01

MUSIKA GARAIKIDEKO VI. KONTZERTU ZIKLOA

BBVA FUNDAZIOA BILBAO 2015-2016

2016eko o tsailaren 2a

02

Asteartea, 2016eko o tsailak 2

BBVA Fundazioa

San Nikolas Eraikina

San Nikolas plaza, 4

Bilbao

BBVA Fundazioa

Arteen arloko programaren baitan, BBVA Fun-

dazioak arreta berezia eskain tzen dio musika

klasikoari, bereziki xx. mendeko eta mende

honen hasierako konposizioei. Kulturaren oso

esparru gu txik erakusten dute musikak be-

zain garbi etengabe eguneratutako eta abe-

rastutako tradizio oparo baten eta berrikun -

tza erradikalaren arteko oreka, biak izanik

gure garaiko sentikortasunaren fun tsezko

osagaiak. Eta horregatik, BBVA Fundazioaren

programaren parte nagusia da.

Jardueren tipologiak honako hauek har tzen

ditu barne:

• Lehiaketak eta sariak, hala nola BBVA Fun-

dazioaren Ezagueraren eta Kulturaren Mugak

Saria –Musikaren kategorian– eta Asociación

Española de Orquestas Sinfónicas (AEOS)-en

Konposizio Saria.

• xx eta xxi. mendeetako musikaren in-

terpretazio-zikloak. Horien artean, honako

hauek gailen tzen dira: Erretratuak Zikloa,

PluralEnsemble taldearen ardurapean, Au-

ditorio Nacional de Música de Madrid-en;

Bakarlarien Zikloa, BBVA Fundazioaren Ma-

drileko egoi tzan (Salamancako Markesaren

Jauregia); eta Musika Garaikideko Kon tzertu

Zikloa, BBVA Fundazioaren Bilboko egoi tzan

(San Nicolás eraikina), Gabriel Erkoreka kon-

positorearen zuzendari tzapean.

• El Mundo de Ayer teatro-kon tzertuen

zikloak musika, aktore-lana eta ikus-en -

tzunezkoen sorkun tza bil tzen ditu, José Ra-

món Encinar maisuak zuzendurik.

• Prestakun tza akademiko bikaineko taldea,

Joven Orquesta Nacional de Españari (JONDE)

xedaturiko beka-programa baten bitartez.

Hark Academia Orquesta Nacional de España-

Fundación BBVA-ren sorkun tza eta pedagogia

programa berri bat izango ditu osagai gisa

Orquesta y Coro Nacionales de España-ren

(OCNE) lagun tzarekin, eta horri esker, JONDE-

ko musikariek OCNEren kon tzertuetan parte

hartu ahal izango dute; gainera, Fundación

BBVA Escuela Superior de Música Reina Sofía

Biola Katedrari eta eskola bereko Sinfonietta

de Música Contemporánea-ri lagunduko zaio.

• Interprete Gazteen Zikloak, Fundazioak

Madrilen eta Bilbon dituen egoi tzetan.

• Gure garaiko musikaren audio- eta bideo-

grabaketak eta horien hedapena, batik bat

NEOS-Fundación BBVA seriea eta Espainako

eta Latinoamerikako Gaur Egungo Musika-

ren Konpositoreen Bilduma, BBVA Fundazioak

Verso zigiluaren lagun tzarekin sustatua. Artis-

ta gailenen interpretazioen bideo edo audioen

grabaketari buruzko proiektu bereziak ere egi-

ten dira, besteak beste: Joaquín Achúcarro

maisuari eskainitako biak (Opus Arte eta

Euroar tsekin); lan edo figura adierazgarriei

eskainitakoak (Tomás Luis de Victoria, esa-

terako, BBCrekin); Ecos y sombras izeneko

Carta Blanca, Cristóbal Halffter maisuari es-

kainia (Koala Productionsekin); Lázaro ha-

ren operaren mundu mailako estreinaldia

(NEOSekin); Ginasteraren Panambí (Deu tsche

Grammophon-ekin), Chaikovskiren Eugene

Onegin eta Verdiren Rigoletto operak (Ope-

raren Lagunen Bilboko Elkartearekin [OLBE]);

Leticia Morenoren Spanish Landscapes (Deu -

tsche Grammophon-ekin), eta Judith Jáuregui-

ren Aura (BerliMusic-ekin).

• BBVA Fundazioak azken urteetan honako

hauekin egin ditu elkarlanak: Operaren La-

gunen Bilboko Elkartea (OLBE), Teatro de la

Maestranza de Sevilla, Orquesta y Coro de

la Comunidad de Madrid (ORCAM), Orquesta

Sinfónica de Madrid, Teatro Real de Madrid,

eta Gran Teatro del Liceo de Barcelona.

• Espainiako nahiz nazioarteko sor tzaileei

eginiko konposizio-enkarguak, Centro Na-

cional de Difusión Musical-arekin (CNDM),

ORCAM eta Euskadiko Orkestra Sinfonikoare-

kin bat, zuzeneko beste enkargu ba tzuez gain.

• Publikoari musika-sorkun tzaren esana-

hia argi tzea eta heda tzea xede duten hi -

tzaldi eta jarduera zikloak. Era berean, BBVA

Fundazioak erreferen tziazko argitalpenak

susta tzen ditu musikaren arloan, Scherzo

aldizkaria, adibidez.

BBVA Fundazioak kulturaren beste esparru

ba tzuetan gauza tzen dituen ekin tzen artean,

aipa tzekoak dira El Quijote del siglo xxi:

versión radiofónica eta gaur egungo pinturari

buruzko Punto de fuga programa, bi-biak Radio

Nacional de Españarekin (RNE) elkarlanean.

Horregatik, BBVA Fundazioaren programa-

ren fun tsezko alderdia osa tzen du; egindako

lanaren truke, Arte Ederren Merituaren

Urrezko Domina, eta Real Academia de Be-

llas Artes de San Fernando-ren Ohorezko

Domina jaso ditu.

BBVA Fundazioak Arte Ederren Merituaren

Urrezko Domina eta Real Academia de Bellas

Artes de San Fernando-ren Ohorezko Domina

jaso ditu, musika eta kulturaren arloan egin-

dako lanaren truke.

06

07

EGITARAUA

LEHEN ZATIA:

Fast Medium Swing

Matthew Shlomowi tz (1975)

Tres Caprichos

José María Sánchez-Verdú (1968)

Critical Band

(Plus-Minus konposizioaren moldaketa)

James Tenney (1934-2006)

BIGARREN ZATIA:

Madrigale

Aldo Clementi (1925-2011)

DW23: …Loops for Dr. X

Bernhard Lang (1957)

INTERPRETEAK

Plus-Minus Ensemble

Mark Knoop, zuzendaria, pianoa eta sampler-a

Vicky Wright, klarinetea

Roderick Chadwick, pianoa

Tom Pauwels, gitarra

Aisha Orazbayeva, biolina

Newton Armstrong, elektronika

ZIKLOAREN KOORDINAZIOA

Gabriel Erkoreka

08

Programarako oharrak

09

Matthew Shlomowi tzFast Medium Swing

Gau honetan en tzungo dugun lehen lanak

Plus-Minus Ensemble zor tzikotearen zuzen-

dari artistikoaren, Matthew Shlomowitzen,

sinadura darama. Aurreiri tzirik gabeko

konpositore heterogeneo honek «Brian

Ferneyhough eta Philip Glass musikagileen

sasiko haur» gisa deskribatu du bere musika,

horietako bakoi tzaren inkarnazioak, alegia

Konplexutasun Berria eta Minimalismoa,

bateraezinak diren arren. Adelaidan jaioa,

Shlomowi tzek Božidar Kosekin ikasi zuen

Sydneyko Kon tserbatorioan, eta geroago

Brian Ferneyhoughekin Southamptoneko

Uniber tsitatean; bertan dabil, hain zuzen,

Konposizio irakasle. Musika-sorkun tza uler-

tzeko hainbat moduren arteko erdibidean,

Shlomowi tzen talentua soinu-uniber tso

berezi bilakatu zen, figurazio obsesiboak,

erritmo etenak, kaleko zaratak, hiriko mu-

sikak eta ia ezinezkoak diren tinbre-konbina-

zioak ezaugarri dituena. Horren adibide da,

esaterako, Free Square Jazz piezaren txirula

eztiaren eta gitarra elektrikoaren bat-egitea.

Egia esan, bere lana ezin da deskribatu

soinua irizpide bakar tzat hartuz, musika-

fenomenoaren an tzerki-adarkadurek biziki

lilura tzen baitute Shlomowi tz. Bere web-

gunean «kon tzertu-musika eta konposizio

performatiboen konpositore» gisa aurkez-

ten du bere burua, eta bere lanetako askok

umore zen tzugabearen zer tzeladak sar tzen

dituzte musika-ekuazioan. Giza-gorpu tza

ere ezin du burutik kendu: bere musika-

interpretazioetan berebiziko garran tzia du.

Horiek dimen tsio koreografikoa erdiesten

dute, ezaugarri ia gimnastikoak eska tzen di-

tuen joaldiaren zailtasuna dela eta, bai eta jo

bitartean interpreta tzaileek egin beharreko

mugimendu eta keinuengatik ere, bekainak

erritmo jakin batekin igo eta jaistea, adibi-

dez. Musicuratum.com web-atariaren ara-

bera, «keinu bidezko mugimenduetan da tzan

kontrapuntu horrek agerian jar tzen du gorpu-

tzaren mugimendurik txikienak ere –musika

honek oinarri hartu ohi ditu horien irudi

akustikoak– imin tzioak direla berez, baita mi-

niaturazko melodrama osoak ere askotan».

Fast Medium Swing delakoak, piano, hiru

instrumentu eta sampler baterako 2008ko

sorkun tzak, interpretazioaren fun tsezko

hainbat alderdi erabaki tzeko aukera ematen

dio taldeari. Lehenik eta behin, musika-tres-

nak hauta tzea; edozein izan daitezke, akus-

tikoak zein en txufatu beharrekoak, bai eta

hainbaten konbinazioa ere «baldin eta ore-

katurik badaude», Shlomowi tzen hi tzetan.

Erabaki beharreko beste auzia sampler

gailuarekin zuzenean jaulki tzen diren –batik

bat ordenagailu baten bitartez–grabatutako

Eklektizismoa, garai baten isla

10

soinuak dira; Shlomowi tzen arabera, horiek

ez dute musikalak izan behar, ezta segun-

do bat baino gehiago iraun ere. Bestalde,

bost sampleren bi taldeek lotura tematikoa

eduki tzea agin tzen du egileak, animalien

soinuak, kirol-ekitaldienak, eror tzen diren

objektuenak nahiz beste edozein burutazio,

besteak beste. Ondorioz, interpretazio bakoi-

tzean guztiz eraberri tzen den lana dugu Fast

Medium Swing, bai tinbreari bai musikaz

haraindiko bere konnotazioei dagokienez.

José María Sánchez-VerdúTres Caprichos

Mauricio Sotelo eta Cesar Camarerorekin ba-

tera, Algeciraseko Jose Maria Sanchez-Verdu

musikagilea da bere produkzioetan gitarra

sarrien sartu izan duen Espainiako konposi-

tore garaikidea. Izan ere, bere katalogoaren

1. opusa, Transito (1989), gitarrarako lana

da; harez geroztik, Sanchez-Verduk 20 aldi-

tan baino gehiagotan erabili izan du gitarra,

bakarlari gisa zein hura ganbera-talde ani-

tzetan sartuz. Shakuhachi japoniarraren eta

gitarraren arteko duo bat ere badauka, Mizu

no oto («uraren soinua») izenekoa. Konpo-

sitoreak berak aitortu du bere instrumen-

turik kutunena dela eta izugarri gusta tzen

zaiola hura bere lan sor tzailean erabil tzea.

Are gehiago, askotan halako bihur tzen ditu

gitarra ez diren instrumentuak, hala nola

hari igur tzizkoak (biolinak, biolon txeloak),

berezko soinua izan beharrean gitarraren

soinua eduki tzeko teknikak baliatuz inter-

pretatu behar direnak. Gitarra bera, noski,

guztiz birsor tzen da Sanchez-Verduren soinu-

iruditerian, oud edo laute arabiarraren eta

bestelako hari pul tsatuzko instrumentu et-

nikoen oihar tzunak jasoz.

Tres Caprichos direlakoak Jürgen Ruck gitarra-

jo tzaile alemaniarraren enkargua izan ziren,

instrumenturako musika berrira gehien

hurbil tzen den interpreteetako bat, Sanchez-

Verduren ohiko kolabora tzailea. Francisco

de Goyaren los Caprichos lana oinarri zuen

programa eratu nahi zuen Ruckek; hori dela

eta, gitarrarako konposizio ba tzuk idazteko

eskatu zien hainbat musikagileri, betiere

margolariaren los Caprichos abiapuntu har-

tuta musika-kapri txo izeneko horiek sor tzeko.

Sanchez-Verduk El amor y la muerte (2003)

aukeratu zuen aurrena, El sueño de la razón

produce monstruos urtebete geroago eta

2005ean Volaverunt deri tzonarekin i txi zuen

trilogia. Ziklo osoa Madrilgo Goethe-Institut

kultura-zentroan estreinatu zen urte bereko

urriaren 28an.

Askotariko estetiketako musikagileek ida-

tziriko pieza goieskoak jaso zituenean, Jürgen

Ruckek honakoa esan zuen: «Ukaezina da

musika-konposizioak artelan oso per tsonalak

direla, musika barneko zenbait arau jarrai-

tzen dituztenak eta, lan grafikoari dagokio-

nez, agor tzen ez direnak. Era berean, zo-

11

ragarria da, nire aburuz, artista bakoi tzak

bere kapri txoa nola ulertu duen ikustea».

Sanchez-Verduren kapri txoa kontraesan ba-

tzuen bidez gauza tzen da. El sueño de la

razón produce monstruos lanean, adibidez,

lo dagoen norbaiten loa meha txa tzen duen

hon tz izugarrien saldoarekin, Sanchez-Verduk

eszena goieskoaren onirismoa eta musika-za-

tiaren arrazionalizazioa ipin tzen ditu aurrez

aurre: «Hau tsita, apurtuta aurkezten diren

material homogeneoen segida konplexuak

antola tzen dituen konposizio laburra da –dio

musikagileak–. Materialaren zenbait irregu-

lartasunek diskur tsoaren arrazionalizazioan

dute sorburua, soinu-mosaikoa baili tzan».

Bigarren kapri txoak, El amor y la muerte

delakoak, akuafortean har tzen du inspira-

zioa, emakume batek gizon ahul bat besoe-

tan duenekoan. Sanchez-Verduren arabera,

«maitasuna eta herio tza konposizio honen

musika-materialean isla tzen dira. Zuria

eta bel tza dira, hain zuzen, maitasuna eta

herio tza adierazten duten koloreak eta soinu-

altuerak; beraz, bi soinu-mundu aldera tzen

dira». Pieza hileta-mar txa estilizatu an tzeko

batekin amai tzen da. Azkenik, Volaverunt

deri tzona dama dotore bat hiru sorginen gai-

nean erakusten duen irudiari dagokio. Go-

yaren lanak dama nabarmen tzen du, eta ez

azken horiek, honakoa ida tzi bai tzuen: «sor-

ginen taldeak idulki gisa balio dio irtirinari;

beharra baino, apaingarria da. Hainbeste gas

sukoi dute buru ba tzuek, ezen hegan egiteko

ez baitute ez globorik ez sorginik behar».

Sanchez-Verdu lebitazioaren irudian geldi-

tzen da eta «konposizio hori errepikapenaren

eta ostinati direlakoen bidez gara tzen den

material batean oinarri tzen dela» azal tzen

du. Materialaren etengabeko mugimendu

hori bariazio konstante eta progresiboan

aplika tzen den agogikarekin erka tzen da.

Kontraesan horren eragina zera da: «irre-

gulartasunez baina etengabe hegan egiten

duen musika».

James TenneyCritical Band

James Tenney konpositore estatubatuarra,

2006an hildakoa, Postal Pieces direlakoen-

gatik da ezaguna, formatu txikiko posta-

txartelen i txura ederra duten hamar lan,

1965 eta 1971 bitartean musikagileak

haren lagunei «bidalitakoak»; gaur egun,

eskuizkribu eta partitura grafikoen bilduma-

gileek gutizia tzen dituzten objektuak dira.

Baina hain osaketa berezia duten posta-

txartel musikal horien a tzean, jakinduria

zientifiko handiko musikagilea zegoen, akus-

tikari, per tzepzioari nahiz konposizioaren

arloan ordenagailuak erabil tzeari buruzko

eragin handiko liburu eta artikuluen egilea,

alegia. Azken eremu honetan ai tzindari izan

zen Tenney; izan ere, Max Mathewsekin bate-

ra egin zuen lan Bell Telephone Laboratories

ospe tsuetan 1960ko hamarkadaren hasieran,

12

ordenagailu bidez soinuak konposa tzeko eta

sor tzeko programak gara tzen.

Per tzepzioari buruzko azterketei dagokie-

nez, Tenneyri izugarri interesa tzen zi tzaion

afinazioa, eta horretan jardun zuen buru-

belarri. Critical Band (1988) bere katalo-

goaren atal horretakoa da hain zuzen; ber-

tan, psikoakustikaren fenomeno zeha tz bati

ekin zion, hau da, «banda kritiko» izene-

koari. Hi tz batez, giza belarriak aldibereko

bi maiztasun bereizten hasten den tartea

zehazten du banda kritikoak. Bi maiztasun

horiek elkarrengandik oso hurbil egonez

gero –esate baterako 440 eta 442 her tz–,

gure min tz basilarrak ezin ditu behar bezala

interpretatu. Beraz, maiztasun bat baino ez

du en tzungo, baina aka ts eta zimurtasune-

kin. Maiztasun biak elkarrengandik nahikoa

alden tzean –440 her tz eta 466 her tz, adibi-

dez–, bi altuera en tzuten eta ezberdin tzen

hasiko gara. Hori gerta tzen den puntu zeha-

tzari banda kritiko deri tzogu.

Tenneyren konposizioa gure banda kri-

tikoaren mugetan zehar etengabe higi tzean

da tzan saiakun tza da. Instrumentu partai-

deen afinazio-egin tza jar tzen da abian na-

turaltasunez, betiko La = 440 her tzetan.

Segituan, nota bera jo tzen dute denek soi-

nubakarrean; apurka, ordea, igor tzen du-

ten maiztasunean geometrikoki oszila tzen

hasten dira, ho ts, maiztasuna 440 her tzen

gainetik eta azpitik mugi tzen dute arinki,

aurreko bitartearen distan tzia bikoiztuz aldi

bakoi tzean. Lanaren lehen erdian, maizta-

sunek banda kritikoaren mugen barruan

jarraituko dute, ezeroso suerta daitekeen

nota desfinatu eta oszila tzaile bat en tzungo

dugularik, bai eta maiztasunen arteko talkak

eragindako soinu bereizgarriak ere. Instru-

mentuak banda kritika zeharka tzen hasten

direnean, berriz, dena argi eta kon tsonante

bilakatuko da; egiatan, ordea, bigarren aho ts

maior eta minorren gainezarpena en tzuten

egongo gara, beste edozein testuingurutan

disonantea izango li tzatekeena. Critical Band

lasai eta gogo onez en tzun beharreko propo-

samena da, esperien tzia fisiko zoragarria sen-

tiaraz diezagukeena bere eboluzio-prozesuan

behar bezala sartuz gero.

Aldo ClementiMadrigale

Ivan Hewettek, The Guardian egunkaria-

ren kritikariak, zera adierazi zuen Aldo

Clementiren (1925-2011) herio tza-oharretan:

«Gerraondoko musikari italiar abangoardis-

ten belaunaldi handitik bizirik iraun zuen

azkena izan zen Clementi. Kiderik lasaien eta

xumeena ere bazen, eremu per tsonalean zein

musikaren esparruan. Hasiera gorabehera tsu

baten ostean, soinuaren eta teknikaren al-

detik lan koherenteak eta nasaiak sor tzeko

bidea eman zion teknika garatu zuen, motet

errenazentista baili tzan eta, zenbaiten abu-

13

ruz, horienak bezain ederrak». Clementik

Konposizioa ikasi zuen Alfredo Sangiorgi eta

Goffredo Petrassirekin; hala ere, 1955 eta

1962 bitartean Darmstadten egin zituen ikas-

taroei esker lortu zuen, 1960ko hamarka-

dan, collage tekniken ku tsua zuen estiloa

gara tzea, garai hartan, eta Italian bereziki,

oso modan zegoena. 70eko hamarkadan,

Clementik, 50 urte zituela, aho ts txit per-

tsonala eta hobetua agertu zuen zenbait

lanetan, abiadura txikituz zihoazen kanon

sinpleetan, alegia. Paul Griffithsek «mu-

sikaren egungo nahasketari hark emandako

konponbidearen soiltasun alexandrotarra»

mire tsi zuen.

Clementik berak honela deskribatu zituen

bere lanak: «kontrapuntu arras den tsokoak,

zatiak nota en tzunezinen zeregin lo tsagarrira

zokora tzen dituena, hilo tzen mikroorganis-

moak balira bezala». Madrigal izenekoak,

1979an lau eskuko piano eta zintarako ida-

tziak, beren kabuz sor tzen diren musikak

egiteko interesa isla tzen du, planteamen-

du sinple bezain poetiko bati jarraiki: lana,

bere osotasunean, hamar minutuz errepika-

tzen den loop bat da; haren tinbrea hain da

ederra eta malenkonia tsua, ezen liluraturik

gera gintezkeen hari en tzuten, ordu luzez.

Clementiren proposamena etengabeko mu-

sika-kaxa izan liteke, mekanismoak energia

zinetikoa galduko ez balu. Musika iragankor

eta zeharo hauskorra, zeinen zirkuluak leunki

sakonduz doazen.

Bernhard LangDW23: ...Loops for Dr. X

Konpositore garaikide gu txi dira Bernhard

Lang bezain polemikoa; izan ere, musika ga-

raikideko nazioarteko foroetan haren musika

biziki maitatu edota gorrota tzen dute. Euro-

pan minimalista tzat dute, baina Estatu Ba-

tuetan ondo baino hobeto uler tzen dute bere

musikak minimalismoari trufa egiten diola

gupidarik gabe. Zenbaiti zoragarria irudi-

tzen zaie bere soinu-mundua, instrumentu

akustikoen soinua elektronikoekin nahasten

dituena, sampler, looper, DJ mahaiak eta

abar erabiliz. Beste ba tzuei, berriz, guztiz

zatarra irudi tzen zaie tinbre-amalgama hori.

Badira bere diskur tso errepikakorra zapal-

tzailea, gogaikarria eta desafia tzailea dela

uste dutenak, baina gu txik pen tsa tzen dute

hura jasanezina dela. Langi buruzko desa-

dostasun horrek bere eklektizismoan izango

du sorburua ziurrenik, abangoardiako elkar-

goetan oraindik mesfidan tzaz begiesten den

ezaugarria: «Nire lanean ez da ezer kanpo

uzten; ai tzitik, dena kontrapuntu handi ba-

tean batera tzen da modu harmonia tsuan

–dio–. Gizartearen ikuspegi bat da egiatan».

Eklektizismoa da Langen estrategia gure ga-

raiko misterioak argi tzeko.

DW23: …Loops for Dr. X , Matthew

Shlomowitzek Plus-Minus Ensemble zor-

tzikotearen tzat eskatua eta 2014an estrei-

natua, Langek 1997an hasi zuen lan-saila

14

da, Differenz/Wiederholung dikotomiari

buruzkoa (ezberdintasuna/errepikapena);

«loop-aren estetikan» oinarritutako proze-

dura da, sampler teknologiaren eta bideo-

arte esperimentalaren garapenaren ondo-

rioz sortutakoa. Langek honakoa azal tzen

du: «pieza honetan Boris Karloffen lana eta

aho tsa transkriba tzen eta gainidazten dira,

Norbert Pfaffenbichler artista austriarrarekin

egin nuen filmaren (Monolog II) spin-off bat

baili tzan; ordubeteko muntaketa bat, non

Karloffen ezin konta ahal film erakusten di-

ren, hura aktore bakarra izanik. Hammeren

filmen eta, oro har, beldurrezko zakar film

zale amorratua naizenez gero, ideia ona iru-

ditu zi tzaidan munstroen zinemaren prin-

tzeari hommage bat egitea (“the worse they

are, the better they are”: Frank Zappa)».

Erabil tzen dituen loop-ak, desberdin tzapen

askotan, Karloffek haragitutako «beldurrezko

ikuskerak deseraiki tzeko» tresna dira

Langen tzat. Horretarako lehen urra tsa iru-

dia desager tzea da, soinuari bide egite al-

dera. Lan osoak Karloffen deklamazioetan

du jatorria; konfigurazio hori, halere, ba-

tzuetan zen tzugabe eta irrigarri suerta dai-

tekeen musika-garapen batetik ondoriozta

litekeena baino konplexuagoa da. Langek

Boris Karloffen deklamazioen mikroerritmo-

ereduak atera ditu doitasunez, instrumentu-

materialari forma ematearren eta sample

direlakoak noiz jaulki zehaztearren. DW23:

…Loops for Dr. X konposizioak, beraz, work

in progress delakoaren izaera balia tzen du:

film ba tzuen zatiz osaturiko film batetik da-

tor; behin estreinatuta eta grabatuta, hura

jatorrizko irudiez berriz janztea planea tzen

du Langek, bideo-arte konposizio gisa lan-

tzeko xedearekin.

Mikel Chamizo

15

Joanna Bailiek y Matthew Shlomowi tzek

2003an osatua, gertaera gogoangarri bilaka-

tu diren errepertorio modernoaren piezak eta

lan berriak aurkeztea helburu duen taldea da,

Londresen egoi tza duena. Abangoardiako kon-

posizio kon tzeptual eta esperimentalekiko in-

teresa du ezaugarri, instrumentazio irekikoa,

hala nola Karlheinz Stockhausenen Plus-

Minus (1963) pieza klasikoa. Harengandik,

hain zuzen, har tzen du taldeak bere izena.

Kon tzertuak ematen ditu maiz Londresen,

Kammer Klang eta City University Uniber-

tsitatean, eskuarki BBCk transmiti tzen di-

tuena; horrez gain, Borealis (Bergen), Cut

& Splice (Londres), Huddersfield, London

Contemporary Music Festival, SPOR (Aarhus),

Transit New Music Festival (Lovaina) eta

Ultima (Oslo) jaialdietan parte hartu du.

Taldeak, halaber, Konposizio ikasleekin

egiten du lan; horren harira, tailerrak eta

kon tzertuak eman ditu Bath Spa Uniber-

tsitatean, , Durhameko Uniber tsitatean,

Londreseko Guildhall School of Music and

Drama Eskolan eta City University Uniber-

tsitatean, Huddersfieldeko, Stanfordeko eta

Southamptoneko uniber tsitateetan.

Hainbat musikagilerekin lan egin du,

Peter Ablinger, Laurence Crane, Johannes

Kreidler, Bernhard Lang, Mauro Lanza,

Trond Reinhold tsen, James Saunders, Alex

Schubert eta Jennifer Walsherekin, besteak

beste. Bestalde, aurki Cassandra Millerekin

arituko da elkarlanean.

Plus-Minus Ensemble© b

ened

ict-

joh

nso

n

16

Lege-gordailua: BI-127-2016