Plaza de España, 1t. 945 16 15 98f. 945 16 11 05turismo@vitoria-gasteiz.orgwww.vitoria-gasteiz.org/turismo

turismovitoria turismo_vitoria

Laguntzaileak:

G U I DABisitariaren

proposamenakSekulakodituen helmuga txikia

Egiaztagiriak:

Argitaratzailea: Enpleguaren eta Garapen Ekonomiko Iraunkorraren Saila. Testuak: Arbat, Miguel de Andres.Diseinua eta maketazioa: Linea Recta, Creative dream.Ilustrazioa: Míara Cle Leal, Egoitz Konte.Itzulpena: Traductores-Interpretes GDS, S.L.Argazkiak: Erredehierro, Daniel Llano, Quintas fotografos, Javier Agote, Sinestesia Studios, Iosu Izarra, Creative dream, Jaiki Fontaneda.Imprimatzailea: Gráficas Dosbi.Edizioa: 6. Data: 6 / 2017.

Historia pixka bat 04

Nola ibili VGn zehar? 08

Ezagutu hiria urratsez urrats 12

Haurrekin etorri zara? 40

Erosketetan joan nahi? 42

Gure gatronomia 44

Gaur gauean irten nahi? 46

Kirolen bat egin nahi? 48

Pasieran ibili nahi? 49

Denbora gehiago daukazu? 52

Zer jakin behar duzun 56

Zer behar duzu? 58

Planoa 67

Ongi etorri Vitoria-Gasteizera

Aurkibidea

Zure egonaldiak itxaropen guztiak gainditzeko ahal dugun guztia egin nahi dugu. Almendraren formako Erdi Aroko trazaduraren zati handi bat eta harresia kontserbatzen dituen ia milurteko hiria duzu zain. Erdi Aroko VG aurkituko duzu, baina baita VG gotiko, errenazentista, neoklasiko eta modernoa ere.

VG “berdez” harrigarria dela diote eta dioenak arrazoia duela ikusiko duzu. Une honetan, biztanleko 42 metro koadro berdegune baino gehiago ditugu, eta horrek Europan berdeguna kontsolidatu gehien dituen hiria bihurtzen gaitu. Ia berrogeita hamar kilometro dituzu arabar hiriburuan pasieran edo bizikletaz ibili, hegaztiak eta oreinak behatu edo zaldi gainean txangoak egiteko.

Gainera, ekintza-agenda betea prestatu dizugu, gustu guztietarako zuzeneko kontzertu, jaialdi eta ikuskizunek lepo (magoak eta titiriteroak zein jazz edo rock musikariak).

Eta utziguzu eskaintzen arabar gastrono-miaren platerik gozoenak, euskal sukaldaritza

izenekoaren errezetarik sofistikatuenak eta gure pintxo famatuak. Aholku bat, dena askoz gozoago egongo da Arabar Errioxako mahastietako ardo on batez edo baso bat txakolinez lagundurik. Eta ez ahaztu XVIII. mendetik izen handia duten gozokiak dastatzeaz, eta bereziki, txokolateak, konfiturak eta marmeladak.

Eta denbora gehiago baduzu, inguruetara eskapadatxoren bat egitea ere gomendatzen dizugu, gatzaren haranean barneratu, ur-jauziren bat ikusi edo Erdi Aroko upeltegietara jaisteko.

Ez zaitugu gehiago berandutuko.Zure oinetara duzu hiria.

Ezagutu ezazu.

04

Histo

ria pi

xka

bat

...

HistoriaVG ia milurteko hiria da. Nafarroako Antso VI.a erregeak sortu zuen, Gasteiz herrixka konkistatu eta Nueva Victoria izena jartzea erabaki zuenean.

Baina bakarrik 19 urte beranduago, Gaztelako Alfontso VIII.a erregeak beraganatu zuen hiria. Errege berriak hiria handitu zuen muinoaren mendebaldean 3 kale berri eginez (Hedegile, Zapatari eta Errementari kaleak). 1202. urtean, hiribildua ia suntsitu zuen sute ikaragarria gertatu zen.

1256. urtean, Alfontso X.ak beste aldeko mendi-hegaleko 3 kaleak ireki zituen: Aiztogile, Pintore eta Judutegi kaleak.

Hiriak azkar egin zuen aurrera, luzaroan Gaztelako Gortearen eta Europako iparraldea lotzen zituen biderik motzena Gasteiztik iragaiten zelako. Aduana eta guzti zuen. Valentín de Foronda arabar ilustratuaren arabera, XVIII. mendearen erdialdera, oraindik, Gasteiz ‘Europako nazio gustiak hornitzeko biltegia’ zen.

Biztanle-kopurua eta hiri-bilbea nabarmen aldatu ez baziren ere, XV. mendetik XVIII.era bitartean, hiriari ukitu monumentalagoa eman zioten jauregi (Montehermoso, Goiuri edo Eskoriatza-Eskibel) eta komentu berriak eraiki zituzten Carlos V.aren Gorteko kideek.

1443. urtean, beste sute ikaragarri bat gertatu zen Gasteizen, eta hiriko mende-baldea kiskali zuen. Ordutik aurrera harri eta pezozko etxebizitza berriak (zurezkoen ordez) eraikitzeko agindua eman eta kaleak harriztatzea erabaki zen.

1492. urtean judutarrak kanporatzea kaltegarria izan zen hirirako, eta gainbehera luzea ekarri zuen. Krisialdi ekonomikoak XVIII. mendean aurrera iraun zuen.

Erdi Aroko jatorriak XV. mendetik XVIII.era

pixka bat...

05

Histo

ria pi

xka

bat

...

Frantziaren aurkako gudarekin hasi zen mende hau. Gasteizko ateetan gertatu zen, hain zuen ere, 1813ko uztailaren 21ean, Napoleon armadarekin ihes egitera behartu zuen bataila.

Mende honen inguruan adierazi behar da, orobat, Gasteizko aduana kostaldera eraman zela (1841. urtean), eta gertaera hori ezbehar handia izan zela tokiko ekonomiarentzat. Hala ere, hirugarren sektorearen (zerbitzuak) garapenaz leundu zuen hiriak efektu hori.

Garai berri honetako ikurrak Vitoria Bankuaren inagurazioa (1864. urtean) eta trenbidearen helduera (Madril-Irun linea) izan ziren.

XIX. mendean zehar kultura-zentro garrantzitsu bilakatu zen (1866. urtean, Ateneoa eta 1869.ean, Unibertsitate Librea irekitzearekin bat hainbat literatura eta arte talde sortu ziren).

Mendea aldatzean lehen lantegi modernoak sortu ziren. Industria-sektore gasteiztarrean erabateko norabide-aldaketa eman zen 1956etik 1975era bitartean, hirian 1.700 enpresa berri jarri baitziren. Gehienak, Mercedes Benz (1954) edo Michelin (1966) bezalako lehen multinazionalen inguruan bizi ziren familiarteko lantegi mekanizatu txikiak ziren.

1950. urtetik 1975.era hirukoiztu egin zen biztanle-korpurua eta auzo berriak sortu ziren.

1980. urtean, Eusko Legebiltzarrak Euskadiko hiriburu izendatu zuen VG.

XXI. mendeko VG ‘berde’ eta ‘iraunkor’ izateak bereizten du, eta horregatik jaso du ‘European Green Capital 2012’ saria. Hiria, gainera, Espainian bizi-kalitaterik onena eskaintzen duten hiru hiriburuen arteko bat gisa finkatu da.

Egungo VG “bizitzeko pentsatu eta diseinatutako” hiritzat defini genezake.

XIX. mendea XX. mendea

XXI. mendea

06

Histo

ria pi

xka

bat

...

Kronologia historikoa

Nafarroako Antso VI.ak Gasteiz sortu zuen.

Antso VII.a Indartsua kanpoan

zela, Alfontso VIII.ak Gasteiz inguratu

zuen.

Hiriak kapitulatu eta muga-babesa galdu zuen. Gastelako erresuman sartu zen.

Juan II.ak hiri izendatu zuen Gasteiz.

Gasteiz ia 300 urtez arautu zuten Ordenantzak onartu ziren. Gastelako Isabel erreginak erregalien zina egin zuen hiriaren atarian.

Juduak hiritik bota zituzten eta Judimendi

soroko kanposantua kontsejuari eman zioten.

Utrecht-eko Adriano Kardinala Aita Santu izendatu zuten. Berria, Gasteizko Kordoi Etxean jaso zuen.

Peñafloridako kondeak sustatutako

Euskalerriaren Lagunen Elkartea sortu zen.

Kordoi Etxea

1181 152214311199 176514831200 1492

7

Eusko LegebiltxarrakVitoria-Gastei aukeratu zuen Euskadi hiriburu izan zedin.

‘Europa Nostra’ saria, hiriko Hirigune

Historikoaren zaharberritze-

lanagatik.

Iraunkortasunaren hiri eredua Europa mailan.

Hiri Berdeen deklarazioan esku

hartzeko gonbit egin zion ONUk hiriari.

‘European Green Capital 2012’ saria jaso du VGk.

Napoleonen armadak garaituak Gasteizko Guduan. Gertakari honen omenez, orkestrarako lan bat sortu zuen Beethoven-ek.

Kontzertuen erregimena

babesteko Foru Liga sortu zen.

07

Histo

ria pi

xka

bat

...

Eusko Legebiltzarra

1813 19821905 1996 20101980 2005 2012

08

No

la ib

ili V

G-n

zeh

ar?

zehar?

Nola ibili

Non utzi autoa hirira iristeanLurpeko 10 aparkalekuren, aire zabaleko 11 aparkalekuren eta autokarabanentzako beste baten artean aukeratu behar duzu.TAO (denbora mugaturako aparkalekua)

VG-n

09

No

la ib

ili V

G-n

zeh

ar?

Autoa aukeratzen baduzu, kontuan izan TAO:• Gehienez ordu eta erdiz aparka daiteke.

• Lehenengo 15 minutuetan doakoa da TAO eremua (ez ahaztu parkimetroan txartela atera eta autoan uzteaz).

Hiru aparkaleku-mota dituzu: Marra urdina: gehienez 90 minutu (erdi-erdiko

aparkalekuetan).

Marra berdea: gehienez 90 minutu (zertxobait merkeagoak).

Marra berdea solo residentes-egoiliarrak hitzekin; hemen ezin dute egoiliarrak ez direnek aparkatu.

Marra laranja: Sarri pasatzen da. Asko jota 15 minutu.

Honako hauek dira TAOren ordutegiak:• Astelehenetik ostiralea: 10:00etatik

14:00etara eta 16:00etatik 20:00etara.

• Larunbatean: 10:00etatik 14:00etara. Igande eta jaiegunetan ez du funtzionatzen.

Oro har, abuztuaren 5etik 31ra ere ez du TAOk funtzionatzen.

Utziguzu aholku bat ematen: bizikleta hiria ezagutzeko modu egokia da. Oraingoz (handitzen jarraitzen da) txirrindularientzat egokitutako 101 km kale edo bide dituzu. www.vitoria.cicloruta.org web orrian hiriko puntu batetik bestera joateko modurik azkar eta seguruena aurkituko duzu.

Adi: Erdi Aroko hirigune osoan egoiliarrek baino ezin dute aparkatu, aparkalekuak ezein kolorez margotuta ez egon arren.

TAO

BIZIKLETAZ

Hirian zehar mugitzeko

modurik onena:

ABETXUKOKristoKañabentaArtapadura

Arriaga

GernikakoArbola

Forondako Atea / Portal de ForondaArriaga Parkea

Intermodal

Honduras

EuropaEuropa Jauregia

Antso Jakituna / Sancho el SabioAlondegiaren eremua

LovainaMaria Sortzez GarbiarenKatedralaParlamento / LegebiltzarraFlorida Parkea

IBAIONDO

Landaberde

LakuabizkarraPiraten ontzia

Wellington

TxagorritxuOspitalea

Euskal Herria

10

No

la ib

ili V

G-n

zeh

ar?

ANGULEMA

Tranbia-lineak

11

No

la ib

ili V

G-n

zeh

ar?

Tranbiara igo baino lehen txartela erosi behar duzu makina saltzaileetan (50 minutura balioa galtzen du).

Ohiko txartelak 1,45 € bailo du eta egunekoak (nahi beste bidaia egiteko) 5 €.

1. Linea - Zircularra

2. Linea - Periferikoa

3. Linea - Betoño Zumakadi (Ataria)

4. Linea - Lakua Mariturri

5. Linea - Salburua Elejalde

6. Linea - Zabalgana Arkaiate

7. Linea - Borinbizkarra Salburua

8. Linea - Unibertsitatea

9. Linea - Gamarra Zumakadi kalea

10. Linea - Aldaia Larrein

Gutzi gora behera 10 minuturo pasatzen dira.

Goizeko 5:00etatik (zerbitzu bereziak) gaueko 23:00etara ibiltzen dira.

Ohiko txartela: 1,40 €.

Web honetan ibilbide guztiak aurkituko dituzu: www.vitoria-gasteiz.org

Hiriko leku batetik bestera nola joan kontsultatzeko ondorengo doako telefonora deitu ahal duzu: 010. Hiritik kanpo deitzen baduzu: 945 161 100.

Asteburuetan gaueko zerbitzua dago: Gautxori : 1,85 €.

TRANBIAZ AUTOBUSEZ

Ordutegiak - Maiztasunak

IRTEERAK BIDAIAK LEHEN TRANBIA AZKEN TRANBIA

Abetxuko* 15 minuturo, egunarenzatirik handienean

6:07 h. 22:35 h.

Ibaiondo* 15 minuturo, egunarenzatirik handienean

6:00 h. 22:45 h.

Angulema*7,5 minuturo, egunaren zatirik handienean, Abetxuko eta Ibaiondorako jomugak txandakatuz

Abetxukora: 6:23 h. Ibaiondora: 6:31 h.

Abetxukora: 22:51 h.Ibaiondora: 23:11 h.

LARUNBAT ETA JAIEGUNETAN

Zerbitzua 30 minutu beranduago hasten da.Azken bidaien ordutegia berbera da.

* Angulema-Honduras tartean, biadiak 7,5 minuturo izaten dira, norabide bietan.

12

Ezag

utu hi

ria

hiriaEzagutu

13

Ezag

utu hi

ria

01. Almendrako ibilbidea 06. Sendako ibilbidea

02. 4 dorreen ibilbidea 07. Santiago Bidearen ibilbidea

03. Jauregi errena- zentisten ibilbidea

08. Lorategien ibilbidea

04. Erdialdeko ibilbidea 09. XX|. mendeko VG ibilbidea

05. Ibilbide erromantikoa Jarraitu

Zurekabuz

gidariari

14

01. Almendrako ibilbidea

Almedraren airetiko ikuspegia

Ezag

utu hi

ria

15

ABIAPUNTUA: Andre Maria Zuriaren plaza

Aihotz plaza

Hiriko ordezkariak zin egiteko erabiltzen zuten aihotzaren erreplika bat aurkituko duzu. Erreparatu 1542. urtean eraikitzen amaitu zen Goiuri jauregiari.

Arkupeak

Justo Antonio de Olaguibel arkitekto gasteiztarraren lana dira eta Hegoaldeko mendihegaleko maila ezberdinak lotzeko modu burutsua izan zen. 1787. urtean hasi ziren lehen arkupeak (Epaiketakoak) eraikitzen. Azkenak (Hegalekoak), berriz, 1802. urtean amaitu ziren.

Kordoi etxea

Sarrerako arkuan azaltzen den frantziskotarren kordoiagatik hartu zuen izen hori. XV. mende amaierako jauregi honek XIII. mendeko Erdi Aroko dorrea gordetzen du, izar-itzurako ganga ikusgarriarekin (egun, Mejora Fundazioaren egoitza da baina bisitak onartzen ditu).

Arrieta-Maestu jauregia

Bendaña Jauregia izenez ere ezagutzen da. XVI. mende hasierako jauregia da, eta Erdi Aroko dorre baten inguruan eraiki zen. Gaur egun, Fournier karten bilduma hartzen du (Bibat museoaren barruan).

Santa Ana kantoia

“Hiri margotua” izeneko VGko muralen ibilbidearen adibidea da. “Zeru eta izarrez estalita” izeneko murala ikusi ahal duzu hemen, hots, Santa Anak San Joaquini eman zion musuaren interpretazio modernoa.

Gurutze Santuaren komentua

Komentuko –1547. urtekoa– atarian Pasioaren eszena monumentala dago.

Aihotz plaza

Arku

peak

Kord

oi e

txea

Ezag

utu hi

ria

Gobeo-Caicedo etxea

Herreraren Barrokoaren adibiderik argiene-takoa da.

Kristo Santuaren kapera

XIX. mendearen amaieran eraiki zen eta XV. mendeko tailu goitikoa gordetzen du.

Santa Maria Katredala

XIII. mendeko tenplu gotikoa da. Ezinbestekoa da bertako zaharberritze-lanak bisitatzea.

Eskoriatza-Eskibel jauregia

1530 eta 1541 artean eraikitako hau, Vitoria-Gazteizko Errenazimenduko funtsezko artelana da.

Montehermoso jauregia

XVI. mendeko lehen laurdenean eraiki zen, baina jauregia erabat eraldatuta dago.Abangoardietarako kultura-zentro baten egoitza da egun.

Harresiak

Erdi Aroko harresi zaharraren zati bat ikus dezakezu. Bisita gidatua nahiago baduzu, eskatu informazioa Turismo Bulegoan.

San Pedro eliza

XIII. mendeko aurreko parrokia baten gainean eraiki zen. Harresiari atxikita zegoen eta XIV. mendean hasi zen eraikitzen.

Iruñatarren dorretxea

Otxanda Andrearen Dorrea izenez ere ezagutzen da. Gotorretxe zaharra XV. mendeko lehen urteeatakoa izan arren, Jauregia XVI. mendean berreraiki zen. Dorrea 1970. urtekoa da. Gaur egun Natur Zientzien museoaren egoitza da.

16Santa Maria Katedrala

Esko

riatz

a-Es

kibe

l jau

regi

a

San

Pedr

o el

iza

Ezag

utu hi

ria

01. Almendrako ibilbidea

17

Alameda markesaren etxea

1731 eta 1735 bitartean eraiki zen etxe barroko eder hau.

Alava-Eskibel jauregia

XIX. mendeko jauregi honetan, fundatzaileen armarria kontserbatzen da.

Farolen museoa

Beira polikromatuzko farol eder-ederrak (kontsultatu aldez aurretik Turismo Bulegoan zein egunetan irekitzen duten).

Buruileria plaza

Erdi Aroko nekropoli zaharra da.

Portaloia

XV. mendearen amaierako eraikin hau, ostatua eta gurdien geraleku izan zen. Gaur egun jatetxe izaten jarraitzen du.

Andatarren dorrea

Hiriko eraikuntzarik zaharrenetako hau babes- sisteman barne hartuta zegoen.

Farolea museoa Buru

ileria

pla

za

Porta

loia Ez

agutu

hiri

a

18

02. 4 dorreren ibilbidea

Santa Maria katedrala

Ezag

utu hi

ria

19

ABIAPUNTUA: Santa Maria Plaza

Santa Maria Katedrala(Santa Maria plazan)

Santa Maria Katedrala, Munduko Ondarea Gasteiz herrixkako eliza zahar baten hondakinen gainean eraikita dago. Hiria babesteko gotorleku izan zen (horregatik heltzen dira hormak 20 metrora). Eraikinean aldaketa ugari egin dira historian zehar. Gaur egun, zaharberritze-lanak ikusi eta, Erdi Aroko igarobideetan, ingurabidean era

esekitako (arkeologoek beren lana egiterik izan dezaten) pasabideetan barrena ibil zaitezke. www.catedralvitoria.com web orrian askoz informazio gehiago aurkituko duzu.

San Bizente Martiriaren eliza(San Frantzisko aldapan)

Hiribilduaren hego-ekialdea babesten zuen gaztelu-gotorleku zaharraren zati bat hartzen du. Dorrera igo eta tenpluko nabeen gaineko zurezko bilbearen zati batean ibili behar duzu.

San Migel Goi Aingeruaren eliza(Andre Maria Zuriaren plazan)

Hiriko elizarik zaharrena da (1181. urtean forua eman ziotenean aipatzen da, jada). Ezinbestekoa da Andre Maria Zuriaren, VGko zaindariaren, kapera bisitatzea, eta bertan, XIX. mendearen erdialdeko tailu polikromatua ikustea.

4 San Pedro Apostoluaren eliza(Errementari kalean)

Espainako iparraldeko tenplu gotikorik ederrenetakotzak jotzen da. Horman, harresiaren horma-atal bat ikus dezakezu, eta horretan, iraganean babesleku izan zela adierazten duen gezi-leihoa.

Santa Maria katedrala San Migel eliza

Ezag

utu hi

ria

20 Goiuri jauregia

03. Jauregi errenazentisten ibilbidea Ez

agutu

hiri

a

21

ABIAPUNTUA: Aihotz plaza

Goiuri jauregia(Aihotz plazan)

Carlo V.a Enperadorearen enbaxadore izan zen Martin de Salinas jaunak sustatu zuen eraikin eder hau. Bere egituran hiriko harresi zaharraren aztarnak gelditzen dira. Gaur egun, biltzarretarako erabiltzen da. Ekitaldi-aretoa Bruselako Eskolako tapiz flamenko batez (XVI. mendekoa) apainduta dago, eta Eneas eta bere familiaren Troiako ihesaldia du gai.

Montehermoso jauregia(Frai Zacarias Martinez kaleko 2. zenbakian)

1524. urtean eraiki zen jauregi hau, Carlo V.a Enperadorearen aholkulari zen Ortuño Ibánez de Agirreren aginduz. Mendeetan zehar, Gasteizen geldialdia egiten zuten Gorteko kideen ostatu izan zen. Apezpikuaren egoitza ere izan zen eta, gaur egun, kultura-zentroa da (pentsamolde garaikideko artelanak ekoiztu eta ezagutarazten dira bertan). Eraikin honi atxikita ur-biltegi zaharra dago. Bertara, lurpeko pasabide batetik heltzen da eta erakusketa-areto gisa erabiltzen da eremu bitxi hau.

Eskoriatza-Eskibel jauregia(Frai Zacaria Martinez kaleko 3, zenbakian)

Carlos V.a Enperadorearen medikua izan zen Ferrán Lopez de Eskoriazak aginduta eraiki zen. Hirian dauden Errenazimenduko jauregietan ondoen kontserbatu dena da.

Bendaña jauregia(Aiztogile kaleko 54. zenbakian)

XVI. mendeko jauretxea da, eta aurreko dorretxe batean oinarriturik, hainbat fasetan eraiki zen. Gaur egun, Fournier Karten bilduma hartzen du, eta BIBATen, bi museo bateratzen dituenaren, ataletako bat da: Karten Museoa eta Arkeologia Museoa.

Montehermoso-Ur Biltegia

Bendaña jauregia

Ezag

utu hi

ria

22ARTIUM, Arte Garaikidearen Euskal Zentro-Museoa

04. Erdialdeko ibilbidea

Ezag

utu hi

ria

23

Mar

ia S

ortz

ez G

arbi

aren

kat

edra

la

Espainia plaza

ABIAPUNTUA: Eusko Legebiltzarra

Eusko Legebiltzarra

Santa Klara komentuak hartzen zuen orubean eraikita dago, eta honen eraikuntzan komentu zaharraren materialak erabili ziren.

Maria Sortzez Garbiaren Katedrala

Hasierako proiektua 1907. urtekoa da. Gainera, bertan dago Arte Sakratuaren Elizbarrutiko Museoa.

Probintzia jauregia

Arabako Foru Aldundiaren egoitza da. Hasiera batean behe-oina baino ez zuen. 1858. urtean, karlistadaren ondoren, goiko gorputza erantsi zitzaion.

Andre Maria Zuriaren plaza

Erdi Aroan azoka-plaza zaharra izan zen. Duela gutxi eraberritu egin dute, lekua irabazteko helburuarekin. Erdian, Napoleonen armadaren aurkako Gasteizko Batailaren monumentua (Gabriel Borrasena) dago.

Espaina Plaza

1781 eta 1790 bitartean eraiki zen, Justo Antonio de Olaguibel arkitekto gasteiztarraren zuzendaritzapean. Plaza “berria” azokak eta jaiak ospatzeko barruti bat izateko (Erdi Aroko harresietatik kanpo) beharrari erantzuteko eraiki zen.

Foru plaza

Luis Peña Ganchegui eta Eduardo Chillidaren lana da.

Artium – Arte Garaikidearen Euskal Zentro – Museoa

3.000 artelan baino gehiago biltzen ditu, margolanetatik multimedia instalazioetara. Ez

agutu

hiri

a

24 Pando Argüelles etxea

05. Ibilbide erromantikoaEz

agutu

hiri

a

25

ABIAPUNTUA: Dato Kalea

Eduardo Dato Kalea

Hiriko merkataritza-kale nagusia da. Erreparatu, Vitoria Banketxeari (Kaleko 1. zenbakian dago 1928ko eraikuntza hau), Arrieta Etxeei (2. zenbakian) eta Aurrezki Kutxaren eraikinari, hau da, 1870eko Café Suizo zaharra hartu zuenari.

Arka plaza

Bankoa eraikina (dorretxe zaharren antzekoa da) eta Santander Bankuaren eraikina (Erdi Aroko eraikinak eta ukitu erromantikoak bateratzen ditu) nabarmentzen dira. Plaza honetan brontzezko Ibiltaria (Juanjo Eguizabalena) eskultura duzu, hiriaren ikurretako bat.

Pando-Argüelles etxea(San Antonio kaleko 41. zenbakian)

1911. urtean hasi zen eraikitzen eta izar laranjez apaindutako kupula urdina du bereizgarri.

Musika Etxea (San Antonio Kalea)

Jatorrizko eraikinetik (1880) fatxada eta lehen hormartea kontserbatzen dira.

Gobernu Zibila(Olagibel kaleko 1-15 zenbakiak)

1930. urtean San Frantzisko komentua eraitsi zenean gelditu zen orubean eraiki zen.

Foru plaza

Erreparatu Eduardo Chillidaren eskultura ezkutatzen duen labirintoari.

Printzipal Antzokia (San Prudentzio kaleko 29. zenbakian)

1917. urtean eraiki eta urtebete beranduago inauguratu zen “Nuevo Teatro de Vitoria” izenarekin. Cesáreo Iradierrek diseinatu zuen, estilo italiarreko Madrilgo antzokian oinarrituta.

Fournier etxea(Manuel Iradier kaleko 46. zenbakian)

Eraikin honetan (1866. urtean eraiki zena) jarri zuen Heraclio Fournierrek lehen karta-lantegia.

Geltoki plazatxoa

Trena heltzean eraldakaterik handiena eman zen hirian XIX. mendean. Egungo eraikina 1929. urtekoa da.

Printzipal antzokia

Eduardo Dato kalea

Ezag

utu hi

ria

26Buruko Minenetxea

06. Sendako ibilbidea

Ezag

utu hi

ria

27

ABIAPUNTUA: Andre Maria Zuriaren plaza

Andre Maria Zuriaren plaza

Mendeetan zehar izan da –eta izaten jarraitzen du– hiriko elkargunea. Erdi Aroan azoka-plaza zaharra izan zen.

Florida

XIX. mendeko bidaiaren eta espedizio handien interesak, Floridakoa lorategi botaniko bihurtzera bultzatu zuen hiria. Helburu honekin, Gazteizko agintariek gaur egun parkean dauden zuhaitz exotiko gehienak erosi zituzten 1855. urtean Parisko Erakusketa Unibertsalean.

Zulueta jauregia(Senda ibilbideko 2. zenbakian)

Alfreto Zuluetak (Kuban aberastutakoa) eman zuen eraikitzeko agindua 1902. urtean, etxe-hotela har zezan.

Zuloaga etxea(Senda ibilbideko 15. zenbakian)

1901eko eraikin ederra. Gauza bat: biribilgunearen azken ukitua ematen duen linterna ez da jatorrizko proiektukoa.

Buruko minen etxea(Frai Francisco Vitoria ibilbideko 2. zenbakian)

Fatxada nagusia apaintzen duten kariatideek ematen diote izena. 1901. urtekoa da.

FloridaZu

loag

a et

xea

Ezag

utu hi

ria

28

Ajur

ia E

nea

jaur

egui

a

Amag

intz

a m

useo

aArmagintza museoa (Frai Francisco Vitoria ibilbideko 3. zenbakian)

Hiriko goiko aldeko indusketetan aurkitutako Erdi Aroko armak daude ikusgai. Erreparatu Afrikako historiaurreko lantzei eta XVI. mendeko armadura-bildumari.

Sofía etxea (Frai Francisco Vitoria ibilbideko 6. zenbakian)

Julio Saracibar arkitektoak egin zuen eraikin hau, 1902. urtean. Gaur egun, Arabako Foru Aldundiaren museo-saliaren egoitza da.

Ajuria Enea jauregia (Frai Francisco Vitoria ibilbideko 5. zenbakian)

Lehendakariaren egoitza. 1920. urtean eraiki zen jauregi hau.

Arte Ederren museoa (Frai Francisco Vitoria ibilbideko 8. zenbakian)

Augusti jauregiaren barruan. XIX. mendearen erdialdetik XX.aren erdialdera arteko euskal arteari buruzko gehiago ezagutzeko eta XVIII. mendetik XIX.era bitarteko espainiar artearen hautazko bilduma ikusteko aukera duzu.

San Prudentzio

Arabako Zaindariaren eskultura arku baten azpian dago, Armentiako herriaren sarreran.

San Prudentzio basilika Armentian

Euskadiko tenplu erromanikorik enblemas tikoenetako bat da. Bertan elkartzen dira arabai guztiak apirilaren 28ko erromerian.

Ezag

utu hi

ria

06. Sendako ibilbidea

29Arte Ederren museoa

Ezag

utu hi

ria

30Armentiako basilika

07. Santiago Bidearen ibilbidea

Ezag

utu hi

ria

31

ABIAPUNTUA: Done Jakue kalea

Done Jakue kalea

Kale honetan dagoen ospitalearen izena darama. 1820. urtean inauguratu zen, 1420. urtean Santiago apostoluaren omenez eraiki zen Erdi Aroko ospitale zaharra gogoratuz.

Errege Atea eta Barnekale berria(judutegi zaharra)

Kale honen izenak, Carlos V.a emperadoreak 1524. urtean hirira egindako bisitarekin du zerikusia.

San Idelfontsoren Gurutze Santua

Bereziki erromesen artean ospe handia izan zuen XIV. mendeko tailu gotiko bikaina da.

Santa Maria Katedrala

Tenplua (XIII. mendean hasi zen eraikitzen) ikusteko bisita gidatua ezinbestekoa da erromesarentzat, Santiago apostoluaren inguruko hainbat xehetasun gordetzen dituelako. Katedralari erantsita Santa Maria Parrokia dago, Santiagoren kapera zaharra, eta bertan santuaren hainbat irudi kontserbatzen dira.

Eskoriatza-Eskibel jauregia

Estilo platereskoko jauregi errenazentista honetan patio ederra nabarmentzen da (ez du bisitarik onartzen). 1530 eta 1541 artean eraiki zen, Carlos V. a emperadorearen medikua izan zen Ferrán Lopez de Eskoriazak aginduta.

Montehermoso jauregia(kultura-zentroa)

Abangoardia artistikoetara zuzendutako eremua da egun jauregia (serora domingotarren komentua izateko eraiki zen).

Sant

a M

aria

kat

edra

la

Montehermoso-Ur Biltegia

Ezag

utu hi

ria

32 Arabako Erromanikoa Interpretazio Zentroa

Sant

a M

aria

kat

edra

leko

gilt

zarri

a

San Pedro elizaren ataria

Eliza XV. mendekoa da eta Santiago erromesaren irudikapen ederra dago bertan.

Probintzia jauregia

Eraikina 1833. urtekoa da eta Martin Saracibarrek eraiki zuen. Plazan, foruen defendatzaile izan zen Mateo de Morazaren estatua dago tenplete baten babespean.

Andre Maria Zuriaren plaza

Hiriko plaza zaharrari 1901. urtean jarri zioten izen hau zaindariaren omenez.

Loma Jeneralaren plaza - San Antonio komentua

1622. urteko eraikin hau, apaindurez gabetutako Barrokoaren adibide baliotsua da.

Eusko Legebiltzarraren egoitza

1853. urtean eraiki zuen Pantaleón Iradierrek, hezkuntza-institutua har zezan. 1982. urtetik, Eusko Legebiltzarraren egoitza da.

Florida Parkea

Hasiera batean lorategi paristar gisa eraiki bazen ere (1820), 1856.ean lorategi ingelestzat jo zen.

Senda ibilbidea

Ehun urtetik gorako platanoen eta XIX. mendearen amaierako jauregien arteko ibilbide ederra da. Ibilbidearen erdialdera Zulueta jauregiko lorategia dago.

Frai Francisco Vitoria ibilbidea

Frai Fransciscoren (Gasteizen jaio zen, 1486.urtean) omenezko eskultura hartzen duen glorieta batek indigaztainondo zoragarriez inguratutako ibilbidea mozten du. Frai Francisco legelari bikaina eta Nazioarteko Zuzenbidearen sustatzailea izan zen.

Ezag

utu hi

ria

07. Santiago Bidearen ibilbidea

33Armentiako basilika

Armentiako Basilika

1181. urtekoa izan arren, XVIII. urtean sakonki berregituratu zen. Erdi Aroan zehar, Arabako gune espirituala izan zen.

Erromesaren ibilbidea

Ireki berri den honetan agurtzen da Santiago bidean aurrera jarraitu behar duen erromesa.

Oharra: Arabako Santiago Bidearen Lagunen Elkartea Zapatari kaleko 85. zenbakian dago eta honako hau da bere telefono-zenbakia: 945 144 794.

Arabako Erromanikoa Interpretazio Zentroa

Lekua: Estibaliz.Sarrera dohainik.Ordutegia: 11:00 – 14:00 Igandero.Bestelako bisitak erreserbatzeko:konsulta eginalavamedieval@gmail.comedo 639.310.779.

Ezag

utu hi

ria

34

08. Lorategien ibilbidea

Ezag

utu hi

ria

35

ABIAPUNTUA: Florida

Florida

Parke erromantikoetan erromantikoena. Gelditu une batez iratze-hostodun Pago harrigarriaren (parkeko bitxietako bat) eta Virginiako tulipa-arbolaren (40 metro baino gehiago ditu) aurrean edo Intxaurrondo beltzaren (140 urte baino gehiago ditu eta VGko zuhaitzik zaharrenetakoa da) ondoan.

Maria Sortzez Garbiaren katedraleko lorategiak

Florida parkekoaren antzera diseinatu ziren. Koko Ricok egindako brontzezko’errinozeronte’ erraldoia (2004) dago bertan.

Sekuoia Erraldoia

Lovaina plazatik oso gertu, Urkide ikastetxearen parean, aurkituko duzun ‘Sekuoia Erraldoi’ hau 1860ko urtarrilaren 1etik dago bertan, izan ere, Juan Ibarrondo jaunak agindu zuen landatzeko, 1858. urtean Bruselako Erakusketa Unibertsalean horren kimua erosi ondoren.

Zulueta Jauregiko lorategiak

Senda ibilbidean barne hartuta dago lorategi publiko hau eta bisitagarria da, baian, aurrena, kontsultatu ordutegiak Turismo Bulegoan.

Augusti Jauregiko lorategiak

Ricardo Augustik sustatu zituen 1912. urtean, etxea eta lorategi ikusgarria. Egun, Arte ederren Museoaren egoitza da.

Prado parkea

Gazteiztarrek anitz erabilitako eremu hau (XII. mendetik), etxabereek bazkatzeko larre zaharra izan zen.

Urar

en E

zkut

uko

lora

tegi

a

Flor

ida

park

ea

Prad

o pa

rkea

Ezag

utu hi

ria

36Salburua

09. XX|. mendeko VG ibilbidea

Ezag

utu hi

ria

37

Lakua

Hiriaren iparraldean dagoen auzo hau VGko makro-barruti bihurtu eta, oso denbora-tarte laburrean, hiriko hiri-eremuetako bat bezala finkatu da. Berariazko nortasuna duten bi auzotan zatituta dago: Lakua-Arriaga eta Lakua-Sansomendi (azken honek, gainera, Ibaiondo barne hartzen du). Bertan dago Eusko Jaurlaritzaren egoitza eta bertan aurkituko duzu, halaber, jolas-eremu zabala (piraten ontzi batekin).

Zabalgana

Barneratu bere kale modernoetan zehar. Auzo eder honen ezaugarrietako bat da Ali ibaia erditik iragaiten dela. Halaber, Zabalganako parkean zehar pasieran egiteko gomendatzen dizugu. Parkea hiria inguratzen duen eraztun berdearen osagaietako bat da bertan erkamezti natural bat, zelaiak, aintzira txikiak eta ikuspegi zoragarriak eskaintzen dituzten muinoak aurkituko dituzu.

Salburua

Hiri-eremu moderno-moderno eta zabal honetan, bere parke handia eta Ataria, naturaren interpretazio-zentroa, nabarmentzen dira. Bertan, ekintza ugari antolatzen dira urte osoan zehar.

Zum

aia

plaz

a

Zaba

lgan

ako

park

ea

Salb

urua

ko ib

ilbid

ea

Ezag

utu hi

ria

38

Eskatu ibilbideei buruzko informazioa (prezioak eta ordutegiak) Turismo Bulegoan edo 945 161 598 telefono-zenbakira deituta.

Historian zehar ibilbide bat egitera gonbidatzen zaitugu. Ekainean: Astelehena-lgandea: 11:30ean. Ostirala eta larunbata: 11:30ean eta 17:00etan. Udan: uztailean, abuztuan eta irailean: 11:30ean eta 17:00etan. Urria-maiatza: Larunbatetan 11:30ean eta 17:00etan. Igandeetan 11:30ean.

Gaikako ibilbideak Bisita antzeztuak.

Bisitak hizkuntzetan.

Haurrentzako bisitak.

Tokian tokio bisita gidatuak Jauregi errenazentistak.

Erdi Aroko elizak.

Aste Santuan eta Udan

Eraztun BerdeaEraztun Berdea eratzen duten parkeak bisita gidatuak. CEAtik (Ingurugiro Gaietarako Ikastegia). Urte osoan zehar.

Informazioa eta erreserbak: 945 162 696.

Jarraitu gidariari

Harresiak

Salburuako hezegunea

Ezag

utu hi

ria

39

Ondare historikoaSanta Maria Katedraleko, Armentiako baseliza erromanikoko, eta abarretako zaharberritze-lanak ikusteko bisitak.

Probintzia ezagutzeko bisitak Gesaltza Añana.

Iruña-Veleiako hiri erromatarra.

Arabar Errioxako hiribilduak.

Arabako Erdi Aroko dorretxeak.

Santiago Bideko mugarriak eta hiribilduak.

Mendi-ibiliak eta ibilbideak bizikletaz.

Bisita antzeztuak

Ezag

utu hi

ria

40

Haurre

kin et

orr

i zar

a?

etorri zara?Haurrekin Igo trenera:

‘Gasteiztxo’ izeneko gure tren turistikoak hiriko toki xarmangarri guztiak erakusten dizkizu, 45 minutu inguru irauten duen ibilbidean zehar. (Uda garaian).

Museoan jolasean:Hiriko ia museo guztiek, bere instalazioak modu dibertigarri eta ezberdinean ezagutzeko jarduerak eskaintzen dituzte (aldez aurretik haurrentzako jarduerak zein egunetan egiten diren kontsultatzea gomendatzen dizuegu).

Uretara!:Udaran, haurrentzako igerilekuez eta jolas-eremu ezberdinez hornitutako Gamarrako kirol-konplexua irekitzen dugu zuretzat.

Txoroleku:Florida Parkean Txoroleku dago, haurrentzat bereziki pentsatutako eremua. Honetan, txontxongiloen antzerki-saioak ikusi eta txotxongiloak birziklatutako materialez egiteko tailerretan esku har dezakete haurrek. Kontsultatu programazioa Turismo Bulegoan.

Ezagutu antzokia:Printzipal antzokiak txikienentzako emanaldi bereziak eta kontzertu didaktikoak programatzen ditu. Gizarte-etxeetako antzokiek ere haur-ikuskizunak antolatzen dituzte (baita haurtxoentzat ere).

41

Haurre

kin et

orr

i zar

a?

Ataria:Naturaren interpretazio-zentroa da asteartetik ostiralera irekitzen duena; As-Ig: 11:00etatik 14:00etara eta 16:00etatik 19:00etara. Udan: 20:00etara.

Piraten ontzia:Lakua auzoan (tranbiaren ‘Lakuabizkarra’ geltokian), aire zabalean egiteko moduko jolasez betetako zurezko itsasontsi handia duzu zain.

Izotz gainean patinatu nahi?Baskoniaren kirol-hirian (BAKH) izotz-pista bat eta curlingean aritzeko besta bat dituzu.

Ludotekak: VGn ludoteka uari –udalarenak zein pribatuak-dituzu eskura une dibertigarriak pasatzeko.

Haur agenda:Vitoria-Gasteiz oso familiartekoa irudituko zaizu. Gure haur-agenda bete-beteta dago: ekainean, Nazioarteko Jolas Jaialdia duzu.

Titereando programako txotxongiloak uztailean, Magialdia edo magoen topaketa kaleetan irailean eta, besteak beste, udazkeneko kometa-jaialdia edo PIN (Gabonetako Haur Parkea) handia.

Badaezpada ere: Pedriatriako larrialdiak Txagorritxuko Ospitalean daude (Tel. orokorra: 945 007 000). Tranbiaren geralekurik hurbilena “Txagorritxu” da.

Eroske

tetan

joan

nah

i?

Erosketetan

42

joan nahi?

43

Eroske

tetan

joan

nah

i?

ALMENDRA eremuaUtziguzu kontatzen hiri honen historiak zerikusi handia duela merkataritzarekin. Datu historiko bat baino ez: XIX. mendeko lehen hamarkadetan, artean, gasteiztarren %40tik %60ra bitartean artisauak ziren, eta gremioka elkarturik jarraitzen zuten (hori dela-eta, kale askoren izena: Errementari, Zapatari, Aiztogile, etab.).

Azokak gustuko badituzu, hileko lehen larunbatean “almendrako azoka” izaten da, eta bertan, beren lantegiak VGko hirigune historikoan dituzten artisauak elkartzen dira. Eta iraileko azken asteburuan, Erdi Aroko azoka handia ospatzen du hiriko erdiguneak. Gainera, noizbehinka, Euskadiko Elikagaien eta Artisau Produktuen Azoka antolatzen da Aihotz Plazan.

ERDIALDEABarruti historiko zaharrenetik kanpo, erdialdetik pasieran, berehala konturatuko zara merkataritza-arteria nagusia Dato eta Alava Jeneralaren kaleen artean dagoela. Ehun urtetik gorako tradizioa duten establezimenduak dauden hiria, eta horien artean, gozotegiak (bitxikeria bat: oso preziatuak dira gozoki gazteiztarrak XVIII. mendetik). Halaber, saltoki xarmangarriak, delicatessen eta oroigarrien dendak aurkituko dituzu.

Vitoria-Gazteiztik joan baino lehen maletan ondorengoren bat sartzea gomendatzen dizugu: Fournier kartak, euskal zeramikako gauzak eta, nola ez, ez ahaztu Arabar Errioxako ardo on bat edo gure txakolinik oneraren botila bat sartzeaz.

Beste eremu batzukDenda xarmangarriez gain, erosketetan merkataritza-gune batera joan nahi baduzu, eredu ezberdinak dituzu hirian: ohikoenetatik, “gure ireki” deritzenetera (hiriko ekonomia biziberritzeko udal-proiektua den Alondegi Planak sustatuak).

Pro

bat

u gu

re ga

stro

nom

ia

44

Probatu

Ziur gaude VGn ezingo diozula gure sukaldaritza tradizionala, euskal sukaldaritza berria, edo gure pintxorik onenak dastatzeari utzi.

gastronomiagure

45

Pro

bat

u gu

re ga

stro

nom

ia

Gure PRODUKTUAKSasoiko produktuak dira nagusi Arabako gastronomia oparoan. Nabarmenen artean perretxikoak ditugu (udaberriko ziza edo San Jorge perretxikoak izenaz ere ezagutzen direnak), plater tipikoenetako baten oinarri baitira. Honako hauek dastatzea ere gomendatzen dizugu: ‘babatxoak Gasteizko erara’, ‘barraskiloak Arabako erara’ edo ‘ zerbaren orrimami beteak’. Postrerako, aukerarik onenen artean Idiazabal Gazta, “goxua” edo “Gasteiz tarta” gomendatzen dizkizugu.

Halaber, ’euskal sukaldaritza berria’ izenekoaren zapore sofistikatuagoak ere dastatu beharko zenituzke. Ez ahaztu zure platerekin Arabar Errioxako ardo on bat edo Arabako Txakolina, ardo zuri gaztea, hartzea.

JATETXEAKHiri osoan zehar sakabanatutako jatetxe bikainen zerrenda luzetik aukeratu beharko duzu mahai on batean esertzeko. Bat baino ez dizugu azpimarratuko: Zaldiaran, izen handiko Michelín Izarrarekin saritutako bakarra baita.

PINTXOTANEta ezin duzu VGtik alde egin gure pintxoak dastatu gabe, goi-mailako sukaldaritzaren miniaturak baitira –frogatu zuk zeuk–. Gainera, urtean bitan (udaberrian eta udazkenean) Pintxo eta Kazolatxoaren Astearekin duzu hitzordua, non ehun espezialitate ezberdin baino gehiagoren artean aukeratu ahal izango duzun. Eta astean hainbat egunetan ‘pintxo-pote’ delakoak funtzionatzen du, pintxoak dastatzeko modu erraz eta merkeak.

Gau

r gau

ean

irte

n n

ahi?

gauean

46

irten nahi?

Gaur Arratsetik goizaldera arte ondo pasatzeko eskaintzen dizkizugun aukerak askotariko-askotarikoak dira.

47

Gau

r gau

ean

irte

n n

ahi?

ALMENDRA eremuaHirigune historikoan betidaniko tabernen xarma aurki daiteke. Nahi baduzu, txikitero izan zaitezke gau batez. Txikiteoa Euskadi osoko ohitura da, eta zutik, lagunekin eta tabernaz taberna ardo (txikitoak) edo garagardo (zuritoak) dosi txikiak edatean datza.

ERDIALDEAZure aukera diseinuko taberna edo pub lasaiagoetara joatea bada, hautatu hiriaren erdialdeko oinezkoen eremua. Dato, San Prudentzio eta San Antonio kaleetan pub modernoak, tabernak eta diskotekak aurkituko dituzu.

Beste eremu batzukGasteiz hiribidean ere taberna eta pub eskaintza anitza dago. Gau giroko beste zona batzuk Judimendi, Lakua, Salburua edo Zabalgana auzoetan aurkituko dituzu.

Kir

ol eg

in na

hi?

Kirol

48

nahi?egin

Uribarri Ganboa

Oporretan ere kirolen bat egitea gustuko baduzu, hau duzu hiria. Izan ere, kirol-instalazioak Vitoria-Gasteizen ezaugarririk nagusienetakoa dira. Kirol-konplexu modernoak, zein rokodromo, golf-zelai eta patinatzeko belodromoak dituzu. Halaber, zaldiketa-zentroak eta multiabenturako eremu bat (Sobronen) dituzu gertu. Gainera, ibilbideak zaldi gainean eta hegaldiak globo edo turismo-hegazkinean egin ditzakezu (informazioa, VGko Turismo Bulegoan).

Urte osoan zeharSarrera ordainduta, bazkide ez direnak ere instalazio gehienetara sartu ahal dira. Era berean, beste hauek ere badituzu: Padeleku modernoa (padel zaleentzat, Lakuan), Golf Eskola bat (Seminario Eskola), bederatzi golf-zulo Jundizen, eta izotz-pista bat eta curlingerako beste bat (BAKH, Baskoniaren kirol-hiriaren barruan), footing zirkuituak hiri osoan zehar, etab.

Eguraldi onarekin...Udan, Gamarrako aire zabaleko udal-igeri-lekuak ere erabil ditzakezu. Eta VGn itsasorik ez egon arren, gure “hondartzetan” ur-kirolak egitea eskaini ahal dizugu. Horretarako Zadorrako urtegiak dituzu (Arraunketarako nazioarteko eremu bat dago), hots, Uribarri Ganboa edo Urrunagakoa eta Garaioko parkea. Horien inguruan bide berde bat dago (bizikletaz edo oinez egiteko) eta ur-kirolak egiteko egokitutako eremu zabalak dituzte, bai eta bainurako eremu zedarrituak ere. Beste gauza bat: Garaiotik oso gertu Mendixurko hegaztien behatokia dago.

49

Pas

iera

n ib

ili na

hi?

Pasieran

Ataria, Ingurumenaren Interpretazio Zentroa

Ziur deigarria egin zaizula hirian dauden lorategi-eremu eta parke ugariak. Adibide gisa esango dizugu, 150 espezie ezberdinetako 130.000 zuhaitz landatu ditugula. Gainera, oinez, bizikletaz edo zaldiz egin dezakezun eraztun berdea dugu inguruan.

ibili nahi?

Pas

iera

n ib

ili na

hi?

50

Gure “Lorategien ibilbidea” egin baduzu, ondorengo parkeak ere aintzat hartzeko gomendatzen dizugu:

Arriaga parkea: 190.000 metro koadro inguru ditu eta zin egiteko ermita baten inguruan egituratuta dago.

Judimendikoa: XV. mendean, Errege Katolikoek kanporatzeko agindua eman zutenean entregatu zen judutarren hilerrian kokatua dago.

San Martingoak, zeinetan 11 konifera-espezie ezberdin eta 10.000 arrosa-landare baino gehiago dauden.

Eta Aranbizkarrako parkea, urki, pago eta haritzez landatuta.

51

Pas

iera

n ib

ili na

hi?

ERAZTUN BERDEA

ERAZTUN BERDEARI buruz kontatu nahi dizugu sei parkez osatuta dagoela, guztietan ere atsedenerako eremuak eta informazio-gune eta/edo naturaren interpretazio-zentroak daudela.

Hainbat aintzirak eta harizti txiki batek osatzen dute Salburua. Parkearen barruan Ataria dago, Ingurumenaren Interpretazio Zentroa, non askotariko jarduerak eskaintzen diren (gidatutako ibilbideak, hau-ikuskizunak, etab.)

Zabalganan, erkamezti natural bat, zelaiak, aintzirak eta ikuspegi zoragarriak eskaintzen dituzten muino eta medixka txikiak aurkituko dituzu.

Armentiako basoak VGko Eraztun Berdea eta Gasteizko Mendiak, 5.000 hektarea inguruko eremu naturala, lotzen ditu.

Olarizuko muinora igotzeko (bertatik hiri osoa ikusiko duzu) edo Euskadiko hiriburua eta gertuko herriak lotzen dituzten bidezidor ezberdinak egiteko aukera eskaintzen dizu.

Alegria ibaiko parkeak hamaika hektarea ditu, ibaiertzean pasieran ibiltzeko egokituta (Zadorra ibaiaren ibaiadarra da).

Eta Zadorra ibaiko parkea, ibaira hurbiltzeko hainbat eremurekin. Eremu honetan, Atxako arkeologia-aztarnategiaren zati bat eta erromatarren kanpamendu militarra kontserbatzen dira.

Den

bora

gehi

ago d

auka

zu?

52 Marqués de Riscal: Eltziego

Denboragehiago daukazu?

Herrialdea EspainiaAutonomia Erkidegoa EuskadiProbintzia ArabaEskualdea Gasteizko KoadrilaKokapena 42º 51’N 2º 41’0Altitudea 525 mDistantziak 321 km Madrilera 108 km Burgosera 77 km BilboraAzalera 276,81 km2

Sorrera 1181Biztanleria 247.820 bizt.Dentsitatea 874.77 bizt./km2

53

Den

bora

gehi

ago d

auka

zu?

Vitoria - Gasteiz, Euskadiko hiriburua

Den

bora

gehi

ago d

auka

zu?

54

AÑANAN

Pasiera bat gomendatzen dizugu Valderejoko Parke Naturaletik eta Santa Catalina Lorategi Botanikotik (680 470 146 telefono-zenbakian bisita gidaturako hitzordua itundu ahal duzu). Eskualde honetan, halaber, Sobrongo Uraren Museoa duzu, Euskadin bakarra dena. Gatz Haranean, Europa Nostra saria, geldialdia egitea merezi du: terrazatan jarritako 5.500 larrain dira eta artisau eran ateratzen da horietatik oraindik ere gatza. Hemen, gainera, Araban ondoen kontserbatutako multzo gotortua ikus dezakezu: Varonatarren dorretxea (Villanañe herrian). Eta egin geldialdia Iruña-Veleiako hiri erromatarrean.

ARABAR ERRIOXAN

Mahastiez inguratutako Erdi Aroko hiribildu ederretako batzuk ezagutu beharko zenituzkete, hala nola, Guardia (eskualdeko hiriburua), Eltziego, Bastida, Samaniego edo Labraza (Harresitutako Hirien nazioarteko Sariarekin saritutako harresiekin). Ardoaren Ibilbidea ezagutzea gomendatzen dizugu. Horretan, Erdi Aroan metro askotara zulatutako kobazuloetara jaitsi eta upeltegian bertan edo nazioartean izen handia duten arkitektoek diseinatutako eraikinetan ardorik sofistikatuenak dasta ditzakezu.

ARABAKO MENDIALDEAN

Entziako Mendilerroak eta Izkiko Parke Naturalak harrituko zaituzte. Azken horretan Golf-konplexu publikoa eta BTTko zentroa dituzu. Ardoaren eta Arrainaren Ibilbideak (GR-38) eskualde hau zeharkatzen du, mendi-ibiliak egitea gustuko dutenentzako ibilbide bikaina izanik. Beste aukera bat Antoñanan bizikleta bat alokatu eta Euskadi eta Nafarroako trenbide zaharraren trazadurari jarraitzea da, bide berde bihurtu baitute. Tartean, ermita erromanikoak eta Erdi Aroko hiribilduak ere aurkituko dituzu, eta horien artean, Antoñana, Santi Kurutze Kanpezu edo Urizaharra.

Ysios upeltegia. GuardiaGatz harana

Markinez

55

Den

bora

gehi

ago d

auka

zu?

ZUIAko eskualdean

Euskal mendizaletasunaren tontor mitikoa duzu zain: Gorbeia mendia eta bere parke naturala (interpretazio-zentroa Sarrian dago). Ingurumarietan, gainera, geldialditxoren bat egin ahal duzu, hala nola, Oroko Santutegian (ikuspegi ederrez gozatzeko), Gujuliko ur-jauzian edo Urkiolako parkean eta urtegietan (Uribarri-Ganboa eta Urrunaga) barrena. Era berean, Aramaioko haranean, gure Suitza txikian, barneratu beharko zenuke, non arkitektura tradizionaleko baserriak ikusiko baitituzu.

AIARAN

Kexaako monumentu-multzo liluragarria eta Artziniegako Erdi Aroko hiribildua (herri honetan Xabier Santxotena eskultorearen museoa dago) ezagutuko dituzu. Dastatu hemen Arabako txakolina, erraz edaten den ardo leun, arin eta fruta-usainekoa. Eta sartu une batez Laudioko Gastronomia Museoan. Hurbildu, orobat, Nerbio ibaiaren ur-jauzira, interes bereziko naturguneaz gozatzera.

LAUTADAN

Ez alde egin Agurain bisitatu gabe: bisita gidatu interesgarriak eskaintzen dituen Erdi Aroko hiribildu harresitua. Halaber, Gazeo eta Alaitzako elizetako horma-margoak ikustea gomendatzen dizugu. Eta utziguzu gomendatzen Sorginetxe (sorginaren etxea) trikuharrira, neolitoko monumentura, hurbiltzeko aukera.

Informazio +, 63. orrialdean.

KexaaUrrunagako urtegia

Gazeo

Zer

jakin b

ehar

duz

un

behar duzun

56

Zer jakin

BULEGOAK Honako hauek dira lan-ordutegi ohikoenak:

goizez, 9:00etatik 13:00/14:00etara eta arratsaldez, 16:00etatik 19:00etara.

Enpresa eta bulego gehienak larunbatetan itxita daude.

Zentro ofizialek, oro har, goizez baino ez dute publikoarentzat irekitzen (8:00etatik 14:30etara).

OTORDUAK Gosaria: 8:00etatik 12:00etara. Bazkariak: 13:00etatik 15:30era. Afariak: 21:00etatik 23:00etara.

DENDAK 10:00etatik 13:30era eta 17:00etatik 20:00etara ireki ohi dute.

Saltoki asko larunbatetan irekita egoten dira. Erostetxe handiek eta merkataritza-guneek

ez dute eguerdian ixten eta 10:00etatik 22:00etara egon ohi dira irekita (larunbatak barne).

Igandeetan saltoki guztiak itxita egoten dira (baita merkataritza-gune handietakoak ere).

BANKUAK Banku eta kutxen jendaurreko ordutegia 8:30etik 14:00ak artekoa da.

Larunbatetan, 9:00etatik 13:00etara.

TURISMO BULEGOA Urritik ekainera:

• Astelehenetik larunbatera: 10:00etatik 19:00etara. • Igande eta jaiegunetan: 11:00etatik 14:00etara. Uztaila, abuztua eta irailean:

• Astelehenetik igandera: 10:00etatik 20:00etara.

VGra zatozten lehen aldia bada, hemen dituzu gure ordu-ohiturei buruzko datu praktikoak eta interesgarria izan dakizukeen gainerako informazioa.

ORDUTEGIAK

57

Zer

jakin b

ehar

duz

un

ARTIUMArte Garaikidearen Euskal Zentro-Museoa

Zer b

ehar

duz

u

beharduzu

58

ZerONDAREA

Kultura ekipamendu nagusiak

Teatro Principal AntzokiaSan Prudentzio, 29Telefono zenbakia: 945 161 045

Montehermoso KulturuneaFrai Zacarias Martínez,2Telefono zenbakia: 945 161 830www.montehermoso.net

Santa Maria Katedrala“Obretan eta irekita”Bisitaldi gitatuak.Aiztogile, 95Telefono zenbakia: 945 255 135www.catedralvitoria.com

Museoak

ARTIUM, Arte GaraikidearenEuskal Zentro/MuseoaFrantzia, 24Telefono zenbakia: 945 209 000www.artium.org

BIBAT. Arkeologia Fournier Karta MuseoaAiztogile, 54Telefono zenbakia :945 203 707

Arte Ederren MuseoaAugusti JauregiaFrai Francisco Pasealekua, 8Telefono zenbakia: 945 155 226

Arte Sakratuaren MuseoaMaria Sortzez Garbiaren KatedralaCadena y Eleta Apezpikua, z/gTelefono zenbakia: 945 150 631

Arma MuseoaFrai Francisco Pasealekua, 3Telefono zenbakia: 945 181 925

Natur Zientzien MuseoaJesusen Zerbitzariak, 24Telefono zenbakia: 945 181 924

Farolen MuseoaZapatari, 35

KIROLAK ETA NATURA

AtariaBiosferaren ibilbidea, 4Telefono zenbakia: 945 254 759www.ataria.es

CEAOlarizuko EtxaldeaTelefono zenbakia: 945 162 696

Gamarrako kirol komplexuaBarratxi, 39 ATelefono zenbakia: 945 161 528

Mendizorrotzako kirol komplexuaJosé Luis Compañón, 1Telefono zenbakia: 945 161 068Telefono zenbakia: 945 161 081

Mendixurko hegazti behatokiaTelefono zenbakia: 695 782 498

Baskonia-Bakh Izotz Pista Kirol HiriaBiosferaren Ibilbidea, 2Telefono zenbakia: 902 440 110www.bakh.es

Seminario Golf EskolaSanta Teresa bidea, z/g.Telefono zenbakia: 945 218 218www.golfseminario.com

Izki Golf GuneaTelefono zenbakia: 945 378 262 (Urturi)Telefono zenbakia: 945 403 366 (Lagran)www.izkigolf.com

Sobroneko multiabentura ZentroaA-4324 Errepidea (Sobrón)Telefono zenbakia: 945 359 016www.aventurasobron.com

Gatz HaranaGatz Haranerako bisitaldi gidatuakTelefono zenbakia: 945 351 111www.vallesalado.net

Gaubela patinatzaileen Elkarteainfo@gaubela.orgwww.gaubela.org

Europa Biltzar Jauregia

59

Zer b

ehar

duz

u

GASTRONOMIA

Hiriko jatetxeak

ZALDIARAN (* Michelín, 2 Repsol Eguzki)Gasteiz Hiribidea, 21Telefono zenbakia: 945 134 822

Alde zaharra

ALBÉNIZErrege Atea kalea, 9 Telefono zenbakia: 945 256 685

ARKUPEMateo Benigno Moraza kalea, 13Telefono zenbakia: 945 230 080

ASADOR MATXETEAihotz plazaTelefono zenbakia: 945 131 821

BALLARIN EL 8Errementari kalea, 8Telefono zenbakia: 945 250 792

BARRÓNPintore kalea, 2Telefono zenbakia: 945 124 560

CASA VIEJA – ETXE ZAHARRATxikita kalea, 6Telefono zenbakia: 945 146 565

EL 7Aiztogile kalea, 3 Telefono zenbakia: 945 272 298

ELORZAPintore kalea, 6Telefono zenbakia: 669 515 642

EL PORTALÓN Hedegile kalea, 151Telefono zenbakia: 945 142 755

EL TABANCOHedegile kalea, 46Telefono zenbakia: 945 202 842

EL TULIPÁN DE OROHedegile kalea, 157Telefono zenbakia: 945 142 023

ERKIAGAHedegile kalea, 38Telefono zenbakia: 945 276 508

JANGO TABERNAAiztogile kalea, 26Telefono zenbakia: 945 120 573

LA MALQUERIDAHedegile kalea, 10Telefono zenbakia: 945 257 068

LA PINTOZZERIAPintore kalea, 1Telefono zenbakia: 945 124 390

LA RIOJANAAiztogile kalea, 33Telefono zenbakia: 945 250 239

PINTXO 90Pintore kalea, 90Telefono zenbakia: 945 284 915

QUERIDA MARÍASanta Maria plaza, 2Telefono zenbakia: 945 205 659

KASKAGORRIAihotz plaza, 6 Telefono zenbakia: 945 149 263

ROSIBakardade kantoiaTelefono zenbakia: 945 250 248

TRAFALGARErrementari kalea, 11Telefono zenbakia: 945 283 132

TOLOÑOSan Frantzisko aldapa, 3Telefono zenbakia: 945 233 336

ZABALAMateo Benigno Moraza kalea, 9Telefono zenbakia: 945 230 009

Hirigunea eta inguruak

ALDAMA 1885Posta kalea, 20Telefono zenbakia: 945 231 252

ANDEREGorbeia kalea, 8Telefono zenbakia: 945 214 930

ANTIGUO FELIPEForu kalea, 2

ARABAOto hiribidea, 17Telefono zenbakia: 945 222 669

ARIMENDI (Jardines de Uleta Suites****)Uleta kalea, 1Telefono zenbakia: 945 133 131

ASADOR ORIOFelicia Olave kalea, 3 BTelefono zenbakia: 945 148 300

ATXALDEPio XII.aren kalea, 14Telefono zenbakia: 945 257 702

AUPA! FOOD & LIFERicardo Buesa kalea, 4Telefono zenbakia: 945 062 762

BAZTERTXOEspainia plaza, 14Telefono zenbakia: 945 157 400

BERICUSAreitio / Gastelako atearekin izkinanTelefono zenbakia: 945 102 004

BERLÍNGasteiz hiribidea, 28Telefono zenbakia: 945 140 470

BILIBIOErrekatxiki kalea, 3 Telefono zenbakia: 945 288 595

Zer b

ehar

duz

u

60

BODEGUILLA LANCIEGOOlagibel kalea, 60Telefono zenbakia: 945 250 073

CASA KIKO DE ARAGÓN EN ÁLAVAAngulema kalea, 11Telefono zenbakia: 945 561 888

CASABLANCADato kalea, 38Telefono zenbakia: 945 232 580

CONDE DE ÁLAVAGurutze zuriko kalea, 8Telefono zenbakia: 945 225 040

CUBE - ARTIUMFrantzia kalea, 24Telefono zenbakia: 945 203 728

DA VINCIManuel Iradier kalea, 48Telefono zenbakia: 945 250 458

DEPORTIVO ALAVÉSEspainia plaza, 11Telefono zenbakia: 945 233 911

DESLORIANAdriano VI.aren kalea, 15Telefono zenbakia: 945 223 134

DÓLARFlorida kalea, 26Telefono zenbakia: 945 230 071

DOLOMITI PIZZERÍARamón y Cajal kalea, 1Telefono zenbakia: 945 233 426

EL CHISPIALPintor Teodoro Doublang kalea, 9-11Telefono zenbakia: 945 247 223

EL CLARETEZerbakarren kalea, 18Telefono zenbakia: 945 287 775

EL MESÓNOrtiz de Zarate kalea, 5Telefono zenbakia: 945 146 191

EL PARLAMENTOPrado kalea, 28Telefono zenbakia: 945 271 465

EL RINCÓN DE LUIS MARIRioja kalea, 14Telefono zenbakia: 945 250 127

ESQUIBEL TABERNAAdriano VI.aren kalea, 37Telefono zenbakia: 945 228 478

GARDOKIAngulema kalea, 4Telefono zenbakia: 945 285 475

GUREAKonstituzio plaza, 10Telefono zenbakia: 945 245 933

HARRIAIndependentzia kalea, 14

IKEAGastelako atea kalea, 27Telefono zenbakia: 945 144 747

ITXAS BERRIGalizia kalea, 7Telefono zenbakia: 945 285 367

IZAGATomas Zumarraga Dohatsuaren kalea, 2Telefono zenbakia: 945 138 200

JARDÍN DE AMÁRICAAmarica plaza, 3Telefono zenbakia: 945 135 217

J.G.Dato kalea, 27Telefono zenbakia: 945 231 132

LA BILBAÍNAPrudencio Maria Berastegi kalea, 2Telefono zenbakia: 945 254 400

LA GALERÍABizenta Mogel kalea, 16Telefono zenbakia: 945 148 682

LAGARDERE Txile kalea, 1 Telefono zenbakia: 945 223 064

LA HUERTADato kalea, 41Telefono zenbakia: 945 149 451

LA MAFIA SE SIENTA A LA MESAGasteiz hiribidea, 17Telefono zenbakia: 945 131 195

LA SUREÑAPosta kalea, 15Telefono zenbakia: 945 773 798

LA TAGLIATELLAAntso Jakitunaren kalea, 1Telefono zenbakia: 945 130 340

LA VIÑARioja kalea, 24Telefono zenbakia: 945 204 393

LA POSADA DEL DUENDEDone Jakue hiribidea, 44Telefono zenbakia: 945 287 931

LOS PEDROCHESAntso Jakitunaren kalea, 11Telefono zenbakia: 945 132 297

MAITE ENEAOlagibel kalea, 66Telefono zenbakia: 945 120 440

MARAÑÓNOlagibel kalea, 21Telefono zenbakia: 945 250 576

MESATxile kalea, 1Telefono zenbakia: 945 228 494

61

Zer b

ehar

duz

u

MESÓN LATXAGorbeia kalea, 3

MESÓN LEMARExtremadura kalea, 5Telefono zenbakia: 945 275 620

MUSKARIUrriaren hamabiaren kalea, 12 Telefono zenbakia: 945 281 161

ODELADomingo Beltran kalea, 10Telefono zenbakia: 945 335 141

OH! TAPAS Y COPASIruraiz-Gauna kalea, 1Telefono zenbakia: 945 305 959

OLÁRIZUTomas Zumarraga Dohatsuaren kalea, 54Telefono zenbakia: 945 217 500

PERRETXICOSan Antonio kalea, 3Telefono zenbakia: 945 137 221

PIAZZA TRATTORIAIruraiz-Gauna kalea, 1Telefono zenbakia: 945 305 954

PIZZERÍA DA ENZOObdulio Lopez de Uralde kalea, 1Telefono zenbakia: 945 229 583

PREGÓNProbintzia plaza, 1Telefono zenbakia: 945 261 260

PUERTA GRANDEBerpizkundearen plaza, 1Telefono zenbakia: 945 308 640

QUÉ CAÑA!Andre Maria zuriaren plaza, 9

RESTAURANTE QUEJANA(NH CANCILLER AYALA ****)Ramon y Cajal kalea, 5Telefono zenbakia: 945 130 000

RESTAURANTE VIRGEN BLANCAAndre Maria zuriaren plaza, 2Telefono zenbakia: 945 286 199

RESTAURANTE VITORIA(Silken Ciudad de Vitoria ****)Gastelako atea kalea, 8Telefono zenbakia: 945 141 100

RYDER CUPTeodoro Doublang margolariaren kalea, 45 - 47Telefono zenbakia: 945 146 328

SABURDIDato kalea, 32Telefono zenbakia: 945 147 016

SAGARTOKI TAPAS Bar RestaurantePrado kalea, 18Telefono zenbakia: 945 288 676

SALBURUAForu kalea, 19Telefono zenbakia: 945 286 460

SENDA BERRIASenda ibilbidea, 1Telefono zenbakia: 945 231 007

SIBARIANJudimendi hiribidea, 4Telefono zenbakia: 945 120 593

SUKALKIFlorida kalea, 37Telefono zenbakia: 945 279 654

TABERNA CAREYDiaz de Olano margolariaren kalea, 13Telefono zenbakia: 945 135 720

THE BOSTFlorida kalea, 5Telefono zenbakia: 945 131 248

TXAPELAPrado kalea, 3Telefono zenbakia: 945 712 538

TXIKIAntso Jakitunaren kalea, 14Telefono zenbakia: 945 134 363

TXIMISOManuel Iradier kalea, 8Telefono zenbakia: 945 148 338

UN TOQUE DE LAURELJuan Carlos I.aren kalea, 24Telefono zenbakia: 945 334 211

USOKARIDato kalea, 25Telefono zenbakia: 945 234 152

VINTAGE BAR DE VINOSRamiro de Maeztu kalea, 5 bajoTelefono zenbakia: 945 132 993

XIXILUAmarika plaza, 2Telefono zenbakia: 945 230 068

ZABALTEGI FLORIDAFloridako ParkeaTelefono zenbakia: 945 157 626

Goi

uri j

aure

gia

Zer b

ehar

duz

u

62

AUTOA ALOKATZEA

Gidaridun autoak alokatzea

ALQUILA SERCOLUX(Gidaridun ibilgailu handia)Gamarrako atea, 113. PabilioaTelefono zenbakia: 902 270 009 / 629 468 800www.sercolux.com

BIDASOA / AGUIRRE & BENGOAEscoriatza, 3-5Telefono zenbakia: 945 279 011 / 615 704 809

Gidari gabeko autoak alokatzea

AVISTarragona kalea, 8 Gran Hotel LakuaTelefono zenbakia: 945 244 612www.avis.es

A-RENTALArriaga atea, 16Telefono zenbakia: 945 284 983www.a-rental.es

ATESA ENTERPRISEBetoñuko atea, 11Telefono zenbakia: 945 271 012www.atesa.es

EUROPCARAdriano VI, 29 Telefono zenbakia: 945 200 433www.europcar.es

HERTZBoulevard Merkataritza Gunea, 25CTelefono zenbakia: 945 265 590www.hertz.esErreserbak egiteko telefono zenbakia: 902 402 405

TELEFONO ERABILGARRIAK

Herritarrentzako arretaTelefono zenbakia: 010Hiritik kanpo deitzen baduzu telefono zenbakia: 945 161 110

Pasaporte eta bisakTelefono zenbakia: 945 209 500 / 249

Errepideetako informazioaTelefono zenbakia: 011

Correoseko informazioaTelefono zenbakia: 902 197 197

RadiotaxiTelefono zenbakia: 945 273 500

Done Jakue Bide Lagunen ElkarteaZapatari, 85Telefono zenbakia: 945 144 794Ordutegia: Astearteetan eta ostegunetan: 18:30etatik20:30etara.

LARRIALDIETAKO TELEFONOA

Larrialdiak, SOS Deiak, Ertzaintza eta SuhiltzaileakTelefono zenbakia: 112

UdaltzaingoaTelefono zenbakia: 092

Errepideko laguntzaTelefono zenbakia: 945 281 020

KREDITU-TXARTELAK

VISATelefono zenbakia: 900 991 124

SERVIREDTelefono zenbakia : 902 192 100

AMERICAN EXPRESSTelefono zenbakia: 900 814 500

4BTelefono zenbakia: 913 626 200 / 902 114 400

OSPITALEAK

Txagorritxu OspitaleaJosé Atxotegi, z/gTelefono zenbakia: 945 007 000

Santiago OspitaleaOlagibel, 29Telefono zenbakia: 945 007 600

FARMAZIAK

Guardiako farmazieninformazioaTelefono zenbakia: 945 230 721 / 945 232 538www.cofalava.org(Arabako Sendagaigileen ElkargoOfiziala)

Guardiako farmazia (gauez)22:00etatik 9:00etaraLópez de HerediaOrtíz de Zárate, 22Telefono zenbakia: 945 258 002

GARRAIOA

Vitoria-Gasteizko Aireportua (VIT)Telefono zenbakia: 945 163 500www.via-vitoria-airport.com

RENFEri buruzko informazioaTelefono zenbakia: 902 320 320

Tranbiari buruzko informazioaTelefono zenbakia: 902 543 210

Autobusetako informazioaTelefono zenbakia: 945 258 400

63

Zer b

ehar

duz

u

ARABAR ERRIOXAKO ARDOAREN IBILBIDEA

Telefono zenbakia: 945 60 07 10info@rutadelvinoderiojaalavesa.comwww.rutadelvinoderiojaalavesa.com

TURISMO BULEGOAK

Vitoria-Gasteizko UdalekoTurismo BulegoaEspainia plaza, 1Telefono zenbakia: 945 161 598turismo@vitoria-gasteiz.orgwww.vitoria-gasteiz.org/turismo

Amurrioko Turismo BulegoaAldai, 3Telefono zenbakia: 945 393 704turismo@amurrio.orgwww.amurrio.org

Artziniegako Turismo BulegoaGoiko Plaza, z/g (udaletxe zaharra)Telefono zenbakia: 945 396 210turismo.artziniega@hotmail.comwww.aiaraldea.org

Aiara eta Nerbioi Garaiko Bailarako Turismo BulegoaLamuza, 11 (Laudio)Telefono zenbakia: 944 034 930oficinadeturismo@laudiokoudala.netwww.aiaraldea.org

Gaubeako Turismo BulegoaJesús Guinea arkitektoa, 46Telefono zenbakia: 945 353 040turismo@valdegovia.comwww.valdegovia.com

Bastidako Turismo BulegoaBake plaza, 1Telefono zenbakia: 945 331 015turismolabastida@euskalnet.netwww.labastida-bastida.org

Guardiako Turismo BulegoaSamaniego JauregiaKale nagusia, 52Telefono zenbakia: 945 600 845turismo@laguardia-alava.comwww.laguardia-alava.com

Eltziegoko Turismo Bulegoa“Maisuen Etxea”.Iparraldea, 26Telefono zenbakia: 945 606 632info@elciego.eswww.elciego.es

Aguraingo Koadrilako Turismo BulegoaNagusia, 8Telefono zenbakia: 945 302 931turismo.cuadrilladesalvatierra@gmail.orgwww.cuadrillasalvatierra.org

Zuiako Koadrilako Turismo BulegoaDomingo de Sautu, z/gTelefono zenbakia: 945 430 440 / 945 430 167oficinadeturismo@cuadrillazuia.comwww.cuadrillazuia.comAste santuan eta udan irekita.

Añanako Turismo BulegoaReal, 42Telefono zenbakia: 945 351 386oficinadeturismo@cuadrilladeanana.eswww.cuadrilladeanana.es

Erdi

Aro

ko A

zoka

han

dia

Zer b

ehar

duz

u

64

OSTATUAK HIRITIK GERTU

Landa-ostatuak

Las casas de AmáritaAmárita, 21 BTelefono zenbakia: 945 299 956www.amarita.netTV100003

AbaieneaAriñez, 30Telefono zenbakia: 945 290 640www.nekatur.net/abaieneaKV100047

ArkaiaArkaia, 13 CTelefono zenbakia: 635 733 704www.agroturismoarkaia.comKV100057

Los HuetosHueto-Arriba, 34Telefono zenbakia: 649 470 473www.nekatur.net/loshuetosXV100046

OSTATUA

Hotelak

Gran Hotel Lakua *****Tarragona kalea, 8Telefono zenbakia: 945 181 000www.granhotellakua.comHV100382

Silken Ciudad de Vitoria ****Gaztelako Atea kalea, 8Telefono zenbakia: 945 141 100www.silken-ciudadvitoria.comHV100344

NH Canciller Ayala ****Ramon y Cajal kalea, 5Telefono zenbakia: 945 130 000www.nh-hoteles.esHV100001

El Caserón ****Mendiko bidea kalea, 49Telefono zenbakia: 945 230 048HV100333

Boulevard H ****Zaramaga kalea, 3Telefono zenbakia: 945 180 400HV100391

Hotel Jardines de Uleta Suites ****Uleta kalea, 1Telefono zenbakia: 945 133 131www.jardinesdeuleta.comHV100398

Buruileria plaza

65

Zer b

ehar

duz

u

Parador Argómaniz ****A-1 Autobidea Madril-Irun, 363 Km01192 Argómaniz.Telefono zenbakia: 945 293 200HV100301

AC General Álava ***Gasteiz Hiribidea, 79Telefono zenbakia: 945 215 000www.hga.infoHV100093

Holiday Inn Express ***Paduleta kalea, 59Telefono zenbakia: 945 194 400www.hiexpress.comHV100394

Abba Jazz Vitoria ***Florida kalea, 7Telefono zenbakia: 945 101 346www.abbajazzvitoriahoTelefono zenbakia:comHV100403

Palacio de Elorriaga ***Elorriaga kalea, 15Telefono zenbakia: 945 263 616www.hotelpalaciodeelorriaga.comHV100369

Hotel Gobeo Park ***Oto Hiribidea, 48Telefono zenbakia: 945 199 000www.gobeopark.comHV100386

Araba ***Oto Hiribidea, 17Telefono zenbakia: 945 222 669www.restaurantearaba.com/hotelHV100400

Hotel Centro Vitoria **Alaba jeneralaren,11, pasabideanTelefono zenbakia: 945 138 245www.hotelcentrovitoria.comHV100101

Dato **Dato kalea, 28Telefono zenbakia: 945 147 230www.hoteldato.comHV100331

Desiderio **San Prudentzio Ikastetxea, 2Telefono zenbakia: 945 251 700www.hoteldesiderio.esHV100213

Hotel El Coto **Principal, 7 (Lermanda)Telefono zenbakia: 945 291 252www.hotelcoto.esHV100392

Duque de Wellington **Wellingtongo Dukea kalea, 14Telefono zenbakia: 945 175 707HV100377

Jardines de Aristi HA **Zurbano Atea kalea, 2Telefono zenbakia: 945 205 478www.jardinesdearisti.comHV100399

Achuri *Rioja kalea, 11Telefono zenbakia: 945 255 800HV100238

La Bilbaína *Prudencio Maria Berastegi kalea, 2Telefono zenbakia: 945 254 400HV100146

Amarica *Florida kalea, 11Telefono zenbakia: 945 130 506HV100347

Ruta de Europa Ctra. N-1, Km. 341 Subijana de Álava.Telefono zenbakia: 945 361 416www.hotelrutadeeuropa.comHV100352

Gorbea *Teodoro González de Zárate, 50Telefono zenbakia: 945 144 926HV100341

Hotel Barrachi *Barrachi, 6Telefono zenbakia: 945 273 200HV100350

Xarma handiko ostatuak

La Casa de los ArquillosArkupeko ibilbidea, 1-2Telefono zenbakia: 945 151 259www.lacasadelosarquillos.comHV100390

Apartamentuak

IrenazHondarribi kalea, 1 (Duque de Wellington-ekin)Telefono zenbakia: 945 104 104www.irenaz.comTV100012

MilenioIruñea, 23Telefono zenbakia: 945 175 866TV100002

Ibaiondo I y IIWellingtongo Dukea, 52 ATelefono zenbakia: 619 371 454TV100007/TV100006

DreamparkBrusela Hiribidea, 8Telefono zenbakia: 945 334 205 / 619 371 454TV100009

San Fermin ApartamentuakIruñea, 45 BisTelefono zenbakia: 945 175 866www.apartamentossanfermin.comTV100001

Aterpetxeak

Katedraleko aterpetxeaAiztogile kalea, 87Telefono zenbakia: 945 275 955www.alberguecatedral.com

Zer b

ehar

duz

u

66

Turismo Bulegoa

Autobus geltokia

RENFE geltokia

Tranbia

Aireportua

Taxi geltokia

Estalitako aparkalekua

Aparkaleku estali gabea

Erdi Aroko Hirigune Historikoa(1997an Monumentu Multzo izendapena jaso zuen)

TAO (denbora mugaturako aparkalekua)

Hotelen errefentziak 64. orrialdean

Europa Biltzar Jauregia

Montehermoso Kulturunea

Goiuri Jauregia

Principal Antzokia

Santa Maria Katedrala

ARTIUM Zentro-Museoa

Bibat Museoa

Natur Zientzien Museoa

Arte Ederren Museoa

Arma Museoa

Arte Sakratuaren Museoa

Farolen Museoa

Arabako Lurralde Historikoko Artxiboa

Vitoria-Gasteizko Udal Artxiboa

Unibertsitate Pabilioia

Sancho el Sabio Fundazioa

Kultur Etxea/Liburutegia

Mendizorrotza Polikiroldegia

Salburuako Hezegunea

67

Plan

oa

Plaza de España, 1t. 945 16 15 98f. 945 16 11 05turismo@vitoria-gasteiz.orgwww.vitoria-gasteiz.org/turismo

turismovitoria turismo_vitoria

Laguntzaileak:

G U I DABisitariaren

proposamenakSekulakodituen helmuga txikia

Egiaztagiriak: