PRENTSA TAILERRA AZKEN HITZA III- 08-09

19
azkenhitza 2009ko ekaina · 4. alea · TXINGUDI BHIko aldizkaria · 2008/09 ikasturtea Irakasleentzat euro batean · Ikasleeentzat 50 xentimotan Joan zaigu ikasturtea, Aprobetxatu oporrak! azken hitza

description

AZKEN HITZA , Prentsa tailerreko ikasleek egiten dute, eta ale hau zehazki, koloretan ekoiztu dugu , ikasturteko artikulurik hoberenak erabiliz.

Transcript of PRENTSA TAILERRA AZKEN HITZA III- 08-09

Page 1: PRENTSA TAILERRA AZKEN HITZA III- 08-09

azkenhitza2009ko ekaina · 4. alea · TXINGUDI BHIko aldizkaria · 2008/09 ikasturtea

Iraka

sleen

tzat e

uro b

atean

· Ika

sleee

ntzat

50 xe

ntimo

tan

Joan zaigu ikasturtea, Aprobetxatu oporrak!

azkenhitza

Page 2: PRENTSA TAILERRA AZKEN HITZA III- 08-09

TXINGUDI BHI · azkenhitza - 3 - - 2 - azkenhitza · TXINGUDI BHI

02 Inkesta03 Inkesta04 Agenda 2105 Abiadura handiko trena06 Aizea Picher08 Rallyen lasterketa • Txinako esnea09 Angeles y demonios10 Antzekotasunak11 Azkena Rock Festival12 Belatz handia14 Bagabiltza Topaketak15 Belharra olatua16 Bidasoa Attak!17 Bologna18 Brinkola19 Comunication-ekoekin hizketan20 Denborapasak22 Agur eta hohore Gotzon Garate!23 eitb-ra bisita24 El conquistador del fin del mundo25 Euskal sukaldaritza modernoa28 Fermin Muguruza29 Asmatu nor den nor30 Iluntzean31 Kanta gurekin32 Lantzeko inauteriak33 Skate34 www.toondoo.com35 Txisteak36 Urdunara irteera38 Txinparta proiektua

azkenhitza2009ko ekaina · 04. aleaTXINGUDI BHIko aldizkaria

2008/09 ikasturtea

inkesta

ARGITARATZAILEATxingudi Ikastolako guraso elkarteaTXINGUDI IKASTOLAJaizubia auzoa, z/gPosta Kutxa 3520300 IRUNTelefonoa 943667055

IRUNgo Udalaren dirulaguntzaz osatua

DISEINUA, MAKETAZIOA eta INPRIMAKETAAntza Komunikazio Grafikoa

Eta zu zeinekin ligatuko zenuke?

Jon Calvo

Amaia Etxebeste

Maider Gonzalez

3.mailako ikasleei inkesta egin diegu zein motako pertsonarekinligatuko ziren galdetuz.

inkestaTxingudi ikastolako 10 ikaslei inkesta bat egin diegu zein jendemotarekin ligatuko ziren galderarekin.Ikasleak hauek izandira:Maialen Barkero,Gorka Susperregui, Alaine Aranburu, AngelaVillegas, Andoni Viñas, Andoni, Iratxe, Jon, Mikel eta Ane

Talde motak hauek ziren:Fiti,gotiko, pijoa, borrokak, punky, kaxeroak,emo, skinhead, friky, heavy, skater,rapero eta rasta.

Neska: SkaterMutila: Pija

Neska: surferoaMutila: pija

Neska: SkaterMutila: borroka

Mutila: punkiNeska:

Mutila: pijaNeska: surfero

Mutila: surferaNeska: skater

MUTILAKNeska borroka 1 • Neska pija 3 • Neska punki 1 • Neska surfera 1

NESKAKMutil Skater 3 • Mutil pijoa 1 • Mutil surferoa 2

Patricia Asensio, Eneritz Dueso, Susana Botello, Junkal Villa

Inkesta egin eta gero honela gelditu da taldeen ranking-a.

1- Pijoak. %40-arekin2- Skeiterrak. %30-arekin3- Punky. %20-arekin4- Gotiko. %10-arekin

Page 3: PRENTSA TAILERRA AZKEN HITZA III- 08-09

TXINGUDI BHI · azkenhitza - 5 - - 4 - azkenhitza · TXINGUDI BHI

agenda 21agenda 21agenda 21 abiadura handiko trena

Kaixo Ane, zenbat denbora daramazuAgenda 21en?

DBH hasi nuenetik nago proiektuan. Lehe-nengo urtean ia ez nuen parte hartu gaztea-goa nintzelako, baina urtero geure ardurahandiagotzen joan da.

Ikasleek nola hartzen duzue parteproiektu honetan? Zeintzuk dira zuenzereginak?

Gela bakoitzean arduradun bat dago, ardura-dun horietatik kurtso bakoitzeko bat dago etahoriek komunean jartzen dituzte hitz egindakogauza garrantzitsuenak. Egun batzuetan ardu-radun guztiak elkartzen gara eta tokatutakogaiari buruz (energia, ura, etab.) puntu batzuk

jorratzen ditugu. Kurtso bukaera aldera besteikastetxeekin bildu eta ideiak trukatzen ditugugero alkateari proposatzeko. Gainera, gureartean harremanak estutzen ditugu eta ondopasatzen dugu bileretan.

Urtero gai baten inguruan lan egitenduzue ezta?

Zein izan da urte honetako gaia?Urtero landu beharreko gaia aldatzen da etaaurten aurreko hiru urteetan landutako gaiakelkartu dira: ura, energia eta hondakinak.

Patricia Asensio

Agenda 21 gure planetan bizia man-tentzen duten sistemak zaintzekoeta Lurra etorkizuneko belaunaldieierabili eta bertan bizi ahal izatekomoduan uzteko ekintza plana da.Agenda 21 en barruan ikastolakoagenda 21 dago eta proiektu hone-tan parte hartzen duen ikasle bate-kin hitz egin dugu.

agenda 21

Nire ikuspuntutik, ez da beharrezkoaAHT-a. Izugarrizko obrak egin beharkodituzte tren hau jartzeko, eta inguruneanizugarrizko eragina egingo luke. Prezioa,egia esan ona da, baina ingurunean egi-ten duen kaltea ez du hori justifikatzen.

Susana Botello.

Nire ustez abiadura handiko trena, dauz-kagun paisaiak eta nekazaritzarako dau-den lur onenak kenduko dizkigu. Betida-nik bizi izan gara abiadura azkarrekotrenarik gabe, zertarako orain?. Askokegingo diote galdera hori bere buruari.Gainera, izugarri kontsumitzen du etadistantzia gutxiko bidaia egin beharbaduzu, ez du abiadura guztia erabiltze-ko aukerarik, hau da, ez zara esatenduten abiaduran mugitzen.

(AHT)

Page 4: PRENTSA TAILERRA AZKEN HITZA III- 08-09

TXINGUDI BHI · azkenhitza - 7 - - 6 - azkenhitza · TXINGUDI BHI

Nola eta noiz jakin zenuen futbolapraktikatu nahi zenuela?

Betidanik gustatu zait futbola eta lagun batekesan zidan berarekin jokatzeko.

Zenbat zarete taldean? denekin duzuerlazio ona?

Gutxi gora behera hogeitabineska gara eta guztiekin ez naiz berdin konpon-tzen, baina ez dut arazo handirik izan.

Materialarekin arazorik al duzu?

Ez, taldean material guztia ematen digute etaona da, baina ez gaituzte oso ondo tratazen.

Luzaroan jokatzeko asmoa duzu?

Bai, oraingoz bai

Artikulu honetan oso gustora egon zarela aipatuduzu. Nik ere berdin egon naizela esan nahikonuke, eta futbolari dagokionez dena ondo joateadesio dizudala.

June Rojo

Gure gelakidea eta atezain on honek sei urte daramatza futbolean jolasten.Hasieran Dunboan jolasten hasi zen baina orain Real Unionean dabil.

Aizea Picher

Iñigo Barreiro

Page 5: PRENTSA TAILERRA AZKEN HITZA III- 08-09

TXINGUDI BHI · azkenhitza - 9 - - 8 - azkenhitza · TXINGUDI BHI

Jaizkibelen rallyak hasiak dira eta dagoeneko jasan behar izan dugu lehen sustoa.Lasterketako partaide batek automobiaren kontrola galdu eta menditik beheraamildu baitzen, Hondarribiko portuan amaitu zuen arte. Zorionez, ez dugu zauritularririk izan eta gainontzeko gidariek arazo handitik gabe jarraitu ahal izan zuten

Maider González

rallyen lasterketa

Segurtasun handikolaborategi batean has-ten da istorioa, zientzila-r i baten hi lketarenondoren. Honen gor-puak suaren eraginezegindako ikur berezi batdauka bularrean.Robert Langdon irakas-leak ez du dudarik, bereiritziz, Illuminatiak Gali-leoren garaitik elizariaurre egin zioten gizo-nen taldea itzuli egin da,

eta oraingo honetan, gizakiak inoiz sortu duenarmarik hilkorrena berenganatu dute, azken era-soan beren etsairik zaharrenarekin amaituko duen

lehergaia. Emakume zientzilari baten eta Suitzakoguardiako kapitain baten laguntzaz, Robert Lang-don irakasleak lasterketa, jazarpen azkarrari eki-ten dio Vatikanoko zirrikitu ezkutuenetan barrena,dena delakoaren bila. Bere ezagupen guztiakbehar izango ditu, Illuminatiek eskuizkribuetan etatenpluetan utzitako klabe ezkutuak argitu ahal iza-teko. Bere adore guztia ere beharko du beti aurreegiten dion hiltzaile ankerrari irabazteko.

Filmak zientziaren, erlijioaren eta misterioarenmunduan murgiltzen ditu ikusleak, eta eleberriakbere garaian izandako arrakasta lortzea guradute.

Beñat Del Barco

Angels & Demons du jatorrizko izena ingelesez, maiatzeanestreinaturiko hilketen inguruko misteriozko film honek.Dan Bown idazle estatubatuarrak 2000. urtean argitaratu-tako eleberri arrakastatsuan oinarritu da pelikula. Idazlehonek berak sortu zuen “El código Da Vinci” best sellerraere eta 2006an estreinatu zuen filma. Bigarren film horrenzuzendaria izan da Angels & Demons zuzendu duena, RonHoward, hain zuzen ere.

Tom Hanks, Ayelet Zurer, Ewan McGregor, Stellan Skarsgård etaDavid Pasquesi dira pelikula hau protagonizatu duten aktoreak.

Txinako esnea

Proteina kopurua faltsutzen du melaminak,eta esneari neurri handian gehitu izanakkutsatu ditu milaka haur Txinan.

Neurri txikiagoan erabili da gozokietan, etahorien salmenta debekatu du orain EBK.

MELAMINA, PROTEINA FALTSUA

Kola eta plastikoa egiteko erabiltzen da melami-na. Den baino proteinadun gehiago agertuko daelikagai baten analisietan, melamina bota baldinbazaio; gainera, proteina adierazle hau edozeinelikagaietan erabil daiteke. Esnea urarekin nahas-tu baldin bada, proteina kopurua gutxitu egin zaioeta, melamina nahastuz gero, berriz, proteina ana-lisia faltsutu daiteke.

Hori dela eta, Txinako berri honek sortu duen kri-siaren ondotik, azterketa bereziagoak, sakonago-ak egin beharko liratekeela uste dute adituek.Elikagaien osagaien inguruan egiten den iruzurhau, maiz salatu dute, baita Txinan ere baina, inte-res ekonomiko handiak daude ezkutuan

KONTROLAK ZORROZTU:

Elikagai bakoitzak produktuen jatorria zehazteaeta kontsumitzaileek eskaera hori egitea aholkatuzuen atzo FAO-k, Nazio Batuen Erakundearen Eli-kadura eta Nekazaritza Sailak, baina ez bakarrikjatorria, elikagaien osagaiak argi agertzea ere,garrantzitsua da.

ANIMALIENTZAKO PENTSUETAN

Melaninaren erabilerak kezka sortu zuen duela 2urte ere, animalientzako pentsuetan atzemanzutelako Amerikako Estatu Batuetan. Arrain haz-tegietan eta txerri edo oilo etxaldeetan erabili zen,eta animalien heriotza eragin zuela uste dute. 150pentsu markatan aurkitu zuten, eta 5.000 produk-tu erretiratu zuten.

Aizea Picher

Txinako esnea

Page 6: PRENTSA TAILERRA AZKEN HITZA III- 08-09

*TXINGUDI BHI · azkenhitza - 11 - - 10 - azkenhitza · TXINGUDI BHI

antzekotasunak

Ruper Grint ErroEdu Zabala Pedro Piqueras

Iker Muñoz Casper

Aitziber Rodriguez Selena Gómez

Martxel Teiletxea Felix Linares Lorea Dorronsoro Ashley Tisdale

Lilo Susana Botello

Jon CalvoSith

Patricia AsensioSusana Botello

Azkena Rock FestivalAzkena Rock Festival

34.000 lagun joan ziren rockfestibal miresgarrienara eta

jendea oso gustura atera zen.

Alice Cooper-ek ikuskizunpolita montatu zuen.soinu

kalitatea apartarekin,100 decibelioak gaindituz

Markel Erro

Azkena rock festivala berriro etorri da Gasteize-ra, inoiz baino lehenago, maiatzaren 14,15,eta16an alegia. Azkena Rocken zortzigarren edi-zioa hasi da eta rockaren maitaleentzat ezin-besteko data bihurtu da. Europa osoko rockza-leak Mendizabalako esparruan daude, etaaurten jaialdia aurreratu duten arren, 7400 zale,hurbildu dira.

Jaialdia, Mendizabala inguruan egiten da etaateak ireki dira14:00ak aldera . Jon Ulecia etaCantina Bizarro hasiera emango diote , TheBlack Crowes, Soul Asylum y The Zombies tal-deak aurkeztuz.

14:00 HASIERA14:30 The Black Crowes15:10 Soul Asylum15:45 The Zombies 16:30 SEX MUSEUM 17:20 JOHN CALE & BAND18:15 ORANGE GOBLIN19:20 DUFF MCKAGAN’S LOADED20:25 THE GUTTER TWINS21:35 THE JAYHAWKS23:15 DINOSAUR JR00:40 LOS LOBOS01:55 THE JON SPENCER BLUES EXPLOSION03:00 ANTIKARAOKE05:00 CHEWBACCA DJ07:00 ITXIERA

Page 7: PRENTSA TAILERRA AZKEN HITZA III- 08-09

TXINGUDI BHI · azkenhitza - 13 - - 12 - azkenhitza · TXINGUDI BHI

Hegazti hau munduko animaliarik azka-rrena da, 400 km/h-ra iritsi daiteke ehiza-tzeko orduan. Bere gorputza aerodinami-karako diseinatuta dago: hego zorrotzek,buztan motzak, buru txikiak, eta bere arin-tasunaren eta sendotasunaren konbinake-tak, abiadura ikaragarriak hartzea bai-mentzen diote noranzko eta maniobrarenkontrol handiarekin.

Ehizarako modu honek ingurune ireki eta zabale-tan jardutera behartzen du bere harrapakinekzuhaitz artean ezkutatzerik izan ez dezaten, bes-tela ezinezkoa litzaioke elikagaiak eskuratzea.

Deskribapena

Neurri ertaineko hegazti harraparia, 500gr etakilo artean pisatzen du, sexu eta subespezieenarabera. Emeak arrak baino nabarmen handia-goak dira, bizkar ilunagoak izaten dira eta bula-rraldeko orbanak dentsoago eta estutuagokokatuta izaten dituzte.

Banaketa

Espainian, Britainia Handian, Frantzian, Italianeta beste lurralde mediterraneotan daude; osogutxi daude lurralde eskandinaviarretan, etaegoera kritikoan dago edo ez dago ia, Europaerdialdeko herrialdeetan, herrialde baltikoetaneta Islandian. Euskal Herrian banaketa orokorra du baina gutxidaude

Elikadura

Dieta gehienbat ornitofagoa du, baina tarteka saguza-rrak, mikrougaztunak eta lagomorfoak ere ehiza ditzake.Ehizatzen duen hegazti barietatea ikusita harraparigeneralista dela esan daiteke, txepetxa bezalako hegaz-ti txikietatik lertxun hauskara bezalakoetaraino ehizatzenbaitu.

Bizimodua

Belatzek atsedenean igarotzen dute denbora gehiena,ingurura begira balizko harrapakinak begiztatuz, lumaktxukuntzen… Jarduera nagusiko orduak eguneko lehe-nak dira.Belatza harrapakinei begira egoten da, bat hautatu arte.Harrapakina hurbil pasatzen denean belatzak bereburua erortzen uzten du eta instant batean burutzen duehiza, Urrun pasatzen denean aldiz, hegan egiten duharrapakinaren ibilbidea eskura izan arte eta goitikbehera abiatzen da ia itsasoa edo lurra ukitzeraino.Hegaldian doazenean, aldiz, erasoak altueraren araberaaldatzen dira. Oso altu doazenean harrapakina begiz joeta erasoari ekiten diote beren abiadura gorena harra-patuz: kasurik hoberenean, 320-403 km/h artekoak.

Ugalketa

Espezie monogamoa da baina poliginia kasuak emandira, posible da arra bi emerekin batera ugaltzea. Udaz-kenean eta neguan ikus daiteke nola arrak eta emeakamiltzen hasten diren elkarri deika, baina neguarenerdialderarte ez da hau sarri gertatuko.Inkubazioa emearen kargu dago baina arrak egunean20 minutu eta 5 ordu artean zaindu ohi dituarraulzak,bikotearen arabera. Batzuetan bi sexuek inku-batzen dute.

Aizea Picher

BBeellaattzz hhaannddiiaa((FFaallccoo ppeerreeggrriinnuuss)) ddeessaaggeerrttzzeekkoo zzoorriiaann ddaaggooEEuusskkaall HHeerrrriiaann

Page 8: PRENTSA TAILERRA AZKEN HITZA III- 08-09

Aurten topaketa Hondarribian ospatu da eta ikaste-txe hauek parte hartu dute: San José, La Salle, TokiAlai, Talaia, Pio Baroja eta Txingudi Ikastola.

Lehenik eta behin, aurkezpena egin zuten Talaiakoeta Pio Barojako ikasle batzuek eta Pio Barojakoekaurreskua dantzatu zuten sarrera gisa.

Ondoren, talde txikitan bildu ginen ikastetxe ezber-dinetako ikasleak eta norbere ikastetxeko ekintzakelkarjarri ginen.

Jarraian tarte garrantzitsua etorri zen: hamaiketakoa.Hondarribikoak ondo portatu ziren arlo honetan.

Hamaiketakoaren ostean, Talaiakoek ipuin kontake-ta bat egin zuten beraiek idatzitako lanekin.

Ikasleen ekintzekin amaitzeko Txingudi Ikastolatikjoandako ikasleek karaoke arrakastatsua aurkeztugenuen, batzuk, batez ere Talaiakoak, mikrofonoare-kin abestera ausartu ziren.

Topaketa bukatzeko, Hondarribiko udaleko ordezka-ri batek aitortza egin zuen eta gero muxikoak dantza-tu genituen, animatu ginenek behintzat.

Orokorrean, esperientzia aberasgarria eta aldi bere-an dibertigarria izan zen.

Patricia Asensio Eneritz Dueso

Bagabilza urtero Hondarribia eta Irungo ikastetxebatzuen artean egiten den Topaketa da. Bertanikastetxe bakoitzak euskara suspertzeko egitendituen ekintzak azaldu eta elkarjartzen ditu, horre-la bakoitzak berea hobetu ahal izateko.

Bagabiltza topaketak Belharra olatua

2009

TXINGUDI BHI · azkenhitza - 15 - - 14 - azkenhitza · TXINGUDI BHI

Ur-motorraz lagundurik surflari batzuk olatuarekin jolastera joan ziren goize-an. Kostaldeko bide bazterrean, bien bitartean, jende ugari bildu zen, ikuski-zunaz gozatzeko.

Olatu handi hau harrapatzea ez da joko arin bat, horregatik, eskarmentu han-diko surflariak soilik ausartzen dira, hau egiten. Euskal surfaren historiari soeginez gero, Belharrari aurre egin diotenen artean surflari ezagun bat aurkidaiteke: Peio Lizarazu.

Olatuaren soinua,eta itsasoaren parte izatearen sentsazioadira, besteak beste, Belharraren ezaugarri erakargarrienak surflarientzat.

Urtean behin edo bitan sortzen da Belharra, Lapurdiko kostan. 16-17metroko altuera hartu zuen aurten, olatu erraldoi honek.Urte honetakoa,txikia ez den arren, ez da neurri horretara heldu, 6,5 metro baizik ez, txi-kia beraz, zortzi metro baino gutxiago baititu.

Nork jarriko dio txapela olatu erraldoi honi?

Alberto Gorriz

Page 9: PRENTSA TAILERRA AZKEN HITZA III- 08-09

TXINGUDI BHI · azkenhitza - 17 - - 16 - azkenhitza · TXINGUDI BHI

Bidasoako musika taldeak, erasorako prestatzen ari dira!

Pedrada en la kara, Apurtu, DefectoHumano, Kaos Kooperativ, Kondenatuak,TraumaD, Puestos al dia, In kasu!, Zan-patu, Slevi, HC Perez eta Astindu Oi!,taldeak (eta akaso baten bat ahaztu zait)bilduma bat grabatzen aritu dira “Apur-tu”ko Aitorren eskutik, eta hau argitaraateratzean Lakaxita gaztetxean ospatukoda aurkezpen jaialdia, Uztailaren 4ean(larunbata), San Martzialetako ajeariaurre egiteko.

Punk, hardcore, oi!, rock… doinuez josiri-ko gaua izango da, beraz gogoko baduzubehintzat, ez duzu etxean geratzekoaitzakiarik! Gainera bilduma hau eskura-gai izango duzue aipatutako talde bakoi-tzaren abesti binakin. Talde berri eta gaz-teak ezagutzeko aukera polita izango da,eta aldi berean horren gazte ez diren etamundu honetan beteranoagoak direnbeste batzuen abestiez gozatzekoa.

Uztailaren 4an, Lakaxitara!

BIDASOA ATTAK!

Eneritz Dueso

Bidasoa Attak!

Zer dela eta kritika ezkorrak?

Aditu askoren ustez, Bolognako prozesuak 1999koakordioan sinatu ez ziren beste hainbat aldaketa eresuposatuko ditu, besteak beste unibertsitate publi-koaren finantziazioaren pribatizazioa. Prozesuarenalderdi horrek kontrako jarrera ugari piztu ditu.

Iritzi kontrajarriak:

Beste batzuen iritziz ordea, unibertsitate ereduberriak hobekuntza handiak ekarriko omen ditubatez ere, beste unibertsitate batzuetan ikastekoaukera emanez, eta lan mundura begira aurrerape-nak eginez.

Nire iritziz, hau guzti hau negozio hutsa bainoez da, eta gainera gu geu, ikasleak izangogara pairatu beharko dutenak. Hainbat karre-ra desagertuko dira, ikasle kopuru jakin bateskatuko delako, eta honek beste lekuetanikastera behartuko du hainbat jende. Bestal-de “etxean egindako lana” kontuan hartukoda. Honek aukera berri bat dela ematen du,baina aldi berean ikasleak ez du astirik izan-go beste ezertarako, akabo gaur egungo“unibertsitate” hitzaren esanahia; eta noskipentsatzeko ere astirik izango ez dugunez,nork izango du astia honen aurrean protestaegiteko? Helburua argi eta garbi dagoelaesango nuke: negozio hutsa. Nork ordainduahal izango du karrera bat? Honek maileguak

eskatzea dakar, eta sistema berriak ikaslea-ren denboraren erabateko lapurreta. Lanera-ko prestatuko gaituzte, lanerako eta soiliklanerako. Honen guztiaren gainean daudendirudunek, jadanik dutena baino gehiagopuztuko dute poltsikoa eta haien seme-ala-bak zoriontsu izango dira ikasketak ordainduahalko dituztelako. Gu bitartean lanean izan-go gara dagoeneko, edo hobe esan INEM-eko bulegoan, langabeziako zerrendetan.Etorkizun polita.

Eneritz Dueso

Bologna

Bolo

gna

ZER DA? Bolognako prozesua 1999an Italiako Bologna hirianEuropako hainbat herrialdetako Hezkuntza Ministroek sinatuta-ko hitzarmenarekin hasitako prozesua da. Helburu nagusiaEuropako Unibertsitate Esparrua sortzea da, Europar Batasu-nan eta akordioarekin bat egingo duten beste herrialde batzuenartean unibertsitate-titulazioen esparru komun bat eraikitzeko.Asmo horrekin estatu horien hezkuntza-legeetan aldaketanabarmenak egin dira, batez ere 2000ko hamarkadan.

Page 10: PRENTSA TAILERRA AZKEN HITZA III- 08-09

TXINGUDI BHI · azkenhitza - 19 - - 18 - azkenhitza · TXINGUDI BHI

Brinkola ETB 1–en proposamenik berriena da, inolaz ere. Intriga eta umore handiko Tele-sail hau igandero emititzen da arratseko 21:30etan.

Asier Altuna eta Telmo Esnal zuzen-darien agindupean, Aupa Etxebeste!filma zuzendu zutenak, eta oso plan-tila bereziarekin, Wazemanken eza-gun egin ziren Anjel Alkain, MikelLaskurain, Mikel Pagadizabal, JonIraola, Anartz Zuazua, Egoitz Lasa,Iñake Irastorza, Isabel Agirresarobe,Ainere Tolosa eta Pedro Arizagaaktoreak ditu protagonista. Harritutauzteko modukoa da telesaila, surrea-lismoa, umorea, intriga nahasian.Brinkolako biztanleak zeharo bere-ziak dira, nekazal giroan murgildurikbizi dira eta hainbat aktorek bi per-tsonaia antzezten dituzte, pertsonaiaxelebreak, benetan. Brinkola produzi-tzeko 70 lagun inguruk hartu duteparte, ekoizle, aktore eta makilatzai-leen artean.

Brinkola herrian denborak ez du aurreraegiten, zeharo bazterturik bizi denherria da, hortik aparte ez dago mundu-rik beraientzat. Trena jadanik ez daetortzen, eta ditxosozko kotxeak eztaere. Hau dela eta herriko giroa amaituegin da. Binkolako etxeak aspaldikoakdira, eta janzkerak, berriz, bereziakbenetan. Beren aparteko arauak ezarrizituzten bizitzan eta ekonomian, etaberen justizia propioa dute halaber.Brinkolako biztanle bitxiek kanpotarrakjan egiten dituzte, eta hauek etorriezean eskarola. Biztanleak hain diraarraroak, ezen zomorro talde batenpareko baitira.

Beñat Del Barco

Urtero bezala ikastolako Comunicationtailerrak bidai bat antolatu du ikasle-trukaketa egiteko eta aurten Poloniaradoaz. Tailerreko bi ikasleekin berbetanegon gara.

Kaixo! Zer moduz? Urduri al zaudete Polo-niara joateagatik?

Kaixo! Bai, nahiko urduri gaude ez dakigulako zeraurkituko dugun han eta ze jende mota egongoden. Momentuz, batzuk msn-tik hitz egiten arigara bertakoekin eta joateko irrikitan gaude.

Gustuko al duzue Polonia bidaia egitekoedo nahiago zenuketenbeste leku batera joatea?

Beste leku batera joatea gusta-tuko litzaiguke, Fiji irletara adibi-dez, kar, kar. Ez, baina lekuberoago batera joatea ondoegongo litzateke, Grezia edoItaliara, aurreko urteetan bezala.

Zer dakizue Poloniariburuz?

Bertan hotz handia egiten duela, zopa asko jatendela eta Zloti-a dela txanpona. Poloniako herritxiki batera joango gara, Sroda izenekoa, eta hangauzak merkeagoak direla esan digute.

Nola izango da bidaia eta zer egingoduzue bertan?

Ez dakigu asko, ez digute informazio handirikeman baina bidaiaren zatirik handiena hegazkinezizango da. Hemendik Bilbora autobusez joangogara, handik hegazkinez Munich-era eta jarraianbeste hegazkin bat hartu ondoren, Poloniara.Bakoitza poloniar baten etxera joango da, baina

haien etxean bakarrik, gosaltzeko, afaltzeko eta loegiteko egongo gara, denbora gehiena taldeare-kin ibiliko baikara. Esan digutenez, gu ez bezala,bertako ikasleek ez dauzkate prestatuak beraienkulturarekin zerikusia dituzten ekintzak baina hangauza asko egingo ditugula uste dugu, Poloniaeta bertako ohiturak ezagutzeaz gain. Guk ordea,dena prest daukagu, kar, kar.

Kezkatuta al zaudete zueningelera mailagatik edobeste zerbaitengatik?

Nahiko kezkatuak gaude, gureingelera maila ez delako haie-na bezain jasoa eta agian harairistean, blokeatu gaitezke.Gainera, hegazkinez bidaiatze-ak urduri jartzen gaitu, biok.Beste urte batzuetan gertatu

izan da tokatutako familia ez gustatu izana etahorrek asko kezkatzen gaitu ere.

Zer espero duzue lortzea bidaia egin ondo-ren?

Gure ingelera maila aberastea espero dugu etaPolonia ezagutzea. Bertako ohiturak ezagutzeagustatuko litzaiguke eta lagunekin ondo pasa-tzea, esperientzia berri bat gehitzea gure bizitzan.

Patricia AsensioJon Calvo

Comunication-ekoekinhizketan

Page 11: PRENTSA TAILERRA AZKEN HITZA III- 08-09

TXINGUDI BHI · azkenhitza - 21 - - 20 - azkenhitza · TXINGUDI BHI

*Sudokua

* Letra zopa

A B E N T U R A A D R E I L UA M A I KO R A M E ST UA R A Z E R I A B A R N EBASELIZABIKINGOBRAKTEADIALISIDOLUEGUBERRIIRAZTEGIITXITURAIZENKIDEJARGIALURSAGARMARTIRIOMEHARORTZADAR

Alberto Gorriz • Gorka Toledo

AGUR eta OHOREGotzon Garate!

Euskaltzalea euskalduna baino askoz gehiago da. Euskaraz jakite-az gainera, euskaltzaleak euskara maite du eta ahal duen neurrianeuskararen alde lan egiten du. Euskarak oraindik ere bizirik irautenbadu, euskaltzaleei eskerrak irauten du.

Euskaltzaleak euskal kontzientzia dauka. Euskaldun hutsa, euska-raz jakin arren, maiz ez da euskaragatik arduratzen. Euskal giroaneuskaraz egingo du. "Norat haize, harat aise". Eta haizea EuskalHerrian gehienetan erdararen alde dagoenez gero, bera gusturabizi da erdaraz egiten.

Page 12: PRENTSA TAILERRA AZKEN HITZA III- 08-09

TXINGUDI BHI · azkenhitza - 23 - - 22 - azkenhitza · TXINGUDI BHI

Abenduaren 4an prentsa tailerreko ikasle guztiak Bilbon egonginen EITB bisitatzen. Bertako instalazio erraldoiak ikusigenituen eta zuzeneko irratsaio batean parte hartu ahal izangenuen.

Iritsi bezain pronto metroa ikustera abiatuginen oraindik denbora geneukalako, bisi-tan sartu baino lehen.

Barnean, nahiko harritu ginen oso handiazelako, eta denbora apur bat sarreran itxa-roten pasa ondoren, neska jator bat etorrizitzaigun gidari lanak egiteko.

Eskailera mekanikoen bidez lehen solairuraigo ginen eta bertan, esan zigutenez, Espai-niako erredakziorik handiena ikusi genuen.Ikaragarria zen eta hor 400 kazetari bainogehiago lanean zeuden. Hura hiru zatitanbanatzen zen, irratia, telebista eta internet.

Instalazio guztiak ikusi genituen. Telebistanateratzen diren bideoak eta konexioak kon-trolatzen diren lekua, irratirako telefonodeiak grabatzen diren gela, eraikin guztianzehar dauden 600 km kableak, ordenagailuerraldoiak, etab.

Azkenean, Boulebard irrati programa zuze-nean ikustera sartu ginen. Oso arraroa egi-ten zen irratian entzuten ditugun pertsonakaurrean edukitzea grabaketa burutzen. Osonaturalak ziren bere jardunean eta haienahotsak nahiko bereziak ziren, nola ez.

Ateratzerakoan opari bana eman ziguten,Eitb-ko txanoa, boligrafoa, koadernotxoaeta giltzaria. Oso egun ona igaro genuenBilbon eta pozik itzuli ginen.

Patricia Asensio.

-ra bisita

“El conquistador del fin del mundo” EiTB-k urtero botatzenduen reality ospetsu eta ezaguna da, Julian Iantzi aurkeztu-takoa. Aurten, sekulako arrakasta izan du, haren partaidedesberdinengatik.

Hasiera batean, protagonistak ez ziren oso ondokonpontzen, baina denborarekin, konfiantza hartuzjoan ziren. Lehengo astean bukatu zen konkistado-rea. Gotzon Mantuliz partaide ezaguna eta Euska-diko nesken artean arrakasta izugarria izan duenmutilak, irabazi egin zuen. “Kondorrak” taldeko par-taidea zen eta Ushuaia-ra joateko Kondor bakarraizan zen. Beste hiru finalistak “Pumen” taldekoakziren (Josu, Alonso eta Ndiaga).

Munduko konkistadorea, Patagonian egiten da(Argentinan) eta proba gogorrak pasa behar dituz-te, hoberenak zeintzuk diren jakiteko. Aurten, ezzen espero Gotzon konkistadorea izatea, bainabost erronka irabazi ondoren, bere nagusitasunaegiaztatu egin du.

Konkistadorean finalista izateagatik, irabazitako18.000 euroz gainera, entzuleriaren saria irabaziegin zuen, Jamaikara joateko bidai ederra, eskura-tuz ere.

ZORIONAK GOTZON!

Susana Botello

Page 13: PRENTSA TAILERRA AZKEN HITZA III- 08-09

TXINGUDI BHI · azkenhitza - 25 - - 24 - azkenhitza · TXINGUDI BHI

Euskal sukalda ritza modernoa

RESTAURANT aldizkari britainiarrak dagoeneko aditzera eman du mundu osoko jatetxe onenenzerrenda.

Aurtengo honetan azpimarratzekoa da espainiarjatetxeek lortutako kritika ona, baina batez ereEuskal Herriko hainbat jatetxek zerrendan lortu-tako postua, eta laugarren urtez jarraian, FerránAdrià sukaldariaren “El Bulli” jatetxeak lortu dupostu gorena. “Mugaritz” jatetxe euskalduna ereleku onean geratu da rankinean, laugarrena izanbaita. Era berean, “Arzak” sukaldariak jarraitzendu bere arrakastarekin zortzigarren postuan.Besteak beste, dudarik gabe, aipatzekoak diraMartin Berasategiren hogeita hamahirugarrenpostua eta Etxabarriren hogeita hemezortziga-rrena.

Honek guztiak, dudarik gabe, ospe handia etamundu mailako aitortza eman die hainbat euskaljatetxe eta sukaldariri, baina batik bat euskalgastronomiari. Nolanahi ere, arrakasta haunoraino izan daitekeen onuragarria eta norainoalda dezakeen honek euskal gastronomia azter-

tuko dugu oraingo honetan, gaiaren inguruandagoeneko iritzi ezberdinak baititu jendeak. Halaere, argi utzi behar da, zerrendan ateratzehutsak, oso berri ontzat daukatela guztiek.

Ulertzekoa den bezala, denbora pasatzen denheinean, gauzak pixkanaka eraldatu egiten dira,modernizatu edo guztiz itxuraldatu. Sukaldari-tzan ere horixe bera gertatu izan da betidanik,baina azken urteotan eraldaketa izugarria izanda, modernizaziorako bide honetan lehenagopentsaezinak ziren gauzak egin nahi izan baitira.Sukaldaritzak, beste bide batzuk hartu ditu,zeharo ezberdinak gainera, orain plater on batprestatzeko kontzeptua zeharo ezberdina da,gehienbat tradizionalentzat plater on batek jakikopuru handia izan behar baitu nahitaez, aseuzterainokoa. Orain hori bigarren mailako kon-tzeptua da, gauza pentsaezinak sortu nahi dira,laborategian analizatu egiten direnak, produktu

ezberdin asko erabiltzen hasi dira beste lurral-deetakoak... edo bestela, betidanik erabilitako-ak hartu, eta prozesu jakin baten ondoren eral-datu egiten dituzte, zapore bera duten arren,gauza itxurosoak sortzen dira, kolore bizi etaforma ikusgarriekin..., baina noski ez dute platertradizionalek bezainbeste asetzen.

Euskal Sukaldaritza modernoaren kontra dau-denen iritziz, sukaldaritza modernoaren kon-tzeptua, plater handia erdian jaki gutxirekinomen da, hori baino askoz ere gehiago denarren. Euskal sukaldaritzan, euskal gastrono-miarenak ez diren jakiak prestatzen direla gaine-ratzen dute, eta tradizioak hausten ari direla.Nolanahi ere, esan behar da, sukaldaritza berrihorren barnean badirela guztiz onartuak daudeneta jendeak oso gustura dastatzen dituen jakiedo jakitxoak, gure pintxo mundialak, hainzuzen.

Dena den, modernizatzeko grina hori egokia iru-ditzen zait, gauzak esperimentatzeko gogoadagoela erakusten baitu. Eta bukatzeko, EuskalHerrian era honetako jatetxeak baldin badaudeere, jaki tradizionaleko jatetxe gehiago daudeoraindik ere, sagardotegiak esate baterako,beraz, bakoitza nahi duena edo ahal duena jandezala, eta … on egin guztioi!

Beñat del Barco

Page 14: PRENTSA TAILERRA AZKEN HITZA III- 08-09

TXINGUDI BHI · azkenhitza - 27 - - 26 - azkenhitza · TXINGUDI BHI

Fermin Muguruza Hauek dira gure erreportaribatzuk txikitan.Asmatu nor den norFermin Muguruza irundarra, Palestinan

egon da eta bueltan “Checkpoint Rock”dokumentala ekarri digu zeharo desberdi-na den kultura eta Herri hau erakusteko.

Mahmud Darwish poetak hil bezperan idatzita-ko hitzek ematen diote azkena” CheckpointRock Canciones desde Palestina” filmari.

Murkusekin batera, beste bost abeslari etamusikari palestinar etorri dira Euskal Herrira,dokumental hau aurkezteko.

Ostegunean estreinatu zuten, Donostiako GizaEskubideen Zinema jaialdiaren itxieran.

Dokumental musikala da, eta zeharo desberdi-nak eta hurrunak diren kulturak batzen ditu.

Diska berrian erritmo askoerabili dituzte abesti ezberdi-netan, adibidez : soula, hip-hopa, funkya, reggaea,...

Bere diskaren lehen bideoamunduko leku askotan graba-tu dute, (Berline, New York,Tokio, Jamaika, Irlanda, Jeru-salem, Paris, Madril, KualaLumpur,...)

Teresa De Freitas

??

Page 15: PRENTSA TAILERRA AZKEN HITZA III- 08-09

TXINGUDI BHI · azkenhitza - 29 - - 28 - azkenhitza · TXINGUDI BHI

IILLUUNNTTZZEEAANN

Egunero bezalaGehiegi pintatzen da,Aurpegiko sufrimenduasEstali nahieanIspiluaren aurreanAurkitu ezinean,Izan nahi zuena ahaztuta.

Buruan bueltakaInstitutoko garaiakPareta atzean erretako kanutoak.

Barruan oilukaPortale ilun haietanMutilari emandako lehen muxuak

Ilusia galduakIrrifar behartuakJipoitutako bihotzeanEgin dute eztanda.

Sentitzeko ezinaZauri guztien minaGeroari aurpe giratuz

Bizirik irauten betiko minimoetanEguna iluntzean

Mundakako portuanZigarro bat eskuanUrrutira ihesi doanOlatu gainean

Bere izarra aurkituGehiago ez sufrituIrribarre egin Bizirik sentitu!

Amaia Etxebeste

LEHEN ALDIA DA TXINGUDI IKASTOLAN KARAOKEARI HEL-TZEN ZAIOLA ETA EMAITZA, ARRAKASTATSUA IZAN DELA-KOAN GAUDE EUSKARA BATZORDETIK. EZ AL ZAIZU IRUDI-TZEN? BEGIRATU ARGAZKIAK:

Page 16: PRENTSA TAILERRA AZKEN HITZA III- 08-09

TXINGUDI BHI · azkenhitza - 31 - - 30 - azkenhitza · TXINGUDI BHI

lantzeko inauteriaberriro dantzanAurten ere hemen izan dugu Lantzeko inauteria, Txingudinbertan, euskara batzordeko ikasle saiatuei esker. Euskalinauterien presentzia koloretsua eta alaia erakutsi nahi izandizuegu, negu luze eta ilun honi agur esateko behingoz.

HISTORIA:

Skatea kirol bat da eta patin batekin praktikatzen da.skater bakoitzak bere estiloadu eta kalean erakusten du.Skatea surfetik dator eta 1970an jaio zen Californian. Skatean truco motakdaude:flips,graps,lips eta manuals trukoa.skarebordingan kategoriak existitzendira:street,rampak,hall caff.1975 an skatea famatua egiten hasi zenean, empre-sak agertzen hasi ziren.1978 an Alan Gelfand-ek ollia asmatu zuen , oinarrizkoamarru bat, alegia.1971an Frank Nasworty politeuronatoko gurpilak egiten hasizen. Azkeneko 40 urteetan skatea praktikatzen duten pertsona kopurua nabar-men igo da. Lehenengo skate punk taldeak The Ramones, Manor Threat, BlackSabbath y Pink Floyd izan ziren. Lehenengo skatepark-a Floridan eraiki zuten1976an. Hortik aurrera,gehiago egin zituzten.

Aireko trukoak:

airwalk,nosegrap,tailgrap,one food japan,crossbone,indy eta gehiago.

Flip trukoak:

Kickflip,hellflip,pop-shovit,inward hellflip,hardflip eta gehiago daude.

Grind trukoak:

50-50,5-0,crocked,nosegrind,boardslide,noseslide eta abar.

Skater famatuak:

Rodney Mullen, Tony Hawk, Bob Burnsquit, Rune Glifberg, Bam Margera, ChadMuska, Mike Vallely, Ryan Sheckler, Eric Koston eta Mike mo Skater hoberenakdira.

Markel Erro

Page 17: PRENTSA TAILERRA AZKEN HITZA III- 08-09

TTxxiisstteeaakkTTxxiissttee ggrraaffiikkooaakk && TTxxiisstteeaakk

TXINGUDI BHI · azkenhitza - 33 - - 32 - azkenhitza · TXINGUDI BHI

wwwwww..ttoooonnddoooo..ccoomm komikiak egiteko tresnainformatiko erraza eta atsegina

Beña

t de

l bar

coAi

zea

Pich

erEn

erit

z D

ueso

Ptat

ricia

Ase

nsio

Goi

kone

Programa honekin, prentsatailerreko ikasleek halako tiraederrak sortzeko gai izan dira

denbora gutxian. Zuetako edo-zeinek lortu dezake baita ere,

horretarako aipatutako web hel-bidean sartu eta erregistratu

behar zarete, besterik gabe etahortik aurrera saltseatu eta

komiki-tirak sortu.

www.toondoo.comsartu eta sortu!

Gizon bat hotel batera heldu da eta esan dio harreragileari:

- Kaixo, ba al daukazu logelaren bat hutsik gaur gauerako?- Bai badaukat. Nolako logela nahi duzu, txikia ala handia?- Txikiarekin konponduko naiz, Baina ohe sendoa izan dadila- , mesedez.- Gizona!!! Ez zaude hain potolo!!!- erantzuten dio harreragileak, apur bat harriturik.- Ez, baina lo astuna daukat.

Jon Calvo

Jai-mito bere amarekin

dago eta galdetu dio:

- Ama, ama zergatik du aitakile gutxi ?

- Asko pentsatzeagatikerortzen zaiolako.

- Eta zuk zergatik duzu asko ?

- Jaimito ! Jan eta isildu!

Page 18: PRENTSA TAILERRA AZKEN HITZA III- 08-09

TXINGUDI BHI · azkenhitza - 35 - - 34 - azkenhitza · TXINGUDI BHI

Martxoaren 16, 17 eta 18an 4. mailako EuskaraBatzordeko hainbat ikasle, Urduñara joanginen. Hainbat ekintza egin genituen.

Lehenengo egunean, Delikako ur-jauzira joan gineneta eguraldi ona egin zuenez oso ondo pasa genuen,ingurunea ederra baita, oso. Handik jaitsi eta Urduñaezagutzera abiatu ginen. Ondoren, afaldu eta ohera-tzeko ordura arte batzuek “el conquistador del fin delmundo” ikustea erabaki zuten, eta beste batzuk pin-ponean edo mahai-futbolean ibili ziren.

Hurrengo goizean, gosaldu eta Karpin parkea bisi-tatu genuen, hainbat animali eta gezurretako dino-sauroak ikusiz, hala ere logaleagatik batzuk ez zirenezertaz konturatu, baina merezi zuen (logalearena,imajinatu dezakezuenez, gaueko parrandagatik izanzen). Handik atera eta Pozalaguako kobazulorajoan ginen, estalaktita eszentrikodun bakarrenetari-koa mundo osoan. Bazkal ostean, Kastrora hurbil-du ginen portua ezagutzeko asmoz. Ia gehienekizozkia erosi zuten, egun aparta zela eta animatuondoren.

Azken egunean, Bilbora joan ginen Euskararenetxea ikustera. Oraingoan ere logaleak lana emanzion ikasle askori baina bertan azaldu zigutena etaikusi genuena aberasgarria izan zen. Euskal kulturaeta euskararen bilakaera ezagutu genuen multime-dia eta jolasak erabiliz.

Orokorrean, irteera dibertigarria izan zen eta osoondo pasa genuen.

Susana Botello eta Eneritz Dueso

Page 19: PRENTSA TAILERRA AZKEN HITZA III- 08-09

http://www.palimpalem.com/3/txinparta/

Helbide honetan aurkitu dezakezue TXINPARTA PROIEKTUAREN nondik norakoak etabere atal guztiak, hots: prentsa, literatura, irratia, telebista eta musika.

TTXXIINNPPAARRTTAA proiektua

TTXXIINN

PPAARR

TTAApr

oiek

tua