1

2

PINGUINOAK Hegaztietatik urtarrenak pinguinoak edo txorileloak dira,

gutxienez 45 miloi urtetan kontserbatu dute forma.

NOLA MANTENTZEN DITU ARRAUTZAK BERO ENPERADOR PINGUINOAK?

Enperadore pinguinoak ez ditu habiak eraikitzen eta arrautz bat izotzean segundu batzuetan soilik izoztuko litzateke, orduan..., nola mantentzen ditu arrautzak bero? Pinguino arrek, pinguino emeak arrautz bakarra jarri ostean, oinen artean kokatzen dute eta beraien azal beroarekin estali ere egiten dute. Arrautza hor egonda “zitak” neguko hil txarrenetan zehar berotuko du, pinguino emea (jaioko den txitaren “ama”) itzuli arte, honek txita elikatzen lagunduko dio.

3

ZER HEGAZTI “DESKORTZATZEN” DA?

Uretatik ateratzeko pinguinoek igeri egiten dute ariniketan ertzeraino eta salto egiten dute uretatik kanpora botilaren kortxoak izango balira bezala, izotzean lurreratzen dira tente, teknika horri esker ur animalia basati batzuen menpe erortzea saiezten dute.

NON BIZI DIRA PINGUINOAK?

Hego hemisferioan soilik bizi dira , hemen 17 espezie bizi dira ; gehienak Antartidan, Ozeano Bareko irletan eta Atlantikako hegoaldean ere. Gutxi ikusten dira iparrean baina espezie bat badago Galápago artxipielagoan, Ekuadorren alboan.

4

ZEIN PIGUINOK JARTZEN DITU ARRAUTZAK IZOTZEAN?

Pinguino antartikorik gehienak lurrean ugaltzen dira udan, baina enperadore pinguinoak neguan ugaltzen dira, izotzean apirilean 100 km ibiltzen dira.txitaketaren ohizko zonetaraino , han parekatu egiten dira. Ordua emeak itsasora bueltatzen dira eta arrak izotz gainen gelditzen dira arrautzak txitatzeko.

ZEIN PINGÜINO DA URPEKARIRIK ONENA?

Enperadore pinguinoa 260m-ko sakonerara urperatzera ere iritsi daiteke, ur azpian 20 minutu irauntea da normalena. Pinguinoetatik handiena da, 1,2m altuerakoa gutxi gora behera.

NOIZ JAURTITZEN DIRA PINGUINOAK TXIRRISTA BATETIK?

Lur gainean pinguinoak baldarrak dira, baina izotz aldapetatik jaisten direnean sabela irristatzen jaurtitzen dira txirrista batetatik bezala, oinekin bultzatzen azkarrago jaitzi ahal izateko.

5

NONDIK DATOZ BARBIJO ETA ADELIA PINGUINOEN IZENAK?

Barboijoak luma beltzez osaturiko zerrenda estua dauka sama zurian zehar honek barbijo baten antza ematen die. Adelia pinguinoei Dument D´urville esploratzaileak(Antartikaren aurkitzailea) jarri zion izena 1840an bere emaztearen orean.

ZERGATIK LAPURTZEN DITUZTE HARRITXOAK PINGUINOEK?

Pingüino kolonia handi eta zaratatsuetan hazten dira. Kabiak eraikitzen ez dituzten pinguinoiak badaude baina adibidez Adelia eta Barbijo pinguinoek errekarriz eraikitzen dituzte. Barbijo basatiek elkarri eta Adelia pingüino auzokei kabiak egiteko harriak lapurtzen dizkiete.

HEGAN EGITEN AL DUTE PINGUINOEK?

Pinguinoek hegaztiak izan arren ez dute hegan egiten, baina oso igerilari onak dira. Ur azpian hain trebeak izanda, bertan hegan egiten dutela dirudi., horretarako hegoak hegats izango balira bezala erabiliz. Oso azkar igeri egitean saltoak ematen dituzte ur kanpoan izurdeen antzera.

6

NOLA MANTENTZEN DIRA BERO PINGUINOAK?

Antartidako klima hotz eta gogorrean pinguinoak bero mantetzeko gai dira, baina...nola? Bere gorputz koipe masari esker eta bi luma geruzarti esker. Bere kanpoaldeko luma koipetsu geruzak barruko geruza lehor eta bero mantentzen du, gainera mokoa eta hankak ere zatika lumaz estalita ditu, orduan...gorputzaren gorputzaren parte txiki bat soilik uzten du aire hotzera eta izotzera.agerian.

ORAINDIK BIZIRIK

Ez daude arriskuz kanpo zeren eta ehiza beraien koipearen eta arrautzen bila doa, eta honek espezie asko murriztu ditu. Azken urte hauetan ekintza hau murriztuz joan da poliki-poliki, baina lehen esan bezala EZ DAUDE ARRISKUZ KANPO! 17 espezietatik 10 mehatxatuta daude eta 3 arriskuan.

7

HAINBAT PINGUINO MOTA

Enperadore pinguinoa

Pinguinoen artean tamainarik

handiena duena da. Neguan txitatxen duen bakarra,Kosta izoztuan egiten du hegaztien artean normalean lehorra zapaltzen ez duen bakarra bait da.

Altuera: 1,2 m Arrautza kopurua: 1 Sedentarioa Bizi den tokian arrunta

Pinguino Erregea Pinguino hauen txitakumeek negua talde handietan bildu- ta igarotzen dute, haurtzandegiak” deritzonak. Gutxitan elikatzen dira, hau dela eta askok hil egin behar dute. Txita koloniek 100000 bikotegaindi dezakete.

Altuera: 1m A rautza kopurua: 1 Tokiko nomada Bizi den tokian arrunta.

8

Adelia pinguinoa

Krill-ez elikatzen da soilik Urpeko igeriketa eginez eskuratzen du., flotatzen duten izotz tenpanoetan hartzen dute atseden. Udan txitatzen du pinguino talde handietan, leku harritsu eta izotzik gabe- koetan. Kabiak harrizko plataformak dira.

Altuera: 78mm Arrautza kopurua: 2 normalean Tokiko nomada Arrunta

“Nueva zelandako” pinguinoa Koloretako pinguino krestadun

hauek, kolore gorriko begiak dituena, Nueva Zelandako hego mendebaldean soilik txitatzen dute, basoetan sakabanaturiko kolonietan. Ur azpian arrapatutako txipiroi eta krustazeoz elikatzen dira.

Altuera: 71 cm Arrautza kopurua: 2 Sedentarioa Bici dn tokian arrunta