Prozedura orokorrak

Katalogaziorako prozedura orokorren eskuliburua 1.2 Bertsioa 2006ko urria

Donostia - San Sebastian, 1 – 01010 VITORIA-GASTEIZ

tef. 945 01 94 70 – Fax 945 01 95 34 – e-mail [email protected]

Katalogaziorako prozedura orokorren eskuliburua Berrikuste data: 2006ko urria Or.: 2/21

Euskadiko Liburutegien Sistema Nazionala

Sistema Nacional de Bibliotecas de Euskadi

AURKIBIDEA ESKULIBURUAREN XEDEA ............................................................................................................................ 3 AUTORITATEAK................................................................................................................................................ 5 KATALOGAZIO HIZKUNTZA ........................................................................................................................... 7 DOKUMENTUAK KATALOGATZEKO LAN-PROZEDURA ............................................................................ 8

Katalogoan egiaztatzea......................................................................................................................... 8 Jadanik dokumentua katalogatuta dago................................................................................................ 9 Katalogoan aprobetxatu daitekeen beste edizio bat dago ..................................................................... 9 Dokumentua ez dago katalogoan.......................................................................................................... 9 Erregistro bibliografiko berria.............................................................................................................. 9 Katalogatzeko moduluaren aukeraketa............................................................................................... 10 Kanpoko datu-baseetan atzematea...................................................................................................... 12

KATALOGAZIO MAILAK ETA JARRAIBIDEAK ............................................................................................ 13 Hainbat liburukitan argitaratutako argitalpenak ................................................................................. 13 Urtekari, memoria eta abarren kasuan.. ............................................................................................. 15 Normalizatutako serieak..................................................................................................................... 15 Behekoz gorako liburuak.................................................................................................................... 16

DATUAK SARTZEKO ARAU OROKORRAK................................................................................................... 17 Azentuak ............................................................................................................................................ 17 Letra larrien eta xeheen erabilera ....................................................................................................... 17 Puntuazioa .......................................................................................................................................... 17 Alfabetatzen ez duten karaktereak...................................................................................................... 17 Inizialak pertsona izenetan ................................................................................................................. 18

DOKUMENTUEN ARTEKO LOTURAK EZARTZEA...................................................................................... 19 Aplikatzeko irizpideak ....................................................................................................................... 19 Dokumentu batetik beste batera egiteko lotura .................................................................................. 19 Dokumentu batetik bilaketa batera egiteko lotura .............................................................................. 20




ESKULIBURUAREN XEDEA Eskuliburu honetan Euskadiko Liburutegien Sistema Nazionaleko (ELSN) on line sarearen barne dauden udal liburutegiek jarraitu beharreko ildo nagusiak ezartzen dira dokumentuen deskribapen bibliografiko orokorrari dagokionean AbsysNet programarekin. Dokumentuak katalogatzeko orduan kontuan izan beharko da erregistroak ez direla soilik liburutegi batenak izango, sareko liburutegi guztienak baizik. Hortaz, sareko gainerako liburutegiak katalogatutako erregistro bibliografiko horretaz baliatu ahalko dira eta aleen kopiak gehitu ahalko dituzte. Hori dela eta, liburutegiek ez dute beraien oharrik idatziko; horretarako, aleen atala erabili ahalko da.

Mota guztietako materialen deskribapen bibliografikorako irizpideak bateratzeko asmoarekin, erregistro bibliografikoak katalogatzeko honako prozedura-eskuliburuak egin dira:

- Autoritateak sortzeko eskuliburua

- Monografiak katalogatzeko eskuliburua

o Literatura generoen zerrenda

o ELSNko liburutegietarako haur liburuen sailkapen taula

- Soinu-grabazioak katalogatzeko eskuliburua

o Musika lanentzako generoen zerrenda

o Musika lanentzako generoen sailkapen taula sistematikoa

- Bideo-grabazioak katalogatzeko eskuliburua

o Zinema generoen zerrenda

- Argitalpen seriatuak katalogatzeko eskuliburua

- Ordenagailuko fitxategiak katalogatzeko eskuliburua

Monografiak katalogatzeko eskuliburua beti erreferentzia izango da gainerakoentzako, eta aldaketarik ez dagoenean (Ikus monografiak) oharra erabiliko da. Halaber, autoritateen eskuliburua izango da erreferentzia autoritateek kontrolatutako edo eragindako eremuren bat lantzen denean, eta, (Ikus autoritateak) oharra erabiliko da.

Eskuliburuok idazteko orduan erabilitako termino eta ikurrak AbsysNet programan eta Ibermarc formatuetan (erregistro bibliografikoak eta autoritateak) erabiltzen direnak dira. Orobat, arestian aipaturiko eskuliburuak egiteko erabilitako iturriak hauexek dira:

- Reglas de Catalogación. Madrid : Dirección General del Libro, Archivos y Bibliotecas, 2000 (Egun, Eusko Jaurlaritzako Kultura Sailaren koordinaziopean liburuzainen lantalde bat arau hauek euskarara itzultzen eta egokitzen ari da. Beraz, euskarazko dokumentuak katalogatzeko orduan lantaldeak hartutako irizpideak kontuan izango dira. Baita ere kontuan izan behar da irizpide horiek Madrileko arauekin alderatuz gero, aldaketak izan ditzaketela. Zalantzarik izanez gero, Liburutegi Zerbitzuarekin harremanetan jarri beharko da). 2006an argitaratutako berrinprimatzeak ez dauka aldaketa handirik, bakarrik hitzaurre berria eta hutsen zuzenketa baten bat.




- Formato IBERMARC para registros bibliográficos. (6. ed.). Madrid : Biblioteca Nacional, 2002. Webean: http://www.bne.es/docs/Rbibliograficos2001_TomoI.pdf http://www.bne.es/docs/Rbibliograficos2001_TomoII.pdf http://www.bne.es/docs/Rbibliograficos_erratas_2005.pdf [Kontsulta: 2006ko urriak 09]

- Formato IBERMARC para registros de autoridad. Madrid : Biblioteca Nacional, 1999. Webean: http://www.bne.es/docs/Registros_autoridad2001.pdf [Kontsulta: 2006ko urriak 09]

- Katalogatzeko oinarrizko terminologia. Joana Albret Bibliotekonomia Mintegia. Oñati : IVAP/HAEE, 2001 (Liburu honetan agertzen ez diren termino eta oharrak euskaraz emateko, Liburutegi Zerbitzuarekin harremanetan jarri beharko da). Webean: http://www.eibar.org/blogak/joana-albret] [Kontsulta: 2006ko urriak 11]

- Clasificación Decimal Universal (CDU). Edición abreviada de la Norma UNE 50001:2000 (Ondoko arauaren aldaketak barne hartzen ditu: UNE 50001:2004/1M). 2. ed. Madrid : AENOR, 2004 (ISBN 84-8143-410-8)

- Díez Carrera, Carmen. Los materiales especiales en las bibliotecas. Gijón : Trea, 1998

- García Albella, Fernando. Materiales bibliográficos especiales : manual de ejercicios de catalogación. Gijón : Trea, 1993

- Federación Internacional de Asociaciones de Bibliotecarios y Bibliotecas. ISBD (CF) : descripción bibliográfica internacional normalizada para archivos de ordenador. Ed. berrik. Madrid : ANABAD, 1994




AUTORITATEAK Katalogatzeko baimena duten liburutegiek autoritateak sortu ahalko dituzte; dena den, autoritate guztiak Liburutegi Zerbitzuan balidatu beharko dira. Autoritateen bidalketa eta zentro-katalogatzaileen eta Liburutegi Zerbitzuaren arteko komunikazioa errazteko, autoritateak balidatzeko inprimaki elebiduna prestatu da eta katalogatzeko ardura duten liburutegietara bidali.

Autoritateak (hala dagokionean) eta gai-sarrerak (beti) euskaraz eta gaztelaniaz idatziko dira. Horrela, gaien sarrerak T6XX etiketetan bikoiztuko dira, eta, autoritateak (T1XX) Liburutegi Zerbitzuak berariaz ezarritako T9XX etiketetan bikoiztuko dira.

- T900 etiketa erabiliko da norbanako egilearen (T100) sarrera nagusia errepikatzeko.

- T901 etiketa erabiliko da egile korporatiboaren (T110) sarrera nagusia errepikatzeko.

- T902 etiketa erabiliko da biltzarraren (T111) sarrera nagusia errepikatzeko.

- T903 etiketa erabiliko da izenburu hautatuaren (T130) sarrera nagusia errepikatzeko.

- T910 etiketa erabiliko da norbanako egileen (T700) bigarren sarrerak errepikatzeko.

- T911 etiketa erabiliko da egile korporatiboen (T710) bigarren sarrerak errepikatzeko.

- T912 etiketa erabiliko da biltzarren (T711) bigarren sarrerak errepikatzeko.

- T913 etiketa erabiliko da izenburu hautatuen (T730) bigarren sarrerak errepikatzeko.

Bestaldetik, haur edota gazte literaturako gaiak jasotzeko T150 (AUTO) eta T650 (CATA) etiketak erabiliko dira haurrei buruzko gaiak egoki kontrolatzeko. Haurren dokumentuak sailkatzeko Encabezamientos de materia para libros infantiles y juveniles1 liburua erabiliko da.

Halaber, literaturarako eta zinemarako dokumentuen kasuan deskribatzen diren materialen generoa adierazten duten terminoak erabiliko dira, horretarako T155 (AUTO) eta T655 (CATA) etiketak erabiliko dira. Gure kasuan Liburutegi Zerbitzuak egindako generoen zerrenda ezberdinak erabiliko da terminoak kontrolatzeko helburuarekin.

Gaien sarreretarako erabili beharreko katalogoak hauexek dira:

- Lista de encabezamientos de materia para bibliotecas públicas. Madrid : Dirección General del Libro y Bibliotecas, 1993.

- Lista de encabezamientos de la BNE. Webean: http://www.bne.es/esp/catalogos/autoridades.htm]. (Kontsulta: 2006ko urriak 16).

1 Salamancako Germán Sánchez Ruipérez Fundazioak argitaratutako Alberto Villalonen Haur eta Gazte liburuentzat gai-zerrendaren euskarazko bertsioa [linean dago] Webean:

http://www.kultura.ejgv.euskadi.net/r46-4879/es/contenidos/informacion/manuales_snbe/eu_8043/eu_katalogazioa.html ]




- Villalón, Alberto. Encabezamientos de materia para libros infantiles y juveniles. Madrid : Fundación Germán Sánchez Ruipérez: Pirámide, 1994 (Liburu hau soilik haur eta gazte liburuen gai-sarrerentzako erabiliko da).

Orobat, autoritate bakarrak eta elebitan sortzeko irizpideak Autoritateak sortzeko prozedura-eskuliburuan kontsultatu ahalko dira.




KATALOGAZIO HIZKUNTZA Katalogazio hizkuntza dokumentuaren hizkuntzaren edo hizkuntzen arabera hautatuko da. Gure kasuan euskara edota gaztelania izango da, betiere dokumentuan nagusi den hizkuntza edo hizkuntzen arabera.

Monografiak, argitalpen seriatuak eta material bereziak (soinu-grabazioak eta musika inprimatua izan ezik) katalogatzeko honako araua jarraituko da:

Euskaraz katalogatuko da kasu hauetan:

- Hizkuntza bakarra edota nagusia euskara denean.

- Dokumentu elebidunen (euskara-gaztelania) kasuan, non bietako hizkuntza bat ere ez den nagusia (pareko testuak, behekoz gorako dokumentuak…).

- Bi hizkuntza edo gehiagotan dauden dokumentuak, betiere hizkuntza horietako bat euskara bada eta dokumentuan nagusi bada.

- Jatorrizko dokumentua euskarazkoa bada eta gaztelania ez den beste hizkuntza batera itzulita badago, esaterako, Atxagaren Gizona bere bakardadean liburuaren ingelesezko edizioa.

Gaztelaniaz katalogatuko da kasu hauetan:

- Hizkuntza bakarra edota nagusia gaztelania denean.

- Euskara eta gaztelania ez den beste hizkuntzetan dauden dokumentuak (frantsesa, ingelesa…); jatorriz euskaraz sortu eta gaztelania ez den beste hizkuntza batera itzulitako dokumentuak izan ezik, kasu horretan euskaraz katalogatuko dira.

Soinu-grabazioen kasuan:

- Euskaraz katalogatuko dira euskaraz abestutako edota euskal izaerako musika instrumentala duten soinu-grabazio guztiak. Gainerako soinu-grabazioak gaztelaniaz katalogatuko dira.

Bideo-grabazioen kasuan:

-Soinu-grabazioak bezala, euskaraz katalogatuko dira euskarazko bideo-grabazioak eta gaztelaniaz gainerakoak.




DOKUMENTUAK KATALOGATZEKO LAN-PROZEDURA

Katalogoan egiaztatzea Dokumentu bat katalogatu aurretik eman beharreko lehen urratsa izango da datu-basean lehendik dagoen begiratzea, bai CATAn (katalogo aktiboa) katalogatuta dagoelako bai erosketen moduluan datuak sartuta daudelako. Dokumentua katalogoan badago, bi kasuetan, beharrezko aldaketak egin eta ale berrien datuak sartuko dira.

Lehendabizi, dokumentua datu-basean dagoen egiaztatu behar da. Horretarako ondoko urratsak jarraituko dira.

a) Katalogoaren pantailan sartu, Gehitzeko bilatu ikonoan klikatu eta ADCC (CATA+ADQT+CANC datu-baseak) bilaketa leihoa agertuko da, AbsysNETeko datu-base guztietan bilatu ahal izateko.

b) Bilaketa egin.




Jadanik dokumentua katalogatuta dago Dokumentua katalogatuta badago alearen datuak sartzeari ekingo diogu. Horretarako Liburutegi Zerbitzuak egindako Aleen datuak sartzeko eskuliburua jarraitu beharko da.

Katalogoan aprobetxatu daitekeen beste edizio bat dago

EZ DIRA BERRIZ ELEBERRIEN EDIZIOAK KATALOGATUKO BERRINPRIMATZEAK DIRELA ARGI ETA GARBI DAKIGUNEAN ETA URTE BEREAN ARGITARATUAK BADIRA. KASU HAUETAN ALEEN ATALEKO TESTUA EREMUA ERABILIKO DA2.

Baliteke datu-basean guk nahi dugun dokumentua ez egotea, baina baliteke egotea aurreko edizioren bat, beste argitaletxe bateko edizio bat, beste formatu batean, etab. Katalogatuta dagoen erregistro horren informazioa erabilgarria izan badaiteke erregistro berrirako, datu-basetik atzeman ahalko da eta beharrezko aldaketak egin ahalko dira.

Katalogoan bilatu eta dokumentu berria deskribatzeko baliagarria izan daitekeela ziurtatu ondoren, Gehitu botoian klik egingo dugu.

Katalogazio pantailan Hartu botoian klik egin eta katalogoan dagoen dokumentua berriro bilatuko dugu atzemateko eta beharrezko etiketak editatzeko.

Dokumentua ez dago katalogoan Dokumentua datu-basean katalogatuta ez dagoela ziur gaudenean, katalogatzeari ekin behar diogu, horretarako bi aukera daude:

1) Zuzenean AbsysNeten sortzea, Gehitu ikonoaren bidez jatorrizko katalogazio gisa.

2) Dokumentua kanpoko beste katalogo edota datu-base batzuetan bilatzen saiatzea: Liburutegi Nazionala, REBECA, etab. AbsysNeten bidez Z39.50 protokoloa (erakunde desberdinen ordenagailuen artean informazio bibliografikoaren bilaketa eta berreskuratzea normalizatzeko protokoloa) betetzen duten liburutegietako erregistroak atzemateko aukera dago, liburutegi bakoitzaren programa informatikoa edozein delarik ere.

Erregistro bibliografiko berria Ondoko kasuetan erregistro bibliografiko berria egingo da:

- Edizio berri baten kasuan, edizio batetik beste batera aldaketak esanguratsuak direnean.

2 Ikus Aleen datuak sartzeko eskuliburua.




- Berrinprimatze edota edizio berdinen kasuan ISBN berarekin, baina lege-gordailuaren zenbaki desberdinarekin (betiere EAEkoa edo euskal bibliografiakoa bada). Bestalde, berrinprimatzeak EAEko lege-gordailuko zenbakirik ez badu edota dokumentua euskal bibliografiari buruzkoa ez bada, erregistro bakarra egingo da eta edizioaren edo berrinprimatzearen datuak alearen atalean jasoko dira (esaterako, signatura osagarriari dagokion laukian).

- Edizio beraren kasuan, aurreko bertsioarekin konparatuz gero, berrikusteak edo eguneratzeak badaude (esaterako, orrialdekatze desberdinarekin).

- Edizio berdinak baina ISBN desberdinekin.

Katalogatzeko moduluaren aukeraketa Katalogatzeko eman beharreko lehen urratsa izango da katalogatu behar dugun dokumentua zein modulutan katalogatu behar den erabakitzea. Kasu gehienetan erabaki honek ez du eragozpenik sortuko, baina liburutegietan euskarri elektronikoen kopurua gero eta handiagoa dela eta, zalantza sor daiteke edukia edota dokumentuaren euskarria lehenesteko orduan.

Liburutegi Zerbitzutik edukia lehenestea erabaki da euskarria lehenetsi beharrean, IFLAren eta Espainiako Biblioteka Nazionalaren jarraibideei jarraiki.

Segidan AbsysNETen erabilgarri dauden modulu bakoitzean zer katalogatu behar den azaltzen da:

Modulu honetan seriatuak ez diren argitalpenak katalogatuko dira, hau da, liburuki batean edo batzuetan testu osoa duen argitalpen oro, euskarria edozein delarik ere (liburuak, liburuxkak eta orri solteak. Horrela, esaterako, Euskadiko Liburutegien Sistema Nazionalaren I. Jardunaldien aktak soilik euskarri elektronikoan argitaratu ziren, baina katalogatzeko orduan edukia izango da kontuan (monografia) eta ez euskarria (CD-ROMa).

Izenburu komuna eta zenbaki mugagabeak dituen argitalpena eta, zenbakiak edo liburukiak zenbakizko ordenean edo kronologikoan jarraian doazena. Kasu honetan ere ez da euskarria kontuan izango, horrela CD-ROMean argitaratutako Boletín de Anabad, argitalpen seriatuei dagokion moduluan katalogatuko da, T245 eremuko $h azpieremuan [Baliabide elektronikoa] gehituz.

Modulu honetan soinu-grabazio guztiak katalogatuko dira:

Musikakoak: soilik entzuteko den edozein dokumentu-mota, esaterako, binilozko diskoak, disko konpaktuak, kaseteak, magnetofono-zintak, etab.

Musikakoak ez direnak: musikakoak ez diren entzunezko dokumentuak edozein euskarritan, esaterako, haur ipuinen narrazioak, hitzaldien grabazioak, poesiak, liburu-diskoak, etab.




Modulu honetan material kartografiko guztiak katalogatuko dira (mapak, planoak, aeronautika kartak, atlasak, etab.), argitaratutako euskarria edozein delarik ere.

Modulu honetan mota guztietako bideo-grabazioak jasotzen dira formatua (VHS, DVD, etab.) eta edukia (musikako bideoak, bideo-sorketak, dokumentalak, fikziozkoak, etab.) edozein delarik ere.

Modulu honetan aldizkarien artikuluak edota idazlanen zatiak katalogatuko dira.

Modulu honetan musika inprimatua katalogatuko da.

Modulu honetan soilik programa izaera duten baliabide elektronikoak (CD-ROM, diskete, DVD-ROM, etab.) katalogatuko dira, hau da, hainbat lan egiteko ordenagailuak beharrezko dituen argibide eta aginduak, datuen prozesua barne. Definizio honetan sartzen dira:

- software mota guztiak: datu-baseak, testu-prozesadoreak…

- ordenagailu-jokoak, bai ludikoak bai hezigarriak

- izaera elkarreragilea duten multimediako CDak: entziklopedia elkarreragileak, hizkuntza ikastaroak, etab.

ARGITALPEN SERIATUAK, KONGRESUEN AKTAK, LIBURU ELEKTRONIKOAK ETA ABAR, EDUKIAREN ARABERA KATALOGATUKO DIRA, HAU DA, MONOGRAFIEN, SERIATUEN, ETA ABARREN MODULUAN.

Modulu honetan katalogatuko da proiektatzeko ez den material grafikoa, esaterako, estanpak, marrazkiak (teknikoak edo artistikoak), argazkiak, kartelak, laminak, etab.

Modulu honetan opakua ez den proiektatzeko sortutako material grafikoa katalogatuko da: diapositibak, gardenkiak, erradiografiak edota filminak.




Kanpoko datu-baseetan atzematea Erregistroak atzemateko modua guztietan antzekoa da. Behin katalogatu nahi den dokumentua aurkitutakoan, CATA (katalogo aktiboa) datu-baserako atzemango da eta berrikusi egingo da beharrezko aldaketak egiteko, betiere Liburutegi Zerbitzuak katalogatzeko eskuliburuetan ezarritako jarraibideen arabera.

Erregistroa kanpoko katalogo batetik atzemanez gero, gerta daiteke autoritateak gure datu-basean balidatuak ez egotea; hortaz, autoritateak balidatzeko prozedura jarraitu beharko da.

AbsysNeten, Z39.50 protokoloaren bidez, katalogo hauetan sar daiteke:

Bilgunea (EUKK)

Espainiako Biblioteka Nazionala:

- ARIADNA

- Aldizkako argitalpenen Espainiako Katalogo Kolektiboa (CCPP)

- Soinu-grabazioak (BISO)

- Mapak eta planoak

- Partiturak

- Bideo-grabazioak

Library of Congress

REBECA

Gaztela eta Leongo Katalogo Kolektiboa

Gaztela-Mantxako Unibertsitatea

Espainiako Bibliografia Ondarearen Katalogo Kolektiboa (PABI)

Zaragozako Estatuaren Liburutegi Publikoa

Logroñoko Estatuaren Liburutegi Publikoa




KATALOGAZIO MAILAK ETA JARRAIBIDEAK ELSNko sareko liburutegi guztietarako deskribapen-maila berdinak ezartzeko helburuarekin, Liburutegi Zerbitzutik honakoa erabaki da:

EAEko lege-gordailu zenbakia duten dokumentuen eta euskal bibliografiako3 dokumentuen kasuan, erregistroen deskribapen bibliografikoa katalogazioko lehen mailan egin behar da. Horrela, dokumentu horiek Kultura Sailaren Liburutegi Zerbitzuan katalogatuko dira. Dena den, ELSNko gainerako liburutegiek EAEko lege-gordailu zenbakia duten eta euskal bibliografiakoak diren dokumentuak katalogatu ahal izango dituzte, oraindik Liburutegi Zerbitzuan ez badira katalogatu. Behin dokumentu horiek Liburutegi Zerbitzuan jaso eta gero, egindako katalogazioak berrikusi, eta, beharrezkoa izanez gero, osatu egingo dira.

Zentro-katalogatzaile gisa funtzionatuko duten liburutegiek deskribapenaren bigarren mailan katalogatuko dute.

⇒ Hainbat liburukitan argitaratutako argitalpenak: Hainbat liburukitan argitaratutako argitalpenen katalogazioaren lan-prozedura dokumentuaren edukian oinarrituko da.

1) Lana gai bakarrari buruzkoa bada, erregistro bibliografiko bakarra egingo da, bertan liburuki bakoitzaren edukia T505 Edukiari buruzko oharraren eremuan zehaztuko da.

Adibidea: 019 $aVI 128-2005 [1. libk.] 019 $aVI 130-2005 [2. libk.] 020 $a84-457-2323-5 (l. o.) 040 $aO1000$b. baq$c. ELSN 080 $a639.1(460.15)(079.1) 245 00$aEhiztarien eskuliburua$b : ehiza-azterketarako gida : Euskal Autonomia Erkidegoa$c / [zuzendaritza, Mario Sáenz de Buruaga ... et al.] 250 $a1. argit 260 $aVitoria-Gasteiz$b : Eusko Jaurlaritzaren Argitalpen Zerbitzu Nagusia$c, 2005 300 $a2 libk.$b : mapak, kol. fot.$c ; 31 cm 505 00$g[1. libk.]. $tEhiztarien eskuliburua : ehiza-azterketarako gida$g -- [2. libk.]. $tGaldeketa-eredua 650 1$aCaza$z-Euskadi$j-Exámenes 650 4$aEhiza$z-Euskadi$j-Azterketak 700 1 $aSáenz de Buruaga, Mario 710 1 $aEuskadi$b. Argitalpen Zerbitzu Nagusia 710 1 $aEuskadi$b. Nekazaritza eta Arrantza Saila 911 1 $aEuskadi$b. Servicio Central de Publicaciones 911 1 $aEuskadi$b. Departamento de Agricultura y Pesca

3 Euskal bibliografiaz honakoa uler bedi: euskaraz dagoen edozein dokumentu, euskal egileen edo euskal jatorria duten egileen dokumentuak eta euskal gaiekin zerikusia duten dokumentuak.




2) Lana gai desberdinei buruzkoa bada, analitikoen katalogazio eskuliburua garatu gabe dagoenez, erabiltzaileei abantaila gehiago eskaintzeko asmoarekin ondoren agertzen diren irizpideak jarraitu beharko dira. Horrela, iturri-dokumentuaren erregistroan SHU eta gai orokorra jasotzen dira, eta sortutako-unitatearen erregistroan beharrezkoak diren SHU eta gaiak zehaztuko dira. Beraz, honako pausuak eman beharko dira:

a) Iturri-dokumentuaren erregistro bibliografikoa egingo da. Bertan unitate osagai bakoitza T774–Sortutako unitatearen sarreraren bitartez zehaztuko da.

b) Zati bakoitzaren erregistroa egingo da, T773–Iturri-dokumentuaren sarreraren eremua izan behar duela, eta bertan lan orokorraren izenburua idatziko dugu.

c) Erregistro horien arteko lotura egingo da, eskuliburu honetan azaltzen den prozedura erabiliz (ikus eskuliburu honen 19. or.)

iturri-dokumentuaren adibidea

080 $a 008(460.15/.16+447.9)(031) 245 00 $a Nosotros los vascos 260 $a [S.l.]$b : Lur $c , D.L. 1987-1997 300 $a 17 v. $b : il. col. y n. $c ; 32 cm 651 1 $a Euskal Herria$j-Enciclopedias 651 4 $a Euskal Herria$j-Entziklopediak 774 08 $i [t. 1]: $t Arte I. Arte prehistórico, arte vasco antiguo, arte vasco entre los siglos V y VIII 774 08 $i [t. 2]: $t Arte II. Románico y gótico 774 08 $i [t. 3]: $t Arte III. Arquitectura popular, el Renacimiento y el estilo barroco 774 08 $i [t. 4]: $t Mitos, leyendas y costumbres I. Mitología / José Dueso 774 08 $i [t. 5]: $t Mitos, leyendas y costumbres II. Vida tradicional /José Dueso 774 08 $i [t. 6]: $t Mitos, leyendas y costumbres III. Fiestas populares / José Dueso 774 08 $i [t. 7]: $t Arte IV. Del Neoclasicismo a las tendencias modernas del arte 774 08 $i [t. 8]: $t Mitos, leyendas y costumbres IV. Medicina popular / José Dueso 774 08 $i [t. 9]: $t Juegos y deportes I. La pelota vasca 774 08 $i [t. 10]: $t Juegos y deportes II. Aizkolaris y levantadores de piedra 774 08 $i [t. 11]: $t Juegos y deportes III. Estropadak y korrikalaris 774 08 $i [t. 12]: $t Juegos y deportes IV. Palankaris, segalaris, idi-probak, aari-talka, bolos y toka, soka-tira y otros deportes 774 08 $i [t. 13]: $t Juegos y deportes V. Montañismo 774 08 $i [t. 14]: $t Mitos, leyendas y costumbres V. Diccionario y guía 774 08 $i [t. 15]: $t Arte V. Vanguardias en arte, arquitectura y cine 774 08 $i [t. 16]: $t Gran atlas histórico de Euskal Herria 774 08 $i [t. 17]: $t Los 40 grandes maestros de nuestra cocina

Sortutako unitatearen adibidea

019 $a BI 161-1995 (t. 16) 020 $a 84-7099-261-9 (o.c.) 020 $a 84-7099-372-0 (t. 16) 040 $a O1000$b. spa$c. ELSN 080 $a 94(460.15/.16+447.9)(084.42) 245 00 $a Gran atlas histórico de Euskal Herria $c / [director, Joseba Agirreazkuenaga ; autores, Guillermo Meaza Rodríguez...(et al.)] 260 $a [Donostia] $b : Lur $c, [1995] 300 $a XV, 512 p. $b : il. col., fot. $c ; 32 cm 490 1 $a (Nosotros los vascos) 651 1 $a Euskal Herria $x-Historia $j-Atlas 651 4 $a Euska Herria $x-Historia $j-Atlasa 700 1 $a Agirreazkuenaga, Joseba 700 1 $a Meaza, Guillermo 773 0 $tNosotros los vascos$g. -- T. 16 830 0 $a Nosotros los vascos (Lur)




⇒ Urtekari, memoria eta abarren kasuan. Argitalpen seriatuei dagokien moduluan katalogatuko dira.

⇒ Normalizatutako serieak: Idazle bakarrak idatzitako serieak (esaterako, Valerio Massimo Manfredi-ren Alexandros edo Stephen King-en La torre oscura) honelaxe katalogatuko dira:

Zati bakoitza bereizita katalogatuko da eta, T490 eta T800 etiketak beteko dira dagokion eskuliburuan4 azaltzen den bezala.

Adibidea: 019 $aM 47410-2003 020 $a84-271-2496-1 035 $aA0039 0068893 041 0 $aspa$h. ger 080 $a087.5:821.112.2-34"19" 100 0 $aKnister$d (1952-) 245 10 $aKika supersorgina eta piratak$c / Knister ; [marrazkiak, Birgit Rieger ; itzulpena, Mari Eli Ituarte] 260 $aBilbao$b : Gero/Mensajero$c, L.G. 2003 300 $a119 or.$b : ir.$c ; 21 cm 490 1 $a(Kika supersorgina$v ; 2) 521 $a9 urtetik aurrera (berdea) 594 $aJatorrizko izenburua: Hexe Lilli bei den Piraten 650 1 $aBrujas$j-Novelas$j-Libros infantiles y juveniles 650 4 $aSorginak$j-Eleberriak$j-Haur eta gazteentzako liburuak 650 1 $aMagia$j-Novelas$j-Libros infantiles y juveniles 650 4 $aMagia$j-Eleberriak$j-Haur eta gazteentzako liburuak 650 4 $aItsaslapurrak$j-Eleberriak$j-Haur eta gazteentzako liburuak 650 1 $aPiratas$j-Novelas$j-Libros infantiles y juveniles 700 1 $aItuarte, Mari Eli 700 1 $aRieger, Birgit 800 0 $aKnister$d (1952-)$t. Hexe Lilli$l. Euskara (Gero)

4 Ikus Inprimaki modernoak katalogatzeko prozedura eskuliburua eta Autoritateak katalogatzeko prozedura eskuliburua.




Behekoz gorako liburuak: Behekoz gorako liburuak katalogatzeko, hau da, atari edota azala eta orrialdekatze propioa duten liburu elebidunak, ondoko jarraibide hauexek jarraituko dira:

1. Katalogazio hizkuntza hautatzeko eskuliburu honetan ezarritako arauk jarraituko dira.

2. Atari gehigarriaren T246 aterako da.

3. Mota honetako dokumentuek beti ohar hauexek izango dituzte:

T546 $aTestua … eta …

T594 $aBadu gainera atari eta orrialdekatze propioa behekoz gora gaztelaniaz (dagokion hizkuntza)

Adibidea:

019 $a BI 3113-2004 040 $a O1000$b. baq$c. ELSN 041 0 $a baqspa 080 $a 502.33(460.15) 245 00 $a Euskal Autonomia Erkidegoko Aztarna Ekologikoa 246 15 $a Huella ecológica de la Comunidad Autónoma del País Vasco 260 $a [Bilbo] $b : IHOBE $c, L.G. 2004 300 $a 23, 23 or. $b : kol. argk., graf. $c ; 30 cm $e + 1 orri solte 490 1 $a (Ingurumen Estrategiaren Agiria $v ; 43) 500 $a Azalean: Eusko Jaurlaritza, Lurralde Antolamendu eta Ingurumen Saila = Gobierno Vasco, Departamento de Ordenación del Territorio y Medio Ambiente 546 $a Testua euskaraz eta gaztelaniaz 594 $a Badu, gainera, bere at. eta or. propioekin, testu bera behekoz gain gaztelaniaz 650 1 $a Ecología $z-Euskadi 650 4 $a Ekologia $z-Euskadi 710 2 $a IHOBE 710 1 $a Euskadi$b. Lurralde Antolamendu eta Ingurumen Saila 830 0 $a Programa Marco Ambiental 830 0 $a Ingurumen Estrategiaren Agiria




DATUAK SARTZEKO ARAU OROKORRAK

Azentuak Beharrezkoak diren azentuak eta bestelako zeinu diakritikoak adieraziko dira informazio-iturrian agertu ala ez, dokumentuko hizkuntzaren testuinguru ortografikoaren arabera. Horrela, gaztelaniaren kasuan beharrezkoa denean hitzei tileta jarriko zaie bai letra larriei bai xeheei, nahiz eta dokumentuan tiletik ez agertu.

Letra larrien eta xeheen erabilera Dokumentua idatzita dagoen hizkuntzaren ortografia-arauak jarraituko dira, esaterako, alemanez substantibo guztiak letra larriz hasten dira.

Edonola ere, ondoko kasuetan beti letra larriz hasiko da:

- eremu bakoitzeko lehen hitza

- izen bereziak, egile korporatiboak eta biltzarrak

- herri eta herrialdeen izenak

Puntuazioa AbsysNet programak eremu bakoitzaren puntuazioa automatikoki ematen du, hauetan salbu:

- T245 etiketako $b azpieremua: bertan agertzen den informazioa modu askotarikoa izan daitekeelako, esaterako, azpi-izenburua, beste izenburu bat edo egile beraren beste izenburu batzuk edota pareko izenburua. Beraz, kasuaren araberako puntuazioa erabiliko da: bi puntuak (:), puntu eta koma (;) edota berdin ikurra (=), beti aurretik eta ondoren tarte zuri bat dutela.

- T245 eta T250 etiketetan: ez da punturik jarriko eremuaren informazioaren bukaeran, programak automatikoki jartzen baitu.

Taket, kakotx edota parentesi artean doan informazioak ez darama tarterik ez hasieran ezta bukaeran ere.

Alfabetatzen ez duten karaktereak Eremu baten lehen hitz adierazgarriaren aurrean agertzen direnak dira. Alfabetatzen ez duten elementu ohikoenak artikuluak eta ortografia-zeinuak dira. Artikulu baten eta ondoren doan terminoaren arteko espazio zuriak ere, alfabetatzen ez duten karakteretzat hartzen dira.

Alfabetatzen ez duten karaktereen adierazleak honako etiketetan agertzen dira: T130, T240, T245, T630, T730 eta T740.




Inizialak pertsona izenetan T245 etiketako $c azpieremuaren kasuan, pertsona izenen inizialetako puntuen ondoren tarte zuri bat utziko da.

Adibidea: Informazio-iturrian horrela dator: J.R. Zubimendi

Horrela idatziko da: $c / J. R. Zubimendi




DOKUMENTUEN ARTEKO LOTURAK EZARTZEA Batzuetan, katalogoan dauden erregistro desberdinen arteko lotura egitea beharrezkoa izango

da. Hori egin behar dugunean programak eskaintzen duen “Dokumentu bat lotu” aukera erabiliko dugu. Sistemak aukera ematen digu dokumentuen arteko lotura egiteko edo dokumentu bat bilaketa batekin lotzeko.

Aplikatzeko irizpideak Aukera hau erabiliko dugu, batez ere, argitalpen seriatuak lotzeko separatekin, ale monografikoekin, gehigarriekin eta abarrekin. Monografien kasuan, bananduta katalogaturik izan den hainbat liburukitan argitaratutako lan baten zatiak lotzeko erabiliko da. (Ikus eskuliburu honen 14. or.).

Lot daitezkeen eremuak hauexek dira: T490–Seriearen aipua eta T76X-78X–Lotzeko fitxak – informazio orokorra.

Ondoren, kasu bakoitzean jarraitu beharreko prozedura azaltzen da.

Dokumentu batetik beste batera egiteko lotura 1. Dokumentu batekin lotu nahi ditugun termino edo terminoak aukeratzen ditugu.

2. botoia sakatzen dugu eta honako leiho hau agertuko zaigu. Lehenetsia dagoen Dokumentu bati aukera onartuko dugu.




3. Topatu eta lotu nahi ditugun termino edo terminoak idazten ditugu eta botoia sakatuko dugu.

4. Interesatzen zaigun dokumentua aukeratzen dugu eta sakatzen dugu, dokumentu osoa ikusteko eta ziurtatzeko aukeratuko dugun dokumentua zuzena dela. Ondoren sakatuko dugu.

5. Sakatuko dugu.

6. Erregistroak lotu ondoren kodigo batzuk agertuko dira, eremuan lotura ezartzen dutenak.

Dokumentu batetik bilaketa batera egiteko lotura 1. Bilaketa batekin lotu nahi ditugun termino edo terminoak aukeratuko ditugu.




2. botoia sakatuko dugu eta honako leiho hau agertuko zaigu (sistemak Dokumentu bati aukera lehenesten du baina guk, kasu honetan, Bilaketa bati aukera sakatuko dugu. Garrantzizkoa da aipatzea bilaketa erregistro bibliografikoen multzoan egiten dela.

3. Eremu zehatz batean bilatu nahi badugu, bilaketarako lagundua edo aditua aukera erabiliko dugu. Lehenengo kasuan, bilatzeko terminoak parentesi artean sartuko ditugu, beraien artean dagokion operadorea erantsiko dugula ((y, o, no, adj …). Bilaketa aditua aukeratzen badugu, aurretiaz esan dugun bezala egingo dugu eta jarraian, tarte barik, bilaketa egin nahi dugun eremuaren izena ipiniko dugu, aurretik eta atzetik puntua ezarrita.

Adibidea:

euskara.t245. – “euskara” terminoa bilatzen du izenburuaren eremuan.

(euskara y historia).t245. – “euskara” eta “historia” terminoak bilatzen ditu izenburuaren eremuan.

Prozedura orokorrak

Education

Transcript of Prozedura orokorrak