, ostera, etxebizitza mota honen salerosketak %

24,4 murriztu ziren.

Ordea, 2012an etxebizitza babestuaren zein etxebizitza berri librearen salerosketak gutxitu

dira Estatuan, bi tipologiek antzeko tasa negatiboak izanez (-% 9,3 eta -% 8,2 hurrenez

hurren).

Sustapen Ministerioaren informazioaren arabera 2012. urtean etxebizitzaren prezioen

doikuntzak jarraitu du, eta, aldi berean, EAEko merkatu higiezinaren murrizketak ere.

EAEn etxebizitza libre berriaren prezioa % 4,4 jaitsi da, 2.541 €/m2-etan kokatuz;

etxebizitza erabiliak, berriz, murrizketa txikiagoa izan du (-% 1,5), 2.484,4 €/m2-ko batez

besteko balioa erdietsiz.

Etxebizitza erabiliaren eta berriaren prezioak murrizteko joera honek profil biziagoa

adierazten du Estatu mailan; beraz, 2012an gutxiagotzea eman da bi tipologietan, % 7,8 eta

% 10,4 hurrenez hurren, metro koadroko prezioa 1.587,7 eta 1.515,2 eurotan kokatuz.



142

Etxebizitzak birgaitzea EAEn 7.5

EINren Biztanleria eta Etxebizitza Zentsuari buruzko informazio berriak, EAEko etxebizitza

eta eraikuntza-parkearen argazki xehea aurkezteko aukera ematen digu.

2011ko informazio honen arabera, euskal etxebizitza-parkearen antzinatasuna nabarmena

da; horrela, EAEko eraikinen % 42,1ek 50 urte baino gehiago ditu, 1960 urtea baino aurretik

eraikiak izan baitziren.

Halaber, antzinatasun handiko eraikinen proportzio handia hauteman da: ia lau eraikinetik

batek (% 22,4) ehun urtetik gora izango ditu hamarkada hau bukatzerakoan.

Hiru Lurralde Historikoetan desberdintasun nabarmenak sumatzen dira etxebizitza-parkearen

antzinatasunari dagokionez. Araba da profil desberdinagoa aurkezten duen lurraldea. Bertan,

eraikin zaharrenen pisu erlatiboa nabarmenki txikiagoa da, 60 urte baino gehiago dituztenak

guztira % 32,1 baitira. Gipuzkoan eta Bizkaian, ordea, % 44,8 eta % 44,5 dira, hurrenez

hurren.

EAEko eraikuntza-parkearen zati handi bat antzinatasun handikoa izan arren, zentsuaren

informazioak eraikin gehienak egoera onean daudela dio; horrela, eraikinen % 91,6 ―egoera

ona‖ bezala sailkatuta dago, eta proportzio hau antzekoa da hiru lurraldeetan.

Nolanahi ere, badago oraindik igogailua bezalako instalazioak ez dituztenen (% 36,4) edo

irisgarritasun arazoak dituztenen (% 58,4) etxebizitza kopuru handia EAEn.

EAEko etxebizitza eta eraikuntza-parkearen argazki horrek agerian jartzen du Eusko

Jaurlaritzak EAEko etxebizitzak birgaitzeko programetan egindako inbertsio-ahaleginaren

garrantzia.

Ekonomiaren eta aurrekontuen testuinguru zail honetan, 2012an birgaitzearen alde egindako

apustua mantendu da, non 16,7 milioi euroko laguntzak eman baitzaizkie 15.797

onuradunei, horien artean etxebizitzen jabeei eta EAEko jabekideen erkidegoei.

Horrela, 2011n emandako diru-laguntzen kopuru ekonomikoa ere gainditu ahal izan da (+%

6,3), onuradunen kopuruak txikiagotze arina jasan badu ere.

Laguntza hauek izan duten eraginari dagokionez, diru-laguntza hauek erabiliz egindako

birgaitze obren guztizko aurrekontua 320 milioi eurokoa izan dela dirudi, 2011ko 288,3 milioi

euroko zenbatekoa urrunetik gaindituz.



143

Hipoteka-bidezko finantzazioa 7.6

2012an urtebeteko Euriborraren jaitsiera nabarmena izan da, oso maila txikian kokatu arte

(% 1,111). Murrizketa honek jarraipena ematen dio 2008an % 4,813tik hasitako gutxiagotze

joerari, eta 2011n moztu zena.

Hala ere, hipoteka-merkatuan ez zuen eraginik izan 2012an zehar Euriborrak banku-

finantzaketan ezarritako beherapen garrantzitsu honek. Beraz, kreditu-erakundeek hipoteka-

bermedun kredituetan ezartzen dituzten interes-tasak % 3,0 inguruko mailetara igo dira.

Testuinguru honetan, 2012an hipoteka-jarduerak jaisten jarraitu du EAEn, etxebizitzaren

erosketari loturiko hipoteka-maileguen formalizazioa % 26,2 gutxiagotuz, hipotekak guztira

17.033 izan arte.

Gutxiagotze tasa honek 2011ko gutxiagotze erritmoarekin jarraitzen dela adierazten du,

EAEn formalizatutako hipoteken kopurua % 25,1 gutxiagotu baitzen.

Bizkaia da hipoteka-jardueran jaitsiera handiena izan duen lurraldea (% 38,1), Gipuzkoan

eta Araban, ostera, nahiz eta gutxiagotze tasak garrantzitsuak izan diren, ez dira

hainbestekoak (-% 14,8 eta -% 17,2).

2012an emandako hipoteka-kredituaren guztizko zenbatekoa, intentsitate handiagoarekin

gutxiagotu egin da (-% 32,8), 2011n antzemandako gutxiagotzearen norainokoa areagotuz

(-% 26,0).

Horrela, hipoteka bakoitzeko batez besteko zenbatekoa jaisten da, 143.000 eurotik 2011n

130.000 eurotara 2012an, hau da -% 8,9.

Halaber, euskal familien finantza-ahalegina gutxitu egin da, 2012ko azkeneko hiruhilekoa

aurreko urteko aldi berarekiko. Dena den, 2012. urtearen bukaeran EAEn hipoteka-kuota eta

soldaten kostuaren arteko erlazioa % 32,1ean kokatzen da, Estatu mailan adierazle honek

duen balioaren 2,8 puntutik gainetik.

Azkenik, garrantzizkoa hartzen da txostenaren edizio honetan higiezinen krisiaren eraginei

loturiko atala garatzea hipoteka-exekutatze prozedurei dagokienez.

Botere Judizialaren Kontseilu Nagusiaren estatistikak eskaintzen duen serie historikoak,

2012an EAEn gertatutako exekuzioak 1.061 baino gehiago izan direla dio, hau da 2011ko

1.174 exekuzioekiko % 9,6 gutxiago.

Espainiako Jabetza, Ondasun Higiezin eta Merkataritza Erregistratzaileen Elkargoak, bere

aldetik, 2012. urteko txosten monografikoa egin du Espainiako hipoteka-ez ordaintzeei

buruz, non 2012an EAEn guztira 785 exekuzio izan direla adierazten baita, hau da, %

84,4koa izan da prozedura honen xede izan diren lehen etxebizitzen proportzioa.



144

II. ZATIA

2012KO ETXEBIZITZA POLITIKEN

EBALUAZIOA



145

1. POLITIKA ETA HELBURUAK: 2010-2013KO ETXEBIZITZA BIDERATZEKO PLANA

2010-2013 Etxebizitza Bideratzeko Plana: planaren ardatz estrategikoak, 1.1jarduera-lerroak eta ekintzak8

2010-2013 Etxebizitza eta Hiri Eraberritzea Bideratzeko Plana izan da Eusko Jaurlaritzak bere

etxebizitza-politika garatzeko eduki duen erreferentzia eta Plangintza Estrategikoa egiteko

bitartekoa. Plan horretan finkatu dira 2010-2013 (egia esan, azaldu den moduan, 2010-2012

epealdirako), aldirako etxebizitza politikek jarraitu beharreko ildo estrategiko garrantzitsuenak.

Aldi berean, Plan hau Etxebizitzaren Gizarte Ituna sinatu eta horren babespean sortu zela,

beste guztiak ez bezala. 2010ean sinatu zuten aipatutako ituna 75 taldek eta bertan zehaztuta

zeuden 2025era bitartean (15 urteko tartea) etxebizitza-politikek bete beharreko helburu

nagusiak. Plan Zuzentzaileak Gizarte Itunean hartutako konpromisoak jasotzen ditu.

Etxebizitza eta Hiri Eraberritzea Bideratzeko Planaren xedea jarraian adierazten den moduan

definitu zen:

Etxebizitza bat eskuratzeko zailtasun gehien dituzten pertsonen etxebizitza-

beharrari erantzutea. Horretarako, alokairuko etxebizitzen parkea zabaldu egingo da

eta hazkunde iraunkorragoa sustatuko da, gaur egungo bizitegi-parkea birgaitzeko

eta eraberritzeko neurriak sustatuz. Ildo horretan, funtsezkoa da erakundeen

laguntza eta sektore publikoaren eta pribatuaren arteko lankidetza lortzea.

5 ardatz estrategiko, 17 jardun-lerro et 70 ekintzatan dago egituratuta plana.

1. ardatza: "Etxebizitza eskuratzen laguntzea; baliabideak alokairura bideratuko dira

lehentasunez."

2. ardatza: Birgaitze eta hiri-eraberritzeko politika berri bat birformulatzea.

3. ardatza: Lurzorua kudeatzeko politika aktiboa sustatzea.

4. ardatza: Baliabideak eta bitartekoak Etxebizitza Politikari laguntzeko optimizatzea.

5. ardatza: Etxebizitza-politikaren gobernantza berri baterantz hurbiltzea.

Etxebizitza-politikaren bi oinarrizko euskarriak alokairuaren sustapena eta birgaitze-jardueraren

indartzea izan dira. Ezin da ahaztu lehen aldia dela Planaren izenean bertan aipatzen dela Hiri

Eraberritzea, Sailak jarduera-alor horren alde egindako apustu irmoaren isla.

Lehen jarduera-ardatzari erreparatuz, Planak hiru lan-lerro bereizten ditu alokairua

sustatzeko:

eraikuntza berriko babes publikoko etxebizitzak alokairuan sustatzea: 2010-2013 aldian

babes publikoko eraikuntza berrien % 34k9 alokairuko etxebizitzak izan behar dute.

Alokairuko etxebizitza librearen parkea zabaltzea, bi programaren bitartez:

82012ko abenduan eman zen amaitutzat Plana eta 2013an plan berri bat definitu behar zen, 2013-2016 aldirako ildo

estrategikoak eta lehentasunak zehazteko.

9 2011n Planaren helburu batzuk aldatu ziren. Horrela, alokairuko etxebizitzaren sustapena % 40tik % 34ra murriztu zen,

2010-2013 aldian zuzkidura-bizitoki gutxiago egongo baitzen.



146

a) Bizigune programa.

b) Alokairuko etxebizitzetarako bitartekaritza-programa berria (ASAP)

Neurri fiskal berriak proposatzea alokairua sustatzeko, jabetza sustatu beharrean.

Bigarren ardatz estrategikoak hiri-birgaitze eta –eraberritzerako politika berri bat

birformulatzea eta berau jarraitzea zuen helburu nagusitzat. Zentzu horretan, zera aipatu behar

da: bigarren ardatz hori garatzeko, estrategia espezifiko bat landu behar da eta, horrekin

batera, "Eraikinak Birgaitzeko eta Hiri Eraberritzerako Plan Estrategiko" bat landu behar da eta

bertan zehaztuko dira 2010-2013 Etxebizitza eta Hiri Eraberritzea Bideratzeko Planak

birgaitzearen esparruan barne hartutako jarduera-ildoak.

Plan Zuzentzaileari helduta, bost lan-ildoren inguruan osatzen da Hiri Birgaitzea eta

Eraberritzea:

Lehentasunezko esku-hartzeak definitzea. Izan ere, gaur egungo parkearen beharrek

gainditu egiten dute Planaren denbora-muga, parkeko etxebizitzen antzinatasuna eta

akatsak kontuan hartuta.

Jarduera-ildo berri honekin laguntza-sistema aldatu nahi da, laguntzak emateko irizpide

berriak barne hartuz, hau da, lehentasuna eman behar zaie jarduera jakin batzuei.

Halaber, laguntza-sistema berria ezagutzera eman eta mantentzearen kultura sustatu

behar da.

a) Eraikinaren birgaitze integrala sustatzea, etxebizitza isolatuen gaineko jardueren

aurretik.

b) Iresgarritasuna, eraginkortasun energetikoa, egiturazko elementuak eta abar hobetzeko lanei lehentasuna ematea.

Lurralde osoko estaldura bermatzea. Xede horrekin, Eusko Jaurlaritzak Birgaitzeko

Hirigintza Sozietateetan (BHS) duen inplikazioa areagotu behar da, hain zuzen ere BHSek

duten jarduteko ahalmena indartuz eta eragile desberdinek aipatu sozietateek estaltzen

ez dituzten esparruetan bete dezaketen funtzioa aztertuz.

Eusko Jaurlaritzatik birgaitze-politika berria gidatzea; Etxebizitza Sailak Birgaitzearen eta

Hiri Eraberritzearen alorrean duen zerbitzu-zorroa definituko da, lehentasunak, beste sail

eta administrazio batzuekiko koordinazioa, laguntzen kudeaketa, eta abar moduko

alderdiak barne hartuz.

Birgaitzea eta hiri-eraberritzea sustatuko duten zerga-neurriak indartzeko proposamena

egitea Udalei eta Foru Aldundiei.

Babes publikoko etxebizitza berriak sustatzeko lurzoru erabilgarria edukitzea ezinbestekoa da,

hortaz, Plan Zuzentzailearen hirugarren ardatz estrategikoak lurzorua kudeatzeko politika

aktibo baten sustapena lortzea du xedetzat. Horrela, lurzorua lortzeko egiten den lana

areagotzea aurreikusten da Planean, eta, horretarako, bi lan-ildo nagusi proposatzen dira:

Lurzoruaren alorreko gardentasuna eta informazioa hobetzea. Sektoreko eragile guztiek

elikatu beharko dute eta, aldi berean, eskatzen duten eragileei informazioa emateko

balioko du.

Lurzorua lortzen laguntzeko mekanismoak garatzea eta babes publikoko etxebizitzak

eraikitzeko izapideak erraztea. Betiere, lurralde-oreka lortzeko lan egingo da.



147

Eta alderdi hori ezin dugu ahaztu, 2010-2013 Plana kokatzen den testuinguru ekonomikoa

kontuan hartuta. Agerikoak dira aurrekontuko zailtasunak, eta, hori dela eta, Sailak baliabideak

eta bitartekoak optimizatzeko beharra azpimarratzen du, etxebizitza-politikaren esku jartzeko.

Hain zuzen ere, hori da Plan Zuzentzailearen laugarren ardatz estrategikoa.

Helburu hori lortzera zuzendutako ekintzak hiru jardun—ildoren inguruan egituratuta daude:

Alokabide publifikatzea eta EASPrekin elkartzea (Etxebizitza Alokairuetarako Sozietate

Publikoa); modu horretara, parkea bakunago bihurtzen da eta alokairuko parke publikoa

Sailaren kontrolpean edukitzea lortzen da.

Etxebizitzaren euskal zerbitzua sustatzea, babes publikoko etxebizitzen eskariaren eta

esleipenaren kudeaketan erreferente izan dadin

Etxebizitza-politikaren kudeaketaren eraginkortasuna maximizatzea: prozesuak berrikusi

eta erraztuko dira eta programak nahastutako Sailekin koordinatuko dira, besteak beste.

Amaitzeko, kontuan hartuta etxebizitza-politikaren esku hartzeko sistema oso konplikatua dela,

eta, horren aurrean, Etxebizitza Bideratzeko Planean garbi azpimarratzen da eragile guztiek

sarean lan egitea lortu behar dela, eraginkortasunik eza saihesteko. Horregatik, hau da Plan

Zuzentzailearen bosgarren ardatz estrategikoa: ―Etxebizitza-politikaren gobernantza berri

bat lortzeko aurrerapausoak ematea‖ funtsezkoa da, Planak proposatutako helburuak bete nahi

badira. Ardatz hau lau lan-ildoren inguruan antolatuta dago:

Esku-hartzen duten eragileen arteko informazio partekatua hobetzea eta Administrazio

elektronikoranzko prozesuak bizkortzea.

Tokiko Administrazioarekin erlazionatzeko eta koordinatzeko eredu berri bat osatzea.

Estrategiak bateratzeaz gain, etxebizitza-programei koherentzia emateko balioko du

eredu berri horrek.

Herritarrei arreta emateko tresnak modernizatzea. Horretarako Etxebizitzaren Behategia

optimizatu eta indartuko da eta herritarren parte hartzeko mekanismoak indartuko dira,

halaber.

Etxebizitzaren eta lurzoruaren arloko politiken ebaluazioan sakontzea.

2010-2013 Plan Zuzentzailearen helburu kuantitatiboak 1.2

2010-2013 Etxebizitza eta Hiri Eraberritzea Bideratzeko Planak 128.400 eragiketaren gauzatzea

barne hartzen du eta mota desberdinetako jarduerak biltzen dira eragiketa horien artean.

Edonola ere, aurreko atal batean aditzera eman den moduan, kontuan izan behar da Planaren

helburu partzial batzuk aldatu egin zirela geroago, merkatuaren errealitatera egokitzeko.

Horrela, epe laburrera bideragarrien ziren aukeren alde egin zen, gaur egungo egoera zailean

etxebizitza bat eskuratzeko zailtasun gehien dituzten pertsonei erantzuteko.

Lehen esan den moduan, Plan Zuzentzailearen helburu nagusietako bat alokairua sustatzea

izan da, lehen aipatutako hiru lan-lerroen bitartez. Hala ere, Plana abian jarri zen urtean Eusko

Jaurlaritzak egiaztatu zuen bankuko krediturik ezean zailtasun handiak zeudela halako beste

bizitoki batzuk abian jartzeko. Horregatik, etxebizitza erabili gehiago merkaturatzera zuzendu

du bere lana.



148

Horrela, hasiera batean finkatutako 3.500 zuzkidura-bizitoki eraikitzeko helburua aldatu eta

1.500era murriztu zen. Bizigune Programako helburuak, berriz, zabaldu egin ziren eta 5.000

etxebizitza huts merkaturatzetik 6.000 etxebizitza merkaturatzera. Aldi berean, alokairuaren

bitartekaritza-programa berria sustatzeko apustu irmoa egin zen, azken helburuari 1.000

etxebizitza gehiago gehituz (2.000tik 3.000ra).

Helburu berri horiei helduta, 2013 urtea ixtean Planak eraikuntza berriko 18.000 etxebizitza

sustatzeko helburua ezarri zuen, horietatik % 34 alokairuko etxebizitzak izango zirelarik (6.100

etxebizitza) eta % 66 saltzeko etxebizitzak (11.900 etxebizitza).

Laurtekoaren amaieran etxebizitzaren eskatzaileen eskura jarritako alokairuko etxebizitzen

bolumena eutsi zitzaion, izan ere, alokairua sustatzeko programak eta sustapen berriko

etxebizitzak batera hartuta, alokairuko 23.100 etxebizitzako multzoa osatu zen eta kopuru hori

2010-2013 Planak erantzundako eskariaren % 58 zen (40.000 etxebizitza).

Salmentarekin lotutako helburuei erreparatuz, hasiera batean ezarritakoei eutsi zitzaien.

Eraikuntza berriko etxebizitzen kasuan, ordea, 850 lokal etxebizitza babestu bihurtu ziren,

1.350 etxebizitza erabili libre erosi ziren landaguneetan edo BIEetan eta 2.800 etxebizitza berri

sortu ziren birgaikuntzako eta hiri-eraberritzeko prozesuen ondorioz. Horrela, guztira 16.900

etxebizitza zeuden salgai, hau da, erantzundako eskari guztiaren % 42.

Alokairuan sustatutako 6.100 etxebizitza berriei erreparatuz, 3.700 etxebizitza sozialak ziren,

900 BOE itunduak eta 1.500 zuzkidura-bizitokiak (ZB).

Salmentaren helburuari dagokionez, aurreikusitako eraikuntza berriko 11.900 etxebizitzen

artetik 9.000 BOE itunduak ziren, 400 tasatu autonomikoak, 1.500 udal-etxebizitza tasatuak

eta 1.000 erosteko aukera barne hartzen duten alokairuko etxebizitzak. 2010-2013 Plan

Zuzentzaileak aurreikusitako etxebizitza mota berri bat dira aipatutako azkenak eta eragile

pribatuen ardura da horien sustapena.

Egindako aldaketekin batera, Sailari zegokion eskakizun-maila areagotu egin zen, izan ere,

etxebizitzaren sustatzaile gisa 2.500 etxebizitzatik 3.400era zabaldu zen helburua; aldi berean,

murriztu egin zen Visesak sustatu beharreko etxebizitzen bolumena (8.500etik 5.600era).

Udalei eta pribatuei zegokien helburuak ez zuen aldaketarik ezagutu eta 2.200 eta 6.800

etxebizitzatan mantendu zen, hurrenez hurren.

Eragile bakoitzak sustatutako etxebizitza motari dagokionez, Sailak berak sustatu zituen 3.400

etxebizitza: % 65 alokairukoak ziren (2.200 etxebizitza) eta % 35 saltzeko etxebizitzak ziren

(1.200 etxebizitza). VISESAri zegokion konpromisoa 5.600 etxebizitzakoa zen: % 30

alokairukoak (1.700 etxebizitza) eta % 70 saltzeko etxebizitzak (3.900 etxebizitza).

Bestalde, Udalek sustatu beharreko etxebizitzen helburuei erreparatuz, alokairuko etxebizitzak

ziren gehiengoa. Horrela, aurreikusitako 2.200 etxebizitzetatik % 59 (1.300 etxebizitza)

alokairu babestukoak ziren eta % 41 (900 etxebizitza) saltzeko etxebizitzak ziren.

Azkenik, eragile pribatuen kasuan kontrako proportzioak lortu zirela azpimarratu behar da:

Planak irauten zuen bitartean sustatu beharreko 6.800 etxebizitzetatik % 13 alokairukoak ziren

(900 etxebizitza) eta % 87 saltzeko etxebizitzak (5.900 etxebizitza).

Bestalde, 2010-21013 Etxebizitza eta Hiri Eraberritzea Bideratzeko Planak, lehentxeago

adierazi den moduan, aurreko planetan sortu den lurralde-desoreka zuzentzeko helburua du,



149

aurreko urteetako eraikuntza babestuaren zati handi bat Araban metatu da-eta. Horregatik,

2010-2013 Planak lurralde-oreka lortu nahi du eta garrantzi berezia ematen die etxebizitza-

behar handien duten esparru geografikoei.

Birgaitze-jarduerei dagokienez, Planaren arabera birgaitze babestuko 70.500 jarduera

aurreikusten ziren; 68.100 ziren birgaitze isolatuko jarduerak eta 2.400, azkenik, birgaitze

integratukoak.

Amaitzeko, 17.900 etxebizitza berri eraikitzeko adina lurzoru erosteko helburua finkatu zen.

Guztizko horretatik % 46 Sailak eskuratuko zuen (8.200 etxebizitza); % 39 Orubide/Visesak

(7.000 etxebizitza); % 8 Udalek (1.500 etxebizitza), eta gainerako % 7 eragile pribatuek

(1.200 etxebizitza). Helburu orokor hori ere murriztu zen 2011n, hasiera batean 19.500

etxebizitza aurreikusi baitziren.

Kontuan hartu behar da 2010-2013 Etxebizitza eta Hiri Eraberritzea Bideratzeko Plana lantzeko

orduan herritarrek egindako ekarpenak jaso direla. Hain zuzen ere, Etxebideren webgunean

dagoen Herritarrek Parte Hartzeko Plataformaren bitartez egin dituzte herritarrek ekarpenak.

Prozesu horren ondorioz, herritarrek egindako 30 proposamen jaso dira Planean.

2010-2013 Etxebizitza eta Hiri Eraberritzea Bideratzeko Planaren aurrekontu-kostua 1.168

milioi eurokoa da (1.194 milioi hasiera batean), eta kopuru horri aurreko ekitaldietan egindako

jarduerak direla eta hartutako konpromisoen kopurua gehitu behar zaio (195 milioi euro),

beraz, gastuaren guztizko aurrekontua 1.363 milioi eurokoa da (1.389 milioi aurretik). Guztizko

horretatik 751 milioi 2010 eta 2013 artean egin beharreko jarduerei dagozkie eta gainerako

612 milioiak etorkizunera begira edukiko diren betebeharrei (2037 bitartean edukiko direnak).

Bestalde, Sailaren sozietate publikoen (VISESA eta EASP) gastuaren aurrekontua, 2010-2013

Etxebizitza eta Hiri Eraberritzea Bideratzeko Planaren esparruan, 1.533 milioi eurokoa da

(1.517 hasiera batean); 990 milioi 2010-2013 aldirako aurreikusitako jardueretara eta 543

milioi 2037ra bitartean hartutako betebeharretarako. Aurrekontuak ezagututako hazkundea

Bizigune Programaren kostua 16 milioi eurotan areagotu izanari zor zaio.

Dena den, lehen esan den moduan, 2012an egoera okertu izanak, gobernu-taldea

ordezkatzearekin batera, Plan Zuzentzailea 2012ko abenduan amaitutzat ematera, eta 2013-

2016 aldirako ildo estrategikoak eta lehentasunak zehaztuko dituen beste plan bat 2013an

zehaztera eraman du.

Horrenbestez, txosten honetan 2010-2013 Etxebizitza eta Hiri Eraberritzea Bideratzeko

Planaren ebaluazioa egiten da, indarrean egon den hiru urteetan: 2010-2012.



150

1.1 taula 2010-2013 Plan Zuzentzailearen helburu kuantitatiboak

ETXEBIZITZA BERRIAK SUSTATZEKO JARDUERAK 2010 2011 2012 2013

GUZTIRA 2010-2013

HASIERAKO

HELBURUAK

Etxebizitza motaren arabera

ZB 100 400 500 500 1.500 3.500

Alokairuko etxebizitza soziala 550 1.050 1.100 1.000 3.700 3.700

Alokairuko etxebizitza babestuak eta itunduak

100 200 300 300 900 900

Alokairua guztira 750 1.650 1.900 1.800 6.100 8.100

Saltzeko etxebizitza babestuak eta itunduak

2.300 2.100 2.300 2.300 9.000 9.000

Erosteko aukera duten alokairuko etxebizitza babestuak

100 200 300 400 1.000 1.000

Saltzeko etxebizitza tasatu autonomikoak

100 100 100 100 400 400

Saltzeko udal-etxebizitza tasatuak 200 400 450 450 1.500 1.500

Saltzeko etxebizitzak guztira 2.700 2.800 3.150 3.250 11.900 11.900

Sustatzailearen arabera

Etxeb. Saila 500 1.000 1.000 900 3.400 2.500

VISESA 1.400 1.400 1.400 1.400 5.600 8.500

Udalak eta udal-sozietateak 450 450 650 650 2.200 2.200

PRIBATUAK 1.100 1.600 2.000 2.100 6.800 6.800

SUSTAPEN BERRIAREN HELBURUA

GUZTIRA

3.450 4.450 5.050 5.050 18.000 20.000

ETXEBIZITZAREN ALORREKO HAINBAT JARDUERA

Etxebizitza hutsak merkaturatzea* 4.750 4.833 5.417 6.000 6.000 5.000

Alokairurako bitartekotza-programa berria 0 300 1.100 1.600 3.000 2.000

Emantzipatzeko Oinarrizko Errenta gazteen alokairurako*

6.021 6.646 7.321 8.000 8.000 8.000

Etxebizitza babestutzat kalifikatutako

lokalak

0 150 250 450 850 850

Etxebizitza erabili librearen erosketa landa-eremuetan eta BIE-etan

0 250 450 650 1.350 1.350

B&E prozesuetan sortutako etxebizitza berriak

0 600 1.000 1.200 2.800 2.800

HAINBAT JARDUERA GUZTIRA* 10.771 12.779 15.538 17.900 22.000 20.000

BIRGAITZE JARDUERAK

Birgaitze integratua 200 400 800 1.000 2.400 2.400

Birgaitze isolatua 18.000 17.000 16.500 16.600 68.100 68.100

Birgaitze-eragiketak guztira 18.200 17.400 17.300 17.600 70.500 70.500

LURZORU JARDUERAK

Lurzoru-jarduerak guztira 3.200 4.900 4.000 5.800 17.900 19.500

2010-2013 PLANAREN ERAGIKETAK GUZTIRA*

35.621 39.529 41.888 46.350 128.400 130.000

Bizigune Programaren helburuak eta urte bakoitzari dagokion Emantzipatzeko Oinarrizko Errenta metagarriak dira.

Grisez ageri diren kopuruak 2011n aldatu dira.

Iturria: Etxebizitza Sailburuordetza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.

Bestalde, 2010-2013 Etxebizitza eta Hiri Eraberritzea Bideratzeko Planak lurralde-oreka

bilatzen du. Zentzu horretan, etxebizitza-behar handieneko eremu geografikoak azpimarratzen

ditu, orain arteko desorekak arintzen laguntzeko. Izan ere, azken urteetan Arabak bereganatu

du eskaintza babestuaren gehiengoa. Horregatik, Planak aldi osoan lurralde bakoitzean lortu

beharreko helburuak zehazten ditu, nahiz eta ez dituen zehazten urteko helburuak



151

1.2 taula 2010-2013 Plan Zuzentzailearen helburu kuantitatiboen banaketa geografikoa

2010-2013 GUZTIZKO HELBURUAK

KOP. %

ALOKAIRUA SUSTATZEA ARABA 1.000 16,9 Bizkaia 3.000 49,4

Gipuzkoa 2.100 33,7

GUZTIRA 6.100 100,0

JABETZA SUSTATZEA

ARABA 1.900 16,1

Bizkaia 5.700 47,5

Gipuzkoa 4.300 36,4

GUZTIRA 11.900 100,0

GUZTIZKO HELBURUAK ALOKAIRUA ETA EROSKETA

ARABA 6.700 16,8

Bizkaia 19.500 48,6

Gipuzkoa 13.800 34,6

GUZTIRA 40.000 100,0

ETXEBIZITZA HUTSAK ETA ALOKAIRURAKO BITARTEKOTZA PROGRAMA BERRIA

ARABA 1.500 16,4

Bizkaia 4.500 50,0

Gipuzkoa 3.000 33,6

GUZTIRA 9.000 100,0

ETXEBIZITZAK BIRGAITZEA

ARABA 10.000 14,1

Bizkaia 39.200 55,6

Gipuzkoa 21.300 30,3

GUZTIRA 70.500 100,0

LURZORUA

ARABA 3.000 16,7

Bizkaia 8.800 49,3

Gipuzkoa 6.100 34,0

GUZTIRA 17.900 100,0




152

1.3 taula 2010-2013 Planaren aurrekontu-kostuak eta VIVESA eta EASP sozietate publikoen gastuaren aurrekontua 2010-2013 Planaren esparruan

Milioi eurotan

2010-2013

Gainerako

2037ra bitartean

GUZTIRA HASIERAKO HELBURUAK

ETXEBIZITZA SAILAREN AURREKONTUA

Lurzorua eta urbanizazioa 57,3 56,2 113,5 113,5

Eraikuntza 84,5 141,0 225,5 159,5

Kapital-transferentziak taldeko enpresetara 37,1 63,3 100,4 192,3

Diruz lagun daitezkeen etxebizitza- eta lurzoru-

politikak

270,8 247,2 518,0 517,5

Diruz lagun daitezkeen hainbat politika 43,1 29,3 72,4 72,4

Langile- eta funtzionamendu-gastuak 75,7 0,0 75,7 75,7

Hainbat gastu 62,6 0,0 62,6 62,6

2010-2013 PLANAREN GUZTIZKO KOSTUAK 631,2 537,0 1.168,2 1.193,7

Gastu konprometituak 120,0 74,7 194,7 194,7

SAILAREN AURREKONTUA GUZTIRA 751,2 611,7 1.363,0 1.388,5

VISESA ETA ALOKABIDEREN

AURREKONTUA

Lurzorua eta urbanizazioa 114,1 0,0 114,1 114,1

Eraikuntza 589,1 367,2 956,3 956,3

Gainerako inbertsioak 5,2 0,0 5,2 5,2

Inbertsioak guztira 708,4 367,2 1.075,6 1.075,6

Bizigune programa 154,3 44,4 198,7 182,6

Eroslehentasuna eta atzera-eskuratzea 38,4 0,0 38,4 38,4

Finantza-inbertsioak eta epe luzerako

kredituak

1,2 0,0 1,2 1,2

Transferentziak eta kapitalaren diru-

laguntzak guztira

193,9 44,4 238,3 222,2

Langile- eta funtzionamendu-gastuak 44,0 0,0 44,0 44,0

Finantza-gastuak 43,6 131,8 175,4 175,4

Gastu arrunta guztira 87,6 131,8 219,4 219,4

VISESA ETA ALOKABIDEREN GASTUAREN

AURREKONTUA GUZTIRA

989,9 543,5 1.533,4 1.517,2


Etxebizitza-politikan parte hartzen duten eragileak10 1.3

Proposatutako helburuak betetzeko ezinbestekoa da EAEko etxebizitza-politika publikoetan

parte hartzen duten eragileek, eskumen desberdinak dituztenek, parte hartzea, laguntzea eta

erantzunkidetasuna.

Alokairuaren politikari dagokionez, ¡Error! No se encuentra el origen de la referencia..

aulan ikus daitezke prozesuan nahastutako eragile garrantzitsuenak eta bakoitzaren eskumen

eta/edo erantzukizun nagusiak. Enplegu eta Gizarte Politiketako Sailean, Etxebizitza

Sailburuordetza, Gizarte Politiketako Sailburuordetza eta Enplegu eta Lan Sailburuordetza

biltzen dira.

10 Jardun horiek xehetasun handiagoarekin azter daitezke alokairu-politiken ebaluazioaren 2011ko txostenean.



153

Etxebizitza Sailburuordetzari dagokionez, bere zeregin nagusia da datozen lau urteetan

alokairuaren alorrean garatuko diren helburu estrategikoak eta neurri zehatzak zehaztea eta,

zentzu horretan, Etxebizitzaren Plan Zuzentzaile berria da11 (egun lantzen ari dira) plangintza

estrategikorako bitarteko nagusia.

Baliabideak lehentasunez alokairura bideratuz, etxebizitza bat eskuratzeko aukerak hobetu

nahian, Etxebizitza Sailburuordetzaren jarduera alokairuko etxebizitza babestu berrien

sustapenera zuzentzen du, zuzenean sustatuz edo alokairua diruz laguntzeko politiken bitartez;

eta, bestetik, partikularren etxebizitzak errentamenduan eskaintzeko lan egitera zuzentzen du

bere jarduera, Bizigune Programaren eta etxebizitzen alokairurako ASAP bitartekotza-programa

berriaren bitartez.

Bestalde, Gizarte Politiketako Sailburuordetza arduratzen da merkatu libreko alokairuko

etxebizitza batean bizi diren familien diru-laguntza sozialez. Laguntza horien baitan sartzen da,

alde batetik, Etxebizitzaren Prestazio Osagarria (EPO). Aldian behingo prestazio ekonomiko bat

da, Diru-sarrerak Bermatzeko Errentaren osagarria, eta ohiko etxebizitzaren edo bizilekuaren

gastuak estaltzeko ematen da.

Udalerriei dagokienez, etxebizitzaren udal sozietateak azpimarratu behar dira. Etxebizitzaren

eta Lurzoruaren Sustatzaileen Euskal Elkarteko (AVS Euskadi) kide dira guztiak eta elkartearen

barruan daude, halaber, Eusko Jaurlaritzaren hiru sozietate publikoak (Visesa, Orubide eta

Alokabide), eta udal sozietate hauek: Ensanche 21, Bilboko Udal Etxebizitzak, Donostiako

Etxegintza, Irunvi, Surbisa, Bidebi eta Sestao Berri (Eusko Jaurlaritzarena da % 50).

11 2013-2016 Plan berria lantzen ari dira.



154

1.4 taula EAEko alokairu-politikan parte hartzen duten agenteak

ALOKAIRU POLITIKAN PARTE HARTZEN DUTEN

ERAGILEAK

ETXEBIDE, babes publikoko etxebizitzak

esleitzeko euskal zerbitzua

SPGVA / ALOKABIDE, Alokairuko etxebizitzak

kudeatzeko sozietate publikoa

ENPLEGU ETA GIZARTE GAIETAKO SAILA.

ETXEBIZITZA SAILBURUORDETZA

BIZILAGUN, Jabetza Horizonalaren eta Hiri

ERrentamenduen Bitartekaritza eta

Kontziliazio Zerbitzua

UDAL SOZIETATEAK ETA UDALAK

ESKUMEN/ERANTZUKIZUN GARRANTZITSUENAK

• Alokairuko etxebizitza babestuaren eskaria jasotzea.

• Aloikaruko babes publikoko etxebizitza esleitzea.

• Alokairu babestuko parke propio bat sortzea.

• Parke propioko, Bizigune programako, Etxebizitza Sailaren eta

hainbat Udalerrien etxebizitzak alokairu babestuan kudeatzea.

•Bizigune Etxebizitza Hutsaren Programa kudeatzea

• Eusko Jaurlaritzaren alokairu-politika definitzea, planifikatzea eta

ebaluatzea.

• Alokairua sustatzeko laguntzak eta programak garatzea

• Hiri Errentamenduen Legerekin erlazionatutako gaiei buruzko

informazioa eskaintzen du.

• Errentamendu-kontratuetarako bermeak bilatzen ditu: bisatua,

kontratuak erregistratzea, fiantzen gordailuak.

• Alokairuko etxebizitza babestuak sustatzea.

• Udalerrian dagoen etxebizitza babestuaren eskaria eta esleipena

zaintzea.

• Alokairu babestuko parke propioa kudeatzea.

ERAGILE PRIBATUAK

• Alokairuko etxebizitzak eraikitzea

•Alokairuko etxebizitza babestuak sustatzea

•Alokairu pribatuaren parkean bitartekaritza-lanak egitea

• ….

ENPLEGU ETA GIZARTE GAIETAKO SAILA.

ETXEBIZITZA SAILBURUORDETZA

• Gizarte-prestazio ekonomikoak ematea: Diru-sarrerak Bermatzeko

ERrenta, Etxebizitzarako Prestazio Osagarria, Gizarte Larrialdietako

Laguntzak.

Birgaitze-politikei dagokienez, Enplegu eta Gizarte Politiketako Sailak hainbat programa ditu

etxebizitzak eta eraikinak birgaitzen laguntzeko, area degradatuen hiri-eraberritzea egiteko eta

hiri-ingurune eta etxebizitzetarako iresgarritasuna hobetzeko eta bermatzeko.

Aipatutakoez gain, Eusko Jaurlaritzako beste sail batzuetatik birgaitze-jarduerak diruz

laguntzeko programak sustatzen dira, hala nola irisgarritasuna edo eraginkortasun energetikoa

hobetzeko programak; zenbait kasutan, Etxebizitza Sailak laguntzen dituen jardueretarako

laguntza osagarriak dira.

Bestalde, hainbat udalerritan Birgaitzeko Hirigintza Sozietateak (BHS) daude. Sozietate horiek

birgaitze integratuko eremuak (BIE) aitortzeko dekretuen babespean sortu dira. Sozietate

horiek, nahiz eta hasiera batean BIEetan esku hartzeko helburuarekin sortu ziren, kasu askotan

zegokien jarduera-esparrua udalerriko beste eremu batzuetara zabaldu dute. Horrela, Eusko

Jaurlaritzako Enplegu eta Gizarte Politiketako Sailaren Etxebizitza Sailburuordetzak emandako

Birgaitze Isolaturako laguntzen kudeaketan parte hartu eta lagundu dute.

Modu berean, EAEko hainbat udalerritan birgaitzera zuzendutako laguntzak ematen dituzte

udalek eta laguntza horiek Eusko Jaurlaritzako Enplegu eta Gizarte Politiketako Sailaren



155

etxebizitzaren arloak ematen dituen laguntzekin bateragarriak dira. Udalerri horien artean aipa

daitezke Bilbo, Donostia, Eibar edo ARABARRIn (Arabako Foru Administrazioaren mendeko

Sozietate Publikoa da) barne hartutako udalerriak. Gipuzkoako Foru Aldundiak birgaitze-

laguntzen programa propio bat du, halaber.

Birgaitzera zuzentzen diren laguntzak alde batera utzita, etxebizitza eta eraikinen jabeek beren

jabetzen kontserbazio-egoera ona zaindu behar dute. Auzokideen elkarteetan sor daitezkeen

gatazkak edo arazoak konpontzeko, Eusko Jaurlaritzak Bizilagun zerbitzu publikoa sortu eta

herritarren zerbitzura jarri du. Bestalde, Hiri Jabetzako Ganberak desagertu zirenetik, Sailak

bere gain hartu ditu jabeen artean sor daitezkeen gatazkak konpontzeko bitartekaritza- eta

adiskidetze-funtzioak. Bitartekaritzaren eta adiskidetzearen bitartez sortzen diren gatazkak

epaitegietatik kanpo konpontzea bilatzen da.

1.5 taula Birgaitze-politiketan parte hartzen duten eragileak EAEn

ENPLEGU ETA

GIZARTE

POLITIKETAKO

SAILA.

ETXEBIZITZA

SAILBURUORDET

ZA

EKONOMIA ETA

OGASUN SAILA

INGURUMEN ETA

LURRALDE

POLITIKA SAILA:

Industria Aurrien

Programa

ENPLEGU ETA

GIZARTE GAIETAKO

SDAILA:

Gizarteratzeko

Programa

ENERGIAREN

EUSKAL

ERANKUNDEA: EEE,

RENOVE planak

Sailen arteko erlazioak

Udalak

Birgaitzeko Hirigintza

Sozietateak (BHS)

Foru Aldundiak

Erakundeen arteko

erlazioak

Politikarekin erlazionatutako eragile andana kontuan hartuta, oso garrantzitsua da Sailen eta

Erakundeen arteko erlazioak egokiak izatea. Horregatik, lehen esan den moduan, hau da Plan

Zuzentzailearen bosgarren ardatz estrategikoa: Etxebizitza-politikaren gobernantza berri bat

lortzeko aurrerapausoak ematea‖ funtsezkoa da, Planak proposatutako helburuak bete nahi

badira.



156

2. 2012KO EKITALDIKO JARDUERAK: SINTESIA, ADIERAZLE KUANTITATIBO

NAGUSIAK

Etxebizitza Bideratzeko Planaren aginte-taula: helburu kuantitatibo nagusiak 2.1

Etxebizitza Bideratzeko Planaren aginte-taularen helburu kuantitatiboak lau multzo handitan

sailkatzen dira: etxebizitza sustatzeko helburuak, birgaitzeko helburuak, lurzoruaren arloko

helburuak eta beste jardun batzuekin lotzen diren helburuak.

Etxebizitza Bideratzeko Planak, etxebizitza berria sustatzeko helburu orokorrez gain, helburu

zehatzak ere finkatzen ditu, etxebizitzaren edukitza-erregimena, etxebizitzaren tipologia eta

agente sustatzailea aintzat hartuta.

Aurreko kapituluan esan den moduan, kontuan hartu behar da 2012ko abenduaren 31n

amaitutzat jo dela Plan Zuzentzailea, hortaz, Txosten honetan Plana indarrean egon den hiru

urteetarako ezarritako helburuen ebaluazioa egiten da.

Eraikuntzako helburu orokorretan oinarrituta, 2010-2013ko Etxebizitza eta Hiri Eraberritzea

Bideratzeko Planak guztira babes publikoko 5.050 etxebizitza eraikitzea ezarri du 2012rako

helburu gisa.

2012an babes publikoko 2.420 etxebizitzaren eraikuntzari ekin zaio, hortaz, % 48ko betetzea

lortu da aipatutako urterako helburu orokorrei helduta. Plana martxan jarri eta lehen hiru

urteetan, betetze-maila altua erregistratu da: 11.926 etxebizitza babesturen eraikuntzari ekin

zaio, eta horrela, aldirako aurreikusitako helburuen % 92 bete da.

2010-2013 Etxebizitza Bideratzeko eta Hiri Eraberritzeko Gida Planak 2012rako aurreikusitako

eraikuntza-helburuek lortutako betetze-mailari dagokionez, ezin da ahaztu gaur egungo egoera

ekonomikoa oso zaila dela, eta ondorioz, oso zaila izan da eta eragozpen handiak egon dira

etxebizitza babestuaren sustapen berriak garatzeko.

Planaren helburuek 2010-2012 aldian izan duten betetzeari erreparatzen bazaio, eta edukitza-

erregimena kontuan hartzen bada, % 43ko betetzea lortu da eraikitzen hasitako alokairuko

etxebizitzen kasuan (1.843 etxebizitza), eta nabarmenki gainditu da ezarritako helburua

salerosketa-erregimeneko etxebizitzen kasuan (10.083 etxebizitza, % 117). 2012ko ekitaldiari

dagokionez, alokairuak oso urrutitik begiratzen dio aurreikusitako helburuari (% 6), eta eraikitzen

hasitako salmenta-erregimeneko etxebizitzek % 73ko betetzea lortu dute aurreikusitako

helburuarekiko.

Babes-modalitateari dagokionez, 2010-2012 aldian salmenta-erregimeneko BOE etxebizitzek (%

139) eta etxebizitza tasatu autonomikoek (% 151) lortutako emaitza bikainak azpimarratu behar

dira. Alokairuko modalitateei dagokienez, BOEen kasuan % 71ko betetzea lortu da, % 45ekoa

lortu da etxebizitza sozialaren kasuan eta % 20ra iritsi da betetzea zuzkidura-bizitokien kasuan.

Azken ekitaldiko emaitzei erreparatuz, salmenta-erregimeneko BOEen emaitzak hobeak izan

direla esan behar da (% 87), eta etxebizitza tasatu autonomikoen kasuan ere nabarmen gainditu

da urterako ezarritako helburua (% 304).



157

2.1 taula 2010-2013 Etxebizitza eta Hiri Eraberritzea Bideratzeko Planaren aginte-taula.

2012 2010-2012 METATUA EBALUAZIOA ADIERAZLEA Helburua

Gauzatutakoak

Betetze-maila (%)

Helburua Gauzatut

akoak

Betetze-

maila

(%)

ETXEBIZITZA BERRIAK SUSTATZEKO JARDUERAK

HELBURUA GUZTIRA, SUSTAPEN BERRIA 5.050 2.420 47,9 12.950 11.926 92,1

Etxebizitza motaren arabera

ZB 500 91 18,2 1.000 201 20,1

Alokairuko etxebizitza soziala 1.000 20 2,0 2.700 1.217 45,1

Alokairuko etxebizitza babestuak eta itunduak 300 0 0,0 600 425 70,8

Alokairua guztira 1.900 111 5,8 4.300 1.843 42,9

Saltzeko etxebizitza babestuak eta itunduak 2.300 2.001 87,0 6.700 9.035 134,9

Erosteko aukera duten alokairuko etxebizitza babestuak 300 0 0,0 600 0 0,0

Saltzeko etxebizitza tasatu autonomikoak 100 304 304,0 300 454 151,3

Saltzeko udal-etxebizitza tasatuak 450 4 0,9 1.050 594 56,6

Saltzeko etxebizitzak guztira 3.150 2.309 73,3 8.650 10.083 116,6

Eragile sustatzailearen arabera

Etxeb. Saila 1.000 573 57,3 2.500 1.513 60,5

VISESA 1.400 288 20,6 4.200 2.869 68,3

Udalak eta udal-sozietateak 650 4 0,6 1.550 1.120 72,3

PRIBATUAK 2.000 1.555 77,8 4.700 6.408 136,3

ETXEBIZITZAREN ALORREKO HAINBAT JARDUERA

Hutsik dagoen etxebizitza eta alokairu libreko bitartekaritza 6.517 5.105 78,3 6.817 5.105 74,9

Etxebizitza hutsak merkaturatzea 5.417 5.102 94,2 5.417 5.102 94,2

Alokairurako bitartekaritza-programa berria 1.100 3 0,3 1.400 3 0,2

Emantzipatzeko Oinarrizko Errenta gazteentzako alokairurako

7.321 3.997 54,6

7.321 3.997 54,6

Etxebizitza babestutzat kalifikatutako lokalak 250 3 1,2 400 13 3,3

Etxebizitza erabili librearen erosketa landa-eremuetan eta BIEetan 450 7 1,6 700 36 5,1

Birgaitzeko eta hiri-eraberritzeko prozesuetan sortutako etxebizitza berriak 1.000 594 59,4 1.600 1.917 119,8

BIRGAITZE JARDUERAK

Birgaitzeko laguntzak 17.300 15.529 89,8 52.900 51.359 97,1

Birgaitze integratua 800 1.342 167,8 1.400 4.873 348,1

Birgaitze isolatua 16.500 14.187 86,0 51.500 46.486 90,3

LURZORU JARDUERAK

HELBURUA GUZTIRA, LURZORUA 4.000 269 6,7 12.100 2.344 19,4

Etxeb. Saila 1.500 207 13,8 5.900 1.592 27,0

Orubide/Visesa 1.500 62 4,1 4.500 752 16,7

Udalak eta Udal Sozietateak 500 0 0,0 1.000 0 0,0 --

PRIBATUAK 500 0 0,0 700 0 0,0 --


Eragile sustatzailea kontuan hartuta, lehen hiru ekitaldietako datuek erakusten dute eragile

pribatuen kasuan betetze-maila oso altua lortu dela (% 136). Hala ere, etxebizitzen tipologia

kontuan hartzen bada, eragile pribatuek salmenta-erregimeneko etxebizitzen eraikuntza sustatu



158

dute batez ere, eta aurreikusitako helburua bikoiztea lortu da; alokairu babestuak, ordea, % 38ko

betetzea lortu du (2012an ez da alokairuko etxebizitzarik eraikitzen hasi). Bestalde, ez da

erosteko aukera barne hartzen duen alokairuko etxebizitza berririk eraiki, ezta udal-etxebizitza

tasaturik ere.

Bestalde, Udalei eta Udal Sozietateei dagokienez, % 73ko betetzea lortu dute aurreikusitako

helburu orokorrekiko (% 1 2012an), VISESAk % 68koa lortu du (% 21 2012an) eta Sailak,

azkenik, % 61ekoa (% 57 2012an). Etxebizitzen tipologia kontuan hartuta, bestalde, Sailak

betetze-maila altuagoa lortu du alokairuko etxebizitza sozialen kasuan (% 47), saltzeko

etxebizitzen kasuan baino (% 41). Dena den, kontuan hartu behar da 394 etxebizitza tasatu

autonomiko eraikitzen hasi direla, eta horien kasuan ez zegoen aldez aurretik ezarritako

helbururik. Etxebizitza horiek eta saltzeko etxebizitza itunduak batera hartuta, saltzeko

etxebizitzen eraikuntza-helburua % 84 bete dela esan daiteke.

VISESAri dagokionez, saltzeko erregimeneko etxebizitzen kasuan % 75ko betetzea lortu da, eta

% 62koa izan da, berriz, alokairuko etxebizitzen kasuan. Etxebizitza tasatu autonomikoei

dagokienez, ez da aurreikusitako helburua bete (% 20), nahiz eta, lehen esan den moduan, Sailak

berak sustatu du tipologia hori. 2012ko azken ekitaldiari dagokionez, VISESAk saltzeko BOE

bakarrik sustatu du (helburuaren % 58), eta ez da gainerako tipologiako etxebizitzarik sustatu.

Amaitzeko, Udalei dagokienez, udal-etxebizitza tasatuen kasuan betetze-maila altua lortu da

hirurtekoan (% 91); etxebizitza sozialen edo alokairuko BOEen kasuan, berriz, % 30koa da

betetzea, aurreikusitako helburuarekiko. Bestalde, ez da zuzkidura-bizitokirik eraikitzen hasi, eta

saltzeko 392 etxebizitza babesturen eraikuntzari ekin zaio, nahiz eta horrelakorik ez zen

aurreikusten eraikuntza-helburuen baitan. Horrez gain, ezin da ahaztu 2012ko ekitaldian izugarri

moteldu dela Udalen eta Udal Sozietateen eraikuntza-jarduera; horrela, 4 udal-etxebizitza tasatu

bakarrik hasi dira eraikitzen.



159

2.2 taula 2010-2013ko Etxebizitza eta Hiri Eraberritzea Bideratzeko Planaren helburuen betetze-maila, eragilearen arabera

2012 2010-2012 METATUA EBAL

UAZIOA

Gauzatzeak, eragilearen eta

etxebizitza motaren arabera (etxebizitza kopurua)

Helburua

Gauzat

utakoak

Betetze-

maila (%)

Helburua

Gauzat

utakoak

Betetz

e-maila (%)

ETXEBIZITZA BERRIAK SUSTATZEKO JARDUERAK

SAILA 1.000 573 57,3 2.500 1.513 60,5

ZB 300 20 6,7 600 130 21,7

Alokairuko etxebizitza soziala 400 90 22,5 1.000 539 53,9

Saltzeko etxebizitza soziala 0 40 -- 0 80 --

Saltzeko BOE itundua 300 118 39,3 900 369 41,0

Etxebizitza tasatu autonomikoa 0 304 -- 0 394 --

VISESA 1.400 288 20,6 4.200 2.869 68,3

Alokairuko etxebizitza soziala 500 0 0,0 1.200 796 66,3

Saltzeko BOE 800 288 36,0 2.700 2.013 74,6

Etxebizitza tasatu autonomikoa 100 0 0,0 300 60 20,0

PRIBATUAK 2.000 1.555 77,8 4.700 6.408 136,3

Alokairuko etxebizitza itundua 300 0 0,0 600 227 37,8

Saltzeko etxebizitza 1.200 1.555 129,6 3.100 6.181 199,4

Erosteko aukera duen alokairuko etxebizitza 300 0 0,0 600 0 0,0

Udal-etxebizitza tasatua 200 0 0,0 400 0 0,0

Udalak eta udal-sozietateak 650 4 0,6 1.550 1.136 73,3

ZB 200 0 0,0 400 0 0,0

Etxebizitza soziala / Alokairuko BOEa 200 0 0,0 500 150 30,0

Udal- etxebizitza tasatua 250 4 1,6 650 594 91,4

Saltzeko BOE 0 0 -- 0 392 --

GUZTIRA 5.050 2.420 47,9 12.950 11.926 92,1


Analisia birgaitze-jardueran oinarrituta, ezarritako helburuen betetze-maila handia egiaztatu da.

Zehazki, 2012. urtean, etxebizitza birgaituen kopurua 15.529 etxebizitzatara heldu da,

aurreikusitako helburuaren % 90 hain zuzen ere. Bi ekitaldien osotasunari erreparatuta, betetze-

maila % 97koa da, hau da, Plan Zuzentzaileak hirurtekorako ezarritako helburua gainditu da.

Birgaitze integratuko eragiketen edo birgaitze isolatuen eragiketen analisi bereizia aztertuta, ikus

dezakegu birgaitze integratuko eragiketen kopurua Etxebizitza Bideratzeko Planean aurreikusitako

kopurua baino handixeagoa dela.

Izan ere, eragiketa integratuetako etxebizitza birgaituen kopurua 4.873 unitatekoa da bi

ekitaldietan, eta Planak 1.400 etxebizitza birgaituen kopurua zuen helburu gisa (% 348). Aitzitik,

eragiketa isolatuen ondorioz 51.500 etxebizitza birgaitzeko helburua finkatu zen, eta 46.486

eragiketa gauzatu da (helburuaren % 90).

Era berean, aintzat hartu behar da hiru urteetan gauzatu diren hiri-birgaitzeko eta -berritzeko

prozesuetan guztira 1.917 etxebizitza berri sortu dela, eta, hortaz, ezarritako helburuari

dagokionez , betetze-maila oso handia izan dela (% 120).

Horrez gain, Planaren hirurtekorako aurreikusitako lurzoru eskuratzeek ez dute Etxebizitza

Bideratzeko Planak ezarritako helburua lortu, 2.344 etxebizitza eraikitzeko lurzorua erosi baita,

hau da, hasiera batean planteatutako helburuaren (12.100 etxebizitza) % 19. Saila zertxobait

gehiago hurbildu da aurreikusitako helburura, % 27ko betetze-maila lortuta, eta VISESA

helburuen % 17an geratu da.



160

Etxebizitza hutsak merkaturatzeko Bizigune Programari dagokionez, betetze-maila altua lortu dela

egiaztatu da, ohikoa den moduan, eta aurreikusitako helburuaren betetze-maila % 94koa da.

Dena den, programak sortzen zuen kostu altua ikusita, kostu baxuagoa eragingo zuten alokairuko

merkaturako bitartekaritza-formula berriak pentsatzen hasi zen Saila.

Horrela, 2012ko maiatzean Sailak alokairuko merkatuko bitartekaritza-programa (ASAP)12 berria

jarri zuen martxan. Bigarren programa horrek ibilbide laburra izan du oraindik; lehenik eta behin,

agente laguntzaileen sare bat konfiguratu behar izan baita. Sare horrek dagoeneko 16 agente

homologatu dituenez, aurreikusitako emaitzak 2013an iristea espero da; 2012an 3 errentamendu-

kontratu besterik ez baitira sinatu. ASAP programa berria abian jartzea zaila izaten ari da,

Bizigunerekin gertatu bezala berori hedatzeko unean. Nolanahi ere, ASAP programa berrian

aldaketa garrantzitsuak egin beharko dira (ziur aski, prezioetan eta, ziurtasun osoz, kudeaketa-

sisteman), emaitzak gauzatzen eraginkortasunez lagundu dezan.

Emantzipatzeko Oinarrizko Errentari dagokionean, Administrazio Zentralak programa hori ezabatu

izanaren ondorioz, ezinezkoa izan da Plan Zuzentzaileak ezarritako helburuak betetzea. Ez da

ahaztu behar, laguntza horiek, Enplegu eta Gizarte Politiketako Sailak kudeatzen baditu ere,

Sustapen Ministeriotik datozela. 2012ko abenduan, Emantzipatzeko Oinarrizko Errentaren guztira

3.940 hartzaile gazte zeuden (helburuaren % 54).

2012ko Etxebizitza Programa 2.2

2010-2013 Etxebizitza eta Hiri Eraberritzea Bideratzeko Planaren ondoriozko jarraibideek finkatu

dute 2012ko Etxebizitza Programa. 2012ko Etxebizitza Programa Operatiboak Sailaren Helburu

Estrategikoak finkatzen ditu –Planean ezarritako ardatzei jarraituta–, eta Euskal Autonomia

Erkidegoko Aurrekontu Orokorretan barne hartzen da.

Bestalde, 2.7. taulan, Etxebizitza Bideratzeko Planaren aginte-taularen barnean hartzen ez diren

Etxebizitza Programaren adierazleen jarraipena egiten da.

12 ASAP bitartekaritza-programa berria 2012an sortu da, martxoaren 27ko 43/2012 Errege Dekretuaren bidez.



161

2.3 taula 2012ko Etxebizitza Programa.

HELBURUAK, EKINTZAK ETA ADIERAZLEAK HELBURUA*

1. ARDATZA: ETXEBIZITZA ESKURATZEN LAGUNTZEA, ETA HORRETARAKO, BALIABIDEAK ALOKAIRURA BIDERATZEA LEHENTASUNEZ

Alokairuko babes publikoko etxebizitzak eraikitzea (hasitako etxebizitza kopurua) 1.900

1. Zuzkidura-bizitokiak eraikitzea 300

2. Udalek zuzkidura-bizitokiak eraikitzea 200

3. Etxebizitza sozialak eraikitzea 1.100

4. Etxebizitza babestuak/itunduak eraikitzea 300

Erosketako babes publikoko etxebizitza berriak sustatzea (hasitako etxebizitza kopurua) 3.150

1. Etxebizitza babestuak/itunduak eraikitzea 2.300

2. Erosteko aukera duten alokairuko etxebizitza babestuak eraikitzea 300

3. Erregimen tasatu autonomikoko babes ofizialeko etxebizitzak eraikitzea 100

3. Udaleko erregimen tasatuko babes ofizialeko etxebizitzak eraikitzea 450

Alokairu babestuko parkearen tamaina

1. Alokairuko etxebizitzen parke publikoaren kuota etxebizitza babestuen guztizkoarekiko (%, 2012.12.31n) 35%

2. Alokairu babestuko parkearen bilakaera (alokairuko parke publikoa osatzen duten etxebizitzen kop., 2012.12.31) 24.000

Partikularren etxebizitzen eskaintza alokairuan sustatzea 6.517

1. BIZIGUNEren alokairu babestuko parkea osatzen duten etxebizitzen kopurua 5.417

2. Bitartekaritzapeko etxebizitzen kopurua 1.100

Finantzaketa egoki eta egonkorreko esparrua sustatzea

1. Sistemarako finantziazioa, Eusko Jaurlaritzaren eta Euskadin diharduten kreditu-entitateen arteko finantziazio-hitzarmenen mekanismoaren bidez (milioi eurotan) 400

2. ARDATZA: BIRGAITZERAKO ETA HIRI ERABERRITZERAKO POLITIKA BERRI BAT BIRFORMULATZEA ETA GIDATZEA EAE-N.

1. Auzoak berritzeko eta hiri-eraberritzeko jardunak (onartutako proiektu kopurua) 15 2. Irisgarritasunerako eta oztopo arkitektonikoak ezabatzeko programa (Planetan eta

obretan onartutako proiektu kop.) 170 3. Etxebizitzak birgaitzea (adierazlea: diruz lagundutako birgaitutako etxebizitza

kopurua = arlo horretako administrazio-ebazpenak) 16.500 4. Eraikin osoak birgaitzea (adierazlea: eraikinean integratuta dauden eta birgaikuntzaz

baliatu diren etxebizitzen kopurua) 800 5. 50 urtetik gorako antzinatasuna duten eraikinetan ikuskaritza teknikoak sustatzeko

programa berria (onartutako programa kop.) 1 3. ARDATZA: LURZORUA KUDEATZEKO POLITIKA AKTIBO BAT SUSTATZEA

Lurzorua lortzea (eragileek lortutako lurzoruaren gainean eraiki daitezkeen babes publikoko etxebizitzen kopurua) 4.000

1. Sailak kudeatutako lurzorua lortzea 1.500

2. Orubide-VISESAk kudeatutako lurzorua lortzea 1.500

3. Gainerako eragileek kudeatutako lurzorua lortzea 1.000 4. ardatza: BALIABIDEAK ETA BITARTEKOAK ETXEBIZITZA-POLITIKARI LAGUNTZEKO OPTIMIZATZEA.

1. Parke publiko babestua ikuskatzea (ikuskatutako etxebizitza kopurua, ekitaldiaren amaieran metatuak) 64.000

2. Kalitatea eta berrikuntza hobetzea eraikuntzaren sektorean (ERAIKAL programaren esparruan onartutako proiektu kop.) 180

3. ETXEBIDE Etxebizitzaren Euskal Zerbitzuak e gindako zerbitzuaren gaineko erabiltzaileen eta bezeroen balorazioa (adierazlea: gogobetetzea neurtzeko inkesta, 0 eta 10 arteko balorazio-eskala) 7,0

5. ARDATZA: ETXEBIZITZA-POLITIKAREN GOBERNANTZA BERRI BATERANTZ HURBILTZEA.

1. Etxebizitzako eta hiri-eraberritzeko politikaren urteko ebaluazioa (txosten kopurua) 6 2. Administrazio elektronikoko plataformatik kudeatutako etxebizitza-prozesuak

(txertatutako prozesu kopurua) 1 3. Hiritarrek parte hartzeko prozesuak (inpaktuaren adierazle kualitatiboak) 1

* Grisez adierazten dira Etxebizitza Bideratzeko Planak aldatu dituen helburuak.




162

EAEko alokairu babestuaren parkeari dagokionez, eta Enplegu eta Gizarte Politiketako Sailaren

datuen arabera, 18.445 unitate dira, hau da, % 77ko betetze-maila da Etxebizitza Programak

ezarritako helburuari dagokionez (24.000 etxebizitza). Parke hori Euskal Autonomia Erkidegoko

etxebizitza babestuen parkearen guztizkoaren % 25 da; horrenbestez, modu erlatiboan ere ez da

betetzen Etxebizitza Programan finkatutako % 35eko helburua.

Halaber, Enplegu eta Gizarte Politiketako Sailaren helburu estrategikoa da Euskal Autonomia

Erkidegoan Irisgarritasun Planak eta Birgaitze Programak idazteko jardunak sustatzea,

irisgarritasuna sustatzeari buruzko abenduaren 4ko 20/1997 Legean ezarritakora egokitzeko

ingurunea. Hori dela eta, Sailak udalentzat eta toki-erakunde txikientzat iresgarritasun-planak

idazteko eta eguneratzeko eta hobekuntza-lanak egiteko diru-laguntzen ildo du martxan.

2012 Etxebizitza Programak ezarritako helburuari dagokionez, 170 proiektu onartzeko helburua

ezarri zen. Urtean 190 proiektu onartu dira eta horrek % 112ko betetze-maila erakusten du.

Auzoak birgaitzeko eta hiri-berrikuntzako jarduerei dagokienez, Sailak 2012an diru-laguntzak

eman ditu (5,12 milioi euroko kopurura iritsi da), Revive programan askotako auzoak birgaitzeko

eta hiri-berrikuntzako jarduerak burutzeko. Guztira 7 proiektu onartu ziren, baina 2012

Etxebizitza Programan 15 proiektu onartzea aurreikusten zen.

Bestalde, Etxebizitza Sailak aldian behin neurtzen du Etxebideren erabiltzaileen gogobetetze-

maila. Erregistroan izena eman duten etxebizitza-eskatzaileen artean eta etxebizitza babestuen

esleipendunen artean egindako inkesten bitartez egiten du. Sailaren helburua da batez beste 7,0

puntuko nota lortzea Zerbitzuaren balorazio orokorrean. 2012an, erregistroan izena emandako

pertsonen artean lortutako puntuazioa 5,6 puntukoa da, eta esleipendunen artean 6,8 puntukoa

da.

Eusko Jaurlaritzaren eta Euskadin diharduten kreditu-entitateen arteko finantziazio-hitzarmenen

mekanismoaren bidez egindako sistemarako finantzaketari dagokionez, 2012rako 400 milioi

euroko helburua ezarri zen, baina burutzea 48,2 milioira iritsi da, hau da, helburuaren % 12.

2012ko Etxebizitza Planaren helburua da etxebizitzako eta hiri-eraberritzeko politikaren

ebaluazioa aztertuko duten 6 txosten egitea. Aditzera eman behar da Sailak, 2012an, guztira 13

ebaluazio-txosten eman dituela argitara, eta txosten horien artean dago honako dokumentu hau.

Izatez, Sailaren etxebizitza-politiken ebaluazioa integrala da, eta, hala, aurretik egindako txosten

berariazkoagoetan egindako analisiak biltzen dira –txosten horietan gai zehatzak jorratu dira–.

Bestalde, 2012 Etxebizitza Programak 50 urtetik gorako antzinatasuna duten eraikinetan

ikuskaritza teknikoak sustatzeko programa berri bat onartzea aurreikusten du. 2012an onartu zen

Euskal Autonomia Erkidegoan eraikinen ikuskapen teknikoa arautzen duen Dekretua. Hain zuzen,

azaroaren 21eko 241/2012 Dekretuak arautzen ditu Euskal Autonomia Erkidegoan eraikuntza edo

eraikin katalogatuen edo babestuen ikuskapen teknikoak bete beharreko irizpideak eta baldintzak,

baita bizitegi-erabilerako eraikinek bete beharrekoak ere. Halaber, eraikinen ikuskapen

teknikoaren erregistroa sortzen eta arautzen du aipatutako Dekretuak.

Azkenik, etxebizitza babestuen ikuskaritza-programari dagokionez, 2012ko Etxebizitza

Programaren helburua da urtearen itxieran 64.000 etxebizitza ikuskatzea. Bisitatutako etxebizitza

kopuruari erreparatuta (58.331), betetze-maila % 91koa da. Hala ere, guztira egindako



163

ikuskapenak kontuan hartzen badira (74.480), % 116ko betetze-maila dugu, etxebizitza bat

ikuskapen bat baino gehiagoren mende egon baitaiteke.

2.4 taula 2012ko Etxebizitza Programaren adierazleen jarraipena

HELBURUAK, EKINTZAK ETA ADIERAZLEAK HELBURU

A GAUZATUTAK

OAK BETETZE MAILA

Alokairuko etxebizitzen parke publikoaren kuota etxebizitza babestuen guztizkoarekiko (%, 2012.12.31n) 35% 24,9% 71,1%

Merkatu babestuko alokairuen bilakaera. (2012ko abenduaren 31n alokairuko parke publikoa osatzen duten etxebizitzen kopurua) 24.000 18.445 76,9%

Sistemarako finantziazioa, Eusko Jaurlaritzaren eta Euskadin diharduten kreditu-entitateen arteko finantziazio-hitzarmenen mekanismoaren bidez (milioi eurotan) 400 48,2 12,1%

Auzoak berritzeko eta hiri-eraberritzeko jardunak (onartutako proiektu kopurua) 15 7 46,7%

Irisgarritasunerako eta oztopo arkitektonikoak kentzeko programa. (Planetan eta obretan onartutako proiektu kop.) 170 190 111,8%

Parke publiko babestua ikuskatzea (ikuskatutako etxebizitza kopurua, ekitaldiaren amaieran metatuak) 64.000 74.480 116,4%

50 urtetik gorako antzinatasuna duten eraikinetan ikuskaritza teknikoak sustatzeko programa berria (onartutako programa kop.) 1 1 100,0%

ETXEBIDE Etxebizitzaren Euskal Zerbitzuak e gindako zerbitzuaren gaineko erabiltzaileen eta bezeroen balorazioa (adierazlea: gogobetetzea neurtzeko inkesta, 0 eta 10 arteko balorazio-eskala) 7,0

Inskrib.: 5,6 Esleipend: 6,8

Etxebizitzako eta hiri-eraberritzeko politikaren urteko ebaluazioa (txosten kopurua) 6 13 216,7%

Administrazio elektronikoko plataformatik kudeatutako etxebizitza-prozesuak (txertatutako prozesu kopurua) 1

3. maila: 4 4. maila: 22

Hiritarrek parte hartzeko prozesuak (inpaktuaren adierazle kualitatiboak) 1 0 --




164

3. ETXEBIZITZA BIDERATZEKO PLANAREN JARRAIPENA, JARDUN ARDATZEN ARABERA

Aurreko kapituluan 2010-2013ko Etxebizitza eta Hiri Eraberritzea Bideratzeko Planaren helburu

kuantitatiborik nagusienen betetze-maila aztertu da, hau da, kopuru handiak. Haatik, Etxebizitza

Bideratzeko Plana kopuru handi horiek baino askoz ere gehiago da. Planaren bost ardatz

estrategikoek 70 jarduera hartzen dituzte barnean, eta jarduera horiek Planaren horizontean bete

behar dira. Atal honetan jarduera horien jarraipena egingo da, betiere Etxebizitza Bideratzeko

Plana martxan egon den hirurtekoan izan duen aurrerapen-mailari dagokionez.

3.1. ardatza: Etxebizitza eskuratzen laguntzea, eta horretarako, baliabideak 3.1alokairura bideratzea lehentasunez

2010-2013ko Etxebizitza eta Hiri Eraberritzea Bideratzeko Planaren lehen ardatz estrategikoa

etxebizitza eskuratzeko aukerak laguntzera zuzentzen da, baliabideak alokairuan eskaintzeko

ekimenetara bideratuta. Enplegu eta Gizarte Politiketako Sailaren lehentasunetako bat da Euskal

Autonomia Erkidegoan bizi diren hiritarren etxebizitza-beharrak egoki estaltzen direla bermatzea,

eta errentamendu babestua da, hain zuzen ere, baliabide ekonomiko urriko hiritarrek etxebizitza

eskuratzeko formularik onena.

Dena dela, krisialdi ekonomikoa eta finantzarioa areagotzeak nabarmen zaildu du alokairuko

erregimeneko etxebizitza berriak sustatzea, finantza-eskakizun handiak behar dituen modalitatea

da eta. Hori dela eta, azken urtean erosketara, batik bat, bideratu da etxebizitza babestuaren

eraikuntza, eta errentamenduaren kasuan beste formula berritzaile batzuetara jo da, Euskal

Autonomia Erkidegoan alokairu babestuko parkea gehitzeko.

Zehazki, Sailak alokairuko merkatuko bitartekotza-programa (ASAP programa) berria jarri du

martxan, baina, kasu honetan ere ez dira espero ziren helburuak lortu. Lehen azterketa batetik

ondoriozta daiteke oso zaila izaten ari dela programa hau zabaltzea, bere garaian Bizigunerekin

gertatu zen moduan, hortaz, aldaketak egin beharko dira espero diren emaitzak lortzeko.

3.1.1 1.1. jarduera-ildoa: Babes publikoko etxebizitza berriaren sustapena indartzea,

alokairuko etxebizitzei lehentasuna emanez.

Lehen jarduera-ildo honetan planteatutako ekintzek etxebizitza babestuen parkea gehitzea dute

helburu, eta, batez ere, Euskal Autonomia Erkidegoko alokairu babestuko parkea. Ildo horretan

nabarmendu behar da 2012ko eraikitzen hasitako etxebizitzen bolumena 2.420 unitatetakoa dela.

Guztizko horretatik, alokairu-erregimenak guztira 111 ekimen hartu ditu, hau da, ekimen guztien

% 5.

Ekimenen guztizko kopuruari dagokionez, kontuan izan behar dugu Etxebizitza Bideratzeko

Planaren lehen hirurtekoan, 2010-2012, guztira babes publikoko 11.926 etxebizitza hasi dela, hau

da, aldi horretan merkatu librean hasitakoak baino gehiago (10.119 etxebizitza libre).

Bestalde, alokairu-erregimeneko etxebizitzen eraikuntzarako finantziazioa lortzeko, lehen ardatz

honetan aurreikusitako lehen ekintza da azalera-eskubidearen erregimenpean eraikitako

etxebizitzen lurzorua saltzea. Bestalde, xede berdinarekin guztira hiru deialdi egin direla esan

behar da. Hiru deialdiak batera hartuta, lurzorua erosteko 3.814 eragiketa gauzatu ziren eta

Sailak 43 milioi euro baino gehiago lortu zituen horri esker.



165

Bestalde, alokairuaren sustapena sustapen pribaturako erakargarriagoa izan dadin lortzeko

asmoz, Etxebizitza Bideratzeko Planak prezioak eta errentak berraztertuko ditu, eta etxebizitzen

eraikuntza-kostuen benetako egiturara egokituko ditu errentak. Xede horrekin, Planak Euskal

Autonomia Erkidegoan eraikuntza babestuko kostuen erreferentziazko adierazlea sortzea

aurreikusten du, eragiketa estatistiko baten bitartez (Planaren 2. ekintza). 2012an lortu dira

etxebizitza babestuaren eraikuntza-kostuen adierazleak, aurreko bi urteetako etxebizitza

babestuen sustapen-espedienteak aztertu ostean.

Bestalde, 2010ean, alokairuko errentak berraztertzeari ekin zitzaion Etxebizitza, Herri Lan eta

Garraio sailburuaren 2010eko azaroaren 3ko Aginduaren bidez –Agindu horrek babes ofizialeko

etxebizitzen gehieneko prezioak zehazten ditu, Agindu berri horren bitartez alokairuaren errentak

jaitsi nahi ziren. Zentzu horretan esan behar da, azken datuek erakusten duten bilakaera kontuan

hartuta, beherakada nabarmena ezagutu dutela etxebizitza babestuen batez besteko alokairuaren

errentek (% 14tik gorako beherakada), eta beherakada horrek mesede berezia egin die

aipatutako gizarte-taldeei, bizi duten estualdia arintzeko balio izan baitu zenbait kasutan.

Era berean, urbanizazioaren eraginpeko kostuak gehitzeko eta hala etenda dauden eragiketak

desblokeatzeko, Planak lurzoruaren balioa eta urbanizazio-kargen balioa banakatzea eta

bakoitzari oinarrizko moduluaren ehuneko balio bat esleitzea hartzen du aintzat (Planaren 3.

jarduera). Jarduera hori ez da Plana garatu den urteetan (201o-2012) gauzatzea lortu.

Alokairu-erregimeneko etxebizitza babestuaren eraikuntza gehitzeko beste ekintza bat Udalekin

egin beharreko hitzarmenen bitartez alokairuko etxebizitza babesturako lurzoru-erreserba

gehitzea da. Zentzu horretan, 2012an ia ez da horrelako jarduerarik garatu, eta Sailak alokairuan

jarritako lurzoruen erreserba gehiago egin dira, 214 etxebizitza gehiagorako, hain zuzen ere.

5. jarduerak etxebizitza-beharrak estaltzera zuzentzen diren zuzkidura-bizitokien sustapena

bultzatzea aurreikusten du, bizitoki horiek Euskal Autonomia Erkidegoko alokairu iraunkorreko

parkea gehitzeko tresna baliagarria direlakoan. Hala ere, Plana abian jarri zen urtean halako beste

bizitoki batzuk abian jartzeko zailtasun handiak zeudela egiaztatu zen; hori dela eta, 2011n,

murriztu egin zen Planaren horizonterako hasiera batean aurreikusi zen 3.500 bizitokien helburua,

eta 1.500 bizitokitan finkatu zen. Ezin da ahaztu egoera ez dela erraztu ondorengo bi urteetan eta

guztira 201 zuzkidura-bizitoki bakarrik jarri direla martxan. Hala ere, EAEko hainbat udalerritan

hitzarmenak sinatu dituzten horrelako bizitokiak sustatzeko, hortaz, hurrengo urtean emaitza

hobeak lortzea espero da.

2010-2013 Etxebizitza eta Hiri Eraberritzea Bideratzeko Planak, lehentxeago adierazi den

moduan, aurreko planetan sortu den lurralde-desoreka zuzentzeko helburua du, aurreko

urteetako eraikuntza babestuaren zati handi bat Araban metatu da-eta. Xede horrekin, Sailak

Etxebizitza Bideratzeko Planaren horizonterako helburuak finkatu zituen, lurralde historikoetako

etxebizitza-eskaintzaren arabera.

Plan Zuzentzailea indarrean egon den hirurtekoan emaitza desorekatuak lortu dira ezarritako

helburuari dagokionez (Araba: % 16,5; Bizkaia: % 48,5; Gipuzkoa: 35%). Nahiz eta hobekuntza

nabarmena lortu den, izan ere aurreko laurtekoan eraikuntza babestuaren erdia Araban kokatzen

zen, ez da lortu aurreikusitako banaketa. Zehazki, hirurtekoan egindako eraikuntzak banaketa

hau eduki du lurraldeka: % 26 Araba, % 45 Bizkaian eta % 29 Gipuzkoan.



166

Etxebizitza Bideratzeko Planaren 7. jarduerak etxebizitzen sustapenean kooperatiben sektorearen

partaidetza sustatzeko mekanismoak ezartzea hartzen du aintzat. 2012an kooperatiben sektorean

909 etxebizitza babesturen eraikuntzari ekin zaio. 2010-2012 aldi osoa kontuan hartuta, 2.229

etxebizitzara iritsi dira kooperatiben sektorean (guztiak salmenta-erregimeneko etxebizitzak dira).

Bestalde, kooperatiben sektorea sustatzeko helburuari helduta, 2012an Eusko Legebiltzarrera

bidalitako etxebizitzaren lege-proiektuan Andel eredua barne hartzen da. Alokairua sustatzeko

helburua lurzoru-lagapeneko kooperatiben eredu bat da, eta jada prest daude Eusko

Jaurlaritzaren jabetzakoak diren lurzoruetan esku hartzeko baimena ematen duten orri

ekonomikok eta juridikoak. Krisi garaiotan, kooperatiben sektorea etxebizitza sustatzeko eragile

indartsuena izatera iritsi dela azpimarratu behar da.

Bestalde, Etxebizitza Bideratzeko Planak etxebizitza babestuen prezioak finkatzeko beste formula

bat sartzea aurreikusi du, familien ahalegin ekonomikoak haien diru-sarreretarako egokiak izateko

eta, aldi berean, sustapenak askiak eta orekatuak izateko. Horretarako, Etxebizitza Bideratzeko

Planaren 9. jarduerak Berme eta Konpentsazio Funtsa sortzea hartzen du aintzat, eta Funts

horrek etxebizitza-eskuratzaileen errenta-mailen araberako salmenta-prezio bereiziak aplikatzea

ahalbidetuko du. Jarduera horrekin lotuta, eta aurrez aditzera eman den moduan, eskuratzaileen

gehieneko sarrera-mailak eguneratu dira (2011ko irailean onartutako Agindua). Legebiltzarrera

bidalitako etxebizitzaren lege-proiektuan jasota dago Berme eta Konpentsazio Funtsaren lege-

arautzea, hortaz, aurreikusitako ekintza guztiak egin dira.

Gaur egungo egoeran areagotu egin dira finantziazioa eskuratzeko zailtasunak, eta, hortaz,

Planak behar besteko finantziazio-esparru egokia eta egonkorra zuzkitu beharko du, etxebizitza

babestua erosteko zein sustatzeko. Ildo horretan, nabarmendu behar da Eusko Jaurlaritzarekin

sinatutako finantza-hitzarmenaren esparruan kreditu-entitateek hirurtekorako emandako

finantziazioa 479 milioi eurokoa dela (2.833 mailegu), eta, horri esker, 7.933 etxebizitza

finantzatzeko aukera izan zen. Datu horietan etxebizitzak sustatzeko eragiketak ez ezik,

etxebizitzak errentamenduan jartzera begira eskuratzeko eragiketak eta partikularrek etxebizitzak

birgaitzeko eta erosteko eragiketak ere hartzen dira barnean.

Etxebizitza Bideratzeko Planaren 12. jardueraren bidez, Etxebizitza Sailak etxebizitzen

sustapenerako laguntzen berri emateko komunikazio-kanpainak garatzea aurreikusten du.

Etxebide-ren web-orrian ikus daiteke indarrean dagoen etxebizitzetarako laguntzen eskema, eta

horrez gian, informazio-edukiak eta formatuak eguneratu eta hainbat komunikazio-kanpaina egin

dira.

Etxebizitza Bideratzeko Planak etxebizitza babestuko beste irudi bat abian jartzea aurreikusten

zuen: erosteko aukera duen alokairuko etxebizitza. 2010-2012 hirurtekorako helburua tipologia

horretako 600 etxebizitzatan finkatu zen. Hala ere, 2012ko abendura arte ez da onartu irudi berri

horren garapena ahalbidetzen duen araudia onartu, hortaz, ezinezkoa izan da tipologia horretako

etxebizitzarik martxan jartzea.

Zehazki, 2012ko abenduaren 12ko Aginduan, erosteko aukera barne hartzen duen babes

ofizialeko etxebizitzen alokairuari buruzkoa denean, garatzen da aukera berri hori. Agindua

Planaren indarraldiaren amaieran onartu bada ere, 2013an lortutako lehen emaitzak ikusita,

etxebizitza eskuratzeko modalitate berriak itxaropentsu egoteko arrazoiak daudela esan daiteke.



167

Azkenik, jarduera-ildo horretako azken hiru jarduerak (14., 15. eta 16. jarduerak) eraikuntzaren

kalitatean oinarritzen dira, eta garrantzi berezia ematen diote eragimen energetikoari. Horri

dagokionez, adierazi behar da Etxebizitza Sailak 222.400 euroko diru-laguntza eman diola Euskal

Herriko Unibertsitateari, eraikuntzaren kalitatea kontrolatzeko laborategiko arlo termikoa

garatzeko –Administrazioaren eta Unibertsitatearen arteko elkarlanerako irudia gauzatuta–.

Halaber, Sailak 180.000 euroko diru-laguntza eman ditu eraikuntzaren kalitatea kontrolatzeko

laborategiko arlo akustikoaren kudeaketa finantzatzeko. Horrez gain, diru-laguntza eman die

Euskal Herriko Arkitektoen Elkargoari eta Arabako, Bizkaiko eta Gipuzkoako Aparejadore eta

Arkitekto Teknikoen Elkargoei, eraikuntzaren eta etxebizitzaren kalitatea hobetzeko. Diru-

laguntza hori 123.600 eurokoa izan zen 2012an eta 102.152 eurokoa, berriz, 2011n eta 2010ean.

Bestalde, ezin da ahaztu 2012ko uztailaren 18ko Aginduaren bitartez, auzoetan eraginkortasun

energetikorako programa berezi bat jarri zela martxan: REVIVE programa. Denborarekin,

eraginkortasun energetikoaren kultura berri baten garapena lortu da, eta iresgarritasun

unibertsalarekin batera, funtsezkoak izango dira biak etorkizuneko hiri birgaitzea, eraberritzea eta

berritzea zuzentzeko politiketan. Eraginkortasun energetikoko hainbat proiektutan monitorizazio-

saiakuntzak egin dira, SPRI sozietatearen bitartez, eta Sailak ere proiektu bereziak garatu ditu.



168

3.1 taula Etxebizitza eta Hiri Eraberritzea Bideratzeko Planaren 1. ardatzaren - 1.1 ildoaren aginte-taula


1.1. jarduera-ildoa: Babes publikoko etxebizitza berriaren sustapena indartzea, alokairuko etxebizitzei lehentasuna emanez

JARDUERA ADIERAZLEA

JARRAIPENA

HELBURUA 2012

GAUZATZEA 2012 EBALUAZIOA

1. Alokairuko etxebizitzak sustatzeko baliabide ekonomikoak sortzera bideratutako neurriak abian jartzea, adibidez: azalera-eskubidean eraikitako etxebizitzen lurzorua saltzea. Aldi berean, etxebizitza horiek babes publikoko etxebizitza gisa kalifikatu beharko dira modu iraunkorrean.

Azalera-eskubidea saltzearen ondoriozko diru-sarrerak.

Aurrekontuan sartutako sarrerak, BEZ barne: 19,25 M €

Formalizatutako salmenta kopurua: 2012:821. METATUA: 3.810 Lurzoruaren salmenta-prezioa, BEZ barne, sartutakoa: 2012: 9,69 M€ METATUA: 44,97 M€

2012an baliabideak murrizketa handia ezagutu du. Hala ere, baliabidearen egoera orokorra ona da eta etxebizitza-programako bi urtetako diru-sarreren kopuru adina lortu baita.

2. EAEn eraikuntza babestuaren kostuen erreferentziazko adierazlea sortzea, estatistika-eragiketa baten

bitartez. Prezioak eta alokairuko errentak berraztertzea, eta etxebizitzen produkzio-kostuen egitura errealera egokitzea, ekimen pribaturako erakargarriak izan daitezen. Horrela, alokairuko parke publikoa gehitu ahal izango da. Mota horretako erregimeneko eskatzaileen gehieneko sarrerak berraztertzea.

Eraikuntzako kostuen adierazlea.

Alokairu-errenta berraztertzea. Eskatzaileen gehieneko sarrerak berraztertzea.

OVVn etxebizitza babestuen

eraikuntza-kostuen txostena eta etxebizitza babestuen alokairuko batez besteko errenten bilakaeraren jarraipena argitaratu da.

2012an lortu dira etxebizitza babestuaren

eraikuntza-kostuen adierazleak kalkulatzeko azken bi urteetako etxebizitza babestuen sustapen-espedienteak aztertu dira. 2012ko prezioen aginduarekin alokairuaren errentak jaitsi nahi izan dira.

Beherakada nabarmena ezagutu dute

alokairu batez besteko errentek: Helburua beteta.

3. Lurzoruaren balioa eta urbanizazio-kargen balioa banakatzea, bakoitzari oinarrizko moduluaren ehuneko balio bat esleituta, lurzoruari dagokion eragina eta urbanizazioari dagokiona mugatzeko. Horrela, urbanizazio-kostuen eragina gehitu eta geldirik dauden urbanizazioak desblokeatu ahal izango dira.

-- 2012rako ez da jarduera honetarako helbururik finkatu

Gauzatzeko jarduera.

Jarduera ez da egin



169

JARDUERA ADIERAZLEA

JARRAIPENA

HELBURUA 2012


4. Eragile pribatuen esku jartzea lurzorua, alokairu-erregimeneko etxebizitzak sustatzeko, eta babes publikoko etxebizitzetarako lurzoru-erreserbak gehitzea, Udalekiko hitzarmenen bidez.

Eragile pribatuei lurzorua lagatzea alokairua sustatzeko: Etxebizitza kop. Alokairurako

lurzorua erreserbatzea: Etxebizitza kop.

2012rako ez da jarduera honetarako helbururik finkatu

ez da lurzoru pribatuen lagapenik egin, ezta Visesarekin ere, eta ez da eskuratu alokairuan jartzeko

lurzorurik.

2012an ia etenda geratu dira ia jarduera guztiak. Sailaren erreserbako alokairuko lurzorua ugaritu egin da (214 etxebizitza gehiago). 2013an alokairuko

66 etxebizitzarako lurzorua eskuratu zen eta 103 etxebizitza sustatzeko lurzoruren lagapena egin zen Visesaren alde.

5. Etxebizitza beharrak estaltzera zuzentzen diren zuzkidura-bizitokien sustapena bultzatzea.

Sustatutako zuzkidura-bizitokien kopurua

2012: 500 METATUA: 1.000

2012: 91 ACUMULADO 201 2012:18,2%

ACUM:20,1%

6. Lurralde-estaldura berrorekatzea, premia-irizpideekin, eta, horretarako, lehentasunez behar besteko eskaria dagoen udalerrietan etxebizitzak sustatzea, eta, horrela, lurralde-ekitate egokian laguntzea.

Etxebizitza-ekimenen lurralde-banaketa (%)

Araba % 16,5 Bizkaia % 48,5 Gipuzkoa % 35

METATUA: Araba % 25,8 Bizkaia % 44,9 Gipuzkoa % 29,2

Bilakaera mailakatua, lurralde banaketa berrirako helburuetarantz.

7. Etxebizitzen sustapenean kooperatiben sektorearen parte-hartzea sustatzeko mekanismoak ezartzea.

Kooperatiben sektoreak sustatutako etxebizitza

kopurua.

2012rako ez da jarduera honetarako helbururik

finkatu

909 etxebizitza babestu eraikitzen hasi a kooperatiben

sektorean. Guztiak dira salmenta-erregimenekoak (2.229 2010-2013 aldian)

Krisi garaiotan, kooperatiben sektorea etxebizitza sustatzeko eragile

indartsuena izatera iritsi da. 2013n beste 435 etxebizitzaren espediente hasi zituen. Etxebizitzaren lege-proiektuan Andel eredua barne hartzen da eta jada prest daude Eusko Jaurlaritzaren jabetzakoak diren lurzoruetan esku hartzeko baimena ematen duten orri ekonomikok eta juridikoak.

8. Diru-sarrera ertainak dituzten eskatzaileei zuzendutako prezio babestuko salmentako etxebizitzen behar besteko eskaintza ziurtatzea.

Salmenta-erregimenean hasitako etxebizitza kopurua

2012:3.150 ACUMULADO: 8.650

2012:2.309 METATUA: 10.083

2012:73,3%. METAT: 116,6%



170

JARDUERA ADIERAZLEA

JARRAIPENA

HELBURUA 2012 GAUZATZEA 2012 EBALUAZIOA

9. Berme- eta konpentsazio-funtsa sortzea, etxebizitza babestuaren salmentan eskuratzaileen errenta-mailaren araberako prezio bereiziak aplikatzeko aukera emango duena, familien ahalegin ekonomikoak haien sarreren araberakoak izateko eta sustapenak behar bestekoak eta orekatuak izateko. Eskuratzaileen

gehieneko sarreren mailak eskema honen arabera eguneratuko dira: alokairu soziala hautatzen duten pertsonen kasuan gehieneko muga urtean 25.000 eurokoa izango da (gaur egun 22.000 euro); etxebizitza babestuen kasuan 39.000 euro ingurukoa izango da (orain 35.000 euro), eta etxebizitza tasatuen kasuan, urteko sarreren muga 50.000 eurokoa izango da (orain 45.500 euro).

Eskatzaileen gehieneko sarrerak berraztertzea. Berme eta Konpentsazio Funtsa sortzea.

2012rako ez da jarduera honetarako helbururik finkatu

Legebiltzarrera bidalitako etxebizitzaren lege-proiektuan jasota dago Berme eta Konpentsazio Funtsaren lege-arautzea.

Aurreikusitako jarduerak gauzatu dira.

10. Babes publikoko etxebizitzako gehieneko prezioak egokitzea, eraikuntzaren kostu errealean, eta babes publikoko etxebizitzaren prezioak eguneratzea.

Gehieneko prezioak berraztertzea.

-- 2010eko jarduera.

Ekintza gauzatua eta helburua beteta 2010ean

11. Behar besteko finantziazio-esparru egokia eta egonkorra zuzkitzea, etxebizitza babestua erosteko zein sustatzeko.

Eusko Jaurlaritzaren eta finantza-entitate nagusien arteko finantza-hitzarmena

2012: 526 milioi € maileguetan METATUA: 1.305 milioi €

2012an:61 M€ onartuak eta 48 M€ formalizatuak. METATUA: 510 M€ onartuak eta 479 M€ formalizatuak

2012 betetze-maila: 9,2% METATUA: 36,7% (mailegu formalizatuei dagokienez)

12. Sustapenerako laguntzen berri emateko komunikazio-kanpainak garatzea.

Komunikazio-kanpainen kopurua

Etxebizitzaren informazio-sistema eguneratzea, berrikustea eta egunean jartzea (Etxebideren webgunea batez ere)

Atal guztiak: etxebizitza-sistema, politika, araudia, laguntzak, ebaluazioak eta sailen webguneetan zerbitzu eta produktu eguneratuak, hala nola Hipoteka-bitartekaritza eta ASAP. Komunikazio-kanpainak, Birgaitzea,ASAP eta Bultzatu.

Informazio-edukiak eta formatuak eguneratu dira eta hainbat komunikazio-kanpaina aurkeztu da. Helburua beteta.



171

JARDUERA

ADIERAZLEA

JARRAIPENA


13. Erosteko aukera duen alokairuko babes publikoko etxebizitza-programa abian jartzea. Programak arauz erregulatuko du erosteko aukeraz baliatzeko epea, transmisioaren prezioa eta etxebizitza horien kalifikazio iraunkorraren tipologia.

Hasitako etxebizitza kopurua

2012:300 etxebizitza METAT: 600 etxebizitza

Erosteko aukera barne hartzen duen alokairuari buruzko araudia onartu da. 2012an ez da tipologia horretako etxebizitzarik hasi

Helburua beteta (araudia onartzea) 2013an emaitza oso itxaropentsuak eskuratzeko modalitate honi dagokionez

14. Proiektugileak eta eraikitzaileak, haien eskaintzetako etxebizitzen parkean, eraginkortasun energetikoko irizpideak aintzat hartzen dituzten elementuen erabileran inplikatzea.

-- -- 2012ko uztailaren 18ko Aginduaren bitartez, auzoetan eraginkortasun energetikorako programa berezi bat jarri zen martxan: REVIVE programa. Eraginkortasun energetikoko hainbat proiektutan monitorizazio-saiakuntzak egin dira, SPRI sozietatearen bitartez, eta Sailak ere proiektu bereziak garatu ditu.

Eraginkortasun energetikoaren kultura berri baten garapena lortu da, iresgarritasun unibertsalarekin batera, funtsezkoak izango dira biak etorkizuneko hiri birgaitzea, eraberritzea eta berritzea zuzentzeko politiketan.

15. Funtzioak zabaltzea eta laborategia baliabidez zuzkitzea, eraginkortasun energetikoa hobetzeko metodo aktiboak aztertzeko eta garatzeko.

Elkarlan-hitzarmenen kopurua

-- Administrazioaren, unibertsitatearen eta Tecnaliaren elkarlanerako emandako diru-laguntzak: .222.400 € EHUren arlo termikoa. . 180.000 € Tecnalia eta 123.600 € Arkitekto eta Aparejadoreen Elkargoei

Elkarlanean jarraitzen dute. 2013an diru-laguntzen zenbatekoak murriztu egingo dira.

16. Euskal Herriko Eraikuntzaren clusterraren garapena gidatzea, eraikuntza-sistemen garapenean eta hobekuntzan, teknika eta produktu berrien eraikuntzan eta langileen espezializazioan sakontzeko.

-- -- Helburua betea




172

3.1.2 1.2. jarduera-ildoa: Partikularren etxebizitzen eskaintza alokairuan sustatzea

Alokairuko etxebizitza bat eskuratzen laguntzeko bigarren jarduera-ildoa, partikularren etxebizitza

hutsak antzeman eta alokairuko etxebizitzen merkatuan arrazoizko prezioen truke eskaintzean

datza, eta horretarako, Bizigune Programa baliatzen du Sailak.

Helburu kuantitatiboen analisian aditzera eman den moduan, Bizigune programak betetze-maila

handia izan du. Horrez gain, 2011n helburuetan egindako aldaketaren ondorioz, zabaldu egin

ziren programa honek bete beharreko helburuak.

Bestalde, Etxebizitza Bideratzeko Planak beste bide batzuk bilatzen ditu alokairua sustatzeko eta

18. jarduera planteatu du, hau da, beste eragile publikoekiko eta pribatuekiko elkarlana bilatzea,

alokairuko etxebizitzako eskaintzaren eta eskariaren arteko bitartekaritza-lanak egiteko.

Bigarren bide hori jarraituz etxebizitzak antzemateko helburua 1.400 etxebizitzakoa zen

hirurtekoan. Beste Programa hori (ASAP programa) 2011n abian jartzea helburu gisa ezarri bazen

ere, azkenean 2012an sortu da, martxoaren 27ko 43/2012 Dekretuaren bidez. 2012an guztira 16

eragile laguntzaile homologatu da bitartekaritza-zereginetan esku hartzeko. Jarduera-ildo hori

pixkanaka eta mailaka ezarriko da.

Era berean, Planak Euskadiko Kontsumoko Arbitraje Batzordeak balioz hornitzea eta

ezagutaraztea aurreikusi du, bere iritziz tresna baliagarria baita jabeen eta maizterren artean sor

daitezkeen gatazkak ebazteko (19. jarduera). Lehen harremanak izan dira, baina Justizia

Ministerioa aldatu egin da eta harremanek ez dute aurrera jarraitu, hortaz, ez da lortu ekintza

gauzatzea.



173



1.2. jarduera-ildoa. Partikularren etxebizitzen eskaintza alokairuan sustatzea

JARRAIPENA

JARDUERA

ADIERAZLEA

HELBURUA 2012


17. Hutsik dagoen etxebizitza erabilia merkaturatzea, Bizigune programaren bidez.

Atzemandako etxebizitza kop.

5.417 etxebizitza

5.102 etxebizitza

Betetze-maila % 94,2

18. Beste eragile publiko eta pribatuekin elkarlanean aritzea, merkatu libreko eskaintzaren eta eskariaren arteko bitartekaritza-lanak egiteko, jabeentzako eta maizterrentzako bermeak

ezartzeko aukera aztertuta.

Alokairuko etxebizitza kop.

2012:1.100 etxebizitza METATUA: 1.400 etxebizitza

3 etxebizitza alokairu-kontratua. 16 eragile homologatu

Martxoaren 27ko 43/2012 Dekretuaren bitartez sortu da ASAP programa estalitako

arriskuen estaldura MAPFREri eta Seguros Bilbao-ri esleitzen zaie, dagokion lehiaketa publiko bidez. ASAPek etorkizunean jarraitu beharreko ildoa, nahiz eta pixkanaka eta mailaka ezarriko den.

19. Euskadiko Kontsumoko Arbitraje Batzordeak balioz hornitzea eta ezagutaraztea, tresna baliagarria baita jabeen eta maizterren artean sor daitezkeen gatazkak ebazteko

-- 2012an abian jartzea aurreikusi da.

Ez da aurrera egin Justizia Sailak egin beharreko aldaketei dagokienez.

Ekintza ez gauzatua.




174

3.1.3 1.3. jarduera-ildoa: Eskumeneko administrazioei alokairuaren tratamendua hobetzeko zerga-erreformak proposatzea

Etxebizitza Sailari beharrezkoa iruditzen zaio errentamenduaren tratamendu fiskalaren alde egitea

–ohiko etxebizitzaren erosketaren aurrean–, Euskal Autonomia Erkidegoko alokairuko merkatua

zabal dadin lortzeko neurri gisa.

Ekonomia iraunkorrari buruzko Legeak Pertsona Fisikoen Errentaren gaineko Zerga berritzea

ekartzen du, zati batean ezabatzen baita etxebizitza erostearen ondoriozko kenkaria. Zehazki,

urtean 24.107,20 euro baino gutxiagoko zerga-oinarria duten zergadunetara mugatzen dira

kenkariak. Era berean, etxebizitza nagusia alokairu-erregimenean okupatzen duten eta aditzera

emandako urteko diru-sarreren muga gainditzen ez duten zergadunek alokairuaren kontzeptuan

ordaindutako zenbatekoen ehuneko bat kendu ahal izango dute Pertsona Fisikoen Errentaren

gaineko Zergaren aitorpenean.

Euskal Autonomia Erkidegoan, Foru Aldundiek dute zerga horren eskumena, eta, hori dela eta,

Ekonomia Iraunkorrari buruzko Legeak sartzen duen aldaketa ez da aplikatzekoa izango. 2010-

2013 Etxebizitza eta Hiri Eraberritzea Bideratzeko Plan Zuzentzailea lantzean, Sailaren iritziz,

Euskal Autonomia Erkidegoko fiskalitateak Ekonomia Iraunkorrari buruzko Legeak ezarritako

bideari jarraitu beharko lioke, etxebizitzaren salerosketaren ondoriozko kenkariak arian-arian

ezabatuta eta, aldi berean, etxebizitzaren alokairuaren kenkariak gehituta.

Hori dela eta, Etxebizitza Bideratzeko Planak Euskal Autonomia Erkidegoan alokairuaren merkatua

hedatzeko neurriak hartzea proposatu die Foru Aldundiei. Neurri horiek alokairuko etxebizitzen

sustatzaileei zuzentzen zaizkie, baita errentamenduaren tratamendu fiskala erraztera ere –ohiko

etxebizitzaren erosketaren aurrean– (20., 21. eta 22. jarduera).

Arlo fiskalean, eta 2010-2013ko Etxebizitza eta Hiri Eraberritzea Bideratzeko Plana lantzearen

esparruan, etxebizitzen arloko Sailaren planteamendu orokorrak helarazi zitzaizkien Foru

Aldundiei.



175



1.3. jarduera-ildoa. Eskumeneko administrazioei alokairuaren tratamendua hobetzeko zerga-erreformak proposatzea

JARDUERA ADIERAZ

LEA

JARRAIPENA

HELBURUA 2012


20. Alokairuko babes publikoko etxebizitza sustatzera zuzentzen diren neurri fiskalak proposatzea:

2009ko SOCIMI Legean (Higiezinen merkatuko inbertsioetako sozietate anonimo kotizatuen Legean) ezarritako araudia Sozietateen gaineko Zergara eramatea. Udalei proposatzea etxebizitzen eraikuntzan eragina duten beste zerga batzuk berraztertzea –hala nola eraikuntzen, instalazioen eta obren gaineko udal-zerga–, betiere alokairu-erregimeneko sustapenetan baimentzen den

gehieneko tasa ez aplikatzeko (% 5)

-- -- Etxebizitzaren alorreko proposamen fiskala Arabako Batzar Orokorretan aurkeztu da. Ogasun Batzordea, berak eskatuta.

Proposamen fiskalen komunikazio-ekintzak egin dira.

21. Erosketaren aurrean alokairuaren tratamendu fiskala bultzatzeko neurri fiskalak proposatzea. Alokairuaren zerga-arinketa fiskalen gehikuntzan aurrera egitea eta, aldi berean, erosketaren zerga-arinketa murriztea.

22. Hutsik dauden etxebizitzak merkaturatzeko neurri fiskalak aztertzea, baita alokairuko etxebizitzen jabe txikien tratamendu fiskala alokairu-sozietateen tratamenduarekin parekatzeko neurri fiskalak ere.


2. ardatza: birgaitzerako eta hiri-eraberritzerako politika berri bat birformulatzea 3.2eta gidatzea EAEn

Aurrez aztertutako 2012n 17.300 etxebizitza (52.900 2010-2012an) birgaitzeko diru-laguntzak

emateko helburuaz gain, Etxebizitza eta Hiri Eraberritzea Bideratzeko Plana harantzago doa, eta

birgaitzeko beste politika bat birformulatu eta gidatu nahi du. Horretarako, bost jarduera-ildo eta

12 jarduera zehatz ezarri ditu, eta, ondoren, Plana indarren egon den hirurtekoan horien

aurreratze-maila aztertzera pasako da.

3.2.1 2.1. jarduera-ildoa: Lehentasunez esku hartzeko jarduerak definitzea, 1980 aurretik egindako eraikinen eta auzo erasanerrazen inbentario batetik abiatuta

Euskal Autonomia Erkidegoko etxebizitza-parkearen ezaugarrietako bat parkearen antzinatasuna

da, eta, horren ondorioz, datozen urteetan birgaitzeko jardun handiak egin beharko dira. Edonola

ere, ez da baliabideen murrizketako gaur egungo testuingurua ahaztu behar, eta, hori dela eta,

jardunen artean lehentasunak finkatu beharko dira.



176

Lehentasunak finkatu ahal izateko, nahitaezkoa izango da aurretik gaur egungo errealitatea

sakontasunez ezagutzea eta, horren arabera eta aukera-irizpideekin, zer esparrutan jardun behar

den zehaztea eta egin beharreko jardunen irismena eta edukia ebaluatzea.

Horrenbestez, Etxebizitza Bideratzeko Planak etxebizitzen eta eraikinen inbentarioa lantzera

bideratutako jarduera bat eta auzo-mailako hiri-eraberritzearen edo multzo eraikien

eraberritzearen plangintzako esperientzia pilotuak egitera bideratutako beste jarduera bat ezarri

ditu (23. eta 24. jarduera). Lehen esperientziak Eibarren eta Txabarrin (Sestao) 2010ean egin

ziren, eta 2011n egin da auzo eta eremu erasanerrazen inbentarioa. Era berean, hiri-

eraberritzearen helburuarekin Europako proiektuetan (ZenN) parte hartu izana nabarmendu behar

da.

Bestalde, 2012ko uztailean REVIVE plana arautzen duen Agindua onartu zen. REVIVE planaren

esparruan 9 proiektu onartu ziren, guztira 341 etxebizitza, eta 5,12 milioi euroko diru-laguntza

eman zen.


2. ARDATZA: BIRGAITZERAKO ETA HIRI-ERABERRITZERAKO POLITIKA BERRI BAT BIRFORMULTZEA ETA GIDATZEA EAEN

2.1. jarduera-ildoa. Lehentasunez esku hartzeko jarduerak definitzea, 1980 aurretik egindako eraikinen eta auzo erasanerrazen inbentario batetik abiatuta

JARDUERA ADIERAZLEA

JARRAIPENA

HELBURUA 2012

GAUZATZEA 2012

EBALUAZIOA

23. Udalekin eta Birgaitzeko Hirigintza Sozietateekin batera etxebizitza eta eraikinen parkearen egoeraren inbentarioa sustatzea eta lantzea, EAEko auzoen kalteberatasun-indizeak ezarriz

Inbentarioa lantzea

Urrakortasunaren azterketa aurkeztea eta ezagutzera ematea.

Egindako jarduera.

Helburua beteta

24. Hiri-eraberritzearen auzo-mailako plangintza egiteko edo multzo eraikien birgaitzearen plangintza egiteko esperientzia pilotuak garatzea

Esperientzia pilotuen kopurua Birgaitutako etxebizitzen kopurua

REVIVE sustatzea

REVIVE plana 2012an: 9 proiektu onartu dira, guztira 341 etxebizitza, eta 5.115.000 €-ko diru-laguntza eman da.

Helburuak beteta.


3.2.2 2.2 jarduera-ildoa: programa estrategikoekin lotutako laguntzen sistema bat diseinatzea eta abian jartzea, eta informazioa eta komunikazioa lantzeko

berariazko politika bat garatzea. Eraikinen Ikuskaritza Teknikoa garatzea.

Partikularrek eta auzokideen elkarteek etxebizitzak eta eraikinak birgaitzeko jardunak

finantzatzera zuzentzen den Enplegu eta Gizarte Gaietako Sailaren diru-laguntzen politikak

etxebizitzako aurrekontuaren zati handi bat hartzen du. 2012an, 17 milioi euro (83,4 milioi euro

hirurtekoan) zuzendu ziren politika horretara, eta 15.000 etxebizitza baino gehiago (51.359

etxebizitza 2010-2012 aldian) birgaitzen lagundu zuten.

Ordura arte egindako ahalegin handiaz gain, orain arte Etxebizitza Bideratzeko Planak aldaketa

bat proposatzen du laguntza-sisteman, eraikinak birgaitzeari etxebizitzak birgaitzeari baino



177

lehentasun handiagoa ematen dio, eta helburu neurgarrien (eragimen energetikoaren, CO2

emisioen murrizketaren,…) araberako laguntzak ematen ditu.

Planaren 25. jarduerari dagokionez, 2011ko azaroan etxebizitzak birgaitzeko finantza-neurriei

buruzko Agindua aldatzen duen Agindua onartu zen. Laguntzak emateko sisteman aurreikusi diren

aldaketak sartzea ahalbidetu du araudi berri horrek. Aldaketa horiei esker, landu ahal izango dira

birgaitze integralak egiten dituzten jabekideen erkidegoei zuzendutako berariazko laguntza-

programak (REVIVE programa).

Bestalde, Planak mantentze-lanen kultura sustatzeko berariazko komunikazio-ekintzak garatzea

aurreikusten du (26. jarduera). Jarduera horrekin lotuta, 2012rako Eraikinen Ikuskaritza

Teknikoak abian jartzeko helburua ezarri zen. 2012an onartu zen EITak garatzen eta arautzen

dituen azaroaren 21eko 241/2012 Dekretua.

Bestalde, Planaren 27. ekintzan birgaitzerako laguntzen Katalogo bat landu eta ezagutzera eman

behar zela aurreikusten zen. Katalogo horretan bateratuko ziren laguntza-programa guztiak.

Zentzu horretan, politika, produktu, araudi eta zerbitzu guztiak berrikusi direla esan behar da,

baita laguntza guztien katalogo integrala ere.

Azkenik, Birgaitzeko Hirigintza Sozietateekin (BHS) batera jardunbide onen gida lantzea

aurreikusten da, baina egin gabe dago oraindik.



178



2.2 jarduera-ildoa: programa estrategikoekin lotutako laguntzen sistema bat diseinatzea eta abian jartzea, eta informazioa eta komunikazioa lantzeko berariazko politika bat garatzea. Eraikinen Ikuskaritza Teknikoa garatzea.

JARDUERA ADIERAZLEA

JARRAIPENA

HELBURUA 2012


25. Eraberritzerako eta Birgaitzerako laguntzen sistema zabaltzea eta egokitzea, laguntzak emateko irizpide berrien arabera. Eraikinaren birgaitze integrala sustatzea,

etxebizitza isolatuen gaineko jardueren aurretik. Elementu komunitarioak modernizatzeko

helburuak lehenestea: egitura, irisgarritasuna, eragimen energetikoa, instalazioak, estalkiak, fatxadak, eta abar.

Diru-laguntzak auzokideen elkarteetara zuzentzea gehiago.

Laguntzen kalkulua objektibatzea, auzoaren hiri-eraberritzeko planaren edo programaren helburuak betetzearen arabera edo EITtik ondorioztatutako gomendioen arabera.

Diruz lagun daitezkeen esku-hartzeen aurrekontu minimoa areagotzea.

-- REVIVE sustatzea.

REVIVE plana 2012an: 9 proiektu onartu dira, guztira 341 etxebizitza, eta 5.115.000 €-ko diru-laguntza eman da.

Helburuak beteta.

26. Mantentzearen aldeko kultura sustatzeko ekintzak garatzea. Etxebizitzaren eta eraikinaren erabilera-ohitura onei buruzko berariazko komunikazioa garatzea (prestakuntza-lanak, informazioa ematea, eta abar).

Egindako kanpaina kopurua

EITak onartuko dituen Dekretua 2012 amaieran onartuko da.

Azaroaren 21eko 241/2012 Dekretua onartu da.

Helburua beteta

27. "Birgaitzerako laguntzen katalogo bat lantzea eta ezagutzera ematea; bertan bateratuko dira laguntza-programa guztiak."

Katalogoa lantzen

Sailen webgune guztien berrikuspena egitea.

Politika, produktu, araudi eta zerbitzu guztiak berrikusi dira, baita laguntza guztien katalogo integrala ere.

Helburuak beteta.

28. BHSekin batera jardunbide egokien gida bat eta udalerrietan birgaitze eta eraberritzeko proiektuen dinamizaziorako lan-metodologia bat lantzea, sustatzea eta ezagutzera ematea.

Gida lantzea

27. ekintzarekin lotuta

Ez da egin


3.2.3 2.3. jarduera-ildoa: Birgaitzearen eta hiri–eraberritzearen esparruan esku hartzeko sarea egituratzea, EAEko lurralde osora zabalduz.

Orain arte, Euskal Autonomia Erkidegoan garatutako birgaitzearen eta hiri-eraberritzearen politika

Birgaitzeko Hirigintza Sozietateak (BHS) abian jartzearekin lotuta egon da. Sozietate horiek

zeregin handia egin dute, eta Etxebizitza Bideratzeko Planak beharrezkotzat jo du horien zeregina

sendotzea.

Hala ere, mota horretako proiektuak aholkatzeko, dinamizatzeko eta gauzatzeko biderik ez duten

eta Birgaitzeko Hirigintza Sozietateek estaltzen ez dituzten esparru geografikoak daude, eta horiei

ere irtenbide bat eman behar zaie.



179

Era berean, gaur egungo leihatila ugariko egoera hobetzeko lan egin behar da, eta, horretarako,

laguntzak kudeatzeko eta emateko lanak Udaletan eta Birgaitzeko Hirigintza Sozietateetan

eskuordetzearen alde egingo da.

Enplegu eta Gizarte Politiketako Sailak bilerak izan ditu Birgaitzeko Hirigintza Sozietate guztiekin,

jarduera-ildo honetan aurreikusten diren hiru jarduerak betetzeko (29., 30. eta 31. jarduerak),

baina 2012 ixtean ekintzak gauzatu gabe zeudela azpimarratu behar da.

3.6 taula Etxebizitza eta Hiri Eraberritzea Bideratzeko Planaren 2. ardatzaren - 2.3 ildoaren

aginte-taula


2.3. jarduera-ildoa: Birgaitzearen eta hiri–eraberritzearen esparruan esku hartzeko sarea

egituratzea, EAEko lurralde osora zabalduz.

JARDUERA ADIERA

ZLEA

JARRAIPENA

HELBURUA 2012


29. Eusko Jaurlaritzak Birgaitzeko Hirigintza Sozietateetan duen inplikazioa indartzea hitzarmenen

bitartez, eta Eusko Jaurlaritzaren eta BHSen arteko erlazioak, koordinazioa eta lankidetza egokia izateko beharrezkoak diren bideak eta mekanismoak formalizatzea.

-- -- -- Ez da egin

30. BHSen jarduera-ahalmenak indartzea, duten eragina areagotuz, eduki-mailan zein esku hartzeko esparru geografikoari dagokionez. Zehazki, etxebizitza eta eraikinen birgaitzerako diru-laguntzen kudeaketa eta ematea Udalen eta BHSen esku utzi nahi da pixkanaka, hartara izapideak arintzeko eta bikoiztasunak saihesteko (Leihatila Bakarra).

-- -- -- Ez da egin

31. Kudeaketa-unitate, informazio eta birgaitze eta hiri–eraberritzerako politiken ezarpenaren bitartez, lurralde osoari erantzungo zaiola ziurtatzeko aukeren azterlan bat egitea. Xede horrekin, Eusko Jaurlaritzak, Foru Aldundiek, eskualdeko agentziek, jada martxan diren BHSek, birgaitze-eragilearen irudiak, eta abar gara dezaketen funtzioa aztertuko da.

-- -- -- Ez da egin




180

3.2.4 2.4 jarduera-ildoa: Birgaitzearen eta hiri-eraberritzearen esparruko diru-laguntzak emateko logika gainditzea. Xede horrekin, Etxebizitza, Herri Lan eta Garraio Sailaren ahaleginak 1980 aurretik eraikitako parkeari dagokion balioa ematera eta zerbitzua eskaintzera bideratuko dira.

Eraikinak birgaitzearen eta hiri-eraberritzearen arloko Eusko Jaurlaritzaren planteamendu

estrategiko berriak gidaritza argia eta irmoa behar du. Beste eragile batzuekin lan egingo du

elkarlanaren eta baterako erantzukizunaren printzipioei jarraituta, eta horrek baliabide publikoen

eraginkortasuna eta eragimena bermatzeko aukera emango du.

Horretarako, birgaitzearen eta hiri-eraberritzearen arloko Sailaren zerbitzu-zorroa definitu

beharko da (32. jarduera). 2011n, jarduera hori betetzeko lan egin da Bultzatu 2025 dinamikaren

bitartez –eraikitze eta birgaitze iraunkorreko ibilbide-orriaren esparru gisa–. Ekimen horrek

Etxebizitzaren aldeko Gizarte Itunean 2025erako ezarritako helburuak lortzea aurreikusten du,

zuzentarauetan finkatutako Europako eskakizunei jarraituta.

Plana indarrean egon den urteetan Bultzatu 2025 Plana gauzatu, aurkeztu eta zabaldu dela esan

behar da. Horrez gain, webgune bat sortu da eta garapen-hitzarmen bat sinatu da Tecnalia-rekin.



2.4 jarduera-ildoa: Birgaitzearen eta hiri-eraberritzearen esparruko diru-laguntzak emateko logika gainditzea. Xede horrekin, Etxebizitza, Herri Lan eta Garraio Sailaren ahaleginak 1980 aurretik

eraikitako parkeari dagokion balioa ematera eta zerbitzua eskaintzera bideratuko dira.

JARDUERA ADIERAZLEA

JARRAIPENA

HELBURUA 2012


32. Hiri Birgaitzearen eta Eraberritzearen esparruan Etxebizitza, Herri Lan eta Garraio Sailak eskaintzen dituen Zerbitzuen Zorroa definitzea. Zorro horretan kontuan hartuko da: Lehentasunak ezartzea (Udalek eta

BHSek landutako diagnostikoetatik abiatuta).

Beste Sail, administrazio, Aldundi, Udal, BHS, eta abarrekin koordinatzea.

Laguntza-funtsak kudeatzea eta partenarietzak sustatzea, Europako funtsak dituzten proiektuen finantzaketa lortu ahal izateko ―masa kritiko‖ nahikoa duten proiektu esanguratsuak osatzeko (adib.: Interrreg, Inbertsioen Europako Bankua eta Europako egitura-programa berriak, hala nola FEDER edo CECODHASen esparruko ekimenak).

Hitzarmenak finantza-erakundeekin (kreditu bereziak eta parte-hartzea Gizartekintzaren bitartez).

Sustatzaileen ikuspegitik birgaitze-eragiketak errentagarri egingo dituzten lankidetza-mekanismoak aztertzea.

-- Bultzatu 2025 amaitzea

Bultzatu 2025 gauzatu, aurkeztu eta zabaldu da. Webgunea sortu da eta garapen-hitzarmen bat sinatu da Tecnalia-rekin.

Ekintza gauzatua.




181

3.2.5 2.5. jarduera-ildoa: Birgaitzea eta hiri-eraberritzea lagunduko duten neurri fiskalak aztertzea eta sustatzea.

Azkenik, Sailak birgaitzea eta hiri-eraberritzea sustatzeko funtsezko giltzarritzat jo du fiskalitatea

ere bai. Ekonomia Iraunkorrari buruzko Legeak bide horretatik jo du, eta etxebizitzak birgaitzeko

obretan BEZ murriztua aplikatzea hartu da neurri gisa.

Ildo horretan, Etxebizitza Bideratzeko Planak agintaritza eskudunei (Udalei eta Foru Aldundiei,

batik bat) arlo horretako planteamenduak egitea aurreikusi du. Interesa pizgarri fiskalen

ahaleginean eta politika fiskal koordinatuaren bilaketan oinarritu du, betiere agintaritza

eskudunen eskuetan dauden aukeren eta planteamenduen aurretiazko ikerketa zorrotzaren

emaitza gisa.

Zehazki, 33. jarduerak planteatzen du Udalei birgaitze-obrek irauten duten bitartean bide

publikoa betetzeagatiko tasak eta zergak beherantz berrikusteko proposatzea, sustapen-neurri

gisa. Bestalde, 34. jarduera Foru Ogasunetara zuzentzen da, horiek birgaitze-jardunen PFEZren

tratamendua hobetuko duten neurriak har ditzaten.

Planaren 1.3. ildoaren analisian aditzera eman den bezalaxe, Sailak 2010ean Etxebizitza

Bideratzeko Planean gauzatu zuen bere planteamendua. Bestalde, eragiketak egin dituzten

Udalekin eragiketa horien ginean ezar daitekeen fiskalitatearen murrizketa negoziatu da.


aginte-taula


2.5. jarduera-ildoa: Birgaitzea eta hiri-eraberritzea lagunduko duten neurri fiskalak aztertzea eta sustatzea

JARDUERA ADIERAZ

LEA

JARRAIPENA

HELBURUA 2012


33. Udalei birgaitze-obrek irauten duten bitartean bide publikoa betetzeagatiko tasak eta zergak beherantz berrikusteko proposatzea, sustapen-neurri gisa.

-- -- Etxebizitzaren alorreko proposamen fiskala Arabako Batzar Orokorretan aurkeztu da. Ogasun Batzordea, berak eskatuta.

Proposamen fiskalen komunikazio-ekintzak egin dira. Eragiketak egin dituzten Udalekin eragiketa horien ginean ezar daitekeen fiskalitatearen murrizketa negoziatu da.

34. Foru Ogasunei birgaitze-jardueren PFEZren tratamendua hobetuko duten neurriak hartzeko proposatzea, horretarako aurrekontu babesgarriaren kontzeptua eta zenbatekoa eta onuradunaren sarrera-maila kontuan hartuz.




182

3. ardatza: Lurzorua kudeatzeko politika aktibo bat sustatzea. 3.3

Eraikitzeko lurzorua edukitzearen mende dago babes publikoko etxebizitza berriaren sustapena.

Nolanahi ere, etxebizitza-politika publikoek bi arazori egin behar diete aurre. Batetik, eraikitzeko

lurzoru urri egoteari egin beharko zaio aurre, eta, bestetik, lurzoruen jabetzari buruzko

informazioaren gabeziari eta horien benetako erabilgarritasunari buruzko informazioaren

gabeziari, betiere higiezinen proiektuak gauzatu ahal izateko beharrezko denborari dagokionez.

Hori dela eta, Etxebizitza Bideratzeko Planak babes publikoko etxebizitzak eraikitzeko lurzorua

lortzera zuzendutako ahaleginak areagotzea proposatzen du, honako bi jarduera-ildo hauen

bitartez: lehena, sektoreko eragile guztien artean lurzoruaren arloko gardentasuna eta

informazioa hobetzera zuzenduko da, eta, bigarrena, lurzorua lortzea eta etxebizitza babestua

eraikitzea erraztuko duten mekanismoak garatzera zuzenduko da.

3.3.1 3.1. jarduera-ildoa: Sektoreko eragile guztien artean lurzoruaren arloko gardentasuna eta informazioa hobetzea.

Lurzoruaren arloko gardentasuna eta informazioa hobetzeko asmoz, Etxebizitza Bideratzeko

Planak hiri-lurzoruen eta lurzoru urbanizagarrien inbentarioa lantzea hartzen du aintzat (35.

ekintza). Hasiera batean, inbentarioa sektoreko eragile guztien artean elikatzea aurreikusi zen.

Horretarako, erabilgarri zeuden lurzoruei buruzko informazioa emateko eta inbentarioa

eguneratuta edukitzeko konpromisoa hartu behar zuten. Inbentarioa osatu eta aurkeztu da jada,

nahiz eta garatzeke dagoen oraindik.

Era berean, Planak Jaurlaritzaren barruan beste eragile publiko eta Sail batzuekin elkarlanean

jardutea aurreikusten du, baita beste Administrazio Publiko batzuekin eta beste eragile pribatu

batzuekin hitzarmenak sustatzea ere, lurzoruei buruzko informazioa partekatzeko.

Bestalde, Etxebizitza Bideratzeko Planak hitz ematen du lurzoruari buruzko informazioa emango

diela informazio hori eskatzen duten eragile publikoei eta pribatuei, babes publikoko etxebizitzak

sustatzeko (36. jarduera). 2012an, oraindik ez da jardun zehatzetan gauzatu jarduera hori.



183


aginte-taula

3. ARDATZA: LURZORUA KUDEATZEKO POLITIKA AKTIBO BAT SUSTATZEA

3.1. jarduera-ildoa: Sektoreko eragile guztien artean lurzoruaren arloko gardentasuna eta informazioa hobetzea

JARDUERA ADIERAZL

EA

JARRAIPENA

HELBURUA 2012


35. Hiri-lurzoruen eta lurzoru urbanizagarrien inbentarioa egitea, sektoreko eragile guztiek elikatu beharko dutena. Eragile horiek haien lurzoru erabilgarrien berri emateko eta informazio hori eguneratuta izateko konpromisoa hartuko dute, eta horretarako kontrol-mekanismoak ezarriko dira. EAEko lurzoruen inbentarioa lortzeko aurretiazko eta beharrezko urrats gisa, Etxebizitza Sailaren eta Sozietate Publikoen arteko barne-

informazioa hobetzeko mekanismoak ezarriko dira; Jaurlaritzaren barruan beste sail batzuekin eta eragile publikoekin elkarlanean jardungo da, eta hitzarmenak sustatuko dira beste Administrazio Publiko batzuekin eta beste eragile pribatu batzuekin.

-- 2012an, inbentarioa egin eta eman da, eta garatzeko zain dago.

Garatzeke dago.

36. Lurzoruari buruzko informazioa eskatzen duten eragile publikoei eta pribatuei informazioa ematea, babes publikoko etxebizitzak sustatzeko.


-- Gauzatzeko jarduera.


3.3.2 3.2. jarduera-ildoa: Lurzorua errazago lortzeko eta babes publikoko etxebizitza eraikitzeko izapideak arintzeko mekanismoak garatzea.

Enplegu eta Gizarte Politiketako Sailak 2013an Planaren horizontean etxebizitza babestuak

eraikitzeko eskura zegoen lurzoru-ondarea kalkulatu zuen; 8.300 etxebizitza inguru eraikitzeko

lurzorua kalkulatu zuen. Bestalde, Sailak zailtasun handiak ditu beste lurzoru batzuk eskuratzeko

eta, batez ere, arazo handiak ditu dauden lurzoruak merkaturatzeko eta urbanizatzeko.

Hori dela eta, Etxebizitza Bideratzeko Planak ildo horretan planteatutako jarduerek helburu hauek

dituzte: beste lurzoru batzuk lortzeko eraginkortasun handiagoa bermatuko duten neurriak

hartzea, eta administrazio-izapideetan arintasun handiagoa lortzea, lurzoru horiek azkar

eraikitzeko.

Lurralde-ekitatea bilatzearekin bat eginik, Etxebizitza Bideratzeko Planak lehentasunak ezartzen

ditu lurzoru-jardueretan, helburuak lurraldean finkatuta eta etxebizitza-eskari handiagoa duten

udalerriak lehenetsita, baita estrategikoki kokatuta daudenak ere –lurralde-estrategiaren

azterketa eta aukerako lurzoru-poltsak kontuan izanik–.

2010-2012 hirurtekoan eskuratutako lurzoruak aintzat hartuta (2.344 etxebizitzatarako lurzorua),

adierazi behar da lurzoruen % 63,6 Gipuzkoan kokatzen dela, % 35,8 Bizkaian eta 0,5% baino ez



184

dagoela Araban (12 etxebizitzatarako lurzorua). Azken bi urteetan Araban lurzoru berria eskuratu

ez dela esan behar da.

Emaitza hori Planaren horizontean beste lurzoru batzuk hartzeko helburura hurbiltzen hasten da:

% 4 Araban; % 48 Bizkaian eta % 48 Gipuzkoan; alabaina, Gipuzkoak pisu handiagoa du,

hasierako aurreikuspenari dagokionez. Edonola ere, ez dugu ahaztu behar azken urteetan

etxebizitza babestu gutxien Gipuzkoan eraiki dela.

Kolektiborik kaltetuenek etxebizitza eskura dezaten errazteko, Etxebizitza Bideratzeko Planaren

38. jarduerak zuzkidura-lurzoruen sare autonomikoa sortzea hartzen du kontuan. Ildo horretan,

Udalek zuzkidura-lurzoruen poltsa handiak dituztela uste bazen ere, azkenean gisa horretako

lurzoruak oso urriak direla egiaztatu da. Hortaz, ezin izango dira hasiera batean zuzkidura-

bizitokien arloan planteatutako helburuak bete. Etorkizunera begira funtsezkoa izango den ildo

bat dela azpimarratu behar da.

Lurzorua edukitzeko izapideak arintzeko aukerari dagokionez —Izapide ―express‖a sartzeko

aukera aztertzea— oraindik gauzatzeke dago.

Bestalde, lurzorua eskuratzeko eta urbanizatzeko laguntza-ildoak arrakastarik izan ez duenez

gero, Etxebizitza Bideratzeko Planak birformulatzea eta, ondoren, hedatzea aurreikusten du (40.

ekintza). Horretarako, Etxebideren web-orriak laguntza horiei buruzko informazio eguneratua du,

lehentasunez etxebizitza babestua eraikitzeko lurzorua lortzeko laguntzen ildoa barne.

Etxebizitza Bideratzeko Planaren 41. jarduerak lurzorua lagatzeko edo urbanizazioaren truke

aprobetxamendua eskaintzeko Sailaren eta Udalen arteko hitzarmenen sinadura aurreikusten du.

2012rako, 1.000 etxebizitza eraikitzeko 15 hitzarmen sinatzeko helburua ezarri zuen. 2012an,

Etxebizitza Sailak 4 lurzoru-hitzarmen sinatu ditu Udalekin 269 etxebizitza inguru eraikitzeko.

Horrenbestez, % 27ko betetze-maila lortu da. 2010-2012 aldi osoari dagokionez, 1.791

etxebizitza eraikitzeko lurzorua eskuratu da (helburuaren % 60).

Etxebizitza Bideratzeko Planaren 42. jarduerak Udalei lurzoruak desjabetzearen eta eskuratzearen

arloan laguntza teknikoa eskaintzea hartzen du aintzat. Zentzu horretan, Orubide eragile aktibo

gisa nabarmendu dela adierazi behar da eta Udalekin batera aipatutako ekintzari helduta

egindako lana azpimarratu behar da.

Azkenik, 43., 44. eta 45. jarduerek lurzoruen aprobetxamendu handiagoa eta beste lurzoru

batzuk merkaturatzeko izapideak gehiago arintzea bilatzen dute. Neurri horiek kasu batzuetan

arauzko aldaketak eta, beste batzuetan, Lurzoruaren Legea garatzeko erregelamendua lantzea

ekartzen dute, Lege horrek jada jasotzen dituen neurriak dira eta.

Eraikigarritasuna gehitzeari dagokion 43. jardueran aintzat hartzen diren neurriak Sailak

izenpetutako hitzarmen berrietara bideratzen ari dira. Kasu honetan, osorik gauzatu ez den

ekintza bat dela esan behar da. Azkenik, 2012an Legebiltzarrean sartu da Lurzoruaren Legea

aldatu eta gai hauek jasotzeko proposamena .



185


3. ARDATZA: LURZORUA KUDEATZEKO POLITIKA AKTIBO BAT SUSTATZEA

3.2. jarduera-ildoa: Lurzorua errazago lortzeko eta babes publikoko etxebizitza eraikitzeko izapideak arintzeko mekanismoak garatzea

JARDUERA ADIERAZLE

A

JARRAIPENA


37. Lehentasunak ezartzea lurzoru-jardueretan, helburuak lurraldean finkatuta eta lehenetsita: a) etxebizitza-eskari handia duten udalerriak, eta b) estrategikoki kokatuta dauden udalerriak –lurralde-estrategiaren azterketa eta aukerako lurzoru-poltsak kontuan izanik–.

Hartutako lurzoruaren lurralde-banaketa (%)

Araba: 4% Bizkaia: 48% Gipuzkoa: 48%

Araba: 0% Bizkaia: 60% Gipuzkoa: 40% Metatua: Araba: 0,5% Bizkaia: 36% Gipuzkoa: 63,5%

38. Etxebizitza publikorako zuzkidura-lurzoruen sare autonomikoa sortzea, populazio-segmenturik kaltetuenek etxebizitza eskuratu ahal izatea errazteko.

Zuzkidura-bizitokietarako lurzorua (ZB kop.)

-- Aurrerapen geldoa ZBetarako zuzkidura-lurzoruaren bilakaeran.

Maila eskasa programatutako helburuetarako. Funtsezko ildoa etorkizunera begira.

39. Lurzorua edukitzeko izapideak arintzea eta erraztea. Izapide ―express‖a sartzeko aukera aztertzea.


-- Ekintza ez gauzatua

40. Lurzorua eskuratzeko eta urbanizatzeko laguntza publikoko ildoa birformulatzea eta hedatzea

-- -- Etxebideren web-orrian laguntzen informazio eguneratua dago, lehentasunez etxebizitza babestua eraikitzeko lurzorua lortzeko laguntzen ildoa barne.

Helburua betea.

41. Lurzorua lagatzeko edo urbanizazioaren truke

aprobetxamendua eskaintzeko Sailaren eta Udalen arteko hitzarmenen sinadura sustatzea.

Sinatutako hitzarmen

kop. Etxebizitza kop.

15 hitzarmen 1.000

etxebizitza

269 etxebizitza inguru biltzen dituzten 4

hitzarmen sinatu dira

Betetze-maila: 27%.

Guztira, 2010-2012 1.791 etxebizitzetarako lurzorua erosi da, aurreikusitakoaren % 60.

42. Udalei laguntza teknikoa eskaintzea lurzoruak eskuratzearen eta desjabetzearen arloan


Orubide eragile aktibo bihurtu da ildoa honetan Udalekin lan eginez.

Helburua betea.

43. Lurzoruen aprobetxamendu handiagorako formulak abian jartzea, hala nola: a) zerbitzu komunei dagokien lurzorua lurzoru eraikigarri gisa ez konputatzearen ondoriozko eraikigarritasuna gehitzea, edo b) eraikigarritasun-koefizienteak eraikuntza-dentsitatea mugatzea, bizitegi-erabilera kolektiboko etxebizitzen gehieneko kopurua mugatu gabe

-- -- Sailak izenpetutako hitzarmen berrietara eramaten ari dira

Zati bat bakarrik gauzatu da.



186

JARDUERA ADIERAZ

LEA

JARRAIPENA


44. Beharrezko arauzko aldaketak sartzea, eta Udalei kudeatzeko ahalmena eta berme juridikoa emango dieten irizpide objektiboak lantzea, betiere jardun bakoitzerako ehuneko egokiak finkatzeko garaian, urbanizazio-

kargaz libre dagoen hirigintza-aprobetxamenduari dagokionez zein babes publikoko etxebizitzen nahitaezko erreserbei dagokienez.

-- 2012an Legebiltzarrean sartu da Lurzoruaren Legea aldatu eta gai hauek jasotzeko proposamena

Helburua beteta.

45. Lurzoruaren Legea garatzeko erregelamendua abian jartzea, Legean aurreikusten diren neurri batzuei ekin ahal izateko eta daudenei legezkotasuna eta esparru juridikoa eskaintzeko, beste lurzoru batzuk errazago merkatura daitezen. Neurriak hauek dira: plangintzako dokumentuen modelizazioan aurrera egitea, zuzkidura-estandarrak definitzeko irizpideak bateratzea eta lurzoru-erabileren sailkapen normalizaturako irizpideak bateratzea.

Erregelamendu berria

2012an sartu da indarrean 113/2012 Dekretua, uztailaren 3koa, hirigintzako estandarrei buruzkoa. (143 zk. EHAA, 2012ko uztailaren 23koa).

Helburua beteta.


4. ardatza: Baliabideak eta bitartekoak etxebizitza-politikari laguntzeko 3.4optimizatzea.

Aurreko zailtasunak nagusi diren testuinguru ekonomiko honetan, Enplegu eta Gizarte Gaietako Sailak

etxebizitza-politikaren zerbitzura dauden baliabideen eta tresnen eragimena eta eraginkortasuna

optimizatzeko helburu estrategikoa planteatzen du. Horretarako 3 lan-ildo proposatzen ditu:

etxebizitzaren sektoreko sozietate-bilbe konplexua berregituratzea; Etxebide, etxebizitzaren euskal

zerbitzua sustatzea; eta etxebizitza-politikaren kudeaketan eraginkortasuna areagotzea.

3.4.1 4.1. jarduera-ildoa: Etxebizitzaren sektoreko sozietate-bilbea berregituratzea eta berrantolatzea, eta alokairuko parke publikoa Sailaren kontrolpean jartzea

Etxebizitzaren sektoreko sozietate-bilbea berregituratzeko, Etxebizitza Bideratzeko Planak

Alokabide publifikatzea eta, hala, alokairuko parke publikoa Sailaren kontrolpean jartzea hartzen

du aintzat (46. jarduera). 2011ko martxoan, Etxebizitza, Herri Lan eta Garraio Sailak titulartasun

guztiz publikoko Alokabide, SA sozietatea eratu zuen.

Horretarako, Jaurlaritzak BBK, Kutxa, Vital, Euskadiko Kutxa eta Visesako akzioak eskuratu

zituen, 4,7 milioi euroko zenbatekoan, eta bazkide bakarra izatera pasa zen. Sozietatearen

ondare garbia 12,9 milioi eurokoa zen 2010eko abenduaren 31n.

Eragiketa horren bitartez, sozietatearen jabetzakoak ziren alokairu publikorako 2.487 etxebizitza

sozialen jabe izatera pasa zen Eusko Jaurlaritza.

Era berean, 2011ko uztailean, Alokabide SA sozietate publikoaren eta Etxebizitza Alokairuetarako

Sozietate Publikoaren bat egitea onartu zuen, Etxebizitza Alokairuetarako Sozietate Publikoa azkendu

zuen, eta Alokabide SAren estatutuak aldatu zituen uztailaren 26ko 181/2011 Dekretua onartu zen.



187


4. ARDATZA: BALIABIDEAK ETA BITARTEKOAK ETXEBIZITZA-POLITIKARI LAGUNTZEKO OPTIMIZATZEA.

4.1. jarduera-ildoa: Etxebizitzaren sektoreko sozietate-bilbea berregituratzea eta berrantolatzea, eta alokairuko parke publikoa Sailaren kontrolpean jartzea

JARDUERA ADIERA

ZLEA

JARRAIPENA

HELBURUA 2012


46. Alokabide publifikatzea eta Alokabideren parkea osatzen duten ia 2.500 etxebizitzak parke publiko bihurtzea, horien kudeaketa izaera publikokoa izateko

Alokabide publifikatzea

-- -- Egindako jarduera

47. Alokabide eta Etxebizitza Alokairuetarako Sozietate Publikoa

(EASP) bat egitea, etxebizitzaren arloko sozietateen bilbea sinpleagotzeko eta kudeaketa-sinergiak lortzeko. Egindako zerbitzuaren hobekuntzak Udalekiko lotura hobea ekarri beharko du.

Alokabide-EASP

bat egitea

-- -- Egindako jarduera


3.4.2 4.2 jarduera-ildoa: Etxebizitzaren euskal zerbitzua sustatzea, babes publikoko etxebizitzen eskariaren eta esleipenaren kudeaketan erreferente izan dadin

Etxebide, etxebizitzaren euskal zerbitzua, etxebizitza babestuen eskaria eta eskaintza kudeatzeko

plataforma gisa finkatu da; dena dela, oraindik ez du funtzionatzen etxebizitza babestuko

eskatzaileen zerrenda bakar gisa, eta, hala, izena emateko leihatila ugari dago.

Bestalde, Sailaren ustez hobetzeko marjina handia da, hala kudeaketaren arloko arintasunean,

nola udalerrien inplikazioan eta parte-hartzean.

Hori dela eta, Etxebizitza Bideratzeko Planak Etxebideren eragimena eta eraginkortasuna hobetzea

aurreikusten du, eta, horretarako, aldaketak sartu behar dira indarrean dagoen araudian. Zentzu

horretan, Etxebideren bitartez izena emateko prozedura eta etxebizitza babestuak esleitzeko

prozedura aldatzen duen araudi berria 2012ko urrian onartu zela esan behar da.

Euskal Autonomia Erkidegoan babes publikoko etxebizitza eskatzen duten pertsonen

lehentasuneko erregistroa izan dadin lortu nahi du Etxebidek. Hortaz, Etxebizitza Bideratzeko

Planak tokiko eragileekin akordioak sustatzea aurreikusi du (49. jarduera). 2011n aurrerapauso

handiak eman ziren eta 2012an Etxebide sistematik kanpo zeuden udalerri bakarrak Donostia,

Irun eta Barakaldo ziren. 2012an aurrera egin da Irunekin eta Donostiarekin datuak eta sistemak

bateratzeko lanetan; Barakaldo stand-by egoeran dago.

Halaber, etxebizitza babestuak esleitzeko garaian euskal lurralde osorako irizpide ekitatiboak eta

partekatuak definitzea hartzen du aintzat Planak. Hiritar guztiek etxebizitza eskuratu ahal izatea

bermatu nahi da, betiere lurralde arteko elkartasun-irizpidearekin; izatez, ez dugu ahaztu behar

erroldatze-irizpideak etxebizitza babestuaz kanpo uzten dituela babes ofizialeko etxebizitza

berriak eraikitzeko aukerarik ez duten udalerrietan bizi diren hiritarrak. 2012ko urrian onartutako

araudi berriak alderdi horiek ere biltzen ditu.



188



4.2 jarduera-ildoa: Etxebizitzaren euskal zerbitzua sustatzea, babes publikoko etxebizitzen eskariaren eta esleipenaren kudeaketan erreferente izan dadin

JARDUERA ADIERAZLEA

JARRAIPENA


48. Etxebide hobetzeko beharrezko aldaketak egitea araudian, eta horien irismena eraginkortasuneko eta eragimeneko irizpideekin berraztertzea. Etxebideren berezko funtzioez harantzago, beste funtzio batzuk txertatzeko aukera aztertuko da, hala nola Bizilagunenak eta Etxebizitzaren Behategiarenak

-- Etxebideri buruzko araudi berria onartzea

Onartu egin da 2012ko urriaren 15eko AGINDUA, Etxebizitza, Herri Lan eta Garraio sailburuarena, etxebizitza-eskatzaileen erregistroari eta babes ofizialeko etxebizitzak nahiz araubide autonomikoko zuzkidura-bizitokiak esleitzeko prozedurei buruzkoa.

Helburua beteta 2012an

49. Tokiko eragileekin hitzarmenak sustatzea, Etxebide babes publikoko etxebizitzen eskatzaileen erreferentziazko erregistroa izan dadin

Hitzarmen kop. Donostia, Irun eta Barakaldorekin lankidetza zehazteko lanen jarraipena; gaur egun Etxebide sistematik kanpo duden udalerri bakarrak dira.

Aurrera egin da Irunekin eta Donostiarekin datuak eta sistemak bateratzeko lanetan. Barakaldon stand-by egoeran daude.

Oso ondo bete da helburua

50. Babes publikoko etxebizitza esleitzeko lurralde osorako irizpide ekitatiboak definitzea (aukeragarritasun-irizpide partekatuak), betiere udalaz gaindiko eta lurralde arteko elkartasuneko irizpideetan oinarrituta –erroldatzearen oinarriaren gainetik etxebizitza eskuratzeko aukera ziurtatuko da–.







189

3.4.3 4.3 jarduera-ildoa: Etxebizitza-politikaren kudeaketan eraginkortasuna areagotzea

Etxebideren bidez etxebizitza babestuko eskatzaileen bolumen handia (izena emateko 85.000

espediente inguru 2012an) esleitzeko prozesuen konplexutasuna kontuan izanik eta parke

babestu iraunkorraren gorako joera aintzat hartuta, kudeaketa-ahalmen handia izan beharko da,

eta kalitate-irizpideak aplikatu beharko dira zerbitzugintza ona ziurtatzeko.

Gauzak horrela, Etxebizitza Bideratzeko Planak izena emateko sistema goitik behera berraztertzea

hartzen du aintzat, prozesua sinpleago egitearren. Zehazki, alokairu-erregimeneko sustapen

guztietan irizpideak bateratzea aurreikusten da –betiere hautagarritasuna etxebizitza eskuratzeko

aukera errealetara egokituta–, baita eskatzaileen informazio handiagoa ere. 2012an onartu den

araudi berriaren arabera, eskuratzeko modalitate bat aukeratu beharko da izena emateko orduan:

alokairua edo erosketa.

Bestalde, 52. jarduerak izapideak eta datuak eguneratzeko sistematika berraztertzea aurreikusten

du. Araudi berriak bi urtean behin berritzea hartu du kontuan (ordura arte laurtekoa zen).

Bestalde, maizterrari aplikatutako errenten sistema, gaur egunera arte, esleitutako etxebizitzari

zegokion programaren mende zegoen. Hori dela eta, Planak errenten sistema bakarra ezartzea

aurreikusten du. Ekintza horri dagokionez, errenten politikaren berrikuspena egin gabe geratu

dela esan behar da.

Alokairuari laguntzeko neurriei dagokienez, alokairua ordaintzeko beste laguntza-programa

batzuk izan behar dira kontuan, hala nola Enplegu eta Gizarte Politiketako Sailaren Etxebizitzaren

Prestazio Osagarria. Horrenbestez, Etxebizitza Bideratzeko Planak bi Sail horien arteko protokoloa

adostea planteatzen du, laguntza hori etxebizitza-politikaren parte gisa gauzatzeko. Enplegua eta

Gizarte Gaiak Sail bakar batean bateratuta egoteak lagungarria izan beharko luke. Horrez gain,

ekintza hori hobeto garatuko da 2012an, Legebiltzarrera bidali den Etxebizitza Legearen lege-

proiektua onartzean.

Etxebizitza Bideratzeko Planak kupo-sistemaren gaur egungo erregulazioa berraztertzea

aurreikusten zuen, halaber. Berriki onartu den araudian ezabatu egin dira alokairu-erregimeneko

esleipenetarako zozketak. Bizikidetasun-unitateko kideen kopurua, diru-sarrerak, erregistroko

antzinatasuna, erroldatzea eta etxebizitzaren premia berezia kontuan izango duen baremazio-

sistema bat erabiliko da.

Enplegu eta Gizarte Politiketako Sailak etxebizitza babestuetako parkearen ikuskapen

sistematikoa egin du, etxebizitza-parkearen gizarte-funtzioa bermatzeko. 2004-2012 aldian

guztira 58.331 etxebizitza ikuskatu da (74.480 ikuskapen egin dira), eta ikuskapen horietatik 903

soilik amaitu dira isun ekonomikoarekin. 2012an, 3.816 etxebizitza ikuskatu da, eta horietatik 60k

merezi dute isuna. Horrez gain, Etxebizitza Bideratzeko Planaren 56. jarduerak alokairu-

erregimeneko etxebizitzetarako berariazko ikuskapen-planak sortzea aurreikusi du.

Sailak etxebizitza babestuko transmisio guztietan baliatu du erosteko eta atzera eskuratzeko

eskubidea. 2012an, 55 transmisio-eragiketatan jardun da; horietako 5 eragiketatan

eroslehentasuneko eta atzera eskuratzeko eskubidea baliatu da, eta beste 50 erosteko eskaintza

izan dira.



190

Azkenik, Etxebizitza Bideratzeko Planak web-orriaren bidez etxebizitza babestuak trukatzeko

sistema sustatu nahi zuen. Zentzu horretan, burutu diren ekintzei esker, trukeak egiteko

webguneak eskainitako zerbitzua hobetu da, eta ondorioz, jarduera nabarmenki ugaritu da eta

Ordezkaritzekin gauzatu da truke-zerbitzua.



4.3 jarduera-ildoa: Etxebizitza-politikaren kudeaketan eraginkortasuna areagotzea

JARDUERA ADIERAZL

EA

JARRAIPENA

HELBURUA 2012


51. Izena emateko sistema berraztertzea, eta, horretarako, hautespen-irizpideak berrorientatzea eta prozesua erraztea, eskatzaileen benetako aukeretara egokituta. Prozesua errazteak alokairu-erregimeneko sustapen guztietako irizpideak bateratzea ekarriko du, baita eskatzaileei emandako informazioa gehitzea ere, prozesua hobeto planifikatzen lagunduta.




52. Datuak eguneratzeko sistemak eta izapideak berraztertzea: nork, nola eta noiz.

-- -- 2012ko urriaren 15eko Agindua onartu da


53. Errenten sistema bakarra ezarri du, maizterrari bere babes-profilari dagozkionak aplikatuta, esleitutako etxebizitza edozein programatan biltzen delarik ere.

-- -- -- Errenten politiken berrikuspena egiteke.

54. Jaurlaritzaren sailekin koordinatzea eta aztertzea alokairua ordaintzeko laguntzen programak. Esku hartzeko ibilbidea argitzea, Lan eta Gizarte Politiketako Sailarekin batera protokolo bat adostuta. Sarrerak bermatzeko eta gizarteratzeko legeriaren izpiritua errespetatuta, protokolo horrek etxebizitzaren prestazio osagarria etxebizitza-politikaren parte gisa txertatzeko aukera emango du.

-- -- -- Etxebizitzaren Legea onartzearekin lotuta

Lege-proiektua Legebiltzarrera bidali da

2012an. Helburua beteta.



191

JARDUERA ADIERAZL

EA

JARRAIPENA

HELBURUA 2012


55. Kupoen gaur egungo erregulazioa berraztertzea, aurretiazko baremazioa duen zozketa-eredu bat lortzeko. Baremazio horretan, etxebizitzaren premia objektiboa nagusituko da, gizarte-multzo jakin bateko kide izatearen gainetik. Dena dela, gizarte-orekari eutsiko zaio beti, problematika bereziki sentikorretan gizarte-kupo jakin

batzuk ezartzearen salbuespenaren kalterik gabe.

-- Alokairu-erregimeneko esleipenetan zozketak ezabatzea, baremazio-sistema erabilita

2012ko urriaren 15eko Agindua onartu da


56. Sistematikoki berraztertzea parkeak gizarte-funtzioa betetzen duela, alokairu-erregimeneko etxebizitzetarako berariazko ikuskapen-planak ezarrita

Ikuskapen kop.

64.000 74.480 ikuskapen

Betetako helburuak: Funtsezko ekintza gaur egun eta etorkizunean.

57. Etxeak eroslehentasunez eta atzera-eskuratzeko esleipen-sistema hobetzea


2012ko urriaren 15eko Agindua onartu da


58. Web-orriaren bidezko truke-mekanismoak sustatzea

-- -- Trukeak egiteko webguneak eskainitako zerbitzua hobetu da, eta ondorioz, jarduera nabarmenki ugaritu da eta Ordezkaritzekin gauzatu da truke-zerbitzua.

Helburua betea.




192

5. ARDATZA: ETXEBIZITZA-POLITIKAREN GOBERNANTZA BERRI BATERANTZ 3.5HURBILTZEA.

Etxebizitza-politikaren kudeaketak aurrean duen zailtasun nagusietako bat da gai horretan esku

hartzen duten eragileen kopuru handia. Enplegu eta Gizarte Politiketako Sailaz eta bere sozietate

publikoez gain, makina bat eragilek parte hartzen dute EAEn, hala babes publikoko etxebizitzaren

eraikuntzan: Udaletxeak, Foru Aldundiak, sustatzaile pribatuk, finantza-erakundeak eta abar, nola

hiri-birgaitze eta –eraberritzeko proiektuetan, non eragile eta politika asko nahasten diren:

enplegua, berralojamenduak, gizarte-zerbitzuak eta abar.

Etxebizitza Bideratzeko Planak behar-beharrezkotzat jotzen du eragile guztiek sarean lan egitea,

programazioetan koherentziaz jarduteko eta eraginkortasunik gabeziak saihesteko.

Administrazioaren modernizazioaren aldeko apustua egiten du, baita eragile guztien parte-

hartzearen eta inplikazioaren aldekoa ere.

Etxebizitza-politikaren gobernantza berri hori lau jarduera-ildotan artikulatzen da: eragile guztien

artean partekatutako informazioa hobetzea, administrazio elektronikorantz aurrera eginda; Tokiko

Administrazioarekin harremanetan eta koordinatuta jarduteko eredua artikulatzea; hiritarrei

arreta emateko tresnak modernizatzea eta hiritarren partaidetza erraztea; eta etxebizitzaren eta

lurzoruaren arloko politiken ebaluazioan sakontzea.

3.5.1 5.1. jarduera-ildoa: Esku-hartzen duten eragileen arteko informazio partekatua

hobetzea eta Administrazio elektronikoranzko prozesuak bizkortzea

Agertokirik desiragarriena da etxebizitzaren arloan esku hartzen duten eragile guztiek sarean

funtzionatzea. Haatik, helburu hori Etxebizitza Bideratzeko Plan honen horizontean lortzea oso

zaila dela uste denez gero, Planak etorkizunean sarean funtzionatzera bideratutako ekintza jakin

batzuk hartzen ditu aintzat.

Izan ere, jarduera-ildo hau osatzen duten ekintzek informazio partekatua hobetzea dute helburu,

bai Etxebizitza Sailaren eta haren sozietate publikoen arteko informazio partekatua (60.

jarduera), bai Udalekin partekatua, harreman eta elkarlanerako beste esparru baten bitartez (61.

jarduera), bai Sailaren eta udalerrien gizarte-zerbitzuekin partekatua (62. jarduera).

Lehen ekintzari dagokionez, aurrerapausoak eman dira Sailaren eta Sozietate Publikoen prozesu

komunak bateratzeko eta informazioa trukatzeko lanetan, SDBren bitartez (Sailaren Datu Basea).

Helburua bete bada ere, ezin da ahaztu lankidetzako prozesuen eta lanaren alorrean etengabeko

hobekuntza bilatu behar dela une oro.

Halaber, etxebizitzaren kudeaketa integralerako elkarlan-akordioak abian jarri dira hainbat

Udalekin, hala nola Sestao Berri edo Bidebi (Basauri) kasuetan.

Bestalde, 63. jarduerak Administrazio elektronikoan aurrera egitea bilatzen du, eta erabiltzaileei

bide elektronikoen bitartez izapideak egiteko aukera ematen die. Ildo horretan, Etxebideren

etxebizitza-eskaeraren espedientea osorik on line bideratzea lortu da (alta eta baja eskaera,

berritzea, datuen aldaketa eta abar). Gauzak horrela, izapideak bizkortu egin dira, eta

eskatzaileen onurarako izan da.



193

Era berean, Etxebizitza Sailak irtenbide berritzaileen garapenean jardunbide onak hautemateko

eta hedatzeko lanak gidatzea aurreikusten du (64. ekintza). Etxebizitzaren Euskal Behatokiaren

(EEB) webgunea sortu da helburu hori betetzeko eta webgune horretatik zabaltzen dira sektoreko

jardunbide onak eta berrikuntzak.

3.14 taula Etxebizitza eta Hiri Eraberritzea Bideratzeko Planaren 5. ardatzaren aginte-taula


5.1. jarduera-ildoa: Esku-hartzen duten eragileen arteko informazio partekatua hobetzea eta Administrazio elektronikoranzko prozesuak bizkortzea

JARDUERA ADIERAZLEA

JARRAIPENA

HELBURUA 2012


59. Sailerako eta mendeko sozietate publikoetarako komunak diren informazio-prozesuak eta -sistemak integratzea.

-- SDB sailen/sozietate publikoen arteko erlazioetarako sistema gisa.

Aurrerapausoak eman dira prozesu komunak bateratzeko eta informazioa trukatzeko lanetan.

Helburua beteta nahiz eta lankidetzako prozesuen eta lanen alorrean etengabeko hobekuntza bilatu behar den.

60. Jaurlaritzaren beste Sail batzuekin informazio-protokoloak ezartzea

-- 2012rako ez da jarduera honetarako helbururik

finkatu

intereraginkortasunari buruzko jarduerak daude.

Helburua ondo bete da, baina lan handia egin behar da oraindik.

61. Udalekin harremanetan eta elkarlanean jarduteko beste esparru bat sortzea, honakorako laguntzak eta programak hedatzeko: babes publikoko etxebizitzak sustatzeko eta erosteko, etxebizitzak alokatzeko eta birgaitzeko, eta alokairu pribatuaren arloan bitartekaritza publikoa egiteko

-- 2012an akordio eta lankidetza berriak egin dira Eusko Jaurlaritzako zerbitzu zentralen bitartez.

Ez da nahikoa gauzatu.

62. Sailaren gizarte-zerbitzuen eta udalerrietako gizarte-zerbitzuen arteko komunikazioaren hobekuntza sustatzea, gizarte-laguntzen kontrol hobea lortzeko

-- -- Gauzatuta, baina etengabeko koordinazioaren mende

Planaren aldi osoan etengabe egin beharreko lana da Helburua betea.

63. Administrazio elektronikoaren teknologia eta tresna berriak garatzea, erabiltzaileei izapideak bide elektronikoz egiteko aukera emateko (izena ematea, etxebizitza eskatzaileentzako

espedienteen jarraipena egitea eta eguneratzea, laguntzen izapideak egitea, eta abar).

-- -- -- Izapideak on line egiteko aukera lortuta. Helburua betea.

64. Sailak irtenbide berritzaileen garapenean jardunbide onak hautemateko eta hedatzeko lanak gidatzea


-- EEBren bitartez zabaltzen dira jardunbide onak eta berrikuntzak. Helburua betea.




194

3.5.2 5.2. jarduera-ildoa: Toki Administrazioarekin harremanetan izateko eta koordinatzeko eredu berria artikulatzea

Etxebizitza Bideratzeko Planaren iritziz, behar-beharrezkoa da Jaurlaritzaren eta udalen

estrategiak bat egitea eta, horretarako, hirigintzaren eta etxebizitzen arloko programazioei

koherentzia ematea eta finantziazio-mekanismoak harmonizatzea.

Harremanetarako beste eredu hori lortzeko mekanismo gisa, etxebizitza bideratzearen arloko

tokiko planak sustatuko dira eta udalaz gaindiko plan operatiboak egingo dira, banako jardunak

baino gehiago baterako jardunak bultzatzeko. Adierazi behar da jardun horiek gauzatzeko

daudela, Etxebizitzaren Legea onartzearekin lotzen baitira –lege horrek hartuko du aintzat

etxebizitzaren tokiko planaren irudia eta udalaz gaindiko plan operatiboen irudia–. Baina,

aipatutako bi irudiak Legebiltzarrera bidalitako Lege Proiektuan barne hartu direla kontuan

hartuta, Planaren helburua beteta dagoela esan daiteke.



5.2. jarduera-ildoa: Toki Administrazioarekin harremanetan izateko eta koordinatzeko eredu berria artikulatzea

JARDUERA

ADIERAZLEA

JARRAIPENA

HELBURUA 2012


65. Tamaina handieneko Udaletarako

etxebizitza bideratzeko tokiko planak sustatzea, Eusko Jaurlaritzaren eta Toki Administrazioaren arteko koordinazio-tresna gisa eta etxebizitza-politika lurralde-aniztasunera egokitzeko aukera ematen duen tresna gisa.

Onartutako

plan kopurua

-- Gauzatzeko

dagoen jarduera, Etxebizitzaren Legera lotuta dago, horrek hartzen baitu aintzat etxebizitzaren tokiko planaren irudia.

Tokiko

Planak Legebiltzarrera bidalitako etxebizitzaren lege-proiektuan barne hartu dira Helburua betea

66. Udalaz gaindiko plan operatiboak sustatzea, banako jardunak baino gehiago baterako jardunak sustatzeko.

Onartutako plan kopurua

-- Ez da egin, Etxebizitza Legearekin lotuta baitago. Etxebizitza Legean dago jasota udalaz gaindiko planen irudia.

Udalaz gaindiko Planak Legebiltzarrera bidalitako etxebizitzaren lege-proiektuan barne hartu dira Helburua betea


3.5.3 5.3. jarduera-ildoa: Hiritarrei arreta emateko tresnak modernizatzea eta hiritarrek parte hartzeko ereduak erraztea

Etxebizitza Bideratzeko Plana prozesu parte-hartzaile batean oinarrituta landu zen, eta hiritarren

ekarpenetako asko ekintza zehatzen modura txertatu zitzaizkion planari. Enplegu eta Gizarte

Politiketako Sailak arlo horretan aurrera egiten jarraitu nahi du, hiritarrek parte hartzeko ereduak

bultzatuta eta hiritarrekiko komunikazioa hobetuta.



195

Horretarako, Sailak Etxebizitzaren Behategiaren web-orria du, eta Etxebizitza Bideratzeko Planak

tresna hori optimizatzea eta indartzea du helburu. Xede horrekin, 2010ean, web-orriaren edukiak

antolatzeari eta populazio multzo interesdunen arabera segmentatzeari ekin zitzaion. 2011n, lan

horiek Etxebizitzaren Euskal Behategiaren web-orrian gauzatu ziren. Web-orriak diseinu berria du,

eta, etxebizitzari buruzko informazioaz gain, beste utilitate batzuk ere hartzen ditu barnean:

bloga, newsletter, Gis estatistikak.

Bestalde, Etxebizitza Bideratzeko Planak etxebizitza-politiketan hiritarren parte-hartzea eta

inplikazioa sustatu nahi du, hiritarrek parte hartzeko mekanismoak indartuz. Gizarte Itunaren

parte-hartzeko prozesuen ondoren, eta Etxebizitza Bideratzeko Planaren ostean, Etxebizitzaren

Euskal Legean parte hartzea etorri zen.

Izatez, hiritarrek Etxebizitzaren Euskal Legearen aurreproiektuan parte hartu ahal izan zuten

behategiaren web-orriaren bidez eta Etxebideren bidez. Parte hartzeko plataformak 17.000 bisita

izan zituen, 1.300 iruzkin eta ekarpen baino gehiago egin ziren, eta 200 hobekuntza baino

gehiago proposatu zen.

Nabarmendu behar da lan horren emaitza gisa, 2012an, Etxebizitza Sailak nazioarte-mailako

aintzatespena jaso duela. Nazio Batuetako saria (UNPSA) irabazi zuen honako parte hartzeko

proiektu honekin: ―Etxebizitza gaietan, zure iritzia kontuan‖. Proiektu hori 2010-2013 Etxebizitza

eta Hiri Eraberritzea Bideratzeko Plana lantzean jarri zen abian, eta ―Erabaki publikoetako

prozesuetan hiritarren parte-hartzea mekanismo berritzaileen bidez hobetzea‖ kategoriaren

barruan lortu du saria.

Azkenean, Etxebizitza Bideratzeko Planak, 2006an, Euskal Autonomia Erkidegoko Lurzoruaren

Legeak sortutako Euskadiko Etxebizitza eta Hirigintza Foroa berraktibatzea hartzen du aintzat.

Analisi eta gogoeta partekaturako topagune bat da, eta Sailak foro hori dinamizatzen lagundu

nahi du, parte hartzen duten eragile guztien jardunen koordinazioa eta elkarlana hobetzeko

tresna eraginkor bihur dadin. Garatzeke dago.



196



5.3. jarduera-ildoa: Hiritarrei arreta emateko tresnak modernizatzea eta hiritarrek parte hartzeko ereduak erraztea

JARDUERA ADIERAZLEA

JARRAIPENA

HELBURUA 2012


67. Etxebizitzaren behategia optimizatzea eta sustatzea, eta horretarako informazioa antolatzea eta zabaltzea eta hiritarrekiko komunikazioa hobetzea, gizartearen sektore handiago batentzat erakargarria izan dadin (web-orria hobetzea, informazioa populazio multzo interesdunen arabera segmentatzea eta abar).

-- 2012an aurkeztu da webgune berria.

Helburua Helburua betea.

68. Hiritarrek parte hartzeko mekanismoak sendotzea, populazioaren agerpena eta inplikazioa sustatzeko

-- -- Oso ondo bete dira helburuak.

17.187 bisita plataforman, 1.349 iritzi adierazita, egindako 8 inkesten bitartez, eta

Etxebizitzaren Legearen aurreproiektua hobetzeko 188 proposamen Sailak Nazio Batuen zerbitzu publikorako saria irabazi du ―Etxebizitza gaietan, zure iritzia kontuan‖ parte-hartzeko proiektuari esker. Proiektu hori 2010-2013 Etxebizitza eta Hiri Eraberritzea Bideratzeko Plana lantzeko jarri zen abian.

69. Etxebizitza eta Hirigintza Foroa berraktibatzea

-- -- -- Ekintza ez gauzatua.


3.5.4 5.4. jarduera-ildoa: Etxebizitzaren eta lurzoruaren arloko politiken ebaluazioan

sakontzea

Azken urte hauetan, Etxebizitza Sailak gogoeta eta etengabeko hobekuntzako prozesua gauzatu

du etxebizitza-politika publikoen ebaluazioan. Hortaz, arian-arian txertatu zaizkio hobekuntzak

ebaluazio-prozesuari, eta kontuak emateko kanpo-osagaia gaineratzen duen eredu baterantz

aurrera egingo du.

Erabilitako eredu berriek –tartean txosten honek ere bai– eraginkortasun, eragimen, ekitate,

gogobetetasun eta inpaktuko irizpideak sartzen dituzte, garatzen ari diren politikak eta programak

baloratzeko eta jardunen eraginkortasuna eta eragimena hobetzear zuzentzen diren neurri

zuzentzaileak sartzeko.



197

Nolanahi ere, eta ebaluazioaren arloan eta etengabeko hobekuntzaren kulturan aurrerapen

handiak egin badira ere, Sailak jakin badaki hobetzeko tartea badagoela oraindik eta, hori dela

eta, aurrera egiten jarraitzen du ebaluazio-ereduaren definizioan.

Eusko Jaurlaritzak landutako politika publikoak ebaluatzeko gidak agerian utzi zuen Jaurlaritzaren

ekintza eta politika publikoak ebaluatzeko gero eta handiagoa den kezka eta sentikortasuna. Gida

hori oso tresna baliagarria da etxebizitza-politikak ebaluatzeko, orientabide metodologiko

orokorren bitartez.

Horrez gain, Euskadi 2020 Garapen Jasangarrirako Estrategia onartuta, Jaurlaritzak garapen

iraunkorraren perspektiba txertatu beharko du bere plan, programa eta estrategia guztietan,

horretarako konpromisoa hartuta. Horrela, txosten honek ekonomia, gizarte eta ingurumenaren

arloko iraunkortasunaren ebaluazioa hartzen du barnean.

Ebaluazio-txostenean gauzatzen dira etxebizitza-politiken ebaluazio-eredu berriko aurrerapenak.



5.4. jarduera-ildoa: Etxebizitzaren eta lurzoruaren arloko politiken ebaluazioan sakontzea

JARDUERA ADIERAZLEA

JARRAIPENA

HELBURUA 2012


70. Etxebizitza-politiken ebaluazioak egiteko berariazko eredua sortzea.

-- Etxebizitza-politiken ebaluazioaren hobekuntzan aurrera egitea

2012an, ebaluazio-ereduan aurrera egiten jarraitu da, hobekuntzak etxebizitza-politika publikoen ebaluazioko dokumentu honen ebaluazioan txertatuta

Planaren aldi osoan etengabe egin beharreko lana da Helburua betea.

Iturria: Etxebizitza Sailburuordetza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza



198

4. ADIERAZLEEN ANALISI ZEHATZA

Jardunen adierazleak 4.1

4.1.1 Eraikitako etxebizitzak

2012an eraikitzen hasitako etxebizitza babestuen kopuruari erreparatzen bazaio (2.420

etxebizitza), eta aurreko urteetan erregistratutako jarduerarekin alderatzen bada, kopuruak

nabarmen behera egin duela ikus daiteke. Azken urtean ezagututako kontrako eszenategiak ez du

lagundu etxebizitza berrien eraikuntzan. Era berean, krisialdi ekonomiko eta finantzarioak

eskariaren gutxitzea ekarri du, gero eta zailagoa baita finantzaketa lortzea.

Azken hiru urteetan ia 12.000 etxebizitzaren eraikuntzari ekin zaio EAEn, eta horrenbestez, aise

gainditu da merkatu libreko eraikuntza-erritmoa (10.119 etxebizitza hasi dira), eta horrez gain,

aurreikusitako helburuen % 92 betetzea lortu da.

Eraikitzen amaitutako etxebizitza publikoei dagokienez, azken hirurtekoan lortutako kopurua

(14.299 etxebizitza), 2007-09 aldian lortutakoaren antzekoa da (14.423 etxebizitza), eta

nabarmen gainditzen du, gainera, aurreko bi hirurtekoetan erregistratutakoa.

4.1 grafikoa Eraikitzen hasitako eta amaitutako etxebizitzen bilakaera 2000-2012.

BABES PUBLIKOKO ETXEBIZITZAK

ETXEBIZITZA LIBREAK

Iturria: Etxebizitza Sailburuordetza, Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila eta Sustapen Ministerioa.

Eragile sustatzaileari dagokionez, eta 2012ko datuei erreparatuz, Etxebizitza Sailak guztira 573

etxebizitza sustatu du (% 24), VISESAk 288 etxebizitza (% 12), sustatzaile pribatuek 1.555

etxebizitza (% 64) eta Udalek eta udal-sozietateek 4 etxebizitza (% 0,2).

2.835

4.284 5.054

6.625

4.427 4.687 5.339

7.310

6.259

3.196 4.966 4.540

2.420

1.764 1.764 2.632

3.225 3.647 4.025

4.829 4.751 5.000

4.672

4.991 5.473

3.835

0

3.000

6.000

9.000

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012

etx

eb

izit

za k

op

.

hasita amaituta

12.678 11.194

9.692

13.626

11.794 11.987

9.815 11.269

8.147

3.855 2.572

4.804

2.743

13.620 14.091

14.974

7.956

10.417 11.151

9.794 10.793

9.083

8.782

6.409 5.851

4.757

0

2.000

4.000

6.000

8.000

10.000

12.000

14.000

16.000

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012

etx

eb

izit

za

ko

p.

hasita amaituta



199

4.1 taula Etxebizitzen sustapenaren xehetasuna eragileen arabera. 2012

Eraikitzen hasitako etxebizitza kop.

Etxeb. Saila VISESA Udalak PRIBATUAK GUZTI

RA KOP. %

horiz KOP.

% horiz

KOP.

% horiz

KOP. %

horiz

Guztira 573 23,7 288 11,9 4 0,2 1.555 64,3 2.420

Alokairua 111 100,0 0 0,0 0 0,0 0 0,0 111

Etxebizitza soziala 20 100,0 0 0,0 0 0,0 0 0,0 20

Zuzkidura-bizitokiak 90 98,9 0 0,0 0 0,0 0 0,0 91

Alokairuko BOE 0 0,0 0 0,0 0 0,0 0 0,0 0

Udal-etxebizitza tasatuak Alokairua

0 0,0 0 0,0 0 0,0 0 0,0 0

Azalera-eskubidea /Jabetza

462 20,0 288 12,5 4 0,2 1.555 67,3 2.309

Etxebizitza soziala 40 100,0 0 0,0 0 0,0 0 0,0 40

BOE 118 6,0 288 14,7 0 0,0 1.555 79,3 1.961

Tasatu autonomikoak 304 100,0 0 0,0 0 0,0 0 0,0 304

Udal-etxebizitza tasatuak 0 0,0 0 0,0 4 100,0 0 0,0 4

Iturria: Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.

Alokairu-erregimena 2012an hasitakoaren % 5 da (111 etxebizitza), eta gainerako % 95

salerosketa-erregimenean esleitzeko kalifikatutako etxebizitzak dira (2.309 etxebizitza).

Alokairuko etxebizitzen sustapenak salerosketarenak baino finantza-eskakizun gogorragoak ditu,

hortaz, egoera gogorretan, eta gaur egungo krisialdia halakoa da, are zailagoa da alokairu

babestuko etxebizitzen sustapen berriak abian jartzea. Horrela, eraikitzen hasitako alokairuko 111

etxebizitzak Sailak berak hasi ditu.

Egoera zaila izanik, Sailak baliabide ekonomiko gutxien dituzten pertsonei ordain dezaketen

alokairu bat eskaintzeko formulak sustatzeko erabakia hartu du, eta xede horrekin, partikularren

bigarren eskuko etxebizitzak merkaturatzeko neurriak hartu ditu. Gauzak horrela, jada abian zuen

Bizigune Programaz gain, Sailak merkatu libreko etxebizitzen alokairuko bitartekaritza- programa

berria aurkeztu du (ASAP programa).

Eragile pribatuei dagokienez, salerosketa-erregimeneko etxebizitzekin bakarrik lan egin dute,

VISESAk eta Udalek bezala.

4.2 grafikoa Eraikitzen hasitako eta amaitutako etxebizitzen bilakaera 2000-2012.

BABES PUBLIKOKO ETXEBIZITZAK

Iturria: Etxebizitza Sailburuordetza, Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila eta Sustapen Ministerioa.

2.835

4.284 5.054

6.625

4.427 4.687 5.339

7.310 6.259

3.196

4.966 4.540

2.420

638 604 1.097 1.181

454 1.393

615

1.812 1.785

176 952 780

111

0

1.000

2.000

3.000

4.000

5.000

6.000

7.000

8.000

9.000

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012

etx

eb

izit

za

ko

p.

hasitako etxebizitzak guztira alokairu-erregimena



200

2012an eraikitzen hasitako babes ofizialeko 2.420 etxebizitzei dagokienez, % 64 ekimen

pribatuaren barruan sustatu dira (1.559 etxebizitza), eta gainerako % 36 ekimen publikoaren

barruan (861 etxebizitza). "Aurreko bi urteetan lortutako banaketaren antzekoa lortu da

oraingoan ere:"

4.3 grafikoa Etxebizitza babestuen eraikuntza ekimen motaren arabera

*Eraikitzen hasitako etxebizitzak


2012an eraikitzen hasitako alokairuko etxebizitzen tipologiari dagokionez, % 82 (91 etxebizitza)

zuzkidura-bizitokiak izan dira; eta gainerako % 18 (20 etxebizitza) etxebizitza sozialak.

Salerosketa-erregimenari dagokionez, etxebizitza gehienak BOE modalitatekoak dira, ekimenen %

81 (1.961 etxebizitza). Horrez gain, 304 etxebizitza tasatu autonomiko hasi dira (guztizkoaren %

13), 4 udal-etxebizitza tasatu (guztizkoaren % 0,2) eta 40 etxebizitza sozial (guztizkoaren % 2)

salerosketan.

0

1000

2000

3000

4000

5000

6000

7000

8000

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012

Etx

eb

izit

za k

op

.

Ekimen publikoa Ekimen pribatua



201

4.2 taula Alokairuko etxebizitzen sustapena motaren eta sustatzailearen arabera.

Eraikitzen hasitako etxebizitza kop.

Batez

bestekoa 2002-2005

Batez bestekoa 2006-2009

2010 2011 2012

Guztira

% Guztir

a %

Guztira

% Guztira

% Guztir

a %

Guztira 1.031 100,0 1.238 100,0 952 100,0 780 100,0 111 100,0

Etxebizitza soziala 750 77,7 480 38,8 822 86,3 375 48,1 20 18,0

Etxeb. Saila 214 24 122 9,9 396 41,6 53 6,8 20 18,0

VISESA 460 46,2 343 27,7 426 44,7 322 41,2 0 0,0

Gainerako agenteak 76 7,6 15 1,2 0 0,0 0 0,0 0 0,0

Zuzkidura- bizitokiak 0 0 147 11,9 0 0,0 110 14,1 91 82,0

Etxeb. Saila 0 0 31 2,5 0 0,0 110 14,1 91 82,0

Gainerako agenteak 116 9,4 0 0,0 0 0,0 0 0,0

BOE 282 22,3 586 47,3 130 13,7 295 37,8 0 0,0

Etxeb. Saila 0 0 0 0,0 0 0,0 0 0,0 0 0,0

VISESA 0 0 230 18,6 0 0,0 48 6,2 0 0,0


Udal- etxebizitza tasatuak Udal-

etxebizitza tasatuak 0 0,0 25 2,0 0 0,0 0 0,0 0 0,0





202

4.3 taula Babes publikoko etxebizitzen sustapena etxebizitza motaren eta sustatzailearen arabera.

*Eraikitzen hasitako etxebizitza kop.

Batez bestekoa

2002-2005

Batez bestekoa

2006-2009 2010 2011 2012

Guztira % Guztira % Guztira % Guztira %

Guztira 5.183 100 5.525 100 4.966 100,0 4.540 100,0 2.420 100,0

Etxebizitza soziala 788 15,3 480 8,7 846 17,0 391 8,6 60 2,5

Etxeb. Saila 227 4,3 137 2,5 420 8,4 69 1,5 60 2,5

VISESA 487 9,7 343 6,2 426 8,6 322 7,1 0 0,0


Zuzkidura-bizitokiak -- -- 147 2,7 0 0,0 110 2,4 91 3,8

Etxeb. Saila -- -- 42 0,8 0 0,0 110 2,4 91 3,8

Gainerako agenteak 155 2,8 0 0,0 0 0,0 0 0,0

BOE 4.395 84,7 4.464 80,8 3.756 75,7 3.663 80,7 1.961 81,0

Etxeb. Saila 470 8,8 184 3,3 54 1,1 197 4,3 118 4,9

VISESA 912 18,3 710 12,8 858 17,3 915 20,2 288 11,9

Gainerako agenteak 3.013 57,6 3.572 64,7 2.844 57,3 2.551 56,2 1.555 64,3

Udal- etxebizitza tasatuak Tasatu autonomikoak -- -- 37 0,7 14 0,3 136 3,0 304 12,6

Etxeb. Saila -- -- 24 0,4 14 0,3 76 1,7 304 12,6

VISESA -- -- 13 0,2 0 0,0 60 1,3 0 0,0

Gainerako eragileak -- -- -- -- 0 0,0 0 0,0 0 0,0

Udal- etxebizitza tasatuak Udal-etxebizitza tasatuak 0 -- 424 7,7 350 7,0 240 5,3 4 0,2

Udalak 0 -- 424 7,7 350 7,0 240 5,3 4 0,2

* Zuzkidura-bizitokien eta udal-etxebizitza tasatuen datuak urteko lehen hiru hiruhilekoetako datuak dira.


Bilakaerari erreparatuz, 2012an atzera egin da etxebizitza tipologia eta eragile desberdinak

kontuan hartuta. Saila izan da salbuespena: eraikuntza-erritmoari eutsi dio, etxebizitza tasatu

autonomikoen sustapenari esker.

Dena den, puntu honetara iritsita zera azpimarratu behar da: aurreko bi urteetan, nahiz eta

zailtasun handiak egon, eraikuntza-erritmoari eutsi zaio. Horrela, 2011n maximo historikoa lortu

da merkatu babestuari dagokionez (% 68), babes publikoko etxebizitza askoren eraikuntzari ekin

baitzaio, etxebizitza librearen merkatua etengabe uzkurtzen ari zen testuinguru batean.



203

4.4 grafikoa Sustapen publikoko etxebizitzen eraikuntzaren bilakaera eragile sustatzailearen arabera.

(*)Eraikitzen hasitako etxebizitza kop.


4.5 grafikoa Babes publikoko etxebizitzen eraikuntzaren bilakaera, etxebizitza motaren arabera


4.6 grafikoa Babes publikoko etxebizitzaren merkatu-kuota

* Etxebizitza librea: urtearen lehen hiru hiruhilekoetako ekimenen araberako kalkulua.

Iturria: Etxebizitza Sailburuordetza. Eusko Jaurlaritza.

0

1.000

2.000

3.000

4.000

5.000

6.000

1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012

Etx

eb

izit

za k

op

.

Saila VISESA Gainerako eragileak

0

2000

4000

6000

8000

1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012

Etx

eb

bii

zit

za k

op

.

Etxeb. Soziala Zuzkid. Bizit. BOE Udal Etxeb. Tas. Etxeb. Tas. Auton.

0

10

20

30

40

50

60

70

1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012

merk

atu

ko

ku

ota

ren

%

Etxebizitza sozialak Zuzkidura-bizitokiak BOE Tasatuak (udal. Eta auton.)



204

2012an eraikitzen hasitako etxebizitzen lurralde-banaketari dagokionez, datuek erakusten dute

etxebizitza asko metatu direla Bizkaian, non eraikitzen hasitako guztizkoaren % 66 kokatu diren

(1.599 etxebizitza). Bestalde, Gipuzkoan kokatu dira % 22 (541 etxebizitza) eta Araban gainerako

% 12 (280 etxebizitza). 2010-11 aldian gertatu zen moduan, banaketa hori eta aurreko

aldietakoa oso desberdinak dira, izan ere, aurrekoetan Arabak portzentaje altuagoak lortu zituen,

eta modu horretara, gainerako lurraldeetako eskariaren bolumenarekin orekatzea lortu zen.

Kontuan hartu behar da, gainera, Bilbo Metropolitarrean etxebizitza bolumen handia kokatu dela :

babes publikoko 1.522 etxebizitzaren eraikuntzari ekin zaio bertan (guztizkoaren % 63).

Gipuzkoari erreparatzen bazaio, etxebizitza gehienak Donostialdean daude, 295 etxebizitza

guztira (% 12), baita Goierriko eremu funtzionalean ere, 179 etxebizitza (% 8). Bestalde,

Arabako etxebizitzen kasuan ere gehiengo bat Gasteizen kokatzen da. Horrela, beraz, hiru

hiriburuetako eremu funtzionaletan kokatzen dira urte osoan eraikitzen hasitako etxebizitzen %

84..

4.4 taula Etxebizitzen eraikuntzaren banaketa geografikoa.

Eraikitzen

hasitako etxebizitza

kop.

Batez

bestekoa 2002-2005

Batez

bestekoa 2006-2009

2010 2011 2012

Guztira

% Guztir

a %

Guztira

% Guztir

a %

Guztira

%

Guztira 5.183 100 5.525 100,0 4.966 100,0 4.540 100,0 2.420 100,0

Araba 2.002 38,6 2.745 49,7 1.720 34,6 1.079 23,8 280 11,6

Araba Erdialdea 1.943 37,5 2.622 47,5 1.660 33,4 983 21,7 222 9,2

Arabako Errioxa 0 0 0 0,0 20 0,4 0 0,0 0 0,0

Aiara 59 1,1 123 2,2 40 0,8 96 2,1 58 2,4

Bizkaia 1.878 36,2 1.316 23,8 1.634 32,9 2.054 45,2 1.599 66,1

Bilbo Metropolitarra 1.593 30,7 800 14,5 1.100 22,2 1.962 43,2 1.522 62,9

Mungia 81 1,6 61 1,1 80 1,6 40 0,9 77 3,2

Enkarterriak 26 0,5 60 1,1 0 0,0 0 0,0 0 0,0

Igorre 15 0,3 30 0,5 0 0,0 0 0,0 0 0,0

Durangaldea 97 1,9 168 3,0 443 8,9 0 0,0 0 0,0

Gernika-Markina 66 1,3 198 3,6 27 0,5 52 1,1 0 0,0

Gipuzkoa 1.303 25,1 1.464 26,5 1.596 32,1 1.407 31,0 541 22,4

Donostialdea 767 14,8 578 10,5 1.200 24,2 1.013 22,3 295 12,2

Debabarrena 202 3,9 112 2,0 189 3,8 99 2,2 62 2,6

Urola Kosta 75 1,4 150 2,7 76 1,5 65 1,4 5 0,2

Debagoiena 97 1,9 324 5,9 18 0,4 151 3,3 0 0,0

Goierri 106 2 135 2,4 113 2,3 37 0,8 179 7,4

Tolosa 56 1,1 165 3,0 0 0,0 42 0,9 0 0,0




205

4.1.2 Etxebizitzen alokairua sustatzea13

a) Etxebizitza berriak alokairuan sustatzea

Alokairuko etxebizitza babestuen parkea gehitzeko asmoz, Enplegu eta Gizarte Politiketako Sailak

hiru arlotan dihardu: alokairuko etxebizitza babestuen zuzeneko sustapenean, sustapenerako

laguntzak ematearen bidez beste eragile batzuen sustapena bultzatzean, eta, azkenik, etxebizitza

erabiliak errenta babestuetan alokatzea lortzeko neurriak sustatzean.

Aurreko atalean aztertu den moduan, eraikuntza berriko eta alokairu-erregimeneko etxebizitza

babestuaren sustapenak 111 unitate hartzen ditu, hau da, 2012an hasitako etxebizitzen % 5.

Alokairu-erregimenak 2011ko ekimenen % 17 eta 2010eko % 19 ziren. Balio horiek agerian uzten

dute eskakizun finantzario itzelak eskatzen dituen edukitza-erregimena sustatzeko gaur egun

dauden zailtasun handiak.

Gauzak horrela, ez dugu ahaztu behar Sailak bere gain hartu duela Etxebizitza Bideratzeko

Planaren lehen bi urteetan (2010ean eta 2011n) hasitako14 etxebizitzen % 36. Bestalde, VISESAk

% 43 hasi du, eragile pribatuek % 12 eta Udalek gainerako % 8. Horrez gain, Saila da 2012an

hasitako alokairu babestuko 111 etxebizitzen sustatzailea.

4.7 grafikoa Sustatutako babes publikoko etxebizitzen bilakaera, etxebizitza eskuratzeko erregimenaren arabera, 2000-2010

Iturria: Eraikitzen hasitako etxebizitzen estatistika, 2011/01/19an eguneratua. Etxebizitza

Sailburuordetza. Eusko Jaurlaritza.

13 Jardun horiek xehetasun handiagoarekin azter daitezke alokairu-politiken ebaluazioaren 2011ko txostenean. 14 Xehetasun handiagorako ikus aurreko atala: 4.1.1.

47 191

364 409

255

969

1.290 1.090

1.559

682

732

1.117

502 638 604

1.097 1.181

454

1.431

687

1.812

2.276

176

952

780 111

0

500

1.000

1.500

2.000

2.500

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012

etx

eb

izit

za k

op

.

Amaituta Hasita



206

4.8 grafikoa Sustatutako alokairuko etxebizitzen banaketa sustatzailearen arabera, 2010-2012

2010-20112 METATUA

Iturria: Eraikitzen hasitako etxebizitzen estatistika. Etxebizitza Sailburuordetza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.

2012an, alokairuaren sustapenerako onartutako diru-laguntzen guztizkoa 19 milioi euro da. 2010-

2012ko hiru urteak batera kontuan hartuta, alokairuak jasotako diru-laguntzak 40 miloi euro

ingurukoak dira.

Bestalde, 2012an onartutako maileguei dagozkien subsidioak 14 milioi euro baino zertxobait

gehiago dira; eta, hiru urteak batera hartuta, 27 milioi euro inguru dira.

Bilakaerari dagokionez, nabarmendu beharra dago azken urtean alokairu-erregimeneko

sustapenerako laguntzek izan duten igoera. Nolanahi ere, esan beharra dago laguntza horiek,

batik bat, errentamendu babestuan jartzeko etxebizitza eskuratzera zuzenduta daudela, eta ez

hainbeste alokairu-erregimeneko etxebizitza berria sustatzera.

4.9 grafikoa Alokairuaren sustapenerako laguntzen bilakaera, 2002-2012


Saila 36,4%

Visesa 43,2%

Udalak 8,1%

Pribatuak 12,3%

0

10.000.000

20.000.000

30.000.000

40.000.000

50.000.000

60.000.000

70.000.000

80.000.000

2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012

Eu

ros

Diru-laguntzak Subsidioak



207

4.5 taula Onartutako diru-laguntzak eta subsidioak, 2010-2012

Jardun kop. ALOKAIRURAKO LAGUNTZAK (eurotan)

Diru-laguntzak Subsidioak LAGUNTZAK GUZTIRA

Etxebizitzen alokairua

2010 666 17.131.000 11.872.821 29.003.821

2011 96 2.892.000 651.300 3.543.300

2012 398 9.414.000 10.048.751 19.462.751

GUZTIRA 2010-2012 1.160 29.437.000 22.572.872 52.009.872

ZB alokairua (zuzkidura-bizitokiak)

2010 32 160.000 0 160.000

2011 21 285.000 290.817 575.817

2012 240 9.600.000 4.052.924 13.652.924

GUZTIRA 2010-2012 293 10.045.000 4.343.741 14.388.741

LANDA eremuko alokairua

2010 3 198.000 0 198.000

2011 0 0 0 0

2012 0 0 0 0

GUZTIRA 2010-20012 3 198.000 0 198.000

ALOKAIRUA GUZTIRA

2010 701 17.489.000 11.872.821 29.361.821

2011 117 3.177.000 942.117 4.119.117

2012 638 19.014.000 14.101.675 33.115.675

GUZTIRA 2010-2012 1.456 39.680.000 26.916.613 66.596.613


Etxebizitza bakoitzagatik jasotako batez besteko laguntzei dagokienez, 2011ko batez bestekoa

27.000 eurora iristen da (25.000 euro 2010ean), eta 8.000 eurokoa da kopurua etxebizitza

bakoitzagatiko subsidioaren kasuan (17.000 euro 2010ean). Guztira, etxebizitza bakoitzagatiko

laguntzen bolumena 35.000 eurora iristen da (42.000 euro 2010ean).

4.10 grafikoa Alokairuaren sustapenerako etxebizitza bakoitzeko emandako batez besteko laguntzen bilakaera, 2002-2012


b) Alokabidek kudeatutako alokairuko etxebizitzen parkea

(i) Alokabideren parke propioa

Alokabideren parke propioa, 2012ko abenduaren 31n, 3.070 etxebizitzakoa da. Hala, azken

urtean gehitu egin da berriro. Zehazki, parkea % 15 hazi da aurreko urtean erregistratutako

bolumenarekiko. 2012an, % 91koa izan zen betetze-maila, eta % 9 igarobidean zegoen, hau da,

maizterrei esleitzeko prozesuan.

9.207 14.466 8.489 11.806 11.927 11.019 26.073 27.251 24.949 27.154 29.802 17.388

16.117 20.159 12.810 24.013

34.984

36.027 21.632

16.937 8.052 22.103 26.595 30.583 28.648 24.616

35.940 46.003

62.100

48.883 41.886

35.206

51.905

0

20.000

40.000

60.000

80.000

2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012

Eu

ro

Diru-laguntza Subsidioa Guztira



208

4.11 grafikoa Alokabide/EASPren etxebizitza-parke propioaren garapena, 2003-2012

Urte bakoitzeko abenduaren 31ko datuak


Lurralde-banaketari dagokionez, ez da ahaztu behar etxebizitza gehienak Araban daudela,

guztizko parkearen % 70 biltzen baitu (2.169 etxebizitza). Gainera, gehienak Gasteizen daude:

guztira 2.089 etxebizitza. Aitzitik, beste bi euskal hiriburuei dagokienez, Donostiak 190 etxebizitza

eta Bilbok 155 etxebizitza besterik ez dituzte.

Lurralde historikoen multzoa kontuan izanda, Gipuzkoan % 19 (571 etxebizitza) biltzen da, eta

Bizkaian gainerako % 11 (330 etxebizitza).

4.12 grafikoa Alokabideren etxebizitza-parkea lurralde historikoka, 2012

Bizkaia

330

11%

Gipuzkoa

571

19%

Araba

2.169

70%

* 2012ko abenduaren 31ko datuak.


4.13 grafikoa Alokabideren etxebizitzak dituzten udalerri garrantzitsuenak, 2012



230 482 643 703

1.364 1.665 1.979

2.452 2.677

3.070

0500

1.000

1.5002.0002.5003.0003.500

2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012

Etx

eb

izitza

ko

p.

Etxebizitza erabilgarriak

2.089

190 155 95 80 72 60 0

300600900

1.2001.5001.8002.1002.400

Vitoria-

Gasteiz

Donostia Bilbao Arrasate Muskiz Hernani Andoain

etx

eb

izitza

ko

p.



209

Alokairuko errentei erreparatuz, 241 €/hilean da batez besteko errenta. Kontuan hartu behar da

errenta gehienek gainditzen dutela batez bestekoa, errenten % 42 hileko 200 eta 300 eurora

iristen baitira.

4.14 grafikoa Alokabideren etxebizitza propioen batez besteko errentaren bilakaera, 2004-2012

* Urte bakoitzeko abenduaren 31ko datuak.


(ii) Alokabidek kudeatutako etxebizitzen parkea

Alokabidek, bere etxebizitza-parke propioaz gainera, Sailaren beraren etxebizitzak, Biziguneren

etxebizitzak, eta udal batzuen eta HARRI, SL sozietatearen alokairuko parkea kudeatzeko ardura

du.

2012an, Alokabidek guztira 11.073 etxebizitza kudeatu ditu, 2011an kudeatutakoa (10.172

etxebizitza) baino % 9 gehiago; hortaz, azken urteetan hasitako goranzko joerari eutsi dio.

4.15 grafikoa Alokabidek kudeatutako etxebizitza-parkearen bilakaera, 2003-2012


Guztizko horretatik, Alokabideren parkeko 3.070 etxebizitzez gain —kudeatutako guztizkoaren %

28—, Bizigune programaren bitartez alokairuan eskainitako 5.150 etxebizitza erabili (% 47)

kudeatu dira, eta Eusko Jaurlaritzaren 2.697 etxebizitza (guztizkoaren % 24) eta Udalen 156

etxebizitza (guztizkoaren % 1,4) kudeatu dira.

Eusko Jaurlaritzaren eta udalen etxebizitzek okupazio-maila handia dute (% 92 eta % 91,

hurrenez hurren); HARRI sozietatearen etxebizitzek, ordea, guztizkoaren % 64ko okupazioa dute.

220,9 214,8 224,8 239,1 241,5 250,5 244,2 243,7 241,2

0

50

100

150

200

250

300

2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012

Ba

tez

be

ste

ko

err

en

ta

230 482

2.043

4.663

6.592

8.013 8.858 9.339

10.172 11.073

0

2.000

4.000

6.000

8.000

10.000

12.000

2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012

Etx

eb

izit

za k

op

.



210

4.16 grafikoa Alokabidek kudeatutako alokairuko etxebizitza-parkearen banaketa, 2012


4.6 taula Alokabidek kudeatutako etxebizitzen parkearen bilakaera, 2003-2012

Etxebizitza kop. 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012

Alokabideren etxebizitzak 643 703 1.364 1.670 1.984 2.452 2.677 3.070 Eusko Jaurlaritzaren etxebizitzak

0 1.435 1.973 2.179 2.231 2.257 2.577 2.697

Biziguneren etxebizitzak 1.400 2.431 3.144 4.053 4.510 4.573 4.840 5.150 Udalen etxebizitzak 0 94 111 111 133 57 78 156

Etxebizitzak guztira 2.043 4.663 6.592 8.013 8.858 9.339 10.172 11.073

* Urte bakoitzeko abenduaren 31ko datuak.


(iii) Alokabidek kudeaketarako jasotako laguntzak

Amaitzeko, Enplegu eta Gizarte Politiketako Sailak Alokabideri Eusko Jaurlaritzaren etxebizitzak

kudeatzeagatik diru-laguntza bat ematen diola aipatu behar da. 2012an, 2 milioi euro inguruko

diru-laguntza eman zion, hau da, urteko 738 euroko batez besteko diru-laguntza etxebizitza

bakoitzagatik.

4.7 taula Eusko Jaurlaritzaren etxebizitzak kudeatzeko Sailak Alokabideri ematen dion diru-laguntzaren bilakaera

Sailaren diru-laguntza Sailaren etxebizitzak Batez besteko diru-

laguntza kudeaketagatik

2006 487.140,33 1.435 339,5

2007 935.747,13 1.973 474,3

2008 1.318.740,57 2.179 605,2

2009 1.756.871,87 2.231 787,5

2010 1.701.962,47 2.257 754,1

2011 1.900.000,00 2.577 737,3

2012 1.989.336,57 2.697 737,6


c) Bizigune Programa

Etxebizitza berria alokairu-erregimenean sustatzea alokairuko parke babestua areagotzeko modu

bat da; baina, Sailak baditu beste jarduera-ildo batzuk helburu hori lortzeko. Horietako bat

Alokabide 27,7%

Eusko Jaurlaritza 24,4%

Bizigune 46,5%

Udalak 1,4%



211

Bizigune Programa da. Horri esker, hutsik zeuden etxebizitza ugari berreskuratu eta alokairuaren

merkatuan jarri dira arrazoizko errentetan.

Bizigune Programaren bitartez antzemandako etxebizitzen bolumena areagotzen joan da eta

2012ko abenduaren 31n 5.102 etxebizitza daude. Bolumen hori 2011n erregistratutakoa baino %

6 altuagoa da. 2012ko abenduaren 31n 4.661 etxebizitzak zuten indarrean alokairu-kontratua,

hau da, guztizkoaren % 91; gainerako % 9an, berriz, errentaria esleitzeke zegoen oraindik.

Alokairuko errentari dagokionez, 2012an, maizterrek ordaindutako batez besteko errenta hileko

297 eurokoa izan zen, eta jabeek hilean jasotako batez bestekoa 597 eurora iritsi zen. Bi kopuru

horien arteko aldea bere gain hartu du Enplegu eta Gizarte Politiketako Sailak, diru-laguntza

moduan.

4.17 grafikoa Biziguneren etxebizitza-parkearen bilakaera, 2003-2012

Urte bakoitzeko abenduaren 31ko datuak.


4.8 taula Bizigune Programaren adierazle nagusiak lurralde historikoka, 2012


Programaren guztizko parkea Atzemandako etxebizitza kop. 885 3.007 1.210 5.102 alokairuko etxebizitza nagusien %* 7,7 10,7 8,1 9,3

Indarrean dauden alokairu-kontratuak Alokairu-kontratuen kop. 780 2.771 1.110 4.661 Atzemandako etxebizitzen % betetako etxebizitzekiko

88,1 92,2 91,7 91,4

Alokairu-kontratuen ratioa Biziguneko eskariarekiko (%)

14,8 12,4 9,3 11,8

Alokairu-errenta Jabeen alokairu-errenta** 601,6 601,3 581,9 596,7 Maizterren alokairu-errenta 279,5 299,3 304,3 297,2 Maizterren errentaren % jabeen errentarekiko 46, 49,8 52,3 52,2

EAEko etxebizitzaren behar eta eskariari buruzko Inkestaren arabera kalkulatutako alokairu-parkearekiko

zenbatetsia.

**Kontuan hartu behar da, gaur egun gehieneko muga hileko 600 €-koa bada ere, aurretik 750 €-koa

zela.


Biziguneren etxebizitza-parkea Bizkaiko lurraldeko udalerrietan kokatzen da batez ere; izan ere,

Bizkaiak parke osoaren % 59 biltzen baitu (3.007 etxebizitza). Gipuzkoak guztira 1.210

etxebizitza ditu (guztikoaren % 24), eta Arabak 885 etxebizitza (parkearen % 17). Etxebizitza

531

1.132 1.400

2.431

3.219

4.053 4.557 4.741 4.802

5.102

0

1.000

2.000

3.000

4.000

5.000

6.000

2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012

Etx

eb

izit

za e

rab

ilg

arr

ien

ko

p.



212

kopuru handieneko udalerriak dira: Bilbo (890 etxebizitza), Gasteiz (739 etxebizitza) eta

Barakaldo (382 etxebizitza). Bestalde, Gipuzkoako hiriburuak guztira 117 etxebizitza ditu Bizigune

Programan.

4.18 grafikoa Biziguneren etxebizitza-parkea lurralde historikoka, 2012


4.19 grafikoa Biziguneren etxebizitza gehien dituzten udalerriak (2012ko abenduaren 31ko datuak)


Bizigune Programaren baitako etxebizitzen banaketari erreparatuz ikus daitekeenez, 61 eta 75 m2

bitarteko azalera dutenak dira gehiengoa, etxebizitza guztien % 36ko portzentajearekin. Modu

berean, % 28k 76 eta 90 m2 arteko azalera dute eta % 24k 41 eta 60 m2 artekoa. Etxebizitza

guztiak batera hartuta, 72 m2-koa da batez besteko azalera.

Araba 885

17,3%

Bizkaia 3.007 58,9%

Gipuzkoa 1.210 23,7%

890

739

382

148 146 136 117 111 99 94 93 84

0

200

400

600

800

1000

Bilbao

Vitoria-

Gasteiz

Barakaldo

Santurtzi

Basauri

Durango

Donostia-

San

Sebastián

Portugalete

Sestao

Getxo

Eibar

Irún

Etx

eb

izit

za k

op

.

4.9 taula Bizigune Programako etxebizitzen banaketa azalera erabilgarriaren arabera, 2012

bertikalaren %

< 40 m2 1,1

41-60 m2 24,4

61-75 m2 36,0

76-90 m2 27,7

91-120 m2 10,7

120 m2 baino gehiago 0,1

Guztira 100,0

Batez besteko azalera (m2) 72,3




213

4.20 grafikoa Bizigune Programaren bitartez alokatutako etxebizitzen batez besteko errentaren bilakaera, 2003-2012


d) Alokairuko etxebizitza libreen merkatuko bitartekotza-programa: ASAP (Alokairu

Segurua, Arrazoizko Prezioa)

Bizigune Programaren aurrekontu-mugak zirela eta, Enplegu eta Gizarte Politiketako Sailak

formula berriak bilatzen hasi behar izan zuen partikularren etxebizitzak alokairu-merkatuan

arrazoizko prezioetan sartzea errazteko. Hala, 43/2012 Dekretua onartu zen, martxoaren 27koa,

ASAP – Merkatu Libreko Etxebizitzen Alokairurako Bitartekotza Programa sortzen duena.

Programa horrek jabeei berme-sistema bat eskaintzen die eta gehieneko alokairu-errentak

ezartzen ditu. Era berean, bitartekotzako agente laguntzaileen sare bat eratu da. Zehazki,

Dekretua EHAAn argitaratu zenetik guztira 16 eragile laguntzailek eman dute izena. 9 Gipuzkoan,

5 Bizkaian, Araban 1 eta hiru lurralde historikoetan jarduten duen beste bat.

Aldi horretan, 56 etxebizitza inskribatu dira, 110 erreserba egin dira eta, guztizko horretatik, 3

errentamendu-kontratu sinatu dira.

Programa harrera ona izaten ari da hutsik dauden etxebizitzen jabeen artean, etxebizitzak

programara sartzeko orduan; dena den, ezarpen operatiboak prozesua moteltzen du. Bitarteko

telematikoak ari dira baliatzen programa ezartzeko eta oso geldo eta zaila izaten ari da eta,

ondorioz, hainbat doikuntza egin beharko dira, esleipenen kudeaketa arintzeko.

4.10 taula ASAP programaren emaitza nagusiak 2012an

Izena emandako agente laguntzaileak 16 (Gipuzkoa: 9; Bizkaia: 5; Araba: 1. A/B/G:1)

Inskribatutako etxebizitzak 56

Egindako erreserbak 110

Sinatutako errentamendu-kontratuak 3


555 557,7 578,3 547,8 560,7 579,3 579,9 580,3 597,5 569,7

246,4 254,1 253,0 265,7 274,4 289,3 293,0 304,7 302,9 297,2

0

100

200

300

400

500

600

700

2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012

Jabearen errenta Maiztearren errenta



214

e) Alokairua ordaintzeko laguntzak

(i) Etxebizitzaren Prestazio Osagarria

Diru-sarreren bermeari eta gizarteratzeari buruzko abenduaren 23ko 18/2008 Legeak Diru-

sarrerak Bermatzeko eta Gizarteratzeko Euskal Sistemaren gain jartzen du prestazio ekonomikoak

emateko ardura, bi kategoriatan bereizita: zuzenbidezko prestazio ekonomikoak (Diru-sarrerak

Bermatzeko Errenta eta Etxebizitzaren Prestazio Osagarria), eta diruz lagun daitezkeen diru-

laguntzak (Gizarte Larrialdietako Laguntzak).

Etxebizitzaren Prestazio Osagarria aldian behingo prestazio ekonomiko bat da, Diru-sarrerak

Bermatzeko Errentaren osagarria, eta ohiko bizileku den etxebizitzaren alokairuaren gastuak

estaltzeko ematen da. Zuzenbidezko prestazio bat da, hau da, baldintzak betetzen dituzten

pertsona guztiek eska dezakete. Oro har, hileko 250 eurokoa da gehieneko kopurua, nahiz eta bi

seme-alaba adingabe edo gehiago dituzten familien kasuan, edo kideren batek lan-errentak

dituen familien kasuan, hileko 320 eurora zabaltzen den kopurua.

2012ko abenduan 21.886 pertsonak jasotzen zuten EPO. Azken urtean igoera nabarmena izan da

(% +19 2011ko abenduarekiko); nahiz eta, azken hiruhilekoan beheranzko joera arina izan den

(ikus 4.22. grafikoa).

4.21 grafikoa Etxebizitzaren Prestazio Osagarria jasotzen duten pertsonen hileko bilakaera.

2010-2012.


Banaketa geografikoari erreparatuta, Etxebizitzaren Prestazio Osagarria jasotzen duten pertsonen

metaketa handia egon da Bizkaian: guztizkoaren % 60 (13.042 hartzaile). Bestalde, Gipuzkoak

eta Arabak guztizkoaren % 22 (4.836 hartzaile) eta % 18 (4.008 hartzaile) hartzen dute,

hurrenez hurren.

13.190 16.126

18.323

21.886

0

4.000

8.000

12.000

16.000

20.000

24.000

mar-10 ek-10 ir-10 ab-10 mar-11 ek-11 ir-11 ab-11 mar-12 ek-12 ir-12 ab-12

Hart

zail

e k

op

.



215

4.22 grafikoa Etxebizitzaren Prestazio Osagarria jasotzen duten pertsonen hiruhileko bilakaera, lurralde historikoka, 2010-2012


2012an, etxebizitzaren prestazio osagarrietara 71,2 milioi euro bideratu dira (64,9 milioi euro

2011n). Laguntzek lurraldeka izandako banaketari dagokionez, Bizkaiak bereganatu du guztizko

diru-laguntzaren % 61 (43,8 milioi euro). Gipuzkoako hartzaileek 14,3 milioi euro jaso dituzte

guztira (guztizkoaren % 20), eta 13,1 milioi euro jaso dituzte Arabako hartzaileek (guztizkoaren

% 18).

4.11 taula Etxebizitzaren Prestazio Osagarriaren hartzaileak, 2012

Hartzaile kop. (hileko batez bestekoa 2012)

Guztizko kopurua 2012 (eurotan)

Araba 4.041 13.112.162 Bizkaia 12.651 43.769.286 Gipuzkoa 4.541 14.329.500

EAE 21.233 71.210.948


4.23 grafikoa Etxebizitzaren Prestazio Osagarrira bideratutako guztizko zenbatekoaren hileko bilakaera. 2010-2012.


2010mar

2010eka

2010ira

2010abe

2011mar

2011eka

2011ira

2011abe

2012mar

2012eka

2012ira

2012abe

Araba 2.953 3.301 3.404 3.298 3.353 3.512 3.605 3.866 3.814 4.031 4.240 4.008

Bizkaia 7.539 8.132 8.679 9.710 10.062 9.917 10.111 10.286 12.285 12.666 13.344 13.042

Gipuzkoa 2.698 2.998 2.724 3.118 2.857 3.672 3.616 4.171 4.259 4.544 4.779 4.836

02.0004.0006.0008.000

10.00012.00014.000

Hart

zaile k

op

.

4.1

09

4.0

09

4.1

94

4.1

87

4.1

66

4.5

34

4.5

13

4.5

81

5.1

71

5.1

26

5.2

16

5.3

01

4.9

59

5.0

62

4.9

46

5.0

15

4.8

24

5.4

74 7

.31

8

6.0

75

5.2

56

5.4

65

5.6

37

6.0

24

5.7

95

5.2

98

5.3

47

5.7

80

6.3

98

6.2

51

5.9

80

6.3

40

6.3

31

6.0

29

01.0002.0003.0004.0005.0006.0007.0008.000

mar-10 mai-10 uzt-10 ira-10 aza-10 urt-11 mar-11 mai-11 uzt-11 ira-11 aza-11 urt-12 mar-12 mai-12 uzt-12 ira-12 aza-12

Zen

bate

ko

a (

mil

aka

eu

rota

n)



216

(ii) Gurasobakartasunaren subsidioa

Diru-sarrerak Bermatzeko Errenta jasotzen duten pertsonek gurasobakartasunaren subsidioa jaso

dezakete. Hain zuzen, Diru-sarrerak Bermatzeko Errentaren % 6,4ko laguntza da. 2012 ixtean,

guztira gurasobakartasunaren subsidioa jasotzen duten 7.557 hartzaile daude.

2012an, hartzaileen hileko batez bestekoa 7.756 da, eta honako lurralde-banaketa hau lortu da:

Bizkaiak bereganatu ditu % 61, Gipuzkoak % 24 eta Arabak % 14. 2012an, subsidioetara guztira

4,5 milioi euro bideratu ziren.

4.24 grafikoa Gurasobakartasunaren subsidioa jasotzen duten hartzaileen hileko bilakaera


4.12 taula Gurasobakartasunaren subsidioaren hartzaileak. 2012

Hartzaile kop. (hileko batez bestekoa 2012)

Guztizko kopurua 2012 (eurotan)

Araba 1.102 645.095 Bizkaia 4.764 2.813.362 Gipuzkoa 1.890 1.079.356

EAE 7.756 4.537.813


(iii) Gizarte Larrialdietako laguntzak

Gizarte Larrialdietako Laguntzak ez dira aldian behingo prestazioak. Berariazko gastu arrunt edo

aparteko batzuk ordaintzeko prestazioak dira. Laguntza horiek Etxebizitzaren Prestazio

Osagarriarekin bateragarriak dira.

2012an, Enplegu eta Gizarte Politiketako Sailak guztira 4.819 Gizarte Larrialdietako Laguntza

eman zituen, guztira 4,8 milioi euroko kopuruagatik. Eusko Jaurlaritzak Gizarte Larrialdietako

Laguntzenengatik duen gastuaren % 28ra iristen dira.

Laguntzen lurralde-banaketari erreparatuta, Bizkaikoak dira 2.110 hartzaile (guztizkoaren % 44),

Gipuzkoakoak dira 1.639 hartzaile (% 34) eta Araban 1.070 hartzaile daude (guztizkoaren % 22).

Hartzaile bakoitzaren batez besteko laguntza 991 eurokoa da, Arabako hartzaileek jasotako 1.009

€-ren eta bizkaitarrek jasotako 946 €-ren artean.

6.9

63

6.8

77

6.8

25

6.7

77

6.9

64

7.0

02

7.1

95

7.3

56

7.4

66

7.4

64

7.4

59

7.4

50

7.6

74

7.6

46

7.6

89

7.7

96

7.8

68

7.9

41

8.0

22

7.9

93

7.8

05

7.6

35

7.5

57

0

3.000

6.000

9.000

ots-11

mar-11

api-11

mai-11

eka-10

uzt-11

abu-11

ira-11 urr-11

abu-11

abe-11

urt-12

ots-12

mar-12

api-12

mai-12

eka-12

uzt-12

abu-12

abu-12

urr-12

aza-12

abe-12

Hart

zail

e k

op

.



217

4.25 grafikoa Etxebizitza alokatzeko Gizarte Larrialdietako Laguntzetan egindako guztizko gastuaren garrantzia, 2012


4.13 taula Alokairura bideratutako Gizarte Larrialdietako Laguntzei buruzko adierazle nagusiak, 2012

Laguntza kop. Kopurua (eurotan) Batez besteko

zenbatekoa laguntzako (eurotan)

Araba 1.070 1.012.428 946,2 Bizkaia 2.110 2.128.629 1.008,8 Gipuzkoa 1.639 1.634.121 997,0

EAE 4.819 4.775.178 990,9


Bilakaerari dagokionez, gehikuntza nabaria ikusi da hartzaileen bolumenean. Hala, 2011ko 3.543

onuradunetik 2012ko 4.819ra pasatu da; hau da, % 36ko gehikuntza izan da.

4.14 taula Alokairura bideratutako Gizarte Larrialdietako Laguntzen bilakaera, 2011-2012

2011 2012

Laguntza kop. 3.543 4.819 Zenbatekoa (M€) 3,69 4,78 Batez besteko zenbatekoa (€)

1.041 991


(iv) Emantzipatzeko Oinarrizko Errenta

Emantzipatzeko Oinarrizko Errenta programa 2008an jarri zen abian. Zuzeneko laguntzen multzo

bat da, alokairu-erregimeneko etxebizitza bat eskuratu duten 22 eta 30 urte arteko gazteei

zuzendutakoa, baldin eta urteko 22.000 €-tik gorako diru-sarrerarik ez badute.

Hasiera batean, alokairuaren errenta ordaintzeko, hilean 210 euroko diru-laguntza bat ematen

zen (2.520 euro urtean); 120 euro abala osatzeko gastuetarako ziren, eta 600 euroko mailegu bat

zegoen, interesik gabea, fidantzarako.

2011ko abenduaren 31n desagertu zen laguntza, nahiz eta ordura arte eskatu dutenek 2012an

diru-laguntza eduki duten. Hala ere, 2012ko uztailean hileko 147 €-ra murriztu zen laguntza eta

laguntza kobratzen ari diren gazteei laguntza kentzeko aukera ari dira aztertzen, 4/2013 Lege

berriak laguntza horiek desagerrarazten baititu.

Etxebizitza-alokairua % 27,9

GLL gainerakoa % 72,1



218

2008-2012 bost urteetan, guztira 19.868 eskabide izapidetu dira eta 16.355 pertsonari eman zaie

alokairua ordaintzeko laguntza; hau da, aurkeztutako eskabideen % 82k lortu dute.

Era berean, 1.749 abal osatzeko gastuak diruz lagundu dira eta 2.665 fidantzetarako maileguak

eman dira.

Azken ekitaldiari erreparatuta, 2012ko abenduan, Emantzipatzeko Oinarrizko Errentaren guztira

3.997 hartzaile egon dira. Balio hori 2011ko abenduan jasotakoarena baino nabarmen baxuagoa

da, laguntza ezabatu ondoren. EOEren onuradunei erreparatuz, honakoa da lurralde historikoka

lortutako banaketa: % 48 Bizkaian, % 31 Gipuzkoan eta % 21 Araban.

4.26 grafikoa Emantzipatzeko Oinarrizko Errentaren hartzaileen bilakaera EAEn, 2008-2012


4.27 grafikoa Emantzipatzeko Oinarrizko Errentaren hartzaileen banaketa lurralde historikoka, 2012


Alta emandako eskariei dagokienez, 2008-2011 aldian, beheranzko joera antzeman zen, eta

2012an nabarmen jaitsi dira, 2011ko abenduan laguntza ezabatzearen ondorioz.

4.939

6.021 6.560 6.576

3.997

0

2.000

4.000

6.000

8.000

IV-08 IV-09 IV-10 IV-11 IV-12

Hart

zail

e k

op

.

Araba 842

% 21,1

Bizkaia 1.918

% 48,0

Gipuzkoa 1.237

% 30,9



219

4.28 grafikoa Emantzipatzeko Oinarrizko Errentaren urteko eskabideak lurralde historikoka, 2008-2012


4.1.3 Etxebizitzetako lurzorua azalera-eskubidean salerostea

Alokairu-erregimeneko etxebizitzen sustapenerako baliabide ekonomikoak sortzeko helburuarekin,

etxebizitza eraikien lurzorua azalera-eskubide erregimenean saltzeko aukera planteatzen du

Etxebizitza Bideratzeko Planak. Aldi berean, neurri horrekin jabeek ez diote aurre egin beharko

azalera-eskubidea iraungitzen denean gertatzen den etxebizitzaren etorkizuneko galerari.

2010-2013 Plan Zuzentzailea indarrean egon den aldi osoan hiru deialdi egin dira azalera-

eskubidean eraikitako etxebizitzen lurzorua eskuratzeko:

2010eko uztailaren 21eko Agindua 2003ko urtarrilaren 1aren aurreko behin-behineko

kalifikazioa duten babes ofizialeko etxebizitzen titularrei zuzentzen zitzaien. Hori dela eta,

lurzoruaren jabetza eskuratu ahal izateko, etxebizitzen titularrek babes ofizialeko

etxebizitza gisako kalifikazio iraunkorra eskatu behar zuten.

2011ko maiatzaren 18ko Agindua kalifikazio iraunkorra duten babes ofizialeko

etxebizitzen titularrei zuzentzen zitzaien –2003ko urtarrilaren 1aren ondorengo

kalifikazioa dute, eta guztiak dira iraunkorrak–.

Amaitzeko, 2012ko uztailaren 26ko Agindua, aurreko bi deialdietan barne hartutako

etxebizitza-titular guztientzat, nahiz eta lehen bietan diru-sarreren gehienezko muga

urteko 39.000 eurokoa zen eta hirugarren fasean urteko 50.000 eurora zabaldu zen.

Era berean, aditzera emandako etxebizitza horiei dagozkien jabekideen erkidegoetan dauden

merkataritza-lokaletako eta eranskin ez-lotetsietako titularrek lurzoruaren jabetza eskuratu ahal

izango dute.

Hiru deialdiak batera hartuta, 3.814 jabek lortu dute lurzoruaren erosketa gauzatzea. Lurzoru-

erosketaren mende izan diren elementu guztien banaketa geografikoa hau da: Bizkaian

guztizkoaren % 52 metatzen da, Gipuzkoan % 35 eta Araban gainerako % 13.

1.268 747 864 845

161

3.148

2.239 1.929 1.509

239

2.495

1.564 1.279 1.385

196

6.911

4.550 4.072 3.739

596

0

2.000

4.000

6.000

8.000

2008 2009 2010 2011 2012

Urt

eko

eskatz

ail

e k

op

.




220

4.29 grafikoa Azalera-eskubideko eraikinetako lurzoruaren balizko erosleak, eskaerak eta erosleak

7.252

19.838

14.401

1.097

2.2173.630

1.0161.8132.677

8211.2261.763

0

4.000

8.000

12.000

16.000

20.000

24.000

I. fasea II. fasea III. fasea

ele

me

ntu

ko

p.

Erosle potentzialak Aurkeztutako eskaerakOnartutako eskaerak Egindako erosketak


4.15 taula Egindako lurzoru-erosketak, jabetzako elementu motaren arabera. Guztira 3 fase.

Elementu mota Araba Bizkaia Gipuzkoa Guztira

KOP. % KOP. % KOP. % KOP. %

Etxebizitza mota 434 88,6 1.165 59,0 953 70,9 2.552 66,9

Garajeak 43 8,8 647 32,7 254 18,9 944 24,8

Trastelekuak 2 0,4 45 2,3 11 0,8 61 1,6

Lokalak 11 2,2 119 6,0 127 9,4 257 6,7

ELEMENTUAK GUZTIRA

490 100,0 1.976 100,0 1.345 100,0 3.814 100,0


3.814 erosle horietatik, % 67 etxebizitzen jabeak dira (2.552), % 25 garajeetako jabeak dira

(944), 257 lokaletako jabeak dira (% 7) eta 61 trastelekuetako jabeak dira (% 2).

Etxebizitzen banaketari erreparatuta, Bizkaian salerosketen % 46 metatzen da, Gipuzkoan % 37

eta Araban gainerako % 17a.

4.30 grafikoa Lurzoruaren erosleen banaketa geografikoa Hiru faseak guztira.

ETXEB. KOPURUA ELEMENTUAK GUZTIRA


Bizkaia % 45,7

Gipuzkoa % 37,3

Araba % 17,0

Bizkaia % 51,9 Gipuzkoa

% 35,3

Araba % 12,8



221

Formalizatutako lurzoru-salerosketen guztikoak 43 milioi eurotik gorako diru-sarrerak lortu ditu

Sailak. Zehazki, lehen deialdiari dagozkion sarreren batura 17,3 milioi eurokoa da, bigarren

deialdiaren sarrerak 16,1 milioi eurokoak dira eta hirugarren fasekoak, azkenik, 10,3 milioi

eurokoak.

Salerosketak formalizatzearen ondoriozko gastuak, hau da, eskrituratzeari, erregistratzeari eta

transmisioak eragindako zergei dagozkien gastuak erosleen kargura dira, eta guztira 3,96 milioiko

gastuak dira.

Elementu motari erreparatuta, sortutako sarrera gehienak azalera-eskubidean eraikitako babes

ofizialeko etxebizitzen lurzoruaren salmentari dagozkio (% 87), baina eragiketen kopuruari

dagokionez guztizkoaren % 67 baino ez dira. Lokalek sarreren % 8 eragin dute, eta garajeek % 5

baino gehixeago. Trastelekuen pisua % 0,1ekoa besterik ez da.

4.16 taula Lurzoruaren salmentagatik guztira lortutako sarrerak

Lurzoruaren

prezioa BEZ Prezioa

+BEZ Gastuak

I. fasea 14.736.780,1 2.517.724,1 17.254.504,2 1.737.740,7

II. fasea 13.647.406,4 2.456.533,1 16.103.939,5 1.427.496,1

III. fasea 8.640.045,5 1.697.415,0 10.337.460,6 792.582,7

GUZTIRA 37.024.232,0 6.671.672,2 43.695.904,2 3.957.819,4


4.17 taula Lurzoruaren salmentagatik guztira lortutako sarrerak, elementu motaren

arabera

Salerosketa

kop. Lurzoruaren

prezioa Prezioa +BEZ Gastuak

PREZIOA 2.552 32.145.196,2 37.901.422,6 3.158.136,0

GARAJEA 944 1.782.686,0 2.111.408,7 587.097,4

TRASTELEKUA 61 47.817,3 56.894,1 50.310,0

Lokala 257 3.048.532,6 3.626.178,8 162.276,1

GUZTIRA 3.814 37.024.232,0 43.695.904,2 3.957.819,4


Azkenik, lurzorua eskuratzen duten etxebizitza babestuko jabeek finantziazio kualifikatua

eskatzeko eskubidea dute. Finantziazioak jabeari salerosketa gauzatzeko sortzen zaizkion gastuak

ere hartzen ditu barnean: eskriturak, erregistroa eta formalizatzeko beharrezko zergak.

Salerosketako hiru deialdietan, guztira etxebizitza babestuetako jabeei dagozkien 2.552

salerosketa metatu dira, eta, guztizko horretatik, erosleen % 59k finantziazioa eskatu du (1.501

eskaera)15. Lurraldeen arabera, finantziazio-eskaeren proportzioa handiagoa da Gipuzkoan (%

63). Bizkaian % 58ko proportzioa da, eta Araban formalizatutako salerosketen % 50eko

proportzioa da.

Finantziazioa behar izan duten salerosketen guztizko zenbatekoa 24,6 milioi eurokoa da

(guztizkoaren % 60), eta, zenbateko horretan, BEZa eta gainerako formalizazio-gastuak hartzen

dira barnean.

15 Ez dago emandako maileguei buruzko informaziorik, finantziazioaren zati handi bat mailegu pertsonalen bidez

formalizatu baita, hitzarmenaz kanpo.



222

4.18 taula Azalera eskubidean eraikitako etxebizitzen lurzorua erosteko eskatutako finantziazioa, Lurralde Historikoaren arabera

Salerosketa kopurua Guztizko zenbatekoa, Lurzoruaren prezioa + BEZ + Gastuak

Egindako salerosketak

Finantziazioa eskatu

dute

% Egindako salerosketak

Finantziazioa eskatu dute

%

Araba 434 218 50,2 6.665.047,18 3.370.917,04 50,6

Bizkaia 1.165 678 58,2 18.425.300,03 10.959.743,63 59,5

Gipuzkoa 953 604 63,4 15.969.211,36 10.273.521,18 64,3

GUZTIRA 2.552 1.501 58,8 41.059.558,57 24.604.181,85 59,9


4.1.4 Birgaitzeko eta hiri-eraberritzeko jarduerak16

a) Etxebizitzak eta eraikinak birgaitzeko emandako diru-laguntzak

Etxebizitzak eta eraikinak birgaitzeko laguntzen programari esker, 2012an 15.529 etxebizitza

birgaitu ziren eta guztira emandako diru-laguntza 16,98 milioi eurokoa izan zen. Bolumen hori

kontuan hartuta, 2011n emandako diru-laguntza (15,76 milioi) baino % 8 gehiago dela ikus

daiteke, nahiz eta birgaitutako etxebizitza kopurua pixka bat baxuagoa den. Ezin da ahaztu,

zentzu horretan, auzokideen elkarteei emandako laguntzen portzentajea altuagoa dela aurreko

urteko laguntzen guztizkoan (% 43 zen eta % 37 da orain), eta elkarteei zuzenean ematen

zaizkien laguntzak direla, hortaz, ez da zenbatzen eragindako etxebizitzen kopurua.

Jarduera motari dagokionez, birgaitze isolatuko jarduerak egin dira birgaitutako etxebizitzen

%91n (14.187 etxebizitza) eta guztizko diru-laguntzaren % 84 bereganatu dute (14,21 milioi

euro). Gainerako eragiketak birgaitze integratuko jarduerak izan dira. Oro har, 1.342 etxebizitza

eta 2,77 milioi euro dira kopuruak.

Azken hiru urteak batera hartuta, 51.359 etxebizitza birgaitu dira, hortaz, aurreikusitako

helburuarekiko % 97ko betetzea lortu da.

4.31 grafikoa Birgaitutako etxebizitzen kopuruaren eta birgaitzeko diru-laguntzen guztizko kopuruaren bilakaera, 2006-2011

*Birgaitzeko Laguntzen Ezohiko Planak 10 milioi eurotan areagotu zuen birgaitzera zuzendutako laguntzen

urteko aurrekontua. Iturria: Etxebizitza Sailburuordetza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila (Eusko Jaurlaritza).

16 Jardun horiek xehetasun handiagoarekin azter daitezke birgaitze-jardueraren ebaluazioaren 2012ko txostenean.

15,16 14,11 14,61

22,44 20,65 15,76 16,98

17.899 16.857 16.027

20.534 19.497

16.333 15.529

0

5.000

10.000

15.000

20.000

25.000

0

5

10

15

20

25

2006 2007 2008 2009* 2010 2011 2012

Etx

eb

izit

za

ko

p.

Mil

ioi eu

ro

diru-laguntza etxebizitza kop.



223

Birgaitze integratuko eragiketen baitan barne hartutako jardueren kasuan, altuagoa da etxebizitza

bakoitzagatik jasotako batez besteko diru-laguntza. Horrela, 2012an 2.067 euro/etxebizitza izan

da etxebizitza birgaitzeko birgaitze integratuko eragiketek lortutako batez besteko diru-laguntza;

birgaitze isolatuaren kasuan, berriz, 1.002 euro/etxebizitza izan da batez besteko diru-laguntza.

4.19 taula Etxebizitzak birgaitzeko diru-laguntzak, birgaitze motaren arabera.

Birgaitze isolatua Birgaitze integratua Birgaitzea guztira

KOP. milaka € KOP. milaka € KOP. milaka €

Batez bestekoa 2002-2005 10.909 7.707 1.521 2.871 12.430 10.578

Batez bestekoa 2006-2009 16.061 13.175 1.769 3.408 17.829 16.583

Batez bestekoa 2010-2012 15.495 14.527 1.624 3.269 17.120 17.797

2010 17.736 17.395 1.761 3.252 19.497 20.647

2011 14.563 11.975 1.770 3.783 16.333 15.758

2012 14.187 14.212 1.342 2.773 15.529 16.985

Iturria: Etxebizitza Sailburuordetza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila, Eusko Jaurlaritza.

4.32 grafikoa Birgaitzeko diru-laguntzen batez besteko kopurua, motaren arabera


4.33 grafikoa Diru-laguntzen bilakaera laguntza motaren arabera.


Aipatutako programaren barruan, diru-laguntza jaso dezaketen jarduerak dira, eraikinaren

elementu komunak birgaitzeko jarduerak eta etxebizitzaren banakako elementuetan egiten diren

obrak, eta partikularrak zein auzokideen elkarteak izan daitezke laguntzen onuradun.

Dena den, datuak aztertzean ikus daitekeenez, elementu komunen birgaitzeak bereganatu du

emandako diru-laguntzaren zatirik handiena. Zehazki, laguntzen % 96 obra komunak egiteko izan

311

492 921

916

714

739

798

995

982

822

1.0

02

1.4

18

1.6

39

2.1

02

2.1

71

1.8

86

1.8

45

1.9

06

2.0

55

1.8

47

2.1

37

2.0

67

0

500

1.000

1.500

2.000

2.500

2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012

Eu

ro / e

txeb

izit

za

Isolatua

Integratua

26% 29% 34% 30% 28% 37% 42%

63% 62% 59% 63% 66% 58% 54%

11% 9% 7% 7% 6% 5% 4%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012

Banakako laguntzak. Banakakobirgaitzea

Laguntza partikularrak. Birgaitzekomunitarioak

Auzokideen Elkarteen laguntzak



224

dira (16,39 milioi euro), eta gainerako % 4 (597.000 euro) partikularrei banakako birgaitzeak

egiteko emandako laguntzak dira.

Zenbateko horretatik, 7,1 milioi euro erkidegoei emandako zuzeneko laguntzak izan dira (% 44)

eta 9,2 milioi euro (% 56), berriz, partikularrei elementu komunen obrak egiteko laguntzak.

Sailaren laguntzen programaren barruan onuradun suertatu diren birgaitzeen inbertsioaren

guztizko kopurua, hau da, Aurrekontu Babesgarria, 321 milioi euroko kantitatera iritsi da.

Guztizko horretatik % 97 obra komunen aurrekontuak bereganatu du (312 milioi euro) eta

gainerako % 3 (8 milioi euro) 2012an diruz lagundutako banakako obren guztizko aurrekontua

osatzeko izan da.

4.20 taula Birgaitzera zuzendutako diru-laguntzen bilakaera, laguntza motaren arabera.

Laguntza komunitarioa

Txosten kop. Etxebizitza kop. Diru-laguntzak

guztira Babestuko den

aurrekontua

2006 611 -- 3.921.017 216.982.864

2007 694 -- 4.061.575 216.188.375

2008 739 -- 4.952.937 323.848.306

2009 869 -- 6.777.402 290.563.568

2010 764 -- 5.799.855 206.087.937

2011 764 -- 5.830.890 227.947.174

2012 789 -- 7.144.156 260.585.401

Laguntza partikularra Birgaitze komunitarioa



aurrekontua

2006 3.337 16.718 9.583.599 55.512.630

2007 3.347 15.837 8.788.067 51.469.870

2008 3.286 15.170 8.663.153 52.945.691

2009 3.992 19.389 14.093.508 73.932.775

2010 3.516 18.506 13.702.657 61.499.858

2011 3.332 15.665 9.091.447 50.438.863

2012 3.241 14.966 9.244.080 51.864.975

Banakako laguntza

Banakako birgaitzea



aurrekontua

2006 1.181 1.181 1.658.570 19.066.185

2007 1.020 1.020 1.266.231 15.280.958

2008 857 857 994.893 10.449.339

2009 1.145 1.145 1.569.349 15.579.677

2010 991 991 1.144.320 9.814.217

2011 668 668 835.768 9.933.675

2012 564 563 597.282 8.373.254

BIRGAITZEKO LAGUNTZAK GUZTIRA

2006 5.129 17.899 15.163.186 291.561.680

2007 5.061 16.827 14.115.873 282.939.203

2008 4.882 16.027 14.610.983 387.243.385

2009 6.006 20.534 22.440.259 380.076.020

2010 5.271 19.497 20.646.832 277.402.012

2011 4.764 16.333 15.758.105 288.319.712

2012 4.774 15.529 16.985.518 320.823.630




225

Emandako laguntzen banaketa geografikoari dagokionez, diru-laguntzaren onuradun izan diren

etxebizitzak kontuan hartuta, Bizkaiak bereganatu du guztizkoaren % 62, Gipuzkoak % 24 eta

Arabak gainontzeko % 14. Desberdintasun nabarmenak ikus daitezke, halaber, birgaitze isolatuko

jarduerak eta birgaitze integratukoak bereizten badira. Hain zuzen, bigarren kasuan indartu egin

da Gipuzkoaren agerpena (etxebizitzen % 52), Bizkaian, % 41era murriztu da proportzioa eta

Araban % 7koa izan da.

Hala ere, emandako diru-laguntzen banaketari erreparatuz, oraingoan ere Gipuzkoak

bereganatzen du birgaitze integratuaren diru-laguntzaren zatirik handiena (% 49), baina

Bizkaiarekiko tartea murriztu egin dela ikus daiteke (Bizkaiak bereganatu du guztizko diru-

laguntzaren % 45). Datu horiek agerian uzten dute, etxebizitza gutxiago izanik ere, etxebizitza

bakoitzak jasotako kopurua altuagoa dela. Birgaitze isolatuari dagokionez, Bizkaiak bereganatu du

emandako diru-laguntzen % 61, Gipuzkoak % 28 eta Arabak, azkenik, gainerako % 10.

4.34 grafikoa 2012an emandako diru-laguntzen banaketa, lurralde historikoen eta laguntza motaren arabera

Banaketa diru-laguntzen zenbatekoaren arabera. Iturria: Etxebizitza Sailburuordetza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.

Diru-laguntzen zatirik handiena 1. motako obrak egitera zuzentzen da, hau da, egitura- eta

eraikuntza-egokitzapeneko eragiketetara (guztizkoaren % 58, 9,8 milioi euro). Bestalde,

etxebizitzen irisgarritasuna hobetzeko eragiketek (3. mota) guztizko diru-laguntzaren zati handi

bat bereganatu dute (% 33, 5,6 milioi euro). Azterketa sakonago bat egiten bada ikus daitekeen

moduan, fatxadak, estalkiak eta igogailuak jartzea edo aldatzea dira diruz lagundutako jardueren

xede nagusiak.

9,6 8,9 27,9

58,7 58,9

50,8

31,7 32,1 21,3

0%

20%

40%

60%

80%

100%

Birgaitzea guztira Birgaitze komunitarioa Banakako birgaitzea

(%)

Gipuzkoa

Bizkaia

Araba

9,7 9,6

56,2 60,4

34,1 30,0

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

Erkidegoen laguntzak Partikularren laguntzak

(%)

Gipuzkoa

Bizkaia

Araba



226

Azkenik, Sailak emandako laguntzek etxebizitzen eta eraikinen bizigarritasun-baldintzak egokitzen

laguntzen dute, nahiz eta neurri txikiago batean izan (% 0,2, 24.000 euro), baita etxebizitzen

akabera orokorrarekin lotutako obrak egiten ere (% 1, 0,2 milioi euro).

Tipologia horiei 2011ko azaroaren 23ko Aginduan barne hartzen dena gehitu behar zaie. Agindu

horren arabera, jabeen erkidegoei laguntzak ematen zaizkie eraikinen inguratzaileak hobetzeko

(04 milioi euro 2012an).

Agindu berriak aurreikusten dituen jarduera babesgarrien artean, eraikuntzen eta eraikinen aldian

behingo azterketetatik (EITak) ondorioztatutako txosten teknikoak egiteko lanak barne hartzen

dira eta 2012an milioi bat euro bideratu da xede horretarako.

4.21 taula 2012an onartutako diru-laguntzak, obra motaren eta laguntza motaren arabera.

Lan motak

BIRGAITZE MOTA

Birgaitze komunitarioa

Banakako birgaitzea

Birgaitzeak guztira

1. mota: egitura eta eraikuntza egokitzeko lanak 278.330 9.509.015 9.787.345

2. mota: bizigarritasun-baldintzak egokitzeko obrak -- 24.490 24.490

3. mota: irisgarritasuna hobetzera zuzentzen diren etxebizitzak egokitzeko obrak 189.489 5.415.266 5.604.755

4. mota: akabera 94.116 68.232 162.348

Inguratzailea -- 414.512 414.512

EITen ordainsariak 35.347 956.721 992.068

Diru-laguntzak GUZTIRA 597.282 16.388.236 16.985.518

Iturria: Etxebizitza Sailburuordetza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila, Eusko Jaurlaritza.

b) Etxebizitzak eta eraikinak birgaitzeko emandako maileguak

Birgaitze-jarduerek mailegu hitzartuak jaso ditzakete, subsidiaziorik gabe, gehienez ere

aurrekontu osoaren zenbateko beragatik (diru-laguntza kenduta). Hala ere, mailegu bidezko

laguntzak ez dira diru-laguntza zuzenak bezain garrantzitsuak.

Hain zuzen, 2012an guztira 291 mailegu onartu ziren, guztira 2,2 milioi euro inguruko

kantitateagatik. Birgaitze isolatuko eragiketek (246) 1,7 milioi euro metatu zituzten eta birgaitze

integratuko eremuen barruko jarduerek (45. jarduera) 0,5 milioi.

4.22 taula Etxebizitzak birgaitzeko maileguak.

Batez

bestekoa 2002-05

Batez

bestekoa 2006-09

2010 2011 2012

KOP. m.€ KOP. m.€ KOP. m.€ KOP. m.€ KOP. m.€

Birgaitze isolatua 1.161 6.664 845 6.035 702 5.073 401 2.894 246 1.694 Birgaitze integratua 172 1.424 118 1.174 83 915 74 654 45 512

Birgaitzea guztira 1.333 8.088 963 7.209 785 5.988 475 3.548 291 2.206




227

4.35 grafikoa Onartutako maileguen guztizko zenbatekoaren bilakaera. 2006-2012.


c) Hiri-eraberritzeko jardunak

(v) Irisgarritasunerako programa

2011ko uztailaren 27an Etxebizitza, Herri Lan eta Garraio sailburuak emandako Aginduak deitzen

eta arautzen zituen irisgarritasun-planak egiteko eta eguneratzeko, hobekuntza obrak burutzeko

eta hiri-ingurunean zein eraikinetan irisgarritasuna bermatzeko beharrezkoak diren ekipamenduak

erosteko udalentzat eta toki-erakunde txikientzat 2011rako diru-laguntzak.

2011ko deialdia bazen ere, 2012an gauzatu zen eta guztira 3,18 milioi eurokoa izan zen diru-

laguntza. 100 erakunde izan ziren laguntza horien onuradun eta 28 plan eta 162 obra egiteko izan

ziren.

Aurkeztu eta onartutako gehienezko aurrekontua 4,10 milioi eurokoa da, hortaz, diruz

lagundutako portzentajea % 77,6koa da.

4.23 taula Udalei eta Toki Erakunde Txikiei irisgarritasuna hobetzeko emandako diru-

laguntzak. 2002-2012.



2010 2012*

KOP. m. € KOP. m. € KOP. m. € KOP. m. €

Planak 19 268 23 267 16 59 28 240 Obrak 153 2.467 132 3.034 131 2.101 162 2.940

Guztira 172 2.735 155 3.301 147 2.160 190 3.180

* 2011ko deialdia, 2012an gauzatua.

Udaletxe, Toki Erakunde Txiki eta Irabazi Asmorik gabeko eta Erabilera Publikoko Erakunde Pribatuei emandako diru-laguntzak.


Lurralde-banaketari erreparatuz, eta emandako diru-laguntzak kontuan hartuta, Bizkaiak

bereganatu du emandako guztizkoaren % 51, Gipuzkoak % 39 eta Arabak gainerako % 10.

Erakunde onuradunei dagokienez, % 42 bizkaitarrak dira, % 39 gipuzkoarrak eta % 19 arabarrak.



228

4.24 taula Udalei eta Toki Erakunde Txikiei irisgarritasuna hobetzeko emandako diru-laguntzak, lurraldeen arabera. 2012

Erakunde

kop. Plan kop.

Planetarako diru-lag.

Obra kop.

Obretarako diru-lag.

Diru-laguntzak guztira (€)

Araba 19 6 45.473,60 27 272.357,96 317.831,56

Bizkaia 42 12 129.158,05 74 1.500.857,15 1.630.015,20

Gipuzkoa 39 10 65.014,55 61 1.167.138,69 1.232.153,24

Guztira 100 28 239.646,20 162 2.940.353,80 3.180.000,00


4.36 grafikoa Irisgarritasuna hobetzeko asmoz esleitutako diru-laguntzak 2001-2012.


(vi) Eremu degradatuetarako eta auzoak birgaitzeko programa

2012an ez da Programa honen deialdirik egin, baina atal honetan sartuta daude aurreko bi

urteetan, 2010-2013 Etxebizitza eta Hiri Eraberritzea Bideratzeko Planaren esparruan, eman diren

laguntzak.

Abenduaren 30eko 317/2002 Dekretuak arautzen du ondare urbanizatu eta eraikia birgaitzeko

jardueren araubide juridikoa, eta 2007ko maiatzaren 2ko Aginduak arautzen du Birgaitze

Integratuko Eremuetako edo Bizitegi Eremu Degradatuetako ondarea birgaitzeko diru-laguntzak

ematea. Azken horri dagokionez, deialdi bat baino gehiago egin da.

Horrela, ―+ Euskadi 09‖ neurrien esparruan auzoak eta hiriguneak hobetzeko diru-laguntzen

programa bat sortu zen (Hiriber programa). Hiriber Programaren eta eremu degradatuen

programaren artean elkarri gainjartzen ziren hainbat alor zeudela kontuan hartuta, eta Hiriber

programaren benetako eraginkortasuna egiaztatu nahian, 2007ko maiatzaren 2ko Aginduaren

bitartez 2010eko deialdia bertan behera uztea erabaki zen. Aldi berean, Udalentzako hainbat

laguntza zuzen aurreikusi zen.

2011n eremu degradatuen programa etenda egon zen, baina auzoak birgaitzeko esparruan

laguntzak eman ziren, EAEko lau udalei hain zuzen ere, diru-laguntza izendunen bitartez lau

jarduera burutzeko.

4.25. taulan ikus daitezke ingurune degradatuen programaren esparruan hainbat deialditan

emandako diru-laguntzak; 4.26. taulan, bestalde, 2011n udalei eremu degradatuen birgaitze

integrala egiteko emandako diru-laguntza zuzenak jaso dira.



229

4.25 taula Eremu Degradatuetako Ondarea birgaitzera bideratutako diru-laguntzak. 2007-2011

Kontzeptua 2007 2008 2009 2010 2011 Guztira

Birgaitzeko ikerketa eta planak idaztea

26.003 109.868 22.983 50.932 17.950 227.196

Urbanizazio Proiektuak idaztea

67.373 294.026 160.072 59.696 -- 581.167

Eraikuntza-lanak 707.057 1.462.853 1.365.377 -- -- 3.535.287 Urbanizazio-lanak 1.148.913 2.376.000 2.219.651 -- -- 5.744.564

Guztira 1.949.346 4.242.747 3.768.083 110.088 17.950 10.088.214

* Urtebeterako baino gehiagorako programak. Iturria: Etxebizitza Sailburuordetza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.

Udalei emandako diru-laguntza izendunei erreparatuz, Barakaldoko udalari emandako diru-

laguntzak (300.000 €) Llano-Gurutzeta auzoaren hiri-eraberritzeko obrak finantzatzeko ziren:

Argenta kaleko 4, 6 eta 8 zenbakietan espaloietako zoladura berritzea.

La Paz auzoan espaloiak eta lorategiak egitea.

Balejo kalearen konglomeratua berritzea.

Arteta eta Labrostegi kaleetan espaloiak eta aglomeratua egitea.

Llano auzoko oinezkoen espazioan zoladura jartzea.

Turina kaleko azpiegitura berritzea.

Bestalde, Eibarko Udalak 190.836 euroko diru-laguntza jaso zuen Wenceslao Orbea kalean

igogailu komunitario bat instalatzeko obren kostua finantzatzeko. Moretako udalari dagokionez,

60.000 euro jaso zituen € La Cruz kaleko plaza berrurbanizatzeko lanen kostua finantzatzeko.

Hain zuzen, zoladura jarri zen eta hiri-altzariak instalatu ziren.

Azkenik, Eltziegoko Udalari emandako diru-laguntza bertako udaletxearen birgaitzea finantzatzeko

erabili zen, eraikinak zituen oztopo arkitektonikoak desagerrarazteko. 149.981 eurokoa izan zen

diru-laguntza.

4.26 taula Ingurune degradatuen birgaitze integralerako zuzeneko diru-laguntzak

2010EAN EMANDAKO DIRU LAGUNTZA IZENDUNAK* (eurotan)

2010 2011 2012 Guztira

Eibarko Udala 2.130.000 670.000 -- 2.800.000

Sestaoko Udala 20.000 80.000 -- 100.000

Gasteizko udala 1.500.000 -- -- 1.500.000

Sestao Berri, Txabarri 25-27-29-31 400.000 100.000 357.783 1.757.783

Sestao Berri. Txabarri 33-35-55 50.000 1.000.000 373.502 1.423.502

GUZTIRA 4.100.000 1.850.000 731.286 7.581.286

2011N EMANDAKO DIRU LAGUNTZA IZENDUNAK* (eurotan)

Guztira

Barakaldoko Udala 300.000

Eibarko Udala 190.836

Moreda de Álavako Udala 60.000

Elciegoko Udala 149.981

GUZTIRA 700.367

* Urtebeterako baino gehiagorako programak. Iturria: Etxebizitza Sailburuordetza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila



230

(vii) REVIVE programa

2012ko uztailean REVIVE plana jarri zen martxan eta plan horren xedea da etxebizitzen bloke edo

etxadi osoen jabeen erkidegoei diru-laguntzak ematea, eraikinen irisgarritasun-baldintzak,

bizigarritasun-baldintzak eta eraginkortasun energetikoa hobetzeko.

Etxebizitza, Herri Lan eta Garraio Sailburuaren 2012ko uztailaren 18ko Aginduak arautzen ditu

laguntza horiek, eta laguntza horien onuradun izan daitezke, jabeen erkidegoez gain, etxebizitzen

sustatzaile publikoak, baldin eta 1980 baino lehen eraiki diren eta etxebizitza gisa erabiltzen diren

eraikinen gainean esku hartzeko proposamenak aurkezten badituzte.

Guztira 34 proiektu aurkeztu ziren. Horietatik 7k lortu zituzten diru-laguntzak eta guztira 5,12

milioi euroko kantitatea bideratu zen. Geografikoki honela banatzen da emandako diru-laguntza:

Bizkaiak bereganatu du % 49, Gipuzkoak % 42 eta Gipuzkoak gainerako % 9.

4.27 taula 2012 REVIVE Programaren esparruan emandako diru-laguntzak.

Aurkeztutako

proiektuak Diruz lagundutako

proiektuak Guztira emandako

diru-laguntza €

Araba 7 1 450.000

Bizkaia 10 3 2.490.000

Gipuzkoa 17 3 2.175.000

EAE 34 7 5.115.000


4.1.5 Lurzorua

a) Erositako lurzoru-azalera

Enplegu eta Gizarte Politiketako Sailak 2012an 207 etxebizitzatarako (guztizkoaren % 77) adina

lurzoru eskuratu zuen. Bestalde, Sozietate Publikoek 62 etxebizitzatarako adina lurzoru erosi

zuten (guztizkoaren % 23).

Datu horiek berretsi egiten dute Sailaren eta haren Sozietateen lurzoru-erosketak behera egin

duela, azken urte hauetan jada bazituzten lurzoruak merkaturatzen lan egin dute, aurrez

egindako erosketa-eragiketak errentabilizatzeko eta beste baliabide batzuk ez kontsumitzeko.

4.28 taula Lurzoruaren erosketa, sustatzaileen arabera

(etxebizitza kop.)




2012

Guztira % Guztira % Guztira % Guztira %

Etxeb. Saila 1.534 52,7 2.388 63,3 531 68,0 207 77,0

Orubide – VISESA 1.146 39,3 1.355 35,9 250 32,0 62 23,0

PRIBATUAK 234 8,0 29 0,8 0 0,0 0 0,0

Guztira 2.913 100,0 3.772 100,0 781 100,0 269 100,0




231

4.37 grafikoa Lurzoruaren erosketen bilakaera, sustatzaileen arabera. 1998-2012.


Kontuan hartu behar da Sailak 2010-2013 Planean adierazitako lehentasun bat lurraldeen arteko

berroreka lortzea izan dela. Gauzak horrela, eskuratu beharreko lurzoru berriak etxebizitza

babestuaren eskari handiko udalerrietan eskuratzeko ahaleginak egin dira, modu horretara

egungo desoreka zuzentzeko. Izan ere, azken hamarkadan eraikitako etxebizitza babestuen

gehiengoa Gasteizen eraiki dira.

Eta azken bi urteetan Araban lurzorurik eskuratu ez dela baiezta daiteke. 2012an egindako

erosketak Debabarrenako eremu funtzionalean (109 etxebizitza), Enkarterrietakoan (70

etxebizitza) eta Bilbo Metropolitarrean (90 etxebizitza) egin dira.

4.29 taula Etxebizitza Sailak eta sozietate publikoek eskuratutako lurzoruaren banaketa geografikoa.

(etxebizitza kop.)

Lurraldea eta eremu

funtzionala

Batez bestekoa

2002-2005

Batez bestekoa

2006-2009 2010 2011 2012

Guztira % Guztira % Guztira % Guztira % Guztir

a %

EAE GUZTIRA 2.913 100,0 3.772 100,0 1.398 100,0 677 100,0 269 100,0

Araba 727 24,9 640 17,0 12 0,9 0 0,0 0 0,0

Araba Erdialdea 654 22,4 575 15,3 12 0,9 0 0,0 0 0,0

Arabako Errioxa 0 0 0 0,0 0 0,0 0 0,0 0 0,0

Aiara 73 2,5 78 2,1 0 0,0 0 0,0 0 0,0

Bizkaia 1.202 41,2 2.517 66,7 555 39,7 125 18,5 160 59,5

Bilbo Metropolitarra 1.007 34,6 2.395 63,5 555 39,7 68 10,0 90 33,5

Ermua 0 0,0 0 0,0 0 0,0 57 8,5 0 0,0

Mungia 0 0 0 0,0 0 0,0 0 0,0 0 0,0

Enkarterriak 0 0 0 0,0 0 0,0 0 0,0 70 26,0

Igorre 9 0,3 9 0,2 0 0,0 0 0,0 0 0,0

Durangaldea 74 2,5 71 1,9 0 0,0 0 0,0 0 0,0

Gernika-Markina 111 3,8 42 1,1 0 0,0 0 0,0 0 0,0

Gipuzkoa 985 33,8 615 16,3 831 59,4 552 81,5 109 40,5

Donostialdea 459 15,8 226 6,0 472 33,8 552 81,5 0 0,0

Debabarrena 83 2,8 84 2,2 107 7,7 0 0,0 109 40,5

Urola Kosta 337 11,6 73 1,9 177 12,7 0 0,0 0 0,0

Debagoiena 65 2,2 113 3,0 57 4,1 0 0,0 0 0,0

Goierri 27 0,9 19 0,5 0 0,0 0 0,0 0 0,0

Tolosa 14 0,5 78 2,1 18 1,3 0 0,0 0 0,0


0

1.000

2.000

3.000

4.000

5.000

1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012

etx

eb

izit

za k

op

.

Saila Pribatuak Orubide-visesa



232

b) Sailaren lurzoru-ondarea

Sailak berak 2013ko maiatzean egindako zenbatespenari erreparatuz, Sailak erabilgarri duen

lurzoru-ondareari esker 8.295 etxebizitza eraiki ahal izango dira 2012-2015 aldian.

Ondare horren erdia baino pixka bat gehiago Bizkaian dago, % 42 Gipuzkoan eta gainerako % 7

Araban. Hiriburuetako eremu funtzionaletan kokatzen da lurzoruaren gehiena: % 45 Bilbo

Metropolitarrean; % 32 Donostialdean; eta % 6 Araba Erdialdeko eremu funtzionalean.

Biztanleko lurzoruaren ratioari dagokionez, Donostia-Beterri dago goien 6,9 etxebizitza 1.000

biztanleko, eta, ondoren, Urola-Kostako eremu funtzionala (6,8 etxebizitza 1.000 biztanleko).

Bilbo Metropolitarra, berriz, hirugarren posizioan dago (4,2 etxebizitza mila biztanleko),

4.30 taula Etxebizitza Sailaren lurzoru-ondarearen banaketa geografikoa

(etxebizitza kop.)

ESKURAGARRITASUNA GUZTIRA 2012-2015

2012 2013 2014 2015 Etxebizitza

kop. bertikalaren %

EAE GUZTIRA 253 4.236 2.035 1.771 8.295 100,0

Araba 0 576 0 0 576 6,9

Araba Erdialdea 0 502 0 0 502 6,1

Aiara 0 74 0 0 74 0,9

Bizkaia 206 2.253 1.533 221 4.213 50,8

Bilbo Metropolitarra 206 1773 1.533 221 3.733 45,0

Enkarterriak 0 70 0 0 70 0,8

Igorre 0 0 0 0 0 0,0

Durangaldea 0 128 0 0 128 1,5

Gernika-Markina 0 282 0 0 282 3,4

Gipuzkoa 47 1.407 502 1.550 3.506 42,3

Donostia Donostialdea 0 728 412 1.500 2.640 31,8

Debabarrena 47 62 0 0 109 1,3

Urola Kosta 0 313 90 50 453 5,5

Debagoieneko EF 0 124 0 0 124 1,5

Goierri 0 30 0 0 30 0,4

Tolosa 0 150 0 0 150 1,8

* 2013ko maiatzean egindako kalkulua




233

4.31 taula Erabilgarri dagoen lurzoru-ondarea, 2012-15, aurreikusitako etxebizitza motaren arabera

(etxebizitza kop.)

Etxebizitza

kop. guztira.

ETXEBIZITZA MOTA

SOZIALA ZB BOE TASATUA LIBREAK

EAE GUZTIRA 8.295 1.033 413 5.036 1.081 732

Araba 576 242 0 334 0 0

Araba Erdialdea 502 242 0 260 0 0

Aiara 74 0 0 74 0 0

Bizkaia 4.213 173 236 2.551 671 582 Bilbo Metropolitarra 3.733 173 236 2.071 671 582

Enkarterriak 70 0 0 70 0 0

Igorre 0 0 0 0 0 0

Durangaldea 128 0 0 128 0 0

Gernika-Markina 282 0 0 282 0 0

Gipuzkoa 3.506 618 177 2.151 410 150 Donostia Donostialdea 2.640 588 0 1.692 360 0

Debabarrena 109 0 47 62 0 0

Urola Kosta 453 30 130 263 30 0

Debagoieneko EF 124 0 0 104 20 0

Goierri 30 0 0 30 0 0

Tolosa 150 0 0 0 0 150

* 2013ko maiatzean egindako kalkulua


4.38 grafikoa Etxebizitza Sailaren lurzoru-ondarea, eremu funtzionalen arabera. 2012.


6,9 6,8

4,2 4 3,5

2,4 2,1 2

1,9 1,9 1,5 0,5

4,4

0

1

2

3

4

5

6

7

8

Don

osti

ald

ea

Urola

Kosta

Bilb

o M

etr

op

oli

tarra

Gern

ika-M

arkin

a

To

losa

En

karta

zio

ak

Vit

oria

-Gaste

iz

Deb

ag

oie

na

Aia

ra

Du

ran

gald

ea

Deb

ab

arren

a

Goie

rri

EA

E

Lu

rzo

rua/1

000 b

izta

nle



234

c) Udal-plangintzako aurreikuspenak: UDALPLAN 201217

Udalplan 2012 dokumentuan barne hartutako datuen arabera, EAEko hirigintza-antolamenduko

plangintzak EAEn 194.401 etxebizitza inguru eraikitzea aurreikusten du, eta horietatik % 37

babes publikoko etxebizitzak dira (72.896 etxebizitza) eta % 63 etxebizitza libreak (121.505

etxebizitza).

Banaketa geografikoari dagokionez, udal-plangintzaren aurreikuspena da Bizkaian eraiki

beharreko etxebizitza babestuen % 43 eraikitzea, Gipuzkoan % 36 eraikitzea eta Araban % 21

eraikitzea. Bestalde, etxebizitza libreen banaketari dagokionez, Bizkaian bizitegi-eraikuntzaren ia

erdia metatzen da (% 49), Gipuzkoak bereganatzen du % 29 eta Araban gainerako % 22.

4.32 taula Plangintzako aurreikuspenak. Udalplan 2012.

(Etxebizitza kop.)

Bizitegietarako hiri-lurzorua

Bizitegietarako

lurzoru urbanizagarria

Lurzoru

urbanizaezina

Gainerako bizitegi-lurzorua

Librea BPE Librea BPE Librea Librea BPE Guztira

Araba 12.291 1.002 14.028 14.190 231 26.550 15.192 41.742

Bizkaia 37.927 17.333 19.493 14.100 2.739 60.159 31.433 91.592

Gipuzkoa 24.778 11.867 9.960 14.404 58 34.796 26.271 61.067

EAE GUZTIRA 74.996 30.202 43.481 42.694 3.028 121.505 72.896 194.401

Iturria: Ingurumen eta Lurralde Politika Saila. Eusko Jaurlaritza.

4.1.6 Maileguak eta diru-laguntzak

Kreditu-entitateek etxebizitzaren eta lurzoruaren arloan babes daitezkeen jardunetarako

emandako mailegu kualifikatuen finantza-baldintzak aldian behin erregulatzen dira Eusko

Jaurlaritzaren Dekretu bidez.

2012an emandako mailegu kualifikatuak 268/2011 Dekretuak erregulatuta daude –268/2011

Dekretua, kreditu-erakundeen eta Euskal Autonomia Erkidegoko Administrazioaren arteko

finantza-lankidetzari buruzkoa, etxebizitzaren eta lurzoruaren arloan. Dekretu horrek aipatutako

maileguen interes-tasak arautzen ditu eta erreferentzia gisa Euriborra hartzen da (hamabi

hilabeteko epean). Aplikatzekoa den diferentziala gutxieneko eta gehieneko baten arteko urkila

batean oinarritzen da, jardun babesgarriaren arabera.

2012an Etxebizitza Sailak guztira 685 mailegu onartu ditu, 61 milioi euroko guztizko

kopuruagatik. Urtean 581 mailegu formalizatu dira eta 48,2 milioi eurokoa da finantzatutako

zenbatekoa. Finantzaketa kualifikatua eskura dezaketen irudi babesgarriak hauek dira:

etxebizitzak sustatzea, birgaitzea, etxebizitzak eskuratzea, zuzkidura-alojamenduak sustatzea eta

lurzorua eskuratzea eta urbanizatzea.

17 Atal honetako emaitzak interpretatzerakoan kontuan izan behar dugu Udalplan-en aurreikuspenek hainbat datatan

egindako hirigintza-planteamenduetako datuak biltzen dituztela. Era berean, Etxebizitza Saileko Lurzoru Ondare

Eragilearen datuak ere kontuan hartu beharko dira, eraikitzeko proiektutzat jo baitaitezke.



235

4.33 taula Onartutako maileguak eta formalizatutako maileguak finantzatutako jarduera babesgarrien arabera.

Milaka eurotan

ONARTUTAKO MAILEGUAK




2012

KOP. m. € KOP. m.€ KOP. m.€ KOP. m.€

Sustatzaileak 202 229.059 48 307.360 15 98.829 1 7.700

Birgaitzea 1.333 8.088 976 7.347 536 4.064 348 2.656

Etx. sozialak erostea 0 0 7 257 -- -- -- --

BOE erostea 63 4.005 1.115 108.348 319 31.923 290 27.678

Big. eskukoak erostea 10 533 70 6.540 38 3.976 36 3.596

Alokairuan eskuratzea 8 11.468 11 19.063 8 18.798 10 19.184

Zuzkidura- bizitokiak -- -- 4 16.650 2 11.007 -- --

Orokorra-Lurzorua-urbaniz. 2 5.485 2 6.935 2 13.065 -- --

Maileguak guztira 1.617 258.637 2.226 456.531 918 169.969 685 60.813

FORMALIZATUTAKO MAILEGUAK




2012

KOP. m. € KOP. m.€ KOP. m.€ KOP. m.€

Sustatzaileak 50 198.032 48 302.702 12 83.553 -- --

Birgaitzea 1.294 7.801 899 6.717 504 3.873 291 2.206

Etx. sozialak erostea 39 1.583 11 386 -- -- -- --

BOE erostea 388 23.950 1.086 102.836 381 38.863 249 23.706

Big. eskukoak erostea 8 407 65 6.023 37 3.882 31 3.136

Alokairuan eskuratzea 10 13.719 11 22.158 7 18.798 10 19.184

Zuzkidura- bizitokiak -- -- 4 16.650 1 2.019 -- --

Orokorra-Lurzorua-urbaniz. 2 7.313 3 13.839 2 8.710 -- --

Maileguak guztira 1.779 247.151 2.115 448.251 944 159.698 581 48.232


Emandako maileguen kopuruari erreparatuz, birgaitzeko eragiketak izan dira eragiketen

gehiengoa, hain zuzen ere: 2012an onartutako maileguen % 51 (348) eta formalizatutako

maileguen % 50 (291 mailegu). Bigarrenik, finantzaketa kualifikatua etxebizitza eskuratzeko

erabili da, % 48ko portzentajearekin, bai onartutako maileguei dagokienez (326), bai

formalizatutakoei dagokienez (280). Hala ere, maileguen zenbatekoari erreparatzen bazaio,

emandako finantzaketaren zati txiki bat bereganatu du etxebizitzen birgaitzeak, eta zati handiena

etxebizitza eskuratzeko (2012an onartutako zenbatekoaren % 51 eta formalizatutakoen % 56),

eta etxebizitza eskuratu eta alokairuan jartzeko izan da (onartutako finantzaketaren % 32 eta

formalizatutakoen % 40 azken horren kasuan).

Azken hamarkadan izandako bilakaerari erreparatuz, 2009tik uzkurdura etengabea eta gogorra

gertatu dela ikus daiteke. 2009an, hain zuzen ere, estatistika-serieko maximoa erregistratu zen,

formalizatutako kopurua 500 milioi eurotik gora izan zenean.



236

4.39 grafikoa Esleitutako maileguen erabilera.


Etxebizitza babestuaren finantzaketari dagokionez, 2012an mailegu bakar bat onartu da eta ez da

mailegurik formalizatu, ez salmenta-erregimenean, ez alokairu-erregimenean. Hala ere, azken

urtean bereziki nabarmendu da etxebizitzak eskuratu eta alokairu babestuan eskaintzeko irudia:

19,2 milioi euroko finantzaketa lortu du, 786 etxebizitzentzat. Irudi hori alokairua sustatzeko

programaren barruan dago eta interes-tasak laguntzen dira, halaber.

4.34 taula Etxebizitza babestuak sustatzeko maileguak. Onartuak eta formalizatuak.

ONARTUTAKO MAILEGUAK

Batez bestekoa 2002-05 Batez bestekoa 2006-09 Batez bestekoa 2010-12*

KOP. m. € KOP. m.€ KOP. m.€

Sustapenak guztira 202 229.059 47 307.432 15 98.829

BOE sustatzaileak 174 205.780 43 284.279 13 89.920

Etx. sozialen sustatz. 28 23.279 4 23.154 2 8.909

FORMALIZATUTAKO MAILEGUAK

Batez bestekoa 2002-05 Batez bestekoa 2006-09 Batez bestekoa 2010-12*

KOP. m. € KOP. m.€ KOP. m.€

Sustapenak guztira 52 204.892 48 302.702 12 83.553

BOE sustatzaileak 44 177.449 44 279.548 11 77.210

Etx. sozialen sustatz. 8 27.443 4 23.154 1 6.343

*2012an mailegu bakar bat onartu da etxebizitza babestua sustatzeko eta ez da mailegurik formalizatu.


4.35. taulan ikus daitezke 2012an mailegu kualifikatuak eman dituzten erakundeak. Datuen

arabera, BBK da erakunde nagusia, etxebizitzaren finantzaketa babestuari dagokionez, eta berak

metatu du formalizatutako maileguen guztizkoaren % 51 eta onartutako maileguen % 42.

Formalizatutako maileguen guztizko zenbatekoa 25 milioi eurora iritsi da, eta kantitate hori

gainditu da, gutxigatik bada ere, onartutako maileguen kasuan.

Gainerako finantza-erakundeei dagokienez, BBVA da bigarrena, formalizatutako maileguen %

16rekin (7,6 milioi euro), eta ondoren daude Aurrezki Kutxa, formalizatutako maileguen % 9rekin

eta 4,3 milioi eurorekin, eta Ipar Kutxa (% 7, 3,4 milioi euro).

0

100.000

200.000

300.000

400.000

500.000

600.000

2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012

mila e

uro

Hainbat

Birgaitzea

Etxebizitza eskuratzea alokatzeko

BOE/soz./erabiliak erostea

Etxebizitza sozialen sustatzaileak

BOE sustatzaileak



237

4.40 grafikoa Erakunde mailegu-emaileen banaketa emandako maileguen bolumenaren arabera. 2012.

ONARTUTAKO MAILEGUAK FORMALIZATUTAKO MAILEGUAK


4.35 taula Onartutako maileguak, mailegua ematen duen entitatearen arabera.

Finantza-entitatea

Onartutako maileguak Formalizatutako maileguak

KOP. Etxebiz.

Kop.

Zenbatekoa (milaka eurotan)

KOP. Etxebiz.

Kop.

Zenbatekoa (milaka eurotan)

Banesto 4 4 32,10 3 3 30,10

Banco Santander 25 21 325,78 7 6 33,78

Banco Popular Español 1 1 5,33 -- -- --

Banco de Sabadell 9 4 263,66 7 4 258,36

BBVA 111 109 8.573,14 91 89 7.598,34

Ibercaja Banco 5 5 538,50 5 5 538,50

Kutxabank (BBK) 192 577 25.212,98 182 568 24.801,48

Kutxabank (Vital Kutxa) 32 32 2.634,45 31 31 2.700,82

Kutxabank (Kutxa) 109 183 3.549,44 106 32 3.625,99

Caixabank (La Caixa) 40 108 8.439,35 32 105 627,92

Caja Rural de Navarra 19 19 319,06 14 14 300,27

Laboral Kutxa (Aurrezki Kutxa) 62 448 4.627,60 56 443 4.303,68

Laboral Kutxa (Ipar Kutxa) 76 75 6.292,42 47 46 3.412,37

GUZTIRA 685 1.586 60.813,51 581 1.346 48.231.625,67


Bestalde, 581 mailegu formalizatu dira, eta mailegu horiei esker, 1.346 etxebizitza finantzatu

dira. Guztizko horretatik % 58 alokairuan jartzeko eskuratu diren etxebizitzak dira (786

etxebizitza), % 21 280 etxebizitzen birgaitzea finantzatzeko izan dira eta % 21 280 etxebizitza

eskuratzeko.

16,3%

7,6%10,3%

4,3%

41,6%

14,1%

5,8%

0%

5%

10%

15%

20%

25%

30%

35%

40%

45%

B B K B B V A Ipar

Kut xa

R ural

C aja

Lab oral

Kut xa C aja

V it al

R est o

7,1%

15,8%

51,4%

5,6%8,9% 7,5%

3,7%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

BBK BBVA Cala

Laboral

Kutxa Ipar

Kutxa

Rural

Caja

Vital

Resto



238

4.41 grafikoa Finantzatutako etxebizitza kopurua, jarduera motaren arabera. 2012

Jarduera Etxebizitza kop.

Erosketa-erregimenean sustatzea --

Alokairua sustatzea --

Alokatzeko eskuratzea 786

Etxebizitza erostea 280

Zuzkidura-bizitokiak --

Birgaitzea 280

Orokorra – Lurzorua eta urbanizazioa

--

GUZTIRA 1.346


.

4.1.7 Eraikal Programa

Oro har, orain arte abian jarritako Eraikal Programaren hamahiru deialdietan guztira diruz

lagundutako 1.363 proiektu erregistratu dira eraikuntzen kalitatea hobetzeko. Azken deialdian,

Eraikal-13, guztira 916.637 euroko zenbatekoa banatu da laguntzen bitartez, 166 proiektu

egiteko.

Hau da proiektu horien lurralde-banaketa: % 56 Bizkaian, % 28 Gipuzkoan eta gainerako % 16

Araban.

4.36 taula Eraikal Programarekin diruz lagundutako proiektuak*

Araba Bizkaia Gipuzkoa GUZTIRA

Eraikal 1 36 32 147 215

Eraikal 2 1 15 84 100

Eraikal 3 21 31 56 108

Eraikal 4 20 42 117 179

Eraikal 5 25 42 47 114

Eraikal 6 43 60 113 216

Eraikal 7 9 45 83 137

Eraikal 8 13 127 95 235

Eraikal 9 9 82 36 127

Eraikal 10 8 146 49 203

Eraikal 11 9 106 63 178

Eraikal 12 17 115 53 185

Eraikal 13 27 96 43 166

GUZTIRA 238 936 989 1.363

* K-21 Ereduko parte-hartzeak ez dira kontuan hartu.


Alokatzeko eskuratzea

% 58,4

Eskuratzea % 20,8

Birgaitzea % 20,8



239

4.37 taula Eraikal Programaren bitartez esleitutako inbertsioen bilakaera

(eurotan)

Programa ARABA Bizkaia Gipuzkoa EAE

Eraikal 1 315.563 327.834 258.122 901.518 Eraikal 2 0 213.603 147.005 360.607 Eraikal 3 175.192 364.505 187.403 727.100

Eraikal 4 120.522 536.463 193.122 850.108 Eraikal 5 135.155 479.128 285.717 900.000 Eraikal 6 158.078 587.365 352.090 1.097.533 Eraikal 7 91.522 443.193 251.772 786.487

Eraikal 8 85.529 630.639 283.832 1.000.000 Eraikal 9 31.895 756.718 215.984 1.004.597 Eraikal 10 14.109 1.058.446 276.712 1.349.266 Eraikal 11 46.498 866.763 387.359 1.300.620

Eraikal 12 54.596 1.048.358 200.254 1.303.208

Eraikal 13 110.508 440.233 365.896 916.637

GUZTIRA 1.339.167 7.753.248 3.405.268 12.497.681


Eraikal-13 deialdian aurkeztutako proiektuetatik 166 proiektu onartu dira. Horien artetik

azpimarratzekoa da kalitate-sistemen (ISO 18100), ingurumen-sistemen (OHSAS) eta laneko

arriskuak prebenitzeko sistemen ziurtapenak lortzeko programan izandako parte-hartzea, eta

Ekodiseinuaren UNE araua ezartzeko proiektuetan izandako parte-hartzea. Enpresa horietako

askok, gainera, hainbat ziurtagiri ezarri dituzte batera.

Zehazki, 70 enpresek hartu dute parte ISO 9001 ezartzeko programan (guztizkoaren % 42) eta

30 enpresek hartu dute parte ISO 14001 ezartzeko proiektuetan (% 19). Guztira, sistema horiek

ezartzeko proiektuek diruz lagundutako proiektu guztien % 63 hartzen dute (105 proiektu).

4.38 taula Eraikal-13 diru-laguntzen erabilera

Onartutako proiektuak KOP. Diru-laguntza

ISO 9001 ezarpena 39 196.626

ISO 14001 ezarpena 11 58.146

ISO 9001+ ISO 14001 ezarpena 10 72.592

OHSAS 18001 ezarpena 9 24.621

ISO 9001 + OHSAS 18001 ezarpena 11 67.635

ISO 9001+ISO 14001+OHSAS 18001 ezarpena 1 8.400

ISO 14001 + OHSAS 18001 ezarpena 7 43.915

UNE 150301 ezarpena 6 20.965

ISO 9001 + UNE 150301 ezarpena 8 45.455

ISO 14001 + UNE 150301 ezarpena 1 3.755

ISO 9001+ISO 14001+UNE 150301 ezarpena 1 5.885

Laborategien adostasuna, 410/2010 EDaren arabera 20 20.400 Prestakuntza/hedapena 22 61.110

Proiektuen kudeaketa 16 153.994

Eraginkortasun energetikoa 1 34.500

Sentsibilizazioa, prebentzioa 1 18.786

Gidak / tresnak 2 79.850

GUZTIRA 166 916.637


2012ko abenduan 286 eraikuntza-sektoreko enpresak eta inmobiliariek eta 148 arkitektura-

estudioek lortuta zuten ISO 9001 ziurtapena, Eraikalen laguntzarekin. Modu berean, 146 enpresak



240

lortu dute ISO 14001 ingurumen-ziurtapena eta 153 enpresak OHSAS 18001 ziurtapena, Eraikal

programan egindako parte-hartzeari esker.

Ondorengo grafikoetan sektoreko enpresek dituzten ziurtapenak alderatu dira eta ziurtapenak

lortzeko Eraikalen laguntza edukitzeak duen garrantzia baieztatu daiteke18.

4.42 grafikoa ISO 9001 ziurtapenen bilakaera

EJSN 41, 42, 43 eta 68*. Eraikuntza eta Higiezinen Jarduerak.

EJSN 742. Arkitektura Estudioak.

*EJSNko aldaketak. Eraikuntza: EJSN 41, 42 eta 43 (antzinako 45). Higiezin-jarduerak: EJSN 68 (antzinako

70). Arkitektura Estudioak: EJSN 71.1 (antzinako 74.2)

** Enpresen guztizkoen datuak 2012ko ekainekoak dira.

Iturria: Eraikuntzako enpresen ziurtapenen emaitzen laburpen Eraikal-en. 2012ko abendua eta 2012ko

ekaineko Eraikuntza Sektoreko Mapa. Etxebizitza Sailburuordetza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.

.

18 Ziurtatutako enpresen guztizkoaren azken datuak 2012ko ekainekoak dira.

195 243 272 301

342 364 387 432 443

497 524

576 574

15 38 66 78 106 146 165 175 193

239 287

340 386

0

100

200

300

400

500

600

700

dic-00 dic-01 dic-02 dic-03 dic-04 dic-05 dic-06 dic-07 dic-08 dic-09 dic-10 dic-11 2012**

en

presa k

op

.

Enpresak guztira Eraikal enpresak

14 33

54

80 97 100

117 124 142 142

163 171

2 14 28 47

61 70 80 91

106 116 130

148

0

50

100

150

200

dic-00 dic-01 dic-02 dic-03 dic-04 dic-05 dic-06 dic-07 dic-08 dic-09 dic-10 dic-112012**

en

presa k

op

.




241

4.43 grafikoa ISO 14001 ziurtapenen bilakaera


* EJSN aldaketak. Eraikuntza: EJSN 41, 42 eta 43 (antzinako 45). Higiezin-jarduerak: EJSN 68 (antzinako 70)


Iturria: Eraikuntzako enpresen ziurtapenen emaitzen laburpen Eraikal-en. 2012ko abendua eta 2012ko

ekaineko Eraikuntza Sektoreko Mapa. Etxebizitza Sailburuordetza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.

4.44 grafikoa OHSAS 18001 ziurtapenen bilakaera


* EJSN aldaketak. Eraikuntza: EJSN 41, 42 eta 43 (antzinako 45). Higiezin-jarduerak: EJSN 68 (antzinako 70)


Iturria: Eraikuntzako enpresen ziurtapenen emaitzen laburpen Eraikal-en. 2012ko abendua eta 2012ko ekaineko Eraikuntza Sektoreko Mapa. Etxebizitza Sailburuordetza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.

4.1.8 Hirigintza inklusiborako laguntzen programa

2012ko ekainaren 20ko Aginduak ezartzen ditu udal hirigintzan generoaren ikuspegia barne

hartzeko diru-laguntzen oinarriak. Diru-laguntza horien xedea da ondoren aipatuko diren agiriak

lantzeko beharrezkoa den laguntza teknikoa kontratatzetik ondorioztatutako gastuak

finantzatzea:

Hirigintza-analisia, hirigintza-diagnostikoa edo plangintzarena, generoaren ikuspegitik

Neurri zuzentzaileen ezarpenak araudietara ekarriko lituzkeen aldaketen azterketa

Udal planen diagnostikoa, ebaluazioa eta/edo egokitzapena, gizonen eta emakumeen

arteko berdintasunaren ikuspegitik

13 27

43 64 72 81

95

138 162

177

236 240 235

1 2 4 8 17 24 33 37 46

63 88

122 146

0

40

80

120

160

200

240

280

dic-00 dic-01 dic-02 dic-03 dic-04 dic-05 dic-06 dic-07 dic-08 dic-09 dic-10 dic-11 2012**

en

presa k

op

.


8 18 43

67

113

172

202 206

5 8 16

32

81 101

138 153

0

40

80

120

160

200

240

dic-05 dic-06 dic-07 dic-08 dic-09 dic-10 dic-11 2012**

en

presa k

op

.




242

2012an eskatutako laguntzak 900.487,13 €-ra iritsi dira guztira, eta Sailak 200.000 euro zituen

programa honetara bideratzeko.

57 unitatera iritsi zen jasotako eskaera kopurua eta 10 Udaletxe izan dira laguntzen onuradun.

4.1.9 Lan-segurtasuna eraikuntzan

2005. urtean, Sailak eta VISESAk akordio bat sinatu zuten –hitzarmen bidez ezarrita– sektorean

ordezkaritza gehien duten sindikatuekin. Akordio horren bidez, lan-baldintza egokiak errazten

dituzten irizpideak eta jardunak finkatzen dira. Ekimen horren emaitzak oso positiboak izan dira

eta oso lagungarriak izan dira herri-lanetako istripuen kopurua murrizteko; izatez, obren

osotasunean erregistratutakoak baino askoz ere txikiagoak dira.

Hain zuzen ere, ¡Error! No se encuentra el origen de la referencia.. grafikoan ikus daitekeen

oduan, urteetan laneko ezbehar-tasa baxuagoa izan da Sailak eta VISESAk egindako lanetan,

eraikuntza sektoreko gainerako eragileekin alderatuta, nahiz eta, oro har, ezbehar-tasak

beheranzko bideari ekin dion sektorean egiten diren lan guztiak batera hartuta.

2012ko datuei erreparatuz, Sailaren eta VISESAren lanen ezbehar-tasa 37 istripu/1.000 langile

izan zen eta 77 istripu/1.000 langileko tasa erregistratu zen EAE la guztiak batera hartuta.

Hala ere, azken urteetan eraikuntzaren sektorean laneko ezbehar-tasak ezagutu duen murrizketa

handia azpimarratu behar da.

4.45 grafikoa Laneko ezbeharren eraginaren indizea eraikuntza-sektorean


63,9 62,1

42,7 49,9

40,5 28,4

44,5 37,2

142,7 141,0 126,3 126,7

108,4 108,0

90,7

76,5

0

20

40

60

80

100

120

140

160

2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012

intz

ide

ntz

ia-i

nd

izea (

ezb

eh

ar

ko

p./

1.0

00 lan

gil

e)

Saila + Visesa Osalan



243

4.1.10 Etxebide – Etxebizitzaren Euskal Zerbitzuaren jarduera

a) Etxebizitza babestua eskatzeko espedienteen kudeaketa

Etxebide-Etxebizitzaren Euskal Zerbitzuak 2012ko amaieran etxebizitza eskatzeko 84.780

eskaera-espediente erregistratu zituen19. Nabarmendu behar da eskaera horietako asko pertsona

bakar bati dagozkien espedienteetan barnean hartzen direla (guztizkoaren % 68) eta

espedienteen gainerako % 32 bi pertsona gutxienez dagozkiela.

Guztizko eskari horretatik, 29.512 eskatzaile erosteko zein alokatzeko etxebizitza bat eskuratzeko

eskabideak ziren. Zentzu horretan, ezin da ahaztu 2012an onartutako izena emateko eta

esleitzeko prozesuari buruzko araudi berriarekin ezinezkoa izango dela bi edukitza-erregimenetan

izena ematea, eta, ondorioz, izena emateko unean bietako bat aukeratu beharko dela.

Etxebidek etxebizitza tipologia bakoitzari dagokion benetako eskaria aztertzeari ekin dio.

Horretarako, 29.512 eskaera erosketa-eskaeratzat jo dira, nahiz eta eskatzaile bakoitzari gutun

bat bidali zaion, hala badagokio bere eskaera aldatzeko eta alokairuko etxebizitza bat eskatu ahal

izateko.

2013an hasi zen prozesu hori albo batera utzita, alokairua soilik eskatzen duten eskabideen

kopuruan izan den hazkunde handia nabarmendu behar da: 2005ean izen-emate guztien % 21

izatetik, 2005ean, % 44ra iritsi dira, guztira 36.947 eskabiderekin.

4.39 taula Eskatutako eskuratze-erregimena. 2012an Etxebiden inskribatuta dauden

biztanleak*

Kopurua guztizkoaren gaineko

%

EROSKETA Etxebizitza berria erostea 46.648 55,0

Bigarren eskuko etxebizitza erostea 32.956 39,0

Etxebizitza tasatua erostea 24.716 29,0

ALOKATZEKO

Zuzkidura-bizitokiak 16.277 66,0

Etxebizitza soziala alokatzea 56.366 65,0

BOE alokatzea 54.855 47,0

Bizigune big. esk. etxebizitza librea alokatzea 39.577 26,0

Bilboko udal-etxebizitza alokatzea 21.703 19,0

EROSKETA SOILIK 18.321 21,6

ALOKAIRUA SOILIK 36.947 43,6

EROSKETA ETA ALOKAIRUA 29.512 34,8

GUZTIRA 84.780 100,0

* Etxebiden izena emateko unean hainbat etxebizitza mota eta eskuratze-erregimen hautatzeko aukera

ematen zaie; horien artean bakarra edo aukera guztiak hauta daitezke.


Etxebizitza babestuen eskatzaileen erregistroan izena emandakoen bolumen handia eta esleitzeko

prozesuen konplexutasuna kontuan izanik, kudeaketa-ahalmen handia izan behar da. Izatez,

2012. urtean, guztira etxebizitza-eskabideen 74.9161 espedientek sortu zuten izapideren bat

Etxebiden.

19 Eskari garbia da, hau da, alokairu-erregimeneko babes ofizialeko etxebizitza bat edo Bizigune programako etxebizitza

bat okupatzen ari diren inskribatuak edo babes ofizialeko etxebizitzen zozketetan hautatutakoak kenduta.



244

Zehazki, 2012an guztira 13.672 espediente alta izan dira, eta 16.794 espediente izan dira baja,

hainbat arrazoirengatik (ikus 4.78 taula). Horrez gain, 9.756 eskabideren inskripzioa ukatu da,

eta 34.694 espedientek dokumentazioan okerren bat zuzendu behar izan dute.

4.40 taula Etxebiden baja hartzearen arrazoiak

Bajaren arrazoia Kopurua %

Laurtekoa ez berritzea 4.896 29,2

Etxebizitza esleitzea 4.584 27,3

Etxebizitza izatea 2.549 15,2

Eskatzen diren sarrerak ez ziurtatzea 1.662 9,9

Uko-egite bat edo gehiago 925 5,5

Eskatzaileak eskatzea 455 2,7

Espedientea artxibatzea 229 1,4

EAEn erroldatuta dagoen ez egiaztatzea 5 0,0

Jakinarazpenak ezinezkoak izatea 1.403 8,4

Gehieneko sarrerak gainditzea 20 0,1

Beste eskaera bat aurkeztea 21 0,1

Inskripzio-betebeharrak ez betetzea 19 0,1

Heriotza 9 0,1

Benetan EAEn ez bizitzea 17 0,1

GUZTIRA 16.794 100,0


b) Hiritarrei arreta ematea

Hiritarrei arreta emateko zerbitzuak (www.etxebide.info) guztira 513.693 bisitaldi eta 7.692

kontsulta izan ditu 2012. urtean.

Bestalde, Etxebide zerbitzuak guztira 98.096 komunikazio idatzi egin ditu 2012an. Kopuru

horretatik, % 26 sustapenetan onartzeko edo baztertzeko komunikazioak izan dira (25.241

komunikazio), eta komunikazioen % 25 dokumentazioan okerrak zuzentzeko egindako

komunikazioak dira (24.264).

4.41 taula Etxebide zerbitzuan jasotako kontsulten bilakaera

2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012

Kontsultak, guztira 7.258 8.812 10.142 13.218 13.561 8.166 8.043 7.692

Web-orrirako bisitak, guztira 412.461 652.958 643.663 575.537 585.573 551.073 498.698 513.693

Komunikazio idatziak, guztira 181.170 147.837 155.214 183.884 164.154 146.411 172.092 98.096


Halaber, Etxebide etxebizitza babestuko 15.906 eskatzailerekin jarri da harremanetan

(komunikazioen % 16) haien espedienteari baja eman zaiola edo artxibatuta geratu dela

jakinarazteko, eta beste 6.582 eskatzailerekin jarri da harremanetan erregistroan inskribatu ez

izanaren berri emateko. Zerbitzuan alta eman zaiela jakinarazteko 8.836 komunikazio egin dira

(guztizkoaren % 9) eta 6.446 etxebizitza babestuen zozketetan (guztizkoaren % 7).

http://www.etxebide.info/



245

4.42 taula Etxebiden 2012an idatzitako komunikazioak.

Komunikazio mota Kopurua %

Sustapenetan onartzea eta baztertzea 25.241 25,7

Dokumentazioko akatsak zuzentzea 24.264 24,7

Espedientea artxibatzea edo baja ematea 15.906 16,2

Laurtekoa berritzeko jakinarazpena 11.621 11,8

Alta ematea 8.836 9,0

Inskripzioa artxibatzea edo ukatzea 6.582 6,7

Zozketara gonbidatzea 6.446 6,6

GUZTIRA 98.096 100,0


Bestalde, Zuzenean zerbitzuak 35.875 dei jaso ditu 2012an. Dei horiek hiru kategoriatan

sailkatzen dira: etxebizitza babestuko eskatzaileak, zozketak eta etxebizitza babestuetako

esleipendunak20. Etxebizitza babestuko eskatzaileek egiten dituzte dei gehien (26.082 dei, % 73),

zozketei deien % 16 dagokie (5.931 dei) eta esleipendunei gainerako % 11 (3.862 dei).

Aurrez aurreko arretari dagokionez, Zuzenean zerbitzuak guztira 135.771 kontsulta erantzun ditu

2012an. Arreta jaso duten pertsonen % 92 etxebizitza babestuko eskatzaileak dira, % 6

etxebizitza babestu baten esleipendunak dira, eta % 2 zozketekin lotzen diren kontsultak dira.

4.43 taula 2012an, Zuzenean arreta-zerbitzuan jasotako deiak eta aurrez aurre emandako arreta

Kontsulta mota JASOTAKO DEIAK

AURREZ AURREKO ARRETA

Kopurua % Kopurua %

Etxebizitza babestuko eskatzailea 26.082 72,7 125.007 92,1

Zozketak 5.931 16,5 2.815 2,0

Babes publikoko etxebizitzen esleipendunak 3.862 10,8 7.949 5,9

GUZTIRA 35.875 100,0 135.771 100,0


Amaitzeko, Etxebideren web-az gain, Sailak beste lau webgune dituela esan behar da. Horri

horietan ere jarduera handia erregistratu da azken urtean. Horrela, Etxebideren webgunera

egindako bisitez gain, Sailaren webguneak 167.121 bisita jaso ditu guztira 2012an eta 35.208

izan dira Bizilagunen webguneak jasotakoak. Bestalde, Etxebizitzaren Behategiaren webguneak

16.091 bisita jaso ditu eta 14.611, azkenik, Eraikalenak.

20 Ezin da bereizi 2. zozketaren zain dauden behin-behineko esleipenak diren edo kontratua ontzat ematearen zain

dauden behin betiko esleipendunak diren. Era berean, etxebizitza babestuko maizterren kasuak ere izan daitezke.



246

4.44 taula Web-orrietarako bisitak, 2012an.

Dei mota Kopurua

ETXEBIDE

Etxebideren web-orrirako bisitak 513.693

Bisitari bakarrak 360.017

ETXEBIZITZA SAILA

Sailaren web-orrirako bisitak 167.121


BIZILAGUN

Web-orrirako bisitak guztira 35.208

ETXEBIZITZAREN BEHATEGIA



ERAIKAL




c) Zozketak eta esleipenak

Etxebidek, 2012. urtean, guztira 517 etxebizitza zozketatu ditu etxebizitza babestuko eskatzaile

gisa izena emandako pertsonen artean. Guztizko horretatik, % 17 alokairu-erregimenean

esleitutako etxebizitzak dira, eta % 83 salerosketa-erregimeneko etxebizitzak dira. Bilakaerari

erreparatuz, zozketatutako etxebizitza kopurua murriztuz joan dela ikus daiteke, etxebizitza

babestu berrien ekoizpenak ezagututako beherakadarekin bat etorriz.

Hiru urteen osotasunari (2010-2012) erreparatuta, 3.273 etxebizitza zozketatu dira, eta alokairu-

erregimenak guztizkoaren % 37 hartzen du.

Babes-modalitateari dagokionez, 2012an zozketatutako etxebizitzen % 70 BOE dira eta gainerako

% 30 etxebizitza sozialak dira.

4.45 taula Etxebidek 2010-2012 aldian zozketatutako etxebizitzak.

2010 2011 2012 GUZTIRA 2010-

2012

Errentamendua 742 392 90 1.224

BOE 200 20 0 220

Etxebizitza soziala 542 372 90 1.004

Azalera-eskubidea 599 924 427 1.950

BOE 599 924 427 1.950

Etxebizitza soziala 0 0 0 0

Jabetza 93 6 0 99

BOE 93 6 0 99

Etxebizitza soziala 0 0 0 0

GUZTIRA 1.434 1.322 517 3.273

BOE 892 950 427 2.269

Etxebizitza soziala 542 372 90 1.004




247

4.46 grafikoa Zozketatutako etxebizitzen banaketa, tipologiaren eta edukitza-erregimenaren arabera 2010-2012 aldian guztira zozketatutako etxebizitzak.

EDUKITZA ERREGIMENA BABES TIPOLOGIA


2012an zozketatutako etxebizitzen banaketa geografikoari erreparatuz, etxebizitza asko Bizkaian

kokatu dira. Horrela, Bizkaiak bereganatu ditu 2012an zozketatutako etxebizitzen % 70 (362

etxebizitza) eta Gipuzkoan gainerako % 30 (155 etxebizitza). Hortaz, 2012an ez da etxebizitzarik

zozketatu Araban, eta modu horretara, Planak lurraldea berrorekatzeko ezarritako helburua bete

da.

Hiru urteak batera hartuta, hau da lurralde-banaketa: % 49 Bizkaian, % 30 Araban eta gainerako

% 21 Gipuzkoan. Zozketatutako etxebizitzen guztizkoa EAEko 27 udalerritan banatzen da: lau

Araban, hamalau Bizkaian eta bederatzi Gipuzkoan.

Errentamendua

% 37,4

Lurzoru-eskubidea

% 59,6

Jabetza % 3,0

BOE % 69,3

Soziala % 30,7



248

4.46 taula 2010-2012 aldian zozketatutako etxebizitzen banaketa geografikoa.

Udalerria/herrialde 2010 2011 2012 2010-2012

Oka-Iruña 20 0 0 20

Legutio 0 36 0 36

Aiara 24 0 0 24

Gasteiz 735 164 0 899

ARABA GUZTIRA 779 200 0 979

Abadiño 0 54 0 54

Basauri 54 32 54 140

Barakaldo 0 0 92 92

Bilbo 200 177 0 377

Derio 77 0 0 77

Durangaldea 26 170 0 196

Elorrio 24 0 0 24

Gernika-Lumo 0 0 52 52

Leioa 0 0 90 90

Muskiz 40 0 0 40

Ortuella 0 0 74 74

Santurtzi 0 16 0 16

Sestao 0 270 0 270

Sondika 88 0 0 88

BIZKAIA GUZTIRA 524 719 362 1.605

Beasain 0 13 38 51

Elgoibar 70 0 0 70

Errenteria 0 0 30 30

Hernani 24 172 27 223

Hondarribia 0 0 25 25

Mutriku 0 75 0 75

Pasaia 0 143 0 143

Tolosa 37 0 0 37

Zestoa 0 0 35 35

GIPUZKOA GUZTIRA 131 403 155 689

GUZTIRA 1.434 1.322 517 3.273


Etxebidek egindako zozketez gain, udal batzuk haien etxebizitza-zozketak egin dituzte

Etxebideren zerrendak erabilita. Zehazki, prozedura horren bidez 424 etxebizitza zozketatu da

2012an. Halaber, beste udal batzuk haien zerrendak erabilita egin dituzte zozketak: 245

etxebizitza; eta 79 etxebizitza zozketatu dituzte beste eragile batzuk. Gauzak horrela, 2012an

zozketatutako etxebizitza babestuak 1.265 dira.

4.47 taula 2012an zozketatutako etxebizitza babestuak

Zozketatutako etxebizitza babestuak Araba Bizkaia Gipuzkoa GUZTIRA

Etxebideren eskatzaileen artean guztira zozketatuak 19 600 401 1.020

Hasiera-ordenarekin Etxebidek zozketatuak 0 362 155 517

Etxebideren zerrendekin Udalek zozketatuak 0 236 188 424

Pribatuek zozketatuak 19 2 58 79

Udalek haien zerrendekin zozketatuak 0 40 205 245

GUZTIRA 0 640 606 1.265




249

d) Etxebizitza babestuei uko egitea

Etxebidek aurrean duen kudeaketa-arazo nagusietako bat da etxebizitza babestuen esleipenetan

gertatzen diren uko-egiteak eta porrot egiten duten esleipen-prozesuak, hau da, hainbat arrazoi

tarteko (esate baterako esleipendun suertatzen diren unean beste etxebizitza baten jabe diren

pertsonak) arrakastaz amaitu ezin izan diren esleipen-prozesuak. Egoera horiek prozedura

oztopatzen dute, epeak luzatuta eta arras zailduta esleipen-prozesua.

Gaur egun euskal gizarteak bizi duen krisialdi ekonomikoaren eraginez, ugaritu egin da nabarmen

etxebizitza babestuen esleipen bati uko egiten dioten eskatzaileen kopurua, hortaz, Etxebizitza,

Herri Enplegu eta Gizarte Politiketako Sailak lehentasuna eman dio esleipen-prozesuen

eraginkortasuna hobetzeko helburuari.

Etxebidek kudeatutako uko-egiteen bolumenak hazkunde handia ezagutu du 2009tik aurrera,

nahiz eta azken ekitaldian murriztu egin den. Murrizketa horren arrazoi nagusia esleipenen

bolumenak ezagutu duen beherakada da. Zehazki, 2012an 4.263 etxebizitza babesturi egin zaie

uko. Uko-egite horietatik % 68 erosketa-erregimenean esleitutako etxebizitzak ziren eta % 32

alokairuan esleitutakoak (% 18 etxebizitza berriak eta gainerako % 14 Bizigune programako

etxebizitzak ziren).

Etxebideren araudi berriak aldaketak eragin ditu etxebizitza babestuak esleitzeko prozedura

eraginkorrago egiteko hainbat alderditan. Hain zuzen, araudi berria onartu denetik, boluntarioa da

zozketetan parte hartzea, hau da, parte hartu nahi duten eskatzaileek eskaera egin behar dute.

Neurri horrekin okerreko esleipenen kopurua gutxitu nahi da.

4.47 grafikoa ETXEBIDEk kudeatutako uko-egiteen bilakaera (2000-2012)


2012an erregistratutako uko-egiteen banaketa geografikoari erreparatuz, Araban % 39ko

portzentajea erregistratu da, % 33,5ekoa izan da Bizkaikoa eta % 27ra iritsi da Gipuzkoan.

3 1 47 159 614 770 1.072 1.705

2.488

5.492 5.123 5.122

4.263

0

1.000

2.000

3.000

4.000

5.000

6.000

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012

uk

o e

git

een

ko

p.



250

4.48 grafikoa ETXEBIDEk kudeatutako uko-egiteen banaketa, lurralde historikoka


4.1.11 BIZILAGUNen jarduera

BIZILAGUN doako zerbitzu publiko eta unibertsal bat da, Etxebizitza, Herri Lan eta Garraio Sailak

hiritarrei eskaintzen diena auzokideen elkarteetan edo errentarien eta maizterren arteko

erlazioetan sortzen diren informazio beharrei erantzuteko. Era berean, bitartekaritza- eta

adiskidetze-zerbitzua eskaintzen du, auzokideen artean zein etxebizitza alokatzen duten

pertsonen eta etxebizitza horien jabeen artean sortzen diren gatazkak eta eztabaidak ebazteko.

Etxebizitza, Herri Lan eta Garraio Sailaren egitura organikoa eta funtzionala ezartzen duen

azaroaren 24ko 607/2009 Errege Dekretuak jasotzen ditu BIZILAGUNek egiten dituen zerbitzuak.

Ikus 4.48. taula.

4.48 taula Bizilagunek egiten dituen zerbitzuak

BIZILAGUNEK EGITEN DITUEN ZERBITZUAK

Informazio profesionala, jabeei zein maizterrei, jabetza horizontalaren arloan

Informazio profesionala, errentariei zein maizterrei, hiri-errentamenduen arloan.

Bitartekaritza eta adiskidetzea, higiezinen jabeen artean eta jabeen eta maizterren artean sortzen diren auzietan

Fidantza-gordailua

Ematen den informazio idatzia: Jabetza Horizontalaren Legea Hiri-errentamenduen legea Errentamendu-kontratuen ereduak


BIZILAGUNekin harremanetan jartzeko hiru bide daude: telefonoz, Zuzenean zerbitzuaren bidez

(012); BIZILAGUNen web-orriaren bidez; eta Etxebizitzako lurralde-ordezkaritzetara bertaratuta,

funtzio horiek betetzeaz arduratzen baitira. 4.49. taulan aurkezten dira zerbitzu hori egiteko

Ordezkaritzek dituzten bitartekoak eta egitura.

100,0

66,0

31,4 53,4

45,3 27,3

41,0 59,6 63,2

69,8 69,9

39,1

100,0

31,9

35,2

17,6 25,7

42,3 31,0

24,8 20,9 20,2 16,6

33,5

2,1

33,3 29,0 29,0 30,4 27,9 15,7 15,9 10,0 13,4

27,4

0%

20%

40%

60%

80%

100%

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012

%




251

4.49 taula BIZILAGUNen funtzioak egiteko Ordezkaritzen egitura eta bitartekoak

ETXEBIZITZA SAILAREN LURRALDE ORDEZKARITZAK

Langileak

Aholkulari juridikoak EOErako, bitartekaritza eta adosteetarako, eta kontsulta konplexuetarako

Bitarteko teknikoak jabetza horizontalaren eta hiri-errentamenduaren arloko kontsultetarako eta aholkularitzarako, eta errentamendu-fidantzen kontrol ekonomikorako.

Administrazio-laguntzaileak fidantzak erregistratzeko eta itzultzeko, banku-mugimenduen jarraipena egiteko eta Etxebizitza eta Ogasun Sailerako hiruhileko likidazioak egiteko.

Zerbitzuaren ezaugarriak

Zerbitzua bertaratuta egingo da, aurrez telefono bidez hitzordua hartuta.


Bestalde, BIZILAGUNen web-orriak guztira 35.208 bisita izan ditu 2012an (ikus 4.86. taula), hau

da, Sailaren web-orrira egindako bisita guztien % 21.

Web-orria bisitatuta, BIZILAGUNen zerbitzuak eta funtzioak ondo ezagutzeko aukera ematen du,

eta erraz eskura daiteke gizabanako bakoitzak une jakin batean behar duen informazioa.

BIZILAGUNen web-orriaren bidez jabe, auzokide, errentari eta maizter gisa ditugun eskubideen

eta betebeharren informazioa eskura daiteke, eta sor daitezkeen zalantzak argitzeko

orientabideak ere eskaintzen ditu.

4.1.12 Babes publikoko parkearen erabilerari buruzko kontrola

a) Ikuskapena eta iruzurren ondoriozko zigorra

Etxebizitza babestuko parkearen funtzio soziala Eusko Jaurlaritzako Enplegu eta Gizarte

Politiketako Sailaren helburua eta eskumena da. Helburu horrekin, Sailak sistematikoki egiten ditu

etxebizitza babestua ikuskatzeko lanak, egon daitezkeen irregulartasunak hautemateko eta

balizko arau-hausleak zigortzeko.

Ikuskapen-funtzioa ofiziozko funtzioa da azaroaren 24ko 607/2009 Dekretua onartu zenetik,

Etxebizitza Babestuaren Ikuskapen Zerbitzua sortuta. Lurralde Ordezkaritza bakoitzak

ikuskatzaile-taldea du, eta horien funtzioa etxebizitza babestuen parkea ikuskatzea da.

Horrenbestez, eta beste zeregin batzuen artean, etxebizitzak bisitatu behar dituzte, horietan gerta

daitezkeen irregulartasunak hautemateko. Ikuskatzaileek etxebizitza behar bezala okupatzen eta

erabiltzen dela eta administrazioak baimendutako pertsonek ohiko etxebizitza iraunkor gisa

erabiltzen dutela egiaztatu beharko dute.

2004-2012 aldian, guztira 58.331 etxebizitza ikuskatu dira, eta guztira 74.480 ikuskapen-fitxa

bildu dituzte; izan ere, etxebizitza berean ikuskapen bat baino gehiago egin ahal izan da hainbat

unetan.



252

4.49 grafikoa Sailak ikuskatutako etxebizitzen bilakaera metatua


Azkenik, 9.294 etxebizitzatan antzeman da irregulartasun bat eta isuna jarri zaie horietatik 806ri,

hau da, hasiera batean irregulartasunen bat zutela hautemandako kasuen % 10 eta guztira

bisitatuko etxebizitzen % 1,5.

2012an oinarrituta, 3.816 etxebizitza ikuskatu da, eta horietatik 60k merezi dute zigorra (bisiten

% 1,6).

4.50 grafikoa Sailak ikuskatutako etxebizitzak eta zigorra izan duten kasuak


2004-2012 aldian, 903 zigor ezarri dira eta guztira 2,08 milioi euro dagokie, hau da, zigorreko

batez besteko zenbatekoa 2.300 eurokoa da. Horri dagokionez, adierazi behar da hautemandako

arau-hausteak hiru kategoriatan sailkatzen direla: arinak, larriak eta oso larriak. Ezartzen diren

isunak egindako arau-haustearen larritasunaren araberakoak dira, 30,5 € eta 6.010,12 €

artekoak.

2004-2012 aldian egin diren bisiten lurralde-banaketa hau da: Bizkaian guztizko bisiten % 43,

Gipuzkoan % 29 eta Araban % 28. Isuna duten kasuei dagokienez, berriz, Araban metatzen da

gehien, guztizkoaren % 41, gero Gipuzkoan, guztizkoaren % 32, eta azkenik, Bizkaian

guztizkoaren % 26.

3.624 8.218

20.706

33.377

41.639 46.993 53.386

65.094 74.480

3.575 8.047 19.577

31.032 38.576 43.304 47.961

54.515 58.331

0

10.000

20.000

30.000

40.000

50.000

60.000

70.000

80.000

2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012

etx

eb

izit

za k

op

.

Ikuskapen-fitxak Bisitatutako etxebizitzak

3.563 4.472

11.530 11.455

7.544 4.728 4.657

6.566 3.816

51

94

180 170

92

53

89

113 60

020406080100120140160180200

0

2.000

4.000

6.000

8.000

10.000

12.000

14.000

2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012Z

igo

rra j

arr

i zaie

n k

asu

ko

p.

Iku

skatu

tak

o e

txeb

izit

zen

ko

p.



253

4.51 grafikoa Eusko Jaurlaritzaren Babes Ofizialeko Etxebizitzen ikuskapenaren emaitzen lurralde-banaketa, 2004-2012


4.52 grafikoa Isunen batez besteko zenbatekoa, Lurralde Historikoen arabera, 2004-2012


b) Eroslehentasunak eta atzera-eskuratzeak

Bestalde, parkearen erabilera egokia bermatzeko, eta etxebizitza babestuak okupatzen dituzten

pertsonek indarrean dagoen Araudiak eskatzen dituen baldintzak betetzen dituztela ziurtatzeko,

Etxebizitza Sailak eroslehentasuneko eta atzera eskuratzeko eskubideak baliatzen ditu, edo, hala

badagokio, salmenta-eskaintza baten bidez ituntzen du salerosketa.

Zehazki, 2012an 55 eskualdatze-eragiketatan jardun da, hau da, murrizketa nabarmena izan da

aurreko urteetan lortutako balioekin alderatuz. Eragiketa horien baitan 50 salmenta-eskaintza

egin dira eta 5 etxebizitzari aplikatu zaie eroslehentasuna.

4.53 grafikoa Eroslehentasuna aplikatu zaien etxebizitzak eta salmenta-eskaintzak


27,9 30,7 38,2 41,4 36,7

43,1 39,2 37,3 26,4 32,8

29,0 30,1 24,5 32,2 30,4

0%

20%

40%

60%

80%

100%

Ikuskapen-fitxak Bisitatutakoetxebizitzak

Kasuirregularrak

Zigortutakokasuak

Zigorrenkopurua

EA

Eko

gu

zti

zko

are

n

%

Gipuzkoa

Bizkaia

Araba

2.040

2.866

2.171

2.300

2.000

2.200

2.400

2.600

2.800

3.000

Zigorraren batez besteko kop.

Eu

ro / z

igo

rra

Araba

Bizkaia

Gipuzkoa

EAE

61 78 92

123 123 158

187

287 269

232

55

0

50

100

150

200

250

300

350

2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012

Etx

eb

izit

za k

op

.



254

4.1.13 Jardunen adierazleen laburpena

4.50 taula 2010-2013 Etxebizitza eta Hiri Eraberritzea bideratzeko Planaren etxebizitzaren arloko jardunen adierazleen laburpen-taula (I)

ADIERAZLEA 2010 2011 2012

Hasitako etxebizitza babestuak guztira (etxebizitza kop.) 4.950 4.540 2.420

Hasitako alokairuko etxebizitzak 952 780 2.309

Hasitako salerosketako/azalera-eskubideko etxebizitzak 3.998 3.760 111

Alokairuko sustapenetarako diru-laguntzak (etxebizitza kop.) 701 117 638

Alokairuko etxebizitzak 666 96 398

Zuzkidura-bizitokiak 32 21 240

Landa-eremuko alokairua 3 0 0

Alokairuko sustapenetarako diru-laguntzak (milioi €) 17,49 3,18 19,01

Alokairuko etxebizitzak 17,13 2,89 9,41

Zuzkidura-bizitokiak 0,16 0,29 9,60

Landa-eremuko alokairua 0,20 0,00 0,00

Alokairuko sustapenetarako subsidioak (milioi €) 11,87 0,94 14,10

JARDUN BABESGARRIETARAKO EMANDAKO MAILEGUAK

Mailegu kopurua 1.621 631 581

Etxebizitza sustatzea 21 16 0

Etxebizitzak birgaitzea 780 440 291

BOE eskuratzea 745 149 249

Etxebizitza erabiliak eskuratzea 64 17 31

Errentamendu babestua eskuratzea 8 5 10

Zuzkidura-bizitokiak 2 0 0

Lurzorua eta urbanizazioa 1 4 0

Maileguen zenbatekoa (milioi €) 287,39 143,57 48,23

Etxebizitza sustatzea 130,25 120,41 0,00

Etxebizitzak birgaitzea 6,15 3,26 2,21

BOE eskuratzea 78,37 14,52 23,71

Etxebizitza erabiliak eskuratzea 6,61 1,90 3,14

Errentamendu babestua eskuratzea 34,86 2,35 19,18

Zuzkidura-bizitokiak 6,06 0,00 0,00

Lurzorua eta urbanizazioa 25,00 1,13 0,00

Alokabidek kudeatutako parkea (etxebizitza kop.) 9.339 10.172 11.073

Parke propioa 2.452 2.677 3.070

Eusko Jaurlaritzaren parkea 2.257 2.577 2.697

Biziguneren parkea 4.576 4.840 5.150

Udalen parkea 57 78 156

Bizigune programa

Hartutako etxebizitzak (etxebizitza kop.) 4.741 4.802 5.102

Maizterrekin egindako kontratuak (etxebizitza kop.) 4.347 4.506 4.661

Jabeei ordaindutako alokairuko errenta (€/hil) 580,3 597,5 596,7

Maizterrek ordaindutako alokairuko errenta (€/hil) 304,7 302,9 297,2

Sailak Programari emandako diru-laguntza (milioi €) 22,29 23,15

Emantzipatzeko Oinarrizko Errenta

Hartzaile kopurua 6.560 6.576 3.997

Eskaera kopurua 4.072 3.739 596

Etxebizitza babestuak eraikitzeko eskuratutako lurzorua (etx. kop.) 1.398 677 269

Eraikal Programa

Diruz lagundutako proiektu kop. 185 167 --

Diru-laguntzen guztizko zenbatekoa (milioi €) 1,30 0,92 --

Etxebizitza babestuen ikuskapenak

Etxebizitza bisitatuen kopurua 4.657 6.566 3.816

Isuna duten kasuen kop. 89 81 60

Isunaren batez besteko zenbatekoa (€) 1.873 2.294 2.300

Eroslehentasunak eta atzera-eskuratzeak (etxebizitza kop.) 269 232 55




255

4.51 taula 2010-2013 Etxebizitza eta Hiri Eraberritzea bideratzeko Planaren etxebizitzaren arloko jardunen adierazleen laburpen-taula (II)

ADIERAZLEA 2010 2011 2012

ETXEBIZITZAK ETA ERAIKINAK BIRGAITZEA (etxebizitza kop.) 19.947 16.333 15.529

Birgaitzeko diru-laguntzen guztizko zenbatekoa (milioi €) 20,65 15,76 16,98

Elementu komunak birgaitzeko partikularrentzako laguntzak 13,70 9,09 9,24

Banakako birgaitzeko partikularrentzako laguntzak 1,14 0,84 0,60

Auzokideen elkarteetarako laguntzak 5,80 5,83 7,14

Diru-laguntzen zenbatekoa, obra motaren arabera (milioi €)

1. motako obrak: egitura eta eraikuntza egokitzeko lanak 14,66 10,81 9,79

2. motako obrak: bizigarritasun-baldintzak egokitzeko obrak 0,03 0,04 0,02

3. motako obrak: irisgarritasuna hobetzera zuzentzen diren etxebizitzak egokitzeko obrak 5,32 4,66 5,60

4. motako obrak: akabera 0,43 0,25 0,16

Inguratzailea -- -- 0,41

EITen ordainsariak -- -- 0,99

Etxebizitzak eta eraikinak birgaitzeko maileguak

Mailegu kopurua 785 475 291

Emandako maileguen zenbatekoa (milioi €) 5,99 3,55 2,21

HIRI ERABERRITZEKO PROGRAMAK

Irisgarritasunerako programa

Diruz lagundutako proiektu kopurua 147 -- 190

Diru-laguntzen guztizko zenbatekoa (milioi €) 2,16 -- 3,18

Hiri-eraberritzeko udalei zuzenean emandako diru-laguntzak, M€ 7,58 0,70 --

HIRIBER programa

Diruz lagundutako proiektu kop. 45 -- --

Diru-laguntzen guztizko zenbatekoa (milioi €) 15,0 -- --

REVIVE programa

Diruz lagundutako proiektu kop. -- -- 7

Diru-laguntzen guztizko zenbatekoa (milioi €) -- -- 5,12

ETXEBIDE: ETXEBIZITZAREN EUSKAL ZERBITZUA --

Etxebizitza babestua eskatzeko espedienteen kop. 86.896 84.376 84.780

Alokairuan soilik izena emandakoen %a 30,7% 38,2% 43,6%

Alokairua onartzearen %a (alokairua soilik + bereizi gabea) 69,7% 75,0% 78,4%

Alta berriak (espediente kop.) 14.976 19.061 13.672

Bajak (espediente kop.) 19.137 20.921 16.794

Hiritarrei arreta ematea

Jasotako kontsulta kop. 8.166 8.043 7.692

Etxebideren web-orrirako bisita kop. 551.073 498.698 513.693

Sailaren web-orrirako bisita kop. 154.692 233.749 167.121

Bizilagunen web-orrirako bisita kop. 47.913 44.065 35.208

Etxebizitzaren Euskal Behategiaren web-orrirako bisita kop. 5.640 13.563 16.091

Idatziz egindako komunikazioen kop. 146.411 172.092 98.096

Zuzenean: jasotako dei kop. 32.252 48.435 35.875

Zozketatutako etxebizitzak (guztizko etxebizitza kop.) 2.252 2.546 1.265

Etxebide bidez zozketatuak 1.434 1.322 517

Etxebideren zerrendekin Udalek edo pribatuek zozketatuak 694 750 503

Udalek haien zerrendekin zozketatuak 124 474 245

Etxebizitza babestuei uko-egiteen kopurua 5.123 5.122 4.263




256

Etxebizitza-politikako laguntzen hartzaileen adierazleak 4.2

Etxebizitza, Herri Lan eta Garraio Sailaren etxebizitza-politika publikoen jardunak 4.52. taulan

islatzen dira. Hortaz, laguntzak diru-laguntza moduan eta/edo mailegu kualifikatu moduan

jasotzeko aukera dago, interesen subsidiaziorik gabe edo subsidiazioarekin.

4.52 taula Eusko Jaurlaritzaren etxebizitza-politika publikoek babes ditzaketen jardunak

Babes daitezkeen jarduerak

Babes publikoko etxebizitza gisa kalifikatutako eraikuntza berriko etxebizitzak errentamenduan, salgai edo erabilera propiorako lagatzeko sustatzea.

Etxebizitza librea sustatzea errentamendu babestuan eskaintzeko.

Babes ofizialeko etxebizitzak eta etxebizitza libre erabiliak eskuratzea, eskuratzaileak ohiko bizileku eta bizileku iraunkor gisa erabiltzeko.

Babes publikoko etxebizitza eraikien titularrek lurzoru-eskubidearen jabetza erostea, azalera-eskubidean

Etxebizitza erabilia alokatzea (errentamendurako laguntzak).

Etxebizitzaren errentamendu babestua.

Etxebizitzak erostea errentamendu babestuan jartzeko eta etxebizitzak lagatzea errentamendu babestuan eskaintzeko.

Ondare urbanizatua eta eraikitakoa birgaitzea.

Etxebizitzak jabetzan edo errentamenduan lagatzeko etxebizitzen sustapena xede duten birgaitze-jarduerak egitea.

Etxebizitza hutsak alokairuan eskaintzea.

Zuzkidura-bizitokiak sustatzea eta eraikitzea.

Landa-guneetan etxebizitzak birgaitzeko eta alokairuan jartzeko proiektu pilotuak gauzatzea, landa-ingurunea sustatzeko programa publikoen euskarri gisa.


4.2.1 Etxebizitzen sustapenerako laguntzen hartzaileak

Alokairu-erregimeneko etxebizitza babestuen eta zuzkidura-bizitokien sustatzaileek eta

errentamendu babestuan jartzeko etxebizitza eskuratzen dituztenek funts galdurako diru-

laguntzak jaso ditzakete, baita mailegu kualifikatuak ere, interesak subsidiatuta.

2012. urtean, laguntza horien hartzaile nagusia Alokabide izan da, guztizkoaren % 40 hartzen

baitu (13,4 milioi euro). Laguntza horiei esker, 292 etxebizitza sozial eskaini ahal izango dira

alokairu babestuan.

Bigarren Bilboko Udal Etxebizitzak sozietatea izan da. 11,7 milioi euro jaso ditu (guztizkoaren %

35) 160 zuzkidura-bizitoki eta 80 BOE sustatzeko. Bestalde, Donostiako Etxegintzak 5 milioi euro

jaso ditu 55 zuzkidura-bizitoki sustatzeko.

2012an laguntzak jaso dituzte, halaber, Tolosako Udalak (2,3 milioi euro), Usurbilgoak (43.000

euro) eta Miguel Imaz, SA enpresak (675.000 euro).

4.53. taulan ikus daiteke diru-laguntzen hartzaileen eta 2010-2012 aldian alokairu-erregimeneko

etxebizitzak sustatzeko diru-laguntzen eta subsidioen hartzaileen zerrenda.



257

4.53 taula Errentamendu babestuko etxebizitzen sustapenerako diru-laguntzen eta subsidioen hartzaileak. 2010-2012

2010EKO LAGUNTZEN HARTZAILEAK

Hartzailea Etxebiz

itza kop.

Diru-laguntza

Subsidioa LAGUNTZAK

GUZTIRA

Etxebizitza

bakoitzeko batez

b. laguntza

Alokairuko BOE sustapena

Donostiako Etxegintza 130 5.410.000 2.942.932 8.352.932 64.253

Bilboko Udal Etxebizitzak 46 1.978.000 792.823 2.770.823 60.235

Areatza 1338., S.L. 9 360.000 271.496 631.496 70.166

Alokairuko etx. sozialen sustapena

Alokabide 156 2.808.000 2.040.900 4.848.900 31.083

EASP (1) 296 5.328.000 5.824.669 11.152.669 37.678

Usurbilgo Udala 29 1.247.000 0 1.247.000 43.000

Zuzkidura-bizitokiak

Ibarrako Udala (2) 32 160.000 0 160.000 40.000

Landa-eremuen sustapena

Antoñanako administrazio-batzordea

3 198.000 0 198.000 66.000

GUZTIRA 701 17.489.000 11.872.821 29.361.821 41.886

2011KO LAGUNTZEN HARTZAILEAK


Tolosako Udala 24 1.032.000 651.300 1.683.300 70.137


ABEE Txantxilla 28 672.000 0 672.000 24.000

Construcciones Amenabar 44 1.188.000 0 1.188.000 27.000


Tolosako Udala

A motako ZB 15 45.000 0 45.000 3.000

B motako ZB 6 240.000 290.817 530.817 88.470

GUZTIRA 117 3.177.000 942.117 4.119.117 35.206

2012KO LAGUNTZEN HARTZAILEAK


Bilboko Udal Etxebizitzak 80 3.440.000 1.904.453 5.344.453 66.806


Miguel Imaz, S.A. 25 675.000 -- 675.000 27.000

Usurbilgo Udala 1 43.000 -- 43.000 43.000

Alokabide 292 5.256.000 8.144.297 13.400.297 47.118


Tolosako Udala 25 1.000.000 1.285.872 2.285.872 91.435

Bilboko Udal Etxebizitzak 160 6.400.000 -- 6.400.000 40.000

Donostiako Etxegintza 55 2.200.000 2.767.053 4.967.053 90.310

GUZTIRA 638 19.014.000 14.101.675 33.115.675 405.669

(1) Etxebizitza eskuratzeko laguntzak, alokairu babestuan eskaintzeko

(2) 2009an, diru-laguntzaren zatirik handiena jasota dago: 1.120.000. Zuzkidura-bizitokien batez

besteko diru-laguntza bizitokiko 40.000 eurokoa da.




258

4.2.2 Etxebizitza babestuen esleipendunak

a) Biztanle esleipendunen kuantifikazioa

Sailak edo zozketak egiteko Etxebideren zerrendak erabiltzen dituzten beste eragile batzuk

sustatutako babes publikoko etxebizitzen hartzaileak dira Etxebiden izena emandako etxebizitza-

eskatzaileak. Aurrez aditzera eman den bezalaxe, etxebizitza babestuak esleitzeko prozesuan

askok uko egiten diote esleipenari, eta, are gehiago, finantziazioa eskuratzeko zailtasun handiko

eta langabezia handiko gaur egungoaren gisako egoera batean.

2012. urtean, Etxebideren bitartez guztira 533 etxebizitza esleitu dira, % 17 alokairu

erregimenean (90 etxebizitza), eta % 83 erosketa-erregimenean (443 etxebizitza). Esleitzeko

dauden etxebizitzetatik, 16 etxebizitza zozketetatik kanpo geratu dira berralojatzera edo behar

berezietara zuzentzeko.

Zozketa horietatik ateratako esleipendunez gain, kontuan hartu behar dira beste eragile batzuk

egindako zozketetako esleipendunak (4.44. grafikoan adierazita daude).

4.54 grafikoa Etxebide bitartez zozketatutako etxebizitza babestuen bilakaera EAEn, edukitza-erregimenaren arabera 2007-2012.

Iturria: Etxebide. Etxebizitza Sailburuordetza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.

b) Biztanle esleipendunen karakterizazioa

Enplegu eta Gizarte Politiketako Sailak urtero egiten du inkesta bat etxebizitza babestu baten

esleipendun izan diren pertsonen artean. Inkesta horri esker, etxebizitza babestuen

esleipendunak ezaugarritzeko aukera dago.

Hasteko, esleitutako etxebizitzaren edukitza-erregimena kontuan hartuta, esleipendunaren profila

desberdina dela ikus daiteke. Horrela, alokairuko etxebizitza bat eskuratu duten pertsonen batez

besteko adina (40 urte) erosketa-erregimeneko etxebizitza baten esleipendunena (34 urte) baino

altuagoa da.

Alokairuko etxebizitza baten esleipendunen % 29k 45 urte baino gehiago dutela azpimarratu

behar da; portzentaje hori % 7koa da erosketa-erregimenean egindako esleipenen kasuan. Ikus

4.56. taula.

536 414 760

438 90

1.051 1.255 703 933

443

1.587 1.669 1.463 1.371

533

0

400

800

1200

1600

2000

2008 2009 2010 2011 2012

Etx

eb

izit

za

ko

p.

alokairua erosketa guztira



259

4.55 grafikoa Alokairuko etxebizitza babestu baten eta erosketa-erregimeneko baten biztanle esleipendunen adinaren konparazioa

Iturria: Etxebizitza Sailburuordetza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Etxebizitza babestuen

biztanleria esleipendunari egindako inkesta, 2013.

Era berean, inkestako datuei erreparatzen bazaie, lan-ezegonkortasuneko egoerak gehiagotan

agertzen dira alokairuko etxebizitza babestu bat eskuratu duten pertsonen artean. Hain zuzen

ere, langabezian dauden pertsonen proportzioa % 37koa da alokairuko etxebizitza baten

esleipendunen artean, eta % 13koa da, berriz, erosketa-erregimeneko esleipenak kontuan

hartuta. Bestalde, kontratu finko bat dutela baieztatu dute alokairuko etxebizitza bat esleitu zaien

pertsonen % 32k; % 63koa da ehunekoa erosketa-erregimeneko etxebizitzen kasuan.

4.56 grafikoa Alokairuko etxebizitza babestu baten eta erosketa-erregimeneko baten biztanle esleipendunen lan-egoeraren konparazioa

Iturria: Etxebizitza Sailburuordetza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Etxebizitza babestuen biztanleria

esleipendunari egindako inkesta, 2013.

Etxebizitza babestu baten esleipendun izan diren pertsonek Inkestaren bitartez emandako

informazioa kontuan hartuta, ikus dezakegu alokairuko etxebizitza batean bizi diren pertsonen

batez besteko diru-sarrerak hileko 1.105 euro garbikoak direla, eta kopuru hori erosketa-

erregimeneko etxebizitza baten esleipendunena baino zerbait txikiagoa da (1.659 euro hilean).

15,2

25,5 30,4

23,9

5

24,7

37,4

31,4

5,4 1,2

0,0

10,0

20,0

30,0

40,0

29 urte arte 30-34 urte 35-44 urte 45-64 urte 65 urte eta gehiago

%

Alokairua Erosketa

BATEZ BESTEKO

ADINA

Alokairua: 39,6

años

7,0

31,6

15,3

34,7

8,7 2,7 6,1

63,4

13,2 13,4 2,8 1,1

0,010,020,030,040,050,060,070,080,0

Bere konturakolangilea

Lanean,kontratu finkoa

Lanean, aldibaterakokontratua

Langabetua Erretiratua Beste egoerabat

%

Alokairua Erosketa



260

4.57 grafikoa Familia-unitate esleipendunaren hileko diru-sarrera garbien mailaren banaketa, etxebizitza eskuratzeko erregimenaren arabera

Iturria: Etxebizitza Sailburuordetza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Etxebizitza babestuen

biztanleria esleipendunari egindako inkesta, 2013.

4.2.3 Bizigune programaren esleipendunak

a) Bizigune programaren onuradunen kuantifikazioa

Bizigune programa hutsik dauden etxebizitzen jabeen eta Etxebiden izena eman duten eta urtean

21.100 euro gordineko diru-sarrerak dituzten etxebizitza-eskatzaileen arteko bitartekaritza-

programa bat da. Programak etxebizitza horiek bereganatzen ditu eta alokairuko merkatuan

jartzen ditu, eta, hala, jabeei bermeak eskaintzen dizkie eta maizterrei diruz lagundutako

errentak eskaintzen dizkie. Horrela, bi kolektibo horiek dira programa horren onuradun: jabeak

eta maizterrak.

2012. urtean, guztira 5.102 etxebizitza bereganatu dira, hots, hori da haien etxebizitzak

alokatzeko programan barnean hartu dituzten jabeen kopurua. Etxebizitza horien lurralde-

banaketari begiratzen bazaio, Bizkaian batez ere metatzen dela ikus dezakegu, guztizkoaren % 59

(3.007 etxebizitza); Gipuzkoan % 24 metatzen da (1.210 etxebizitza) eta Araban % 17 (885

etxebizitza).

0

10

20

30

40

630 euro arte 631-720 euro 720-840 euro 841-999 euro 991-1.140euro

1.141-1.290euro

1.291-1.410euro

1.411-1.650euro

1.651-2.160euro

2.160 eurobaino

gehiago

%

Erosketa Alokairua



261

4.54 taula Bizigune Programak merkaturatutako etxebizitzak, esparru geografikoen arabera, 2012*

Etxebizitza kop. bertikalaren %

Lurralde historikoa

Araba 885 17,3

Bizkaia 3.007 58,9

Gipuzkoa 1.210 23,7

Guztira 5.102 100,0

Hiriburuak 0,0

Bilbo 890 17,4

Donostia 117 2,3

Gasteiz 739 14,5

Guztira 1.746 34,2

Udalerri handiak > 40.000 biztanle 0,0

Barakaldo 382 7,5

Basauri 146 2,9

Getxo 94 1,8

Irun 84 1,6

Portugalete 111 2,2

Santurtzi 148 2,9

Guztira 965 18,9


Iturria: Alokabide/EASP. Etxebizitza Sailburuordetza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko

Jaurlaritza.

2012ko itxieran, etxebizitza horien % 91 Bizigune programaren familia esleipendunek okupatzen

zituzten, hau da, 4.661 etxebizitzek zuten indarrean alokairu-kontratua. Gauzak horrela, Bizigune

programaren onuradunen kopurua hau da: 5.102 etxebizitza-jabe, eta errenta babestuko

errentamendu-erregimenean etxebizitza bat eskuratzea lortu duten 4.661 maizter.

4.55 taula Bizigune Programako alokairu-kontratuak, 2012

KOP. bertikalaren % okupazioaren %

Lurralde historikoa

Araba 780 16,7 88,1

Bizkaia 2.771 59,5 92,2

Gipuzkoa 1.110 23,8 91,7

Guztira 4.661 100,0 91,4

Hiriburuak

Bilbo 835 17,9 93,8

Donostia 112 2,4 95,7

Gasteiz 644 13,8 87,1

Guztira 1.591 34,1 91,1

Udalerri handiak > 40.000 biztanle

Barakaldo 355 7,6 92,9

Basauri 134 2,9 91,8

Getxo 93 2,0 98,9

Irun 77 1,7 91,7

Portugalete 103 2,2 92,8

Santurtzi 140 3,0 94,6

Guztira 902 19,4 93,5


Iturria: Alokabide/EASP. Etxebizitza Sailburuordetza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko

Jaurlaritza.



262

Batez besteko errentei dagokienez, jabeek 597 euroko batez besteko errenta jasotzen dute

hilean, eta maizterrek batez beste 297 euroko errenta ordaintzen dute hilean. 4.56. taulan ikus

daiteke jabeen eta maizterren hileko errenten banaketa.

4.56 taula 2012an Bizigune programako jabeen eta maizterren errenten banaketa

Hileko errenten banaketa (%) Jabeak Maizterrak

200 € arte -- 26,9

201-300 euro 0,1 44,3

301–400 euro 0,1 29,6

401–500 euro 5,3 19,6

501–600 euro 50,2 4,4

601–700 euro 38,1 1,7

700 euro baino gehiago 6,2 0,4

GUZTIRA 100,0 100,0

Batez besteko errenta (euro/hil) 596,7 297,2


Iturria: Alokabide/EASP. Etxebizitza Sailburuordetza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Eusko Jaurlaritza.

Etxebizitza-politika publikoen ebaluazio-prozesuaren parte gisa, Sailak urtero egiten du inkesta

bat Bizigune programaren etxebizitza baten esleipendun izan diren pertsonen artean. Inkestaren

bidez eskuratzen den informazioak kolektibo hori ezaugarritzeko aukera ematen du. Hala ere,

2012an ez da inkestarik egin, hortaz, 2011n egindako inkestan jasotako karakterizazioa

aurkezten da jarraian.

Biziguneko maizterren batez besteko adina 44 urtekoa da, eta batez besteko hori handiagoa da

sustapen berriko alokairu-erregimeneko etxebizitzen esleipendunen batez besteko adina baino (37

urte). Era berean, nabarmentzekoa da pertsona bakarreko etxeen kopuru handia (guztizkoaren %

51); edonola ere, proportzio hori % 39ra jaisten da alokairuko sustapen berriko etxebizitza bat

okupatzen dutenen artean, eta % 26ra jaisten da etxebizitza berri babestuaren erosketaren

kasuan.

Diru-sarreren mailari dagokionez, inkestatutako pertsonek hilean batez beste 890 € garbiko diru-

sarrerak dituztela eman dute aditzera. Batez besteko hori alokairuko etxebizitza berrien

esleipendunek adierazitakoa baino zertxobait txikiagoa da (1.229 € hilean), baita erosketa-

erregimeneko esleipendunek adierazitakoa baino txikiagoa ere (1.678 € hilean). Ildo horretan,

kontuan izan behar da Bizigune programa diru-sarrera txikiagoko profila duten familiei zuzentzen

zaiela; izatez, Programan sartzeko gehieneko muga urtean 21.100 € gordineko zenbatekoa da,

eta babes ofizialeko etxebizitza bat eskuratu ahal izateko muga urtean 39.000 euro gordinera arte

igotzen da.

Bestalde, nabarmendu behar da etxeko pertsona nagusiak kontratu finkoa duen etxeen kopurua

asko jaitsi dela, guztizkoaren % 20 dira, eta duela urtebete egindako inkestan % 28 ziren. Horrez

gain, sustapen berriko etxebizitzen esleipendunen artean lan-egonkortasuna handiagoa da,

kontratu finkoa duten etxeen proportzioa % 38ra arte igotzen baita errentamendu-erregimenean

eta % 54ra erosketa-erregimenean.



263

4.57 taula Biztanleria maizterraren ezaugarri soziodemografikoak

bertikalaren % Kontratu zaharrak Kontratu berriak* GUZTIRA

Sexua Emakumezkoa 55,8 52,0 54,7 Gizonezkoa 44,2 48,0 45,3

Adina 30 urte baino gutxiago 6,1 3,7 5,4 30-34 urte 13,7 19,6 15,4 35-44 urte 39,5 41,5 40,1 45-64 urte 35,9 30,1 34,2 65 urte eta gehiago 4,8 5,1 4,9

Batez besteko adina (urteak) 43,8 43,0 43,6

Familia-unitatearen tamaina

Pertsona bakarra 51,1 50,6 50,9

Bi pertsona 21,0 19,3 20,5

Hiru pertsona 10,8 14,5 11,9

Lau pertsona 9,0 9,4 9,1

Bost pertsona edo gehiago 8,1 6,1 7.6

Etxebizitza babestu baten biztanle esleipendunek osatutako familien batez besteko tamaina, 2013 2,07 2,04 2,06

Familia-tipologia

Pertsona bakarra 50,3 50,6 50,4

Bikotea seme-alabarik gabe 6,9 7,9 7,2

Bikotea eta seme-alabak 11,6 13,3 12,1

Bikotea eta seme-alabak, eta beste hainbat 4,9 1,9 4,0

Bere kontura seme/alaba adin txikiak dituen familia gurasobakarra 21,2 20,6 21,0

Seme/alaba adin nagusiak dituen familia gurasobakarra 4,9 3,9 4,6

Beste egoera bat 0,3 1,8 0,8

Lan-egoera (familiaburua) Lanean/bere kontura 5,6 1,6 4,4

Lanean/kontratu finkoa 17,1 27,1 20,0

Lanean/aldi baterako kontratua 16,5 23,1 18,4

Langabezian 45,5 33,2 41,8

Erretiratua edo pentsioduna 12,6 13,8 13,0

Beste hainbat 2,7 1,3 2,4

Sarrera-mailak

480 € bitartean** 5,0 7,5 5,7

481-570 Euro 2,3 4,4 2,9

571-630 Euro 11,2 10,5 11,0

631-720 Euro 10,3 12,3 10,9

721-840 Euro 9,7 16,2 11,6

841-990 Euro 19,9 13,3 18,0

991-1.140 Euro 11,2 14,8 12,3

1.141-1.290 Euro 9,0 5,4 7,9

1.291-1.410 Euro 3,0 4,5 3,5

1.411-1.650 Euro 3,6 5,3 4,1

1.651-2.160 Euro 3,1 1,3 2,6

2.161 - 2.670 euro 0,7 0,5

ED/EE 7,6 2,6 6,2

Diru-sarrera bakar bat duten familien % 85,4 91,1 87,1

Hileko batez besteko diru-sarrerak (eurotan) 900,4 867,17 890,49

* Azken urtean sinatutako kontratuak

** Diru-sarrerarik ez dutela adierazten duten pertsonak kategoria honetan sartu dira.

Iturria: Etxebizitza Sailburuordetza. Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila. Bizigune Programako biztanle

maizterrei egindako Inkesta, 2011.



264

4.2.4 Alokairua ordaintzeko laguntzen hartzaileak

Eusko Jaurlaritzak ohiko etxebizitzaren alokairua ordaintzera zuzentzen diren hiru motatako diru-

laguntzak kudeatzen ditu: "Etxebizitzaren Prestazio Osagarria eta Gizarte Larrialdietako Laguntzak

–Diru-sarrerak Bermatzeko Errentarekin batera Diru-sarrerak Bermatzeko eta Gizarteratzeko

Euskal Sisteman barnean hartzen dira–; eta, azkenik, Emantzipatzeko Oinarrizko Errenta,

Estatuak zuzenean ematen duen laguntza baina autonomia-erkidegoek kudeatzen dutena."

Hiru laguntza horiek batera aintzat hartuta, 2012ko onuradunen kopurua 30.000 pertsonatik

gorakoa da.

Emantzipatzeko Oinarrizko Errenta 22 eta 30 urte arteko gazteei zuzentzen zaie, eta

etxebizitzaren prestazio osagarria, berriz, Diru-sarrerak Bermatzeko Errentaren osagarri gisa

artikulatzen da. Horrela, hartzaileen artean, lan ezegonkorrak dituzten gazteez gain, 45 urte

baino gehiagoko langabe kronikoen eta berme-errentaren azpiko diru-sarrerak –11.000 € urtean–

dituzten pentsiodunen kolektibo handi bat ere badago.

Bestalde, guraso bakarreko familiek Diru-sarrerak Bermatzeko Errentarako eta Etxebizitzaren

Prestazio Osagarrirako laguntza osagarri bat jasotzen dute. Guraso bakartasunaren subsidioa da,

eta 2012. urtean guztira 7.557 hartzaile kontabilizatu zen.

4.2.5 Etxebizitzak eta eraikinak birgaitzeko emandako diru-laguntzen hartzaileak.

Etxebizitzak eta eraikinak birgaitzeko ematen diren diru-laguntzak aztertzen dituen 4.1.4 atalean

egiaztatu ahal izan denez, 2012. urtean programa horretara bideratutako 16,98 milioi euroak

15.529 etxebizitza birgaitzen lagundu dute.

Analisian sakonduz, egiaztatzen da 9,2 milioi euro 14.966 familiatara bideratu direla, haien

etxebizitzetako elementu komunetan obrak egiteko; 0,6 milioi euro 564 familiatara bideratu

direla, haien etxebizitzetako elementu pribatiboetan obrak egiteko, eta 7,1 milioi euro auzokideen

elkarteetara bideratu direla (guztira 789 espediente)21.

Hasteko, onuradunen urteko diru-sarrera gordinen mailari erreparatuko diogu. Horrela, % 20 ez

dira iristen 9.000 €-ra urtean; % 33k urtean 9.000-15.000 € arteko diru-sarrerak dituzte; heren

batek 15.000-21.000 euro arteko sarrerak dituzte urtean; eta, azkenik, gainerako % 14k

aipatutako mailak gainditzen dituzte.

Kontuan hartu behar da aipatutako datuak urteko diru-sarrera gordinen datuak direla, eta

indarrean dagoen araudiak (2006ko abenduaren 29ko Agindua) ezarritako urteko 21.000 euroko

gehienezko muga, diru-sarrera haztatuei dagokiela, hau da, kontuan hartzen direla diru-sarrerak

dituzten pertsona guztiak eta sendigunea osatzen duen kide kopurua.

Bestalde, 2009ko uztailean Birgaitzeko Laguntzen Aparteko Plana onartu zen, eta sarrera-maila

behin-behinean areagotu zen, urteko 33.000 euro arte, 2009ko abenduaren 31 bitartean jasotako

eskaeretarako.

21 Auzokideen elkarteetarako laguntza erkidegoari zuzenean egiten zaion laguntza bat da, etxebizitzen jabeen sarrera-

maila edozein izanik ere.



265

Hori dela eta, 2009tik aurrera areagotu egiten da 21.000 euroko diru-sarrerak gainditzen dituzten

hartzaileen proportzioa; izan ere, 2009an egindako diru-sarreren mugaren aldaketak, 2009ko

uztailetik abendura egindako eskaerak eragiten ditu –neurri handi batean 2010 eta 2011n

gauzatu direnak. 2012an proportzioa murriztu egin da berriro, dagoeneko Laguntzen Aparteko

Planak ez baitu eraginik.

4.58 grafikoa Birgaitzeko laguntzen hartzaileen banaketa, sarrera-mailaren arabera.

3 5,1 3 2 ,7 3 1,1 2 8 ,7 2 7,4 2 6 ,4 2 2 ,3 17,3 19 ,1 19 ,7

3 3 ,1 3 2 ,9 3 2 ,3 3 3 ,0 3 3 ,6 3 4 ,63 0 ,1

2 5,83 1,1 3 3 ,1

2 7,1 2 8 ,7 3 0 ,7 3 2 ,0 3 2 ,7 3 2 ,4

3 0 ,0

2 6 ,7

3 1,13 2 ,9

3 ,5 4 ,2 4 ,4 4 ,7 4 ,7 5,1

10 ,0

14 ,4

10 ,30 ,2

3 ,97,9

1,42 ,5 6 ,4 0 ,8

11,03 ,3

2 ,4

0%

20%

40%

60%

80%

100%

2 0 0 3 2 0 0 4 2 0 0 5 2 0 0 6 2 0 0 7 2 0 0 8 2 0 0 9 2 0 10 2 0 11 2 0 12

(%)

H asta 9.000 € 9.000-15.000 € 15.000-21.000 € 21.000-27.000 € 27.000-33.000 € >33.000 €


Birgaitzeko laguntzen onuradunen artean kide bakar batek osatutako familien eta 65 urtetik

gorako pertsonen agerpen handia azpimarratu behar da. Zehazki, 2012an birgaitzeko laguntzen

onuradun izan diren familien % 41 kide bakar batek osatutako familiak ziren; % 54ren kasuan,

berriz, eskaeraren titularrak 65 urte edo gehiago zituen.

Horrez gain, epe luzeko bilakaerari erreparatuz, kide bakar batek osatutako sendiguneak eta

adineko pertsonek osatutakoak gero eta gehiago direla baiezta daiteke.

4.59 grafikoa Birgaitzeko laguntzen hartzaileen banaketa, familiako kide kopuruaren arabera.

33 35,6 35,8 37 38,7 39,2 37,7 37,1 41,6 41,4

30,0 29,5 30,6 30,3 30,0 30,9 32,4 31,631,1 31,2

18,6 17,8 17,2 17,3 17,0 16,2 16,6 17,5 15,2 15,7

13,7 12,5 12,4 11,6 10,8 10,4 10,2 10,8 9,3 8,83,3 3,1 3 2,9 2,9

0 %

2 0 %

4 0 %

6 0 %

8 0 %

10 0 %

2 0 0 3 2 0 0 4 2 0 0 5 2 0 0 6 2 0 0 7 2 0 0 8 2 0 0 9 2 0 10 2 0 11 2 0 12

(%)

1 2 3 4 5 ó más




266

4.60 grafikoa Birgaitzeko laguntzen hartzaileen banaketa, adinaren arabera.

28 ,3 28 ,6 29 ,4 25 ,9 22 ,5 16 ,1 8 ,1

27 ,4 20 ,8 19 ,8 20 ,1 19 ,116 ,8

16 ,3

14 ,1 20 ,5 18 ,9 17 ,8 19 ,720 ,2

21,3

30 ,2 30 ,1 32 ,0 36 ,2 38 ,7 46 ,8 54 ,4

0 %

2 0 %

4 0 %

6 0 %

8 0 %

100%

2 0 0 6 2 0 0 7 2 0 0 8 2 0 0 9 2010 2011 2012

(%)

<35 año s 35-49 año s 50-64 año s 65 y más año s


Birgaitze-laguntzen titular gisa emakumezkoek duten agerpenari dagokionez, gizonezkoek baino

agerpen handiagoa dutela baiezta daiteke, batez ere etxebizitzaren banakako elementuen

birgaitzeen kasuan. Horrez gain, azterketa zehatzago batek baieztatzen du pertsona bakar batek

osatutako birgaitze-txostenetan emakumezkoak direla nagusi; izatez, banakako birgaitzeen % 68

dira eta birgaitze komunitarioen % 71; gizonezkoen kasuan % 26ko eta % 19ko ehunekoak lortu

dira, hurrenez hurren.

4.61 grafikoa Pertsona bakar batek osatutako familiak birgaitze motaren eta sexuaren arabera

BANAKAKO BIRGAITZEAK

31,5 32,5 36,4 34,5 30,0 26,3 28,6 23,7 26,8 26,2

55,5 53,7 53,3 53,8 56,9 58,6 58,1 61,365,2 68,4

13,0 13,8 10,2 11,7 13,0 15,1 13,3 14,9 8,0 5,4

0%

20%

40%

60%

80%

100%

2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012

(%)

ho mbre mujer sin dato

ELEMENTU KOMUNEN BIRGAITZEA

23,3 24,3 24,2 23,2 21,3 21,6 22,0 24,0 20,2 19,0

54,7 55,1 59,1 58,0 59,7 62,0 64,7 61,8 67,2 70,6

21,9 20,6 16,7 18,8 19 16,4 13,3 14,2 12,6 10,4

0 %

2 0 %

4 0 %

6 0 %

8 0 %

10 0 %

2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012

(%)

ho mbre mujer sin dato




267

4.2.6 Hiri-eraberritzeko programetako laguntzen hartzaileak

a) Irisgarritasunerako programa

2012an, guztira 100 udal izan ziren emandako laguntzen hartzaileak: Arabako 19 udal, Bizkaiko

42 udal eta Gipuzkoako 39 udal.

4.58 taula Udalei eta Toki Erakunde Txikiei irisgarritasuna hobetzeko emandako diru-

laguntzak, lurraldeen arabera. 2012

Erakunde

kop. Plan kop.

Planetarako diru-lag.

Obra kop.

Obretarako diru-lag.

Diru-laguntzak guztira (€)

Araba 19 6 45.473,60 27 272.357,96 317.831,56

Bizkaia 42 12 129.158,05 74 1.500.857,15 1.630.015,20

Gipuzkoa 39 10 65.014,55 61 1.167.138,69 1.232.153,24

Guztira 100 28 239.646,20 162 2.940.353,80 3.180.000,00


b) REVIVE programa

REVIVE planaren xedea da etxebizitzen bloke edo etxadi osoen jabeen erkidegoei diru-laguntzak

ematea, eraikinen irisgarritasun-baldintzak, bizigarritasun-baldintzak eta eraginkortasun

energetikoa hobetzeko. 2012an 7 proiektuk jaso zuten diru-laguntza: Gipuzkoan 3k, Bizkaian 3k

eta Araban 1ek.

4.59 taula 2012 REVIVE Programaren esparruan emandako diru-laguntzak.

Aurkeztutako

proiektuak Diruz lagundutako

proiektuak Guztira emandako

diru-laguntza €

Araba 7 1 450.000

Bizkaia 10 3 2.490.000

Gipuzkoa 17 3 2.175.000

EAE 34 7 5.115.000


4.2.7 Hirigintza inklusiborako laguntzen hartzaileak

Bestalde, Sailak Udalei zuzendutako laguntzen programa bat barne hartzen du bere diru-

laguntzen politikaren programaren baitan, udal-hirigintzan generoaren ikuspegia barne hartzeko.

4.44 taulan 2012an aipatutako laguntzen onuradun izan diren udalerriak adierazi dira, baita

bakoitzak jasotako zenbatekoa eta diruz lagundutako jardueraren deskribapen bat ere.



268

4.60 taula Udalei emandako hirigintza inklusiborako diru-laguntzak

Udala Deskribapena Diru kop.

2012 Diru kop.

2013

Diru-

laguntza guztira

Baliarrain Udalerriaren egokitzapena generoaren ikuspegitik 3.600 14.400 18.000

Barrika Generoa eta udal-hirigintza 3.600 14.400 18.000

Donostia Sarrueta P.E.n generoaren ikuspegia barne hartzea 3.600 14.400 18.000

Donostia

Emakumeen eta gizonen tratamendu-berdintasuna ziurtatzeko lanak, Lorategi Hiriaren hiri-garapenaren esparruan 3.600 14.400 18.000

Elorrio Generoaren ikuspegia barne hartzen duen Ordenantza idaztea 3.400 13.600 17.000

Gorliz Generoaren ikuspegia udal-hirigintzan barne hartzea 3.600 14.400 18.000

Ibarra Behe-solairuetarako hirigintza-arauak generoaren ikuspegitik 3.600 14.400 18.000

Irun

Irungo HAPOren diagnostikoa, ebaluazioa eta egokitzapena gizonen eta emakumeen berdintasunari

dagokionez 3.600 14.400 18.000

Sopelana Generoaren ikuspegia udal-hirigintzan barne hartzeko proposamena 3.4158 13.673 17.091

Urola Garaiko udalerriak

Generoaren ikuspegiaren eta hirigintzaren artean lan kolektiboa eta batasun iraunkorra sortzeko jarduerak 6.994 27.975 34.969

Guztira 39.012 156.048 195.060


Gogobetetasunaren adierazleak 4.3

4.3.1 Etxebiden izena eman duten pertsonen gogobetetasuna22

Enplegu eta Gizarte Politiketako Sailak inkesta bat egiten du Etxebiden etxebizitza babestuaren

eskatzaile gisa izena eman duten pertsonen artean. Eusko Jaurlaritzaren etxebizitzaren arloko

politikei buruz, izena emateko prozesuei buruz eta beste gai batzuei buruz zer iritzi duten eta

haien gogobetetze-maila jakin nahi du. Era berean, inkestatutako pertsonek Eusko Jaurlaritzak

ezarritako hainbat programari eta neurriri buruzko galderak erantzun behar dituzte.

Eskatzaileek egindako balorazioak erabilgarritasun handikoak dira Sailerako, egindako jardunak

eskatzaileen premietara zein mailatan egokitzen diren eta egokiak diren ebaluatzeko.

Etxebideren eta Eusko Jaurlaritzaren etxebizitzaren arloko jardueraren balorazio orokorra 5,63 eta

4,79 puntukoa da, hurrenez hurren. Udalei emandako puntuazioa, aldiz, ez da nahikora iristen

(4,45 puntu). Jasotako arreta (6,99 puntu) eta izena emateko prozesua (6,96 puntu) baloratu

dira hobekien.

Aitzitik, etxebizitza-eskatzaileek etxebizitza babestuen prozesuetan eta zozketetan jarritako

konfiantza txikia nabarmendu behar da, 4,32 puntuko puntuazioa ematen baitiete.

22 Xehetasun handiagoz azter daiteke Etxebiden izena eman duten pertsonei 2012an egindako inkestari buruzko

txostenean.



269

4.61 taula Etxebiden izena eman duten pertsonen gogobetetasunaren adierazlea, 2009-2012

Batez besteko puntuazioa (0-10) 2009 2010 2011 2012

Etxebideren batez besteko balorazio orokorra 6,33 5,80 5,55 5,63

Eusko Jaurlaritzaren batez besteko balorazioa 5,45 5,14 5,15 4,79

Udalen batez besteko balorazioa 4,85 4,65 4,35 4,45

Izena emateko prozesuarekiko batez besteko

gogobetetasuna -- 6,89 6,14 6,96

Jasotako arretaren batez besteko balorazioa 7,45 7,34 6,87 6,99

Web-orriarekiko batez besteko gogobetetasuna 6,68 6,68 6,69 6,49

Zozketen eta esleipen-prozesuen gaineko konfiantzaren

batez besteko maila 5,21 4,43 4,46 4,32


4.3.2 Etxebizitza babestuen esleipendunen gogobetetasuna23

Bestalde, Etxebizitza Sailak inkesta bat egiten du etxebizitza babestu baten esleipendunen artean.

Inkesta horrek etxebizitza, esleipen-prozesu eta orokorrean etxebizitza-politikekiko asetasun-

maila neurtzen du.

Inkestaren arabera azpimarratu beharreko lehen ondorioa da, etxebizitza babestu baten

onuradunek, oro har, etxebizitza eskatzaileek baino iritzi positiboagoa dutela Eusko Jaurlaritzaren

etxebizitzaren arloko jardunaren inguruan.

Izan ere, etxebizitza babestuko esleipendunek 6,8 puntu ematen diote Etxebideri eta 6,1 puntu

Eusko Jaurlaritzari. Etxebiden izena eman duten etxebizitza-eskatzaileek, berriz, 5,6 puntu eta

4,8 puntu ematen diete, hurrenez hurren. Emaitza horiek etxebizitza-politiken arloko

gogobetetasun handiago erakusten dute etxebizitza babestu bat eskuratzeko iguripenak bete

ostean.

Etxebizitza babestuaren esleipen-prozesuen gardentasuna da gutxien baloratu den alderdia (6,4

puntu). Dena den, etxebizitzak emateko epearen balorazioak lortutako hobekuntza azpimarratu

behar da: 6,5 puntukoa izan da 2012n (6 puntu 2011n eta 5,3 2010ean). Horrez gain, asetasun-

mailak hobera egin du alokairu babestuko etxebizitzen esleipendunen artean (7,2 puntu).

Hobekuntza horretan zeresan handia eduki du Sailak alokairuko etxebizitza esleitzen denetik

ematen denera igarotzen den denbora murrizteko egin duen ahaleginak.

23 Xehetasun handiagoz azter daiteke etxebizitza babestuko esleipendunei 2012an egindako inkestari buruzko txostenean.



270

4.62 taula Etxebizitza babestuen esleipendunen gogobetetasunaren adierazleak, 2006-2012

Batez besteko puntuazioa (0-10) 2009 2010 2011 2012

Etxebideren batez besteko balorazio orokorra 6,72 6,86 6,53 6,79

Eusko Jaurlaritzaren batez besteko balorazioa 6,37 6,40 6,10 6,13

Udalen batez besteko balorazioa 5,76 5,76 5,64 6,04

Esleitutako etxebizitzarekiko batez besteko

gogobetetasuna

7,54 6,88 7,22 7,52

Alokairuko etxebizitza baten esleipenarekiko

batez besteko gogobetetasuna

6,53 6,36 6,79 7,57

Etxebizitzaren kalitatea/prezioa erlazioaren

batez besteko balorazioa

7,39 6,77 6,66 6,82

Esleipen-prozesuaren batez besteko balorazioa 6,77 6,31 7,13 7,02

Esleipen-prozesuen gardentasunaren batez besteko balorazioa

6,69 6,25 6,70 6,39

Jasotako informazioaren batez besteko gogobetetzea

-- 6,50 6,37 6,85

Etxebizitza emateko batez besteko epearen

balorazioa -- 5,32 5,97 6,51


4.3.3 Bizigune programaren esleipendunen gogobetetasuna24

Bestalde, Sailak inkesta bat egiten du urtero Bizigune programaren etxebizitza baten esleipendun

izan diren pertsonen asetasun-maila ezagutzeko. Inkesta horri esker, Sailak programaren alderdi

batzuk hobeto ezagutzeko eta, hala badagokio, hobekuntzak egiteko informazioa lortzen du.

2011n egindako Inkestako datuak dira erabilgarri dauden daturik berrienak, 2012an ez baita

inkestarik egin. Horrenbestez, egiaztatu da, kontsultatutako esleipendunen iritziz, Bizigune

Programak etxebizitza duina errenta ordaingarrian eskuratzeko aukera eman diela, eta programa

hori oso lagungarria dela alokairu soziala eskuratzeko. Aldi berean, gizarteari ekarpen handia

egiten zaiola adierazi dute –hutsik zeuden etxebizitzak alokairuaren merkatura ateratzeagatik–.

Etxebizitzen ezaugarriekin lotzen diren alderdi guztiek balorazio handiak jaso dituzte,

etxebizitzaren inguruneari emandako 7,41 puntuen eta kalitateari eta ekipamenduari emandako

6,04 puntuen artean.

Azkenik, Programari eta esleipen-prozesuari dagozkien gaiei erreparatuta, programan parte hartu

duten pertsonek balorazio onak egin dituzte. Etxebizitzaren okupazioaren aurreko zerbitzua da

hobe baloratzen dena (7,62 puntu), eta esleipen-prozeduraren gardentasunari emandako

puntuazioak (6,15 puntu) agerian uzten du nolabaiteko mesfidantza nagusitzen dela Bizigune

programako etxebizitzen esleipendunen artean, baloraziorik kaskarrena duen alderdia izanik.

24 Xehetasun handiagoz azter daiteke Bizigune programako etxebizitza baten esleipendunei 2011n egindako inkestari

buruzko txostenean.



271

4.62 grafikoa Bizigune programaren helburuekiko adostasunaren batez besteko maila

Iturria: Etxebizitza Sailburuordetza, Bizigune Programako biztanle maizterrei egindako Inkesta, 2011.

4.63 grafikoa Bizigune Programako maizterrek etxebizitzaren hainbat ezaugarriekiko agertutako batez besteko gogobetetasuna


4.64 grafikoa Maizterrek Bizigune Programako hainbat alderdirekiko agertutako batez besteko

gogobetetasuna


4.3.4 Hiritarren parte-hartzea etxebizitza-politiketan

Enplegu eta Gizarte Politiketako Sailaren lehentasunetako bat da etxebizitza-politiketan gobernu

onaren printzipioak aplikatzea, eta printzipio horien artean parte-hartzearen printzipioa

84,2 79,7 80,4

0,0

20,0

40,0

60,0

80,0

100,0

Etxebizitza duin bat eskuratu ahalizan dut

Arrazoizko errenta duen etxebizitzabat eskuratu aha lizan dut

Sozietateari ekarpenak egitendizkio, gizarte-alokairuak erraztuzeta alokairuko etxebizitza hutsak

merkaturatuz

Pu

ntu

ació

n m

ed

ia (

1-1

00)

7,41 7,10 6,21 6,52

5,59

0

2

4

6

8

10

Ingurua Tamaina etabanaketa

Eraikina Alokairuaren errenta Kalitatea etaekipamendua

7,13 7,09 6,63 7,09 6,94

0

2

4

6

8

10

Asetasun orokorra Esleipen-prozesua Gardentasuna Aurretiko zerbitzua Kontratuaren ondokozerbitzua



272

nabarmentzea. Azken urteetan Sailak ahalegin handiak egin ditu partaidetzako prozesuak

gauzatzeko eta plangintza publikoan adostasun batera iristeko.

Alabaina, politika publikoetan egindako parte-hartzearen erakusle dira Etxebizitzaren aldeko

Gizarte Ituna dela eta abian jarritako parte hartzeko prozesuak, 2010-2013 Etxebizitza eta Hiri

Eraberritzea Bideratzeko Plana landu izana eta Etxebizitzaren Euskal Legea landu izana.

Etxebizitzaren Gizarte Itunaren helburua da erakunde- eta gizarte-eragileekin adostea etxebizitza-

politikak epe ertain eta luzean gidatu behar dituzten ildo estrategikoak, eta horretarako

beharrezkoa erakunde-koordinazioa bermatzea. Azkenik, eta lehen aldiz, Eusko Jaurlaritzak

Etxebizitzaren Gizarte Ituna izenpetu zuen. Hain zuzen ere, 2010eko ekainaren 16an Etxebizitza,

Herri Lan eta Garraio Sailak Gizarte Itun bat sinatu zuen estreinakoz sektorearekin lotuta dauden

79 talderekin, besteak beste, ekonomia- eta finantza-erakundeekin, auzokideen elkarteekin,

adineko pertsonen elkarteekin, kontsumitzaile-elkarteekin, familia ugarien elkarteekin eta abar.

2010-2013 Etxebizitza eta Hiri Eraberritzea Bideratzeko Plana lantzeko abian jarritako parte

hartzeko prozesuari dagokionez, parte hartzeko prozesu horrek zerbitzu publikoaren

bikaintasunaren arloan nazioarteko aintzatespenik ospetsuena irabazi duela azpimarratu behar

da: Zerbitzu Publikorako Nazio Batuetako Saria (UNPSA), ―Erabaki publikoetako prozesuetan

hiritarren parte-hartzea mekanismo berritzaileen bidez hobetzea‖ kategoriaren barruan.

Prozesuaren elementu nagusia Etxebideren web-orrian (www.etxebide.info) txertatutako on linea

parte hartzeko plataforma bat da, baina beste elementu osagarri eta beharrezko batzuk ere

baliatu ditu proposatutako helburuak lortzeko: kolektibo adituei egindako inkestak eta kolektibo

kalteberekin eta/edo informazioaren eta komunikazioaren teknologietatik urrun dauden

kolektiboekin eztabaidatzeko taldeak.

4.63. taulan ikus daitezke parte hartzeko prozesuaren emaitza nagusiak. Prozesuan 16.000

pertsona inguruk hartu zuela parte kalkulatu da25. Horrez gain, 5.200 pertsonak erantzun dute

plataformaren bidez edo Etxebideren web-orriaren bidez planteatutako inkestei, edo kolektibo

adituei egindako inkestei.

Parte hartzeko prozesu horretan, proposamen ugari planteatu zen, eta horietako batzuk (30

zehazki) jarduera moduan txertatu zitzaizkion 2010-2013ko Etxebizitza eta Hiri Eraberritzea

Bideratzeko Planari.

Formulatutako inkestetan parte hartu duten pertsonen profilari erreparatuta, egizta daiteke 26 eta

35 urte arteko pertsonak direla nagusi (guztizkoaren % 59), baita lehen etxebizitza eskuratzeko

beharra duten pertsonak ere (guztizkoaren % 46). Halaber, egiaztatu zen emakumeen parte

hartzea handiagoa zela gizonezkoena baino (% 56 eta % 44, hurrenez hurren). Ikus 4.56. taula.

25 Bide batetik baino gehiagotik parte hartu duten pertsonak egon daitezke.

http://www.etxebide.info/



273

4.63 taula Etxebizitza-politikak lantzean parte hartzeko prozesuaren emaitzak

ADIERAZLEA Pertsona kop.

Parte-hartzaileak guztira* 15.748

On lineako plataforman parte hartu duten pertsonak 14.764

Etxebideren web-orriaren bidez parte hartu duten pertsonak 468

Facebook bidezko jarraitzaileak 333

Kolektibo adituetan egindako inkestetan parte-hartzaileak 173

Eztabaida-multzoetan parte hartu duten pertsonak 10

Erantzundako inkestak 5.230

Plataformaren bitartez 4.589

Etxebideren web-orrian 468

Kolektibo adituetan 173

Foroetako post-ak 569

―Zure proposamenak‖ espazioaren bidez egindako ekarpenak 120

* Balio hori eskura dauden bide guztietatik parte hartu dutenak batzen ditu, baina gerta daiteke pertsona

batzuk bide horietako batetik baino gehiagotik parte hartzea.


4.64 taula Etxebizitza-politikak lantzean, plataformaren bidez egindako inkestetan parte hartu dutenen profila

ADIERAZLEA %

Sexuaren araberako banaketa

Gizonezkoa 44,0

Emakumezkoa 56,0

Adinaren araberako banaketa

< 18 urte 1,4

18 – 25 urte 11,6

26 – 35 urte 58,7

36-50 urte 23,8

51-65 urte 4,2

> 65 urte 0,4

Jatorriaren araberako banaketa

Araba 9,1

Bizkaia 59,4

Gipuzkoa 31,3

EAEtik kanpo 0,3

Etxebizitzarekiko egoera

Estalita ditu etxebizitzaren arloko premia nagusiak 28,0

Lehen etxebizitza eskuratu behar du 46,0

Etxebizitza aldatu behar du 16,0

Gaur egungo etxebizitza birgaitu behar du 10,0


Bestalde, Etxebizitza Legearen Proiektua lantzeko prozesuari helduta, aipatutako proiektua Eusko

Legebiltzarrera bidali aurretik Sailak euskal herritarrek proposatzen ziren neurriei buruz zuten

iritzia jaso zuen. Horrela, herritarrei hitz eman eta Eusko Jaurlaritzaren proposamenak hobetzeko

aukera eman zitzaien, baita Etxebizitzaren Euskal Legera ekarpen berriak egiteko ere.

Web-ean txertatutako plataformak 17.000 bisita jaso zituen eta 1.300 iruzkin eta ekarpen egin

ziren.

Azkenik, azken urteetan Sailak sarean duen agerpena eta parte-hartzea areagotu egin dela aipatu

behar da. Horrela, jada sortutako bitartekoak hobetzeaz gain (Etxebideren web-orria,



274

Etxebizitzaren Behategiaren web-orria, Eraikal web-orria, Bizilagunen web-orria…), sare

sozialetara zabaldu du bere agerpena (Twitter, Facebook…).

4.65 taula Web-orrietarako bisitak, 2012an.

Dei mota Kopurua

Etxebideren web-orrirako bisitak 513.693

Kontsultak Etxebideren web-orrian 7.692

Sailaren web-orrirako bisitak 167.121

Bizilagunen web-orrirako bisitak 35.208

Etxebizitzaren Euskal Behategiaren web-orrirako bisitak 16.091

Erailkal web-orrirako bisitak 14.611


Azkenik, Etxebide sare sozialetan ere ageri dela eman behar da aditzera. Izan ere, kontua du

Twitter-en eta Facebook-en, eta kontu horietan etxebizitzaren arloko berritasunik interesgarrienak

eskaintzen dizkie bere jarraitzaileei (esleipenak, zozketak eta hainbat berritasun). Horrela,

Etxebidek 932 jarraitzailea ditu Facebook-en eta 559 dira Twitter-en.



275

5. JARDUEREN KOSTU EKONOMIKOEN ADIERAZLEAK

Etxebizitza Sailak eta Sozietate Publikoek erabilitako baliabide ekonomikoak 5.1

2011 aurrekontuak ezagututako mugek bereizi zuten (aurreko ekitaldikoa baino % 34

baxuagoa izan zen aurrekontua 2011n), 2012an ildo beretik jarraitu dute eta murrizketen

eszenategia ez da aldatu

Etxebizitza Multzoaren aurrekontua nabarmen murriztu da; izatez, Eusko Jaurlaritzaren

Etxebizitza Multzoaren guztizko gastu finkatua, hau da, Etxebizitza, Herri Lan eta Garraio

Sailaren eta atxikitzen zaizkion sozietate publikoen –Visesaren eta Alokabide/EASPren–

etxebizitza-gastuak 238 milioi eurokoak izan ziren 2012an, eta 248 milioi eurokoak izan ziren

aurreko urtean.

Zuzeneko inbertsioek guztizko gastuaren % 46 hartu dute (109,2 milioi €), kapital-

transferentziek eta diru-laguntzek % 31 (72,8 milioi €) eta gastu arruntek % 24 (55,8 milioi

€).

Sailaren gastuei erreparatzen bazaie, areagotu egin da Etxebide Programaren gastuen

likidazioa, aurreko bi urteetan behera egin eta gero. Ildo horretan, ez dugu ahaztu behar

Estatuko Administrazio Orokorraren Austeritate Planaren ondorioz behar-beharrezkoa izan

zela gastu publikoan euste-politika aplikatzea. 2010-2013 Etxebizitza eta Hiri Eraberritzea

Bideratzeko Planak bere egin zuen austeritate-plan hori eta aurrekontu-kostuetara bideratu

zuen.

Etxebizitza Sailak 2012an gauzatutako gastuaren maila 145 milioi eurokoa izan da, eta

2011ko gastuarekiko % 18ko gorakada izan da (123 milioi euro), eta % 30eko murrizketa

Sailak 2009. urtean gauzatu zuen gehieneko historikoarekiko (207 milioi euro). Hazkunde

horren atzean kapital-transferentziek eta diru-laguntzek ezagututako hazkunde handia dago

(azken urtean 23 milioi eurotik gorako hazkundea lortu da).

Bestalde, Sozietate Publikoen gastua aurreko urtekoaren maila bertsuan mantendu da.

Zehazki, 2012ko zenbatekoa 144 milioi eurokoa izan da eta aurreko urtean 148 milioi eurokoa

izan zen (2011ko gastuarekiko % 3 gutxiago).

Kapital-eragiketen banaketari dagokionez, eta izaera instrumentalak bultzatuta, Sozietateetan

inbertsio-osagaiak gora egin duela hautematen da, eta Sailaren gastuen kapituluan pisu

handiagoa hartu du kapital-transferentzien eta diru-laguntzen kapituluak. Gauzak horrela, eta

Sailaren kasuan, zuzeneko inbertsioak guztizko gastuaren % 23 izen diren bitartean,

Sozietateetan inbertsioen kapitulua gauzatutako guztizkoaren % 53ra arte iristen da.



276

5.1 grafikoa Etxebizitzaren guztizko gastuaren bilakaera, 2001-2012.

ETXEBIZITZA MULTZOAREN GUZTIZKO GASTUAREN BILAKAERA*

SAILAREN GASTUAREN BILAKAERA

VISESA ETA ALOKABIDEREN GASTUAREN BILAKAERA**

* Etxebizitza Multzoaren guztizko gastuan, kontuan izan behar da ez dela zuzeneko batuketa

egiten, baizik eta Biziguneren finkapena eta eroslehentasunak eta diru-laguntzak ezabatzen dira Sailaren eta Visesaren sustapenerako.

** 2011. urteaz geroztik, Alokabideren publifikazioaren eta, ondoren, EASPren xurgatze

bidezko fusioaren urtea, VISESA+ALOKABIDEri dagozkion datuak.

Iturria: Etxebizitza, Herri Lan eta Garraio Saila.

Etxebizitza Multzoaren osotasunaren guztizko gastuan oinarrituta eta jarduera-ildoaren

araberako analisian sakonduta, egiazta daiteke etxebizitza-eraikuntzako inbertsioak gastuaren

zatirik handiena hartzen duela, 70 milioi euro (guztizko gastuaren % 30). Bilakaerari

85,2 113,0 147,1 169,3 191,9

221,8 220,0 194,6 184,3

203,4

114,7 109,2

19,0 36,8

50,9 60,8

51,5

80,0 90,8 100,0 122,4

121,9

74,9 72,8 12,9

22,3

24,2

28,6 33,5

34,0 38,8 46,1 46,6 50,7

58,1 55,8 117,0

172,1

222,2 258,6

276,9

335,8 349,5 340,7 353,3 376,0

247,8 237,8

0,0

50,0

100,0

150,0

200,0

250,0

300,0

350,0

400,0

2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012

milio

i eu

ro

Zuzeneko inbertsioak Kapital trans. Eta diru-lag.

Gastu korrontea Gastua guztira

54,3 57,1 57,5 64,4 67,9 71,9 77,8 62,6 57,1 51,6 33,0 33,2

22,2 44,3 60,2

67,9 63,2 74,0 85,7 113,5 127,0

105,0

63,5 86,9

9,9

17,8 19,0

22,0 26,3 25,8

25,4 22,7 23,3

26,0

26,5

24,9 86,3 119,2

136,7 154,3 157,4

171,6 188,9

199,8 207,4

182,5

123,0 145,0

0,0

50,0

100,0

150,0

200,0

250,0

2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012

milio

i eu

ro

Zuzeneko inbertsioak Kapital trans. Eta diru-lag.


30,9 55,9

89,6 104,9 124,0

150,0 142,2 132,0 127,2 151,8

81,8 76,0 2,5

3,3

6,4 9,6

13,2

35,8 44,5 31,5 42,9

44,1

35,0 36,7

3,0

4,5

5,2 6,6

7,2

8,2 13,4 23,5 23,3

24,7

31,6 30,9

36,4 63,7

101,2 121,0

144,5

193,9 200,0 187,0

193,3 220,6

148,4 143,7

0,0

50,0

100,0

150,0

200,0

250,0

2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012

millo

nes d

e e

uro

s

Zuzeneko inbertsioak Kapital trans. Eta diru-lag-




277

erreparatuz, uzkurdura ezagutu da berriro kapitulu honetan, nahiz eta aurreko urtekoa baino

arinagoa izan den (urteko -% 42 2011n eta urteko -% 10 2012an).

Kapital-transferentziei eta diru-laguntzei dagokienez, Bizigune programak hartzen du

gastuaren zatirik handiena; izatez, guztira 37,2 milioi euroko zenbatekoa hartzen du.

Zenbateko horretatik 23,02 milioi euro Sailak jarritako diru-laguntzari dagokio.

Familien diru-laguntzek eta subsidioek ere bereganatu dute etxebizitzan izandako gastuaren

zati handi bat, nahiz eta azken bi urteetan murriztu egin diren ildo honetan ematen diren

laguntzak. Zehazki, 2012an 16,8 milioi eurokoa izan zen gastua, 22,5 milioi eurokoa, berriz,

2011n, eta 29,4 milioi eurokoa, azkenik, 2010ean.

Hiri Eraberritzeko Programei dagokienez, esan behar da 2012an 5 milioi euro bideratu zirela

guztira. Kopuru hori aurreko urtean kapitulu honetara bideratutako zenbatekoa baino % 20

baxuagoa da. Bestalde, hiri-eraberritzeko jardueretara 23,2 milioi euro bideratu ziren,

salbuespen moduan, izan ere, Hiriber Programaren ekarpenari esker, 15 milioi euro lortu

ziren.

Sailaren sozietateez bestelako eragile publikoetara eta pribatuetara alokairua sustatzeko

bideratutako diru-laguntzak, 6,7 milioi eurotara iristen dira. Hau da, 2010eko kopuru bera da,

baina 2011koa baino % 20 gehiago ere bada, urte hartan partida hau 5,6 milioi eurora

mugatu zela kontuan hartuta.

Balio horiek aurreko bi urteetan (2008-2009) lortutakoak baino baxuagoak dira, kontuan

hartuta urte haietan 20 milioi euro bideratu zirela alokairua sustatzera. Ildo horretan,

sustatzeko une honetan dauden zailtasun handiak eman behar dira aditzera. Zailtasun horiek

direla eta, Sailak eta VISESAk bere gain hartu behar izan dute errentamendu babestuko

etxebizitzen zati handi baten eraikuntza.

Bestalde, gastu korronteei dagokienez, Sailaren langileen gastuek murrizketa ezagutu dute

berriro, aurreko urtean baino gehiago oraingoan (-% 9,1 2012an eta -% 2,7 2011n).

Bestalde, 2012an Sozietateen langileen gastuek ere ezagutu dute uzkurdura (- % 4,5),

aurreko urtean hazkunde nabarmena ezagutu eta gero.

Azkenik, % 11ko murrizketa egon da Sailaren funtzionamendu-gastuetan, eta egoerari eutsi

zaio Sozietateen kasuan (+% 1 2011rekiko).



278

5.1 taula Etxebizitza, Herri Lan eta Garraio Sailaren etxebizitza gastua, jarduera-ildoaren arabera, 2010 eta 2011.

Jarduera-ildoa

2010 2011 2012

Zenbatekoa (milioi

€)

Gastuaren

banaketa %

Zenbatekoa (milioi

€)

Gastuaren

banaketa %

Zenbatekoa (milioi

€)

Gastuaren

banaketa %

ZUZENEKO INBERTSIOAK 51,6 28,3 33,0 26,8 33,2 22,9

Lurzorua erostea 12,6 6,9 2,8 2,3 1,4 1,0

Urbanizazioa 12,9 7,1 9,7 7,9 6,3 4,3

Etxebizitzak eraikitzea 23,7 13,0 15,6 12,7 21,3 14,7

Laborategirako ibilgetua erostea 0,5 0,3 0,02 0,0 0,0 0,0

Gainerako inbertsioak 1,9 1,1 4,9 4,0 4,1 2,9

KAPITAL TRANSFERENTZIAK ETA DIRU LAGUNTZAK 104,9 57,5 63,5 51,6 86,9 59,9

VISESA etxebizitzak sustatzeko diru-laguntzak 4,8 2,7 0,4 0,3 4,1 2,8

VISESA zabaltzeko kapitala 0,0 0,0 0,0 0,0 25,0 17,2

Sustapen itunduetarako diru-laguntzak 3,9 2,1 0,0 0,0 0,1 0,1

Familientzako diru-laguntzak eta subsidioak 29,4 16,1 22,5 18,3 16,8 11,5

Kalitate Programa – Eraikal 1,3 0,7 0,9 0,8 0,7 0,5

Gainerako kapital-transferentziak 0,0 0,0 0,0 0,0 0,3 0,2

Lurzorua erosteko eta urbanizatzeko diru-laguntzak 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0

Alokairua sustatzeko diru-laguntzak 6,7 3,7 5,6 4,5 6,7 4,6

Eremu degradatuak 0,6 0,3 1,3 1,0 0,0 0,0

IRISGARRITASUNA 3,5 1,9 2,1 1,7 2,6 1,8

Alokabide diru-laguntzak 2,8 1,5 4,8 3,9 5,3 3,7

EASP diru-laguntzak 10,5 5,8 0,0 0,0 0,0

Orubide diru-laguntzak 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0

Finantza-inbertsioak eta epe luzerako kredituak 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0

Bizigune programa 22,3 12,2 23,2 18,8 23,0 15,9

Eroslehentasuna eta atzera-eskuratzea 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0

Iraunkortasuna 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0

HIRIBER programa 15,0 8,2 0,0 0,0 0,0 0,0

Auzoak berritzea eta hiri-eraberritzea 4,1 2,2 2,8 2,2 2,3 1,6

GASTU ARRUNTA 26,0 14,2 26,5 21,6 24,9 17,2

Langile-gastuak 10,1 5,5 9,9 8,0 9,0 6,2

Funtzionamendu-gastuak 7,4 4,0 8,4 6,9 7,5 5,2

Finantza-gastuak 0,2 0,1 0,01 0,0 0,0 0,0

Laborategia kudeatzeko diru-laguntza arruntak 0,1 0,0 0,4 0,3 0,6 0,4

SESTAO BERRI 2010 diru-laguntza arruntak 1,2 0,7 0,9 0,7 1,6 1,1

Ezohiko erregularizazioa, BEZ kenezina 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0

Gainerako diru-laguntza arruntak 0,7 0,4 0,7 0,6 0,4 0,3

ETXEBIZITZA KAP 6,4 3,5 6,3 5,1 5,8 4,0

GASTUAK GUZTIRA 182,5 100,0 123,0 100,0 145,0 100,0




279

5.2 taula VISESA eta ALOKABIDEren* etxebizitza-gastua, jarduera-ildoaren arabera, 2010 eta 2011

Jarduera-ildoa

2010 2011 2012

Zenbatekoa (milioi

€)

Gastuaren

banaketa %

Zenbatekoa (milioi

€)

Gastuaren

banaketa %

Zenbatekoa (milioi

€)

Gastuaren

banaketa %









GASTU ARRUNTA 24,66 11,2 31,58 21,3 30,93 21,5

Langile-gastuak 4,69 2,1 5,83 3,9 5,61 3,9



GASTUAK GUZTIRA 220,59 100,0 148,37 100,0 143,66 100,0

* 2011. urteaz geroztik, Alokabideren publifikazioaren eta, ondoren, EASPren xurgatze bidezko fusioaren

urtea, VISESA+ALOKABIDEri dagozkion datuak.




280

5.3 taula Etxebizitza Multzoaren gastu finkatua, jarduera-ildoaren arabera, 2010 eta 2011

Jarduera-ildoa

2010 2011 2012

Zenbatekoa (milio

i €)

Gastuaren

banaketa %

Zenbatekoa (milio

i €)

Gastuaren

banaketa %

Zenbatekoa (milio

i €)

Gastuaren

banaketa %



Urbanizazioa 12,92 3,4 9,70 3,9 6,29 2,6


Laborategirako ibilgetua erostea 0,49 0,1 0,02 0,0 0,05 0,0



VISESA etxebizitzak sustatzeko diru-laguntzak 4,84 1,3 0,43 0,2 4,10 1,7

VISESA etxebizitzak sustatzeko diru-laguntzak -4,84 -1,3 -0,43 -0,2 -4,10 -1,7

Sustapen itunduetarako diru-laguntzak 3,91 1,0 0,0 0,0 0,14 0,1

Familientzako diru-laguntzak eta subsidioak 29,42 7,8 22,45 9,1 16,77 7,1

Kalitate Programa – Eraikal 1,26 0,3 0,93 0,4 0,69 0,3

Gainerako kapital-transferentziak 0,00 0,0 0,0 0,0 0,26 0,1

Lurzorua erosteko eta urbanizatzeko diru-laguntzak 0,00 0,0 0,0 0,0 0,00 0,0

Alokairua sustatzeko diru-laguntzak 6,70 1,8 5,58 2,3 6,69 2,8

Eremu degradatuak 0,61 0,2 1,28 0,5 0,00 0,0

IRISGARRITASUNA 3,48 0,9 2,12 0,9 2,64 1,1

Alokabide diru-laguntzak 2,80 0,7 4,78 1,9 5,26 2,2

EASP diru-laguntzak 10,53 2,8 0,0 0,0 0,00 0,0

Orubide diru-laguntzak 0,00 0,0 0,0 0,0 0,00 0,0



Bizigune finkapena ezabatzeak -22,29 -5,9 -23,15 -9,3 -23,02 -9,7

Bizigune programa finkatua 34,85 9,3 26,86 10,8 37,18 15,6


Iraunkortasuna 0,00 0,0 0,00 0,0 0,00 0,0

HIRIBER programa 15,00 4,0 0,00 0,0 0,00 0,0

Auzoak berritzea eta hiri-eraberritzea 4,10 1,1 2,75 1,1 2,32 1,0

GASTU ARRUNTA 50,66 13,5 58,12 23,5 55,83 23,5

Langile-gastuak 14,81 3,9 15,68 6,3 14,65 6,2



Laborategia kudeatzeko diru-laguntza arruntak 0,09 0,0 0,37 0,1 0,57 0,2

SESTAO BERRI 2010 diru-laguntza arruntak 1,19 0,3 0,91 0,4 1,57 0,7

Ezohiko erregularizazioa, BEZ kenezina 0,00 0,0 0,00 0,0 0 0,0

Gainerako diru-laguntza arruntak 0,66 0,2 0,72 0,3 0,44 0,2

ETXEBIZITZA KAP 6,39 1,7 6,25 2,5 5,81 2,4

GASTUAK GUZTIRA 375,99 100,0 247,79 100,0 237,84 100,0




281

5.2 grafikoa Etxebizitza Multzoaren gastuaren bilakaera, jarduera-ildoaren arabera, 2001-2012

ZUZENEKO INBERTSIOAK

KAPITAL TRANSFERENTZIAK ETA DIRU LAGUNTZAK

GASTU ARRUNTA

* Eremu degradatuetako eta irisgarritasuneko programak eta 2010ean Hiriber programa ere hartzen du

barnean.


60,2

129,1 131,5 134,7

78,3 70,2

23,8 24,5

68,1

51,3

14,4

8,9 1,2 1,7

5,6 17,4

22,0 30,0

0

25

50

75

100

125

150

2001 2002-

2005

2006-

2009

2010 2011 2012

milio

i eu

ro

Etxebizitzeneraikuntza

Lurzorua erostea etaberrerabiltzea

Gainerakoinbertsioak

0,0

3,0

23,1

34,9

26,9

37,2

10,0

22,2

26,1

29,4

22,5 16,8

3,6

8,8 6,8

23,2

6,2 5,0

0,0 1,5

6,5

13,3

4,8 5,3 0,8

2,9

13,8

6,7

5,6

6,7

1,3

5,4 5,4 3,9

0,1 0

5

10

15

20

25

30

35

40

2001 2002-

2005

2006-

2009

2010 2011 2012

milio

i eu

ro

Bizigune programa

Familiei diru-lag. Etasubs.

Hiri-eraberritzekoprogramak*

Alokabide/SPGVdiru-laguntzak

Alokairukoensustapena

Itunduen sustapena

4,2

9,2

15,9

21,6 23,4 22,5

5,3 8,3

12,7

14,8 15,7 14,7

2,0

2,1

6,7

6,0

10,8 10,3

1,4

7,6

6,1

8,3

8,3 8,4

0

5

10

15

20

25

2001 2002-

2005

2006-

2009

2010 2011 2012

milio

i eu

ro

Funtzionamendu-gastuak

Gastu pertsonalak

Finantza-gastuak

Gastu korronteengainerakoa



282

Lurzorua lortzearen eta urbanizatzearen kostua 5.2

2012an babes publikoko etxebizitzen eraikuntzarako lurzorua lortzeko eta urbanizatzeko batez

besteko kostua etxebizitzako 14.803 eurokoa izan zen. Balio horrek nabarmenki gainditzen

ditu aurreko bi urteetan erregistratutako batez bestekoak (7.936 euro/etxebizitza 2011n eta

4.247 euro/etxebizitza 2010ean), baina 2006-2009 aldian lortutako batez bestekoaren

parekoak dira (14.130 euro/etxebizitza). Batetik besterako aldaketak sustapen bakoitzaren

kasuistikaren eraginez gertatzen dira batez ere, portaerazko jarraibide desberdinen eraginez

baino gehiago.

5.4. taulan ikus daiteke datuen aldakortasun handia, etxebizitza motaren , eskuratzeko

erregimenaren eta sustatzailearen arabera; edonola ere, lehentxeago aditzera eman den

bezala kasuistikak markatzen du desberdintasuna.

5.4 taula Lurzorua lortzeko eta urbanizatzeko batez besteko kostuaren bilakaera

(euro/etxebizitza)

KONTZEPTUA Batez best-

2002-2005

Batez best-

2006-2009

2010 2011 2012

Etxebizitza mota BOE 10.125 14.613 5.493 7.581 15.911

soziala 8.923 13.583 2.925 8.804 13.581

Eskuratzea Alokairua 5.328 14.298 1.780 6.834 7.400

Salmenta/Azalera-eskubidea 11.510 14.237 6.917 8.332 20.601

Sustatzailea Etxeb. Sailarekin hitzartutakoa/Pribatuak 8.826 17.951 11.147 20.514 --

Etxeb. Saila 13.806 16.826 12.422 13.478 18.305 Etxeb. Saila. VISESA 7.802 12.366 2.408 5.562 16.662

Batez besteko kostua 9.455 14.130 4.247 7.936 14.803


Sustatutako etxebizitzen eraikuntza-kostua, sustatzailearen arabera 5.3

5.3.1 Sailaren etxebizitzen eraikuntzaren kostua

Sailaren etxebizitzak eraikitzeak, 2012an, etxebizitzako 112.164 euroko batez besteko kostua

izan zuen, aurreko bi urteetan erregistratutakoaren antzeko batez bestekoa.

Eragile sustatzaileari erreparatuta, sustapen itunduetan (114.711 euro/etxebizitza) eta

VISESAk sustatutakoetan (100.785 euro/etxebizitza) baino eraikuntza-kostu handiagoak

hautematen dira Sailak soilik sustatutako etxebizitzetan (140.330 euro/etxebizitza).

Desberdintasun horiek ebaluatzeko garaian, kontuan izan behar da Sailaren sustapenen

kasuan handiagoak izaten direla zailtasunak eta, kasu askotan, hiri-birsorkuntzako esku-

hartze integralak garatu behar izaten direla. Horrelako esku-hartzeak gizarte-balio handiagoko

esku-hartzeak dira, baina, aldi berean, inpaktu ekonomiko handikoak ere badira.

Etxebizitza motaren araberako kostuaren analisiak agerian uzten du BOEen eraikuntza-kostua

handiagoa dela (115.787 euro/etxebizitza), etxebizitza sozialena baino (108.171



283

euro/etxebizitza), nahiz eta azken urtean murriztu egin den bien arteko aldea; halaber,

errentamendu-erregimeneko sustapenetan barnean hartzen diren etxebizitzek (102.200

euro/etxebizitza) baino kostu handiagoa dute salmentako etxebizitzek (102.200

euro/etxebizitza) edo azalera-eskubidekoek.

5.5 taula Sailaren etxebizitzen eraikuntzaren batez besteko kostuaren bilakaera

(euro/etxebizitza)


2002-2005

Batez best-

2006-2009

2010 2011 2012

Etxebizitza mota BOE 74.655 99.921 122.966 123.524 115.787

soziala 83.142 111.888 107.515 95.828 108.171

Eskuratzea Alokairua 82.848 106.863 101.830 89.160 102.200

Salmenta/Azalera-eskubidea 76.305 102.897 126.710 124.956 119.969

Sustatzailea Etxeb. Sailarekin hitzartutakoa/Pribatuak 63.653 101.461 129.132 116.065 114.711

Etxeb. Saila 92.631 140.660 151.810 162.558 140.330

Etxeb. Saila. VISESA 76.440 99.452 107.970 112.041 100.785

Batez besteko kostua 78.877 103.237 114.816 115.495 112.164


5.3.2 VISESAren etxebizitzen sustapenaren kostua

2012an ez da VISESAren sustapenen baitako kontratu-programa berririk egon. Lehenik,

adierazi behar da 2011. urtean 42 etxebizitza baino ez zela sustatu, eta 2010. urtean 1.333

etxebizitza sustatu zirela, aurreko urteetako batez bestekoaren antzeko balioa. Kostua guztira

6,1 milioi eurokoa izan zen eta VISESAk guztira jasotako diru-laguntza 350.000 eurokoa izan

zen.

5.6 taula VISESAren sustapenen kostua eta diru-laguntza

(Mila eurotan)


2002-2005

Batez best-

2006-2009 2010 2011

Etxebizitza kop. Kontratu Programa 1.324 1.589 1.333 42

Sustapenen kostua guztira 135.464,5 186.991,6 174.939,6 6.117,4

Diru-laguntzak kontratua Programa 16.912,6 20.615,8 8.806,8 350,0


Etxebizitzako kostuari dagokionez, 2011n etxebizitzako batez beste 145.653 euroko kostua

izan zen, aurreko urteko batez besteko kostua baino % 11 handiagoa. Halaber, VISESAk

jasotako diru-laguntza (8.333 euro/etxebizitza) 2010. urtean jasotakoa baino zertxobait

handiagoa da (6.607 euro/etxebizitza).



284

5.7 taula VISESAren sustapenen kostuaren eta diru-laguntzaren ratioak

(eurotan)


2002-2005

Batez best-

2006-2009 2010 2011

Etxebizitzaren kostua 102.315 117.697 131.237 145.653

Etxebizitza bakoitzeko diru-lag. 12.774 12.976 6.607 8.333

Diruz lagundutako kostuaren % 12,5 11,0 5,0 5,7


Alokairua sustatzeko politiken kostua 5.4

5.4.1 Alokairuko etxebizitzen sustapenerako laguntzak

Aurreko atalean etxebizitza babestuen eraikuntzaren kostua aztertu da. Alabaina, Sailak,

eragile sustatzaile bihurtzeaz gain, eta, hortaz, bere sustapenen finantziazio-kostuak bere

egiteaz gain (lurzoruaren eta eraikuntzaren kostua), beste eragile sustatzaile batzuk izan

ditzake berarekin, eta kasu horretan sustapen-laguntzen kostua ere badu.

¡Error! No se encuentra el origen de la referencia.. atalean, alokairuko etxebizitza

ustatzeko emandako diru-laguntzak aztertu dira. Atal honetan, halaber, eraikuntza bere

egitearen kostuak eta alokairurako diru-laguntzen politikaren kostuak alderatu ahal izango

dira.

2012an, alokairuaren sustapenerako onartutako diru-laguntzen guztizkoa 19 milioi euro da.

Bestalde, 2012an onartutako maileguen subsidioak 14 milioi eurokoak dira.

Kontuan hartu behar da, azken urteetan alokairua sustatzeko diru-laguntza eta subsidioetara

bidertutako kopurua murriztuz joan bada ere, azken urtean hazkunde nabarmena ezagutu

duela, nahiz eta ezin den ahaztu eman den zenbatekoaren zati handi bat etxebizitzak eskuratu

eta alokairu babestuan eskaintzeko erabili dela, eta ez, ordea, alokairuko etxebizitza berriak

sustatzeko.

5.8 taula Alokairuaren sustapenerako laguntzen bilakaera, 2002-2012

(eurotan)

Diru-laguntzak Subsidioak LAGUNTZAK

GUZTIRA

2002 2.209.729 4.173.100 6.382.829

2003 6.480.567 7.220.467 13.701.034

2004 4.091.788 9.716.718 13.808.506

2005 11.050.084 11.990.384 23.040.468

2006 12.392.494 24.949.288 37.341.782

2007 5.134.697 16.302.564 21.437.261

2008 28.080.658 38.801.526 66.882.184

2009 27.441.995 21.782.975 49.224.970

2010 17.489.000 11.872.821 29.361.821

2011 3.177.000 942.117 4.119.117

2012 19.014.000 14.101.675 33.115.675




285

Diru-laguntza eta subsidio horiek kontuan izanik 638 etxebizitza alokairu babestuan eskaini

ahal izan dira, eta batez besteko laguntza 51.905 eurokoa da. Aurrez aztertutako datuen

arabera, etxebizitza babestuak eraikitzeko Sailaren batez besteko kostua 112.000 eurokoa

zen etxebizitza bakoitzeko.

Datu horiei erreparatuta, egiazta daiteke eraikuntzak inbertsio handiagoa eskatzen duela,

finantza-kostu handiekin, eta etxebizitza bakoitzeko kostua handiagoa dela. Haatik, ez dugu

ahaztu behar bide horretatik eraikitako etxebizitzak 75 urtez mantentzen direla alokairuan eta

beste sustatzaile batzuek eraikitako etxebizitzak askoz ere epe txikiagoan mantentzen direla

alokairuan, 15 hilabetez soilik.

Gauzak horrela, etxebizitza sozialaren sustapen zuzenari esker errazagoa da etxebizitza

babestuaren parke iraunkorrean barne hartzen diren etxebizitzen eraikuntza. Etxebizitza

horien urteko batez besteko errenta nahiko mugatuta egoten da, baliabide ekonomiko gutxien

duten taldeen etxebizitza-beharrak kontuan hartzen baitira. Sustapenari zuzentzen zaizkion

laguntzek, aldiz, alokairuko etxebizitzen aldi baterako parkea sortzea ahalbidetzen dute, eta

biak osagarriak dira.

5.9 taula Errentamendu babestuko etxebizitzen sustapenerako diru-laguntzak eta subsidioak 2010-2012

Etxebizitz

a kop. Diru-

laguntza Subsidioa

LAGUNTZAK GUZTIRA

Etxebizitza bakoitzeko

batez b. laguntza

2010 701 17.489.000 11.872.821 29.361.821 41.886

2011 117 3.177.000 942.117 4.119.117 35.206

2012 638 19.104.000 14.101.675 33.115.675 51.905

2010-2012 1.456 39.680.000 26.916.613 66.596.613 45.739


5.4.2 Alokabide eta EASPrako laguntzak

a) Errentamendu babestua eskuratzeko laguntzak

2011. urtean, etxebizitzaren sektoreko sozietate-bilbea egituratzearen arloko Etxebizitza

Bideratzeko Planaren helburuetako bat bete da. Izan ere, Alokabide 2011ko martxoan

publifikatu ostean, 2011ko uztailean bat egin du EASP sozietatearekin.

2012an Etxebizitza Sailak emandako diru-laguntza 5,26 milioi eurokoa izan da guztira, 2011n

emandako diru-laguntza baino % 10 gehiago; haatik, kontuan izan behar da, 2010. urtean,

EASP sozietateak 483 etxebizitza eskuratu zituela errentamendu babesturako eta

Alokabideren/EASPren parkera txertatzeko.



286

5.10 taula Etxebizitza Sailak Alokabideri eta EASPri emandako diru-laguntza

(milioi eurotan)

KONTZEPTUA

2002-2005 batez best.

Batez bestekoa

2006-2009

2009 2010 2011 2012

Alokabide 1,49 6,46 5,89 2,80 4,78 5,26

AEKSP 10,53


b) Alokairua kudeatzeko laguntzak

Aurreko atalean aztertu den bezalaxe, Alokabidek bere parkea bera kudeatzeaz gain,

Etxebizitza Sailaren jabetzako etxebizitzak ere kudeatzen ditu, baita Udalen eta sustatzaile

pribatuen beste etxebizitza batzuk ere; guztira 11.073 etxebizitza kudeatu ditu.

Etxebizitza Sailak Eusko Jaurlaritzaren 2.697 etxebizitzak kudeatzeko diru-laguntza ematen

dio Alokabideri. 2012an diru-laguntza hori 738 eurokoa izan zen kudeatutako etxebizitza

bakoitzeko.

5.11 taula Eusko Jaurlaritzaren etxebizitzak kudeatzeko Sailak Alokabideri ematen dion diru-laguntzaren bilakaera

Sailaren diru-laguntza Sailaren etxebizitzak

Batez besteko diru-laguntza kudeaketagatik

2006 487.140,33 1.435 339,5

2007 935.747,13 1.973 474,3

2008 1.318.740,57 2.179 605,2

2009 1.756.871,87 2.231 787,5

2010 1.701.962,47 2.257 754,1

2011 1.900.000,00 2.577 737,3

2012 1.989.336,57 2.697 737,6


5.4.3 Bizigune programarako laguntzak

2012an, Etxebizitza Sailak Bizigune Programari emandako diru-laguntza 23,02 milioi eurora

iritsi da. 2012ren amaieran, Programak 5.102 etxebizitza merkaturatu ditu errentamendu

babestuan. Datu horiek kontuan izanik, Sailaren batez besteko diru-laguntza 4.512 eurokoa

da etxebizitza bakoitzeko.

Programan parte hartzen duten maizterrei hilean kobratutako batez besteko errenta 297

eurokoa da, eta etxebizitzetako jabeek hilean 570 euroko zenbatekoa jasotzen dute.

Etxebizitza Sailak hartzen du bere gain diferentziala, hau da, etxebizitzako 273 euro hilean

(3.276 € urtean). Programak guztira antzemandako etxebizitza kopurua (5.102 etxebizitza)

kontuan izanik, 2012an errenta-desberdintasun hori estaltzera zuzendu den diru-laguntza

16,7 milioi eurokoa da, hots, Programari esleitzen zaion guztizko diru-laguntzaren % 73.



287

5.12 taula Antzemandako etxebizitza bakoitzagatik Etxebizitza Sailak Bizigune Programari emandako batez besteko diru-laguntzaren zenbatespena

Atzemandako etxebizitzak

Sailaren diru-

laguntza (milioi eurotan)

Sailaren batez besteko diru-

laguntza etxebizitza bakoitzeko (eurotan)

2003 531 2,0 3.766,5

2004 1.132 4,5 3.975,3

2005 1.908 8,0 4.192,9

2006 2.605 10,0 3.838,8

2007 3.446 14,38 4.173,0

2008 4.215 21,59 5.122,2

2009 4.557 21,19 4.650,0

2010 4.741 22,29 4.701,5

2011 4.802 23,15 4.820,9

2012 5.102 23,02 4.511,9




288

6. 2010-2013 ETXEBIZITZA BIDERATZEKO PLANEAN EZARRITAKO HELBURUEN

BETETZE MAILA

2012an Enplegu eta Gizarte Gaietako Sailaren etxebizitza-politika ebaluatu 6.1aurreko alderdiak

Txosten honetan zehatz mehatz aztertu da Enplegu eta Gizarte Gaietako Sailak 2012ko

Etxebizitza Programa gauzatzeko eta 2010-2013 Etxebizitza eta Hiri Eraberritzea Bideratzeko

Plana gauzatzeko jardueretako eta programetako bakoitza.

Txosten honetan behin baino gehiagotan adierazi den moduan, Sailak 2012ko abenduaren 31n

amaitutzat eman zuen aipatutako plana eta 2013-2016 aldi osorako dokumentu berri bat

lantzen hasi zen.

Hori dela eta, txosten honetan Planak indarrean egon den hiru urteetan izan duen

gauzatzearen azken ebaluazioa adierazten da. Kapitulu honetan Sailaren osotasunaren

etxebizitza-politika ebaluatuko da, eta, horretarako, ez da inola ere ahaztu behar zein den

Sailaren etxebizitza-politika publikoen helburu nagusia, hau da, Etxebizitza Bideratzeko

Planaren helburuan islatzen den helburu nagusia:

Etxebizitza bat eskuratzeko zailtasun gehien dituzten pertsonen etxebizitza-beharrari

erantzutea. Horretarako, alokairuko etxebizitzen parkea zabaldu egingo da eta

hazkunde iraunkorragoa sustatuko da, gaur egungo bizitegi-parkea birgaitzeko eta

eraberritzeko neurriak sustatuz. Ildo horretan, funtsezkoa da erakundeen laguntza eta

sektore publikoaren eta pribatuaren arteko lankidetza lortzea.

Planaren xedea betetzeko, Sailak 2010-2013 etxebizitza-politiketan oinarrizko zutabeak

zehaztu zituen: alokairua sustatzea eta birgaitze-jarduerak sustatzea, hain zuzen ere.

Horrenbestez, Sailaren etxebizitza-politikak helburu zehatz batzuk lortzera bideratutako

programa eta ekintza ugari dituen arren, eta Plana indarrean egondako hiru urteetan Sailaren

jarduera orokorra behar bezala ebaluatzeko asmoz, azterketak etxebizitza-politikako helburu

nagusien irismenari erreparatu beharko dio, batik bat. Honako galdera hauei erantzun

beharko die:

Lortu al dira aurreikusitako helburuak?

Baliabideak helburu horiek lortzeko eragimenez erabili al dira?

Egindako jarduerak koherenteak al dira planteatutako helburuekin?

Ekitate-irizpideak erabili al dira helburuak definitzean eta espero ziren emaitzak

lortzeko ahaleginak egitean?

Zein da erabiltzaileen gogobetetze-maila?

Kontuan hartu al da politika publikoen onuradunen parte-hartzea?

Zer inpaktu lortu da abian jarritako jardunekin?

Bestalde, aintzat hartu behar da etxebizitza-politikaren ebaluazioa egin aurretik, Sailaren

jardunen inguruko testuinguruaren analisia egin beharko dela, hots, etxebizitza-politika

publikoetan zuzenean eragina duten kanpoko eragileak aztertu beharko direla.



289

Koherentziaren ebaluazioa 6.2

Koherentziaren ebaluazioaren bidez aztertuko da planteatutako ekintzak eta programak

zehaztu diren helburuak lortzeko zer neurritan diren erabilgarri, hau da, programazioaren

logika aztertu nahi da.

Etxebizitza Bideratzeko Plana landu aurretik, zuzendu beharreko desegokitasunak,

bikoiztasunak, lurralde-desorekak eta abar daudela agerian utzi duen diagnostiko zorrotza

egin da. Hori dela eta, diagnostiko horren ondorioz, ekintza zehatzak formulatu dira

hautemandako desegokitasunak zuzentzeko eta planteatutako helburuak lortzeko.

Era berean, ez dugu ahaztu behar, Etxebizitza Bideratzeko Plana lantzean, Etxebizitzaren

Gizarte Itunean bere gain hartutako konpromisoak ez ezik, IX. legegintzaldiaren helburu

programatikoak ere hartu direla aintzat, eta horiekin erabateko koherentziaz jardun

da.

Izan ere, etxebizitza-politikaren funtsezko ardatzetako bat alokairu-erregimena sustatzea da,

eta, horrexegatik hain zuzen ere, Etxebizitza Bideratzeko Planaren lehen ardatz estrategikoa

etxebizitza eskuratzera zuzentzen da, eta, hala, baliabideak lehentasunez alokairura

bideratzen dira. Etxebizitza Bideratzeko Planaren plangintza hori bat dator Etxebizitzaren

Gizarte Itunak ezarritako erronkekin. Izatez, ezartzen dituen helburuen artean, behar besteko

alokairuko parke publikoa konfiguratzea planteatzen du, eta itunaren indarraldiaren amaieran

(2025. urtean) sustatzen diren eraikuntza publikoen % 50 alokairu-erregimenekoak izatea

lortu nahi da.

Bestalde, gogorarazi behar dugu etxebizitza-politika berrien oinarrizko ardatzetako bigarrena

birgaitzea eta hiri-eraberritzea dela. Planaren izenean bertan aipatzen da Hiri Eraberritzearen

kontzeptua, eta, gainera, Birgaitzeko eta Hiri Eraberritzeko Plan Estrategiko bat landu da.

Hortaz, garbi dago Enplegu eta Gizarte Gaietako Sailak jarduera-ildo horren aldeko apustua

egin duela.

Azkenik, Etxebizitza Sailaren etxebizitza-politikek babes daitezkeen jardunak definitzen

dituzte, hau da, laguntza publikoak jaso ditzaketen jardunak. Babes daitezkeen irudi horien

definizioak koherentzia handia du etxebizitza-politiken helburuekin, batez ere alokairu-

erregimeneko etxebizitzen sustapena eta birgaitzeko jardunak errazten baitituzte. Ikus 6.1.

taula.



290

6.1 taula Enplegu eta Gizarte Politiketako Sailaren etxebizitza-politiken jarduera babesgarriak.

Babes publikoko etxebizitza gisa kalifikatutako eraikuntza berriko etxebizitzak errentamenduan, salgai edo erabilera propiorako lagatzeko sustatzea.

Etxebizitza librea sustatzea errentamendu babestuan eskaintzeko.

Babes ofizialeko etxebizitzak eta etxebizitza libre erabiliak eskuratzea, eskuratzaileak ohiko bizileku eta bizileku iraunkor gisa erabiltzeko.

Babes publikoko etxebizitza eraikien titularrek lurzoru-eskubidearen jabetza erostea, azalera-eskubidean.

Etxebizitza erabilia alokatzea (errentamendurako laguntzak).

Etxebizitzaren errentamendu babestua.

Etxebizitzak erostea errentamendu babestuan jartzeko eta etxebizitzak lagatzea errentamendu babestuan eskaintzeko.

Ondare urbanizatua eta eraikitakoa birgaitzea.

Etxebizitzak jabetzan edo errentamenduan lagatzeko etxebizitzen sustapena xede duten birgaitze-jarduerak egitea.

Etxebizitza hutsak alokairuan eskaintzea.

Zuzkidura-bizitokiak sustatzea eta eraikitzea.

Landaguneetan etxebizitzak birgaitzeko eta alokairuan jartzeko proiektu pilotuak gauzatzea, landa-ingurunea sustatzeko programa publikoen euskarri gisa.

2010-2013 Planaren erronka garrantzitsuenetako bat izan da alokairuko etxebizitzen eskaintza

zabaltzea, batez ere behar handiak dituzten pertsonak xede hartuta (gainera, krisiak are

gehiago larriagotu du pertsona horien egoera).

Egoera ekonomiko eta finantzario zailak izugarri eragotzi du alokairuko etxebizitza berrien

sustapena, ia ezinezkoa baita eragiketa horiek aurrera ateratzeko finantzaketa lortzea.

Hala ere, Sailak alboratu egin du Planaren helburu nagusia eta unean uneko erabakiak hartzen

ditu helburu horretara hurbiltzeko. Horrela, eraikuntza berriak lortzeko zailtasunak ikusita,

alokairu babestuan eskaintzeko etxebizitza hutsak bilatzera zuzendu du bere lana, modu

horretara Planak alokairuaren eskaerak ezagututako hazkunde handiari erantzun nahian.

Kontuan hartu behar da, konponbide bikaina dela, baliabide ekonomiko gutxieneko

pertsonentzat batez ere.

Planaren bigarren helburua hiri-birgaitzeko eta- eraberritzeko politikak sustatzea izan da.

Zentzu horretan, ezin da ahaztu lehen aldia dela Planaren izenean bertan aipatzen del Hiri

Eraberritzearen kontzeptua. Horrez gain, Planak ardatz estrategiko bat eskaintzen dio

jarduera-alor horri. Horren arabera, hortaz, politika berrietan sartu nahi diren aldaketek

araudi-mailako aldaketak ekarriko dituzte, eta lankidetza-hitzarmenak, eragileen arteko

koordinazioa eta erantzunkidetasuna, kudeaketa telematikoa ahalbidetuko duten tresna

informatiko berrien erabilera eta abar ekarriko dituzte, halaber.

Ildo horretan, nabarmendu behar da 2012an abian jarri den Bultzatu 2025 eraikuntza

iraunkorreko ibilbide-orriak Etxebizitza Bideratzeko Planean aurreikusitako ekintza askori

erantzungo diela.

Horrela, 2011ko azaroaren 23ko Agindua berriak, etxebizitzak birgaitzeko finantza-neurriei

buruzko 2006ko Agindua aldatzen duenak, eraginkortasun energetikoaren aldagaia

barne hartzen du emandako laguntzetan, eta modu horretara, Planak ezarritako

helburuetara hurbiltzea lortzen da.

Eraikinen inguratzailean esku hartzen duten jardueretarako laguntzak areagotzeaz gain, eta

Agindu berria onartu ostean, 50 urtetik gorako antzinatasuna duten eraikinetan jarduera



291

hauek soilik hartuko dira jarduera babesgarritzat: eraikinaren ikuskapen teknikoaren

ebazpenean barne hartuta dauden jarduerak soilik.

Eraginkortasunaren ebaluazioa 6.3

Plana gauzatzeko orduan krisialdi ekonomikoak eta finantzarioak eragin nabarmena izan dute

eta, ondorioz, Planean aurreikusitako ekintza askoren garapena zaildu egin da eta oso zaila

izan da aurreikusitako helburuak betetzea.

Testuinguruak ezegonkortasuna eta konfiantza falta ekarri ditu, baita finantzaketa lortzeko

zailtasun handiak eta Administrazio Publikoen aurrekontuen murrizketa handiak ere.

Ezin da ahaztu, eszenategi horretan Sailak aldez aurretik planteatutako helburu asko bete

dituela. Horrela, hirurtekoan eraikitzen hasitako etxebizitza babestuak merkatu librekoen

gainetik geratu dira (11.926 etxebizitza babestu/10.119 etxebizitza libre). Eraikitzen hasitako

etxebizitza babestuen bolumen horrek Planean aurreikusitako helburuaren % 92 bete dela

adierazten du.

Dena den, edukitza-erregimenari erreparatzen bazaio, desoreka handiak ikus daitezke

helburuen betetzean; izan ere, erosketaren helburua nabarmen gainditu den bitartean,

testuinguruaren eraginez, eraikitzen hasitako alokairuko etxebizitzen helburutik oso urruti

geratu da.

Zehazki, alokairuko 1.843 etxebizitzaren eraikuntzari ekin zaio, hau da, aurreikusitako

helburuaren % 43. Aitzitik, erosteko 10.083 etxebizitzaren eraikuntzari ekin zaio, eta

nabarmenki gainditu da modalitate honetan ezarrita zegoen helburua (% 112 helburuarekiko).

Zentzu horretan esan behar da, alokairuko etxebizitza berriak eraikitzen hasteko zailtasunak

ikusita, erosketa erregimenean gain-ordezkatzea gertatu dela.

Alokairu-erregimenari dagokionez, nabarmendu behar da, errentamendu babestuko

erregimeneko etxebizitzak sustatzeko aliatu publikoen eta pribatuen gabeziagatik, Sailak eta

VISESAk alokairu-ekimenen ia % 80 hartu dituztela beren gain.

Bestalde, Bizigune Programak guztira partikularren bigarren eskuko 5.102 etxebizitza

antzeman ditu, arrazoizko errenten truke etxebizitza horiek alokairuan eskaintzeko

(helburuaren % 94).

Merkatu libreko etxebizitzen alokairurako bitartekaritza-programa berriari (ASAP) dagokionez,

berau garatzeko Dekretuaren onarpena atzeratu egin da, eta, ondorioz, ezinezkoa izan da

2012 amaiera arte aurkeztea. Horrenbestez, tipologia honetako 3 alokairu-kontratu bakarrik

daude eta 16 eragile homologatu ere bai. Dena den, etorkizunera begira kontuan hartu behar

den ildo bat dela azpimarratzen da eta pixkanaka eta progresiboki ezarri behar dela.

Emantzipatzeko Oinarrizko Errenta alokairua sustatzeko erabili da halaber, nahiz eta Gobernu

Zentralak 2011ko abendutik aurrera aipatutako laguntza bertan behera utzi duen; ondorioz,

onuradun gutxiago egon dira.

Kontuan izan behar Etxebizitza Sailaren lehentasunetako bat etxebizitza babestuko

parkearen gizarte-funtzioa bermatzea dela, eta, horretarako, sistematikoki egingo direla

parke babestuaren ikuskapenak, gerta daitezkeen arau-hausteak identifikatzeko eta dagozkien



292

zigorrak ezartzeko. 2012 ixtean, guztira 58.331 etxebizitza bisitatu dira jada, eta 903

etxebizitzek jaso dute zigorra (guztizkoaren % 1,5).

Sailaren etxebizitza-politiken bigarren mugarria, alokairuko parkea zabaltzeaz gain,

birgaitze-politiken sustapena da. Etxebizitza Sailak abian jarritako hiri-birgaitze eta -

eraberritzeko programek izandako arrakasta azpimarratu behar da. 2010-2012 hirurteko

osoan etxebizitzak eta eraikinak birgaitzeko diru-laguntzekin 51.359 etxebizitza birgaitu dira,

hau da, hasieran aurreikusitako helburuaren % 97 bete da.

Partikularrei eta jabekideen erkidegoei zuzendutako birgaitze-laguntzen programez gain,

Etxebizitza Sailak hiri-eraberritzerako hainbat laguntza-programa ditu, eta Udalak eta

Birgaitzeko Hirigintza Sozietateak dira programa horien onuradunak.

Hauek dira programak: irisgarritasun-programa, area degradatuen programa, Hiriber, REVIVE,

hiri-espazioak hobetzeko balio izan duten programak dira eta iresgarritasuna ziurtatzeaz gain,

herritarren bizi-kalitatea hobetu da.

Horrela, datuen arabera, betetze-maila altuagoak lortu dira Planaren helburu handiei

erreparatzen bazaie, nahiz eta xehetasunak xehetasun, gai batzuk gauzatzeke geratu direla

esan behar den. Gai horiek hurrengo Planean jaso beharko dira, edo, hala badagokio, gaur

egungo testuinguruan bideragarriak ote diren aztertu beharko da.

Zuzkidura-alojamenduak, alokairuaren merkatuko bitartekaritza-programa, erosteko aukera

barne hartzen duten etxebizitzak edo etxebizitza babestuak eraikitzeko lurzorua eskuratzea

izan dira 2010-2012 hirurtekoan garatutako programen artean arrakasta gutxien lortu

dutenak. Hortaz, gaiaren inguruan hausnartu beharko litzatekeela uste dugu, aurrera begira

emaitza hobeak lortzeko.

Era berean, ez dugu ahaztu behar Etxebizitza Bideratzeko Planak guztira 70 jarduera baino

gehiago planteatzen dituela eta Planaren horizontean lortu beharko direla.

3. kapituluan xehetasunez aztertu da jarduera horietako bakoitzaren aurrerapena, eta

planteatutako jarduera horien aurreratze-maila handia nabarmendu da." Kasu batzuetan,

behar-beharrezkoa izan da beste arauzko garapen bat bideratzea, eta horrek, beraz,

programak/neurriak abian jartzeko epeak luzatzea eragin du. Planteatutako 70 jarduera

horietatik, 7 jarduera urteko betetze-helburu batekin lotzen direla bereiz daiteke, eta, kasu

batzuetan, jada jasota daude helburu kuantitatiboen taulan. Gainerako 63 jarduerak, beraz,

Planaren horizontearen barruan bete beharko diren jarduerak dira.

2010-2012 aldian 50 ekintza egin dira, hau da, guztizkoaren % 71,4. Bestalde, 6 ekintzatan

(% 8,6) aurrerapausoak eman dira eta lorpen garrantzitsuak izan dira, baina ez da ekintza

amaitu. Azkenik, 14 ekintza ez dira lortu.



293

6.2 taula 2010-2013 Etxebizitza eta Hiri Eraberritzea Bideratzeko Planean planteatutako jardueren aurrerapen-mailaren jarraipenaren laburpen-taula.

Jarduerak.

Jarduer

en guztizko kopurua

Banaketa (%)

Gauzatutako jarduerak

1,2,7,8,9,10,12,14,15,16,17,20,21,22,23,24,25,26,27,32,33,34,35,40,42,44,45,46,47,48,49,50,51,52,54,55,56,57,58,59,60,61,62,63,64,65,66,67,68,70

50 71,4%

Une garrantzitsuak lortu diren jarduerak, baina jarduera amaitu gabe

6,11,13,18,37,41 6 8,6%

Gauzatu ez diren jarduerak

3,4,5,19,28,29,30,31,36,38, 39,43,53,69

14 20,0%

Jarduerak guztiak 70 100,0%


Eragimenaren ebaluazioa 6.4

Eragimenaren analisiak neurtzen du lortutako emaitzak zein neurritaraino diren

finantza eta giza baliabideen eta baliabide materialen erabilera egokiaren

ondoriozkoak. Etxebizitza eta Hiri Eraberritzea Bideratzeko Plana lantzean agerian geratu

diren alderdietako batzuk dira Etxebizitza Sailak bere politika publikoak gauzatzeko

garatutako prozeduretako batzuetan hauteman diren eragimenik gabeziak.

Hori dela eta, Planak planteatzen dituen jardueretako asko alderdi horietako batzuk hobetzera

eta, horrenbestez, Sailaren etxebizitza-politika publikoak eragimen handiagokoak izatera

zuzentzen dira.

Ildo horretan, Alokabide eta EASP elkartzeari esker, bakundu egin da etxebizitza-multzoaren

sozietateen bilbea eta sistema eraginkorrago bat lortu da gainera.

Etxebideri dagokionez, etxebizitza babesturako izena emateko eta esleitzeko prozedurak

arautzen dituen araudia aldatu egin da, eta ondorioz, prozesuak erraztu egin dira eta

prozedura eraginkorrago bat lortu da.

Ez dugu ahaztu behar Etxebiden erregistratutako eskaera-espedienteen kopurua 85.000

ingurukoa dela eta horrek kudeaketa-ahalmen handia eskatzen duela. Gainera, espedienteen

on lineko izapideetan aurrera egin da, gaur egun guztiz elektronikoki egin baitaiteke

inskripzioa. Oso onuragarria da hiritarrentzat, eta arras arintzen du prozedura osoa.

Alokairu-erregimeneko etxebizitza berrien eraikuntzari dagokionez, 2010-2012 aldian 66,6

milioi euro bideratu ziren diru-laguntzetara eta subsidioetara alokairuko etxebizitza berriak

eraikitzeko. Etxebizitza bakoitzeko batez besteko laguntza 45.700 eurokoa izan zen.

Sailak eraikitako etxebizitza babestuei dagokienez, 112.000 € ingurukoa da eraikitako

etxebizitzen batez besteko kostua, hortaz, hirugarrenek etxebizitza eraikitzeko jasotzen

dituzten diru-laguntzak baino dezente gehiago dela ikus daiteke. Dena den, kontuan hartu

behar da Sailak eraikitako etxebizitzen alokairu-erregimenak balio bizitza osoa irauten duela



294

(erabilera eraginkorrean 75 urtean zenbatetsia), eta sustatzaileek eraikitakoenak, berriz, 15

urte bakarrik.

Datuek baieztatzen dutenez, nahiz eta eraikuntzak hasieran inbertsio handiagoa eskatzen

duen, ondoren etxebizitza bakoitzari ateratzen zaion soziala etekina askoz ere altuagoa da.

Hala ere, aurrekontu-baliabide gutxi daude eta oso zaila da Sailak bere baliabideekin bakarrik

areagotzea eraikuntza. Ondorioz, beste baliabide batzuk bilatu behar dira, besteak beste,

diru-laguntzak.

Eraikuntza-kostuez gain, kudeaketa-kostuak daude, izan ere, Sailak urtean 2 milioi euro

inguru bideratzen ditu, diru-laguntza gisa, Alokabidera, bere alokairu-parkea kudeatzeko, hau

da, urtean 740 € inguru bideratzen dira etxebizitza bakoitzagatik.

Bestalde, Bizigune Programaren kostu altua azpimarratu behar da. Sailak 23 milioi euro

bideratzen ditu urtean programa horretara, hau da, urtean 4.500 € inguru etxebizitza

bakoitzagatik. Kostu horiek eraikuntza berriak dituen kostuekin alderatuz ikus daitekeenez,

epe luzera Bizigune garestiagoa da, baina, aldi berean, hasierako kostua baxuagoa duen

konponbide bat da, izan ere, epe laburrera lortzen dira etxebizitzak, gizarteko beharrik

larrienei erantzuteko.

Alokairua diruz laguntzeko politiken kostu handia eta aurrekontu-mailako murrizketa handiak

direla eta, finantzaketa-eskakizun baxuagoko formula berriak bilatu behar dira ezinbestean.

Hori baita talderik ahulenen beharrei erantzungo dien alokairuko parke bat lortzeko bidea,

ahalik eta baliabide publiko gutxien erabiliz.

Alokairuko etxebizitza librearen merkatuan bitartekotza-programa berria (ASAP)

errentamendu babestuko etxebizitzen parkea zabaltzeko helburuarekin sortu da, etxebizitza

bat eskuratzeko aukerak errazteko, betiere Administrazioaren ahalik eta baliabide gutxien

erabiliz. Hala ere, aipatutako programa poliki eta progresiboki ezarriko dela esan behar da.

Martxoaren 27ko 43/2012 Dekretuari esker jarri zen martxan programa. 16 lankide

homologatu ditu, nahiz eta programaren esparruan alokairuko 3 kontratu bakarrik sinatu

diren.

Bestalde, birgaitzeko politikei dagokienez, egindako analisian26, eta erregimenaren arloan,

ezin da ahaztu hainbat erakundek ematen dituzten laguntzen artean bikoiztasunak saihestu

behar direla. Horretarako, administrazioen eta Eusko Jaurlaritzako Sailen artean koordinazioa

hobetu behar da. Zentzu horretan, programa desberdinak koordinatzeko eta elkarrekin

osatzeko Sailak egindako lan handia azpimarratu behar da.

Azken hiru urteetan, aurrerapen handiak egin dira arlo horretan, eta 2012an gauzatu egin

dira, Bultzatu 2025 eraikuntza iraunkorreko gizartearen aurreko aurkezpenarekin.

Ibilbide-orri hori Etxebizitza, Industria, Lan eta Ingurumen sailburuek izenpetu dute,

Etxebizitza Sailak gidatutako eta Lehendakaritzak koordinatutako ekintza baten emaitza gisa.

Ekonomiaren, gizartearen eta ingurumenaren ikuspuntutik iraunkorra izango den garapen-

eredu berri baten diseinuan aurrera egitea, Plan horrek helburua zen, baina bere

jarraitutasuna, behintzat formatu honetan, ez dago ziurtatua.

26 Jarduera horien ebaluazioa xehetasun handiagoarekin azter daiteke birgaitze-jardueraren ebaluazioaren 2011ko

txostenean.



295

Etxebizitzak eta eraikinak birgaitzeko programari erreparatuz, Sailak hirurtekoan 53,4 milioi

euro bideratu ditu, eta horri esker, 51.800 etxebizitza birgaitu dira, hau da, batez besteko

diru-laguntza 1.039 eurokoa izan da etxebizitza birgaitu bakoitzagatik.

Ekitatearen ebaluazioa 6.5

Analisi horren bidez, lortutako emaitzek eta lortu nahi diren emaitzek ekitate-irizpideei

erantzuten dieten baloratu nahi da, hau da, baliabideen banaketa egokia egiten den baloratu

nahi da.

Lurralde-ekitateari dagokionez, aditzera eman behar da 2010-2013 Etxebizitza eta Hiri

Eraberritzea Bideratzeko Planak lurralde-berroreka bilatzen duela, ahaleginak etxebizitza-

behar handiena duten zona geografikoetan oinarrituta, ez baita ahaztu etxebizitza

babestuaren eraikuntza Araban batik bat metatu dela.

Bizitegiko eraikuntza berriari erreparatuz, bilakaerak erakusten du murrizten ari dela Araban

eraikitzen hasitako etxebizitzen kopurua. Horrela, 2006-09 aldian eraikitzen hasitako

etxebizitza babestuen erdia Araban kokatu zen bitartean, 2010-02 hirurtekoan % 25,8ko

portzentajea erregistratu da (% 34,6 2010ean, % 23,8 2011n eta % 11,6 2012an).

Emaitza horiek erakusten dutenez, aurrerapausoak eman dira etxebizitza-politiketan

etxebizitza babestuaren beharrei ondo erantzungo dien lurralde-oreka bat lortzera bidean. Ildo

beretik, azken hiru urteetan Araban ez da erosi etxebizitza babestua eraikitzeko lurzoru

berririk; Bizkaian eta Gipuzkoan bakarrik erosi da.

Dena den, Bizigune programari helduta, Gasteizek eta Bilbok programaren etxebizitza-

parkearen gehiengoa bereganatzen dutela esan behar da, eta Donostian eta, oro har,

Gipuzkoa osoan, egiten den eskaintza nahiko eskasa dela.

Birgaitzeko laguntzetan oinarrituta, aditzera eman behar da hirurtekoan emandako diru-

laguntzen zenbatekoa honela dagoela banatuta geografikoki: Bizkaiak bereganatzen du

guztizkoaren % 54, Gipuzkoak % 33 eta Arabak, azkenik, gainerako % 13. Etxebizitza

Bideratzeko Planaren helburua honako lurralde-banaketa hau lortzea da: % 55 Bizkaian, % 31

Gipuzkoan eta % 14 Araban; hortaz, diru-laguntzek banaketa geografikoari lotuta lortu duten

betetze-maila oso handia da.

Gizarte-ekitateari dagokienez, alokairuko etxebizitza baten esleipendun izan diren pertsonen

batez besteko diru-sarrerak (urteko 1.100 € gordin), alokairuko etxebizitza bat soilik eskatzen

duten eskatzaileen batez besteko diru-sarrerak (urteko 1.600 €) baino baxuagoak direla ikus

daiteke.

Alokairuaren eskatzaileen profilak duen baliabide-maila erosketarena baino askoz ere

apalagoa da; hala ere, gaur egungo testuinguruan oso zaila da alokairuko etxebizitza berriak

sustatzea, hortaz, eraikuntza berria erosketara bideratzen da ia dena. Egoera horrelakoa

izanik, gaur egun ez zaio erantzun egoki bat ematen bide horretatik behar handien duen

taldeari, nahiz eta Bizigunerekin baliabide-maila baxueneko segmentuari laguntzen zaion.



296

Ildo horretan, 2012ko urrian onartutako araudi berriari esker, alokairuko etxebizitzak jada ez

dira esleitzen zozketa bidez; baremazio-sistema baten arabera esleitzen dira, behar handien

duten pertsonei esleitzen zaizkiela ziurtatuz.

Alde batetik, Etxebizitza, Herri Lan eta Garraio Sailak birgaitzeko emandako laguntzen

onuradunen analisiak erakusten duenez, nabarmen areagotu dira kide bakar batek osatutako

familientzako laguntzak, eta emakumeek eta adineko pertsonek osatutako familiak dira

gehiengoa. Ezin da ahaztu, 2012an laguntzen onuradunen % 54 65 urtetik gorako pertsonak

direla (% 47 ziren 2011n eta % 30 duela bost urte).

Birgaitzeko laguntzak baliabide ekonomiko gutxien dituzten familiengana zuzentzen direla

esan behar da, eta hori kontuan hartuta, diru-laguntzak eskuratzeko muga urteko 21.000

eurokoa da.

Ez ahaztu Salak behar handien dutenei laguntzeko helburuan ezartzen dela muga hori, izan

ere, beste laguntza-programa batzuetan (beste Sail edo erakunde batzuk sustatzen

dituztenetan), ez da mugarik jartzen laguntzak eskuratu ahal izateko, kasu horietan ahalik eta

eraikuntza gehienetan eraginkortasun energetikoa lortzea, iresgarritasuna ziurtatzea eta abar

baita helburua. Beste kasu batzuetan, eraikuntzaren sektorea sustatzeko politikak dira.

Ildo horretan, talderik ahulenei laguntzeaz gain, Planak laguntzak emateko sistema aldatu

nahi du: helburu zehatzekin lotuta egongo da, eta lehentasunezko jarduera-eremuetan esku

hartuko da –nagusiki eraikinen eragiketa integralak garatzeko laguntzak banatuko dira–.

Helburu horri helduta, birgaitze-jarduerak finantzatzeko Agindu berriak sistema aldatu du

eraikinen inguratzailearen gaineko jarduerei dagokienez, eta laguntzen zenbatekoak

jarduerarekin lortutako hobekuntzaren mende daude.

Era berean, Bultzatu 2025 eraikuntza iraunkorreko ibilbide-orria eta 2012ko uztailaren 18ko

Agindu bidez onartutako Revive laguntzen programa berria lagungarriak izango dira

etxebizitzak eta eraikinak birgaitzera zuzentzen diren laguntzak behar bezala banatzeko.

Ezin da ahaztu helburuekin lotuta dauden laguntzak horrelako jarduerei aurre egiteko

zailtasunak dituzten adineko pertsonentzako gizarte-politikekin koordinatu behar direla.

Parte-hartzearen ebaluazioa 6.6

Etxebizitza-politika publikoen ebaluazioak erantzun beharreko galderetako bat da zein

neurritan bultzatu den hiritarren parte-hartzea politika horiek lantzean.

Ildo horretan, nabarmendu behar da Etxebizitza Sailak hiritarrek parte hartzeko abian

jarri duen prozesua. Prozesu hori hiru azpiprozesutan egituratu zen, euskal gizarteak

etxebizitzaren arloko estrategiak, ildo politikoak eta legeria lantzeko garaian ahalik eta gehien

parte har dezan sustatzeko.

Zehazki, etxebizitzaren aldeko gizarte-ituna sinatzeko, Etxebizitza Bideratzeko Plana lantzeko

eta etxebizitzaren euskal legea lantzeko hiru partaidetza-prozesu garatu ziren. Prozesu

horietan guztietan parte-hartze handia izan zen, eta hiritarrek ekarpen ugari egin zituzten

(ekarpen horiek itunaren, planaren eta etxebizitzaren euskal legearen proiektuan txertatu

ziren).



297

Lan horiek aintzatespen handia izan dute nazioarte-mailan, Etxebizitza Sailak zerbitzu

publikoaren bikaintasunerako mundu-mailako nazioarteko aintzatespenik

ospetsuena irabazi baitu ―Erabaki publikoetako prozesuetan hiritarren parte-hartzea

mekanismo berritzaileen bidez hobetzea‖ kategoriaren barruan, ―Etxebizitza gaietan, zure

iritzia kontuan‖ proiektuarekin.

Era berean, Sailaren web-orrien bidez hiritarren parte-hartze handia nabarmendu behar da:

Etxebide, Etxebizitzaren euskal behategia, Bizilagun, eta abar. Parte hartzeko plataforma horri

esker, hiritarrek kontsultak egin ditzakete, hainbat inkestetan har dezakete parte, eta Sailak

planteatutako hainbat proposameni buruzko iritzia eman dezakete.

Azkenik, Etxebide gizarte-sareetan ere ageri dela eman behar da aditzera. Izan ere, kontua du

Twitter-en eta Facebook-en, eta kontu horietan etxebizitzaren arloko berritasunik

interesgarrienak eskaintzen dizkie bere jarraitzaileei (1.350 inguru Facebook-en eta 700

inguru Twitter-en).

Sailaren jardunarekiko gogobetetasunaren ebaluazioa 6.7

Etxebizitza Sailak aldiro inkestak egiten ditu27, ezarritako programen bitartez etxebizitza-

politiken onuradun diren pertsonen asetasun-maila ezagutzeko. Aztertutako zenbait taldek

emandako balorazioak oso erabilgarriak zaizkio Sailari, garatzen dituen jardueren eta

herritarren beharren arteko bat-etortzea ebaluatzeko balio baitiote.

Etxebizitza babestuaren pertsona eskatzaileek nahiko bat ematen diote Etxebideren lanari

(5,6 puntu) eta zozketen gaineko konfiantza da okerren baloratu den itema (4,3 puntu).

Burututako eragiketa guztietan baieztatu ahal izan denez, asetasun-maila altuagoa erakutsi

dute etxebizitza babestuaren esleipendunek, hau da, etxebizitza bat lortzeko beharrari

erantzun ahala areagotu egiten da batez besteko asetasun-maila. Zehazki, 6,8 puntuko

balorazioa egin dute Etxebideri buruz galdetzean.

Bestalde, emaitzek erakusten dutenez, interes handiagoa dute alokairuko eskatzaileek, eta

horrez gain, asetasun-maila altua lortu da alokairuko etxebizitza baten esleipendun izan diren

pertsonen artean.

Hala ere, Sailak berak garatutako beste politika batzuekin lotutako asetasun-maila neurtzeko

adierazle egokirik ez duela esan behar da. Horrenbestez, ez dago birgaitze-laguntzen

onuradunen asetasunari buruzko daturik, ezta Bizigune programako etxebizitzen jabeenari

buruz edo, etxebizitza babestuen sustatzaileek duten iritziari buruz eta abar.

Inpaktuaren ebaluazioa 6.8

Etxebizitza eta Hiri Eraberritzea Bideratzeko Planaren indarraldiaren lehen erdia gauzatzean,

garatutako etxebizitzaren arloko programekin eta jarduerekin lortutako inpaktu nagusienak

zein diren aztertu nahi da atal honetan.

27 Etxebiden izena emandako etxebizitza-eskatzaileei eta etxebizitza babestuko esleipendunei zuzendutako inkesten

txostenetan lor daiteke inkestatutako kolektiboen gogobetetze-mailaren xehetasuna.



298

Alokairu-politikei dagokienez, Sailaren alokairu-politiken helburu orokorra da EAEko alokairu

babestuko etxebizitzen parkea zabaltzea eta, bide batez, EAEko alokairu-kuota areagotzen

laguntzea. Alokairuak nahiko agerpen mugatua du Euskal Autonomia Erkidegoko etxebizitza

nagusien parkean: % 6,4 besterik ez dira, ohiko bizilekuen guztizkoa kontuan hartuta

(alokairuko 54.640 etxebizitza). Bestalde, 2012 ixtean, EAEko alokairu babestuko etxebizitzen

parkea 18.445 unitatek osatzen zuten.

Datu horiek kontuan hartuta, EAEko errentamenduko etxebizitza nagusien % 34 etxebizitza

babestuak direla ohartarazi behar da. Horrela, egiaztatzen da alokairua sustatzeko politikek

Euskal Autonomia Erkidegoko alokairuko parkearen kuotaren gehikuntzan egindako ekarpena.

Sailak jarduera-ildo horretan lanean jarraituko du, alokairua baita edukitza-erregimen onena

baliabide ekonomiko gutxieneko eta zorpetze-ahalmen baxuko pertsonentzat.

Bestalde, eraikuntza berriari dagokionez, ezin dugu ahaztu finantzaketa-mailako zailtasun

handiak izanik ere, alokairuko 1.843 etxebizitza eraikitzen hasi direla. Gainera, eraikitzen

hasitako etxebizitzak kontuan hartuta (alokairua eta erosketa), guztizko bolumena (11.926

etxebizitza) merkatu librean hasitakoena (10.119 etxebizitza)baino altuagoa izan da, eta

modu horretara, eraikuntzaren sektorea pixka bat suspertzea lortu da, krisialdi ekonomiko eta

finantzario sakona eta gogorra bizi dugun egunotan.

Bestalde, birgaitzera eta hiri-eraberritzera zuzendutako programei dagokienez, jarduera

horiekin guztiekin lortutako eragin garrantzitsuenak hainbat alderditan baiezta daitezke:

irisgarritasun hobea, adineko pertsonen eta minusbaliotasunak dituzten pertsonen joan-

etorriak erraztuz; eta etxebizitzen bizigarritasun- eta erosotasun-baldintza hobeak. Baldintza

horiei esker lortu da, batetik, energia-kontsumoa murriztea, eta, bestetik, pertsonak haien

etxebizitzetan denbora gehiago bizi ahal izatea, osasun-esparruan eta gizarte-politiken

esparruan gastua nabarmen murriztuta.

Alabaina, ezin da ahaztu Etxebizitza, Herri Lan eta Garraio Sailak birgaitzea diruz laguntzeko

abian jarritako politikek izan duten eragin ekonomiko handia. Kontuan hartu behar da

eraikuntzaren sektorea ekonomiaren eragile garrantzitsu bat dela eta birgaitzearen

azpisektoreak garrantzi handia lortu duela gaur egungo testuinguruan, non eraikuntza berriak

murrizketa handia ezagutu duen.

Hain zuzen, aurrekontu babesgarria, hau da, azken hiru urtetan Sailaren diru-laguntza jaso

duten jarduera babesgarrietan egindako inbertsioaren guztizkoa (obren kostu erreala

gehieneko mugarekin) 886,5 milioi eurora iritsi da.

Obra-bolumen hori mugitzeko emandako diru-laguntzak 53,4 milioi eurora iritsi dira. Horrela,

diru-laguntzaren euro bakoitzagatik 16,6 euro sortu dira ekoizpen-jarduera dela-eta.

Horrez gain, ekoizpen-jardueraren zehar-efektuari erreparatuz, 859 milioi euro sortu dira, eta,

hala, hiru urteetan ekoizpenean izandako eragina 1.745 milioi eurotik gorakoa izan da.

BPGdari dagokionez, Sailak lagundutako birgaitze-jarduerek euskal BPGdari egindako

ekarpena urteko 200 milioi eurokoa izan da azken hiru urteetan.

Bestalde, Etxebizitza Sailaren eta finantza-entitate nagusien artean ezarritako finantza-

hitzarmenari esker, familia ugarik hipoteka-kredituak eskuratu ahal izan dituzte etxebizitza



299

babestuaren ordainketa finantzatzeko, finantziazioa eskuratzeko gaur egun dauden zailtasun

handiak gaindituta.

Argi eta garbi dago Sailaren eta VISESAren arteko akordioa sinatzeak eragin handia izan duela

lan-ezbeharren kopuruan. Izan ere, sektorean ordezkaritzarik handiena duten sindikatuekin

2005eko hitzarmenaren bidez ezarritako akordioaz geroztik, herri-lanetan gertatzen diren

istripuen kopuruak murrizketa adierazgarria izan du, eta gainerako obretan erregistratzen den

kopurua baino askoz ere kopuru txikiagoa da. Akordio horren bidez, lan-baldintza egokiak

errazten dituzten irizpideak eta jardunak finkatzen dira.

Sailak sustatutako Eraikal programaren helburua da Euskal Autonomia Erkidegoko

enpresetan kalitatea ezartzeko eta hobetzeko sistemak sustatzea, iraunkortasuna bultzatzea

eta berrikuntzan laguntzea. 1998. urtean sortu zenez geroztik, Eraikal programak eragin

handia izan du ziurtagiri horiek lortzeko garaian.

Zehazki, Eraikalen batez besteko eragina, hau da, Eraikal bidez ziurtagiria lortu duten

enpresen eta eraikuntzaren sektorean guztira ziurtatutako enpresen arteko erlazioa hau da:

% 67 ISO 9001 ziurtagirirako, % 62 ISO 14001 ziurtagirirako eta % 74 OHSAS 18001

ziurtagirirako.

Iraunkortasunaren ebaluazioa 6.9

2011ko uztailaren 5ean, Eusko Jaurlaritzak Euskadiko Garapen Iraunkorreko Estrategia (EDSE

2020) onartu zuen. Estrategia horrek zeharkako izaera du, Jaurlaritzaren planek txertatu

beharko dituzten ekonomia, gizarte eta ingurumenaren arloko iraunkortasun-helburuak

definituta. Zehazki, EDSE 2020 estrategiak 9 helburu estrategiko eta 4 zeharkako foku

definitu ditu. Ondoren, 2010-2013 Etxebizitza eta Hiri Eraberritzea Bideratzeko Planaren eta

EDSE 2020 estrategiaren arteko loturak aztertuko dira.



300

Etxebizitza Bideratzeko Planak EDSE 2020 estrategiaren 1. helburu estrategikoari

egiten dion ekarpena: Euskadi ekonomia berritzaile, lehiakor, ekoeraginkor eta

ireki moduan posizionatzea.

2010-2013 Etxebizitza eta Hiri Eraberritzea Bideratzeko Planak eraikuntzaren sektorearen

lehiakortasun handiagoan laguntzen du, kalitate eta iraunkortasuneko irizpideekin.

Etxebizitza Bideratzeko Planaren 14., 15. eta 16. jarduerek kalitate eta eragimen

energetiko handiagoa bilatzen dute Euskal Autonomia Erkidegoko bizitegi-eraikuntzan:

14. jarduera: “Proiektugileak eta eraikitzaileak, haien eskaintzetako etxebizitzen

parkean, eragimen energetikoko irizpideak aintzat hartzen dituzten elementuen

erabileran inplikatzea”. Ildo horretan, lehiara ateratzen diren Sailaren sustapen

guztietan, eraiki beharreko eraikinaren eragimen energetikoaren arloko gutxieneko

eskakizunak gaineratzen dira. Bestalde, VISESAren sustapenen % 77 sailkatu dira

eragimen energetikoaren ―A‖ mailarekin.

15. jarduera: ―Funtzioak zabaltzea eta laborategia baliabidez zuzkitzea,

eragimen energetikoa hobetzeko metodo aktiboak aztertzeko eta garatzeko”.

Planaren esparruan, Administrazioaren eta Unibertsitatearen arteko elkarlanerako irudia

instrumentalizatu da, eragimen energetikoaren hobekuntzan ikertzeko.

16. jarduera: ―Euskal Herriko Eraikuntzaren clusterraren garapena gidatzea, eraikuntza-

sistemen garapenean eta hobekuntzan, teknika eta produktu berrien eraikuntzan eta

langileen espezializazioan sakontzeko‖.

VISESAren eta Innobasqueren arteko lotespena nabarmendu behar da, eraikuntzaren

berrikuntzan eta kalitatean egiten baitute lan, hiru funtsezko ardatzen mende:

industrializazioa, eragimen energetikoa eta hiri-garapen iraunkorrak.

Bestalde, Etxebizitza Bideratzeko Planak berrorientatu egin ditu birgaitzeko politikak; izatez,

eraikinean esku hartuta izaera integrala duten jardunei ematen die lehentasuna. Gainera,

batez ere inguratzailean eta produkzio termikoko instalazioetan jarduten du, eragimen

energetikoa hobetzearren. Zehazki, 2011ko azaroan, neur daitezkeen helburuen arabera

(eragimen energetikoa, CO2 emisioen murrizketa, …) laguntzak ematea ahalbidetzen duen

araudi berria onartu zen. Etxebizitza Bideratzeko Planaren 2. ARDATZAK biltzen dituen

jardueretako asko iraunkortasunaren irizpideak nagusi izango dituen birgaitzeko politika

berrirako lagungarriak diren formulak bultzatzera bideratzen dira.


egiten dion ekarpena: Euskadi erabat integratzaile eta kohesionatu bat finkatzea,

enplegua, hezkuntza, prebentzioa eta elkartasuna oinarri harturik.

Etxebizitza Sailak lehen aldiz lortu du etxebizitzaren aldeko gizarte-itun bat sinatzea 79

kolektiborekin –entitate ekonomiko eta finantzarioetatik auzokideen elkarteetara–. Itun

horrek eragile publikoen, gizarte-eragileen eta eragile pribatuen arteko baterako

elkarlanerako konpromisoa irudikatzen du, eta lorpenik handiena da askotariko interesak

eta ideologiak bat egitea, Euskadin etxebizitzaren arazoa ebazteko. Etxebizitza Bideratzeko

Planak gizarte-itunean ezarritako helburuak gaineratzen ditu bere helburuen artean, eta

Planaren funtsezko alderdietako bat da gizartearekin, eraikuntzaren sektorearekin eta

administrazioekin akordioak bilatzea, helburu komunak lortzearren.



301

Etxebizitza Bideratzeko planaren jarduera askok laguntzen dute Euskadi integratzaile eta

kohesionatuago baten alde, baina horien artean honako jarduera hauek nabarmendu behar

dira:

Etxebizitza Bideratzeko Planak alokairu-erregimeneko etxebizitza errazago

eskuratzea bilatu nahi du, gizarteratze eta mugikortasun geografiko handiagoa

bermatzeko eta enplegua eta lehiakortasun ekonomikoa errazteko formula gisa.

Garatutako birgaitzeko eta hiri-eraberritzeko politikek elkartasunaren printzipioan

jarduten dute, behar handieneko jardunak erraztuz. Bereziki Hiriber programa

nabarmendu behar da; izan ere, programa horren bidez guztira 15 milioi euro eman

ziren 45 udalerritako hiri-eraberritzeko lanak diruz laguntzeko. Aurkeztu ziren

proiektuak honako bost irizpide hauen arabera baloratu ziren: langabezia-maila,

etxebizitzekiko eragina, diru-sarrerak bermatzeko errentaren hartzaileen %a, gaur

egungo beharra eta gizarte- eta hirigintza-aukera.

Bestalde, Bultzatu 2025 Plana Etxebizitza Sailak gidatzen duen plan bat da eta

Eusko Jaurlaritzako lau sailburuk sinatu dute: Enplegu, Industria eta Ingurumen

Sailak 2020 Garapen Iraunkorraren estrategia gauzatzen laguntzen du. Planak

honako hau aurreikusten du: urtean 1.300 milioi euro baino gehiago mobilizatzea;

urtean 10.800 enplegu baino gehiago sortzea edo finkatzea; energia-fakturan,

urtean 49 milioi euro aurreztea; eta urtean 160 milioi euroko itzulera fiskala

sortzea.

Etxebizitza Bideratzeko Planak hezkuntzari ere egiten dio ekarpena,

mantentzearen kultura sustatzeko prestakuntza-jarduerak egiten baititu.

Zehazki, Etxebizitza Bideratzeko Planaren 26. jarduerak etxebizitzaren eta

eraikinaren erabilera-ohitura onei buruzko berariazko komunikazioa garatzea

aurreikusten du, prestakuntza-lanak eta informazio-lanak eginda.



302


egiten dion ekarpena: babes sozialeko sistemak sendotzea, pertsonen garapen

harmoniko, osasungarri eta ekitatiboa bermatzen segi dezaten.

Etxebizitza Sailaren politikek ikuspegi sozial argia dute, kolektiborik kaltetuenetara

zuzentzen dira eta laguntzen banaketa ekitatiboa bermatzen dute. Ez dugu ahaztu behar

Etxebizitza Bideratzeko Planaren helburua zein den:

Etxebizitza bat eskuratzeko zailtasun gehien dituzten pertsonen etxebizitza-beharrari

erantzutea. Horretarako, alokairuko etxebizitzen parkea zabaldu egingo da, eta hazkunde

iraunkorragoa sustatuko da, gaur egungo bizitegi-parkea birgaitzeko eta eraberritzeko

neurriak sustatuz. Ildo horretan, funtsezkoa da erakundeen laguntza eta sektore

publikoaren eta pribatuaren arteko lankidetza lortzea.

Etxebizitza Bideratzeko Planak babes publikoko etxebizitzak eskuratzeko gehieneko diru-

sarreren muga ezartzen du, eta txikiagoa da alokairu-erregimenean esleitutako etxebizitzen

kasuan. Horrenbestez, etxebizitza-politikak izaera soziala du –diru-sarrera txikienak

dituzten kolektiboetara zuzentzen dira–. Horrez gain, aldatu berri den etxebizitza

babestuak esleitzeko araudiak baremazio-sistema batekin ordezkatu ditu zozketak

alokairu-erregimeneko esleipenetan. Sistema horren arabera, honako alderdi hauek

hartuko dira kontuan: bizikidetasun-unitateko kideen kopurua, diru-sarrerak, erregistroko

antzinatasuna, errolda, eta etxebizitzaren premia berezia.

Bestalde, Etxebizitza Bideratzeko Planak lurralde-berroreka bilatzen du, aurreko etapetan

izan diren desberdintasunak aldatzeko; izatez, aurreko etapa horietan etxebizitza babestuko

eraikuntza gehienak Araban gauzatu dira, batik bat Gasteizen. Horrela, etapa berri honetan

laguntza publikoen banaketa ekitatiboa lortu nahi da, eta lurralde-mailako Planaren

helburu nagusiak ezarri nahi dira:

6. jarduera: “Lurralde-estaldura berrorekatzea, behar-irizpideekin, lehentasunez

behar besteko eskaria dagoen udalerrietan etxebizitzak sustatuta, eta, horrela,

lurralde-ekitate egokian lagunduta”.

37. jarduera: “Lehentasunak ezartzea lurzoru-jardueretan, helburuak lurraldean

finkatuta eta lehenetsita: a) etxebizitza-eskari handia duten udalerriak, eta b)

estrategikoki kokatuta dauden udalerriak –lurralde-estrategiaren azterketa eta

aukerako lurzoru-poltsak kontuan izanik–“.

Zentzu horretan, 2012an eraikitzen hasitako etxebizitza berrien % 12 bakarrik kokatu da

Araban, eta ez da lurzoru berririk eskuratu Araban.

Azkenik, gainzorpetzeari laguntzeko zerbitzua nabarmendu behar da –Justizia,

Kontsumo eta Etxebizitza Sailek hartzen dute parte zerbitzuan–. Etxebizitza Sailaren

ekarpena kaleratze-kasuetan esku hartzean datza. Alokairu babestuko etxebizitza

eskuratzea errazten die gizarte-bazterketako arrisku larriko egoeran dauden pertsonei eta

familiei.



303


egiten dion ekarpena: gure baliabide naturalak eta biodibertsitatea iraunaraztea,

lurraldearen, azpiegituren, ekipamenduen eta etxebizitzaren antolakuntza adeitsu

eta orekatuaren bidez.

Birgaitzeko eta hiri-eraberritzeko politikak dira 2010-2013 Etxebizitza eta Hiri Berritzea

Bideratzeko Planaren ardatz nagusietako bat. Gainera, izenean bertan jasotzen du lehen

aldiz hiri-eraberritzearen erreferentzia.

Birgaitzeko politikak sustatzea jada eraikitako hiriaren aprobetxamenduaren

aldeko apustu argia da, lurzoru berrien okupazioaren aurrean. Horrela,

lurraldearen errespetuzko antolamendu orekatua egingo da.

Lurzoru berrien okupazioari dagokionez, Etxebizitza Bideratzeko Planak etxebizitza-

eskariaren irizpideei soilik jarraitzen die, eta baliabide naturalen eta biodibertsitatearen

gehieneko errespetuari eusten dio.

Etxebizitza behar handieneko arloei, batik bat zuzenduko zaie lurzoruak eskuratzeko eta

merkaturatzeko jarduna, betiere gehieneko aprobetxamenduarekin eta lurraldearen

errespetuzko antolamendu orekatuarekin:

43. jarduera: “Lurzoruen aprobetxamendu handiagorako formulak abian jartzea,

hala nola: a) zerbitzu komunei dagokien lurzorua lurzoru eraikigarri gisa ez

konputatzearen ondoriozko eraikigarritasunaren gehikuntza, edo b) eraikigarritasun-

koefizienteak mugatzea eraikuntza-dentsitatea, bizitegi-erabilera kolektiboko

etxebizitzen gehieneko kopurua mugatu gabe”.



304


egiten dion ekarpena: energia-iturri fosilekiko mendekotasun energetikoa

gutxitzea eta berotegi-efektua eragiten duten isuriak eta klima-aldaketaren

ondorioak leuntzea.

Etxebizitza Bideratzeko Planak apustu irmoa egin du, eta berotegi-efektua eragiten duten

gas-isuriak murrizteko eta energia berriztagarriak erabiltzeko konpromiso argia hartu du.

Sailak eraikinaren inguratzailearen gaineko esku-hartzeak errazten ditu, baita eragimen

energetikoaren alde egiten duten jardun guztiak ere, energiaren kontsumoa eta berotegi-

efektua sortzen duten gas-emisioak murriztuz.

Eraikuntza berri guztiek eta eraikinetako birgaitze integralek Eraikuntzaren Kode

Teknikoaren eskakizunak bete behar dituztenez gero, eguzki-energia atzitzeko,

biltegiratzeko eta erabiltzeko sistemak dituzte, ur bero sanitarioko eskariari erantzuteko.

Haatik, Saila areago doa, eta proiektu berritzaileetan hartzen du parte, haren jardunetan

ahalik eta eragimen energetikorik handiena bermatzeko.

Enplegu eta Gizarte Gaietako Sailaren Etxebizitza Sailburuordetzak, Hezkuntza,

Unibertsitate eta Ikerketa Sailak, Industria eta Berrikuntza Sailak, eta Ingurumen, Lurralde

Antolamendu eta Nekazaritza eta Arrantza Sailak Klima Aldaketaren Euskal Bulegoa

osatu dute. Bulego horrek sustatu zuen Stop CO2 Euskadi ekimena, Euskadin berotegi-

efektua eragiten duten gasen isuria murrizteko.

Horrez gain, VISESAk parte hartzen duen Open House proiektua ere nabarmendu behar

da. Hiru urtetarako proiektu bat da (2010-2012) eta 7. I+G Esparru Programak finantzatzen

du. Eraikuntzaren iraunkortasuna etiketatzeko Europa mailako metodologia gardena eta

komuna garatzea du helburu.

Era berean, Etxebizitza Sailaren eraikuntzaren kalitatea kontrolatzeko

laborategiaren zeregina nabarmendu behar da. Laborategiko arlo termikoak eraikuntzaren

sektorera aplikatutako ikerketa, garapen eta berrikuntzako jarduerak garatzen ditu,

eraikuntzaren esparruko produktu eta sistema energetikoki eraginkorragoak eta

ingurumenari dagokionez iraunkorrak lortzearren.

Birgaitzeko eragiketei dagokienez, birgaitzeko laguntzei buruzko araudi berriak

eragimen energetikoaren hobekuntzaren aldagaia sartu du, berokuntzaren eta ur bero

sanitarioaren produkzio-sistemen zentralizazioa eta/edo hobekuntza barnean hartuta.



305


egiten dion ekarpena: administrazio publiko berritzailea, eraginkorra, irisgarria

eta herritarrekiko gardena zabaltzea.

Etxebizitza Bideratzeko Planak ekarpen handia egiten dio helburu horri, bi ardatz estrategiko

zuzentzen baititu Administrazioaren eragimena hobetzera. Zehazki, 4. ardatza baliabideak

eta bitartekoak Etxebizitza Politikari laguntzeko optimizatzera zuzentzen da. Helburu

horrekin, 2011n, Alokabide publifikatu da eta Etxebizitza Alokairuetarako Sozietate

Publikoarekin bat egin du. Bat-egite horrek sozietate-bilbea berregituratzea eskatu du,

sistemaren eraginkortasuna eta eragimena hobetuta.

Era berean, izena emateko eta etxebizitzak esleitzeko sistema aldatu da, prozesua erraztuta

eta prozeduraren eragimena handituta.

Bestalde, 5. ardatzak etxebizitza-politikaren gobernantza berri baterantz hurbildu nahi du,

eta hori lau jarduera-ildoren bitartez lortu nahi du:

5.1. ildoa. Esku-hartzen duten eragileen arteko informazio partekatua

hobetzea eta Administrazio elektronikoranzko prozesuak bizkortzea.

Jarduera-ildo horren bidez, etxebizitzaren esparruan diharduten eragile guztiek

sarean funtzionatzea lortu nahi du Planak.

5.2. ildoa: Toki Administrazioarekin harremanetan izateko eta

koordinatzeko eredu berria artikulatzea. Etxebizitza Bideratzeko Planak

gobernuen eta udalen estrategiak bat egiteko beharra ematen du aditzera.

5.3. ildoa: Hiritarrei arreta emateko tresnak modernizatzea eta hiritarrek

parte hartzeko ereduak erraztea. Etxebizitza Bideratzeko Plana bera lantzea oso

lagungarria izan da ―Etxebizitza gaietan, zure iritzia kontuan‖ hiritarrek parte

hartzeko prozesuan. Prozesuak Zerbitzu Publikoaren bikaintasunaren munduko

nazioarteko aitorpen garrantzitsuena lortu du: Nazio Batuen Saria (UNPSA)

―Mekanismo berritzaileen bitartez erabaki publikoen prozesuetan herritarren parte-

hartzea hobetuz‖ kategorian. Gainera, Sailak hainbat web-orriren bitartez parte

hartzeko aukera ematen du (Etxebide, Behategia, Bizilagun,…), baita gizarte-

sareetan parte hartzeko aukera ere: Facebook eta Twitter.

5.4. ildoa: Etxebizitzaren eta lurzoruaren arloko politiken ebaluazioan

sakontzea. Saila guztiz murgilduta dago gogoetako eta etengabeko hobekuntzako

prozesu batean, betiere etxebizitzaren arloko politika publikoen ebaluazioari

dagokionez, eta erantzukizunaren, partaidetzaren eta gardentasunaren printzipioei

jarraituta. Ebaluazioaren eredu berriak, halaber, kontuak emateko osagaia txertatu

du.



306

7. GOMENDIOAK

Azken kapitulu honetan egindako ebaluazio-lanaren emaitzazko gomendioak egingo dira. Bi

arlo bereizitako gomendioak izango dira: batetik, ebaluazio-prozesua hobetzeko berezko

gomendioak, eta, bestetik, garatutako etxebizitza-politikak hobetzeko gomendioak.

Ebaluazio-prozesua 7.1

2010-12 hirurtekoan, Sailak aurrerapauso handiak egin ditu bere etxebizitza-politikak

ebaluatzeko ereduan. Ebaluatzeko beste irizpide eta ikuspegi batzuk txertatu ditu, hala nola

ebaluazio-txosten honek lehen aldiz gaineratzen duen iraunkortasunaren ebaluazioa.

Alabaina, ebaluazio-prozesua Sailaren prozeduren etengabeko hobekuntzako dinamika

batean murgilduta dago. Informazioaren kudeaketan egindako hobekuntza handiek

ebaluazio-prozesua errazten dute, ebaluazio-prozesuak hainbat iturritatik datorren

informazio-bolumen handia behar du-eta.

Ebaluazio-ereduak aurrerapauso handiak egin ditu alderdi horretan; alabaina, oraindik ere,

behar-beharrezkoa da ebaluazioa egiteko unean berariazko eskaerak egitea saihestuko duen

informazioa biltzeko protokolo bat ezartzea. Informazioa sortzen den unean bertan

informazioa modu sistematikoan eta zentralizatuan biltzeak, azken ebaluazioa errazteaz

gain, bermatu egiten du Etxebizitza Bideratzeko Planaren jarduera guztien jarraipen egokia

egitea. Horrenbestez, prozesuaren edozein unetan bitarteko ebaluazioa egitea ere

ahalbidetzen du.

Bestalde, ebaluazio-prozesuaren zailtasun nagusietako bat da, batzuetan, helburuak edo

erreferentziazko balioak definituta ez egotea, eta, hala, ebaluazio egokia egiteko

eragozpenak izatea. Izan ere, jarduera askotan gauzatzeari buruzko datu ugari izaten den

arren, erreferentziazko baliorik ezean, ezin da datu horien ebaluazioa egin, ez dago

ebaluatzerik ez badakigu emaitza horiek zein heinean erantzuten dioten baliabideen

eragimenenezko erabilera bati edo zein heinean lortu duten espero zen inpaktua.

Adierazle batzuen definizioan aurrera egitea –ebaluaziorako giltzarri diren adierazleak

identifikatuta– oso lagungarria izango da Eusko Jaurlaritzako Etxebizitza, Herri Lan eta

Garraio Sailaren etxebizitza-politiken eragimena, eraginkortasuna, koherentzia, ekitatea,

gogobetetasuna, partaidetza eta iraunkortasuna hobeto ebaluatzeko.

Beraz, etorkizunean egingo diren ebaluazio-prozesuei begira, Planean barne hartutako

ekintza eta programa bakoitzaren ebaluagarritasuna aztertzeko beharra kontuan hartzeko

azpimarratzen da; funtsezkoa baita adierazle egokiak aukeratzea eta ebaluaziorako

oinarrizkoak eta lehentasunezkoak diren alderdiak identifikatzea, azterketa hobea egiteko.

Esanak esan, ebaluazioa eraginkorragoa izango da, ebaluazioaren galderei erantzungo

baitzaie.

Bestalde, ebaluazio-prozesua irekiagoa eta parte-hartzaileagoa izatea lortu behar da,

ebaluazio pluralista baterantz aurrera egin behar da eta parte hartzen duten eragile guztien

ikuspegi ezberdinak barne hartu behar dira.



307

Etxebizitza-politika 7.2

a) Alokairua sustatzea

Enplegu eta Gizarte Gaietako Saila bat dator Etxebizitza Bideratzeko Planaren helburuekin,

eta alokairua sustatzen saiatu da. Hala ere, egoera ekonomiko eta finantzario zailak izugarri

eragozten du etxebizitza babestu berrien sustapena, eta ondorioz, oso zaila da hasiera

batean aurreikusitako helburuak betetzea.

Zailtasun horiek ezagututa, Sailak, 2011n, aldatu egin zituen hasiera batean finkatutako

helburuak. Alokairuko etxebizitza erabilien programetara (Bizigune eta ASAP) bideratu zituen

eraikuntza-helburuak eta alokairuaren helburu orokorrari eustea lortu zuen, modu horretara.

Testuinguruetan erabakigarriak diren aldaketen aurrean helburuak birmoldatzea esparru

pribatuko plangintza estrategikoko prozesuetan praktika arrunta da, baina politika publikoen

esparruan salbuespen nabarmen bat da, etorkizunean errepikatu beharko dena testuinguru

aldaketen aurrean.

Zailtasun horien ondorioz, alokairuko etxebizitza berrien eraikuntzaren helburua % 43ra iritsi

den bitartean, Bizigune Programak azken urteetan ezagututako arrakasta errepikatu du

oraingoan ere eta aurreikusitako helburuaren % 94ko betetzea lortu du.

Ebaluazioaren arabera, etorkizunak programak eraginkorrago bihurtzeko kontuan hartu

beharreko hurrengo gomendioak egin dira Etxebizitzaren Euskal Behategitik:

ALOKAIRUKO ETXEBIZITZEN PARKEAREN GIZARTE ZEREGINA BERMATZEA.

Azken urteotan, aurrerapen handia ikusi da gai horretan. Izan ere, ez da ahaztu behar

Sailak araudi berri bat onartu duela. Horren bidez, alokairu-erregimeneko etxebizitzak

baremazio-sistemaren bitartez esleitzen dira; horrela, etxebizitza horiek behar

handienak eta baliabide eskasenak dituzten familiei zuzentzeko. "Edonola ere,

alokairuko parkearen gizarte-zeregina bermatzeak Sailaren lehentasuna izan behar du

betiere; are gehiago, aurrekontu-murrizketa handien egoera honetan, Administrazioak

dituen baliabide urriak premia handieneko beharretara bidera daitezen." Alokairuko

parke publikoa azken finean gizarte-sare gisa konfiguratzeak, kaleratzeen arazoari

aurre egiteko, parke horren gizarte-zeregina are eta gehiago nabarmendu baino ez du

egiten. Ildo horretatik, etxebizitza babestuen aldizkako ikuskapenak egiten jarraitu

beharra dago, alokairu-erregimeneko etxebizitza okupatuetarako berariazko

ikuskapen-planak abiarazita.

POLITIKA SEKTORIALEKIKO KOORDINAZIOA AREAGOTZEA. Etxebizitza-beharrei

eraikuntza berrien bitartez erantzuteko zailtasunak direla eta, garrantzi handiagoa

hartzen dute alokairua ordaintzeko zuzeneko diru-laguntzek. Dena den, laguntza

horien kudeaketa ez dagokio Etxebizitza Sailburuordetzari, Gizarte Politikei baizik.

"Hortaz, beharrezkoa suertatzen da etxebizitzaren eta gizarte-gaien alorreko politikak

egoki koordinatzea; nahiz eta, bi alor horiek sail berean batzeak, ziur asko,

koordinazio hobea lortzen lagunduko duen."



308

LURRALDE OREKA HOBETZEA. Plan Zuzentzaileak lurralde-berroreka izan du

helburu eta, neurri batean, horretan lagundu du; Arabako lurraldeak nagusitasuna

nabarmen galdu duela ikusi baita. Hala ere, arlo horretan lan handia dago egiteko.

Horregatik, datorren laurtekorako planteatu beharreko helburuen artean, Gipuzkoan

eta Bizkaian alokairu-erregimeneko babes publikoko etxebizitzen presentzia handiagoa

aurreikusi behar da.

ASAP PROGRAMA SUSTATZEA. 2010-2013 Etxebizitzaren eta Hiri Berrikuntzaren

Plan Zuzentzaileak alokairuko merkatuan bitartekotza-programa berri bat jarri du

abian (ASAP). 2012an, agente laguntzaileen sarea konfiguratu da; baina, etxebizitza

gutxi atzeman dira oraindik eta 3 errentamendu-kontratu besterik ez dira sinatu.

Sailak programa hori bultzatu beharko luke EAEko alokairuko merkatua abian jartzeko;

berregokitzapen-neurriak hartuta kudeaketa-sisteman (betiere) eta gehieneko

prezioetan ere, programaren arrazoizko arrakasta ziurtatzeko aukera handiak izateko."

ETXEBIZITZA ESKURATZEKO HAUTABIDEZKO FORMULA BERRIAK AZTERTZEA.

Egungo egoeran, konponbideak ekarriko dituzten formula irudimentsuak eta

berritzaileak lortu behar dira, eta gaur egungo jabetza-alokairu binomioa gainditzeko

lan egin behar da. Hautabidezko formula horiek (jabetza partekatua, aldi baterako

jabetza, kooperatiben Andel eredua, etab.), bi edukitze-erregimenen artean kokatzen

direnak, baliabide ekonomiko gutxieneko pertsonentzat etxebizitza eskuratzeko aukera

izan liteke.

ERRENTEN POLITIKA BERRIKUSTEA Errenten politika berrikusi behar da, errenten

sistema bakarra ezartzeko, esleitutako etxebizitza edozein programatan biltzen delarik

ere. Ekintza hau garatu gabe geratu da 2010-2013 Planean.

b) Birgaitzeko jarduerak sustatzea

Eusko Jaurlaritzako Enplegu eta Gizarte Politiketako Sailak Euskal Autonomia Erkidegoko

eraikinen eta etxebizitzen birgaitzea sustatzeko egindako ekarpenak onura handia ekarri dio

euskal gizarteari. Partikularrentzako eta auzokideen elkarteentzako diru-laguntzen programei

esker, euskal familiek bizi-kalitatea hobetzea lortu dute, eta, halaber, etxebizitzen

bizigarritasuna, irisgarritasuna eta erosotasuna hobetu da.

Aldi berean, Udalei eta Birgaitzeko Hirigintza Sozietateei ondare urbanizatua eta eraikia

birgaitzeko emandako diru-laguntzei esker, baita Irisgarritasun Programaren baitako diru-

laguntzei esker ere, hiri-inguruneak hobetu dira, irisgarritasun-baldintzak hobetu dira eta

segurtasuna areagotu da.

2010ean, 2010-2013 Etxebizitza eta Hiri Eraberritzea Bideratzeko Plana eta Hiri Birgaitzerako

eta Eraberritzerako Plan Estrategikoa onartu ziren, eta horrek agerian utzi du Etxebizitza

Sailak esparruan aurrera egiteko egin duen apustu irmoa. Aipatutako planetan,

proposatutako helburuak betetzeko beharrezkoak diren ekintzak barne hartuta daude, planak

landu direnean antzemandako ahultasun nagusietan hobetzeko helburuarekin.

Hala ere, Plana amaitu den honetan, hainbat alderdi azpimarratu eta indartu behar dira,

etxebizitza-politika publikoen eraginkortasuna areagotzeko. Horregatik, honako gomendio



309

hauek egin dira Etxebizitzaren Euskal Behategitik, etorkizunean martxan jarriko diren

programen eraginkortasuna eta efizientzia irabazteko helburuarekin:

ETORKIZUNEKO ERRONKA GARRANTZITSUENETAKO BATI ERANTZUTEA:

ADINEKO PERTSONAK ETA IRISGARRITASUN ARAZOAK DITUZTEN

ETXEBIZITZAK Euskadiko gizartea zaharkituta dago eta etxebizitza-parkea ere bai,

eta irisgarritasun-arazo handiak ditu, izan ere, Euskadiko hiru eraikinen artetik bik ez

dute irisgarritasun unibertsala betetzen, eta horrek izan beharko luke, hain zuzen ere,

datozen urteetara begira Eusko Jaurlaritzaren etxebizitza-politiken lehentasunezko

helburu bat. Ezin da ahaztu, gizarteak bete beharreko helburuetako bat, adineko

pertsonak euren etxeetan ahalik eta denbora gehien bizitzea dela. Erronka hori

betetzeko, funtsezkoa da arloko politika desberdinak eta Sailen eta Erakundeen

politikak osagarriak izatea.

JARDUERAK LEHENESTEA. Administrazioak gero eta baliabide gutxiago ditu, hortaz,

gero eta beharrezkoagoa da ezinbestekoak diren jardueretara zuzentzea ahaleginak.

Euskal Autonomia Erkidegoko parke eraikiaren berrikuntzan esku hartzeko beharren

diagnostikoan urrakortasun handieneko zonak identifikatu dira eta zona horiei eman

behar zaie lehentasuna esku hartzeko orduan.

LAGUNTZAK LEIHATILA BAKAR BATEAN ZENTRALIZATZEA. Programa asko

daude eta horrek nahaste handia sortzen du herritarrengan, eta, azkenean, herritarrek

ez dituzte ezagutzen eskura ditzaketen laguntzak. Bestalde, informazioa eskuratzeko

modua errazteaz gain, leihatila bakarrak bikoiztasunak saihesten laguntzen du,

prozesu guztien integralitatea ziurtatuz eta baliabide publikoen eraginkortasuna

hobetuz.

SENTSIBILIZAZIO KANPAINA BAT EGITEA. Eraikinen birgaitzeko integraleko

programen arrakasta, jabeen erkidegoen inplikazio-mailaren mende dago. Inoiz baino

premiazkoagoa da jabeei ikusaraztea birgaitze-jarduerak benetan beharrezkoak direla

eta abantaila handiak lortzen direla. Inbertsio pribatuetan (familiek egiten

dituztenetan, funtsean), egindako inbertsioaren emaitza argiak lortu behar dira

eraginkortasun energetikoan, irisgarritasunean, eraikinen kontserbazioan eta hiriaren

hobekuntzan. Horregatik, Eusko Jaurlaritzak bere politiken helburuak argi eta garbi

helarazi behar dizkie herritarrei, eta pertsonen bizi-kalitatea zein neurritan hobetuko

den eta birgaitze-obrak egiteko zein laguntza dauden jakinarazi behar zaie. Zentzu

horretan, ezin da ahaztu gastu publiko eta pribatu handia eragingo dutela horrelako

obrek.

BIRGAITZEKO HIRIGINTZA SOZIETATEEN ZEREGINA INDARTZEA. Orain arte

planteatu diren alderdiak kontuan hartuta, komenigarria litzateke Birgaitzeko

Hirigintza Sozietateen zeregina indartzea. HBSek zeregin oso garrantzitsu bat beteko

dute, zenbat eta gehiago sustatu area osoen eraberritzea eskatzen duten birgaitze

integraleko jarduerak, baita leihatila bakarra ezartzean ere. Ezin da ahaztu,

herritarrengandik oso hurbil dauden erakundeak izateaz gain, kasu askotan laguntzen

informazioa eta izapideak egiteko laguntza emateko zerbitzuak ere direla. Halaber,



310

Birgaitzeko Hirigintza Sozietate berriak gehiago sustatu beharko lirateke, lurralde osoa

estaltzeko.

c) Beste jarduera batzuk

Alokairu-erregimena sustatzea eta birgaitzeko jarduerak bultzatzea dira Etxebizitza, Herri

Lan eta Garraio Sailaren etxebizitza-politikaren bi oinarrizko zutabeak, eta Sailak bi zutabe

horietan oinarritu beharko ditu bere jardunak eta baliabideak.

Haatik, Sailaren jardunak jarduera, programa eta zerbitzu anitz hartzen du, eta horiek ere

ebaluatu egin dira Txosten honetan. Egindako analisitik Sailaren etxebizitza-politikaren

zenbait alderdiri buruzko honako gomendio hauek ondoriozta daitezke:

2012an onartutako araudi berriarekin (etxebizitza babestuetan izena emateko eta

esleitzeko prozesua arautzen du), baliteke prozesuaren eraginkortasuna hobetzea eta

uko-egiteen kopurua gutxitzea. Hala ere, uko-egite asko gertatzen direla kontuan

hartuta, lehentasuna eman beharko litzaioke gaiari eta etxebizitza horiek betetzeko

biderik egokienak eta eraginkorrenak lortu beharko lirateke: alokairua, zatikako

ordainketa eta abar.

Ahalegin handiagoa egin beharko litzateke etxebizitza- eta birgaitze-politiken

onuradunen asetasuna ezagutzeko adierazle gehiago lortzeko.

Alokairu babestuko etxebizitza-parkearen kudeaketa optimizatu beharko da,

eta arreta berezia jarri beharko zaio eragimenari eta alokairuko etxebizitza babestuen

esleipendunek planteatutako arazoen ebazpenari.

Parkearen kalitatearen arloko alderdiei dagokienez, eta esleipendunek egindako

balorazioak aintzat hartuta, beharrezkotzat jo da etxebizitza babestuen

isolamendu termikoa eta akustikoa hobetzea.

Egindako ebaluazioak Udalek etxebizitza bihurtutako merkataritza-lokalei buruzko

informazioaren arloko defizita hauteman du. Interes handikotzat jo da Euskal

Autonomia Erkidegoan azken urte hauetan etxebizitza bihurtutako lokalen

kopurua eta kokalekua aztertuko duen azterlana egitea. Edonola ere, etxebizitza

babestuko kalifikazioa lortu dutenak eta, aitzitik, merkatuko prezioan merkaturatutako

etxebizitza libre bihurtu direnak zehaztu beharko dira –Donostiako Udalaren kasuan

esate baterako–.

Azkenik, garrantzi handikoa da Eusko Jaurlaritzaren beste Sailekiko eta beste

Administrazio Publikoekiko eta eragile pribatuekiko koordinazioa hobetzeko

ahaleginean jarraitzea, etxebizitza babesturako beste lurzoru batzuk antzemateko

eta etxebizitza-eskari handiena duten zonetan jada eskura dauden lurzoruen

eraikuntzarako izapideak arintzeko.



311

A. Eranskina ARAUDI ERREGULATZAILEA

A.1. taula Etxebizitza-politiken araudi erregulatzailea

Araudia

Babes ofizialeko etxebizitzen erregimen juridikoa

39/2008 Dekretua, martxoaren 4koa, babes publikoko etxebizitzen erregimen juridikoari eta etxebizitza eta lurzoruaren esparruko finantza-neurriei buruzkoa. (59 zk. EHAA, 2008ko martxoaren 28koa).

Etxebizitza-eskatzaileen erregistroa

Agindua, 2012ko urriaren 15ekoa, Etxebizitza, Herri Lan eta Garraio sailburuarena, etxebizitza-eskatzaileen erregistroari eta babes ofizialeko etxebizitzak nahiz araubide autonomikoko zuzkidura-bizitokiak esleitzeko prozedurei buruzkoa. (211 zk. EHAA, 2012ko urriaren 31koa).

Agindua, 2012ko abenduaren 12koa, Etxebizitza, Herri Lan eta Garraioetako sailburuaren 2012ko urriaren 15eko Agindua zuzentzen duena. (251. zk. EHAA, 2012ko abenduaren 28koa).

Babes ofizialeko etxebizitza eskuratzeko gehieneko diru-sarrerak

Agindua, 2011ko irailaren 14koa, Etxebizitza, Herri Lan eta Garraio sailburuarena, babes ofizialeko etxebizitza eskuratzeko ziurtatu beharreko urteko diru-sarrera haztatuen mugak aldatzen dituena. (187 zk. EHAA, 2011ko irailaren 30ekoa)

Babes ofizialeko etxebizitzen gehieneko prezioak

Agindua, 2010eko azaroaren 3koa, Etxebizitza, Herri Lan eta Garraio sailburuarena, babes ofizialeko etxebizitzen gehieneko prezioak zehazteari buruzkoa. (222 zk. EHAA, 2010eko azaroaren 18koa).

Babes ofizialeko etxebizitza eta etxebizitza libre erabilia erosteko finantza-neurriak

Agindua, 2010eko urriaren 6koa, Etxebizitza, Herri Lan eta Garraio sailburuarena, etxebizitzak erosteko finantza-neurriei buruzkoa. (203 zk. EHAA, 2012ko urriaren 21ekoa).

Alokabideren publifikazioa eta hedapena

65/2011 Dekretua, martxoaren 29koa, Alokabide SA sozietatearen partaidetzak erosi, eta sozietate publikoa sortzea erabakitzen duena.

111/2011 Dekretua, ekainaren 7koa, Etxebizitza, Herri Lan eta Garraio Sailera atxikitako Alokabide SA sozietate publikoaren zuzendaritza-taldekideen zerrenda onartzeko dena.

181/2011 Dekretua, uztailaren 26koa, Alokabide SA eta Sociedad Pública de Gestión de Viviendas en Alquiler / Etxebizitza Alokairuetarako Sozietate Publikoa SA sozietate publikoen bat egitea onartu, Sociedad Pública de Gestión de Viviendas en Alquiler / Etxebizitza Alokairuetarako Sozietate Publikoa SA sozietatea azkendu eta Alokabide SAren estatutuak aldatzeko dena.

Alokairua sustatzea Agindua, 2008ko azaroaren 7koa, Etxebizitza eta Gizarte Gaietako sailburuarena, babes publikoko etxebizitzak sustatzeko laguntzei eta alokairua bultzatzeko neurriei buruzkoa. (222 zk. EHAA, 2008ko azaroaren 19koa).

268/2011 Dekretua, abenduaren 20koa, kreditu-erakundeen eta Euskal Autonomia Erkidegoko Administrazioaren arteko finantza-lankidetzari buruzkoa, etxebizitzaren eta lurzoruaren arloan. (247 zk. EHAA, 2011ko abenduaren 30ekoa).

Alokairuko merkatuko bitartekaritza-programa (ASAP)

43/2012 Dekretua, martxoaren 27koa, merkatu libreko etxebizitzen alokairurako bitartekaritzako ASAP programa sortzeko dena (Alokairu Segurua, Arrazoizko Prezioa). (66 zk. EHAA, 2012ko martxoaren 30ekoa).

Azalera-eskubidea saltzea Agindua, 2010eko uztailaren 21ekoa, Etxebizitza, Herri Lan eta Garraio sailburuarena, babes ofizialeko hainbat etxebizitza azalera-eskubidean eraikita dauden Euskal Autonomia Erkidegoko Administrazio Orokorraren jabetzako lurzorua erosteko eskakizunak ezartzen dituena.

Agindua, 2011ko maiatzaren 18koa, Etxebizitza, Herri Lan eta Garraio sailburuarena, zeinen bidez eskakizunak ezartzen baitira azalera-eskubidean eraikita dauden babes ofizialeko hainbat etxebizitza hartzen duen Euskal Autonomia Erkidegoko Administrazioaren lurzorua erosteko.

Agindua, 2012ko uztailaren 26koa, Etxebizitza, Herri Lan eta Garraio sailburuarena, Euskal Autonomia Erkidegoko Administrazio Orokorraren lurzorua erosteko baldintzak ezartzeko dena, lurzoru horretan azalera-eskubideko zenbait etxebizitza eraikita baitaude. (148 zk. EHAA, 2012ko uztailaren 31koa).



312

Bizigune-Etxebizitza Hutsen Programa

"316/2002 Dekretua, abenduaren 30ekoa, "Etxebizitza Hutsaren Programa" sustatu eta bultzatzen duena, programa horren araubide juridikoa ezartzen duena eta "Vivienda y Suelo de Euskadi S.A./Euskadiko Etxebizitza eta Lurra, SA" (VISESA) Baltzu Publikoari programa kudeatzeko ardura ematen diona." (249. EHAA, 2002ko abenduaren 31).

100/2004 Dekretua, 2004ko ekainaren 1ekoa, «Etxebizitza Hutsaren Programa» sustatu eta bultzatzen duen, programa horren araubide juridikoa ezartzen duen eta «Vivienda y Suelo de Euskadi S.A./Euskadiko Etxebizitza eta Lurra, SA» (VISESA) Baltzu Publikoari programa kudeatzeko ardura ematen dion 316/2002 Dekretua aldatzeari buruzkoa. (VISESA). (110 zk. EHAA, 2004ko ekainaren 11koa).

61/2009 Dekretua, martxoaren 10ekoa, 316/2002 Dekretua, abenduaren 30ekoa, hirugarrenez aldatzeko dena. Dekretu horrek «Etxebizitza Hutsaren Programa» sustatu eta bultzatzen du, programa horren araubide juridikoa ezartzen du eta Etxebizitza Alokairuetarako Sozietate Publikoa SAri baltzu publikoari programa kudeatzeko ardura ematen dio. (59 zk. EHAA, 2009ko martxoaren 26koa).

268/2011 Dekretua, abenduaren 20koa, kreditu-erakundeen eta Euskal Autonomia Erkidegoko Administrazioaren arteko finantza-lankidetzari

buruzkoa, etxebizitzaren eta lurzoruaren arloan. (247 zk. EHAA, 2011ko abenduaren 30ekoa).

Agindua, 2003ko apirilaren 22koa, Etxebizitza eta Gizarte Gaietako sailburuarena, "Etxebizitza Hutsaren Programaren" lagapen-baldintzei eta esleipen-prozedurari buruzkoa. (96 zk. EHAA, 2003ko maiatzaren 19koa).

Agindua, 2004ko azaroaren 26koa, Etxebizitza eta Gizarte Gaietako sailburuarena, «Etxebizitza Hutsen Programa» esleitzeko baldintzei eta prozedurari buruzko aginduaren bigarren aldaketarena. (239 zk. EHAA, 2004ko abenduaren 16koa).

Agindua, 2009ko azaroaren 4koa, Etxebizitza, Herri Lan eta Garraio sailburuarena, «Etxebizitza Hutsaren Programaren» lagapen-baldintzei eta esleipen-prozedurari buruzko Aginduaren hirugarren aldaketa egiteko dena (225 zk. EHAA, 2009ko azaroaren 23koa).

Agindua, 2009ko irailaren 24koa, Etxebizitza, Herri Lan eta Garraio sailburuarena, sustatzaile pribatuen titulartasunpeko etxebizitza libre berriak mobilizatzeko finantza-neurriei buruzkoa. (194 zk. EHAA, 2009ko urriaren 8koa).

Etxebizitzak birgaitzea

Agindua, 2006ko abenduaren 29koa, Etxebizitza eta Gizarte Gaietako sailburuarena, etxebizitza birgaitzeko finantza-neurriei buruzkoa. (18 zk. EHAA, 2007ko urtarrilaren 25ekoa).

Agindua, 2007ko martxoaren 8koa, Etxebizitza eta Gizarte Gaietako sailburuarena, etxebizitza birgaitzeko finantza-laguntzei buruzko 2006ko abenduaren 29ko Aginduko errakuntzak zuzentzen dituena. (86 zk. EHAA, 2007ko maiatzaren 7koa).

Agindua, 2011ko azaroaren 23koa, Etxebizitza, Herri Lan eta Garraioetako sailburuarena, etxebizitza birgaitzeko finantza-neurriei buruzko agindua aldatzen duena. (226. EHAA, 2011ko azaroaren 29koa).

317/2002 Dekretua, abenduaren 30ekoa, ondare urbanizatu eta eraikia birgaitzeko jarduketa babestuei buruzkoa. (249. EHAA, 2002ko abenduaren 31).

Hutsen zuzenketa, honako dekretu honena: "317/2002 Dekretua, abenduaren 30ekoa, ondare urbanizatu eta eraikia birgaitzeko jarduketa babestuei buruzkoa". (69 zk. EHAA, 2003ko apirilaren 7koa).

Agindua, 2013ko uztailaren 31koa, Enplegu eta Gizarte Gaietako Sailburuarena, etxebizitzak eta eraikinak birgaitzeko REVIVE laguntza-programa arautzen duena, Euskal Autonomia Erkidegoko ondare eraikian esku hartzeko proiektuak lantzeko eta horiek sorrarazitako lanak gauzatzeko (157. zk. EHAA, 2013ko abuztuaren 20koa).

241/2012 Dekretua, azaroaren 21ekoa, Euskal Autonomia Erkidegoan eraikinen ikuskapen teknikoa arautzen duena (241. zk. EHAA, 2012ko abenduaren 14koa).



313

REVIVE programa

Agindua, 2012ko uztailaren 18koa, Etxebizitza, Herri Lan eta Garraio sailburuarena, etxebizitzak eta eraikinak birgaitzeko REVIVE (Rehabilitación de Viviendas y Edificios) laguntza-programa arautzen duena, Euskal Autonomia Erkidegoko eraikin-ondarean esku hartzeko proiektuak lantzeko eta horiek sorrarazitako lanak gauzatzeko. (146 zk. EHAA, 2012ko uztailaren 27koa).

Finantza-entitateekiko lankidetza-hitzarmena

Kreditu-establezimenduekiko finantza-lankidetzako hitzarmena, 2011. urterako, etxebizitzaren eta lurzoruaren arloan babes daitezkeen jardunei dagokienez.

Mailegu kualifikatuetarako interes-tasa

228/2012 Dekretua, urriaren 30ekoa, kreditu-erakundeen eta Euskal Autonomia Erkidegoko Administrazioaren arteko finantza-lankidetzari buruzko Dekretua aldatzen duena, etxebizitzaren eta lurzoruaren arloan. (221. EHAA, 2012ko azaroaren 15ekoa).

Babes ofizialeko etxebizitzara zuzenduko diren ondare publikoak sortzeko lurzorua kostu bidez eskuratzeko finantza-neurriak

Agindua, 2006ko abenduaren 29koa, Etxebizitza eta Gizarte Gaietako sailburuarena, lehentasunez erregimen orokorreko zein erregimen bereziko babes ofizialeko etxebizitzak sustatzera bideratutako lurzoru-ondare publikoak osatzeko lurzorua kostu bidez eskuratzeari dagozkion lurzoruaren inguruko finantza-neurriei buruzkoa. (18 zk. EHAA, 2007ko urtarrilaren 25ekoa).

Agindua, 2010eko otsailaren 3koa, Etxebizitza, Herri Lan eta Garraio sailburuarena, berehala eraikitzeko den lurzoruaren urbanizazioari aplikatzeko finantza-neurriei buruzkoa, babes publikoko etxebizitzak lehentasunez sustatzeko. (39 zk. EHAA, 2010eko otsailaren 26koa).

HIRIBER programa Agindua, 2010eko otsailaren 24koa, Etxebizitza, Herri Lan eta Garraio sailburuarena, lehentasunez esku hartzeko auzoak eta hiri-eremuak hobetzeko diru-laguntzen Hiriber programa arautzen duena.

IRISGARRITASUNERAKO PROGRAMA

20/1997 Legea, abenduaren 4koa, irisgarritasuna sustatzekoa.

68/2000 Dekretua, apirilaren 11koa, hiri-inguruneen, espazio publikoen, eraikinen eta informazio eta komunikazioko sistemen irisgarritasun-baldintzei buruzko arau teknikoak onartzen dituena.

2010eko ekitaldirako Euskal Autonomia Erkidegoko aurrekontu orokorrak onartzen dituen abenduaren 23ko 2/2009 Legean, 2009ko abenduaren 31n argitaratutakoan, 2010eko deialdiaren aurrekontu-estaldurarako beharrezko ordainketa-kredituen eta konpromisoen zuzkidura hartzen da aintzat.

Agindua, 2011ko uztailaren 27koa, Etxebizitza, Herri Lan eta Garraio sailburuarena. 2011ko abuztuaren 16ko 154. zk.EHAAn argitaratua. Agindu honen bitartez deitzen eta arautzen dira irisgarritasun-planak egiteko eta eguneratzeko, hobekuntza obrak burutzeko eta hiri-ingurunean zein eraikinetan irisgarritasuna bermatzeko beharrezkoak diren ekipamenduak erosteko udalentzat eta toki-erakunde txikientzat diru-laguntzak.

Eraikal Programa

2010eko ekitaldirako Euskal Autonomia Erkidegoko aurrekontu orokorrak onartzen dituen abenduaren 23ko 2/2009 Legean, 2010eko martxoaren 16an argitaratutakoan, 2010eko deialdiaren aurrekontu-estaldurarako beharrezko ordainketa-kredituen eta konpromisoen zuzkidura hartzen da aintzat.

Agindua, 2010eko irailaren 15ekoa, Etxebizitza, Herri Lan eta Garraio sailburuarena. (194 zk. EHAA, 2010eko urriaren 7koa).

Eraikuntzaren kalitatea kontrolatzeko laborategia

2010eko ekitaldirako Euskal Autonomia Erkidegoko aurrekontu orokorrak onartzen dituen abenduaren 23ko 2/2009 Legean, dagokion esleipen izenduna islatu da.

Agindua, 2010eko apirilaren 26koa, Etxebizitza, Herri Lan eta Garraio sailburuarena.

Agindua, 2010eko apirilaren 27koa, Etxebizitza, Herri Lan eta Garraio sailburuarena.

Beste diru-laguntza izendun batzuk

2010eko ekitaldirako Euskal Autonomia Erkidegoko aurrekontu orokorrak onartzen dituen abenduaren 23ko 2/2009 Legean, dagokion esleipen izenduna islatu da.

Agindua, 2010eko maiatzaren 14koa, Etxebizitza, Herri Lan eta Garraio sailburuarena.

Beste arau batzuk 123/2012 Dekretua, uztailaren 3koa, hirigintzako estandarrei buruzkoa. (143 zk. EHAA, 2012ko uztailaren 23koa).


€¦ · Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen...

Documents

Transcript of €¦ · Servicio de Estudios, Planificación y Presupuestos Azterlan,Plangintza eta Aurrekontuen...