REPRODUCIREPRODUCIÓÓN DOS VEXETAISN DOS VEXETAIS

Carmen Cid Manzano I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense.

Departamento Bioloxía e Xeoloxía.

ALGAS

TALOFITASTALOFITAS

CORMOFITASCORMOFITAS

BRIOFITAS (MUSGOS)

PTERIDOFITAS (FENTOS)(Sen sementes)

CRIPTÓGAMAS(Sen flores)

ESPERMAFITAS(Con sementes)

FANERÓGAMAS(Con flores)

ANXIOSPERMAS(semente en ovario)

XIMNOSPERMAS(semente descuberta)

REINO

METAFITAS

Sen vasos conductores

Con vasos conductores

REINO METAFITASAvasculares: Tipo ou Philum BRIÓFITAS

Vasculares: Tipo ou Philum PTERIDÓFITAS

Tipo ou Philum ESPERMATÓFITAS

Subtipo XIMNOSPERMAS

Subtipo ANXIOSPERMAS

Clase MONOCOTILEDÓNEAS

Clase DICOTILEDÓNEAS

• Sen tecidos conductores polo que o transporte de substancias é moi lento.

• De pequena altura.• Dentro das briofitas hai especies acuáticas e

especies que viven en terra. As briofitas posúen carácteres intermedios entre as algas, de organización talofítica, e as plantas superiores ou cormofitas, aínda que máis próximos aos primeiros. Necesitan a auga de choiva ou do rocío para evitar o súa desecación para poder reproducirse, xa que os antererozoides están dotados en xeral de cilios para desprazarse pola auga cando se encharca o terreo. As especies son monoicas e dioicas.

As briofitas divídense en dúas clases: as hepáticas (forma laminar) e os brións.

Philum BRIÓFITAS

-Con tecidos conductores.

-Sen sementes

-As pteridofitas atópanse en zonas húmidas e sombrías. O posuír tecidos condutores, que actúan como tecidos de sostén, permítelles elevarse ata varios metros do chan, co que poden captar a luz con máis facilidade que as briofitas. Con todo, como estas últimas, necesitan a auga de choiva ou do rocío para reproducirse.

- Os fentos foron os primeiros vexetais que se adaptaron a vivir fora da auga. Durante era Paleozoica, especialmente durante o período carbonífero, chegaron a constituír enormes bosques, con especies de ata 30 metros de alto, os seus restos deron lugar ámaioría dos xacementos de carbón que agora se explotan.

Philum PTERIDÓFITAS

Philum ESPERMÁFITAS– Plantas vasculares con sementes.– Os órganos reproductores localízanse na flor, onde despois

da fecundación prodúcese a semente.– Comprende dous subtipos:

Ximnospermas. Ex:Pinus pinaster Anxiospermas. Ex: Castanea sativa

Características xerais das Xinnospermas

plantas vasculares (cormófitas) son espermatófitas (con sementes) pero os

primordios seminais (óvulos) non están pechados dentro das follas carpelares (carpelo). Sen froitos

plantas leñosas xeralmente perennes flores xeralmente unisexuales polinización anemógamafollas xeralmente escuamiformes ou aciculares

Caracteristicas xerais das Anxiospermas

•son espermatófitas (con sementes)•leñosas ou herbáceas•follas xeralmente laminares•Follas xeralmente caducas•plantas vasculares (cormófitas) •presencia de verdadeiras flores (fanerógamas)•primordios seminales (óvulos) pechados por unha cuberta protectora denominada carpelo ou pistilo, que ó madurar orixinará un froito contendo as sementes•polinización preferentemente zóogama (entomógama)

Clase DicotiledClase Dicotiledóóneasneas Clase MonocotiledClase Monocotiledóóneasneas

a) O embrión ten un cotiledón.b) Follas enteras e paralelinervias.c) Raíces en cabeleira.d) Pezas florais en nº de 3 oumúltiplo de 3

a) Embrión con dous cotiledóns.

b) Follas pecioladas e poliformas.

c) Raíz principal e raíces secundarias.

d) Flores tetrámeras ou pentámeras.

Ver:http://cienciasnaturales.es/FOTOSDICOTILEDONEAS.swf

REPRODUCIREPRODUCIÓÓN ASEXUAL EN VEXETAIS N ASEXUAL EN VEXETAIS OU REPRODUCIOU REPRODUCIÓÓN VEXETATIVAN VEXETATIVA

ESCISIESCISIÓÓN OU FRAGMENTACIN OU FRAGMENTACIÓÓNN

XEMACIXEMACIÓÓNN

ESPORULACIESPORULACIÓÓNN

CLONACICLONACIÓÓN N IN VITROIN VITRO

Ver: http://crecea.uag.mx/flash/repasexplantas.swf

ESCISIESCISIÓÓNN OU FRAGMENTACIOU FRAGMENTACIÓÓNN: a partir dun : a partir dun pequeno fragmento do vexetal ppequeno fragmento do vexetal póódese reproducir o vexetal dese reproducir o vexetal completo. completo.

Esqueixes: fragmentos de talo ou ramas que, unha vez cubertos de terra, forman raíces. Cando son anacos de consistencia leñosa denomínanse estacasestacas.

Mediante esqueixespropagan os xardineiros moitas plantas ornamentais, ás que trata con auxinas (hormonas) para favorecer o desenvolvemento das raíces.

XEMACIXEMACIÓÓN N ESTOLÓNS: Talos rastreiros, nos que as xemasenraizan e dan unha nova planta. Ex: amorodoeira e moitas gramíneas.

RIZOMAS: talos subterraneos, xeralmente engrosados por almacenar sustancias nutritivas, que crecen horizontalmente, as xemas orixinan talos aéreos. Ex: Lirios e os bambús.

TUBÉRCULOS: Porcións máis ou menos esféricas de talos que almacenan sustancias nutritivas, que posúen xemas (ollos) capaces de dar orixe a novas plantas. Ex: patacas.

Tubérculos

BULBOS: talos curtos, cónicos cunha gran xema terminal rodeada por numerosas follas que almacenan sustancias de reserva. Nas axilas destas follas fórmanse os bulbos que se desprenden para dar lugar a novas plantas. Ex: cebola, allo, azucena, tulipán, etc.

ESPORULACIESPORULACIÓÓNN

Son células orixinadas en estruturas especializadas chamadas esporanxios que ao romper deixan en liberdade ás esporas, que tras a súa dispersión, orixinarán novos individuos cando o ambiente sexa favorable. Este modelo de reprodución dáse en algas, fungos, brións e fentos.

Esporanxios de fentos

Clonación in vitro de plantas

A clonación de plantas realízasemediante o cultivo in vitro de células illadas ou tecidosvexetais nun medio de cultivo sintético e en condiciónsestériles. Tamén se poden utilizar protoplastos (células vexetais sen parede celulósica)

O cultivo desenvólvese en condicións de temperatura, humidade, luz… controladas e nun espacio reducido, por exemplo 500 plantas/m2..

Cultivo in vitro: Clonación de plantas

As células reprodúcense e forman unha masa indeferenciada. Sepáranseen pequenas porcións e ó medio de cultivo bótanselle hormonas o que fai que se diferencien en talos, raices, etc. Formándose plantas completas todas iguais (clones)

ORGANOS PRODUCTORES DE GAMETOS NOS VEXETAISGAMETANXIOS

Brión e Fentos

- Arquegonios (femininos)- Anteridios(masculinos)

Ciclo biolóxico* dos vexetais haplo-diplonte

2n

nn

nnnn

Gametofito Gametofito

Meiosis

Esporas sexuais

Meiose esporoxénica

EsporofitoMitosis Mitosis

*Ciclo biolóxico é o círculo imaxinario que describe unha especie, partindo do estado de cigoto ata que alcanza de novo o mesmo estado.

Ciclo de vida das Briofitas

Gametofitomasculino e feminino

(n)

Esporofito(2n)

Reproduciónasexual

GametofitofemInino

(n)

Anterozoides

Oosfera

ReproduciónsexualI.E.S. Otero Pedrayo.

Ourense

Gametofito

Esporofito

CicloCiclo de de vidavida das das PteridofitasPteridofitas

EsporofitoEsporofito(2n)(2n)

GametofitoGametofito(n)(n)

ReproduciReproducióónasexualnasexual

ReproduciReproducióónn sexualsexual

Gametofito(n)

Esporofito(2n)

En En resumoresumo: :

I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense

Reproduciónasexual

Reproduciónsexual

Pteridium aquilinum

Bosque do BuçacoPortugal

Polipodio (Polypodium vulgare)

O SEXO NOS VEXETAIS SUPERIORESO SEXO NOS VEXETAIS SUPERIORES

PLANTAS DIOICAS: con pés de planta con flores unisexuais masculinas e outros con flores femininas. Ex: acivro e loureiro.

Acivro

Estróbilos masculinos

Estróbilos femininos

Pinus pinaster

PLANTAS MONOICAS: un mesmo pé leva os doustipos de flores unisexuais: masculinas e femininas. Ex: piñeiro e millo.

FLORES HEMAFRODITAS: No mesmaflor prodúcense os gametos masculinos e femininos. Ex: roseira, castiñeiro, etc.

CICLO DE REPRODUCIÓN DAS ANXIOSPERMAS

´1.- Formación dol gametofito masculino y femenino.

2.- Polinización e formación do tubo polínico.

3.- Fecundación dobre.

4.- Formación do froito e a semente..

5.- Dispersión dos froitos e sementes

6.- Xerminación da semente

CICLO DE REPRODUCIÓN DAS ANXIOSPERMAS

Partes dunha flor:

I.E.S. Otero Pedrayo. OurenseFlores: http://player.vimeo.com/video/27920977?title=0&%3bbyline=0&%3bportrait=0href=

O PERIANTO

.A Corola.

Pétalos(1)

.O Cáliz.

Sépalos (2)

O ANDROCEO

.Estambres.

Filamento (3)

Antera (4)

O XINECEO

. Carpelo

Estigma (5)

Estilo (6)

Ovario (7)

Óvulos (8)

O EIJE FLORAL

Tálamo (9)

Pedúnculo (10)

PartesPartes dunhadunha florflor

Ver: http://cienciasnaturales.es/FLOR.swfI.E.S. Otero Pedrayo.

Ourense

ANDROCEO- ESTAMESO Androceo é o aparello reproductor masculino. Estáformado polo conxunto dos estames.

Cada estame estácomposto por: filamento e antera. Cada antera estáformada por dous tecas con dous sacos polínicosonde se atopan os graos de polen.

Saco polínico

I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense

O gametofitomasculino desenvólvese no interior do grao de polen. No interior dos sacos polínicos das anteras atópanselocalizadas as célulasnais das microsporas, diploides, que ódividirse por meioseforman catromicrosporashaploides.

Formación do gametofito masculino

Masculino

(2n)

(n)

Mitosis

Célula nai da microspora

Microspora

I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense

Núcleo vexetativo

Grao de polen

Exina

Intina

Núcleo xenerativo

I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense

http://www.youtube.com/watch?feature=player_embedded&v=Q7hfT5ol9xI

Formación do gametofito femenino

O Xineceo é o conxunto de carpelose constitúe o aparello feminino da planta.

Un carpelo estáformado por: ovario, estilo e estigma. No interior do ovario atópanse os rudimentos seminais ou óvulos

I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense

No interior dos carpelos atópanse os óvulos. Cada un está unido ó ovario polo funículo e protexido por dúas envoltas celulares unha máis externa, a primina, e outra máis interna, a secundina. Ambas o rodean deixando un orificio chamado micropilo. Máis ó interior atopamos unha masa de células: a nucela, unha das células é a celula nai do saco embrionario.

I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense

Formación do saco embrionario

A célula nai do saco embrionario por meiose da catro células con n cromosomas. Xeralmente, tres delas dexeneran e a que perdura divídese varias veces formando o saco embrionario. Cada saco embrionario contén oito núcleos (n)

megaspora

Gametofito femenino

I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense

O saco embrionario ten oito células (n). As tres superiores, as máis próximas o micropilo, son as sinérxidas. Unha das sinérxidas, a central, é o gameto feminino ou oosfera; outras dúas son centrais, e na parte oposta ás sinérxidas, atópanse as antípodas. Dúas sinérxidas e as tres antípodas non teñen ningunha función e despois da fecundación desaparecen.

(gameto femenino)

(núcleos polares)

óvulo

sinérgidas

núcleos polares

Formación do gametofito femenino

2.- POLINIZACIÓNhttp://www.youtube.com/v/xHkq1edcbk4?version=3

Proceso polo cal o polen é transportado desde as anteras de os estames hasta os estigmas dos carpelos.

Autofecundación

Fecundación cruzada

Polinización anemógama ou anemófila

Polinización zoógama

Ver:http://www.juntadeandalucia.es/averroes/manuelperez/curso0607/plantas/castellano/reproduccion/polinizacion/polinizacionflash.htm

Polinización por animais (zoógama)Ornitógama

Entomógama

Murciélagos

http://www.youtube.com/v/xHkq1edcbk4?version=3

Formación do tubo polínico

Unha vez o grao de polen chega o estigma da flor fórmanse substancias que van provocar a formación por parte do grao de polen dun longo tubo: o tubo polínico.

O tubo polínico penetra polo estigma e diríxese hacia o micropilo. Polo interior do tubo polínico trasládase o núcleo xenerativo, que segundo vai descendendo ó encontro da oosfera divídise, por mitose, en dous núcleos. Fórmase así os dous anterozoides ou gametos masculinos.

Núcleovegetativo

oNúcleos espermáticos

AnterozoidesGametos

masculinos

Formación do tubo polínico

o núcleo vegetativo

Oosfera

Osfera (n) + anterozoide (n) Cigoto (2n) Embrión

2 Núcleo secundario (2n) + anterozoide (n) Núcleoendospérmico (3n)

EndospermaO

albumen

3.- Fecundación dobreSEMENTE

Cigoto (2n)

Núcleoendospérmico (3n)

4.- Formación da semente e o froito. FROITO OVARIO TRASFORMADO E MADURO

SEMENTE ÓVULO FECUNDADO E MADURO

Partes da semente

Xémula u xema

Cotiledóns: futuras follas

Plúmula:futuro tallo

radícula: futura raíz

Tegumentos

Albumen ou endosperma:substancias nutritivas

PARTES DA SEMENTE

SEMENTEFROITO TÍPICOESTÁ

COMPOSTO

EPICARPO (capa externa)

PERICARPO MESOCARPO ( capa intermedia)

ENDOCARPO (capa interna)Carnoso (Froitos carnosos)

Lignificado (Froitos secos)

Epicarpo

Ver: http://www.juntadeandalucia.es/averroes/manuelperez/curso0607/plantas/castellano/animaciones/animacion10.htm

Particularidades e clasificaciParticularidades e clasificacióón n xeralxeral do do froitofroito::Existen Existen moitosmoitos tipos de tipos de froitosfroitos e varios e varios xeitosxeitos de de clasificalosclasificalos, , atendendoatendendo áá naturezanaturezadas flores pdas flores póódense separar os siguientes dense separar os siguientes catrocatro tipos, tipos, aaííndanda que existen que existen froitosfroitos que que non non encaixanencaixan en este esquema. en este esquema.

Froitos simples: desenvólvense a partir dunha soa flor que ten oo ben un único carpelo ou ben varios carpelos soldados.

Froitos agregados: desenvólvense a partir de una sola flor que ten varios carpelos libres, formándose a modo de froitosindependentes pero na mesma flor.

Froitos complexos: son froitos nos que ademais do desenvolvemento dos carpelos únense outras partes da flor.

Frutos compostos, ou infrutescencias: todas as flores dunhainflorescencia participan no desenvolvemento dunha estrutura que parece un só froito pero que en realidade está formada por moitosfroitos.

TIPOS DE FROITOS

Froito e a Semente• O Froito é o ovario maduro dunha planta que contén as semente.• Despois da fertilización, o ovario pose carnoso ou duro e seco para

protexer as sementes en desenvolvemento. • Cada semente é unha planta minúscula (embrión) con follas, tallos, e

partes da raíz que espera polo medio e elementos apropiados para xerminar e crecer.

• As sementes son protexidas por unha capa. Esta capa pode ser fina ougrosa e dura. As capas finas non protexen ben ó embrión. Pero as capas grosas poden axudar ó embrión a sobrevivir en condicións difíciles.

• A semente tamén contén reservas de almentos chamado endospermo, que se ae atopa nos cotiledóns.

• As plantas con un cotiledón (como o maíz) chámanse monocotiledóneas. Se teñen dous cotiledóns chámanse dicotiledóneas.

• As sementes son unha forma na que as plantas se trasladan dun lugar a outro.

5.- Dispersión de frutos e sementesFrutos indehiscentes, carecen de mecanismos de apertura da sementedespréndense da planta xunto co froito.

Dispersión Anemócara

Vilanos (compostas)

Disámara (arce)Sámara (olmo)

Dispersión Zoócara

Disiminación hidrocora

Frutos dehiscentes, as sementes quedan en libertad cando os tecidos ábrense

Disiminación autócora

Pepinillo do diabloEchballium ellaterium

legumes

6.- Xerminación da semilla. Cando a temperatura e a humidade ambiental son favorables, prodúcese a xerminación da semente. Iníciase coa entrada masiva de auga que fai hinchar a semente. As substancias nutritivas do endospermo ou dos cotiledóns alimentan óembrión hasta que as follas realicen a fotosíntese.

Ver: http://www.juntadeandalucia.es/averroes/manuelperez/curso0607/plantas/castellano/reproduccion/germinacion/germinacionflash.htm

Se divide por mitosis y origina el embrión

Primeiras etapas do desenvolvementodo embrión na sementeira

Resumo do Ciclo de vida das AnxiopermasEsporofito

(2n)

(n)

Ciclo de vida das Ximnospermas:

Briofitas Pteridofitas Espermatofitas

A evolución seleccionou a fase diploide cada vez máis longa e de maiorimportancia. A dotación cromosómica diploide aumenta a estabilidadexenética dos individuos porque cada carácter tendrá dous xenes.

Departamento Bioloxía e XeoloxíaI.E.S. Otero Pedrayo. Ourense.