O proceso de industrialización - xosea.files.wordpress.com · Producíuse en Inglaterra,...

32
O proceso de industrialización Concepto

Transcript of O proceso de industrialización - xosea.files.wordpress.com · Producíuse en Inglaterra,...

O proceso de industrialización

Concepto

Concepto

¿Qué é unha revolución?

É un cambio rápido e en profundidade que afecta ás estruturas dunha sociedade.

Implica, por outra banda, unha aceleración no ritmo das transformacións históricas.

Concepto

A Revolución Industrial

Supuxo o tránsito dunha economía agraria e artesanal a outra significada pola industria e a producción mecanizada.

O cambio iniciouse en Inglaterra a mediados do século XVIII. Afectou no XIX a outros lugares.

Actualmente numerosos países no mundo presentan estruturas de marcado carácter preindustrial. Fálase entón de países en vías de desenvolvemento.

O proceso de industrialización

A economía preindustrial

A economía preindustrial

É de base agrariaA poboación é fundamentalmente campesiña e concéntrase no agro, as cidades son poucas e con escaso peso demográfico.

A economía preindustrial

A demografíaEstá determinada por un escaso crecemento vexetativo. As altas taxas de natalidade vense contrarrestadas por unha igualmente alta mortalidade, especialmente, a infantil.

No século XVIII

Advírtese un cambio no modelo, pois en certas zonas (Inglaterra, Francia), aumentan os excedentes alimentarios, e unha mellor nutrición conduce á disminución de fames e epidemias. Outro factor que influíu na mellora, aínda que de xeito menos determinante, foi o progreso da mediciña.

A economía preindustrial

O século XVIII aportará importantes cambios

Precursores da revolución industrial, que recibiron o nome de “Protoindustrialización”, e que se manifestaron en:

A expansión do comercio a longa distancia, que estimulou as manufacturas e permitíu a acumulación de capitais, parte dos que se investiron na nacente industria moderna.

O desenvolvemento dunha industria rural denominada "Domestic System" (industria doméstica).

A economía preindustrial

É unha industria de carácter rural que conxuga o traballo agrícola coa manufactura caseira de textis. Non se desenvolve, polo tanto, en fábricas.

O empresario (capitalista) é xeralmente un comerciante. É desenvolvido por campesiños. O pago realízase mediante salario. A producción está destinada á exportación. Esta actividade desenvólvese á marxe da reglamentación gremial.

Protoindustrialización

“Domestic System”

O proceso de industrialización

A primeira revolución industrial: Inglaterra

A primeira revolución industrial

O que coñecemos como 1ª R. Industrial iniciouse en Inglaterra durante a 2ª metade do século XVIII. Esta foi posible grazas a unha serie de transformacións

Agrarias Demográficas Técnicas Comerciais, dos transportes e as comunicacións Os principais sectores afectados foron: o téxtil e o siderúrxico

A primeira revolución industrial

Debéronse fundamentalmente a dúas causas:

O mantemento dunhas altas taxas de natalidade (en torno ó 40 x mil). O descenso da mortalidade catastrófica.

                                                                                          

Como consecuencia de : A meirande dispoñibilidade de alimentos e a desaparición das crises

de subsistencia (Revolución agrícola). Os avances hixiénicos, sanitarios (asepsia) e médicos, ex., a vacina.

Transformacións demográficas

A primeira revolución industrial

Transformacións demográficas

A primeira revolución industrial

Transformacións agrarias

Foron esenciais. Precederon e facilitaron as da industria, constituíndo unha auténtica Revolución Agrícola, que afectou a Inglaterra.

Asentáronse sobre:

Unha nova estrutura da propiedade agraria. Os "openfields" son sustituidos polas "enclosures" (cercamentos).

A implantación de innovacións, que permitiron o gradual abandono do barbeito, coa posta en práctica do "Sistema Norfolk“: estabulación do gando, introducción de novos cultivos (millo, pataca, prantas forraxeiras, etc.) e o uso das primeiras máquinas agrícolas (segadoras e trilladoras).

A primeira revolución industrial

O incremento dos excedentes alimentarios que serviron para satisfacer a crecente demanda dunha poboación en alza.

A dispoñibilidade de excedentes de man de obra campesiña, fundamental para a nacente industria.

O fenómeno da emigración do campo á cidade

O incremento das rendas dos propietarios de terras, parte das que foron investidas nas primeiras fábricas.

Consecuencias das transformacións agrarias

A primeira revolución industrial

Innovacións técnicas

Foron aplicadas ó sistema productivo, conducindo a un enorme incremento dos bens materiais.

O exemplo paradigmático constitúeo a máquina a vapor de James Watt.

A primeira revolución industrialExpansión comercial

Producíuse en Inglaterra, posibilitada por dous factores:

A ampliación do seu mercado interno, grazas a:

O crecemento da poboación, que incrementa a demanda de bens.

A mellora do sistema de transportes e vías de comunicación (canles fluviais, estradas e, máis tarde, o ferrocarril).

A expansión do mercado exterior, posibilitada por:

A ampliación e diversificación do comercio externo, estimulado pola demanda de materias primas (algodón) e a exportación de productos industriais (tecidos).

A axuda dunha potente mariña, tanto mercante como militar. A posesión dun imperio colonial.

A primeira revolución industrial

O sector téxtil

Foi impulsado pola industria algodoneira, que desprazou á da lá en importancia.

Nel prodúcense as principais innovacións técnicas:

Lanzadeira voante de Kay (1773), Spinning Jenny de Hargreaves (1765), Water Frame de Arkwright (1767), Mule Jenny de Crompton (1779).

Tres feitos contribuiron a ese desenvolvemento:

A proibición de importar teas de algodón da India. A existencia de grandes plantacións en Norteamérica. A inexistencia de reglamentacións gremiais.

O sector téxtil

A primeira revolución industrial

A primeira revolución industrial

O sector siderúrxico

A industria do ferro estivo moi vencellada coa mineiría do carbón. Foi este mineral (hulla, coque) o que sustituíu á madeira como combustible.

Tivo menor relevancia que o téxtil nesta primeira fase da industrialización.

Ó seu desenvolvemento contribuíu a incorporación de innovacións técnicas, como o do pudelaxe do ferro (Henry Cort, 1783).

Mención especial merece o uso do ferrocarril como dinamizador do sector.

O proceso de industrialización

Extensión da 1ª Revolución industrial

Extensión da 1ª Rev. Industrial

Na Europa continental

Hai que distinguir entre:

Os “First Comers”:Os primeiros en chegar á industrialización, tras Gran Bretaña. Bélxica (tra-la súa independencia en 1830). Francia. Alemaña.

Os países periféricos:Fixérono máis tarde e menos uniformemente. No Mediterráneo: Cataluña (España) e Piamonte (Italia). No Imperio Austríaco: Moravia e Bohemia. No Norte: Dinamarca e Suecia. No Este: Rusia.

Extensión da 1ª Rev. Industrial

Fóra de Europa

Destacan dúas potencias:

Estados UnidosA súa industrialización acelérase ó finalizar a Guerra Civil (1861-1865). A

finais do século XIX alcanza ó Reino Unido.XapónA súa industrialización foi parella ós cambios sociais e políticos que desmantelaron

as estructuras feudais no último tercio do século XIX, incentivada pola institución imperial (Era Meiji ou da Luz).

O proceso de industrialización

A 2ª Revolución Industrial

A 2ª Revolución Industrial

Tras a Primeira fase da industrialización (Inglaterra) e a súa extensión (Europa, USA e Xapón), iníciase unha nova fase que dura ata 1914. Gran Bretaña perde o seu liderazgo en beneficio doutras potencias.

Caracterízana os seguintes trazos:

O emprego de novas fontes de enerxía O desenvolvemento de novos sectores da producción Cambios na organización do traballo Novas formas de capital empresarial A formación dun mercado de extensión mundial

A 2ª Revolución Industrial

Novas fontes de enerxía

Se o vapor constituíu a principal fonte de enerxía aplicada ás máquinas na Primeira R. Industrial, durante a Segunda desenvólvense outras novas:

O petróleoServíu de combustible ó motor de explosión e á automoción, que acada a madurez con H. Ford no primeiro tercio do século XX.

A electricidadeA súa aplicación foi esencial para a iluminación (Edison, bombilla, 1879), a transmisión de sinais electromagnéticas (telégrafo), acústicas (radio de Marconi), e en determinados motores, entre eles os de metros e tranvías.

A 2ª Revolución Industrial

Novos sectores da producción

Fronte á industria téxtil e a siderúrxica, motores da primeira industrialización, xurden novos sectores punteiros entre 1870 e 1914:

A industria químicaColorantes, explosivos (Ex., a dinamita, de Nobel), abonos, medicamentos, fibras artificiais (Ex., o nailon), caucho, etc.

A nova siderurxiaObtén o níquel, o aluminio, etc. O ferro sométese a procesos de refinado a través do Convertidor de Bessemer ou o de Siemens-Martin, estimulando o desenvolvemento da industria de armementos.

As industrias alimentariasLatas en conserva esterilizadas (1875), frigoríficos industriais (1878), etc.

A 2ª Revolución Industrial

Novas formas de organización do traballo

A complexidade das novas empresas e dos procesos de producción impuxeron nesta segunda fase da R. Industrial novos sistemas de organización do traballo, Destacan:

O taylorismo.Busca a organización científica do proceso productivo da empresa mediante a especialización, a estandarización, a fin de reducir costes de producción.

O traballo en cadea ("Fordismo").Aplicado con éxito nas fábricas de automóbiles de Henry Ford, significa a máxima especialización e optimización do traballo e os rendementos, abaratando mercadorías e poñéndoas ó alcance dos consumidores.

A 2ª Revolución Industrial

Novas formas de capital

Se os pioneiros da industrialización se financiaran en grande medida con capital familiar, as novas necesidades impulsaron a busca de novas fontes de financiación.

A BancaOs empresarios acudirán a ela en busca de créditos cos que facer fronte ós crecentes desembolsos de inversión.

As sociedades anónimasConstituídas por socios propietarios de participacións (accións) da empresa. A compra e a venda de accións ten como escenario a Bolsa.

Simultaneamente, prodúcese unha concentración empresarial, que forma grandes corporacións en forma de carteles, trusts ou holdings.

A 2ª Revolución Industrial

Unha economía mundializada

A globalización da economía prodúcese como consecuencia da necesidade de obter materias primas e controlar novos mercados onde vender os excedentes da producción industrial. Para iso, as principais potencias embárcanse na conquista e control de amplos territorios de África e Asia, forzando á integración das distintas economías.

Este trazo obedece ó fenómeno do Imperialismo, que constituirá unha das causas do estourido da Primeira Guerra Mundial.

O proceso de industrialización

Transformacións demográficas e sociais

Transformacións demográficas e sociais

O aumento da poboación europeaProducíuse como consecuencia do mantemento de altas taxas de natalidade e a drástica reducción das de mortalidade. Este incremento foi máis significativo nas cidades que no ámbito rural.

A urbanizaciónAs cidades medraron, en parte, pola inmigración procedente das zonas rurais, ben pola procedente do estranxeiro. A urbanización foi rápida e desordeada, sen planificación.

O nacemento dunha sociedade capitalista dividida en clasesFronte á estamental-feudal, a sociedade de clases supón, en principio, a igualdade de todos os individuos ante a lei. Pero esa igualdade legal non se corresponde coa división social, estructurada en torno a dúas clases fundamentais: a burguesía e o proletariado.

Os cambios habidos no campo económico tiveron a súa correspondencia na estructura social. A revolución industrial foi unida ós seguintes fenómenos:

Transformacións demográficas e sociais