PROGRAMA DE PREVENCIÓN - SERGAS...ás drogodependencias e lexislación. 2º: Conceptos básicos en...

46
PROGRAMA DE PREVENCIÓN DIRIXIDO A MOZOS/AS CON DENUNCIAS POR CONSUMO OU POSESIÓN DE DROGAS EN LUGARES PÚBLICOS 5010281-ALUMNO_I 6/10/06 13:39 Página 1

Transcript of PROGRAMA DE PREVENCIÓN - SERGAS...ás drogodependencias e lexislación. 2º: Conceptos básicos en...

Page 1: PROGRAMA DE PREVENCIÓN - SERGAS...ás drogodependencias e lexislación. 2º: Conceptos básicos en drogodependencias, consumo e efectos das diversas substancias (incidindo na substancia

PROGRAMA DE PREVENCIÓNDIRIXIDO A MOZOS/AS CON DENUNCIAS POR CONSUMO OU

POSESIÓN DE DROGAS EN LUGARES PÚBLICOS

5010281-ALUMNO_I 6/10/06 13:39 Página 1

Page 2: PROGRAMA DE PREVENCIÓN - SERGAS...ás drogodependencias e lexislación. 2º: Conceptos básicos en drogodependencias, consumo e efectos das diversas substancias (incidindo na substancia

5010281-ALUMNO_I 6/10/06 13:39 Página 2

Page 3: PROGRAMA DE PREVENCIÓN - SERGAS...ás drogodependencias e lexislación. 2º: Conceptos básicos en drogodependencias, consumo e efectos das diversas substancias (incidindo na substancia

¿QUE IMOSTRABALLAR NESTECURSO?

1º: Presentación do curso, recursos de atenciónás drogodependencias e lexislación.

2º: Conceptos básicos en drogodependencias,consumo e efectos das diversas substancias(incidindo na substancia motivo dadenuncia).

3º: Crenzas, actitudes, estratexias, habilidades.

NORMAS BÁSICAS✓ O contido de todas as sesións é CONFIDENCIAL,

non se pode utilizar fóra do grupo.

✓ Non se pode utilizar en ningún momento a VIOLEN-CIA FÍSICA NIN VERBAL.

✓ Existe un COMPROMISO DE ASISTENCIA porparte de todas as persoas do grupo.

5010281-ALUMNO_I 6/10/06 13:39 Página 3

Page 4: PROGRAMA DE PREVENCIÓN - SERGAS...ás drogodependencias e lexislación. 2º: Conceptos básicos en drogodependencias, consumo e efectos das diversas substancias (incidindo na substancia

5010281-ALUMNO_I 6/10/06 13:39 Página 4

Page 5: PROGRAMA DE PREVENCIÓN - SERGAS...ás drogodependencias e lexislación. 2º: Conceptos básicos en drogodependencias, consumo e efectos das diversas substancias (incidindo na substancia

RECURSOS DE ATENCIÓN ÁSDROGODEPENDENCIAS E LEXISLACIÓN

5010281-ALUMNO_I 6/10/06 13:39 Página 5

Page 6: PROGRAMA DE PREVENCIÓN - SERGAS...ás drogodependencias e lexislación. 2º: Conceptos básicos en drogodependencias, consumo e efectos das diversas substancias (incidindo na substancia

5010281-ALUMNO_I 6/10/06 13:39 Página 6

Page 7: PROGRAMA DE PREVENCIÓN - SERGAS...ás drogodependencias e lexislación. 2º: Conceptos básicos en drogodependencias, consumo e efectos das diversas substancias (incidindo na substancia

ATENCIÓN ÁS DROGODEPENDENCIAS

PROGRAMAS DE PREVENCIÓN E INCORPORACIÓNSOCIAL:

PROGRAMAS COMUNITARIOS

PROGRAMAS DE PREVENCIÓN DE DROGODEPENDENCIAS

PROGRAMAS DE INCORPORACIÓN SOCIAL DEDROGODEPENDENTES

RECURSOS DE ATENCIÓN ÁSDROGODEPENDENCIAS:

UNIDADES ASISTENCIAIS DE DROGODEPENDENCIAS (UAD).

UNIDADES DE DESINTOXICACIÓN HOSPITALARIA (UDH).

UNIDADES DE DÍA (UD).

COMUNIDADES TERAPÉUTICAS (CT).

CADERNO DO ALUMNO • 7

5010281-ALUMNO_I 6/10/06 13:39 Página 7

Page 8: PROGRAMA DE PREVENCIÓN - SERGAS...ás drogodependencias e lexislación. 2º: Conceptos básicos en drogodependencias, consumo e efectos das diversas substancias (incidindo na substancia

5010281-ALUMNO_I 6/10/06 13:39 Página 8

Page 9: PROGRAMA DE PREVENCIÓN - SERGAS...ás drogodependencias e lexislación. 2º: Conceptos básicos en drogodependencias, consumo e efectos das diversas substancias (incidindo na substancia

CADERNO DO ALUMNO • 9

LEXISLACIÓNA Lei orgánica de protección da seguridade cidadá (L. O.1/199, do 21 de febreiro) sanciona, principalmente con mul-tas, o consumo en lugares públicos e a posesión ilícita de dro-gas ilegais (aínda cando sexa para o consumo propio), así co-mo o abandono nos ditos lugares dos instrumentos utilizadospara o consumo de drogas. Esta lei é a que motiva, polo tan-to, a denuncia/sanción que vos foi imposta.

ARTIGO 25:✓ Constitúen infraccións graves á seguridade cidadá o consu-

mo en lugares, vías, establecementos ou transportes públi-cos, así como a posesión ilícita, aínda que non estivese des-tinada ao tráfico, de drogas tóxicas, estupefacentes, ousubstancias psicótropas, sempre que non constitúa infrac-ción penal, así como o abandono nos sitios mencionados deútiles ou instrumentos utilizados para o seu consumo.

✓ As sancións impostas por estas infraccións poderán suspen-derse se o infractor se somete a un tratamento de deshabi-tuación nun centro ou servizo debidamente acreditado, naforma e polo tempo que regulamentariamente se determine.

5010281-ALUMNO_I 6/10/06 13:39 Página 9

Page 10: PROGRAMA DE PREVENCIÓN - SERGAS...ás drogodependencias e lexislación. 2º: Conceptos básicos en drogodependencias, consumo e efectos das diversas substancias (incidindo na substancia

5010281-ALUMNO_I 6/10/06 13:39 Página 10

Page 11: PROGRAMA DE PREVENCIÓN - SERGAS...ás drogodependencias e lexislación. 2º: Conceptos básicos en drogodependencias, consumo e efectos das diversas substancias (incidindo na substancia

DEFINICIÓN DE DROGA.CONCEPTOS BÁSICOS.

5010281-ALUMNO_I 6/10/06 13:39 Página 11

Page 12: PROGRAMA DE PREVENCIÓN - SERGAS...ás drogodependencias e lexislación. 2º: Conceptos básicos en drogodependencias, consumo e efectos das diversas substancias (incidindo na substancia

5010281-ALUMNO_I 6/10/06 13:39 Página 12

Page 13: PROGRAMA DE PREVENCIÓN - SERGAS...ás drogodependencias e lexislación. 2º: Conceptos básicos en drogodependencias, consumo e efectos das diversas substancias (incidindo na substancia

CADERNO DO ALUMNO • 13

DEFINICIÓN DE DROGA. CONCEPTOS BÁSICOSDROGAS: aquelas substancias que, ao seren consumidas a tra-vés de calquera vía de administración, modifican o funciona-mento do cerebro e alteran as emocións, percepcións, pensa-mentos e condutas.Con relación ás drogas débense ter en conta os seguintes con-ceptos básicos:

✓ USO: aquela modalidade de consumo que non reporta con-secuencias negativas para o suxeito, nin físicas, nin psicoló-xicas, nin sociais, ben sexa por producirse en pequenas can-tidades ou cunha frecuencia mínima, ben sexa por tratarsede pautas de consumo adaptadas co seu medio e integradasna súa cultura. Existen substancias que teñen pouca posibi-lidade de uso reducido.

✓ ABUSO: uso inadecuado de drogas, ata o punto de que poi-da comprometer física, psíquica e/ou socialmente a evolu-ción do suxeito, ben pola cantidade consumida (abuso cuan-titativo), ben polas circunstancias en que se produce oconsumo (abuso cualitativo).

✓ DEPENDENCIA: cando se necesita tomar a substancia deforma continuada e periódica para non experimentar sínto-mas de abstinencia e para evitar a sensación de malestar(dependencia física) e/ou para afrontar a vida cotiá (depen-dencia psicolóxica).

✓ TOLERANCIA: o uso repetido da substancia fai que o or-ganismo se adapte. Precísase dunha dose cada vez maior pa-ra provocar os mesmos efectos.

✓ SÍNDROME DE ABSTINENCIA: conxunto de síntomas,malestares, dores, trastornos máis ou menos graves que so-fre a persoa dependente ante unha brusca supresión da subs-tancia á que está habituado ou cando a cantidade é insufi-ciente.

5010281-ALUMNO_I 6/10/06 13:40 Página 13

Page 14: PROGRAMA DE PREVENCIÓN - SERGAS...ás drogodependencias e lexislación. 2º: Conceptos básicos en drogodependencias, consumo e efectos das diversas substancias (incidindo na substancia

✓ INTOXICACIÓN: cando o consumo dunha droga é superior,en cantidade ou frecuencia á capacidade do organismo pa-ra eliminala.

✓ SOBREDOSE: intoxicación aguda dunha substancia quedesborda toda posibilidade de resposta defensiva do orga-nismo.

CLASIFICACIÓN DAS DROGAS.

14 • PROGRAMA ALTERNATIVA

AlcoholTranquilizantesHipnóticosOpiáceos (heroína,morfina, codeína,metadona)

Reducen ofuncionamento

do sistemanervioso

DEPRESORAS

AnfetaminasCocaínaAntidepresivosNicotinaXantinas (cafeína, teína)

Incrementan ofuncionamento dosistema nervioso

ESTIMULANTES

Alucinóxenos (LSD)CannabisInhalantesDrogas de síntese

Modifican aspercepcións

e as sensaciónsPERTURBADORAS

DROGA EFECTOS TIPO

5010281-ALUMNO_I 6/10/06 13:40 Página 14

Page 15: PROGRAMA DE PREVENCIÓN - SERGAS...ás drogodependencias e lexislación. 2º: Conceptos básicos en drogodependencias, consumo e efectos das diversas substancias (incidindo na substancia

DROGASCONSUMO E EFECTOS

5010281-ALUMNO_I 6/10/06 13:40 Página 15

Page 16: PROGRAMA DE PREVENCIÓN - SERGAS...ás drogodependencias e lexislación. 2º: Conceptos básicos en drogodependencias, consumo e efectos das diversas substancias (incidindo na substancia

16 • PROGRAMA ALTERNATIVA

EFECTOS PROVOCADOS POLOSEU CONSUMO CONTINUADO EPROLONGADOPode provocar problemas respiratorios (tosecrónica, bronquite e aumento de arrefriados)debido a que os derivados do cannabis seconsomen habitualmente fumados, con inha-lacións profundas, sen filtro, con retenciónpulmonar do fume, apurando o cigarro aomáximo.

Así mesmo, constitúe un factor de risco enrelación con procesos cancerosos similaresaos do tabaco (cancro de pulmón, etc.).

O consumo diario de haxix ou marihuanaproduce alteracións na aprendizaxe, concen-tración e memoria que afectan gravemente orendemento escolar ou laboral.

Provoca a chamada síndrome amotivacional,caracterizada por apatía, pasividade, indife-renza e desinterese, incapacidade paradesenvolver plans futuros, empobrecementoafectivo, abandono do coidado persoal, inhi-bición sexual, etc. e acompañada dunha serie

No caso de que consumas DOSESELEVADAS, ou se a concentración decannabinoides do haxix ou damarihuana é alta, é bastante frecuenteque experimentes un baixón(“amarelo”, “pálido”) no que seproduce unha baixada brusca datensión, con mareos e palidez, e podessufrir náuseas e vómitos. Estes efectospoden intensificarse co consumoconxunto do alcohol e outras drogas.

CANNABIS

• Ao consumirse fumado, os niveis de THC ensangue aumentan rapidamente e acadan asúa máxima concentración aos poucos mi-nutos, polo que os efectos son case inmedia-tos e poden durar entre 2 e 3 horas.

• A vida media do THC nun fumador habi-tual de cannabis é de 3 a 7 días, o que su-pón que varios días despois do último con-sumo se poidan ver afectadas as súascapacidades para o estudo, o manexo demáquinas ou de vehículos…

• O consumo de cannabis produce múltiplessíntomas físicos, psicolóxicos e alteraciónsno comportamento. Estes efectos do canna-bis varían en función de diversas circuns-tancias: o estado de ánimo, a idade e perso-nalidade do consumidor, o lugar e aspersoas con quen se consome, as experien-cias previas, a frecuencia e doses de consu-mo, a súa riqueza en THC, o uso conxuntodoutras substancias, as expectativas…

• Cando consomes cannabis, buscas sentirunha serie de efectos inmediatos que con-sideras pracenteiros, agradables, como re-laxación, aumento de sociabilidade, sen-tirte máis comunicativo, eufórico,desinhibido. Experimentas máis apetito,ganas de comer fundamentalmente cousasdoces. As túas percepcións están alteradas(as cores, sons, tacto, percepción do tem-po e do espazo...).

• Outros efectos frecuentes serían: sentirtemáis reservado, pouco comunicativo esomnolento; sequidade de boca, arrubia-mento e brillo dos ollos; taquicardia; des-censo da presión arterial; descoordinacióndos movementos; posibles mareos; dificul-tades para concentrarte e deterioraciónda memoria (lapsus na memoria a curtoprazo, confusión, dificultades para memo-rizar tarefas sinxelas e expresarse de ma-neira clara).

5010281-ALUMNO_I 6/10/06 13:40 Página 16

Page 17: PROGRAMA DE PREVENCIÓN - SERGAS...ás drogodependencias e lexislación. 2º: Conceptos básicos en drogodependencias, consumo e efectos das diversas substancias (incidindo na substancia

CADERNO DO ALUMNO • 17

de alteracións psicomotoras (diminución de reflexos, lentitu-de nos movementos...).

O uso crónico de cannabis reduce a actividade do sistemainmunitario (as defensas do organismo para facer fronte aposibles infeccións) e altera a reprodución celular.

No sistema endócrino, pode existir afectación do funciona-mento das hormonas sexuais (ciclos menstruais sen ovulación,redución do número e da mobilidade dos espermatozoides),inhibición do desexo e da resposta sexual, diminución da fer-tilidade, alteracións nos fetos das nais consumidoras, etc.

En persoas con certa predisposición, facilita a aparición de tras-tornos psiquiátricos graves (brotes esquizofrénicos, alucinaciónse delirios, estados paranoides, crises de ansiedade, etc.).

Pode producir despersonalización e flashback (revivir intoxi-cación sen consumir).

Provoca dependencia psicolóxica e física. O consumo prolon-gado de cannabis está acompañado de tolerancia e síndromede abstinencia (ansiedade, tensión, tremores, insomnio, perdade apetito).

CONSUMOS DE ALTO RISCO

En certas circunstancias, o consumo de cannabis, incluso endoses baixas, resulta altamente perigoso e pode ter gravesconsecuencias.

O seu consumo pode interferir coa destreza e outras habilida-des propias da condución e manexo de maquinarias. O riscode sufrir un accidente é moi alto, en especial se, ademais,consumiches alcohol ou outras drogas.

Se tes algún problema psicolóxico, cardiovascular ou respirato-rio, podes sufrir graves complicacións asociadas ao consumo.

¿PORROS TERAPÉUTICOS?

Non confundas a posible utilidade terapéutica do THC con que“fumar porros” é saudable ou supón beneficios para a sáude.

Os usos médicos do cannabis correspóndense, na súa prácticatotalidade, a fármacos obtidos no laboratorio.

O cannabis é unhaplanta coñecidabotanicamentecomo Cannabissativa

O principal responsable dos efectosexperimentados logo do seu consumo é oTHC (delta-9-tetrahidrocannabinol)O seu consumo continuado producetolerancia, dependencia e síndrome deabstinencia

5010281-ALUMNO_I 6/10/06 13:40 Página 17

Page 18: PROGRAMA DE PREVENCIÓN - SERGAS...ás drogodependencias e lexislación. 2º: Conceptos básicos en drogodependencias, consumo e efectos das diversas substancias (incidindo na substancia

18 • PROGRAMA ALTERNATIVA

É unha droga psicoestimulante, consumida habi-tualmente por vía inhalada (nifrada). A súa fácilabsorción fai que chegue rapidamente ao cere-bro e que provoque distintos efectos euforizan-tes que aparecen aos poucos minutos do consu-mo, duran entre 30 e 60 minutos e van seguidosdun período de “baixón” (cansazo e disforia).

Logo de nifrar cocaína, adóitase experimentar unha serie deefectos psicolóxicos (euforia, locuacidade, aumento da socia-bilidade, aceleración mental, hiperactividade e desexo sexualaumentado) e físicos (taquicardias, dilatación das pupilas,aumento da presión arterial, contracción dos vasos sanguíne-os, suor, perda de apetito, aumento da temperatura...).

Ademais dos efectos agradables que buscan os consumidores,vai acompañado de síntomas psicolóxicos, condutuais e fisio-lóxicos desagradables, que se denominan “intoxicación agudapor cocaína”. Nesta intoxicación poden producirse complica-cións especialmente graves, como: taquicardias e arritmias;fallo cardíaco; diminución brusca e intensa da circulaciónsanguínea; infartos de miocardio; hemorraxias cerebrais; cri-ses convulsivas con perda de consciencia; asfixia ou subidabrusca da temperatura corporal, que pode desembocar eninsuficiencia renal ou nun fallo metabólico xeneralizado.

COCAÍNA

5010281-ALUMNO_I 6/10/06 13:40 Página 18

Page 19: PROGRAMA DE PREVENCIÓN - SERGAS...ás drogodependencias e lexislación. 2º: Conceptos básicos en drogodependencias, consumo e efectos das diversas substancias (incidindo na substancia

COMPLICACIÓNS DO CONSUMOCRÓNICO/ABUSIVO DE COCAÍNA

Complicacións psicolóxicas:✓ Forte dependencia, incluso tras períodos de consumo non

demasiado longos.

✓ Síndrome de abstinencia: (estado de ánimo disfórico,somnolencia, fatiga, irritabilidade, etc.)

✓ Trastornos de atención e concentración.

✓ Trastornos do sono: (insomnio, exceso de sono, etc.)

✓ Trastornos psíquicos severos: (ideas paranoides, depre-sión, esgotamento xeral, crises de angustia, ideas suici-das, etc.)

Complicacións orgánicas:✓ Cardiovasculares: (taquicardias, arritmias, cardiopatías,

colapsos circulatorios, alteracións motoras, etc.)

✓ Neurolóxicas: (dor de cabeza, hemorraxias cerebrais,crises convulsivas, alteracións motoras, etc.)

✓ Problemas respiratorios: (irritación da mucosa nasal,perforación do tabique, etc.)

✓ Falta de apetito, anorexia, perda de peso.

✓ Fallo renal agudo.

✓ Alteracións menstruais, infertilidade e impotencia.

✓ Complicacións obstétricas: (abortos espontáneos e toxi-cidade sobre o feto)

✓ Complicacións hepáticas....

Complicacións sociais:✓ Conflitos familiares, fracaso escolar, problemas legais,

problemas económicos.

A cocaína procededun arbustodenominadobotanicamenteEritroxylon coca

As follas de coca, sometidas a diversos procesosde elaboración química, dan lugar a diferentesderivados: clorhidrato de coca ou cocaína,sulfato de cocaína ou pasta base (basuko) ecocaína base ou crack.

CADERNO DO ALUMNO • 19

5010281-ALUMNO_I 6/10/06 13:40 Página 19

Page 20: PROGRAMA DE PREVENCIÓN - SERGAS...ás drogodependencias e lexislación. 2º: Conceptos básicos en drogodependencias, consumo e efectos das diversas substancias (incidindo na substancia

20 • PROGRAMA ALTERNATIVA

As “pastis” ou “pirulas” comercialízanse en forma decomprimidos ou pastillas de diferentes formas e cores,con debuxos e logotipos diversos e bautizadas con variosnomes coloquiais co obxectivo de atraer os novos consu-midores. Os consumidores descoñecen a composición exactadas pastillas e é habitual que nin sequera se trate da subs-tancia que se pretende consumir. Están moi adulteradas.

Logo do seu consumo oral, os primeiros efectos aparecen aos20-30 minutos e alcanzan a súa máxima intensidade despoisde 1 ou 2 horas.

O seu consumo provoca diversos efectos, uns buscados ou de-sexados (de carácter agradable) e outros colaterais ou nega-tivos.

Efectos negativos inmediatos ao consumo: taquicardia, arrit-mia, hipertensión, sequidade de boca, suor, tremores, dor decabeza, contracción da mandíbula, aumento da temperaturacorporal, confusión, angustia, ansiedade, inquietude.

Moitos consumidores experimentan diversos efectos adversoslogo do consumo, como vómitos, entumecemento, percepcióndistorsionada das cores, trastornos do equilibrio e dificulta-de na coordinación de movementos, movemen-tos oscilantes e curtos do globo oculare visión borrosa, maior sensibili-dade ao frío, confusión mentale dificultades de concentra-ción, sensación de desacou-go, insomnio, amnesiatemporal, ilusións oualucinacións visuaistransitorias.

Os consumidoresdescoñecen a

composición exactadas pastillas e éhabitual que nin

sequera se trate dasubstancia que se

pretende consumir.Están moi

adulteradas

DROGAS DESÍNTESE

5010281-ALUMNO_I 6/10/06 13:40 Página 20

Page 21: PROGRAMA DE PREVENCIÓN - SERGAS...ás drogodependencias e lexislación. 2º: Conceptos básicos en drogodependencias, consumo e efectos das diversas substancias (incidindo na substancia

•Riscos psicolóxicos máis graves: crises de ansiedade, tras-tornos depresivos, alteracións psicóticas.

•Riscos orgánicos: aumento agudo da temperatura corporal(síndrome hipertérmica ou “golpe de calor”), arritmia, con-vulsións, insuficiencia renal, rabdomiólese (necrose muscu-lar), coagulopatía, hemorraxias, tromboses cerebrais, insu-ficiencia hepática.

• Golpe de calor: caracterízase pola elevación brusca datemperatura corporal (por riba de 40-41º). É unha con-secuencia do efecto hipertérmico da substancia, da ca-lor dos ambientes en que se consome, das horas de bai-le seguidas e da inadecuada toma de líquidos querehidratan o organismo. Nos casos máis graves pódesechegar á morte.

Existen unha serie de signos que poden alertar da apa-rición desta síndrome: detención brusca da suor; cam-bras nas pernas, brazos e nas costas; atordamento, ver-tixe, sentirse repentinamente canso, irritable ouenfermo; náuseas e vómitos; lixeira incontinencia uri-naria.

Recoméndase: DESCANSAR (deixar de bailar); ir aun LUGAR VENTILADO; tomar grandes cantidades deZUME OU AUGA. Se os síntomas persisten, avisaran-se os servizos médicos de urxencia.

RISCOS:

Son substancias obtidaspor síntese químicarealizadas en laboratoriosclandestinos. A máiscoñecida é o éxtase ouMDMA.

CADERNO DO ALUMNO • 21

5010281-ALUMNO_I 6/10/06 13:40 Página 21

Page 22: PROGRAMA DE PREVENCIÓN - SERGAS...ás drogodependencias e lexislación. 2º: Conceptos básicos en drogodependencias, consumo e efectos das diversas substancias (incidindo na substancia

5010281-ALUMNO_I 6/10/06 13:40 Página 22

Page 23: PROGRAMA DE PREVENCIÓN - SERGAS...ás drogodependencias e lexislación. 2º: Conceptos básicos en drogodependencias, consumo e efectos das diversas substancias (incidindo na substancia

DROGASCRENZAS, ACTITUDES, INFORMACIÓN

5010281-ALUMNO_I 6/10/06 13:40 Página 23

Page 24: PROGRAMA DE PREVENCIÓN - SERGAS...ás drogodependencias e lexislación. 2º: Conceptos básicos en drogodependencias, consumo e efectos das diversas substancias (incidindo na substancia

CRENZAS, ACTITUDES, INFORMACIÓN

“EU CONTROLO, só consumo para divertirmesó consumo as fins de semanaconsumo se me apetecenon estou enganchado/aa min non me vai pasar nada

…E PODO DEIXALO CANDO QUEIRA”

Seguramente nalgunha ocasión pensaches, escoitaches oudixeches o famoso “Eu controlo”. As persoas tendemos apercibir, en diversas situacións, máis control do que real-mente existe. Isto sucede coas drogas tamén. Os que abusando alcohol pensan que nunca serán alcohólicos; os que fumantabaco din que poden deixalo cando queiran, pero agora noné o momento; os que que fuman porros, se meten unha raiade coca, toman unha pastilla… pensan que nunca van terunha dependencia, eles/as non son ionquis.

Non todos os que consomen drogas van chegar a ser drogo-dependentes, pero estes últimos tamén pensaron, como tipensas, que controlaban ou controlan.

24 • PROGRAMA ALTERNATIVA

Non todos os queconsomen drogas van

chegar a serdrogodependentes,

pero estes últimostamén pensaron, como

ti pensas, quecontrolaban ou

controlan

5010281-ALUMNO_I 6/10/06 13:40 Página 24

Page 25: PROGRAMA DE PREVENCIÓN - SERGAS...ás drogodependencias e lexislación. 2º: Conceptos básicos en drogodependencias, consumo e efectos das diversas substancias (incidindo na substancia

MITOS E CRENZAS SOBRE DIVERSASDROGAS

✓ Cando consomes algún tipo de droga, séntestemellor, amósaste tal e como eres.

✓ Unha droga natural non causa dano.

✓ As drogas só son prexudiciais se se consomenhabitualmente, quen só consome as fins desemana non está enganchado.

✓ O cannabis non crea dependencia.

✓ O alcohol fai que a xente sexa máis sociable.

✓ Algunhas drogas estimulan a potencia sexual.

✓ Fumar marihuana é mellor que fumar haxix.

✓ A persoa que máis aguanta é a que máiscontrola.

✓ Unha droga produce os mesmos efectos en todasas persoas.

✓ Podo deixar de fumar cando queira.

✓ A cocaína aumenta o rendemento e a capacidadeintelectual.

✓ O consumo de cocaína pódese controlar.

✓ Cando consomes pastillas de síntese, tes claro oque tomas.

✓ Para conseguir relaxarme e concentrarme,necesito fumar.

✓ Se se coñece ao camelo, non hai ningún risco deobter mala mercancía.

CADERNO DO ALUMNO • 25

5010281-ALUMNO_I 6/10/06 13:40 Página 25

Page 26: PROGRAMA DE PREVENCIÓN - SERGAS...ás drogodependencias e lexislación. 2º: Conceptos básicos en drogodependencias, consumo e efectos das diversas substancias (incidindo na substancia

26 • PROGRAMA ALTERNATIVA

ACTITUDES ANTE O CONSUMO DE DROGAS¿CAL É A TÚA ACTITUDE ANTE O CONSUMO DE DROGAS?

Reflexiona sobre as substancias que consomes… O teu consumo pode ser ¿agradable,divertido, un problema?, ¿lamentaches algunha vez consumir, pensas que é perigoso con-sumir drogas, que drogas consideras que son máis e menos perigosas, en que che podenaxudar as drogas, a lexislación é demasiado estrita, é importante facer prevención nasescolas e cos mozos...? ¿Cal é a túa opinión?

ACTIVIDADE

ACTIVIDADES

5010281-ALUMNO_I 6/10/06 13:40 Página 26

Page 27: PROGRAMA DE PREVENCIÓN - SERGAS...ás drogodependencias e lexislación. 2º: Conceptos básicos en drogodependencias, consumo e efectos das diversas substancias (incidindo na substancia

CADERNO DO ALUMNO • 27

“Candotiña tempo libre e non

tiña nada que facer, era candofumaba, de feito, para min fumar porros

estivo sempre vinculado ao ocio e aotempo libre. Non se me ocorrería nunca

fumar un porro pola mañá antes de irtraballar, pero si un sábado que non

teño nada que facer. Eu agora fumoa diario, pero cando estou con

amigos. Adoito fumar entre dous eseis ao día, compartidos con outraxente, as fins de semana é cando

máis fumo. Ás veces estourelaxada e soa, e apetéceme

fumar un porro…, así que ofago, pero con medio que fumexa teño abondo. Para min

fumar porros ten que ver conrelaxarse, con estar a

gusto…”.

“O haxix engancha bastante,pero é unha droga que a podes

deixar. Hai épocas nas que só fumochocolate, sen tabaco; se algún día non

fumo, xa o creo que se nota, dou voltas nacama, súo coma un porco, éntrame

ansiedade que te cagas, pero é levadeira.Es consciente de por que pasa,encóntraste mal e notas que che

falta algo, pero sabes porque é”.

5010281-ALUMNO_I 6/10/06 13:40 Página 27

Page 28: PROGRAMA DE PREVENCIÓN - SERGAS...ás drogodependencias e lexislación. 2º: Conceptos básicos en drogodependencias, consumo e efectos das diversas substancias (incidindo na substancia

5010281-ALUMNO_I 6/10/06 13:40 Página 28

Page 29: PROGRAMA DE PREVENCIÓN - SERGAS...ás drogodependencias e lexislación. 2º: Conceptos básicos en drogodependencias, consumo e efectos das diversas substancias (incidindo na substancia

REDUCIÓN DE RISCOSESTRATEXIAS E HABILIDADES

5010281-ALUMNO_I 6/10/06 13:40 Página 29

Page 30: PROGRAMA DE PREVENCIÓN - SERGAS...ás drogodependencias e lexislación. 2º: Conceptos básicos en drogodependencias, consumo e efectos das diversas substancias (incidindo na substancia

ANALIZA A TÚA CONDUTA

30 • PROGRAMA ALTERNATIVA

SITUACIÓN EACONTECEMENTO ESTADO EMOCIONAL CONDUCTA CONSECUENCIAS

(C.P. / L.P.)

CO

NSU

MO

DE

CA

NN

AB

IS E

/OU

OU

TRA

S D

RO

GA

S

ACTIVIDADE

ACTIVIDADES

5010281-ALUMNO_I 6/10/06 13:40 Página 30

Page 31: PROGRAMA DE PREVENCIÓN - SERGAS...ás drogodependencias e lexislación. 2º: Conceptos básicos en drogodependencias, consumo e efectos das diversas substancias (incidindo na substancia

CADERNO DO ALUMNO • 31

INVENTARIO DE SITUACIÓNS DE RISCO

ACTIVIDADE

5010281-ALUMNO_I 6/10/06 13:40 Página 31

Page 32: PROGRAMA DE PREVENCIÓN - SERGAS...ás drogodependencias e lexislación. 2º: Conceptos básicos en drogodependencias, consumo e efectos das diversas substancias (incidindo na substancia

5010281-ALUMNO_I 6/10/06 13:40 Página 32

Page 33: PROGRAMA DE PREVENCIÓN - SERGAS...ás drogodependencias e lexislación. 2º: Conceptos básicos en drogodependencias, consumo e efectos das diversas substancias (incidindo na substancia

HABILIDADESAUTOIMAXE E AUTOSUPERACIÓN

TOMA DE DECISIÓNS

5010281-ALUMNO_I 6/10/06 13:40 Página 33

Page 34: PROGRAMA DE PREVENCIÓN - SERGAS...ás drogodependencias e lexislación. 2º: Conceptos básicos en drogodependencias, consumo e efectos das diversas substancias (incidindo na substancia

34 • PROGRAMA ALTERNATIVA

ACTIVIDADES

AS MIÑAS MELLORES CUALIDADES

AS MIÑAS PEORES CUALIDADES

¿QUE ME GUSTARÍA CAMBIAR OU MELLORAR?

ACTIVIDADE

5010281-ALUMNO_I 6/10/06 13:41 Página 34

Page 35: PROGRAMA DE PREVENCIÓN - SERGAS...ás drogodependencias e lexislación. 2º: Conceptos básicos en drogodependencias, consumo e efectos das diversas substancias (incidindo na substancia

CADERNO DO ALUMNO • 35

TOMA DE DECISIÓNSMÉTODO DOS CINCO PASOS PARA TOMAR DECISIONS

HABILIDADES

AUTOIMAXE E AUTOSUPERACIÓNCOMO SUPERARTE A TI MESMO

✓ Obsérvate da forma máis realista posible. Identifica cales son as túas mellores epeores cualidades.

✓ Nunca te formes unha imaxe negativa de ti mesmo a partir dunha ou dúas malasexperiencias.

✓ Acepta o teu propio corpo. Debes comprender que a moda, a publicidade, os mediosde comunicación, a sociedade … crean estereotipos.

✓ Recoñece a túa valía persoal. Confía nas túas opinións e sentimentos.

✓ Non tendas a compararte sempre cos demais. Todos/as somos diferentes.

✓ Tenta superarte nos aspectos que queiras mellorar.

✓ Non te exixas ser perfecto/a. Acepta os teus puntos fortes e débiles.

✓ Elixe metas realistas.

✓ Acepta os erros e aprende deles.

✓ Afronta os problemas de cara, sen aprazamentos e apuros.

PASO 1 DEFINE claramente o problema que se che presenta.

PASO 2 Considera o maior número de ALTERNATIVAS posi-bles (pensa nas diferentes que podes levar a cabo).Cantas máis alternativas manexes, mellor decisión po-derás tomar.

PASO 3 Recolle a INFORMACIÓN que necesites para tomar adecisión.

PASO 4 Pensa nas CONSECUENCIAS de cada alternativa(pensa que sucederá se tomas cada unha das alternati-vas posibles).

PASO 5 ELIXE a mellor alternativa e lévaa a cabo. Posterior-mente deberás comprobar a eficacia desa acción pararesolver o problema.

5010281-ALUMNO_I 6/10/06 13:41 Página 35

Page 36: PROGRAMA DE PREVENCIÓN - SERGAS...ás drogodependencias e lexislación. 2º: Conceptos básicos en drogodependencias, consumo e efectos das diversas substancias (incidindo na substancia

TOMA DE DECISIÓNSDECISIÓN QUE SE VAI TOMAR

ALTERNATIVAS POSIBLES

INFORMACIÓN NECESARIA

36 • PROGRAMA ALTERNATIVA

ACTIVIDADES

ACTIVIDADE

5010281-ALUMNO_I 6/10/06 13:41 Página 36

Page 37: PROGRAMA DE PREVENCIÓN - SERGAS...ás drogodependencias e lexislación. 2º: Conceptos básicos en drogodependencias, consumo e efectos das diversas substancias (incidindo na substancia

CADERNO DO ALUMNO • 37

TOMA DE DECISIÓNSALTERNATIVAS

1

VANTAXES

INCONVENIENTES

2

VANTAXES

INCONVENIENTES

3

VANTAXES

INCONVENIENTES

DECISIÓN FINAL

ACTIVIDADE

5010281-ALUMNO_I 6/10/06 13:41 Página 37

Page 38: PROGRAMA DE PREVENCIÓN - SERGAS...ás drogodependencias e lexislación. 2º: Conceptos básicos en drogodependencias, consumo e efectos das diversas substancias (incidindo na substancia

COMO MELLORAR AS TÚAS HABILIDADES SOCIAIS

APRENDE A ACTUAR:Podes aprender novas habilidades sociais e adquirir máis autocon-fianza se representas unha situación social como se foses un actorque desempeña un papel.

POUCO A POUCO:Empeza practicando en situacións fáciles e avanza gradualmentecara ás situacións máis difíciles.

PREPÁRATE ANTES DE ENTRAR EN ACCIÓN:Podes facelo cun pequeno guión e ensaiar escoitando a túa voz.

HABILIDADES

TÁCTICAS PERSUASIVAS

✓ Adulación

✓ Razoamento lóxico

✓ Apelación á autoridade

✓ Persistencia

✓ Culpabilización

RESISTENCIA ÁS TÁCTICASPERSUASIVAS

✓ Escoitar atentamente o que aoutra persoa di sobre o tema

✓ Decidir o que se pensapersoalmente sobre ese tema

✓ Comparar o que dixo a outrapersoa co que se pensa

✓ Decidir que idea se prefire ecomunicarllo á outra persoa

38 • PROGRAMA ALTERNATIVA

Podes aprerepresentas

5010281-ALUMNO_I 6/10/06 13:41 Página 38

Page 39: PROGRAMA DE PREVENCIÓN - SERGAS...ás drogodependencias e lexislación. 2º: Conceptos básicos en drogodependencias, consumo e efectos das diversas substancias (incidindo na substancia

CADERNO DO ALUMNO • 39

EXPECTATIVAS DE AUTOCONTROLBUSCA DE ALTERNATIVASOs problemas son algo que existe e que non podemos obviar, pero si que podemos anticipa-los para buscar solucións alternativas.

✓ Recoñecer que o problema existe. Para isto temos que percibir e valorar as mensaxesque nos chegan e que nos indican que o problema existe.

✓ Identificar o problema describíndoo do xeito máis exacto e detallado posible.

✓ Considerar as formas posibles de resolvelo. É o momento de pensar en todas assolucións que se nos ocorren a nós ou a outras persoas.

✓ Seleccionar a posible solución que pareza máis prometedora, considerando todos osaspectos positivos e negativos e optar pola que teña máis probabilidades de solucionar oproblema.

✓ Valorar a efectividade da solución empregada, deste xeito veremos como se podemellorar noutras ocasións.

prender novas habilidades sociais e adquirir máis autoconfianza setas unha situación social como se foses un actor que desempeña un papel

5010281-ALUMNO_I 6/10/06 13:41 Página 39

Page 40: PROGRAMA DE PREVENCIÓN - SERGAS...ás drogodependencias e lexislación. 2º: Conceptos básicos en drogodependencias, consumo e efectos das diversas substancias (incidindo na substancia

40 • PROGRAMA ALTERNATIVA

ACTIVIDADES

BUSCA DE ALTERNATIVAS

SITUACIÓN

ALTERNATIVAS

1

VANTAXES

INCONVENIENTES

2

VANTAXES

INCONVENIENTES

3

VANTAXES

INCONVENIENTES

ACTIVIDADE

5010281-ALUMNO_I 6/10/06 13:41 Página 40

Page 41: PROGRAMA DE PREVENCIÓN - SERGAS...ás drogodependencias e lexislación. 2º: Conceptos básicos en drogodependencias, consumo e efectos das diversas substancias (incidindo na substancia

CADERNO DO ALUMNO • 41

5010281-ALUMNO_I 6/10/06 13:41 Página 41

Page 42: PROGRAMA DE PREVENCIÓN - SERGAS...ás drogodependencias e lexislación. 2º: Conceptos básicos en drogodependencias, consumo e efectos das diversas substancias (incidindo na substancia

5010281-ALUMNO_I 6/10/06 13:41 Página 42

Page 43: PROGRAMA DE PREVENCIÓN - SERGAS...ás drogodependencias e lexislación. 2º: Conceptos básicos en drogodependencias, consumo e efectos das diversas substancias (incidindo na substancia

REXEITAMENTO

5010281-ALUMNO_I 6/10/06 13:41 Página 43

Page 44: PROGRAMA DE PREVENCIÓN - SERGAS...ás drogodependencias e lexislación. 2º: Conceptos básicos en drogodependencias, consumo e efectos das diversas substancias (incidindo na substancia

5010281-ALUMNO_I 6/10/06 13:41 Página 44

Page 45: PROGRAMA DE PREVENCIÓN - SERGAS...ás drogodependencias e lexislación. 2º: Conceptos básicos en drogodependencias, consumo e efectos das diversas substancias (incidindo na substancia

CADERNO DO ALUMNO • 45

HABILIDADES DE REXEITAMENTO

✓ Di NON en primeiro lugar e como xeito de empezar.

✓ A túa voz e ton ten que ser claro, firme e senvacilación.

✓ Mantén o contacto visual directo coa persoa.

✓ Suxire unha alternativa, algunha outra cousa que facer,compartir outra fórmula que non sexa consumir drogas.

✓ Pídelle á persoa que cese a súa presión e non cheofreza novamente esa posibilidade no futuro.

✓ Cambia de tema.

✓ Evita o uso de respostas vagas e ambiguas.

✓ Non te sintas culpable por rexeitar o consumo.

5010281-ALUMNO_I 6/10/06 13:41 Página 45

Page 46: PROGRAMA DE PREVENCIÓN - SERGAS...ás drogodependencias e lexislación. 2º: Conceptos básicos en drogodependencias, consumo e efectos das diversas substancias (incidindo na substancia

5010281-ALUMNO_I 6/10/06 13:41 Página 46