PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO

DE GREGO

CURSO 2010-2011

XEFA DE DEPARTAMENTO

CARMEN VILARIÑO AGRAS

CONSIDERACIONS XERAIS

Como se recolle na lexislación vixente do estudio da lingua e da cultura dos gregos derivanse uns valores que se mantiveron vixentes ó longo da nosa historia e nos que vivimos inmersos.

A materia de grego non debe presentar a Grecia como meta, senón como o lugar onde se cuestionaron os problemas vitales da existencia do ser humano e onde se intentou dar desposta humana , quizás por primeira vez.

Ensinar grego non debe verse como algo aislado senón en relación cas outras áreas de estudio de xeito que o alumnado cree a capacidade de relación do individuo e o seu entorno.

OBXETIVOS

Coñecer e utilizar os fundamentos morfológicos , sintácticos e léxicos da lingua grega , e iniciarse na traducción e interpretación de textos de complexidade progresiva.

Dominar de mellor xeito o vocabulario científico e técnico das linguas de uso a partir do vocabulario grego

Adestrarse en sinxelas técnicas de análise filológico, unidades lingüísticas e estructuras gramaticais.

Introducirse nun coñecemento xeral dos distintos xéneros literarios.

Aproximarse o mundo histórico, filosófico , literario , relixioso, científico, etc, da antigüedade grega a través de lingua e a súa cultura.

Recoñecer e valorar os factores culturales herdados dos gregos.

Partir da aprendizaxe da lingua grega para entender os textos clásicos

Introducir e interesar ós alumnos na cultura grega

Estudar o léxico grego que ten na nosa lingua unha presencia moi marcada, realizando exercicios de etimoloxía.

Adquirir un vocabulario mínimo de grego clásico de unhas 150 palabras ampliable no 2º curso.

Fomentar a lectura de autores clásicos y de novelas históricas de calidade que recollan importantes persoaxes e acontecementos do mundo grego antigo, así como obras actuales donde a presencia do clásico e ineludible.

Fomentar a aprendizaxe e a adquisición de técnicas de traballo intelectual e adaptar ese traballo as novas teecnoloxía, introducindo no traballo da lingua grega as novas técnicas da información.

CAPACIDADES

Coñecer e utilizar a morfosintase e o léxico necesario da lingua grega para a traducción e interpretación de textos.

Identificar e interpretar as etimoloxías gregas no vocabulario da lingua galega e española e nas demáis lenguas modernas estudiadas polo alumnado.

Apreciar os valores éticos , estéticos y políticos do mundo grego.

Desenrolar técnicas de traballo intelectual mediante el comentario y uso crítico de documentos , bibliografía , material audiovisual , cartográfico , arqueolóxico.......

Adquisición dun vocabulario persoal máis amplo.

Coñecer as distintos recursos para o coñecemento das linguas clásicas que ofrecen as novas tecnoloxías.

CONTIDOS

1- A lingua grega

Historia suscinta da lingua grega

O alfabeto grego

Flexión nominal , pronominal y verbal. Forma e función. A concordancia. Sintase . Oracións . Nexos e partículas.

2 – Os textos gregos e a súa interpretación

Introducción as técnicas de traducción e interpretación de Textos gregos. Analise morfo-sintáctico de textos.

3 -O léxico grego

Procedimientos de derivación e composición de palabras. Aprendizaxe de vocabulario grego. Cultismos de orixes gregas nas lenguas modernas. O vocabulario científico e técnico.

4 – Grecia e o seu legado

Sinopsis de xeografía e historia grega. A cidade grega, a lei a xustiza , formas de goberno , o mundo dsa creenzas, relixión , mitología , culto xogos , festas...

Breve presentación dos xéneros literarios: épica, lírica, drama , prosa....

PROCEDEMENTOS

Lectura de unha selección de textos clásicos gregos traducidos o castelán ou o galego.

Traducción de textos gregos adaptados o nivel de conocimientos dos alumnos , en 2º os textos veñen fixados pola ciega, adaptaránse as normas da selectividade.

Analise morfo-sintáctico dos textos

Indagación no léxico das distintas lenguas que o alumno estudia para estudiar o seu étimo.

Elaboración dun caderno persoal de etimoloxias

Lectura no primeiro curso dunha comedia grega E algún canto da Iliada , no segundo as lecturas necesarias para a selectividade.

Visionado de películas e documentais de tema grego , histórico ou mitológico.

Realización de traballos de investigación a partir de documentación variada.

1º BACHARELATO

Asinatura propia de modalidade do bacharelato de humanidades.

TEMAS

1 – A lengua grega e os seus orixenes indoeuropeos.

2 – O alfabeto grego , historia , mito

3 – Clasificación das letras gregas

4- Signos de puntuación e rasgos suprasegmentais.

5- A primeira declinación

6 – A segunda declinación

7 – A terceira declinación

8- Adxetivos calificativos

8 – Verbos en mi, verbos regulares

9 – pronombres

10 – Oracións simples

11- oracións compostas

12 – Formas nominais do verbo.

13 – Marco historico e xeografico da Grecia Antiga

14 – Grecia entre o mito e a realidade.

15 – Transmisión dos textos clásicos . Os monxes copistas.

16 - A poesía épica grega . Homero . Iliada e Odisea.

17 – O teatro grego . Orixes . Traxedia , comedia . As Asamblearias

Libros de lectura para contribuir ao fomento da mesma

Canto I , Canto VI , Canto XXIV da Ilíada de Homero

As Asamblearias de Aristófanes.

Así vivian na Grecia Antiga de Raquel Melero .

O exército perdido de Valerio Máximo Manfredi

Outras obras de lectura recomendada para profundizar no coñecemento do mundo clásico:

Alcibiades o último Ateniense

Heroes e mitos da Grecia Antigua

Heroes viaxeiros

O exer4cito perdido

TEMPORALIZACIÓN

SETEMBRO – OUTUBRO

• Grego lingua indoeuropea

• Alfabeto grego . Rasgos suprasegmentales

• Sintase dos casos

• O artigo

• A concordancia

• O enunciado do sustantivo

• 1ª declinación

• 2ª declinación

• Verbo EIMI

Literatura : Platón , Giorgos Seferis. Lectura da poemas de Seferis

Etimoloxías

Traballo de antroponimia

NOVEMBRO – DECEMBRO

Marco xeográfico e histórica da Grecia clásica

O adxetivo calificativo

Os demostrativos

Negación ou

Coorsinación kai , de

Generalidades do verbo grego

Presente dos verbos

Cerámicas : marmita , ritón , crátera , estamnos

A comida dos grego

Etimoloxia

Traballo de etimoloxias

Xaneiro

Xeneralidades da 3ª declinación

Temas en oclusiva

Pronombres / determinantes indefinidos

Pronombre / determinante de identidad

Etimiloxías

Traducción

Febreiro

Temas en nasal

Etimoloxías

Traducción

Marzo

Temas en líquida

Temas en silbante

Temas en vogal

Etimoloxías

Atenas . A cidade, a diversión , as clases sociais.

CONTIDOS MÍNIMOS GREGO 1º DE BACHARELATO

Lectura das obras obligatorias para o curso, sobre estas obras o alumnado deberá facer un traballo de investigación sobre a mesma

Coñecer a situación da lingua grega dentroi do entorno das lenguas indoeuropeas.

Coñecer o alfabeto e os signos de puntuación da lingua grega.

Coñecemento da flexión nominal , pronominal e verbal.

Usos mais frecuentes dos casos

A concordancia , estructuras oracionais

Adquisición dun vocabulario grego mínimo.

Estudo do léxico de orixen grego

Enmarcar as rexións e cidades da Grecia Antigua

Identificar as principias divinidades e heroes da mitología grega.

2º BACHARELATO

OBXETIVOS XERAIS

Coñecer e utilizar os aspectos morfolóxicos e sintácticos da lingua grega, para traducir textos obxeto do programa de grego 2º bach.

- Interpretar textos literarios , históricos e filosóficos orixinais comprendendo a súa

estructura, pensamento e ideoloxía neles reflexada.

CONTIDOS CONCEPTUAIS

Traducción de textos de Xenofonte : Helénicas, Anábasis, Ciropediá , Apología

Traducción de textos de Platón

Temas históricos

Historia de Grecia

Institucións griegas.

Temas literarios

Teatro

Épica

Lírica

Lecturas

Ilíada: canto I, canto VI, canto XVI, canto XXII.

Edipo Rey de Sófocles

Asamblea de las mujeres de Aristófanes

Selección de poetas líricos gregos ::Alceo , Safo y Arquíloco.

Estudos etimolóxicos

Estudo morfo-sintáctico da lingua grega

Lecturas recomendadas:

O exército perdido

Alcibiades o último ateniense.

Triloxía de Alexandre Magno de Valerio Máximo Manfredi.

TEMPORALIZACIÓN

SETEMBRO- OCTUBRE

Repaso morfolóxico e sintáctico do grego 1º de bacharelato

Proba de coñecementos previo

Xenofonte

Sinopsis historia de Grecia

Guerras de Peloponeso

Textos de Xenofonte ( Helénicas )

NOVEMBRO

Infinitivos e participios : oraciones de infinitivo e participio

O relativo . Oraciones de relativo

DECEMBRO

Poesía épica : Homero , Ilíada .

XANEIRO

El Edipo Rey de Sófocles

Anábasis de Jenofonte

FEBREIRO

Outras obras de Xenofonte

MARZO

Platón :selección de textos

As asamblearias de Aristófanes

ABRIL

Xenofonte e Platón textos

Poesía lírica: Alceo , Safo, Arquíloco

MAIO

Probas de avaliación final

RECUPERACIÓN DO ALUMNADO DE GREGO 1º BACH PENDENTES

Estarán suxetos aos contenidos mínimos do grego 1º de Bach.

Realizarán ao longo do curso dous exames: 1º no mes de decembro: temas culturais , literarios e as obras de lectura obrigatoria.

2º no mes marzo onde reañizarán a parte morfosontáctica e a traducción.

De no ter superadas as probas o alumno examinarase no mes de abril nun único exame de toda a materia.

Os criterios de avaliación e cualificación son os mesmos cos especificados na programación xeral do departamento.

CONTIDOS MÍNIMOS GREGO 1º DE BACHARELATO

Lectura das obras obligatorias para o curso, sobre estas obras o alumnado deberá facer un traballo de investigación sobre a mesma

Coñecer a situación da lingua grega dentro do entorno das lenguas indoeuropeas.

Coñecer o alfabeto e os signos de puntuación da lingua grega.

Conocimiento de la flexión nominal , pronominal e verbal.

Usos más frecuentes de los casos

La concordancia , estructuras oracionales

Adquisición dun vocabulario grego mínimo.

Estudio do léxico de orixen grego

Enmarcar as rexións e cidades da Grecia Antigua

Identificar as principias divinidades e heroes da mitología grega.

Traducción de textos sinxelo

CRITERIOS DE AVALIACIÓN

Recoñocer helenismos remontándolos a os términos gregos orixinales

Analizar as distintas formas gramaticais e as súas funcións na frase

Traducir textos gregos adaptados a cada un dos dous cursos

Coñecer cun grado axeitado os rasgos da civilización grega.

PROCEDEMENTOS DE AVALIACIÓN

Avaliación continua que responderá a actividade de cada alumno na clase, su participación e asimilación dos novos conceptos que demostrará de xeito oral he escrito.

Valoración da intervención do alumno na clase.

Análisis do método de traballo de alumno , recolleita de apuntes ....

Atención ós traballos personais que se realicen

Realización de probas específicas dos contidos aprendidos .

Tipos de probas :

Exercicios de traducción sin vocabulario

Exercicios de traducción con vocabulario

Preguntas sobre cuestions gramaticales do texto

Probas prácticas de coñecementos gramaticais

Realizaranse tamén exercicios de etimoloxía

CRITERIOS DE CUALIFICACIÓN

Realizaranse controis periódicos co fin de comprobar os avances progresivos nos contidos. Estes controis suporán un máximo do 30% da nota.

Haberá como mínimo dous exames por avaliación que suporán o 70% da nota restante

A materia non é eliminatoria , trátase de avaliación continua.

A avaliación non superada será obxecto de recuperación, nun único exame onde entrará toda a materia da avaliación correspondente.

A nota final do curso será a media das tres avaliacións sempre e cando estean todas superadas.

METODOLOXÍA DIDÁCTICA

A metodoloxía didáctica do bacharelato debe presentar as seguintes características:

- Favorecer a capacidade do alumnado para traballar por se mesmo, para traballar en equipo e aplicar os métodos apropiados para a investigación.

- Relacionar os aspectos teóricos da materia cos seus aspectos prácticos.

O proceso de ensino – aprendizaxe debe realizarse mediante as seguintes actividades aplicadas a cada tema:

- actividades de introducción, motivación e coñecementos previos:

- actividades de desenvolvemento :

lectura e comentario de textos

exercicios de léxico

exercicios morfosintácticos e traduccións para aplicar os mesmos.

- actividades de síntese e resumo

visualización do material lingüístico e cultural de cada tema mediante gráficos paradigmas, esquemas, mapas...

- actividades de consolidación, recuperación e ampliación

As actividades de consolidación mediante a realización de exercicios abundantes e variados, de cada tema , lingüísticos, culturais e de léxico.

As actividades de recuperación van destinadas a atención daquel alumnado que plantexa problemas na asimilación dos contidos. Prepararanse breves exercicios de dificultade graduada, para os temas lingüísticos e léxicos. Os temas culturais realizaranse mediante a elaboración de esquemas.

As actividades de ampliación irán destinadas a aquel alumnado que tendo superados os contidos , podan facer actividades de ampliación dos mesmos, mediante sinxelos traballos de investigación cultural, lecturas complementarias ou profundización no léxico grego.

Actividades de avaliación:adaptadas aos obxectivos e contidos dos temas.

MATERIAIS E RECURSOS DIDÁCTICOS

Libros de textos

NAVARRO J.L, RODRIGUEZ J.M : Griego 1º bachillerato: Anaya Madrid.2008

Diccionario griego-español . Ed Vox

2º BACHARELATO

Antoloxía de Xenofonte. Ed Baía

Antoloxía de Platón

Recursos bibliográficos.

LESKY, Albin:Historia de la literatura griega. Ed. Gredos. Madrid. 1982

STRUVE .V.V :Historia de la Antigua Grecia.omo I,II,III.Ed. Akal.Madrid 1981

HUMBERT.J: Mitología griega y romana. ED. Gustavo Gil.Barcelona.1980

GRIMAL.P: Diccionario de mitología griega y romana. Ed.Piados.1982

MATEOS.A: Etimologías griegas del español.Ed. Esfinge.México D:C 1982

Recursos multimedia

Páxinas web de interese:

www.culturaclásica.com

www.perseus.tufts.edu/

http://luduslitterarius.net/

http://culturaclasica.net/

http://helenizate.blogspot.com ( blogue da materia de grego e cultura clásica do departamento de grego do Ies do Castro.

CONTIDOS TRASVERSAIS

O artígo 121 da LOE expresa que o proxecto educativo do centro recollerá os valores, os objetivos e as prioridades de actuación. Asemesmo, incorporarála concreción dos currículos establecidos pola administración educativa que corresponde fixar e aprobar ao claustro, así como o tratamento transversal nas áreas, materias o módulos da educación en valores e outras ensinanzas.

Nunha concepción integral da educación, o tratamento transversal da educación en valores e fundamental para procurar que os alumnos adquiran comportamentos responsables na sociedade, respetandolas ideas e as creenczaas dos demás. O carácter integral do currículo implica a necesidad de incorporar na materia de Grego elementos educativos básicos.

Entre os obxetivos xerais do Bacharelato, recollense alguns que representan valores da sociedade actual:

- Exercer a ciudadanía democrática, dende unha perspectiva global, e adquirir unha conciencia cívica responsable, que fomente a corresponsabilidade na construcción dunha sociedade xusta e equitativa.

- Fomentar a igualdade efectiva de dereitos e oportunidades entre homes y mulleres, analizar e valorar críticamente as desigualdades existentes e impulsar a igualdade real e a no discriminación das persoas con discapacidade.

- Afianzar ol espíritu emprendedor con actitudes de creatividade, flexibilidad, iniciativa, traballo en equipo, confianza en un mesmo e sentido crítico.

Para una correcta inclusión dos temas transversais na programación da materia, é convinte seguer estes pasos:

1. Clarificar o alcance e o significado de cada un dos valores que se pretenden traballar.

2. Adecuar eses valores a programación didáctica, que concretamente en Grego poderíamos resumir, a modo de exemplo, en:

- Fomentar o diálogo como forma de solución de diferenzas, mediante a análisise de problemas históricos de enfrentamentos ocurridos en Grecia.

- Resaltar aspectos de creatividade e iniciativa que se produxeron en Grecia e deducir as suas consecuencias.

- Analizar e recoñecer nos textos as aportacions de persoaxes de cualqueira ámbito do mundo grego no fomento da paz, as relacions entre os diversos pobos e a convivencia.

- Apreciar e valorar a diversidade lingüística e cultural de Europa como mostra de convivencia entre pobos.

- Recoñecer en textos clásicos situaciones de discriminación por razonsde sexo, socias o persoais y analizalos críticamente.

- Reflexionar e sacar consecuencias das situacions observadas para evitar la discriminación.

- Deducir da postura dos gregos ante o universo posiciones de respeto ou desprecio pola natureza e o entorno social.

- Analizar e comentar hábitos sociais dos giegos dentro do seu contexto histórico e confrontarlos cas concepcions actuais.

- Despertar a interese pola cultura que Grecia desenrolou e nos legou, suliñando as súas diferencias e semellanzas con outras culturas, para fomentar así, actitudes de respeto entre os pobos,

MEDIDAS PARA O TRATAMENTO DA DIVERSIDADE

Un dos principios básicos que ten que ter en conta a intervención educativa e o da individualización, consistente en que ol sistema educativo ofreza a cada alumno a axuda pedagóxica que este necesite en función das súas motivacions, intereses e capacidades de aprendizaxe. Surxe polo tanto a necesidade de atender esta diversidade. No Bacharelato, etapa na que as diferencias persoais en capacidades específicas, motivación e intereses soen estar bastante definidas, a organización da ensinanza permite que os propios alumnos resolvan esta diversidade mediante a elección de modalidades e optativas. No obstante, e convinte dar resposta, xa dende as mesmas asinaturas, a un feito constatable: a diversidade de intereses, motivacions, capacidades e estilos de aprendizaxe que os alumnos manifiestan. E preciso, entón, ter en conta os estilos diferentes de aprendizaxe dos alumnos e adoptar as medidas oportunas para afrontar esta diversidade.

Entre os diferentes estilos de aprendizaxe que podemos encontrar nos alumnos, debemos ter en conta os seguientes:

Estilos de aprendizaxe nos alumnos

Reflexivo detense na analisise dun problema.

Impulsivo

Responde moi rapidamente.

Analítico

Pasa lentamente das partes ao todo.

Sintético

Aborda o tema dende a globalidade.

Nivel de atención

Uns alumnos traballan períodos largos outros necesitan descansos.

Tipo de reforzo

Uns alumnos necesitan ser reforzados constantemente e outros non.

Agrupamento

Uns alumnos prefiren trablljar sós, outros, en pequeno ou gran grupo.

Dar resposta a esta diversidade non e tarea fácil, pero sí necesaria, pois a intención última de todo proceso educativo e lograr que os alumnos alcancen os obxetivos propstos. Xa se han apuntado a lo largo de esta programación algunos procedimientos para acometer esta tarea. En el apartado anterior mencionabamos como actividades de coñecementos previos:

- Debate e actividade pregunta-resposta sobre o tema introducido polo profesor, col fin de facilitar unha idea precisa sobre onde se parte.

- Repaso das nocions xa vistas con anterioridade e consideradas necesarias para a comprensión da unidade, tomando nota das lagunas o dificultades detectadas.

- Introducción de cada aspecto lingüístico, sempre que iso sexa posible, mediante as semellanzas cola lingua propia dol alumno ou supervivencia en ella.

Con todo isto conseguemos un excelente punto de partida: o coñocemento e constatación da variedade de coñoementos, para poder darlle resposta. Nas actividades de consolidación mencionabamos:

- Realización de exercicios apropiados e todo lo abundantes e variados que sexa preciso, co fin de afianzar os distintos tipos de contidos

Esta variedad de ejercicios cumple, asemesmo, a finalidade que persegemos. Coas actividades de recuperación-ampliación, atendemos non só aos alumnos que presentan problemas no proceso de aprendizaxe, senon tamén a aqueles que alcanzaron no tempo previsto os obxetivos propostos.

As distintas formas de agrupamento dos alumnos e a súa distribución na aula influen, sen dúbida, en todo o proceso. Entendendo o proceso educativo como un desarrollo comunicativo, e de gran importancia ter en conta o traballo en grupo, recurso que se aplicará en función das actividades que se vaian a realizar –concretamente, por exemplo, nos procesos de análise e comentario de textos–, pois consideramos que a posta en común de conceptos e ideas individuais xenera unha dinámica creativa e de interese nos alumnos.

Considerase, sen embargo, gran importancia nuotras actividades o traballo persoal e individual; en concreto, aplicaráse nas actividades de síntesise/resumen e nas de consolidación, ase como nas de recuperación e ampliación.

Temos que acometer, pois, o tratamiento da diversidade nol Bacharelato dende dous vías:

1. A atención a diversidade na programación dos contidos, presentándoos en dúas fases: a información xeneral e a información básica, que se tratará mediante esquemas, resúmenes, paradigmas, etc.

2. A atención a diversidade na programación das actividades. As actividades constituen un excelente instrumento de atención as diferencias individuais dos alumnos. A variedade e a abundancia de actividades con distinto nivel de dificultade permiten a adaptación, como temos dito, as diversas capacidades, intereses motivacions.

Vigo 20 de setembro 2010

A xefa de departamento

Carmen Vilariño Agras