MUNDU KLASIKOA

GREZIA ETA ERROMA

GREZIA

1. Sarrera2. Aro Arkaikoa3. Aro Klasikoa4. Aro Helenistikoa

SARRERA

Ingurune fisikoaren eragina: Polisak

Kolonizazioa: Mediterraneoaa) Greziab) Asia Txikiac) Grezia Handiad) Hedapena (Mapa ikusi)

Ereduak:a) Eredu aristokratikoa: Espartab) Eredu demokratikoa: Atenasc) Erregetza: Mazedonia

TROIAREN ZIKLOA

1. Troiako Gerra2. Troiako heroiak3. Ulises (Zaldia, Odisea,

Penelope)4. Schlieman eta Troia

KRETA

5. Kreta:Minotauro, Teseo eta Ariadna

ARDATZ-KRONOLOGIKOA

KRETA MIZENAS A.ILUNA GREZIA

ERROMA

SUMER AKAD BABILONIA ASIRIA PERSAK

KRETA

• Lehen mediterranear kultura handia• Talasokrazia• K.a. 1400 inguruan desagertu zen (sumendia? Lurrikada? Tera?...)• Kultura hiritarra, aristokratikoa eta baketsua

Hormako pinturak

Gorputza irudikatzeko unean eredu egipziarra jarraitu.

Irudi arin eta biziak

Gai ezberdinak (Itsasoarekiko lotura handia)

MIZENAS

Gerlariak. Itsasoaren menpetasunaAgamenonAro Iluna (Homero)

GREZIA KLASIKOA

• POLIS-as• PERSAK• ATENAS ETA ESPARTA• ARTEA

Maratongo GuduaTermopilak (“300”)Orakuluak (Delfos)Esparta

POLIS-ak

1. Hiri independienteak2. Hiria + inguruko lurrak3. Isas ondoan (Portuen garrantzia)4. Egitura:

1. Akropolis:1. Akro = Garai, altua; polis = hiria2. Gerraren kasuan babesleku3. Erainkuntzarik garrantzitsuenak: Tenpluak

2. Agora:1. Hiriko espacio publikoa2. Merkatua3. Stoa

3. Etxeak:1. (Ikus hurrengoa)

PERSIARRAK1. Irango ordokietan garatutako inperioa2. Mesopotamia konkistatu ondoren Mediterraneoa izan zuen helburu3. K.a. 499an Asia Txikiko polisak Pertsiaren matxinatu ziren:4. 1.Gerra Medikoa: Maraton Guda5. 2.Gerra Medikoa: Termopilak eta Salamina

ATENAS ETA ESPARTA1. Atenasaldia

1. Deloseko Liga2. Urrezko Mendea: Perikles

2. ATENASeko DEMOKRAZIA1. Eklesia edo hiritarren asanblada

1. Gerra2. Legeak bozkatu3. Magistratuak aukeratu

2. Magistratuak1. Legeak gauzatu2. Arkontea: Justizia3. Estratega: Gerra

3. Bulea (500 kidek osatutako Kontseilua)1. Zozketaz izendatuak2. Legeak egin3. Soldata

3. ESPARTA1. Gizartea:

1. Hiritarrak: Libreak eta eskubide politikoak2. Periekoak: Libreak. Eskubiderik ez3. Ilotak: Jopuak

2. Politika:1. Apella (Asanblada)2. Erregea: Gerra3. Gerusia (Zaharren Kontseilua)

1. Legeak2. Justizia

4. Eforoak

PELOPONESOKO GERRAK

1. Atenas eta Espataren artekoak2. Ia 20 urte iraun zuen3. Esparta garaile4. Polisen gainbehera

ERLIJIOALITERATURA ETA FILOFOFIAARTEA

KULTURA KLASIKOA

ERLIJIOA

1. Politeista eta antropomorfika

2. Jaikoak gizaki pasio berdinak zituzten eta gizakiekin erlazionatzen ziren (Heroiak)

3. Hilezinak

4. Olinpo Mendian bizi ziren

5. Tenpluak jainkoen egoitzak ziren

6. Jainkoen borontatea:1. Orakuluak

2. Asmakizunak

7. Jainkoen omenez:1. Festak

2. Sakrifizioak

3. Jokuak

LANAK

HERCULES NAIARA

ICARO ANDONI

JASON ETA ARGONAUTAK NAHIA

ZEUS PATRI

APOLO AMAIA

MEDUSA ANE

ORFEO XABIER

PANDORA OLAIA

MIDAS OLAIA

ENEAS ENERITZ

ROMULO ETA REMO OIHANE

KULTURA

1. LITERATURA

1. Antzerkia:

1. Tragediak: Sofocles, Esquilo eta Euripides

2. Komedia: Aristofanes

2. Histroriagileak: Herodoto, Tucidides

2. FILOSOFIA

1. Heraclito eta Parmenides

2. Socrates, Platon eta Aristoteles

3. ZIENTZIAK

1. Matematika: Pitagoras, Euclides, Arkimedes

2. Medikuntza: Hipocrates

3. Fisika:Ptolomeo, Aristarco

ARTE

ARKITEKTURAESKULTURA

MetopakTriglifoak

ZEIN DA ZEIN?

ESKULTURA

Aro Arkaikoa

1. Egiptoren eragina:1. Frontalitatea2. Eskematismoa3. Hanka aurreratua4. Simetria

1. Bertikala2. Horizontala

5. Besoak gorputzari itsatsiak

2. Irifarre arkaikoa3. Begi almendratuak4. Kouros eta Kores

BILAKAERA

DORIFORO(POLICLETO)

V.mendea K.a.

KLASIZISMOA

PraxitelesLisipo

ARO HELENISTIKOA

Alejandro HandiaHelenismoaArtea

ALEJANDRO HANDIA

1. Mazedoniako Filipo IIaren semea

2. Konkistak:1. Asia Txikia Greziar hirien matxinada

kontrolatzeko

2. Pertsiar Inperioa

3. Egipto

4. Indiaren konkiasta hasi

3. Ondorioak1. Kreziar kulturaren hedapena

(Helenismoa)

2. Inperioa lau zatitan banatuta bere generalem artean:

1. Egipto: Ptolomeotarrak (Kleopatra)

2. Mesopotamia

3. Grezia

ALEJANDRO HANDIAREN KONKISTAK

ARTEA

1. Urbanismoa2. Dimentsio erraldoiak3. Apaingarri ugari